NIEUWSBRIEF 2 – MAART 2012 In dit nummer Hoe gaat het met Johan Brink nieuws 200 scholen plan e Floreren in de 21 eeuw Training Collectief Capaciteit Opbouwen Uit de training Canadareis 2012 DO² quote top 5 Leestip: De mooiste weg
pag 1 1 1 3 3 4 5 6 6
Hoe gaat het met Johan?
Brink nieuws en aanmeldingen …. In deze rubriek delen we nieuws, activiteiten en interessante links met u: BUITENKANS ……!! Volgende week is Dr. Avis Glaze (u weet wel van de Quest conferentie) even in Nederland voor een bliksembezoek. Op donderdag 12 en vrijdag 13 april a.s. van 9.30 – 12.30u geeft zijn twee top masterclasses in Zwolle met als thema’s ‘community outreach’, ouderbetrokkenheid en morele waarden. Er is nog een beperkt aantal plaatsen beschikbaar. Kosten € 125. Aanmelden kan nog via
[email protected], maar een beller is sneller 06 511 81151.
In januari kregen we onverwacht het bericht dat medeBrink-oprichter Johan Spitteler was getroffen door een licht herseninfarct. Het waren enkele spannende weken voor zijn gezin, zijn familie en zijn vrienden. Gelukkig had hij snel de opgaande lijn te pakken en door zijn goede conditie, zijn wilskracht en de ondersteuning van zijn naasten ziet het ernaar uit dat hij binnenkort uit het revalidatiecentrum ontslagen wordt. Wil je hem nog een extra steuntje in de rug geven. Zijn adres: Revalidatiecentrum Reade, Overtoom 283, 1054 HW Amsterdam. Het zal nog wel even gaan duren voordat Johan volledig hersteld is, daarom is het Brink team uitgebreid met Johan’s collega Reinoud Buijs. Een en ander betekent dat een aantal Brink activiteiten even wat vertraging heeft opgelopen, maar dat we het goede spoor nu weer te pakken hebben.
1
NIEUWSBRIEF – NR 2
-
Eind november waren we met 49 deelnemers op studiereis naar Toronto. Het thema van deze reis: gelijke kansen, diversiteit en wat is nog speciaal. Van deze reis verschijnt na de meivakantie een verslag. Het zal naar alle reisdeelnemers worden verzonden en is binnenkort van de Brink site te downloaden. Lees meer over de aanmelding voor de Canadareis 2012 verderop in deze nieuwsbrief. Nog niet in het bezit van D.O.O.S (het duurzame organisatie ontwikkelings spel)? Met dit spel kunt u de dialoog in organisaties op gang brengen en houden over de principes die bijdragen aan DO². D.O.O.S is te bestellen via
[email protected].
Scholen voor elkaar (200 scholen plan) (Besturen kunnen zich nog steeds aanmelden!!) Mensen werken alleen samen als ze elkaar kennen. De Brink bouwt aan een (wereldwijde) community of practice, een kennisgemeenschap van mensen met expertise op het gebied van leiderschap, organisatieontwikkeling en diepteleren. Mensen uit verschillende besturen, beroepsgroepen of landen ontmoeten elkaar om te inspireren, te leren om nog beter te worden in hun vak.
NIEUWSBRIEF 2 – MAART 2012 o
Wat we weten … De meeste scholen zitten in allerlei netwerken. De informele lijken het best te werken. In elke school, bij elk bestuur, vinden we een schat aan ervaring en expertise. Bij excellente schoolorganisaties staan de deuren open en werken alle lagen samen. Ze kijken vooruit en verleggen hun grenzen. Hoe je het beste je vakkennis kunt bijhouden en vergroten? Door deel te nemen aan deze community of practice.
-
-
-
Nieuwe kennis gedeeld (producten op de site, literatuur, landelijke kennisdeeldag, etc.) Veel online leren en een nieuwsportal op De Brink site. Met een paar keer per jaar een bevlogen gastspreker (Glaze, Pahlberg, Cameron, …) Praktijkvoorbeelden nader belicht in aparte themabijeenkomsten voor belangstellenden.
