3 e kwartaal 2014 | n o 3 | jaargang 2
N E WS
Open Bedrijvendag 8.000 enthousiaste bezoekers
GMO
Nieuwe GMO speelt beter in op crisissen
Tomatensegmentatie Toelichting van de segmentatie in 2015
Hardfruit
Vooruitblik nieuwe seizoen
2
| 3 e kwartaal 2014 | n o 3 | jaargang 2
EDITO
IN DIT NUMMER
Voorwoord 2 Dwars door Mechelen 3 GMO: nationale strategie 2015 4 Het Vlaams Centrum voor Bewaring van Tuinbouwproducenten 6 Nieuw administratief gebouw 7 Tomatensegmentatie 8 Internationaal Sla Symposium 9 Bedrijfsfilm 9 Prognosfruit 10 Perensymposium 14 Hardfruit 15 Groentevakman 2014 16 Land- en tuinbouwdag Alden Biesen 18 Fruit Logistica Asia 19 World Food Moscow 2014 20 Hype-O-Dream 21 Bezoek fruittelers uit regio Visé en Fernelmont 21 Dag van de Landbouw 21 FIT Zuid-Europa op werkbezoek 22 Staddag scholengemeenschap VIIO 22 Terugblik zachtfruit 23 Familiedag Bokrijk 24 Midzomerparty 24 Grondwitloof 25 Open Bedrijvendag 26 Recept 28 BelOrta op social media 28
Geachte producent, Geachte lezer,
We hebben de laatste weken als teler veel te verduren gekregen door de ontwrichte situatie, veroorzaakt door de Russische boycot voor Europese landbouwproducten. Dit met gigantische gevolgen voor de afzet van sommige producten van onze coöperatie. Maar onze telers zijn standvastig in hun kunnen en zijn heel doordacht met de boycot omgegaan. Ze hebben zich niet van de wijs laten brengen door in paniek aan de voorgestelde groenoogstregelingen deel te nemen. Onze productfierheid én ons geloof in de kwaliteit en de waarden van ons product is sterk. Sterker dan, zoals sommigen dachten, toe te geven aan wat toegezwaaide euro’s en het vernietigen van onze producten. De markt, en zeker de prijzen, zijn immers onvoorspelbaar. Dat blijkt uit de huidige positieve als negatieve waardering van sommige groenten. Bij het fruit is het echter nog bang afwachten wat de nieuwe afzetmarkten zullen brengen. Met de inzet en het vertrouwen dat we moeten blijven hebben in ons product, mogen we geen schrik hebben voor de toekomst. Samen met onze coöperatie aan de toekomst werken is de enige juiste keuze en met gestructureerde afzet vergroten we de kans op nieuwe markten. De commerciële verantwoordelijken zullen er alles aan doen om de beste prijs uit de markt te halen om zo het vertrouwen in onze coöperatie nog te versterken. Als we positief blijven denken en de marktomstandigheden de goede kant opgaan dan moeten we niet twijfelen aan de toekomst van onze bedrijven. En dat is toch wat we allemaal willen, niet?
Leo Baestaens
BelOrta is één van de 10 officiële ambassadeurs van de ICA-Principes www.icakompas.be
3
BelOrta goed vertegenwoordigd tijdens GvA Dwars door Mechelen Op zondag 28 september vond reeds de 9e editie van de stadsloop ‘GvA Dwars door Mechelen’ plaats. Het parcours leidde zowel de beginnende als de getrainde lopers van sportpark De Nekker naar de historische Mechelse binnenstad om uiteindelijk te finishen op de Grote Markt, in de schaduw van de Sint-Romboutstoren. Net zoals de voorbije jaren konden personeelsleden, producenten en kopers zich via BelOrta inschrijven en registreren. Maar liefst 93 sportievelingen gingen de uitdaging aan en legden onder een stralende najaarszon de 5 of 10 kilometer af.
4
| 3 e kwartaal 2014 | n o 3 | jaargang 2
NIEUWE GMO SPEELT BETER Nationale strategie 2015-2019
“Al staat de Rusland-crisis in het centrum van de belangstelling, de Gemeenschappelijke Marktordening Groenten en Fruit of GMO is niet ver weg”, zegt Guy Lambrechts, diensthoofd Markt- en Ketenbeleid bij het Departement Landbouw en Visserij. “Er is zelfs een verband met de crisismaatregelen, want die gebeuren onder de GMO-noemer. In verband met deze crisis is er door Vlaanderen immers keihard onderhandeld om te bekomen wat er nu van toepassing is.” De nieuwe GMO 2015-2019 gaat bovendien op 1 januari 2015 van start. Vandaar dat we even naar Guy Lambrechts trokken, die de nationale strategie GMO toelicht.
Nationale strategie GMO Guy Lambrechts: “Wat de keuze van prioriteiten betreft, zitten telers, veilingen en dus ook de overheid op dezelfde lijn.”
Een aantal politieke discussies op Europees niveau hadden als eindresultaat dat de GMO Groenten en Fruit voor de volgende 5 jaar behouden blijft zonder fundamentele wijzigingen. De EU biedt daarin een aantal mogelijkheden aan om de sector via de producentenorganisaties (PO’s) te ondersteunen. In de GMO 2008-2013 waren al wat aanpassingen aangebracht gericht op crisismaatregelen. De lidstaten moeten een nationale strategie GMO uitwerken, in feite een langetermijnvisie voor de sector, waarin een keuze van prioriteiten wordt gemaakt uit het GMO-aanbod van de EU.
Deze strategie omvat een visiedocument en concrete instructies voor de PO voor het opmaken van hun operationeel programma. Zo worden er randvoorwaarden opgesteld en milieumaatregelen vastgesteld. Samen met de sector werd een omgevingsanalyse en een SWOT-analyse (sterkte-zwakteanalyse) uitgevoerd. Ditmaal werd ook beslist een algemene enquête te organiseren bij alle individuele producenten. 6.646 formulieren werden per e-mail en 265 formulieren werden per post verzonden. 33,57% van de producenten hebben aan de enquête deelgenomen, wat een succes is.
3 e kwartaal 2014 | n o 3 | jaargang 2 | 5
IN OP CRISISSEN Resultaten enquête
“Het is opvallend dat de resultaten van de enquête bij de individuele telers in zeer grote mate samenvallen met de wensen en ideeën die de coöperatieve veilingen (PO’s) vooropstellen”, legt Guy Lambrechts uit. “Ook wat de keuze van prioriteiten betreft, zitten telers, veilingen en dus ook de overheid op dezelfde lijn.” In de enquête werd ook gepeild naar de toekomstperspectieven en
bezorgdheden van de telers. Aan de keerzijde wordt de prijsvolatiliteit genoemd. De prijskwaliteitverhouding zou volgens de telers beter mogen, evenals de inspraak. In het algemeen kiezen ze wel voor meer nadruk op individuele steun, hoewel ze wel achter de steun aan het collectief, zoals voor onderzoek en ontwikkeling, staan. Ze pleiten ook voor het zoeken naar nieuwe markten en meer promotie, maar willen er liever niet meer voor betalen.
telers gebruikte machines of GPS-toestellen. Zo kunnen op die basis grotere investeringen, bijvoorbeeld in koelcellen, worden ondersteund over enkele jaren gespreid.” Daarnaast zijn er nog enkele nieuwigheden, die crisismaatregelen ondersteunen, onder meer om het beheer van in de handel gebrachte producten (bijvoorbeeld bij overaanbod), efficiënter te maken.
Belangrijkste wijzigingen
De meermaals gebruikte verpakking (EPS-kisten) wordt niet meer ondersteund.
ook wat dat betreft, is het resultaat positief, ondanks de crisis. 82% van de bedrijven willen hun bedrijf voortzetten zoals het nu bestaat of nog uitbreiden. De telers blijken vooral tevreden over de betalingsgarantie bij de veiling en de betalingstermijn, de ondersteuning bij het opstellen van lastenboeken en de aangeboden informatie. Ze vinden ook dat de bestuurders rekening houden met de
“Een aantal zaken zijn vooral verduidelijkt en vereenvoudigd”, zegt Guy Lambrechts, “maar er zijn ook enkele aanpassingen. Zo wordt de meermalige verpakking (EPS-kisten) niet meer ondersteund. Daartegenover worden meerkosten voor onder andere biologisch afbreekbare materialen, bevordering van de biodiversiteit, recyclage van tuinbouwplastiek en beperking van erosie wel ondersteund en blijven entkosten van tomaten subsidiabel, waardoor minder gesproeid moet worden.” Nieuw is dat het begrip ‘collectieve investering individuele op bedrijven’ wordt uitgebreid tot boven 30.000 euro. “In plaats van een investeringsbedrag komt een afschrijvingsbedrag van maximum 30.000 euro per jaar in aanmerking”, benadrukt Guy Lambrechts. “Belangrijk is dat de leden op basis van de regels en het aanbod binnen hun PO in aanmerking kunnen komen voor zogenaamde collectieve investeringen, bijvoorbeeld in hagelnetten, door meerdere
In het nieuwe Besluit van de Vlaamse Regering (BVR) wordt bepaald dat men in de PO’s niet alleen met maximaal 10% van de aandelen mag stemmen, één natuurlijke of rechtspersoon mag ook maximaal 25% van de PO-aandelen bezitten. Daarbij worden ook de individuele aandeelhouders van rechtspersonen gecontroleerd.
