Nieuwsflits 8, februari 2014

Nieuwsflits 8, februari 2014

In deze nieuwsflits:       

Eindevaluatie Pilot Buurtcoach Teamleider Lex Meiberg: “Resultaten beter zichtbaar maken” Esther Hageman (Ambiq): “De lijntjes moeten korter” Hilbrand Jacobs (Raster): “Inbedding buurtcoaches in sociale wijkteams” Nieuw in Zandweerd: Rob Ahuis Nieuw in de Rivierenwijk: Christian Colicchia De zeven buurtcoaches

Rode Dorp: vanaf de start werkterrein van de Buurtcoaches

EINDEVALUATIE PILOT BUURTCOACH Het team Kennis en Verkenning van de gemeente Deventer deed uitgebreid onderzoek naar de resultaten van 1,5 jaar uitvoeringspraktijk van de buurtcoaches in Voorstad Oost en het Rode Dorp. De projectgroep trekt in de eindevaluatie conclusies over de resultaten, effectiviteit, werkvorm, generalist versus specialist, profiel, mandaten, organisatie en financiering. Vervolgens zijn aanbevelingen geformuleerd voor de doorontwikkeling van de werkvorm in 2014.

Conclusies Het is belangrijk om de “essentie van de buurtcoach” vast te houden. Dat betekent dat de eenvoud voorop staat: 1. Inspelen op buurtdynamiek en sleutelpersonen Laagdrempelig, intensief contact in de buurt, tijd voor individuele aandacht 2. Focus op preventie en zo zwaardere zorg voorkomen; 3. De buurtcoach is een neutrale generalist die niet vanuit een organisatie, maar vanuit de bewoner werkt en die de bewoner stimuleert z’n mogelijkheden te gebruiken; 4. Buurtcoaches zijn geen extra aanbod in de buurt, maar (deels) een vervanging van andere inzet; 5. Buurtcoaches kunnen dankzij mandaten van belangrijke organisaties doorpakken.

Veel initiatief vanuit bewoners In 45% van de gevallen meldden bewoners zich bij een buurtcoach. Andere contacten ontstonden op initiatief van de buurtcoaches, of via organisaties zoals Rentree of het Budgetadviesbureau. Van de bewoners is 89% positief over de inzet van de buurtcoach 44% is de volgende keer zelf in staat om problemen op te pakken, 30% twijfelt hierover. De contacten gingen vooral over woon/overlastproblematiek, financiële problemen en werk en scholing. De Maatschappelijke Kosten Baten Analyse (MKBA) laat zien dat het project op de goede weg zit en dat er zicht is op in totaal lagere kosten voor de hulpverlening.

Aanbevelingen De eindevaluatie besluit met een aantal aanbevelingen.  Een beter rendement, door organisaties te stimuleren om mensen die zich aan het loket melden vaker met een buurtcoach in contact te brengen;  Er zou per wijk een passend team buurtcoaches moeten komen, met een brede expertise in het team;  Niet de werkvorm buurtcoach maakt het verschil, maar vooral de persoon die de werkvorm hanteert. Het jaar 2014 is voor het project Buurtcoach een overgangsjaar, de projectgroep beveelt aan om de werkvorm te integreren in de te ontwikkelen sociale wijkteams.

Wilt u meer informatie of het evaluatierapport ontvangen? Mail Marieke Stork ([email protected]))

RESULTATEN BETER ZICHTBAAR MAKEN Teamleider Lex Meiberg is een van de krachten achter de introductie van de buurtcoach in Deventer. Bij het verschijnen van de evaluatie kijkt hij terug en vooruit : “We hebben de opzet gebaseerd op voorbeelden uit onder andere Enschede en die toegesneden op Deventer. Een verschil is dat we buurtcoaches inzetten in kleine gebieden waar bewoners een flinke afstand hebben tot instanties. In de zomer van 2012 zijn de eerste vijf coaches gestart. Onze doelstelling was helder: in contact komen met de bewoners. En door er snel bij te zijn, te voorkomen dat problemen uitgroeien en alleen met intensieve, dure zorg kunnen worden opgelost. En als er fikse problemen zijn de juiste specialist inschakelen en dan de vinger aan de pols houden” “We hebben als pioniers gezocht naar de beste aanpak. Die bestaat er uit dat de buurtcoaches veel in de wijk zijn en een netwerk opbouwen. Ze nemen de tijd om echt contact met bewoners te krijgen: wie zijn ze en wat beweegt ze. Ontstaat dat contact niet in een keer, dan is het ook prima om vier keer terug te komen. Als buurtcoach moet je het leuk vinden om als toerist de buurt in te gaan en te leren hoe de buurt in elkaar zit. Je luistert naar mensen die er al lang wonen en probeert te ontdekken wie er aan de touwtjes trekken. We zijn dus zeker niet alleen op zoek naar