Themabijeenkomsten in 2012 - 2013 Voor 2012 -2013 zijn er vier themabijeenkomsten voorzien:
Wat we vooral willen … Is een brede beweging van betrokken, bewogen en bevlogen mensen tot stand brengen die: waardengestuurd willen werken; meer lol in hun werk willen beleven; meer tijd aan het echte werk willen besteden; in verbinding met omgeving en collega’s samen willen leren; Om zo samen te werken aan excellente organisaties; met een focus op betere resultaten en duurzame ontwikkeling . en onze horizon te verbreden en nieuwe perspectief te verkennen. Hoe? -
-
-
2
We organiseren een community of practice van tenminste 200 scholen verspreid over heel Nederland en vanuit alle denominaties. Gedeeld leiderschap vormt de basis, dus in alle bijeenkomsten alle lagen verbonden. Tijd en geld komen voornamelijk uit de professionalisering. Het is immers een investering in persoonlijkeen organisatieontwikkeling. We werken volgens een cyclisch actie- en leermodel; o Actuele praktijkvraag centraal o (nieuwe) kennis delen en omzetten in actieplan o Samen werken en uitproberen in de eigen situatie o Bij elkaar gaan kijken en elkaar helpen (consulteren, visiteren en auditen)
NIEUWSBRIEF – NR 2
1.
Geef de leerling een stem Hoezo, kind centraal? Engagement; hoe betrekken we de kinderen bij hun leren? Een school is een plaats om te leren, geen plaats voor leraren om les te geven!
2.
Geef de data een gezicht Wat we wel en niet kunnen meten? Zijn alle kinderen aan het leren? Hoe weten we dat? Karakterontwikkeling, hebben we daar nog tijd voor?
3.
Geef kwaliteit een harde bodem Is de basis op orde? Hoe brengen we kwaliteit op alle lagen simpel in kaart? Van goed naar steengoed, hoe doen we dat?
4.
Geef de leerkracht weer lol in zijn/haar vak Welke dingen doen er echt toe in je vak? Hoe haal je energie uit je werk? Professioneel verantwoorden hoe doe je dat?
Op 10 mei van 17.00u – 20.00u is er een informatiebijeenkomst voor belangstellende besturen op het kantoor van Stg. PROO in Harderwijk. Belangstelling? Mail naar
[email protected].
Floreren in de 21e eeuw Een studiereis kan grote meerwaarde hebben voor degenen die het beleven. Doelgericht en vanuit een heldere context kijken naar een "andere" onderwijspraktijk. Daarop reflecteren en de zaken die er toe doen als persoonlijk inzicht meenemen. Een
NIEUWSBRIEF 2 – MAART 2012 verandering van houding en later gedrag start in onze ogen met een verandering van inzicht: van mindshift naar attitudeshift en uiteindelijk approuchshift. Met deze veranderingen is er een reële kans dat acties in de eigen Nederlandse onderwijscontext tot resultaat leiden: (nog) beter onderwijs voor álle kinderen! De kans op resultaten in de praktijk van stichting Flore is vele malen groter doordat we met meerdere mensen van de stichting, uit verschillende functies, taken en specialismen aanwezig waren. Nogmaals is duidelijk geworden dat verandering nooit zal slagen als die vanuit één laag van de organisatie start. We complimenteren stichting Flore voor de moed die ze hebben getoond om dit inzicht in de praktijk te brengen. De wijze waarop stichting de Brink ons samen met onze reisgenoten tot een professionele leergemeenschap hebben gevormd verdient eveneens lof. Op ons rust de verantwoordelijkheid om de collega’s van stichting Flore, en in het bijzonder het team van Columbus, professioneel te beïnvloeden. De vorm die we daarvoor gekozen hebben past bij de opgedane inzichten. Er komt voor alle scholen van stichting Flore een poster beschikbaar die ons blijvend kan ondersteunen bij het focussen op wat de maatschappij e van onderwijs vraagt in de 21 eeuw.
De poster vat samen wat wij aan inzichten verzameld hebben. Het is tegelijkertijd een (kritisch) denkmodel. Onderwijs begint in onze ogen altijd met een visie op de toekomstige maatschappij. In het midden van de driehoek staan daarom de vaardigheden die kinderen nodig hebben voor die maatschappij. Er omheen staan de drie belangrijkste voorwaarden om deze vaardigheden te onderwijzen: de krachtige leerinhoud en de succescriteria voor professionals en leerlingen. Onder de driehoek staan voorbeeldvragen die het kritisch denken over ons eigen onderwijs op gang kunnen brengen. Het zijn slechts voorbeelden. Verandering in houding en handelen, begint met verandering in inzicht. Dit inzicht kan ontstaan door samen met behulp van de poster kritisch na te denken over de huidige onderwijssituatie. Wij hopen van harte dat de poster op een plek komt te hangen waar mensen zich willen verbinden aan onze gezamenlijke passie: gelijke kansen voor elk kind. Meer informatie: Annemieke de Jong (
[email protected]) en Stef van Wickeren (
[email protected]).
