Muziek HERSENSPINSELS. uziek, ook een. op hol te brengen? Nieuw fenomeen: Binaural Beats

HERSENSPINSELS uziek, ook een Mmiddel om je hoofd

Tijdschrift Psychologie Nijmegen Februari 2014

op hol te brengen? Nieuw fenomeen: Binaural Beats

I

nteressante en leuke interviews: een muziektherapeut en de band Lieve Bertha!

met muziek, Swelporten of niet doen?

Muziek NOVEMBER 2012

1

2

HERSENSPINSELS

6 16 26

We kennen allerlei middeltjes om ons brein te beinvloeden. Is muziek daar één van? Maak kennis met BINAURAL BEATS!

Altijd al willen weten op welke muziek je het best kunt studeren? HersenSPiNsels werd speciaal voor jou proefkonijn en zocht het uit!

Een interview met een échte band: Lieve Bertha. Over het muzikantenbestaan, de (onzekere) toekomst en meer. Lees het snel!

INHOUDSOPGAVE A PRIORI SPIN-PAGINA BREIN OP DE SOFA GEDRAG REPORTAGE HOTSPOT

BREIN

p. 4 p. 5 p. 6 p. 9 p. 13 p. 16 p. 18

PERSOON

PERSOON COLUMN ELLIS INTERVIEW COLUMN TRENDING TOPIC HERSENSPINSELS GEDICHT

GEDRAG

INTERVIEWS

p. 20 p. 25 p. 26 p. 30 p. 31 p. 34 p. 35

COLUMNS

FEBRUARI 2014

3

ROOS ALINK

A PRIORI

A PRIORI

Terwijl ik dit schrijf ben ik in mijn ouderlijk huis. Op de achtergrond klinkt keiharde 80’s disco muziek, van het kaliber ‘Staying Alive’ inderdaad. Als je je bedenkt dat dit toen de hipste muziek was...

ren. Hoe zal de muziek zijn over tien jaar? Op het eerste gezicht lijkt muziek iets simpels, maar naast de top 40 hitjes die je acht keer per dag op de radio hoort, is er nog zo veel meer op het gebied van muziek.

Dat bracht mij er ook toe om dit stuk te schrijven. Muziek ontwikkelt zich zo snel, het verschil in tien jaar is al oneindig groot. In december 2000 stonden bijvoorbeeld de Bomfunk MC’s op nummer 1 met hun hit ‘Freestyler’. Dit zie ik zelf echt als een soort lijflied van mijn kindertijd. Alle meisjes waren verliefd op de jongen met de dreadlocks. En hoe cool was dat scratchen?

Wat er dan nog meer is? Daarover lees je natuurlijk in deze HersenSPiNsels. Hardlopen met muziek bijvoorbeeld; dit blijkt je prestatie te verbeteren ten opzichte van hardlopen zonder muziek. Ook onderzochten we muziek waar je van gaat spacen! En voor degenen die liever serieus met hun studie bezig zijn, hebben we ook nog wat; we testten welke muziek het beste effect heeft op je leerprestatie. Waar wacht je nog op? Lees verder om te ontdekken wat muziek je nog meer kan brengen behalve vage herinneringen aan dronken avonden

Inmiddels kan dat dus écht niet meer. ‘Mister 305’ domineert de hitlijsten, samen met Pharrell Williams en Avicii. Die muziek is toch in geen opzicht te vergelijken met die 80’s muziek die mijn ouders nu luiste-

en een gezellig sfeertje in de kroeg.

COLOFON HERSENSPINSELS: Jaargang 6, nr. 1, december 2013. Dit tijdschrift is onderdeel van Studievereniging Psychologie in Nijmegen (SPiN) en verschijnt vijf keer per jaar. Hoofdredactie: Roos Alink Redactie: Lieke van den Boom, Yvette Kruse, Inge van Dam, Leroy Koch, Tanneke Meijers, Mark ten Wolde, Quinten van Kastel en Jody Geerts

4

HERSENSPINSELS

Voorpagina: Jody Geerts Achterpagina: Jody Geerts Lay-out: Jody Geerts, Quinten van Kastel Redactieadres: SPiN t.a.v. Hersenspinsels, Montessorilaan 3, A.00.05, 6525 HR, Nijmegen Telefoon: 024 - 3612588 E-mail: [email protected]

Inmiddels is het februari, wat betekent dat de winter gelukkig al weer bijna tot zijn einde loopt. Want eerlijk is eerlijk, een lentezonnetje maakt alles toch altijd net iets mooier. Het geeft je net dat kleine beetje extra energie om op een brakke ochtend jezelf uit bed te slepen en op de fiets naar de uni te stappen. Helaas moeten we nog heel even geduld hebben voor de lente echt aanbreekt. Gelukkig hebben we bij SPiN het ultieme wondermiddel om je de laatste koude, donkere winterdagen door te helpen, namelijk: Muziek! Voor wie wel eens op de SPiN-kamer te vinden is, zal het geen geheim zijn dat we bij SPiN erg van muziek houden. Variërend van klassiek tot Disco Pogo, alles komt voorbij. Daarnaast is muziek natuurlijk ook terug te vinden in onze activiteiten. Zo staat 12 maart de bandjesavond Psypop weer op de planning en kun je op 19 maart weer helemaal los op de lekkerste nummers tijdens het SPiN-feest.

S P I N PA G I N A

Lieve SPiN-ners,

Natuurlijk zijn jullie de “morning after” allemaal van harte uitgenodigd op de SPiNkamer om deze brakke dag goed te beginnen met een heerlijk kopje koffie of thee en een lekker muziekje. Als je geluk hebt, krijg je misschien zelfs een heus live-optreden van een van mijn muzikale bestuursgenootjes. Op een van de zeldzame momenten dat Spotify uitstaat, is er namelijk altijd wel iemand die een liedje pingelt op onze blauwe SPiN-gitaar. Voor alle minder muzikale mensen onder ons die, net als ik, hun zangkunsten wijselijk voor onder de douche bewaren, zijn er natuurlijk ook een hoop andere leuke en interessante activiteiten. Zo zal er 13 maart een excursie naar adviesbureau GITP plaatsvinden en zijn de dag daarna op 14 maart al jullie ouders van harte welkom op de Ouderdag. Op 18 maart is er weer een altijd gezellige themadag en op 25 en 26 maart kun je je oriënteren op je toekomst tijdens Experience Your Future! Hopelijk zien we jullie allemaal terug op een van deze activiteiten of op de SPiNkamer! Liefs, Fenna Voorzitster van SPiN

AANKOMENDE ACTIVITEITEN 12 maart 13 maart 14 maart

Psypop excursie naar adviesbureau GITP Ouderdag

18 maart Themadag 19 maart SPiN-feest 25 & 26 maart Experience Your Future FEBRUARI 2014

5

BREIN

Can you feel the beat?

6

Tegenwoordig zijn er middelen in overvloed om je brein te beïnvloeden. We zijn vooral bekend met alcoholische versnaperingen, hallucinanten in allerlei vormen, cafeïne en andere pepmiddelen. Daarnaast heb je nog de narcotica en ga zo maar door. Maar muziek…? Toen ik een tijdje geleden aan het SOGGEN was (SOG = studie ontwijkend gedrag), kwam ik een stukje tegen over binaural beats. Er werd iets geroepen over beats die van alles met je brein kunnen doen. Jullie begrijpen natuurlijk wel dat zoiets mijn nieuwsgierigheid meteen had geprikkeld, dus ik vroeg om de wijsheid van ome Wikipedia. Later vond ik in een artikel van Lane, Kasian, Owens en Marsh (1998) dezelfde informatie: “Wanneer twee tonen van een iets verschillende frequentie los van elkaar aan het linker en rechter HERSENSPINSELS

oor worden aangeboden, wordt er één toon waargenomen. Deze toon varieert van amplitude op een frequentie gelijk aan het verschil van de frequenties van beide tonen. Dit verschijnsel staat bekend als de binaural beat.” Dat is leuke informatie, maar zowel Wikipedia als de onderzoekers gaven geen duidelijk antwoord op mijn prangende vraag: Wat doen die beats met je grijze massa?

