Inhoud
Editoriaal
In Vino Veritas Februari/Maart 2008 / nr 129
Wijnjournalistiek en publiciteit: neen aan de vermenging
ALSACE GRAND CRU “ALL BORDEAUX TASTE THE SAME”...REALLY ? HET ONTWAKEN VAN DE DÃO ANTI-MYTHES
2-6 7-10 11-16 17
IN DE VOETSPOREN VAN DE ETRUSKEN BERGERAC, EEN ANDERE GROTE WIJNGAARD
18-20 21-32
33 200 JAAR ARMAGNAC VAN BOINGNIÈRES VINSOBRES, “CRU”GEZEGD?... 34-36 NIEUWIGHEDEN - ONTDEKKINGEN - HARTENDIEVEN 36 IN VINO PRO 37-40 HET GELUK LIGT IN EEN KLEIN HOEKJE... VAN TOSCANIË 41-43 NEMEA, PAREL VAN DE PELOPONNESOS 44-45 FLAVESCENCE DORÉE 46-47 GUSTO WORLD 48 LIVINGSTONE, I PRÉSUME ? 49
THE
TASTING
PARTNERS
OF IN
VINO VERITAS
REDAKTIE - ADMINISTRATIE - ABONNEMENT: A.P.I.C. - Dieweg 294 - 1180 Brussel - België Tel : +32(0)2.375.44.44 - Fax : +32(0)2.375.52.51 Bank : 210.0461297-17 -
[email protected] www.invinoveritas.apic.be VERANTWOORDELIJKE UITGEVER: Philippe STUYCK REDACTIESECRETARIS: Hervé LALAU PUBLICITEIT: A.P.I.C. – Dieweg 294 – 1180 Brussel – België Tel : +32(0)2.375.44.44 – Fax : +32(0)2.375.52.51 Bank : 210.0461297-17 –
[email protected]
Ik denk dat het mijn taak is om een mededeling van het FIJEV door te geven (Fédération Internationale des Journalistes et Ecrivains du Vin & des Spiritueux). . “20 december jongstleden, gestoeld op een klacht neergelegd door de Franse nationale vereniging ter preventie van alcohol en verslaving, heeft de Rechtbank van eerste aanleg in Parijs de krant Le Parisien veroordeeld voor het niet-respecteren van de wet-Evin. Hals over kop bekrachtigde het gerecht de beweringen van het ANPAA (Association Nationale pour la Prévention en Alcoologie et Addictologie) dat: “alle communicatie ten voordele van een alcoholische drank, zoals een reeks artikels ten voordele van champagne, publiciteit inhoudt en dus onder de openbare gezondheidswet valt”. FIJEV gaat nadrukkelijk in tegen deze beslissing. Ons beroep beoogt niet de verkoop te stimuleren. Wij doen niet aan “communicatie” of reclame, wij informeren. We zetten aan tot het leren onderscheiden van wat kwaliteirsvol is en we zetten niet aan tot consumptie. Dit vonnis moet dus herzien worden”. Als leden van FIJEV, als wijnjournalisten, maar vooral als burgers, kunnen we niet anders dan verzet aantekenen tegen dit soort allegaartje van veralgemeningen. Niet enkel de wijnpers staat op het spel, maar de pers in het algemeen. Gaan we morgen artikels uit de automobielsector verplichten om waarschuwingsberichten omtrent de gevaren op de weg op te nemen? Of gaan we artikels over voeding uitgebreid moeten aanvullen met de risico’s van obesitas of anorexia? Moeten op een dag ook de politieke journalisten hun lezers waarschuwen voor mogelijke afwijkingen van de ideologieën die zij verdedigen? Wat voor een wereld is het, waar de wetgever moet denken in onze plaats en waar de door de staat gesubsidieerde lobbygroepen (men verdient veel beter zijn brood in het ANPAA dan in de wijnbouw) het natuurlijk imago van wijn op gelijke hoogte plaatsen met om het even welk type alcohol? Een editoriaal waard dacht ik of niet?
Espace Quadri - Philippe Marquezy 121 Rue Aristide Briand – 92300 Levallois Perret Tél : +33(0)1.42.70.00.08 – Fax : +33(0)1.47.30.40.65
[email protected]
Hervé Lalau
HOOFDREDAKTEUR: Philippe Stuyck, Dieweg 294, B-1180 Brussel JOURNALISTEN I.V.V: Bernard ARNOULD, Fabian BARNES, Johan DE GROEF, Harry DE SCHEPPER, Gérard DEVOS, Jean-Yves HINDLET, Guido JANSEGERS, Hervé LALAU, Fiona MORRISON, Philippe STUYCK, Marc VANHELLEMONT “IVV” verschijnt 6 maal per jaar. De artikels en mededelingen verbinden slechts de auteurs en de adverteerders. ISSN 0779-2557
Cover © Burdin
Rubriek uit de Elzas
Alsace Grand Cru : ontdekkingen en bevestigingen Ieder jaar, het derde weekend van november, staat bij professionals en wijnliefhebbers aangestipt als proefmoment voor de wijnen van de appellatie Alsace Grand Cru op het Château de Kientzheim. Voor IVV een uitstekende gelegenheid om een goed overzicht te krijgen van deze mooie jaargang en tegelijkertijd een opportuniteit om enkele ‘rijzende sterren’ te gaan bezoeken…
© CIVA / Moya
2006: wordt ‘droog’ opnieuw de trend?
vroeger schreef in IVV: indien deze suiker niet afkomstig is van chapatalisatie maar wel van een zeer goede rijpheid van de druiven bij de oogst, dan lijkt me dit eerder een evidentie. Het enige probleem stelt zich aan tafel wanneer de liefhebber een flesje riesling met rest-
Elzas, streek en gastronomie Aan de voet van de bosrijke hellingen van de Vogezen, met zijn mysterieuze kastelen, zijn met muren omringde typische wijndorpen, zijn gezellige herbergen met historische opschriften, zijn huizen rondom de kerktoren… Gewoon schitterend voor wie er even tussenuit wil. Wijndruiven vonden in de Elzas hun ideaal terroir. Het warm en droog klimaat bevordert de rijping van haar typische druivensoorten. Het palet van hun wijnaroma’s plaatst de Elzaswijnen, zonder de fameuze Crémant te vergeten, bij de meest originele witte wijnen. Wie ooit een Grand Cru, een Vendange Tardive of een Sélection de Grains Nobles geproefd heeft, vergeet dit nooit meer ! Bij het verlaten van de bebouwde wereld onthult de Route des Vins de échte geheimen van de Elzas. Van Thann (in het zuiden) tot © CIVA
Februari / Maart 2008
2
Marlenheim (in het noorden) moet men de tijd nemen om de ware ziel van deze wijnroute te ontdekken, om wijnmakers te ontmoeten en hun wijnen te proeven. Dorpen verkennen, even naar de daken kijken, een wijnkelder bezoeken, proeven… een fascinerende wereld gaat voor u open. Wijnmakers verwachten u en laten hun wijnen proeven ; het einde van de winter en de lente zijn ideaal om kennis te maken met het werk van de wijnbouwer, gewelfde kelders te bezoeken en de grote houten foeders te bewonderen die zorgen voor
© CIVA
WIJNTOERISME - WIJNTOERISME
Reeds jaren wordt het debat gevoerd over wijnbouwers die Grand Cru rieslingwijnen voorstellen met restsuiker. Een fout debat, als het er al één is, zoals ik reeds
suiker schenkt bij een gerecht dat er absoluut niet bij past. Maar het gaat hier geenszins over een productieprobleem, eerder over een gebrek aan informatie van een specifieke fles. Het zou dan ook intellectueel eerlijk zijn om deze twee aspecten niet met elkaar te
Rubriek uit de Elzas
Elzas, streek van de wijn, maar natuurlijk ook streek van de gastronomie ! Maar wat is nu net het geheim van sterrenchefs die voor die onvergetelijke smaakmomenten zorgen ? Om dat te ontdekken kan u in hun rijk binnenstappen en een kookcursus volgen, om eens bij u thuis fantastische gerechten uit de Elzas klaar te maken en te delen die u onmiddellijk doen terugdenken aan die heerlijke tijd in de streek zelf. Enkele voorbeelden van kookcursussen : L’Atelier Cardamome www.cardamome.fr in Colmar, la Cuisine du 15 in Colmar www.lacuisinedu15.com, Hôtel Restaurant le Rosenmeer www.lerosenmeer.com in Rosheim.
Dit jaar tekenden in Kientzheim 65 wijnbouwers, goed voor bijna 200 verschillende wijnen, present. Een grootschalig evenement dus. Onmogelijk uiteraard om alle Alsace Grand Cru wijnen van alle domeinen te proeven. Dit is dus geen lijstje van de allerbeste wijnen want ik had even goed bij nog andere wijnbouwers enkele excellente flessen op de kop kunnen tikken. Beginnen we met een heuse lieveling. Het proeven van de wijnen van Patrick Meyer, van het Domaine Julien Meyer in Nothalten, blijft voor mij een zowel passionele als delicate ervaring. Zijn visie is gericht op de expressie van het terroir van zijn Grand Cru Muenchberg waarbij geen enkele toegeving, noch op oenologisch, noch op commercieel vlak, gedaan wordt. De intensiteit van de riesling 2006 maskeert in zijn jeugd ietwat de karakteristieken van het terroir dat door
len, zorgen Elzaswijnen ervoor dat al deze parels van het terroir op een mysterieuze manier aan elkaar geregen worden.
Sint Valentijn – Een zacht nestje in de Elzas?
Het zijn misschien de zeven druivensoorten uit de Elzas die voor inspiratie zorgden bij de creatie
Met zijn tweetjes in de Elzas, wat is er romantischer? Geniet van een verlengd weekend om deze mooie streek te ontdekken !
van de traditionele streekrecep© CIVA
gneis en vulkanische keien gekenmerkt wordt, en dat geniet van een zuidelijke expositie, beschut door een vallei waarvan de punt gelijkt op de vorm van een croissant. De gisting gebeurt met behulp van eigen gisten en verloopt heel traag. Doordat er geen zwavel voor het bottelen toegevoegd wordt, geeft de wijn vaak de indruk geoxideerd te zijn in z’n jeugd. Een soort van paradox (Vervolg blz 4)
ten, want van zodra ze in een recept zitten of als begeleider spe-
3
Wat is er aangenamer dan pure verwennerij, wanneer men buiten door de ramen de sneeuw ziet vallen? De winter is hét moment om enkele dagen door te brengen in een van de vele charmehotels, zowel exotisch warm ingericht of authentiek knus, ideaal voor een kort liefsdesverblijf! In het hart van het Regionaal Natuurpark van de Noordelijke Vogezen of in de wijngaard, ont-
WIJNTOERISME - WIJNTOERISME
die aparte smaak van Elzaswijnen ; een bevoorrecht moment om mensen te ontmoeten die met passie over hun beroep vertellen. Het is met name de tijd dat de oogst van het afgelopen jaar in de kelders zit, de gisting voorbij is en de wijnstokken ontwaken na hun winterslaap. De 1000 wijndomeinen op de Route des Vins zijn er dus helemaal klaar voor om hun passie met u te delen !
AOC Alsace Grand Cru: onze lievelingen en bevestigingen
© CIVA / Zvardon
werk, waarmee we bedoelen zij die overrijp geoogst hebben. Het bewerken van de gronden, een diepe wortelstructuur, het beperken van de rendementen, een drastische selectie in de kelders, ziedaar de ingrediënten tot slagen in 2006. En dat leidde vooral tot verticaal gestructureerde rieslingwijnen, waarbij eerder de frisheid dan de rijpheid benadrukt wordt, zonder waarneembaar restsuiker. Toch is voorzichtigheid geboden. Vooral wanneer u pinot gris koopt. Beter eerst proeven want de druif lijkt nog meer dan de riesling geleden te hebben onder rottingverschijnselen. De gewürztraminer lijkt dan weer minder heterogeen. En dan nog iets over 2007. De vele wijnbouwers die ik ontmoet heb lijken tevreden; sommigen hebben het zelfs over een schitterend jaar. Het lijkt erop dat de meest waterdoorlatende gronden de mooiste resultaten geboekt hebben en dat in het algemeen (misschien té algemeen?) de Bas Rhin het beter deed dan de Haut Rhin. Te controleren binnen een jaar.
© CIVA
vermengen om zo wijnbouwers te verdedigen die eerder de voorkeur geven aan rendement in plaats van rijpheid. Daarenboven stelde ik dit jaar vast dat meerdere rugetiketten wél informatie verschaffen over het suikergehalte. Gebruiksvriendelijke info voor de consument! Maar wat stellen we nog meer vast in 2006? Dat meerdere wijnbouwers ‘droge’ rieslingwijnen voorstellen. Misschien niet voor 100% op analytisch vlak maar dat is niet echt het probleem want het suiker valt nauwelijks waar te nemen in de mond. Is dit misschien het effect van de jaargang of eerder de publiciteit die gevoerd wordt voor droge rieslings? Wellicht beiden. Het is een feit dat het klimaat dat jaar niet zo gunstig was voor de wijnbouwers. Op 17 september begon het te regenen en dat ging geregeld door tot begin oktober. Resultaat? Een toenemende kans op ziektes, haarden van rot en uiteindelijk een oogst die er niet zo gezond uitzag. Zoals steeds leverden de beste wijnbouwers het mooiste
dek je in tal van hotels nog een ander facet van deze regio : wellness ! Chocolademassages, verwarmde zwembaden, ijsfonteinen, verwarmde zetels, bergsauna’s… Kortom, alles om te genieten van rust en kalmte ! Na enkele uurtjes ontspanning kan u Klein Venetië ontdekken in Colmar, Klein Frankrijk in Straatsburg, zonder natuurlijk de typische dorpjes te vergeten aan de rand van de Vogezen !
U bent liefhebber van de grote gastronomie? Meer dan een twintigtal sterrenchefs staan klaar om u te verleiden en te verrassen met hun Elzassergastronomie. Crémant d’Alsace als aperitief, een wijnselectie door de sommelier om elk gerecht perfect te begeleiden, koffie en digestief om af te sluiten. Een herberg op het land of in de bergen, een winstub, een gastronomisch restaurant of sterrenzaak, aan originaliteit geen gebrek ! U bent jonger dan 35 jaar en op zoek naar een origineel idee om uw partner te verrassen voor Valentijn ? Maak dan gebruik van de « formule jeune », een tête-àtête onder geliefden, voorgesteld aan de minder dan 35 jaar, dit van 1 oktober tot 30 april 2008 ! Om langer van dit heerlijk moment te genieten zijn er bijzonder mild geprijsde hotelkamers ter beschikking! ( www.formule-jeunes.com ).
Mijn bezoeken beginnen in het zuiden van Colmar, meer bepaald in Wettolsheim. J.L. Schoepfer heeft het familiaal domein, dat het levenslicht zag in 1635, overgenomen in 1996. In nauwelijks tien jaar tijd liet hij de wijnen er rustig op vooruitgaan, zonder al te veel afbreuk te doen aan het werk van zijn vader. Niet dat hij schrik heeft om extreme keuzes te maken, hij wil rustig het proces van de biodynamie zijn gang laten gaan. Eigenlijk is hij op zoek naar de perfecte evenwichtslijn om zijn privé klanten niet te shockeren. Hij bewerkt zijn wijngaard in functie van hetgeen ze dat jaar nodig hebben: omploegen, enten, onkruid wieden, enz… zonder enige planning vooraf en vrij van dogmatisme. Pragmatisch is hij wel want Patrick verliest nooit zijn zin voor realiteit m.b.t. het commerciële aspect van zijn bedrijf. Ik apprecieerde de zuiverheid van zijn evenwichtige wijnen die eerder
© CIVA / Hamm
Februari / Maart 2008
delicaat dan rijk zijn. Zo bijvoorbeeld de Riesling Réserve 2004 met elegante en levendige citrustoetsen; of de Riesling Hengst 2001 met zijn elegante neus, citrus, rokerige tonen en harmonieus in de mond met minerale accenten. Binnen dezelfde Grand Cru is er de gewürztraminer 2001 die het terroir voor zich laat spreken en gekenmerkt wordt door rokerige tonen, eerder terroirtoetsen dan impressies afkomstig van het druivenras, en een mooie lijn en minerale accenten etaleert. Kortom, wijnen voor bij de maal-
tijd die zich met plezier laten drinken. Slechts enkele kilometers verder, in de schaduw van de kerk van Eguisheim, bevindt zich het Domaine Brobecker. Pascal Joblot is afkomstig uit Bourgogne, en zoals zijn naam laat vermoeden, nam hij het domein van zijn schoonouders over in 1998. Hij is chemicus qua vorming maar koos er toch voor om geen scheikundige meststoffen te gebruiken. Als lid van de vereniging “Tyflo” toont hij zich uiterst selectief in het gebruik van conventionele
VERBLIJF WIJN EN GASTRONOMIE 3 dagen / 2 nachten vanaf 155€
typische Elzaskeuken, kan u de Romaanse culturele route volgen of voor wie dat wenst, de wijnroute. Gastronomisch plezier proeft u in een kelder aan de oude stadswallen.
Verblijfplaats: Turckheim – geldig van 01/01/2008 tot 31/12/2008 Vanaf het hotel in Turckheim, geraffineerd comfortabel met een
Meer info: Service de réservation Loisirs Accueil du Haut-Rhin Tel : 03 89 20 10 62 - 03 89 20 10 60 -
[email protected]
4
© CIVA
Ontdekkingen: te volgen domeinen
© CIVA / Journou
want de krachtige materie is overduidelijk aanwezig terwijl het profiel mooi rechtlijnig is. Tijdens het ouderen neemt de wijn zijn uiteindelijke vorm aan met een mooie “mannelijke” stevigheid zoals Patrick het noemt. Daarbij komen gerookte en gegrilde toetsen, samen met elegante impressies van citrusvruchten, een tikkeltje kruidig zelfs, kortom de kracht van het terroir dat overduidelijk tot uiting komt. De 2001, 2000 en 1998 zijn het sprekende bewijs dat de Muenchberg van het domein 5 tot 10 jaar rust nodig heeft voor men de grootsheid van deze Grand Cru kan inschatten. En dat vertaalt zich in een uitermate intense en complexe wijn. Onder de bevestigingen onthield ik de zuiverheid en de vitaliteit van de Bas Rhin in 2006 met de domeinen Loew in Westhoffen, Rieffel in Mittelbergheim, en in de Haut-Rhin de domeinen Louis Sipp in Ribeauvillé, Meyer-Fonné in Katzenthal, Jean-Marc Bernhard in hetzelfde dorp, Barmès-Buecher in Wettolsheim en Pierre Frick in Pfaffenheim.
© CIVA / Melaye
WIJNTOERISME - WIJNTOERISME
Rubriek uit de Elzas
Rubriek uit de Elzas
WEEKEND ROMANTIEK EN GASTRONOMIE
gesitueerd in het historisch centrum van Sélestat) en charmehotel «Les Prés d’Ondine» (verscholen aan de grens van het gehucht Rathsamhausen op 4 km van Sélestat) staan beiden garant voor een warm onthaal. Zowel het geraffineerd comfort als de typische gastronomische Elzasspecialiteiten zullen u niet onverschillig laten. U bezoekt ondermeer het kasteel van Haut-Koenigsbourg en proeft Elzaswijnen in een kelder langsheen de wijnroute. In het Maison du Pain d’Alsace verwelkomen bakkers u en terwijl u het historisch museum bezoekt ontdekt u de geschiedenis van het oudste voedsel door de mens ooit gemaakt. De parel op de kroon van dit verblijf is een gastronomisch diner in L’Abbaye la Pommeraie.
3 dagen / 2 nachten vanaf 241€
© CIVA
© CIVA / Melaye
Verblijfplaats: Sélestat Hostellerie «l’Abbaye la Pommeraie» (Relais & Châteaux
de wijngaarden voor zijn rekening maar staat ook in voor het vinifiëren en lageren van de wijn, in samenwerking met zijn broer, oenoloog van opleiding. Hij wil gastronomische wijnen maken, wijnen die vrij rond zijn met goed waarneembare aroma’s, zonder evenwel het concept druivenrasterroir te vergeten, vooral dan voor de muscat en pinot gris. Door zijn studies in Bourgogne heeft hij heel wat interesse voor het lageren van sommige wijnen op hout. Zo heeft bijvoorbeeld zijn Auxerrois fût de chêne 2005 een mooie vulling en een knappe zuurstructuur dankzij de 50-60 jarige stokken afkomstig van een mergelen kalkbodem. In de wijngaarden bewerkt hij de grond zonder onkruid te wieden en beperkt hij de conventionele behandelingen. Ieder type bodem wordt bovendien anders bewerkt. Drie rieslings worden hier gemaakt, telkens van een verschillend terroir. De Bollenberg 2006 is rechtlijning met impressies van kalk en sterke citrustoetsen; de Pfingstberg Grand Cru 2005 is complexer en meer
Laatste bezoek van de dag, helemaal in het zuiden, in Orschwihr om precies te zijn. Het Domaine François Schmitt is een familiaal bedrijf van 11 ha waaronder slechts één Grand Cru. Zoon Frédéric neemt niet alleen
Voor alle informatie over Elzaswijnen: Conseil Interprofessionnel des Vins d’Alsace, 12 avenue de la Foire-auxVins - BP 1217 -68012 Colmar Cedex Tel. 03 89 20 16 20 Fax 03 89 20 16 30
[email protected] www.vinsalsace.com Voor alle informatie over de Elzas en om uw verblijf te organiseren: Comité Régional de Tourisme Alsace Tel. : 00 33 (0)3 89 24 73 50
[email protected] www.tourisme-alsace.com www.elzas-toerisme.com
mineraal in de neus, droog en verticaal in de mond, zoals je van een vrij koud terroir mag verwachten met een potentieel bij de oogst van 13,5 tot 14% vol. De Pfingstberg Grand Cru Paradis 2005 daarentegen, geboren in een sterk hellend perceel in het kloppend hart van de Pfingstberg, is meer geconcentreerd en intenser met een frisheid van citrusvruchten en heel wat mineralen tot diep in de lange finale. Frédéric gelooft in het potentieel van de pinot noir op twee verschillende percelen. Het ene bestaat uit witte kalk, het
(Vervolg blz 6)
HARTENDIEVEN ! Kom en beleef Elzas op de hoek van de straat ! Wij nodigen u uit het Elzasser Dorp te komen ontdekken op 18 en 19 oktober 2008 op de Groenplaats te Antwerpen. Op het programma : ontdekking van de streek, zijn gastronomie en wijngaarden, en uiteraard ook zijn artiesten! Een feestelijk weekend waarop iedereen welkom is, zowel groot als klein; vrije toegang. Enige vereiste: breng uw goed humeur mee!
• In België : Maison de la France informeert u op Tel : +32 (0)902 88025 (0.15€/12 sec) - Fax : +32 (0)2 505 3829 www.franceguide.com En nog steeds... win uw verblijf in Frankrijk op www.franceguide.com
Meer info: Office de Tourisme de Sélestat - forfaits/séjours Tel : 03 88 58 87 23
[email protected]
5
WIJNTOERISME - WIJNTOERISME
mij mooi geslaagd lijkt in deze moeilijke jaargang. De Pfersigberg gewürztraminer 2004 laat vooral het kalkterroir spreken met een mooie zuurstructuur die zowel fijn als diep is. De jaargang 2005 is rijker en dekt de mineralen en zuren mooi toe, in tegenstelling tot de 2004 die zich nu perfect laat drinken. Het staal 2007, met 15% vol potentiële alcohol bij de oogst, bezit een mooie materie, een kruidig karakter, geel fruit en frisse zuren. Hetzelfde ras van de andere Grand Cru Eichberg is rijker met 16,5% vol potentiële alcohol en 13,7 % vol daadwerkelijk in de fles. Een meer intense wijn met meer vet en zwaardere aroma’s. De rode draad van deze proeverij? Wijnen die een excellente rijpheid van de druiven weten te koppelen aan een knappe finesse.
© CIVA / Werner
fytosanitaire producten. De snoei is kort en de rendementen gematigd zodat goed rijpe druiven kunnen geoogst worden zonder zich in het extreme te wagen. Geen gebruik van industriële gisten en geen totale reductie in de kelder, wat het verouderingspotentieel van de wijnen gevoelig accentueert. Na een pinot noir 2004 met overvloedig rood fruit en een tanninestructuur die eleganter is dan de voorbije jaren, proefde ik een mooie muscat 2006 met rijkelijke fruitaroma’s en een krokante frisheid. Nadien twee lokale Grands Crus, gekenmerkt door mergel- en kalkgronden, waarop de pinot gris en de gewürztraminer goed lijken te gedijen. Van Eichberg genoot ik van de pinot 2004 met zijn neus van peer en kweepeer, en een mooi evenwicht in de mond met fijnzinnige mineralen en een tintelende zuurstructuur. De 2005 is rijker, zijdezacht in de mond, het zuur netjes toegedekt door 55 g suiker, een wijn met heel wat potentieel die geduld vraagt. In de 2006 zijn het suiker en de zuren nog niet versmolten terwijl 2007
Rubriek uit de Elzas andere uit mergel en kalk waarop zijn Pinot Noir Coeur de Bollenberg gedijt: de 2005 bezit een schitterende neus van rijp zwart fruit, intens, rijk en fijn tegelijkertijd. Deze finesse komt ook tot uiting in een elegante tanninestructuur, aroma’s van cacao, netjes toegedekt door een schitterende, goed rijpe zuurstructuur. Rest er nog de kers op de taart, de twee gewürztraminers. De eerste is een V.T., heel zuiver, elegant in de neus, krachtiger in de mond maar met een mooie frisheid; de tweede een SGN geoogst bij een potentieel alcoholgehalte van 23 % vol, met goed aanwezige botrytis, en dus met veel vet, aroma’s van abrikoos, gekonfijte citrusvruchten, honing en een harmonieuze mond met verrassende frisse zuren en een lange finale die fris blijft.
Publiciteit
De herontdekkingen
Février / Mars 2008
6
De dag nadien ging het richting het charmante dorpje Hunawihr dat gesitueerd is tussen de heuvels van Riquewihr en Ribeauvillé. Mijn voorgaande bezoek aan het Domaine Mader dateert uit 1990. Ik leerde er toen Jean-Luc Mader kennen. Vandaag heeft zoon Jérôme officieel de touwtjes van het familiale domein in handen, na het volbrengen van zijn studies oenologie in de Nieuwe Wereld en niettegenstaande vader nog steeds actief is. Van het proces van beredeneerde wijnbouw zijn ze met hun 8,30 ha wijngaarden overgeschakeld op het bioprincipe. Het huis gaf steeds de voorkeur aan droge witte wijnen met uitzondering van de gewürz en pinot gris. Maar sinds enkele jaren stelt Jérome een steviger zuurgehalte vast in de riesling: het suiker neemt sneller toe dan het zuur daalt met op het einde nog stevige zuren niettegenstaande de 13 à 14% vol alcohol en de 4 tot 5 g restsuiker na vergisting. De basis Riesling 2006, afkomstig van percelen met diepe gronden, is levendig met aroma’s van groene appel, verse druiven en een tikkeltje vet in de mond door de gedeeltelijke botrytis. Muhlforst is een lieu dit, helemaal zuidelijk gericht op 300 meter hoogte, die in 2005 zorgde voor een meer rijke riesling met aroma’s van citrus,
zachte kruiden, witte bloemen, terwijl de 5 tot 10% botrytis de zuren verzacht in de mond met een lichte minerale bitterheid in finale. De Grand Cru Rosacker 2004 bezit meer finesse, is complexer met toetsen van varens, witte bloemen, rijp wit fruit, fijne mineralen en een elegante en charmerende materie. Van dezelfde Grand Cru weet de gewürz zich te onderscheiden door zijn harmonie, zijn kracht en krokante zuren met aroma’s van aangenaam exotisch fruit en een frisse finale niettegenstaande de restsuiker. Laatste bezoek alvorens de autosnelweg richting België te kiezen is weggelegd aan het charmante Barr met een stop bij een domein dat ik reeds 15 jaar lang niet meer bezocht had. Het Domaine Hering bezit 10 ha waarvan een belangrijk deel zich uitstrekt op de Grand Cru Kirchberg de Barr. Ook hier is het roer sinds enkele jaren in handen van zoonlief. Jean-Daniel respecteert de traditie van het huis en maakt levendige, rechtlijnige en droge wijnen, op uitzondering van het topgamma. Ook hij is lid van de vereniging “Tyfo” en bewerkt zijn wijngaarden volgens de principes van de beredeneerde wijnbouw. De Riesling “Clos de la Folie Marco” 2006 is krokant met florale toetsen, frisse citrusvruchten, en droog in de mond niettegenstaande de 4 à 5 g suiker. De moeilijke jaargang 2006 met voor een deel edele rotting maar ook een deel grijsrot, zorgde voor een daling van de productie met 40% aangezien een strenge selectie zich opdrong. De Grand Cru Kirchberg Riesling 2006 V.T. bezit aroma’s van gekonfijte citrusvruchten, kweepeer en ananas, met in de mond op dit moment goed toegedekt suiker, toetsen van gekonfijte sinaasappelschil en toch een fraaie minerale structuur. Mooi geslaagd is ook de Kirchberg gewürz 2006. Knappe zuren, citrus, aroma’s van jasmijn, delicate kruiden en een zouttoetsje zorgen voor een lekker drinkbare wijn met een persistente finale gestoeld op het minerale.
Bernard Arnould Voor verdere inlichtingen, zie blz 52
Actualiteit
« All Bordeaux taste the same »… really ? Enkele weken geleden gingen onze confraters van Decanter, de oude garde van Britse wijncritici, op hun uitkijkpost zitten en schoten ze op Bordeaux. Dixit Michael Broadbent: “All Bordeaux taste the same”. Waarbij de Engelse criticus “de consultants-oenologen die de grands crus homogeniseren” aanvalt. Deze polemiek is niet helemaal nieuw. Maar niettemin heeft ze nooit die sterkte gehad. In Vino Veritas bracht dit onderwerp reeds een hele tijd geleden ter sprake. Om korte metten te maken met iets wat al jaren aansleept geven niet alleen Fabian Barnes en Hervé Lalau hun mening, maar gingen ze ook aankloppen bij zij die er middenin zitten, wijnbouwers, aankopers, journalisten en wijnkenners... Ze zijn lang niet allemaal even bitter, maar is dat nu net niet het interessantste? De homogeniteit heeft niet meer plaats in de wijnkritiek dan in de wijnproductie ....
De mening van Fabian Barnes Wanneer ik lucht kreeg van deze zaak, dacht ik eerst dat het om een oud artikel ging dat de “tenoren” eind jaren ’90 geschreven hadden. Maar naar aanleiding van de publicatie in 2008 en wat ik las over het teveel aan hout, alcohol, het overdreven gemanipuleer en de onmogelijkheid om de ene van de andere wijn te onderscheiden en te situeren in hun appellatie, wijnen die gemaakt waren door bekende oenologen, begon het te jeuken. Zonder in de archieven van IVV te duiken wist ik dat we reeds tonnen geschreven hadden over dit soort onderwerpen, omtrent hout, omgekeerde osmose, cryo-extractie, de verdwijning van aanverwante druivenrassen, garagewijnen, de parkerisering... Kortom, alles wat getuigde van een Bordeaux aan het hoofd van een grote trechter. Jaar na jaar, keer op keer, met de nieuwste werktuigen,
Château Léoville Poyferré
de jongste technieken, werden de wijnen alsmaar makkelijker. We weten tenslotte allemaal wat er uit een trechter komt... Maar dat was gisteren. Ondertussen is er veel veranderd. Vooral door de stevige economische crisis. Bordeaux heeft weliswaar zijn trechter nog niet helemaal opgeborgen, maar extremen werden reeds serieus aan banden gelegd. Laat ons enkele keerpunten van de laatste 30 jaar overlopen: na 1982 krijgen de Amerikanen greep op de markt, meteen ook de lancering van Robert Parker; in 1991 komt Jean-Luc Thunevin met zijn eerste Valandraud buiten; Michel Paetzold ontwikkelt de omgekeerde osmose; Michel Rolland zet zijn klanten aan om 200% nieuw hout te gebruiken, en overrijpe merlots te gebruiken... Een flink deel van de wijnmakers in Bordeaux dachten dat het ging om “volgen of sterven”... We kennen het liedje. Maar de ommekeer van 2001 doet alle wijnextremisten een toontje lager zingen. Er zijn twee manieren om te begrijpen waarnaar de Bordelais op zoek waren tijdens die dagen. Ten eerste, eerder negatief, is te denken dat de producenten gereageerd hebben als makke scha-
pen. Ten tweede, meer positief, is dat de economische en technische condities ideaal waren om te proberen, te improviseren, te creëren, te innoveren... en vooruit te gaan. Persoonlijk denk ik dat het een beetje de twee zijn. Bepaalde wijnbouwers hebben dingen geprobeerd, de pers feliciteerde hen én de markt beloonde hen. Natuurlijk wou iedereen graag een stukje van de taart, zeker als de donkere chocolade er zo uitloopt, en hebben inderdaad veel wijnbouwers geprobeerd te volgen. Vandaag is deze periode quasi voorbij; omdat het inderdaad over een periode gaat die men in zijn context moet zien. Herinner u de makelaars in Bordeaux die we interviewden naar aanleiding van het derde millennium omtrent het succes van de “Super-Bordeaux”, alias de “garagewijnen”, en dat die zeiden dat de waarheid op de markt lag. Dit alles werd onderstreept door de sterke aanwezigheid van Noord-Amerikaanse kopers en de overweldigende opening van de Aziatische markt waar de gemiddelde prijs per fles drie keer hoger ging dan die op de Europese markt. Herinner u de oenoloog van een Grand Cru Classé in Pessac-Léognan die ons vertelde dat de Grands Crus, in
7
het begin van het epos rond de “Super-Bordeaux”, dachten geen keuze te hebben: het kon toch niet zijn dat wijnen van een lagere rangorde hen de loef afstaken, ze moesten wel volgen! Herinner u de wijnbouwer uit Moulis die ons in 2006, naar aanleiding van het overdreven houtgebruik en merlot, vertelde dat het een noodzakelijk kwaad was: “We moesten het proberen om te weten dat we ongelijk hadden”. Uiteraard heeft men na een flinke longontsteking nog steeds wat last van lichte koorts, maar stilaan begint men helderder te zien. Maar laat ons vooral de goede kant van de zaak bekijken: de crisis verraadt dat de wijnbouwers nooit echt geloofd hebben in al deze excessen, en de grote meerderheid die er toch nog in zouden geloven hebben er niet echt de mogelijkheden voor. Wat de consultants betreft... Hoe vaak heb ik in ditzelfde IVV niet geschreven dat Michel Rolland te ver ging. Ik heb hem zelfs voor “kok” uitgescholden en hem ervan beschuldigd dat hij van bordeaux nieuwe wereldwijnen maakte. Maar het was niet slecht bedoeld. Wanneer de oenologie destijds voor opschudding zorgde (Vervolg blz 8)
Actualiteit was het vooral de consument en de pers die aan het debat deelnamen. Sommige critici waren “voor”, andere, waaronder IVV, waren “tegen”. Evenwel moet men beseffen dat Michel Rolland gedaan heeft... wat men van hem vroeg. Men smeekte hem voor een “90 Parker”, een taak die hij op zich nam. Dit ging niet altijd zonder slag of stoot, en beetje bij beetje vonden we een resem wijnen die allemaal leken op... plagiaten van 90 Parker. Erger waren bepaalde eigenaars die zelf voor Rolland gingen spelen: gruwel gegarandeerd! In het begin van het derde millennium is het beurt aan Stéphane Derenoncourt. Hij maakt de wijnen fijner, fris en elegant, waarbij een groot deel van de Europese pers, die zich ver verwijderd voelt van de nieuwe massieve stijl, gesigneerd M.R., zijn knowhow en begrip van het terroir bewierookt. Voor de Bordelais is dit en ook omdat de crisis daartoe aanzet hét moment om van onder het juk vandaan te komen van de bulldozerwijnen. Plots vraagt men aan Michel Rolland om meer “terroirwijnen” te maken: dat kan hij ook en hij doet het... voor de weinigen die het hem vragen. Aangenomen dat alle wijnen onder voogdijschap van Rolland of Derenoncourt de stempel dragen van hun ontwerpers, beantwoordt dit lang niet aan het geheel van Bordeaux! Heel wat wijnen worden toevertrouwd aan
eminente wijnconsultants, alleen wat minder mediagericht. Te beginnen bij de professoren van het Institut d’Oenologie, zoals Denis Dubourdieu bijvoorbeeld: nog nooit heeft de pers zijn uitzonderlijke knowhow in de verf gezet. Over naar de Premiers Crus: heeft een Latour, Margaux of HautBrion ooit iets aan zijn stijl veranderd? Kunnen we ze door elkaar halen? Ik hoop dat het antwoord neen is. Anders gezegd, we hebben het over wijnen die een fractie van de productie in Bordeaux uitmaken, wijnen die het nodig hadden te veranderen om te overleven. De media en economische context heeft ervoor gezorgd dat ze dat konden, af en toe met de nodige arrogantie. Sommigen hebben reeds veel water in hun wijn gedaan, anderen klampen zich als het ware vast aan hun wijnstokken. Van daaruit kunnen we ons vragen beginnen stellen en beslissen welke wijnen we graag hebben en welke niet meer... ! Hoe dan ook, de keuze om een bordeaux naar onze smaak te vinden is enorm, en representatief aan het terroir. Bordeaux heeft een culturele wijnrevolutie achter de rug en bij een revolutie hoort provocatie, maar wanneer die wat bezonken is blijven er in principe meestal alleen constructieve dingen over. Op het ogenblik zit Bordeaux in een bezinkingsfase. Kijk naar andere wijngaarden in de wereld, Spanje bijvoorbeeld. Ook zij kenden een
Château Phelan Segur
culturele wijnrevolutie. Sommigen vinden het misschien spijtig de rioja’s van vroeger met oud hout en oxidatieve tonen te moeten missen, maar de facelift van deze wijnen, de apotheose van wijnen uit Ribera del Duero en de explosie van Toro hangen vandaag een knap en kleurrijk beeld op van de Spaanse wijncultuur. De pioniers van de nieuwe wereld, Australië en NieuwZeeland, wat blijft er van hun superwijncultuur over van de jaren ’80? Australië die wijngaarden rooit omdat ze vastlopen in het plagiëren en wijnen zonder ziel maken? Daartegenover staat Nieuw-Zeeland dat na alles geprobeerd te hebben – methodes, druivensoorten – eindigt met specifieke terroirs. Wat met Toscane, kende die zijn revolutie niet met op de barricades de Super-Tuscans om uiteindelijk te worden wat het nu is? Om terug te komen op het begintijdperk van de “Super-Tuscans”, heeft de pers daar geen handje toegestoken, de Angelsaksische in het bijzonder? Wat de rode bordeauxs betreft, wie heeft de zogeheten uitzonderlijke jaargangen zoals 1990, 2000 en 2003 (alle drie atypisch voor Bordeaux) de hoogte ingeschreven? De pers, toch? In tegenstelling tot de 2001, wie heeft die bewierookt en boven de 2000 verkozen? Welnu, al deze vragen omtrent de evolutie van wijnstijl in Bordeaux, is dit enkel toe te schrijven aan de overdreven bevoegdheden van wijnconsultants?
