Moving Pictures: second screen en schermvoorkeur
Meerdere devices Nederlanders bezitten steeds meer apparaten zoals computers (pc’s/laptops/desktops/netbooks), tablets
Televisiekijken is een sociale activiteit. activiteit . Uit het kijkonderzoek blijkt dat heel v aak samen met het eigen eige n gezin en gasten naar de televisie wordt gekeken. Van de totale kijktijd in 2011 werd we rd 55% besteed aan het h et samen kijken met een familielid familie lid en 5% aan het kijken samen met gasten. M et de opkomst van smartphones en tablets heeft sociaal televis televi s iekijken ie kijken een nieuw karakter gekregen. De nieuwe n ieuwe devices maken het mogelijk om, om , tijdens het televisiekijken, commentaar comme ntaar te geven via Twitter en andere social media sites. sites . Ook heb je de mogelijkheid mogelijk heid om realreal - time op een televisieprogramma te reageren of achtergrondinformatie van een uitzending te bekijken. bekijken . SKO onderzocht het gebruik van mobiele devices tijdens het kijken kijken naar de televisie en de voorkeur voor verschillende schermen bij het kijken naar de diverse vormen van audiovisuele content. content . Dit in het kader van het Moving Pictures onderzoek. onderzoek .
en smartphones. Uit de Moving Pictures onderzoek bleek dat van de respondenten (surfpopulatie 13+) 99% in het bezit is van een televisie, 100% in het bezit van een computer en 46% in het bezit van een smartphone is. Een kleinere groep respondenten, 15%, is in het bezit van een tablet. Het gezamenlijke bezit van deze devices is hoog. Maar liefst de helft van de respondenten is in het bezit van een televisiescherm en een computer, 34% bezit daarnaast ook een smartphone. Van de respondenten is 11% in het bezit van een tvscherm, computer, smartphone en een tablet. Figuur 1. Bezit meerdere devices Smartphone /Computer 1%
Computer 1%
Televisiescherm/ Smartphone /Tablet /Computer 11%
Intomart GfK voerde het onderzoek ‘Moving Pictures’ in opdracht van SKO uit in de periode van 13 t/m 19 september 2011. Een representatieve groep van 1.300 respondenten van 13 jaar en ouder met toegang tot het internet is online ondervraagd naar het gebruik van audiovisuele content op
Televisiescherm/ Computer 50%
verschillende devices (mediaplatforms).
Televisiescherm/ Smartphone /Computer 34%
De algemene resultaten uit het Moving Pictures onderzoek zijn gepresenteerd in de brochure Moving Televisiescherm/ Tablet/ Computer 3%
Pictures, die te vinden is op de website van SKO: http://www.kijkonderzoek.nl/images/stories/Publi caties/SKO_BROCHURE_Moving_Pictures_2011.pdf Selectie: Bezitters B ezitters van devices
Deze brochure gaat verder in op het gebruik van een tweede scherm en de voorkeur voor een type scherm
Wij hebben geanalyseerd hoe deze apparaten
(televisie, computer, tablet of smartphone) bij het
worden gebruikt tijdens het kijken naar de televisie.
kijken naar audiovisuele content.
Second Screen Second screen is een relatief nieuw fenomeen. Er zijn verschillende namen en definities voor. Zo wordt second screen ook wel companion screen of digital pal genoemd. Volgens Wikipedia pedia is second screen “een extra elektronisch isch device die de mogelijkheid geeft tot interactie tussen televisie content en de kijkers”.
De Heineken Star Player app wordt gebruikt tijdens In n de brochure zullen we de volgende definitie van
de Champions League eague wedstrijden. wedstrijden Met deze app
second screen hanteren.
kun je voorspellingen orspellingen uiten over de wedstrijd. Wordt het een doelpunt of gaat de bal naast?
Second screen Een device dat toegang heeft tot het internet en gebruikt kan worden tijdens het kijken naar de televisie.