problemen, maar juist ook naar kracht. Naar mensen die iets voor een ander kunnen betekenen. Dat ontdek je alleen als je veel in de buurt bent, aanbelt en op het tuinhek gaat zitten.”

Stevig zijn Het is voor buurtcoaches de kunst om geen taken van bewoners over te nemen, maar ze te helpen om (weer) zelf de regie te nemen. “Je kunt in deze buurten niet volstaan met alleen maar praathulp te zijn: de bewoners verlangen actie. Dat betekent dat we wel eens een gesprek voor iemand regelen of zorgen dat toeslagen in orde komen. Maar dan moet daar wel tegenover staan dat mensen in beweging komen. Ik regel wat voor jou, maar ik ben geen Sjakie van Flodder. Voor wat hoort wat. Eerlijk zijn, direct, duidelijk en stevig. Onderwerpen bespreekbaar durven maken: ‘Je houdt je kind van school, maar dat kan niet. Of: de overlast moet stoppen. ’.”

Hulp voorkomen De buurtcoach is iets nieuws en dat zorgde zeker in de beginfase voor kritische blikken: ‘Wat kom je doen, neem je me m’n werk af?’. Inmiddels is voor verschillende organisaties de meerwaarde duidelijk. Rentree betrekt bijvoorbeeld de buurtcoach bij de woningverbetering en woningtoewijzing in Sluiswijk, om eventuele problemen van bewoners te signaleren en aan te pakken. En het Budgetadviesbureau schakelt buurtcoaches in om cliënten te helpen een goede aanvraag in te dienen. “Soms blijkt een aanvraag bij het BAD niet nodig te zijn, omdat iemand geen gebruik maakt van regelingen waar hij of zij recht op heeft. Of iemand zet stappen waardoor er geen beroep op het BAD hoeft te worden gedaan.”

Meer rendement Voor een goed functioneren van de buurtcoaches zijn het opbouwen van een netwerk en het krijgen van vertrouwen belangrijk. Dat vraagt tijd. Lex is daarom blij dat politici en opdrachtgevers de buurtcoaches een vrije opdracht zonder gekwantificeerde doelstellingen meegaven. “We hebben onze werkwijze kunnen ontwikkelen. Uit de evaluatie blijkt dat we die nu goed op orde hebben, maar de ontwikkeling van de werkvorm buurtcoach is nog niet klaar. Met het werkplan 2014 gaan we volop aan de slag met de aanbevelingen uit de eindevaluatie en zetten we de puntjes op de i!”

Sinds 2013 heeft ook Keizerslanden een buurtcoach

AMBIQ: DE LIJNTJES MOETEN KORTER Ambiq geeft specialistische behandeling aan cliënten met een licht verstandelijke beperking en met bijkomende gedragsproblematieken en stoornissen. De organisatie is vanaf de start betrokken bij de buurtcoaches en buurtcoach Hans Kollen is vanuit Ambiq gedetacheerd als buurtcoach in het Rode Dorp. Directeur Salland Esther Hageman vindt de buurtcoaches waardevol, maar ziet graag dat de coaches en organisaties zoals Ambiq nog meer van elkaar gaan profiteren.

“Ik heb met een buurtcoach meegelopen om te zien hoe het werk in de praktijk verloopt”, zegt Hageman. “Het viel me op dat ze niet de regie van bewoners overnam, maar ze stimuleerde om in beweging te komen. Dat vind ik een goede aanpak: ik heb de laatste tijd twee landelijke congressen over sociale wijkteams bijgewoond en daar merkte ik dat zorg- en welzijnmedewerkers nog steeds de neiging hebben om te ‘pampereren’. Dat vind ik een slechte keuze, want zelfs mensen die psychisch ziek zijn, kunnen meestal zelf de regie nemen. Er zijn mensen die hun handjes omhoog gooien zodat er voor ze gezorgd wordt. Ik vind dat die zorg niet thuis hoort in een betaald systeem van hulpverlening. Het was goed om te merken dat buurtcoaches juist werken vanuit de kracht van mensen.”