Château Larcis
Februari / Maart 2008
8
De mening van Nicolas Thienpont (eigenaar in Bordeaux) Nicolas Thienpont beheert in Saint-Emilion Pavie-Macquin (Premier Grand Cru Classé), LarcisDucasse en Bellevue (Grands Crus Classés). Daarnaast is hij in Côtes de Francs eigenaar van Puygueraud, La Prade en Les Charmes Godard. Al deze wijnen komen tot stand met medewerking van Stéphane Derenoncourt, een van de “goed betaalde” consultants. Zijn reactie: “Dit lijkt op een herhaling van Mondovino, een overdreven interpretatie van het thema. Michel Rolland zit centraal in het debat en herinner u, op het eind van de film, de degustatie met verschillende wijnen die hij vinifieert. Op dat moment zegt Rolland: “Wanneer deze wijnen niet goed zijn, en vooral wanneer ze niet van elkaar verschillen, ga dan een cursus wijnproeven volgen!” Wat de wijnen betreft die ik produceer, werk ik met Stéphane Derenoncourt. Niet alleen respecteert Stéphane de terroirs maar hij laat ze ook uitkomen. Onze wijnen vertellen ondermeer of ze van een kalkondergrond komen of van een klei-kalkachtige, van een plateau of van een totaal zuidelijk gelegen helling... Stap voor stap leert Bordeaux zijn eigen sleutels tot succes kennen, en de baas blijven. Zo is het mogelijk een perfect gezonde en homogene oogst binnen te halen met rijpe druiven. Om de basiskwaliteit te verhogen gaan we
Actualiteit
“IDENTITEIT”, ZEI U François Mauss (Grand Jury Européen) is zeer genuanceerd over de vraag omtrent de identiteit van bordeauxwijnen: “De grootste professionals die we samenbrengen in de Grand Jury verwarren regelmatig de rechter- met de linkeroever. In koor gaan we nu zeggen: zie je wel, zelfs de GJE is niet in staat deze befaamde wijnen te lokaliseren! Maar niet te snel, nuance: deze verwarring heeft veel meer te maken met de hoeveelheid merlot in de samenstelling dan met de geografische ligging. Tijdens de “Jugement de Sauternes” konden inderdaad de proevers geen Amerikaanse van Franse wijnen onderscheiden: nog een argument voor onze vrienden Broadbent & Cie. Zelfs wanneer de leden van de
meer en meer naar het terroir, iets wat beter en beter in de wijnen tot uiting komt. Wijnen zijn nu beter dan vroeger, omdat we bepaalde kwaliteitsfactoren destijds niet goed de baas konden: de druiven waren niet altijd perfect rijp, de oogst werd niet altijd goed geleid, met daarbovenop algemene en wijdverspreide problemen zoals Brett, TCA (fenolen) en andere microbiologische mankementen... Deze polemiek is erg achterhaald.”
De mening van Eric Van Rysselberghe (Aankoper bij Colruyt) Net zoals andere wijngaarden in de wereld is Bordeaux de laatste decennia veranderd: de wijnen zijn vooral veel beter geworden! Dit heeft enerzijds te maken met techniek, maar ook met de mens en vraag van de consument. Bordeaux was de “leader” van de wijnwereld, en dat geldt voor mij nog steeds. Maar een leider krijgt nu eenmaal veel aandacht... en kritiek. Sommigen willen dat Bordeaux sneller moderniseert, terwijl anderen wensen dat Bordeaux blijft
Delon van Château Léoville Lascazes. Maar er zijn nog anderen. Ik ken niet alle eigenaars persoonlijk. Maar als ik een Château Malescot St. Exupéry proef, merk ik dat deze wijn buitengewoon verbeterd is, waarbij zijn margauxkarakter voorbeeldig werd behouden. In diezelfde context denk ik aan Léoville Barton, Phélan Ségur, Haut Bages Libéral, Chasse Spleen... En er zijn er uiteraard nog andere. Wanneer ik aan het niveau denk van de meest eenvoudige wijnen binnen de algemene appellatie Bordeaux, zie ik ongeveer dezelfde situatie. Iedere eigenaar die zichzelf respecteert stelt zichzelf continue in vraag en probeert, met de mogelijkheden die hij heeft, zijn wijn te verbeteren. Men kan wel degelijk naar de markt luisteren zonder zijn identiteit te verliezen.
GJE duidelijke kenmerken (wat expliciet te lezen is in hun commentaren) en mooie verschillen bemerkten in de geproefde wijnen, moest men inderdaad constateren dat het bepalen van de locatie ervan niet eenvoudig was. Meerdere elementen kunnen verduidelijking brengen: -de quasi systematische zoektocht naar zeer rijpe druiven, zonder zich te bekommeren over het alcoholvolume, remt verscheidende gevoeligheden af die we normaliter beter kunnen terugbrengen bij de verschillende AOC’s. -de bekommernis om de consument vlugger drinkbare wijnen te presenteren is ook iets wat nivellering met zich meebrengt. -de stijging van merlot in de assemblages is iets wat het er niet makkelijker op maakt.
De mening van Stéphane Derenoncourt (Consultant in Bordeaux)
zoals voorheen. Zowel voor de eigenaars als voor de appellaties is het een constante zoektocht naar evenwicht. Hierbij kunnen consultants hulp bieden, en invloed uitoefenen, aan sommige eigenaars die op zoek zijn naar kwaliteit. Onderschat vooral de druk niet die een domein moet doorstaan dat zich constant in vraag stelt. Het lijkt me logisch dat men daarom hulp zoekt. De consultant kan op die manier wat meer zekerheid geven. Met hem kunnen er ook makkelijker ideeën uitgewisseld worden, in tegenstelling tot de buren die ook een wijngaard bezitten. Maar deze consultants zijn niet talrijk en de moderne technieken blijven een beetje gelijk voor iedereen. Wanneer men vooruit wil zijn het dikwijls dezelfde wapens en middelen die gebruikt worden, waardoor misschien de kwaliteit dichter bij elkaar komt te liggen. Maar zeggen dat daardoor de karakteristieken van de verschillende appellaties weggegomd worden, dat is een brug te ver. Grote wijnmakers verbeteren, mét behoud van hun persoonlijkheid. Ik denk hierbij aan Pascal Delbeck van Château Belair of aan M.
“Het is moeilijk om op die manier te veralgemenen. Er zit misschien een beetje waarheid in. Nochtans werk ik me pletter om het tegenovergestelde te doen! Persoonlijk maak ik me sterk wijnen te maken die allemaal heel verschillend zijn, maar in de constructie zit een zekere lijn. Er zit absoluut een patina op de wijnen die ik maak. Buiten dat feit weet ik niet meteen wat er zo nieuw is. In Bordeaux is er altijd al een consultancycultuur geweest. Wanneer ik 15 jaar geleden wijn begon te maken zocht iedereen naar extractie. De meest donkere wijn, de meest geconcentreerde, won de palm. Men is er hoe dan ook serieus van teruggekomen. Sedert het milieu gespreksonderwerp nummer één is wordt er meer onderzoek gedaan naar het werk in de wijngaard. Op dat vlak zien we het bewerken van de ondergrond, het werk in de wijngaard zelf, de behandelingen: alles is veel zachter geworden. Daardoor zijn de druiven veel gezonder en vooral veel puurder, waardoor ze op hun beurt beter het terroir weergeven. Ik denk niet dat we diegenen die
het fout hebben moeten proberen omschakelen. Bepaalde critici zouden het vandaag aan anderen moeten overlaten. Ze hebben de trein zien voorbijrijden, maar zijn er niet opgesprongen. En dat is niet de fout van het terroir!”
De mening van Bernard Sirot (eigenaar van Château Closiot) “Dat het terroir uitgegomd is door constante en overkoepelende oenologische praktijken is duidelijk. Het is de greep die consultants op het terroir hebben maar ook op de eigenaars die zich willen geruststellen en bij elke gelegenheid met de naam van hun consultant schermen. Wie zou immers het tegendeel durven bewijzen... Kijk maar naar de alomtegenwoordige sauvignon in witte bordeaux, zelfs bij de tenoren uit Pessac Léognan... Het is een evidentie die ik al jaren beteur. Producenten zouden terug hun eigen productie moeten opnemen en vooral hun eigen argumenten moeten volgen. Tegelijk waait er een frisse wind doorheen het wijnlandschap en mindert dit soort praktijken. Nog nooit zijn de producenten in Bordeaux zo bekommerd geweest om hun terroir. Maar in de kelders daarentegen blijft de oenologie en de hele handel daaromheen heer en meester... Toch blijf ik vertrouwen hebben in de toekomst aangezien er een nieuwe generatie opduikt, wijnbouwers die aan het terroir gelinkte en vooral fijne wijnen produceren, hetgeen bordeauxwijn moet zijn.” (Vervolg blz 10)
Château Fleur Cardinale
9
Actualiteit De mening van Eric Boschman (Sommelier, wijnschrijver) De Angelsaksen lopen uiteindelijk tien jaar achter. Wat inderdaad zo was een flinke tien jaar geleden is vandaag aan het verdwijnen. Inderdaad in de merkwijnen, de pseudo-groten, vinden we puinhopen van “parkerachtige rollandisatie”, maar bij mensen die wijn maken, ver van de onbegrijpelijke quoteringen en nutteloze vergelijkingen, vinden we hernieuwing met een lokale toets die alsmaar puurder wordt. Minder hout en minder extractie kenmerken de wijnen die terug terroir willen. Terwijl in de jaren ’80 en ’90 er een tendens was naar uniformiteit - het werd almaar moeilijker om een verschil te merken tussen de rechter- en de linkeroever - keert men vandaag terug naar een zuiverdere stijl. Leve de terugkeer van een wat beestachtige Saint-Julien gemaakt van druiven, en niet door een schrijnwerker! Wanneer onze grote en brave critici van over het Kanaal minder etikettendrinkers zouden zijn en zich wat meer zouden interesseren in de minder exuberant geprijsde wijnen, dus ook lager gequoteerd, zouden ze een meer realistische kijk hebben en geen relatief rechtlijnige visie vanuit hun ivoren toren waarin ze functioneren. Om schrik van te krijgen!
De mening van Michael Edwards (Auteur, gastronomie- en wijnrecensent, Harpers)
bewierookt van bij de oogst... waar dus reikhalzend naar wordt uitgekeken. Bij aankomst, een zekere teleurstelling – naarmate de verwachting wellicht. Hoe legt men uit dat in zo’n gunstig jaar de wijnen maturiteit en evenwicht missen, hetzij ze overgeëxtraheerd zijn, groenig en haast waterachtig? Natuurlijk heb ik een deel mooie en grote wijnen gevonden. -In rood: Malartic-Lagravière, HautBailly, Olivier, Lamarque, Coufran, Bélair, Langoa-Barton. -In droog wit: Larrivet Haut Brion, La Louvière, Latour-Martillac. -In zoet wit: Climens, Coutet, Guiraud. Alles bij elkaar genomen heeft de Graves en Saint-Emilion me meer verleid dan Médoc. Natuurlijk zijn dit slechts impressies – veel wijnen zijn nog gesloten, het hout nog niet goed geïntegreerd. En bovendien is het ons beroep moeilijk te zijn, niet?”
A priori zijn de kritieken van Michael en Oz gedeeltelijk gefundeerd, meerbepaald wat de “homogeniserende” invloed door bepaalde consultants betreft – Michel Rolland en consorten. Maar in de grond vind ik hun commentaren gevaarlijk veralgemenend: er zijn talrijke, zeer talrijke voorbeelden van hele grote klassieke, niet-technische wijnen die de roemrijke diversiteit van Bordeaux uitdrukken en trouw blijven aan hun appellatie. En dit in iedere prijsklasse: ik denk hierbij aan Domaine de Chevalier, La Lagune, Monbrizon, Lamarque en aan tal van andere wijnen die zowel verschillend als opwindend
Men moet verdraaid megalomaan zijn om ervan uit te gaan dat deze snel opgetekende lijnen volstaan om Bordeaux te omschrijven. Wees gerust, dat is niet mijn stijl. Niettemin onthoud ik één ding, reeds waargenomen op het terrein zelf: Bordeaux heeft niets homogeen, zelfs niet in de grote wijnen. Zelfs niet in de Grands Crus Classés. Men moet een onderscheid maken tussen de grote groepen: Médoc, Libournais en Graves. Maar fundamenteler is dat er zodanig veel ingrediënten in het “recept” van grote bordeaux zitten, dat van homogeniteit geen sprake kan zijn. Het gewicht van de consultants? Hoe kunnen we ze negeren? Vandaag draait heel het mediacircus eromheen. Maar dat men mij eens uitlegt waarom een Fleur Cardinale niet meer gelijkt op een Valandraud? Tot slot is het dezelfde oenoloog die er zich over ontfermt, en Michael Broadbent mag dan denken wat hij wil, hij maakt net deel uit van de Rollandstal. Het is Philippe Fort...
zijn, hetzij in Fronsac, Bourg of in de Premières Còtes de Bordeaux...
De mening van Hervé Lalau Mijn laatste trip doorheen Bordeaux bracht me naar enkele grote domeinen, van Médoc tot Saint-Emilion langsheen de Graves. Beychevelle, Coufran, Bélair, Malartic-Lagravière, Léoville-Lascase, Pape Clément, niets dan fraai spul... Daarna nam ik in Brussel deel aan de jaarlijkse degustatie van de Union des Grands Crus. Mijn notities van toen: “2005. Een interessante jaargang,
Maar is Bordeaux echt die regio die het meest aangedaan wordt door leerling-tovenaars van de oenologische marketingbusiness? De prijzen van de wijnen (zeer Château Belair
Februari / Maart 2008
10
hoog), de grootte van domeinen (relatief klein) en de ouderdom van de domeinen, die een zeker conservatisme voortbrengen, zonder te spreken over de reeds zeer oude kennis van zijn micro-terroirs, dit alles pleit voor diversiteit. De recepten om “te doen zoals de groten”, dat hebben de groten niet nodig. De grote bolwerken van “flying winemakers”, daar waar ze vorm geven aan de wijnstijl, ze homogeniseren, die moet men eerder in Zuid-Amerika of Oceanië zoeken, if you taste what I mean... En niets zegt dat ook daar binnenkort diversiteit de bovenhand krijgt. Tiens, deze polemiek – deze provocatie – heeft tenminste toch één goede eigenschap. We kunnen klaarheid brengen in de zogenaamde schadelijke invloed van consultants en journalisten. Maar bij wie precies? Wanneer we beginnen schrappen, merken we al snel dat er geen type consultant is, niet meer dan er een type journalist bestaat. Neen, er is geen “groot homogeniserend complot” in de wijnwereld, want er is geen eensgezindheid qua visie – en dat is maar goed ook. De markt blijft versplinterd, zowel op gebied van productie als op gebied van communicatie. De eenheidsgedachte heeft het nog steeds moeilijk. Als dat maar zo blijft! We geven toe dat In Vino Veritas het nooit zo begrepen heeft op de parkergedachte. Niet meer dan dat we bepaalde commentaren niet voor onze rekening nemen, zoals die van Jancis Robinson die Château Pavie bestempelt als “droge port”. Nergens zoals in België, en zeker in een tijdschrift zoals het onze, is het de diversiteit die de wet bepaalt. En dat het zo mag blijven! Om af te sluiten citeren we Robert Parker (die ook mooie dingen zegt, wat we wel eens vergeten): “Men kan geen betere smaak hebben dan de eigen smaak, geen betere les in wijn krijgen dan zelf te proeven.”
Dossier gerealiseerd door Fabian Barnes en Hervé Lalau
Een regio in de kijker
Het ontwaken van de Dão Nog vóór de Phylloxeraperiode was de regio van de Dão, in het centrum van Portugal, één van de belangrijkste wijngebieden in dat land. In de 2de helft van de 19de eeuw kende de export van deze wijnen veel succes. Daarna is de regio wat ingedommeld. Thans lijkt ze eindelijk uit haar slaap te ontwaken.
gen slingeren. Af en toe ziet men ook enkele rijen druivelaars aangeplant naast een moestuintje. Zij behoren toe aan kleine coöperanten.
Druiven en wijntypes 80% van de productie is rode wijn. De wijngaard volgt veeleer de traditionele stijl van het noorden. In het verleden werden verschillende druivenrassen door elkaar aangeplant, de ene naast de andere, op kleine percelen. Na de Phylloxera-invasie werden zowel hybride druivelaars als andere aangeplant. Men koos
Niepoort
De Dao situeert zich in het centrum van het land, niet ver van de stad Viseu. De wijnen worden er als “bergwijnen” beschouwd, in tegenstelling tot de wijnen uit de vlakten in het zuiden en deze aan de Atlantische kust. De wijnstokken staan er op een hoogte tussen 200 en 600 m. Men treft er de oorspronkelijke terroirs die er sinds de Oudheid tot het uitbreken van de Phylloxera aangeplant zijn. De Phylloxeraplaag is hier pas twaalf jaar later dan in de Douro opgedoken. De eigenaars kozen bij het heraanplanten echter veeleer voor kwantiteit dan voor kwaliteit. Door deze keuze en daarbij nog een versplintering van de wijngaard, belandde de Dao in de vergeethoek. De 67.000 officieel erkende ha liggen verdeeld over 487.000
percelen die doorgaans toebehoren aan kleine eigenaars. Deze wijnbouwers verkochten en verkopen nu nog steeds hun druiven aan de weinig kwaliteitsgerichte coöperaties. De geproduceerde wijnen waren vrij eenvoudig met groen en zeer agressief tannine. De grote omwenteling situeert zich in 1986 bij de toetreding van Porgugal tot de Europese Unie. Privé-domeinen die het monopolie van de coöperatieven breken, komen er pas in de negentiger jaren.
Geografie en klimaat Het territorium van deze regio ligt 80 km ten zuiden van de Dourovallei, en even ver van de Atlantische Oceaan. Het gebied
werd in het begin van de 20ste eeuw afgebakend en vormt een groot bassin omringd door bergen. Deze heuvels behoeden de regio ten noorden voor de koude, ten westen voor de regenbuien komende vanuit de oceaan en ten oosten voor de guurheid van het continentaal klimaat. De bodem bestaat doorgaans uit goed doorlaatbaar granietachtig zand, doorspekt met af en toe een laag klei. Klei treft men wat in het noorden en in het zuiden van de appellatie aan. De warme en droge zomers kunnen wel voor een watertekort zorgen. Enkele wijnbouwers lossen dat op met irrigatie. Het verschil in dag en nachttemperaturen zorgt ervoor dat de wijnen fris blijven dankzij de zuurheid die weerhouden blijft. Tenslotte wordt de regio goed gedraineerd door de rivier Mondego en haar bijriviertjes Dão en Alva. Ze vormen quasi parallel lopende valleitjes met hun specifieke microklimaten. Slechts 5% van de 3.800 km_ golvend landschap, zijn wijngaarden. Vooral eucalyptus-, eiken- en dennenbossen bedekken het grootste gedeelte van de oppervlakte. Om wijngaarden te vinden, moet men dikwijls gebruik maken van kleine wegen en paden die doorheen de ber-
Dolmen van Cunha Bexa
met de aanplant van bastardo en tinta pinheira meer voor kwantiteit dan voor kwaliteit. Daarnaast plantte men ook wel wat interessante wijnstokken aan zoals de touriga nacional, maar die verhuisde daarna meer noordwaarts richting Douro. Nu is de aanplant verdeeld over vier wijnstokken: touriga nacional, jaen, alfrocheiro en tinta roriz. De bagadruif, die in de naburige DOC Bairrada dominant is, rijpt hier moeilijker en kent dus ook geen succes. Slechts één wijnstok voor wit steekt er hier bovenuit: encruzado. Er is ook wat bical, malvoisie en rabo de ovelha aangeplant. Tot hiertoe werden de rode wijnen getypeerd door een agressief tannine, weliswaar omwille van de druivensoort, maar meer nog door de verouderde technieken van wijnmaken in de coöperatieven. Dankzij meerdere privé-initiatieven is er sinds enkele jaren een revolutie op gang gekomen die meer kwaliteitsgericht is. Een van de gangmakers is zonder meer Alvaro Castro, van de Quinta de Pellada. (Vervolg blz 12)
11
Een regio in de kijker
Roques
Lagere rendementen, zacht gevoerde wijnbereidingen, minder lange lagering (eertijds ten minste 2 jaar) in foeders, het gebruik van barrieken van Franse eik en een drang voor experimenten. Kortom, deze factoren tonen de wil naar een hogere wijnkwaliteit die enkele ambitieuze domeinen op de wijnmarkt willen aanbieden.
Kwaliteitseigenschappen De belangrijkste wijndomeinen, qua oppervlakte en kwaliteit, die ik mocht bezoeken, situeren zich vooral in het noordoosten van de appellatie. Tussen Penalva de Castella en Mangale in het noorden, Gouveia in het zuidoosten en Canas de Sehorim in het oosten. In 2001 en 2004 stelde IVV u de voortreffelijke wijnen van de Quinta Dos Roques voor. Dit domein ligt tussen Nelas en
Casa da Pellada
Mangualde. Manuel Lopez de Oliveira en zijn schoonzoon Luis Lourenço zijn sinds 1990 hun wijn zelf gaan bottelen in plaats van hun oogst, 12 jaar eerder aangeplant, te verkopen. De Quinta das Maias is sinds 1997 het andere domein van de familie. Iedere wijnliefhebber met wat zelfrespect moet minstens eenmaal hun wijnen geproefd hebben. Zowel de rode als de witte, zowel de assemblages als de monocépage-wijnen. Een andere “vernieuwer” is Ir. Alvaro Castro, eigenaar van twee domeinen: Quinta de Pellada, met een hooggelegen wijngaard, en Quinta de Saes, waarvan de kelders in de uitlopers van de Serra da Estrela liggen. Zijn wijnen verenigen kracht en structuur rondom de voor de regio typerende zuurheid. Ik hield vooral van de Quinta da Pellada 2005, een assemblage van touriga nacional en tinta roriz met 10% alfrocheiro: rood en zwart fruit,
wat chocolade en rubber in de geur. De smaak is stevig opgebouwd rondom het vlezig tannine en de minerale frisheid. Blijft lang bij. In samenwerking met Dirk van der Niepoort, brengt Alvaro Castro de Dado, een Dão/Douro assemblagewijn. De formule kan in de historische DOC-context verrassend zijn. De touriga nacional domineert met geuren van violet en mineralen, veel fruit in een volle smaak, strak tannine en frisse mineraliteit. Casa de Darel is een domein te Mangualde met 150 ha en werd in 1997 door José Manuel Ruivo aangekocht. Deze zakenman in onroerende goederen heeft in minder dan twee jaar de sinds 1974 verwaarloosde gebouwen en wijngaarden compleet gerenoveerd. Samen met zijn knappe technische ploeg heeft hij zijn eerste wijnen in 1999 en 2000 met aangekochte druiven uitgebracht. Op dit moment zijn er 2 ha in productie, maar het project voorziet 10 ha. Het landhuis werd volledig in de oude stijl gerenoveerd. Ook de wijnkelder met betonnen kuipen en verticale pers, die zich net onder het huis bevindt. De witte Lagar de Darei 2003, 50% encruzado + borrado das moscas en arinto, ruikt naar wit fruit en rijpe citrusvruchten. De smaak is comfortabel ruim met een pittige frisheid. De 2000 is verrassend fris en wat gerookt mineralig in de geur: De smaak toont wat nootjes en is vrij harmonisch, maar was wellicht twee
Maias
Februari / Maart 2008
12
jaar geleden wat frisser. De rode Lagar de Darei rood is een assemblage van vier wijnstokken: touriga nacional, jaen, tinta roriz en alfrocheiro. De 2002 is levendig met nogal strak tannine, typerend voor de jaargang. Ook de 2003 geeft goed de jaargangtypering weer: meer zon dus rijper fruit en een goed verweven zuurheid samen met een vlezig tannine. De 2004 lijkt de meest geslaagde wijn inzake elegantie en rijpheid: violet, donkere bosbessen, levendig en glans, rijpe fruitigheid en mineralige frisheid met een elegant tannine erbovenop. De Quinta da Penseira is een ander vernieuwd domein. Paulo de Lemos, een in België wonende Portugees zakenman, kocht het in 1996. 4,5 ha werden heraangeplant. Ze liggen op een naar het zuiden gerichte helling van de Dão-rivier, te Loureiro de Silgueiros. Wijn- en vatenkelder en labo zijn modern, terwijl de wijnen veeleer traditioneel en veeleisend zijn met sterk benadrukte tannine en zuurheid. 2001 is de eerste jaargang. Ik verkoos de 2004, een assemblage van de vier regionale wijnstokken. De geur is discreet en de smaak goed gestructureerd, sappig en lang bijblijvend. De cuvée Touriga Nacional van dezelfde jaargang leek mij daarentegen iets te geëxtraheerd. João Malheiro Tavares de Pina heeft een passie waarmee hij zich afzet tegen de anderen: zijn lievelingswijnstok is de jaen. Deze
Een regio in de kijker
Penseira
Darei
oenoloog verricht sedert enkele jaren met enthousiasme de taak van consultant bij andere wijnbouwers. Nu heeft hij beslist, in het ouderlijke huis Quinta de Boavista te Castelo de Penalva , zijn eigen wijn te maken. De 10 ha wijnland zijn hoofdzakelijk met touriga en jaen beplant en liggen op 450 à 550 m hoogte in het noordelijke gedeelte van de zone. De rendementen zijn er beperkt. Naast een weelderige touriga roséwijn 2006 hield ik van zijn witte Terras de Tavanes 2005. Een assemblage van 60% encruzado, 20% bical en 20%
malvasia. Alles in kuip vergist. De wijn is smeuïg en rechtlijnig. De Jaen 2005, 50% in barriek en 50% in inoxkuip met microbullage, biedt een rijkelijke smaak met donkere vruchten, savoureus tannine en een onverwachte compactheid. Daar tegenover staat de Touriga 2005 die een steviger tannine heeft en tegelijk een harmonieuze densiteit met veel donker fruit en wat violet. Ook wat dennengeur. De assemblage van 2004, 60% jaen en 40% touriga, bezit een sterke persoonlijkheid met veel wilde aroma’s van fruit, de lage dosis SO2 laat wat vluch-
tigheid en een oxidatieve toets toe. De droge rest lijkt omvangrijk en de zuurheid van Dão is goed present en ondersteunt de rijkelijkheid. Casa de Santar is één van de zeldzame familiebedrijven die ten tijde van de coöperatieve overheersing zijn onafhankelijkheid heeft weten te bewaren. Het is dan ook sinds de 18de eeuw in handen van een aristocratische familie. Vandaag heeft Pedro de Vasconcellos e Souza, de 15de generatie en oenoloog van vorming, de wijnkwaliteit op een hoger niveau gebracht. Een deel van de wijngaard is 60 ha groot en bestaat uit één stuk. Het ligt op een heuvel en plateau in het bergachtige gebied rondom het dorpje Santar op een hoogte van 350 en 400 m. Een 40-tal ha lig-
Chauvet, Pato, dezelfde strijd. IIndien u nog nooit over Jules Chauvet gehoord hebt, haast u dan naar uw boekhandel en koopt “Jules Chauvet, naturellement”, in het Frans uitgeven door JeanPaul Rocher. Het zijn getuigenissen door Evelyne Léard Viboux opgetekend, die aangevuld zijn met een tekst met de sobere titel : “La dégustation des vins, son mécanisme et ses lois” (“Wijnproeven, zijn techniek en wetmatigheden”). Al in de zeventiger jaren raadde Chauvet aan om wijnen te maken met minder alcohol, meer fruit en zonder veel technologie maar ook om de interventies tot een minimum te herleiden, zodat de consument zich weer met de wijn verzoent. Wellicht verkneukelt hij zich nu van op de plaats waar hij nu is. Nou ja, er komt beweging in dat wereldje.
Enkele dagen geleden was ik in het gezelschap van Luis Pato, één van de tenoren van de Portugese wijn. Deze talentrijke man vertelde mij dat hij een fax verzonden had naar een Engelse wijnjournaliste (ja ja, de wonderen zijn de wereld niet uit) om haar te verwittigen dat hij in 2005 een cuvée met slechts 12% alcohol gemaakt heeft. Zoals hij het zelf beweert, gaat het hier over “een nieuwe wijn met een alcohol% uit het verleden, voor de toekomst”: Een slingerbeweging, zeg ik u, een back to the roots door terug te grijpen naar de eenvoudige dingen. Dus als we met dat alles minder hout gaan aantreffen, wordt wijn opnieuw iets om te drinken in plaats van om per opbod te verkopen.”
gen op een andere plek. 10 ha zijn sinds jaren beplant met een mengeling van wijnstokken. Het overige deel is 25 jaar geleden aangeplant, waarbij de soorten wel uit elkaar gehouden werden. De wijnen zijn opvallend fris en zacht voor de regio. De witte Casa de Santar reserva 2006, assemblage van 70% encruzado met sercial en arinto, biedt een waaier van aroma’s van wit en geel fruit. De smaak is rond en vrij smeuïg zonder teveel hout. Bij de rode wijn hield ik van de Casa de Santar 2004, een touriga-alfrocheiro-tinta roriz assemblage. Vooral tonen van rood en donker fruit, rijpe druif. De smaak is bijzonder delicaat en evenwichtig met een goed verweven houttoets en een frisse finale. De Conde de Santar 2004 is struc(Vervolg blz 14)
Eric Boschman Igreja da Misericórdia de Viseu/© Andreas Trepte, Marburg
13
Een regio in de kijker
En vlakbij, in Bairrada...
tuurvol, de druiven komen van zeer oude touriga-wijnstokken met laag rendement, alfrocheiro en tinta cão. Het tannine is niet haperend, de smaak krachtig en gespannen, de finale lang en fris. Sedert minder dan een jaar is Casa de Santar aan een ander bedrijf gekoppeld: Dão Sul. Dit bedrijf ontstond in 1989 dankzij de investeringen van vier partners in de Dão. De Quinta de Cabriz werd het hoofdkwartier van de firma die zich daarna ook voor andere regio’s interesseerde. Dão Sul bezit inderdaad ondertussen een 10-tal domeinen in Dão, Douro, Bairrada, Estremadura en Alentejo. Kortom, méér dan vele honderden ha. Vergeten we daarbij het Vinibrasil-project niet dat uit een partnerschap van Dão Sul en twee Braziliaanse bedrijven ontstaan is. De productie omvat
Buur van de Dão, gelegen tussen de Atlantische Oceaan en de bergen, die de Dão ten westen afbakenen. Regelmatig valt er in september veel regen. De belangrijkste wijnstok is de baga; maar dat is geen zacht eitje. Aangeplant in kleihoudende bodem op 70 à 120 m hoogte. Het tannine is er dikwijls erg stroef. De man die er de terroir-expressie en rijp tannine invoerde, is een oude bekende van ons magazine. We stelden u reeds meerdere keren de wijnen van Luis Pato voor. Hij bewerkt thans 65 ha en 8 zijn er in reconstructie. De percelen waarvan de klei met 5 m zand bedekt zijn, weerhoudt hij voor de witte druivelaars. Vinhas Velhas is een cuvée vieilles vignes van bical (50%) - rondheid - sercial en sercialinho -frisheid - en biedt een karaktervolle wijn met citrusaroma’s, evenwicht en een aangename vitaliteit. Bij de verschillende rode wijnen zijn de meest ontroerende deze van de percelen die apart gebotteld worden. Zo is er de Vinha Pan 2005 met de benaming Vinho Regional Beiras (Luis Pato
verzaakt aan de DOC Bairrada omwille van onenigheid met de autoriteiten). De baga die hier op een zuidelijke helling staat en beperkt rendeert, geeft hier een wijn met een prachtige geur van rode kers, braambes en kruiden. Het hout is discreet, de smaak daarentegen intens, elegant en savoureus terzelfdertijd. De finale is lang met een puntje tannine. Vinha Barosa is een ander perceel met oudere baga dat in een kom ligt die omringd is met dennenbossen. De geur is complexer, veel fruit, rode kers en wat kruiden, daarbovenop den en eucalyptus. Ook meer structuur in de smaak, die wel fris en compact is. Het tannine is sappig en fruitig. De finale is lang en eindigt op een minerale toets. Deze karaktervolle wijn is evenwichtig en verfijnd. Filipa Pato, de dochter van Luis, interesseert zich in het bijzonder aan de relatie van de verschillende liggingen en hun eigenheden inzake bodem, oriëntering, ouderdom, omgeving, enz… en de wijnen die ze regenereren. Zij huurt wijngaarden en koopt druiven om te experimenteren. Aan de oude traditie koppelt ze
spitstechnologie. In 2004 realiseerde ze met cryoextractie een witte wijn met veel restsuiker (90g) en dat is nieuw voor de regio en zelfs voor het land. De druiven sercial, sercialinho en maria gomes werden op hetzelfde moment als deze voor de droge wijnen geoogst. De 2006 is verleidelijk met een geur van peer en een elegante smaak, slechts 10% alcohol, en restsuiker die perfect in evenwicht gehouden wordt door fraaie minerale frisheid. Ik raad u ook de schuimwijn méthode traditionelle 2006 aan. De druif is maria gomes. De wijn is delicaat gearomatiseerd, fruitig en toont verfijnde belletjes. De wijnen komen onder de label FLP op de markt. Tot slot is er de Quinta do Encontro. Een oud domein in de regio dat voortaan scheep gaat met Dão Sul. Het objectief is regionale wijnen te maken met moderne inslag. De enige wijn die ik te proeven kreeg was aangenaam fruitig en verfijnd tanninerijk.
enerzijds enkele laaggeprijsde commerciële wijnen, maar anderzijds behoren de kwaliteitswijnen tot de beste en meest gerespec-
teerde wijnen in hun respectievelijke regio’s. De Quinta de Cabriz Encruzado 2005 toont veel aroma’s van rijp wit fruit, citrus en meloen. De wijn lijkt rechtlijnig dankzij een goede minerale frisheid. De Quinta de Cabriz Touriga Nacional 2003 heeft een geur van violet, typerend voor de wijnstok en ook wat thee in de neus. De smaak toont een fraai evenwicht tussen alcohol en zuurheid. Het fruit is savoureus, de wijn heeft veel presence en is toch soepel. De topwijn is een selectie van de beste cuvées. Slechts 3.000 flessen in 2004. Het is de Cabriz Escolha. Touriga, alfrocheiro en tinta cão maken er een bewaarwijn van. Geuren van zwarte kriek en braambes. Deze ambrozijn toont veeleer een strak
tannine maar heeft wel een sappig karakter. Om te besluiten een woordje over de Quinta das Tecedeiras in de Douro. De Reserva 2003 toont een zekere minerale strengheid en een strak stramien, veel donker fruit maar niet te warm, niettegenstaande de 14,5 % vol. De dichtst bij de rivier liggende percelen geven bovendien een zeer Portugees gestileerde port die helemaal niet door alcohol of restsuiker wordt gedomineerd. Fraai rijp en belegen fruit met een frisse mineraliteit.
