2012-2016
Nationale OnderzoeksAgenda en Activiteitenprogramma 2012-2016 Versie 1.0
Colofon Titel Nationale OnderzoeksAgenda en Activiteitenprogramma 2012-2016 Versie 1.0, juli 2012 Een uitgave van Volksgezondheid Instituut Curaçao Ministerie van Gezondheid, Milieu en Natuur Martinus Academisch Centrum Curaçao (MACC) Otrobanda, Curaçao
Contact Ronald Westerhof/ Soraya Verstraeten Projectleider VIC/ Wetenschappelijk medewerker projectteam VIC
Schilderij omslag Via http://zunia.org
© Ministerie van Gezondheid, Milieu en Natuur 2012
Inhoudsopgave Hoofdstuk 1. VIC in kort bestek
1
Hoofdstuk 2. De conceptie en geboorte van VIC in 2012
3
Hoofdstuk 3. Uitgangspunten en kenmerken VIC
4
3.1
Uitgangspunten voor VIC
4
3.2
Kenmerken van VIC
6
3.2.1
Een (nationaal) onderzoeksinstituut werkend op basis van internationale regelgeving
3.2.2
7
Een onderzoeksinstituut met als doel ‘evidence-based’ in plaats van ‘best-guesses-based’ gezondheidsbeleid
9
3.2.3
Een onderzoeksinstituut dat complementair is
11
3.2.4
Een onderzoeksinstituut dat focus heeft
12
3.2.5
Een onderzoeksinstituut dat transparant is
12
3.2.6
Een onderzoeksinstituut dat samenwerkt
13
3.2.7
Een onderzoeksinstituut dat wetenschappelijk niveau heeft
14
3.2.8
Een onderzoeksinstituut dat ongebonden is en tegelijkertijd verbonden met Pais Kòrsou
3.2.9
15
Een onderzoeksinstituut dat zich ontwikkelt op basis van gebleken succes
15
Hoofdstuk 4. Nationale OnderzoeksAgenda, Jaar- en Meerjaren Activiteitenprogramma VIC 4.1
17
VIC en ‘non-communicable chronical conditions’, ofwel chronische ziekten
18
4.2
NOA en Jaar Activiteitenprogramma 2012 en 2013
21
4.2.1
De Nationale Gezondheidsenquête
21
4.2.2
Een National Health Information System
23
4.2.3
Public Health Promotion
27
4.3
NOA en Jaar Activiteitenprogramma 2014 en 2015
28
Volksgezondheid Instituut Curaçao
Bijlagen Bijlage 1: Essential Public Health Functions (EPHF) en hun toepassing in (nieuw) zorgstelsel Curaçao
29
Bijlage 2: Essential Public Health Functions 1 en 11
30
Bijlage 3: Organisatie en functiestructuur
31
Bijlage 4: Het Curaçao Health Information System
36
Bijlage 5: Lijst met afkortingen
37
Volksgezondheid Instituut Curaçao
1. VIC in kort bestek Voor
u
ligt
de
eerste
Nationale
OnderzoeksAgenda
(NOA)
en
het
Activiteitenprogramma 2012-2016 van het Volksgezondheid Instituut Curaçao (VIC). VIC, dat als onafhankelijk onderzoeksinstituut ressorteert onder het Ministerie van Gezondheid, Milieu en Natuur (GMN), is sinds juli 2012 operationeel vanaf het Martinus Academisch Centrum Curaçao (MACC) te Otrobanda. De NOA en het Activiteitenprogramma worden jaarlijks geactualiseerd. VIC levert een essentiële toegevoegde waarde aan het ‘evidence based’ verbeteren en versterken van de toegankelijkheid, kwaliteit en financiële beheersbaarheid van de publieke gezondheidszorg op Curaçao, zoals vastgelegd in het Regeerprogramma1 en de beleidsdoelstellingen2 van het Ministerie van GMN. Vanuit zijn onafhankelijke positie en deskundigheid en met als doel de publieke gezondheidszorg op Curaçao te verbeteren en te versterken werkt VIC (pro)actief samen met andere onderdelen van de publieke sector, met relevante beroepsgroepen en hun organisaties, en met andere (inter)nationale organisaties in de gezondheidszorg. Jaarlijks doet VIC verslag en legt VIC rekening en verantwoording af over de uitgevoerde activiteiten. Een commissie van onafhankelijke internationale deskundigen toetst en bewaakt periodiek het wetenschappelijke niveau van VIC, met als referentie vereisten van onder andere WHO en PAHO. Nationale OnderzoeksAgenda (NOA) en activiteiten in 2012/2013 Op de NOA 2012/2013 staan drie onderwerpen: •
Het beschikken over gegevens over de huidige gezondheidstoestand van de Curaçaose bevolking. De laatst beschikbare gegevens dateren van 1993/1994 en
1
Gobiernu di Kòrsou. (2010). Programa di Gobernashon 2010-2014; pa un Kòrsou soberano,
solidario i sostenibel. 2
Gobiernu di Kòrsou. (2010). Business Plan Ministerie van Gezondheid, Milieu en Natuur.
1
Volksgezondheid Instituut Curaçao
zijn zodoende niet meer geschikt voor ‘evidence-based’ beleidsvorming. VIC bereidt daarom een Nationale gezondheidsenquête voor onder de bevolking, voert deze uit en rapporteert hierover in 2012/2013. •
Pais Kòrsou beschikt niet over een Health Information System (HIS). Daarom operationaliseert VIC in 2012/2013 het Curaçao Health Information System (CHIS).
•
VIC richt zich met Public Health Promotion op het bevorderen van een gezonde levensstijl van de bevolking waardoor burgers langer leven in gezondheid en langer actief zijn in de maatschappij.
Daarnaast voert VIC activiteiten uit in het kader van het binnenkort te verschijnen geactualiseerde Business Plan van het ministerie van GMN. Deze maakt duidelijk welke harde onderzoeksgegevens ter ondersteuning van de beleidsvorming prioriteit hebben. In 2012/2013 richt het onderzoek van VIC zich tevens op deze prioriteiten, met inachtneming van de capaciteitsmogelijkheden van VIC en de beschikbaarheid c.q. het beschikbaar krijgen van gegevens. Nationale OnderzoeksAgenda (NOA) en activiteiten in 2014/2015 Nadat een solide basis is gelegd in 2012 en 2013, richt VIC zich in 2014 en 2015 op optimalisering van het CHIS, uitbreiding van het beleidsondersteunend onderzoek en verifiëring van gevonden resultaten uit de Nationale Gezondheidsenquête. Voorts richt VIC zich op het verbeteren van de informatievoorziening aan overheid, medische beroepsbeoefenaren en burgers. De voorliggende pagina’s gaan eerst in op de ‘geboorte’, de uitgangspunten en de kenmerken van VIC; daarna op de NOA en het Activiteitenprogramma.