Iedereen kan deelnemen aan collectieve investeringen, bijvoorbeeld in hagelnetten, op basis van eigen behoeften.
6
| 3 e kwartaal 2014 | n o 3 | jaargang 2
Het Vlaams Centrum voor Bewaring van Tuinbouwproducten Concreet
Wie kan bij ons terecht? Het VCBT is er in de eerste plaats voor de tuinbouwveilingen en telers. Belangrijk is dat het VCBT gratis advies geeft aan telers aangesloten bij een Belgische tuinbouwveiling. Daarnaast kunnen ook toeleveranciers (machinebouwers, verpakkingsfirma’s) en afnemers (transportbedrijven, handel, verwerkende industrie) van de tuinbouwsector bij het VCBT terecht. Het VCBT-team staat ter uw beschikking Het Vlaams Centrum voor Bewaring van Tuinbouwproducten of kortweg VCBT werd in 1997 opgericht als een samenwerkingsverband tussen het Verbond van Belgische Tuinbouwcoöperaties en de Katholieke Universiteit Leuven. De belangrijkste taken van het VCBT zijn het verlenen van technologisch advies en voorlichting en de uitvoering van onderzoek rond bewaring en kwaliteit van groenten en fruit. Onze doelgroep zijn in de eerste plaats de telers en de veilingen. BelOrta en zijn aangesloten leden zijn daarom voor vragen en onderzoekssuggesties steeds bij ons aan het juiste adres.
Onderzoek
Concrete problemen rond bewaring en kwaliteit worden opgelost via praktijkonderzoek. Veilingen en telers kunnen rechtstreeks aankloppen bij het VCBT of problemen aankaarten op de telersadviesraden groenten en fruit. Typische onderzoeksonderwerpen zijn oogsttijdstippen van hardfruit, optimale bewaaromstandigheden, nieuwe bewaartechnologieën, nieuwe verpakkingsmaterialen, bewaarproblemen, objectieve meetmethoden voor kwaliteit, energiebesparende technieken, ... Er wordt hierbij nauw samengewerkt met de andere Vlaamse tuinbouwpraktijkcentra. Voor complexe problemen die meer gedetailleerd basisonderzoek vereisen, doet VCBT beroep op de onderzoeksgroep naoogsttechnologie van de afdeling MeBioS (KU Leuven). Om het onderzoek uit te voeren beschikt het VCBT, naast een enthousiast team van medewerkers, over een unieke onderzoeksinfrastructuur voor bewaring onder gecontroleerde atmosfeer en een uitgebreid laboratorium met meetapparatuur voor allerlei kwaliteitsaspecten van groenten en fruit. Sinds 2003 is het VCBT
geaccrediteerd volgens ISO 17025 voor het uitvoeren van routinematige kwaliteitsanalyses (bepalen van hardheid, suikergehalte, …) bij appelen, peren, tomaten, paprika en witloof. Met deze accreditatie garandeert het VCBT technisch betrouwbare analyseresultaten. In 2004 behaalde het VCBT een GEP (good experimental practice)-erkenning in het kader van experimenten met 1-MCP als ethyleenblokker.
Kennisverspreiding
Onderzoek is slechts nuttig wanneer de resultaten ook tot bij de doelgroep geraken. Daarom is kennisverspreiding in de praktijk erg belangrijk. Op regelmatige basis publiceert het VCBT haar resultaten in de vakpers. Maandelijks zijn er de VCBT nieuwsbrieven: inschrijven hiervoor kan via de website (www.vcbt.be). Op de website vind je allerhande interessante actualiteiten en handboekjes over verschillende onderwerpen. Op vraag worden voordrachten en studiedagen rond specifieke thema’s georganiseerd. Het VCBT voert ook bedrijfsbezoeken uit. Tijdens deze bezoeken worden problemen geïnventariseerd, oplossingen aangereikt en geïmplementeerd.
Kwaliteitsmetingen voor groenten en fruit: de hardheidsmeting van aardbeien.
Met de elektronische vrucht kunnen we risicoplaatsen voor transport en sorteerschade opsporen op uw machines. Waarmee kunnen wij u helpen? • Optimale oogstdata • Problemen met vruchtschade na oogst of sortering • Naoogstbehandelingen • Verpakkingen: gewijzigde atmosfeerverpakkingen, nieuwe materialen, … • Problemen met kwaliteit/houdbaarheid bij bewaring en (ver) transport van fruit en groenten
Contact Ann Schenk • Vlaams Centrum voor Bewaring van Tuinbouwproducten vzw Willem de Croylaan 42, bus 2428 • B-3001 Heverlee Tel: 016/32.27.32 • E-mail:
[email protected] • www.vcbt.be
3 e kwartaal 2014 | n o 3 | jaargang 2 | 7
Nieuw administratief gebouw BelOrta
De werken aan het administratief kantoorgebouw schieten goed op. Zowel op de benedenverdieping als op het eerste verdiep werd de chape volledig geplaatst. Ook het pleisterwerk op de grote muurvlakken is zo goed als afgerond. Het kantoorgebouw moet volledig afgewerkt zijn tegen het einde van het jaar. De verhuis van de diverse afdelingen naar het nieuwe kantoorgebouw zal doorgaan in januari en februari van volgend jaar.
Werken productloods E Fase V
Ook op bij deze werf verloopt alles volgens planning. Eind september zullen de wanden van de loods er allemaal staan en zal het dak waterdicht zijn. In de loop van de maand oktober wordt de betonvloer gestort. De technieken zullen geplaatst worden vanaf de tweede helft van november. De ingebruikname is voorzien voor april 2015.
Einde van de werken
Het toekomstige administratieve gebouw
8
| 3 e kwartaal 2014 | n o 3 | jaargang 2
Tomatensegmentatie 2015 Jaarlijks wordt er door de LAVA-veilingen de regelgeving van de segmentatie tomaten opnieuw vastgelegd. Deze regelgeving is opgesteld na overleg met de proeftuinen en de productadviesgroep tomaten. Hieronder lichten wij de segmentatie voor het jaar 2015 verder in detail toe. Volgende wijzigingen zijn in de segmentatie doorgevoerd:
KO-criteria
Er is dit jaar voor het eerst gewerkt met “Knock–Out” (KO) criteria bij het rassenonderzoek. Hierbij wordt elk nieuw ras getoetst aan de belangrijkste kwaliteitsparameters die per segment zijn vastgelegd. Er wordt hiermee een objectieve langere termijnvisie vastgelegd waarbij er ook naar uniformiteit per segment wordt gestreefd. We willen hiermee onze Flandria-segmenten duidelijk in de markt profileren. Volgende indeling van rassen wordt voortaan gemaakt: • Hoofdrassen: rassen die vrij kunnen worden aangeplant; • Nieuwe rassen: rassen die vanuit het rassenonderzoek bij een segment kunnen worden ingedeeld. Er dient hiervoor een aanmelding bij de veiling te gebeuren en goedkeuring door LAVA. Deze nieuwe rassen zullen maandelijks in bewaarproef worden opgevolgd en in september 2015 worden geëvalueerd voor de verdere toekomst; • Nog toegelaten rassen: rassen, die voorheen een hoofdras waren, maar omwille van geringe belangstelling niet meer als hoofdras zijn opgenomen. Deze dienen eveneens te worden aangevraagd. Deze lijst wordt echter vanwege de uniformiteit zeer klein gehouden en kan zelfs volledig geschrapt zijn.
Segment Baron
Door de beperking van het aantal toegelaten variëteiten in het segment Baron, verdwijnt de opsplitsing van het segment in “hoogrond” en “laagrond”. Er worden toekomstgericht nog enkel dieprode, glanzende types toegelaten. Aldus krijgen we volgende rassenlijst voor het komende teeltseizoen: Losse tomaten - Flandria Segment
PRINCE
BARON
ROMARED
Hoofdrassen
ADMIRO
REBELSKI
CYCLADE
KANAVARO
DR 9544 TH
PRUNUS
ELITE
PRINCESS
PRUNELLA
DIAMANTINO
CLODANO
PRUNUS
FOUNDATION
MERLICE
CARPENTER
DR 1581 TH
PALMIRO Nieuwe
RZ 72-533
rassen
RZ 72-534 T 410184
Tomatentrossen - Flandria Segment Hoofdrassen
Nieuwe rassen
Flandria Specialty Street voor (tros)tomaten
De specialiteiten (segment Ministar en Flandria Specialty Street) zijn momenteel niet opgenomen in het LAVA-document “Tomatensegmentatie 2015”. Hiervoor wordt gewacht op de respons van de aanvragen.
3 e kwartaal 2014 | n o 3 | jaargang 2 | 9
INTERNATIONAAL SLA SYMPOSIUM Onder de titel “Sla in (r)evolutie” organiseerde LAVA een internationaal tweedaags symposium rond de teelt van bladgewassen. Tijdens de eerste dag brachten sprekers van alle belangrijke teeltgebieden in Europa en Noord-Afrika een overzicht van de stand van zaken met betrekking tot geteelde oppervlakten, soortenaanbod, teeltmogelijkhedenen problemen, prijsvorming, gewasbescherming, beschikbaarheid en kostprijs van water, ...