MARK TEN WOLDE brengen. Als je brein de binaural beat volgt, noem je dit de ‘frequency following response’. Tot slot besluit het Immarama institute dat je door deze frequency following response en dus het synchroon vuren van je alfa gebieden (helaas wordt niet vernoemd welke) kan leiden tot moeiteloze krachtige concentratie en diepe ontspanning. Na wat verder spitten op het internet kwam ik nog meer effecten tegen, zoals het reduceren van angst en zelfs het verbeteren van de gezondheid en het verminderen van pijn.

B RBERI ENI N

Na wat geGoogle kwam ik op de site van het Immrama institute, waarvan de site vertelde dat het een instituut is met “brainwave technology for health and wellness.” De titel klonk al veelbelovend dus ik begon te lezen. De site maakte een aantal bijzondere claims. Zo zou wetenschappelijk onderzoek hebben bewezen dat het blootstellen aan een binaural beat je brein zou laten resoneren op de maat van die beat. Zo gaven ze als voorbeeld dat bij het creëren van een binaural beat van 10 Hz (een zogenoemde alfa frequentie) het brein getriggerd kan worden om op dezelfde 10 Hz te resoneren. Hierdoor wordt er automatisch activiteit teweeg gebracht in de alfa reikwijdte van je brein. Daarna maakten ze een nog veel mooiere claim: Dezelfde techniek kan worden gebruikt om gemakkelijk en snel je gedachten (mind) in een willekeurige staat te

Dit klinkt allemaal prachtig, maar zoals we als wetenschappers in de dop allemaal hebben geleerd, moet je voordat je dingen voor waar aanneemt eerst wel met wat officiële wetenschappelijke feiten op de proppen komen en minimaal één of twee referenties kunnen geven. Daarom

FEBRUARI 2014

7

BREIN

ben ik voor jullie de online universiteitsbibliotheek gaan afzoeken. Ik kwam onder andere het discutabele onderzoek van een ICC groep project tegen, waarin met onder andere EEG (electroencephalogram, een apparaat dat met electroden elektrische signalen van het brein meet, om zo de hersenactiviteit te bepalen) werd getest of het vuren van de alfa golven verschilde wanneer het brein werd blootgesteld aan binaural beats, of gewone monotone geluiden. Uit het onderzoek bleek dat het effect van de binaural beats op de alfagolven inderdaad significant verschilde van het effect van de monotone geluiden. Later las ik echter in de discussie dat er maar 4 participanten aan dit onderzoek mee hebben gedaan, wat met name de power van dit onderzoek flink vermindert. Daarom zou ik voorzichtig zijn met het aannemen van deze resultaten. Ten slotte vond ik een onderzoek dat wat betrouwbaarder leek. Hierin werd gevonden dat proefpersonen zowel qua concentratie als humeur hoger scoorden op een herkenningsen reactietaak, waarbij proefpersonen zo snel mogelijk op een stimulus moesten reageren (Lane, Kasian, Owens & Marsh, 1998). Echter zowel

8

HERSENSPINSELS

in dit onderzoek als ook in andere onderzoeken werden veel problemen ervaren bij het afnemen van een EEG. Dit komt doordat de proefpersoon zich gedurende het experiment (wat meestal een half uur duurt) eigenlijk niet mag bewegen, omdat de EEG dit anders oppikt. Daarom zijn alle onderzoeken nog wat terughoudend in het trekken van sterke conclusies. Dit onderzoek durft echter wel te poneren dat binaural beats effect hebben op concentratie en humeur. Of de beats ook helpen bij het reduceren van angst en pijn, is iets voor de toekomst. Maar mocht je binnenkort een tentamen hebben en kun je je niet concentreren, laat je dan niet tegenhouden om het eens met binaural beats te proberen!

Interview met een muziektherapeut

Tom van den Heuvel, 29 jaar, werkt al enkele jaren als muziektherapeut in de verslavingszorg. Hier werkt hij veelal met jongeren om ze bij te staan in het proces om over hun problematiek heen te komen. Wanneer hij niet bezig is als therapeut, doceert hij enthousiast aan de nieuwe generatie muziektherapeuten op de HAN. Waar muziektherapie of vaktherapie in het algemeen voor veel mensen een beetje abstract of vreemd zal klinken, bleek dit het allerminst te zijn. Lees dus vooral verder en kom meer te weten over deze bijzonder interessante therapie! Wat is creatieve therapie? Om te beginnen is creatieve therapie een verouderde term. Nu wordt de term vaktherapie gebruikt voor deze discipline. Wat alle soorten therapieën in dit vakgebied gemeen hebben, is het doen. In tegenstelling tot het gesprek bij psychotherapie, heeft muziektherapie muziek als medium voor de therapie. Vaktherapie wordt naast andere behandelingen toegepast. De

vaktherapeut werkt dan ook in een multidisciplinair team. Cliënten zijn vaak in gesprek met een psycholoog, maar kunnen daarnaast ook oefening nodig hebben die muziektherapie hen kan bieden. Vaktherapie gaat uit van het analoge-proces model. Dit houdt onder andere in dat hoe jij je gedraagt in de therapie met muziek, laat zien hoe je je gedraagt in de maatschappij.

FEBRUARI 2014

9

O P D E S O FA

LIEKE VAN DEN BOOM Hoe ziet de therapie eruit? In een therapiesessie wordt bijvoorbeeld gevraagd ‘wat is het engste om hier te doen?’. Er wordt dus gevraagd om uit je comfortzone te stappen. In Tom’s werksituatie wordt vaak zingen genoemd. Hierbij moeten mensen zich kwetsbaar opstellen en is er geen instrument waar je een eventuele fout aan kan toeschrijven. Je gaat in de therapie naar dit gestelde doel toewerken. Je wordt uitgedaagd en kan jezelf gaan verrassen. Als je dan gaat zingen, heeft dit invloed op je zelfbeeld. Dit kan doorwerken naar andere situaties in het dagelijks leven. Ook kan er in de therapie een tijdlijn worden gemaakt aan de hand van muziek. Gebeurtenissen, zowel positieve als negatieve, zijn vaak te verbinden aan bepaalde muziek die je op dat moment hebt gehoord. De muziek die bij deze gebeurtenissen hoort, wordt op chronologische volgorde op cd gezet. De muziek die aan de negatieve gebeurtenissen zijn verbonden wordt door de cliënt vaak vermeden. Dit gedrag is ook in het dagelijks leven te zien. Bijvoorbeeld iemand die een dierbare is verloren, kan vermijden om naar het graf te gaan of foto’s van deze persoon te bekijken. In de therapie geeft de cliënt aan elk liedje van de cd een cijfer om aan te geven voor 10

HERSENSPINSELS

hoeveel spanning het zorgt. De muziek kan zo op volgorde van spanning worden gezet en gebruikt worden in exposure therapie. Het doel is om de vermijding van de muziek af te leren en de intensiteit van de emotiebeleving af te laten nemen. Als het is gelukt om naar de muziek te luisteren dat het hoogste cijfer toegeschreven heeft gekregen, kan de stap worden gemaakt naar het omgaan met de gebeurtenis in het dagelijks leven. Als de cliënten beter in staat zijn om naar de muziek te luisteren, zullen ze ook minder klachten krijgen en bijvoorbeeld zelf de foto’s van de overleden dierbare gaan bekijken. Wat is de kracht van muziek? Muziek komt altijd binnen. Zelfs als mensen muurtjes om zich heen hebben gebouwd en aparte manieren hebben om vooral niet met een situatie geconfronteerd te worden, omzeilt de muziek deze copingsmechanismen. Muziek kan het gevoel van een cliënt versterken doordat mensen hun gevoel herkennen in de muziek. Tom noemt het voorbeeld van traumatherapieën: mensen kunnen heel emotieloos vertellen over de traumatische gebeurtenis. Door muziek kunnen mensen breken en kunnen er veel emoties loskomen.

