NIEUWSBRIEF LANDELIJKE ACHTERSTANDSFONDSEN, nr. 10 Inleiding en bezigheden projectadviseur Beste medewerkers van achterstandsfondsen en andere belangstellenden. Hierbij treffen jullie de tiende nieuwsbrief achterstandsfondsen. Ik kan met veel plezier melden dat de functie van projectadviseur achterstandsfondsen verlengd is tot en met december 2011. Ik zal de extra tijd besteden ten behoeven van een zelfstandig functionerend landelijk netwerk van achterstandsfondsen. Vriendelijke groet, Marlous de Vroome Tel 020-344 57 14 of 06- 43 66 75 09
[email protected] Voortgang Stuurgroep De stuurgroep heeft een besluitvormingsreglement ontwikkeld om de slagvaardigheid te vergroten en daarnaast de achterstandsfondsen optimaal te betrekken bij de landelijke beslissingen. Het concept reglement is onlangs aan de achterstandsfondsen toegezonden ter goedkeuring. Verder heeft de stuurgroep in overleg met Nivel het onderzoeksvoorstel voor een vooronderzoek ten behoeve van de vierjaarlijkse herijking van achterstandsgebieden verfijnd, zodat het onderzoek volledig aansluit op de wensen die door de achterstandsfondsen zijn geuit. Het onderzoek is ingeperkt tot actualisering van de bestaande herijkingsystematiek met het gebruik
van nieuwe databestanden. Verder hebben de achterstandsfondsen toestemming gegeven voor verlenging va de functie van landelijk projectadviseur tot en met december 2011. De stuurgroep is van mening dat de behaalde resultaten van de afgelopen twee jaar de komende maanden geborgd moeten worden, zodat de fondsen in 2012 zoveel mogelijk zelfstandig verder kunnen. Het is de nadrukkelijke wens van de stuurgroep dat de achterstandsfondsen optimaal en blijvend gaan samenwerken en onderling contacten onderhouden. Dit is naar de mening van de stuurgroep essentieel voor continuatie van de financiering van de achterstandsfondsen op lange termijn. Een goed werkend landelijk netwerk is daar onderdeel van. Uiteraard zal het lang verwachte digitale, sociale netwerk (internet community) daar een grote rol in spelen. De projectadviseur zal, wanneer de digitale structuur opgeleverd wordt, het netwerk samen met de LHV vullen met beschikbare informatie en de digitale communicatie op gang brengen. Daarna is het de bedoeling dat de achterstandsfondsen de informatie zelfstandig aanvullen en actueel houden. De stuurgroep heeft in november een conferentie gepland als afsluiting van het landelijk project. In mei en juni zullen twee brainstorm bijeenkomsten plaatsvinden voor de achterstandsfondsen ter voorbereiding op de conferentie en de toekomst in het algemeen. Centrale vragen zijn: wat willen de achterstandsfondsen betekenen in de toekomst en hoe willen de fondsen zich presenteren naar de buitenwereld? De stuurgroep houdt de achterstandsfondsen vanaf begin dit jaar op de hoogte van de bezigheden middels toezending van een verslag van iedere stuurgroepbijeenkomst. Deze rubriek komt dan ook te vervallen in de volgende nieuwsbrieven.
