Museum Belvédère jaarverslag 2014
inleiding In november 2014 vierde Museum Belvédère zijn tienjarig bestaan met een aantal festiviteiten: -
een grote jubileumtentoonstelling met hoogtepunten uit de collectie het laten verschijnen van 3 speciale uitgaven van het museumtijdschrift MB een succesvolle open dag voor de inwoners van de gemeente Heerenveen, die het museum gratis konden bezoeken
Het museum kon zich ook in 2014 weer verheugen in grote publieke belangstelling. Het trok maar liefst 48.000 bezoekers, waarmee het maar net onder het niveau bleef van het topjaar 2013, toen 49.000 mensen het museum bezochten. Een belangrijk aandeel in de hoge bezoekersscore had de tentoonstelling van Gerrit Benner, die begin oktober opende en doorliep tot begin maart 2015. missie Museum Belvédère wil een levendige ontmoetingsplek zijn waar een zo breed mogelijk publiek kennis kan nemen van het werk van Friese beeldende kunstenaars en het werk van geestverwanten uit binnen- en buitenland. Museum Belvédère concentreert zich vooral op twintigste-eeuwse en eigentijdse schilderkunst die relaties aangaat met landschap en natuur. een particulier initiatief Museum Belvédère is in zijn huidige vorm een particuliere culturele instelling die geen structurele overheidssubsidies ontvangt en financieel gedragen wordt door het bedrijfsleven, stichtingen, particulieren en inkomsten uit museumbezoek. Sinds 2012 is het opgenomen in de vierjarige subsidiecyclus van de Provincie Fryslân. De jaarlijkse bijdrage van 45.000 euro werd in 2014 geheel besteed aan de tentoonstelling Gerrit Benner. personeel Susan van den Berg – publiciteit en educatie Nico Gijsbers – automatisering, technische dienst Huib Nieuwenhuizen – depotbeheer, technische dienst Corrie Oerlemans – manager bedrijfsvoering Ingrid Reinink – secretaresse, groepsreserveringen Han Steenbruggen – directeur conservator
0.6 fte 0.6 fte 0.6 fte 0.8 fte 0.8 fte 0.8 fte
bestuur Stichting Museum Belvédère Fedde Pronk – voorzitter ad interim Henk Postma – secretaris Jan Koppers – penningmeester Yvonne Bleize Frédérique van der Palm Truus de Bruijn In september 2014 trad Jan-Meinte Postma terug als voorzitter van de Stichting Museum Belvédère. Het voorzitterschap werd voor onbepaalde tijd overgenomen door Fedde Pronk. Het bestuur van de stichting kwam in het kalenderjaar 2014 acht maal bijeen. Daarnaast was er regelmatig contact tussen de bestuursleden en de museumstaf. De Stichting Museum Belvédère hanteert in zijn organisatiemodel de richtlijnen van de Code Cultural Governance, zoals deze in 2006 door de Stichting Kunst & Zaken werd opgesteld.
collectiebeheer Kon het museum zijn depot aan huis met steun van de BankGiroLoterij in 2013 geheel vernieuwen, in 2014 werd het ingericht en kregen werken uit de collectie hun nieuwe standplek. In 2014 werd begonnen met de koppeling van het Adlib-systeem aan de registratie van bijschriften voor presentaties, een actie die in 2015 zal worden voltooid. gebouw In 2014 konden dankzij een stichting die anoniem wenst te blijven de deuren tussen de museumzalen worden vervangen door afsluitbare stalen deuren met inbraakwerend glas en het depot extra worden beveiligd met een stalen rolluik. Deze acties betekenden de afsluiting van een reeks verbeteringen van de beveiliging die in 2013 waren ingezet. Met steun van de Stichting Dioraphte konden museumwanden in het gehele gebouw worden vernieuwd, nieuwe tafels voor het café-restaurant worden gemaakt en de winkel worden gerenoveerd en uitgebreid. De laatste actie maakte het mogelijk het winkelassortiment aanzienlijk uit te breiden. het museumpark In juni 2014 werd een monumentale ijzersculptuur van de Friese kunstenaar Ids Willemsma in het museumpark geplaatst. Het beeld is een ode op de Friese atlete Foekje Dillema en is de abstracte weergave van een starthouding. schenkingen en bruiklenen Museum Belvédère ontving in 2014 van verschillende particulieren schenkingen. Het betrof 4 grote aquarellen van Henri de Haas, 2 schilderijen van Han Klinkhamer, schilderijen van Tames Oud, Piet Moget, Otto B. de Kat, een assemblage van André de Jong en werken op papier van Gerrit Benner, Wiebe Knobbe.