Darei
Februari / Maart 2008
14
Bernard Arnould
Bernard Arnould
Voor verdere inlichtingen, zie blz 52
Een regio in de kijker
De Dão-proeverij. Het is een uitstekend resultaat voor de Dãoproducenten geworden. Onze panelleden weerhielden niet minder dan 30% van de ingestuurde rode wijnen. Bij de witte wijnen is het cijfer nog indrukwekkender: méér dan 50%. Wat de kwalitatieve opgang van de regio nog maar eens bewijst. Witte wijnen QUINTA DOS ROQUES CERCIAL ET BICAL 2005 In gelijke hoeveelheid, geven deze druiven een overtuigende wijn. Discreet aroma van honing, linde en brem, met wat tonen van witte peper en mandarijntjes. In de smaak counteren de tonen van citrus de smeuïgheid van de materie. Het geheel is delicaat, erg zuiver en tegelijk levendig dankzij een verfijnd mineraal bittertje dat wat reliëf brengt. De finale is fris en lang.
QUINTA
DOS
MAIAS - MALVASIA 2005
FINA ET ENCRUZADO
Twee andere druiven in deze wijn geven meer smaak dan geur. Die laatste blijft inderdaad vrij terughoudend met enkele tonen van witte bloemen en kruiden. De smaak is erg levendig wat de rondheid en de alcohol goed countert, te wijten aan het vermijden van de malolactaatgisting. De tonen van citrus en amandelen
PAÇO
Roques
vervolledigen het aromatische in de geur. Een erg fraaie, pure en structuurvolle witte wijn.
en peper. Het geheel is meer delicaat dan krachtig. Kortom, een aangename aperitiefwijn, die echter wat kort uitvalt.
QUINTA DOS ROQUES ENCRUZADO 2005
Rode wijnen
Een monocépage-wijn ditmaal, waarvan 65% in Franse eik lagerde en 35% in inox. Het resultaat? De meest krachtige witte wijn in deze proeverij. Mooie aromatische complexiteit en goed evenwicht. Het aromatisch palet gaat van het florale (witte bloemen, discrete violet) tot groene kruiden (munt, salie). Het hout is goed opgenomen in de materie, die zich fraai toont in de smaak. Een minerale frisheid gekoppeld aan een verfijnde citruszuurheid gaan goed samen met een vrij smeuïge materie. Diepte en lengte bekronen het geheel.
CASA
DE
GARRAFAIRA 2003 QUINTA DOS ROQUES Zonder meer de meest ambitieuze wijn van dit beroemde domein. Deze selectie van de beste barrieken van 2003 assembleert 65% touriga nacional met alfrocheiro, tinta cão en tinta roriz. Belucht de wijn even vooraleer te kunnen genieten van zijn complexiteit: veel kers, sap van donkere vruchten, gedroogde bladeren en ook wat cederhout. In de smaak gaan kracht en strak tannine goed op in een opmerkelijke frisheid, niettegenstaande de zeer warme jaargang. De lagering van 18 maanden in hout werd goed verwerkt. Het evenwicht is feilloos en de finale lang. Kortom, een karaktervolle grootse wijn.
SANTAR 2006
Een wijn met een bijna blanke kleur en een groene tint. Lichtvoetige ronde en frisse wijn, een geslaagde assemblage met aroma’s van limoen, discrete gekonfijte sinaas
DE
SANTAR 2003
Deze wijn is “warmer” dan de andere. Het aroma gaat ook die richting uit met tonen van sleebes, belegen donkere vruchten, zachte tonen van peper en zoethout, en ook een vleugje hout. Het is een aangename verrassing om daarna in de smaak meer elegantie dan kracht te merken, en dat samen met een afgerond tannine in een sappig en fruitig geheel. Dit gezegd zijnde, de wijn haalt toch 14,5% vol. Gelukkig is er de zuurheid om wat leven in de brouwerij te brengen. De wijn is een assemblage van tinta roriz, alfrocheiro en touriga nacional. De finale is vrij lang.
TOURIGA NACIONAL 2003 QUINTA DE CABRIZ Deze wijn hoort in het betere segment van het Dão Sul- gamma en komt van één van hun betere domeinen. We apprecieerden het evenwicht en goed samengaand fruit, alcohol en zuurheid. Het tannine is evenwel nog wat strak maar bedekt met sappig fruit. Het aroma is getekend door rijp donker fruit, koffie, hout en droge kruiden. De wijn is levendig, maar mist wat diepte. De finale blijft dan ook niet erg lang bij. (Vervolg blz 16)
15
Een regio in de kijker VINHO TINTO 2005 QUINTA DE SAES
TOURIGA NACIONAL 2004 VINHOS BORGES
QUINTA DA PENSEIRA 2001 ET 2002
ALIANÇA BAIRRADA GARRAFEIRA 1997
Alvaro Castro bezit twee domeinen. Quinta de Saes ligt op de uitlopers van de Serra Estrella. Het is een assemblage van touriga nacional en alfrocheiro. Een deel lagerde in inox, een ander deel voor 6 maanden in eik. De wijn is erg zacht en de extractie precies afgemeten. In de geur tonen van kersencompote, donker fruit en een vleugje vanille, wat sappig tannine en voldoende frisheid om de smaak levendig te houden. Een authentieke charmeur.
Van hetzelfde domein. Deze soortwijn (monocépage) komt van 9 jaar oude ranken. Zonder een extreme concentratie te beloven, uit hij de eigenheid van de touriga met tonen van violette, rozijnen, chocolade en oranjebloesem. Daarbij nog wat elementen van hout en droge kruiden. De tanninestructuur is erg sappig, de rijkelijkheid is goed onderbouwd door de typerend zuurheid. De 14% vol. veroorzaken echter geen branderige gewaarwording. De smaak blijft lang bij.
Dit nieuwe domein heeft een jonge wijngaard, maar werkt vrij traditioneel met ietwat groen tannine in de jaargang 2001. De 2002 is al veel sappiger, alhoewel het tannine nog wat blijft haperen. De geur biedt aroma’s van verse cassis, braambes, zwarte peper en cederhout. De finale is mineralig fris, te noemen.
De Dão’s 2002 en 2001 van dit domein leken ons geen diepgang te hebben. We hebben dan maar deze Bairrada 1997 weerhouden. De wijn toont zijn schitterende evolutie terwijl hij al het fruit rode bessenjam met kaneel en krieken op alcohol - behouden heeft. Het tannine is bijna versmolten en nog erg sappig. Men moet er het vleugje vluchtigheid maar bijnemen. Het doet trouwens wat aan een traditionele lagering à la Rioja denken.
MEIA ENCOSTA 2005 VINHOS BORGES
CASA
SANTAR - RESERVA 2003
Bij het ontkurken was de geur totaal gesloten. Pas na 2 uur beluchten kwamen een ruime geur te voorschijn met tonen van krieken op alcohol, kruidnagel, roos en peper. Deze assemblagewijn is zeer delicaat voor een 2003er met net voldoende tannine en fluweligheid. Het evenwicht en de frisheid zijn daarentegen mooi. Van de aanzet tot in de finale blijft het hout weliswaar zeer present. Toch is de finale fris en lang.
Publiciteit
Een wijn die de belangrijkste druiven assembleert. Hij is niet pretentieus, maar behaagt omwille van zijn fruit en frisheid. Het beetje hout domineert iets teveel de aroma’s van rode en donkere vruchtenjam. Maar in de smaak komt het suave opzetten. De zuurheid geeft lengte aan de structuur die helemaal niet strak is op het vlak van tannine. Toch blijft het een karaktervolle Dão.
DE
Bernard Arnould
Penseira
Februari / Maart 2008
16
De kroniek van Fiona
«Anti-mythes» Fiona Morrison (Master of Wine) opent haar nieuwe kroniek met een debat uit een Staat die ze bijzonder goed kent: Californië. We zullen haar regelmatig terugvinden in de publicaties van In Vino Veritas.
en “niet meer zal toenemen indien we irrigeren tijdens het verdere rijpingsstadium”. Het idee van irrigatie is een banvloek voor de wijnbouwers die kwaliteit hoog in hun vaandel dragen. Het was juist om de rendementen te beperken en kwaliteit na te streven dat de meeste appellaties irrigatie verbieden, op uitzondering voor jonge stokken. Denk maar aan de jaargang 1992 om vast te stellen
Tijdens de jaarlijkse conferentie van de American Society of Viticulture and Enology die de voorbije zomer plaats vond, behandelde Michael Anderson, een professor aan de U.C. Davis, enkele “wijnmythes” die eigen zijn aan het oude continent en die volgens hem meer op folklore dan op wetenschappelijk onderzoek gestoeld zijne.
hoeveel schade té veel water kan veroorzaken. Het omgekeerde is ook waar: de droogte van 2003 zorgde voor gedroogde druiven en overrijpe wijnen in tal van appellaties, wat bewijst dat te weinig water ook schade kan toebrengen aan evenwicht en kwaliteit.
“Augustus maakt de most”
Vendange verte (het wegsnijden van groene, onrijpe trossen)
De beschikbare hoeveelheid water en de capaciteit van de bodem om het water vast te houden of te evacueren is één van de sleutelelementen van ons Europees concept over terroirs. Dit is ook één van de redenen waarom tal van nieuwe wereldlanden het moeilijk hebben om zich achter dit idee te scharen. Onderzoek of niet, feit is dat de wijnstok nood heeft aan een vegetatieve stop eind juli of begin augustus (voor het noordelijk halfrond), zodat haar energie kan getransformeerd worden in het rijpen van de bessen in plaats van het verder blijven groeien van de bladeren. Daarom dat de Franse uitspraak “augustus maakt de most” zo toepasselijk is (ook hier is de jaargang 2007 een schitterend voorbeeld in de omgekeerde zin want we kenden té veel regen tijdens deze periode). Conclusie? Er bestaat geen enkele reden om te irrigeren tijdens de laatste maand “om de bladeren groen en actief te houden” want deze dienen enkel nog om het licht te dempen en ervoor te zorgen dat de bessen geen zonneslag krijgen!
Zijn eerste pijl richtte hij op het procédé van de ‘vendange verte’ – u weet wel, een praktijk die erin bestaat de nog onrijpe (groene) bessen weg te snijden nog voor de rijping begint om op die manier de “overige trossen aan concentratie te doen winnen”. Volgens zijn onderzoek – een jaar lang – zou het suikergehalte in de druif bij de oogst niet beïnvloed worden door het proces van de ‘vendange verte’. “Heeft het dan nog zin om zoveel fruit te verliezen”, stelt hij zichzelf de vraag. Reeds meer dan tien jaar wordt ‘vendange verte’ in Europa toegepast maar in tegenstelling tot wat professor Anderson denkt is het eerste objectief niet een toename aan concentratie van de andere bessen, maar wel de trossen meer ruimte geven zodat schade veroorzaakt door slecht weer tijdens de laatste maand van de rijping beperkt wordt. Vandaag weten we dat de wijnstok 80% van de ‘vendage verte’ kan compenseren door de aanmaak van grotere bessen. Een ‘vendage verte’ die 30% van de bessen verwijdert zorgt uiteindelijk slechts voor een verlies van 6% aan fruit. 2007 was één van de mooiste voorbeelden. Toch is dit proces essentieel voor de verluchting van de druiven en zorgt het er voor dat de kans op rotting afneemt, vooral tijdens de laatste weken vóór de oogst, de periode dat de wijnbouwers hun stokken niet mogen behandelen.
Dialoog ja, retoriek nee! Een open dialoog tussen Oude en Nieuwe wereld op het gebied van vinificatie is zeker nodig. Eén van de meest positieve verwezenlijkingen is trouwens de vooruitgang die geboekt werd op het vlak van duurzame landbouw. Maar vermoeiende retoriek over zogenaamde wijnmythes zal ons zeker niet vooruit helpen! Daarenboven, zouden de Californiërs niet beter hun water sparen om de bosbranden te blussen in plaats van het te verspillen aan het irrigeren van hun wijngaarden?
Irrigatie De tweede mythe die Michael Anderson wil ophelderen is het gegeven dat door een tekort aan water de kwaliteit toeneemt. “Wanneer we de irrigatie beperken voor de oogst”, zegt Anderson, “dan constateren we een belangrijke terugval van het rendement en gaan de ranken zich sneller sluiten. Wanneer ze echter water krijgen tot aan de oogst wordt het bladoppervlak gehandhaafd en blijft het mooi groen, zodat we een betere fotosynthese en bijgevolg een hoger suikergehalte krijgen”.
Publiciteit
Anderson geeft toe dat irrigatie dient beperkt te worden tijdens het
© Fiona Morrison M.W.
vroegste stadium van de vegetatieve cyclus zodat het bladoppervlak gecontroleerd wordt en om een optimale vorm van de bessen te bekomen, maar hij onderstreept dat methoxypyrazine, verantwoordelijk voor niet weinig ‘groene smaken’, zijn toppunt bereikt vóór de verkleuring
17
IVV reist met u de wereld rond
In de voetsporen van de Etrusken IVV neemt u mee in de voetsporen van de Etrusken: van Livorno tot Piombino, langs de Toscaanse kust. Reeds meer dan tweeduizend jaar geleden werd in deze regio wijn verbouwd (de Etrusken nog voor de Romeinen). Toch bleef de regio in de schaduw van zijn Toscaanse buren (Montalcino, Chianti). Acquabona
De “Costa degli Etruschi” – zijn koosnaampje – was lange tijd een gebied van policultuur. Er werd amper naar de wijn omgekeken. Twee van onze IVV-speurneuzen, Marc Vanhellemont en Hervé Lalau, brengen hier het bewijs dat niets onveranderlijk is..
Uw Toscaanse wijnen, wensen jullie die “super” of typerend? Zoals in vele regio’s, twijfelt ook de Costa degli Etruschi tussen wijnen die de markt vraagt of wijnen waarin zij zelf geloven en die zij dan ook veel beter kunnen maken. De tweedeligheid (lees dubbelzinnigheid) is hier overduidelijk, vooral omwille van de hier aanwezige bobo’s van de “Internationale wijnstokkwekers”, Bordelese afdeling met barriek. Inderdaad, de supertoscaniërs zijn, in de jaren 70, aan de Toscaanse kust, niet ver van Bolgheri, ontstaan. In een reactie op de achterhaalde dekreten en tradities van de grote DOC’s (Chianti, Montalcino…) hebben enkele investeerders basiswijnen bedacht van internationaal gekende druiven zoals cabernet en merlot. Vrij geconcentreerde en in nieuwe eik gelagerde wijnen die meteen de
lokale en internationale verbruiker konden bekoren. Ze maakten hiermee een magistrale lange neus naar de lokale overheid, want deze F1-ers werden als Vino da Tavola aangemeld. Weliswaar ontypisch, waren het krachtige en goed gemaakte wijnen. Na langere veroudering hebben niet alle wijnen hun beloftes gehouden. De kwaliteitsgerichte ambitie moest soms wijken voor de commerciële hoeveelheden. De rendementen gingen de hoogte in, enz… Toch haalden ze één slag thuis: de creatie van een nieuwe DOC om ze onder te brengen: Bolgheri. Een tweede goed gevolg van deze supertoscaniërs - in reactie tegenover het immobilisme - is dat het bij de DOC-wijnboeren zelf een gezonde reactie heeft veroorzaakt. Die herontdekken, de waarde van hun terroir. Na een fase van navolging, hebben ze hun lokale druivelaars (doorgaans in de jaren 80 gerooid om plaats te maken voor de Bordelese planten) herontdekt. De wijnbereidingen werden versimpeld en de nieuwe eik verdrongen. Het fruit was terug… Gemiddeld konden de assemblages met de vermentinodruif ons bij de witte best bekoren. Bij de rode haalde deze met sangiovese de bovenhand, en ook met aleati-
co. Toch waren ook enkele assemblages met internationale druiven verdienstelijk. Maar als we dan toch Toscaans drinken, dan toch liever deze met typering en dat kan een houtgelagerde cabernet niet bieden. Ook de in erg lage densiteit aangeplante, zeer oude sangiovese van vóór de oorlog niet, zelfs met de 10 kg/wijnstok… Kortom, niks is simpel.
Een regio, 5 herkomstbenamingen De Costa degli Etruschi beperkt zich niet tot Bolgheri. Het telt in totaal 5 DOC’s.
toe. Ondanks dit blijft de zone vooral sangiovese-assemblages aanbieden. Het microklimaat is er gunstig, ietwat frisser dankzij de rivier en de koelere stromingen die van de heuvels komen. Dit laat toe goede wijnen te maken, vooral omdat tevens de wijnbereidingen sterk verbeterd zijn. -Bolgheri, met de grootste namen van de supertoscaniërs-generatie, omvat vandaag 1.300 ha, wat goed is voor 8 miljoen flessen. Toch is er een schrijnend gebrek aan eenheid. De “disciplinaire” voorziet een half dozijn mogelijke assemblages. Ofwel domineert de
- Terratico di Bibbona, de grootste, ligt in de omgeving van Livorno, net ten noorden van Bolgheri en langs de kust. Het is de recentste DOC die tussen de supertoscaners (Antinori richtte er onlangs een domein op) en de meer terroirgerichte wijnen, zijn eigenheid nog zoekt. -Montescudaio ligt op de oever van de Cecina-rivier en in de heuvels er rondom. Bestond al voor Bolgheri en benadert in zijn stijl de Chianti. Het wijnstokkenarsenaal was tot in 1990 trouwens dezelfde. Daarna liet een “disciplinare” ook internationale soorten Sughera
Februari / Maart 2008
18
IVV reist met u de wereld rond cabernet, ofwel de merlot, ofwel de sangiovese… . Terwijl de Bolgheri-wijnen van één druif, doorgaans de meest typerende, als IGT moeten verkocht worden. -Val di Cornia, zuidelijker, omvat de ertshoudende bodem van het Piomnino-voorgebergte. De bodems zijn er ook gevarieerder en liggen in een groot amfitheater, met zicht op zee. -Elba, een eiland met een wijnverleden van meer dan tweeduizend jaar. In de laatste eeuw is de aanplant sterk verminderd. Toeristen drinken het merendeel van de productie. Met de aleatico en zijn bijzonder terroir (een ertshoudende heuvel omringd door de zee). Het potentieel is echter groot.
De Costa Toscana in een notendop Van 25 tot 28 mei 2007 vond te Cecina Mare een salon plaats. De gelegenheid om in korte tijd een wijntoertje te doen, de tour van Zuid-Toscanië: 5 DOC’s en wat lokale heerlijke producten erbovenop. Alles ondergebracht in de Villa Ginori, pompeus gebouw dat als vakantieoord dient voor de Bersaglieri-familie (onverwacht indrukwekkend!) en onder het welwillend oog van Fufluns, Etruskische godheid van de wijnstok, wijn en vruchtbaarheid. De ene verrassing en ontdekking na de andere. Hierna volgt een samenvatting per DOC.
gressie, ligt tegen Piombino en geniet van de frisse zeebries. Kalendamaia 2006, 100% vermentino, heeft een goudgele kleur, is honingachtig en wat ziltig, de smaak is gespannen en heeft reliëf. Libatio Lunae 2003 (libatie of drankoffer aan de maan), een sangiovese-merlot assemblage die een volledige maceratie kent, 10 dagen durende alcoholische gisting in kuip met onderdompeling van de moerkoek (“pigeage”) en lagering in barriek (20 % nieuwe eik). Kortom, een krachtige 2003er, die lang bijblijft, niet verdrogend is en erg fruitig.
SANGIOVESE IN BESCHERMING GENOMEN Massimo Ciarcia (Bibbona) heeft de sangiovese nooit afgezworen: “Mijn vader zei dat het de wijnstok van Toscanië is en dat hij geen reden zag om die te vervangen, Toscaanse trouw”. Anderen weerstonden niet aan de verleiding van de Bordelese wijnstokken. Ze dachten anders de exporttrein te missen. Het was des te aanlokkelijker omdat wijntechnici de verdiensten van de cabernet bewierookten: eenvoudige te bereiden, regelmatige kwaliteit, vooral in deze kuststreek. Ciarcia is evenwel nog niet helemaal overtuigd: “inderdaad, de sangiovese vraagt meer aandacht, men moet hem koesteren tot zijn vrucht volledig rijp is. Maar als hij goed verbouwd wordt, geeft hij het beste van zichzelf. Men haalt er zeer goede resultaten
• Az. Rigoli : ligt in het centrum van het gebied, tussen Campiglia Marittima en Suvereto. Het domein telt 7 ha op de hellingen van de Montepitti-heuvels. Een gunstig microklimaat. Testalto 2003, 80% sangiovese, 20% merlot, 15 maanden barriek, veel laurier en broodkorst, sappig tannine dat het verdrogende van het jaar verbergt. Magistro 2004 100% ansonica passito, eind september geoogst, licht amberkleurig, de wijn smaakt naar appeltaart en acaciahoning, ook naar wat rozijn en tijm. Een flinke zuurheid houdt de smaak fris en de finale zuiver. Leccino, Frantoio en Moraiolo, de olijfolies van het domein, ruiken en smaken naar vers gemaaid gras en artisjok, zijn erg romig en vrij heftig.
• Tenuta Acquabona : : is het grootste domein op Elba, 16 ha. Deze grootte laat een breed gamma toe en ook enkele bijzondere druivensoorten. De Ansonica dell’Elba 2006 (witte autochtone druif op het eiland en in Zuid-Toscanië) heeft een peperachtige geur, een minerale smaak en blijft lang bij. Moet verouderen. De Elba Aleatico 2004 is zeer aromatisch met tonen van sleebessen- en aardbeienjam, schil van mandarijn. 185 g restsuiker, 7,5 g zuurheid en 14% vol.
DOC Elba DOC Val di Cornia • Az. Agr. San Giusto : te Piombino, klein stadje met zicht op Elba. Deze familiale exploitatie biedt een 100% sangiovese aan, de Sanguito Rosso 2004: veel tonen van geroosterd met een originele toets van honing, donker fruit en wat karamel door de één jaar durende lagering in barriek. Het tannine is nog rustiek, maar krokant en fris. • Az. Agr. Sant’Agnese : het domein, voortdurend in pro-
• Fattoria delle Ripalte : dit domein produceert nog enkel Aleatico passito. Het domein ligt tussen twee ertsmijnen. De druiven drogen 7 tot 10 dagen om een concentratie van 120 g suiker, een zuurheid van 6,5 g te verkrijgen en 14% vol. alcohol. Dit geeft aan de Aleatico dell’Elba Alea Lulendo 2005, een geur van donkere chocolade, ganache van kers en braambes, kandij, rozijn, wat peper en gedroogde bloemen. De fijne bitterheid benadrukt de aromatische kenmerken.
mee, zelfs in de zones langs de kust”. Zijn filosofie vertaalt zich in zijn wijnen: de Carraie 2004, assemblage van sangiovese en montepulciano, toont hoe interessant sangiovese is bij het verouderen. Al drie jaar oud en toch nog zeer jong, zeer fruitig in de geur, de smaak toont een bijzonder evenwicht tussen de rondheid van het rijpe fruit en de zuurheid. Het is eigenlijk de zuurheid die de wijn draagt en bovendien de nodige frisheid brengt die in vele merlots van deze zone ontbreekt. Die laatste zijn dikwijls te massief omwille van de overvloedige tonen van gekookt fruit. Zelfs de Poggio Regio 2003 (ook van Ciarcia) zeer warm jaar, redde zich dankzij de fraaie zuurheid dat het droge tannine goed opvangt. Wijnen van Bordelese wijnstokken lijken nu al verouderd
DOC Bolgheri • Michele Satta : stelt een goed wegdrinkende Bolgheri voor: Rosso 2005 assemblage van sangiovese, cabernet-sauvignon, merlot en syrah. Tonen van bosbessen met juist voldoende tannine, erg sappig. Costa di Giulia 2005, 65% vermentino en 35% sauvignon, is mineralig, toont wit fruit, ook smeuïg met wat citroen in finale. (Vervolg blz 20)
• Az. Agr. Mola : Marc Pavoletti kan ook de specialiteiten van Elba goed vinifiëren. Hij toont het met de Ansonica dell’Elba 2006. Erg gele kleur, geur van nootjes en een ietwat tannineachtige indruk in de smaak. Flink mineralig en wat ziltig. Ook zijn Aleatico delle’Elba 2006 is goed: goed rijpe bosbessen, goed verweven 150g restsuiker, krokante en geraffineerde smaak. Bolgheri
19
IVV reist met u de wereld rond stokken, in de cuvée Bibo 2006 verwerkt, 65% cabernet franc, 35% merlot: erg fruitig met wat zoethout en peper, verfijnd tannine.
DOC Montescudaio • Fontemorsi : ligt in de heuvels rondom de Vale della Cecina. Dit domein werd in 2003 door Laura Berlucchi, afkomstig van Franciacorta, aangekocht. 22 ha wijn- en olijfgaarden, het éne sluit traditioneel goed aan bij het andere. Rosso Spazzavento 2005, 85% sangiovese, 15% malvasia nera en canaiolo. Veel kaneel en muskaat, wat veenbessen- en frambozenjam, verfijnd tannine. Guadipiani 2005, 70% sangiovese en 30% merlot, tonen van rood en donker fruit, veel frisheid, erg krokant en sappig, 9 maanden barrieklagering.
Villa Gimoni
• Batzella : klein familiebedrijf in 1999 opgericht. 8 ha groot. Bianco Mezzodi 2006, hoofdzakelijk viognier: veel aroma’s van perzik, abrikoos, witte vijg, ook mineralig. Bolgheri Rosso Pean 2004, cabernet-sauvignon en franc, braambessenjam met zoethout, met wel erg ouderwetse Italiaanse elegantie. • Az. Agr. Chiappini Giovanni : ssteekt er met zijn cuvée Lienà 2004, een petit-verdotwijn. Donkere robijnkleur. De wijn lagerde één jaar in nieuwe barriek: erg kruidig, kers, rode bes, framboos, elegant en lang. De Ferrugini 2005 is een wijn die in kuip lagert en van 100% sangiovese is: krokant en leutig, erg aanhankelijk en wat rustiek tannine. • Campo alla Sughera : illustreert zeer goed de kwalitatieve benadering van de DOC Bolgheri. Op de 20 ha worden alle toegelaten wijnstokken verbouwd met een densiteit van 9.200 stokken/ha. Arnione 2004, een assemblage van cabernet-sauvignon en franc, merlot en petit verdot. 18 maanden barriek. Tonen van cassisjam, erg fris, bijna Bordelese smaak met een Italiaanse zuurheid. Adeo 2004, cabernet-sauvignon en merlot, erg gekruid en fris, fruitige geur en dito smaak, sappig en afgerond tannine.
Februari / Maart 2008
• Fattoria Terre del Marchesato : deze kelder situeert zich in het midden van de DOC, niet ver van het superbe Viali dei Cipressi, beplant met duizenden cipresbomen en opgedragen aan de dichter Giosuè Carducci. Deze 5 km lange baan leidt recht naar de middeleeuwse burcht van Bolgheri. Het is daar dat Maurizio Fusella zich ten midden van de wijngaarden gevestigd heeft. Uitstekende vermentino-wijnen. Emilio Primo Bianco 2006, in kuip vergist, floraal, smeuïg en mineralig, ietwat bitter. Ook de Papeo 2006, eerste wijnbereiding, in nieuwe barrieken, geen malolaktaatgisting, aromatisch, tomatenblad, mineralig en smeuïg. Marchesale 2004, 100% syrah, toont peper en sleebes.
• Antica Fattoria Sorbaiano : 27 ha wijngaarden in de hoge heuvels van de Val di Cecina. Een groot landbouwbedrijf met vooral policultuur. Pian del Conte 2002 sangiovese, erg geraffineerde elegantie, kantachtige tonen van rood fruit, honing en kaneel. Kruidige lengte. Rosso del Miniere 2001, 50% sangiovese, 30% cabernet en 20% malvasia nera. Met deze wijn kregen we de kans een wat oudere jaargang te proeven: sleebessenjam, aardbei- en braambessenkonfituur, erg verfijnd tannine alhoewel nog goed present, fraaie lengte met veel frisheid.
DOC Terratico di Bibbona Miele, olio e chocolate
• Leopoldo I di Toscana : Léopold I van Lotharingen, Groothertog van Toscanië, was in de 17de eeuw de eigenaar. Er is sindsdien wel veel veranderd. Nicola d’Aria haalde zijn inspiratie in Bordeaux. D’Aria 2006: 50% cabernet franc, 40% merlot en 10% petit verdot. Veel fruit met wat tonen van peper, aromatische kruiden, karaktervol, duidelijke zuurheid, wat stevig tannine, veel lengte
• Apicoltura Dr. Pescia brengt een reeks verbazende honingsoorten, finessevol en aromatisch krachtig. Ik die van honing hou, werd getroffen door de honing van klimopbloesem (miele di edera), intens geurend, intens smakend, met een verbluffende frisheid en een streepje tannine. De honing van aardbeiboombloesem (miele di corbezzolo) is bijzonder en verrast met zijn bitterheid. De honing van brem (mieli di macchia) smaakt naar abrikoos, vijg, en is krokant zoet, erg savoureus.
• Az. Agr. Felciatello: een domein van 5 ha met 6 jaar jonge wijn-
20
Bovendien brengt het domein een hydromel (honingdrank) die 3 jaar in barriek lagerde. Erg origineel, fris en delicaat aromatisch, totaal in tegenstelling met wat sommige banale gelijkaardige drankjes bieden. • Cioccolateria Conca d’Oro, Domenico D’Affronto, een gevierd chocolatier heeft enkele wijnpralines gecreëerd (In het Italiaans zegt men ook praline, in Frankrijk hebben ze het meer over bonbons of chocolats). Klassiek, dat wel, maar de techniek is bijzonder: 40 % wijn met 60% chocolade, lauw gemengd. De wijn is zoet of droog. De Praline di Brunello is zeer fris, doet aan kers en kruiden denken. Praline di Amarone heeft een mooi bittertje, wat tonen van aardbei en rode bessengelei, ook wat Tabasco-achtige kruiden, frisse lengte met een finale waar de chocolade goed benadrukt wordt. Praline di Reccioto doet wat nootachtig aan, men neemt ook de karakteristieke vluchtige tonen van de wijn waar. • Az. Agr. Massimo Ciarcia die naast lekkere wijnen ook een excellente olijfolie maakt op basis van de Leccino-olijf. Erg groen gekleurd, wat artisjok en groene banaan, erg zalvende smeuïge smaak en een vrij heftige brandende nasmaak.
Deze redactionele cuvée kwam tot stand door de assemblage van de schrijfsels van Marc Vanhellemont en Hervé Lalau Voor verdere inlichtingen, zie blz 52
(1) ) Met dank aan Filippo Magnani, onze Toscaanse FIJEVkompaan, die het ons mogelijk maakte om samen met een internationale groep wijnhandelaars en wijnrubriekhouders de eerste editie van het Festival Costa Toscana, mee te maken. Zonder zijn hulp zou dit artikel nooit het daglicht (en ook het nachtlicht) hebben gezien
Dossier van de maand
Bergerac, een andere grote wijngaard
Hartje Zuidwest-Frankrijk vinden we de Bergerac, die andere grote wijngaard in Aquitanië. Aan beide kanten van de Dordogne, verspreid over 12.800 hectaren, met in het noorden de Isle en in het zuiden de Dropt. Paysage de Montravel © Sanders
Helemaal in het verlengde van de wijngaarden van Bordeaux is Montravel de eerste wijngaard die we tegenkomen, onmiddellijk na die van Castillon-la-Bataille en die van de Côtes de Francs in de Gironde. Aan de andere kant van de Dordogne zitten we aan het uiteinde van de Entre-deux-Mers, het koninkrijk van de botrytis met de zoete wijnen van Saussignac en Monbazillac. Op het hoger gelegen deel van Bergerac treffen we Pécharmant aan dat het bij rood houdt, terwijl buurman Rosette zoet prefereert. Bergerac, Côtes de Bergerac, rood, rosé, wit, droog, zoet en likoreus geven pit aan al deze gemeenten die zorgen voor een rijk en vooral heerlijk netwerk in de Périgord. Cabernet sauvignon, cabernet franc, merlot en côt (malbec) zorgen voor structuur, breedte en karakter in rood, terwijl sauvig-
Het gaat hem over ronde en soepele wijnen waar de expressie van het fruit belangrijk is. Het is echter niet uitgesloten dat sommige wijnbouwers vlezigheid en kracht, doortimmerde en complexe wijnen verkiezen die veeleisender zijn qua voorafgaandelijk werk in de wijngaard. Hoewel enkele wijnbouwers kiezen voor het onmiddellijk persen van de blauwe druiven worden de meeste roséwijnen verkregen door de saignée-methode die het dubbele voordeel heeft rosé te produceren én rode wijnen geconcentreerder te maken. De kleur van de roséwijnen varieert dus van zacht roze tot helder lichtrood. Rendement en alcoholvolume zijn identiek aan die van de rode wijnen. De aromatische frisheid van het rood fruit domineert, maar is tegelijk complexer met roséwij-
non blanc, sauvignon gris, sémillon en muscadelle zich lenen voor de expressie van wit, zowel droog, zoet als likoreus.