Devices zoals smartphones, tablets en computers, computer kunnen volgens deze definitie gebruikt worden als second screen. Het tweede scherm kan worden gebruikt gebrui voor zowel Tv gerelateerde activiteiten (zoals het bezoeken bez van
Met de Formule 1 app blijf je op de hoogte van het
de website van een programma) en niet tv
laatste nieuws op het gebied van F1. F1 Zo vind je
gerelateerde activiteiten (multitasking) multitasking).
informatie over de deelnemende emende teams en coureurs, alle uitslagen en WK-standen standen en je kunt in contact
Tv gerelateerde activiteiten
komen met andere F1 fans via Twitter. In
Met dee komst van het tweede scherm ontstaat er meer interactie tussen de kijker en het et programma
Via het tweede scherm van de NOS zijn de live
en/of met andere kijkers via social media.
statistieken van de Tour de France, de Champions
Smartphones en tablets maken het mogelijk om in
League en de Eredivisie te volgen. volgen Tijdens de
contact met andere kijkers van het programma te
wedstrijden die op Veronica worden uitgezonden
komen via bijvoorbeeld Twitter en/of of Facebook.
krijg je via een website toegang toega tot een webapplicatie waar je de statistieken en de hoogte
Second screen wordt ook als middel ingezet door de
punten uit de wedstrijd terug kunt kijken.
makers van televisieprogramma’s om (meer) interactie tussen het programma en de kijker te creëren. Een nieuwe manier om het publiek te betrekken en te laten participeren op programma’s programma is het gebruik van applicaties (app’s) voor het tweede scherm. Voorbeelden hiervan zijn de Tweede
scherm dashboard voor het WK K voetbal 2010, de The Voice of Holland ThuisCoach app, de Heineken Star Player app, de app voor de Formule 1 en het Tweede Scherm Veronica Voetbal.
Multitasking Second screen kan ook betekenen dat devices
Met de ThuisCoach app zijn de kijkers de coach van
worden gebruikt voor andere activiteiten die niet
de kandidaten tijdens de uitzending van The Voice
direct gerelateerd zijn aan een tv programma, programma
of Holland. Ze kunnen de kandidaten beoordelen beoord
multitasking. Ook het uitvoeren van meerdere
door het geven van cijfers en hun stem uit brengen
handelingen op hetzelfde moment wordt onder
welke kandidaat door moet naar de volgende ronde.
multitasken verstaan.
SPOT heeft in het tijdsbestedingsonderzoek multitasken tijdens het televisiekijken kijken onderzocht. onderz http://www.spotinteractive.nl/downloads/Alles%20over %20tijd%202010.pdf
Grafiek 1. Gebruikt Gebruik t devices tijdens tvtv - kijken – onder bezitters 100% 90% 80%
Uit dit onderzoek blijkt dat tijdens het
70%
televisiekijken ook tijd wordt besteed aan
60%
bijvoorbeeld eten, e-mailen en surfen op het
50%
internet.
40%
De omvang van het multitasken tijdens het
30%
televisiekijken is echter beperkt,, circa 4% van de
20%
televisiekijktijd wordt besteed aan (één van) de bovengenoemde activiteiten. Dit it komt mede doordat het totale volume me aan televisiekijken veel groter is
10% 0% Computer
Tablet
Smartphone
Selectie: Bezitters van device
dan de duur van het gebruik van de andere media. an 65 jaar en ouder maken het minst Personen van
Nog een bescheiden fenomeen Uit het Moving Pictures ictures onderzoek blijkt dat second screen nog een bescheiden fenomeen is. Onder alle bezitters van devices maakt 65% geen gebruik van de smartphone, tablet of computer tijdens het tv kijken. Figuur 2. Gebruik ten minste één device tijdens tv kijken.