2
Volksgezondheid Instituut Curaçao
2. De conceptie en geboorte van VIC Op 17 augustus 2011 besloot de Raad van Ministers tot de doorontwikkeling van een onderzoeksinstituut voor de volksgezondheid3. De regieoverdracht
van dit project,
voorheen een onderdeel van de door Raad voor de Volksgezondheid (RvV) aangestuurde portefeuille van IVB- (Institutionele Versterking en Bestuurskracht) en SEI(Sociaal Economisch Initiatief)-projecten, naar het Ministerie van GMN vond eerder in mei 2011 plaats4,5. Het project is één van de projecten binnen het Ministerie van GMN die de toegankelijkheid, kwaliteit en financiële beheersbaarheid van de gezondheidszorg op Curaçao gaat verbeteren. Het projectteam VIC heeft voortbouwend op de eerdere notities over een National Health Institute, zoals het Business Plan en de begroting voor het Institute for Health Research uit 2010, documenten van (inter)nationale organisaties en gesprekken met relevante betrokkenen deze NOA en Activiteitenprogramma 2012-2016 opgesteld. Na de voorbereiding in de eerste heft van 2012 en een besluit van de Raad van Ministers op 23 mei 2012 heeft de de feestelijke opening van VIC op 3 juli 2012 plaatsgevonden. De definitieve wettelijke effectuering van VIC, die ondertussen in gang is gezet, krijgt vorm in een landsbesluit6.
3
Gobièrnu di Kòrsou. (17 augustus 2011). Zaaknummer 2011/67143.
4
USONA. (2009). Terms of Reference Institute of Health Research.
5
Connect business advisory. (z.j.). Business Plan Institute for Health Research.
6
Ontwerp-landsbesluit Volksgezondheid Instituut Curacao en bijbehorende Memorie van
toelichting.
3
Volksgezondheid Instituut Curaçao
3. Uitgangspunten en kenmerken VIC Dit hoofdstuk gaat nader in op de uitgangpunten die ten grondslag liggen aan VIC, de NOA en het Activiteitenprogramma. Vervolgens komen de kenmerken van VIC aan de orde.
3.1 Uitgangspunten voor VIC De uitgangspunten voor het onderzoeksinstituut VIC staan in het advies dat onderdeel uitmaakt van het besluit van de Raad van Ministers van 17 augustus 20117 en luiden als volgt. 1.
het Onderzoeksinstituut ressorteert onder de Minister van GMN en maakt als zodanig een op zichzelf staand onderdeel uit in het Businessplan van het ministerie van Gezondheid, Milieu en Natuur (GMN)8.
2.
de dagelijkse leiding van het Onderzoeksinstituut berust bij de directeur van het Onderzoeksinstituut; deze wordt op voordracht van de Minister van GMN benoemd door de Gouverneur.
3.
de
directeur
van
OnderzoeksAgenda
het
Onderzoeksinstituut
(NOA)
en
een
stelt daarvan
jaarlijks
een
afgeleid
Nationale Meerjaren
ActiviteitenProgramma (MAP) op, waarin naast een Jaar ActiviteitenProgramma (JAP) voor het komende jaar alle activiteiten zijn opgenomen die het Onderzoeksinstituut voornemens is in de komende jaren uit te voeren. De Nationale OnderzoeksAgenda en het Meerjaren ActiviteitenProgramma en de wijzigingen daarin behoeven de goedkeuring van de Minister van GMN. 4.
Het Onderzoeksinstituut neemt bij het opstellen en uitvoeren van de NOA en het daarvan afgeleide JAP en MAP de vigerende regelgeving van de World Health Organization (WHO) en Pan American Health Organization (PAHO) in acht.
7
Gobièrnu di Kòrsou. (17 augustus 2011). Zaaknummer 2011/67143.
8
Ministerie van Gezondheid, Milieu en Natuur. (2012). Geactualiseerde Business Plan Ministerie
van Gezondheid, Milieu en Natuur.
4
Volksgezondheid Instituut Curaçao
5.
de Minister van GMN kan in geval van volksgezondheidscalamiteiten of andere voor de volksgezondheid bedreigende omstandigheden een aanwijzing geven prioriteit te geven aan wat acuut is ten opzichte van het JAP en MAP.
6.
de Minister van GMN geeft geen aanwijzingen met betrekking tot de methoden volgens welke de onderzoeken worden uitgevoerd en de resultaten die daarvan worden gerapporteerd.
7.
het Onderzoeksinstituut heeft toegang tot gegevens die door de overheid wettelijk zijn vergaard en die van belang zijn voor de activiteiten van het instituut. Het Onderzoeksinstituut stelt onderzoeksgegevens beschikbaar aan het Ministerie van GMN, de publieke sector, medische beroepsbeoefenaren, burgers en andere relevante betrokkenen.
8.
het wetenschappelijk niveau van het Onderzoeksinstituut wordt periodiek door een nader te bepalen aantal internationale onafhankelijke deskundigen getoetst en bewaakt. Relevante documenten en vereisten van o.a. WHO/PAHO dienen als een referentie bij de bewaking en toetsing van het wetenschappelijk niveau van het Onderzoeksinstituut.
9.
om het zelfstandige karakter van het Onderzoeksinstituut te verankeren ligt de verantwoordelijkheid voor het beheer, de bedrijfsvoering, bij de directeur van het Onderzoeksinstituut.
10.
de directeur van het Onderzoeksinstituut stelt jaarlijks met de NOA, JAP en het MAP een jaarbegroting en meerjarenraming op waarin de baten, lasten en de investeringen, zowel op het terrein van het onderzoek als op het terrein van bedrijfsvoering, staan opgenomen.
11.
de directeur zendt jaarlijks voor 1 mei conform de vigerende begrotingscyclus aan de Minister van GMN een verslag van de werkzaamheden van het Onderzoeksinstituut
in
het
afgelopen
jaar.
Met
dit
verslag
van
de
werkzaamheden zendt de directeur jaarlijks op basis van de onder zijn verantwoordelijkheid gevoerde financiële administratie, aan de Minister van GMN de jaarrekening met het overzicht van baten en lasten (exploitatie) en de balans (bezittingen en schulden) over het afgelopen jaar voorzien van een accountantsverklaring. 12.
gelet op het feit dat het Onderzoeksinstituut primair en overwegend werkzaam zal zijn in het algemeen belang en op het terrein van de volksgezondheid worden
5
Volksgezondheid Instituut Curaçao
de door de Minister van GMN goedgekeurde NOA, JAP en MAP gefinancierd uit algemene middelen via de begroting van het ministerie van GMN. 13.
alhoewel het Onderzoeksinstituut primair werkzaam is op het gebied van de publieke gezondheid(szorg) kan het tegen betaling onderzoek verrichten voor derden indien deze onderzoeken aan de gezondheidszorg zijn gerelateerd en het algemeen belang dienen.
