1 Inleiding ........................................................................................................................3 1.1 Livingstone’s Travel Site ........................................................................................3 1.2 Het reisschema ......................................................................................................3 2 Namibië.........................................................................................................................4 2.1 Algemeen ...............................................................................................................4 2.1.1 Bevolking .........................................................................................................4 2.1.2 Geografisch .....................................................................................................4 2.1.3 Godsdienst ......................................................................................................4 2.1.4 Klimaat.............................................................................................................4 2.1.5 Munt.................................................................................................................4 2.1.6 Taal..................................................................................................................5 2.2 Karas......................................................................................................................5 2.2.1 Fish River Canyon National Park.....................................................................5 2.2.2 Kokerboomwoud & Giant's Playground ...........................................................5 2.3 Hardap ...................................................................................................................5 2.3.1 Sesriem & Sossusvlei ......................................................................................5 2.3.2 Naukluft Mountains ..........................................................................................6 2.3.3 Mariental..........................................................................................................7 2.4 Erongo....................................................................................................................7 2.4.1 Walvis Bay.......................................................................................................7 2.4.2 Swakopmund...................................................................................................7 2.4.3 Namib Desert...................................................................................................7 2.4.4 Cape Cross......................................................................................................8 2.4.5 Spitzkoppe.......................................................................................................8 2.5 Kunene...................................................................................................................8 2.5.1 Petrified Forest ................................................................................................8 2.5.2 Palmwag..........................................................................................................8 2.5.3 Opuwo .............................................................................................................9 2.5.4 Epupa Falls......................................................................................................9 2.6 Oshikoto ...............................................................................................................10 2.6.1 Etosha National Park .....................................................................................10 2.7 Otjozondjupa ........................................................................................................11 2.7.1 Hoba Meteoriet ..............................................................................................11 2.7.2 Waterberg Plateau Park ................................................................................11 2.8 Khomas ................................................................................................................11 2.8.1 Daan Viljoen Game Park ...............................................................................11 3 Zuid-Afrika ..................................................................................................................12 3.2 Kaapstad ..............................................................................................................12 3.2 Simon’s Town.......................................................................................................13 3.3 Cape of Good Hope Nature Reserve ...................................................................13 3.4 Hermanus.............................................................................................................13 4 Conclusie ....................................................................................................................14 5 Praktisch .....................................................................................................................15 5.1 Accommodatie .....................................................................................................15 5.2 Documentatie .......................................................................................................16 5.3 Documenten.........................................................................................................16 5.4 Geld......................................................................................................................16 ────────────────────────────────────────────────────────────────── Namibië http://www.livingstone-travel-site.net 1
5.5 Gezondheid..........................................................................................................17 5.6 Kosten ..................................................................................................................17 5.7 Restaurants..........................................................................................................17 5.8 Telecommunicatie en post ...................................................................................17 5.9 Tours ....................................................................................................................18 5.10 Transport............................................................................................................18 5.10.1 Huurauto......................................................................................................18 5.10.2 Vliegtuig.......................................................................................................22 5.11 Veiligheid............................................................................................................22
────────────────────────────────────────────────────────────────── Namibië http://www.livingstone-travel-site.net 2
1 Inleiding
1.1 Livingstone’s Travel Site Dit document komt uit een reeks van verslagen over landen die ik heb bereisd. Alle verslagen samen met tal van foto’s en interessante links vind je op mijn persoonlijke webstek de Livingstone’s Travel Site (http://www.livingstone-travel-site.net). Veel lees- en reisplezier.
1.2 Het reisschema 01/09/2002 02/09/2002 03/09/2002 04/09/2002 05/09/2002 06/09/2002 07/09/2002 08/09/2002 09/09/2002 10/09/2002 11/09/2002 12/09/2002 13/09/2002 14/09/2002 15/09/2002 16/09/2002 17/09/2002 18/09/2002 19/09/2002 20/09/2002 21/09/2002 22/09/2002 23/09/2002 24/09/2002 25/09/2002 26/09/2002 27/09/2002 28/09/2002 29/09/2002 30/09/2002
Vlucht van Brussel via Zürich naar Johannesburg Vlucht van Johannesburg naar Kaapstad - Rit van Kaapstad naar Garies Rit van Garies naar Ai-Ais – Fish River Canyon National Park Fish River Canyon National Park Rit van Ai-Ais naar Gariganus – Kokerboomwoud – Giant’s Playground Rit van Gariganus naar Sesriem Sossusvlei – Sesriem Canyon Rit van Sesriem naar Büllsport - Activiteiten (Trail - Farm drive) in en rond de Büllsport Guest Farm Rit van Büllsport naar Swakopmund - Swakopmund Swakopmund (National Marine Aquarium) – Welwitschia Drive Cape Cross – Walvis Bay (Flamingo's) Rit van Swakopmund via Spitzkoppe naar Palmwag – Petrified Forest Palmwag (Walking trails - Game drive) Rit van Palmag naar Opuwo – Himba village Epupa Falls Rit van Opuwo naar Okaukuejo – Etosha National Game Park Rit van Okaukuejo naar Halali - Etosha National Game Park Etosha National Game Park Rit van Halali naar Namutomi - Etosha National Game Park Rit van Namutomi via Grootfontein naar Waterberg Plateau Park - Hoba meteorite Waterberg Plateau Park (Trails - Game drive) Rit van Waterberg Plateau Park naar Daan Viljoen Game Park – Daan Viljoen Game Park Rit van Daan Viljoen Game Park naar Mariental Bushman Walk - Rit van Mariental naar Springbok Rit van Springbok naar Hermanus Hermanus (Fernkloof National Reserve - Whale watching) Rit van Hermanus naar Kaapstad – Simon’s Town - Cape of Good Hope Nature Reserve Kaapstad (Robbeneiland) Kaapstad (Tafelberg) - Vlucht van Kaapstad naar Londen Vlucht van Londen naar Brussel
────────────────────────────────────────────────────────────────── Namibië http://www.livingstone-travel-site.net 3
2 Namibië
2.1 Algemeen 2.1.1 Bevolking In Namibië wonen nauwelijks 1,7 miljoen mensen, gemiddeld dus 2 inwoners per vierkante kilometer. Hiermee is het land het dunst bevolkte land van Afrika en dit merk je wanneer je door het land reist. De voornaamste bevolkingsgroepen zijn: Owambo, Kavango, Herero, Himba, Damara, Afrikaners en San. 2.1.2 Geografisch Namibië is ruim 824 duizend vierkante kilometer groot. Het land grenst in het noorden aan Angola en Zambia, in het oosten aan Botswana, in het zuiden aan Zuid-Afrika (waarvan het vroeger een kolonie was) en in het westen ligt de Atlantische Oceaan. Het land is onderverdeeld in 13 regio's. Deze zijn Caprivi, Erongo, Hardap, Karas, Kavango, Khomas, Kunene, Ohangwena, Omaheke, Omusati, Oshana, Oshikoto en Otjozondjupa. De hoofdstad is Windhoek. 2.1.3 Godsdienst Het grootste deel van de bevolking is katholiek. Enkele bevolkingsgroepen (b.v. Himba, Herero en San) hebben hun eigen geloof waarin de verering van hun voorouders centraal staat. 2.1.4 Klimaat Namibië is hoofdzakelijk een woestijn. Het is er dus overwegend warm en er valt weinig regen. Door de enorme oppervlakte kan het klimaat van gebied tot gebied verschillen. 2.1.5 Munt De nationale munteenheid van Namibië is de dollar (NAD). Een dollar is onderverdeeld in 100 cents. Tien NAD is ongeveer gelijk aan 1 EUR. In Namibië wordt ook de ZuidAfrikaanse Rand (ZAR) geaccepteerd. Beide munten hebben dezelfde waarde (1 NAD = 1 ZAR).