Het internationale gezelschap telde deelnemers uit België, Nederland, Duitsland, Italië, Spanje en Frankrijk. Tevens werd er stilgestaan bij de verwachtingen van de consument, de mogelijkheden voor verpakkingen en de import-/exportgegevens op Europees niveau. Dag twee werd besteed aan bedrijfsbezoeken. In een mooie coördinatie en met een goede spreiding van teelten en teeltsystemen, werden bezoeken georganiseerd in de regio Mechelen en Roeselare. Namens BelOrta werkten volgende bedrijven mee: Peter Verschaeren in O.-L.-Vr.-Waver, Marc Dockx in St.-Kat.-Waver, Robin Van Apers in Putte en Ludo Van Hissenhoven in Duffel.
Bron: VLAM
Bedrijfsfilm BelOrta Begin september vond op het bedrijf van Meyers Softfruit in Riemst de laatste opnamedag plaats van de nieuwe BelOrtabedrijfsfilm. De voorbije maanden werd er gefilmd op de verschillende sites van BelOrta en bij enkele telers om alle façetten van de groenten- en fruitteelt aan bod te laten komen. Deze film zal een duidelijk overzicht geven van onze kernactiviteiten en bedrijfsfilosofie, op een dynamische manier in beeld gebracht. Hij moet bovendien bijdragen aan een positief en uniek imago: BelOrta als kwaliteitslabel, een begrip in de markt.
In de eerste plaats is deze film bedoeld voor (toekomstige) klanten, scholen, leveranciers, beursbezoekers en organisaties allerhande. In het najaar zal de post-productie gebeuren zodat de film volledig klaar is tegen begin 2015.
10
| 3 e kwartaal 2014 | n o 3 | jaargang 2
Prognosfruit 2014 Istanbul - Turkije Seizoen 2014/2015: hogere appel- en stabiele perenoogst in Europa
Belgische peren De perenoogst wordt geraamd op 339.650 ton in seizoen 2014/2015. Dit betekent een stijging van ongeveer 8% ten opzichte van de definitieve oogst in 2013/2014 en van bijna 44% ten opzichte van 2012/2013 waarbij dient opgemerkt te worden dat de productie in 2012/2013 de tweede laagste is van de voorbije tien jaar.
Op het 38e internationale congres Prognosfruit, gehouden in Istanbul (Turkije), werd de oogstraming van appel en peer voor het komende seizoen bekend gemaakt. Naast de traditionele terugblikken en vooruitzichten werden lezingen gewijd, enerzijds aan het thema ‘maatschappelijk verantwoord ondernemen’, waarin het Belgische duurzaamheidslabel Responsibly Fresh aan bod kwam en, anderzijds aan de verwerkende appelindustrie.
Vooruitzichten - Belgische hardfruitoogst 2014/2015
De Vlaamse overheid stelt in samenwerking met het Verbond van Belgische Tuinbouwcoöperaties (VBT), de vakgroep fruit Boerenbond, het Nationaal Instituut voor Statistieken (NIS) en de veilingen, de eerste oogstraming van appel en peer voor het seizoen 2014/2015 samen in de “Werkgroep Oogstraming Fruit”, en dit onder meer ter voorbereiding van Prognosfruit. Het nationaal areaal voor seizoen 2014/2015 wordt vastgesteld op 16.154 ha hardfruit,
waarvan 7.074 ha appelen (44%) en 9.080 ha peren (56%). Dit geeft eenzelfde verhouding tussen het appel- en peerareaal weer als in 2013/2014. Belgische appelen Het totale appelareaal blijft vrijwel stabiel in 2014/2015 en telt 7.074 ha, ten opzichte van 7.055 ha in 2013/2014. Het rendement daarentegen stijgt. De gunstige bloeiomstandigheden en de goede weercondities tijdens de fruitzetting zorgen voor een rendement (ton/ ha) dat bij alle variëteiten boven het vijfjarig gemiddelde ligt. De Belgische appelen hangen gelijkmatig verdeeld over de boom, hebben een goede maat en zijn van uitstekende kwaliteit. Ten gevolge van de bevorderlijke klimatologische omstandigheden kent het seizoen een vroege start - 7 à 10 dagen vroeger dan in een normaal jaar en 3 weken vroeger dan in 2013/2014. De nieuwe appeloogst overschrijdt dan ook de kaap van 300.000 ton en wordt geraamd op 300.961 ton. Dit is een stijging van ruim 36% ten opzichte van de definitieve oogst van 2013/2014 en deze van 2012/2013 en is 15% meer dan het gemiddelde van de afgelopen vijf jaar.
De verwachte productie is de hoogste van de laatste tien jaar en is enerzijds toe te schrijven aan de lichte areaalstijging (+ 2%) en anderzijds aan het verhoogd rendement (ton/ha). In 2014/2015 overschrijdt het perenareaal de oppervlakte van 9.000 ha en bedraagt 9.080 ha. De Belgische fruitsector bekleedt met de productie van Conférence, topvariëteit in zowel België als Europa, de koppositie op de Europese markt.
De Europese hardfruitoogst
Meer dan 260 vertegenwoordigers van de internationale appel- en peersector namen deel aan het congres Prognosfruit waar WAPA (World Apple and Pear Organisation) de oogstprognoses van het komende hardfruitseizoen en de resultaten van het afgelopen seizoen voorstelde. Wat betreft de appeloogst verwacht Europa in seizoen 2014/2015 een stijging van 9% ten opzichte van de definitieve oogst van 2013/2014. De appelproductie wordt geraamd op bijna 11,9 miljoen ton in 2014/2015. Voor de perenproductie van de EU-28 wordt daarentegen, een lichte daling van 2% verwacht ten opzichte van 2013/2014, wat resulteert in een oogst van bijna 2,3 miljoen ton.
Terugblik - Europese appeloogst 2013/2014
De appelproductie van seizoen 2013/2014 werd vrijwel correct ingeschat (slechts een verschil van 1% ten opzichte van de eerste prognose vorig jaar) en werd gefinaliseerd op 10.911.000 ton. De late seizoenstart (+/- 1 à 2 weken later dan 2012/2013) en de geruimde stocks zorgden voor een goed seizoenbegin. In de herfst en de winter werden er op Europees niveau hoge
3 e kwartaal 2014 | n o 3 | jaargang 2 | 11
Tabel 4: Appelproductie per variëteit in de EU-28 (21 deelnemende EU-landen aan de Prognos data) Variety
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
F2014
(1)
(2)
Annurca
68
56
51
45
35
34
35
35
35
35
0
0
Boskoop
103
108
100
100
82
60
73
58
58
81
40
29
Braeburn
296
279
318
295
338
289
324
264
302
313
4
5
Bramley
83
83
85
95
95
95
91
59
70
83
19
13
Cortland
100
155
75
136
80
50
70
40
25
25
0
-44
Cox Orange
145
117
108
103
65
89
89
38
42
33
-21
-41
Cripps Pink Elstar
65
66
73
70
162
160
184
144
187
220
18
28
428
432
489
471
488
362
453
353
346
426
23
11
Fuji
130
133
188
205
245
251
261
212
311
317
2
21
Gala
1.052
1.016
1.024
1.050
1.077
989
1.137
1.111
1.204
1.294
7
12
100
128
94
166
114
112
148
187
196
200
2
13
Gloster
2.565
2.346
2.453
2.506
2.636
2.413
2.628
2.286
2.530
2.587
2
4
Granny Smith
Golden Delicious
318
311
306
313
343
342
413
302
361
356
-1
-1
Idared
719
653
317
826
828
619
692
986
1.054
1.096
4
20
Jonagold
657
642
658
811
742
544
652
475
500
582
12
4
Jonagored
190
210
234
198
204
180
194
367
341
443
30
47
Jonathan
31
35
51
257
305
282
242
201
178
163
-8
-21
Lobo Morgendurf/ imperatore Pinova
150
210
100
203
100
61
100
50
30
30
0
-50
123
119
88
91
67
81
61
53
57
83
47
46
15
17
20
30
35
27
37
43
62
76
22
60
Red Delicious
660
631
600
743
724
663
680
541
597
635
6
5
31
38
29
33
48
53
97
83
117
92
78
103
86
99
101
108
73
121
116
-4
15
277
307
172
395
323
257
327
423
457
481
5
20
12
11
8
6
6
6
6
6
-3
-3
23
21
19
18
16
18
17
12
18
15
-17
-6
Red Jonaprince Reinette Grise du Canada Shampion Spartan Stayman Other new variaties (3) Other
16
15
17
65
108
134
152
350
427
437
5
41
2.250
2.106
1.375
2.203
1.652
1.494
1.541
1.377
1.343
1.682
25
18
Spain
553
701
547
599
528
470
486
507
386
418
8
-9
Total
10.665
10.275
9.131
11.525
11.008
9.740
10.746
10.095
10.909
11.893
9
12
(1) Verschil (%) tussen F2014 (raming) en 2013 (2) Verschil (%) tussen F2014 (raming) en 2011 - 2012 - 2013
Bron: Prognosfruit 2014 - WAPA
| 3 e kwartaal 2014 | n o 3 | jaargang 2
12
Terugblik - Europese perenoogst 2013/2014
De perenoogst van seizoen 2013/2014 werd gefinaliseerd op 2.327.000 ton. Dit is 4% hoger dan de eerste raming vorig jaar op Prognosfruit. Ondanks de grotere volumes in 2013/2014 ten opzichte van seizoen 2012/2013, was er per 1 juli 2014 eenzelfde stockvolume als het voorgaande jaar, wat duidt op een verhoogde consumptie (voornamelijk in Noord-Europa), sterke importmarkten (zoals Duitsland en de Russische Federatie) en minder import van overzee. De prijsvorming verliep op Europees niveau relatief stabiel.