Nieuwsbrief Landelijke Achterstandsfondsen, uitgave 10, mei/juni 2010
1
NIEUWS EN PROJECTEN VANUIT DE ACHTERSTANDSFONDSEN Training omgaan met verschillen in gezondheidsvaardigheden bij Achterstandsfonds Kring Limburg Op 17 en 31 maart 2011 vond in Roermond de training “Omgaan met verschillen in gezondheidsvaardigheden” van het NIGZ plaats, geïnitieerd door het achterstandsfonds Limburg. Deelnemers waren de assistentes van een aantal Roermondse huisartspraktijken. Er werd achtergrondinformatie gegeven over culturele gebruiken en gewoontes, gekoppeld aan toepassing in de dagelijkse praktijk. Verder werd ingegaan op het herkennen van de hulpvraag en klachten bij allochtonen en laaggeletterden, als ook op lage gezondheidsvaardigheden. Wat is het, hoe vaak komt het voor maar vooral, hoe herken je het en wat betekent dit voor de dagelijkse praktijk? In de training werd gewerkt met een acteur en kon casuïstiek aan balie en telefoon worden geoefend. Het was een prima training en deze werd dan ook gewaardeerd met een 8+! Trainster Fatma Alakay van NIGZ geeft aan dat de training naar anleiding van de opgedane ervaring in achterstandsfondsen inmiddels is aangepast en nu op POH en doktersassistenten is gericht. De training is in Ede, Den Haag en Roermond verzorgd en is zeer succesvol verlopen en goed beoordeeld. Voor meer informatie en boeken van de training: Fatma Alakay Trainer/ projectmedewerker NIGZ Tel: 0348-439857 Email:
[email protected] www.nigz.nl Succesvolle training agressiepreventie voor doktersassistenten in Nijmegen Op 22 maart heeft de Werkgroep Deskundigheidsbevordering Assistenten Nijmegen e.o. (WDA) een cursus agressiepreventie georganiseerd voor de doktersassistenten uit Nijmegen e.o. Deze cursus is verzorgd door een extern
bureau en werd gefaciliteerd door de SAN (Stichting Achterstandswijken Nijmegen). De avond was een groot succes, er waren 2 acteurs die (zelf ingebrachte) praktijkvoorbeelden naspeelden en de aanwezige assistenten konden dit regisseren. Dit houdt in dat er ingegrepen kon worden door het spel te stoppen en aan te geven hoe zij het zouden doen. Dit werd dan vervolgens nagespeeld. De training ging over agressie, maar ook over grensoverschrijdend gedrag. Hoe ga je bijvoorbeeld om met de flirtende patiënt die over je balie hangt en grensoverschrijdende vragen stelt. Wat doe je met de patiënt die jou de hemel in prijst en je collega zwart maakt. Maar ook hoe je de-escalerend kan werken bij een echt agressief - dreigende patiënt. Vanwege de grote belangstelling komt er nog een tweede avond in mei, deze zit al vol. Hier uit blijkt dat grensoverschrijdend gedrag en agressie en hoe daar mee om te gaan, leeft binnen de huisartsenpraktijk en dat er behoefte is aan nascholing hierin. De WDA is blij dat het SAN deze cursus wilde faciliteren, hierdoor hebben zij de cursus voor een mooie prijs kunnen aanbieden! Nijmegen, 5 april 2011 WDA Nijmegen e.o. Meer informatie via Brigit Jansen (SAN) 024-6456088
[email protected]
Studiereis naar Turkije door AOF Amsterdam In navolging op de studiereis naar Marokko, heeft het Achterstands Ondersteuningsfonds Amsterdam (AOF) in maart dit jaar een studiereis naar Turkije georganiseerd. Het doel was het verkrijgen van inzicht in de achtergrond van ‘gedeelde’ Turkse patiënten, de werkwijze van artsen in Turkije en het Turkse gezondheidszorgsysteem. Er zijn drie steden bezocht die voor de gezondheidszorg van belang waren. In Kayseri, waar veel in Nederland wonende Turken oorspronkelijk vandaan komen, bezocht de groep een gemeentelijk eerstelijns gezondheidscentrum, een
Nieuwsbrief Landelijke Achterstandsfondsen, uitgave 10, mei/juni 2010
2