────────────────────────────────────────────────────────────────── Namibië http://www.livingstone-travel-site.net 4
2.1.6 Taal De officiële taal is het Engels alhoewel het slechts de moedertaal is van 2 procent van de bevolking. Verder zijn er nog tal van andere talen zoals: Bantu en Khoisan. Het Khoisan, gesproken door o.a. San en Damara, is een kliktaal.
2.2 Karas 2.2.1 Fish River Canyon National Park Deze canyon gevormd door de Fish River, is 160 kilometer lang, tot 27 kilometer breed en tot 550 meter diep. Daarmee is dit een van de grootste canyons ter wereld en uniek voor Afrika. Er zijn twee toegangsplaatsen tot de canyon. Ai-Ais ligt in het zuiden en Hobas in het noorden. Ai-Ais biedt meer voorzieningen dan Hobas en er zijn warmwaterbronnen waardoor de meeste bezoekers hier blijven logeren. Wie de canyon van op de viewpoints wenst te aanschouwen of wie de vijfdaagse trekking wenst te doen, moet naar Hobas. Wie korte wandelingen wenst te maken, is hier niet op de juiste plaats want deze zijn niet toegelaten. Vertrekkende vanuit Ai-Ais kan je langs de rivier een stukje de canyon intrekken. Je komt er beslist bobbejane (Afrikaans voor bavianen) tegen. De toegangsprijs per dag voor het nationale park bedraagt 20 NAD per persoon en 10 NAD per wagen. 2.2.2 Kokerboomwoud & Giant's Playground Het kokerboomwoud bevat het grootste aantal kokerbomen van Namibië. Een kokerboom kan tot 8 meter hoog worden en groeit langzaam op een rotsachtige bodem. Zorg dat je hier een zonsondergang kan meemaken. Een silhouet van een kokerboom met op de achtergrond een ondergaande zon zorgt voor de ideale vakantiefoto. De toegang bedraagt 20 NAD per persoon. Giant's Playground ligt een vijftal kilometer verder dan het kokerboomwoud en bestaat uit bizar opeengestapelde rotsblokken. Deze rotsblokken zijn natuurlijk niet handmatig gestapeld maar de sedimenten waarin deze rotsblokken ooit lagen, zijn miljoenen jaren geleden weggespoeld. Beide plaatsen liggen kort bij Gariganus een dorpje op enkele kilometer van Keetmanshoop.
2.3 Hardap 2.3.1 Sesriem & Sossusvlei Onze eerste stop in het gebied is Sesriem. ────────────────────────────────────────────────────────────────── Namibië http://www.livingstone-travel-site.net 5
De Sesriem Canyon ligt op 4 kilometer van Sesriem en is ongeveer 1 kilometer lang en 30 meter diep. Je kan in de kleine canyon afdalen en er stroomop- of stroomafwaarts wandelen. Sesriem is ook de toegangspoort tot één van de meest bezochte plaatsen van Namibië, de Sossusvlei. Eén uur voor zonsopgang (ongeveer om 7 uur 's morgens) gaat in Sesriem de poort open die de weg naar de vallei afsluit. Een karavaan van auto's en bussen trekt dan richting Dune 45. Op deze 150 meter hoge duin komen dagelijks veel toeristen naar de prachtige zonsopgang kijken. Van Dune 45 is het nog 20 kilometer rijden tot aan de 2x4 parking. Deze parking is het uiterste punt die bereikbaar is met een niet-4x4 wagen. Nu is het nog 4 kilometers door diep zand tot aan de Sossusvlei. Deze afstand kan je wandelen of met een shuttle jeep afleggen. De Sossusvlei is een vlakte gelegen op het einde van de droge Tsauchab rivier. Hoewel het landschap dit niet doet vermoeden, gebeurt het dat de Tsauchab rivier het volledige gebied onder water zet. De Sossusvlei is het uiterste punt tot waar het water van de rivier kan komen. Hier vind je de laatste bomen en struiken in een immens grote zandwoestijn van 32 duizend vierkante kilometer groot. Ooit zal ook deze vegetatie aan de droogte ten onder gaan want de duinen aan de linker- en rechterzijde van de Tsauchab komen steeds dichter naar elkaar toe waardoor bij een volgende overstroming het water misschien niet meer tot aan de Sossusvlei zal kunnen komen. Net naast de Sossusvlei ligt Dead Vlei die reeds enkele jaren geleden door de duinen van de rivier werd afgesloten. Het resultaat is een witte, dorre vlakte met dode bomen tegen een achtergrond van rode duinen en een diepblauwe lucht. Voor mij één van de mooiste plaatsen van Namibië. Elim Dune ligt nauwelijks enkele kilometers van Sesriem en is de eerste duin op de rechterkant langs de weg tussen Sesriem en de Sossusvlei. Het beklimmen van deze duin is een prachtige namiddagwandeling. 2.3.2 Naukluft Mountains In dit gebergte aan de rand van de woestijn, ontspringen een aantal rivieren zoals de Tsondab, de Tsams en de Tsauchab. De temperaturen liggen hier lager dan in de woestijn wat door zowel flora als fauna wordt geapprecieerd. In het gebied leven zebra's, luipaarden, klipspringers en tal van andere soorten. In het gebergte zijn twee korte wandelingen en een meerdaagse trekking mogelijk. Men waarschuwt je er wel voor de slangen en de luipaarden. Wij waren begonnen aan de Waterkloof Trail maar al na enkele honderden meters was de bewegwijzering zoek en kwamen er wolken opzetten. We besloten maar terug te keren en ons bezoek aan het park kort te houden. Enkele kilometers buiten het park en aan de voet van de bergen ligt het plaatsje Büllsport. Meer dan een boerderij waar men brandstof verkoopt en accommodatie aanbiedt moet je niet verwachten, maar hier overnachten zal zeker niet tegenvallen. Je krijgt een prachtige kamer met afternoon tea en diner inbegrepen. Op het 10.000 hectaren groot gebied kan je enkele kleine wandelingen maken en in de namiddag gratis deelnemen aan een farm drive. Met een jeep rij je door het immense gebied op zoek naar het vee en het wild die zich hier vrij rondbeweegt.