De regionale appellaties BERGERAC De appellatie Bergerac verenigt rode wijnen, rosé en droge witte wijnen. Ze mogen geproduceerd worden in heel het gebied van de Bergerac en vertegenwoordigen de helft van de regionale productie. Rode wijn mag afkomstig zijn van most met een minimum van 162 g natuurlijke suikers per liter en mag na vergisting een alcoholvolume bezitten van minimum 10% en maximum 13% met minder dan 3 g restsuiker per liter. Het basisrendement werd vastgelegd op 55 hectoliter per hectare.
nen die peperachtige en kruidige accenten aannemen, zelfs met aroma’s van gebak. De witte wijnen zijn droog, hun gehalte aan residuele suikers moet onder de 4 g per liter zitten, hun alcoholvolume tussen 10% en 13% en de most moet voor eventuele verrijking 144 g natuurlijke suikers per liter bevatten. Het basisrendement voor wit werd vastgelegd op 60 hectoliter per hectare. Fris, levendig en fruitig zijn de witte wijnen hoofdzakelijk afkomstig van sauvignon. (Suite en page 26)
21
Dossier van de maand CÔTES
DE
BERGERAC
Côtes de Bergeracwijnen mogen in heel de appellatie Bergerac geproduceerd worden. Hierbij kiezen de wijnbouwers voor het beste van hun productie: hetzij door reeds te kiezen in de wijngaard, met voorbestemde percelen, of in de kelder met aparte tanks. De productievoorwaarden zijn uiteraard strenger: voor rode wijnen, 180 g natuurlijke suikers in de most; na vergisting moet het alcoholvolume tussen 11% en 13,5% zitten; het wettelijk basisrendement moet onder dat van de bergeracwijnen liggen, met name 50 hectoliter per hectare. Het is niet verplicht, maar deze wijnen krijgen meestal een vatlagering mee van één tot twee jaar. Zodoende zijn de rode côtes de bergeracwijnen voller, rijker en complexer met rijpe fruitaroma’s gelinkt aan typische geuren van het verblijf op eikenhouten vaten. Wanneer bergeracwijnen geliefd zijn omwille van hun frisheid en instant drinkplezier, zijn de côtes de bergerac eerder bewaarwijnen waar het potentieel afhangt van de kwaliteit en de complexiteit van de jaargang. Altijd al hebben de wijnbouwers van de Bergerac speciale wijnen of selecties gemaakt, maar het is van in 2003, in het kader van de productie van Côtes de Bergerac, dat de goedkeuring officieel wordt toegekend na botteling. De witte wijnen van de Côtes de Bergerac zijn nooit droog maar
altijd zoet. De wijnbouwers moeten druiven oogsten met 178 g natuurlijke suikers per liter. Het basisrendement is vastgelegd op 50 hectoliter per hectare en het uiteindelijk alcoholvolume moet tussen 11,5% en 14,5% liggen. Voor de restsuikerconcentratie, de “residuele suikers”, is de wijnmaker vrij: hetzij tussen 4 en 54 g per liter. Qua aromatische frisheid en levendigheid zitten deze wijnen vrij dicht bij de droge witte bergeracwijnen, maar qua smaak gaan ze van lichtzoet tot heel zoet.
De crus MONTRAVEL «In Monte Révélationem», of “in het naar boven gaan kreeg ik de openbaring”, dit volgens de etymologen om de oorsprong van dit voormalig versterkt dorp te duiden dat in 1622 door Louis XIII (Lodewijk de 13de) met de grond werd gelijkgemaakt. Het is hier dat in 1533 de filosoof Michel Eyquem de Montaigne geboren werd, schrijver van de Essais. De wijngaard van Montravel reikt tot aan de helling van de rechteroever van de Dordogne en situeert zich in het verlengde van de wijngaard van Castillon-la-Bataille. Niet altijd werd er oppositie gevoerd tegen Bordeaux: bijna 5 eeuwen, van 1307 tot aan de Franse revolutie, hoorde de wijngaard toe aan het rechtsgebied van Bordeaux.
Muscadelle © Sanders
Montravel is een van de oudste Franse appellaties. Zijn productiegebied werd in 1922 vastgelegd, lang voor de geboorte van de gecontroleerde herkomstbenamingen, de AOC’s.
bevestiging krijgen als “likoreuze wijnen verkregen zonder chaptalisatie”.
De witte wijnen van Montravel Origineel zitten we in de streek van de witte druivensoorten. De wijnbouwers van Montravel zijn trouwens gekend om hun droge en zeer minerale witte wijnen. Volgens de normen van de moderne oenologie rijpen de wijnen op fijne droesem, somtijds gevolgd door een verblijf op nieuwe eikenhouten vaten dat hen voorziet van structuur, complexiteit en bewaarpotentieel. Sémillon en sauvignon zijn de hoofdingrediënten, maar muscadelle, waar de “Bergeracois” bijzonder fier op zijn, voorziet de wijnen van een persoonlijke noot op gebied van geur en smaakkarakter. Van deze drie druivensoorten maken ze in Montravel ook zoete wijnen. Met laatgeoogste druiven en een rijping van 12 tot 18 maanden produceert men onder de appellatie Côtes de Montravel lichtzoete tot zoete wijnen. Sommige wijnbouwers gaan extremer en produceren nog rijkere, intensere en complexere wijnen van overrijpe druiven onder de appellatie Haut-Montravel. Het gaat hem om zoete tot likoreuze wijnen. Deze laatste zijn op dit moment het voorwerp van afwijking binnen het INAO, maar heel binnenkort gaan zij officieel
Vendangeuses © Burdin
Februari / Maart 2008
Semillon © Sanders
22
Montravel en rood In de loop der jaren kregen blauwe druiven de overhand op witte: vandaag vertegenwoordigen ze 70% binnen Montravel. Zodoende werd de knowhow van de wijnbouwers in 2001 omgezet in een lokale Montravel-appellatie voor rode wijn. Een herkomstbenaming die moet voldoen aan uiterst strenge voorwaarden: de aanplantingsdichtheid moet meer of gelijk zijn aan 5000 stokken per hectare; rode montravel moet een wijn zijn met minimum 50% merlot in de samenstelling; de wijn moet minstens 18 maanden rijpen; de goedkeuring wordt slechts verleend na botteling. Het zijn wijnen die de zachtheid en soepelheid van de merlot verenigen met de rechtlijnigheid van de cabernet en de mineraalheid van het terroir.
PÉCHARMANT Pécharmant is de robijn van de Bergerac, want het is de enigste appellatie die exclusief voorbestemd is voor rode wijnen. Het is een kleine wijngaard van 400 ha, hoog gelegen in een halve cirkel op de noordelijke uitlopers van de stad Bergerac met rijke en complexe wijnen die hun diepgang halen uit een bijzondere ondergrond van zuidelijk gerichte hellingen.
© Sanders
Dossier van de maand
De naam komt van de samentrekking van het Keltisch woord “Pech”, dat het reliëf van deze helling omschrijft, en van “Armand”, voornaam van een wijngaardeigenaar van vóór de 13de eeuw. Het is de oudste wijngaard van de Bergerac met sporen die leiden naar de 10de eeuw. Vroeger werd deze wijngaard ook wel “Vinée Nord” genoemd. De wijnen van de Vinée waren de enigste toegelaten wijnen in Bergerac die gecommercialiseerd werden: het ging hem over de wijnen van Pécharmant en Rosette in het noorden en die van Saussignac en Monbazillac in het zuiden. In 1992 versterkten de wijnbouwers van Pécharmant hun positie, waarbij de productievoorwaarden binnen hun appellatiedecreet strenger werden: de plantdichtheid werd opgekrikt tot 4000 stokken per hectare; het basisrendement werd verlaagd naar 45 hectoliter per hectare; het minimaal natuurlijk suikergehalte in de most werd naar 180 g per liter gebracht en het uiteindelijk alcoholvolume moest tussen 11% en 13,5% zitten.
druif die 7% van de wijngaard voor zijn rekening neemt. Zoals de haast zwarte kleur reeds doet vermoeden zijn pécharmantwijnen rijk, intens en vlezig met een strak raster, geknipt voor het verouderen op fles.
lot overgelaten. Vandaag zorgen een twaalftal wijnbouwers voor leven in dit wijngebied, goed voor zo’n duizend hectoliter. De wijnen komen van drie traditionele druivenrassen: sémillon, sauvignon en muscadelle. De druiven worden overrijp geoogst en botrytis is mooi meegenomen. De most moet een minimum van 204 gram natuurlijke suikers per liter bevatten en na vergisting moeten de wijnen minimum 11% alcoholvolume bezitten met 8 tot 54 gram restsuikers per liter. Over het algemeen zijn het zachte en fruitige wijnen, lichtzoet van smaak. Maar sommige wijnen met botrytis, manueel geoogst en gevinifieerd in houten vaten, kunnen een pak rijker en intenser zijn
SAUSSIGNAC De wijngaard van Saussignac is gelegen op de linkeroever van de Dordogne. De Bordeaux verlatend is het de eerste die de wijnroute van de Bergerac opent. Zijn plateaus en hellingen leunen aan bij die van Monbazillac, meer naar het oosten. Middenin het land van de Botrytis Cinerea vinden we er pareltjes van de Bergerac. Saussignac is vrij paradoxaal: het is een van de oudste wijnregio’s waarvan minstens sporen teruggaan tot de 9de eeuw, en die met name vernoemd worden in diverse literaire werken van Rabelais, maar het is tevens ook de jongste appellatie van de
ROSETTE Het universum heeft zijn nevel van Rosette, de mensheid zijn steen van Rosette en de Bergerac... zijn wijn van Rosette. Gesitueerd in het noordwesten van de Bergerac, op de zuidelijke hellingen van de Dordogne, is Rosette die andere wijngaard van de voormalige Vinée Nord. Het is een piepkleine wijngaard van 124 hectaren waarvan slechts een dertigtal effectief druiven produceren. Deze in 1946 geboren appellatie voor zoete witte wijnen werd lange tijd aan zijn
De wijnen van Pécharmant worden geproduceerd door een dertigtal onafhankelijke wijnbouwers en een vijftiental coöperators. Ze gebruiken de twee cabernets alsook merlot, maar zijn in die zin apart omdat ze ook malbec hanteren, hier côt genoemd, een Paysage de Bergerac © Sanders
© Sanders
regio, geboren in 1982. Daarvoor vonden de wijnen van Saussignac aansluiting bij de appellatie van de Côtes de Bergerac waaraan de naam van hun gemeente werd gekoppeld. Het appellatiegebied verenigt vandaag ongeveer 900 hectaren, verdeeld over de vier gemeentes van Gageac-Rouillac, Monestier, Razac de Saussignac en Saussignac. Voor het ogenblik produceren de wijnbouwers er gemiddeld iets meer dan duizend hectoliter, een peulschil in vergelijking met de feitelijke productiecapaciteit van 22.500 hectoliter. Logisch gezien moet het volume de volgende jaren stijgen. Zo schroefden de wijnbouwers van Saussignac de productieregels op om in 2005 de strengste appellatie van likoreuze wijnen te worden in het Franse zuidwesten. - Minimum 5000 stokken per hectare - Maximum 10 ogen per stok - Uitsluitend gebruik van sémillon, sauvignon en muscadelle - Suikerconcentratie verkregen door edele rotting of natuurlijke passerillage (indroging) (Vervolg blz 28)
23
- Verplichte manuele oogst met opeenvolgende plukbeurten - Verbod van cryoselectie (gedeeltelijk bevriezen) en alle andere concentratie- en verrijkingspraktijken. - Minimum rijkdom van 289 gram natuurlijke suikers per liter in de most - Minimum eindrendement van 25 hectoliter per hectare Deze vereisten, gelinkt aan het terroir en de knowhow van de wijnbouwers, laten toe bijzonder fijne likoreuze wijnen te produceren die zoetheid en levendigheid combineren, gekonfijte en frisse tonen, kracht en finesse.
MONBAZILLAC Laatste etappe van de gemeentelijke appellaties in de Périgord of de ouderlijke fierheid van de Bergeracois, de wijn van leenheren en prinsen: het goud van Monbazillac. Iedere zichzelf respecterende liefhebber van likoreuze of gebotrytiseerde wijnen moet de geschiedenis kennen van deze pionier op het gebied van late en door botrytis aangetaste druivenoogst. Het waren met name de monniken van Saint-Martin die in de 10de eeuw hun wijngaard vergeten waren, waarbij hun druiven aangetast raakten door de edele botrytisschimmel.
lon, sauvignon en muscadelle. De druivelaars aangeplant op de noordelijke flanken van de Bergerac, op 50 tot 180 meter hoogte, maken in de herfst gretig gebruik van de ochtendmist die ontstaat door de nabijheid van de rivier en op die manier voor edele schimmelvorming zorgt. Ook de wijnbouwers van Monbazillac legden zichzelf in 1999 nieuwe en strengere productieregels op. - Het basisrendement mag niet hoger liggen dan 27 hectoliter per hectare - De most moet een minimum aan 221 gram natuurlijke suikers per liter bevatten - Na vergisting moeten de wijnen een minimum alcoholvolume van 13% bevatten, alsook een minimum aan 45 g restsuikers per liter Zoals alle grote likoreuze wijnen zijn de wijnen van Monbazillac rijk en vol, met een olie-achtig aspect. Wanneer de aanwezigheid van muscadelle in de samenstelling goed afgewogen is geeft dit de wijnen een opvallende frisheid met een knap evenwicht. Stevig als een rots kan monbazillac perfect verouderen, waarbij heel oude jaargangen vaak nog een opvallende expressie vertonen
© Burdin
Dossier van de maand
APPELLATIE BERGERAC (ROOD)
Bergeracwijnen worden verondersteld instapwijnen te zijn. Tegelijkertijd maken enkele wijnbouwers meer vlezige, corpulente en op hout gerijpte wijnen, zonder echter de appellatie Côtes de Bergerac op te eisen.
**** DOMAINE DE CONTI CUVÉE ANTHOLOGIA 2000
Gelegen op de linkeroever in de Dordognevallei, in het verlengde van Saussignac, vertegenwoordigt de wijngaard van Monbazillac 3.600 hectare sémil-
Schitterende intense en complexe neus die gekookt fruit, leder, kruiden en toetsen van balsamico mixt met tonen van menthol en anijs. Heel mooie brede en volumineuze smaak van bij de aanzet. In het middenrif herkennen we een strakke en gestructureerde vlezigheid. Het fruit glipt door de mazen heen, met prikkelende anijstoetsen, terwijl zwarte chocolade
Château de Monbazillac © Burdin
Vue de Bergerac © Burdin
Februari / Maart 2008
24
en kersen op likeur tevoorschijn komen. In de finale herkennen we opnieuw veel sappig fruit.
*** CHÂTEAU LA BRIE CUVÉE PLÉNITUDE 2003 Ondanks een bloedheet jaar is de neus bijzonder fris met impressies van kers en zwarte bes, pepertoetsen, licht rokerig en broodmie. Goede mondvulling met een fluwelige romigheid. Een rechtlijnige wijn die tot aan de finale overdondert zonder een spier te vertrekken. Veel vers fruit, meer bepaald kers. Eén tot drie jaar is aangewezen om zijn structuur wat af te ronden.
**(*) CHÂTEAU LE PAYRAL 2004 CUVÉE TERRES ROUGES Mix van vers fruit, peper en sappige aroma’s. Zeer mooi, fijn en smakelijk met fruit over de gehele lengte dat krokanter wordt naar het einde toe, aangevuld met enkele zoete en
Dossier van de maand
APPELLATIE COTES DE BERGERAC (ROOD)
© Burdin
De wijnen van de Côtes de Bergerac zijn voller, krachtiger en gemaakt om te bewaren. Maar het evenwicht en het weelderig fruit van de geselecteerde wijnen hieronder doen het nu reeds uitstekend! peperachtige accenten. Mooie lengte. Wordt nog beter na karafferen.
**(*) DOMAINE DE CONTI LA TRUFFIÈRE DE CONTI 2005 Delicieus fijne neus met delicate aroma’s van vuursteen, vers fruit en confituur, gerookte tonen en een puntje teer. Ontzettend mooie en zachte smaak, boordevol vers fruit met een zachte en smakelijke smeuïgheid. Een wijn voor alle gelegenheden.
**(*) CHÂTEAU LA COLLINE CUVÉE COTÉ SUD 2005 Rijker aan cabernet sauvignon (30%) is de neus krachtiger, warmer, gestoeld op gestoofd fruit, peper en zoethout. Zeer mooi evenwicht waarbij finesse en rondeur via een smakelijke weg tot aan de finale leiden waar het fruit zich mengt met een heerlijk zoetje.
** CHÂTEAU MONESTIER LA TOUR 2005 Het gekookt fruit domineert, gemixt met een puntje anijs en een wolkje rook. Goed gestructureerd en vol van smaak. De toon zit goed, vlezig, terwijl één tot twee jaartjes nodig zijn om de tannines te doen versmelten.
** CHÂTEAU LA COLLINE CUVÉE CÔTÉ OUEST 2005 Gekookt fruit gemixt met krachtige peper- en anijstoetsen. Door de 90% merlot is de smaak rond en zacht, rijk aan fruit, meer bepaald kersen, en een aromatische toets van steenfruit. Licht meelachtig tannine in de finale.
** CLOS
DU
MÈGE 2006 ***(*) CHÂTEAU TOUR DES GENDRES CUVÉE LA GLOIRE MON PÈRE 2005
Zeer mooie wijn met impressies van vers fruit, pas geplette kersen en bosaardbeien. Mooi evenwichtig, een wijn boordevol frisheid waar het fruit continu komt aandraven. Een smakelijke wijn.
DE
Neus van knapperig vers fruit, kersen en aardbeien. De peper, een exotisch toetsje en een puntje menthol vermengen zich ermee. Schitterende volle smaak, mooi breed en smeuïg. Een fijne en zachte tanninetoets maakt het compleet. De aangehouden toon is perfect en blijft zo tot en met de finale waar het fruit terug komt opzetten.
** VIGNERONS DE SIGOULÈS CUVÉE CANTUS TERRA 2005 Fijne neus gekenmerkt door gerookte toetsen, zelfs teer, gemixt met gekookt fruit. Mooie ronde smaak met een goed volume en een melkachtige fluweligheid. In de finale krijgt het fruit de bovenhand ten opzichte van de lichte tannines die vragen om ondersteund te worden door het bord.
*** LE MOULIN DES DAMES 2005 « CHÂTEAU TOUR DES GENDRES » Geconfituurd fruit, gedomineerd door bosbessen, bestrooid met bakkerijgeuren. Goede smaak, rechtlijnig, met een eerder luchtig volume. Goede structuur, gezet en opmerkelijk. Het fruit is gevoelig frisser in de finale en wordt gelinkt aan een lichte groentoets.
*(*) CHÂTEAU LES MARNIÈRES 2005 Fijne en discrete neus, vers fruit, aangestipt met kruidige toetsen. Zeer mooie mondvulling, evenwichtig en rond. Pittig vers fruit, hetgeen we mogen verwachten van een eenvoudige maar goed georchestreerde wijn. Helemaal op het eind, een vegetaal toetsje.
*** CHÂTEAU MONESTIER LATOUR CUVÉE EMILY 2004 Het hout domineert op dit ogenblik, exotisch en balsamicoachtig. Het aanwezige fruit en de peper kunnen het tegen elkaar opnemen. Goede mondvulling, mooi volume en knappe breedte. Het fruit komt helemaal tot uiting, van begin tot eind, zonder zwaktes, tot en met de finale.
*(*) JULIEN DE SAVIGNAC 2005 Gerookte, geroosterde en sappige neus. Mooie ronde en smeuïge wijn waarbij de geuren in de smaak terugkomen. Eenvoudig en met een zeer goed evenwicht. Voor bij een etentje onder vrienden.
*(*) BRENNUS 2004 CUVÉE DE LA CAVE DE PORT DE STE FOY
ling met een goed volume en luchtig. In het midden komt er een warm toetsje opzetten, weelderig fruit met veel kersen en zelfs vijgen. Goede stevigheid en mooie lengte met fruit dat doorheen een netwerk sijpelt van licht ondersteunende en romige tannines.
**(*) CHÂTEAU BELINGARD CUVÉE ORTUS 2005 de neus wordt gedomineerd door hout met gerookte accenten en broodmie. De kersen op likeur en de peper blijven op de achtergrond. Mooie duidelijke en diepe smaak. De structuur, strak en goed geplaatst, houdt over de gehele lengte stand, zonder uitersten. Het fruit sijpelt binnen, de ene keer vers, de andere keer gekookt, en koppelt zich aan een melkachtig romig draadje. In de finale opnieuw zacht hout en warm brood.
** CHÂTEAU LADESVIGNES CUVÉE VELOURS ROUGE 2003 de geur schommelt tussen rood fruit, paprika’s en kruiden. Heel mooie fruitige wijn, rond en soepel. De structuur is er, zij het discreet. Een eenvoudige maar bijzonder goed gemaakte wijn. Zoals de naam reeds zegt, fluwelig
** DOMAINE DE L’ANCIENNE CURE CUVÉE ABBAYE 2004 fijne neus gericht op knapperig rood fruit, peper en toetsen van muskus. Goede mondvulling, rijk aan vers fruit, smakelijk en vlezig. De lichtgroene toets in de finale refereert naar de jaargang
*** EXCELLENCE DU CHÂTEAU LES TOURS DES VERDOTS 2005
Fruit, accenten van exotisch hout, peper en toetsen van saus. Goede ronde smaak, soepel over de hele lijn. Mooi volume en goed evenwicht.
Vers fruit gemengd met peperaccenten en impressies van ijshoorntje. Zeer mooie mondvul-
25
(Vervolg blz 30)
Dossier van de maand APPELLATIE MONTRAVEL (ROOD)
Geur van mooi fruit met exotische toetsen, een lichte en frisse anijstoets, muntachtig. Mooie mondvulling met een goed volume en vlezig. Krachtig in het middenrif dat vervolgens versmelt. Mooie stevigheid en zeer goede lengte. Nog heel melkachtige toetsen in de finale, maar boordevol vers fruit.
Deze montravelwijnen zijn verbazingwekkend gelijkvormig qua expressie. Alle geproefde wijnen zijn bijzonder goed georchestreerd, trouw aan hun terroir en geen enkele komt vergezocht over. Stuk voor stuk verdienen ze een plaats in uw kelder.
***(*) CHÂTEAU LAULERIE 2005 Rood fruit, peper en een puntje muskus. Zeer rijke smaak van vers fruit. De structuur toont over de gehele lengte een raster, zonder uitersten. Een rechtlijnige wijn met knapperig fruit. De finale is wat stug en bijzonder melkachtig, maar het is een bewaarwijn.
*** MON RAVEL CUVÉE BOLÉRO 2005 Kruidige neus, teer en mooi fruit. Goede vlezige smaak met fruit, fruit en fruit! In het middenrif komen er tannines om de hoek kijken, een beetje drogend in de finale, maar het fruit blijft mooi overeind.
*** CHÂTEAU LES FARCIES DU PECH’ 2005
© Burdin
een warm puntje opzetten, waar we romige en houtachtige accenten herkennen.
DE IVV SELECTIE Bergerac Domaine de Conti, Cuvée Anthologia 2000 Côtes de Bergerac Château La Tour des Gendres, Cuvée La Gloire de Mon Père 2005 Pécharmant Château Terre Vieille 2005 Montravel Château Laulerie 2005
**(*) CHÂTEAU MOULIN GARREAU CUVÉE MISS DIANE 2005 Verbazingwekkend vers fruit, afgewerkt met peper. Mooi soepele en smakelijke mondvulling. De structuur neemt in het midden de bovenhand en leidt ons naar de finale waar een vrij krachtig spel gespeeld wordt met de alcohol. Hoe dan ook, het fruit is er, rijk en smakelijk.
APPELLATIE PECHARMANT
**(*) CHÂTEAU PUY SERVAIN TERREMENT 2004
Grote pécharmantwijnen zijn rechtlijnige wijnen met een strakke, fijne en vlezige structuur en een onverstoorbare houding. In mooie wijnjaren zoals 2005 zijn ze vrij monolitisch en kunnen ze stug overkomen. Hoe dan ook hebben ze klasse, maar vragen ze een tikje meer geduld.
CUVÉE
*** CHÂTEAU LE RAZ CUVÉE LES FILLES 2005 Fruit, peper, lichte anijsaccenten. Zeer mooie mondvulling, soepel, luchtig en fluwelig. Schitterende algemene fruitsmaak, bijzonder smakelijk. Een rechtlijnige structuur die mooi aanhoudt tot en met de finale.
**(*) CHÂTEAU
DU
Vers rood fruit, muskus en kruiden. Heel mooie mondvulling met een goed evenwicht. Veel fruit. De aanwezige tannines zijn gesloten. Een puntje groen op het einde, maar we zitten in 2004! Te drinken omwille van zijn fruit.
Qua geur wordt het fruit en de peper gedomineerd door muskus en hout. Mooie mondvulling, evenwichtig, soepel en fluwelig. Mooi fruit over de gehele lengte met heel zachte tannines. De finale wordt verfijnd door houtachtige en romige toetsen.
*** L’ANCIENNE CURE CUVÉE SÉLECTION COLLECTION 2005 Rijke en complexe neus: vers fruit, pepers en accenten van exotisch hout. Mooie brede en volle smaak, boordevol fruit. Mooie structuur die nog niet helemaal tot uiting komt. Vrij krachtig, goede lengte, waarbij de finale een tikje warm is maar rijk aan fruit.
** CHÂTEAU PIQUE-PEYRE 2004 Fijne en complexe neus met fruit gelinkt aan kruiden, exotische toetsen en impressies van anijs. Mooie brede smaak, soepel en luchtig, boordevol fruit. Een zachte en makkelijke wijn.
BLOY 2005
Rijke neus van vers knapperig fruit met peper- en melkachtige accenten. Zeer mooie volle smaak, zacht en smakelijk, met fruit over de gehele lengte: een bonbon!
**(*)M
DE
MASMONTET 2003
Fijne neus met een paar evolutieve accenten, licht exotische houttoets, tonen van room en menthol, en fruit uiteraard. Mooie soepele smaak, heel rond. Gestoofd fruit. Tot en met de finale komt er © Burdin
Februari / Maart 2008
26
© B di
***(*) CHÂTEAU TERRE VIEILLE 2005
Dossier van de maand APPELLATIE SAUSSIGNAC **** LE VIN DE BOB DU CHÂTEAU BELLEVUE LA VALLÉE 2002 (I.S.: ttt)
© Burdin
Mooie neus van vers fruit, cidertoetsen, gekonfijte abrikozen, honing, bijenwas en een discrete aldehydefrisheid. Mooie, fijne en elegante smaak. Weelderig fruitig, gedomineerd door gekonfijte tonen. Perfect evenwichtig dat ons haast doet vergeten dat het een zoete wijn is. Net voor de finale, een gegrilde toets die plaats ruimt voor een mix van perzik en peer die het geheel overnemen. Schitterend elegant.
DEGUSTATIE VAN ZOETE WITTE WIJNEN Net zoals ergens anders zijn de zoete wijnen van de Dordogne verschillend qua stijl, gaande van lichtzoet tot heel zoet, dik en likoreus. Natuurlijk geven de diverse herkomstbenamingen ons reeds een hint op het gebied van wettelijk bepaalde suikergehaltes en leggen ze een link naar hetgeen we mogen verwachten, maar toch. Langs de ene kant hebben de wijnmakers een marge op het gebied van toegestane suikers bij het samenstellen van hun wijnen; langs de andere kant, ook al is het suikergehalte gelijk, kan naargelang de oogst, die meer of minder “gebotrytiseerd” is en waarbij de wijnen meer of minder complex zijn, het gevoel van zoetheid anders overkomen. De hieronder geselecteerde wijnen zijn geannoteerd naargelang hun kwaliteit, maar ook naargelang hun zoetheid of suikerindicatie S.I. (van t = licht zoet tot ttttt = enorm zoet), dit om een duidelijker smaakbeeld te krijgen.
***(*) LE VIN DE BOB DU BELLEVUE SUR VALLÉE 2003 (I.S.: ttttt)
CHÂTEAU
Intense en volle neus van gekonfijte abrikozen en honing. Gegrilde accenten en een fris aldehydepuntje. Mooie, zeer rijke en smeuïge smaak. Krachtige gekonfijte aroma’s die onophoudelijk binnenstromen. Het is bijna een likeur en zou een tikje meer frisheid kunnen gebruiken, maar 2003!
APPELLATIE COTES DE BERGERAC * CHÂTEAU COURTS LES MÛTS 2005 (I.S.: t) De neus doet denken aan een droge witte wijn: toetsen van citrus, sauvignon en mineraal. Mooi fris van smaak, citroen en pompelmoes, heel lichtzoet van karakter.
CHÂTEAU TOURMENTINE 2005 (I.S.: t) Zachte geur van citrus en witte perzik. Frisse wijn met een heel lichtzoet karakter. .
APPELLATIE COTES DE MONTRAVEL * CHÂTEAU MASMONTET 2005 (I.S.: t) Neus van verse bloedperzik met gekonfijte accenten. Fijne smaak
***(*) CHÂTEAU COURTS LES MÛTS 2001 (I.S.: ttt)
met goed aanwezige citrus en een licht zoetje. In de friszure finale worden impressies van gekonfijt fruit aan de citrus toegevoegd.
Fijne neus, gedomineerd door gedroogde abrikozen, honing, accenten van was en wat citrus. Zeer mooie brede en luchtige smaak. Het fruit balanceert tussen gekonfijte accenten en weelderig verse citrus. In de finale domineert geplette appel en grapefruit. Het evenwicht is juist, men vergeet de suiker. Mooie en goede lengte.
APPELLATIE HAUT-MONTRAVEL **(*) CHÂTEAU PUY SERVAIN TERREMENT 2005 (I.S.: ttt)
CUVÉE
Fijne en weelderige neus. Frisse, florale en gekonfijte tonen met honingaccenten en gegrilde toetsen. Goede olieachtige smaak. Vers fruit in het begin, daarna gekonfijt fruit en toetsen van gedroogde en gegrilde vruchten in de finale. Een licht opvallende zoetheid, heel fijn.
27
*** VENDANGE D’AUTREFOIS CAVE COOPÉRATIVE DE SIGOULÈS 2005 (I.S.: ttt) Volle neus van perzik, witte bloemen, gedroogde abrikozen en honing. Mooie mondvulling, fris met veel fruit. In de finale, gegrilde en gerookte toetsen die ons de zoetheid van het begin doen vergeten.
APPELLATIE MONBAZILLAC **** GRANDE MAISON CUVÉE DU CHÂTEAU 2003 (I.S.: tttt) Bijzonder frisse neus, vooral floraal en mentholachtig. Gekonfijte accenten en honing. Zeer mooie volle smaak, soepel en smeuïg, bijzonder fris. Weelderig fruit dat balanceert tussen gekonfijt en vers. Goede lengte, fruitige finale met wat toast.
**** CHÂTEAU LA RAYRE PREMIER VIN 2003 (I.S.: tttt) Schitterende fijne en frisse neus: citrus, confituur, gekonfijte accenten, romig en boterachtig. Schitterende mondvulling, juist qua evenwicht, met smakelijk fruit en een fris puntje over de hele lijn. In de finale, accenten van gegrild en een opvallende pepertoets. Heel mooie wijn.
**** CHÂTEAU LA RAYRE 2001(I.S.: ttt) Verbazingwekkende en intense neus van exotisch fruit, oude sherry, banketbakkersroom en wat citrus. Schitterende brede mondvulling, bijzonder luchtig. Vers fruit over de hele lijn, met citrustoetsen zoals in een droge wijn. De gegrilde toetsen en de honing verrijken het palet. Mooie lengte. Schitterend elegant. (Vervolg blz 32)
Dossier van de maand
***(*) CHÂTEAU HAUT MONTLONG 2002 CUVÉE FONT ROMAINE (I.S.: ttt) Zeer fijne neus met accenten van boter, honing, citrus en kweepeer. Brede smaak, luchtig en bijzonder delicaat. Speels vers fruit. In de finale, samen met enkele houttoetsen, reepjes gekonfijte sinaasappelzeste en gedroogd fruit. Mooi evenwichtig en fris over de hele lijn.
***(*) GRANDE MAISON CUVÉE DES MONSTRES 2003 (I.S.: tttt)
Fijne neus, gekonfijt, gedroogde abrikozen, cider en een fris puntje aldehyde. Mooie brede en smeuïge smaak met over de hele lijn fijne aroma’s van gekonfijt fruit en gegrilde tonen. Goed evenwicht dankzij de zuren die echter niet minder zouden moeten zijn. Finale met gegrilde tonen, abrikozen en vanille.
*** CHÂTEAU DE MONBAZILLAC 2003 (I.S.: ttt)
APPELLATIE BERGERAC (DROOG WIT)
*** CHÂTEAU LA RAYRE PREMIER VIN 2002 (I.S.: ttt) Fijne en frisse neus, heel floraal, witte perzik en kweepeer. Brede smaak en luchtig. Heel mooi evenwicht. Minder volumineus dan de 2003 maar juist van toon, waarbij de frisheid het zoet doet vergeten. Goede lengte.
**(*) DOMAINE MOULIN POUZY 2003 (I.S.: tt) Fijne neus van citrus en pasta van kweepeer. Brede en luchtige smaak: de citrus is aanwezig, de kweepeer ook. Het evenwicht zit goed.
***(*) CHÂTEAU HAUT THEULET 2003 (I.S.: ttt)
Discrete neus, gekonfijt fruit en een fris aldehydepuntje. Zeer mooie wijn met zowel vers als gedroogd fruit. Luchtige smaak. Eerlijke toetsen van citrus in het middenrif, waarbij het gedroogd fruit, de gegrilde toetsen en de vanille de finale kenmerken. Licht zuurtje over de hele lijn.
Februari / Maart 2008
© Burdin
Fijne en discrete neus. Toetsen van vanille, gegrild en een tikje aldehyde. Volle en smeuïge smaak. Het gekonfijt fruit is aanwezig maar wordt gedomineerd door het hout met aroma’s van gerookt, gegrild en vanille. Goed evenwicht en mooie lengte.
Fijne ingetogen neus: lichte tonen van citrus, bloemen, gekonfijt fruit en vanille. Brede smaak, smeuïg, zowel fris als volumineus. In de finale neemt de zoetheid de bovenhand, gemixt met gegrilde aroma’s. Goede lengte.