huisartsen vereniging en artsensociëteit en een ziekenhuis. Tijdens een diner met Turkse artsen en specialisten en een bezoek aan de bevolking van een nabijgelegen dorp, werd veel geleerd over onder andere: eetgewoonten, rookgedrag, veel voorkomende ziektebeelden en redenen voor TurksNederlandse patiënten om een ziekenhuis in Turkije te bezoeken. In Ankara stond een gesprek met het ministerie van Volksgezondheid op het programma. In Turkije zijn grote hervormingen in de gezondheidszorg doorgevoerd, waarvan het invoeren van huisartsenzorg het belangrijkste onderdeel is. Tot slot heeft de groep in Istanbul twee ziekenhuizen bezocht en enkele presentaties van medisch specialisten bijgewoond. Ook stond een bezoek aan een vestiging van Agis op het programma. Bij deze reis waren, evenals bij de reis naar Marokko, de reis- en verblijfskosten voor rekening van de deelnemer. Het AOF heeft de organisatie voor haar rekening genomen. Een uitgebreid verslag van de reis zal binnenkort te lezen zijn op www.aofamsterdam.nl Voor meer informatie: Marianne Groen
[email protected] De reis is positief geëvalueerd door de deelnemers. AOF Amsterdam buigt zich momenteel over de mogelijkheid deze reis landelijk aan te bieden. Hierover zult u in één van de volgende nieuwsbrieven nader geïnformeerd worden. Patiëntenfolders zelfzorg nu voor iedereen digitaal toegankelijk Vorig jaar heeft de stuurgroep achterstandsfondsen zelfzorgfolders overgenomen van GGD Nederland. De folders behandelen tien veelvoorkomende kwalen in twaalf talen. De folders kunnen via achterstandsfondsen verspreid worden, maar ze zijn nu ook voor iedereen digitaal toegankelijk via www.aofamsterdam.nl onder het kopje zelfzorgfolders, of direct via
http://www.aofamsterdam.nl/index.php? ID=261 Wachtkamervoorlichting Den Haag geëvalueerd In Den Haag heeft in 2009 en 2010 een pilot plaatsgevonden waarbij voorlichting werd gegeven aan patiënten via beeldschermen in de wachtkamer van tien huisartsenpraktijken. Het project wachtkamervoorlichting werd gefinancierd door Fonds Huisartsen in Achterstandswijken (FHA) Den Haag en uitgevoerd door Stichting ter ondersteuning van de gezondheidszorg en maatschappelijke dienstverlening (STIOM). De huisartsen kregen de mogelijkheid een film op te nemen over hun eigen praktijk, bijvoorbeeld over praktijkregels (bijvoorbeeld het bestellen van medicatie via een receptenlijn), de rol van de assistente of de taakverdeling binnen de praktijk. Onlangs is uit evaluatie gebleken dat deze manier van voorlichten goed beviel bij zowel de patiënten als de zorgverleners. Patiënten gaven aan meer inzicht te krijgen in de werkzaamheden van de assistente, de praktijkregels en de disciplines die in de huisartsenpraktijk of het gezondheidscentrum werkzaam zijn. Bovendien vonden zij het leuk de eigen huisarts en praktijkmedewerkers in de film te zien. Enkele zaken werden minder positief ontvangen. Zo werd het geluid soms als storend ervaren. Dit blijkt echter op te lossen door een andere plaatsing van de geluidsboxen. Films konden ook zonder geluid vertoond worden, maar dan zijn extra sterke beelden nodig. Ook gaven patiënten het aan soms saai te vinden dat steeds dezelfde film draaide. De apparatuur werd in enkele praktijken ook gebruikt om, naast de praktijkfilm, ander beeldmateriaal af te spelen. Het ging dan bijvoorbeeld om zelfgemaakte PowerPoint presentaties of voorlichtingsfilms van andere organisaties. Als vervolg op de pilot zullen enkele themafilms opgenomen worden, die voor alle praktijken bruikbaar zijn. Deze kunnen bijvoorbeeld gaan over
Nieuwsbrief Landelijke Achterstandsfondsen, uitgave 10, mei/juni 2010
3
