NIEUWS 108 NOVEMBER/ DECEMBER 2006 Reclame-uiting 2003. Foto: Megamedium Nederland.
ARCHITECT OP DE PLANKEN 2 Francine Houben van Mecanoo Architecten en Matthijs Bouw van One Architecture te gast in de Brakke Grond. MUSEUMN8 BIJ ARCAM 2 De Museumnacht op 4 november staat bij ARCAM in het teken van het oprichtingsjaar 1986. Met onder meer Cees Dam, die zijn kant van het verhaal vertelt over de totstandkoming van de Stopera.
RUIMTE VOOR RECLAME
DERTIG JAAR ALMERE 3 Dertig jaar geleden werden de eerste woningen in Almere opgeleverd. Daarom wordt op 30 november een prijs uitgereikt voor het meest aansprekende gebouw uit dertig jaar polderarchitectuur. KALENDER / CALENDAR
A R C A M w i j d t e e n e x p o s i t i e a a n h e t f e n o m e e n reclame in het stadsbeeld. De t e n t o o n s t e l l i n g p r i k k e l t t o t h e t s t e l l e n v a n v r a g e n : w a t d o e t reclame met de s t a d e n w a t d o e t d e s t a d m e t reclame? Bedrijven, overheden en culturele instellingen
nals. In de tentoonstelling geven gerenommeer-
worden steeds creatiever in het benutten van de
de media- en reclamebureaus hun visie op de
openbare ruimte voor het aanprijzen van hun
(gewenste) rol van reclame in de stad. Welstand
producten en diensten. Affiches, zuilen, borden,
licht de spelregels toe.
steigerdoeken, trams en bussen schreeuwen om
De expositie staat niet op zichzelf.
de aandacht van de consument. Grote bedra-
Tijdens de tentoonstelling vinden aanverwante
gen gaan om in de verhuur van gevelruimte op
initiatieven plaats die voor een deel op elkaar
toplocaties en de aandacht voor artvertising is
inspelen, zoals een door het Sandberg Instituut
groot. Wat betekent dit voor de stad, visueel en
georganiseerd symposium over de toekomst van
financieel? Waar wordt welk reclamebeleid
de omgeving als informatiedrager (zie p.2) en
gehanteerd en waar vloeien de inkomsten naar
een onderzoek van DRO naar het beleid inzake
toe? Waar liggen kansen voor verantwoorde
megareclame in Amsterdam. De expositie bij
toepassing van nieuwe ontwikkelingen in de
ARCAM is te zien van 24 november 2006 tot en
reclame? En wat kan dit betekenen voor de
met 27 januari 2007.
openbare ruimte?
ARCAM, Prins Hendrikkade 600, di.-za.
ARCAM beoogt een gesprek op gang te bren-
13-17u. T 020 6204878
gen tussen bewoners, bezoekers en professio-
(zaterdag 30 december gesloten)
4/5
FOTO’S KIJKEN 6 In het Van Gogh Museum, FOAM, Huis Marseille en café De IJsbreker zijn foto's te zien van veranderende straatbeelden, een havenstad aan de Zwarte Zee, steden in Australië en verdwijnende interieurs. VOLG DE PADDESTOEL 7 In het kader van het project OMZWERVINGEN duiken opmerkelijke wegwijzerpaddestoelen op in de stad en verscheen een kaart met twee verschillende ‘zwerfroutes’. OP VLINDERVISITE 8 ARCAM NIEUWS tipt deze maand onder meer het nieuwe vlinderpaviljoen in Artis.
W W W. A R C A M . N L
REDACTIONEEL
Itch'). In de rubriek 'Arts & Styles' vallen meeslepen-
beleidsnota's tot onderzoeksrapporten en van brie-
In een tijd waarin waarin overal ter wereld oorlog
de verhalen op over respectievelijk de uitvoering
ven aan burgers tot aan de voorbereiding van
wordt gevoerd, nieuwe kernoorlogen worden gean-
van een 'Concertino for Cellular Phones and
bestuurlijke besluitvorming. Wij zoeken een initia-
nonceerd en Al Gore de ondergang van Nederland
Symphony Orchestra' en een icoon waarop de baby
tief- en ideeënrijke collega die met gezag kan ope-
voorspelt, is het goed om een keer The New York
van Angelina Jolie en Brad Pitt is afgebeeld als een
reren.'
Times te lezen.
griezel van een verlosser.
Een alternatief zou kunnen zijn:
In de laatste selectie van artikelen uit die krant,
Hoe zou de wereld eruit zien wanneer dit enthousi-
‘Luister! De Afdeling Stedelijke Vernieuwing &
zoals die wekelijks wordt gemaakt voor Le Monde,
asme meer algemeen verbreid zou zijn?
Woonbeleid Ontwikkelt Centraal-Stedelijk Beleid.
worden meer hoopvolle signalen afgegeven. Een
Laten we als voorbeeld nemen de advertentie voor
Je weet wel: Samen Op Weg Naar Een Nieuwe
biotech bedrijf in Californië blijkt poezen te kunnen
een senior beleidsadviseur voor de Dienst Wonen
Samenstelling Van De Woningvoorraad en Een
fabriceren waarvoor niemand meer bang hoeft te
(De Volkskrant van 14 oktober jl.):
Betere Woonruimteverdeling. Helpen met De
zijn ('No-Sneeze Kitties For Cat Lovers With
'Bij de afdeling Stedelijke Vernieuwing en
Editing Van Fantastische Producten. Beleidsnota's,
Allergies') en nooit eerder hadden mensen die een
Woonbeleid wordt centraal-stedelijk beleid ontwik-
Onderzoeksrapporten. Chatten met
ledemaat moeten missen zo weinig reden om zich
keld met betrekking tot de omvang en samenstel-
Amsterdammers, Echt Bijdragen Aan Besluiten. Ben
zorgen te maken, want wetenschappers slagen er
ling van de woningvoorraad en de woonruimtever-
Jij Die Te Gekke, Creatieve Nieuwe Collega?’
steeds beter in om 'intelligente' prothesen te
deling. Medewerkers van de afdeling werken aan
maken ('An Artificial Foot That Does Everything but
een diversiteit van producten, variërend van
Maarten Kloos
Ontwerp stadskantoor en station Delft. Beeld: Mecanoo Architecten.
ARCHITECTEN OP DE BUHNE Op 7 november treedt Francine Houben
actief in het onderwijs en schreef hij voor
avond zelf (indien voorradig!) vanaf 19.30 uur
(Mecanoo Architecten) op in de Brakke
diverse tijdschriften (o.m. De Architect en
aan de kassa van de Brakke Grond, of in de
Grond. Houben studeerde in Delft en richtte
Wiederhall). In 1995 richtte hij het architecten-
voorverkoop bij ARCAM, tijdens kantooruren
in 1984 Mecanoo Architecten op. Het bureau
bureau One Architecture op, dat zich bezig-
en op zaterdag tussen 13.00 en 17.00 uur.
heeft talloze projecten gerealiseerd en is
houdt met een breed scala aan opgaven.
Reserveren of telefonisch bestellen van kaar-
werkzaam in een groot aantal landen.
Recent deed One Architecture mee aan de
ten is niet mogelijk.
Recentelijk won Mecanoo de competitie voor
competitie voor de Hallen in Parijs (i.s.m.
