. f
!
U
i
P N
r o
o o
v r
i d
n
c
-
H
i
GEMEENTE DEN HELDER INGEKO M EN
e (
9 MEI n
d
POSTBUS 3007 2001 DA HAARLEM A a n de g e m e e n t e r a d e n i n de provincie N o o r d - H o l l a n d Via t u s s e n k o m s t van de griffiers S t u k n u m m e r : AM 6.02614
Betreft: Veilige Publiek e Taak
L
Commissaris van de Koning Uw contactpersoon R.J. van Treeck AD/KAB/KAB Doorkiesnummer +31235145352 treeckr@noord-holland.nl
Verzenddatum 8 M EÍ
Geachte raadsleden, O p 1 4 m a a r t j l . s t u u r d e d e m i n i s t e r v a n B Z K , d e h e e r R. P l a s t e r k , bijgevoegde brief aan alle b u r g e m e e s t e r s over m a a t r e g e l e n Veilige Publieke T a a k (VPT). H o e w e l de brief en de m a a t r e g e l e n van d e minister u w e l l i c h t al b e k e n d z i j n , w i l i k d e z e v a n w e g e h e t b e l a n g n o g m a a l s onder uw aandacht brengen.
Kenmerk 810668-810676 Uw kenmerk
In z i j n b r i e f b e n a d r u k t de m i n i s t e r h o e b e l a n g r i j k i n d e z e tijd e e n sluitende aanpak van agressie en geweld tegen politieke ambtsdragers is. I n t u s s e n is i n s t e e d s m e e r g e m e e n t e n h e t o n d e r w e r p b e s p r e e k b a a r , staat h e t o p de a g e n d a e n w o r d t er u i t g e d r a g e n dat agressie e n g e w e l d tegen ambtsdragers niet w o r d e n getolereerd. Vanuit het ministerie w o r d e n extra maatregelen getroffen, die ertoe m o e t e n bijdragen dat burgemeesters, w e t h o u d e r s en raadsleden h u n functie veilig en integer k u n n e n b l i j v e n v e r v u l l e n . H o e t r e u r i g h e t o o k is d a t d e z e m a a t r e g e l e n n o o d z a k e l i j k zijn, h e t is g o e d d a t w i j w e e r b a a r z i j n en o n s niet d o o r d r e i g i n g l a t e n beïnvloeden. Als v o o r z i t t e r van het college en d e raad heeft de b u r g e m e e s t e r m e d e t o t taak o m de kwaliteit en integriteit van het bestuur i n de g e m e e n t e t e b e w a k e n en de interne a f s t e m m i n g b i n n e n de g e m e e n t e t e b e v o r d e r e n . M a a r w a t g e b e u r t er als e e n b u r g e m e e s t e r z e l f te m a k e n k r i j g t m e t agressie o f bedreiging? V o o r veel i n w o n e r s is d e b u r g e m e e s t e r i m m e r s het g e z i c h t v a n d e g e m e e n t e . U bent als g e m e e n t e r a a d i n m a t e r i e l e z i n de w e r k g e v e r v a n de burgemeester en v a n u i t u w w e r k g e v e r s r o l heeft u dan o o k een zorgplicht waar het o m de veiligheid van u w burgemeester gaat. Ik v e r t r o u w erop dat u zich hiervan bewust bent en dat u u w burgemeester ondersteunt, opdat deze veilig zijn o f haar taken kan vervullen.
Postbus 3 0 0 7 2 0 0 1 DA Haarlem T e l e f o o n (023) 5 1 4 3 1 4 3 Fax (023) 514 3 0 3 0 Dreef 1 Haarlem [2012 HR] www.noord-holland.nl
NHoooi
2ŨĨS
2016
m
P
r
N
o
o
v o
i r
n d
c -
i
e
H
o
l
l
a
n
d 2 I2 810668-810676
V o o r b u r g e m e e s t e r s , m a a r v o o r i e d e r e e n die in a a n r a k i n g k o m t m e t a g r e s s i e e n g e w e l d , is h e t b e l a n g r i j k o m e r o v e r t e k u n n e n p r a t e n e n zich erover te k u n n e n uitspreken. V a n a f het m o m e n t dat de b u r g e m e e s t e r a a n g i f t e o f m e l d i n g d o e t is d e p o l i t i e e n h e t o p e n b a a r ministerie aan zet o m af te w e g e n of en z o j a , w e l k e beveiligingsmaatregelen (het z o g e n a a m d e stelsel b e w a k e n en beveiligen) n o o d z a k e l i j k z i j n . U w rol als w e r k g e v e r k a n zijn o m te bezien of wellicht aanvullende of andere maatregelen noodzakelijk zijn en ervoor te zorgen dat deze beveiligingsmaatregelen getroffen w o r d e n . Uiteraard k u n t u zich hierbij laten adviseren d o o r de hierin gespecialiseerde instanties. H e t is j u i s t b e l a n g r i j k o m u h i e r o v e r a l u i t t e s p r e k e n o p e e n m o m e n t dat dergelijke kwesties n o g niet spelen, z o d a t o o k de b u r g e m e e s t e r zich o p v o o r h a n d g e s t e u n d w e e t . De brief v a n de m i n i s t e r b i e d t e e n g o e d e a a n l e i d i n g o m in b i j v o o r b e e l d e e n v e r g a d e r i n g v a n u w P r e s i d i u m , c.q. S e n i o r e n c o n v e n t u w e i g e n lijn uit te s t i p p e l e n . H e t is e v i d e n t d a t , i n d i e n u h i e r o v e r n o g n i e t g e s p r o k e n h e b t e n d e kwestie heeft zich reeds aangediend, u u w rol terstond oppakt.