therapietrouw bij diabetes, stoppen met roken of vaccinatie en reizigersadviezen. Van dit project wordt een implementatiepakket gemaakt door de projectadviseur, zodat andere achterstandsfondsen het project over kunnen nemen en/of voorlichtingsfilms met elkaar kunnen uitwisselen. Voor meer informatie: FHA Den Haag Regina Kruse Tel. 070 302 98 22 Email:
[email protected]
Verwijswijzer in Ede en Amsterdam online De Verwijswijzer, oorspronkelijk een project van Stichting Utrechts Fonds Achterstandswijken (St. UFA), is succesvol overgenomen door het achterstandsfonds Ede en Achterstands Ondersteunings Fonds (AOF) Amsterdam. De fondsen hebben tot nu toe zeer positieve reacties ontvangen van de huisartsen in hun werkgebied. Ook Fonds Achterstandswijken (FAW) Rotterdam is bezig met de implementatie. De site zal hier over enkele maanden online gaan. Voor meer informatie zie www.verwijswijzerutrecht.nl, www.verwijswijzerede.nl en www.verwijswijzeramsterdam.nl. Naar aanleiding van de ervaring die op is gedaan in Ede en Amsterdam, is een implementatiepakket met werkmateriaal ontwikkeld waarmee achterstandsfondsen de Verwijswijzer makkelijker over kunnen nemen. Dit pakket wordt samen met de nieuwsbrief aan de achterstandsfondsen gestuurd. TIPS EN INFORMATIE
Aandacht voor gezondheidsvaardigheden Ruim één op de tien volwassen Nederlanders (1,5 miljoen mensen) kan niet of slecht lezen en schrijven. Zij hebben daardoor moeite met
gezondheidsinformatie en het stellen van vragen over gezondheid en ziekte. Schaamte en angst overheersen. Van deze 1,5 miljoen is twee derde geboren en opgegroeid in Nederland. Ook veel jongeren kampen met ernstige taalproblemen. Per jaar stromen circa 40.000 kinderen het voortgezet onderwijs in met een leesachterstand van twee jaar. Dertig procent van de MBO-ers op niveau één en twee is laaggeletterd. Lezen en schrijven kan voor hen de sleutel zijn tot een gezonder leven. Zeker in een tijd waarin de gezondheidszorg steeds complexer wordt en steeds hogere eisen stelt aan patiënten. Stichting Lezen & Schrijven en Stichting Expertisecentrum ETV.nl zoeken zorgaanbieders die het belang van gezondheidsvaardigheden onder de aandacht willen brengen. Lancering Lees en Schrijf! Gezondheid Op 1 maart 2011 introduceerde Stichting Expertisecentrum ETV.nl de nieuwe multimediaproductie Lees en Schrijf! Gezondheid. Het pakket bestaat uit een televisieserie, een werkboek en een oefenwebsite, waarmee laaggeletterden zelfstandig hun lees- en schrijfvaardigheden kunnen verbeteren. Daarnaast bestaat een twaalfdelige televisieserie, waarin internist Marcel Twickler uitleg geeft over gezondheid en gezondheidszorg. Als onderdeel van de lancering wordt in zoveel mogelijk wachtkamers een exemplaar van Lees en Schrijf! Gezondheid ter inzage aangeboden. Wilt u deze actie steunen? Vraag dan een gratis inzagenexemplaar aan via Marjolein Roes per email (
[email protected]) of telefoon 06-5866437. U krijgt dan een werkboek, poster en begeleidende brochure voor zorgverleners toegestuurd. Daarnaast ontvangt u een handige herkenningswijzer die u helpt om laaggeletterden te herkennen en hen door te verwijzen. Voor meer informatie over Lees en Schrijf! Gezondheid: Stichting Expertisecentrum ETV.nl Anne-Lies van de Peppel Tel. 010-266 69 51
Nieuwsbrief Landelijke Achterstandsfondsen, uitgave 10, mei/juni 2010
4
Email:
[email protected] http://www.oefenen.nl/program/serie/35 Voor meer informatie over Stichting Lezen & Schrijven en laaggeletterdheid: Stichting Lezen & Schrijven Renate Engelen Tel 070 – 310 8904 of 06 – 527 11 725, email:
[email protected] http://lezenenschrijven.nl/nl/home/ Onderzoek Recept voor Hulpverlening afgerond 1ste Lijn Amsterdam (ROS) heeft met financiering van TRANZO (Wetenschappelijk centrum voor zorg en welzijn) van de Universiteit Tilburg een onderzoek uitgevoerd naar de behoeften van bewoners van achterstandswijken ten aanzien van huisartsenzorg op sociaal-maatschappelijke gebied. De resultaten kunnen interessant zijn voor achterstandsfondsen. Bewoners van achterstandswijken is niet alleen gevraagd naar hun behoeften, maar ook naar ideeën voor verbetering van de huisartsenzorg. Ideeën van bewoners zijn onder andere: - Inzetten van een sociale wegwijzer in de praktijk, in de vorm van een persoon die zonder afspraak toegankelijk is en helpt bij “regeldingetjes” en het vinden van de juiste hulpverleningsinstantie. - Verbeteren van de inzet van allochtoon zorgconsulenten als intercultureel bemiddelaars. - Deskundigheidsbevordering voor huisartsen en praktijkmedewerkers - Organiseren van regionale netwerkbijeenkomsten. - Organiseren van groepsvoorlichting vanuit de huisartsenpraktijk over gezonde leefstijl, omgaan met ziekte, opvoeding en zelfzorg bij kinderen en voor migranten daarnaast over het Nederlands gezondheidszorg systeem en het menselijk lichaam. - Opstarten van lotgenotencontact. - Preventieprojecten. Een beknopte samenvatting van het onderzoek is gepubliceerd in De
Eerstelijns (nr. 3, april 2011, p. 16). De onderzoeksresultaten zullen op een later tijdstip uitgebreider gepresenteerd worden. Meer informatie via Marlous de Vroome Tel 06-43667509 Email:
[email protected] Federatie Opvang De Federatie Opvang is een vereniging van instellingen die zich inzetten voor de opvang en ondersteuning van mensen in een maatschappelijk kwetsbare of onveilige situatie, bijvoorbeeld dak- en thuislozen, slachtoffers van huiselijk geweld, tienermoeders, slachtoffers van mensenhandel, ex-gedetineerden en zwerfjongeren. De kerntaken van de Federatie Opvang zijn belangenbehartiging, brancheontwikkeling, ondersteuning van leden en dienstverlening aan haar lidinstellingen. De activiteiten zorgen ervoor dat de instellingen de cliënten goed kunnen ondersteunen in hun weg naar een zo zelfstandig mogelijk bestaan. Meer informatie op www.opvang.nl. Via de gerelateerde website www.opvangatlas.nl kan vanaf mei 2011 naar opvangadressen gezocht worden. AGENDA Masterclass Huisarts in Achterstandswijk: tobzorg of topzorg! Het werk als huisarts in een achterstandswijk is geen doorsnee patiëntenzorg! De levensomstandigheden van uw patiënten en taal- en cultuurverschillen doen een groot beroep op uw flexibiliteit, creativiteit en kunde. Dat kan soms zwaar zijn en dan is het fijn om kennis uit te wisselen met collega’s. Velen van u hebben namelijk al oplossingen gevonden voor vraagstukken in achterstandswijken. En die willen zij graag met u delen in de masterclass Tobzorg of topzorg. Deze masterclass is een initiatief van de LHV, het NHG en Pharos en is specifiek ontwikkeld door en voor huisartsen met
Nieuwsbrief Landelijke Achterstandsfondsen, uitgave 10, mei/juni 2010
5
ervaring in achterstandswijken. De nadruk ligt op een wisselwerking tussen theorie en praktijk. In September 2011 start deel 1 van deze masterclass, gevolgd door een tweede deel in 2012. Locatie: Utrecht (Pharos) Duur: 4 dagdelen Accreditatie: 20 punten Kosten: nu € 650 *
-
richtlijnen, onderzoeksresultaten, behandelingsmethoden, profiel van slachtoffers, de toekomst van de mensenrechten en workshops.
Datum en locatie Datum 10 tot en met 12 mei Locatie: Keizersgrachtkerk, Keizersgracht 506 http://www.keizersgrachtkerk.nl
In januari 2012 start deel 2 Bij inschrijving voor beide cursussen €1280, gespreid betalen is mogelijk.
Prijs: Voor drie dagen: € 350 Voor één dag: € 175 Gereduceerd tarief voor leden van Cogis en studenten.
*Door subsidie van AOF Amsterdam, FAW Rotterdam, FHA Den Haag en St. UFA (Utrecht) zijn de deelnemerskosten zo laag mogelijk gehouden.