Training CCO start na de zomervakantie In het voorjaar waren er te weinig aanmeldingen voor het trainersprogramma ‘Collectief Capaciteit Opbouwen’. Dit unieke programma, ontwikkeld door Joanne Quinn Consultants i.s.m. Stichting De Brink, leidt u op tot professioneel trainer volgens de principes van Duurzame Organisatie Ontwikkeling en is als enige in Nederland officieel erkend door Michael Fullan. De opbouw In dit unieke 8 dagen durende certificeringsprogramma wordt u ingeleid in de grondbeginselen van Fullans actietheorie. Het programma traint vijf domeinen: Leiderschap en capaciteit mobiliseren Precisie in leren en lesgeven Data gebruiken en instructie verbeteren Professioneel leren Faciliteren en presenteren als vaardigheid Tijdens de interactieve trainingsmodules leert u de duurzame principes, die u daarna meteen toepast in uw eigen dagelijks werk. Door ze samen met andere deelnemers te oefenen en erop te reflecteren, krijgt uw werk meer diepgang. De ervaring leert niet alleen dat het hele leerzame bijeenkomsten zijn, maar ook dat de trainersgroep met elkaar een rijke oogst heeft aan nieuwe materialen, aanpakken, tips, etc.
3
NIEUWSBRIEF – NR 2
NIEUWSBRIEF 2 – MAART 2012 Planning We hebben vier blokken van twee trainingsdagen en een extra dag in het voorjaar. De data voor 2012 zijn bekend (27 / 28 september en 28 / 29 november) de data voor 2013 melden we u zo spoedig mogelijk. Alle trainingen worden gegeven in op de Katholieke Pabo Zwolle, Ten Oeverstraat 68, 8012EW Zwolle van 9.30 – 16.30u in lokaal 1.94. Inloop vanaf 09.00 uur.
Doel Ervoor zorgen dat elk groepslid aan het woord komt en zijn mening kan geven. Zo wordt voorkomen dat dominante personen de groepsdiscussie overnemen. Rondpraat kan gebruikt worden om besluiten te nemen. Iedereen krijgt de kans om een mening te geven, om begrip kenbaar te maken, om zorgen uit te spreken of om na te denken over het proces. Inhoud In een groep wordt om de beurt een mening of antwoord gegeven op een bepaalde vraag of stelling. Er is één persoon aan het woord, en de anderen groepsleden luisteren actief. Werkwijze
Deze unieke training inclusief materiaal en certificering wordt u aanggeboden voor € 2850 Alle tweedaagsen worden verzorgd door Michael Fullan associate Mrs. Joanne Quinn. In de NL-sessie vertalen De Brink facilitators de principes van Duurzame Organisatie Ontwikkeling met u naar de Nederlandse situatie. Voor meer informatie. Neem contact op met Jan Heijmans (
[email protected])
Uit de training
Stap 1: Vertel doel en werkwijze. Formeer groepjes van 4 of 5 personen. De begeleider geeft het onderwerp aan. Stap 2: Persoon A geeft antwoord een bepaalde vraag. De rest van de groep mag alleen maar luisteren. Stap 3: De begeleider geeft na een bepaalde tijd (iedereen even lang!) een signaal en roept “wissel’. Persoon links of rechts van de voorgaande spreker neemt het woord. Afronding: Eventueel plenair uitwisselen
In onze trainingen zijn we met de deelnemers voortdurend op zoek naar krachtige strategieën voor diepteleren en verandering. In iedere ‘Brink-nieuwsbrief’ geven we een origineel voorbeeld van een groepsvormer, een werk- of organisatievorm, format, checklist, etc. In deze nieuwsbrief: ‘Rondpraat; wees stil en luister’
4
NIEUWSBRIEF – NR 2
Variaties Gebruik verschillende methodes om te bepalen wie er mag beginnen. Bijvoorbeeld degene die het vroegst is opgestaan, de persoon die het langst in dienst is, etc. De spreker mag na het signaal de volgende spreker aanwijzen. Geef de gelegenheid om een ronde over te slaan. Gebruik de “praatstok”. Een versierde stok (Talking stick: een oud indiaans gebruik) om aan te geven wie er aan het woord is. Vergroot de betrokkenheid door de volgende spreker een korte samenvatting te laten geven van hetgeen de voorganger heeft gezegd.
NIEUWSBRIEF 2 – MAART 2012 -
Doe enkele keren rondpraat achter elkaar om de deelnemers de gelegenheid te geven om voort te borduren op de ideeën / mening van anderen.