Neus gedomineerd door gekonfijte aroma’s, geplette appel en een fris aldehydepuntje. Breed en smeuïg qua smaak. Mooi evenwichtig door een krokante citrus-
In de Bergerac worden verschillende types droge witte wijn gemaakt. Er zijn de eenvoudige, makkelijke, frisse en levendige types. En er zijn de meer complexe, vaak op hout gerijpte wijnen. Beiden leunen aan bij de expressie van witte bordeaux, de wijn van de buren. Maar er zijn ook wijnbouwers die rijker, vetter en minder speelse witte wijnen produceren. Langs de ene kant omdat bepaalde wijnbouwers technieken uit de Bourgogne overnemen, langs de andere kant omdat ze bijna allemaal muscadelle gebruiken. Sommige wijnbouwers wijden zelfs een volledige wijn aan deze druif.
***(*) CHÂTEAU LES TOURS DES VERDOTS 2004 (I.S.: tttt)
**** CHÂTEAU TOUR DES GENDRES, CUVÉE MUSCADELLE PETITGRAIN 2005
***(*) CHÂTEAU TOUR DES GENDRES, ANTHOLOGIA DU DOMAINE DE CONTI 2005
Fijne neus die peper mixt met muskus, citrus en minerale tonen. Schitterend volle smaak, soepel, luchtig en zijdezacht. De smaak is zacht met vers fruit en bloemen, waarna die richting finale naar citrus overgaat, gevolgd door muskus en peper. Helemaal op het einde wordt het warm puntje gecompenseerd door een frisse citroentoets.
Intense en complexe neus van citrus, groene peper, gedroogde bloemen en mango. Mooie luchtige en zijdezachte smaak. Toets van hout, gevanilleerd en licht gerookt, gemixt met veel citroen. Een lichte impressie van zout leidt ons naar de finale waar een warm puntje en een massa citrus voor een feestje zorgen.
***(*) CHÂTEAU PANISSEAU, CUVÉE DIVIN 2005 Fijne, elegante en intense neus van citrus, boter, vanille en enkele florale accenten. Mooie brede en olieachtige mondvulling. Het vers fruit, de perzik, de citrus en de bloemen blijven tot en met de finale stevig overeind, waarna een krokant zuurtje zich verbindt met de lichte warme toets en het tikkeltje groen.
**(*) CHÂTEAU HAUT-BERNASSE 2001 (I.S.: ttt)
28
*** CHÂTEAU TOUR DES GENDRES, CUVÉE DES CONTI 2006 Intense, florale en minerale neus met gerookte accenten. Mooie zijdeachtige en florale smaakaanzet, evoluerend naar zure bonbons en dit tot aan de finale.
*** CHÂTEAU PANISSEAU, CUVÉE LA MUSCADELLE 2005 Gerookte neus, muskusachtig, met mediterrane accenten van Beaumes de Venise, peper en kruiden.
t
Rijke maar ingetogen neus van ietwat dominerende honing, bijenwas, gedroogde abrikozen en boter. Schitterende brede en luchtige smaak. Gekonfijte aroma’s met reepjes verse citrus. Een erg zoete wijn, maar mooi fris. Goede lengte, finale met gekonfijt fruit en gegrilde accenten.
DEGUSTATIE VAN DROGE WITTE WIJNEN
©S h
(I.S.: tttt)
frisheid. In de finale, toetsen van gebrand hout en toast. Goede lengte.
B
***(*) DOMAINE DE L’ANCIENNE CURE CUVÉE «EXTASE» 2001
Dossier van de maand
Zijdezachte mondvulling. Het fruit doet denken aan perzik en muskaat. De accenten van peper die daarop volgen domineren de finale. Goede lengte.
*** DOMAINE DE L’ANCIENNE CURE, CUVÉE «EXTASE» 2006 Verbluffende neus van likeur. Afwisselend fris en gekonfijt met enkele accenten van menthol, boter en peperkoek. Mooie vette smaak, boordevol fruit. Een licht houttoetsje, broodmie en gerookt. Fijnzurig puntje met een korreltje zout.
*** CHÂTEAU LES TOURS VERDOTS 2006
DES
Sprankelende citrustonen met exotische toetsen en wat boter. Zijdeachtige smaak, zelfs olieachtig in het begin. In het midden geven de citrustonen pit aan de aroma’s van hout, vanille en rook, dit tot en met de finale met veel verse citroen.
**(*) CHÂTEAU DES EYSARD, CUVÉE PRESTIGE 2006 Intense neus met dominerende accenten van hars en hout. Vers fruit en romige toetsen. Vlezige smaak. Een friszurige lijn zorgt van het begin tot het einde voor frisheid. Finale met getoaste accenten.
**(*) GRANDE MAISON, CUVÉE SOPHIE 2006
**(*) MOULIN DES DAMES 2006 CUVÉE MUSCADELLE PETIT GRAIN Intense neus van bloedperzik, witte bloemen en een tikje zoethout. Volle en luchtige smaak. Knapperige citrus. Duidelijke citroentoets in de finale. Een warme toets, dit over de hele lengte.
** CHÂTEAU
PAYRAL 2006
Fijne neus, fris en elegant met bloemen, bloedperzik, toetsen van boter en hars. Prachtige brede en zijdeachtige smaak. Alle aandacht gaat uit naar bloemen en vers fruit. Mooie lengte die wordt afgesloten met een lichtwarm toetsje.
Verbluffende neus van gember en honing, peper en accenten uit de oosterse keuken. Volle smaak met opmerkelijke oosterse aroma’s tot aan de finale waar we gekonfijte citroen herkennen
***(*) CHÂTEAU MOULIN GARREAU, CUVÉE MISS DIANE 2005
APPELLATIE BERGERAC ROSE
***(*) CHÂTEAU MASBUREL, CUVÉE M 2005
** CHÂTEAU LA COLLINE, CUVÉE COTÉ SUD 2006
Gerookt, boteraccen t en en een tikje anijs domineren de geur. Brede smaak, luchtig en zijdeachtig. Vers fruit met vooral bloedperzik en grapefruit, vervolgens gemixt met een zurige toets, dit tot en met de finale. Goede lengte.
Prettige, frisse wijn. De citrus domineert maar wordt bijgestaan door minerale tonen en een toetsje van teer. Zacht, zijdeachtig en fris bij de aanzet; krokant naar het einde toe met een warm puntje.
** CHÂTEAU GRINOU, CUVÉE TRADITION 2006 Zachte en fijne neus met exotische toetsen, lychee, grapefruit en appel. Goede vlezige en zijdeachtige smaak. Het fruit gaat richting citrusvruchten, aangevuld met witte bloemen. Een lichtwarme finale DES
*** CHÂTEAU MOULIN CARESSE, CUVÉE CENT POUR 100 2005
Fijne neus met uitbundige toetsen van banketbakkersroom, hout, bloemen en fruit met een tikje menthol. Mooie brede en luchtige smaak, zijdeachtig. In het midden wordt het hout duidelijk met tonen van gerookt, gegrild en vanille, impressies die ons naar de finale leiden waar ze in contact komen met citrusvruchten en citroen. Goede lengte.
Leuke wijn met veel vers fruit en krokante citrus, zacht maar tegelijk pittig. Een eenvoudige wijn, goed vlezig, boordevol frisheid.
** CHÂTEAU Roze pompelmoes, boter en discrete toetsen van teer. Mooie smaak, heel fris en lichtzurig met een zoet accent in de finale die naar een warm puntje leidt.
LE
***(*) CHÂTEAU DU BLOY, CUVÉE LE BLOY 2005
*** CHÂTEAU LE RAZ, CUVÉE GRAND CHÊNE 2005 Florale neus, citrus en een exotisch puntje; hout met accenten van gerookt en hars. Mooie zijdeachtige smaak met een heerlijke florale frisheid. In de finale krijgen we opnieuw citrus met een warm toetsje
EYSARDS 2006
Frisse en fijne neus van citrus en witte perzik. Mooie en krokante smaak met veel citrus. Veel citroen in de finale.
29
Rosé of clairet? Bij diegenen die wij geproefd hebben gaat het hem om donkerkleurige roséwijnen met een rijke expressie of lichtere clairets met een fijne uitdrukking.
** JULIEN
DE
SAVIGNAC 2006
Fijne en intense neus, fruitig en mineraal. Goede en stevige smaak, elegant ook. Het fruit, de romige aroma’s, de frisheid, het is er allemaal. Goed afgewogen, het klein warm toetsje op het einde even niet meegerekend.
*(*) DOMAINE HAUT-MONTLONG, VIN D’UNE NUIT 2006 Mooie frisse wijn: aardbeien, enkele accenten van veldbloemen (Vervolg blz 34)
de Saint Exupery © Schoentgen
Bergerac © Schoentgen
APPELLATIE MONTRAVEL (DROOG WIT)
Dossier van de maand en vers hooi. Over de hele lijn, goede zijdeachtige smaak. In de finale, romige en boterachtige toetsen. .
koppelen aan appelconfituur of wat te plaatsen naast opgelegde haring? Uitdagingen zat
Direct uit de koelkast, ongewoon maar eenvoudig, en top met droge witte wijnen
*(*) CHÂTEAU BOUFFEVENT 2006 Intense neus, heel clairet, met typische accenten van fruit, peper, melkachtige tonen en boter. Brede en rijke smaak. Een licht sprankelend en zurig toetsje maken de wijn bijzonder fris.
* DOMAINE DU MOULIN-POUZY 2006 Prettige, fijne en frisse wijn met accenten van grenadine en zwarte bes. Zijdeachtige en frisse smaak, licht citroenachtig in de finale.
Fabian Barnes DE IVV SELECTIE In droog: • Château Tour des Gendres, cuvée Muscadelle Petitgrain 2005 • Château du Bloy, cuvée Le Bloy 2005 In zoet: • Le Vin de Bob du Château Bellevue La Vallée 2002 • Grande Maison Cuvée du Château 2003 • Château La Rayre Premier Vin 2003
GEITENKAAS
MET HONING
OP PEPERKOEK EN
CHÂTEAU LA COLLINE, CUVÉE CÔTÉ SUD 2006 (BERGERAC BLANC SEC) © Burdin
om smaakvolle gerechten aan wijnen te linken die in theorie voor valse noten zouden zorgen.
BIJZONDERE PARTNERS Een reis door de wijngaard van de Bergerac met verbluffende wijnontmoetingen: divers, expressief en boeiend.
De wereld verandert, de keuken verandert, de manier van leven en de gewoonte van de consument zijn in beweging, continue en pijlsnel. Daar waar de bollebozen van de gastronomie, de tempelbewakers, de enige experten zijn die geraadpleegd worden om te schrijven over het tafelgebeuren, is de kans groot dat het gastronomisch generatieconflict uitmondt in twee parallelle werelden. Het (omstreden) succes van een Jamie Oliver liegt er niet om.
Donkere chocolade in rode wijn, droge wijn die geurt naar likoreuze, zoete wijn met een neus van sherry… Onze gedachten dwalen af naar uitdagende combinaties tussen wijnen en gerechten. Weg met de traditionele « tafelkunst » ! Opgewonden lopen we hard van stapel en met de open flessen binnen handbereik gaan we in de koelkast op zoek naar ongewone maar misschien wel passende combinaties. De verrassing van het succes brengt ons in een roes, zo erg dat we een meer serieuze studie op poten zetten
Maar over naar het fornuis ! Een oefening als deze moet onder vrienden gebeuren ! Om wijn met gerechten te combineren moet men de oenoloog aan de keukenchef koppelen. De baas van de kurkentrekker en die van het vuur moeten zich echter aan enkele regels houden : - de keuken moet eenvoudig zijn, doenbaar en relatief snel. Ze moet zodanig representatief zijn dat iedereen ze kan uitvoeren zonder speciale apparatuur en specifieke kennis. - de keuze van de wijn moet ieders smaak respecteren en reflecteren. Niet iedereen houdt van rode wijn, niet iedereen van zoete wijn… dus waarom geen alternatieve combinaties?
Een restje huisgemaakte peperkoek, een klein geitenkaasje van Rocamadour en een pot Toscaanse honing meegebracht uit Firenze volstaan voor deze heerlijke boterham. Eenvoudige, frisse en nerveuze wijnen zijn hier niet op hun plaats. Ook complexe wijnen, vet en met veel hout, zijn geen goede partners. Wijnen die daar tussenin zitten, olieachtig maar niet te krachtig, fris en vlot, doen het daarentegen uitstekend: de Cuvée Côté Sud de la Colline is er zo een.
BRUSSELSE SPRUITJES MET BOTER EN CHÂTEAU DU BLOY, CUVÉE LE BLOY 2005 (MONTRAVEL BLANC SEC) Een paar Brusselse spruitjes, gestoomd maar nog krokant binnenin, heel even gebakken in boter met wat Guérandezout en vervolgens lauw geserveerd met enkele korrels fleur de sel. Hierbij hebben we een ronde, vette en fruitige wijn nodig met weinig hout, met een fijne en discrete neus. Schitterend was het huwelijk tussen de spruitjes en de cuvée Le Bloy 2005.
Terug van de markt met boodschappentassen vol heerlijke ingrediënten kan het feest beginnen : hoe rundvlees combineren met een Monbazillac, een Montravel Geitenkaas met honing op peperkoek
Februari / Maart 2008
Brusselse spruitjes met boter
30
Dossier van de maand COPPA,
APPELCONFITUUR MET
ROZIJNEN EN
CHÂTEAU MOULIN CARESSE 2005 (MONTRAVEL BLANC SEC) Soms roepen wijnen bepaalde smaken op. Fijne Italiaanse coppa gaat nu eenmaal goed bij Montravel, maar bij de Moulin Caresse kwamen er opeens oosterse parfums aanzetten met een vleugje zachte fruitigheid. Een hapje coppa, een toefje appelconfituur met licht gekarameliseerde rozijntjes, een slokje Moulin Caresse… en daar gaan we op ons vliegend tapijt ! Bij kaas doen de complexe, rijke en vette wijnen uit de Bergerac het bijzonder goed. De wijn van de familie de Conti, Château Tour des Gendres 2006 (Bergerac blanc sec) deed ons wegdromen bij een oude Comté. Zacht en fijn, een subtiel huwelijk tussen fruitigheid en gerookt, zo blij van elkaar te ontmoeten dat ze in elkaars armen vielen. Een romige gorgonzola doet het natuurlijk prima met zoete wijn, maar wij vonden een zielsverwant met een droge witte wijn. De Cuvée Extase van Domaine de l’Ancienne Cure 2006 (Bergerac blanc sec) met zijn lichtzoete neus, zijn fruitigheid en florale tonen, raakte het geestdriftig eens met de zachte smeuïgheid van de gorgonzola.
Verbazingwekkend ! Wie van ons heeft er geen bokaal of blik Zweedse specialiteiten in de koelkast staan, meegebracht van bij de beroemde meubelketen
die « alles voor in huis » heeft ? Gemarineerde, opgelegde en gesuikerde haringen die luisteren naar de naam « Inlagd Sill » harmoniëren schitterend met zoet wit uit de Côtes de Bergerac: licht, fris en levendig.
moet daarom zorgen voor tegengewicht. Al deze kwaliteiten vonden we terug in de Côtes de Bergerac van Château la Tourmentine 2005. La Tourmentine is als een jong meisje dat zich in de armen stort van een stoere kerel.
Warm en smeuïg ! VARKENSHAASJE MET TRUFFELOLIE EN CHÂTEAU COURTS-LES-MUTS 2005 (CÔTES DE BERGERAC MOELLEUX)
Plezierige recepten, ver van ingewikkeld of gekunsteld!
Het varkenshaasje wordt zachtjes gestoofd met look en verse rozemarijn. Het wordt vervolgens geserveerd met een streepje truffelolie en in boter gekarameliseerde perziken. Bij dit gerecht zijn lichtzoete wijnen het meest geschikt. Discreet en fris zijn ze op hun best. Château Courts-Les-Muts verleidde ons door zijn evenwicht, frisheid en discretie. Finesse en discretie aan beide kanten, een harmonieuze en tedere ontmoeting.
GOUDBRUIN GEBAKKEN KALFSLEVER EN CHÂTEAU DE MONBAZILLAC 2003 (MONBAZILLAC) Afgedroogd en lichtjes in de bloem gewenteld, en vervolgens goudbruin gebakken in zoute boter. Geserveerd zonder kruiden, maar vergezeld van een klein trosje witte druiven en huisgemaakte aardappelpuree. Het merendeel van de zoete wijnen die we proefden waren veel te siroopachtig of te overheersend met de lever. Maar de Château de Monbazillac 2003 met zijn ultrafijne aroma’s van koffie, crème brûlée, zeer discreet, combineerde er perfect bij. Een landelijke ontmoeting, boordevol ouderwetse charme
RUNDERHAAS MET SINAASAPPEL EN CHÂTEAU LA RAYRE, CUVÉE PREMIER VIN 2001 (MONBAZILLAC)
Tajine van kip met gedroogd fruit
het geheel onderlijnd door het sap van een halve citroen. Een ongelovige oenoloog en overtuigde keukenchef als start, waarna langs beide kanten een onverwachte en heerlijke ontmoeting plaatsvond tussen zachtheid, boter en citrus. Een ontmoeting tussen twee romantici. Beiden discreet door hun fijne en delicate aroma’s. Fruitig, floraal en uitermate fris. Een teder spelletje ping-pong, een siesta onder een dik donsdeken !
KERRIE
VAN KIP MET CASHEW-
LE VIN DE BOB DU CHÂTEAU BELLEVUE LA VALLÉE 2002 (SAUSSIGNAC) NOTEN EN
De runderhaas wordt aan beide kanten in gezouten boter aangebraden, liefst in een koperen pannetje. Vervolgens gaat er versgeperst sinaasappelsap overheen dat men laat heel even inkoken tot de saus begint te dikken. Serveren met een gratin dauphinois van Agatha-aardappelen, verse room, peper en zout van de molen. Amber, parfum van oude eaux-devie en gekonfijte citrus. Wijn en gerecht worden aan elkaar gelinkt door kracht en persoonlijkheid. Een uitje van twee vreemde snuiters, chic en elegant.
TAJINE VAN KIP MET GEDROOGD FRUIT EN CHÂTEAU LA TOURMENTINE 2005 (CÔTES DE BERGERAC MOELLEUX) Een tajine van kip, verrijkt met gedroogde pruimen en abrikozen, gekruid met gember, kaneel en ras el hanout. Dit gerecht is erg zoet, gekonfijt en kruidig door de gember. Een frisse, zijdezachte en fijne wijn
KALFSRAGOUT EN CHÂTEAU HAUT-MONLONG 2002 (MONBAZILLAC) De ragout wordt zo traditioneel mogelijk klaargemaakt. Wortelen, uien, champignons, kruidentuiltje, een toefje room, roux en eigeel om het geheel te binden, Runderhaas met sinaasappel
Kerrie van kip klaargemaakt met uien, gemalen cashewnoten, kokosmelk en citroensap, gekruid met een wolkje kerriepoeder, tandooripasta en een Chinese vijfkruidenmengeling. Zoals we reeds opmerkten zet de kerrie de zoetheid van de meeste wijnen extra in de verf. Tot onze grote verbazing was dat het geval met wijnen van typische passerillagejaargangen. Daarom kozen we voor een gebotrytiseerde wijn. Le Vin de Bob 2002 heeft genoeg kracht, maar eveneens de nodige frisheid en luchtigheid om tegengewicht te bieden aan de kerrie. De ene verplettert de andere niet, en omgekeerd Geen gekeuvel, maar uitbundig plezier! Deze twee zijn geen geliefden, maar dikke vrienden die eens flink de bloemetjes willen buitenzetten (Vervolg blz 36)
31
Dossier van de maand La Truffière : mooie neus van oude armagnac en oude sherry. Het deeg en de room verbinden zich met het lactische van de wijn, maar het is door het glazuur en het vleugje fijne rum dat de wijn rond, zacht en mollig wordt en schitterend combineert.
KERSENSOEP
MET INGEKOOKTE
WIJN, VANILLE-IJS EN
Tiramisu met speculaas
Kersensoep met ingekookte wijn
Zoetigheden verpakt in rood MELKEIEREN EN CHÂTEAU COLLINE CUVÉE CÔTÉ SUD 2005 (BERGERAC ROUGE)
LA
Melkeieren zoals bij grootmoeder thuis, heel eenvoudig. Cuvée Coté Sud: fruitigheid en romigheid qua neus, zachte en fluwelige vlezigheid, dit in perfecte harmonie met de eieren en de melk. En plotseling veranderden onze melkeieren in een sabayon met rood fruit…
TIRAMISU MET SPECULAAS EN MON RAVEL CUVÉE BOLERO 2005 (MONTRAVEL ROUGE) Door de lange vingers te vervangen door speculaas vullen de aroma’s van honing en gember de chocolade beter aan en krijgt het dessert meer body. Cuvée Bolero : vooral de neus van vanille, chocolade, gebrand en gerookt trok ons over de streep. De krachtige vlezigheid werd helemaal afgerond door het romige van de tiramisu.
CHÂTEAU PUY SERVAIN, TERREMENT 2004 (MONTRAVEL) Soep van kersen, kaneel, laurier, suiker en rode wijn, geserveerd met smeuïg vanille-ijs. De Puy Servain duikt recht in het hart van de kersen en de vanille en maakt zich vervolgens klaar om zich op heel het dessert te storten met zijn molligheid, gerookte accenten en gekonfijt fruit. Een prachtig geheel.
Nog erg geslaagd vonden we Château Laulerie, Cuvée Comtesse de Ségur 2005 en Château Puy Servain, cuvée Terrement 2004.
AARDBEIENTAART EN JULIEN DE SAVIGNAC 2006 (BERGERAC ROSÉ) Zanddeeg, banketbakkersroom en aardbeien, een nostalgisch dessert uit onze kindertijd. Julien de Savignac rosé : we hielden vooral van de frisfruitige neus van jonge krieken en wilde aardbeien. De aardbeien en het deeg werden met zachtheid omhuld door het ronde en delicate van de wijn. Een fijnproeversversie van het glas grenadine met een chocoladekoekje.
KOFFIESORBET EN CHÂTEAU LADESVIGNES, CUVÉE VELOURS ROUGE 2003 (CÔTES DE BERGERAC ROUGE) Stevige sorbet van koffie, subtiel op smaak gebracht met karamel. Zoals zijn naam reeds doet vermoeden omhult de Velours Rouge de koffie met zijn fruitige zachtheid en heerlijke vlezigheid. Sorbet lijkt de tannines van rode wijn extra in de verf te zetten, maar omdat ze bij de Velours Rouge reeds mooi versmolten zijn is dit een mooi huwelijk.
CHOCOLADETAART EN CHÂTEAU TERRE VIEILLE 2005 (PÉCHARMANT) Chocoladetaart van een goede patissier is een feest. Château Terres Vieilles : heerlijke neus van room en vanille met accenten van zwarte kersen en confituur. Deze rechtlijnige en strakke wijn werd ronder en soepeler wanneer hij zich aan de chocolade linkte. Nog goed vonden we Cuvée Emily van Château Monestier la Tour 2004.
Wanneer de wijnen van tafel verdwijnen… Knetterend haardvuur, gedempt licht, zachte muziek en een gezellige babbel. Wanneer het uur is aangebroken voor een goede sigaar, kan een mooie wijn heel bijzonder zijn. Moeiteloos past hij zich aan de sfeer aan, en wanneer goed gekozen worden de aroma’s van de sigaar als het ware omhuld door een zacht donsdeken. Het moet echter wel een stevige wijn zijn, eentje met karakter, volumineus en hij mag zelfs een tikje warm zijn. De wijnen van Pécharmant, stevig zoals in de jaargangen 2005, 2003 of 2000 maar afgerond en kruidig zacht door enkele jaren flesrijping, zijn excellente partners. Wij genoten van een Bergerac, de Anthologia van Château Tour des Gendres 2000 met een Cohiba Robusto. Een subliem huwelijk tussen rondheid, zachtheid, tederheid, vanille, koffie en chocolade.
Fabian Barnes In samenwerking met Kate Thomas en, voor de desserten, Nathalie Lepage. Voor verdere inlichtingen, zie blz 52
MAISON DES VINS DE BERGERAC 05.53.63.57.57
[email protected] - www.vins-bergerac.fr
MILLEFEUILLE EN LA TRUFFIÈRE DOMAINE DE CONTI 2005 (BERGERAC ROUGE)
DU
Banketbakkersroom en bladerdeeg, licht op smaak gebracht met rum en een laagje vanilleglazuur, een grote en vooral heerlijke klassieker. © Prigent
Februari / Maart 2008
Wijn en sigaren
© Burdin
32
Alambic & oude kant
200 jaar Armagnac van Boingnères Martine Lafite, beroemd en aficianado van de folle blanche, viert dit jaar het 200 jarig bestaan van zijn stokerij. Voor de gelegenheid een “dineetje onder vrienden” in de kelder, voor de gelegenheid verwarmd door de straling van de vuurhaard van de alambiek. Het verenigde de alambiek“bewaker”, de alambiekproducent, de kuiper van de tonnen en … IVV. Wat een eer, wat een emotie! Wijnkeldermeesters of zij het de meesters van de wijnkelder? We verdiepten ons in het raderwerk van deze locomotief, in de knowhowgeheimen van dit huis, zoekend naar de ziel van het Domaine de Boingnères en … we hebben het nog ontdekt ook. Gilles Bartholomo, de kuiper, vertelt ons hoeveel hij van de zomereik (Quercus robur) van de Gers houdt die zijn tonnen hun verfijnde toets geven. Hij demystificeert de zogenaamde kwalitatieve superioriteit van de wintereik (Quercus petraea) en hij herinnert er ons hierbij aan dat de herkomst van de eik al even belangrijk is als bij de wijnstok.
delde consumptie van alcohol zonder ziel, zij nodigt ons uit, chocolade met haar oude armagnacs te proeven. en brengt ons daarmee terug naar de realiteit.
Een familieverhaal
Maar ook dat eerder de fijnheid van de houtvezels belangrijk is, dan de genetica. Jean Broustet, de Gepetto van de alambiek, heeft beetje bij beetje het traject van de wijnen en al de dampen in het buizenstelsel gevolgd en onder de knie gekregen. Hij verklapt ons enkele van zijn trucjes en verfijningen die hij met de jaren in de alchemie van zijn destillatie heeft aangebracht. De onomkoombare Françis Labadie is de tempelbewaarder, de kranendraaier van dienst, de horloger van het gespin in de buizen. De sombere wenkbrauwen verdwijnen en zijn gezicht straalt als men hem vragen stelt over zijn maitresse: zijn alambiek met wie hij dag en nacht samen is. Met een tikje op het buizenstelsel corrigeert hij de melodie van de bewegende vloeistoffen in deze enorme buizenfabriek. De expert die hij is, regelt het geheel niet met die controlemetertjes. Neen, hij luistert ernaar, beleeft het. Het heeft het allemaal van zijn meester geleerd, die het ook zoals hij nu, vanuit zijn ruststoel deed. En waarin hij, dankzij de zachte warmte van de alambiek, stilletjes indommelt. Met een alert oor en het trommelvlies goed gespannen, roept hij tegen zijn assistent, zonder ook maar zijn hoofd op te richten of zelfs zijn
ogen te openen: “zeg manneke, spant daar eens wat meer aan…”. Claude Blanchard, zijn assistent, zal het allemaal moeten geleerd hebben tegen de tijd dat zijn meester met pensioen gaat. Met wijdopengesperde ogen en intens gepassioneerd, verorbert hij de kennis en vraagt hij zich nu al af: wat kan er beter? Martine is ontroerd, waarschijnlijk omdat het meest wezenlijke in de 400 l grote ton vloeit en een geur van vanille verspreidt. Of is het omdat het tweehonderdste jaar van het huis is, of het vierendertigste seizoen van de alambiek. Of is het omdat haar vader in die hitte staat te zweten. Of is het door de steeds heen en weer gaande conversatie die souvenirs oproepen, het heden en het verleden. Ze foetert, niet zonder reden, tegen de ongebrei-
33
En wij? Kleine muisjes, wij kijken ontzet toe en stellen daarbij vast in de intimiteit van een familie te zijn binnengetreden. Inderdaad, dit is een familiegeschiedenis. Ze kennen elkaar sinds hun kinderjaren. Hun ouders waren ook al bevriend. Zelfs de kok van deze avond, niemand anders dan Michel Carrère, is een intimus. Hij was voorheen werkzaam in het Bordelese restaurant La Chamade en kwam zich hier te Saint-Justin vestigen. Hij runt er een hotelletje met restaurant. Trouwens, aarzel niet om er even langs te gaan als u op weg bent naar de Pyreneeën of beter nog, bij een bezoek aan de Armagnac-regio. Martine, Gilles, Francis, Claude, Yves, allen, in alle stilte, spelen elk, met hun vaardigheden, een rol in het stuk en zijn handlangers in het schrijven van de geschiedenis van de destillatie van grootse destillaten en de alchemie die leidt tot grandioze Armagnacs. Wanneer gaan ze deze cultuur toch maar eens als Cultuurerfgoed van de Mensheid erkennen?
Fabian Barnes Voor verdere inlichtingen, zie blz 52
Rubriek uit de Rhône
Vinsobres, “cru” gezegd?… December 2007. Op het plateau van Vinsobres is ijzel koning, truffeleiken rillen op hun wortels. Het stadje ligt aan de voet van de helling. In deze periode sluimert de wijnstok en dit zet aan tot bezinning. Sinds één jaar bezit Vinsobres zijn gemeentelijke AOC-status. In de gloednieuwe brochure van het wijnbouwerssyndicaat staat, zonder hun regio te verloochenen, de fiere titel “Vinsobres, Cru des Côtesdu-Rhône”. Communicatief spitsvondig of realiteit? We zullen eens kijken…
Een unieke site Dat is het! En ze zijn er fier over, de wijnboeren: “Wij, wij liggen het meest noordelijk in de Zuidelijke Côtes-du-Rhône”. “Je kunt het zelf vaststellen, hier ga je niet zomaar wijn verbouwen, hier kies je voor, hé”. Jawel: Vinsobres, midden in de bossen, bereik je slechts na enkele haarspeldbochten. Van hoog boven de site en vanaf de weg van Valreas, zie je de eigenheid ervan: een naar het zuiden gericht terras, smal, dat de loop van de Aygues volgt. De helling die er aan grenst, is breder met het dorp ertegenaan. De helling is redelijk steil, want klimt van 250m snel naar 350m. Net erboven en tot de Coriançon-beek ten oosten, treft men de heuvels. Ten westen, een plateau dat nauwelijks merkbaar tot 450 m hoog reikt. Ziezo, nu kent u de 4 subregio’s van het Vinsobres-gebied. Een dekselse identiteit, als je het mij vraagt, geografisch dan toch.
Februari / Maart 2008
gen, met daarbij de nodige koelte, geven aan de syrah (en ook grenache) van Vinsobres een fraaie elegantie, dankzij een goede structurerende zuurheid. Maar nu loop ik al voorruit op de proeverij.
De geboorte van een cru
che en syrah. Vandaag bestaat de aanplant uit 72% grenache (77% als men alleen de 25 jaar oude wijnstokken telt). Syrah volgt met 18%. Cinsault, mourvèdre en carignan elk met 3 % worden als toevoegsel gebruikt. Het bleek een verstandige keuze. De goede thermische schommelin-
Vinsobres in cijfers en data. Vinsobres verkreeg sinds februari 2006 het gemeentelijke AOC-statuut. Voordien maakte het deel uit (sinds 1957) van de groep Côtesdu-Rhône Villages die ook de naam van de gemeenten mogen vermelden. Sedert 1937 mochten ze de AOC Côtes-du-Rhône opeisen. Het gebied vormt een soort amfitheater, ligt in het zuiden van de Drôme, tussen Valréas, Orange en Nyons. De steile opgang ging gepaard met een strengere afbakening van de percelen. Vandaag telt de cru nog slechts 1.385 ha en de gemeentelijke AOC. geldt enkel voor de rode wijnen. De andere types moeten onder AOC. Côtesdu-Rhône op de markt komen. Vinsobres heeft een eeuwenoude geschiedenis, maar een recent klimatologisch evenement verklaart deze hoge vlucht. In 1956, het jaar van de grote vrieskoude, vroren de vele olijfbomen in het dorp op enkele na, allemaal kapot. Het zette de bewoners aan zich op een andere landbouwtak te storten: de wijnbouw. Op aanraden van de INAO destijds, koos men voor de nieuwe aanplantingen resoluut voor grena-
VERBLIJVEN TE VINSOBRES Naast heerlijke wijnen kan Vinsobres zijn bezoeker ook vergasten op weelderige vergezichten en ook een fraai gebouwenpatrimonium. Een kleine protestantse enclave net naast de Pauselijke Staten. Het wijndorp ligt op een steile helling. Dit biedt de bezoeker vanaf de “Place du Temple” een prachtig uitzicht op de Ventoux in het zuiden. Naar het noorden ziet de gast een mozaïek van wijngaarden, afgewisseld door bosjes en olijfbomen. Voor diegenen die veeleer het echte voedsel dan het voer voor de geest verkiezen, moeten we Le Petit Bistrot aanbevelen (04 75 27 61 90). U vindt hier bed, bestek en authenticiteit. Het is lid van de
34
Wat er ook van zij, in 2006 en na 6 jaar van onderzoek, heeft de INAO Vinsobres de gemeentelijke AOC toegekend. Die jaren dienden om het juiste profiel van de wijntypering te bepalen. Typeren is een woord dat in de wijnliteratuur vaak misbruikt wordt. De wijnboeren van Vinsobres hebben die typering willen objectiveren. Het “Centre de Recherche et de Développement Oeno-agronomique” van Suze-laRousse werd gevraagd met sensorische analyses en in twee fases die typering te bepalen. Rode wijnen van eerst 8, daarna 13 kelders, over 6 jaargangen van 1994 tot 2000, zijn getest geworden. Op deze wijze kon er van tussen de lijnen een profiel bepaald worden, wat ook de kwaliteit van de jaargang en de wijnbouwers moge wezen.
“Association des Bistrots de Pays”. In Rochegude aan de voet van het kasteel, is er nog zo eentje: Le Café du Cours (04 75 98 24 83). En als je er toch bent, waarom dan eens niet tot aan het kasteel van Suze la Rousse, zetel van de wijnuniversiteit rijden? Daar worden cursussen in het wijnproeven op alle niveaus georganiseerd. Nog een uitstapvoorstel: het dichtbijgelegen Montbrison sur Lez met een wijnmuseum op het Domaine des Treilles (04 75 53 51 69). Prachtige collectie van landbouwwerktuigen. Er worden ook biowijnen en bio-olijfolie verkocht. En voor de fashion victims hooked op Provencaalse hebbedingetjes is er La Durance, een fabriekswinkel te Grignan (04 75 04 87 53).
