Nederlands onderwijs in het buitenland in cijfers anno 2013 Het aantal Nederlandse kinderen dat in het buitenland Nederlands onderwijs volgt, stijgt in 2013 licht. In 2013 volgt een kleine 13.000 leerlingen buiten onze landsgrenzen Nederlands onderwijs, een groei van 60 procent ten opzichte van tien jaar geleden en van een kleine 3 procent ten opzichte van 2012. Deze leerlingen gaan naar een Nederlandse school of volgen afstandsonderwijs. Het grootste deel van de leerlingen volgt Nederlands onderwijs op een van de meer dan tweehonderd Nederlandse scholen in het buitenland, vaak een paar uur per week als aanvulling op internationaal of lokaal onderwijs. Het bijhouden van de Nederlandse taal en aansluiting met het Nederlandse onderwijssysteem staat centraal. Op 21 scholen in het buitenland wordt een volledig Nederlands curriculum gegeven. Ruim vijftienhonderd kinderen volgen thuis Nederlands onderwijs via afstandsonderwijs. Toegenomen emigratie De groei van het aantal leerlingen dat in het buitenland een vorm van Nederlands onderwijs volgt is deels te verklaren vanuit toegenomen emigratiecijfers. Meer Nederlanders verlaten ons land1; op zoek naar avontuur, voor een internationale carrière of om andere redenen. De belangrijkste reden om Nederlands onderwijs in het buitenland te volgen is een mogelijke terugkeer en de te verwachten aansluiting op het Nederlandse onderwijs. Uit cijfers van het CBS2 blijkt dat een derde van de geëmigreerde Nederlandse kinderen tussen de 4 en 18 jaar binnen 5 jaar terugkeert. NOB Ten aanzien van de terugkeer en een zo soepel mogelijke instroom van kinderen in het Nederlandse onderwijs ondersteunt Stichting Nederlands Onderwijs in het Buitenland (NOB) sinds 1980 onderwijsinitiatieven in het buitenland. Zij doet dat in opdracht van het Ministerie van OCW met subsidie. De onderwijskwaliteit van bij NOB aangesloten scholen en organisaties voor afstandsonderwijs wordt beoordeeld door de Nederlandse Inspectie van het Onderwijs. De bij NOB aangesloten scholen zijn zelfstandige schoolorganisaties met een eigen bestuur. NOB ondersteunt de scholen op onderwijskundig en bestuurlijk gebied om in de unieke situatie van Nederlands onderwijs in het buitenland kwalitatief onderwijs te kunnen bieden. Voor de Europese scholen is NOB daarnaast werkgever van de Nederlandse leerkrachten en directeuren. Ook vertegenwoordigt NOB Nederland in het bestuur van de Europese scholen.
1
CBS “Bevolkingsgroei in 2012 ingezakt” http://www.cbs.nl/NR/rdonlyres/3E1D543F-B1A9-4B6A-BCB3-92FA3B0D97B9/0/pb13n007.pdf
2
Zie pagina 9
Nederlands onderwijs in het buitenland in cijfers anno 2013
1/9
Feiten en cijfers Totaal aantal leerlingen In 2013 volgen 12.913* leerlingen Nederlands onderwijs via een bij NOB aangesloten school of organisatie voor afstandsonderwijs. Ten opzichte van 2012 is dit aantal met een kleine 3% gestegen.
Totaal aantal leerlingen in het Nederlands onderwijs in het buitenland 14000 12000 10000 8000 6000 4000 2000 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 * Nederlandse leerlingen op Europese Scholen en leerlingen Nederlandse afdeling St. Germain niet inbegrepen.
Nederlands onderwijs wereldwijd In 78 landen buiten Nederland wordt Nederlands onderwijs op Nederlandse scholen aangeboden. Daarnaast maakt afstandsonderwijs het mogelijk dat leerlingen wereldwijd Nederlands onderwijs kunnen volgen. Top 10 landen** met het grootste aantal leerlingen in het Nederlands onderwijs 1. Curaçao 1.035 leerlingen 2. Verenigde Staten 910 leerlingen 3. Duitsland 630 leerlingen 4. Spanje 575 leerlingen 5. Singapore 510 leerlingen 6. Griekenland 469 leerlingen 7. België 437 leerlingen 8. China 413 leerlingen 9. Australië 400 leerlingen 10. Verenigde Arabische Emiraten 395 leerlingen ** In deze totalen zijn de leerlingen die in het buitenland afstandsonderwijs volgen niet meegenomen, hun locatie is bij NOB niet bekend.