3.2 Kenmerken van VIC VIC heeft de volgende negen kenmerken. Deze kenmerken vormen als het ware de identiteit van VIC. 1. een (nationaal) onderzoeksinstituut werkend op basis van internationale richtlijnen en regelgeving; 2. een onderzoeksinstituut met als doel ‘evidence-based’ in plaats van op ‘bestguesses-based’ gezondheidsbeleid; 3. een onderzoeksinstituut dat complementair is; 4. een onderzoeksinstituut dat focus heeft; 5. een onderzoeksinstituut dat transparant is; 6. een onderzoeksinstituut dat samenwerkt; 7. een onderzoeksinstituut dat wetenschappelijk niveau heeft; 8. een onderzoeksinstituut dat zich ontwikkelt op basis van gebleken succes; 9. een onderzoeksinstituut dat ongebonden is en tegelijkertijd verbonden met Pais Kòrsou.
De kenmerken van VIC zijn onderstaand nader uitgewerkt.
6
Volksgezondheid Instituut Curaçao
3.2.1 een (nationaal) onderzoeksinstituut werkend op basis van internationale richtlijnen en regelgeving Het stellen van prioriteiten voor de NOA blijkt voor veel landen een grote opgave te zijn waarbij veel hindernissen worden ondervonden9. De NOA van VIC, zoals inhoudelijk beschreven in hoofdstuk 4, is ontwikkeld conform de internationale richtlijn van de onafhankelijk ingestelde
‘Commission on Health Research for Development’
(COHRED). Deze richtlijn bevat de zogenoemde ‘Essential National Health Research (ENHR) principles’10. De richtlijn stelt dat gezondheidsonderzoek plaats dient te vinden binnen een nationaal kader, waardoor er een optimale coördinatie van onderzoek, financiële middelen, human resources
en
onderzoeksresultaten
plaats
kan
vinden.
Het
stellen
van
onderzoeksprioriteiten, aan de hand van de drie ENHR-principes is hierin cruciaal. De drie ENHR-principes: 1.
De ontwikkeling van een onderzoeksagenda die de gezondheidsproblemen in het land expliciteert, waarbij de nationale behoeften de leidraad vormen voor de agenda en waarin alle belangrijke stakeholders worden gezien als gelijkwaardige partners.
2.
Het volledige arsenaal aan onderzoeksmethoden, zoals epidemiologie, zorgsystemen en beleidsanalysen, dient gebruikt te worden om gezondheidsproblemen te adresseren.
3.
Het onderzoek dient relevant te zijn voor de ontwikkeling van de nationale volksgezondheid en moet gericht zijn op beleidsontwikkeling, management en informatieverstrekking.
9
Council on Health Research. (2006). Priority setting for Health Research: Toward a
management process for low en middle income countries. 10
Commission on Health Research for Development. (1990). Health research: essential link to
equity in development. Oxford University Press.
7
Volksgezondheid Instituut Curaçao
Dat de ENHR-principles zich hebben ontwikkeld tot gezondheidsonderzoek
blijkt
uit
het
gegeven
‘de gouden standaard’ in het dat
deze
principes
intussen
geïmplementeerd zijn in meer dan 60 landen. Implementatie van deze principes op Curaçao stelt de Curaçaose overheid bovendien in staat om meer billijkheid (equity) in de gezondheidszorg te behalen. Het land Curaçao geeft hiermee tevens invulling aan de functies 1 (deels) en 11 van de ‘Essential Public Health Functions’ (EPHF), zoals geformuleerd door de WHO/PAHO (zie bijlage 1 en 2). Deze functies richten zich enerzijds op het systematisch expliciteren van de kerntaken van de volksgezondheid en anderzijds op het in staat stellen van nationale gezondheidsautoriteiten om hun regierol in de publieke gezondheidszorg te versterken11. Het National IHR Focal Point, dat onderdeel uitmaakt van de afdeling Geneeskundige en Gezondheidszaken (G&Gz) van het Ministerie van GMN, voert de overige taken uit genoemd in EPHF 1. Rekening houdend met de bovenstaande internationale richtlijnen van COHRED en WHO/PAHO voor gezondheidsonderzoek, is de keuze voor de onderwerpen in de NOA en het Activiteitenprogramma 2012-2016 gebaseerd op 6 criteria, gerangschikt van hoogste naar laagste prioriteit: 1.
De uitvoering van de werkzaamheden is doorslaggevend voor de implementatie van de ENHR-principes.
2.
De uitvoering van de werkzaamheden is cruciaal voor de invulling van de ‘Essential Public Health Functions’ zoals gesteld door de WHO/ PAHO.
3.
De uitvoering van de werkzaamheden is conform de taken zoals gesteld in het ontwerp-landsbesluit Volksgezondheid Instituut Curaçao
4.
De uitvoering van de werkzaamheden is vereist voor het slagen van geformuleerde
doelen
in
het
Regeerakkoord,
Regeerprogramma
(geactualiseerde) Business Plan van het Ministerie van GMN. 11
PAHO/ WHO. (2003).
8
en
Volksgezondheid Instituut Curaçao
5.
De projecten behelzen onderzoek naar belangrijke kennistekortkomingen en leveren
onderzoeksgegevens
voor
het
Ministerie
van
GMN,
medische
beroepsbeoefenaren en de bevolking. 6.
De projecten dragen bij aan de (inter)nationale beoogde positie van het onderzoeksinstituut.
3.2.2 een Onderzoeksinstituut met als doel ‘evidence-based’ in plaats van ‘best-guesses-based’ gezondheidsbeleid In de Caribbean zijn 26 landen, als lid (15), als waarnemend lid (6, waaronder Aruba) of als geassocieerd lid (5), aangesloten bij de Caribbean Community (CARICOM). Curaçao is niet aangesloten. Uit onderzoek van CARICOM blijkt dat het merendeel van de landen in de ontwikkeling van hun gezondheidszorg en de implementatie van de internationale richtlijnen voor dezelfde opgave staan, namelijk het baseren van hun beleid op ‘evidence-based’ onderzoek in plaats van op ‘best-guesses’. Zo beschikt de meerderheid van de landen wel over een beleidsplan voor de volksgezondheid, maar de uitvoering ervan loopt vaak stuk op het ontbreken van een goed informatiesysteem en een georganiseerde dataverzameling. Hierdoor kunnen beleidsstandpunten niet op basis van wetenschappelijke feiten ingenomen worden12. Curaçao loopt –in vergelijking tot de CARICOM-landen- in een aantal gevallen voorop in de beschikbaarheid van gegevens over de gezondheidszorg. Zo is er reeds in 1993/1994 voor het eerst een uitgebreide gezondheidsenquête onder de bevolking gehouden13.
12
PAHO/ CARICOM. (2006). Report of the Caribbean Commission on Health and Development.
13
Alberts et al. (1996). The Curaçao Health Study, methodology and main results.
