NBTC AFDELING RESEARCH SEPTEMBER 2009
TOERISME IN PERSPECTIEF
2009 ONTWIKKELINGEN MBT T OT INKOMEND EN BINNENLANDS TOERISME NADER BEKEKEN
Toerisme in perspectief 2009 Ontwikkelingen m.b.t. inkomend en binnenlands toerisme nader bekeken
INLEIDING In dit rapport wordt een beeld geschetst van actuele trends en ontwikkelingen in het toerisme en de factoren die daarop van invloed zijn. Daarbij wordt eerst kort ingegaan op ontwikkelingen wereldwijd en in Europa; vervolgens zal nader stilgestaan worden bij de positie van Nederland. Naast een terugblik op 2008, wordt tevens een groeiverwachting gegeven voor het lopende jaar (2009). Het accent in het rapport ligt op het inkomend toerisme, maar daarnaast zal ook kort het binnenlands toerisme aan de orde komen.
INTERNATIONAAL TOERISME Wereld: groei afgevlakt door economische crisis Wereldwijde groei
Na een groei van 6% in 2007, laat het internationale wereldtoerisme in 2008
toerisme 2%
een groei zien van 2%. In het eerste half jaar van 2008 is nog een groei geconstateerd van 6%. Deze groei is echter, als gevolg van de economische crisis, in het tweede half jaar omgeslagen in een daling van -1%. De World Tourism Organization (UNWTO) geeft aan dat er wereldwijd 922 miljoen reizen zijn gemaakt in 2008. Gekeken naar de verschillende continenten is het internationaal toerisme naar/binnen Europa over 2008 nauwelijks gestegen: 0,1% tot 488 miljoen internationale toeristen. Ook Azië heeft te lijden gehad onder de economische crisis; na jaren van hoge groei is deze nu gedaald tot 1%. De grootste absolute groei deed zich voor in Amerika (4 miljoen extra aankomsten) en het Midden Oosten (9 miljoen extra aankomsten). Grafiek 1: Groei internationale aankomsten naar regio en aantal aankomsten 2008 (% verandering t.a.v. voorgaande jaar) 30% 488 mln
922 mln
184 mln
147 mln
47 mln
56 mln
2008
20%
2007
18%
2006 2005
15% 10% 8%8%
10%
5%5%6%
6%
5% 4% 4%
2%
1%
0%
0% Wereld totaal
Europa
Azië/Pacific
5% 3% 2%
Amerika
8% 6%
10% 9% 9% 4%
Midden Oosten
Afrika
Bron: UNWTO
TOERISME IN PERSPECT IEF 2009
|
SEPTEMBER 2009
|
NBTC
1/10
Inkomend toerisme Nederland Aantal buitenlandse gasten daalt met
miljoen buitenlanders Nederland in 2008 hebben aangedaan voor een verblijf. Na jaren van stijging betekent dit een daling van 8% en is het inkomend toerisme terug op het niveau van 2005. Grafiek 3: Ontwikkeling inkomend toerisme naar Nederland (2001 – 2008) 11.500 11.000
11.010 10.740
10.500 (x 1.000)
8%
Uit de definitieve CBS cijfers (Statistiek Logiesaccommodaties) blijkt dat 10,1
10.000
10.104
10.010
9.500
9.645
9.595
9.500 9.000
9.180
8.500 8.000 2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
Bron: CBS
Voor deze daling van het aantal bezoekers is een aantal redenen aan te voeren. De belangrijkste is de economische crisis die zich het tweede half jaar van 2008 voluit heeft gemanifesteerd. Veel Westerse economieën bevinden zich vanaf het vierde kwartaal 2008 in een economische recessie, het consumentenvertrouwen daalt en de koopkracht staat onder druk. Daarnaast hebben de dalende wisselkoersen (Dollar, Pond, Yen) ten opzichte van de Euro een negatief effect gehad op de aankomsten in Nederland. Als laatste heeft de vliegtax een dempend effect op de internationale aankomsten in Nederland (zie box hieronder). BOX: Vliegtax Op 1 juli 2008 is de vliegtax ingevoerd. Dit houdt in dat er een belasting wordt geheven op iedere passagier die vanaf een Nederlandse luchthaven vertrekt. De hoogte van de belasting is afhankelijk van de afgelegde vliegafstand: onder de 2.500 kilometer betaalt men 11,25 Euro, boven deze afstand 45 Euro. Nederland is hierdoor duurder geworden voor de buitenlandse consument dan de concurrerende landen, waar veelal geen vliegtax wordt geheven. De invoering van deze vliegtax heeft een aantal gevolgen gehad voor het vliegverkeer van en naar Nederland. De dalende bezettingsgraden en de extra administratieve lasten voor luchtvaartmaatschappijen hebben er voor gezorgd dat: -
luchtvaartmaatschappijen, voornamelijk low cost carriers, de frequenties van bestaande lijndiensten hebben teruggeschroefd of lijndiensten helemaal zijn opgeheven.