Nederlands onderwijs in het buitenland in cijfers anno 2013
2/9
Verdeling van leerlingen over de continenten Europa 6.118 leerlingen Azië 2.424 leerlingen Zuid Amerika 2.024 leerlingen Noord-Amerika 910 leerlingen Afrika 887 leerlingen Australië 550 leerlingen Aantal scholen en schoolgrootte per werelddeel 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0
grootst (>100 leerlingen) groot (50-100 leerlingen) middel (20-50 leerlingen) klein (<20 leerlingen)
Wereldwijd hebben 42 scholen (21%) minder dan 20 leerlingen, 80 scholen (40%) 20 tot 50 leerlingen, 53 scholen (26%) 50 tot 100 leerlingen en 26 scholen (13%) meer dan 100 leerlingen.
Nationaliteiten Scholen en organisaties voor afstandsonderwijs kunnen subsidie aanvragen voor leerlingen van 4 tot 18 jaar met de Nederlandse nationaliteit en voor Nederlandstalige kinderen uit andere lidstaten van de Europese Unie. Van de 12.913 leerlingen in 2013 heeft 88% de Nederlandse nationaliteit. Ruim 9% heeft de Belgische nationaliteit. Minder dan 3% heeft een andere EU-nationaliteit.
Nederlands onderwijs in het buitenland in cijfers anno 2013
3/9
Onderwijsvormen NOB subsidieert drie vormen van Nederlands onderwijs in het buitenland: 1. Nederlandse Taal- en Cultuurscholen (NTC-scholen) 2. Volledig Nederlandse scholen 3. Afstandsonderwijs Onderstaande tabel geeft de verdeling van de leerlingen over de verschillende onderwijsvormen weer. Aantal leerlingen per onderwijsvorm in 2013
NTC-scholen Volledig Nederlandse scholen Afstandsonderwijs
In 2013 wordt op 201 Nederlandse scholen in 78 landen Nederlands onderwijs gegeven. Veel scholen geven les op meer dan één locatie. Op 21 Nederlandse scholen wordt volledig Nederlands onderwijs aangeboden (16 primair en 5 voortgezet). Op de overige scholen wordt Nederlands Taal- en Cultuuronderwijs aangeboden. Op de Nederlandse scholen in het buitenland geven 1.041 leerkrachten les. De leerkrachten zijn in dienst bij de school. De bij NOB aangesloten scholen zijn zelfstandige schoolorganisaties, met een eigen bestuur. Wereldwijd zijn 851 (vaak vrijwillige) bestuursleden aangemeld bij NOB Nederlandse Taal- en Cultuurscholen Nederlandse taal- en cultuurscholen (NTC-scholen) zijn met 70% (in totaal 9.009) van de leerlingen en 180 scholen wereldwijd de meest voorkomende vorm van Nederlands onderwijs in het buitenland. Op deze scholen krijgen leerlingen gemiddeld 3 uur per week les als aanvulling op het aanbod van hun regulier onderwijs aan de lokale of internationale school. Van de leerlingen op NTC-scholen volgt 86% primair onderwijs en 14% voortgezet onderwijs.