9
Volksgezondheid Instituut Curaçao
Meer recentelijk zijn van ISOG 2000, in opdracht van de Raad voor de Volksgezondheid (RvV), rapporten verschenen waarin een verzameling van financiële en zorginhoudelijke gegevens staat vermeld en wordt geanalyseerd14,15. Dit is echter niet genoeg. Zo blijkt uit het integrale preventiebeleidsplan van het ministerie van GMN dat het gebrek aan recente, bruikbare data en beperkingen en onderlinge afwijkingen van de oudere data ervoor zorgen dat de ingenomen beleidsstandpunten uiteindelijk niet ‘evidencebased’ zijn, maar bepaald worden door ‘best-guesses’16. Ook in het Curaçaose fundament staat: ‘Het kernprobleem in de gezondheidszorg op Curaçao is het gebrek aan samenhang binnen, samenhang in en de organisatie van de gezondheidszorg. De instelling van een gezondheidsinstituut is essentieel, belangrijk om financiële en zorginhoudelijke analyses van de data te kunnen leveren17’. In de ontwerp-landsverordening Publieke Gezondheid staat dat iedere 4 jaar op nationaal niveau epidemiologische gegevens over de gezondheidsituatie van de bevolking verzameld en geanalyseerd dienen te worden18. De verkregen informatie levert input voor de nota volksgezondheidsbeleid, die de Beleidsorganisatie van het Ministerie van GMN op stelt. In de Memorie van toelichting staat hierover: ‘Het is essentieel om de gezondheidszorg te
doen
uitvoeren
op
basis
van
beleidsmatig
inzicht
in
bijvoorbeeld
de
bevolkingsopbouw, risicogroepen, gezondheidsproblemen en –ontwikkelingen etc. Daartoe is het verzamelen van gegevens noodzakelijk, vervolgens het analyseren van die gegevens en tenslotte het verbinden van consequenties aan die analyses, inclusief besluitvorming ter zake van de aanpak op de korte, middellange en lange termijn’19.
14
ISOG 2000. (2008). Integraal zorgbeleid 1: Basisconcepten.
15
ISOG 2000. (2010). Integraal zorgbeleid 2: De inrichting van de curatieve zorg.
16
Ministerie van Gezondheid, Milieu en Natuur. (2010). Integrale preventiebeleidsplan ‘Kurpa i
mente, man den man’. 17
Carter, E. (2010). Het Curaçaose Fundament, een beleidsplan voor de gezondheidszorg op
Curaçao. 18
Ontwerp-landsverordening Publieke Gezondheid, artikel 2, lid 2a en b
19
Memorie van Toelichting ontwerp-landsverordening publieke gezondheid, artikel 4.1
10
Volksgezondheid Instituut Curaçao
De komst van VIC stelt de regering in het algemeen en het Ministerie van GMN en andere stakeholders in het bijzonder in staat om op basis van systematisch onderzoek ‘evidence-based’ beleid te formuleren, uit te voeren en te evalueren. Schematisch staat dit weergegeven in figuur 1 op de volgende pagina. Figuur 1: Van onderzoeksgegevens naar ‘evidence-based’ beleids- en besluitvorming20
Data
Impact
Informatie
Beleid/ besluit
‘Evidence’
Kennis
3.2.3 een onderzoeksinstituut dat complementair is VIC
gaat
in
een
domein
werken
waar
thans
geen
of
onvoldoende
beleidsondersteunende gegevens over beschikbaar zijn. Daarmee is het onderzoeksinstituut complementair aan het bestaande -vooral op epidemiologie gerichte- onderzoek bij de afdeling G&Gz van het Ministerie van GMN. Een voorbeeld van deze complementariteit is dat VIC zich richt op een nieuwe epidemie die zich nu ook expliciet manifesteert in de Caribische landen. Dit zijn namelijk de ‘noncommunicable chronical conditions’, of te wel chronische ziekten, die deel uitmaken van de top 3 in doodsoorzakenstatistieken (zie tabel 1, pagina 19). Een ander voorbeeld is dat VIC de vierjaarlijkse nationale gezondheidsenquête voorbereidt,
20
uitvoert
en
de
onderzoeksgegevens
voor
WHO Health Metrics Network http://www.who.int/healthmetrics/en/
11
de
‘evidence-based’
Volksgezondheid Instituut Curaçao
beleidsvorming rapporteert. Deze zijn dan ook een belangrijke input voor ondermeer de vierjaarlijkse beleidsnota van het Ministerie van GMN. Deze gegevens zijn overigens ook relevant voor het epidemiologisch onderzoek. Op deze wijze geeft VIC concreet invulling aan zijn complementair zijn.
3.2.4 een onderzoeksinstituut dat focus heeft Het onderzoeksinstituut krijgt focus door het opstellen van de NOA en het daarvan afgeleid Jaar- en Meerjaren Activiteitenprogramma (JAP en MAP). De basis hiervoor is te vinden in het Regeerakkoord, Regeerprogramma en Business Plan van het Ministerie van GMN. Hierdoor wordt duidelijk wat prioriteit heeft en wat relevant is in het kader van de publieke gezondheidszorg. Daarom verricht VIC alleen onderzoek voor derden, zijnde niet de overheid, als dit een daadwerkelijke bijdrage levert aan de realisatie van de NOA.
3.2.5 een onderzoeksinstituut dat transparant is Transparantie is een kernwaarde van VIC. Dit betekent transparantie over wat VIC doet, hoe VIC ‘het’ doet (methoden en technieken) en over de onderzoeksuitkomsten. Deze transparantie betreft ook de bedrijfsvoering van het VIC. Het is transparantie vooraf, tijdens en achteraf.
3.2.6 een onderzoeksinstituut dat samen werkt Onderzoek en samenwerken zijn twee kanten van één medaille. Open en intensief samen werken van VIC met lokale organisaties als de CHV, VMSC, ODEAN, ziekenhuizen, laboratoria, Raad voor de Volkgezondheid, Rode Kruis Bloedbank, CBS, Universiteit van Curaçao (UvC), SVB, private verzekeraars en anderen is dan ook vanzelfsprekend. Dus ook met medische professionals in de eerste- en tweedelijnszorg, met de eilanden van de voormalige Nederlandse Antillen en met internationale organisaties als de WHO/PAHO, UWI/CARICOM, NIVEL en RIVM.
12
Volksgezondheid Instituut Curaçao
En binnen de publieke sector betekent dit met onderdelen van het Ministerie van GMN waaronder de Beleidsorganisatie, de Inspectie, Bureau Gezond Curacao (in oprichting) en Epidemiologie en Onderzoek van de G&Gz, andere relevante ministeries en vanzelfsprekend met de bevolking (zie figuur 2). Onderdeel van deze samenwerking is het uitwisselen van informatie met de genoemde actoren
met
inachtneming
van
de
geldende
privacy
regelgeving
en
beveiligingsvereisten. De samenwerking met de WHO krijgt verder vorm in de aanwijzing van VIC door de WHO als WHO Collaboration Centre (WHO CC). Als CC helpt VIC de WHO ‘to implement its mandeted work and achieve its current goals’ op nationaal niveau. Het verzoek tot aanwijzing door de WHO doet VIC op korte termijn. Figuur 2: Samenwerkingsrelaties van VIC
13
Volksgezondheid Instituut Curaçao
3.2.7 een onderzoeksinstituut dat wetenschappelijk niveau heeft Het wetenschappelijke niveau van het onderzoeksinstituut hoort boven ieder twijfel verheven te zijn. Daarom toetst een commissie van onafhankelijke en internationale deskundigen 1 keer in de 2 à 3 jaar het wetenschappelijk niveau en handelen van VIC. De uitkomsten van deze toetsing (het auditrapport) zijn openbaar. Eventueel noodzakelijke verbeteringen worden zonder voorbehoud doorgevoerd.