-
Een aantal low cost carriers zich helemaal terug trekken uit Nederland.
TOERISME IN PERSPECT IEF 2009
|
SEPTEMBER 2009
|
NBTC
2/10
-
Nederland investeringen en nieuwe verbindingen misloopt van low cost carriers.
Uit een recentelijk door SEO Economisch Onderzoek uitgevoerd onderzoek *) naar de effecten van de vliegtax blijkt dat de invoering van de vliegtax op jaarbasis leidt tot een daling van een kleine 200.000 buitenlandse toeristen aan Nederland. Ondertussen is de vliegtax per 1 juli 2009 afgeschaft. Het aantal vluchten en frequenties blijft echter beneden het niveau voordat de vliegtax is geïntroduceerd. *) in opdracht van ANVR en NBTC
Vrijwel alle herkomstlanden laten een daling zien over 2008. Duitsland, de belangrijkste herkomstmarkt qua bezoekers, laat een daling zien van 6% t.o.v. 2007. Door een vroege Pasen (eind maart) vielen alle vakanties in het voorjaar vroeger, hetgeen ervoor heeft gezorgd dat er in het eerste half jaar 10% minder Duitsers naar Nederland zijn afgereisd. In de zomer en het najaar heeft zich dit enigszins hersteld, waarmee de daling voor het gehele jaar op 6% is uitgekomen. Groot-Brittannië heeft zwaar te lijden onder de economische crisis. De werkloosheid groeit snel en de koopkracht daalt. Samen met de stijgende wisselkoers (Euro landen worden duurder) heeft dit zijn weerslag gehad op vakanties en zakenreizen vanuit Groot-Brittannië. In totaal zijn er 14% minder Britten gekomen in 2008 ten opzichte van 2007.
Belgische markt laat als enige Westers land een groeiend aantal toeristen zien
België is het enige Westerse herkomstland dat een groei laat zien (+1%). België blijft hiermee de derde herkomstmarkt voor Nederland. Het aantal vakanties van Belgen blijft redelijk stabiel en met deze economische crisis blijven de mensen dichterbij huis. Daarnaast blijft België profiteren van de sterke aanwezigheid van het toeristisch bedrijfsleven en het NBTC. Amerika heeft de hardste klap gekregen van de economische crisis. Dit speelde reeds in het begin van 2008. Daarbij is Nederland, meer dan andere landen, afhankelijk van de New Yorkse markt, welke door de fysieke aanwezigheid van de financiële markt in zwaar economisch weer verkeert. De hoge Eurokoers tijdens 2008 heeft eveneens zijn impact gehad. Daarnaast is Nederland voor 45% afhankelijk van zakelijk toerisme vanuit de USA en hebben veel bedrijven het aantal zakenreizen sterk gereduceerd of zelfs een algehele reisstop ingevoerd. In totaal zijn er in 2008 ongeveer 800.000 Amerikanen naar Nederland afgereisd, een daling van 19% ten opzichte van 2007. Ook in Frankrijk is de economie in zwaar weer gekomen. Daarnaast waren er geen grote culturele exposities waardoor de Fransen speciaal naar Nederland zijn afgereisd. Het aantal bezoekers vanuit Frankrijk is gedaald met 6%.