LEROY KOCH

Hoe heeft muziek invloed? Er wordt op dit moment veel neurologisch onderzoek gedaan naar de invloed van muziek op iemands toestand. Hieruit komt naar voren dat muziek die bij je past, je een goed gevoel geeft. Dit kan effectief zijn bij depressieve mensen. Bij deze cliënten kan de muziek helpen om weer lekker in hun vel te zitten en tot rust te komen, wat al uniek kan zijn voor de cliënt. Muziek kan ook helpen bij emotieregulatie. Tom geeft een module emotieregulatie voor mensen met een borderline persoonlijkheidsstoornis. Hierbij worden door middel van muziek emoties opgezocht en geleerd om hier grip op te krijgen. Het doel is om de pieken en dalen van de client dichter bij elkaar te brengen.

Tijdens de bijeenkomsten wordt gekeken welke muziek één van de vier basisemoties (blijdschap, verdriet, boosheid of angst) oproept bij de cliënten. Er wordt vervolgens naar deze muziek geluisterd. Bij deze cliënten komt de muziek óf heel heftig binnen waardoor alle emoties loskomen óf er gebeurt niets. Er wordt de cliënten middels muziek geleerd om op een andere, gezondere manier met emoties om te gaan en er wordt geleerd dat je op verschillende manieren naar muziek kunt luisteren. Mensen met een borderline persoonlijkheidsstoornis luisteren vaak emotioneel (er komen emoties los) of technisch (bijvoorbeeld, welke instrumenten hoor ik?), maar men kan ook nog oordelend (wat vind ik er van?) en associatief (waar is dit voor mij aan verbonden?) luisteren. Door op een andere manier naar de muziek te luisteren, leer je het op een andere manier te verwerken. Dit is ook toe te passen in andere situaties. De client krijgt bijvoorbeeld de opdracht mee om heel technisch te kijken naar een persoon: welke schoenen heeft hij aan, welke kleur heeft zijn trui, hoe zit zijn haar? Op deze ma-

FEBRUARI 2014

O P D E S O FA

Ook komt muziek bij mensen anders binnen dan bijvoorbeeld taal. Muziek heeft geen cognitieve laag en komt binnen via, onder andere, de amygdala. De amygdala blijft het langst intact bij dementerende ouderen. Hierdoor kan men door middel van muziek nog contact met deze mensen krijgen terwijl ze via taal geen contact meer kunnen leggen.

11

O P D E S O FA

nier leren mensen anders omgaan met een bepaalde situatie en hun emoties onder controle te houden.

ties en zijn grenzen. Een observatie hierbij kan de diagnose bevestigen of ter discussie stellen.

In welke situaties kan muziektherapie helpen? Muziektherapie kan helpen bij onder andere trauma’s, rouwverwerking, identiteitsontwikkeling en relatie- en gezinstherapie. Belangrijk is ook dat vaktherapie zich richt op het positieve. In de therapie hoef je niet op je tenen te lopen, op deze manier kan de therapie een uitlaatklep zijn. Mensen met een geestelijke beperking kunnen bijvoorbeeld erg geholpen worden door muziektherapie. Mensen kunnen niet altijd praten, maar wel beleven. Door de muziek kunnen zij zich uiten en dit zorgt voor een stuk ontspanning.

Een vraag aan onszelf: wat hebben we vandaag geleerd? Middels dit interview hebben wij geleerd dat muziek een krachtig medium is en dat vaktherapie een belangrijke aanvulling kan zijn (zelfs onmisbaar volgens Tom ;)) bij de behandeling en veel mensen kan helpen.

De therapie kan ook helpen bij de diagnostiek. Het diagnosticeren doet een psycholoog of psychiater, maar de vaktherapeut zit in de secundaire diagnostiek. Dit wordt gedaan aan de hand van ongeveer vijf observatiesessies. Een sessie muziektherapie kan veel laten zien over een persoon, over zijn emo-

12

HERSENSPINSELS

Veel mensen luisteren naar muziek tijdens het sporten. Dat kan direct zijn, zoals hardlopen met je iPod, maar ook indirect zoals muziek in de sportschool. Zie jij al een sportschool voor je die geen muziek draait? Veel mensen gebruiken muziek als afleiding tijdens het sporten, om minder te denken aan hun vermoeidheid. Zelfs topatleten doen het! De bekende sprinter Haile Gebrselassie kon bijvoorbeeld geen wedstrijd lopen zonder zijn favoriete nummer ‘Scatman’. Maar verbetert het luisteren van muziek nu echt je sportprestatie, of is het maar een fabeltje?

Muziek heeft interne en externe factoren. Interne factoren zijn bijvoorbeeld het ritme en de melodie en externe factoren zijn associaties (bijvoorbeeld een persoonlijke herinnering aan een nummer) en culturele invloeden. Al deze factoren hebben invloed op de motivationele kwaliteit van muziek, dus in hoeverre je gemotiveerd wordt om te presteren. Hierbij is ritme het belangrijkst en associatie het minst belangrijk (Priest & Karagheorghis, 2008).

GEDRAG

Muziek als wondermiddel tijdens het sporten?

Volgens Hevner (1937) heeft motivationele muziek een snel tempo en een prominente beat. Het luisteren naar zulke muziek zou ervoor zorgen dat arousal wordt gecontroleerd, waargenomen vermoeidheid wordt verminderd en de stemming verbetert. Er zijn dus twee soorten effecten van motivationele muziek te onderscheiden: fysieke en psychische effecten. Maar hoe kan het dan dat muziek zulke effecten heeft? Dit komt onder andere doordat de waargenomen vermoeidheid minder wordt door te luisteren naar muziek tijFEBRUARI 2014

13

GEDRAG

dens het sporten. Doordat de hersencapaciteit grotendeels wordt ingenomen door het reguleren van lichamelijke processen is er niet veel capaciteit meer over om andere stimuli te verwerken. Wanneer je naar muziek luistert, wordt bijna alle capaciteit gebruikt voor het verwerken van de muziek en zal je dus minder vermoeidheid opmerken (Rejeski, 1985, in Karagheorghis & Priest, 2012)! Wanneer je echter met een hoge intensiteit sport, gaat dit effect weg, doordat alle capaciteit voor fysiologische cues wordt gebruikt (sport dus niet te hard, anders werkt het weer niet �). Daarnaast ga je je bewegingen automatisch aanpassen aan het ritme van de muziek. Nu zul je je afvragen, hoezo word ik dan minder snel moe? Eén van de redenen hiervoor is dat je gelijkmatiger gaat bewegen. Normaal zal er meer variatie zitten in je bewegingen, maar als je deze aanpast aan het ritme van de muziek beweeg je gelijkmatiger en dus efficiënter. Je lichaam kan zich beter instellen op de bewegingen en daardoor kun je net iets langer doorgaan (Smoll & Schultz, 1982).