3.2.8 een onderzoeksinstituut dat ongebonden is en verbonden met Pais Kòrsou De geloofwaardigheid van VIC heeft niet alleen te maken met het wetenschappelijk niveau maar ook met de ongebondenheid van het onderzoeksinstituut. Bij het vormgeven van deze ongebondenheid hebben bestaande landsverordeningen en landsbesluiten inzake het CBS Curaçao (CBS)21 en de Inspectie Volksgezondheid22, alsmede de Wet op het RIVM23, als referentie gediend. Om die reden staat expliciet in het ontwerp-landsbesluit Volksgezondheid Instituut Curaçao in artikel 4 lid 5: ‘De Minister geeft aan de directeur geen aanwijzingen met betrekking tot de methoden, volgens welke de in de NOA, Jaar- en Meerjaren Activiteitenprogramma opgenomen onderzoeken worden uitgevoerd en de resultaten daarvan worden gerapporteerd’. Ook op het gebied van de bedrijfsvoering komt die ongebondenheid tot uitdrukking door de verantwoordelijkheid voor het beheer exclusief bij de directeur van VIC te beleggen. De verbondenheid met Pais Korsou komt expliciet tot uitdrukking in waar VIC voor staat namelijk ‘VIC levert een essentiële toegevoegde waarde aan het ‘evidence based’ verbeteren
en
versterken
van
de
toegankelijkheid,
kwaliteit
21
Landsverordening CBSC
22
Landsverordening Inspectie voor de Volksgezondheid, PB 2003, no. 8
23
Wet op het RIVM, 1996
14
en
financiële
Volksgezondheid Instituut Curaçao
beheersbaarheid van de publieke gezondheidszorg op Curaçao, zoals vastgelegd in het Regeerprogramma24 en de beleidsdoelstellingen25 van het Ministerie van GMN’.
3.2.9 een onderzoeksinstituut dat zich ontwikkelt op basis van gebleken succes De Council of Health Research laat zien dat de oprichting -en het succesvol laten functioneren- van een onderzoeksinstituut dat de ambitie heeft om te voldoen aan zowel internationale richtlijnen als nationale behoeften een enorme uitdaging is26. Daarom start VIC met een haalbare NOA en daarvan afgeleid Activiteitenprogramma. Dit NOA en Activiteitenprogramma sluiten aan op de kerntaken van VIC zoals opgenomen in het ontwerp-landsbesluit Volksgezondheid Instituut Curaçao27:
•
Onderzoek op het terrein van de volksgezondheid;
•
Beleidsondersteunend onderzoek op het terrein van de volksgezondheid;
•
Reviews en second opinions gericht op de uitvoering van het beleid;
•
Periodieke informatievoorziening aan overheid, medische beroepsbeoefenaren en burgers;
•
Andere door de Minister geprioriteerde werkzaamheden, waaronder onderzoek in het geval van de volksgezondheid bedreigende omstandigheden.
Bij de start van VIC ligt de focus geheel op gezondheidszorg. Het onderzoeksinstituut ontwikkelt zich op basis van bewezen successen. Dus niet groots en meeslepend bij start maar bescheiden van omvang bij de start met een gefocusseerd en haalbaar NOA en Activiteitenprogramma. Alleen op basis van bewezen succes en niet eerder dan na drie jaar is VIC qua formatie op volle sterkte (10fte). 24
Gobiernu di Kòrsou. (2010). Programa di Gobernashon 2010-2014; pa un Kòrsou soberano,
solidario i sostenibel. 25
Gobiernu di Kòrsou. (2010). Business Plan Ministerie van Gezondheid, Milieu en Natuur.
26
Council on Health Research: Priority setting for Health Research: Toward a management
process for low en middle income countries, 2006 27
Conceptlandsbesluit Volksgezondheid Instituut Curaçao, artikel 15
15
Volksgezondheid Instituut Curaçao
Eerst dan wordt bezien of het VIC zich als onderdeel van het Ministerie van GMN kan doorontwikkelen tot het Volksgezondheid, Milieu & Natuur Instituut Curaçao. Immers ook op het terrein van Milieu & Natuur blijkt in toenemende mate behoefte te zijn aan het ontwikkelen van ‘evidence-based’ beleid. Het is dan ook niet onlogisch het leveren van gegevens voor dit ‘evidence-based’ beleid te beleggen bij een bewezen succesvol functionerend Onderzoeksinstituut als VIC.
16
Volksgezondheid Instituut Curaçao
4. Nationale OnderzoeksAgenda, Jaar- en Meerjaren Activiteitenprogramma Hoe staat het met de gezondheid van de Curaçaose bevolking? Wat is de gemiddelde levensverwachting en welke ziekte komt het meeste voor? Wat zijn de resultaten van preventieve acties die de overheid neemt, en hoe kunnen we deze bijsturen als ze niet het gewenste effect opleveren? Dit zijn voorbeelden van onderzoeksvragen waar VIC zich over buigt. In dit hoofdstuk staat de NOA, het Jaar- en Meerjaren Activiteitenprogramma (JAP en MAP) van VIC voor de periode 2012-2016 beschreven. De NOA richt zich voornamelijk op de nieuwe epidemie in de Caribische landen, namelijk ‘non-communicable chronical conditions’, ofwel chronische ziekten. Deze omvatten niet alleen de meest prevalente en kostbare ziekten in het Caribische gebied, maar zijn door het instellen van preventieve maatregelen tevens uitstelbaar of merendeels ‘vermijdbaar’ door een gezonde levenstijl. Om dit te kunnen te doen is het noodzakelijk te beschikken over een functionerend ‘National Health Information System’. Daarnaast is het noodzakelijk om te beschikken over gegevens van de huidige gezondheidstoestand van de Curaçaose bevolking. Onderstaand komen eerst de
‘non-communicable chronical conditions’, ofwel
chronische ziekten, aan de orde en daarna de NOA en JAP 2012/2013 en tot slot de NOA en JAP 2014/2015.
17
Volksgezondheid Instituut Curaçao
4.1 VIC en ‘non-communicable chronical conditions’, ofwel chronische ziekten Ondanks eventuele limitaties in de betrouwbaarheid van onderzoeksgegevens in de Caribische landen, spreken de meest recente statistieken over de gezondheidstoestand voor zich: het Caribische gebied heeft de hoogste prevalentie van chronische ziekten op het Amerikaanse continent. De bijdrage van cardiovasculaire aandoeningen, cerebrovasculaire aandoeningen, kanker en diabetes mellitus aan de doodsoorzaken bedraagt meer dan 51% (zie tabel 1)28.