TOERISME IN PERSPECT IEF 2009
|
SEPTEMBER 2009
|
NBTC
3/10
Spanje is hard getroffen door de recessie en vooral door de introductie van de vliegtax. Zes op de 10 bezoekers uit Spanje komt naar Nederland met een low cost carrier. Als gevolg van de introductie van de vliegtax zijn er routes weggevallen en frequenties verminderd. Dit heeft zijn gevolgen gehad voor het Spaanse bezoek aan Nederland; dit is met 15% gedaald in 2008. Ook Italië en Scandinavië zijn sterk afhankelijk van low cost carriers. Door de recessie en de daling van het aantal low cost verbindingen is het aantal bezoekers uit deze landen gedaald met respectievelijk 7% en 4%. De intercontinentale markten laten een dalend bezoek zien. Het bezoek uit Azië is, na jaren van groei, gedaald. Zo is bijvoorbeeld de Japanse markt gedaald met 11%. Ook de Japanse economie hapert en de wisselkoers EuroYen maakt het niet aantrekkelijk om naar Europa af te reizen. De opkomende Gematigde groei vanuit BRIC-landen
markten China en India laten een gematigd positief beeld zien. Uit China komen 5% meer gasten dan in 2007, waardoor er in 2008 voor het eerst meer Chinezen dan Japanners Nederland aandeden. De Chinese economie wordt vooralsnog niet zwaar getroffen door de crisis, maar de Olympische Spelen hebben veel Chinezen in eigen land gehouden. Hierdoor is de groei lager uitgevallen dan de afgelopen jaren. De Indiase economie groeit eveneens door, het bezoek vanuit India groeit dan ook met 20%. Rusland heeft in 2008 nog niet veel last gehad van de economische crisis, waardoor het bezoek vanuit deze markt nog is gestegen met 13%.
TOERISME IN PERSPECT IEF 2009
|
SEPTEMBER 2009
|
NBTC
4/10
Tabel 1: Aankomsten van buitenlandse toeristen in Nederland (2004 – 2008) (x1.000) 2004
2005
2006
2007
2008
+/-
Europa
7.644
7.940
8.599
8.904
8.285
-7%
- Duitsland
2.649
2.570
2.812
2.833
2.669
-6%
- België
811
917
991
1.101
1.109
1%
1.760
1.853
1.913
1.902
1.639
-14%
- Frankrijk
510
527
608
613
575
-6%
- Zwitserland
141
141
173
177
151
-13%
- Italië
369
374
398
398
370
-7%
- Spanje
298
322
392
436
368
-15%
- Scandinavië (incl. Finland) - Polen
367
389
424
425
407
-4%
54
63
77
83
82
-1%
na
69
87
95
107
13%
685
715
723
841
808
-4%
- Gr.-Brittannië
- Rusland - Overig Europa Amerika
1.132
1.222
1.325
1.274
1.068
-16%
- USA
900
971
1.047
991
800
-19%
- Canada
115
126
134
126
116
-8%
29
39
60
61
1%
- Brazilië Azië
636
644
602
617
556
-10%
- Japan
164
158
143
130
116
-11%
82
96
108
123
129
5%
24
34
37
42
51
20%
Australië en Oceanië
118
105
120
121
112
-8%
Afrika
117
101
93
92
84
-9%
- China (incl. Hong Kong) - India
Totaal
9.646
10.012
10.738
11.008
10.104
-8%
Bron: CBS
Hotels én
Zowel de hotels als de verblijfsrecreatieve accommodaties (bungalows,
verblijfsrecreatieve
campings en groepsaccommodaties) laten een daling zien van het aantal
accommodaties hebben
buitenlandse bezoekers. De hotels zagen ongeveer 8% minder buitenlandse
minder buitenlandse
bezoekers arriveren. De verblijfsrecreatieve accommodaties registreerden
gasten ontvangen
zelfs 10% minder buitenlandse gasten, voornamelijk door minder bezoek aan campings.