────────────────────────────────────────────────────────────────── Namibië http://www.livingstone-travel-site.net 6
2.3.3 Mariental Op 60 kilometer van Mariental ligt op de rand van de Kalahari woestijn, de Intu Afrika Game Lodge. Deze lodge is eigendom van antropologen die zich hier enkele jaren terug hebben gevestigd. Deze mensen hebben een aantal bushmen die hier jaren terug leefden maar werden verdrongen terug geïntroduceerd. Op het domein van de lodge leven een 40 mensen van de !Kung San stam. Of dit een goed idee was en of de bedoeling echt het herintroduceren van het volk in het gebied was, laat ik in het midden. De bushmen leven niet meer volgens hun oude tradities en wonen in gewone huizen op het domein. Toeristen kunnen 's morgens met deze mensen een Bushman Walk maken. Een bushman wijst je op sporen van dieren en toont hoe het volk vroeger overleefde. Een toffe ervaring maar niet echt een voorbeeld van ecologisch reizen.
2.4 Erongo 2.4.1 Walvis Bay Deze stad ten zuiden van Swakopmund is vooral een havenstad die minder in trek is bij toeristen. Maar voor de kust komen tal van watervogels waaronder honderden flamingo's samen. Net buiten de stad op weg naar Swakopmund ligt Dune 7. Deze zandduin is in trek voor sandboarding. Andere activiteiten zoals vissen, delta vliegen en quadbiking tours zijn ook mogelijk. 2.4.2 Swakopmund Swakopmund is in trek bij zowel buitenlanders als inwoners van Namibië die uit het drukke Windhoek hier hun weekend of vakantie doorbrengen. Veel is hier niet te beleven. Je kan wandelen langs de kust en genieten van het lekkere seafood dat hier wordt geserveerd. Baden in de Atlantische Oceaan is niet echt aangeraden. Het water is koud en nogal onstuimig. In de buurt van de vuurtoren is er dagelijks een kleine markt waar je souvenirs kan kopen. Afbieden is de boodschap. 2.4.3 Namib Desert Deze woestijn ligt tussen de Kuiseb en de Swakop rivier en bestaat overwegend uit een grote gravel vlakte. In dit gebied zijn vegetatie en leven schaars maar struisvogels, springbokken, gemsbokken en een aantal andere soorten weten hier toch te overleven. De Welwitschia Drive ligt in het noorden van de woestijn en brengt je langs tal van welwitschia planten. Deze plant groeit in de dorre gravel vlakten van de woestijn. Vroeger dacht men dat deze plant wortels had die tot honderd meter diep in de grond op zoek gingen naar water maar nu blijkt dat de wortels van deze plant zelden dieper dan drie meter steken. Zijn vocht haalt hij vooral uit de morgendauw die op zijn bladeren blijft liggen. De plant heeft maar twee lange bladeren die na verloop van jaren ────────────────────────────────────────────────────────────────── Namibië http://www.livingstone-travel-site.net 7
door de wind worden verscheurd. De plant groeit zeer traag en kan wel tweeduizend jaar oud worden, vandaar zijn Afrikaanse benaming tweeblaarkanniedood. In het begin van de route rijd je voorbij het Moon Landscape. Deze heuvels die sterk onder de erosie lijden, doen denken aan een maanlandschap. De Welwitschia Drive loopt door een stuk van het Namib-Naukluft park waar een permit vereist is. Deze permit kost per persoon 20 NAD en 20 NAD voor de wagen. 2.4.4 Cape Cross Deze plaats langs de kust tussen Swakopmund en Skeleton Cost Park is een broedplaats voor zeehonden. Op de rotsen en in het water voor de kust bevinden zich honderden zeehonden. Je kan tot enkele meters van de dieren komen. Een unieke ervaring maar de stank die hier hangt, dwingt veel mensen al na enkele minuten terug naar de wagen te keren. Her en der zitten jakhalzen te wachten tot een moeder ook maar eventjes haar jong uit het oog verliest om het jonge pasgeboren dier te vangen en op te peuzelen. 2.4.5 Spitzkoppe De Spitzkoppe is een oude vulkaan die de Matterhorn van Afrika wordt genoemd. De rots is 1.728 meter hoog en vooral bij klimmers in trek. Onmiddellijk naast de Spitzkoppe liggen de Pondoks.