14

HERSENSPINSELS

Ten slotte heeft muziek invloed op je emoties. Doordat je muziek met een bepaalde herinnering of emotie associeert, krijg je een bepaald gevoel bij die muziek. Als dit tijdens het sporten gebeurt, zal de uiting van emoties gefaciliteerd worden en wordt je lichamelijke arousal hoger (Scherer & Zentner, 2001). Hierdoor, en door gelukshormonen die je lichaam aanmaakt tijdens het sporten, voel je je beter. Sporten om je liefdesverdriet of boosheid te verwerken werkt dus echt! Er is heel veel onderzoek gedaan naar de invloed van muziek op sportprestatie. Maar nu is de vraag wanneer en hoe je muziek het beste kan toepassen om je sportprestatie te verbeteren. Ten eerste vraag je je natuurlijk af welke soort muziek je moet kiezen. Dit bleek niet veel uit te maken,

want er zat geen

verschil in

ROOS ALINK

Maar op welk moment moeten we dan muziek luisteren? Ten eerste heeft muziek vóór je gaat sporten een positief effect. Mensen die voor hun circuittraining muziek luisterden, waren sneller en voelden zich minder gespannen dan wanneer ze geen muziek hadden geluisterd voor de training (Hall & Erickson, 1995, in Karagheorghis & Priest, 2012). Als je bijvoorbeeld een sportwedstrijd hebt zal muziek luisteren voor de wedstrijd je dus zeker helpen! Ook is gebleken dat mensen een gewicht langer omhoog konden houden als ze naar muziek luisterden. Dit is een

asynchrone toepassing van muziek, wat betekent dat je je bewegingen niet aanpast aan de muziek (Crust & Clough, 2006). Wanneer je muziek synchroon met de activiteit gaat toepassen, zoals hardlopen op een beat, heeft dit ook een positief effect. Men bleek het hardlopen langer vol te houden en zich minder moe te voelen na afloop, dan wanneer er geen (synchrone) muziek werd gebruikt (Tenenbaum, 2006).

GEDRAG

prestatie tussen zelf uitgekozen muziek of muziek die de proefleider had uitgekozen. Wel maakt het uit welke soort muziek je gebruikt; de prestatie gaat omhoog bij upbeat muziek maar niet bij klassieke muziek (Karagheorghis & Priest, 2012).

Er is helaas wel een teleurstelling voor sportfanaten: muziek tijdens het sporten heeft vooral positieve effecten voor relatief ongetrainde personen. Als je al drie keer in de week sport heeft het dus weinig effect. Daarnaast zal je als getrainde sporter ook met een hogere intensiteit sporten waardoor het effect nog minder wordt. Echter is muziek voor onervaren sporters wel effectief. Kortom: als je fit wilt worden, gebruik dan vooral muziek, want dan kun je sneller en efficiënter trainen!

FEBRUARI 2014

15

R E P O R TA G E

Muziekexperiment:

Kun je beter leren met PORNO of met Disney muziek? We hebben allemaal onze eigen maniertjes tijdens het studeren. Sommigen moeten naar de UB, anderen blijven liever thuis. Sommigen kunnen alleen leren in doodse stilte, anderen leren met muziek op de achtergrond. Maar als je dan met muziek leert, welke muziek gebruik je dan? Altijd al willen weten op welke muziek je het beste kunt leren? De HersenSPiNsels bedachten een experiment om het uit te zoeken en werden zelf proefkonijnen. Voor dit experiment hebben we 8 lijsten

Als eerste kregen de proefpersonen een lijst

gemaakt met elk 15 woorden van 5 letters.

met woorden die ze moesten gaan leren zo-

Daarnaast hebben we 8 muzieksoorten uit-

dra de muziek begon. Na één minuut leren

gekozen om mee te leren, namelijk: Disney,

met de muziek aan, werd de muziek gestopt

porno, Deutsche Schlager, Didgeridoo, Trolo-

en kregen de proefpersonen een halve mi-

lolo, Tarkan, Korn en ‘What does the fox say’

nuut de tijd om de woorden op te schrijven

(voor meer informatie over de liedjes en de

die ze zich nog konden herinneren. Dit werd

links, zie onderaan). Daarna gingen we op

bij alle acht liedjes gedaan, met telkens een

zoek naar proefpersonen. Ons lieve bestuur

andere woordenlijst.

en een aantal andere (ex-)SPiNleden waren

16

wel in voor een leuk experimentje. Met deze

Uit dit niet-experimentele onderzoek kwam

11 proefpersonen begonnen we dit muzikale

een verrassend resultaat naar voren: het

leerproces.

bleek namelijk dat onze proefkonijnen het

HERSENSPINSELS

JODY GEERTS & INGE VAN DAM

Yologram

10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0

Liedje 1 (trolololo) Liedje 2 (tarkan) Liedje 3 (korn) Liedje 4 (ein neue leber) Liedje 5 (what does the fox say?) Liedje 6 (hakuna matata) Liedje 7 (digeridoo) Liedje 1 Liedje 2 (trolololo) (tarkan)

Liedje 3 (korn)

Liedje 6 Liedje 7 Liedje (hakuna (digeridoo) 8(porn for matata) the blind)

Liedje 8(porn for the blind)

beste konden leren op Korn met Twist en op

den afgeleid door de muziek. We hadden niet

Trololol muziek! Gelukkig bestaat er een tien

in de gaten dat er naast ons echt gepresteerd

uur lange versie van de Trololol muziek. Dus

moest worden. Hopelijk hebben de prestaties

probeer het gerust zelf eens uit. (http://www.

er niet te veel onder geleden. Als je eventuele

youtube.com/watch?v=o1eHKf-dMwo).

Het

klachten hebt: SPiN is niet aansprakelijk voor

slechtste resultaat hoort – niet geheel onver-

eventuele negatieve gevolgen van de experi-

wacht – bij de pornomuziek. Tijdens het ex-

menten die wij uitvoeren. Daarbij komt: Alles

periment bleek ook wel dat een aantal proef-

in de naam van de wetenschap!

personen (onder andere Mark) erg afgeleid werden door deze muzieksoort en zich niet meer konden concentreren op het leren van de woordenlijst. Verder vonden de proefpersonen het lastiger om zich te concentreren op de woordenlijsten als er werd gepraat tijdens het muzieknummer, zoals ook blijkt uit de resultaten op het Disney nummer Hakuna Matata. De proefpersonen scoorden hierop als één na slechtste. Dus wil je een goed studieresultaat, probeer dan eens te leren terwijl Korn met Twist uit je boxen komt knallen. We willen nog onze welgemeende excuses aanbieden aan degenen die naast ons lokaal tentamen aan het maken waren en ook wer-

R E P O R TA G E

Liedje 4 Liedje 5 (ein neue (what leber) does the fox say?)