Tabel 1: Meest voorkomende doodsoorzaken CARICOM-landen 2004 (exclusief Jamaica) Mannen
Vrouwen
1
Cardiovasculaire aandoening
Cardiovasculaire aandoening
2
Kanker
Kanker
3
Verwondingen en geweld
Diabetes mellitus
4
Cerebrovasculaire aandoening
Cerebrovasculaire aandoening
5
Diabetes mellitus
Hoge bloeddruk
6
HIV/ AIDS
HIV/ AIDS
7
Hoge bloeddruk
Influenza/ pneumonie
8
Influenza/ pneumonie
Verwondingen en geweld
28
De opkomst van deze nieuwe epidemie van chronische ziekten wordt toegeschreven aan de succesvolle aanpak van infectieziekten en ondervoeding en daarnaast veranderingen in de gewoonten van de bevolking die horen bij een groeiend economisch welzijn. Dat de regionale Caribische gezondheidsinstituten en overheden chronische ziekten als prioriteit (dienen te) stellen wordt ook onderschreven in de declaratie van Port-of-Spain, waarin de staatshoofden van CARICOM zich uitspreken voor een set van acties om het gevecht met chronische ziekten en hun risicofactoren aan te gaan29.
28 29
PAHO/ CARICOM Report of the Caribbean Commission on Health and Development, 2006 www.caricom.org/jsp/pressreleases/pres212_07.jsp?null&prnf=1
18
Volksgezondheid Instituut Curaçao
Ook op Curaçao komen gemeenschappelijke risicofactoren van chronische ziekten, zoals ongezonde eetgewoonten, obesitas, een hoge alcohol- en tabakconsumptie en onvoldoende lichaamsbeweging, veel voor30. Recente gegevens over de prevalentie van de belangrijkste chronische aandoeningen, hun risicofactoren en doodsoorzaken, ontbreken echter. Dat is de reden dat VIC zich met de NOA en het Activiteitenprogramma hier primair op richt. Het gebied van chronische ziekten is erg breed en hoewel onderwerpen interessant kunnen zijn vanuit een wetenschappelijke perspectief, zijn deze niet altijd relevant vanuit een beleidsondersteunend oogpunt. Voor de selectie van specifieke chronische ziekten, die vanuit beleidsondersteunend oogpunt interessant zijn te onderzoeken, hanteert VIC 5 criteria31: 1.
De bijdrage aan de totale morbiditeit/ mortaliteit in de Caribische gebied (zie tabel 1);
2.
De ‘vermijdbaarheid’ van de ziekte/ aandoening en vroegtijdige sterfte;
3.
De geschatte economische belasting;
4.
Aansluiting bij het integrale preventiebeleidsplan Curaçao 2011-2015;
5.
Expliciete prioriteit van het ministerie van Gezondheid, Milieu en Natuur.
Afgeleid van deze criteria zijn ziekten en risicofactoren geselecteerd waarvan de indicatoren onderdeel uit maken van het JAP en MAP 2012-2016 (zie tabel 2).
Tabel 2: Selectie van veelvoorkomende ziekten en risicofactoren
30
The Curacao Health Study, methodology and main results, 1996
31
Criteria afkomstig van het geactualiseerde Business Plan Ministerie van GMN, 2012, en het
RIVM
19
Volksgezondheid Instituut Curaçao
Ziektes/ aandoeningen
Risicofactoren
Cardiovasculaire
Obesitas
aandoeningen Kanker; waaronder cervix,
Hoge bloeddruk
borst en prostaat Diabetes mellitus
Rook- en drinkgewoonten
Cerebrovasculaire
Eetgewoonten
aandoeningen Psychische stoornissen;
Lichaamsbeweging
waaronder depressie Astma/ COPD
De
onderstaande
paragraaf
werkt
de
stappen
om
te
komen
tot
actuele
gezondheidsgegevens over deze chronische ziekten en hun risicofactoren verder uit.
20
Volksgezondheid Instituut Curaçao
4.2 NOA en Jaar Activiteitenprogramma 2012 en 2013 Voor het slagen van VIC is het noodzakelijk om te beschikken over een ‘National Health Information System’ en over gegevens van de huidige gezondheidstoestand van de Curaçaose bevolking. Concreet betekent dit het implementeren van het ‘Curaçao Health Information System’ (CHIS), het verzamelen van gezondheidsgegevens door middel van een Nationale Gezondheidsenquête en het opstarten van Public Health Promotion, onder andere door het lanceren van een voorlichtingswebsite. Dit realiseren zijn de voornaamste activiteiten van VIC in 2012 en 2013. Daarnaast voert VIC onderzoek uit prioritair ter ondersteuning van de beleidsvorming door het Ministerie van GMN.
4.2.1 De Nationale Gezondheidsenquête •
Bevolkingsonderzoek is in vele landen de geprefereerde methode voor onderzoek naar de volksgezondheid. Gezondheidsenquêtes onder de bevolking geven informatie over de gezondheidsbeleving, leefstijl, het gebruik van gezondheidszorg, over risicofactoren in de samenleving en maken het mogelijk om deze gegevens te analyseren tegenover de socio-economische status, geslacht en leeftijd.
•
Het belang van periodiek bevolkingsonderzoek is ook aangegeven in het integrale preventiebeleidsplan, dat stelt dat de uitvoering van gezondheidsenquêtes een cruciale activiteit is die leidt tot het behalen van de doelstellingen in het preventieplan. Het verschaft hierbij waardevolle informatie voor de ontwikkeling van nieuwe
preventieactiviteiten,
maar
kan
ook
worden
gebruikt
als
een
monitoringsindicator voor bestaande activiteiten32.
•
VIC bereidt daarom in 2012/2013 een Nationale Gezondheidsenquête onder de bevolking voor, voert deze uit en rapporteert de gegevens. De in 2011 begonnen samenwerking tussen VIC (projectteam), CBS en het NIVEL krijgt hiermee nader
32
Integrale preventiebeleidsplan ‘Kurpa i mente, man den man’, 2010, pagina 62
21
Volksgezondheid Instituut Curaçao
haar beslag. De Nationale Gezondheidsenquête onderscheidt de volgende activiteiten:
o
Het tot stand komen van een gezondheidsenquête (instrument) die aansluit aan internationale indicatoren en de Curaçaose situatie. De gebruikte gezondheidsindicatoren
en
methodieken
van
de
Nationale
Gezondheidsenquête 1993/1994 zijn hierbij een referentie die er aan bijdraagt dat, ondanks het lange tijdsinterval, de gegevens uit het eerdere onderzoek continuïteit hebben en vergelijkbaar zijn.
o
Het CBS neemt in haar rol als expert in uitvoering van bevolkingsonderzoeken de gegevensverzameling en de verwerking van de gegevens van de Nationale Gezondheidsenquête voor haar rekening.
o
De analyse en rapportage van de resultaten bereidt VIC voor in nauwe samenwerking met CBS. De resultaten, verwerkt in het CHIS, geven onder andere informatie over de prevalentie van chronische ziekten en hun risicofactoren onder de Curaçaose bevolking. Oplevering van het definitieve rapportage vindt in de eerste helft van 2013 plaats.
o
Door de opgedane ervaring tijdens Nationale Gezondheidsenquête 2012/2013 heeft VIC de expertise in huis om ook de toekomstige (Nationale) Gezondheidsenquête(s) voor te bereiden, uit te (laten) voeren, te analyseren en te rapporteren. De Nationale Gezondheidsenquête zal vierjaarlijks plaatsvinden.