-
De begeleider kan met een openingszin beginnen, die de groep moet afmaken: “als het aan mij was om deze beslissing te nemen, dan zou ik voorstellen dat we…..”. Na het lezen van dit artikel heb ik een uitgesproken mening over……”. “Samenwerken betekent voor mij……” Rondpraat en schrijven: terwijl de ene persoon praat, maken de anderen aantekeningen (zorgt voor beter luisteren). Denk – schrijf – rondpraat: men bedenk een antwoord en schrijft dat op voordat er gepraat gaat worden (mening vormen en voor mening durven uitkomen) Eén beurt rondpraat: elk teamlid komt maar één keer aan de beurt. Daarna wordt de mening die men heeft opgeschreven, evt herzien. Consensus en schrijven: als men tot een gezamenlijke visie / mening / antwoord is gekomen, noteert iedereen deze op een blaadje / flap over. Als elke groep klaar is, worden alle meningen / antwoorden besproken.
-
-
-
-
(met dank aan Miek Hehenkamp voor de bewerking)
Canadareis 2012
Deze studiereis zal in het teken staan van het verbeteren van leerprestaties van studenten en kinderen door het ontwikkelen van leiderschap en creëren van duurzame onderwijsontwikkeling. Momenteel is veel aandacht voor het vergroten van de kwaliteit van het onderwijs Daarbij ligt het accent sterk op het verbeteren van taalen rekenprestaties van kinderen, het versterken van een lerende cultuur en het gebruik van data. Tijdens de studiereis wordt constant gependeld tussen de Nederlandse kwaliteitsagenda, uw eigen praktijk, kennis van veranderprocessen, het gedachtegoed van onder meer Michael Fullan en de waargenomen praktijk in Canada. Tijdens de gehele week zijn wij gast van de York Region District School Board die ons uitnodigen om op alle lagen van het onderwijssysteem van Ontario (vanaf ministerieel niveau tot in het hart van het primaire proces in de klas) gesprekken te voeren, ervaringen te delen en resultaten te bediscussiëren. De bedoeling van de studiereis is in internationaal en nationaal gezelschap vanuit verschillende systeemlagen bestaande kennis te delen én samen nieuwe kennis te creëren die kan leiden tot innovatieve interventies in uw eigen werksituatie. Daarnaast zal aan het eind van de week het congresprogramma “The Quest” u zeker interesseren. This year's Quest - The Quest for Increased Student Achievement and Well-Being: Realizing Equitable, Inclusive and Engaging Schools will move from last year's Quest to ''Realizing'' our goal to remove all of the barriers for each of our students through clear, carefully considered planning and action. Quest 2012 has already confirmed another internationally renowned key presenter team including Sir John Jones, Jeremy Rifkin, Rosemary CampbellStephens, Tricia Okoruwa, Dr. Anthony Muhammad, Dr. Avis Glaze and Michael "Pinball" Clemons. Vanuit Nederland nemen we een brede vertegenwoordiging van intern begeleiders, leraren, schoolleiders, bovenschools managers, bestuurders en beleidsmakers uit de sectoren PO-VO-MBO. We stellen de groep met potentiële deelnemers zorgvuldig samen in verband met een zo groot mogelijk persoonlijk leereffect.
Stichting De Brink organiseert al 10 jaar op rij deze uiterst succesvolle studiereis. Namens onze partners Michael Fullan en Joanne Quinn nodigen we u uit om deel te nemen aan deze reis van 10 tot en met 17 november 2012. Dit jaar gaan we op veler verzoek meer praktijkcomponenten en schoolbezoek in ons programma opnemen.
5
NIEUWSBRIEF – NR 2
Inmiddels heeft zich al een grote groep aangemeld voor de reis. Er is nog een beperkt aantal plaatsen beschikbaar. Meld u zich dus snel aan!
NIEUWSBRIEF 2 – MAART 2012
Leestip: De mooiste weg Ik vertrek één keer. Daarna blijf ik. Ik vertrek misschien twee keer. Maar dán zal ik toch blijven … Als ik vertrokken ben zal ik één keer blijven staan en aarzelen,
Qua kosten moet u rekening houden met een bedrag van € 2.910 voor de vliegreis, alle overnachtingen, ontbijt, school- en werkbezoeken en gastsprekers, tenzij anders vermeld. Voor een beperkt deel van het bedrag geldt BTW. De definitieve kosten zijn afhankelijk van de stand van de euro en brandstofprijzen (vlucht). Met uw inschrijving verplicht u zich tot aanbetaling van 50% van de reissom voor 1 juli 2012. Dit i.v.m. reservering van vluchtplaatsen en hotel.
misschien ook twee keer – ik weet het niet. Ik heb gelijk, zal ik denken. Ik neem de kortste weg, de mooiste weg, en ook de snelste weg, de weg langs afgronden en elegante ruïnes, de weg langs klaprozen, langs schreeuwende meeuwen – de weg naar huis Uit: Toon Tellegen - ‘Alleen liefde’
De voorbereidende bijeenkomst voor deze reis zal plaatsvinden op woensdag 26 september a.s. van 10.00 tot 13.00 uur op het kantoor van Stg. PROO in Harderwijk. Neem voor het concept programma en uw inschrijving contact op met Berend Redder 06 51181151 of via
[email protected].