CASLa organiseert op 28 november om
een theater- en congrescentrum in Spanje. In
OMA, XDGA). Het bureau staat een integrale
19.30 uur onder de titel 'Scherp Zicht' een
Amsterdam zijn onlangs het Marnixbad,
ontwerphouding voor en werkt bijna altijd
filmavond over Francine Houben, ingeleid
wooncomplex Oeverpad III en het finishge-
samen met andere bureaus en externe des-
door Allard Joffers van Mecanoo
bouw aan de Bosbaan opgeleverd. Francine
kundigen. Naast zijn werkzaamheden als
Architecten. Na afloop is er gelegenheid
Houben introduceerde begrippen als mobili-
directeur geeft Matthijs Bouw les aan diverse
voor discussie. Lokatie is de filmzaal van de
teitsesthetiek en 'A Room with a View' om de
onderwijsinstituten. Momenteel werkt Bouw
dienst Stadscentrum, Bleekerstraat 4 te
ruimtelijke ordening van de Randstad aan de
aan de publicatie How to be an Architect in
Almere Stad. Toegangsprijs € 5,-.
orde te stellen.
North Pacific America or Anywhere Around
ARCAM in de Brakke Grond, Nes 45, T
Op 11 december geeft Matthijs Bouw van
the World.
0 2 0 6 2 0 4 8 7 8 , w w w. a r c a m . n l ; C A S L a ,
One Architecture een lezing. Bouw (1967) stu-
De lezingen starten om 20.15 uur. Kaarten à €
M a r k t 1 1 0 , A l m e re Haven,
deerde in Delft. Al tijdens zijn studie was hij
10,- (studenten € 7,50) zijn verkrijgbaar op de
T 036 5386842
LIJF EN GEBOUW
ten worden genomineerd voor de jaarlijkse
GEBOUW TE GRABBEL
De choreografe Krisztina de Châtel is voor de
Archiprix, een prijs voor de beste afstudeerpro-
Op 2 december wordt vanaf 16.00 uur bij het
periode 2006-2007 aangesteld als artist in resi-
jecten van de Nederlandse ontwerpopleidingen
Sandberg Instituut het project Artvertising ont-
dence aan de Academie van Bouwkunst. In die
(uitreiking medio 2007).
huld. De gevels van het gebouw waarin het insti-
positie zal zij aandacht vragen voor de samen-
Academie van Bouwkunst, tijdelijke lokatie:
tuut is gehuisvest, zijn voor dit project als recla-
hang tussen lichaam, ruimte en architectuur,
R e i n w a rdt Academie, Dapperstraat 315, T
meoppervlak in de verkoop gedaan. Het gebouw
onder meer in de capita selecta lezingenreeks
020 5318218; Zuiderkerk, Zuiderkerkhof 72,
wordt bekleed met 16.000 tegels die zijn voorzien
van dit najaar. De eerste spreker in deze reeks is
m a . - v r. 9 - 1 6 u . , z a . 1 2 - 1 6 u . , T 0 2 0 5 5 2 7 9 8 7
van boodschappen, aangebracht op kosten van
kunsthistoricus Johan Deumens, die op 9 novem-
adverteerders. Artvertising thematiseert verban-
ber een lezing geeft over het werk van De
den tussen kunst, commercie en architectuur. Op
Châtel. Op 16 november spreekt architect
I S TA N B U L A A N D E D A M
14 december organiseert het Sandberg Instituut
Herman Hertzberger over de afwezigheid van
Van 16 december 2006 tot en met 15 april 2007
in verband met Artvertising een symposium over
het lichaam in de architectuur en op 23 novem-
is in de Nieuwe Kerk de tentoonstelling 'Istanbul.
de toekomst van onze omgeving als informatie-
ber geeft kunsthistoricus Edwin Beckers een
De stad en de sultan' te zien, met bijna driehon-
drager. Als deelnemer aan het debat zal onder
lezing getiteld 'Art's escape in space'. De
derd schatten van de Ottomaanse sultans,
anderen ARCAM-directeur Maarten Kloos aanwe-
Hongaarse landschapsarchitect Kinga Szilágyi
afkomstig uit vele musea in Istanbul. De tentoon-
zig zijn; bij ARCAM is op dat moment de tentoon-
spreekt op 30 november over de esthetische en
stelling is ingericht als een wandeling langs een
stelling ‘Reclame voor de stad’ te zien (zie p.1). Bij
politieke betekenissen van pleinen in Boedapest,
tiental oosterse gebouwen (onder meer een kof-
het ter perse gaan van ARCAM NIEUWS was het
op 7 december gevolgd door een lezing van
fiehuis, hamam, tekke, yali, bazaar, harem en
volledige programma nog niet bekend. Het sym-
Petra Blaisse getiteld 'Playing on space'. Filosoof
moskee), die door architectenbureau Kossman &
posium vindt plaats in het gebouw van de
Fons Elders sluit de reeks op 14 december met
De Jong in de middeleeuwse kerk zijn geplaatst.
Rietveld Academie, en begint om 20.00 uur (deu-
een lezing getiteld 'Fluid thinking', waarin hij
Yali's zijn houten villa's met botenhuis en aanleg-
ren open 19.30 uur).
probeert te ontsnappen aan het dualisme van
steiger, die in de Ottomaanse tijd buiten de
Sandberg Instituut, Fred. Roeskestraat 98, T
lichaam en geest. Alle lezingen zijn Engelstalig
muren van de uitdijende en voller wordende
020 5882400; Rietveld Academie, Fred.
en beginnen om 20.00 uur. De toegang is gratis,
stad werden gebouwd in opdracht van de stede-
Roeskestraat 96, T 020 5711600
reserveren is niet mogelijk.
lijke elite. Van buiten onopvallend, van binnen
Van 3 november tot en met 2 december is in de
weelderig, werden ze gebruikt als zomerhuis,
Zuiderkerk actueel afstudeerwerk te zien van stu-
voor feestelijke bijeenkomsten, huwelijken en
A R C A M PA N O R A M A
denten van de Academie van Bouwkunst.
jachtpartijen. Onder invloed van de westerse
De Museumnacht op 4 november staat bij
Modellen, maquettes en informatiepanelen met
mode veranderde in de 19e eeuw ook het uiter-
ARCAM in het teken van het voelbaar maken
tekst en beeld tonen eindprojecten uit de studie-
lijk van deze villa's. Vele van deze yali's zijn nu
van de realiteit, dromen en trauma’s van het jaar
richtingen architectuur, stedebouw en land-
nog te bewonderen langs de Bosporus.
1986 – het oprichtingsjaar van ARCAM. De deur
schapsarchitectuur. Op 3 november wordt
De Nieuwe Kerk, Dam, ma.-zo. 10-18u., do.
gaat open om 19.00 uur en het programma
bekend gemaakt welke van de getoonde projec-
10-22u., T 020 6386909
begint om 20.00 uur, met architect Cees Dam
2
die zijn kant van het verhaal vertelt over de tot-
het begin van de jaren zeventig en de situatie
bouw en landschap. Met speciale 3D-animatie-
standkoming van de Stopera. Om 21.00 uur
nu. De oratie vindt plaats om 15.45 uur precies,
technieken komen platte foto’s en afbeeldingen
leest Martin Bril voor uit de debuutroman waar-
in zaal 14A-00 op de veertiende verdieping van
op een kijkdoosachtige manier tot leven. Op 4
aan hij in die tijd de laatste hand legde.
het universiteitsgebouw aan de Boelelaan 1105.
november openen de exposities ‘Ontwerpen. Nu’ en een expositie van Ivo Vrouwe.