Voor de liefhebbers die ons onderzoek willen repliceren, hier zijn de linkjes naar de liedjes: Didgeridoo - Didgeridoo sounds http://www.youtube.com/watch?v=81vLopFB3wI Disney - Hakuna matata http://www.youtube.com/watch?v=qLmhnWtP_Kc Deutsche Schlager - Eine neues Leber ist wie ein neues Leben http://www.youtube.com/watch?v=jjXckwRbywM Metal: Korn - Twist http://www.youtube.com/watch?v=gyInUMLmZ0s Bollywood: Tarkan - Simarik http://www.youtube.com/watch?v=OOw0obywNf0 Trolololo - Trololo, the full original version http://www.youtube.com/watch?v=sTSA_sWGM44 Ylvis - what does the fox say http://www.youtube.com/watch?v=jofNR_WkoCE Porno - porn for the blind https://soundcloud.com/the-dam/porn-for-the-blind-free

FEBRUARI 2014

17

HOTSPOT Muziek is natuurlijk veel te vinden in Nijmegen. Van het goedkope platenwinkeltje aan de Lange Hezelstraat tot de concerten in de Vereeniging. Ook in het uitgaansleven is er volop te kiezen en natuurlijk is hier de Nijmeegse Vierdaagse, voor buitenstaanders waarschijnlijk vooral bekend van de wandeltochten en wandelaars maar wij, als echte Nijmegenaren, weten beter: De Nijmeegse Vierdaagse is 1 week Zomerfeesten, chillen bij de Kaaij, op het waalstrand of in Kronenburgerpark, de eerste lopers uitzwaaien na een avondje heerlijk stappen en natuurlijk de live-concerten. Jammer genoeg zijn de zomerfeesten ook na een week weer afgelopen, waarna wij zonder gedetailleerde herinneringen maar wel met een heel voldaan gevoel weer mogen wachten tot volgend jaar. En wat is er nou beter dan dit wachten wat te verzachten met nog meer live-concerten. Daarvoor kun je terecht bij Cafe Dollars (Grote straat 9). Van woensdag tot en met zaterdag wordt hier live muziek gespeeld. Op woensdag is er een gezellige open mic. avond, dus als je je talent wil laten shinen, is dat de place to be. Donderdag tot en met zaterdag nemen verschillende bandjes plaats op het podium, die zeker de moeite waard zijn om eens te komen bekijken! Dus als je de zomerfeesten mist, kom dan gezellig naar Dollars ;)!

18

HERSENSPINSELS

JODY GEERTS

HOTSPOT

HOTSPOT

FEBRUARI 2014

19

PERSOON

Vroege muzikale ont wikkeling van het kind: Van meebleren bij de intro van tot prosocialiteit Muzikaliteit is niet zonder meer iets dat je hebt. Natuurlijk wordt iedereen wel met muziek geconfronteerd, maar lang niet iedereen is er actief mee bezig. Wat zijn de effecten echter als kinderen al op vroege leeftijd actief met muziek bezig gaan? Muziek is natuurlijk iets waarmee iedereen wel geconfronteerd wordt, dus ook als baby krijg je al muziek te horen en reageer je hierop. Er zijn dan ook vrouwen die een hoofdtelefoon om hun buik binden en de beats van Mozart de baarmoeder in pompen. Wanneer je een baby blootstelt aan muziek (en dan natuurlijk niet aan black metal ofzo) zul je al gauw zien dat zijn hartslag verlaagt en stress vermindert of zelfs verdwijnt. Bij welke muziek dit zo is, hangt af van het kind. Ja, zelfs op die extreem jonge leeftijd zijn ze al kieskeurig (Pantley, N.D.).

20

HERSENSPINSELS

Bij de muzikale activiteit van kinderen wordt onderscheid gemaakt tussen muzikale ontwikkeling en muzikale socialisatie. Met deze ontwikkeling worden o.a. de overname van muziek(cultuur) en muziek leren maken bedoeld. Met andere woorden: welke muziek gaat men leuk vinden en maken? De muzikale socialisatie bestaat echter uit de attitudes over en gedragingen bij muziek die het kind ontwikkelt door de rol van de omgeving in het proces van de muzikale ontwikkeling (Grgic & Züchner, 2013). Met omgeving bedoel ik dus bijvoorbeeld

LEROY KOCH

Naarmate het kind ouder wordt, zul je zien dat het kind een eigen draai zal geven aan de manier waarop hij of zij met muziek omgaat. Aan het begin als drie- of vierjarige zullen dit willekeurige bewegingen op de muziek

zijn. Deze zijn ongeveer vergelijkbaar met je eigen bewegingen nadat je die tweede wodka achterover hebt getikt tijdens het stappen. Bovendien zullen zelfs kids van drie of vier jaar selectief met instrumentale voorkeuren en vergelijkbare zaken om kunnen gaan. Welke voorkeuren uiteindelijk de boventoon zullen voeren, wordt niet alleen bepaald door ze constant dezelfde muziek te laten luisteren. Ook sociale invloeden van je omgeving spelen hier een grote rol bij. Ze gaan als het ware bewust luisteren naar de (onderdelen van) muziek die ze leuk vinden en vinden het geweldig om zelf geluiden

FEBRUARI 2014

PERSOON

ouders, peers en leraren. Zij proberen je immers te leren of te betrekken bij wat leuk, mooi, goed en slecht is. Uiteraard bepaal je uiteindelijk zelf wat je mening is, maar dat neemt niet weg dat je omgeving een zekere invloed zal hebben. Zowel de ontwikkeling als de socialisatie zal ik hier voor het gemak als ‘ontwikkeling’ betitelen.

21

PERSOON 22

te (re)produceren (Seefeldt & Wasik, 2006; Grgic & Züchner, 2013). Vijfjarigen hebben al een verbeterde motoriek en beter verstand van hun fysieke mogelijkheden dan jongere kinderen. Ze zijn dus beter in staat om hun swingende bewegingen aan te passen aan de muziek en hun emoties. Hierdoor zul je zien dat hun beweging en gedans een stuk vloeiender gaan dan het op en neer gestamp van een vrolijke peuter. Daarnaast gaan ze een stuk beter om met deze zaken. Ze zijn in staat om goed te luisteren naar de inhoud van muziek (zelfs de tekst!) en

HERSENSPINSELS

hierover te ‘discussiëren’. En dan bedoel ik niet dat ze uitgebreide betogen gaan houden over de nieuwe cd van Lady Gaga en diens verborgen boodschappen over de maatschappij. Neen, we hebben het nog altijd over vijfjarige kinderen, niet over de filosoferende wetenschappers die wij natuurlijk allemaal zijn. Ze zullen je waarschijnlijk hooguit vertellen dat Katy Perry zonder enige voorwaarde van iemand houdt. Veelal blijkt ook dat kinderen die een muziekinstrument bespelen in hun vrije tijd, vaker aan muzikale dan wel algemeen culturele activiteiten deel-

Wanneer je kinderen actief laat luisteren naar muziek en de muziek laat identificeren op het gebied van bijvoorbeeld instrumenten, emoties en andere zaken, zal dit op den duur ook helpen bij het leren identificeren van, en het omgaan met eigen emoties en gedragingen (zie het interview met muziektherapeut Tom van den Heuvel). Ook blijkt dat wanneer je kinderen

in groepsverband actief met muziek bezig laat zijn, ze gedrag ontwikkelen dat meer prosociaal is (Dumbleton & Bennett, N.D.). Als extra handigheid bij sociale vaardigheid blijkt ook dat het ontcijferen van de meer muzikale aspecten van spraak (intonatie, etc.) veel succesvoller gaat bij muzikale mensen dan bij mensen die minder met muzikale zaken bezig zijn (Dumbleton & Bennett, N.D.). Al deze vaardigheden zijn natuurlijk handig bij de (sociale) ontwikkeling van het kind.

PERSOON

nemen (Grgic & Züchner, 2013). Het bespelen van een instrument en algemene tijdsbesteding aan muziek zorgen dus voor algemene culturele ontwikkeling. En we weten allemaal wel dat een brede (culturele) ontwikkeling niet verkeerd is.