DO² quote top 5 In ons werk doen we veel met krachtige uitspraken. Quotes die even blijven hangen, die je aanzetten tot reflectie en beschouwing. In iedere nieuwsbrief daarom een quote top 5: 1.
2. 3.
4.
5.
6
We bereiden kinderen voor op een leven vol toetsen in plaats van dat we ze voorbereiden op de toets van het leven. Hoop vormt een basis voor verandering. Als het leren vertaald wordt met leren over kinderen in plaats van met kinderen, dan hebben we echt een serieus leerprobleem De grootste uitdaging voor elke leraar: Hoe kan ik al die verschillen in mijn klas, die aandacht geven die ze nodig hebben. Als je autoriteit wil laten werken, dan moet je er moed aan toevoegen.
NIEUWSBRIEF – NR 2
Brink collega’s Johan Spitteler en Reinoud Buijs schreven ‘De mooiste weg’. Dit boek (uitgegeven bij het Centrum voor Nascholing Amsterdam) gaat over het leiding geven aan kwaliteitsbeleid in het onderwijs. Het gaat over het leren van teams. We hebben dit boek niet geschreven met de intentie om dé waarheid over onderwijskwaliteit en schoolontwikkeling te verkondigen. Wel om aan te geven dat je van het werken aan kwaliteit erg kunt genieten, als je je eigen – samen weloverwogen – keuzes maakt en daar met je collega’s je eigen mooie route en manieren voor zoekt. Het onderwijs heeft – zoals altijd - een belangrijke opdracht. Goed onderwijs betekent voor ons dat een school leerlingen voorbereidt op nieuwe manieren van denken en nieuwe manieren van werken. Ook zet de school in op het hanteren van nieuwe aanpakken en (technische)mogelijkheden. De school leert leerlingen het vermogen om te leven in een complexe wereld die zoveel verschillende gezichten kent.
NIEUWSBRIEF 2 – MAART 2012
Leiders van onderwijsorganisaties hebben de moed om hardop uit te komen voor wat ze weten dat goed is. Ze willen er zeker van kunnen zijn dat alle leerlingen profiteren van alles wat leraren aan kwaliteiten en instructievaardigheden in huis hebben waarvan we weten dat het werkt. Het bouwen van duurzame organisaties vraagt om het leiding geven aan de ontwikkeling van mensen, niet over het managen van instituten. Het vraagt om leiding geven dat is gebaseerd op het bewust zijn van je opdracht en er in geloven vanuit moreel perspectief; datgene wat in het Engels zo treffend ‘awareness’ wordt genoemd. Leiding geven ook dat is gestoeld op vaardigheid, op vakkennis en dat zich kenmerkt door doelgerichtheid. Leiders gebruiken de informatie die uit onderzoeken beschikbaar is en spreken hun oordelen uit over de opbrengsten: wat levert onze inspanning op de scholen nu echt op? Daar hebben we het in De mooiste weg over en daar geven we handreikingen voor. In elk hoofdstuk komen vaste ingrediënten aan bod. We starten met enkele quotes. Vervolgens beschrijven we voorbeelden uit de praktijk. We werken een theoretisch kader uit, waarbij we putten uit recente, in onze ogen relevante theorie en uit onderzoek. En we aarzelen ook niet om onze mening, adviezen en tips naar voren te brengen. De mooiste weg bestellen. Mail naar Reinoud Buijs:
[email protected] of
[email protected].
7
NIEUWSBRIEF – NR 2
Colofon Deze nieuwsbrief is een uitgave van ‘Stichting De Brink’. Ze verschijnt 3 a 4 keer per jaar en wordt gratis verspreid onder deelnemers van Brink activiteiten en belangstellenden. Redactie & contactinfo Berend Redder 06 511 811 51
[email protected] Johan Spitteler 06 446 543 21
[email protected] Jan Heijmans 06 542 625 56
[email protected] Reinoud Buijs 06 24425912
[email protected] Postadres Stichting De Brink Gentiaan 3 7721HA Dalfsen Voor meer informatie of vragen
[email protected] of
[email protected]