35% 65%
gebruik van een device tijdens het kijken naar de televisie. Hoewel over hett algemeen de tablet het meest wordt gebruikt, gebruiken jongeren van 13 tot en met 19 jaar het vaakst een smartphone tijdens het kijken naar de televisie. Grafiek 2. Gebruikt Gebruik t wel eens devices tijdens tvtv - kijken (naar leeftijd) . 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 13-19
Geen gebruik
Computer
20-34
35 35-49 Tablet
50-64
65+
Smartphone
Selectie: Bezitters van device d evice Gebruikt wel eens een computer, tablet of smartphone tijdens het televisiekijken
Naast het feit dat jongeren relatief vaker aangeven Selectie: Selectie : Bezitters van devices
Als we naar de bezitters van de afzonderlijke devices kijken, wordt de tablet het meest gebruikt bruikt tijdens het kijken naar de televisie. Meer dan 60% van de bezitters van een tablet gebruikt dit device wel eens tijdens het kijken naar de televisie. De smartphone wordt door 55% van de respondenten wel eens gebruikt tijdens het kijken naar de televisie. telev De computer wordt door de bezitters het minst gebruikt(51%). (Zie: Grafiek 1)
gebruik te maken van een tweede scherm tijdens het kijken naar de tv, maken ook mannen relatief meer gebruik van een device tijdens het tv-kijken. De tablet wordt door mannen het meest gebruikt terwijl vrouwen vaker gebruik maken van een computer als tweede scherm. Daarnaast maken hoog h opgeleide mensen meer gebruik van een tweede scherm tijdens het kijken naar de tv ten opzichte van mensen met een lage opleiding. Personen ersonen met een hoge opleiding maken meer gebruik van de tablet tijdens het tv kijken dan van de smartphone en computer. Laag
Jongere bezitters van 20 tot en met 34 jaar maken in
opgeleide mensen maken het minst gebruik van een
verhouding het meeste gebruik van devices tijdens
device.
het kijken naar de tv. De tablet wordt door bezitters in deze leeftijdscategorie jdscategorie het meest gebruikt.
Grafiek 3. Gebruikt Gebruik t wel eens devices tijdens tvtv - kijken. (naar geslacht en opleiding) 100%
Uit het Moving Pictures onderzoek komt het volgende profiel van de gebruiker van second screen naar voren: de gebruiker is een man, jong (20-34
80%
jaar), hoogopgeleid, in het bezit van meerdere apparaten, zware (thuis) internetgebruiker en woont
60%
in een zeer sterk tot sterk stedelijk gebied.
40% 20%
Reden voor gebruik
0% Man
Vrouw
Computer
Laag Tablet
Midden
Hoog
Smartphone
Selectie: Bezitters Bezitte rs van devices
35% van de bezitters van devices gebruikt wel een computer, tablet of smartphone tijdens het tv kijken. Uit dit onderzoek blijkt dat multitasking de
Voor degene die relatief minder thuis internetten is
voornaamste reden is voor het gebruik van een
de tablet ook populairder tijdens het tv-kijken. Voor
tweede scherm.
de zware internetter is het gebruik van de computer
Als er tijdens het kijken naar de televisie gebruik
en smartphone tijdens het tv-kijken het grootst.
wordt gemaakt van een second screen, dan is dat bij
Grafiek 4. Gebruikt Gebruik t wel eens d evice tijdens T v - kijken (naar u ren internetten per week thuis) thuis )
meer dan 70% voor een activiteit dat niet te maken heeft met dat wat er op de televisie te zien is. Het gaat dan bijvoorbeeld om e-mailen, surfen en
100%
internetbankieren. 80% 60%
Minder dan 10% van de bezitters, die wel eens
40%
devices gebruiken als second screen, doet dat voor activiteiten die wel te maken hebben met wat er op
20%
de televisie te zien is, zoals het bekijken van reacties
0% 0-4 uur
5-13 uur
Computer
Tablet
14+ uur Smartphone
van anderen op het tv programma. De tablet wordt voor deze tv gerelateerde activiteiten het meest gebruikt.
Selectie: Bezitters van devices
Ongeveer 8% gebruikt het apparaat voor het Bewoners van een zeer sterk tot sterk stedelijk
bekijken van de tv gids. 5% van de respondenten
gebied maken meer gebruik van second screen. Het
zoekt programma-informatie en 4% bekijkt de
device dat het meest wordt gebruikt in deze groep is
reacties van anderen op het televisieprogramma via
de tablet.
bijvoorbeeld social media.
De computer wordt het meest gebruikt tijdens tv kijken in een matig/weinig tot niet stedelijk gebied.