prijzen genoteerd met een daling van de consumptie tot gevolg. Zowel Duitsland (met een kleinere oogst) als de Russische Federatie importeerden minder appel. Daarenboven werden de stocks traag geruimd waardoor de prijs onder druk kwam te staan vanaf de lente. In de zomer kreeg de appel concurrentie van veel zomerfruit dat bovendien vroeg van start ging en de appelprijs niet ten goede kwam. Seizoen 2013/2014 wordt eveneens gekenmerkt door een onevenwichtige verwerkende industrie. grafiek 1
Ontwikkeling van de maandelijkse EU-stocks - Appel 800 700 600 500 400 300 200
Nov
Dec
Jan
Feb
Mar
Apr
May
Jun
Bron: Prognosfruit 2014 - WAPA
grafiek 2
Ontwikkeling van de Europese prijs - Appelsapconcentraat 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0
Bron: Prognosfruit 2014 - WAPA
Vooruitzichten - Europese appeloogst 2014/2015
De totale Europese appelproductie voor het komende seizoen wordt geraamd op 11.893.000 ton, een stijging van 9% ten opzichte van 2013/2014 en van 12% tegenover de gemiddelde oogst van de voorbije drie jaar. Polen blijft de grootste appelproducent in de EU-28 en verwacht opnieuw een stijging van 12% ten opzichte van seizoen 2013/2014. De Poolse appelproductie wordt geraamd op 3.540.000 ton. De Europese productie van Jonagold stijgt met 12% tegenover 2013/2014 en ligt 4% hoger dan het gemiddelde van de voorbije drie jaar. In andere belangrijke appelproducerende landen van het noordelijk halfrond, zoals de VS, Rusland en Oekraïne, kent de appelproductie een toename. In China, Turkije en de Balkan daarentegen, worden minder appelen verwacht dan in seizoen 2013/2014. De start van het seizoen zal echter te kampen hebben met overblijvende stocks, zowel in Europa als in de overzeese landen. Dankzij de zeer gunstige weersomstandigheden, heeft de appeloogst een hoogstaande kwaliteit en is de maat groter dan vorige jaren wat de vermarkting en een positieve prijsvorming alleen maar kan stimuleren. Daarenboven zal het seizoen vroeger van start kunnen gaan met een langere verkoopcampagne tot gevolg - 1 week vroeger dan de gemiddelde plukdatum en 2 à 3 weken vroeger dan in 2013/2014. Ook politieke ontwikkelingen met betrekking tot de Russische Federatie en de onstabiele politieke situatie in de Arabische landen zullen de Europese marktsituatie en prijsvorming treffen.
grafiek 3
Ontwikkeling van de maandelijkse EU-stocks - Peer 1.200.000 1.000.000 800.000 2013-2014 2012-2013
600.000 400.000 200.000 0 Nov
Dec
Jan Feb Mar Apr May June July
Bron: Prognosfruit 2014 - WAPA
Vooruitzichten - Europese perenoogst 2014/2015
Voor het seizoen 2014/2015 wordt de totale perenoogst geraamd op 2.272.000 ton, een lichte daling van 2% ten opzichte van 2013/2014 en van 1% tegenover het gemiddelde van de laatste drie jaar. In tegenstelling tot de grote oogst in België en Nederland, voorspelt Italië 3% minder appelen dan in 2013/2014 en 8% minder dan het driejarig gemiddelde en verwacht Spanje de tweede kleinste oogst van de laatste tien jaren - Italië en Spanje samen goed voor 52% van het totale perenareaal. De productiestijging van Conférence in België (+ 18%) en in Nederland (+ 17%) ten opzichte van het driejarig gemiddelde, wordt gecompenseerd door de kleinere oogst in Italië (- 33% - kleinste Conférence-oogst van de laatste tien jaar). Conférence blijft de grootste variëteit in Europa met 39% van de totale perenproductie.
3 e kwartaal 2014 | n o 3 | jaargang 2 | 13
Tabel 6: Perenproductie per variëteit in de EU-28 (19 deelnemende EU-landen aan de Prognos data) Variety
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
F2014
(1)
(2)
Abate F
283
329
325
249
306
224
404
256
304
356
17
11
Blanquilla
173
140
133
82
86
81
78
59
54
41
-23
-35
Conference
799
827
823
639
903
832
928
693
894
889
-1
6
Coscia-Ercollini Doyenne du Comice Durondeau
111
104
110
107
106
98
80
77
80
68
-15
-14
105
135
126
82
116
97
107
58
83
87
6
6
7
9
7
6
8
6
7
5
6
6
4
-1
Guyot
115
109
105
98
102
92
96
70
80
66
-17
-19
Kaiser
61
60
59
39
65
42
60
39
54
28
-48
-45
Passacrassana
35
29
25
21
19
15
17
17
14
12
-16
-27
Rocha
120
172
136
168
197
171
209
115
162
176
9
9
William BC
322
352
322
309
312
286
332
252
283
256
-9
-11
Other
433
431
373
369
382
331
333
246
318
286
-10
-4
Total
2.565
2.697
2.545
2.168
2.603
2.276
2.652
1.888
2.330
2.272
-2
-1
Bron: Prognosfruit 2014 - WAPA
(1) Verschil (%) tussen F2014 (raming) en 2013 (2) Verschil (%) tussen F2014 (raming) en 2011 - 2012 - 2013
De klimatologische omstandigheden tijdens bloei en groei waren gunstig met een vroege seizoenstart als resultaat. De relatief lage productie, ook buiten de EU-28, de geruimde EU-stocks en de prognose van een goed uitgebalanceerde markt (aanbod in evenwicht met vraag), zouden een succesvol seizoen voorspellen, de implicaties van het Russische invoerverbod weliswaar niet in acht genomen.
grafiek 4
Overzicht van variëteiten in de EU-28 - Oogstprognose 2014/2015
Besluit
Het hardfruitseizoen 2014/2015 staat voor een groot vraagteken. Zowel de appel- als de perenproductie kent een hoogstaande kwaliteit, een gunstige maat en een vroege start met een langere commercialisatieperiode als gevolg. Niettemin zal het appelseizoen af te rekenen hebben met de verwachte grote appeloogst en de hoge stocks appelsapconcentraat in de verwerkende industrie. Het perenseizoen daarentegen, zou kunnen rekenen op hoopgevende factoren, zoals de geruimde perenstocks en een relatief lage Europese perenproductie met eventuele exportmogelijkheden naar het Zuiden. De situatie wordt echter grondig verstoord door de geopolitieke spanningen en de Russische importban. De consumptie stimuleren en nieuwe afzetmarkten aanboren wordt de uitdaging van 2014/2015.
14
| 3 e kwartaal 2014 | n o 3 | jaargang 2
12 internationale perensymposium e
Het 12e internationale perensymposium vond van 14 tot 18 juli plaats te Leuven. De organisatie hiervan was in handen van PCFruit en het Fruitteeltcentrum van de KULeuven.
De convener of leiding van dit symposium was in handen van senior onderzoeker Tom Deckers en werd in het kader van “International Society for Horticultural Science” (ISHS) georganiseerd. Het ISHS telt wereldwijd meer dan 7.500 leden en is een belangrijke bron van up-to-date informatie over wereldwijd tuinbouwonderzoek. Deze organisatie stimuleert de internationale samenwerking van wetenschappelijke en technische onderzoekers door op wereldwijde schaal onderzoek en wetenschappelijke activiteiten te stimuleren, te faciliteren en te coördineren. De door ISHS georganiseerde symposia concentreren zich doorgaans op de meer technische onderwerpen zoals
opkweek, het snoeien, de vruchtzetting, de vruchtkwaliteit, gewasbescherming, de oogst, ... Een internationale delegatie van 173 perenspecialisten tekende present. In verschillende sessies werd een breed scala aan onderwerpen behandeld. Aspecten als de opkweek, het snoeien, de vruchtzetting, de vruchtkwaliteit, gewasbescherming, de oogst, voeding, bodem, watermanagement, na-oogst, … van zowel de Europese peer als de Aziatische nashi peer kwamen aan bod. Vooraanstaande buitenlandse sprekers, Prof. Amit Dhingra (VS), Dr. Enrgique Sanchez (Argentinië) en Luis Asin (Spanje), schetsten daarnaast een overzicht van het hedendaagse
onderzoek, elk voor hun specifiek specialisatiegebied. Naast de mogelijkheid om wetenschappelijke lezingen te volgen, was het symposium ook een unieke kans voor Vlaamse en Nederlandse perentelers om in contact te komen met perenspecialisten van over de ganse wereld. Tijdens de “field day” van donderdag 17 juli bezochten de specialisten en aanwezige telers enkele fruitteeltbedrijven en de moderne en innovatieve onderzoekssite van PCFruit. Ook was dit bezoek een uitgelezen moment voor de onderzoekers van PCFruit om de internationale banden te versterken.
3 e kwartaal 2014 | n o 3 | jaargang 2 | 15
OOGST HARDFRUIT 2014
Vroege nieuwe oogst en het begin van een nieuw bewaarseizoen voornaamste appel, is voorzien voor midden september.