Inschrijven via http://www.cogis.nl/Congressen/Europe an_Network_Conference.aspx?pgeId=47 8
Meer informatie en aanmelden: Voor meer informatie kunt u contact opnemen met NHG Scholing,
[email protected] Inschrijven via http://nhg.artsennet.nl/scholing/Huisarts -3/Met-docent/NHG-Scholing/Huisartsin-Achterstandswijk-tobzorg-oftopzorg.htm
Congres Samen Innoveren loont De bekostiging van het voorbereiden, uitvoeren en evalueren van zorginnovaties staat centraal op een studiedag die het Julius Centrum en de Stichting Innovatieprojecten in de zorgICT (Stipoiz) organiseren op vrijdag 20 mei op de Universiteit Utrecht. Sprekers van onder meer ZonMW, VWS, DBC Onderhoud, het Innovatiefonds Zorgverzekeraars en NZA lichten toe welke mogelijkheden zij wel en niet in 2011 en 2012 bieden voor de bekostiging van innovaties. Dr.Boer is bestuurder van het College voor Zorgverzekeringen en houdt een voordracht over bekostiging van zorginnovaties op middellange termijn. Tijdens de studiedag zijn er tal van stands van subsidiënten waar u informatie-op-maat kunt krijgen over de bekostiging van uw project.
EU Network Conference Amsterdam: Identificatie, Gezondheidsbeoordeling en documentatie voor overlevenden van marteling. Het European Network of Rehabilitation Centers for Survivors of Torture organiseert in samenwerking met de International Rehabilitation Council for Torture Victims (IRCT) hun jaarlijkse bijeenkomst. Inhoud Aan bod komen: - lezingen over het nieuwe rapport van de Verenigde Naties betreffende marteling, - verschillende instrumenten voor identificatie, herkenning en assessment van slachtoffers van marteling en hun psychische gezondheid,
Datum, locatie en kosten Vrijdag 20 mei Educatorium Universiteit Utrecht € 250,Informatie en inschrijven http://www.juliuscentrum.nl/Julius/Porta ls/4/UploadFiles/brochure%20Samen%2 0Innoveren%20Loont.pdf
Nieuwsbrief Landelijke Achterstandsfondsen, uitgave 10, mei/juni 2010
6
Schrijven in eenvoudig Nederlands 60% van de Nederlanders begrijpt een groot gedeelte van de communicatie niet. Niet alleen van gemeenten, banken en verzekeraars, maar ook van organisaties in de zorg. Wanneer we communiceren in eenvoudig Nederlands (taalniveau B1) begrijpt 95% van de bevolking de communicatie wel. In deze training leert u schrijven in eenvoudig Nederlands. U oefent en herschrijft uw eigen teksten. De teksten die u tijdens de training aanpast naar taalniveau B1, kunt u meteen gebruiken. De training beslaat drie dagen (18 contacturen). Datum: 9 mei 2011 (vervolg: 23 mei en 6 juni 2011). NIGZ Woerden. Kosten: € 1250,- per deelnemer incl. materiaal en lunches. Informatie en aanmeldding: http://www.nigz.nl/index.cfm?act=cursu s.detail&cid=248 Andere relevante trainingen van NIGZ: Gezondheidsbevordering en preventie Datum: 10 mei 2011 (vervolg: 19 mei 2011) of 17 november 2011 (vervolg: donderdag 1 december 2011). NIGZ Woerden. Kosten: € 700,- per deelnemer incl. materiaal en lunches. Informatie en aanmeldding: http://www.nigz.nl/index.cfm?act=cursu s.detail&cid=218 Omgaan met agressie Datum:12 mei, van 13.00 tot 16.30 uur. NIGZ Woerden. Kosten: € 175,- per deelnemer incl. materiaal en lunches. Informatie en aanmeldding: http://www.nigz.nl/index.cfm?act=cursu s.detail&cid=293 Workshop gezondheidsvaardigheden – Hoe bereik ik laaggeletterden? Datum: 24 mei 2011 13.00 tot 17.00 uur NIGZ Woerden Kosten: €175,Informatie en aanmelding: http://www.nigz.nl/index.cfm?act=cursu s.detail&cid=280
Nieuwsbrief Landelijke Achterstandsfondsen, uitgave 10, mei/juni 2010
7