Oldskool breakdancer Master-break vertelt rond
Meubelontwerpers laten zien hoe zij ontwerpen:
22.00 uur over de achtergronden van de muziek en dans van de jaren tachtig en leert het publiek
DERTIG JAAR ALMERE
niet op het platte vlak van het beeldscherm maar
vette moves van twintig jaar geleden. Rond
Op 30 november vanaf 20.00 uur wordt in de
met tastbaar materiaal. Ivo Vrouwe ontwerpt
23.00 uur presenteert Jord den Hollander 'De
Burgerzaal van het Stadhuis van Almere aan het
gevels die veranderen en daardoor meer zijn dan
Grote 1986 Quiz’, waaraan het publiek kan mee-
Stadhuisplein 1 de Architectuurprijs 30 jaar
platte vlakken. Beide exposities zijn te zien tot
doen. Daarna kan er worden gedanst op typi-
Almere uitgereikt. De Architectuurprijs Almere is
en met 17 december. Van 3 december tot en
sche jaren tachtig-muziek.
een tweejaarlijkse prijs; omdat het dit jaar dertig
met 30 januari 2007 zijn de exposities ‘Het ver-
De evenementen bij ARCAM zijn onderdeel van
jaar geleden is dat de eerste woningen in
ander(en)de landschap’ en ‘Autarkie’ van Atelier
de Amsterdamse Museumnacht. Entree is alleen
Almere Haven werden opgeleverd, wordt nu een
Park te zien. Gastconservator MEMAR DUTCH
mogelijk op vertoon van een passe-partout, te
prijs uitgereikt voor het meest aansprekende
richt van 10 december tot eind januari 2007 een
verkrijgen bij Amsterdams Historisch Museum,
gebouw uit dertig jaar Almeerse polderarchitec-
expositie in over wonen in woonwagens.
Amsterdams Uit Buro, Scheepvaartmuseum,
tuur. Na een voorselectie door een commissie
ABC Architectuurcentrum, Groot Heiligland
Artis, Rederij Lovers, Rijksmuseum,
van deskundige liefhebbers zal een vakjury
47, Haarlem, di.-za. 12-17u., zo.13-17u., T
Theatermuseum en Tropenmuseum. Zie
onder voorzitterschap van architectuurhistoricus
023 5340584
www.n8.nl voor meer informatie.
Jaap Huisman een winnaar aanwijzen. De prijs
'Bouwjaar '86', de jubileumtentoonstelling bij
bestaat uit een kunstobject voor architect en
ARCAM, is verlengd en loopt nog tot en met 11
opdrachtgever. Daarnaast is er een publieksprijs
HAANSTRA EN HOLLAND
november.Vanaf begin november is bij ARCAM
in de vorm van een gevelplaquette. Op 19
Tijdens het symposium 'Haanstra en Holland' op
het ARCAM PANORAMA te zien, een theatrale
december om 19.30 uur organiseert CASLa een
17 november in het Filmmuseum, wordt vanuit
en informatieve collage die met veel foto's en
filmavond rond Fritz Langs 'Metropolis' uit 1927.
verschillende invalshoeken het beeld van
kaartmateriaal een beeld geeft van de stede-
De film wordt ingeleid door een deskundige en
Nederland in de films van regisseur Bert
bouwkundige en architectonische geschiedenis
na afloop is er gelegenheid voor discussie. De
Haanstra (1916-1997) bezien. Sprekers Rob van
van Amsterdam. Het geheel bestrijkt een wand
lokatie is Cinescope, Schrijverstraat 2 te Almere,
Ginkel (antropoloog), Hans Schoots (biograaf van
van bijna 26mÇ op de onderste verdieping van
de toegang kost € 5,-.
Bert Haanstra), Kees Schuyt (hoogleraar sociolo-
het ARCAM-gebouw.
CASLa, Markt 110, Almere Haven, T 036
gie) en Ed Taverne (emeritus hoogleraar geschie-
ARCAM, Prins Hendrikkade 600, 1011 VX,
5386842
denis van het landschap) plaatsen Haanstra's
di.-za. 13-17u., T 020 6204878. ARCAM is
werk in een historische context. Dagvoorzitter en
g e s l o t e n o p 3 0 d e c e m b e r.
leider van het slotdebat is Frank van Vree, hoog-
INTERACTIEF SPOORZOEKEN IN HAARLEM
leraar media en cultuur aan de Universiteit van
AUTONOMIE EN DIENSTBAARHEID
Op 19 oktober opende de burgermeester van
wordt een uitgebreid filmprogramma vertoond.
Op 2 november zal dr. Koos Bosma zijn ambt
Haarlem de permanente educatieve presentatie
Te zien zijn 'Spiegel van Holland' (1950),
van hoogleraar Erfgoedstudies /
in het ABC Architectuurcentrum in Haarlem.
'Dijkbouw' (1950), 'En de zee was niet meer ...'
Architectuurgeschiedenis aan de Vrije
Deze interactieve presentatie geeft inzicht in de
(1956), 'Delta Phase 1' (1962) en een fragment
Universiteit van Amsterdam aanvaarden met de
geschiedenis van de bebouwde omgeving in
uit 'Alleman' (1963). Deelname kost € 10,-, aan-
oratie ‘De verbeelding van tent en piramide.
Haarlem. De bezoeker kan gebeurtenissen uit
melden via
[email protected].
Architectuurgeschiedenis tussen autonomie en
het verleden opvragen, maar ook toekomstige
F i l m m u s e u m , Vo n d e l p a r k 3 , m a . - v r. 9 -
dienstbaarheid’. Bosma gaat hierbij in op de
ontwikkelingen die het stadsgezicht kunnen gaan
22.15u., za.-zo. vanaf een uur voor de eer-
grote verschillen tussen de stand van het vak in
bepalen. Het accent ligt op architectuur, stede-
ste voorstelling tot 22.15u., T 020 5891400
Instituut voor Beeld en Geluid, Hilversum. Foto: Jan Derwig.
Amsterdam. Als onderdeel van het symposium
HILVERSUMS BEELD EN GELUID Eind oktober opende de nieuwe huisvesting
Museum Hilversum nog de expositie ‘Het
van het Nederlands Instituut voor Beeld en
Geluk van de Tuin’, over tuinarchitectuur, te
Geluid van Neutelings Riedijk architecten en
zien. Hierbij zijn in november diverse activitei-
Jaap Drupsteen, die de gevel ontwierp, haar
ten georganiseerd. Op 1 november geeft tuin-
deuren. Reden voor museum Hilversum om in
deskundige drs. Carla Oldenburger om 20.00
de nieuwe tentoonstelling ‘Over Beeld en
uur een lezing over de ontwikkeling van de
Geluid’ aandacht te besteden aan de ontwikke-
Nederlandse tuinarchitectuur en op 5 novem-
ling van dit gebouw, aan de hand van diverse
ber is er een slotmanifestatie van 12.30 tot
schetsontwerpen, maquettes, foto’s en films.
16.30 uur, waarbij gratis tuinadvies gegeven
Ook een keuze uit het recente oeuvre van de
wordt en diverse workshops en lezingen te vol-
ontwerpers wordt getoond. Van Neutelings
gen zijn. De activiteiten in december staan in
Riedijk Architecten zijn vijftien maquettes te
het teken van de nieuwe expositie maar waren
zien, van onder meer de Y-toren op Borneo
bij het ter perse gaan van ARCAM NIEUWS
Sporenburg in Amsterdam en het Scheepvaart
nog niet bekend. Zie www.museumhilversum.nl
en Transport College in Rotterdam, die de visie
voor meer informatie. Het programma is ook
van deze architecten weerspiegelen. De expo-
op te vragen via T 035 6292826.
sitie is te zien van 25 november tot en met 6
Museum Hilversum, Kerkbrink 6, di.-za.
mei 2007. Tot en met 5 november is in
11-17u., zo. 12-17u.,T 035 6292826
3
NIEUWS 108 KALENDER / CALENDAR NOVEMBER/DECEMBER 2006
TENTOONSTELLINGEN / EXHIBITIONS
Zuiderkerkhof 72, ma. 11-16 u., di., wo. en vr. 9-16 u., do. 9-20 u., za. 13-16 u., T 020 5231523
H E T G E L U K V A N D E T U I N Gardens explored
zo. 13-17 u., T 023 5340584 S C H R A A L Photography on hidden poverty by
T R A N S F O R M A T O R H U I Z E N Transformation of a
t/m 05/11 | Museum Hilversum, Kerkbrink 6,
neighbourhood 03/11 - 16/12 | 66 East -
Hilversum, di.-za. 11-17 u., zo. 12-17 u.,
Centre for Urban Culture, Sumatrastraat 66,
T 035 6292826
vr. 14-20 u., za. 12-18 u., T 020 4191837
AIRWORLD-VORMGEVING IN DE VLIEG-
Groot Heiligland 47, Haarlem, di.-za. 12-17 u.,
O N T W E R P E N . N U Design methods 04/11 -
Geert van Kesteren 09/12 - 25/02 | Huis
Marseille, Keizersgracht 401, di.-zo. 11-17 u., T 020 5318989 I S T A N B U L . D E S T A D E N D E S U L TA N
Treasures from Istanbul 16/12 - 15/04 | Nieuwe
T U I G W E R E L D Design in Airworld t/m 05/11
17/12 | ABC Architectuurcentrum, Groot
Kerk, Dam, ma.-zo. 10-18 u., do. 10-22 u.,
| Stedelijk Museum, Oosterdokseiland 5, dag.