Rubriek uit de Rhône
Nuttige adressen Caves particulières Château de Rouanne
Dit profiel wordt getekend door fruit (tonen van kleine donkere bessen, die daarna wat jamachtig worden), een evenwichtige zuurheid, een goede tanninestructuur, en bovenop een goed bewaarpotentieel. Te Vinsobres is de syrah zelden overrijp, hij geeft niet dat hoofdige type niettegenstaande de alcohol. De betere wijnbouwers weten de verschillende terroirs te bespelen. Zij verkrijgen resultaten die meer dan interessant zijn door de grenachedruiven van de helling te mengen met de syrahdruiven van het plateau. Een cru, om er wat mee te doen? Naast de terechte eis van een erkende identiteit, is het de wijnbouwers er om te doen hun verbondenheid te vrijwaren. En het heeft al zijn vruchten afgeworpen: strangers in town. Zo zijn JeanPierre Perrin (Domaine de Beaucastel) en de Belg Constant Duquesnoy zich op deze AOC komen vestigen… ze kunnen uitgroeien tot de vaandeldragers voor Vinsobres, net als Jaume, Rouanne, La Vinsobraise of Chaume-Arnaud. Vandaag wordt de productie van Vinsobres door 19 domeinen en 4 coöperaties verzorgd en vergeten we daarbij het dozijn handelaars van buitenaf niet. De productie bedraagt actueel zo een 15.000 hl (tegenover 27.000 hl ten tijde van de A. Côtes-duRhône Villages Vinsobres). Het
04.75.27.77.40
[email protected] Domaine Autrand 04.90.70.90.16
[email protected] Domaine Chaume-Arnaud 04.75.27.66.85
[email protected] Domaine Constant-Duquesnoy 06.77.38.23
[email protected] Domaine du Coriançon 04.75.26.03.24
[email protected] Domaine Coste Chabrier 04.75.98.30.42
[email protected] Domaine de Deurre 04.75.27.62.66
[email protected] Domaine Gramenon 04.75.53.57.08 Domaine Jaume 04.75.27.61.01
[email protected] Domaine Le Pré Neuf 04.75.27.63.95
[email protected] Domaine Le Puy du Maupas 04.90.46.47.43
[email protected] Domaine La Péquélette 04.75.27.68.69
[email protected] Domaine de Montine 04.75.46.54.21
[email protected] Domaine du Moulin 04.75.27.65.59
[email protected] Domaine Perrin et Fils 04.90.11.12.00 www.perrin-et-fils.com Domaine Paul Henry 09.60.00.73.60
[email protected] Domaine Peysson 04.75.27.67.33
[email protected] Domaine Saint-Vincent 04.75.27.61.10 Domaine Thorburn
[email protected]
comité van de Vinsobres-wijnboeren, voorgezeten door Philippe Bertrand, telt vandaag 130 aanhangers, zowat de totaliteit van de AOC-producenten in de gemeente.
De proeverij 14 december ll., na een ritje doorheen de wijngaarden, werd te Vinsobres een wijnproeverij georganiseerd door de Comité des Vignerons. Deze omvatte 4 jaargangen. Het IVV was er bij (het vond plaats onder het gemeentehuis, vrij symbolisch voor hun gehechtheid aan de lokale wijn. We zijn hier niet in Parijs). Ziehier onze voorkeuren..
Caves coopératives SCA La Vinsobraise
04.75.27.64.22
[email protected] SCA du Nyonsais 04.75.26.95.00 www.coop-du-nyonsais.fr SCA Coteaux de Saint-Maurice 04.75.27.63.44
[email protected] Cave du Prieuré 04.75.27.60.11
De 2007-ers
Négociants
LA VINSOBRAISE **
Cellier des Dauphins
mooi fruitig, rode bessen, aardbei, cassis. Fraai en rond tannine, zijdeachtig en goede structuur.
Jérôme Quiot Sélection
DOMAINE
La Compagnie Rhodanienne Les Grandes Serres Louis Mousset Maison Bouachon
DU
CORIANÇON **(*)
kruidig, zoethout, stevig, elegant, mineralig in finale, sympathieke zuurheid.
Maison Gabriel Meffre Ogier Cave des Papes
DOMAINE JAUME ALTITUDE 420 *** R & D Vins Saint Benoit
schitterend fris fruitig, geplette aardbei, krachtige smaak, zoethout, zeer mooi.
Vignobles Du Peloux
(Vervolg blz 24)
35
04 75 96 20 06 www.cellierdesdauphins.com 04 90 83 73 55 www.jeromequiot.com 04 66 37 48 20 04 90 83 72 22 04 75 00 10 34 04 90 83 58 35 www.maisonbouachon.com 04 90 12 32 32 www.gabriel-meffre.fr 04 90 39 32 32 www.ogier.fr 04 66 82 96 59 04 90 83 51 36 www.saintbenoitvins.com 04 90 70 42 00 www.vignoblesdupeloux.com
Rubriek uit de Rhône De 2006-ers CAVE DE LA VINSOBRAISE DIAMANT NOIR NOIR (DE TOPWIJN IN DE NIET-BARRIEKWIJNEN) **(*) mooi fruitig met rode besjes, voor rode wijn typerend mooi tannine (60% grenache, 40% syrah).
DOMAINE DU MOULIN (DENIS VINSON) **(*) fruit met wat evolutie, compote achtig, goede en krachtige smaak, ietwat hout, matig tannine in finale.
Nieuwigheden - Ontdekkingen - Hartendieven
PERRIN & FILS «LES CORNUDS» **(*) doet aan cassisblad denken, verfijnde smaak, goede lengte, niet slecht, het genre van goed bewerkte wijn.
90% grenache, erg rond, niet al te subtiel in de geur, goed rijp, overrijp fruit, wel uitstekend lang bijblijvend.
CHÂTEAU
DE
ROUANNE ****
geur met tonen van donker fruit, goede structuur, wat leder, goede lengte, goed bewaarpotentieel.
goede geur, donker fruit, zoethout, complex, wat dierlijke tonen, erg fris, wat garrigue, onstuimig.
DOMAINE ****
even wat hout in de geur, mooie openwaaierende geur met gekookt fruit, verfijnde smaak, goede lengte. (werd onlangs gebotteld)
CAVE DE LA VINSOBRAISE THERAPIUS **** 90% syrah, 2/3 in nieuw hout voor 9 maanden. Fraaie complexe geur, wat onstuimig. Heeft malo in barriek ondergaan om het hout beter te kunnen opnemen. In de smaak erg kruidig met rozemarijn, kreupelhout, wat leer en eucalyptus in finale.
DOMAINE PEYSSON « RAISIN » **** ontriste druiven, vergist in barriek, na 3 maanden kantelt men de barriek, lagert daarna nog 12 maanden in barriek van één en twee wijnen: zeer mooi fruitig, bijna explosief, veel smaakvolume, ronde smaak, het fruit werd prachtig behouden. 15,6% vol.
Stamgast in onze hartendiefjes-rubriek. Nu met een fraaie goudgele wijn die edel geurt naar perzik, bittere appelsien met een typerend mineraal toontje erbij. De smaak toont in vergelijking met de vorige jaargangen wat restsuiker. De aanzet is vrij zacht, de goed diepgaande middensmaak benadrukt de precieze en zuivere zuurheid. In de finale heeft de prachtige zuiverheid met haar minerale strakheid het voor het zeggen. Na 24 u beluchten werd de mineraliteit nog wat meer benadrukt, wat erop wijst dat de wijn best nog drie à vier jaar veroudert.
DOMAINE PEYSSON **(*)
LE PRÉ NEUF (ROMAIN CORBIN) ***
DOMAINE JAUME ALTITUDE 420 ***
RIESLING CLOS SAINT LANDELIN 2004 - ALSACE GRAND CRU VORBOURG - RENÉ MURÉ - ROUFFACH
DU
MOULIN CUVÉE ++
BLACK TIE - AOC ALSACE - CAVE COOPÉRATIVE
veel syrah (40%), meer barriek (van twee tot vier wijnen), uitstekende aanzet, goede tonen van donker fruit, zoethout, het hout is fraai in de smaak opgenomen.
DE
PFAFFENHEIM
Een vrij onverwachte nieuwigheid in deze gerenommeerde coöperatie. Deze wijn is niet het resultaat van het samen vergisten van twee druivensoorten, maar van een assemblage van riesling- en pinot griswijnen. Het concept kan vragen oproepen, maar het resultaat mag er wezen: elegante tonen van wit fruit met in de smaak een aangename zuurheid van de riesling die door wat CO2 benadrukt wordt. In de middensmaak komt de rondheid met het wat licht bijna zoete van de pinot gris opzetten. Een trendy wijn voor de fusion-kitchen. De naam “black Tie” is het Engels voor avondkleding (smoking en lang kleed), een staaltje van goede marketing.
De 2004-ers CHAUME ARNAUD *** wat gerookt in de interessante geur, het hout is goed opgenomen, interessante zuurheid ook, eindigt op een verfijnd bittertje, erg toffe wijn.
DOMAINE JAUME RÉFÉRENCE ***(*) (MIDDENMOOT, MEER HOUT)
CABANON DE PASCAL 2004 - DOMAINE LIGNÈRES AOC CORBIÈRES
ietwat foxy, stevige beet, gerookt, goede zuurheid, zeer goede wijn, wat onstuimig, heeft nog potentieel.
De wijnen werden eertijds verkocht onder de naam Château La Baronne, voortaan met de naam van de Familie Lignères, die sinds 1958 eigenaar zijn. Deze cuvée omvat een belangrijke hoeveelheid grenache, de wijn dankt er zijn hoge alcohol aan, 15% vol. In de veeleer rijke geur noteerden we een interessante aromatische complexiteit: in alcohol gemacereerd rood fruit, kruiden, kersenjam… De smaak is verrassend suave door het perfect samengaan van alcohol en het vele fruit dat het mineralige tannine foutloos beheerst. Deze wijn smeekt om bij vlees en gebraad geserveerd te worden.
Hervé Lalau DE IVV-SELECTIE Domaine Peysson « Raisin » 2006 Vinsobraise « Therapius » 2006
Bernard Arnould
Château de Rouanne 2005
De 2005-ers DOMAINE DE LA PÉQUÉLETTE (CÉDRIC CORDIN) **(*) jong aandoende geur, flatterend, veel syrahtonen, sympathiek, goede lengte.
Domaine Peysson « Raisin » 2006 Domaine du Moulin Cuvée ++ 2005 Domaine Jaume Référence 2004 Voor verdere inlichtingen, zie blz 52
Februari / Maart 2008
Voor verdere inlichtingen, zie blz 52
36
SLOVENIË, the Eastside Slovenië (v.): Klein MiddenEuropees land, deel van het vroegere Joegoslavië. 2 miljoen inwoners. Hoofdstad: Ljubljana. Wijngaard? Om te beginnen let’s look at the east Geo-historisch Sinds een 15-tal jaar zijn enkele pioniers erin geslaagd de aloude traditie van wijnbouw te doen heropleven. Die wijnbouw kende hoogdagen tijdens het Oostenrijks-Hongaars bewind, maar beperkte zich sedert de 2de W.O. tot de productie door de staatscoöperaties van een witte en een rode wijn. Een 2de generatie, die oor heeft naar de internationale vraag, neemt nu het roer over. Dat is enerzijds lovenswaardig (de kwaliteit is erop vooruitgegaan) maar tegelijk gevaarlijk, want uniformiteit dreigt. En dit terwijl Slovenië alle troeven in huis heeft: uitstekende terroirs en familiaal gerunde bedrijven. De wijnstokken zijn Germaans te noemen en aangevuld met de onvermijdelijke internationale types. De wijngaarden bevinden zich tussen de Alpen en de Middellandse Zee. Ze zijn erg verschillend en liggen ook verspreid. Het klimaat is veranderlijk waardoor de opbrengsten met 50% van jaar tot jaar kunnen variëren. In de 20ste eeuw werd de wijngaard sterk gereduceerd, van 38.000 naar 25.000 ha. De productie ligt tussen de 700.000 en 900.000 hl/jaar. Dat geeft een gemiddelde opbrengst van 28 tot 36 hl/ha. De Sloveen verbruikt jaarlijks 45 liter. De oostelijke zones, die we hier bekijken, zijn meestal beplant met druivelaars voor witte wijn (nl. traminer, sipon, lazli risling en muskaat). Eertijds onderscheidde men zoet en halfzoete wijnen. De huidige generatie
appellaties: Dolenjska, Bela Krajina, Bizeljsko-Sremic en Smarje-Virstajn. Hier maakt men vooral assemblagewijnen. - naast de behendigheid van elke wijnbouwer, die zoals overal verschillend is, blijft het belangrijkste de beste aanpassing van de druivelaars aan de verschillende terroirs, bodems en microklimaat (duidelijk verschillend omdat het doorgaans hellingen zijn). - bovendien is het gamma telkens te breed: de Slovenen zouden zich moeten focussen op hun sterke punten. Dit zijn vooral de droge (vooral Sipon en Sauvignon) en de zoeten wijnen. Men zou de halfdroge wijnen moeten vergeten. Ook zou men de houtlagering moeten wantrouwen.
brengt met de lokale druivelaars vooral droge wijn en vult die aan met chardonnay en sauvignon. De rode (vooral pinot noir) druivelaars waren volledig verdwenen omwille van de door het Tito-regime opgelegde specialisatie. Er wordt nu volop heraangeplant. Algemene indrukken - Sipon (furmint) en sauvignon lijken de meest voor de hand liggende druiven voor de droge witte wijnen. De traminer in mindere mate. Lazki rizling (= welschriesling) voor de zoete. - De meest wijnbouwers die we bezochten, brengen zuivere wijnen. Men streeft naar een commercieel product – alhoewel men daar niet altijd in slaagt, ook niet in de meer “ontwikkelde” gebieden. Een restant is zelfs anoniem. - een vrij brede waaier gaande van industriële wijnen, marketing wijnen en gepersonaliseerde wijnen, zelfs experimentele wijnen. Aantrekkelijk, want dit laat toe aan de gevarieerde aanvraag te voldoen. - de wijnbouwers staan meestal open voor kritiek, uitwisselingen met Oostenrijkse en Italiaanse collega’s zijn niet zeldzaam en de opinie van de buitenlandse pers is meer dan welkom. Wat niet weg neemt dat velen fier zijn over hun terroir. - de herkomstbenamingen zijn in het buitenland vrijwel onbekend. De Duitse traditie om eerst de wijnstok te vermelden en daarna de origine, bevordert de bekendheid evenmin. Nog minder als het in SlavischGotisch schrift op het etiket staat. - het oosten van het land is in 2 subregio’s opgedeeld. Podravje (9.800 ha) situeert zich in het noordoosten en bundelt 6 appellaties: Maribor, RadgonaKapela, Srednje Slovenske Gorice, Haloze, LjutomerOrmoz, en Prekmurske Gorice. Posavje (8.700 ha) ligt ten zuiden van Podravje en verenigt 4
Algemeen genomen zouden vooral de Sloveense witte wijnen de Belgen kunnen aanspreken. De twee landen hebben inderdaad dezelfde visie in het verbruik van wijn, d.w.z. aan tafel. Men is ver weg van de meditatiewijnen zo geliefd bij onze Britse buren, niettegenstaande Slovenië ook uitstekende terroirs voor likoreuze wijnen bezit. Enkele onvermijdelijke adresjes: Stampar, Dveri Pax, Joannes, Pravino, Miro, Krainz en Skoranja Hervé Lalau Meer info : Bruno Gabercek,
[email protected]
VINOBLE 2008 De zesde editie van Vinoble, het wereldvermaarde rendez-vous voor likeurwijnen, versterkte wijnen en dessertwijnen, zal van 25 tot 28 mei e.k. in het Alcazar van Jerez gehouden worden. Goed duizend wijnen uit 25 landen en 120 wijnregio’s zullen voorgesteld worden. Ook zullen aanwezig zijn een duizendtal
journalisten uit 40 landen en een 50 sommeliers van de grootste prestigerestaurants. Reken daarbij ook nog eens 500 internationale verdelers van wijn. Een salon anders dan de andere, kortom, een must. Contact : www.vinoble.com
DAC Kremstal Begin december werd in Oostenrijk een nieuwe DAC (de Oostenrijkse tegenhanger van AOC) boven de doopvont gehouden. De dopeling luistert naar de naam Kremstal. Het is de eerste regio aan de oevers van de grote stroom die dit statuut verkrijgt. Het is ook de eerste regio die 2 niveaus erkent: Kremstal en Kremstal Réserve. Twee wijnstokken zijn voor deze DAC toegelaten: riesling en gruner veltliner. Kremstal, met ongeveer 2.250 ha wijnland, grenst aan drie andere gerenommeerde wijngebieden: Kamptal, Wachau en Traisental (reeds DAC).
VDQS ten dode opgeschreven Na hun collega’s senatoren, hebben nu ook de Franse volksvertegenwoordigers het afschaffingprincipe van de Vin délimité de Qualité Supérieur nog maar eens afgewezen… en teru uitgesteld. De einddatum werd van 31 december 2009 naar 31 december 2011 verschoven. Op deze datum moeten alle VDQS-producenten voor de status van AOC of Landwijn gekozen hebben. Hopelijk vóór het moment dat de AOC zich opsplitst in eenvoudige AO en echte AOC, waarvan reeds eerder en voor het heengaan van René Renou sprake was. (Vervolg blz 38)
37
Salon Club de GOURMETS Van 14 tot 17 april wordt te Madrid (Casa de Campo) het Internationale Salon van de Club de Gourmets gehouden. De 22ste editie maakt op meer dan 22.000 m_ plaats voor opnieuw 1.300 exposanten, afkomstig uit 16 verschillenden landen. Op het “menu” van deze professionele bijeenkomst zal men bijvoorbeeld de onvermijdelijke Jamón Iberico aantreffen, ook de beste Spaanse kazen (Gourmetquesos), grote keukenchefs, een atelier voor de zintuigen, een ruimte voor bioproducten (Ecogourmets) en tevens grootse wijnen. Bij deze gelegenheid wordt ook de 23ste Guia de Vinos (4.360 geproefde wijnen van 997 wijnhuizen) gelanceerd. Hij wordt uitgegeven door de organisator van het salon: el Grupo Gourmets. Men verwacht tijdens die 4 dagen niet minder dan 68.000 professionele bezoekers. Meer info
[email protected]
Na de verplichte vrijwillige bijdrage, de kwaliteitsbevorderende iRRIGATIE
GECERTIFICEERD of geïnspecteerd Het “vernieuwde” Franse INAO wenst de labeltoekenning te herzien. De idee erachter is de AOC op te waarderen. Teveel prutswijnen kregen een AOC-label. Dit dankzij de incompetentie of een te grote inschikkelijkheid van de jury (dat is uiteraard wat wij zeggen en niet wat de INAO zou beweren). Dus de nieuwe “labeltoekenning” zal binnenkort aan externe juridische waarnemers, van privaatrecht, overgelaten worden. De commissies bestaan niet alleen uit wijntechnici, maar tevens uit verbruikers en distributeurs. Een schone gedachte, ware het niet dat de voor elke AOC nieuw opgerichte “Organistation de Gestion” voor een andere weg gekozen heeft, m.n. die van de inspectie. Deze inspectie, die onder de verantwoordelijkheid valt van de Overheid en meer bepaald het INAO verleent opnieuw het recht van de labeltoekenning enkel en alleen aan professionelen van de sector, zijnde de producenten, handelaars, wijntechnici…). Men kan zich hierbij wel afvragen of dat wat gisteren niet werkte, morgen beter zou kunnen functioneren. En wat te doen met de onafhankelijkheid? Sommigen opperen dat de toevlucht tot een inspectie slechts transitoir is, in afwachting dat er voldoende officieel erkende organismen voor certificatie zijn. En dat men over jaar alles zal gecertificeerd zijn, ze beloven het ons op hun plechtige communiezieltje. Is het daardoor dat de meeste AOC’s voor de inspectie gekozen hebben? Ons pinkje fluistert ons dat de 5 jaren moeten volstaan om in het beste geval de tijd te hebben de productie te saneren. Of in het slechtste geval de onafhankelijke certificatieorganismen te fagocyteren, (Van Dale, fagocytose: de eigenschap van bep. cellen om bacteriën en schadelijke stoffen te kunnen vernietigen) uit schrik dat die zich te onafhankelijk tonen. Overigens, de hervorming brengt een verschil van formaat mee: erkend als een bevoegd operator (wat voor de bestaande wijnkelders slechts een formaliteit is) staat de wijnbouwer nu bekend als producent van AOC-wijn en
Volgens de vertegenwoordiger van de Franse Wijncoöperaties (830 kelders, 95.000 coöperanten, 50% van de Franse wijnproductie) moet irrigatie in Frankrijk toegelaten worden, zelfs in de AOC’s. “Zoals dat ook in ándere landen het geval is”. Denis Verdier – dat is zijn naam – spreekt van “kwaliteitsbevorderende irrigatie die onze zin voor innovatie zou aantonen”. Hij pleit voor de “drip irrgation” in de AOC’s en uitbreiding van de irrigatiesystemen voor de landwijnen in droge gebieden. In een totaal andere context (ziet ú al welke zin dat heeft voor de kwaliteit?), vraagt – eist - onze man voor land- en tafelwijnen de maximale rendementen met 10 hl/ha op te trekken. Ten slotte eist hij dat de interprofessionele verenigingen zouden fusioneren in een grote productie-eenheid. Indien men dat alles zou weigeren, zou hij zijn leden oproepen vanaf het eerste trimester van 2008 hun verplichte bijdragen (fraai Frans concept) niet meer te betalen.
ProWein 2008 De 2008 editie van Prowein heeft plaats van 16 tot 18 maart te Düsseldorf. Het internationale aanbod wordt dit jaar zelfs uitgebreid met de deelname van China, Turkije en Algerije. Het is nu al uitverkocht. 32.000 professionele bezoekers uit meer dan 40 landen en meer dan 3.000 exposanten uit de gehele wereld worden er verwacht. “The place to be” van de sector. Duitsland levert het grootste aantal deelnemers, gevolgd door Italië, Frankrijk, Spanje en Oostenrijk. Ook voor likeuren en alcoholen zal de bezoeker een interessant en afwisselend aanbod aantreffen. Vele kleinere stokerijen met karaktervolle producten en regionale specialiteiten zullen present zijn. De exclusieve stand “Wine’s best friends” zal ook dit jaar, gezien het succes van vorig jaar, de draad opnemen met de wedstrijd van de fijnste delicatessen in relatie met wijn. Het gaat hier over concrete voorstellen aan de distributie om hun aanbiedingen beter en ruimer samen te stellen. Het hart van de Prowein is en blijft de degustatiezone die de bezoeker toelaat om zich een idee te vormen van de thema’s eigen aan de actuele vraag van de wijnmarkt. Ongeveer 1000 producten van overal ter wereld staan elk jaar ter beschikking van de proever. Dit concept is uniek in de wereld. Contact : Messe Düsseldorf (Christiane Schorn), Tel: 0049 211/4560-991 E-mail:
[email protected]
Februari / Maart 2008
38
slechts in het geval van een negatieve controle kan men hem het vermelden ervan verbieden. Heel veel zal in de toekomst dus afhangen van de controle aan de basis, en dan vooral wat de productievoorwaarden betreft. Kan u niet meer goed volgen? Ach, wij ook niet hoor, maar laat u toch maar niet ontmoedigen. En zeggen dat er zoveel administratief papierwerk in een fles zit, geeft wellicht een nieuwe waarde aan de wijn.
De wijnen van het ZUIDWESTEN binnenkort in slagorde “We moeten onze kwaliteiten, diversiteiten en rijkdom bundelen om ze onder éénzelfde signatuur, die alle verbruikers ter wereld beroert, te verkopen” zegt Michel Defrancès, de voorzitter van de “Association des vins du Sud-Ouest”, met klem. Hij verwacht van het Franse ministerie voor Landbouw de erkenning van een interprofessionele structuur, zodat men promotiecampagnes in het buitenland kan houden. Het moment lijkt nu ideaal: “in een moeizame periode” analyseert Michel Defrancès “is de Cahors met 13% en Madiran met 15% gestegen. De verkoop in grootwarenhuizen van AOCwijnen uit het Zuidwesten gaat er met 1,1% in waarde en 2,6% in zakencijfer omhoog. Terwijl ook de landwijnen vooruitgaan, kijk maar eens naar de Côtes-deGascogne (11%). Zoals onze collega’s van de krant “le Sud-Ouest” het preciseren, kan een gemeenschappelijke promotie deze bijzondere interesse alleen maar bekrachtigen. In Duitsland, Groot-Brittannië en Canada worden nu al campagnes opgezet, dankzij een toelage van de regio van één miljoen euro.
De “LA CAVE DE TAIN” werft een marketingvrouw aan In Tain lijken ze niet stil te zitten en vervrouwelijken ze ook. Nadat de kelder een akkoord
bereikte met het Australische wijnbedrijf Kilika (die stelde een œnologe ter beschikking) heeft Julie Campos, de algemeen directeur, beslist een marketingafdeling op te richten. Hiervoor werd Florence Boubée-Legrand, voorheen exportverantwoordelijke bij Inter Rhône, aangeduid om die te leiden.
Een magiër in het maken van likoreuze wijnen is DOOD We vernemen de dood van Alois Kracher. Hij was eigenaar van 40 ha te Ilmitz aan de Neusiedlersee (Burgenland) en de absolute top, niet alleen in Oostenrijk maar in heel de wereld, in het maken van grootse botrytiswijnen. Hij stierf op 48 jarige leeftijd aan kanker.
«CÉLÉBRITICOLES» Onze Zwitserse confrater Alexandre Truffer zet enkele bedenkingen in verband met het mystificeren van wijnpersonaliteiten op een rij: “men spreekt sinds lang van wijnberoemdheden. Dom Pérignon, Veuve Clicquot, Parker, Robert Mondavi, Hubert de Montille. Maar sedert enkele jaren neemt het fenomeen toe en bereikte het ook het Zwitserse wijngebeuren. Marie-Thérèse Chappaz is zo goed als zeker de eerste wijnbouwster om een belangrijk mediafiguur te worden. Anderen zijn gevolgd en genieten van de mediabelangstelling die – de media heeft nood aan beroemdheden – tot hiertoe steeds dezelfde gesprekspartners moest kiezen. Het individualiseren van wijn is een niet meer weg te denken gegeven. De beste wijnmakers hebben nu wel al begrepen dat ze hun communicatie moeten afstemmen op het feit dat ze eigenlijk artiesten zijn. Ook de verbruiker loopt deze ontwikkeling achterna. Hij proeft en koopt geen regio’s of gemeenten maar veeleer merken en/of namen van artiesten. De liefhebber drinkt Pellegrin te Genève, Cruchon of Bovard in de Vaud (Waadt) en aarzelt tussen Denis Mercier, Mike Favre en/of Fabienne Cottagnoud in Wallis. Startende ambitieuze œnologen zouden er beter aan doen goede strategieën te bedenken om zich
tong). Ik proefde een grootse elegante wijn, rasecht en verleidelijk. Nu goed, ik leer jullie maar niets door dit voorval, het is u wellicht ook al overkomen. Toch heb ik hieromtrent twee bedenkingen: 1. wij hebben allemaal het recht ons te vergissen, zelfs professionele proevers - sed diabolicum perseverare. 2. dit probleem komt meer voor dan we denken, zeker met traditioneel gevinifeerde wijnen die niet gemaakt zijn om met al hun kracht te schitteren en zeker niet wanneer de wijn, zoals in het geval van de Poggio al Vento, zich tussen twee evolutiefases bevindt. Kortom, karaferen, karaferen karaferen en behoeden we ons toch maar voor te snelle uitspraken…
een plaats te verwerven in het exclusieve wereldje van de “Célébriticoles”.
De BEAUJOLAIS beschuldigt de grootdistributie van braderen De voorzitter van de “Fédération Départementale des Syndicats Agricoles du Rhône” is helemaal niet tevreden! Robert Verger beschuldigt de grootdistributie van zijn regio de Beaujolais Nouveau te braderen. Hij publiceerde hieromtrent zelfs een open brief. “Naar aanleiding van de Beaujolais Nouveau lancering hebben we vastgesteld dat de prijs per fles Beaujolais Nouveau slechts 1,50 à 2 euro (sic) bedraagt. Uw verkoopprijs duidt aan dat u de door u verkochte Beaujolais Nouveau aan minder dan één euro per liter bij de producent aankoopt. Dit dwingt de wijnbouwers in onze Beaujolaisregio ertoe hun beroep op te geven”. De syndicalist geeft de grootdistributie ook nog mee dat hij “de op til staande reacties van de wijnproducenten maar moeilijk onder controle zal kunnen houden”. Hij besluit: “Ik roep de wijnbouwers, die morgen nog een toekomst willen hebben, op om deze winkels te boycotten en zich te richten naar handelaars die meer respect tonen voor de Beaujolaisproducent”.
CONSTELLATION neemt Fortune Brands over Constellation Brands, grootste wijngroepering ter wereld, breidt nog verder uit door de aankoop van de wijnactiviteiten van Fortune Brands. De overname, waarmee een bedrag van 885 miljoen dollar gemoeid is, omvat ook de topmerken Geyser Peak, Wild Horse, Clos du Bois en Buena Vista Carneros. Bron: Meinigers' Wine Business International
Het geluk zit hem in de BEAUJOLAIS
KARAFEREN, karaferen en nog eens karaferen
Gelezen op Vitisphère, van de hand van onze collega en vriend Michel Rémondat: "het geluk ligt in de Beaujolais” Niet de Beaujolais is veranderd, wij zijn veranderd! Wij, de verbruikers die hem tegenwoordig liever drinken met een bioworst of nootjes! Teveel van het goede vocht? Niet als men het de wijnbouwers vraagt. Dus iedereen heeft er een mening over, zelfs de Prefect van het departement: “het distributiecircuit van de Beaujolais beleeft sinds enkele jaren een zware crisis. We moeten ons grondig herorganiseren!”. Hij voegt er aan toe: “onontbeerlijk is het aantal planten per ha te
Tijdens een recente proeverij werd ik geconfronteerd met een Poggio al Vento van Col d’Orcia, in een jaargang die ik enkele maanden voorheen al geproefd én geapprecieerd had. Maar wat een verrassing! Ik heb de wijn helemaal gerateerd. Ik was ook niet de enige. Ik heb de nog half gevulde fles dan maar meegenomen. Een dag later heb ik thuis de wijn in een karaf overgegoten en opnieuw geproefd. Het was een totaal andere wijn. Een brede geur met een fraai versmolten tannine (dat stond de dag ervoor nog haaks op de
verlagen, want dit belast de productiekosten”. Spijtig toch, want wij houden van een Beaujolais van 10.000 stokken/ha en met de hand geplukt… “Meneer de Prefect, luister nu eens! Uw job is hem als publiek goed te verklaren. Laat het wijnmaken maar aan de wijnbouwers over”. Ieder zijn job, zou ik zeggen. Goed! Wat de verkoop van Beaujolais Nouveau betreft, is dit jaar niet overal zo rooskleurig (sommige beaujolais echter wel). Maar het verlagen van de kwaliteit lijkt ons niet de ideale oplossing.
510 MILJOEN euro, zomaar… De Europese Commissie heeft 510 miljoen euro vrijgemaakt als bijdrage voor een reconversieplan, over 2 jaar verspreid, van de Europese wijngaard. Spanje, alleen al, krijgt 162 miljoen, Frankrijk 111 miljoen en Italië 101 miljoen. Dit plan zal de gelukkigen toelaten om nieuwe, meer commerciële, druivelaars aan te planten. Wijngaarden naar gunstigere zones te verplaatsen en de bebouwingsmethoden en technieken van wijnbereiding te verbeteren. De Europese commissaris, Mariann Fischer Boel, gaat er van uit dat de middelen, ter beschikking gesteld van de Europese wijnbouwers, hen de mogelijkheid biedt de concurrentie met de Nieuwe Wereldwijnen aan te gaan. Opmerkelijk: Over het probleem van de kwaliteit werd evenwel met geen woord gerept.
Zijn FRANSE WIJNEN wat de prijs aangaat niet goed geplaatst Gelezen op www.berthomeau.com: dit standpunt van Michel Bettane in verband met Franse wijnen: “Franse wijnen plaatsen zich slecht onder de 10 euro”. “De specificiteit van de beste Franse wijnen is wijnen te zijn met een appellatie, afkomstig van afgebakende wijngaarden, en de expressie van hun origine. Het produceren van een voor (Vervolg blz 40)
39
ABONNEMENT
TOP 100 Begin december werd de grote winnaar van de Top 100 van Winespectator bekend gemaakt. Het is de Clos des Papes 2005, de Châteauneuf-du-Pape van Paul en Vincent Avril. Onze alleroprechtste gelukwensen aan de gelukkig en zeer verdienstelijke wijnbouwers. En nu mijn commentaar… Conceptueel (we hebben geen schrik van grote woorden), Conceptueel, dus, kan mijn arme en bekrompen geest er maar niet bij hoe men in godsnaam al die wijnen kan vergelijken en beoordelen… Bordeaux met Australische wijnen, Rhônewijnen met Bourgognes, Riesling tegenover Syrah’s,
Februari / Maart 2008
Napa-wijnen en Chiantis, Chilleen tegenover Portugees, dessertwijnen tegenover maaltijdwijnen, appelen en peren, dames en heren… Ik zou wel eens vernemen hoe die Amerikaanse proevers dat doen. Ze moeten mij hun methode en redenering eens nader verklaren. Vergelijken zij ook hun ontbijt met hun diner? Hun vrouw met hun schoonmoeder? Ernest and Julio? Simon and Garfunkel? Vergelijken, maar joeng toch, heeft dat wel zin? Dit soort vergelijkingen, lijken mij veeleer goocheltrucs. Dit dient de wijnkritiek niet, nog maar eens. Maar Jonathan Nossiter zal er wel een mooi filmmotief in vinden.
Uw geliefkoosde tijdschrift kan u elke twee maanden bij u in de bus vinden + Gratis, een In Vino Veritas Sommelier Pullparrot’s® 1 JAAR (6 nr ) België, G.H. Lux. ❑ 36 € Frankrijk, Nederland
❑
❑ 65 CHF
Zwitserland*
Anderen E.U.-landen ❑ 55 € Niet E.U.-landen
RÉSERVE NATURELLE... en bovendien internationaal Réserve Naturelle: is de naam van een merk voor biowijnen dat Jacques Frelin, een wijnhandelaar in de Languedoc, onlangs lanceerde en bestemt voor de grootdistributie. De mooie naam en, naar we hopen, de inhoud hebben de Britse verdeler Tesco kunnen verleiden. Zij brengen een Viognier en een Merlot (niet echt Languedociaans, maar goed…) Frelin is ook de leverancier van een ander Brits grootwarenhuis, Sainsbury, maar die hebben hun eigen merk “Sainsbury Organic” (SO). Ook zij verkozen een internationale druif, de chardonnay, hoe kan het anders? Want eigenaardig genoeg is de Britse verbruiker van bioproducten niet noodzakelijkerwijs op zoek naar terroirwijnen, maar vooral naar concepten die geruststellen. Organic, jawel, maar toch simplistic. Tot nu toe is Frelin vooral present in de bio-winkels. Zij onderzoeken thans mogelijkheden in de Europese grootdistributie.
2 JAAR (12 nr )
❑ 65 €
IVV Band
70 € ❑ 15,50 €
❑ 125 CHF ❑ 25 CHF ❑
105 €
❑
125 €
Fakturatieonkosten : 5 € voor 1 jaar abonnement, gratis voor 2 jaar
Betaling per kaart Visa/Eurocard., per cheque op naam van In Vino Veritas. *Zwitserland Betaling alleen door storting bij Banque Coop CCP 40-888-1 naar 693796.290090-2. .
Naam:
...............................................................................................................
Voornaam:
....................................................................................................
Firma:
...............................................................................................................
Adres:
...............................................................................................................
Postnum.:
..................... Gemeente: .................................................