Grafiek 6. R eden gebruik device tijdens tv kijken Bekijken van de televisiegids
Grafiek 5. Gebruikt Gebruik t wel eens devices device s tijdens tv kijken Stedelijkheid ( Matig/weinig/niet en zeer sterk /sterk stedelijk ) 100%
E-mailen, surfen, internetbankieren Bekijken reacties van anderen op het televisieprogramma
90% 80%
Bekijken achtergrondinformatie televisieprogramma
70% 60%
Anders
50% 40%
0% 20% Computer
30% 20%
40% Tablet
60% 80% Smartphone
Selectie: Bezitters die wel eens een device gebruiken tijdens tv kijken
10% 0% matig/weinig/niet Computer
Tablet
Selectie: Bezitters van v an devices
zeer/sterk Smartphone
In grafiek 7 zijn de redenen voor het gebruik van devices tijdens het televisiekijken gegroepeerd naar multitasken, tv gerelateerde- en social media activiteiten.
Bij multitasken gaat het voornamelijk om e-mailen,
Om tijdens het kijken naar de tv een website / social
surfen en internetbankieren. Maar ook sms’en ( incl.
media pagina te bezoeken maakt 79% gebruik van de
ping en whats-app) en het spelen van spelletjes.
computer, 68% een tablet en 48% gebruikt een
Multitasking is vooral het geval wanneer een
smartphone.
smartphone wordt gebruikt op hetzelfde moment als
Hieruit blijkt dat er een verschil is in het type device
het televisiescherm.
dat wordt gebruikt voor het bezoeken van een website / social media pagina in het algemeen en het
Grafiek 7. Multitasken
bezoeken van deze pagina’s tijdens een tv programma.
100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%
Grafiek 9 . Bezoekt Bezoek t website / social media pagina van een tv programma tijdens tijden s het kijken de televisie 100% 90% 80% 70% 60% 50%
Computer Tablet Smartphone Social media Multitask Progamma gerelateerd
Selectie: Bezitters die wel eens een device gebruiken tijdens tv kijken
Bij het gebruik van verschillende devices tijdens het tv kijken, wordt de tablet relatief meer gebruikt om tv gerelateerde informatie te bekijken. De tablet en
40% 30% 20% 10% 0% computer
tablet
smartphone
Totaal
Selectie: Bezitter van devices + b ezoekt website/ social media pagina van programma
de smartphone worden relatief meer gebruikt voor social media activiteiten tijdens het televisiekijken. Meer dan 50% van de respondenten die wel eens
Interactie met website / social media pagina van tv-programma Ongeveer 30% van de Nederlanders (surfpopulatie 13+) bezoekt wel eens de website of social media pagina van een tv programma naar aanleiding van een uitzending op Tv. Voor het bezoeken van een site worden de smartphone en tablet relatief meer gebruikt dan een computer. De tablet wordt met 44% het meest gebruikt voor het bezoeken van een website of social media pagina van een tv programma. De smartphone wordt door 33% van de respondenten gebruikt, gevolgd door de computer (32%) voor het bezoeken van de website / social media pagina. Grafiek 8 . Bezoekt Bezoek t wel eens website / social media pagina van een tv programma 100% 80% 60% 40% 20% 0% Computer
Tablet
Selectie: B ezitters van devices
Smartphone
Totaal
een website of social media pagina van een programma bezoekt doet dit het liefst nadat een programma is afgelopen. Circa 28% bezoekt de site bij voorkeur voordat het programma begint.
Grafiek 10. 10 . Stellingen – tijdens het kijken naar de d e televisie Ik vind het alleen leuk om een website van een programma te bezoeken als ik het programma op dat moment aan het kijken ben
Ik kijk altijd in mijn eentje naar een website van een programma
Ik bezoek een website van een programma meestal nadat het programma is afgelopen
Als ik met meer mensen ben, bekijken we gezamenlijk een website van een programma
Ik bezoek een website van een programma meestal voordat het programma begint
Helemaal mee eens Neutraal
Grafiek 1 2 . S tellingen – tijdens het kijken naar naa r de televisie
0%
20% 40% 60% 80% 100% Mee eens Mee oneens
Selectie: Bezitter van devices + bezoekt b ezoekt wel eens website/social media pagina van een tv programma tijdens het kijken
Van de respondenten die wel eens een website bezoekt tijdens het tv kijken, bezoekt circa 10% regelmatig de website of social ial media pagina van
Ik vind het alleen leuk om een website van een programma te bezoeken als ik met anderen naar het televisieprogramma kijk Ik vind het alleen leuk om een website van een programma te bezoeken als ik regelmatig naar het programma kijk
een tv programma, 18% doet dit af en toe. toe Van de ondervraagden bezoekt 35% een enkele keer de website of social media pagina terwijl hij/zij
Ik vind het leuk om achtergrondinformatie van het programma te krijgen
televisie aan het kijken was. Tijdens het kijken naar de televisie bezoeken de bezitters van de tablet en smartphone deze pagina’s het vaakst. De respondenten die aangeven een computer te gebruiken tijdens het kijken naar de televisie, bezoeken relatief vaker de website / social media pagina van het programma tijdens het kijken .