Ik neem aan dat ik niet hoef uit te leggen dat de beschreven gevolgen van muzikaliteit tijdens de kindertijd extreem belangrijk zijn voor de verdere levensontwikkeling. Buiten het feit dat ik van muziek houd en persoonlijk vind dat ieder kind op zijn minst de basis van een instrument dient te leren, blijkt uit verschillende onderzoeken dat het ook voor de algehele ontwikkeling ontzettend belangrijk is dat een kind actief met muziek bezig is. Wat mij betreft dient actieve muziekles dan ook vast onderdeel te worden van het lesprogramma op de basisschool. En dan bedoel ik niet de halfzachte (valse) sing-along sessies die je in de lagere klassen voorgeschoteld krijgt.

FEBRUARI 2014

23

MARK TEN WOLDE

24

HERSENSPINSELS

JULES ELLIS

Gerechtelijke brief Toen ik laatst weer eens werd afgewezen,

Blij ging ik

ging ik er aanvankelijk vanuit dat ze, zoals

de brief afha-

bijna alle vrouwen, haar geduld met mij

len, om hem

had verloren. Maar in het begeleidende

daarna in een café eens rustig te lezen. Dat

“gesprek” kwam naar voren dat haar eer-

was zwaar teleurstellend. Waar het over

dere vriendjes allemaal criminelen waren.

ging, was dit: maanden eerder had ik op de

Aha. Dus dat doe ik verkeerd. Die ouders

autosnelweg 7 km/u te hard gereden. Ze-

van mij hadden het helemaal fout door

ven kilometer. En vervolgens heb ik te lang

me zo netjes op te voeden. Ik had gangster

gewacht met het betalen van de bekeu-

moeten worden, dan had ik haar nu mis-

ring. En in die gerechtelijke brief stond dat

schien wel gehad. Ik begon een verande-

ze het geld zelf van mijn rekening hebben

ring van carrière te overwegen.

gehaald. Dat mogen ze kennelijk.

Enige weken later kreeg ik bericht dat ik

Verdorie. Daar zal Hare Genade het Gang-

een gerechtelijke brief moest ophalen. Een

sterliefje niet van onder de indruk zijn, zeg.

gerechtelijke brief?! Dat kan niet goed zijn.

Mijn belangrijkste misdaad bestaat eruit

Koortsachtig begon ik te bedenken wat ik

dat ik een paar brieven niet heb geopend.

fout had gedaan. Misschien willen ze me

Omdat ik bang was dat ik er een slecht ge-

uit huis zetten. Omdat ze hebben ontdekt

voel van zou krijgen. Niet dapper, maar laf.

wie ik ben, of zo. Klinkt logisch. Of mis-

En bovendien ben ik er armer van gewor-

schien heb ik laatst ongemerkt iemand

den in plaats van rijker. Mijn Durex Play gel

doodgereden terwijl ik zat te whatsappen

kan ik nu wel weggooien.

achter het stuur. On the bright side: Dat is handig zeg. Ik Van de andere kant: dit was misschien

hoef die bekeuringen dus nooit meer te

mijn kans, mijn eerste stap als crimineel.

openen. Dan lost justitie het zelf op als hun

Er was kennelijk een rechtbank die het de

geduld op is. Justitia, dat is toch ook een

moeite waard vond om me te schrijven.

vrouw? Dat moet wel: ze straft me voor te

Misschien zou het met deze brief in de

laat betalen terwijl ze het al die tijd zelf had

hand wél lukken om haar in bed te krijgen.

kunnen oplossen.

Want ik had nu een soort bewijs van geil gedrag, toch? Disclaimer: Deze column is niet bestemd voor personen zonder humor, zonder relativeringsvermogen, onder de 27, volwassenen, Duitsers, vrouwen, studenten, medewerkers, of weldenkende mensen. Elke overeenkomst met bestaande personen is puur toeval.

FEBRUARI 2014

25

INTERVIEW

Met

Op de SOFA.. Iedereen wil weten hoe het is om als muzikant door het leven te gaan. Wij van de hersenspinsels hebben de band Lieve Bertha kunnen strikken voor een interview. Lieve Bertha bestaat uit Koen Brouwer en Rens Polman en wij hebben Koen zover kunnen krijgen om mee te werken aan een exclusief interview voor de HersenSPiNsels. Hoe zijn jullie als band begonnen? Heel vloeiend: Rens en ik zijn op de basisschool gaan playbacken. Toen we 15 en 16 waren wilden we gratis op vakantie. We hadden een gitaar en zongen liedjes waarmee we geld verdienden waar we de vakantie van konden betalen. We zijn veel naar het buitenland gelift en gescooterd waar we op straat hebben gespeeld en veel geld mee verdiend hebben.

26

HERSENSPINSELS

INTERVIEW

Jullie zijn eigenlijk meer dan alleen een band. Dit klinkt misschien arrogant, maar we zijn een soort “way of life”: we hebben een bepaalde boodschap: we willen op een positieve manier mensen vermaken, niet choqueren. We willen mensen aan het denken zetten en laten zien dat als je dingen wilt doen, je het ook moet doen en kan doen. Naast muziek maken we ook filmpjes die worden uitgezonden op 101tv en sinds kort zijn we verbonden aan BNN. Hoe is het om persoonlijke muziek te delen met een publiek die het misschien heel anders interpreteert dan jij aanvankelijk bedoelde? Heb je moeite om jezelf bloot te leggen, of zie je het als een uitdaging? Ik schrijf de teksten dus het meest persoonlijke tintje is van mij, hoewel muziek ook persoonlijk is. Teksten zijn meestal dingen die ik persoonlijk heb meegemaakt. Ik vind het leuk hoe mensen teksten van mij horen en daardoor geraakt worden. Van het liedje “denk maar niet” heb ik aan bijna niemand verteld waar het over gaat, omdat het heel persoonlijk is. Iedereen geeft er zijn eigen interpretatie aan en dat vind ik tof. Zelf ben ik veel te makkelijk in mezelf blootleggen. Op het podium zou ik al de meest persoonlijke dingen zeggen. Hoewel ik wel een gezonde afstand bewaar ten opzichte van het publiek. What you see is what you get: ik vertel wat me bezig houdt. Hoe vind je het om gevoelens te uiten in muziek? Sommige gevoelens kun je het beste uiten zonder het rechtstreeks te zeggen, omdat je de vinger er niet goed op kan leggen. Ik ben goed in mijn gevoelens uiten. Het is tof om dingen die je zelf hebt meegemaakt aan het grote publiek te tonen en ik probeer dingen te schrijven die dicht bij mij liggen, maar op zo’n manier dat mensen niet precies weten wat er aan de hand is, dat ik niet helemaal naakt op het podium sta.