Land: ................................................................................................................. E-mail: Tel:
.............................................................................................................
...................................................
Kaart Nr:
Abonnement start vanaf: ........... /........... /........... IVV 128
zijn herkomst getypeerde wijn, en niet alleen getypeerd door de gebruikte wijnstok, vraagt een grote discipline. Niet enkel in de wijngaard, maar ook bij het wijnbereiden en dat kost handenvol geld. Alleen de beperking van het rendement per ha al. Indien men er rekening mee houdt dat een rendement van meer dan 50 hl/ha, voor 10.000 wijnstokken/ ha (dus 25 hl/ha in het geval van 5000 stokken en … 12,5 hl/ha voor 2.500 stokken, dit is in Zuid-Frankrijk het geval) verdunde wijn levert, kan men begrijpen dat een goede wijn twee tot driemaal duurder dan een gewone varietal-wijn moet verkocht worden om het product rendabel te kunnen maken. Met de hoge lonen in Frankrijk, verbouwingskosten en de gulzigheid van de Franse fiscus, moet een AOC-wijn tén minste 10 euro incl. kosten. Het drama is dat tussen de 5 en 10 euro de varietal of andere industriële wijnen, wanneer ze jong zijn, onmiddellijk plezier bieden. Men kan evenwel in Frankrijk artisanale aangenaam te drinken wijnen aantreffen, maar die zullen maar zelden een precieze origine kunnen weergeven. Bovendien is een continuïteit van het ene jaar op het andere niet gewaarborgd!” Wat denkt u hierover? Moet men de belasting op wijn wegnemen? Wijnen van andere herkomst beginnen te drinken? Een spaarvarken voor wijn beginnen aanleggen? Al uw suggesties zijn meer dan welkom.
Vervaldatum: Handtekening:
Hervé Lalau
IN VINO VERITAS 294 Dieweg - 1180 Brussel - Belgïe Tel: 32/(0)2.375.44.44 - Fax: 32/(0)2.375.52.51 @mail:
[email protected]
www.invinoveritas.apic.be 40
Italiaanse Rubriek
Het geluk ligt in een klein hoekje… van Toscanië. Wijn verbergt duizenden geheimen, symbolen en aanwijzingen van cultuur, geloof, patriottisme. Zonder de mens heeft wijn enkel het miserabele nut alcohol te bevatten. Zo is het betreden van de Toscaanse wereld, op de planeet Italië, alsof men wordt ondergedompeld in het schitterende universum van de waarheid. Een zinderende intensiteit, alsof men de Toscaanse atmosfeer kan proeven. Het is de heimat van de Medici, Botticelli, MichelAngelo, Leonardo da Vinci of Gallilei. En ook van grootse wijnen… Aankomen in Toscane, dat is met al zijn zintuigen het volle gewicht van de geschiedenis omarmen, een duik nemen onder het donsdeken van de Europese beschaving. Dat wil zeggen reflecteren over een culturele rijkdom zonder weerga. Zo intens dat zij de tekenpen van de stedenbouwers lijkt geleid te hebben evenals de gebaren van de passant die haar schoenen losknoopt. De atmosfeer is er zwoel zacht met een verrukkelijk parfum, waarmee wij, arme vreemdelingen , op het risico van er door bevangen te worden,dronken worden.
Montescudaio (Photo H. Lalau)
steegjes tonen vele afbeeldingen van de heilige maagd. Zelfs de Lega del Chianti, erfgenaam van de Chiantese jurisprudentie, verkondigt in zijn doelstellingen: “de opwaardering van de Chianti, de promotie van de wijncultuur, het landelijke leven en de religieuze waarden in het leven”. En neen, dit hebben wij niet bedacht!
diversiteit. Het landschap is een patchwork van graanbouw, olijventeelt, wijnbouw en soms ook aardappelvelden. De cohabitatie van de druif en de olijf is de essentie van vele fattorias. Er zijn maar weinig wijndomeinen die niet ook eigen olijfolie of balsamico produceren. En vergeten we de grappa maar niet. Is het de erfenis van die cultuur? Is het de belijdenis van de steeds weifelende Toscaan? Is het de zin voor luxe? Of is het simpelweg het gezonde boerenverstand? Een gezond verstand dat wellicht een type wijnbouw opgegeven heeft, het type naar het voorbeeld van Bordeaux, en nu aanklampt bij een monocultuur die rekening houdt met een marktvraag die al zo veranderlijk is als het weer aan de zee.
De Toscaanse gastronomie heeft niet al zijn eieren in dezelfde mand gelegd. De regio projecteert onder het verwonderde oog van de wandelaar een mengeling van tekeningen en geometrische lijnen. Het is het resultaat van de landelijke
Vastberaden hedendaags Hoewel een rurale landbouwzone, doorspekt met historische plekjes en gehuld in een bijna charismatisch geloof, is en blijft Toscanië een voorloper. De hedendaagse Italiaan is modern, sterk modebewust, design look-alike, en heeft oog voor het architectonische en verelangt naar de dans. De Toscaan weet deze nationale cultuur met zijn eigen geschiedenis te
Katholicisme in de stad, polycultuur op den buiten Het katholicisme, steunpilaar van de Italiaanse samenleving, druipt eraf van de muren. In Firenze, de hoofdstad, versieren vele illustraties van de cultus de buitenmuren, kerken, kloosters en basilieken. Ook de Brunello
verweven. Hij is de erfgenaam van de Etruskische beschaving, van visionaire ondernemers zoals de Medici, die de Florentijnse knowhow en cultuur deden schitteren, van Galileo Galilei die de wereld deed draaien en Nicolas Machiavelli die de hoofden … op hol bracht. Zo kende ook de Toscaanse wijnbouw al vroeg een avant-gardistische dynamiek. De “Lega del Chianti”, die al in de 13de eeuw de zone afbakende, werd in 1716 door een edict van Cosme de 3de van Medici bekrachtigd. Dit was de allereerste officiële erkenning van een herkomst in de wereld van de wijnbouw. Sedertdien heeft de regio de “Supertoscanen” gekend, aangevoerd door Sassicaia, een assemblage van cabernet-sauvignon en sangiovese. Het ontketende ook een soort culturele en administratieve revolutie waarbij de tafelwijnen waardevoller werden dan de DOC-wijnen, maar tegelijk was het de gangmaker van de DOCGerkenning, met Vino Nobile de Montepulciano op kop. Toscana is nu opnieuw betrokken partij. De wijnen hebben hun authenticiteit gevonden, weergevonden, ook hun oprechtheid en de wijnbouwers hun knowhow. De era van de cabernet – niemand ontsnapt eraan, blijkbaar - is voorbij. De sangiovese heerst opnieuw en is heer en meester. Mannen, zoals wijnspecialist-raadgever Lorenzo Landi zijn er om hem opnieuw het beste van zichzelf te laten geven. Tot slot, de Toscaanse wijnbouwer vergeet daarbij ook het eerste contact van de verbruiker met de wijn niet: het visuele aspect. Hij heeft veel aandacht voor de grafische voorstelling van zijn wijnflessen en als echte Italiaan is hij zeer begaan met zijn imago. Hij doet dat bijzonder goed, het is een simpel knipoogje om de verbruikers goesting te doen krijgen de wijn te proeven.
Fabiano Barnesi (Vervolg blz 42)
41
Italiaanse Rubriek Hartendieven Ook goede wijen:
DE OUDEREN EN DE MODERNISTEN
La Sala, Villa Cafaggio, Castello di Cachiano, Ceppeto
In de strijd tussen de ouderen en de modernisten lijkt de Tenuta La Braccesca, te Montepulciano, veeleer de kant van de modernisten te kiezen. De groep Antinori brengt goed gemaakte wijnen, vrij compact, meestal goed fruitig, soms wat balsamiekachtig, en doorgaans met een puntje glycerol. Kan vooral de neofiet verleiden. Contucci rangeert zich resoluut bij de “ouderen”. De twee Contucci-generaties waken over de productie in de gewelfde kelders. Hun balkon kijkt uit over de mooie Toscaanse stad. Het gebouw dat de cantina herbergt, is een authentiek palazzo in Italiaanse renaissancestijl. Het is gebouwd op nog oudere grondvesten. Om maar te zeggen dat er hier volk gepasseerd is. En dan tellen we er al die spoken van wijnboeren niet bij. De wijnen van Contucci zijn, als ze jong zijn, iets zuurder, wel elegant, en ook niet altijd geblokt. Ze verouderen in alle stilte, zonder gebruuskeerd te worden. Als ze daar een 1970er opendoen, zijn ze fier over de verrassende frisheid die de wijn nog heeft. Men kan uren over deze twee benaderingen blijven doorzeuren. De eerste zijn uiteraard commerciëler, maar ook meer trendy. Daarentegen en meer dan men denkt, komt het voor dat in eenzelfde jaargang de twee types gelijk spel spelen. In een bedaard moment schitteren én de starlet en het monstre sacré. Soms wordt het sterretje, met de tijd, een heuse actrice. Dan is het aan u om te kiezen en daarbij de woorden van Fabian indachtig te zijn: “La Bella Toscana” is meervoudig en eeuwig modern. Maar wie denken we wel dat we zijn om u te zeggen wat u moet kiezen? Kiest u voor de twintig- of veertigjarige Sofia Loren, voor haar frisse verschijning of haar acteertalent, voor haar borsten of haar conversatie? Ach, ook dat is waar, uw seksuele leven gaat ons ook geen barst aan.
CHIANTI CLASSICO 2006 PODERE TERRENO-ALLA VOLPAIA ***(*)
VIA DELLA
Mooie wijn, de geur vraagt wel wat beluchting, zodat het fruit zich vanonder de reductieve tonen kan wringen, de smaak is absoluut superbe
CHIANTI CLASSICO 2005 CASTELLO
DI
VERRAZZANO**(*)
Mooie wijn, mooi fruit, mooie elegantie, klasse.
POGGIOPLANO ***
FONTODI ***
Een goed vlezige wijn, volle smaak zelfs wat romig, zeer mooi fruit.
Het fruit is overweldigend, de wijn heeft niets anders nodig.
VILLA BRANCA ***
LA SALA **(*)
Heel erg verfijnd, rasecht en extreem elegant.
Prachtige wijn met een volle sappige smeuïgheid.
VITICCIO ****
VINO NOBILE DI MONTEPULCIANO 2004
Superbe wijn, rijkelijk met veel fris fruit, statig en lang bijblijvend.
IL CONVENTINO *** VERRAZZANO **(*) Mooie volle smaak, wat bewerkt, tannine van frisse noot, toch goed resultaat.
Goed vlezige wijn met veel smaak, goede structuur, statig, en mooie lengte.
AVIGNONESI *** MONTEMAGGIO **(*) Mooie wijn met veel fruit en weelderigheid, misschien iets te veel benadrukt door merlot, maar wat een evenwicht.
CASTELLO GREVESPA « CLEMENT VII » **(*) Fraaie wijn met veel aromatische accenten van de gisting in koolstofdioxide atmosfeer, ook wat beet zonder vegetaal te zijn.
Rijkelijke fraaie compacte wijn. Het fruit is aanwezig, krachtig en toch erg verfijnd.
BOSCARELLI ****
Hervé Lalau Mooie krachtige wijn, elegante, goede lengte.
FASSATI «
PASITEO
» ***
Ruime elegante smaak, wat strak in finale, toch erg lang en genereus fruitig.
VILLA S.ANNA ***
POLIZIANO **(*)
Een volle wijn met strakke structuur, wel niet overdreven, toch evenwichtig, statig en erg lang.
Een erg rechtlijnige smaak, maar met klasse, ook wat mineralig, niet erg speels, maar toch een mooie fles.
ROMEO *** Rechtlijnige wijn, mooi en elegant, geen woord overstijgt het andere: pure klasse.
ICARIO **(*)
TALOSA ***
CONTUCCI **(*)
Goed en vlezig, rijkelijk fruitig, statig, een goede lengte.
Goede en goed gestructureerde wijn. Het tannine is aan de limiet van de arrogantie.
Mooie wijn, zuiver fruit, mist wat diepte om te exploderen
LE BÈRNE *** Een rechtlijnige smaak, vlezig en zonder uitsteeksels.
VINO NOBILE DI MONTEPULCIANO 2004 “SELEZIONE”
LA BRACCESCA **(*) Mooi, verfijnd, elegant, hij mocht wel ietsjes langer bijblijven.
FATTORIA DEL CERRO « CHIUSINA » ***
NOTTOLA **(*)
Mooie wijn met veel vlezigheid, sappig, statig en lang bijblijvend.
Een fraaie lekkernij. Brunello
Februari / Maart 2008
42
ANTICA
Italiaanse Rubriek IL POGGIOLO **
TALENTI **
Goed vlezig, goed fruitig, complex, iets verdrogende finale met een vegetale toets.
Een sappige wijn, eenvoudig maar met voldoende smaakkracht, zijdeachtig en zacht.
CAMIGLIANO **
TENUTA
Volle, krachtige en tegelijk elegante wijn. Mocht iets langer bijblijven, maar met deze jaargang…
Goed smaakvolume, vlezig maar wat haperend tannine in finale, het fruit is wel present.
TENUTE CIACCI PICCOLOMINI D’ARAGONA ** Goed vlezige lekkere wijn, mist wat diepgang, maar de toon zit goed.
LA
POTAZZINE **
SILVIO NARDI
**
Erg ronde smaak, toch goed evenwicht, redelijk veel present fruit.
Fabiano Barnesi ROSSO
DI
MONTALCINO 2005 Voor verdere inlichtingen, zie blz 52
De Rosso 2005, zonder te veel kapsones, zijn dankzij hun eenvoud helemaal niet pretentieus. De hartendiefjes zijn zeker zo rijkelijk en complex als de Brunello’s van 2002, en de prijs verschilt toch, niet? Talosa
LA CIARLIANA « VIGNA SCIANELLO »**
VINO NOBILE DI MONTEPULCIANO,
Mooie wijn, wat Bordeauxmerlotachtig, enorme smaak en toch lichtvoetig, ook alcoholisch. Mist wat finesse, het is een moderne wijn
VERSCHILLENDE JAARGANGEN
FATTORIA CHIUSINA
DEL CERRO « » 2001***
DE SELECTIE VAN HET IVV Poliziano Asinone 2000 Boscarelli Nocio di Boscarelli 1999
SIRO PACENTI **(*)
Boscarelli 2004
Vol en smeuïg, statig, elegant, vrij complex.
Viticcio 2006 Podere Terreno 2006
ANTICA
Rijk en compact, veel fruit.
LUNADORO «
QUERCIONE
» **
Mooie en goed evenwichtige wijn, bijzonder charmerend. Goede diepte, maar het hout is nog iets te goed merkbaar.
TENUTA VALDIPIATTA « VIGNA D’ALFIERO » 2001 *** Rechtlijnig, vlezig en fluwelig.
POLIZIANO « ASINONE » 2000 **** ICARIO «
VITAROCCIA
» **(*)
Mooie wijn. Het fruit is genereus present met verrassende tonen van gekonfijte citrus. Fraaie vlezigheid. Ietsjes te korte finale.
Superbe wijn, enorm veel fruit, krachtig, zeer elegant, beter dan Mouton-Rothschild opperde er iemand aan de proeftafel!
LA BRACCESCA «SANTA PIA »**(*)
BOSCARELLI « NOCIO DEI BOSCARELLI » 1999 ****
Très joli vin, riche et dense, aux Zeer mooie wijn, rijkelijk en compact, met eigenaardige tonen van pepers.
Superbe wijn, voortreffelijke elegantie, werkelijk excellente wijn.
BRUNELLO DI MONTALCINO 2002 Moeilijke jaargang, de wijnen zijn meestal eenvoudig, soms waterachtig en niet geknoopt. Toch enkele goede flessen.
Les Jardins du Dieweg -Event Hall
LA PODERINA **(*)
Publiciteit
Volle en rijke wijn, elegant. Niet te onderschatten vlezig en het fruit nog minder. Misschien mocht hij iets meer diepgang hebben. Viticcio
43
Helena maar dan zonder chocolade en peer…
Nemea, parel van de Peloponnesos Vorige zomer is de Peloponnesos in het rampenlicht (sic) getreden omwille van de verschrikkelijke bosbranden. Vóór deze evenementen kenden we het van zijn antieke sites en … wijngaarden. Het is in deze regio dat men de meeste Griekse herkomstbenamingen voor wijnen aantreft. Begin september is Bernard Arnould ter plekke zijn licht gaan opsteken, en dan vooral de wijnen van Nemea gaan proeven. AOP Nemea Nemea is de belangrijkste herkomstbenaming van de Peloponnesos. Het bevindt zich in het noordoosten van het schiereiland, niet ver van Korinthe. Nemea is een moderne stad en ligt naast het Archea Nemea met al zijn historische ruïnes. Het is een rijke regio met wijngaarden die tussen de 250 en 800 m zijn aangeplant. Slechts één wijnstok is voor de appellatie Nemea toegelaten: agiorgitiko. Deze rode druivelaar (betekent: “van Sint Joris”) rijpt vrij laat met een redelijke dosis tannine. Op hoger gelegen plaatsen, meer dan 400 m, brengt hij rijkere wijnen met een hogere zuurheid. In de vlakten ontbreekt die. De appellatie heeft zich blijkbaar nog geen eigenheid aangemeten. De rode wijnen gaan van eenvoudig, soepel over fruitig naar rijk en gestructureerd, soms tanninerijk, complex zelfs. Er bevinden zich talrijke profielen tussen die uitersten. In de Landwijnen Peloponnesos en Korinthe worden alle internationale druivelaars aangewend,
Helios
van merlot tot cabernet en syrah. De witte wijnen veeleer met chardonnay. De Griekse markt, vertelde men ons, houdt ook van de twee autochtone druiven: roditis en moschofilero (die wat op muskaat lijkt), of een assemblage van die twee. Op enkele uitzonderingen te na, zijn de witte technisch in orde, maar ze missen eigenheid.
ve arbeid in de kalkachtige en op hellingen liggende wijngaard en het redelijke rendement/ha geeft een Nemea 2005 met een goede structuur, een frisse mineraliteit en een wat kalkachtige stroefheid, maar die ook mooi fruitig is met tonen van rijpe kers. Ontzettend vitaal in de smaak. De 40% nieuwe eik is goed opgenomen. Kortom, een wijn die absoluut alle banaliteit overstijgt. De eerste botteling bij Zafiri dateert van 2002.
Hartendieven domeinen Op de vijftien bezochte domeinen, waar we ook proefden, springen er enkele bovenuit.
Domein Papaioannou te Archea Nemea Ook een interessant domein (65 ha biologisch verbouwd). Één van de oudste in de regio. Hier bottelt men al sinds 1980. Ik proefde er verrassende mineralige en rasechte witte wijnen. Zoals deze Assyrtiko 2006 van 30 jaar
Zafiri Wines te Nemea Ere wie ere toekomt! Ziehier een 15 ha groot domein waar gepassioneerde eigenaars al hun vertrouwen schenken aan het potentieel van hun terroir. De intensie-
Skouras
Februari / Maart 2008
44
oude wijnstokken (7000 stokken/ha, i.p.v. 5000) en kalkachtige bodem: strakke smaak, levendig en mineralig. Van 2006, een assemblage van roditis (85%) en sauvignon, is erg elegant met tonen van perzik en rijpe citrus, levendig dankzij een opmerkelijk frisse en zilte mineraliteit. Wat de rode betreft, maker ze hier een tiental verschillende wijnen, waaronder pinot noir, syrah, merlot en touraga nacional. Bij de AOC Nemea vond ik de Vieilles Vignes 2004 lekker. Tonen van zwarte kriek en een opmerkelijke bewaarstructuur. Tegelijk harmonisch en een fraaie zuurheid, present en niet haperend tannine, 13,5 % vol. Dit domein verkoopt 70% van zijn productie in export.
Helena maar dan zonder chocolade en peer…
De omwenteling die de Griekse wijnsector doormaakt, dateert van de 80er jaren met de terugkeer van de eerste aan de Franse universiteiten gevormde agronomen en œnologen. De Europese subsidies deden de rest: modernisering van het wijnbouwarsenaal en de oprichting van kleine entiteiten met ambitieuze ondernemers. De grootte van de wijngaard werd, dankzij de rooipremies, gereduceerd. De kwaliteit is overal toegenomen. Griekenland situeert zich nu op de 12de plaats van de productielanden. Nu nog niet helemaal geapprecieerd op de
wereldmarkt, heeft het toch serieuze troeven in handen: een uitstekend klimaat, een rijke diversiteit aan microklimaatjes, kwaliteitsrijke wijngaarden, vooral op hoger gelegen plekken of dicht bij de zee, waar een frisse bries waait. En ook vele uitstekende autochtone wijnstokken. Weliswaar verrassend genoeg niet opgevolgd door een verbetering van het imago bij de export. De Griekse autoriteiten hebben een appellatie-systeem, met name gecontroleerd, uit de grond gestampt: twintig voor de gewone wijnen en acht voor de zoete wijnen. Ze bestaan naast de vele regionale wijnen en landwijnen.
Koroniotis te Argos Hier treffen we een ander register, meer gepolijst. De eigenaar, een chemisch ingenieur die in Nederland gewerkt heeft, bewerkt hier sinds 1999 zijn 4 ha grote wijngaard. Voor zijn witte Asirtiko koopt hij druiven aan. De wijnen zijn technisch in orde maar hebben ook een persoonlijkheid. Zijn 2006, die voor 100% in inox gemaakt werd, haalt 13,8% vol. Dit geeft hem wat corpus met geel fruit en wat gerookt. Daartegenover staat zijn Monchofilero 2006 van het gamma Filion. Deze wijn is lichtvoetiger, ook meer floraal, erg fris en toont iets van traminer. De Filion 2005, een landwijn, is gemaakt van agiorgitiko-druiven die op 400m aangeplant zijn. De wijn lagert 5 maanden in hout, de wijn is fruitig, donkere krieken, zachte aangename smaak. De Nemea 2005 kende 3 weken pulpgisting. De gistingstemperatuur werd tussen de 25 en 30°C gehouden om de aroma’s preciezer weer te geven. Een jaar in barriek. De wijn heeft meer structuur, is harmonieuzer, heeft een redelijk vlezig tannine, veel fruit, een degelijke frisheid en een mooie présence van bij de aanzet tot in de finale.
Nikolaou te Nemea Opnieuw een andere benadering. Men neigt hier naar het ietwat ouderwetse type, maar met een sterke persoonlijkheid. De eigenaar heeft in de jaren 70 oenologie gestudeerd in Bordeaux, maar is niet ingegaan op de recente ontwikkelingen inzake nieuwe technieken. Het tannine van de wijnen is dan ook iets ruwer. Hij nam het ouderlijke bedrijf, gesticht in 1935, in 1984 over. Hij verbouwt tegenwoordig 6 ha eigen wijngaard en ook 2,5 ha gepacht wijnland. De landwijn, een witte 2006 is samengesteld uit 75% roditis (biocultuur) en 25 % chardonnay. Hij ruikt naar citrus, is redelijk compact en ziltig, ook smeuïg. Dit alles geeft een interessante wijn die niet iedereen zal “pakken”, want – zoals vele witte wijnen - een beetje banaal technocommercieel. Hetzelfde geldt voor de rode wijnen. De 2004 met geuren van sleebes en kersen op alcohol, nogal vrij sappig met ietwat rustiek tannine, ietsje mineralig, redelijk fris en eventjes wat vluchtig. De 2001 lijkt met een supplementaire rijkelijkheid – en wat chocolade erbovenop – meer benadrukt door een ferme zuurheid. In de 2003 is het tannine
BONDIGE TOEKOMSTVISIE
sterker present, alhoewel toch sappig, omwille van de hittegolf die een onevenwichtige verhouding most-schil veroorzaakte.
Domeinen voor de toekomst Weliswaar kreeg ik niet de gelegenheid deze te bezoeken, maar ik proefde wel de wijnen van 2 beloftevolle domeinen. Raptis te Nemea Het is een domein van 10,5 ha groot en gerund door een jonge eigenaar en zijn nog jongere œnologe. Ik proefde de witte Alafios Oinos 2006, een assemblage van moschofilero en chardonnay die enkel inox meemaakte: delicate geur, floraal en een harmonieuze smaak, tegelijk fris en smeuïg. Een heerlijke moderne wijn. Ook een excellente roséwijn: Messoghios 2006, gemaakt met agiorgitiko, ook een moderne wijn. Intense vineuze smaak, evenwel fris. Goede lengte. Heeft meerdere internationale erkenningen gekregen, ook in Brussel. Semeli-Helios te Koutsi Dit domein is de eigendom van twee zakenmannen (waaronder G. Kolkos, die ook eigenaar is van Semeli Estate in Attika). Het staat op 600 m hoogte. Helios bracht zijn eerste Nemea-jaargang in 2003. De wijnkelder is bijzonder modern uitgerust. Druiven en wijn worden enkel door niveauverschil verplaatst, de constructie op een helling helpt daarbij. Er wordt een witte wijn van moschofilero en roditis, afkomstig van wijngaarden van klei op 750 m hoogte gevini-
Raptis
45
fieerd. De Cuvée Oreinos Helios met aroma’s van citrus en roos is een elegante en frisse wijn. De rode, een Nemea Reserve 2005, heeft het fruit van de agiorgitiko: kers, sleebes en, in dit stadium, nog wat hout van de lagering. Om te eindigen, een woordje over de twee wellicht meest bekende domeinen in de regio. Gaia te Koutsi. De Nemea 2005 biedt een aangename rijpheid van fruit en is toch fris met een moderne zachtheid. De Cuvée Notios, een regionale wijn van Peloponnesos, heeft hetzelfde aromatische profiel. Wel verleidelijker en karaktervoller in de smaak. De Gaia Estate 2001 is er mijn inziens eentje voor Robert Parker: imposant, zacht en, ja hoe kan het anders, vervelend. Skouras te Malandreni, Het domein produceert meerdere cuvées in de drie types. Alle wijnen zijn opmerkelijk fris, hebben veel fruit en tonen meestal een grote techniciteit waarmee ze gemaakt zijn. De Grande Cuvée Nemea 2005, 30h/h en op 900 m hoogte aangeplant, heeft vele aroma’s van rode bessen. De wijn is ook fris, maar dat is normaal voor wijnen van deze hoogte. Heeft ook een zekere rondheid en correcte materie, dankzij een goede lagering van 12 maanden in barriek. Dit heeft het ruwe tannine perfect afgerond.
Bernard Arnould Voor verdere inlichtingen, zie blz 52
In de wijngaard
Flavescence Dorée : een voorbeeld van intelligente wijnbouw Codenaam: operatie “vlinder” Onderwerp: groot epidemiologisch risico Bron: inra bordeaux Geidentificeerde vijand: procaryoten, molicutes, mycoplasma’s… Gebruiksnaam: mycoplasme van de goudgele verkleuring, alias “flavescence dorée” … Bezwarende feiten: “in de lente vormden de nieuwe druivelaars moeilijk knopjes. Later op het seizoen werden de bladeren stijf en broos, krulden de bladeren om. De randen van de witte druivelaars worden geel en van rode druivelaars rood. Op de oudere bladeren verschijnen crèmeachtige vlekken, langs de nerven wat snel een afgestorven aspect veroorzaakt. De takken worden caoutchoucachtig en vormen geen uitlopers. De trosjes kunnen afsterven of zure en vezelachtige druiven geven. De ziekte kende al strafvermindering: Geidentificeerde medeplichtigen: scaphoideus titatus Gebruiksnaam: de gele cicade
Flavescence Dorée Dorée of “Goudgele Verkleuring” is een mooie naam. Het kan de naam van een bloem zijn, of ook van een parfum, een titel van een roman. Het betreft echter een druivelaarsziekte, waartegen de medische wijnkunde nog geen doeltreffend middel gevonden heeft, noch een vaccin. De wijnbouwspecialisten streven ernaar hun kennis van het transmissiemechanisme te doorgronden en preventievoorschriften op te stellen. Vooral manen ze de wijnbouwers aan tot voorzichtigheid, waakzaamheid en stiptheid. De ziekte is niet recent, die werd al sedert lang (1955) geïdentificeerd. De bestrijding is niet veranderd. Daarentegen heeft een associatie van wijnbouwers en technici in de Libournais vorig jaar een plan opgevat om de behandelingen te verfijnen. Grosso modo gaat het van de bestrijding met vlammenwerper tot homeopathische behandeling. De wijnbouwers hebben er doodwerlekijk economisch voordeel bij om als individuele auteurs erkend te worden maar met een collec-
Februari / Maart 2008
Metcalfa-pruinosa, volwassene
Het is een vlinder, de gele dwergcicade, die zich met het sap van de druivelaar voedt door een wonde te maken aan de voet van de stok. Hij is drager van de ziekte en besmet zo alle stokken. Het is een vlinderachtige en dus moet men zijn levenscyclus bestuderen. Bij gebrek aan een bestrijdingsmiddel dat het fytoplasma zelf neutraliseert moet men dus hemzelf verdelgen.
tieve aansprakelijkheid. De planeet zou er wel bij varen indien dit initiatief zich uitbreidt naar andere wijngaarden en waarom ook niet tegen andere plagen.
Localisatie In Frankrijk is de “Flavescence dorée” voor het eerst in 1950, in de Armagnac, ontdekt. In de jaren tachtig heeft de ziekte zich dan verder verspreid over het hele Zuidwesten. Ook in Poitou, de Charentes, de Pyreneeën, maar ook in de Languedoc en de Roussillon. Zelfs Noord-Italië werd getroffen.
Moeilijkheden bij het opsporen De symptomen van deze ziekte zijn als dusdanig onmogelijk op te sporen, want identiek aan die van de ziekte “zwarthout”: De rode verkleuring aan de nerven doet aan excoriose denken. Enkel een laboratoriumonderzoek kan precies aantonen dat het fytoplasma van de “Flavescence dorée” is. Bovendien is de incubatieperiode vrij lang. Een plant die geïnfecteerd wordt in het jaar N zal de symptomen pas het jaar daarna en soms pas na 5 jaar tonen. Men zou zich zo de haren uit het hoofd rukken
De ziekteverwekker De ziekte is te wijten aan een fytoplasma, een weinig ontwikkeld micro-organisme dat nauw verwant is aan bacteriën. Het zet zich af op de wijnstok, die op lange termijn afsterft. Het verplaatst zich niet en blijkt zich ook niet van de ene stok naar de andere over te zetten via natuurlijke elementen zoals water, lucht, bodem of kruising van takken.
Bestrijdingsmiddelen Bij gebrek aan een helend middel moet men ten alle prijzen de ter-
46
roirs gunstig voor de verspreiding, vermijden. Meerdere interministeriële beslissingen voorzien een gemeenschappelijk strijdplan. Het eerste dateert van 1987, het 2de van 1994. Het houdt volgende verplichtingen in: - rooien en verbranden van de gecontamineerde stokken - rooien en afbranden van het totale perceel indien 20 of 30% (naargelang het departement) door de “Flavence dorée” besmet zijn - rooien en afbranden van de brakliggende percelen - in de nieuwe aanplantingen slechts entdragers en enten gebruiken die niet besmet zijn. Ook wordt er elke jaar een prefectoraal decreet uitgevaardigd dat de zone van bestrijding afbakent. Het betreft de gemeenten waar de ziekte ontdekt werd en alle buurgemeenten. De behandeling is verplicht of er nu gele cicaden aanwezig zijn of niet.
Cyclus van de vlinder en bestrijdingsmiddelen Scaphoïdus Titanus is de wetenschappelijke naam van dit arm beestje, dat eigenlijk aan niemand iets gevraagd heeft. Met zo een naam verwacht men tenminste een bloeddorstige gladiator i.p.v.
In de wijngaard een dwergje in een vreedzame tuin. Nochtans is het beestje zeer klein, nachtblind en vliegt het naar de verlichte ramen. Deze cicade leeft het hele jaar door in de wijngaard waar het zijn voedsel vindt. Het prikt zich vast in de nerven maar beschadigt de plant daardoor niet. Na de wintertijd komen van mei tot juli de eitjes uit. De larveperiode duurt 50 à 55 dagen. Daarna, eind juli begin augustus, komen de vlinders tevoorschijn. Die leven slechts een dertigtal dagen, net de tijd om te paren. De vrouwtjes leggen een twee dozijn eitjes.
Cicaden en de Flavescence dorée Het vlindertje is van bij de geboorte niet besmet. Het draagt geen kiemen van de ziekte. Het neemt het fytoplasme op bij het eten van het sap van een besmette druivelaar en dit als larve en als vlinder. Na de incubatieperiode van 40 dagen kan het de ziekte op andere planten waar het voedsel zoekt, overbrengen. Daarentegen zet het de kiemen niet over op zijn nageslacht.
Bestrijding van de cicaden Onze “arme beestje dat aan niemand iets gevraagd heeft” kan in vrede leven zolang de Prefect niet met de duim omlaag zijn hele familie wil uitroeien. Er zijn echter
duurt, zal men eerst in juni de
Nu hebben alle betrokkenen van de branche het sublieme idee gehad zich in een groepering te verenigen, de GDON (Groupement de Défense contre les Organismes Nuisibles). Ze spraken af om het besproeien en het preventief bestrijden collectief aan te pakken. Dat is beter dan dat elke wijnbouwer op zijn eentje zijn percelen besproeit in afwachting van de uitkom in het volgende jaar. De twaalf betrokken wijnbouwerssyndicaten van de Libournais doen mee. Ze krijgen de hulp van technici en landbouwingenieurs. Daarenboven ook de steun van het INAO, CIVB, kamer voor landbouw, enz… Drie doelstellingen: Eerste: de ziekte zo snel mogelijk uitroeien, twee: insecticiden tot een minimum beperken en drie: een strategie op lange termijn ontwikkelen. Zij hielden met meerdere opmerkingen rekening, simpele maar wel erg belangrijke: - op een perceel waarop wijnstokken staan die door de Flavescense dorée besmet zijn, maar verstoken bleven van cicaden, breidt de ziekte zich niet uit; - op een perceel waar geen gezonde wijnstokken staan, zelfs met de aanwezigheid van cicaden, is er geen direct risico van besmetting; - volwassen cicaden, dus in het stadium van vlinder, verplaatsen zich slechts in een straal van 500 m. Dus, hoe verder men van de haard is, hoe minder behandelingen men moet doorvoeren. In het bijzonder is in het perceel met larven een behandeling tegen die larven zelfs onnodig. Deze bevindingen heeft men in kaart gebracht met een boedelbeschrijving. Hiervoor heeft men alle dagen, gedurende 2 maanden, technici op pad gestuurd om een dertigtal km af te lopen doorheen de wijngaarden en daarbij de zieke druivelaars op te sporen. Op de 21 betrokken gemeenten hebben zij 13.700 ha geprospecteerd, telkens één rij op 4. Van de 1.147 verdachte wijn-
bestrijding aanvangen. Omdat het uitkomen niet gelijktijdig loopt, wordt ook nog eens in juli gespoten. Daarna, wanneer de larve volwassen en vlinder is geworden, kan hij de naburige percelen besmetten. Daarom een derde bestrijding begin augustus.