Meer binding Hageman weet dat de van Ambiq afkomstige Buurtcoach Hans Kollen het erg naar zijn zin heeft en dat andere coaches zijn kennis over kinderen en opvoeding waarderen. “Toch zijn er tot nu toe vanuit de buurtcoaches geen cliënten bij ons terecht gekomen en hebben wij andersom geen buurtcoaches bij problemen gehaald. Mogelijk komt dat omdat de buurtcoaches de afgelopen periode vooral bezig waren met acute problemen rond overlast, huisvesting en financiën. Ik hoop dat we elkaar in de toekomst makkelijker weten te vinden.” Gemeenten krijgen meer taken op het gebied van zorg en welzijn en dat vraagt van alle organisaties die er bij betrokken zijn een andere manier van werken. “We weten dat veranderen nodig is en we merken onder andere door de buurtcoach dat het ook leuk is om over je eigen grenzen heen te kijken en het belang van bewoners centraal te stellen. Het is ook spannend, want je moet taken loslaten en je weet niet waar dat proces eindigt. Helaas is de tijdsdruk om dit proces af te ronden erg hoog. Ik hoop dat we geen goede vormen van zorg en welzijn weggooien en die later weer moeten opbouwen. Weet wat er al is aan voorzieningen en bekijk wat er beter kan. Als de inzet van een buurtcoach in een buurt nuttig is, dan moet je daar voor kiezen. Maar het moet geen automatisme zijn.”

Op verzoek van Rentree spelen de Buurtcoaches een actieve rol bij de woningverbetering in Sluiswijk

INBEDDING BUURTCOACHES IN SOCIALE WIJKTEAMS De projectgroep buurtcoach doet de aanbeveling om de buurtcoaches onderdeel te maken van de Sociale Wijkteams en op die manier in te bedden in de Deventer praktijk. Hilbrand Jacobs speelt daar als divisiemanager van Raster Welzijn een belangrijke rol in: “De buurtcoaches zijn ruim anderhalf jaar aan het werk en in die tijd is een goed beeld ontstaan van de meerwaarde die ze bieden. Die bestaat vooral uit preventie: door alert te zijn en snel te handelen, voorkomen ze dat kleine problemen van bewoners uitgroeien. De coaches zoeken verbinding met de omgeving, denken met mensen mee over het zelf organiseren van hulp en kijken of zorg en hulp die iemand nu al heeft beter kan worden georganiseerd. In een aantal buurten in Deventer is vanwege een stapeling van problemen de buurtcoach van toegevoegde waarde. En dus moeten we als organisaties zorgen dat daar buurtcoaches komen.”

Behoeften centraal Dit jaar ontwikkelt een groot aantal organisaties de Sociale Wijkteams en Raster is kwartiermaker. Jacobs: “Bij de vormgeving gaan we uit van de behoeften van bewoners, natuurlijk vanuit het uitgangspunt dat ze zo veel mogelijk vanuit hun eigen kracht functioneren. Vervolgens kijken we welke manier van werken het best aansluit bij die behoeften. We willen per wijk kleine teams generalisten vormen die zo nodig specialisten inschakelen. De generalisten kunnen elkaar versterken als ze diverse achtergronden hebben. Bijvoorbeeld vanuit opbouwwerk, ouderenzorg, maatschappelijk werk of de gezondheidszorg. Buurtcoaches maken onderdeel uit van dat Sociale Wijkteam. Hoe, dat gaan we in de komende maanden met elkaar uitwerken .”

Ontwikkeling medewerkers In de nieuwe werkwijze organiseren de generalisten in Sociale Wijkteams grotendeels zelf hun werkzaamheden en hebben bestaande organisaties vooral een rol in kwaliteitsontwikkeling en het toevoegen van kennis. “De komende tijd zetten we een ontwikkelproces in en gaan medewerkers van Raster en andere organisaties verkennen of zij in staat zijn de nieuwe rol van generalist of buurtcoach te vervullen. De teamleider Buurtcoach zal de resultaten van de pilot borgen in de toekomstige werkwijze.” Eind 2014 moet de nieuwe aanpak draaien, maar het zal volgens Jacobs wel een aantal jaren duren voordat de Sociale Wijkteams zijn uitontwikkeld.