De co in d
NHoooi
Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
> Retouradres Postbus 20011 2500 AE Den Haag A a n de b u r g e m e e s t e r
DGBK/Directie Arbeidszaken Publieke Sector Programma Veilige Publieke Taak Turfmarkt 147 Postbus 20011 2500 AE Den Haag www.agressievrijwerk.nl www.facebook.com/minbzk www.twitter.com/minbzk Contactpersoon Michel Amoureus T 06 50738548 mlchel. amoureus@minbzk.nl
Datum Betreft
14 maart 2016 Maatregelen Veilige Publieke Taak
Kenmerk Uw kenmerk
Geachte heer, mevrouw, De verschillende incidenten v a n agressie en geweld tegen lokale politieke a m b t s d r a g e r s ( b u r g e m e e s t e r s , w e t h o u d e r s en r a a d s l e d e n ) r o n d o m de p r o b l e m a t i e k v a n de v e r h o o g d e a s i e l i n s t r o o m de afgelopen periode en de u i t k o m s t e n van recent onderzoeken naar agressie en geweld door burgers tegen raadsleden van Raadslid.Nu en het Periklesinstituut m a k e n eens te meer duidelijk hoe noodzakelijk een sluitende aanpak van agressie en geweld tegen politieke a m b t s d r a g e r s is. I n h e t publieke debat o v e r de v l u c h t e l i n g e n o p v a n g worden regelmatig grenzen overschreden. Burgemeesters, wethouders en r a a d s l e d e n h e b b e n t e m a k e n m e t a g r e s s i e v a n geëmotioneerde b u r g e r s e n m e t i n s t r u m e n t e l e , bewust ingezette bedreigingen en intimidatie. Beide zijn onacceptabel en uit oogpunt van de lokale democratie onaanvaardbaar. 1
2
I k ben dan o o k verheugd dat steeds m e e r colleges v a n burgemeester en w e t h o u d e r s en gemeenteraden de problematiek v a n intimidatie en bedreiging bespreekbaar m a k e n , gemeenschappelijk een n o r m stellen en uitdragen dat agressie en geweld tegen politieke ambtsdragers en medewerkers niet worden g e t o l e r e e r d . D i t is in l i j n m e t d e c a m p a g n e ' W e e s d u i d e l i j k o v e r a g r e s s i e ' d i e i k eind vorig jaar s a m e n m e t de Minister van Sociale Z a k e n en Werkgelegenheid b e n g e s t a r t . I n m i j n b r i e f v a n 2 7 a u g u s t u s 2 0 1 5 h e b i k u h i e r o v e r geïnformeerd en heb ik werkgevers m e t een publieke taak en politieke ambtdragers opgeroepen o m het melden en bespreken van gevoelens van onbehagen en o n v e i l i g h e i d t e s t i m u l e r e n e n t e b e v o r d e r e n d a t in g e v a l v a n c o n c r e t e (be)dreiging en intimidatie ook aangifte wordt gedaan. Dat m a a k t het voor politie en openbaar ministerie mogelijk o m de situatie te beoordelen. W a a r nodig k u n n e n zij politieke ambtsdragers en g e m e e n t e n vervolgens adviseren over aanvullende beveiligingsmaatregelen.
Raadsleden over het veiligheidsgevoel van inwoners en raadsleden en opvang van vluchtelingen. Februari 2016). Raadslid.Nu ism Overheid in Nederland. 2 Niet zonder last. Hoe gaan raadsleden om met agressie, bedreiging en geweid? (februari 2016). Periklesinstituut. Pagina 1 van 4
DGBK/Directle Arbeidszaken Publieke Sector Programma Veilige Publieke Taak G r a a g v r a a g i k u w a a n d a c h t v o o r e e n a a n t a l ( r e c e n t e ) m a a t r e g e l e n die i k v a n m i j n k a n t h e b g e t r o f f e n o m e r t o e bij t e d r a g e n d a t u , u w w e t h o u d e r s e n g e m e e n t e r a a d s l e d e n de b i j z o n d e r e functie als d r a g e r v a n de lokale d e m o c r a t i e veilig en integer k u n n e n blijven vervullen.