Een particulier verwierf de vier vroege druksels Schoorstenen, Compositie met gewichten, Compositie met letter a en Compositie uit 1923/24.
bruiklenen voor exposities Museum Belvédère hanteert een open bruikleenbeleid. Het gaf in 2014 werken in bruikleen voor tentoonstellingen in de volgende musea: Bijbels Museum, Amsterdam Jan Mankes, Theeschenkster, 1915, olieverf op doek, inv.nr. 0079 Museum Drachten Paul Citroen, Hollandia, potlood op papier, inv.nr. 0480 Thijs Rinsema, Anna May Wong, 1938, olieverf op doek, inv.nr. 0115 Douwe van der Zweep, Afscheid, z.j., olieverf op doek, inv.nr. 0467 Museum De Wieger, Deurne Paul Citroen, Hollandia, potlood op papier, inv.nr. 0480 Thijs Rinsema, Anna May Wong, 1938, olieverf op doek, inv.nr. 0115 Douwe van der Zweep, Afscheid, z.j., olieverf op doek, inv.nr. 0467 Singer Museum, Laren Herman Kruyder, Melkmeisje, 1929, olieverf op doek, inv.nr. 0783 Rijksmuseum, Amsterdam Hendrik Werkman, Schoorstenen, 1923, druksel, inv.nr. 0699 Hendrik Werkman, Compositie met gewichten, 1924, druksel, inv.nr. 0700 Hendrik Werkman, Compositie met letter a, 1923, druksel, inv.nr. 0701 Hendrik Werkman, Compositie, 1924, druksel, inv.nr. 0702 Voor zijn tentoonstellingen ontving het museum van musea in binnen- en buitenland werken in tijdelijk bruikleen. Voor de tentoonstelling Wit-Rood-Zwart kreeg het bruiklenen van Museum Sankt Ingbert in Duitsland. Voor de tentoonstelling Gerrit Benner kreeg het bruiklenen uit het Stedelijk Museum te Amsterdam, het Van Abbemuseum te Eindhoven, het Rijksmuseum Twente te Enschede, Museum Van Bommel-Van Dam te Venlo, het Groninger Museum te Groningen en het Fries Museum te Leeuwarden.
tentoonstellingen en resultaten 2013 Facing Nature – de collectie De Heus-Zomer 14 december 2013 – 23 februari 2014 De tentoonstelling Facing Nature die Museum Belvédère in de wintermaanden van 2013-2014 organiseerde, maakte deel uit van een drieluik. In het voorjaar van 2013 was in het Singer Museum te Laren een representatieve selectie te zien van de moderne Nederlandse kunst uit de collectie De Heus en in de zomer van 2014 werd in Museum Boijmans Van Beuningen te Rotterdam een expositie samengesteld van Chinese kunst uit de particuliere collectie. Facing Nature besloeg het gehele museum en omvatte meer dan 100 kunstwerken van Nederlandse en buitenlandse kunstenaars. Bij de tentoonstelling verscheen een uitgebreide catalogus met een interview met het collectionerende echtpaar en beschrijvingen van de kunstwerken door Hans den Hartog Jager. De tentoonstelling werd mede mogelijk gemaakt door Inbo Architecten. Aantal bezoekers: 15.000 Eigen publicatie Randprogramma: Rondleidingen van Victoria de Heus-Zomer. Een speciale actie voor museumkaarthouders. Pers (o.a.): - tv: AVRO’s Kunstuur - kranten: Volkskrant, Telegraaf en Nederlands Dagblad - kunsttijdschriften: Collect, Museumtijdschrift en Kunstbeeld - opiniebladen: Elsevier en de Groene Amsterdammer (Rudi Fuchs)
Lichtobservaties – werken in serie 28 februari – 22 juni 2014 In de tentoonstelling Lichtobservaties – te zien in de oostvleugel van het museum – werden verschillende reeksen werk getoond van een zestal kunstenaars die zich concentreren op licht, lichtreflecties en de optische effecten die veranderingen van licht opleveren. Van Anke Roder werd een recente reeks kleine schilderijen getoond, waarin ze haar dagelijkse observaties van het waddenlicht vastlegde. Jonas Snijder exposeerde pasteltekeningen waarin de karakteristieken van verschillende streken in Europa tot uitdrukking kwamen. Han Klinkhamer was in de tentoonstelling vertegenwoordigd met een grote serie kleine schilderijen, waarin hij in pastueuze olieverf zijn impressies had