Heiligland 47, Haarlem, di.-za. 12-17 u., zo.
T 020 6386909
11-18 u., T 020 5732911
13-17 u., T 023 5340584
F L Y M E T O T H E M O O N Around a moonstone
G E V E L S V A N I V O V R O U W E Façades by Ivo
t/m 19/11 | Rijksmuseum, Jan Luijkenstraat 1,
Vrouwe 04/11 - 17/12 | ABC
LEZINGEN / LECTURES
ma.-zo. 9-18 u., vr. 9-22 u., T 020 6747000
Architectuurcentrum, Groot Heiligland 47,
In general lectures are held in Dutch, but there
Haarlem, di.-za. 12-17 u., zo. 13-17 u.,
are exceptions (*)
D O C K I N G S T A T I O N Art of Daria Martin t/m
26/11 | Stedelijk Museum, Oosterdokseiland 5, dag. 11-18 u., T 020 5732911 O D E S S A Photography by Jeroen Lok t/m 26/11
| Café de IJsbreker, Weesperzijde 23, dag. 9-1 u., T 020 4681808 D E S T R A A T Streetphotography t/m 03/12
| Van Gogh Museum, Paulus Potterstraat 7, ma.-zo. 10-18 u., T 020 5705200 T R E N T P A R K E Streetphotography t/m 10/12
T 023 5340584 K R I J N D E K O N I N G An artist about space 10/11
T E C T U U R 01/11, 20:00 u. | Museum
do.-zo. 12-18 u., T 020 3018000
Hilversum, Kerkbrink 6, Hilversum,
D E T O X Photography by David Blackmore 11/11 -
09/12 | Gallery Vassie, Eerste Tuindwarsstraat 16, di.-za. 12-18 u., T 020 4894042 W O R L D W I D E A I R P O R T S Architecture and
growth of airports 20/11 - 17/12 | locatie nog
| Foam, Fotografiemuseum Amsterdam,
onbekend, Luchthaven Schiphol,
Keizersgracht 609, ma.-zo. 10-17 u., do., vr.
T 035 6292826 (Podium voor Architectuur
10-21 u. , T 020 5516500
Haarlemmermeer)
W E R K VA N J O N G E F R A N S E O N T W E R P E R S
R U I M T E V O O R R E C L A M E Advertisement in the
city 24/11 - 27/01 | ARCAM, Prins
droog@home, Staalstraat 7a/b, di.-zo.
Hendrikkade 600, di.-za. 13-17 u.,
12-18 u., www.droogdesign.nl
T 020 6204878
Universiteit zaal 14A-00, De Boelelaan 1105, Amsterdam, T 020 5989898 CEES DAM OVER DE STOPERA
Museumnacht 04/11, 20:00 u. | ARCAM, Prins Hendrikkade 600, T 020 6204878 in de Brakke Grond, Nes 45, T 020 6204878 J O H A N D E U M E N S * Capita Selecta 09/11,
20:00 u. | Academie van Bouwkunst, tijdelijke
O V E R B E E L D E N G E L U I D Building for the
t/m 10/12 | Rijksmuseum, aanwinstenzaal, Jan
media 25/11 - 06/05 | Museum Hilversum,
Luijkenstraat 1, ma.-zo. 9-18 u., vr. 9-22 u.,
Kerkbrink 6, Hilversum, di.-za. 11-17 u., zo.
T 020 6747000
12-17 u., T 035 6292826
W O O N W A G E N W O N E N Living in trailers t/m
T 035 6292826 K O O S B O S M A O R A T I E 02/11, 15:45 u. | Vrije
F R A N C I N E H O U B E N 07/11, 20:15 u. | ARCAM
Work by young French designers t/m 10/12 |
D E S C H R E E U W Monument for Theo van Gogh
CARLA OLDENBURGER OVER TUINARCHI-
- 03/12 | Platform 21, Prinses Irenestraat 19-A,
A U G U S T S A N D E R People of the 20th century
locatie Dapperstraat 315, T 020 5318218 H E R M A N H E R T Z B E R G E R * Capita Selecta
16/11, 20:00 u. | Academie van Bouwkunst, tijdelijke locatie Dapperstraat 315, T 020 5318218
17/12 | ABC Architectuurcentrum, Groot
12 - 21/03 | Foam, Fotografiemuseum
Heiligland 47, Haarlem, di.-za. 12-17 u.,
Amsterdam, Keizersgracht 609, ma.-zo.
Architectuur en groei van vliegvelden 20/11,
zo. 13-17 u., T 023 5340584
10-17 u., do., vr. 10-21 u. , T 020 5516500
20:00 u. | Theater Het Oude Raadhuis,
B O U W E N B O V E N H E T S P O O R Building above
JUST IN TIME. GEMEENTELIJKE KUNST-
the railroad t/m 31/12 | Informatiecentrum voor
A A N K O P E N New art bought by the government
de Noord/Zuidlijn en het Stationseiland,
01/12 - 11/03 | Stedelijk Museum,
Stationsplein 7, di.-vr. 10-17 u., zo. 11-16 u.,
Oosterdokseiland 5, dag. 11-18 u.,
T 020 3445070
T 020 5732911
B R O E R S M A & V I S S E R , E V E R S P A R T N E R S 50
D O M E S T I C L A N D S C A P E S Photography by Bert
Theunissen 02/12 - 04/03 | Huis Marseille,
Amstelveld 10, ma.-vr. 9-17 u., T 020 5200060
Keizersgracht 401, di.-zo. 11-17 u.,
Museum, Paulus Potterstraat 7, ma.-zo. 10-18 u., T 020 5705200 I N T R A N S I T Transition space 12/ t/m 12/11 | Arti
T 020 5318989 Landscape changed and changing 03/12 - 30/01
| ABC Architectuurcentrum, Groot Heiligland 47, Haarlem, di.-za. 12-17 u., zo. 13-17 u.,
T 020 6233508
T 023 5340584
Graduation projects 03/11 - 02/12 | Zuiderkerk,
(Podium voor Architectuur Haarlemmermeer) R O M E 21/11, 19:30 u. | Volksuniversiteit,
Rapenburgerstraat 73, T 020 6261626 u. | Academie van Bouwkunst, tijdelijke locatie Dapperstraat 315, T 020 5318218 A N T O I N E T T E VA N D O R S E N O V E R E E N C O L L E C T I E V E R H U I Z E N 26/11, 15:00 u. |
HET VERANDER(EN)DE LANDSCHAP
et Amicitiae, Rokin 112, di.-zo 13-18 u., AFSTUDEERWERK ACADEMIE VAN BOUWKUNST
Hoofdweg 675, Hoofddorp, T 023 5669589
E D W I N B E C K E R S * Capita Selecta 23/11, 20:00
years Stadsherstel t/m 31/12 | Amstelkerk, B A R C E L O N A 1900 t/m 20/01 | Van Gogh
OPENINGSLEZING WORLDWIDE AIRPORTS
Infocentrum Rijksmuseum, Jan Luijkenstraat 1, T 020 6747221 F L O R E N C E 28/11, 19:30 u. | Volksuniversiteit,
Rapenburgerstraat 73, T 020 6261626 K I N G A S Z I L Á G Y I * Capita Selecta 30/11, 20:00
A U T A R C H I E D O O R A T E L I E R P A R K Autarchy
03/12 - 30/01 | ABC Architectuurcentrum,
4
u. | Academie van Bouwkunst, tijdelijke locatie Dapperstraat 315, T 020 5318218
P E T R A B L A I S S E * Capita Selecta 07/12, 20:00 u.