2.5 Kunene 2.5.1 Petrified Forest Het versteende woud of petrified forest ligt op enkele kilometers van Khorixas. Het woud bestaat uit versteende bomen. Deze bomen zijn miljoenen jaren geleden waarschijnlijk door een enorme vloedgolf tot hier gebracht en bedolven onder een grote massa. Dit heeft ervoor gezorgd dat deze bomen versteenden en sommigen zelfs kristalliseerden. Het langste exemplaar is 34 meter lang. Op sommige bomen zie je duidelijk de plaats waar ooit takken zaten en zelfs de jaarringen zijn zichtbaar. De toegang was volgens onze reisgids gratis maar wij betaalden 20 NAD per persoon. Achteraf vernamen we dat we waarschijnlijk bij de neus zijn genomen. De lokale bevolking die van de overheid het recht heeft gekregen om toeristen rond te leiden, mogen geen toegangsgeld vragen en kunnen enkel rekenen op een fooi. Hoe het precies zit, weet ik niet maar we kregen inderdaad geen bewijs van betaling wat op andere plaatsen wel het geval is. 2.5.2 Palmwag Deze oase bestaande uit een resort (lodges en camping) en enkele omliggende kleine woningen, ligt in een gebied rijk aan wildlife. Hier zagen wij onze eerste olifanten en
────────────────────────────────────────────────────────────────── Namibië http://www.livingstone-travel-site.net 8
dan nog wel op nauwelijks 20 meter van onze tent. De dieren waren allesbehalve agressief maar gaan slapen voordat deze dieren uit de buurt waren, durfde ik niet. De game drive die door het resort wordt georganiseerd is een aanrader. Tijdens de drie uur durende trip zie je zebra's, springbokken, gemsbokken, giraffen en nog veel meer. Op aanvraag van enkele toeristen bracht de gids ons zelfs tot bij de Aub Canyon. Een kleine maar mooie canyon in de buurt. De game drive kost 140 NAD per persoon. Aan het resort beginnen een tweetal kleine wandelingen door de omgeving. Je komt onderweg beslist gemsbokken, springbokken en wie weet misschien wel olifanten tegen. 2.5.3 Opuwo Opuwo is de hoofdstad van Kaokoveld, een ongerept gebied waar Himba's wonen en nog veel dieren in het wild leven. Het is hier dat het echte Afrika begint. Op straat lopen veel zwarten, er heerst een typische drukte en er zijn marktjes waar je van alles kan kopen, kortom we zijn in Afrika. De stad zelf heeft weinig te bieden en de meeste toeristen komen hier enkel om een bezoek te brengen aan een Himba dorp of stoppen hier op weg naar de Epupa Falls. Met John, de eigenaar van het groenten- en fruitwinkeltje net naast de supermarkt, zijn we naar een Himba dorp in de buurt geweest. Het was een unieke ervaring en John was inderdaad de goede gids die men ons had aangeraden. Het dorp lag op slechts een tiental kilometers van Opuwo, maar het was net of we jaren terug in de tijd waren gereisd. De Himba's zijn halfnomaden die in kleine dorpen wonen. De mannen trekken gedurende een periode met hun vee door de velden terwijl de vrouwen de kinderen opvoeden en spullen kopen en verkopen in de stad. Tijdens een bezoek aan een dorp zie je dus zelden mannen. We hebben er wel een paar tegengekomen op weg naar de Epupa Falls terwijl ze met hun dieren door het gebied trokken. De vrouwen lopen er halfnaakt bij en smeren hun huid in met een rode zalf gemaakt van boter en oker. Aan het kapsel kun je zien of het om meisjes of vrouwen gaat. Na de eerste menstruatie wordt het kapsel van de meisjes aangepast en wordt men vrouw. Het dorp zelf bestaat uit een aantal hutten rond de heilige plaats. Op deze plaats bevindt zich het eeuwig vuur wat niet betekent dat er hier constant een vuurtje brand. Het is een symbolische plaats waar er slechts nu en dan vuur wordt ontstoken. Men bid er wanneer iemand ziek is of bij andere problemen. Himba's geloven niet in goden maar aanbidden hun gestorven voorouders. De hut net voor de heilige plaats is meestal van het stamhoofd. Als dank voor hun gastvrijheid hadden we 20 kg. maïs, 2 broden, 2 pakjes koffie, 1 pakje thee, 2 kg. suiker, snuif, tabak, 2 zakken snoep en 4 potten vaseline mee. 2.5.4 Epupa Falls De Epupa Falls liggen op de grens tussen Namibië en Angola. Het water van de Kunene rivier stort hier door tal van kanalen 60 meter naar beneden. Van op de tegenover liggende heuvels heb je een prachtig zicht op de watervallen en de omgeving.
────────────────────────────────────────────────────────────────── Namibië http://www.livingstone-travel-site.net 9
De Epupa Falls liggen op ongeveer 175 kilometer van Opuwo. Wij hebben de heen- en terugreis op één dag gemaakt omdat we de volgende dag een reservatie hadden voor Etosha. Op zich geen grote prestatie, wat is 350 kilometer rijden op één dag ? Wij waren vroeg vertrokken maar na 40 km. zijn we terug richting Opuwo gereden. We waren niet zeker dat we de juiste weg volgden. Achteraf bleken we toch goed te zitten maar ondertussen hadden we 80 km. nutteloos gereden. De laatste 65 kilometer van de weg gaat op en neer en is bezaaid met massa's stenen. Voor dit stuk hadden we 2,5 uur nodig. We hebben in het totaal 9 uur gereden en slechts 1,5 uur doorgebracht aan de watervallen. Het was de moeite maar niet echt aan te raden in één dag.
2.6 Oshikoto 2.6.1 Etosha National Park Van ons bezoek aan Etosha hadden we grote verwachtingen en die werden allemaal stuk voor stuk ingevuld. We hadden gehoopt olifanten, zebra's, giraffen, neushoorns, leeuwen en tal van andere dieren te zien. We zagen er niet enkele maar velen. In het park zijn drie rest camps gelegen. In Okaukuejo verbleven we één nacht, in Halali twee nachten en in Namutomi één nacht. Overnachten kan je op de camping of in bungalows. Vergeet niet op tijd te reserveren. Voor een bungalow is een half jaar op voorhand niet overdreven. Een kampplaats kan je met wat geluk de dag zelf nog vinden. De rest camps zijn door een omheining afgesloten zodat de dieren de camp sites niet binnen kunnen. Bij zonsopkomst gaan de poorten van de rest camps open en haasten de toeristen zich naar de een of andere drinkplaats in de hoop een luipaard, leeuw of een andere diersoort te zien. Gedurende de dag kan je naar hartelust het park doorkruisen op zoek naar dieren die zich ondanks de hoge temperaturen toch verplaatsen. Ten laatste bij zonsondergang moet je terug zijn want dan worden de poorten gesloten. In het restaurant kan je nu genieten van het lekker buffet. Iedere rest camp heeft ook een waterput die gedurende de nacht wordt verlicht. Vooral neushoorns en olifanten komen er drinken. Aan de waterput in Halali zagen wij een luipaard een dikdik vangen. September is een ideale periode om dieren te zien. Etosha is droog en dor waardoor het wild zich moeilijk kan verschuilen. Om te drinken komen ze naar de waterputten. Het volstaat hier te parkeren en wat geduld te hebben. De toegangsprijs per dag is 20 NAD per persoon en 20 NAD per wagen.