vastgelegd van zijn tochten langs het stroomgebied van de Maas. Van Frank Lisser werd de reeks Het laatste licht getoond, waarin hij de verschuiving van het licht vastlegde gedurende de laatste dag van ieder het jaar. Theo de Feyter was vertegenwoordigd met een keuze van de atelieruitzichten die hij bijna dagelijks om 17.00 uur schildert. Van Christiaan Kuitwaard tenslotte werd de serie White Box Paintings getoond, waarin hij onderzoek doet naar de beeldende werking van lichtval en slagschaduw. De tentoonstelling werd mogelijk gemaakt door de Julia Jan Wouters Stichting en Stichting het Old Burger Weeshuis. Aantal bezoekers: 7.500 Eigen publicatie Randprogramma: Rondleidingen door Han Steenbruggen Pers (o.a.): - tv: Omrop Fryslân - radio: ‘Nooit meer slapen’ (VPRO) met Gijsbert van der Wal - kranten: Volkskrant en NRC - tijdschriften: Tableau en JAN
Kunstschatten van Oranjewoud 31 mei – 22 juni 2015 Op initiatief en onder verantwoording van Stichting FB Oranjewoud stelde Museum Belvédère een uitgebreide tentoonstelling samen uit de collectie van de stichting. De collectie, tot 2012 eigendom van de voormalige Friesland Bank, beslaat kunstwerken en historische objecten uit de zestiende tot en met de een-en-twintigste eeuw. De tentoonstelling vond plaats in de twaalf kabinetten van de westvleugel van het museum én het landhuis van Landgoed Oranjewoud. Lag in het landhuis het accent op de oudere kunst, in het museum werd vooral aandacht geschonken aan de moderne en eigentijdse kunst uit de verzameling van FB Oranjewoud.
Aantal bezoekers: 7.500 in totaal De expositie in het landhuis trok in de maand juni 3.000 bezoekers, die in het museum 4.500 Wel een catalogus, geen eigen uitgave: Kunstschatten van Oranjewoud werd uitgegeven door FB Oranjewoud. Pers (o.a.): - radio en tv: Omrop Fryslân - kranten: Leeuwarder Courant, Friesch Dagblad, Fries Zakenjournaal - tijdschriften: de Moanne
Wit – Rood – Zwart 28 juni – 28 september 2014 In de deze door ZERO gekleurde tentoonstelling werd werk getoond van de Duitse kunstenaar Leo Erb (1923-2012), de Fransman Bernard Aubertin (1934) en de Nederlandse kunstenaars Henk Peeters (1925-2013) en Jan Schoonhoven (19141994). In Wit-Rood-Zwart werden reliëfs, tekeningen, wandobjecten en plastieken getoond die inspelen op ruimte en de werking van licht en schaduw, kwaliteiten die raken aan de uitgangspunten van Museum Belvédère. De (niet)kleuren zwart, wit en rood verbinden het werk met dat van de vooroorlogse utopische kunstenaars die worden gerekend tot het constructivisme, nieuw beelden en suprematisme. De tentoonstelling werd georganiseerd in nauwe samenwerking met Rik van Lochem en Gerhard Roetgering en werd samengesteld door gastcurator Fred Wagemans. Een bijzondere verzameling van 21 niet eerder museaal getoonde tekeningen van Jan Schoonhoven werd beschikbaar gesteld door het Institute for the Cooperation of Art and Research (ICAR) in New York en The Merchant House in Amsterdam. Deze 21 tekeningen zijn afkomstig uit de voormalige kunstcollectie van Henk Peeters. Aantal bezoekers: 9.000 Tegelijkertijd was in twee kabinetten een expositie met zelfportretten van Sjoerd de Vries te zien, die de nodige persaandacht heeft gekregen. Catalogi: Rood / Rouge (geen eigen uitgave) Wit / Weiss (geen eigen uitgave) Randprogramma: Rondleidingen door Fred Wagemans en Han Steenbruggen Pers (o.a.): - kranten: Leeuwarder Courant, Heerenveense Courant - tijdschriften: Tableau Fine Arts Magazine, de Moanne
Catalogus genomineerd voor Vormgevingsprijs! Het boek Rood / Rouge is vormgegeven door onze vaste vormgever Gert Jan Slagter. De publicatie is genomineerd voor de Vredeman de Vries Vormgevingsprijs Fryslân 2015.