De buurtcoach is net gestart in de Rivierenwijk

-

NIEUW IN ZANDWEERD: ROB AHUIS Rob Ahuis (40) is gestart als buurtcoach in Zandweerd. Hij is afkomstig van het RIBW, de Regionale Instelling voor begeleiding bij Wonen, Werken en Welzijn. “Ik was ambulant begeleider voor mensen met psychische of psychosociale klachten. Het zijn mensen die bijvoorbeeld bij hun ouders wonen, of ergens woonruimte huren en die ondersteuning bij ‘het leven’ nodig hebben. Een aantal kan zelfstandig verder als we samen doorspreken wat ze de komende tijd gaan doen. Anderen moet ik meer op sleeptouw nemen.” Rob ziet parallellen met de buurcoach: “Ook het RIBW is bezig verbindingen te leggen met partners in de wijk. En ook daar zoeken we vooral naar de kracht van mensen: welke mogelijkheden hebben ze om samen met hun netwerk problemen aan te pakken, zodat we ons als hulpverleners kunnen terugtrekken.”

Rob woont in Zwolle met zijn vrouw en twee zoontjes. In zijn vrije tijd is hij bassist/zanger in een rockband: “Het is meer een sociaal clubje dan dat we heel veel optreden.” Hij is van plan eerst als een soort toerist zijn werkgebied Zandweerd te leren kennen. “Ik ga op onderzoek uit en dan ontvouwt het werk zich vanzelf.”

NIEUW IN DE RIVIERENWIJK: CHRISTIAN COLICCHIA Ook de Rivierenwijk heeft sinds kort een buurtcoach, namelijk Christian Colicchia (39). Hij is afkomstig van Tactus verslavingszorg. Net als collega Rob Ahuis is muziek belangrijk in zijn vrije tijd: Christian drumt. “Ik ben geboren in Leeuwarden. Mijn vader is Italiaan en mijn moeder Friezin. Mijn Fries is beter dan mijn Italiaans.” Christan woont in Zwolle met zijn vrouw en zoon. Hij werkt drie jaar bij Tactus, waar hij zo’n 35 verslaafden begeleidt, de een intensiever dan de ander. “Ik ben een soort spin in het web en heb veel contact met externe hulpverleners de gemeente en soms de wijkagent. Het is prachtig om resultaten te zien: Vanmiddag nam ik afscheid van iemand die als zware drinker bij me kwam. Hij kwam nauwelijks zijn huis uit en was eenzaam. Samen hebben we gezocht naar een duidelijk doel in zijn leven en te ontdekken wat er nodig was om dat te bereiken. Toen dat helder werd, vond hij zijn plek weer. Hij is weer in beweging en zelfs zijn huis ziet er veel netter uit.” Bij Tactus krijgt Chris zijn cliënten toegewezen, terwijl hij ze als buurtcoach meer op zal zoeken: “Ik moet zichtbaar worden in de wijk, zodat bewoners met een vraag of probleem weten: ‘Je moet bij Chris zijn’. Daarbij helpt het dat ik op verzoek van bewoners de eerste drie maanden twee halve dagen per week in de wijkwinkel ben. En daarnaast ga ik veel de wijk in!”

DE BUURTCOACHES

Van links naar rechts: Anneriek Hogeterp en Hans Kollen (Rode Dorp). Ingrid Van Enkhuizen en Bianca Bebseler (Voorstad Oost), Rivierenwijk: Christian Colicchia (Rivierenwijk), Ineke Schoemaker (Keizerslanden), Rob Ahuis (Zandweerd), Lex Meiberg (Teamleider). De buurtcoaches werken vooral op straat en hebben de pastorie van de Vianneykerk aan de Rielerweg 71 als thuisbasis.

NIEUWSFLITS De nieuwsflits geeft regelmatig informatie over het project buurtcoaches. De nieuwsflits wordt verstuurd aan medewerkers van organisaties van wie het werk raakvlakken heeft met de buurtcoaches. Ook andere geïnteresseerden kunnen zich aanmelden. Aan- en afmelden voor de nieuwsflits: Elske Goverde-Hoekstra, [email protected], telefoon: 14 0570. Uw ideeën en suggesties zijn zeer welkom. Geef ze door aan Marieke Stork, gemeente Deventer, [email protected], of teamleider Lex Meiberg, [email protected].