22
Volksgezondheid Instituut Curaçao
4.2.2 Het Curaçao Health Information System •
Een National Health Information System is een nationaal georganiseerd en geïntegreerd netwerk dat relevante gezondheidsgerelateerde informatiesystemen en informatiebronnen van verschillende organisaties en sectoren bevat, met als doel ‘evidence-based’ beleid- en besluitvorming te ondersteunen en betrouwbare informatie over de gezondheidzorg te leveren. Dit draagt bij aan het bewaken en het verbeteren van de gezondheidstoestand van de bevolking.
•
Het verzamelen van gezondheidsgegevens kan van primaire aard zijn, zoals in het geval van uitvoering van bevolkingsonderzoeken welke gebaseerd zijn op gegevens uit persoonlijke interviews en lichamelijk onderzoek, of van secundaire aard, gebaseerd op gegevens van derden. In het geval van secundaire dataverzameling, dienen de gebruikte methodieken tussen verschillende instanties gestandaardiseerd te worden en vergelijkbaar te zijn. Deze consensus is belangrijk zodat de gegevens tussen nationale instanties, tussen tijdsperioden en tussen landen vergelijkbaar zijn.
•
VIC gaat in samenwerking met PAHO het CHIS operationaliseren op basis van de door WHO/PAHO beschreven aanpak33. Hierin is de implementatie van het CHIS onderverdeeld
in
verschillende
componenten,
die
afzonderlijk
ontworpen,
geïmplementeerd en geëvalueerd worden. Bestaande informatiesystemen, voor zover relevant, worden hierin meegenomen. De CHIS componenten die VIC in 2012/2013 realiseert, staan met een korte omschrijving weergegeven in het onderstaande figuur.
33
WHO Health Metrics Network - http://www.who.int/healthmetrics/en/
23
Volksgezondheid Instituut Curaçao
Figuur 3: De te realiseren CHIS componenten in 2012/2013
24
Volksgezondheid Instituut Curaçao
•
De nadere uitwerking van de activiteiten voor de vier te realiseren componenten van het CHIS omvat: 1. Indicatoren
o
VIC stelt vast: 1. de nationale indicatoren; 2. de te gebruiken datasets;
o
•
welke gegevens zijn nodig?
•
waar komen de gegevens vandaan?
•
met welke frequentie?
De WHO en PAHO stellen literatuur beschikbaar waar standaard definities en onderzoeksmethodieken van veel verschillende indicatoren in staan. VIC gebruikt
deze
documenten
als
referentie
voor
het
vaststellen
van
gezondheidsindicatoren en te gebruiken datasets voor het CHIS34,35,36. 2. Gegevensbronnen
o
Het verzamelen van beschikbare onderzoeksgegevens uit de Nationale Gezondheidsenquête en bij derden. VIC maakt onder andere gebruik van bestaande
registraties,
doodsoorzakenstatistiek
zoals en
de
andere
zorgrekeningen CBS
gegevens,
(vanaf gegevens
2012), van
zorgverzekeraars als de SVB, Fatum en ENNIA, maar ook kankerregistraties, de registers van de Inspectie van GMN, geestelijke gezondheid en centrale vaccinatie. Ook maakt VIC gebruik van huisartsenregistraties. De CHV zet zich in om deze registraties op te nemen in een geautomatiseerd registratiesysteem om onder andere –het door hun hoog geprioriteerde- epidemiologisch onderzoek te faciliteren37. o
VIC heeft toegang tot en maakt gebruik van de onderzoeksgegevens van Epidemiologie en Onderzoek van de G&Gz, zoals andersom ook het geval is.
34
WHO: World Health Statistics 2012 PAHO: Regional Core Health Data System -http://www.paho.org/english/dd/ais/coredata.htm 36 WHO/ PAHO: Minimum, optimum and optional data set for chronic non-communicable diseases, violence and injuries, 2008 37 CHV: Document Versterking Eerste Lijn, 2012 35
25
Volksgezondheid Instituut Curaçao
Dit is ook het geval voor de onderzoeksgegevens van CBS in het kader van de zorgrekeningen en andere voor VIC relevante gegevens. Andersom dient VIC ook als gegevensbron voor het CBS en anderen. 3. Gegevensmanagement
o
Het ontwerpen van formulieren en modules voor (een) database(s) voor communicatie tussen VIC en gegevensverstrekkers (zie bijlage 4). Omdat het CHIS een nationaal informatiesysteem is kunnen andere afdelingen binnen het Ministerie van GMN en anderen vanzelfsprekend gebruik maken van de modules voor de registratie van onderzoeksgegevens, mits is voldaan aan de benodigde privacy- en beveiligingsvereisten.
o
Het registreren van onderzoeksgegevens over ‘Core health data’, de Nationale Gezondheidsenquête en chronische ziekten en risicofactoren in het CHIS.
4. Producten
o
Het analyseren en beschikbaar stellen van de onderzoeksgegevens aan het Ministerie van GMN, de publieke sector, medische beroepsbeoefenaren en burgers.
o VIC stelt de vergaarde gezondheidsgegevens en de bijbehorende analyses periodiek beschikbaar en maakt deze toegankelijk voor een breed publiek.
26
Volksgezondheid Instituut Curaçao
4.2.3 Public Health Promotion •
VIC richt zich met Public Health Promotion op het bevorderen van een gezonde levensstijl van de bevolking waardoor burgers langer leven in gezondheid en langer actief zijn in de maatschappij.
•
Een voorbeeld om dit te bereiken is de lancering van een VIC-website met allerlei praktische en nuttige informatie over de gezondheid, gezondheidsbevordering en veel voorkomende ziekten en aandoeningen. Deze uitgebreide website wordt in de tweede helft van 2012 gelanceerd in zowel het Papiaments als het Nederlands.
•
Een andere concrete actie om een gezonde levensstijl te bevorderen onder alle lagen van de bevolking is de behandeling van gezondheidsonderwerpen in de media.
4.2.4 Beleidsondersteunend onderzoek •
Het binnenkort te verschijnen geactualiseerde Business Plan van het Ministerie van GMN maakt duidelijk welke harde onderzoeksgegevens ter ondersteuning van de beleidsvorming en de evaluatie van uitgevoerd beleid of beleid in uitvoering prioriteit hebben.
•
In 2012 en 2013 richt het onderzoek van VIC zich op deze prioriteiten met inachtneming van de capaciteitsmogelijkheden van VIC en de beschikbaarheid c.q. het beschikbaar kunnen krijgen van gegevens.
27
Volksgezondheid Instituut Curaçao
4.3 NOA en Jaar Activiteitenprogramma 2014 en 2015 Nadat er een solide basis is gelegd in 2012 en 2013, heeft VIC de beschikking over ‘vital statistics’ en up-to-date informatie over chronische ziekten en hun risicofactoren in de Curaçaose bevolking. In 2014 en 2015 richt VIC zich op de optimalisering van het CHIS, uitbreiding van het beleidsondersteunend onderzoek en de verifiëring van gevonden resultaten uit de Nationale Gezondheidsenquête. Daarnaast richt VIC zich op het verbeteren van de informatievoorziening aan overheid, medische beroepsbeoefenaren en burgers. De nadere utwerking van deze activiteiten vindt plaats in het JAP 2014 en 2015 dat eind 2013 zal verschijnen.
