neder*ardse omÍroep sËichting
ZIENSWIJZE VI Wat zijn ufo's
?
Ultzending z 27 februa:l 1972
Gaarne vragen wij uw aandacht voor de volgende punten:
1.
Teksten van vorige uitzendingen zijn niet meer verkrijgbaar, ook niet tegen betaling.
2.
Da teksten van de komende programma's kunnen om administratieve redenen niet automatisch worden toegezonden en moeten na iedere uitzending per briefkaart worden aangevraagd met t 1,50 aan geldige postzegels bijgeplakt. (Voor België: met insluiting van 3 internationale antwoordcoupons samen ter waarde van
't, ' lr.
ZIENSWIJzE VI
r,qtl
Wat zijn ufo's " il' I
?
'
..:,:'il, ,, ,1,,,h,
24 franken).
3. Aan verzoeken
om toezending van de tekst aan derden kunnen wij tot onze spijt niet voldoen.
Uitzending
Redactie:
Jaap Jongedijk Jack van Belle
Presentatie: Jack van Belle
Begie:
Willem Witteveen
N.O.S. - Zienswijze Postbus 4000 HILVERSUM
: 27 Íebruari 1972
nesentaton: Dames en henen, helaas heb ik die avond op de hei geen ufols gezien en evenmin zijn wij per vliegende schotel hien de studio komen binnenzweven. Het wanen een paan kleine gnapjes van de negisseun; het wanen tnucages. Eén van de vnagen, die vanavond aan de onde komen, is: zijn alle opnamen van vliegende schotels tnucages? De laatste janen zijn en heel wat boeken venschenen, waanin op gnond van talloze histonische vondsten de stelling wondt vendedigd, dat zorn 15.00O jaan voon Chnistus intelligente, buitenaandse wezens onze aande hebben bezocht en hien als goden zijn veneend. Zelfs in de Bijbel vinden sommige deskundigen aanknopingspunten voon deze opmenkelijke opvatting. Maan ook laten, ja eigenlijk de hele geschiedenis doon, zijn en benichten oven geheimzinnige hemelschepen en mysteni etJze bezoekens uit de weneldnuimte. De laatste 25 jaan is het aantal meldingen van onbekende, vliegende voonwenpen z6 hoog opgelopen, dat knanten, negeningen en wetenschapsmensen in alle delen van de weneld zich niet langen afzijdig konden houden en de jacht op de vliegende schotels begon. Vanavond in de studio Julien Wevenbenqh. Belgisch auteun en jounnalist, die na een vijfjanige, intensieve studie samen met een Roemeense collega het eenste deel van een tweedelig boek publiceerde, waanin hii het bestaan van vliegende schotels met een vloed van angumenten vendedigde. Tweede gast is onze wetenschappelijke medewenken aan de Apollo-uitzendingen, de astnonoom dns. Chniet Titulaen, die zich eveneens diepgaand met het ufo-pnobleem heeft kunnen bezighouden doon zijn wenk aan de univensiteit van Anizona in de Venenigde Staten. Zijn visie hebben wij in de nu volgende f ilm vastgelegd. P
De omstneeks 12. OOO bnieven en bniefkaanten die wij op onze uitzending oven ufols ontvingenr ffiêken het ons helaas onmogelijk ieden van u pensoonlijk te antwoonden. U zult dit ongetwijfeld begnijpen.
Natuurlijk hebben wij wel iedene neactie met gnote aandacht gelezen en wij danken u hantelijk voon alles wat u ons heeft geschneven. De talnijke vnagen die ons hebben beneikt, bnachten ons tot het besluit een tweede pnognamma aan het ufo-pnobleem te wijden. Hienin zullen wij zoveel mogelijk vnagen van kijkens venwenken. DIT TWEEDE PROGRAMMA HOPEN \^/IJ UIT TE ZENDEN OP ZONDAG 30 APRIL OM 22.05 UU|R OVER NED. II. Jack van Belle
-3-
Vliegende schotels. Wat zijn dat eigenlijk? ln de litenatuun spneekt men meestal oven ufols. Dat is een afkonting van Unidentified Flying Objects, dus niet-geïbentificeende vl i egende objecten. Deze betiteling is veel algemenen, ze geeft nog geen bepenking aan de vonm van het vliegende object. Doon de geschiedenis heen zijn ufots waangenomen. De officiêle belangstelling begint in juni 1947. Op 24 juni 1947 zag de zakenman Kenneth Annold vanuit een panticulier vliegtuig een aantal voonwenpen in fonmatie vliegen. Hij beschneef ze als llschotelsll. ln de knanten wenden ze vli egende schotels genoemd. Hoewel en al in 1946 in Zweden 1000 meldingen van ufors wanen, begon de golf van publiciteit met het venhaal van Kenneth Annold. ln de Venenigde Staten stantte dus de gnote publiciteit en daan zou ook altijd de belangstelling voon de ufots gnoot blijven. Men oppende meteen de mogelijkheid dat de ufots nieuwe vliegtuigen van een vneen'lde mogendheid wanen. Anderen geloofden in de hypothese dat ufols bemande nuimtevaantuigen van buitenaandse oonspnong wanen. De belangstelling van de negening voon ufols was aanvankelijk gening. De Amenikaanse Luchtmacht venzamelde wel meldingen, fotots en fi lms, maan ze deed en weinig mee. ln 1952 komen er opvallend veel meldingen, voonal in konte tijd in de buunt van Washington. ln dat jaan stantte de Amenikaanse Luchtmacht een nieuw ondenzoek onden de titel ttPnoject Blue Bookrr. Onden deze codenaam bestudeende de Luchtmacht van 1952 tot 1966 de ontvangen meldingen van vliegende schotels, of beten: van ufols. Van 1947 tot 1965 ontvíng de Amenikaanse Luchtmacht 1O,147 meldingen van ufols. Hienvan konden 646 gevallen, dat is 6010, niet wonden venklaand.
Venvolq commentaan: Maan wat is geen venklaning? Laten we als voonbeeld eens kijken naan het jaan 1965, met 887 meldingen. Hienvan wanen en 140 stennen en planeten, 101 meteonen, of populain gezegd, vallende stennen. Venden 9 andene venklaningen, zoals bijvoonbeeld een komeet. 222 gevallen bleken vliegtuigen of condenssponen van stnaaljagens te zijn. ln 36 gevallen wend een ballon waangenomen. 85 gevallen wenden tenzijde gelegd, omdat de gegevens onvoldoende wanen. Liefst 152 keen nam men een satelliet waan en in 34 gevallen was en spnake van bednog. Voonts 1O naketten en 9 zoeklichten, met 7 neflecties en 4 gevallen van vuunwenl<, totaal 30, wenden ten onnechte als ufo beschouwd. 5 keen was het een luchtspiegeling, 3 keen een wolk en 12 keen een vogel. Ten slotte 6 maal een nadanidentificatie, B venbnande satellÍeten en 12 fotoanalyses. Op een totaal van 887 ontvangen meldingen konden en dus 16 niet wonden venklaand. We kunnen nu twee dingen doen. Zeggen: die 16 gevallen op de 887 is niet de moeite waand en ze kunnen ook wel op óén of andene manien venklaand wonden, als we maan zoeken - of we kunnen zeggen: die 16 onvenklaande gevallen bewijzen, dat ufors wenkelijk bestaan. Tegen deze laatste stelling is eigenlijk heel weinig in te bnengen. Ufots bestaan indendaad, maan ufols zijn dan niet meen dan rrni et-geÏhentificeende vl i egende objectenrr. Maan zijn dat vliegtuigen van vneemde mogendheden of zelfs buitenaandse bezoekens? We wisten het niet. Pnoject Blue Book wend geknitiseend. Twee panticuliene onganisaties in de V. S gingen op eigen houtje ufo-ondenzoek doen. De erre onganisatie heet l'..l. l. C. A. P. en is gevestigd in Washington. Ze heeft 12. O0O leden. De andene heet A. P. R.O. , is ggvestigd in de stad Tucson in de staat Anizona en heeft 8.000 leden. De knitiek klonk doon tot in de Amenikaanse Senaat.