Datum 14 maart 2016 Kenmerk
Aanvullende financiële voorziening beveiliging politieke ambtsdragers I n h e t g e v a l v a n a g r e s s i e e n b e d r e i g i n g d o o r b u r g e r s k o m t d e v e i l i g h e i d v a n de politieke a m b t s d r a g e r op de eerste plaats. Volgens het stelsel b e w a k e n en beveiligen k u n n e n na de aangifte en de daarop v o l g e n d e beoordeling en advisering door politie en openbaar ministerie aanvullende beveiligingsmaatregelen nodig blijken. V o o r het geval dat de beveiliging van p o l i t i e k e a m b t s d r a g e r s in a c u t e d r e i g i n g s i t u a t i e s t o t o n g e w e n s t e o f v e r t r a g e n d e p o l i t i e k e d i s c u s s i e s o f t o t financiële p r o b l e m e n i n d e g e m e e n t e k u n n e n l e i d e n , h e b i k e e n f i n a n c i e e l v a n g n e t i n g e s t e l d . D i t f i n a n c i e e l v a n g n e t is a a n v u l l e n d o p het g e n o e m d e stelsel v a n bewaken en beveiligen. De uitgangspunten v a n het stelsel blijven dan o o k o n v e r k o r t van kracht, w a a r o n d e r de primaire v e r a n t w o o r d e l i j k h e i d v a n de politieke a m b t s d r a g e r v o o r diens eigen veiligheid. M e e r i n f o r m a t i e o v e r h e t s t e l s e l b e w a k e n e n b e v e i l i g e n e n o v e r d e financiële voorziening treft u aan in de bijlagen. Met het v a n g n e t w o r d t v o o r k o m e n dat b u r g e m e e s t e r s , w e t h o u d e r s en raadsleden bij acute en e r n s t i g e dreiging m e t de g e m e e n t e r a a d in discussie m o e t e n o v e r d e k o s t e n v a n h u n beveiliging, h e t g e e n ook invloed kan hebben op hun bereidheid aangifte te doen. Het gaat o m een v o o r l o p i g e v o o r z i e n i n g , díe e i n d v a n d i t j a a r geëvalueerd w o r d t o m t e b e z i e n o f het een structurele voorziening moet worden. 3
Training 'Omgaan met intimidatie en agressie' I n 2 0 1 4 is de t r a i n i n g ' O m g a a n m e t i n t i m i d a t i e e n a g r e s s i e ' v o o r b u r g e m e e s t e r s b e s c h i k b a a r g e k o m e n . H e t d o e l v a n d e z e t r a i n i n g is " h e t a a n r e i k e n v a n h a n d v a t t e n o m t e k o m e n t o t e e n h a n d e l i n g s r e p e r t o i r e w a a r b i j al i n e e n vroegtijdig stadium de regie over de situatie en het eigen functioneren wordt g e n o m e n , w a n n e e r lokale bestuurders w o r d e n geconfronteerd m e t intimidatie en bedreiging". Inmiddels hebben 140 burgemeesters gebruik gemaakt van mijn aanbod o m deze training op kosten van m i j n ministerie te volgen. Een beschrijving v a n de t r a i n i n g t r e f t u bijgevoegd a a n . I n d i e n o o k u h i e r v a n gebruik wilt m a k e n , k u n t u zich b i n n e n k o r t o p g e v e n via de w e b s i t e v a n h e t N G B . De zorg voor slachtoffers onder politieke ambtsdragers De impact van een agressie-incident kan groot zijn. De V e r t r o u w e n s l i j n helpt politieke a m b t s d r a g e r s e n h u n f a m i l i e l e d e n indien zij slachtoffer zijn v a n ongewenst gedrag, zoals bedreiging, intimidatie en geweld. De Vertrouwenslijn biedt een luisterend oor, geeft advies, ondersteuning en een handelingsperspectief (zie bijlagen). In aanvulling hierop ben ik onlangs m e t het Instituut voor Psychotrauma (IVP) o v e r e e n g e k o m e n dat politieke ambtsdragers per 1 maart j l . voor acute gespecialiseerde psychosociale ondersteuning ( 2 4 / 7 ) een beroep kunnen doen op hun diensten ( w w w . i v p . n l / o p v a n g / ) . Het IVP heeft Zoals neergelegd in de circulaire Besluit Harmonisering en modernisering rechtspositie van 1 juli 2014 komen deze aanvullende maatregelen voor rekening van de gemeente. Het is dan ook zeer aanbevelenswaard om standaard een bedrag in de gemeentebegroting op te nemen voor beveiììgingskosten, bijvoorbeeld onder de post 'onvoorzien'. Pagina 2 van 4
DGBK/Direclie Arbeidszaken Publieke Sector Programma Veilige Publieke Taak r u i m e e r v a r i n g m e t het o p e n b a a r b e s t u u r en de politieke c o n t e x t . Op dit m o m e n t ondersteunt het IVP diverse ministeries, uitvoeringsorganisaties (NCTV, COA) e n individuele bestuurders (zie bijlagen).