TOERISME IN PERSPECT IEF 2009
|
SEPTEMBER 2009
|
NBTC
5/10
Verwachtingen inkomend toerisme 2009 Na enkele jaren van flinke groei is het inkomend toerisme van Nederland vorig jaar aanzienlijk gedaald (-8%). De achterliggende redenen - de verslechterde economische omstandigheden, de dure euro en de vliegtax - zullen ook in 2009 een negatieve impact hebben op het inkomend toerisme naar Nederland: IMF pessimistisch over economie
1) Het IMF verwacht dat alle regio’s in de wereld in 2009 met een verdere economische teruggang te maken zullen krijgen, waarbij vrijwel alle westerse economieën in een recessie zullen geraken of dit reeds doormaken (zie onderstaande tabel). De verwachting is dat pas vanaf 2010 weer sprake zal kunnen zijn van enig herstel. 2) De verwachting is verder dat er in de koersverhouding tussen de euro en dollar, pond en yen weinig zal veranderen. Nederland blijft daarmee ook in 2009 voor bezoekers uit niet-eurolanden een relatief dure bestemming voor vakantie of zakelijke reizen. 3) De effecten van de vorig jaar per 1 juli geïntroduceerde vliegtax zullen ook in 2009 merkbaar blijven. Hoewel de vliegtax per 1 juli 2009 is afgeschaft en de directe effecten dus vooral in de eerste helft van 2009 spelen, zullen de effecten nog wat langer doorwerken doordat het teruggelopen aanbod aan vliegverbindingen (routes en frequenties) niet direct op het “oude” niveau terug zal zijn. Tabel 2: Economische groeiverwachting (2007 – 2010) Mutatie t.o.v. voorgaande jaar in % 2007
2008
2009
2010
Duitsland
2,5
1,3
-6,2
-0,6
Frankrijk
2,3
0,3
-3,0
0,4
Italië
1,6
-1,0
-5,1
-0,1
Spanje
3,7
1,2
-4,0
-0,8
Groot-Brittannië
2,6
0,7
-4,2
-0,2
Europese Unie
3,1
1,1
-4,7
-0,1
Rusland
8,1
5,5
-5,8
2,0
Verenigde Staten
2,0
1,1
-2,6
0,8
Canada
2,5
0,4
-2,3
1,6
Brazilië
5,7
5,1
-1,3
2,5
India
9,4
7,3
5,4
6,5
China
13,0
9,0
7,5
8,5
Japan
2,3
-0,7
-6,0
1,7
Wereld
5,1
3,1
-1,4
Europa
Amerika
Azië
2,5
Bron: IMF / juli 2009
TOERISME IN PERSPECT IEF 2009
|
SEPTEMBER 2009
|
NBTC
6/10
Een andere factor die het internationaal reisverkeer in het tweede halfjaar van Grieppandemie zorgt voor extra onzekerheid
2009 negatief kan gaan beïnvloeden is de grieppandemie (H1N1). De griep verspreid zich snel over de wereld en de verwachting is dat het aantal besmette gevallen in het najaar van 2009 z’n (voorlopige) hoogtepunt bereikt. Onduidelijk is in welke mate het internationaal reisverkeer door de pandemie zal worden beïnvloed. Belangrijk in dit kader is de uiteindelijke omvang en aard van besmetting (vooralsnog is sprake van een relatief milde vorm), alsmede de eventueel beperkende maatregelen die door overheden zullen worden genomen (denk aan exit screenings). Wel is vast te stellen dat influenza A vooralsnog vooral invloed lijkt te hebben op de Aziatische reismarkt, die na het uitbreken van SARS en de vogelgriep in 2003 en 2004, voorzichtig zijn geworden. Hier is reeds te zien dat er minder mensen naar het buitenlands reizen als gevolg van de (angst) voor Influenza A. Naast bovenstaande negatieve factoren kunnen ook enkele positieve / stimulerende factoren genoemd worden. -
In 2009 e.v. vindt het internationale culturele evenement Holland Art Cities plaats. Het evenement zal zich afspelen in de vier grote steden Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht. De verwachting is dat zo’n 150.000 buitenlandse bezoekers speciaal voor dit evenement naar Nederland zullen komen.