Rusland
Op het moment van schrijven zijn onze hardfruittelers druk in de weer om de prachtige oogst te verzamelen en staan we aan de vooravond van een nieuw bewaarseizoen. In dit artikel proberen we een vooruitblik naar het nieuwe seizoen te geven. Als een donderwolk bij heldere hemel overschaduwt Rusland al onze noeste arbeid nu en in zijn kielzog de afgelopen periode.
Een mooie perenproductie van dikke maten
Wat betreft de groeiomstandigheden in het seizoen 2014/15 is er een groot verschil met vorig jaar. We kenden een vroege, korte bloeien vruchtzettingsperiode met mooie temperaturen. Echter dreigde een lentevorstnacht bij 10 mm vruchten roet in het eten te gooien. Over het algemeen was het seizoen om van te dromen: regen afgewisseld met gemiddelde temperaturen en af en toe een opstoot van hitte, die snel gekoeld werd door een onweersbui. Dit zorgde voor de nodige vertraging in fenologie, maar vooral voor een uitwendig kwalitatief hoogstaand product. Het seizoen bleef echter, net als 2011 en 2007, een vroeg seizoen. Om de juiste plukvolgorde per perceel te bepalen, werd er veelvuldig gebruik gemaakt van de mogelijkheid tot inschatting van de rijpheid van de peren. De oogst Doyenne du Comice was dit jaar gigantisch en ook mooi glad met een blos te oogsten. Durondeau had een behang vergelijkbaar met het niveau van Conference. Ook uitwendig was hij van mooie kwaliteit. De algemene schilkwaliteit is goed te noemen en ook de interne kwaliteit ziet er goed uit, als we alle parameters in beschou-
wing nemen. Natuurlijk blijft een constante opvolging van de bewaring een cruciale stap. Voor het openbreken van nieuwe markten hebben we kwaliteitsproduct nodig, iets waar we dit jaar zeker over beschikken. Een lichtpunt in deze moeilijke tijden dus.
De grootste appeloogst in jaren
De appelbloei startte net op het moment van de lentenachtvorst midden april. Dat maakte dat de vroege bloemen, op veelal ouder hout, dit niet hebben overleefd. Niet getreurd, want de bloesem van het jonge hout geeft meestal de mooiste vruchten. Deze bloesem kwam later en zorgde voor de mooie volle oogst van dit moment. Ook de groeigraaduren tijdens het groeiseizoen waren tot dusver voldoende hoog, waardoor de gevoeligheid voor inwendig bruin beperkt is. Toch troffen we her en der appels met neuzen, netverruwing en ‘kravatten’ aan, maar door het volle behang sneuvelden deze veelal in de gedane kwaliteitsdunning. Eerst liep de kleuring en de suikeropbouw traag, maar eind augustus begon alles in een versnelling te geraken. De jonagoldpluk, nog steeds de
Aan de boycot die ons nu overkomt valt als individuele teler en als individuele veiling weinig te doen. Echter als verenigde veilingen in het V.B.T. hebben we duidelijk de voortrekkersrol genomen. Het resultaat mag er dan ook zijn: een ‘groenoogst’-regeling voor zowel appel als peer om met name percelen met een hoger aandeel klasse 2 fruit in onder te brengen. Het engagement was aan de lage kant, maar als we de 10-15% kromme en flesvormige peren (die tijdens het plukken zijn afgeduwd) meerekenen, komen we wel aan de beoogde 25%. De boodschap was duidelijk - en dit is niet anders bij andere inzetperiodes - minder kwaliteit bewaren en achteraf sorteren loont nooit. De impact van het embargo zal zeker te voelen zijn op vlak van de peren, maar laat ons jonagold en jonagored ook niet vergeten.
Conclusie
We kunnen dit jaar spreken van een grote, kwalitatieve oogst, zowel voor appel als peer. In België valt een berekende productie van 304.000 ton Conference te noteren, hiervan zal ongeveer 20% niet geoogst of uitgegooid worden, en blijft nog een 245.000 ton over. Dit zal de totale Europese productie slechts lichtelijk beïnvloeden. De noodzaak aan nieuwe markten dringt zich sterk op. In Duitsland merken we wel een stijgende belangstelling voor Conference, de nummer 1 peer van Europa. Voor andere, veelal verdere, afzetmarkten is vooral onderzoek nodig om deze markten toegankelijk te maken. Ondanks het steeds dalende appelareaal in België, steeg dit jaar de productie naar een oogstniveau te vergelijken met 2011, namelijk 301.000 ton. Ook Europees met een totale stijging van 9% en daarmee de grootste oogstverwachting van het laatste decennium, zien de vooruitzichten er alleszins rooskleurig uit. Voor appel is en blijft vooral de binnenlandse markt het grote afzetgebied. Maar om de productie afzet te geven dienen we ook hier andere markten te bewandelen. Kwaliteit is dit jaar meer dan ooit een thema, ook al staat er niet dadelijk een vergoeding tegenover. Geen enkel stuk fruit mag de consument teleurstellen. Dat gaat ten koste van de herhalingsaankoop. Een tevreden klant keert namelijk altijd terug!
| 3 e kwartaal 2014 | n o 3 | jaargang 2
16
Groenteboer uit Balen en Alvo in tot Groentevakman 2014
gingen ook ter plaatse poolshoogte nemen. Er was zowel een onaangekondigd als een aangekondigd bezoek. Twee groentespecialisten van LAVA en de hobbykoks en rasechte foodies Claudia Allemeersch en Bram Bonamie gaven hun doorslaggevend eindoordeel. Van alle provinciale finalisten werden de Groenteboer uit Balen en Alvo uit Kortessem de uiteindelijke winnaars. Zelfstandig supermarktuitbater Alvo uit Kortessem en speciaalzaak Groenteboer uit Balen werden op 3 juli gehuldigd omwille van hun vakmanschap en presentatie van hun groenterayon. Beide winnaars kregen - na een provinciale voorronde - de titel van ‘Groentevakman 2014’ in hun categorie. De jury loofde de inzet in de groenterayon, waar ze een ruim assortiment verse producten van topkwaliteit aanbieden en inlandse seizoensproducten extra in de kijker staan. “Als klant krijg je in beide zaken meteen zin om te winkelen”, klonk het unaniem. De Groentevakman 2014 is een gezamenlijk initiatief van Flandria, Boerenbond, All Day Long en Buurtsuper.be en kan rekenen op de steun van EPS, SBB, KBC, de Provincie Limburg en de Provinciale Landbouwkamers van West-Vlaanderen, Oost-Vlaanderen en Antwerpen.
Trots op zijn groenterayon
De echte versspecialist steekt heel veel energie in zijn groenterayon. Hij beschikt over productkennis, waakt over de kwaliteit en versheid en legt veel creativiteit aan de dag om in functie van het seizoen een prachtige groentekraam tentoon te stellen. Flandria, Boerenbond, All Day Long en Buurtsuper.be willen, met de steun van EPS, SBB, KBC, de Provincies Limburg en VlaamsBrabant en de Provinciale Landbouwkamers van West-Vlaanderen, Oost-Vlaanderen en Antwerpen, de inspanningen van deze rayonverantwoordelijken belonen. Daarom
pakken ze voor het tweede jaar op rij uit met de uitreiking van de titel van ‘De Groentevakman’. Er zijn twee categorieën: zelfstandige supermarktuitbaters en speciaalzaken. De inschrijvingen verliepen via de website www.groentevakman.be en kandidaten werden gevraagd om informatie te delen met betrekking tot hun aanpak en presentatie. Op 31 mei werden de inzendingen afgesloten. Een professionele jury - in handen van vakspecialisten - maakte een eerste selectie. Ze keurden de inschrijvingen op papier, maar
Flandria-kwaliteit
Een perfecte groenterayon vertrekt van topproducten. Inlandse groenten uit het hoogste gamma zijn herkenbaar aan het Flandria-label. Ze zijn duurzaam geteeld bij Vlaamse bedrijven en voldoen aan de hoogste kwaliteitscriteria. Bovendien staan Flandriaproducten voor smaakvolle producten. De Groentevakman heeft uiteraard oog voor zowel kwaliteit als presentatie. Hij gaat voor absoluut vers, onberispelijke uiterlijke kenmerken, seizoensproducten en smaak. Hij is ook gevoelig voor de winkelbeleving van zijn klanten en weet met welke producten en op welke manier hij zijn klanten kan plezieren. Zo wordt de aankoop van verse groenten een uiterst aangename belevenis.
De Groenteboer uit Balen
“Een mooie winkel die veel kleur uitstraalt, verzorgd en goed georganiseerd is en met veel kennis van zaken geleid wordt”, noteerde de jury over de Groenteboer uit Balen. “Klanten krijgen er naast een ruim assortiment aan verse topproducten een fijne winkelbeleving dankzij een aangename inrichting, receptenfolders en degustaties. Het team is bovendien zeer vriendelijk en behulpzaam. Je krijgt er echt zin om te kopen”. Marijke Gijbels en Jan Van Doninck baten al 29 jaar
3 e kwartaal 2014 | n o 3 | jaargang 2 | 17
Kortessem bekroond hun groentewinkel uit in Balen en zijn terecht trots op hun winkel en hun producten. Marijke is vooral verantwoordelijk voor de administratie en het aansturen van het personeel, Jan rijdt elke dag zelf naar de markt om inkopen te doen. Hij vindt het belangrijk dat hij zelf van alles kan proeven voordat het in de winkel terecht komt. “Volgend jaar vieren we onze 30e verjaardag. Deze bekroning tot ‘Groentevakman’ is voor ons dan ook een mooie beloning”, aldus het koppel.