-l
-4!fenvolq commentaan:
Uit
I
I
I
l
een bestudening van het nappont dat de lucht_ macht oven deze zaak uitbnacht in 1966, nesul_ teende een aanbeveling om de zaak toch eens grondigen te ondenzoeken. Men wilde een gnoep onbevoonoondeelde wetenschapsmensen van ven_ schillende disciplines op het pnobleem zetten. De univensiteit van Colonado ontving I miljoen gulden om zich gedunende l5 maanden hienmee bezig te houden. Uiteindelijk zouden ze bijna twee jaan bezig zi jn en het pnoject kostte toen 2 miljoen gulden. Het ligt voon de hand om je nu af te vnagen of het genechtvaandigd was om aan die zogenaamde schotels dit toch wel enonme bednag van 2 miljoen gulden te spendenen. Laten we daanom eens kijken naan enkele meldingen. l1 mei 1950, Mc. MÍnville, Onegon, VJnenigde Staten. De vnouw van een landbouwer ziet éen
noteende niet. benoemde geval
Dit
is diepgaand onderzocht in het Colonado-pnoject. Dn. Hantmann bestudeende de oniginele negatieven en spnak met de mensen. Conc I us i e: ONVERKLAARD. Het tweede geval is zo mogelijk nog spectaculain_ den. Op 7 januani 1948 zagen veel mensen een vneemd
toestellen op weg. Laten gaat alleen Mantell doon
5Venvolg commentaan: met de achtenvolging. Mantell ontdekt op aanwijzing van de contn6letonen de ufo vóón zich', maan hogen. Ondanks het feit dat hij geen zuunstof bij zich heeft, klimt hii tot 6 km. hoogte. Daanna pnobeent men hem tevengeefs via de boondnadio op te noepen. Om 4 uur wondt bekend, dat Mantell om het leven was gekomen toen zijn vliegtuig neenstontte. Aanvankeliik wend gemeld, dat Mantell de planeet Venus zou hebben gezien. Die theonie bleek echten onhoudbaan. Nu denkt men dat het een Skyhookballon is van zoln 3O meten. Die wenden in 1948 doon de Manine in het geheim opgelaten. Piloten wanen meestal niet op de hoogte van de lancening van deze ballons. Een heel enkele keen leest men venhalen oven waangenomen landingen of contact met vneemde wezens. Zo zou eind augustus l9l4 ls avonds een gnoep mensen op het Ontanio-meen in Canada een bolvonmig toestel van 5 meten op het watenoppenvlak hebben zien staan op een afstand van ongeveen 13O meten uit de kust. Bij het toestel zagen ze twee kleine mannetjes. Geen van deze landingen is echten goed gedocumenteend en dus wenden ze niet diepgaand ondenzocht in dat Colonado-pnoject, zoals de twee vonige gevallen. ln het algemeen pnobenen de panticul i ene vl i egende-:;chotelonganisaties in alle landen zoveel mogelijk gevallen te venzamelen en daanbij maken ze helaas de meest nonmal e zaken mysteni eus. Zo wenden deze vlekken op een maanfotor genomen doon een onbemand Lunan Onbiten nuimtevaantuig, aangezien voon ufo. Het zijn echten ontwikkelvl ekken van velenlei vonmen. Het Colonado-pnoject staat onden leiding van pnof. Edwand Condon. Met hem wenkten 37 pensonen, sommigen als adviseur, maan de meesten
in ieden geval in full-time dienst. Ze verzamelden een uitgebneide documentatie, waanonden 1600 boeken oven dit ondenwenp. Het voonnaamste doel was echten de senieuze meldingen zo snel
,7-
-6Venvolq commentaan: mogelijk te ondenzoeken. Daanom was in die gevallen binnen 24 uur iemand uit dit team ten plaatse om de waanneming met foto- en filmappanatuun, met een spectnoscoop, met een geigentellen en een tapeneconden venden te documentenen. ln het uiteindelijke nappont wonden 59 gevallen bespnoken. Deze datenen voonnamelijk natuunlijk uit de peniode dat ze wenkten. Speciale gevallen zijn meldingen, waanbij fotots of films zijn gemaakt. Deze wenden ondenzocht in de Univensiteit van Anizona doon dn. William Hantmann. Zijn mening is de volgende: rrFotols lijken eng goed bewijsmateniaal, maan zelfs al kunnen fotots niet liegen, fotognafen kunnen dat nog wel doenll. Hantmann vennichtte op de negatieven heldenheidsmetingen en bepaalde posities. Ook pnobeende hij iedene ontvangen foto na te bootsen. Hien een mooi voonbeeld daanvan. Dit is de melding: een vage ufo in de hoogspanningsleiding. Dit is de foto van Hantmann. Hij maakte deze doon het negatief tweemaal te belichtenl eenmaal op de mast en eenmaal van dichtbij op een buneaulamp! ln het Condon-nappont wondt venden uitvoenig gespnoken oven de wetenschappel ijke aspecten. Ook waannemingen met nadan en obsenvaties doon Amenikaanse astnonauten wonden genapponteend. Laten we, voon we de conclusie van Condon geven, nog even luistenen naar enkele meningen van deskundigen. Alleneenst de pas ovenleden pnof. James McDonald, meteonoloog van de Univensiteit van Anizona. Zijn opinie, na 2! jaar, was als volgt:
Pnof. McDonald: When you go to the witnesses in many of these
cases; when you sought thnough, thene ane so many examples of highly cnedible witnesses, completely stable people of excellent neputation when you check anound a bit - who have seen
pnof. McDonald: uttenly unconventional objects manoeuvning at low on sometimes high altitude, that to negand this as anything but a pnoblem of considenable scientific impontance, I think, wetll be to miss something that we have alneady missed fan too long, twenty yeans.
Ve_nvolq
Commentaan: McDonald achtte het niet uitgesloten, dat ufors bemand en van buitenaandse oonspnong zijn. Een heel anden geluid laat dn. Donald Menzel honen. D
n.
Menzel
:
To go on, fon yean aften yean, tnying to pnove whethen on not these things come fnom outen space on not. lt is clean that they dontt and I am quite sune that that will be the nesult of any investigation.
Commentaan:
Dn. Al len J. Hynek, astnonoom aan de Univensiteit van Chicago, heeft de volgende mening:
Dn. Hynek: At one time I thought that thene wene neponts confined langely to the United States, that we wene undengoing some sont of a bizan, nenvous neaction. But the reponts have come in now fnom betten than seventy countnies and also scientists ane beginning to take a closen look, because the veny sheen fonce (of ttre sheen weight, t should say) of the numbens of neponts is demanding attention.
Commentaan: Ween een anden geluid honen we van de astnonoom van Nedenlandse afkomst, pnof. Genand Kuipen, als hij spneekt oven het pnobleem te bewijzen dat ufols van buitenaandse oonspnong zijn.
-8Venvolq commentaan: Kuipen zegtirrDit pnobleem is moeilijken dan het vinden van een speld in een hooibeng. Het ís het zoeken van een spnietje buitenaands hooi in een aandse hooibeng en dan nog meestal op gnond van napponten van mensen, die geloven in bui_ tenaands hooi.
vengnoot. Bovendien spneekt Condon in zijn nappont de venwachting uit, dat voontgezet ufo_ ondenzoek ook geen enkele bijdnage aan de wetenschap zal levenen. rtHet is kenmenkend voon de wetenschapsman, dat hij een pnobleem aanpakt, waanvan hij nesultaten venwacht. l Condon con_ cludeent venden: ilEn is niets gebleken, waanuit volgt dat ufots vliegtuigen van vneemde mogend_ heden zijn of dat ufors van buitenaandse oo-nspnong zijntt. Een onafhankelijke commissie van de noem_ nijke Nationale Academie voon Wetenschapoen bevestigde niet alleen de integniteit van Condonrs wenk, maan venklaande zich zelfs akkoond met de conclusies en aanbevelingen. Condon besluit met een niets aan duidelijkheid
oven I atende opm enki ng:
t'Nr, op 3l oktoben l968 is onze opdnacht geêin_ digd. We zullen het waarderen als er vendén geen ufo-mateniaal meen naan de Univensiteit van
Colonado wondt gestuundn.
et.lijkt mij, henen, dat de eenlijkheid gebiedt, fdat ik nu aan meneen Wevenbengh ga ,.u-g"n orn commentaan op dit filmpje. Mijnheen Wevenbengh.
-9Alvonens een commentaan te geven, wi lde ik mezelf even bepalen ten opzichte van het he!e vnaagstuk en ten opzichte van de inleiding, die tot hientoe gekomen is. lk kan me namelijk helemaal niet akkoond venklanen met de manien waanop het pnobleem gesteld wondt. Het ufo-pnobleem is meteen, van aanvang af , gesteld alsof het iets te maken zou hebben met nuimteschepen en buitenaandse intelligentie. lk denk, dat dat het paand achten de wagen spannen is. Zolang men niet weet wat ufots zijn, kunnen vle ook niet zeggen, dat ze buitenaards zijn. Dit is dus mijn stelling buiten de film. lk wilde nu dnie zaken behandelen: ik wilde iets zeggen oven de film; ik wilde pnobenen te bepalen wat een ufo is en dan wilde ik nog iets zeggen oven het Condon-nappont. Wat de film betneft: die is in zijn beknoptheid bijzonden goed, gesteld de enonme, venschrikkelijke ingewikkeldheid van het probleem en dat pnobleem is hien in het Nedenlandse taalgebied nog nauwelijks aan bod gekomen. Het filmpje geeft dus een vrij goede synthese van de totaliteit. lk heb echten twee opmenkingen. De eerste daanvan is natuunlijk die van de cijfens van 1965, die voonopgesteld wonden en gehaald zijn uit de napponten van de Amenikaanse Luchtmacht. Het zijn pnecies deze cijfens - tnouwens in de film wondt daanop gezinspeeld - het zijn pnecies deze ciifens, die aanleiding hebben gegeven tot zoveel aanvallen, dat men eenst moet ovengaan tot het ovengeven van de hele studie in de handen van Edwand Condon. Doon de cijfens die voonopgesteld wonden, kan een kijken de indnuk knijgen dat en 1O. OOO waannemingen zijn geweest ln 20 jaan boven de V. S. alleen. Dat is niet juist. En zijn in 1968 alleen al 10 à t2.000 waannemingen gedaan oven de gehele weneld. Een tweede zaak, wat ik jammen vind in de film, zijn de twee voonbeelden. En is het voonbeeld
-1
0-
-11-
Venvolq hn. Wevenbenqh: genomen van Mc Minville, waan ik nu niets meen oven zeg, maan het tweede voonbeeld vind ik een zee? slecht gekozen voonbeeld, omdat een kijken die het Condon-rappont niet zal lezen, de indnuk moet knijgen, dat en geen intenessantene gevallen aanwezig zijn, dan dat geval dat we nu hebben geknegen oven de man, die naar een ballon is gevlogen. lk noem slechts één enkel voonbeeld: dat van de waanneming van McDivitt in Gemini lV, die ik daan lieven voon had gezien. En ik wilde toch nog een tweede noemen: ik had wel gnaag als voonbeeld iets gezien in de film oven de vele nadan-visuele waannemingen die niet venklaand zijn. Wat nu een ufo betneft, een bepaling daanoven kan men eng moeilijk geven. Het is eigenlijk een nappont van een luchtfenomeen, dat in conventioneel-wetenschappelijke tenmen niet kan wonden venklaand. Het enige, wat we dus voonlopig kunnen doen, is een voonbeeld geven van wat een ufo is. Uit de film knijgen we nu de índnuk, dat het gaat om zaken die wel venklaand zouden kunnen wonden, gesteld dat we meer zouden weten; maan dat is het niet. lk geef twee voonbeelden van wat een ufo is. Dus geen bepaling, twee voonbeelden. Een ufo ís, bijvoonbeeld, een cylindervonmig, zílverachtig voonwenp met antenne-achtig uitsteeksel. Deze ufo is waangenomen, o. a. doon
McDivitt,
en bewoog zich' om de aandbol. Een tweede voonbeeld: een buitengewoon vliegend voonwenp, zilvenachtig, metaalachtig, schijfvonmig, tien meten in doonsnede, onmiskenbaan kunstmatig, dat ongewone bewegingen maakt. Dat is de ufo die wij gezien hebben op de foto van Mc MinvÍlle. En die bepaling is niet doon getuigen gegeven, maan is opgesteld doon de man, die de fotots geanalyseend heeft, namelijk doon Hantmann ilhimself il. Wat het Condon-nepont betneft:
ik ben niet akkoond
Venvolq hn. Wevenbenqh: met de conclusies, omdat de conclusies van Condon niet oveneenkomen met de conclusies van i edene afzonderlijk bestudeende zaak. 2O0/o van 92 gevallen dÍe bestudeend zijn, ziin geklasseend als rrunknownrr (onbekend-ned. ) P
nesentato n:
Goed. Chniet, wil iii even pnobenen in een minuut jouw commentaar hienop te geven?