────────────────────────────────────────────────────────────────── Namibië http://www.livingstone-travel-site.net 10
2.7 Otjozondjupa 2.7.1 Hoba Meteoriet Deze meteoriet werd ontdekt in 1920 op ongeveer 20 kilometers van Grootfontein. Het is 's werelds grootste meteoriet die tot nu toe is gevonden. De massa bestaat vooral uit ijzer, nikkel en kobalt en heeft een gewicht van 54 ton. Men denkt dat de meteoriet 80 duizend jaar geleden op de aarde is neergekomen. Een toegangskaartje kost 10 NAD per persoon. 2.7.2 Waterberg Plateau Park Het park is 50 kilometer lang, 16 kilometer breed en ligt op een 150 meter hoge plateau. Hier leven veel bedreigde diersoorten zoals zowel de zwarte als de witte neushoorn, sabelantilopen, luipaarden, cheetahs en vele andere. Het park kan je enkel met een georganiseerde game drive bezoeken. Het gebied is dicht bebost waardoor het moeilijk is veel dieren te zien. De game drive duurt 3 uur en kost 90 NAD. Aan de voet van het plateau ligt het Bernabé de la Bat Rest Camp. Hier kan je kamperen of logeren in een van de bungalows. In en rond het camp liggen een aantal kleine trails die je allemaal in één dag kan wandelen. De Mountain View Walk loopt tot op het plateau van waar je een prachtig panoramisch zicht hebt op de omgeving.
2.8 Khomas 2.8.1 Daan Viljoen Game Park Op de terugreis hebben we een bezoek gebracht aan het Daan Viljoen Game Park. Dit park ligt op enkele kilometers van de hoofdstad Windhoek. In dit park komen geen gevaarlijke dieren voor waardoor je enkele wandelingen kan maken. Van de drie mogelijke wandelingen maakten we er twee. De korte wandeling (3 km.) met naam Wag 'n Bietje volgt de rivierbeding tot aan de Stengel Dam. De Rooibos Trail is langer (9 km.) en loopt door de heuvels. De derde wandeling neemt twee dagen in beslag. De toegangsprijs per dag is 20 NAD per persoon en 20 NAD per wagen.
────────────────────────────────────────────────────────────────── Namibië http://www.livingstone-travel-site.net 11
3 Zuid-Afrika Van Zuid-Afrika hebben we enkel kunnen proeven en geloof me het smaakt naar meer. We hadden een vlucht heen en terug op Kaapstad waar we een auto huurden. Vanuit Kaapstad vertrokken we onmiddellijk in noordelijke richting naar Namibië. Het is een lange rit maar onderweg stonden duizenden bloemen in bloei. Op de terugreis hadden we nog enkele dagen in de West-Kaap voorzien.
3.2 Kaapstad De stad zelf hebben we niet uitgebreid bezocht. Enkel Robbeneiland en de Tafelberg stonden op het programma. De ferries naar Robbeneiland vertrekken van Victoria & Alfred Waterfront. Deze oude opgeknapte havenwijk heeft zich in enkele jaren omgevormd tot de 'place to be' in Kaapstad. Allerhande restaurantjes, shopping centra, hotels, bioscopen en andere zaken zijn hier gevestigd. Om het uur vertrekken er veerboten naar Robbeneiland. Het eiland werd vroeger enkel door robben en pinguïns bewoond maar reeds in de zestiende eeuw maakten de Portugezen er een strafeiland van. Na 20 minuten varen over een soms toch aardig wilde zee (een tabletje tegen zeeziekte is zeker niet overbodig) kom je aan in de haven van het eiland. Je wordt er opgewacht door een gids die je per bus het eiland rondbrengt. Tijdens deze rit maakt men enkele stops en wordt de geschiedenis van het eiland en zijn gevangenen vertelt. De laatste stop is de gevangenis zelf waar een andere gids je door de verschillende gebouwen leidt. In de gevangenis die nu niet meer wordt gebruikt, zaten vroeger hoofdzakelijk politiek gevangenen. Ook Nelson Mandela zat hier jaren opgesloten en zijn laatste cel wordt dan ook frequent gefotografeerd. Alle gidsen die je hier rondleiden, hebben hier zelf ooit jaren als politiek gevangene vastgezeten. Na het bezoek aan de gevangenis word je terug naar de haven gebracht, het einde van een aangrijpende excursie. Dit bezoek kost 100 ZAR per persoon. Om de Tafelberg te bezoeken moet je wat geluk hebben met het weer want deze berg ligt vaak in de wolken. Het was zondag, de laatste dag van onze reis en de eerste dag mooi weer sinds enkele dagen. We hadden gedacht van een rustige namiddag door te brengen op de Tafelberg. Toen we bij de Table Mountain Cableway aankwamen, stond er een wachtrij van wel tweehonderd meter. We hebben dan maar besloten de berg te voet te overwinnen. Een steil pad bracht ons na bijna twee uur tot boven op de berg (1086 meter hoog). De tocht was enorm zwaar (hoogteverschil van 700 meter) maar de beloning des te groter. Je krijgt een prachtig zicht op de omliggende toppen Devil's Peak (1001 meter) en Lion's Head (725 meter), Kaapstad, Robbeneiland en de rest van het Kaaps Schiereiland. We hadden een rustige namiddag gepland maar het werd de grootste fysieke inspanning van de reis. Op de terugvlucht naar Europa hebben we geen moeite gehad om te slapen.
────────────────────────────────────────────────────────────────── Namibië http://www.livingstone-travel-site.net 12
3.2 Simon’s Town Simon's Town aan de oostkant van het schiereiland is de belangrijkste marinebasis van het land. Ten zuiden van het dorp liggen enkele mooie zandstranden. Bolders is het mooiste strand en is genoemd naar de reusachtige granietblokken die beschutting bieden tegen wind en golven. Op dit strand woont een kolonie jackass penguins of brilmontuurpinguïns. Deze dieren schuifelen ongedwongen tussen de badgasten rond.