FEBRUARI 2014

27

INTERVIEW

YVETTE KRUSE Hoe is je leven veranderd doordat je in een band speelt? Dat is heel geleidelijk gegaan, de grootste verandering is van de middelbare school naar fulltime muzikant of televisiemaker. Soms zijn er dagen dat ik voor twaalven niks te doen heb, andere dagen ben ik juist tot ‘s avonds laat bezig. Als kunstenaar of muzikant moet je veel met jezelf bezig zijn. Spul creeren in je hoofd en dat naar buiten brengen. Ik leef mijn droom. Ik wil vette dingen maken en daar een leuk gezinnetje van onderhouden in een leuk huisje. Hoewel het soms financieel moeilijk is: het ene moment verdien je meer dan het andere moment. Je moet niet veeleisend zijn qua geld. Tegenwoordig is het lastig om je staande te houden in de muziekwereld: niemand geeft meer geld uit aan platen. Wat is voor jou de reden om in een band te zitten en hoe zie je de toekomst? Ten eerste was het altijd mijn droom om artiest te worden. Daarna werd ik automatisch zanger omdat ik met Rens ging samenwerken om muziek te maken. Wij kunnen ons eigen management zijn waardoor al het geld naar ons gaat. Je accepteert dat je veel op Spotify geluisterd wordt, we verkopen t-shirts, mensen komen naar onze shows: we worden er niet rijk van maar

28

HERSENSPINSELS

INGE VAN DAM & MARK TEN WOLDE

INTERVIEW

het is wel leuk. Iedereen is lief en complimenteus! Aan de ene kant is het kicken en aan de andere kant moeilijk. Ik wil in de toekomst wel graag een eigen programma op televisie en lekker televisie kunnen maken. Ik wil dingen losmaken bij mensen en echt iets uitdragen. Ik vind het leuk om herkend te worden: als iemand tegen je zegt op straat “tof man wat je doet, ik waardeer het!”, dat is gewoon kicken! Ik merk dat mensen ons sneller aanspreken omdat wij in onze filmpjes altijd iedereen proberen aan te spreken. We willen niet arrogant doen en afstand creëren. Ik vind het leuk als mensen waardering geven voor wat ik heb gedaan maar ik vind het ongezond als mensen mij op een voetstuk zetten. Mensen moesten eens weten hoe vaak ik onzeker op mijn kamer zit. Wie is volgens jou de meest invloedrijke muzikant ter wereld (dead or alive)? Toon Hermans was cabaretier, schrijver, schilder, dichter en zanger en hij inspireert mij. Hij was aan de ene kant heel ondeugend, maar hij zou nooit iemand kwetsen. Ik wil me aan hem identificeren. Ik zou willen dat Toon Hermans mijn oom was en dat ik bij hem kon chillen om met hem te praten over het leven en dingen die ik meemaak. Ik zou met hem willen praten en als we zouden praten, zouden we misschien tot inzichten komen. Wat vind je het mooiste aan muziek? Het verschilt, soms luister ik muziek voor teksten en gevoel en kan ik genieten van hoe teksten in elkaar zitten. Soms kan muziek mij troost geven, dan kan zo’n nummer mij ook echt helpen. Als de muziek en tekst bij elkaar passen, kan me dat goed raken. Het kan me eigenlijk niet schelen. Ik probeer overal wat uit te halen. Voor meer informatie, muziek en filmpjes: www.lievebertha.nl

FEBRUARI 2014

29

COLUMN

LIEKE VAN DEN BOOM

Taartpunt Valentijnsdag, een dag van de liefde,

steden aan elkaar en laten zien dat je van

maar ook een dag waarover veel discussie

elkaar houdt? Of zouden we er dat niet van

is. De zogenaamde commerciële feestdag

moeten maken? Als we Valentijnsdag nog

waar winkeliers veel geld aan verdienen

iets van waarde willen geven, denk ik dat

met alle cadeautjes die we kopen voor

de zelfgemaakte taart de manier is. Zeker

onze geliefden. Misschien is er niets mis

in deze tijd van crisis is een zelfgemaakte

met een feestdag waarop we aandacht

taart misschien nog niet eens zo’n slecht

hebben voor die ene bijzondere persoon

idee. Als je niet zo goed bent in het bak-

in ons leven. Misschien moeten we echter

ken van taarten, probeer een hartjesvorm

wel even nadenken over hoe we deze dag

en laat het er een beetje leuk uitzien. Wil

invullen.

dit nog niet lukken, dan wil meneer Koopmans je vast wel helpen. In plaats van een

Een paar dagen voor Valentijnsdag hoorde

taart kun je natuurlijk ook iets heel anders

ik een gesprek in de trein van een groepje

geven, maar mijn (taart)punt is dat een

vriendinnen. Eén van hen had net een heel

cadeau voor Valentijnsdag helemaal niet

leuk, maar ook duur cadeau gekocht voor

duur hoeft te zijn.

haar vriendje. Vervolgens ging het gesprek over de verwachtingen van het cadeau dat

Dus de tips voor komend jaar: laat elkaar

ze van haar vriendje zou krijgen. Omdat zij

weten wat je wilt gaan doen met Valen-

een duur cadeau had gekocht, verwachtte

tijnsdag. Dit voorkomt teleurstellingen en

zij ook een dergelijk duur cadeau van hem.

ruzie op de dag van de liefde. Wees boven-

Een zelfgemaakte taart zou niet voldoen. Ik

dien creatief, denk in taarten, hartjes en

stond versteld. Wat is er nou romantischer

liefde!

dan een taart met liefde gemaakt door je vriendje? Blijkbaar staat het prijskaartje van een cadeau boven de liefde die in een cadeau is gestoken. Misschien moeten we wat liefde brengen in deze feestdag en de winkeliers een lesje leren. Gaat het er niet om deze dag te be-

30

HERSENSPINSELS

YVETTE KRUSE

TRENDING TOPIC

o t e m o c l e W

Een kijkje in de muziekwereld laat meer zien dan je in eerste instantie zou verwachten. In plaats van cd’s, mp3’s en massa’s muzieknoten, zien we tegenwoordig slechts kolossale (of eerder minuscule) jurken, naaktfoto’s en drugs. De artiest probeert in alle macht zich boven water te houden, als een wanhopige vis in zee overvol met swingende sardientjes. Is de muziek verloren gegaan, of is het slechts een strijd geworden tussen swag en sexappeal? Het is geen geheim dat de ouderwetse

woordig heeft iedereen de mogelijkheid

Rock ’n Roll altijd in één adem met drugs

om alles te delen (maar dan ook echt al-

en seks genoemd wordt, en over de mode

les) en aan de materialen te komen om

van die tijd moeten we het misschien al

in je uppie op je studentenkamer een

helemaal niet meer hebben. Het enige

liedje in elkaar te flansen. Een beat, een

wat waarschijnlijk écht het verschil maakt

box, wat auto-tune en ta-da! Je bent mu-

tussen toen en nu, is het internet. Tegen-

zikant. Maar is het echt zo simpel?

FEBRUARI 2014

31

TRENDING TOPIC

In een oogopslag lijkt het wel zo. De hitlijsten lijken over te lopen met tienermeisjes en do-it-yourself-DJ’s. Ook de boybands blijken populair, maar het fanatisme van hun fans lijkt vaker op afkickverschijnselen dan muziekpassie. Als er dan weer een nieuwsartikel verschijnt van tientallen fans die persoonlijke adressen weten over te kopen, haren uit het hoofd trekken (zij het van zich-

kwalijk nemen ook. Wist je dat een ar-

zelf of van hun ‘idool’) of wanhopig tot

tiest in Groot Brittannië wel 4,5 miljoen

een huwelijksverzoek overgaan, vraag ik

hits per maand op Spotify moet krijgen

me af hoe het ooit zover heeft kunnen

om aan een minimumloon te komen?

komen. Fans van The Beatles hadden al-

En hoewel de digitale streams de laat-

licht vroeger ook hun fair share van deze

ste jaren een enorme stijging lieten zien,

hysterische momentjes, maar er zijn ge-

gaat het wel ten koste van de verkoop

lukkig ook genoeg mensen die wel nor-

van de volledige albums. De interesse in

maal van hun favoriete bandjes kunnen

conceptalbums is verdwenen; de media

genieten.