Alvo uit Kortessem
“De Alvo in Kortessem scoorde hoog in orde en netheid en gaf meteen zin om te winkelen”, was de eerste indruk van de jury. Verder was de jury ook enthousiast over het ruime assortiment en bleek het personeel zeer klantvriendelijk, gedreven en origineel. Zo hadden ze leuk ingespeeld op het WK voetbal met een driekleur van aubergine, gele en rode paprika.
De jury bekroonde deze winkel omwille van hun originaliteit, creativiteit, ruim assortiment, vriendelijkheid en gedrevenheid. “We proberen het verschil te maken met een ruim aanbod van verse producten omdat we daar extra toegevoegde waarde kunnen geven”, luidt het bij Alvo. “We zitten hier trouwens in Haspengouw, de fruitstreek bij uitstek, en werken erg graag met producten uit eigen streek. Onze producten stallen we uit in een open opstelling om een ‘marktgevoel’ te creëren. We zijn uiteraard heel fier op deze overwinning, vooral omdat het een erkenning is voor een van onze versafdelingen, waarmee wij het verschil proberen te maken”.
Bron: VLAM
Alvo Kortessem en speciaalzaak Groenteboer uit Balen werden op 3 juli gehuldigd omwille van hun vakmanschap en presentatie van hun groenterayon.
18
| 3 e kwartaal 2014 | n o 3 | jaargang 2
Land en tuinbouwdag Alden Biesen Samen met een team medewerkers wist Eddy Bal klein en groot te informeren over de geheimen die schuil gaan achter deze lekkere groenten en fruit. En niets is zo efficiënt om onze mooie producten te promoten dan iedereen te laten proeven van al dit lekkers aan de BelOrta wokstand. Tijdens de receptie bij de opening van de land- en tuinbouwdag konden de genodigden reeds genieten van diverse groentegerechtjes met als afsluiter zomerse fruitbrochettes. Voor deze feesteditie kende het concept van de land- en tuinbouwdag weer heel wat bijval.
Wat 30 jaar geleden op bescheiden schaal begon, is nu uitgegroeid tot een grootse manifestatie die het plaatselijke ver overstijgt en bezoekers aantrekt uit heel Vlaanderen en Wallonië. Deze land- en tuinbouwdag wordt dan ook bestempeld als de “gezelligste daguitstap van heel de zomer”. Het is in elk geval het grootste agrarisch buitengebeuren van de lage landen. De vele duizenden bezoekers konden op een aangename manier kennismaken met alles wat er op het platteland te beleven is. Vanuit
de organisatie ging er veel aandacht uit naar een boeiend, veelzijdig en dagvullend programma waar zowel de vakman als de hele familie konden proeven, genieten, ontdekken, kuieren, … en zoveel meer. Meer dan 3.500 elitedieren (met stamboek) voor 35 officiële wedstrijden en prijskampen, machines, tal van demonstraties en proeverijen gaven het zomers spektakel een feestelijk karakter. Ook het randgebeuren krijgt jaar na jaar steeds meer aandacht: roofvogels, ouderwetse koetsen, maar ook het schapen drijven en de ritjes voor kinderen in de hondenkar. Ook BelOrta tekende dit jaar in voor dit schitterende evenement. Aan de hoofdingang van het kasteel stond onze verkoopstand waar het mooi verpakte Eburonfruit en de Flandriagroenten alle bezoekers wist te verleiden.
3 e kwartaal 2014 | n o 3 | jaargang 2 | 19
FRUIT LOGISTICA ASIA VLAM zoekt nieuwe markten
Op 3 september 2014 ging de 8e editie van Asia Fruit Logistica van start. Het Aziatische broertje van Fruit Logistica kon ook dit jaar op veel succes rekenen: 478 exposanten uit 38 verschillende landen verzamelden in de AsiaWorld Expo in Hong Kong om hun producten in de kijker te zetten. VLAM was er voor de vierde keer aanwezig.
Internationaal publiek
Meer dan 8.100 bezoekers uit 64 verschillende landen vonden hun weg naar de beurs, een stijging van 24% t.o.v vorig jaar. Vooral de grote paviljoenen van China, Latijns-Amerikaanse landen (Chili, Mexico, Ecuador, Peru, Argentinië), Egypte, Australië en Europese landen (Nederland, Frankrijk en Italië) tonen het belang aan dat deze landen hechten aan de Aziatische markt. Vanuit de Belgische sector was er ook opvallend meer interesse voor deze beurs na het sluiten van de Russische grenzen.
Belgische producten vallen in de smaak
De VLAM-stand was ingekleed in het gekende concept “Premium Quality Perfect Taste”. De focus van de stand lag op de verzorgde productpresentatie met Conference, Jonagold, prei, witloof, knolselder en vruchtgroenten. Vooral de knolselder, prei, witloof en Specialty Street-tomaten trokken de aandacht van de bezoekers. Op de stand zorgde een Belgische chef voor culinaire hoogstandjes. Het
internationale publiek werd onder andere verwend met een preisoep, witloofslaatje, knolselderpuree, gestoofde appelstukjes en was verbaasd over de talrijke bereidingswijzen van onze groenten en fruit. Er was ook ruimte voor commerciële afspraken en gesprekken met de afgevaardigden van DSF, Fruithandel Wouters, Veiling Hoogstraten, Veiling Haspengouw en REO veiling. BFV was op de beurs aanwezig met een eigen stand.
Markt vol uitdagingen
Zowel voor China als voor Hong Kong zijn peren het belangrijkste exportproduct. De lange houdbaarheid van de Conferencepeer zorgt er ook voor dat dit een ideaal product is voor export naar verre landen. Uit reacties op de beurs kunnen we afleiden dat er nog kansen zijn voor andere producten zoals knolselder, witloof, prei en tomatenspecialiteiten. De grenzen naar Hong Kong zijn open, maar rechtstreekse import in China blijft een uitdaging. Hopelijk kan de nood aan nieuwe afzetmarkten dit proces in een stroomversnelling brengen. De volgende editie van Asia Fruit Logistica vindt plaats van 2 tot en met 4 september 2015.
20
| 3 e kwartaal 2014 | n o 3 | jaargang 2
World Food Moscow 2014 Door het exportverbod konden er geen producten gepresenteerd worden, maar dat deed de groente- en fruithal dit jaar niet aan kleur ontbreken. Op de Belgische stand werd het gebrek aan ons kleurrijk productassortiment gecompenseerd met grote beelden en twee opvallende fotowanden. Vier flatscreens zorgden voor extra animatie op de stand en brachten het Belgische assortiment tot leven.
Meer dan Rusland
De opvallende VLAM stand van 170 m² werd vergezeld door zeven groente- en fruitexporteurs: Bel’Export, Calsa, D&G Fruit, Vergro, DSF, Devos Fruit en Wouters Fruithandel.
Sinds 7 augustus, de dag waarop de Russische ban op verse groenten en fruit vanuit de EU, Noorwegen, Australië, Canada en de VS werd afgekondigd, is het bang afwachten voor de Belgische groenteen fruitwereld. Ondanks de tumultueuze situatie besloot de sector om de jaarlijkse deelname aan World Food Moscow niet op de helling te zetten en zo was VLAM er van 15 tot 18 september dan ook opnieuw bij. Naar aanleiding van de ban kreeg de beursorganisatie heel wat aanvragen voor standuitbreidingen. Onder andere Israël, Marokko,
Saudi-Arabië … hadden hun stand aanzienlijk vergroot. Het was dan bij hen ook heel erg druk. Op de Europese standen ter promotie van verse groenten en fruit daarentegen was het heel wat kalmer dan normaal. Naast de groepsstand van VLAM waren ook Italië en Frankrijk vertegenwoordigd met een landenpaviljoen.
Beelden in plaats van product
VLAM organiseerde dit jaar een opvallende stand van 170 m² en werd vergezeld door zeven groente- en fruitexporteurs: Bel’Export, Calsa, D&G Fruit, Vergro, DSF, Devos Fruit en Wouters Fruithandel. De stand werd mee gefinancierd door de Europese Commissie en de slogan van het overkoepelende Taste of Europe-project, “Premium quality, perfect taste”, benadrukte dat onze producten van topkwaliteit zijn.
In tegenstelling tot de voorbije jaren bleef het kalm op de stand. De aanwezigheid van de Belgen werd geapprecieerd door de bestaande klanten. Zij kwamen graag hun Belgische leveranciers een hart onder de riem steken. Nieuwe contracten realiseren was dit jaar niet evident, maar er was zeker wel interesse uit de omliggende landen. De exporteurs grepen de kans en deden extra inspanningen om op zoek te gaan naar andere opportuniteiten in de regio. Ondanks de beperkte opkomst vonden de exporteurs het nuttig om aanwezig te zijn om zo de bestaande contacten te behouden. VLAM zal dan ook blijvend aandacht besteden aan de Russische markt en zal samen met de sector de situatie opvolgen en evalueren.