ns. Titu laer: Nou, en is eng weinig commentaan. Natuunlijk kun je eng veel cijfens gaan noemen. Als je die D
voon de hele weneld gaat geven, wonden dat en veel meen, daan zijn we het helemaal oven eens. Je kunt alle mogeliike voonbeelden gaan noemen. Deze twee voonbeelden zijn wel degelijk erg nepnesentatief. Het eenste geval, omdat het é6n van die 2Oalo is uít het Condon-nappont, dat niet venklaand is en daan legt u zelf de nadnuk op. Het tweede, omdat en een mensenleven mee gemoei d was. Als zodanig spneekt het veel meen aan en is het veel meen dan eetr heel vaag venhaal, waan iemand mee thuiskomt. En zodna er' mensenlevens gemoeid zijn in deze vliegendeschotelbusiness, vind ik het vendnaaid verantwoond om die dingen als voonbeeld te gaan geven. Maan de enige opmenking die ik heb, is dat ik dus heel duidelijk wel die conclusie van Condon onderschnijf en we zouden dus hoogstens kunnen discussiëren over di e 2O0lo. Het is namelijk de intenpnetatie daanvan, waanop hij zijn conclusie bas eent. P
nesentato n:
ik het in eenste instantie even bij ffi,il lk wilde toch nog even spneken laten. dit thema oven de meldingen in het algemeen. lk heb natuunlijk ook nog eens wat literatuur doongenomen oven
-13-
-12Venvolq pnesentaton: dit ondenwenp en dan lees ik op een gegeven ogenblik, dat in juni 1952 boven WashÍngton doon hondendduizenden mensen waannemingen gedaan zijn van vliegende voonwenpen, waanbij ook de militaine nadan deze dingen heeft vastgesteld. Een Fnanse ondenzoeken zegt: minstens 1 miljoen Fnansen moet vliegende schotels hebben gezien. Ook in de communistische landen zijn en nuimschoots waannemingen gedaan. Opmenkelijk is het benicht dat ik onlangs las, dat en de laatste maanden in Engeland meen dan duizend goed gedocumenteende waannemingen zijn gedaan. ZelÍs een ploeg van de ATV is, filmend in de Cotswolds, gestoten op een vliegende schotel. ln divense boeken heb ik de gedachte gevonden, dat de ovenheid, en met name de Amenikaanse ovenheid - het Pentagon - de publieke opinie opzettelijk misleidt. Dat en spnake is van geheime napponten die niet in de publiciteit komen, dat en misleidende voonlichting wondt gegeven. ZelÍs wijst men op het menkwaandige feit, dat een aantal belangnijke ondenzoekens en jounnalisten die met deze zaak bezig zijn geweest, op geheimzinnige wijze zijn gestonven. Heeft één van u tweeên hien commentaan op ?
Hn. Wevenbenqh: lk stel me helemaal niet achten die geheimzinnige
vendwijningen waanbij mensen gemoeid zouden zijn die wat weten oven ufors. Dat zijn allemaal niet goed cledocumenteende gevallen. Dat is één. Ten tweede ben ik en niet van oventuÍgd, dat, om het even welke regening ten weneld ook iets wil wegstoppen. Die rrbunking", dus het wegstoppen van het genucht oven ufols, is een besluit geweest van een panel, een wetenschappelijk panel, in 1953, dat niet de ufo-napponten rran sichrr wilde wegstoppen omdat en iets buitenaands mee gemoeid zou ziin, maan gewoon omdat de infonmatiekanalen
Venvolq hn. Wevenbenqh: van de Luchtmacht venstopt naakten. En, zou ik zelf in dat panel gezeten hebben, dan zou ik dezelfde besluiten genomen hebben. Niet oventuigd zijnde van de waande van de ufots, zou ik ook zeggenz Het is best dat wij die zaak pnobenen te vendonkenemanen, of niet te vendonkenemanen, maar en geen aandacht aan te schenken, zodat die infonmatiekanalen voon andene dingen weer vnijkomen.
Dns. Titulaen: Daan ben ik het helemaal mee
eens.
Pnesentaton: Jij bent het en mee eens. Deze zaak is nu ween eens even in de publiciteit gekomen doon een film die de TROS onlangs heeft uitgezonden, rrDie Delegationtt, waanbij ook spnake was van een jounnalist, die bepaald mateniaal had venzameld en die laten op geheimzinnige wijze is gestonven. lk kan overigens nog tegen de kijkens zeggen, dames en heren, dat de TROS mij heeft venzekend, dat zij in de loop van dit seizoen - in het voonjaan of van.de zomen - die film gnaag zullen henuitzenden.
Heren, het is natuunlijk intenessant om te spreken oven allenlei meldingen die en zijn. lk vind het leuk om u nu eens te conf nontenen met iemand hien uit Nedenland, die een menkwaandige enva-
ning heeft. Dames en henen, we hebben hien in de studio meneen Vossen. Meneen Vossen is technicus, hij is in Angentiniê geweest en heef t daan een typische envaning opgedaan. Meneen Vossen, wilt u ons dat eens even ventellen?
Hn. Vossen:
Mijn vnouw en ik hebben in januani 1962 een ufo gezien en wel in Angentinië. We wanen ondenweg van Buenos Aines via Condoba naan San Juan, waan we ls avonds, tegen de avond, aankwamen.
-1
-1
4-
Venvolq hn. Vossen:
heet, meen dan 5oo in de @ig schaduw en diezelfde avond bnak en een enonme ik zou zeggen, tnopische stonm los, waanbij enonme hoeveelheden waten uit de lucht kwamen vallen, die de volgende dag ook nog het hele
landschap eigenlijk half onden waten zetten. De volgende dag zouden we van San Juan op weg gaan naan Mendoza. Net toen we om twaalf uun, uit het zwembad komende, op weg wanen - we wanen dus nog vlak bij San Juan - zegt mijn vnouw plotseling tegen mij: trHee, stop eens even!rl We stappen uit de auto en waanachtig, daan hangt zotn ding als beschneven is. Ja, ik beschrijf het het beste als een afbeelding van de planeet Satunnus in een natuunkundeboekje: zi lvenachtig wit in een volkomen helblauwe, wolkenloze lucht. Het ding hing daan ongeveen een halve minuut en net toen ik de camena wou gnijpen, laat ik zeggen, toen ik tot mezelf kwam, begon het ding te bewegen - eenst langzaam en daanna vendween het met een duizelingwekkende snelheid iets nechts aan de honizon. Dat is eigenlijk ongeveen wat we daan gezien hebben. De volqende dag stonden in de knanten waannemingen van bungens en ook van piloten, die ongeveen dezelfde noute vliegen en die dezelfde waanneming hadden gedaan. Die hadden en zelfs meen dan één gezien. lk heb en maan één gezien. Pnesentaton: Meneen Vossen, dank u wel. Dames en henen, dit was een envaning van een Nedenlanden in het buitenland. We hebben een Nedenlandse familie, man, vnouw en twee kindenen, die hien in Nedenland zelf zee? onlangs een menkwaandige envaning heeft opgedaan, waan u nu iets oven gaat honen.
FILM
5-
Hn. Pnins:
Dat was op de 11e septemben 1971. We wanern met onze boot in de Wieningenmeen. Het is daan doodstil. Het was een pnachtige nacht, schittenend mooi. Het was windstil en en was een ontzettend mooie stennenlucht. En Arthun is nogal eng met de stennenkunde in de ween en die zei: llPa, ma, mag ik nog even naan buiten, aan de stei ger, even naan de sternen kijkenltt ttJ6r ga ie gangrr. Zoonz
Nou, ik ging naan buiten en ik gluunde even de hele hemel af en toen zag ik aan de noondelijke hemel een heel helden bolletje en aan de andene kant van de hemel zag je ween zoln bolletje en opeens vloei en ze samen, voon het gezicht dus.
Hn. Pnins: Ja, toen zijn wij en met zln vieren, op het moment dat hij zei : rrPa, ma, kom eens even kijkenrr, getuige van geweest, dat die twee - ik zal maan zeggen llstennenll - samen ineenvloeiden. En toen kwam hij, ja, men kan zeggen heel snel, dat weet ik niet, maan in elk geval kwam hij omlaag - laten we maan zeggen heel eng snel, want hij nam snel in gnotte toe - en hij venanderde van fel wit in onanje-nood. Toen bleef hij schuin achten de boot stilstaan. Doodstil in de lucht. En was ook geen enkel geluid bij. Het was, naan ik aanneem, van deze gnootte ongeveen. En op dat moment, hij stond misschien een halve minuut stil en we stonden natuurlijk allemaal stomvenbaasd te kijken naan dat venschijnsel, kwam en een soont diffuus lichtveld omheenr €ffi gnijs licht. Weet jij een anden woond daanvoon? Een gnijsachtig licht, maan het stnaalde geen licht uit. Het licht bleef in het appanaat zelf. Ventel jij maan eens venden wat je toen gezien hebt.
Mevn. Pnins: Toen bleef hij ook even stil staan. Met dat licht-
-17-
-16Venvolq mevn. Pnins:
veld enomheen kwam hij necht boven onze boot...
Hn. Pnins: Hij kwam lagen ook. Mevn. Pnins: Daan bleef hij ook stil staan. Toen ging dat lichtveld uit. En kwam een kleinen lichtveld omheen. Dat ging ook uit en toen kwam en ongeveen zoln helvenlichte bol, die íets afgeplat was van vonen en ook iets afgeplat aan de achtenkant. Die bleef even stil staan. Toen gleed hij net als een zeilboot, die voon de wind gaat, oven de boot heen. Maan steeds zonden geluid. Hij was oven de boot heen en toen hoonden we opeens een zoemend, negelmatig geluid. En toen begon hij zich zigzaggend, schokkend, van ons te venwijdenen.