-
Doordat er minder internationaal gereisd wordt dalen bezettingsgraden in vliegtuigen en hotels. Om de vraag te stimuleren verlagen luchtvaartmaatschappijen en hoteliers hun prijzen.
-
In 2008 viel Pasen relatief vroeg (eind maart), wat het tot een minder aantrekkelijke periode voor een uitstapje maakte (onzeker of bollen al uit zijn en veelal meer kans op wat kouder weer). In 2009 viel Pasen beduidend later, waardoor het aantrekkelijker werd voor buitenlandse toeristen om naar Nederland te reizen.
-
Extra initiatieven van de sector in samenwerking met het NBTC om meer toeristen naar Nederland te trekken.
De UNWTO verwacht een daling van het internationaal toerisme wereldwijd UNWTO verwacht
van 4% tot 6% in 2009. De daling zal het grootst zijn in Europa (-5% tot -8%)
wereldwijd daling
en het Midden-Oosten (-5% tot -10%). Ook de Aziatische markt, die de
van internationale
afgelopen jaren grote groei heeft laten zien, zal te maken krijgen met de crisis
aankomsten
(-1% tot -4%). Afrika is het enige continent waar het internationaal toerisme zal groeien dit jaar (1% tot 5%).
TOERISME IN PERSPECT IEF 2009
|
SEPTEMBER 2009
|
NBTC
7/10
Tegen de achtergrond van de hiervoor genoemde omstandigheden/ ontwikkelingen, alsmede resultaten over de eerste vijf maanden van 2009, wordt de volgende vraagontwikkeling verwacht voor een aantal belangrijke herkomstmarkten. Tabel 2: Verwachtingen inkomend toerisme in 2009 naar herkomstgebied Land van herkomst
+/- t.o.v. 2008
Verwachting 2009 (x 1.000)
Duitsland
0%
2.700
België
+ 2%
1.130
Groot-Brittannië
- 14%
1.410
Frankrijk Italië Spanje Scandinavië (incl. Finland) Rusland
0%
580
- 6%
350
- 12%
320
- 6%
380
- 10%
100
- 1%
1.030
Verenigde Staten
- 10%
720
Canada
- 12%
100
Brazilië
- 10%
50
Japan
- 10%
100
China (incl. Hong Kong)
+ 4%
130
Overig Europa
India
+ 3%
50
Overig wereld
- 10%
490
- 5%
9.640
Totaal Bron: NBTC
Doordat vrijwel alle Europese economieën in een recessie geraken wordt voor de veel herkomstmarkten een dalend bezoekcijfer aan Nederland verwacht:
Dichtbij markten
Voor de Duitse markt wordt een stabilisatie verwacht. De verwachting is dat Duitsers ondanks de economische crisis zullen blijven reizen, maar wat
Duitsland en België
korter en minder vaak. De verwachting is dat auto- en treinreizen zullen
doen het relatief
groeien ten koste van vliegreizen. Nederland kan als “dichtbij”-
goed
bestemming hiervan profiteren. Nadelig voor Nederland zijn de voor Duitsers relatief hoge prijzen voor hotel- en bungalowvakanties.
Na jaren van flinke groei wordt verwacht dat het aantal Belgen dat Nederland bezoekt in 2009 licht zal groeien. Nederland is voor onze zuiderburen veelal een “kort verblijf”- bestemming. Door de teruglopende economie zal Nederland echter vaker als vakantiebestemming voor een lange vakantie worden gekozen.
Voor de Britse markt mag rekening worden gehouden met een verdere daling (-14%). De economische recessie heeft een grote impact op het reisgedrag van de Britten. Ook zorgt de dure euro voor een barrière om naar Nederland te reizen.