3.3 Cape of Good Hope Nature Reserve Het gehele zuidpunt van het Kaaps Schiereiland is beschermd natuurgebied. Hier groeit de veelsoortige kaapflora en vinden dieren zoals springbokken, bavianen, struisvogels en vele andere een veilig toevluchtsoord. De hoofdweg die door het park loopt, eindigt aan de voet van Cape Point. Te voet of met een treintje kan je de laatste stijle meters afleggen tot op het hoogste punt. Een prachtig zicht op False Bay en de Hottentots-Holland Mountains zijn je beloning. De meeste mensen vergissen zich wanneer ze denken dat dit het zuidelijkste punt van het schiereiland is. Het zuidelijkste punt ligt ongeveer 2 kilometer verder en 200 meter zuidelijker en is Kaap de Goede Hoop. Een toegangskaartje voor het park kost 25 ZAR per persoon.
3.4 Hermanus Hermanus staat wereldwijd bekend als de beste plaats om walvissen vanaf het land te bekijken. Jaarlijks komen hier duizenden toeristen walvissen observeren. Tussen juni en november komen deze reusachtige zoogdieren uit hun voedselgebieden in de ijskoude antarctische wateren naar de subtropische kusten van Zuid-Afrika. Hier komen ze paren en brengen ze na één jaar draagtijd hun jongen ter wereld. Dagelijks kan je van op het strand deze dieren aanschouwen. Als het weer het toelaat, kan je met een bootje tot op enkele tientallen meters van deze enorme dieren komen. Het soort walvissen die je hier te zien krijgt, zijn de southern right whales of vrij vertaald de 'juiste' walvissen. Deze naam hebben ze te danken aan hun vroegere belagers: deze walvissoort was de juiste om te doden. Op enkele kilometers van het centrum, ligt het Fernkloof Nature Reserve. Dit natuurgebied ligt op de hellingen boven Hermanus en is een bloemenparadijs. Langs de circa 16 kilometer wandelenpaden kom je langs veel protea en veldbloemen. Opgepast, de schildpadden hebben hier voorrang.
────────────────────────────────────────────────────────────────── Namibië http://www.livingstone-travel-site.net 13
4 Conclusie Namibië is een prachtige bestemming voor iedere natuurliefhebber. Het landschap varieert van canyons over grote zandwoestijnen met rode duinen tot uitgestrekte steppes. Het overvloed aan wildlife spreekt tot de verbeelding. Namibië is ook het Afrika van inheemse volkeren zoals de Himba's, Damara's en San. Het was een geslaagde reis waar we veel toffe herinneringen aan over hebben gehouden. Enkel het overbruggen van de vele grote afstanden vond ik wat nadelig. Namibië is wel een duurdere bestemming. De vlucht is niet goedkoop en het huren van een degelijke wagen loopt ook op. En Zuid-Afrika ? Wel, misschien een van de volgende bestemmingen want het voorsmaakje is uitstekend meegevallen.
────────────────────────────────────────────────────────────────── Namibië http://www.livingstone-travel-site.net 14
5 Praktisch
5.1 Accommodatie In Namibië wordt er veel gekampeerd. De campings zijn meestal goed uitgerust en verzorgd (douche, toilet, bar en restaurant). Bijna iedere plaats op de camping is voorzien van een tafel en bank in steen en een plaats om een braai (barbecue) te houden. Naast campings zijn er ook lodges of bungalows. Deze zijn natuurlijk duurder maar je beschikt meestal over een ruime kamer met badkamer en soms een zithoek en/of keuken. Je hebt meestal de mogelijkheid om half of vol pension te nemen. Verder kan je ook verblijven in een guest farm. Voor een goede prijs krijg je een half of vol pension accommodatie soms uitgebreid met een bezoek aan de boerderij die vaak 10.000 of meer hectare groot is. In steden kan je terecht in een hotel of bed and breakfast. In Zuid-Afrika hebben we telkens in een bed and breakfast verbleven. Voor 350 ZAR heb je al een prachtige kamer met eigen badkamer en een uitgebreid ontbijt. Plaats
Accommodatie
Prijs 2 personen (NAD of ZAR)
Garies (ZA)
Gastehuis Garies (kamer)
170
Ai-Ais
Ai-Ais Hot Springs Resort (camping)
125
Gariganus
Quivertree Forest Rest Camp (bungalow)
550 (half pension)
Sesriem
Sesriem Camp Site (camping)
160
Büllsport
Büllsport Guest House (kamer)
835 (half pension)
Swakopmund
Dig By See (B&B) Drifters Inn (B&B)
250 (ontbijt inclusief) 400 (ontbijt inclusief)
Palmwag
Palmwag lodge & camping (camping)
120
Opuwo
Oreness camp site (camping)
70
Okaukuejo
Okaukuejo Rest Camp (camping)
160
Halali
Halali Rest Camp (camping)
160
Namutomi
Namutomi Rest Camp (camping)
160
Waterberg Plateau Park
Barnabé de la Bat Rest Camp (bungalow)
380
Daan Viljoen Game Park Daan Viljoen Resort (bungalow)
280 (ontbijt inclusief)
────────────────────────────────────────────────────────────────── Namibië http://www.livingstone-travel-site.net 15
Mariental
Intu Afrika Kalahari Game Reserve (camping)
200
Springbok (ZA)
Mountain View Guest House (B&B)
380
Hermanus (ZA)
Baleia de Hermanus (B&B)
350
Sunset Beach - Kaapstad Sunset Beach House (B&B) (ZA)
500
Voor enkele plaatsen is reservatie vooraf toch aangewezen (b.v. Sesriem en Etosha). Wij reserveerden vanuit België alle overnachtingen in de nationale parken (Ai-Ais, Sesriem, Okaukuejo, Halali, Namutomi en Waterberg) bij Namibia Wildlife Resorts via mail en fax. Voor onze campingplaats in Palmwag reserveerden we dezelfde morgen vanuit Swakopmund.
5.2 Documentatie Om de reis voor te bereiden hebben we gebruik gemaakt van informatie die we op het internet vonden en van de Lonely Planet over Namibië. Een goede wegenkaart kan je gratis bekomen bij de ambassade op het adres: Embassy Of Namibia, Av. De Tervuren 454, 1150 Brussel.
5.3 Documenten Je moet enkel in het bezit zijn van een paspoort die tot minimum zes maand na vertrek, geldig is. Een visum is niet vereist noch voor Namibië noch voor Zuid-Afrika. Naast een paspoort zorg je ook best voor een internationaal rijbewijs. Deze is niet noodzakelijk, ons Belgisch rijbewijs is voldoende. Wel is een internationaal rijbewijs in meerdere talen opgesteld en duidelijker wanneer deze wordt gecontroleerd. Wij zijn tot vier maal toe op een correcte en vriendelijke manier gecontroleerd. Een internationaal rijbewijs is drie jaar geldig en kan worden afgehaald bij de bevolkingsdienst van je gemeente.