zoekt liever naar één top hit, dan naar 12 middelmatige hits. Maar in feite doet

Misschien is het tegenwoordig gewoon

de menigte hetzelfde: men downloadt

lastiger om op te vallen, juist omdat er

een album (vaak ook nog illegaal), en

zoveel concurrentie is in de muziekwe-

kijkt dan of daar misschien één of twee

reld. Heb je één goede hit, dan sta je een

leuke nummers tussen zitten. Via het in-

week in de top 10. Maar daarna heeft

ternet gaat alles binnen no-time de we-

niemand er moeite mee om je zonder

reld rond, en er is weinig anders aan te

pardon in te ruilen voor de volgende hit

doen dan, ja, ermee leren leven en pro-

– en dan sta je op straat. Misschien wor-

beren er het beste van te maken.

den de artiesten juist hierom gedwon-

32

gen om alles uit zichzelf te halen (of het

Het lijkt wel of de artiest zelf niets meer

nou goed of slecht is), voor hun eigen

te zeggen heeft: het publiek is nu een-

fifteen minutes of fame. En als je naar

maal hun drijfveer en daarmee ook met-

het gemiddelde salaris van een door-

een de baas. De menigte bepaalt wat

snee muzikant kijkt, kan je het ze niet

populair is en dus ook waar geld mee

HERSENSPINSELS

den miljoenen keren bekeken op You-

kan doen, is meegaan met die menigte

tube, maar ook op muziekzenders als

en maar proberen te overleven. In dat

MTV zijn soortgelijke gewaagde, sexy,

opzicht is er niet veel veranderd in de

provocerende video’s niet meer weg te

muziekindustrie, het valt gewoon meer

denken. Maar maakt dat het ook met-

op. Het maakt de artiesten niet meer

een “good press”? Wie zal het zeggen…

uit of het “bad press” is, als ze maar in het nieuws komen. Maar ja, je kan er

Het is duidelijk dat het imago van de

ook in overdrijven. De felbegeerde Jus-

music business aardig is veranderd

tin Bieber is daar een aardig voorbeeld

door de jaren heen. En hoewel we dit

van. Niet alleen liet hij meerdere malen

misschien aan onszelf te danken heb-

miljoenen fans zitten bij concerten (die

ben, we kunnen gelukkig ook ons eigen

honderden euro’s voor tickets hebben

steentje bijdragen. Een album kopen en

neergelegd), hij is eind januari ook nog

een biertje minder, betekent voor ie-

eens gearresteerd voor het rijden onder

mand anders weer zijn brood (of bier).

invloed. Miley Cyrus spendeert zelfs de

Want laten we eerlijk zijn, ook al zijn die

volledige muziekvideo van haar single

popsterren en rocklegendes soms wat

“Adore You” aan masturbatie bij zichzelf.

extreem, ze blijven mensen. Met hen

En het werkt nog ook! Haar video’s wor-

zal de muziekwereld zich steeds weer

TRENDING TOPIC

te verdienen is. Alles wat de artiest nog

blijven aanpassen. Wie weet, misschien is Skrillex over honderd jaar wel een legende… Wil je hier meer over weten?! Kijk dan op http://www.informationisbeautiful. net/2010/how-much-do-music-artistsearn-online om te zien hoeveel een artiest aan zijn of haar muziek daadwerkelijk zelf verdient. Misschien kan jij zo ook een muziekcarrière beginnen!

FEBRUARI 2014

33

Muziek rebussen!

Om je even af te leiden van al dat drukke gestudeer en jullie een paar minuten plezier te bezorgen, heeft de Hersenspinsels voor jullie een klein assortiment rebussen opgesteld. Deze rebussen zijn allemaal songtitels. De eerste vijf zijn ‘lang’ en de laatste drie zijn kleine, hapklare rebussen van één plaatje. De antwoorden staan onderaan de pagina. Veel plezier!

1 P=E E=A

ZW = SL

Aftersh = R

Re+ bie = pea

2 St = F

i+ k = b

St = Wr r = c

-R

M=L

-s

3 4

-Honk +l

K=G a=e

K = L ru = uc +y

B=R

Sp = L

5 Stu = Bl

-Fl

En dan komen nu de korte rebussen, hierbij is elk individueel plaatje een songtitel.

6

7

8 e=u

o = u +s

1. Eat, Sleep, Rave, Repeat – Fatboy Slim & Riva Starr ft. Beardyman (Calvin Harris remix) 2. Formidable - Stromae 3. Wrecking Ball – Miley Cyrus 4. Get Lucky – Daft Punk ft. Pharrell Williams & Nile Rodgers 5. Blurred Lines – Robin Thicke ft. T.I. & Pharrell Williams 6. Tsunami – DVBBS & Borgeous 7. Hurt – Johnny Cash 8. Trumpets – Jason Derulo

HERSENSPINSELS

QUINTEN VAN KASTEL

1. Melba toast vernoemd is naar een Australische operazangeres dame Nellie Melba (1862-1931). 2. 90% van alle gedownloade muziek wordt illegaal gedownload. Hiermee krijgt de muziekindustrie maar $4 miljard dollar per jaar binnen terwijl ze ongeveer $40 miljard dollar verliezen aan illegale downloads. 3. De mondharmonica is het best verkochte instrument ter wereld. 4. In 1952 was er een man genaamd John Cage die een nummer componeerde genaamd “4’33”. Deze compositie bestond uit 4 minuten en 33 seconden pure stilte. 5. De leden van de band ZZtop (zie afbeelding) stonden mede bekend om hun lange baarden. Het enige lid zonder baard draagt ironisch genoeg wel de achternaam ‘Beard’. 6. Het Eurovisiesongfestival is het meest gewonnen door Ierland (7 keer). 7. De clip van ‘All Of The Lights’ van Kanye West ft. Rihanna & Kid Cudi kan mogelijk epileptische aanvallen opwekken door de flitsende beelden. 8. MTV werd voor het eerst uitgezonden op 1 Augustus 1981. Het eerste nummer wat werd uitgezonden was ‘Video Killed The Radio Star’ van The Buggles. 9. De uitvinder van de elektrische gitaren de ‘Fender Stratocaster’ en ‘Fender Telecaster’, Leo Fender, kon zelf geen gitaar spelen. 10. De originele leden van de village people waren gerekruteerd via een advertentie waarin stond: “Macho types wanted: must have moustache”. 11. Jay-Z heeft al meer dan 10 jaar geen van zijn songteksten opgeschreven. 12. Dave Grohl van de Foo Fighters was vroeger de drummer van Nirvana. 13. Het orkest van Monaco is groter dan haar leger. 14. Het nummer ‘Happy Birthday To You’ is geen publieke compositie. De rechten zijn van een dochterbedrijf van Warner Communications. Dit betekent dat elke keer dat het nummer wordt gebruikt voor commerciële doeleinden er geld moet worden betaald aan het bedrijf. 15. De langste songtitel is 305 tekens lang (inclusief spaties): ‘The Sad But True Story Of Ray Mingus, The Lumberjack Of Bulk Rock City, And His Never Slacking Stribe In Exploiting The So Far Undiscovered Areas Of The Inten tion To Bodily Intercourse From The Opposite Species Of His Kind, During Intake Of All The Mental Condition That Could Be Derived From Fermentation’ door de band Rednex.

FEBRUARI 2014

HERSENSPINSELS

Willekeurige weetjes, muziek editie

35

N J I Z S A A B S N O e i z L

SBORRE R A A J IEUW

#N

36

#HAKUNA MATATA # YOLO SWAG

#SPiN

HERSENSPINSELS

ELS

#HERSENSPINS