TOERISME IN PERSPECT IEF 2009
|
SEPTEMBER 2009
|
NBTC
8/10
Frankrijk is samen met Duitsland en België één van de weinige landen in Europa waarvoor – ondanks dat ook hier sprake is van economische teruggang - geen daling wordt verwacht. Belangrijke verklaring vormt het evenement Holland Art Cities. Grote culturele tentoonstellingen in het verleden hebben laten zien dat dit soort evenementen een grote aantrekkingskracht heeft op Fransen.
Diverse positieve ontwikkelingen op vervoersgebied kunnen niet voorkomen dat ook de Scandinavische markt in 2009 een daling zal laten zien (-7%). De economische teruggang vormt daarbij de belangrijkste reden.
De economische crisis in combinatie met een lager aantal vliegverbindingen (mede als gevolg van de vliegtax) vormen de belangrijkste verklaringen voor een daling van het aantal toeristen uit Spanje en Italië in 2009 (respectievelijk -12% en -6%).
Na jaren van sterke groei is de Russische economie – door o.a. de sterk lagere energieprijzen –in een crisis beland. Als gevolg hiervan staat ook het uitgaand toerisme onder druk. Voor 2009 kan met een daling van het aantal inkomend Russen rekening worden gehouden.
Intercontinentaal laten de meeste landen een daling zien. ●
Voor de Verenigde Staten en Canada wordt een verdere daling verwacht (respectievelijk -10% en -12%). De economische recessie en dure euro kunnen als belangrijkste verklaringen worden gezien. De relatief sterke afhankelijkheid van het herkomstgebied New York e.o. *) en het feit dat Holland/Amsterdam relatief vaak een impulsbestemming vormt, maken de positie op de Amerikaanse markt extra kwetsbaar.
●
Voor de Aziatische herkomstmarkten is het beeld meer divers. Voor Japan wordt een verdere daling verwacht ( -10%). Het dieptepunt van de uitgaande intercontinentale reismarkt was in het eerste kwartaal van 2009. Afhankelijk van de ontwikkeling van de grieppandemie zullen de Japanners hun reisplannen voor het najaar aanpassen. Vanuit China en India wordt daarentegen een groeiend aantal bezoekers verwacht (+4% en +3%). Ondanks de wereldwijde economische crisis is de verwachting dat de Chinese en Indiase uitgaande reismarkt blijft doorgroeien. De Chinese economie groeit weliswaar iets minder hard dan de jaren hiervoor, er is echter nog steeds sprake van een groei van rond de 9%. Voor India geldt daarnaast dat het uitgestelde boekingsgedrag in combinatie met de relatief lange aanvraagprocedure voor een visum voor de Schengen-landen zorgt ervoor dat veel Indiërs naar de buurlanden reizen. Hierdoor zal de groei van het uitgaande toerisme naar Nederland beperkt blijven. *) hier vielen de afgelopen tijd de grootste financiële klappen
TOERISME IN PERSPECT IEF 2009
|
SEPTEMBER 2009
|
NBTC
9/10
BINNENLANDS TOERISME Binnenlandse vakanties 2008 Aantal binnenlandse vakanties daalde licht in 2008
Uit cijfers van het ContinuVakantieOnderzoek blijkt dat in 2008 in totaal zo’n 17,5 miljoen vakanties door Nederlanders in eigen land zijn doorgebracht. Ten opzichte van 2007 betekent dit een daling van 150.000 vakanties (-1%). Alle belangrijke verblijfsectoren lieten een daling zien: hotellerie -3%, bungalow -2% en kamperen -3%. Het aantal vaste standplaatsvakanties (verblijven in tweede woning, eigen stacaravan e.d.) stabiliseerde. De matige zomer (de tweede op een rij) en de concurrentie met goedkope buitenlandse vliegvakanties kunnen als belangrijke verklaringen worden gezien voor de lichte daling. Daar komt bij dat “eigen land” , in tegenstelling tot het buitenland, niet echt heeft kunnen profiteren van de extra lange meivakantie. De Noordzeebadplaatsen en de Veluwe en Veluwerand zijn evenals andere jaren het meest bezocht, maar lieten beiden wel een daling zien (respectievelijk -8% en -6%). De Groningse, Friese en Drentse zandgronden lieten een stijging zien van 7% en komen daarmee op de derde plaats van meest bezochte Nederlandse toeristengebieden. Voor de meeste andere toeristengebieden was sprake van een stabilisatie van het aantal binnenlandse vakanties.