Bron: VLAM
3 e kwartaal 2014 | n o 3 | jaargang 2 | 21
Hype-O-Dream
Op zaterdag 19 juli ging op de hippodroom in Waregem voor de tweede maal het dancefestival ‘Hype-O-Dream’ door. Ook het promoteam van BelOrta was van de partij. Aan de BelOrta Strawberry Bar konden de festivalgangers zich te goed doen aan overheerlijke Eburon-aardbeien. Per 4 bakjes kregen ze een gratis strandbal cadeau. Het was de eerste keer dat BelOrta deelnam aan dergelijk event en gezien het succes smaakte dit, net zoals onze aardbeien, naar meer…
Bezoek fruittelers Visé en Fernelmont aan regio Mechelen
Op 2 juli brachten de collega-fruittelers uit de regio Visé en Fernelmont een bezoek aan BelOrta Sint-Katelijne-Waver. Na de verwelkoming door directeur Filip Fontaine kregen de bezoekers toelichting bij de algemene werking en de speciale aandachtspunten op de site van Sint-Katelijne-Waver. De verkoopzaal in volle werking, het distributiecentrum en de verpakkingsafdeling kregen alle aandacht en hun werking werd dan ook druk besproken en geëvalueerd. Op het Proefstation voor de Groenteteelt kreeg het gezelschap een rondleiding door directeur Raf De Vis: nieuwigheden in het onderzoek van de groenteteelt werden toegelicht en parallellen met het fruitteeltonderzoek gevonden. Met een bezoek aan het paprikabedrijf van ondervoorzitter Didier Algoet werd de teelt onder glas bekeken. Niet alleen de specifieke teeltmethodieken en de technische aangelegenheden van een serrebedrijf werden besproken, ook de WKK met zijn veelvoudige aspecten kwam aan bod.
Dag van de Landbouw
Groot succes voor de BelOrta-deelnemers.
Op zondag 21 september 2014 namen maar liefst 8 BelOrta-telers deel aan de jaarlijkse ‘Dag van de Landbouw’. In willekeurige volgorde stelden volgende bedrijven hun deuren open voor het publiek: Stijn en Ann Van de Voorde-Slachmuylders in Leest, Johan en Nancy Van Bulck-Hugo in Putte, Roel Grommen in Kortessem, Luc en Sonja De Neef-Moens in Meldert, Benny en Carine Adams-Wyns in Bekkevoort, Erik en Linda De SmetLeemans in Sint-Kwintens-Lennik, Kurt en Manuela Gysemans-De Backer in Tildonk en Tuinderij Joosen in Brecht. Met deze mooie regionale spreiding en een goede vertegenwoordiging van teelten en teeltsystemen, konden ettelijke duizenden bezoekers kennis maken met onze moderne tuinbouwbedrijven. Het contact tussen teler en consument stond in zeer veel gesprekken centraal en vaak mochten de deelnemende bedrijfsleiders de welgemeende en verdiende felicitaties van de bezoekers in ontvangst nemen. Namens BelOrta sluiten wij ons hier graag bij aan en danken we de deelnemende bedrijven voor de geleverde inspanningen en voorbereidingen.
22
| 3 e kwartaal 2014 | n o 3 | jaargang 2
FIT Zuid-Europa op werkbezoek Op 25 september mocht de directie van BelOrta de vertegenwoordigers van ‘Flanders Investment and Trade’ uit Zuid-Europa en Israël ontvangen. Naar aanleiding van hun werkvergaderingen in Mechelen, konden we onze buitenlandse vertegenwoordigers een toelichting geven over de organisatie en werking van BelOrta, werd er van gedachten gewisseld aangaande kansen en mogelijkheden voor export van onze groenten en fruit en konden reeds concrete afspraken gemaakt worden voor de nabije toekomst. Het werd een aangename kennismaking langs beide kanten: de FIT-vertegenwoordigers spraken hun bewondering uit voor de aanpak van de veiling en de veiling kon persoonlijk kennis maken met de Vlaamse vertegenwoordigers in Spanje, Zuid-Frankrijk, Zwitserland, Italië, Portugal, Griekenland en Turkije. “Verdere samenwerking moet in de nabije toekomst uitgebouwd worden”, was de unanieme conclusie van alle aanwezigen.
Flanders Investment and Trade uit Zuid-Europa en Isreël
STADDAG SCHOLENGEMEENSCHAP VIIO De scholengemeenschap VIIO organiseerde ook dit schooljaar een ‘Staddag’ voor de leerlingen van het 6e leerjaar van alle lagere scholen binnen de regio Borgloon/Tongeren.
Op 30 september 2014 konden de leerlingen van de regio Borgloon op een boeiende en ludieke manier kennismaken met het rijke verleden van de stad Borgloon. Daarnaast brachten ze ook een bezoek aan de Loonse stroopfabriek en aan de BelOrtazetel Borgloon. In de BelOrta-zetel Borgloon werd hun eerst verteld hoe een fruitveiling functioneert. Daarna kwam het thema fruit ruim aan bod: fruit eten is gezond, de gewasbescherming, het keurmerk Eburon, de verschillende appel- en perensoorten, het zachtfruit en de fruitkalender. Tenslotte mochten ze drie appelschijfjes proeven en telkens een gokje wagen welke appel ze geproefd hadden. Met een korfje peren, geschonken door de gastvrije BelOrta-zetel Borgloon, verlieten zij enthousiast en dankbaar de veilingsite.
3 e kwartaal 2014 | n o 3 | jaargang 2 | 23
Terugblik: zomercampagne kleinfruit en aardbeien
Na een zachte winter kondigde het voorjaar zich reeds zeer vroeg aan waardoor de oogstperiode van het zachtfruit significant werd vervroegd. Tijdens de zomermaanden kenden we dan weer zeer veel natte periodes. Hierdoor werd de kwaliteit van het zachtfruit danig beproefd.
vroege oogst
Het zwaartepunt van de aardbeiproductie situeerde zich midden mei. Dit valt samen met de productiepiek van de vervroegde teelten Elsanta uit volle grond, nl. de tunnels. Door het vroege voorjaar werden de eerste aardbeien uit tunnel bijna 3 weken vroeger geoogst in vergelijking met het voorgaande jaar. Deze vervroegde teelt werd gevolgd door de traditionele productie van Elsanta in volle grond. In tegenstelling tot de tunnelproductie was de kwaliteit, meer bepaald de vruchtvorm en -maat, van Elsanta in volle grond en openlucht ondermaats met alle gevolgen van dien voor de prijsvorming. Dit seizoen kenden we ook een opmars van het nieuwe aardbeiras Elegance. Tijdens de tweede week van juni kende dit ras zijn hoofdaanvoer. Elegance is een aardbei met een goede vruchtmaat, een prachtig uiterlijk en een uitmuntende bewaarbaarheid. De smaak is eerder neutraal. Deze vruchtkenmerken resulteerden in een hoger plukrendement voor de producenten. Voor het komende seizoen (2015) zien we dat heel wat teelten Elsanta in openlucht plaats moeten ruimen voor een teelt
met het ras Elegance. In de zomermaanden juli en augustus kenden we een ruime aanvoer van het doordragende ras Portola. Ondanks de problemen met het plantgoed van Portola, werd deze variëteit gewaardeerd door de handel en kunnen heel wat producenten positieve resultaten voorleggen.
vroeg in productie. Al dit zomerse zoet profiteerde van het warme voorjaar. Dit warme voorjaar lag helaas ook mee aan de basis van de snelle populatieopbouw van de Drosophila suzukii. Heel wat zachtfruitproducenten zagen afgelopen zomer voor het eerst de schade die aangericht kan worden door dit kleine vliegje. Door het nemen van de nodige maatregelen kan deze plaag in heel wat gevallen onder controle gehouden worden. Dit neemt niet weg dat deze nieuwe plaag onze producenten heel wat kopzorgen bezorgt.
WEERGODEN
Niet enkel het aardbeizoen, maar ook de kersen kenden een zeer vroege start. Seizoen 2014 beloofde een prachtig kersenseizoen te worden. Echter, de weergoden beslisten hier anders over. Tijdens de oogst van de Kordia, maar ook later, hadden we af te rekenen met een aantal hevige regendagen, die (letterlijk) heel wat teelten in het water deden vallen. De totale productie kersen strandde dit jaar op 533 ton. Dit is ongeveer 10% minder dan de productie van het voorgaande seizoen. Voor het realiseren van een goede en homogene kwaliteit kersen heeft Veiling BelOrta ook maximaal ingezet op hydrokoeling en centrale sortering. Dit jaar werd ongeveer 75% van de kersen gehydrokoeld en gesorteerd. Ook het houtig kleinfruit kwam dit seizoen
Het zwaartepunt van het zachtfruit ligt ondertussen alweer achter ons. Op dit moment liggen de plannen voor het volgend productieseizoen reeds klaar en heel wat nieuwe teelten zijn geplant. De basis voor een nieuw zachtfruit seizoen is gelegd en de producenten maken zich op voor de nieuwe uitdagingen van het volgende seizoen.
24
| 3 e kwartaal 2014 | n o 3 | jaargang 2
Familiedag Bokrijk Op zondag 7 september, een stralende nazomerdag, vond in het domein van Bokrijk de 2e editie van de BelOrta-familiedag plaats. Behalve toegang tot het park, konden de personeelsleden, samen met hun partner en kinderen, ’s middags ook terecht in Hangar 58, de evenementenhal van het domein, voor een lekkere barbecue. Na afloop waren de meer dan 600 aanwezigen het erover eens dat ook deze 2e familiedag een schot in de roos was.
Midzomerparty
Reeds voor het 5e jaar op rij werd de Midzomerparty georganiseerd. Namens de Raad van Bestuur en de directie van BelOrta werden telers en personeelsleden uitgenodigd op een gemoedelijk feestje in de veilingloods.