| Academie van Bouwkunst, tijdelijke locatie
RONDLEIDINGEN / GUIDED TOURS
Dapperstraat 315, T 020 5318218 M A T T H I J S B O U W 11/12, 20:15 u. | ARCAM in
de Brakke Grond, Nes 45, T 020 6204878 V E N E T I Ë 12/12, 19:30 u. | Volksuniversiteit,
Rapenburgerstraat 73, T 020 6261626 F O N S E L D E R S * Capita Selecta 14/12, 20:00 u. |
T 035 5386842 (CASLa) O M Z W E R V I N G E N Two rambles in Amsterdam t/m
30/11 | 66 East - Centre for Urban Culture, V O O R M A L I G E G V B - W E R K P L A AT S D E H A L L E N
Sumatrastraat 66, T 020 4191837
02/11 | Projectsecretariaat De Hallen, T 020
W E G A A N D E D I E P T E I N Thema-avond 27/12,
5893676
17:30 u. | Informatiecentrum voor de
F I E T S T O C H T J U G E N D S T I L 04/11 |
Noord/Zuidlijn en het Stationseiland,
Volksuniversiteit, T 020 6261626
Stationsplein 7, T 020 3445070
Academie van Bouwkunst, tijdelijke locatie
D U D O K O P E E N R I J T J E 05/11 | NRC
B A U C I N D E M E T R O Art in the metro t/m 02/02
Dapperstraat 315, T 020 5318218
(Nationaal Restauratie Centrum), T 020 6237791
| Metrohalte Waterlooplein
S T A A T S L I E D E N B U U R T 05/11 | Welgemoed op
I D F A International Documentary Festival
Stap, T 020 6202105
Amsterdam 23/11 - 03/12 | Diverse locaties,
Rijksmuseum, Jan Luijkenstraat 1,
K L A S S I E K E O U D H E I D 05/11 | Amsterdam City
www.idfa.nl
T 020 6747221
Walks, T 06 18257014
O P E N D A G E N R I J K S A C A D E M I E Open ateliers
F I E T S T O C H T A M S T E R D A M S E S C H O O L 11/11 |
of young artists 25/11 - 26/11 | Rijksacademie,
18/12, 20:00 u. | Theater Het Oude Raadhuis,
Volksuniversiteit, T 020 6261626
Sarphatistraat 470, www.rijksacademie.nl
Hoofdweg 675, Hoofddorp,
S O E T E R S V A N E L D O N K P O N E C 11/11 |
T 023 5669589 (Podium voor Architectuur
Artifex, T 020 6208112
Haarlemmermeer)
V A N D A M N A A R M U N T 12/11 | Welgemoed op
E L L I N O O R B E R G V E LT O V E R M O D E R N E M U S E A 17/12, 15:00 u. | Infocentrum
O V E R W I N T E R E N I N H E T Z U I D E N Kerstlezing
N A P E L S 19/12, 19:30 u. | Volksuniversiteit,
Rapenburgerstraat 73, T 020 6261626
Stap, T 020 6202105 ING-BANK (VOORHEEN NMB) IN ZUIDOOST
RONDLEIDINGEN OP AANVRAAG / GUIDED TOURS O N D E M A N D ZIE / SEE: W W W. A R C A M . N L
17/11 | Archivisie, T 020 6258908 F I E T S T O C H T N I E U W E Z A K E L I J K H E I D 18/11 |
DISCUSSIES, SYMPOSIA / DISCUSSIONS, SYMPOSIA
Volksuniversiteit, T 020 6261626
In general discussions are held in Dutch, but
19/11 | Welgemoed op Stap, T 020 6202105
there are exceptions (*)
VAN OUDE KERK NAAR NOORDERKERK
D E J O R D A A N 26/11 | Welgemoed op Stap,
T 020 6202105 N E G E N T I G J A A R S C H I P H O L 02/11, 20:00 u.
V A R E N O P D E O O S T + AHM 26/11 |
| Stedelijk Museum, 11e verdieping,
Amsterdam City Walks, T 06 18257014
Oosterdokseiland 5, T 020 5732911
S I N T N I C O L A A S 03/12 | Amsterdam City Walks,
H A A N S T R A E N H O L L A N D 17/11 |
T 06 18257014
Filmmuseum, Vondelpark 3, T 020 5891444
K E R K E N , K L O O S T E R E N K A P E L L E N 17/12 |
A R T V E R T I S I N G 14/12, 20:00 u. | Rietveld
Amsterdam City Walks, T 06 18257014
Academie, Fred. Roeskestraat 96, T 020 5711600
K O P S T U K K E N + A H M 31/12 | Amsterdam City
D A G VA N H E T O N D E R G R O N D S B O U W E N
Walks, T 06 18257014
14/12 | via Centrum Ondergronds Bouwen, adres nog onbekend, www.cob.nl
CURSUSSEN / COURSES
DIVERSEN / MISCELLANEOUS
In general courses are held in Dutch, but there are exceptions (*)
S L O T M A N I F E S TAT I E H E T G E L U K V A N D E T U I N Workshops and lectures about gardens 05/11
B E G E L E I D I N G U I T V O E R I N G R E S TA U R AT I E S
| Museum Hilversum, Kerkbrink 6, Hilversum,
06/11 - 20/11 | NRC (Nationaal Restauratie
T 035 6292826
Centrum), T 020 6237791
S C H E R P Z I C H T C A S La-filmavond over Francine
M E T S E L - E N V O E G W E R K 14/11 - 28/11 | NRC
Houben 28/11, 19:30 u. | Filmzaal Dienst
(Nationaal Restauratie Centrum), T 020 6237791
Stadscentrum, Bleekerstraat 4, Almere-Stad,
Vlinderpaviljoen Artis. Zie ‘TIPS’, achterpagina.
5
DE STRAAT, EEN STAD Tot en met 3 december is de expositie 'De
fotocollectie van het Rijksmuseum komen in
een ingrijpende stadsuitbreiding plaats, die
straat. Pioniers van de 20ste-eeuwse fotogra-
de tentoonstelling voorbij: Thomas Annan,
geldt als één van de meest vooruitstrevende
fie' te zien in het Van Gogh Museum. Het is
John Thomson, George Breitner, Andre
stedebouwkundige vernieuwingen van
de tweede expositie in een reeks die wordt
Kertész, Henri Cartier-Bresson, Diane Arbus,
destijds en ook nu nog steeds een belangrij-
georganiseerd door het verbouwende
William Klein, Weegee en Emmy Andriesse.
ke referentie is voor architecten en stede-
Rijksmuseum - een goede buur van het Van
In het Van Gogh Museum is tot en met 20
bouwers. De fantastische architectuur van
Gogh. Dit jaar is het thema straatfotografie.
januari 2008 de tentoonstelling 'Barcelona
Antoni Gaudí en Lluís Domènech i Montaner
Hoe keken fotografen in de late negentiende
1900' te zien, die onder meer de fysieke ver-
gaf Barcelona nieuwe beeldbepalende
eeuw naar het leven en de mensen op straat
andering van de stad tussen 1880 en 1909
gebouwen.
en hoe veranderde deze visie in de loop van
tot thema heeft. Op basis van een ontwerp
Va n G o g h M u s e u m , P a u l u s P o t t e r s t r a a t 7 ,
de twintigste eeuw? Veel grote namen uit de
van civiel ingenieur Ildefonso Cerdà vond
ma.-zo. 10-18u., vr. 10-22u., T 020 5705200
…en herfst aan de Seine. Foto: Cas Oorthuys, ca. 1951, collectie Rijksmuseum.