5.4 Geld We hebben euro's meegenomen. Deze kan je in alle banken omwisselen. Verder hebben we frequent gebruik gemaakt van onze VISA kredietkaart. De Namibische Dollar en de Zuid-Afrikaanse Rand hebben dezelfde waarde en kunnen beide in Namibië worden gebruikt. In Zuid-Afrika wil men enkel hun eigen munt.
────────────────────────────────────────────────────────────────── Namibië http://www.livingstone-travel-site.net 16
5.5 Gezondheid Een goede bijstandsverzekering is belangrijk en ga ook langs bij de mutualiteit. Bij het boeken van de vlucht hadden we voor 37,78 EUR per persoon extra een totale reisverzekering bij Elvia. Indien je een wagen huurt, neem een zo ruim mogelijk verzekeringspakket.
5.6 Kosten De totale kostprijs van de reis was om en bij de tweeduizend vijfhonderd euro (per persoon) alles inclusief.
5.7 Restaurants Eten is een plezier in Namibië en Zuid-Afrika. In de steden zijn er voldoende restaurants waar je voor weinig geld goed kan eten. Twee hoofdschotels en een goede fles witte wijn kosten 140 à 200 NAD of ZAR. Wanneer je kampeert is er in vele gevallen een restaurant aan de camping verbonden en in een guest house of guest farm schotelt men je zelfs een driegangenmenu voor.
5.8 Telecommunicatie en post Wij hebben twee keer vanuit Namibië naar België getelefoneerd. De eerste maal vanuit de hotelkamer en de tweede maal vanuit een telefooncel op straat met een telefoonkaart. Het voordeligst was vanuit de hotelkamer. Een telefoongesprek van een drietal minuten kostte ons ongeveer 20 NAD. In de steden vind je cybercafés voor het geval je e-mails wenst te versturen. Om een zichtkaart te versturen, betaal je 2,50 NAD.
────────────────────────────────────────────────────────────────── Namibië http://www.livingstone-travel-site.net 17
5.9 Tours Tour
Prijs (NAD of ZAR / pers)
Casual walk (3 uur durende educatieve wandeling met een gids van Sossus On Foot)
150
08/09/2002 Büllsport
Farm drive
inbegrepen in de prijs van de accommodatie
13/09/2002 Palmwag
Game drive
140
14/09/2002 Opuwo
Himba village
75 (gids) + 75 (geschenken)
Wildlife drive
90
23/09/2002 Mariental
Bushmanwalk
130
26/09/2002 Hermanus (ZA)
Whale watching met boot
100
28/09/2002 Kaapstad (ZA)
Robbeneiland
100
Datum
Plaats
07/09/2002 Sossusvlei
21/09/2002
Waterberg Plateau Park
5.10 Transport 5.10.1 Huurauto Vanuit België hadden we via Joker een wagen gehuurd in Zuid-Afrika. Waarom ZuidAfrika ? Wel we vlogen op Kaapstad en het huren van een wagen is goedkoper in ZuidAfrika dan in Namibië. De verhuurfirma was Sunny Cars die op zijn beurt wagens verhuurde voor Budget. Het grote probleem was de keuze van de wagen. Er waren mensen die beweerden dat een gewone wagen voldoet terwijl anderen een 4x4 aanraden. We waren overtuigd dat een 4x4 de meeste mogelijkheden biedt maar het huren van zo een wagen kost je al snel 2.500 EUR per maand. Wij hebben voor de gulden middenweg gekozen en een Toyota Condor gehuurd. Deze wagen is geen 4x4 maar staat iets hoger van de grond dan een gewone wagen. Dit bleek een goede keuze te zijn. Een 4x4 is echt niet nodig wanneer je in het droge seizoen reist en de toeristisch plaatsen bezoekt. Iedere plaats die wij hebben bezocht, was ook bereikbaar met een gewone wagen. De totale prijs voor de huurwagen bedroeg 1.165 EUR voor een periode van 27 dagen. Voor een extra bestuurde rekende men ons ter plaatse een éénmalige kost van 75 ZAR ────────────────────────────────────────────────────────────────── Namibië http://www.livingstone-travel-site.net 18
aan. Wat betreft de verzekeringen die waren inbegrepen, hadden we de keuze tussen de standard en de super cover. Het verschil lag hem in de franchise. Bij de super cover was de franchise lager en de huurprijs hoger dan bij de standard cover. Wij opteerden voor de standard cover. Enkel bij diefstal of een ongeval waarbij de wagen volledig stuk zou zijn, leverde de super cover een klein voordeel op. We zijn gelukkig van deze problemen gespaard gebleven. Enkel een platte band heeft ons 980 NAD extra gekost. Deze kost was kleiner dan de franchise van zowel de standard als de super cover en zou in beide gevallen door ons worden gedragen. Wanneer je met een wagen gehuurd in Zuid-Afrika naar Namibië wenst te rijden, moet je aan de verhuurfirma een Letter Of Authority vragen. Hierin geeft de verhuurfirma je de toelating Zuid-Afrika te verlaten en in Namibië rond te reizen. Dit document wordt aan de grens gecontroleerd. Bij het binnen rijden van Namibië heft men 80 NAD taksen voor het gebruik van het wegennet. Het wegennet in Namibië is slechts voor een klein stuk geasfalteerd en de meeste wegen zijn gravelwegen. De B-wegen zijn geasfalteerd, de C-wegen zijn goede gravel wegen en heel uitzonderlijk geasfalteerd en D-wegen zijn gravelwegen in slechtere staat en op bepaalde plaatsen enkel voor 4x4 wagens. Wij hebben op alle types wegen gereden en enkel het laatste stuk van de weg naar de Epupa falls was slecht (2,5 uur voor 65 kilometer). Volgend schema geeft een overzicht van de afgelegde route. Datum
Route
Afstand (kilometers)
02/09/2002 Kaapstad International Airport --(N7)--> Garies