EINDE FILM P
nesentaton:
lk kan hien nog even aan toevoegen, dames en
Zoonz
Toen gingen ze zo zigzaggend venden en op het laatst venandende hij ween van kleun in donkennood en toen was hij opeens helemaal plei te, helemaal weg.
Hn. Pnins:
Helemaal vendwenen. Maan of dat nou doon de snelheid was, dat hij wegging of dat hij gewoon uitging, dat het licht uitging, dat kan ik onmogelÍjk zeggen. Ja, maan ventel eens oven daanna.
Zoon: Daanna zag had. . .
Hn. Pnins: Die was gnillig van vonm. En in die felwitte stneep in die nachtlucht stond zorn lichtgroene fosfonstneep. Voon mijn gevoelr voon mijn idee, was dat niet van deze weneld. Voon mij was dat, wat men zegt, een ufo. En ja, wat venstaat men onden een ufo? De êên zegt, dat een ufo van een andene planeet komt, een anden zegt dat een ufo van een anden land komt. Het was voon mij althan$ niet iets wat doon mensen bestuund kan wonden, want iets wat stilhangt en wat dan binnen 1 à 2 seconden van z6 gnoot in het niets vendwijnt, nee, ik geloof niet dat en êén mens op de weneld is, die zulke knachten kan ovenleven. Dacht ik niet, hoon. Maan ja, ik ben een leek, dus....
ie aan de hemel, waan hij gevlogen
Hn. Pnins: hij weg weg was dus. . . Toen hij ,Zooni . . . . zag je een heel witte stneep langs de hemel.
henen, dat de heen Pnins na af loop telefonisch contact heeft gehad met de Marinebasis in Den Helden, die daan in de buunt was en die hem venzekend heeft, dat en op dat uun en op die plaats geen militain vliegtuig in de lucht was. Henen, we hebben voon dit gedeelte van de discussie nog 1| minuut. tk wilde u beiden vnagen, luistenende naan meneen Vossen en luistenende naan wat de familie Pnins heeft venteld: wat is uw commentaan daanop ? Meneen wevenbengh ?
Hn. Wevenberqh: tk vind het één van de napponten zoals ik er duizenden gelezen heb en zoals ik en zelf ontvangen heb. lk heb zelf met mensen gepraat. lk heb rrêrïlêlijk in Roemenié zelf een aantal getuigen ondenzocht en dit is een absoluut typische ufo-verschiining, zoals die in de litenatuun voonkomt. lk bedoel in de wel-gedocumenteende litenatuun, o. ê. in de doon de Amenikaanse Luchtmacht nu gepubliceende documenten. De Luchtmacht heeft haan
-l 8Venvolq hn. Wevenbenqh: documenten namelijk thans gepubliceend en deze zijn nu beschikbaan. En daanin komen dengelijke dingen counant voon. Pnesentaton: Chniet ?
Drs. Titulaen: Ja, ik geloof dat we nauwelijks kunnen pnobenen
om hien meteen een venklaning voon te geven. Om te beginnen moet de melding dan veel beten gedocumenteend zijn: we moeten gnoottes hebben in gnaden, wê moeten de nichting eng duidelijk weten, we moeten snelheid hebben, ook ween in gnaden per seconde of pen minuut, zodat je en gewoon iets aan kunt nekenen. lk wil nog één opmenking maken, want ik kneeg en daanstnaks geen gelegenheid meen voon, oven die misleiding. lk geloof indendaad ook niet in misleiding doon de ovenheid, maan we moeten met al deze napponten evenzeen oppassen. Met name bijvoonbeeld bij die film die de TROS heeft uitgezonden, heb ik gewoon de indnuk dat dat mateniaal helemaal niet zo authentiek was als zij deden voonkomen en ik dacht dat zoln misleiding even gevaanlijk was, maan dan van de andene kant.
Presentaton: Henen, dan ga ik nu naar het volgende thema over. En blijft dus een aantal onvenklaande gevallen oven. Wetenschapsmensen van gnote naam en faam hebben zich met het venschijnsel beziggehouden en houden zich en nog mee bezig. Sommigen zijn pno, andenen zijn contna. Nu kun je je natuunlijk afvnagen: in hoeverne zijn wetenschapsmensen die tegen dit soont zaken ziin, bevoonoondeeld? Zou je die vnaag mogen stellen? ls dat legitiem? Chriet, wil je daan iets op zeggen?
-l 9Dns. Titulaen: Het is voon mij duidelijk, dat en binnen de natuun-
en stennenkunde een levensgnoot voonoondeel is tegen deze zaken. Het is bijna onzindelijk om je hienmee bezig te houden en dat zal ook de exacte mensen in dit pnognamma wel ween enigszins doon hun vakbnoedens kwalijk genomen wonden. Dat vind ik nogal ontenecht. Gelukkig is bepaald niet de hele wetenschap zo. Neem bijvoonbeeld toch eng benoemde namen als die van pnof. pecken uit Fnanknijk, dn. Mankowitz en Canl Sagan. Dat zijn mensen van hoge standing in deze weneld en die hebben zich hien senieus en intensief mee beziggehouden en hebben gepnobeend om een oplossing te geven. Maan in het algemeen bestaat en wel degelijk een voonoondeel, dat dus gelukkig niet doon de hele wetenschappelijke weneld wondt gedeeld. Pnesentaton: Wat ik een intrigenende vnaag vind, is de vraag: Geloof je eigenlijk alleen in ufots als je er één gezien hebt?
Dns. Titulaer: ln het algemeen zou je llneell moeten zeggen, maan ik heb en nu zoveel oven gelezen en zoveel gezien aan mateniaal - nooit echt een ufo - dat voon mij die stelling wel opgaat. lk geloof nu pas in een ufo als ik en één gezien heb. Pnesentaton: Meneen Wevenbengh ?
Hn. Wevenbenqh: Nee, voon mij gaat dat niet op. lk gebnuik tnouwens het woond rrgelovenll niet gnaag. lk accepteen het feit dat en ufors zijn. En het is de studie van het aandachtig lezen van het Condon-rappont, die mij oventuigd heeft van het bestaan van het venschijnsel ufo.
-21-
-20nesentato n: Goed, maan en
P
is dus een aantal onvenklaande gevallen. Zou hel nu mogelijk zijn, dat ie achtenaf zegtz Hien is toch spnake geweest van een meteonologisch venschijnsel, een geheim wapen, weet ik veel, spionage?
Hn. Wevenbenqh: Nee. En zijn zoveel theonieên. En is zelfs een theonie opgesteld - en dat is intenessant om te lezen - door een Amenikaanse bioloog die venondenstelt dat het nuimtedienen zouden zijn. Hij vindt namelijk in heel de micno-weneld kenmenken tenug die toepasselijk zouden zijn op ufors, wat beweging, venlichting en al dat soont zaken aangaat. En alle hypotheses zijn eígenlijk allemaal te venwenpen.
Pnesentaton: Ja, dan blilft dus nog de vnaag oven: ls het een natuunkundig venschijnsel ? Dames en henen, we hebben nog een gast in de studio, dat is dn. Wim de Gnaaff, lecton in het nuimte-ondenzoek aan de Univensiteit van Utnecht en venbonden aan het Labonatonium voon Ruimte-ondenzoek in Utnecht. Meneen De Gnaaff, in hoevenne zou bii die onvenklaande gevallen toch sprake kunnen zijn van nonmal e natuunkundige venschijnsel en ?
Dn. De Gnaaff: Wel, meneen Van Belle, ik zou zeggen: Elk voon-
wenp, ongeacht waan het vandaan komt en wie of wat het gemaakt heeft, is, zeken wat ziin beweging betneft, ondenwonpen aan de bewegingswetten, zoals wij die de laatste eeuwen hebben lenen kennen en kunnen venifiënen. Dat betneft bijvoonbeeld de tnaagheidswet, dat betneft wetten betneffende aantnekkings- en afstotingsknacht, zwaanteknacht, elektnische en magnetische kracht. Al onze ondenzoeknesultaten wijzen enop dat geen enkel voonwenp, zeken niet van enige omvang, maan ook
Venvolq dn. De Gnaaff: kleine deeltjes niet, zich aan deze wetten kunnen onttnekken. Zonder in enig detail te kunnen ingaan op wat ik gezien heb op die films en wat ik gehoond heb in die venhalen, moet ik toch stellen, dat als dat wenkelijk nuimtevoentuigen zouden zijn geweest, afkomstig of van de aande of van daanbuiten, dan kunnen ze zich ni el zo bewogen hebben zoals hien getoond of beschneven is, omdat dat in volstnekte stnijd zou ziin met deze wetten. Mankowitz heeft dat in t67 al beschneven in het Amenikaanse wetenschappel iike weekbl ad rlsciencelr. Wij kunnen niet aannemen, dat enig voonwenp zich aan die wetten kan onttnekken. Wat buitenaandse levensvonmen betneft: als ze van buiten ons zonnestelsel komen, knijgen we met gnote afstanden te maken, maan daan zou ik gnaag Chniet Titulaen ween wat oven willen laten zeggen. P nesentaton:
Ja, misschien mag ik aan jou vnagen, Chriet, want dat is natuunlijk de hypothese waan ie dan op tenecht komt: Als ie het niet op een aandse
wijze kunt venklanen, zou en dan hien spnake zijn van buitenaands leven dat onze aande bezoekt, bespioneent, hoe je het wilt noemen? ln de eenste plaats de vnaag: ls en naan de mening van jou als astnonoom en velen van je collegals buitenaands leven mogelijk
Dns. Titulaen:
?