0% Helemaal mee eens Neutraal Helemaal mee oneens
50%
100%
Mee eens Mee oneens
Selectie: Bezitter van devices + b ezoekt wel eens website/social media pagina van een tv programma tijdens het kijken
Van de respondenten bezoekt ongeveer 60% tijdens
Grafiek 1 1 . B e zoekt zoek t website / social media pagina van een tv programma tijdens het kijken
het kijken een website of social media pagina van een programma het liefst efst alleen. Als de respondent het programma met anderen kijkt, kijkt bezoekt ongeveer
Totaal
18% zo’n website het liefst gezamenlijk. Social media worden voornamelijk gebruikt
smartphone
wanneer er alleen naar de tv wordt gekeken. Doordat social media worden gebruikt tijdens tij het tv kijken,
tablet
komt het sociale aspect van het televisie kijken computer
terug door het gebruik van bijvoorbeeld Twitter 0%
25%
50%
75%
Ja, regelmatig
Ja, af en toe
Ja, een enkele keer
Nee
100%
Selectie: Bezitter van devices + bezoekt b ezoekt wel eens website/social media pagina van een tv programma tijdens het kijken
Tijdens het kijken naar de televisie vindt vind meer dan 50% van de respondenten het leuk om een website van een programma te bezoeken als er regelmatig naar het programma wordt gekeken. Meer dan 60% van de gebruikers vindt het leuk om achtergrondinformatie van een programma te krijgen.
en/of Facebook.
Schermvoorkeur
Grafiek 14. user - generated 14 . Voorkeur device kijken naar usercontent
In het Moving Pictures onderzoek is de vraag gesteld naar de voorkeur voor verschillende devices voor de
100% 80% 60%
verschillende typen van av-content.. Dit dan als deze
40%
content op elk apparaat beschikbaar zou zijn om te
20% 0%
bekijken. Grafiek 13 en 14 geven de percentages weer van de respondenten die een eerste voorkeur hebben voor het kijken naar televisie content en het kijken naar user-generated content.
TV
Voor het kijken naar televisie- en andere
PC
Laptop
Tablet
Smartphone
Selectie: B ezitters van devices
professionele av-content gaat de voorkeur uit naar een televisiescherm. Bij televisiecontent content gaat er een
Bij de vraag naar welk device de voorkeur uitgaat
sterke voorkeur uit naar het kijken van de content
voor het bekijken ekijken van de verschillende av-content av
op een televisiescherm.
kiezen de mensen het scherm waar ze de content c het beste op kunnen zien, de televisie. De smartphone
Meer dan 90% van de respondenten geeft de
heeft het minst vaak voorkeur ten opzichte van de
voorkeur aan het tv scherm om live tv te bekijken,
andere devices.
bij uitgesteld kijken meer dan 70%, filmpjes ilmpjes of programmaonderdelen meer dan 40% en bij film, documentaire of serie geeft 90% van de
Reden voorkeur apparaat uitgesteld kijken
respondenten de voorkeur aan de tv. Het televisiescherm blijft ten opzichte van de andere
surfpopulatie 13+) 13+ heeft 74% van de Nederlanders (surfpopulatie
devices dominant voor het kijken van
als eerste voorkeur rkeur het televisiescherm televisi voor het
televisiecontent.
kijken naar een tv programma op een ander moment dan uitzenden. De laptop/notebook heeft onder 10% van de respondenten de eerste eerst voorkeur, desktop 8%
Grafiek 1 3 . Voorkeur kijken naar tv content
en tablet 6%. Slechts 2% van de respondenten geeft
100%
aan de smartphone als eerste eerst voorkeur te hebben
80%
voor het kijken van een programma op een ander
60%
moment dan uitzenden.