28
Bijlage 1 Essential Public Health Functions(EPHF) en hun toepassing in (nieuw) zorgstelsel Curaçao
Ontwikkelen van beleid en institutionele capaciteit voor planning en beheer Versterken van de wet- en regelgeving en handhavings-capaciteit Evalueren en bevorderen van gelijke toegang tot de gezondheidszorg Ontwikkelen van human resources en opleiding
6 7 8 9 10 11
O
X
X
O O
X X
O
Borgen van de kwaliteit in persoonlijke en publieke gezondheidsdiensten Onderzoek in de volksgezondheid
X X
X
X
X
O O
O
X
X X O
X = Operationele organisatie
29
X O
X
Verminderen van de effecten van noodsituaties en rampen
PBO’s
Raad voor de Volksgezondheid
Uitvoeringsorganisatie basisverzekering
CBS
National Health Authority
Inspectie GMN
BeleidsorganisatieGMN
Patiëntenfederatie
5
O
Zorginstellingen
Sociale participatie in gezondheid
X
Werkverbanden/ vakgroepen
4
2
O
Bureau Gezond Curaçao(GMN)
3
Monitoren, evalueren en analyseren van de gezondheidsrisico’s Toezicht, onderzoeken en controleren van de risico’s en bedreigingen voor de volksgezondheid Bevorderen van de gezondheid
G&Gz (GMN)
1
Omschrijving functie
National IHR Focal Point (GMN)
EPHF
VIC (GMN)
De onmisbare set acties, onder de primaire verantwoordelijkheid van de staat, die fundamenteel zijn voor het bereiken van volksgezondheidsdoelen, door de WHO/ PAHO geformuleerd in 11 functies :
X X
O
X X
X
O = Op te richten/ in oprichting zijnde organisatie
O
X
O
X
O X
O
Bijlage 2 Essential Public Health Functions (EPHF) 1 en 10
Verantwoordelijke organisatie
Beschrijving Onderzoekgerelateerde EPHF
EPHF 1. Monitoren, evalueren en analyseren van de gezondheidstatus, waaronder wordt verstaan: • •
Het evalueren van de huidige gezondheidsstatus, de trends en de determinanten van het land. Met een focus op het identificeren van risico’s, bedreigingen en de toegankelijkheid van de zorgsector;
• •
Het identificeren van de zorgbehoefte van de populatie. inclusief een evaluatie van de gezondheidsrisico’s en een beoordeling van de zorgvraag;
• • •
Het beheren van belangrijke statistieken en de situatie van hoge risico en/ of specifieke groepen; Het produceren van informatie die relevant is voor de evaluatie van de kwaliteit in de zorgsector; Het identificeren van resources buiten de sector die de gezondheid en kwaliteit van leven kunnen bevorderen; Het ontwikkelen van technologieën en methoden voor het beheer, interpretatie en communicatie naar de besluitnemers, externe actoren, aanbieders en burgers; Het definiëren en ontwikkelen van samenwerkingverbanden om de kwaliteit van de verzamelde data te controleren.
• •
• VIC • National IHR Focal Point • VIC • National IHR Focal Point • VIC • VIC • VIC • VIC • VIC
EPHF 10. Onderzoek in de volksgezondheid, waaronder wordt verstaan: • • •
Het onderzoek ten behoeve van de kennisontwikkeling die de besluitvorming op verschillende niveaus ondersteunt; De uitvoering en ontwikkeling van innovatieve oplossingen in de volksgezondheid en het monitoren en evalueren van hun impact; Het bewerkstelligen van samenwerkingsverbanden met onderzoekscentra en academische instituten, zowel binnen als buiten de gezondheidssector, voor de uitvoering van onderzoeken ter ondersteuning van het besluitvormingsproces van de Nationale Zorgautoriteit.
30
• VIC • VIC • VIC
Bijlage 3 Organisatie en functiestructuur De startformatie van Volksgezondheid Instituut Curaçao in 2012/2013 bestaat uit 5 fte als volgt opgebouwd:
Na realisering van VIC neemt de formatie eind 2014 toe van 5 fte naar 6 fte met een onderzoeker/ programmanager. Het betreffen hier nieuwe functies binnen het Ministerie van Gezondheid, Milieu en Natuur, die door HR-OO-IT van het ministerie van Bestuur, Planning en Dienstverlening (BPD) zijn gekoppeld aan de volgende generieke functies: Functienaam
Generieke functie
Schaal
Directeur VIC
Hoofd van Dienst-F
17
Onderzoeker/ programmamanager
Afdelinghoofd-I
15
Onderzoeker/ projectleider
Projectleider-D
12
Officemanager/ Research Officer
Behandelend medewerker-G
10
De functieprofielen (verkorte versie) luiden als volgt:
31
Bijlage 3 Organisatie en functiestructuur
32
Bijlage 3 Organisatie en functiestructuur
33
Bijlage 3 Organisatie en functiestructuur
34
Bijlage 3 Organisatie en functiestructuur
35
Bijlage 4 Het Curaçao Health Information System
36
Bijlage 5 Lijst met afkortingen BZV
Stichting Bureau Ziektenkostenvoorzieningen
CARICOM
Caribbean Community Secretariat
CBS
Centraal Bureau voor de Statistiek
CHV
Curaçaose Huisartsen Vereniging
COFOG
Classification of the Functions of Government
COHRED
Commission on Health Research for Development
ENHR
Essential National Health Research
EPHF
Essential Public Health Functions
G&Gz
Geneeskundige en Gezondheidszaken
GMN
Gezondheid, Milieu en Natuur
IHR
International Health Regulations (zoals opgesteld door WHO)
ISOG 2000
Stichting ter bevordering van Internationale Samenwerking en Onderzoek op het gebied van de Gezondheidszorg
IVB
Institutionele Versterking en Bestuurskracht
JAP
Jaar Activiteiten Programma
NIVEL
Nederlands Instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg
NOA
Nationale Onderzoeksagenda
MAP
Meerjaren Activiteiten Programma
OECD
Organization for Economic Co-operation and Development
37
PAHO
Pan American Health Organization
POMB
Publiekrechterlijke Organisatie Medische Beroepsbeoefenaren
RIVM
Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu
RvV
Raad voor de Volksgezondheid
Sehos
St. Elisabeth Hospitaal
SEI
Sociaal Economisch Initiatief
SVB
Sociale VerzekeringsBank
VIC
Volksgezondheid Instituut Curaçao
VMSC
Vereniging Medisch Specialisten Curaçao
WHO
World Health Organization
UNA
Universiteit van de Nederlandse Antillen
UvC
Universiteit van Curaçao mr. dr. Moises Frumencio da Costa Gomez
UWI
University of the West Indies
WHO CC
World Health Organization Collaborating Center
38