MEER FOTO’S
van de 20ste eeuw’ van August Sander, die in
werk maar ook om een kijkje te nemen in het
Van 2 december 2006 tot en met 4 maart 2007 is
deze portretserie ook de categorie ‘De Grote
gebouw van de Rijksacademie. De toegangsprijs
in Huis Marseille de tentoonstelling 'Domestic
Stad’ hanteert.
bedraagt ? 3,- per persoon, inclusief een publica-
Landscapes' te zien, met foto's van Bert
Van 11 november tot en met 9 december toont
tie met werk van de deelnemende kunstenaars.
Theunissen. Theunissen fotografeerde in verschil-
gallery Vassie onder de titel 'Detox' fotowerk
Zie www.rijksacademie.nl voor meer informatie.
lende Europese landen interieurs waarin de sfeer
van de Ier David Blackmore. Blackmore fotogra-
Bij droog@home is nog tot en met 10 december
en het gebruik nog overwegend door daglicht
feert semi-openbare ruimtes die, om drugsge-
een tentoonstelling met werk van jonge Franse
worden bepaald. Hij bezocht woningen van lang
bruik tegen te gaan, blauw zijn verlicht. Er ont-
ontwerpers te zien (zie ARCAM NIEUWS 107).
voor de introductie van het electrische licht en
staat een vreemde spanning tussen de schoon-
Rijksacademie van Beeldende Kunsten,
documenteerde een manier van leven die ver-
heid van het blauwe licht en de thematiek van
Sarphatistraat 470, T 020 5270300;
dwijnt onder druk van modernisering en
onze omgang met drugsverslaafden.
d roog@home, Staalstraat 7a/b, di.-zo. 12-
Europese regelgeving. Ook in Huis Marseille zijn
Huis Marseille, Keizersgracht 401, di.-zo.
1 8 u . , w w w. d r o o g d e s i g n . n l
vanaf 9 december 2006 tot en met 25 februari
1 1 - 1 8 u . , T 0 2 0 5 3 1 8 9 8 9 ; C a f é D e I J s b r e k e r,
2007 in de tentoonstelling 'Schraal' foto's te zien
We e s p e r z i j d e 2 3 , d a g . 9 - 1 u . , T 0 2 0
die Geert van Kesteren maakte in het kader van
4681808; FOAM, Keizersgracht 609, ma.-zo.
DE RUIMTE ANDERS
de jaarlijkse opdracht Document Nederland. De
10-17u., do. 10-21u, T 020 5516500,
Van 10 november tot en met 3 december is bij
foto's tonen een beeld van verborgen armoede
w w w. f o a m . n l ; G a l l e r y Va s s i e , E e r s t e
Platform 21 een tentoonstelling geprogram-
in Nederland, door Van Kesteren onder meer
Tu i n d w a r s s t r a a t 1 6 , m a . o p a f s p r a a k , d i . - z a .
meerd van beeldend kunstenaar Krijn de Koning.
vastgelegd in Amsterdam Zuidoost en andere
12-18u., T 020 4894042
De Koning heeft in de ronde bovenzaal van de
wijken van grote steden.
nieuwe Amsterdamse tentoonstellingsruimte een
Tot 26 november exposeert fotograaf Jeroen Lok
installatie gebouwd die de architectonische bele-
in café De IJsbreker met ‘Odessa’: hedendaagse
J O N G TA L E N T O P E N T D E U R E N
ving volledig verandert. Het Virtueel Museum
foto’s van de legendarische havenstad aan de
De Rijksacademie van Beeldende Kunsten in
Zuidas heeft aan De Koning ook opdracht gege-
Zwarte Zee.
Amsterdam is een onderzoeks-en productieplat-
ven om als kunstenaar mee te denken met de
In het fotografiemuseum FOAM is tot en met 10
form voor jong internationaal kunsttalent. Vijftig
stedenbouwkundige ontwikkeling van Vivaldi,
december werk te zien van de Australische foto-
jonge, professionele kunstenaars werken maxi-
een deelgebied tussen de buitenring A10 en de
graaf Trent Parke uit de series ‘Coming Soon’ en
maal twee jaar in een eigen atelier aan onder-
Boelelaan. Op de tentoonstelling worden tevens
‘Minutes to Midnight’. De thematiek wordt
zoek, experiment, projecten en productie. Op 25
De Konings plannen, tekeningen en maquettes
onder meer gevormd door de stedelijke omge-
en 26 november, van 11.00 tot 19.00 uur, opent
voor dit gebied gepresenteerd.
ving van Australië. Van 22 december 2006 tot en
dit internationale toptalent zijn ateliers voor
In Arti et Amicitiae is tot en met 12 november
met 21 maart 2007 presenteert FOAM een
publiek. Niet alleen een jaarlijks terugkerende
‘InTransit’ te zien, een tentoonstelling waarvoor
selectie vintage prints uit het project ‘Mensen
gelegenheid om kennis te maken met nieuw
kunstenaars expositieruimte hebben omge-
6
bouwd tot tussenruimte. Reizigers komen onder-
L U C H T H AV E N S
gratis. Reserveren is gewenst, mail naar
weg terecht in ‘toevallige ruimtes’, zoals wacht-
Nog tot en met 5 november presenteert het
[email protected].
ruimtes op vliegvelden, stationshallen en hotel-
Stedelijk Museum CS de expositie ‘Airworld.
Het Podium voor Architectuur Haarlemmermeer
lobby’s, waarin zij noodgedwongen enige tijd
Design en Architectuur voor de Luchtvaart’. In
organiseert een tentoonstelling getiteld
moeten verblijven. Deze transitruimtes vormen
deze expositie wordt het thema luchtvaart vanuit
‘Worldwide Airports’, waarin twaalf vliegvelden
het uitgangspunt voor de betrokken kunste-
een design- en architectuurperspectief bekeken.
worden geportretteerd. Speciale aandacht is er
naars. DOCKING STATION is een nieuwe exposi-
In verband met de tentoonstelling vindt op 2
voor de architectuur en de wijze van groei van de
tieruimte op de derde verdieping van Stedelijk
november om 20.00 uur in SMCS op 11 (op de
luchthavens. De tentoonstelling is te zien van 20
Museum CS. Tot en met 26 november zijn daar
elfde verdieping van het gebouw waarin ook het
november tot en met 17 december. De precieze
twee werken te zien van de in Londen
Stedelijk Museum CS is gehuisvest) een symposi-
locatie was bij het ter perse gaan van ARCAM
woonachtige Californische kunstenaar Daria
um plaats getiteld 'Negentig jaar Schiphol: archi-
NIEUWS nog niet bekend. Op 20 november
Martin. Martins meest recente film
tectuur, inrichting, bewegwijzering'. Deelnemer
wordt ter gelegenheid van de opening van de
'Wintergarden' (dertien minuten) werd in 2005
Michael Güller van het bureau Güller Güller
tentoonstelling ‘Worldwide Airports’ om 20.00
opgenomen in het De La Warr Pavillion, een pas
Architecture Urbanism, zal in een voordracht de
uur een openingslezing uitgesproken in theater
gerestaureerd modernistisch bouwwerk aan de
recente ontwikkelingen op en rond Schiphol in
Het Oude Raadhuis, Hoofdweg 675 te
Engelse kust. Metroreizigers die in metrostation
een internationale context plaatsen. Güller doet
Hoofddorp. Meer informatie over tentoonstelling
Waterlooplein met de trap het perron verlaten,
al jaren onderzoek naar de ontwikkeling van
en lezing via het Podium voor Architectuur
worden tot en met 2 februari 2007 verrast door
luchthavens tot airport cities. Architect Hubert-
Haarlemmermeer, T 023 5669589.
een kunstwerk van veertien meter breed en ruim
Jan Henket, die sinds 1996 als supervisor van
S t e d e l i j k M u s e u m C S , O o s t e rd o k s k a d e 5 I I - I I I ,
twee meter hoog. De installatie van Baukje
Schiphol de uitgangspunten van het luchthaven-
ma.-zo. 10-18u., do. 10-21u., T 020 5732911
Spaltro laat de bouwhekken van de
ontwerp bewaakt, gaat in op de toenemende
Noord/Zuidlijn zien en is een ode aan de voort-
spanning tussen de belangen van de passagier
durend veranderende stad.
en die van de luchthaven.