40%
Figuur 3. Voorkeur device kijken naar een tv programma op ander moment dan uitzenden
20% 0%
Laptop/ notebook; 10%
Smart Smartphone; 2%
Tablet; 6%
Desktop; 8% TV
PC
Laptop
Tablet
Smartphone
Selectie: B ezitters van devices
Voor het bekijken van user-generated generated content is de
Televisie scherm; 74%
eerst voorkeur voor devices lager ten opzichte van het kijken naar televisiecontent. Het televisiescherm blijft relatief vaker de eerste voorkeur te hebben
Selectie: Bezitters van devices
voor het kijken naar zelfgemaakte gemaakte filmpjes. Voor het kijken naar andere semiprofessionele content
Het et televisiescherm wordt gekozen om gemakkelijk gem
blijken laptops en tablets ets de eerste voorkeur te
te zitten, op een groot scherm te kunnen kijken en
hebben.
voor een goede beeldkwaliteit.
De tablet en de smartphone worden voornamelijk
Conclusies
gebruikt, omdat de gebruiker het programma dan op elke gewenste locatie kan bekijken. De
Uit het Moving Pictures onderzoek is naar voren
belangrijkste reden voor het gebruik van de desktop
gekomen dat het gebruik van second screen nog een
is dat de gebruiker dan gemakkelijk kan zitten
relatief klein, bescheiden fenomeen is. Slechts 35%
tijdens het kijken.
van de respondenten zegt wel eens een device te gebruiken tijdens het kijken naar de tv.
Het tv scherm heeft ook de meeste voorkeur voor het
Het televisiescherm blijft nog steeds het favoriete
kijken van een tv programma op een ander tijdstip
scherm voor het kijken naar televisiecontent. De
dan het moment van uitzenden. Ook hiervoor is de
voorkeur voor het televisiescherm is gebaseerd op
voornaamste reden dat mensen graag comfortabel
grootte, beeldkwaliteit en gebruik- en kijkgemak.
willen zitten, op een groot scherm willen kijken en het programma in een goede kwaliteit willen zien.
De belangrijkste bevindingen uit dit onderzoek zijn:
Een belangrijke reden om voor een televisiescherm als first screen te kiezen, is dat er makkelijk samen met een (groot) gezelschap naar het programma kan
- De tablet wordt het meest als tweede scherm gebruikt tijdens het kijken naar de televisie.
worden gekeken. - De grootste gebruiker van second screen is een Grafiek 1 5 . R e den voorkeur v oorkeur device voor het bekijken van een televisie programma op een ander moment 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%
man, jong, hoogopgeleid, in het bezit van meerdere apparaten, zware (thuis) internet gebruiker en woont in een zeer sterk tot sterk stedelijk gebied. - Second screen wordt voornamelijk gebruikt om te multitasken. Het betreft hier activiteiten zoals e-mailen, surfen, gamen of pingen/WhatsAppen. Multitasking is geen nieuw fenomeen, het komt namelijk ook bij mediagebruik en televisiekijken voor.
Ik wil gemakkelijk zitten als ik kijk Ik wil op een groot scherm kunnen kijken Ik wil een goede beeldkwaliteit Je kunt er gemakkelijker met een groot gezelschap naar kijken
Selectie: Bezitters van devices
- Door het gebruik van social media tijdens het tv kijken komt het sociale aspect van het televisie kijken terug en dan vooral bij mensen die alleen kijken. - Tv gerelateerde activiteiten, zoals het bezoeken van websites of social media pagina’s van programma’s tijdens het televisiekijken, wordt nog maar weinig gedaan. Slecht 30% van de respondenten bezoek wel eens zo’n site of app. Dit komt voornamelijk voor bij regelmatige kijkers van het televisieprogramma.
Moving Pictures 2012 Het Moving Pictures onderzoek waar second screen een onderdeel van uitmaakt zal in september 2012 worden herhaald.
© Stichting Kijkonderzoek 2012. Bij gebruik van informatie graag Stichting Kijkonderzoek (SKO) als bron vermelden.