Nederlands onderwijs in het buitenland in cijfers anno 2013
4/9
De vijf grootste scholen voor NTC-onderwijs in 2013 Naam school Rijnlands Lyceum Dubai ’t Klokhuis New Jersey / New York Nederlandse school de Kangoeroe Sydney De Oranje Draak Shanghai NTC Genève de Taalfontein
Land Verenigde Arabische Emiraten Verenigde Staten Australië China Zwitserland
Aantal lln 322 246 191 188 185
Volledig Nederlandse scholen Voor deze 21 scholen geldt dat zij hetzelfde curriculum volgen als scholen in Nederland. Dit vergemakkelijkt het overstappen van de ene Nederlandse school in het buitenland naar de andere, en van een Nederlandse school in het buitenland naar Nederland. Uiteraard zijn deze volledig Nederlandse scholen in het buitenland zeer internationaal georiënteerd. In 2013 zit 18% van de Nederlandse leerlingen (2.363 leerlingen in totaal) in het buitenland op een volledige Nederlandse school. Van hen volgt 82% primair onderwijs op 1 van de 16 basisscholen (Singapore, Indonesië, Brunei, Curaçao, Aruba, Suriname, Kenia, Egypte, Nigeria, België en Spanje) en 18% volgt onderwijs op 1 van de 5 scholen voor voorgezet onderwijs (Curaçao, Suriname en Aruba). De vijf grootste volledige Nederlandse scholen in 2013 Naam school Hollandse School Limited H.J.A. Schroederschool Stichting Klein College Curaçao Basisschool de Schakel Vlaams-Nederlandse basisschool ‘Burgemeester Marnix’
Land Singapore Curaçao Curaçao Aruba België
Aantal lln 333 279 235 212 193
Afstandsonderwijs Kinderen in het buitenland kunnen ook thuis Nederlands onderwijs volgen, onder begeleiding van hun ouders en/of met begeleiding vanuit Nederland. Via het afstandsonderwijs is het mogelijk om zowel het volledige Nederlandse programma te volgen als de Nederlandse taal en cultuur in deeltijd bij te houden (vergelijkbaar met het programma van NTC-scholen). In 2013 volgt 12% van de leerlingen afstandsonderwijs. Van hen volgt 67% primair onderwijs en 33% voortgezet onderwijs. De bij NOB aangesloten organisaties voor afstandsonderwijs zijn Edufax, IVIO Wereldschool, Stichting IBID en (sinds 2012) Stichting INIO. Samen verzorgen zij in 2013 Nederlands onderwijs voor 1.541 subsidiabele leerlingen.
Nederlands onderwijs in het buitenland in cijfers anno 2013
5/9
Ouders De ouders van de kinderen die Nederlands onderwijs in het buitenland volgen zijn zelfstandig ondernemers of mensen in dienst bij een lokaal bedrijf, Nederlandse ambtenaren (onder andere van het Ministerie van Buitenlandse Zaken en het Ministerie van Defensie), ontwikkelingswerkers / personeel van NGO’s, (tijdelijke) emigranten en expats. Wereldwijde trends in de ouderpopulatie De populatie expats krimpt. Meer ouders van schoolgaande kinderen vestigen zich zelfstandig met hun eigen bedrijf of via een lokaal bedrijf.
De deelname van leerlingen onder emigranten groeit met als voornaamste oorzaak het toegenomen besef van mogelijke terugkeer (ook voor studie).
Kosten Ouders investeren zelf een aanzienlijk aandeel in Nederlands onderwijs in het buitenland en daarmee in Nederlands burgerschap. Zij nemen het initiatief tot de oprichting van een school en nemen vaak zitting in het bestuur. Voor het merendeel van het NTC-onderwijs ligt de ouderbijdrage tussen de 500 en 1000 euro per leerling per jaar. Daarnaast betalen ouders de kosten voor het reguliere (vaak internationale) onderwijs van hun kind. Subsidie Nederlandse scholen in het buitenland en organisaties voor afstandsonderwijs die zijn aangesloten bij NOB ontvangen van NOB (namens het Ministerie van OCW) een bescheiden bijdrage per leerling. Scholen worden daarnaast door NOB ondersteund op het gebied van onderwijs en bestuur. Het netto subsidiebedrag voor 2013 is voor de scholen voorlopig vastgesteld op 385 euro per leerling. Daarnaast ontvangen scholen 29 euro per leerling aan ICT-subsidie. Kwaliteit De onderwijskwaliteit van bij NOB aangesloten scholen en organisaties voor afstandsonderwijs wordt beoordeeld door de Nederlandse Inspectie van het Onderwijs. Van de door de onderwijsinspectie bezochte Nederlandse scholen in het buitenland ontvangt 90% een basisarrangement3.
3
Voorlopige cijfers bestandsopname Inspectie van het Onderwijs 2013
Nederlands onderwijs in het buitenland in cijfers anno 2013
6/9
Ontwik kkelingen in onderw wijsvormen n De afgeelopen 10 jaaar is het leeerlingaantal met 60% geestegen, me et name hett NTConderw wijs heeft een vlucht gen nomen. De combinatiee van internationaal on derwijs met NTC-onnderwijs is een zeer krrachtige gebbleken. Het totale leerlingaantal sttijgt de laatsste 2 jaar geemiddeld 3% % per jaar. Het aantal lleerlingen dat d voortgezzet onderw wijs volgt, groeit nnog steeds (op ( dit mom ment 13% vaan het totaaal).