Mogelijk zeken wel. lk zou dan toch heel even heel globaal een beeld moeten geven van ons heelal , zoals wij dat kennen. De planeten die wij kennen, dnaaien om één stennetje. Dat is de zon. Dat is gewoon het stennetje dat het dichtstbij staat en we weten dat van al die planeten alleen de aande zeken leven herbengt. De andene zeken niet, met uitzondening van de planeet Mans, waan pnimitieve plantengnoei moge-
-22Venvolq dns. Titulaen: lijk is. De kennvnaag is natuunliik: ls het uitzondening dat een sten planeten heeft of is dat negel ? Voon ik die vnaag beantwoond, kan ik misschien een idee geven van het gigantisch aantal stenne'n, dat er is. Onze sten, de zon, behoont tot ons Melkwegstelsel, het stennenstelsel waanvan het lid is. En dat bestaat al uit zorn hondendmiljand stennen. Dat ziin gnandioze aantallen. En nu is het ni el zo, dat dat stennenstelsel het enige is in het heelal. Met iedene kijken, met iedene gnotene kijken, die we bouwen, kunnen we en meen zien en met de gnootste telescoop ten weneld, dat is dus nu de S-meten-telescoop in Mount Paloman, kunnen we al meen dan I miljand van die stennenstelsels waannemen. Dat wi I zeggen: dat is een 1 met negen nullen en daan telkens een 1 met elf nullen bij voon het aantal stennen. Dus we hebben dan een I met twintig nullen. Het zijn gewoon ongelofelijke aantallen. Als het dus negel is dat en bij een sten planeten kunnen wonden gevonmd, is het duidelijk, dat en talloze mogelijkheden voon levende wezens in het heelal ziin, dat en talloze beschavingen zijn en ook talloze manienen van intelligent leven. De vnaag is: ls dat negel ? Er zíjn twee theonÍeár oven het ontstaan van de planeten. Gnofweg: de een zegt, dat de planeten ontstaan zijn bij een soort botsing van de zon met een andene sten. Je kunt uitnekenen, dat die situatie héél zelden zal voonkomen. Dus in dat geval zouden wij misschien de enigen zijn, maan het menendeel van de stennenkundigen gelooft in een andene theonie, waanbij en wenvelingen zijn of waanbij en deeltjes aan elkaan gaan kleven. En in dat geval zijn en dus Índendaad talloze planeten in het heelal waanop leven mogelijk is. Alleen op afstanden natuunlijk.... Daan hebben we nog niet oven gespnoken.
Maar \l llil r korrrlrr rrl tlic \\ir.u rr tnrtrgi,tr t lur
lntt,rihutttst
t'rttrttrtis,sit,
:h'l
lx'trijs ttitl
:
Geén r-liegentlc sclrotels
/
/ \ \// l ll l |\ll
ol'l li)\
l)oh tslluttlulí'n 0rlnrfi'll('n I rrirk'nliÍilr] |lr irrg 0ltittls
t-
-ó
\ I
Rhode lsland (U S A ), december 1966
Een van de meest betrouwbare UFO-foto's ln het algemeen wordt deze foto niet als een vervalsing beschouwd. De kwáliteit van de foto heeft e.rnstig geleden door àe sterke vergroting van het object Gefotografeerd door een Franse militaire pilo-ot in áe buurt vaá Rouen, Frankrijk, op 5 maart 195
I
Heysham (Lancashire), Engeland, 15 juni 1967
_23_ P nes en tato n:
Dat wilde ik net zeggen. lk kan me voonstellen, dat en beschavingen ziin, die ons vén voonuit zijn, in deze opvatting. Maan die afstanden, zouden die dan te ovenbnuggen zljn? Wat is nu de dichtstbijzijnde planeet, die leven ZOU KUNNEN bevatten?
Dns. Titulaen: De dichtstbijzijnde sten staat op een afstand van 3 lichtjaan. lk venwacht natuunlijk dit soont vnagen. lk heb
Een.veel gepubliceerde foto, waarvan de deskundigen de echtheid
het hien uitgenekend. We moeten gewoon even neëel zijn. De snelste naket op het ogenblik is 30.000 km. pen uur. De lichtsnelheid is 3OO. OOO km. pen seconde. Dat is dus 3OO.0O0 x 6O x 6O pen uun en als ie dat uitnekent bliikt, dat onze raket 36. 000 x langzamen is dan de lichtsnelheid. Dat wil dus ook zeggen, dat je 3 x 36.OOO jaar, dus nuim 100. O0O jaan, doet oven een enkcle neis van de aande naan de dichtstbijzijnde stcr. Flct is dus nogal f lauwekul om met onzc nrttuurkundewetten, die wii als gcldig bcschouwcn, tc denken aan de mogelijkheid van lcvt>n dat daanvandaan komt. Tenzij je dus een heleboel zakcn oven boond gaat gooien.
sterk in twrjfel trekken,
Voondat ik daan nog even met dn. De Gnaaff oven wil pnaten, even meneer Wevenbengh. U kijkt zo
pilnlijk!
Hr'. Wevenbenqh: Pijnlijk helemaal niet. lk weet natuunliil< heel bepaald wat de heen Titulaen nu voonop stelt, maan ik heb me toch ook wel afgevnaagd of en geen andene mogelijkheden zouden zijn voon het ovenbnuggen van die afstand.
nesentaton: Maan daan wil P
ik even met meneen De Gnaaff ov€rn
-25_
-24Venvolq pnesentaton: pnaten. Meneen De Gnaaff, mag ik u vnagen: Zou en een beschaving denkbaan zijn, die de lichtsnelheid kan beneiken met nuimtevaantuigen?
Dn. De Gnaaff:
Dat zou me geen kleine opgave lijken. lk moet zeggen, dat ik het niet bij voonbaat absoluut wil uitsluiten. En dan llbeneikenll. . . Laten we niet zeggen absoluut beneiken, maan voldoende dicht benadenen om, wat de neistiid betneft, daanmee dezelfde nesultaten te knijgen. Maan de pnoblemen zijn evengoed gigantisch. Het blijft zo, dat we met een naketvoontstuwing zijn aangewezen op het neactiebeginsel van Newton en dat dat neenkomt op de noodzaak om bij een beginmassa van zoln nuimteschip meen dan de helft tot tweedende van die totale beginmassa op te stoken als bnandstof. Dat wil. in dit geval zeggqrz als een fotonen -, een lichtbundel. En dat pnobleem moet u zich even voonstel I en.
Afgezien van die hoeveelheid massa moet de wegstnaling van zorn bundel gepaand gaan met gigantische tempenatunon van tien tot hondendduizenden gnaden. Tempenatunen waantegen geen enkele vaste stof bestand is. Dat is niet alleen maan een kwestie van vaste stoffen op aande, dat hangt samen met de opbouw van de atomen en moleculen en dat moeten dus in het algemeen vaste stoffen zijn. lk dacht gewoon niet, dat dat in de pnaktijk venwezenlijkt kan wonden. Je kunt en natuunlijk oven nekenen en zeggen: als we dat zouden kunnen.. Maan dat gaat gewoon niet. Pnesentaton: Maan nu zit ik toch met het vnaagstuk, dat wij hien natuunlijk altijd nedenenen vanuit onze aandse natuunwetten. En nu kan ik me voonstellen, dat we oven 10O of oven 300 jaan veel venden zijn op dÍt gebied. Maan als je je nu eens zou voonstellen,
Venvolq pnesentaton: dat en beschavingen zijn die ons een miljoen jaan of misschien tien miljoen janen voonuit zouden zijn, hoe kunnen wij van hienuit, met onze nu bekende natuunwetten, dan zeggen, dat het dan niet zou kunnen? ls dat niet een beetje ovenmoedig? Zou het, met andene woonden, niet kunnen, dat andene beschavingen wel oven die mogelijkheden beschikken en oven ons nog totaal onbekende natuu nwetten ?
Dn. De Gnaaff: Dat lijkt me fantastisch. Kijk, je kunt je natuunlijk al les gaan voonstel len. Fantasie kent zeken
geen gnenzen, ofschoon de wenkelijkheid in veel gevallen de fantasie nog zou kunnen oventneffen. Maan ik dacht in dit geval tóch niet. lk geloof dat we en echt van moeten uitgaan, dat als dengelijke natuunwetten hien waangenomen wonden, en tot nu toe geen enkele neden is em enaan te twijfelen, dat ze in het hele ons bekende heelal, gelden. En als en eldens andere wetten zouden gelden, dan is en geen enkele neden om aan te nemen, waanom ze hier niet zouden gelden. Pnesentaton: Maan ik zou me kunnen voonstellen - of is dat een eng domme alpha-opmenking? - dat men oven bepaalde venmogens beschikte om de stof te dematenialisenen, m. a. w. dat men daanmee de tijd zou ovenbnuggen.
Dn. De Gnaaff: Daan heb ik geen voonstellÍng van - dat dat zou kunnen. Nogmaals: je kunt je alles voonstellen, maan in ieCen geval kan ik zeggen, dat, met onze huidige inzichten in de natuunwetten en hun geldigheid, dat niet denkbaan is. P nes
entaton:
Chniet, heb iij hien nog commentaan op?
_27_
-26Dns. Titulaen: Nou, ik zou het in zovenne wi llen ondenstnepen: ik heb stnaks gezegd, dat ik pas geloof in ufots als ik en één zie. Als Wim de Gnaaff en één ziet, dan geloof ik en nu ook duidelijk in. lk ondenstneep gewoon vol ledi g zi jn opvattingen hienoven. Die klinken mij heel eng neëel in mrn onen. Meneen Wevenbengh
?
Hn. Wevenbenqh: Ja, alhoewel ze voon mij ook neêel klinken, wil ik toch een stap venden doen en kan ik best ven-
ondenstellen, dat met het totaal van onze wetenschappelijke gnondbasis toch niet het eindpunt gekomen is van ons menselijk denken. Pen slot van nekening is de Einsteinsiaanse opvatting een amendering van wat Newton gevonden heeft. lk vnaag me af - als leek uitenaand - of en hien niet nog een tnap venden zal zijn waan tegelijkentijd ingecalculeend zal wonden de Einsteinsiaanse wet én de Newton-wet. Pnesentaton:
Wilt u even, voon de kijkens die dat niet weten, ventellen wat de Einsteinsiaanse wet is?