P l a t f o r m 21, Prinses Irenestraat 19A, do.-
Bewegwijzeringsspecialist Paul Mijksenaar
zo. 12-18u., T 020 3018000; Arti et
spreekt over zijn streven naar een gestan-
Amicitiae, Rokin 112, di.-zo. 13-18u., T 020
daardiseerde bewegwijzering zonder ongewen-
6233508; Stedelijk Museum CS,
ste eenvormigheid. De voertalen zijn Nederlands
Oosterdokskade 5 II-III, ma.-zo. 10-18u., do.
en Engels (de lezing van Michael Güller is
10-21u., T 020 5732911
Engelstalig). Deelname aan het symposium is
interdisciplinaire en onconventionele wijze te doen en alternatieve vor-
OOST WIJST DE WEG
men van stedelijke vernieuwing uit te vinden. In het project ‘Transformatorhuizen’ combineert 66 East nadrukkelijk onderzoek en ontwerp. De ontwerpers en kunstenaars Matthijs de Bruijne, de Architekten Cie., Bik van der Pol, Wim Cuyvers, 12PM-Architecture en Dennis Kaspori (i.s.m. Jeanne van Heeswijk) zullen in de laatste twee maanden van het jaar hun suggesties voor en gedachten over de ontwikkelingen in de Indische Buurt delen met het publiek.
In Amsterdam zijn op verschillende locaties ‘ANWB Paddestoel-
6 6 E a s t , S u m a t r a s t r a a t 6 6 , v r. - z o . 1 4 - 1 8 u . , T 0 2 0 4 1 9 1 8 3 7 ,
aanwijzers’ verrezen, die een locatie duiden, de weg wijzen en voorzien
w w w. 6 6 e a s t . o r g
zijn van opvallende uitspraken. In het kader van de manifestatie ‘Groepsportretten ‘06’, met het thema STAD-SPEEL-RUIMTE, die deze zomer te zien was in 66 East, presenteerde één van de drie deelnemende groepen, bestaande uit Sander Bos, René van Engelenburg, Petra Hulst en Marte Kappert, het project OMZWERVINGEN. Hiertoe zijn een groot aantal ‘hypermobielen’ - de postmoderne zwervers die met koffer, laptop en mobiele telefoon over de wereld reizen - en klassieke zwervers geïnterviewd. Uit hun verhalen zijn locaties en anekdotes gedestilleerd die verwerkt zijn tot twee bijzondere zwerftochten door Amsterdam. De routekaarten hiervoor zijn gratis verkrijgbaar bij het ATCB, de plekken op de route of via www.omzwervingen.com. De paddestoelen zijn nog tot en met 30 november in de stad te vinden. Van 3 november tot en met 16 december presenteert 66 East in de tentoonstellingsruimte aan de Sumatrastraat en verspreid over de Indische Buurt de resultaten van het project 'Transformatorhuizen, stedelijke vernieuwingen in de Indische Buurt'. De Indische Buurt in Amsterdam ondergaat de komende jaren een ingrijpende vernieuwing. Huizen worden gerenoveerd, bedrijfsruimtes voor de creatieve sector gerealiseerd, nieuwe voorzieningen toegevoegd en de openbare ruimte opgeknapt. Het idee achter het project ‘Transformatorhuizen’ is het stimuleren van het debat over de manier waarop de stedelijke vernieuwing in Nederland en die in de Indische Buurt in het bijzonder tot stand komt. Doel is om dat op onafhankelijke,
Paddestoel aan de zwerf. Foto: East 66.
7
COLOFON
TIPS
TV EN FILM
ARCAM NIEUWS, tweemaandelijks informatiebulletin over architec-
In het desolate niemandsland langs de A10 bij
De Amsterdamse televisiezender AT5 zendt het
tuur, stedebouw en vormgeving in Amsterdam en omstreken, is een
Amsterdam-Westpoort bevindt zich een elemen-
architectuur- en stedebouwprogramma Aanbouw
uitgave van de Stichting Architectuurcentrum Amsterdam, Prins
tair kunstenaarsverblijf dat onderdeel is van het
uit, met om de week bij toerbeurt een nieuw pro-
project 'Militant Bourgeois: An existentialist retre-
gramma en een herhaling. Op 11 november
at' van de Britse kunstenaar Chris Evans. De maat-
wordt een nieuwe aflevering uitgezonden over
jaar - in de eerste week van de maanden januari, maart, mei, juli,
schappelijke context van de kunstproductie staat
verschillende manieren om vorm te geven aan
september en november.
in dit project centraal. De portacabin biedt kun-
nieuwbouw in een historische context.
Redactie: Dave Wendt (eindredactie), Else Wissink. Ontwerp: Opera
stenaars een uitweg uit de overgereguleerde
Historiserende nieuwbouw lijkt soms minder te
Nederlandse kunstwereld. Meer informatie via
harmoniëren met gebouwen in de omgeving dan
ABONNEMENT
www.smba.nl.
een modernistisch geïnspireerde oplossing. Het
ARCAM NIEUWS kan gratis afgehaald worden op een groot
Op het terrein van woonzorgcomplex De Drie
programma van 25 november toont enkele nieuw
aantal verspreidingspunten in Amsterdam (ARCAM, Academie
Hoven (Herman Hertzberger, 1964-74) aan de
opgeleverde gebouwen met huurwoningen voor
Louis Bouwmeesterstraat 377 staat 'de slimste
de middeninkomens, en gaat in op de manieren
woning van Nederland'. Deze modelwoning op
waarop in Amsterdam wordt geprobeerd om het
buitenland minimaal € 25,-) over te maken op
het gebied van woningautomatisering, gebouwd
tekort aan zulke woningen te bestrijden. In de
Postbankrekening 4634479 ten name van Stichting ARCAM
op initiatief van de stichting Smart Homes, is op
maand december worden alleen herhalingen uit-
onder vermelding van ‘Abonnement ARCAM NIEUWS’.
afspraak te bezoeken. Aanmelden via
gezonden. Van 23 november tot en met 3 decem-
[email protected].
ber vindt het jaarlijks terugkerende International
HET WERK VAN ARCAM WORDT MOGELIJK GEMAAKT
In Artis is een nieuw paviljoen voor vlinders geo-
Documentary Festival Amsterdam, de IDFA,
DOOR: Gemeente Amsterdam: Dienst Wonen, Dienst
pend. Het overdekte Vlinderpaviljoen is de nieu-
plaats. Zie www.idfa.nl voor alle details over het
Ruimtelijke Ordening, sector Ruimtelijke Ontwikkeling,
we thuishaven van meer dan duizend vlinders van
programma.
twintig verschillende soorten, waaronder de spec-
AT5 Aanbouw, uitzendtijden za. 20.45 u. (premières),
taculaire Blauwe Morpho en de razendsnelle
zo. 19.30 u., do. 21.30 u., T 020 5551111
Hendrikkade 600, 1011 VX Amsterdam, T 020 6204878, F 020 6385598, email
[email protected]. ARCAM NIEUWS verschijnt in een oplage van 5500 zes maal per
Ontwerpers, Breda; druk: Drukkerij robstolk®, Amsterdam
van Bouwkunst, de academies voor beeldende kunst, de grote musea, gespecialiseerde boekwinkels, diverse galeries). Wie het blad thuis wil ontvangen dient minimaal € 15,- (voor het
Men ontvangt het blad dan gedurende een jaar (6 nummers).