10.000 9.000 8.000 7.000 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 0
Leerlin ngen op volleddig Nederrlandse scholeen Leerlin ngen op NTC‐sscholen
2013
2012
2011
2010
2009
2008
2007
2005 2006
2004
2003
2002
2001
2000
Leerlin ngen afstandssonderwijs (volled dig en NTC)
Lokale e ontwikke elingen Enthoussiaste ouderrs en anderre initiatiefn emers hebb ben met ondersteuningg van NOB ook afgeelopen jaar nieuwe sch holen opgerricht. Nieuw we Nederlan ndse scholeen zijn er in 2013 in Marokko, Kazachstan, K , Burundi, M Maleisië, Braazilië, Duitsland en Om man. Een tweeetal Nederrlandse scho olen sloot aafgelopen jaaar haar deuren, nameliijk in Aberdeen (Vereniggd Koninkrijk), vanwegge een dalen nd leerlingaaantal en in T Tripoli (Libië), na de evacuuatie van weesterse geziinnen uit Libië als gevo olg van polittieke onrustt. Scholenn met dalend de leerlingaaantallen zieen we verdeer in Portuggal en Griekkenland, waaar vanwegee de sterk gevoelde g crrisis steeds m meer Nedeerlanders kie ezen voor tterugkeer naar Neederland. De top 5 van landen waaar het aantal leerlingen l het aafgelopen jaar het sterkst is gegroeid g (absolu luut) Land A Aantal ll’n 20 012 Aantaal ll’n 2013 Groei abss. Groei % Verenigdee Staten 8 847 910 + 63 7% Curaçao 9 973 1.0355 + 62 6% China 3 358 413 + 55 15% Australië 3 359 400 + 41 11% Surinamee 2 223 259 + 36 16%
Nederlandds onderwijs in het buitenland in cijfers anno 2013
7/9
De top 5 van landen waar het aantal leerlingen het afgelopen jaar het sterkst is gegroeid (procentueel) Groei abs. Groei % Land Aantal ll’n 2012 Aantal ll’n 2013 Oekraïne 5 13 +8 160% Congo 23 40 + 17 74% Luxemburg 32 52 + 20 63% Taiwan 21 26 +5 24% Zimbabwe 9 11 +2 22%
Ontwikkelingen in emigratie Veel Nederlandse kinderen verhuizen jaarlijks met hun ouders mee naar het buitenland. Tot 2006 bleef hun aantal stijgen. In de jaren daarna nam hun aantal wat af, tot 2010 en 2011, toen het aantal vertrekkende kinderen weer begon op te lopen (Bron: CBS). Grofweg volgt deze trend de algemene emigratiecijfers van Nederlanders. Emigratie kinderen 4-18 jr uit Nederland (Bron: CBS)
16000 14000 12000 10000 8000 6000 4000 2000 0
Top 10 emigratielanden voor kinderen van 4-18 jaar 1995-2011 (Bron: CBS) 1. België 2. Verenigd Koninkrijk 3. Duitsland 4. Nederlandse Antillen en Aruba 5. Verenigde Staten 6. Frankrijk 7. Spanje 8. Turkije 9. Canada 10. Marokko
Nederlands onderwijs in het buitenland in cijfers anno 2013
8/9
Terugkeer Van de kinderen die Nederland verlaten, keert ongeveer een derde binnen vijf jaar weer terug (gemiddeld genomen over de periode 1995-2011, bron: CBS). Juist voor deze kinderen is het volgen van Nederlands onderwijs in het buitenland van groot belang. De verwachting is overigens dat van het totaal aantal kinderen dat Nederlands onderwijs volgt (en zich hiermee bewust voorbereidt op een terugkeer) een nog groter percentage terugkeert. Percentage kinderen dat binnen 5 jaar na emigratie is teruggekeerd naar Nederland 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007
Meer informatie? Kijk voor meer informatie over Nederlands onderwijs in het buitenland en NOB op www.stichtingnob.nl of neem contact met ons op via telefoonnummer 0031(0)703866646. Op de hoogte blijven van het laatste nieuws? Volg ons op twitter via @stichtingnob
Nederlands onderwijs in het buitenland in cijfers anno 2013
9/9