Datum 1 4 m a a r t
2 0 1 6
Kenmerk Instrumentenkoffer Veilig Bestuur B o v e n g e n o e m d e maatregelen m a k e n deel uit v a n de i n s t r u m e n t e n k o f f e r Veilig b e s t u u r die ik afgelopen n a j a a r heb g e p r e s e n t e e r d . I n deze koffer bevinden zich e e n leidraad en tal v a n a n d e r e i n s t r u m e n t e n v o o r de integrale a a n p a k v a n intimidatie, agressie en geweld tegen lokale politieke ambtsdragers. Meer i n f o r m a t i e t r e f t u a a n op de w e b s i t e v a n h e t p r o g r a m m a Veilige Publieke T a a k fwww.aqressievriiwerk.nl/pa). Handreiking verhoogde asielinstroom Steeds m e e r gemeenten doen ervaring op m e t opvang van asielzoekers. De e r v a r i n g e n zijn v e r w e r k t in e e n h a n d r e i k i n g . D e z e h a n d r e i k i n g is bedoeld v o o r h e t l o k a a l b e s t u u r en de bij de v e r h o o g d e a s i e l i n s t r o o m b e t r o k k e n p a r t n e r s (vreemdelingenketen, veiligheidspartners, hulpverlening en andere instanties). D e h a n d r e i k i n g d i e n t a l s w e g w i j z e r e n h u l p m i d d e l bij d e v r a a g s t u k k e n d i e s p e l e n over opvang, gezondheid, veiligheid, communicatie en het juridisch i n s t r u m e n t a r i u m . D e h a n d r e i k i n g is t e d o w n l o a d e n v i a www, biirqemeesters.nl/asielinstroom). Brede ondersteuning lokaal bestuur, het OTAV H e t O n d e r s t e u n i n g s T e a m A s i e l z o e k e r s e n V e r g u n n i n g h o u d e r s ( O T A V ) is e e n t u s s e n d e V N G én s a m e n w e r k e n d e d e p a r t e m e n t e n i n g e r i c h t e o n d e r s t e u n i n g s s t r u c t u u r . G e m e e n t e n k u n n e n e e n b e r o e p d o e n op h e t O T A V bij de huidige opgaven m e t betrekking tot de (nood en crisis)opvang, huisvesting, zorg, onderwijs, gezondheid en participatie van vluchtelingen/statushouders. Het OTAV heeft bijvoorbeeld expertise beschikbaar m e t betrekking tot het omgaan m e t veiligheidsrisico's en het m a n a g e n v a n incidenten (van maatschappelijke onrust en escalatie v a n demonstraties t o t bedreiging en intimidatie en incidenten binnen of buiten de locatie). U k u n t hier als bestuurder o o k gebruik v a n m a k e n . M e e r i n f o r m a t i e o v e r h e t O T A V t r e f t u a a n in de bijlagen.
Pagina 3 van 4
DGBK/Directie Arbeidszaken Publieke Sector Programma Veilige Publieke Taak B o v e n s t a a n d e m a a t r e g e l e n zi j n t o t s t a n d g e k o m e n i n s a m e n w e r k i n g m e t d e v e r s c h i l l e n d e b e r o e p s v e r e ni gi n g e n ( N e d e r l a n d s G e n o o t s c h a p v a n B u r g e m e e s t e r s , W e t h o u d e r s v e r e n i g i n g , R a a d s li d . N u ) , d e V e r e n i g i n g v a n N e d e r l a n d s e G e m e e n t e n e n h e t m i n i s t e r i e v a n V e i l i g h e i d e n J u s ti ti e , īk v r a a g u v r i e n d e l i j k d e z e m a a t r e g e l e n b e k e n d t e m a k e n o n d e r u w w e t h o u d e r s en gemeenteraadsleden en deze i n u w g e m e e n t e te (laten) i m p l e m e n t e r e n .
Datum 14 maart 2016 Kenmerk
Hoogachtend, D e m i n i s t e r v a n Bi n n e n l a n d s e Z a k e n e n K o ni n k ri j k s r e l a ti e s ,
dr. P .H.A. Plasterk
Pagina 4 van 4