Terwijl iedereen kon genieten van een hapje en een drankje aan verschillende eetkraampjes, zorgden de BelOrta-dj’s Geert en Peter voor de sfeer op de dansvloer. Tijdens deze laatste zaterdag van juli tekenden meer dan 800 mensen present.
3 e kwartaal 2014 | n o 3 | jaargang 2 | 25
WEER GENIETEN VAN GRONDWITLOOF Seizoen van het witte goud op Kruissnelheid
Het seizoen van het grondwitloof loopt van september tot einde mei. Het seizoen 2014-2015 werd officieel geopend op 26 september te Haacht, één van de pioniersgemeenten rond Brussel waar het Brussels grondwitloof als lekkernij ambachtelijk geteeld wordt. De gemeente, waar reeds in de jaren ’70, ’80 en ’90 grondwitlooftentoonstellingen werden gehouden, heeft deze opening dan ook met enthousiasme georganiseerd, samen met de vzw Brussels Grondwitloof op het bedrijf van BelOrta-teler Gille te Tildonk.
Het bedrijf van de familie Gille
De familie Gille in Tildonk teelt al vier generaties lang grondwitloof, zo’n halve eeuw dus. August en Francine vormen de derde generatie en hun kinderen Geert en Frankie de vierde. Samen vormen ze Gille LV. Uiteraard voeren zij het BGA-label Brussels Grondwitloof en zijn IKKB- en GlobalG.A.P.-gecertificeerd. Zij telen dan ook op de meest authentieke en traditionele manier. Zij winnen hun eigen witloofzaad en werken met dekgrond en golfplaten. De familie Gille heeft dus haar eigen witloofzaadselecties en heeft heel vroeg witloof, tweede vroeg, gewoon en laat en vermarkt van september tot april.
Primeurverkoop
Op maandag 29 september werd op veiling BelOrta het eerste Belgische grondwitloof van het nieuwe seizoen verkocht. Teler Gille voerde de 1e kist (5 kg) aan en ontving hiervoor de primeurprijs van € 99,99/kg. Het was ISPC, horecaspecialist van A tot Z, die dit primeurgrondwitloof kocht. Dit bedrag werd door veiling BelOrta verhoogd tot € 1.000 en geschonken aan ‘vzw Rozemarijn’, een dag- en verblijfcentrum voor volwassenen met een beperking uit Haacht.
V.l.n.r.: Frans Croon (secretaris vzw Brussels Grondwitloof ), Geert Gille (witloofteler), Koen De Leeuw (aankoper ISPC), Peter Hoeks (Product Manager ISPC), Frans Van Meldert (voorzitter vzw Brussels Grondwitloof ), Koen Dries (Directeur Rozemarijn vzw), Kris Piekaerts (Rozemarijn vzw), Jo Lambrecht (Commercieel manager BelOrta).
26
| 3 e kwartaal 2014 | n o 3 | jaargang 2
OPEN BEDRIJVENDAG BELORTA MEERVOUDIG SUCCES 8.000 enthousiaste bezoekers
3 e kwartaal 2014 | n o 3 | jaargang 2 | 27
Op zondag 5 oktober nam BelOrta deel aan de Open Bedrijvendag, met als leidmotief “als we het doen dan doen we het goed”. Het was zonder enige twijfel een succes op meerdere vlakken. De organisatie was onberispelijk en ondanks de grote toeloop verliep alles zeer vlot. Het accent lag op de tuinders, die hun producten toonden, en dat sloeg duidelijk aan. De bezoekers – sommigen kwamen van ver – waren erg geïnteresseerd en stelden interessante vragen. Ze bleken vooral verrast over de variatie van het aanbod. Het lijdt geen twijfel dat de vooral de transparantie bijdroeg tot de geweldige sfeer.
Mooie route, vlot georganiseerd
Van op de ruime parking werden de bezoekers met pendelbussen naar de hoofdingang gevoerd. Nergens werd er bericht gemaakt van opstroppingen, wat getuigt van een goede mobiliteitsaanpak. De bezoekers kregen bij het begin een mooie goodiebag mee en een handleiding voor het bezoek. Daarin stond niet alleen de route, maar voor elke plaats die men aandeed, werd duidelijk uitgelegd wat daar normaal gebeurt als de veiling in actie is. Eerst kwamen de bezoekers in de verkoopszaal terecht. Vandaar leidde de route naar de aanvoerloods, maar voor men daar binnenging, keek men recht op het nieuw administratief gebouw in opbouw. Langs de keuring ging het dan naar het distributiecentrum. Links en rechts waren BelOrta-vrachtwagens opgesteld met smakelijke groenten op de flanken. Het distributiecentrum was het hart van de Open Bedrijvendag in BelOrta. Daar hebben de telers hun beste beentje voorgezet op verschillende standen per productgroep. De standen waren allemaal zeer verzorgd, vaak origineel uitgerust, en het accent lag op het product. En die producten trokken ook de aandacht, zij waren de echte sterren. De telers gaven enthousiast uitleg en lieten ook proeven, de bezoekers genoten, maar leerden vooral veel bij. Op de witloofstand stonden grondwitloof – onder golfplaten – en hydro broederlijk naast elkaar. Johan Magnus bleek een getalenteerd leraar. De kinderen luisterden geboeid naar zijn uitleg over de productie van witloof. Bij de tomaten, de sla en het fruit keken de bezoekers hun ogen uit naar de vele variëteiten en elders leerden ze wat je met komkommers, aubergines, asperges en selder allemaal kunt doen. De hapjes hadden dan ook veel succes. Vandaar ging het weer per bus naar het magazijn van de inpakmaterialen. De wandelroute liep verder langs de dozenopzet en de verlading lege verpakkingen naar de kistenwasserij en het depot van Euro Pool System. De route was mooi bezet met kisten en verpakkingsmateriaal. De bezoekers kregen ook nog het containerpark te zien en werden dan met de pendelbus terug naar de parking gebracht.
Geboeide bezoekers
We trokken zelf met de pendelbus mee en troffen al meteen een gezin uit Mesen, bij Poperinge. Dat is bijna twee uur rijden naar Sint-Katelijne-Waver. Het ging wel om vollegrondtelers, maar toen we ze later terugzagen, bleken ze wel onder de indruk. Een andere West-Vlaamse teler, die ook eens een kijkje wilde nemen ‘bij de concurrentie’, was onder de indruk van de netheid, de orde en de organisatie. Dat staat model voor de sfeer die op de Open Bedrijvendag van BelOrta heerste. Een schot in de roos dus. Toen we terug op de pendelbus stapten, ontmoetten we bij een gezin uit SintJob in ’t Goor. Die familie met drie generaties had BelOrta voor haar bezoek uitgekozen op basis van gevonden informatie online. En ze waren, zowel de ouders als de kinderen, bijzonder tevreden over hun zondaguitstap.
28
| 3 e kwartaal 2014 | n o 3 | jaargang 2
RE CE PT
Beursjes gevuld met appel, peer en rozijntjes Ingrediënten voor 4 personen 2 Conférence peren
4 Jonagold appelen 40 g boter 20 g fijne kristalsuiker 2 snuifjes kaneelpoeder 70 g rozijnen 6 velletjes brickdeeg 4 eetlepels vloeibare honing frambozencoulis (ter versiering)
BEREIDING
• Pel de appels en peren en snij in blokjes. Stoof ze gedurende 3 minuten in de boter in een steelpan. Voeg de kristalsuiker en het kaneelpoeder toe. Doe dit mengsel samen met de rozijnen in een kom, dek af en laat afkoelen. • Snij twee vellen brickdeeg in twee en plooi elk stuk dubbel. Leg ze in het midden van de vier resterende brickvellen en verdeel het fruit erover. • Vouw de randen dicht tot een beursje (rechtopstaand tasje) en bind ze losjes samen met repen van aluminiumfolie. Plaats op een bakplaat met antikleeflaag. • Giet een scheutje honing in elk beursje en laat 10 minuten in een warme oven van 200 °C goudbruin kleuren. • Dresseer op borden, verwijder de aluminiumfolie en versier met een streepje frambozencoulis.
BelOrta op social media
Wil je op de hoogte blijven van de laatste nieuwtjes? Like BelOrta op Facebook en volg ons op Twitter en LinkedIn!
www.facebook.com/VeilingBelOrta www.twitter.com/VeilingBelOrta
www.linkedin.com/company/BelOrta
Colofon
Aan dit nummer werkten mee: Chris De Pooter, Filip Fontaine, Jos Craemers, Jo Op de Beeck, Marc Cools, Rudy Luytens, Isabel De Blaiser, Dirk Verheyden, Erik Schrijvers, Hans De Meyer, Luc Peeters, Philiep Willems, Louis Vicca, Jan Van der Auwera, Gerda Baets, Jef Verhaeren, Mieke Thoelen en Kris Jans
Eindredactie: Jos Van Dessel Verantwoordelijke uitgever: Chris De Pooter Mechelsesteenweg , 120- 2860 Sint-Katelijne-Waver Overname zonder schriftelijke toestemming van de verantwoordelijke uitgever is niet toegestaan. BelOrta News wordt met aandacht voor vorm en inhoud samengesteld. Toch is de redactie niet verantwoordelijk voor eventueel onjuiste of onvolledige berichtgeving.