Gerrit Benner 3 oktober 2014 – 1 maart 2015 Het tentoonstellingstweeluik rond de Friese expressionistische schilder Gerrit Benner werd in nauwe samenwerking met het Fries Museum te Leeuwarden georganiseerd. Werd in het Fries Museum vooral aandacht geschonken aan de periode waarin de kunstenaar in Leeuwarden woonde, in Museum Belvédère – dat zich in zijn beleid sterk concentreert op landschapskunst – werden voornamelijk landschappen getoond uit Benners Amsterdamse en tweede Friese periode (1953 tot 1981). De presentatie in Museum Belvédère liet zien hoe zijn improvisaties op het Friese landschap en merengebieden zich door de jaren stilistisch ontwikkelden en zijn schilderijen een steeds monumentaler karakter kregen. Tezamen gaven de twee presentaties een representatief beeld van één van de belangrijkste Nederlandse schilders uit de twintigste eeuw. Er verscheen een uitgebreide monografie, met een hoofdtekst van Doeke Sijens met daarin niet eerder gepubliceerde gegevens over leven en werk. Het tentoonstellingstweeluik en het boek werden mogelijk gemaakt door de Provincie Fryslân, Fonds 21 en de Gemeente Heerenveen. Aantal bezoekers: 24.000 Eigen publicatie Randprogramma: Rondleidingen door Doeke Sijens en Han Steenbruggen. Pers (o.a.): - tv: een documentaire op NPO 2 en Omrop Fryslân - kranten: Volkskrant, NRC, Trouw, Telegraaf en Financieel Dagblad - kunsttijdschriften: Tableau, Palet, Collect en Museumtijdschrift - opiniebladen en glossy’s: Elegance, Villa d’Arte en Elsevier
publicaties Museum Belvédère liet in 2014 in samenwerking met het Fries Museum een omvangrijk boek verschijnen over Gerrit Benner. De boeken bij de tentoonstelling Wit-Rood-Zwart en Kunstschatten van Oranjewoud werden onder verantwoording van derden uitgegeven. In 2014 verschenen drie afleveringen van het museum magazine MB. Het speciale nummer dat verscheen bij de tentoonstelling Lichtobservaties raakte uitverkocht. Het laatste nummer van het jaar verscheen ter gelegenheid van het tienjarig bestaan van het museum en was de eerste van een set van drie waarin het jubileum centraal staat.
overige activiteiten Nieuwjaarsconcert Op 11 januari werd in samenwerking met de Heerenveense School voor de derde keer een Nieuwjaarsconcert georganiseerd in het museum. Oranjewoud Festival In de maand mei was het museum het podium van het openingsconcert van de jaarlijkse Landgoedconcerten van het Oranjewoud Festival. Rabobank Museumdag Op 25 oktober deed het museum mee aan de Rabobank Museumdag. Met een bezoekersaantal van 450 was deze dag zeer succesvol. Verder vonden in het museum verschillende kleinere evenementen plaats, waaronder concerten, lezingen en ontvangsten.
Museum voor jong en oud Er worden speciale rondleidingen gegeven aan kinderen. Het museum ontvangt op structurele basis scholen via de cultuurblokken van Ateliers Majeur. In 2014 werd gestart met rondleidingen op maat voor een andere doelgroep: mensen met een dementie. Deze zijn zeer succesvol gebleken en dit initiatief zal in 2015 dan ook een vervolg krijgen.
kunstreizen Museum Belvédère organiseerde in 2014 maar liefst vijf kunstreizen naar musea in respectievelijk: - Amsterdam - Rotterdam en Schiedam - Scheveningen en Amstelveen - Laren Ook was er een speciale busreis die voerde langs plekken in de Provincie Friesland waar beelden in de openbare ruimte staan van Ids Willemsma. De reis werd begeleid door kunsthistoricus Huub Mous en de kunstenaar zelf, die voor deze gelegenheid – en bij hoge uitzondering – zelfs zijn atelier openstelde voor publiek. Op de kunstreizen van Museum Belvédère kan door iedereen worden ingeschreven.
uit het jaarplan 2015 Improvisaties op Wind, Water en Wad In 2014 werden de voorbereidingen gestart voor de grote tentoonstelling Improvisaties op Wind, Water, Wad, die in de zomermaanden van 2015 te zien zal zijn. De tentoonstelling zal schilderkunst, fotografie, videokunst omvatten van meer dan zeventig kunstenaars en te zien zijn in de twaalf kabinetten van de westelijke museumvleugel. Improvisaties op Locaties Gelijktijdig vindt in het museumpark een presentatie plaats van ruimtelijke objecten van verschillende kunstenaars. Dit buitenproject vindt plaats op initiatief van en wordt gesubsidieerd door het Ben Remkes Cultuurfonds.
Museum Belvédère Oranje Nassaulaan 12, 8448 MT, Heerenveen-Oranjewoud Telefoon: 0513-644 999
Openingstijden: Dinsdag t/m zondag 11.00-17.00 uur Maandag gesloten Eerste Kerstdag en nieuwjaarsdag gesloten
www.museumbelvedere.nl
[email protected]