460
03/09/2002 Garies --(N7)--> Noordoewer --(B1)--(C10)--> Ai-Ais
440
04/09/2002 Ai-Ais --(D324)--> Hobas --(D324)--> Ai-Ais
240
05/09/2002 Ai-Ais --(C10)--(B1)--> Keetmanshoop --(C17)--> Gariganus
305
06/09/2002
Gariganus --(C17)--> Keetmanshoop --(B4)--> Goaged -(C14)-->Maltahohe --(C19)--> Sesriem
560
07/09/2002 Sesriem --> Sossusvlei --> Sesriem
150
08/09/2002 Sesriem --(C19)--(D854)--> Büllsport
125
09/09/2002
Büllsport --(D854)--> Naukluft Mountains --(D854)--> Büllsport --(C14)--> Walvis Bay --(B2)--> Swakopmund
10/09/2002 Welwitschia drive
380 180
11/09/2002
Swakopmund --(C34)--> Cape Cross --(C34)--(B4)--> Walvis 345 Bay --(B4)--> Swakopmund
12/09/2002
Swakopmund --(B2)--(D1918)--(D1925)--(D1930)--> Uis -(C35)--> Khorixas --(C39)--> Palmwag
550
────────────────────────────────────────────────────────────────── Namibië http://www.livingstone-travel-site.net 19
14/09/2002
Palmwag --(C39)--> Sesfontein --(D3704)--(D3705)--> Opuwo
15/09/2002 Opuwo --(D3700)--> Epupa falls --(D3700)--> Opuwo 16/09/2002
325 450
Opuwo --(C41)--(C35)--> Kamanjab --(C40)--> Outjp --(C38)580 -> Okaukuejo
17/09/2002 Okaukuejo --(C38)--(Game drives)--> Halali
210
18/09/2002 Game drives
155
19/09/2002 Halali --(C38)--(Game drives)--> Namutoni
200
Namutoni --(C38)--(B1)--> Tsumeb --(C42)--(D2859)--> 20/09/2002 Hoba meteoriet --(D2860)--(B8)--> Otavi --(B1)--(C22)--> Waterberg Plateau Park
540
22/09/2002
Waterberg Plateau Park --(C22)--(B1)--> Windhoek --(C20)-370 > Daan Viljoen Game Park
23/09/2002 Daan Viljoen Game Park --(B1)--> Mariental
285
24/09/2002 Mariental --(B1)--> Noordoewer --(N7)--> Springbok
740
25/09/2002 Springbok --(N7)--> Kaapstad --(N2)--> Hermanus
690
27/09/2002
Hermanus --(N2)--> Kaapstad --(N1)--(R27)--> Sunset Beach
305
28/09/2002
Sunset Beach --(R27)--(N1)--> Kaapstad --(N1)--(R27)--> Sunset Beach
45
29/09/2002
Sunset Beach --(R27)--(N1)--(N2)--> Kaapstad International Airport
30
Gedurende onze reis legden we 8.660 kilometers af.
────────────────────────────────────────────────────────────────── Namibië http://www.livingstone-travel-site.net 20
Naast de huurprijs van de wagen, moesten we nog rekening houden met de kostprijs van brandstof. In vergelijking met België is die maar half zo duur. We hadden wel geen zuinige wagen (2,4 liter injectie) waardoor deze kost toch een flink stuk van het reisbudget uitmaakt. Volgend schema geeft een detail.
Datum
Plaats
Prijs (NAD of ZAR / liter)
Hoeveelheid (liter)
Totaal (NAD of ZAR)
02/09/2002
Klawer (ZA)
4,04
29,00
117,00
03/09/2002
Springbok (ZA)
4,16
28,03
116,60
04/09/2002
Fish River Canyon
4,10
45,49
186,50
05/09/2002
Keetmanshoop
4,10
40,73
167,00
06/09/2002
Maltahöhe
4,14
45,50
188,37
07/09/2002
Sesriem
4,24
30,90
131,02
09/09/2002
Solitaire
4,05
21,20
86,00
11/09/2002
Swakopmund
3,91
49,62
194,02
12/09/2002
Swakopmund
3,91
36,32
142,00
12/09/2002
Khorixas
4,00
41,50
166,00
14/09/2002
Opuwo
4,00
44,45
177,80
16/09/2002
Opuwo
4,00
54,80
219,23
16/09/2002
Kamanjob
4,00
26,54
106,16
17/09/2002
Okaukuejo
4,12
41,26
170,00
20/09/2002
Namutoni
4,13
55,30
228,60
22/09/2002
Otjiwarongo
4,00
56,88
227,52
23/09/2002
Rehoboth
4,08
37,50
153,00
24/09/2002
Mariental
4,06
26,38
107,11
24/09/2002
Grünau
4,15
39,68
164,68
25/09/2002
Springbok (ZA)
4,25
33,17
141,00
25/09/2002
Malmesbury (ZA)
4,01
51,54
206,70
28/09/2002
Sunset Beach (ZA)
3,98
53,07
211,22
────────────────────────────────────────────────────────────────── Namibië http://www.livingstone-travel-site.net 21
Vergeet vooral niet op tijd te tanken er liggen soms honderd kilometers tussen twee benzinestations en loodvrije benzine is niet altijd voorhanden (b.v. Ai-Ais en Waterberg Plateau Park). 5.10.2 Vliegtuig Tijdens de heenreis vlogen wij met Swiss International Air Lines tot in Zürich en vervolgens met South African Airways via Johannesburg tot in Kaapstad. Op de terugreis hadden we een vlucht minder. We vlogen vanuit Kaapstad met South African Airways tot in Londen en dan verder met Britsh Midland naar Brussel. De vlucht boekten wij bij Joker en kostte 632,22 EUR plus 78,25 EUR aan taksen per persoon. De reden dat we een vlucht hadden geboekt op Kaapstad en niet op Windhoek, was omdat we nogal laat waren met onze boeking. Er zijn minder vluchten op Windhoek dan op Kaapstad en vliegen op Kaapstad is ook goedkoper.
5.11 Veiligheid Namibië is een veilig land om in rond te reizen. Het is wel een land waar veel dieren leven en deze kunnen gevaarlijk zijn als je ze niet respecteert. Enkele tips om je te beschermen tegen slangen, schorpioenen en andere insecten: sluit steeds je tent goed af, draag stevige schoenen en een lange broek wanneer je gaat wandelen en verkies een pad zonder hoog gras indien mogelijk. Je hoeft zeker niet paranoid te zijn. We hebben geen slangen gezien en maar één schorpioen die enkel geïnteresseerd was in wat kleine insecten. Wanneer je groot wild ziet, blijf je het best in de wagen. Over Zuid-Afrika hoor je totaal andere verhalen maar zelf hebben wij geen problemen gehad.
────────────────────────────────────────────────────────────────── Namibië http://www.livingstone-travel-site.net 22