Hn. Wevenbenqh:
Dat de maximum-snelheid díe ooit beneikt kan wonden, die vern het licht is: 3O0.00O km. pen seconde. P
nesentato n:
lk begnijp uit wat meneen De Gnaaff heeft gezegd, dat, al zou onze techniek nog zo ven voontschnij-
den, die gnens van de lichtsnelheid niet ovenschneden zal kunnen wonden. Dat is een wet, dacht ik?
Dn. De Graaff: Bij de huidige stand van onze kennis daarvan: ja. En ik zou gnaag ook willen ondenstnepen wat meneen Wevenbengh zegt, bijvoonbeeld: Einstein is niet een ontkenning geweest van Newton, van de oude klassieke mechanica, maan een uitbnei-
ding daanvan voon bepaalde extneme omstandigheden die we hien op aande in het algemeen niet kennen. Die klassieke wetten gelden op aarde nog evengoed, zeken binnen al onze meetnauwkeunigheden.
Pnesentaton: Henen, maan nu blijf ik toch met een levensgnoot pnobleem hien op tafel zitten. lk heb stnaks al gezegd: en zijn duizenden en duizenden meldingen van vliegende schotels. lk heb in de litenatuun gevonden, dat vliegende schotels - ufolsr laten we dat woond maan gebnuiken - schepen, autols en vliegtuígen achtenvolgen. Sommigen zeggenz Ze venoonzaken stoningen in elektnische netten en installaties. Men zegt zelfs, dat de gnote stnoomstoning die op 9 novemben 1965 in New Yonk heeft plaatsgevonden, ook aan ufols te wijten zou zijn. ln diezelfde dagen is en een geweldige ufo-activiteit waangenomen. Met andene woonden, ik dacht dat nog niemand hien in ons midden heeft gezegd: lk geloof niet in ufots. De venschijnselen liggen en. Meneen De Gnaaff maakte ons duidelijk, dat en geen spnake kan zijn (naan onze opvattingen) van een ovenbnuggen van qeweldiqe afstanden uit de kosmos, van leven van voon ons onvoonstelbaan venne planeten. Maan desondanks bl ijven deze venschijnsel en aanwezig. En wie spneekt het venlossende woond: waanvan is hier nu spnake? Dames en henen in de huiskamen, we hebben nog een gast, het kán niet op. We hebben in ons midden de heen N. J. Keukenmeesten. Meneen Keukrvrmeester is - met een mooi woond - lrufoloogrr, is sinds 1947 in contact met de eenste ondenzor.kr.r-s
-29-
-28-
@: in de V.S., is de man die indentijd, als u zich
dat heninnent, Adamski naan Nedenland heeft gehaald en meneen Keukenmeesten weet alles van vliegende schotels en van ufors, dacht ik. Meneen Keukenmeesten, u heeft nou tot nu toe de divense standpunten gehoond. Geeft u daan nu eens, heel kont, wat commentaan op.
Hn. Keukenmeesten: Als eenste commentaan zou ik willen zeggen, dat ik achttien jaar connespondent ben van de N. l. C. A. P. in Washington. Pnesentaton: Wat was dat ook ween? Zegl u dat nog even.
Hn. Keukenmeesten: Dat is het National lnvestigations Committee on Aneal Phenomena; dus de commissie die in Amenika gesticht wend om vneemde luchtvenschijnselen te venklanen. Daandoon ben ik ook in contact gekomen met het panel dat achten die N. l. C. A. P. staat. De N. l. C. A. P. was destijds opgenicht doon majon Keyhoe, waanmee Ík zeen lang geconnespondeend heb. En daanna heb ik veel contact gehad met pnof. Chanles Maney. Pnof. Chanles Maney is een natuunkundige, die venbonden is aan de UnÍvensiteit van Defiance in Ohio en die zelf een bijzondene studie heeft gemaakt in de janen 1947 tot 1957 van vliegende schotels, d. w. z. van elektno-magnetische stoningen, die die teweeg bnengen. Daandoon heb ik veel rrinside infonmationtt geknegen. En zijn natuunlijk, behalve de gegevens die wij knegen van de N. l.C.A.P., wat een lekenveneniging is of hoe u het wilt noemen, ook tal van benoepsvenenigingen. Daan wil ik het nu in dit venband niet oven hebben, maan ik wil wel zeggen, dat, ondanks het feit dat wij ontzaglijk veel van de ufo en van zijn gednagingen afweten, wij beslist niet pnecies weten waan ze vandaan
Venvolq hn. Keukenmeesten: komen. ln ieden geval niet van de aande. En hoe ze hien komen weten we ook niet. Dat blijft dus een mystenie. Dat is als het wane een pnobleem. Pnesentaton:
Als ik u mag Íntennumpenen: u bent dus lid
van een onganisatie die zich met deze zaken bezighoudt. En zijn nog meen onganisaties. Als ik nu hoon wat deskundigen als meneen Titulaen met name en dn. De Gnaaff, academische wetenschapsmensen, hien een moei lijkheden mee hebben dan vnaag ik míj af: ls dit nu een tennein waanop je als leek lekken een beetje kunt gaan zitten gnasduinen?
Hn. Keukenmeesten: Als leek natuunlijk niet. Maan ik heb u juist ge-
zegd, dat deze lekenveneniging gestuwd wondt doon een panel van 15 geleerden. Die zijn dus venbonden aan de N. l. C. A. P. en die geven adviezen. En dus is het geen kwestie van grasduinen.
Pnesentaton: Ja, ik begnijp het. Maan, meneen Keukenmeesten, u bent en nu zotn 25 jaan mee bezig. . .
Hn. Keukenmeester: Achtti en jaan. Achttien jaan? Ja, o. k. Hoe zit het nu? Wat is het nu naan uw mening? Wat is nu uw hoogstpensoon I i jke oventui ging?
Hn. Keukenmeesten: lk heb wel de indnuk dat zij van buiten de aande komen. Maan ik heb u net gezegd: hoe zij hien komen is ons volgens de natuunwetten die wij kennen, zoals ook de heer De Gnaaff venteld heef t,
-31-
-30Venvolq hn. Keukenmeesten: niet duidelijk. Dat kunnen wij met onze aandse wetten en begnippen niet venklanen, maan we zien wel dat ze komen. En ik venmoed zo, dat als we in het iaan 2000 zijn aangeland, dat we dan al volkomen weten waan we aan toe zijn en dat dan ufots net zoveel in de lucht zullen zitten als de vliegtuigen van het ogenblik.
Venvolq hn. Keukenmeesten:
Pnesentaton: Hoe is het nu op het ogenblik naan uw gegevens? En zijn nog steeds eng veel meldingen oven de
En is natuunlijk, dames en henen thuis, nog een hele andene categonie van mensen, die zich met vliegende schotels bezig houdt. Dat zijn mensen, die de oventuiging zijn toegedaan, dat vliegende schotels boodschappens van andene planeten zi jn, die op één of andene manien naan de aande komen om de mensen te waanschuwen voon dneigende nampen; kontom, mensen die een wat kosmische betekenis aan de vliegende schotel geven. lemand die en zo oven denkt, hebben wij ook in ons midden. Dat is mevnouw Netty de Bnuyn Kops. lk zou aan ur ffievnouw De Bnuyn Kops willen vnagen: Hoe bent u en nu toe gekomen in ufols boodschappens van andene planeten te zien?
hele weneld, hè?
Hn. Keukenmeesten: En zijn eng veel meldingen. De laatste meldingen zijn ween geweest van vloten boven Noonwegen en Zweden.
Hn. Wevenbenqh: En Joegoslavië!
Pnesentaton: En Joegoslavi'é, zegt meneen Wevenbengh.
Hn. Keukenmeesten: Uit Joegoslavië zijn ook ween divense ufo-citings (=meldingen-ned. ) gekomen, maan dat is natuunlijk altijd moeilijk, omdat dat ween een anden gebied is.
Presentaton: Ja, maar men heeft lang gedacht dat vliegende schotels spionage-vl i egtuigen, bijvoonbeeld van het Oostblok, wanen. Maan in het Oostblok heeft men waanschijnlijk gedacht, dat het spionagevliegtuigen van het Westen wanen.
Hn. Keukenmeesten: Ja, dat was in de oonlog ook zo. ln de oonlog zag m en veel llfoo-f i ghtensll (ni et-geïhent i f i ceende
boven Elzas-Lothaningen en toen dachten de Engelse vliegens, dat het een Duits geheim wapen was. En toen de oonlog afgelopen was, zeiden de Duitse officienen: Waan is nu jullie geheim wapen dat steeds boven El zas-Lothaningen kwam ? P
nesentato n:
Mevn. De Bnuyn Kops: meneen Van Belle, dat is in 1959 eigenlijk begonnen. Toen las ik in de knant, dat Geonge Adamski naan Nederland zou komen om lezingen te houden omtnent zijn belevcnisscn mct vliegende schotels en de bemanningcn cliranvan, die beweenden van andenc planctcn tr-r l
Nu,
-32Venvolq mevn. De Bnuyn Kops: Adamski ontvangen was op Paleis Soestdijk. En dat vond ik een beetje vneemd. lk dacht: oven het algemeen zijn deze kningen toch wel behoor'lijk ingelicht omtnent de pensonen die daan ontvangen wonden. Nadenhand hoonde ik zelfs, dat het niet alleen koningin Juliana was geweest, maan ook hoge officienen van lucht-, land- en zeemacht daan aanwezig war^en en pnins Bennhand. lk vond dat een vnêemde zaak. lk dacht: of zij zijn niet goed ingelicht omtnent de pensoon, ze weten niet dat het een oplichten is en een fantast, of negeningskningen weten veel meen van die vliegende voonwenpen dan wij. En dat intnigeende me zo, dat ik dat boek ben gaan lezen: rrVliegende schotels zijn gelandrr, waanvan het eenste deel geschneven wend doon Desmond Leslie. Dat is een neef van Winston Chunchill en die is in de oude annalen gedoken en vond meen van die vneemde objecten aan ons finmament. Dat was bijzonden intenessant, want dat was zelfs al in de grijze oudheid. lk heb daan tnouwens stnaks op de film ook nog iets oven gezien. Het tweede deel was geschneven door die Geonge Adamski en voon mijn gevoel ventelde die man een heel eenvoudig en eenlijk venhaal. Nadenhand is gebleken, dat dat voonval van die ontmoeting in de woestijn wel degelijk gefilmd is door- mensen van de Luchtmacht en die film is op het Pentagon. Pr-esentaton:
Ja, ik begnijp dat u entoe gekomen bent doon het lezen van het wenk van Adamski. Zou u nu eens
willen pnobenen heel kont te fonmulenen, wat nu naan uw smaak de inhoud is van de boodschap die men aan ons wil ovenbnengen? Mevn. De Bnuyn Kops: ln de eenste plaats ltcbben ze hem bij het alleneenste contact gewaanschuwd voon onze atoombomontploffingen, onze pnoeven met atoomwapens.