Voor het eerst meer buitenlandse dan binnenlandse vakanties
Het aantal buitenlandse vakanties groeide het afgelopen jaar met 900.000 naar 18,5 miljoen (+5%). Daarmee zijn er voor het eerst meer buitenlandse vakanties ondernomen dan binnenlandse vakanties. Een aanzienlijk deel van de groei van de buitenlandse vakanties komt voor rekening van de meivakantie, die in 2008 voor de meeste scholen ruim twee weken duurde. Vergeleken met een jaar eerder werden ruim een half miljoen extra buitenlandse vakanties ondernomen in deze periode. Grafiek 5: Ontwikkeling binnen- en buitenlandse vakanties 20 binnenland
19 18
18,7
18,1
(x mln.)
17 16
16,8
18,5
18,0 17,1
buitenland
17,117,3
16,4
17,8
17,617,6
17,5
16,8
15 14 13 12 11 10 2002
2003
2004
2005
Bron: CVO
TOERISME IN PERSPECT IEF 2009 10/10
|
SEPTEMBER 2009
|
NBTC
2006
2007
2008
Net als vorig jaar voert Duitsland de top tien van buitenlandse bestemmingen aan met 3 miljoen vakanties. Frankrijk lijkt zich weer enigszins hersteld te hebben van dalingen van de afgelopen jaren; het aantal vakanties groeide met maar liefst 10% naar 2,9 miljoen vakanties. België dat op de derde plaats staat van meest bezocht buitenlandse bestemmingen, zag het aantal Nederlandse vakantiegangers met 6% dalen. Vrijwel alle Middellandse Zeebestemmingen lieten behoorlijke groeicijfers zien: Spanje (+13%), Italië (+10%) en Turkije (+20%). Mede door de lage dollarkoers groeide eveneens het aantal verre reizen. In totaal werden zo’n 1,9 miljoen vakanties buiten Europa doorgebracht. De Verenigde Staten en het Caribische gebied waren het meest populair. Verwachting binnenlands toerisme 2009 Economische crisis zal leiden tot lager aantal vakanties in 2009
Door de economische crisis zal de Nederlandse vakantiemarkt de komende jaren onder druk komen te staan. Hoewel uit peilingen van het continue vakantie-intentieonderzoek van NBTC-NIPO Research vooralsnog geen grote bezuinigingsdrift blijkt (de consument geeft aan z’n vakantiegedrag van de afgelopen jaren in grote lijnen te willen doorzetten), mag rekening gehouden worden met een daling van het aantal vakanties en de bestedingen. Deze daling zal vooral het uitgaand toerisme raken en in mindere mate het binnenlands toerisme. CBS-cijfers over de eerste vijf maanden alsmede ANVRboekingscijfers bevestigen deze ontwikkeling *). Voor 2009 verwacht NBTC een stabilisatie/lichte plus voor het aantal binnenlandse vakanties en een daling van het aantal buitenlandse vakanties met zo’n 5%. *) CBS-cijfers over de eerste vijf maanden van 2009 duiden op een stabilisatie van het aantal binnenlandse vakanties. ANVR-boekingscijfers lieten begin augustus nog een achterstand zien van 10% t.o.v. 2008 (het betreft hier georganiseerde vakanties, die voor het overgrote deel in het buitenland worden doorgebracht)
TOERISME IN PERSPECT IEF 2009 11/10
|
SEPTEMBER 2009
|
NBTC