Infrastructuur en Beheer; Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling Amsterdam, afdeling Kunst en Cultuur; Amsterdams Fonds voor de Kunst; Stimuleringsfonds voor Architectuur, Rotterdam.
Pijlstaartvlinder. Het 1000 m2 grote paviljoen, ont-
SPONSORS 2006
worpen door architect Helmut Sprenger, is over-
A+D+P architectuur design en planning BV, Amsterdam; Aannemingsbedrijf H.J. Jurriëns, Utrecht; Algemene
dekt met een transparant dak dat bestaat uit drie
PUBLICATIES
lagen folie gevuld met lucht.
In Bouwmeesters met draagvlak beschrijft auteur
Amsterdam; ARCADIS, Hoofddorp; de Architekten Cie., Amsterdam;
De steigers hebben plaatsgemaakt voor volle glo-
Eisse Kalk meer dan twintig gebouwen of gebou-
Architectuurcentrale Thijs Asselbergs, Haarlem; Atelier Zeinstra van
rie: de Agnietenkapel van de Universiteit van
wencomplexen die het architectenbureau Van
der Pol, Amsterdam; b | n | b architecten, Amsterdam; Benthem
Amsterdam aan de Oudezijds Voorburgwal 231 is
Stigt en Van Rossum Raadgevende ingenieurs in
in ere hersteld. Yske Braaksma van het Haagse
de afgelopen 25 jaar restaureerde of geschikt
bureau Braaksma en Roos tekende voor het ont-
maakte voor hergebruik. Bekende Amsterdamse
Ontwikkeling BV, Hoevelaken; BPF Bouwinvest, Amsterdam; Claus
werp, waarbij de oorspronkelijke stedenbouwkun-
voorbeelden zijn het Entrepotdok, de Oranje
en Kaan Architecten BNA BV, Amsterdam; Corio Nederland Retail
dige situatie en de ruimtelijke gebouwstructuur
Nassaukazerne, de Graansilo’s en het Olympisch
BV, Utrecht; De Alliantie Amsterdam, Amsterdam; Delta Forte,
hersteld werden en glazen kappen zijn toege-
Stadion. Het boek belicht de oorspronkelijke kwa-
voegd. Bij het Anton de Komplein in Amsterdam
liteiten van deze gebouwen en verduidelijkt hoe
Vermeer Bouw Amsterdam BV, Amsterdam; Eigen Haard,
Zuidoost zijn een enorm brede trap en een fiet-
daarmee werd omgegaan tijdens de restauratie.
Amsterdam; ERA Bouw BV, Zoetermeer; G&S Vastgoed, Amsterdam;
senstalling in gebruik genomen naar ontwerp van
Ook worden voorstellen gedaan voor herwaarde-
Geraldine Hallie Groep, Amsterdam; Gerard W. Bakker & Partners
Verburg Hoogendijk Architekten. De trap is 's
ring van de rol van de bouwmeester bij herge-
nachts verlicht met lampen die door de stalen
bruik van bestaande gebouwen. Het boek ver-
roosters schijnen waarmee grote delen van de
scheen bij stichting Agora Europa en is bij de
Inbo Adviseurs Stedenbouwkundigen Architecten, Amsterdam; ING
trap zijn gebouwd.
gespecialiseerde boekhandel te koop voor € 22,-.
Real Estate Development, Den Haag; Ingenieursbureau Amsterdam
In de wijk Liebergen in Hilversum zijn veel origine-
Het werk van architectenbureau Van Stigt figu-
(IBA), Amsterdam; Johan Matser Projectontwikkeling, Hilversum;
le Dudokwoningen verdwenen. Hans Venhuizen
reert ook prominent in de eveneens door Agora
tekende een aantal woningplattegronden van de
Europa uitgegeven gids Nieuw leven voor oude
Moes Bouwgroep, Almere; Rabo Vastgoed, Utrecht; Rijnja-Repro,
oorspronkelijke woning uit op het Van ‘t Hoffplein.
gebouwen, die vijf wandel- en fietsroutes en drie
Amsterdam; Rodamco Europe, Amsterdam; Rudy Uytenhaak
Het resulterende speelplein is overdag open voor
vaarroutes bevat langs gerestaureerde en herge-
Architectenbureau BV, Amsterdam; Beverwijk; Soeters Van Eldonk
ouders met kinderen tot acht jaar.
bruikte gebouwen in Amsterdam. De gebouwen -
Woningbouwvereniging, Amsterdam; AM, Amsterdam; AMVEST,
behalve van Van Stigt ook van vele andere restau-
Crouwel Architekten, Amsterdam; Boer & Croon Ruimtelijke Investeringen BV, Amsterdam; Boer Hartog Hooft, Amsterdam; Bouwbedrijf M.J. de Nijs en Zn BV, Warmenhuizen; Bouwfonds MAB
Amsterdam; Dick van Gameren architecten BV, Amsterdam; Duinker Van der Torre, samenwerkende architecten, Amsterdam; Dura
BV, Amsterdam; Hans van Heeswijk architecten, Amsterdam; Heijmans IBC Vastgoed Ontwikkeling, Almere; Het Oosten Woningcorporatie, Amsterdam; Hillen en Roosen b.v., Amsterdam;
Koninklijke BAM Groep NV, Bunnik; Köther & Salman Architecten, Amsterdam; Kristal BV, Amsterdam; MAB Groep BV, Den Haag;
Ponec Architecten, Amsterdam; Ymere, Amsterdam; SV Interieurgroep, Rotterdam; Van Gool Elburg Vastgoedspecialisten, Amsterdam; Vesteda Management BV, Maastricht; De
ratie-architecten - zijn zo gekozen dat een over-
Woonmaatschappij, Hoofddorp; Woonstichting De Key/De Principaal
zicht ontstaat van alle bouwstijlen die de afge-
BV, Amsterdam; Zwarts & Jansma Architecten, Amsterdam.
lopen zeven eeuwen in Amsterdam zijn toegepast. De gids, geschreven door architectuurhistorica Annemarie Wijn, is te koop voor € 7,50.
KOPIJ ARCAM NIEUWS 109
De Alliantie Ontwikkeling, bouwbedrijf J.M.
Het volgende nummer van ARCAM NIEUWS (nummer 109)
Deurwaarder BV en Geusebroek Stefanova Architectenbureau hebben een publicatie
beslaat de maanden januari en februari. Kopij kan tot uiterlijk 28 november bij de redactie worden ingeleverd.
gemaakt over het onlangs opgeleverde nieuwbouwproject ‘De Weerbare Man’ in de Govert
ARCAM
Flinckstraat nrs. 257-261. Bij het ontwerp van het
t . a . v. r e d a c t i e A R C A M N I E U W S
gebouw, dat negen woningen telt, zijn kenmerken
Prins Hendrikkade 600
van de naburige 19e-eeuwse bebouwing op een
1 0 1 1 V X A m s t e rdam
eigentijdse manier nieuw geïnterpreteerd. De
Trappartij Anton de Komplein. Ontwerp: Verburg Hoogendijk.
straatdeuren zijn ontworpen door Piet Hein Eek.
T 020 6204878
Geïnteresseerden kunnen het boekje schriftelijk
F 020 6385598
bestellen bij Dirk Kuus, Postbus 95, 1270 AB te
e-mail:
[email protected]
Huizen.
w w w. a r c a m . n l
8