-33Venvolq mevn. De Bnuvn Kops: Dit zou voon onze aande een zeen gevaanlijke situatíe teweeg kunnen bnengen voon de leefbaanhcid op onze planeet. En dat spnak me bijzonden aan, want ik ben het ook beslist niet eens met die atoompnoeven en atoomwapens. De tweede fase was dat die mensen van andene planeten vonden, dat wij, wat onze oonlogsvoening betneft en onze agnessieve levenshouding t. o. v. onze medemensen, net kleine kindenen leken. Want doon de eeuwen heen is bewezen, dat geen enkele oonlog ooit waanlijk vnede bnacht. Het is een vicieuze cinkel van opbouw en vennietiging. En zi j zeggen: Wij hebben onze enengie beten gebnuikt; wij hebben aan dat spel níet meegedaan en wij zijn met onze nuimtevaant veel venden dan jullie. Wij hebben bijvoonbeeld met het pnobleem van de aantnekkingsknacht, het venlaten of het landen op een planeet, geen moeÍ te.
P nes entato n:
Kont en goed: het ïs een boodschap, die een ennstige waanschuwing aan de mensheid inhoudt.
Mevn. De Bnuvn Koos:
Ja, lnderdaad.
P nesen tato n:
Nogmaals, die boodschap is voonnamelijk gebaseend op uw lectuun van Adamski, maan zijn en nu fei ten, mevnouw De Bnuyn Kops, die uw visie, uw theonie hienoven ondensteunen? Mevn. De Bnuvn Kops: Jawel, meneen Van Bel le. Onze eigen ruimtevaant. Kijk, in 1953 is het nog een onventeenbane zaak als hij ventelt dat hij in de nuimte een blik mag wenpen en dat hij daar vuunvliegjes ziet. Maan in 1962 gaat astnonaut Glenn de nuimte in en die bcschnijft ook die vuunvliegjes. En toen dacht ik: maan mijn hemel, die man knijgt toch gelijk, want
-35-
-34Venvolq mevn. De BnuYn KoPs: hóe kan hij ze gezien hebben? Hoe kan hij dat elf of negen jaan geleden gezien hebben? Toen knegen we de Sunveyon die landde en een massa fotors ovenseinde. Maan hij logenstnafte al de theonie van de geleenden., dat en kilometens maanstof op de maan zou zijn, want hii bleef nustig op die maanbodem staan en hij ging zijn fotols ovenseinen, die Sunveyon. Maan Adamski ventelde namelijk daanover - ze hebben hem dus meegenomen in zoln nuimteschip en lieten hem de maan van wat dichtenbij bekijkehr oP geninge afstand zelfs bekijken - en toen zei hij: Wat hebben wij het aan het venkeende eind wat de maan betneft. lk zie kokenvonmige knatens, die kennelijk gemaakt zijn doon ingeslagen meteoni eten, maan ik zie ook hoge bengen en vallei en en knatens, waanvan we dachten dat het knatens wanen, maan dat zijn bengen en valleien en diepe vonen in de gnondr waanvan ik denk dat die gemaakt zijn doon stenk zuigend waten.
Pnesentaton:
u stelt dat Adamski indentiid dingen heeft gezegd, die men laten pas heeft kunnen venifiênen bij de nuimtevaant.
M"Ïffiroonden:
Mevn. De Bnuyn Kops: I
ndendaad.
P
nesentaton:
ffig-t
Titulaen even vnagen daan commen-
taan op te geven?
Dns. Titulaen: Ja, eng gnaag. De vnaag was dus of en feiten wanen, die konden waanmaken dat Adamski gelijk had en ik had hien uitenaand op genekend. En zijn
dus twee belangnijke beweningen van Adamski wat de maan betneft. De ene is, dat en geen maanstof zou zijn. Daan heb ik een filmpje oven meegebnacht.
Venvol q dns. -Ti tu laen: Misschien kunnen we dat even laten zien?
Mevn. De Bnuyn Kops:
Nee, nee!
Dns. Titulaen: Ja! Kijkt u eens naan dit filmpje. Dit is de Apollo-i5 die afdaalt naan de maan. Dadelijk komt hij dichtenbij en dan ziet u gewoon het oprvaaiende stof. En is nooit voonspeld (of lrvoonspeldrr dat is niet eens het goede woond), dat en een kilometens dikke stof laag was, maan en is wel degelijk stof. Hij komt nu dichtbij. Ze gaan nu de positie bepalen waan ze gaan landen en dadelijk gaat het hele uitzicht vendwijnen. De stoflaag is hien ten plaatse 12 cm. dik. Omdat we nu
op de maan komen, l
-37-
-36Venvolq dns. Titulaen: Daan heb ik ook een foto van meegebnachtl met name de foto die toen in het nieuws was en die toen in venschillende knanten is gepubliceend. Zouden we die foto misschien ook even kunnen zien? Hien is hii. Kiik, u ziet hien die hele lange schàduwen. Maan dit zijn helemaal geen vreemde dingen. We kunnen hien gewoon kijken waan de zon staat, wê kunnen meten hoe lang die schaduw
is en we kunnen gewoon bepalen hoe hoog zotn bengje is. Een tweede foto, u spnak en daannet ook al even oven. Dit is de landing van die Sun-
veyon op de maan. Daanvan wisten we dus hoe gnoot het voonwenp was en we konden dat gewoon exact venifiénen. Kiik eens hien. Dat ziet en nog veel gekken uit. Maan we weten pnecies wat het is. Al die dingen zijn helemaal niet geheimzinnig oÍ zo en en is op de maan NIETS maan dan ook NIETS gevonden, wat wijst op de aanwezigheid van gnote hoeveelheden watenr ook niet in het venleden. En is niets gevonden wat wijst op bouwwenken. En is wel degelijk een stoflaag gevonden' lk vind dus allerminst dat de duidelijke feiten die Adamski noemde, een bewijs zouden kunnen zijn voor het waan-ziin van zijn boodschap. lk wi I daan meteen nog iets aan toevoegen.... Pnesentaton:
Kont, Chniet, want we moeten hier van afstappen.
Dns. Titulaen: lk zal het en nog kont aan toevoegen. Als hii werkeliik dat contact heeft gehad, waan ik gewoon niet in geloof, waanom komt hij niet met duidelijken bewijzen? Hij mocht één keer zotn ding filmen waanom filmt hij dan niet van dichtbii? Waanom komt hij niet met zoln bewonen van een andene planeet bij ons? Waanom zoeken die mensen geen contact
?
Mevn. De Bnuvn Kops: Ja, mag ik u daan even op antwoonden? P nes entato n:
Wilt u het heel kont maken,
mevnouw?
Mevn. De Bnuyn Kops: lk zal het heel kont maken. ln 1966, om pnecies te zijn op 4 januani en op l4 januani is mns. Rodeffen in Washington voon de ABC-televisie geweest en heeft venklaand, dat de bemanning van een schotel die zij gefotognafeend had, haar gezegd had dat zij wel voon de televisie wilden komen, maan dan met de allenhoogste in het land, want als zij met een minden iemand kwamen, dan wenden ze uitgelachen en niet geloofd. Vandaan dat en een open bnief naar de Pnesident is gegaan en naan het Congnes. P
nesentaton:
Ja, ik moet het hien echt afsluiten, want ik heb nog één gast, dames en henen, die ik niet gaanne oven het hoofd zou zien. Dat is de velen van u welbekende psycholoog dns. H. van Pnaag. Van Pnaag, ik zou willen vnagen: Zou het mogeliik zijn, dat het hele venschijnsel van ufors venklaanbaan is als een vonm van massa-psychose, als een collectieve hallucinatie bij wijze van spnekenrin deze tijden van gnote intennationale spanningen? Wilje dat even heel kont beantwoorden?
Dns. Van Pnaaq: Nou, dan zou ik zeggen: dat gcloof ik nic.t. Het venschijnsel is tc vcclvuldig waang()nomen dan dat we het zonden mecn uit ccn psychose zouden kunnen venklanen. Je zou dus kunncn a.rnnemcn dat de mensen allemaal slachtoff cn zijn van optische illusies. Maan dat ccn zo gnoot aantal mcnsen met gezond venstand allemaal slachtoffcn zouden kunnen zijn van massa-psychose, lijkt me uitgesloten. lets andens is, dat je kunt aannemc-'n, dat er- een
-39-
-38eens noemen rrde half kan ik niet zo heel mak-
I
die ligt tussen de geslo-
ten wenkelijkheid van het subject en de operl wenkelíjkheid van de wetenschappelijke waanneming, waan waannemingen mogelijk ziin die tot hien toe niet in de wetenschap gedaan zijn en waan men zich in de pana-psychologie juist eng mee bezighoudt. lk kan dat misschien - even aansluitend op wat dn. De Gnaaf'F gezegd heeft - zo nog toelichten: het is denkbaan dat en toch een uitbneiding van de gangbare wetenschap op den duun nodig zal ziin, totdat we de stap van massa naan massaenengie moeten voltooien naan een nieuvve combinatie van enengie en infolmatie. En dat zou kunnen betekenen, dat we toch te maken knijgen met een categonie in het denken, die een gnoot aantal venschijnselen zou kunnen venklanen. Misschi en kan ik dat heel eenvoudig zo toelichten, dat bijvoonbeeld een televisiebeeld dat wij op aande van de maan gehad hebben, ons toch het gevoel geeft van volstnekte authenticitei t en aanwezigheid temidden van ons, tenwijl het zich op gnote afstand afspeelt. Je zou je kunnen voonstellen - ik geef dat slechts als een open hypothese - dat en infonmatie van een heel gnote afstand tot ons komt langs een vengeliikbane *S (zoals wij televisie hebben), die voon de waannemens zelfs fotognaf eenbaan in hun midden of vlakbij aanwezig is en die in wenkelijkheid op een heel andene wijze teweeg gebnacht wondt. ln de combinatie van die venschillende 9edachten, de half open wenkelijkheid, de mogelijkheid van communicatÍetechnieken en het pnobleem van enengie-infonmatie, is het zeken denkbaan dat we op het ogenblik in een stadium van de menselijke evolutie gekomen zijn, waanin zich waannemingen voondoen, die niet helemaal op de tnaditionele wijze te venklanen zijn.