Een probleem te wijten aan de chemie Een probleem bij het gebruik van insecticiden is dat er geen notities zijn over de “vliegplannen” van de fytosanitaire moleculen. Vandaar dat als een insectje beslist om in een kuiltje van een blad een babbeltje te gaan slaan of een ander dat zich komt baden in enkele dauwdruppels: jammer voor hen “ze moesten maar niet gekomen zijn…” Voor de wijnbouwer die zich met zijn biotoop bezighoudt, is dit een probleem voor het evenwicht van het ecosysteem. Bij het bestrijden van de cicaden, vernietigt hij ook andere insecten waarvan sommigen de ontwikkeling tegengaan van schadelijke organismen voor de wijnstok. Dus ook de vernietiging van de nuttige fauna die op natuurlijke wijze de wantsenpopulatie op een nietnefast stadium intact houdt. Voor onze “bio”-vrienden is er volgens hun profiel slechts één product veroorloofd, maar dat vraagt ten minste 6 à 7 behandelingen, wat de kostprijs ongehoord de hoogte indrijft.
geen andere afstootmiddelen of vaccins, er zit niets anders op dan
Het “Libournese” initiatief
insecticide. Omdat de eerste eitjes pas in mei uitkomen en de incubatie van het fytoplasma tenminste een maand
De Libournais wordt geteisterd door de Flavescence dorée. Al in 1995 en 1996 werd alarm geblazen, in 1999 nam de ziekte epidemische normen aan. In 2006 ontdekten men twee haarden van de ziekte: een in Montagne en een in Lussac. Volgens de wettelijke voorschriften gingen de twee gemeenten en hun buurgemeenten over tot de drie verplichte behandelingen. Dit betreft dus 15 gemeenten en 1.200 wijnbouwers. Talrijke kubieke meters chemische producten op meer dan 13.000 ha.
Metcalfa-pruinosa “larva”
47
stokken die in het laboratorium geanalyseerd werden, bleken 318 negatief, 818 waren door een andere ziekte getroffen (vooral “bois noir”) en bleken slechts 2 stuks door de Flavecence dorée besmet. Aan de andere kant hebben ze zowat 300 valstrikken voor vlinders overal in de wijngaard geïnstalleerd. Het merendeel dicht bij de haard van besmetting. Met een ingestelde beperking van 4 vlinders per valstrik, per week, om de besproeiing te starten, werden op de 162 valstrikken dicht bij de haard slechts 5 vallen gevonden die het minimum overschreden. Men heeft dus de besproeiing bevolen in deze zones, maar niet in de andere zones.
Bravo ! Dus, zonder deze collectieve aanpak, zouden er op dit territorium 22.527 besproeiingen plaatsgevonden hebben. En dan nog zonder er zeker van te zijn dat er een gevaar bestond en zonder de garantie dat besmettingshaarden voor de volgende jaren onder controle zijn. Met deze prestatie werden slechts 8.260 i.p.v. 14.267 behandelingen (een reductie van 63%!) uitgevoerd, wat op zich al een behoorlijke financiële en ecologische besparing inhoudt. BRAVO! Blijft de vraag of de formule ook in andere besmette regio’s zal aanslaan en anderzijds ook voor andere culturen kan en zal aangewend worden. De Europese landbouw en zelfs de gehele wereld zou een gigantische sprong voorwaarts maken op de weg naar de bescherming van het milieu en zou daarbij nog veel geld besparen. En dan nog durven zeggen dat ecologie handenvol geld kost! Komaan zeg!
Fabian Barnes
Open deur
Gusto World Het niet-Frans aanbod in België groeit regelmatig, dankzij specialisten zoals Gusto World. Het bedrijf van Christophe Heynen is sedert 5 jaar gespecialiseerd in de invoer en verdeling van wijnen met persoonlijkheid, van gelijk welk origine. De kwaliteit en de passie van de wijnbouwer zijn essentieel bij de selectie. Uiteraard speelt de prijs een rol ... Meer dan 300 wijnen worden rechtstreeks geïmporteerd en exclusief verdeeld. In de opstartfase ging de interesse uit naar de nieuwe wereld. Nu gaat men terug naar “oude wijnlanden” zoals Spanje, Italië of Portugal. Zodoende maakte Gusto World er in zijn catalogus meer plaats voor vrij. In 2007 kwamen daar wijnen uit Libanon en Israël bij en in de toekomst wordt er uitgekeken naar Oost-Europa.
Calatayud Elk jaar stelt Heynen een degustatie voor met een twintigtal producenten. Bij de nieuwe domeinen kon ik de wijnen van Norrel Morrison best appreciëren. Hij is een Schotse MW die zich in de DO Calatayud vestigde. Hij koopt zijn druiven bij kleine producenten met hoogliggende wijngaarden (700 m en +). Dit waarborgt een interessant temperatuurverschil tussen dag en nacht, zeker in de warme zomer. Een bewijs hiervan waren de aangename zuren in de La Multa Macabeo, een wijn met een goed evenwicht tussen alcohol en frisheid. In rood, nog altijd in het La Multa-gamma, een aangename Garnacha van oude wijnstokken,
Februari / Maart 2008
assemblage viel op in de twee volgende wijnen. De Weissburgunder 2006 als eerste, van verschillende klonen en verschillende wijngaarden. Het resultaat was een uitstekende complexiteit voor een pinot blanc, met 9 g restsuiker, een frisheid die zorgde voor rechtlijnigheid in deze rijpe materie. De andere is de Ries Vogelsang 2005 (weissburgunder, fürmint, welschriesling & gelber muskateller): terroir, minerale frisheid en rijp fruit. Rust is gekend voor zijn edelzoete wijnen. Tussen de wijnen van het domein, de Ruster Ausbruch Turner 2002: een schitterende ontmoeting tussen botrytis – abrikoos, gedroogd fruit en smeuïgheid – en opmerkelijke zuren die zorgden voor een bijzonder frisse finale. Een ander Oostenrijks domein: Weingut Karl Steiniger in Langenlois (Kamptal). Grüner veltliner is er sterk aanwezig. Vijf wijnen op basis van dit druivenras worden er bij hem geproduceerd, zuiver qua stijl, evenwichtig. De Kabinett trocken vind ik erg goed. De 2006, een maaltijdwijn in een jaar met een uitzonderlijk klimaat, waar soepelheid hand in hand gaat met frisse mineraalheid. Hetzelfde geldt voor de 2004, hoewel rechtlijniger met nochtans zachte fruittonen maar met bovenal een opval-
smakelijk en bovendien evenwichtig ondanks zijn 14,5∞ alcohol met aroma’s van bramen en specerijen. La Multa Tempranillo bevat meer tannine maar ook fruit en frisheid. De twee topwijnen zijn assemblages: Papa Luna 2005 (garnacha, syrah, monastrell en mazuelo) is een weelderige wijn die van het onevenwicht wordt gered door een uitgesproken mineraalheid. Manga del Brujo 2005 (65% oude grenache, 15% tempranillo, 15% syrah en monastrell, niet gefilterd) is rijk maar niet overdreven.
Asti, Oostenrijk Een andere ontdekking: de excellente Moscato d’Asti DOCG Piccole Gioie van de familie Ghione waarvan de wijngaard rust op de heuvel van Canelli: mooi evenwicht tussen zoetheid en frisheid, delicate belletjes, perzik, muskaat en oranjebloesem, een luchtige wijn met 5∞ alcohol. Mijn “gouden palm” gaat naar Heidi Schröck, van Rust. Als start een schitterende droge Muskaat: zuren, volheid en kracht. De droge Fürmint 2006 van daarna bevatte 4g restsuiker, is droog van smaak met een rondheid die gedragen werd door de zuren van de druif. Heidi’s passie voor
48
lend mineraal karakter. Tot slot de Grüner Veltliner Grand Cru 2004 waar weelderigheid goed in evenwicht wordt gehouden door een intense mineraalheid. Ook interessant is de Riesling Kabinett trocken 2006: ongelooflijk soepel maar gefundeerd op een minerale basis, een wijn die om geduld vraagt. Geduld dat reeds beloond wordt in de 2004 met wit fruit en opvallende minerale tonen gelinkt aan het oergesteente.
Puglia Masseria Monaci is een familiedomein van 30 ha in de streek van Lecce (Puglia) waar de belangrijkste druivensoort negro amaro is. Zijn naam omschrijft het smaakkarakter: bitterheid die we terugvinden in de Eloquenzia Copertino DOC 2003 met toetsen van rood en zwart fruit gemixt met koude koffie. I Censi Salento IGT 2003 mengt dit druivenras met 50% primitivo. Het resultaat is complexer, met tonen van kruidig rood fruit. Tot slot de Sine Pari Puglia Rosso IGT 2003 (90% nero di troia, 10% negro amaro): zwart fruit, gedroogd fruit, opvallende zuren en puntige tannines voor een rechtlijnigere wijn. Puglia betekent meer dan bulkwijn!
Bernard Arnould
Biblio
Livingstone I Presume De 4de editie van ‘ Découvertes en Vallée du Rhône ‘, Chateauneuf du Pape onder een stralende lentezon, een schitterend middag buffet met een glaasje mooi gespannen mineralige witte Boisrenard 2005 van het domaine du Beauregard dat exemplarisch traditie koppelt aan jeugdige dynamiek . Een ideale context voor een gesprek met John Livingstone - Learmonth, de ‘ontdekker’ van de Rhône-appellaties . Vorig jaar verscheen bij de University of California Press de 4de editie van zijn ondertussen 700 bladzijden tellende bijbel over de Noordelijke Rhônewijnen. Via zijn francofiele moeder in Marseille, die bevriend was met Elisabeth David – de vermaarde Engelse culinaire journaliste –
belandde John na zijn studies economie en politieke wetenschappen in Aix-en-Provence. De wijnpassie kreeg hem beet toen hij in 1971, door de Engelse wijnexporteur Melvyn Master ingehuurd werd als ghostwriter voor een Amerikaans verkoopspamflet over de Rhônewijnen. Sinds die eerste reis die hem – samen met Tim Johnston van de nu beroemde wine-bar Juveniles in Parijs - langs kleine wijnmarkten als de foire d’Ampuis voerde en hem na het nodige speurwerk in postkantoren en moeizaam aftastende lokale contacten, de bronnen liet ontdekken van wat nu topdomeinen zijn in Côte Rôtie, Condrieu, Hermitage, CrozesHemitage, St. Joseph, Cornas en St. Peray. Livingstones verhalen hebben diepgang en zijn geworteld in de familiegeschiedenissen van de Guigals, Vernays, Chaves, Graillots, Coursodons, Clapes, Chapoutiers, Voges en evenveel andere verhalen over passie en wijn. Nu 35 jaar later en 4 edities verder schenkt Livingstone ons het meest
volledige en best gedocumenteerde overzichtswerk van de Noordelijke Rhônewijnen. Na een stevige inleiding en situering van deze regio met haar typische druivenrassen als syrah en viognier, haar rijkdom aan verschillende terroirs en cultuurhistorische situering van tradities inzake wijnproductie en wijnhandel , wijdt hij een volledig hoofdstuk aan elke AOC-wijnbron. Telkens schrijft hij de geschiedenis van die appellatie, beschrijft hij met bijhorende detailaart alle wijngaarden met naam en toenaam, de gehanteerde vinificatiemethoden en de beste huwelijken met lokale gerechten. Dan passeren alle wijnboeren en –domeinen de revue aangevuld met enkele recentere degustatienotities. Kortom 700 pagina’s plichtlectuur voor elke Rhôneliefhebber die naam waardig. Een vertaling in het Frans of het Nederlands zit er niet in - want onbetaalbaar -, maar men zou voor minder dit door en door Franse wijnboek in het Engels lezen. Livingstones journalistiek brengt
zijn voorliefde tot uitdrukking voor terroirwijnen of zoals hij het noemt STGT- (Soil To Glass Transfer) of WOW-(What One’s Want) wijnen. Voor hem telt het feest van de kleine verschillen en het respect voor het kwetsbare en creatieve proces waar de sensitieve wijnboer - niet wijnmaker - ten dele de hand in heeft. Slow wine en stille wijnen die de spotlights en de overprijsde clichés vermijden. En mocht dit nog niet volstaan, dan raden we je aan om als een Stanley, Livingstone zelf te contacteren op zijn interactieve wijnwebsite die je inzage geeft in heel zijn archief en de bronnen van zijn toekomstige standaardwerk over de Zuidelijke Rhônewijnen: www.drinkrhone.com. Toch nog dit : de mooiste ontdekkingen blijven natuurlijk de ontdekkingen die je zelf doet en daarom zijn de Découvertes en Vallée du Rhône een aards paradijs. Afspraak in 2009 in het Palais des Papes ?
Johan De Groef
AGENDA DER PROEVERIJEN VAN DE BELGISCHE WIJNPROFESSIONALS (per chronologische volgorde) CAVE DES OBLATS 16/02 : Côtes du Rhône Villages, 14-19u. 23/02 : Jurançon, Gaillac, Irouléguy, Madiran, 14-19u. CINOCO 16-17/02 : Whisky Festival Gent. (meer dan 100 whiskies) . ICC Ghent Citadelpark, 12-18u. Ingang 30 €. 21/04 : wedstrijd barmannen Cinoco. AU CLOS D’AUCELINE 16-17/02 : salon vd gastronomie en tafelkunst, Namen Expo. 1-2/03 : salon vd gastronomie en wijn, Grote Markt, Hoei. 29-30/03 : lentedegustatie, Ibis Hotel Fleurus. CELLIER DES TEMPLIERS 19-24/02 : vakantiesalon, Expo Charleroi.
8-16/03 : Sfeer Beurs, Flanders Expo Gent. 15-23/03 : commerciële beurs van Ath, Hall des Primevères. 14-23/03 : beurs van Turnhout 24-27/04 : 50-plussers, Antwerpen Expo. ALHAMBRA 24/02 : Wine World Taster of the Year, Hilton Antwerpen, 10u30-17u. 8-9/03 : VTB wijnbeurs Gentbrugge. 15-16/03 : Wijnfocus wijnbeurs Geel. 5-6/04 : open flessen dagen. 12-13/04 : Ribera del Duero en Priorat. Za. + lunch mét wijnbouwer in restaurant Folliez te Mechelen. Zo. plaats nog te bepalen.
DE WIJNWINKEL 7-8-9-03 : themaweekend Port en Madera. 4-5-6/04 : lentedegustatie
ANGE VIN 17-18/05 : opendeurdagen, zaal De Rooden Leeuw, Molenstraat 35, Keerbergen. Za. 13-22u, Zo 11-21u.
BIOTIEK 11-12-13/04 + 18-19-20/04 + 16-17-18/05 : wijnen uit biologische en biodynamische cultuur (vrij. 20-22u, za. en zo. 14-18u).
CHAI & BAR Elke maand kunt u in de Tasting Bar een nieuwe selectie wijnen proeven, tegen zeer zachte prijzen.
LA BUENA VIDA 15-16-17/03 : grote lentedegustatie. TERRE ET VIN 19/04 : gamma Sylvain Pataille (Marsannay) in aanwezigheid van de wijnboer, 11-19u.
WIJNMAKELAARS UNIE 24/02 : Wine World Taster of the Year, Hilton Antwerpen, 10u30-17u. 9-12/03 : Horecatel Marche-enFamenne.
FRANK FISSETTE 20-21-22/04 : lentedegustatie.
49
Iedere zaterdag • BASIN & MAROT: 14-19u • CAVE DES OBLATS: 14-19u • CHATEAUX WIJNINVOER: 1419u • GALTRACO: elke eerste zaterdag van de maand, 11-14u • WIJNWINKEL: 10-19u (vrijdag 14-19u) • WINE NOT
De Belgische Wijnprofessionals Spaanse en Portugese Wijnen
Alhambra sc/cv Alpacastraat 27 - 9000 Gent
T 02/772.50.05 F 02/772 41 21
T & F : 09/233.35.36
T 03/450 93 11 F 03/450 93 17
[email protected] www.alhambra.be
KARTUIZERSWEG 1A – 2550 KONTICH
[email protected] - www.bleuze.be
Caves Aliança PREMIUM PORTUGESE WIJNEN T. 03/321 67 19 - F. 03/322.33.95 Herentalsebaan 214 - 2100 Deurne
[email protected]
AS BVBA
336 Rue de la Cambre - 1200 Bruxelles
[email protected] www.banyuls.com
Open enkel op afspraak
T 02/ 353 07 65 F 02/ 353 07 10 CH. DE BRUXELLES 37 - 1410 WATERLOO
02/ 772.40.65
0477/218.556
AVENUE ORBAN 3 - 1150 BRUXELLES
T 02/361.13.40 F 02/363.32.78
T 02/421.60.80 F 02/421.60.81
SUIKERKAAI 1 A - 1500 HALLE
[email protected] www.les-eleveurs.be
02/640.44.65 AV. DU PESAGE 1 - 1050 BRUXELLES
AVENUE DU PORT 86 C - 1000 BRUXELLES
[email protected] - www.chai-bar.be
[email protected] www.deconinckwine.com
T 071/25.72.11 - F 071/25.72.16
T 03/776.53.55 F 03/766.16.48
RUE DU COLOMBIER 9 - 6041 GOSSELIES
[email protected] www.champion.be
INDUSTRIEPARK NOORD 35 9100 SINT NIKLAAS
[email protected] - www.devidts.be
LA BOITE DES PINARDS T 02/347.23.03 F 02/345.35.45 T 058/52.17.53 - F 058/51.54.59 ZEELAAN 228 - 8670 KOKSIJDE
[email protected] [email protected]
RUE DE LA GLACIERE 18 1060 BRUXELLES
[email protected]
From the Mediterranean and the New World
T 014/45 13 03 - F 014/45 49 17 015/51.75.08 DUIVEBERGEN 13 A - 3140 KEERBERGEN
[email protected] www.ange-vin.be
Art et Terroirs
0476/580.235
VERLIPARK UNIT B.1.26 - LICHTSTRAAT 2400 Mol
[email protected] www.labuenavida.be
INDUSTRIELAAN 38 - 1740 TERNAT
[email protected] www.wijnen-chateaux.be
[email protected]
EXPRESSION DU TERROIR SPRL
GROUPE M art et terroirs
RUE DE L'ESPERANCE 233 - 4000 LIEGE RUE DES JARDINS 4 - 6997 EVEUX
T 02/223.13.82 - F 02/223.18.45
T 012/23.17.42 - F 012/39.11.73
T 02/242.87.68 F 02/241.68.78
086/36.79.99
RUE DE WITTE DE HAELEN 28 1000 BRUXELLES
[email protected] - www.canette.be
YZERBRON 18 - 3700 TONGEREN
[email protected] www.christiaens-wijnhuis.be
RUE ACHILLE DETIENNE 20 1030 BRUXELLES
[email protected]
T 04/226.79.66 - F 04/226.98.96
[email protected] www.art-et-terroirs.be
BASIN & MAROT T 02/347.64.66 F 02/347.41.84 90A, RUE DU PAGE 1050 BRUXELLES
[email protected] www.basin-marot.be
Wine & Spirits Merchants Since 1691
YVES CATULLE T 02/426 61 00 F 02/426 61 01
FRANK FISSETTE BVBA
T 02/ 410 47 47 F 02/ 410 14 54
RUE NESTOR MARTIN 319 1082 BERCHEM-STE-AGATHE
[email protected] - www.catulle.com
RUE P. VAN HUMBEEK 5 - 1080 BRUXELLES
[email protected] - www.cinoco.com
T 011/23.38.00 - F 011/23.41.00 SLUISSTRAAT 44 - 3590 DIEPENBEEK
[email protected] www.frankfissette.be
FOURCROY BEST CAVIAR NV T 02/569.00.3 - F 02/567.06.69 GROTE SYPESTRAAT 12 - 1700 DILBEEK
[email protected] - www.bestcaviar.be
BIOTIEK B.V.B.A T 03/312.24.38 F 03/312.59.14 TEN HOFLAAN 22 2980 ZOERSEL
[email protected] - www.biotiek.be
T 02/423.71.11 F 02/423.73.33
T 04/342 68 92 F 04/ 344 33 73
0475/70.50.30 T & F 071/81.01.54
RUE BASSE-WEZ 339B - 4020 LIÈGE
[email protected] www.cavedesoblats.com
RUE OLEFFE 17 - 1 - 6220 HEPPIGNIES
[email protected]
CHAUSSEE DE NIVELLES 83 1420 BRAINE-L'ALLEUD
[email protected] www.fourcroy.com
Depui s 1978
T 063/45.00.45 F 063/45.65.00
T & F 087/77.40.30 RUE DES CAPUCINS 13 (Coin Ecomines) - 4900 SPA
ZONING MAGENOT - RUE HERTANCHAMP 3 6740 - SAINTE-MARIE S/SEMOIS
[email protected] www.daune-habaru.be
[email protected] www.lacaviniere.be
T 03/226.02.51 - F 03/213.34.79 LANGE NIEUWSTRAAT 31/1 2000 ANTWERPEN
[email protected] - www.galtraco.be
Advertentie Februari / Maart 2008
50
ROC DEL CASTELL
maxi vins T +32 (0)2/454.85.33 F +32 (0)2/454.85.38 DORPSTRAAT 68 - 1785 BRUSSEGEM
[email protected] www.greatgrapes.be
T 087/44.52.49 F 087/33.63.72
Finest Wines & Food from Spain
CRAWHEZ 37 4890 THIMISTER CLERMONT
[email protected]
RUE VERHEYDEN 86 - 1070 BRUXELLES
[email protected] - www.vinespa.be
RUE VANDERKINDERE 113 A - 1180 BRUXELLES
[email protected]
T & F 02/652.33.57
T +32(0)11/23.06.10 F +32(0)11/21.07.74
T 00 352 26 31 15 52
ROUTE DE L'ETAT 304 A 1380 MARANSART
www.maxivins.be www.maxivins.lu
T 02/657.44.04 - F 02/657.51.19 DREVE DE MONT ST JEAN 10 - 3090 OVERIJSE
[email protected]
T 02/523.79.58 - F 02/524.16.47
T & F 02/779.08.94 RUE DE L'EGLISE 181 - 1150 BRUXELLES
[email protected]
T 02/346.94.07 - F 02/345.59.47
T 04/246.59.56 F 04/246.59.30 AVENUE DE L’ENERGIE 6 - 4432 ALLEUR
[email protected] www.creativenture.com
0475/223.974 F 015/20.20.01 BRUSSELSESTEENWEG 74 - 1785 MERCHTEM
ROUTE D'ARLON 148 - L-8010 STRASSEN
[email protected]
[email protected] -www.terre-vin.be
MIS EN BOUTEILLE
Fine Italian Wines
T 09/356.68.76 F 09/356.69.87
SLUISSTRAAT 84-86 - 3590 DIEPENBEEK
[email protected] www.wijnmakelaarsunie.be
De Wijnwinkel T & F 015/20.95.38
0473/29.66.98 - F 09/329.66.99
DORPSSTRAAT 42 - 9080 LOCHRISTI
[email protected] www.misenbouteille.net
MOLENSTRAAT 126 - 9800 DEINZE
[email protected] www.tgfinewines.be
IJZERENLEEN 67 (Ingang LANGE SCHIPSTRAAT) 2800 DIEPENBEEK
[email protected] www.dewijnwinkel.be
T 03/234.00.17 F 03/237.51.13 T 011/28 19 57 - F 011/28 19 50 SCHIPPERSSTRAAT 1 - 3500 HASSELT
[email protected] www.hasseltmillesime.be
T 02/648.51.34 F 02/646.57.73
T 064/73 00 00 - F 064/73 00 01 RUE MAHY FAUX 135 7133 BINCHE (BUVRINNES)
RUE EUGENE CATTOIR 11 1050 BRUXELLES
[email protected] - www.mouchart.be
[email protected] www.trebiusvalens.com
MECHELSESTEENWEG 97 2018 ANTWERPEN
[email protected] www.despert.be
WINE-NOT T 056/41.81.68 - F 056/42.20.66
T 03/658.20.20 - F 03/658.61.51
T 02/520.60.68 F 02/520.92.85
MENENSTRAAT 376 - 8560 WEVELGEM
[email protected] www.wijnenherman.be
VORDENSTEINSTRAAT 102 A 2900 SCHOTEN
[email protected] - www.mondovino.be
RUE DE LA BIENVENUE 19 1070 BRUXELLES
[email protected] - www.veluvins.be
T 02/513.47.74 F 02/513.53.09 RUE DU COLLÈGE, 39 - 1050 BRUXELLES
[email protected] - www.wine-not.be
XAVIER IDE VINS SCHAAPSWEG 2 3550 HEUSDEN-ZOLDER
T 011/42.89.07 F 051/20.92.78
NIJVERHEIDSSTRAAT 13 - 2570 DUFFEL
[email protected] www.wijnhuisjeuris.be
[email protected] www.opdebeeck.be
T 02/520 13 43 F 02/520 13 46
T 089/62.17.62 - F 089/62.17.63
TARANTELLASTRAAT 20 – 1070 BRUSSEL
[email protected] www.kaapwijn.be
T 02/652.45.14 F 02/652.44.49
T 03/488.44.44 F 03/488.44.88
T 0473/73.15.03 www.lesventsdanges.be
T 071/31.32.27 - F 071/32.54.09
WEG NAAR ZWARTBERG, 83 3660 OPGLABBEEK
[email protected] www.pasqualinno.be
AVENUE J. HENIN 5 - 6000 CHARLEROI
[email protected] www.lavigneraie.com
VINDEMIA
MAMPAEY Co.
A.F.
FIJNE
&
T & F 02/270.48.74
N.V.
WIJNEN
– VINS FINS
T 02/466.58.58 - F 02/466.00.63 GOSSETLAAN 21 - 1702 GROOT BIJGAARDEN www.mampaey-wines.be
[email protected] Propriétaire Champagne INFINI
KARD. STERCKXLAAN 108 1860 MEISE
[email protected] www.vindemia.be
T 011/59 33 08 - F 011/31 33 67 HALINGENSTRAAT 72 3806 VELM/SINT-TRUIDEN
[email protected] - www.predikaat.be
51
RUE DU ROUGE CLOITRE 35 1310 LA HULPE
[email protected]
Lijst van de Producenten Belgische, Nederlandse en Zwitserse invoerders, telefoon en internet sites/@mail van de producenten Alsace • Brobecker
06 87 52 80.72
[email protected] • Hering - Amarante Wine/’T Wijnhuizeke/Champs Fulliots – Onder de Kurk(Nl) – Clos Probus(Ch) 03.88.08.90. 07
[email protected] • Mader 03.89.73.80.32
[email protected] • Schmitt François - Ribouvin(Nl) 03.89.76.08.45
[email protected] • Schoepfer J.L - Champs-Fulliots/ Hôtel Bar à Vin -
[email protected]
Daõ - Bairrada • Aliança - Dieximport쏄/Fin’Oporto • Casa de Darei - The sol ar/Vila Nova/Delhaize • Casa de Santar - Terroirs et Découvertes • Pato - ISPC/Jeuris쏄/Bodega쏄 • Quinta da Penseira www.quintadapenseira.com • Quinta das Maias - Jeuris쏄 • Quinta de Cabriz - Alhambra쏄 • Quinta de Pellada
[email protected] • Quinta de Saes - Jeuris쏄
• La Brie - Cinoco쏄 05.53.74.42.46
[email protected] • Ladesvignes - Douchy/Couvreur/ Van Poucke 05.53.58.30.67
[email protected] • Le Raz - Axybel/Coulier 05.53.82.48.41
[email protected] • Marnières - Lorand Philippe/Cellier de La Leuchère/Cave des Vignes Célestes 05.53.58.31.65
[email protected] • Masburel - Leirovins/TasteWine@Home Provino/Aqua-Nil - Bert Stevens/ La Branche(Nl) 05.53.24.77.73
[email protected] • Mege - Noordman(Nl) 05.53.58.95.15
[email protected] • Moulin Garreau - Cosmovin 05.53.61.26.97
[email protected] • Panisseau - Velu Vins쏄/Histoire de Vins/ Manière de Goûts/Cave à Vins/Neyrinck/ 05.53.58.40.03 Harrie
[email protected] • Terre Vieille 05.53.57.35.07
[email protected] • Tour des Gendres - Van Eccelpoel/ Cavopro/Jublou/Tastevin/Nelis/Leymarie/ Lecluse/Werco 05.53.57.12.43 www.chateautourdesgendres.com • Vignerons de Sigoulès - Frui 05.53.63.78.51
[email protected]
Boingnères • Boingnères 05.58.44.80.28
[email protected]
Vinsobres • Chaume-Arnaud - Magnus/Mostade Hennebert/Deprez - Vanhove Vinlibre(Ch) 04.75.27.66.85
[email protected] • Coriançon - Domaines Tonnelet/Onder De Kurk(Nl) 04.75.26.03.24
[email protected] • Jaume - Aux Sens Larges/Die Lye/ Harrie/Domaine des Peupliers Courtiers du Bon Vin/Cave Grands Crus (Nl) - Andre Maury(Ch) 04.75.27.61.01
[email protected] • Moulin - Maison des Vins Fins/Ronald Deryck - Barans Wijnen(Nl) – Viscardi(Ch) 04.75.27.65.59
[email protected] • Perrin & Fils - Palais du Vin – Sauter's(Nl) – Divo(Ch) 04.90.11.12.00 www.perrin-et-fils.com • Peysson 04.75.27.67.33 • Pré Neuf - Dardenne/WijnBeurs 04.75.27.63.95
[email protected] • Rouanne 04.75.27.77.40
[email protected] • Vinsobraise 04.75.27.64.22 www.la-vinsobraise.com
• Quinta Dos Roques - Bodega쏄 • Quinta de Boavista - Great Grapes쏄 Terroirs et Découvertes • Vinhos Borges Knockaert
Etrusques • Acquabona - Arbo Vitis(Ch) www.acquabonaelba.it • Antica Fattoria Sorbaiano www.fattoriasorbaiano.it • Batzella www.batzella.com • Campo alla Sughera - Sabbatini Vins Nobles d’Italie/Favila – Cartosio(Nl) Cottinelli(Ch) www.campoallasughera.com • Chiappini Giovanni www.giovannichiappini.it • Felciatello www.felciatello.it • Fontemorsi www.fontemorsi.it • Leopoldo I di Toscana www.leopoldoprimo.it • Massimo Ciarcia www.massimociarcia.com • Michele Satta - Licata – Anfors(Nl) Vini Vergani/Vini D'Amato/Cave Sa(Ch) www.michelesatta.com • Mola - Marco Melloni www.tenutepavoletti.it • Rigoli www.rigolivini.com • Ripalte www.tenutadelleripalte.it • San Giusto
[email protected] • Sant’Agnese www.santagnesefarm.it • Terre del Marchesato www.fattoriaterredelmarchesato.it • Apicoltura Dr. Pescia www.dottorpescia.com • Cioccolateria Conca d’Oro www.concadorocioccolato.it
Februari / Maart 2008
Nieuwigheden
Toscane
• Muré – Pirard
03.89.78.58.00 www.mure.com • Cave Coopérative de Pfaffenheim 03.89.78.55.14 www.pfaffenheim.com • Domaine Lignères
[email protected]
• Avignonesi
+39 0578 724304 www.avignonesi.it • Bindella +39 0578 767777 www.bindella.it • Boscarelli +39 0578 767277 www.poderiboscarelli.com • Camigliano +39 0577 844068 www.camigliano.it • Castello di Verrazzano - Italvin – Rutishauser/ Ropraz/ Boissons SA(Ch)/ Amanzi Vini +39 055 854243 www.verrazzano.com • Ciacci Piccolomini d'Aragona +39 0577 835616 www.ciaccipiccolomini.com • Contucci +39 0578 757006 www.contucci.it • Del Cerro - Best Caviar쏄 +39 0578 767700 www.saiagricola.it/english/tenutacerro.htm • Della Talosa +39 0578 758277 www.talosa.it • Fassati - Mampaey쏄 – Borgovecchio(Ch) +39 0578 708708 www.fazibattaglia.it • Icario +39 0578 758845 www.icario.it • Il Conventino +39 0578 715371 www.ilconventino.it • Il Poggiolo +39 0577 848412 www.ilpoggiolomontalcino.com • La Bandita e Lunadoro +39 0578 748154 www.lunadoro.com • La Braccesca +39 0578 724252 www.antinori.it • La Ciarliana di Frangiosa Luigi +39 0578 758423 www.laciarliana.it • La Poderina +39 0577/835737
[email protected]
Bergerac • Ancienne Cure - Godaert Van Beneden/Lecluse-Joye/Cellier de Marie Nottebaert/Vuylsteke/Calivin 05.53.58.27.90
[email protected] • Bélingards - Bauwens/de Landtsheer Groupvin/(Mafribel) 05.53.58.28.03
[email protected] • Bloy - Vins sur Vins/Delattre/Bernard Poulet 05.53.22.47.87
[email protected] • Court Les Mûts - Bossuyt 05.53.27.92.17
[email protected] • Eyssards - 'T Soete Huys/Wijnkelder 05.53.24.36.36
[email protected] • Farcies du Pech - Clos du Culot/Tricot/ General Stores/Divo/Provino 05.53.82.48.31
[email protected] • Grande Maison - Art et la Mer 05.53.58.26.17
[email protected] • Grinou - Vion/Pro Vino – Monard/ Opdebeeck쏄 05.53.58.46.63
[email protected] • Haut Bernasse - Delhaize 05.53.58.36.22
[email protected] • Haut Montlong - Macc Vin 05.53.58.81.60 www.haut-montlong.com
52
• La Sala - Wine's Word Trading(Nl) Fratelli Corti/ Christen Vini E Distillati(Ch) +39-055 82.81.11 www.lasala.it • Le Bèrne +39 0578 767328
[email protected] • Le Potazzine +348 3530321 www.lepotazzine.it • Montemaggio - Martel(Ch) +39 0577 808269 www.montemaggio.com • Nardi - Gueuzevalllei - Ditta Wolfan Go Jezek(Ch) +39 0577 738.323 www.tenutenardi.com +39 0578 707060 • Nottola www.cantinanottola.it +339 0556 593020 • Poggiopiano www.poggiopiano.it • Poliziano +39 0578 738171 www.carlettipoliziano.com • Romeo +39 0578 708599 www.massimoromeo.it • Siro Pacenti - Leirovins – Residence(Nl) Vennerhus/Granchateaux(Ch) +39 0577 84 86 62
[email protected] • Talenti - Ferrarese – Vergani/ Eduard Meyer(Ch) +39 0577 844064 www.talentimontalcino.it • Terreno +39 0577 738.312 www.podereterreno.it • Valdipiatta - Licata - Van Iersel/Peter Renalda(Nl) – Barilis/Hischier/Scherer E Bueler/Vini d'Amato/Vini Toscani(Ch) +39 0578 757930 www.valdipiatta.it • Villa Branca +39 055 821.033 www.villabranca.it • Villa Sant'Anna Selezione Vini Italiani Vin chez Olivier/Piccolo & Piccolo(Nl) Liechti/Reichmuth(Ch) +39 0578 708017 www.villasantanna.it • Viticcio - Gastrovin(Ch) – Colaris(Nl) +39 055 854 210 www.fattoriaviticcio.com
Nemea • Gaia - Canette쏄
210 8055642 www.gaia-wines.gr • Helios - Vangelis - Pegasos Wines V.I.N.O l’Emotion(Ch) - O-Life(Nl) 210 621 8119 www.semeliwines.gr • Koroniotis 275 109 1850
[email protected] • Nikolaou 274 602 3005
• Papaioannou - Canette쏄 2746023138 www.papaioannouwines.gr • Raptis - ThrakI(Ch) – Abrosia(Nl) 306946467346
[email protected] • Skouras - Canette쏄 • Zafiri
3027510-23688 www.skouraswines.com 274 602 2324
[email protected]
쏄 Zie blz. Belgische wijnprofessionals