Pnesentaton: Maan wat zou hien dan aan de hand zijn? Ho<. zou je dan het begnip rruforr willen definienen? Als irfkomstig van andene planeten of dat niet?
Dns. Van Pnaaq: lk zou niet zoven dunven en wi llen gaan, omdat, als het waan is wat ík zeg - wat ik alleen maan als een open mogelijkheid voon de hypothesevernuiming geef - dan is nog op geen enkele wijze bewezen dat het buitenaands of aands is. En zijn zoveel andene mogelijkheden van tnansmissie denkbaan, ook van de aande uit, dat ik pas die extna-planetaine hypothese zou acceptenen als
alle aandse hypothesen uitgeput zouden zijn.
Pnesentaton: Het boek van John Keel llUfors, Openatie Paand van Tnojelr spneekt dus van bezoekens of hoe je het noemen wilt, uit een andene wenkelijkheid, uit een andene dimensie voon mijn pant. Zou je daan in mee kunnen gaan? Want dan zou je misschien kunnen spneken van een pananormaal fenomeen.
Dns. Van Pnaag: Ja. Dat woord dimensie vind ik, net als het ovc.nwinnen van de tijd, gewoon een gevaanlijk bcgnip in dezen. lk ben wel heel eng gonciqd om h<-t br'toog zowel van Titulaer als van Dc Gr-rrirff t(' ondensteunen, dat we ten vcnklanin5l viul trit'uwc venschijnselen uit moL't(.n (J.r.ln v;rrr clr. l'ryp.>thcse waan we op het ogcnblili <,lv<'n lrcscl.ril
lil< trinn('n lrt't tt,'rr-cin van het pana-ps)/choloden zijn, die ons tot c'en v(.nnuirrrilr
-40Venvolq dns. Van Pnaaq: maan hij bestaat wel in de venbeelding van de kindenen. Je moet dus eenst zeggen: als hoedanig, in welk opzicht? Als je mij dus vnaagt: Bestaan vliegende schotels ? , dan ben ik geneígd te zeggen: lk wi I aannemen dat ze engens bestaan in een vennuimd waannemingsveld dat niet zuiven subjectief is. P nes en tato n:
Dank je wel, daan moet ik het bij laten. lk wilde meneen Wevenbengh het laatste woond geven in dit pnognamma. Meneen Wevenbengh, ik wilde u dat laatste woond geven aan de hand van een opmenking, die ik de laatste weken nogal eens om me heen heb gehoond, nl. de vnaag: Waanom is dit pnobleem nu eigenlijk intenessant? Wat doe ie enmee? Wat heb ie enaan of en vliegende schotels bestaan, ia of nee?
Hn. Wevenbenqh:
Voon mij ligt de intenesse van dit hele gnote pnobleem - ik ben en helemaal niet met het hart bij betnokken, het ligt meen op een intellectueel vlak ín de infonmatieovendnacht. En is een bepaald gegeven: en zijn ufols. ln de massa, zowel als bij het wetenschappelijk establishment, is die infonmatie nÍet ovengekomen. Het gnote pnobleem voon mij is nu: hoe is het mogelijk, dat deze infonmatie niet ovengekomen is? Ten tweede: wat kunnen we enaan doen, opdat de infonmatie wél ovenkomt? Zodat we ten dende als vnaag knijgen of als mogelijkheid: als die informatie op een keen wél ovengekomen is, op welke manÍen zullen we dan aan gegevens genaken om die ufots op een wetenschappelijke manien te bestudenen? P nes entato n:
Dank u we!. Mevnournr De Bnuyn Kops en alle henen hien: heel hantelijk dank! Dames en h enen,
41Venvo lo pnesentaton: ik hoop dat u uit het pnognamma van vanavond wel heeft begnepen, dat het vliegende-schotel fenomeen niet kan wonden afgedaan met een lachje, een schoudenophalen en met een opmenking als:
Ach, dat is allemaal flauwekul. Hondendduizenden, ja waanschijnlijk zelfs
mi
l-
joenen mensen oven de hele weneld hebben niet alleen vliegende schotels waangenomen, maan ze hebben ook de vneemde venschijnselen waangenomen die enmee gepaand gaan. Bovendien zijn en boven alle vendenking venheven foto-, fi lm-, en nadannegistnaties. Gnote geleenden van intennationale faam houden zich enmee bezig en publicenen enoven in wetenschappelijke bladen. Regeningen en milÍtaine autoniteiten in oost en \ /est heb_ ben ondenzoekcommissies ingesteld en er zijn in_ middels enkele duizenden boeken venschenen, die al le dnaaien om vnagen als: zijn ufor s boodsihap_ p ens van andene p I an et en ? Zi in h et man if es tat i es uit een andene, ons onbekende wenkelijkheid, ja, uit een panallel heelal misschien? Een uitvoenige lijst met titels vindt u in hct tekst_ boekje, dat de complete tekst van vanavond bevat. Dit tekstboekje kunt u vóón 9 maantr cfl damcs en henen, alstublieft niet laten, bij ons aanvnagen doon ons een bniefkaant tc zenclen mct naast de nonmale f nanl<ening van ('en l<wirrtjc f. 1 , 5O aan geldige postzegcls bijgcplal
ADRESSEN De divense medewenkens aan het pnognamma zi;n uitsluitend schniftelijk via de nedactie van Zi enswi jze benei kbaan. Enkele panticuliene Ufo-onqanisati es in NedenI
and:
Nedenlands Ondenzoek Buneau voon Ongeihentificeende Vliegende Obiecten (NoUovo), Moleneind Z. z. 69, Dnachten. Stichting Space Centen Andnomeda, V/apsenveenstnaat 398, Den Haag. Ufo-Contactgnoep Nedenland, Beeklaan 43'l , Den Haag.
Litenatuunlijst: (en moest een - tamelijk willekeunige - keuze wonden gedaan uit de zee? gnote hoeveelheid litenatuun. Red. )
* speciaal venmeld op venzoek van dns. Chn. Titulaen.
a)Rapponten e. d.
X L. E. Catoe
Ufots and nelated subjects: An annotated Bibliography (U. S. Govennment Pninting Offi ce, Washington r69). Bevat nuim l600 titels van boeken en tijd-
:k Dn. E.U.
Final Repont of the Scientific
Condon
x R.H. Hall ,(
schnif ten
Study of Unidentified Flying Objects by the Univensity of Colonado unden contnact to the United States Ain Fonce (Bantam
Book N. Y. ' 69) The Ufo Evidence (Nicap, Washington, t64I Heanings befone the Committee on Science and Astnonautics U. S. House of Repnesentatives-N inetieth Congness Second Symposium
S. Govennment Pninting Office, Washington, r68) U. S. A. F. Pnojects Gnudge and Bluebook Reponts l-12 (Nicap, Washington, r 68) on Ufots (U.
b)Oveniqe I itenatuu
n
Ch. Bowen
The Humanoids (Speanman, Lon-
P.
Hebben venten)
don)
Col
I
zij gelijk?(Kluwen, De-
F.
Vl i egende schotels (Panis,
Edwand
At dam
)
Eingniffe aus dem Kosmos (gauen, Fneibung i. Bn. ) Zijn wij wel alleen in de kosmos? (Hollandia, Baann) Das falsche Weltbild; Astnon J. Hennma nomie und Abenglaube (Xosmos Venlag, Stuttgant) in Oost en West I Ufots WeHobana/J. l. (K luwen, Deventen) venbengh l. Hobana/J. We- Ufots in Oost en West ll (venschiint in de looP van venbengh
Dn. R. ElmaYer von Vestenbnugg H. Elsássen e. a.
t72l
J.
A.
Ufots, OPenatie Paand van
Keel
P. Kolisomo ll
* Dn. D. H.
Menzel
A. Michel J. Pahl A. G.
Ribena
R. Steinháusen
J. Vallée
Tnoje (Gottmen, Haanl em)
Schaduwen oP de stennen (Hottandia, Baann) Zij kwamen van andere planeten (f ottandia, Baann) F lying Saucers (Hanvand Univ. Pness, Cambnidge
U.S.A.) Pour les soucoupes volan-
tes (Bengen-Levnaut, Nan-
cv) Sternenmensen zi jn onden ons (Meulenhoff , Baann) (verschiint voo rjaar t72l El gnan enigma de los Plati I los volantes (Pomaine, Bancelona) f enug naan de Goden (t-uitingh, Lanen) Passpont to Magonia (Speanman, London)
De volgende boeken zijn een keuze uit een gnote hoeveelheid doon Meulenhoff Bt-una N.V. geimponteende Engels-tal i ge pockets:
J. David
F. Edvvands
J.G. Fullen
The Flying Saucen Readen (sienet) Flying Saucens: hene and
now! (Bantam) Aliens in the Skies (genkley Medallion)
The Ufo-Repont (Lancen) J. A. Gneenfield F lying Saucens (signet) Dn. C. G. Jung B. le Poen Tnench The f lying Saucen StonY (Ace)
C.
E. Lonenzen
E. J. iSuppelt D. R. Saundens/ R. Hankins
W. Sullivan J. Val lée
F lying Saucens (Signet) Ufols, the who I e stony
(signet) The nepont on Ufots (Ace) Ufors? Yes! (signet) We ane not alone (Signet) Anatomy of a phenomenon (Ace) The off icial Guide to Ufots (Ace)
Beeldstnoken oven ufors zijn verknijgbaan bii het Centnaal Pnojektie- en Lichtbeelden lnstituut (p. a. Wenkgnoep Audio-Visuele Media, Postbus 99, Dniebengen)