MOEILIJKHEIDSGRAAD MARKERING TIJDSAANDUIDINGEN OVERNACHTINGEN UITRUSTING KAARTEN EN GIDSEN

Praktische informatie bij het artikel ‘Almtrekking Oo Oostenrijk’, Op Pad - 5 2010

Almtrekking Wandelen, Oostenrijk

Samenstelling: Ronald Naar

De tocht Korte impressie van het gebied Er naar toe Markering Zwaarte/Moeilijkheidsgraad Markering Tijdsaanduidingen Overnachtingen Uitrusting Kaarten en gidsen Adressen en websites Dag tot dat routebeschrijving

FEITEN ACTIVITEIT: Bergwandelen LAND: Oostenrijk HET GEBIED: De Oostenrijkse provincie Salzburg. De route leidt bovenlangs het Gasteinertal. De tocht: Zes van de eenendertig dagetappes van de Salzburger Almenweg, een honderden kilometers lange wandelroute over almen met hutten, tussen 1000 en 2000 meter hoogte. De route begint en eindigt in Pfarrwerfen. De zes gelopen etappes gaan van Dorfgastein in het noorden naar Sportgastein in het zuiden. Per dag 3 - 6 uur wandelen.

DE TOCHT Zes dagetappes van de in totaal 31 etappes lange Salzburger Almweg. Deze wandeltocht leidt via een honderden kilometers lange wandelroute langs almen in de provincie Salzburg. De zes gelopen etappes leiden bovenlangs het Oostenrijkse Gasteinertal, van Dorfgastein in het noorden naar Sportgastein in het zuiden.

KORTE IMPRESSIE VAN HET GEBIED De route volgt een voor alpiene begrippen middelhoge bergrug van kristallijn gesteente, waarvan de flanken zich uitstrekken van cultuurlandschap in het dal tot alpiene toendra’s en kale rotspartijen op maximaal zo’n 2600 meter hoogte. Tussen dal en top gaan loofbossen over in naaldwouden die op hun beurt weer plaatsmaken voor bloemrijke almweiden. Nergens is dit gebergte zo hoog dat zich gletsjers hebben kunnen vormen, maar er liggen in de vroege zomer op de hoofdkam nog wel sneeuwveldjes.

ER NAAR TOE Met de auto via München en Salzburg in de richting van Graz. Afslaan bij het Gasteinertal, ongeveer 1100 kilometer rijden vanuit Utrecht. Door het Gasteinertal leidt de voornaamste treinverbinding tussen Salzburg en Karinthië waardoor het gebied per openbaar goed bereikbaar is. Met Austrian Airlines kun je via Wenen op Salzburg (90 km) vliegen en vandaar kun je per taxi, trein of bus naar het Gasteinertal. Trein: Met de nachtrrein van Amsterdam - Dorfgastein in ca 14,5 uur reizen, overstap in MünPagina 1

Almtrekking Praktische informatie bij Almtrekking, Op Pad 5-2010.

ZWAARTE/MOEILIJKHEIDSGRAAD: Lichte tot middelzware wandeltocht over afwisselend onverharde wegen, karrensporen en smalle bergpaden. Tredzekerheid vereist op minstens twee van de zes trajecten. NAVIGEREN: Roodwitte paaltjes. ER NAAR TOE: Auto Utrecht - Dorfgastein is ongeveer 1000 km rijden. Trein: Utrecht - Dorfgastein ca 14,5 uur reizen, overstap in München. VLIEGEN: Met Austrian Airlines via Wenen naar Salzburg, verder met taxi, trein of bus naar het Gasteinertal. BESTE TIJD: Half juni - half september. Daarna zijn veel almhutten niet meer bemand. In de vroege zomer kunnen er op de hoofdkam nog sneeuwveldjes liggen. OVERNACHTEN: Almhutten. Ze staan beschreven in de gratis brochure Der Gasteiner Almführer.

Pagina 2

chen. Kosten va € 136 p.p. Informatie over de treinreis is de vinden op www.treinreiswinkel.nl. Voor lokaal vervoer zie ook www.gastein.com/en-contact-travel_tips.htm.

ZWAARTE/MOEILIJKHEIDSGRAAD Lichte tot middelzware wandeltocht over afwisselend onverharde wegen, kar¬rensporen en smalle bergpaden. Een tweetal trajecten bestaat uit zeer smalle bergpaden langs steile gras- en rotshellingen die je zeker niet na sneeuwval of zware regen moet be¬wandelen, zoals de rondweg om de 2325 meter hoge Bernkogel en de Her¬man-Kreiliger-Steig boven het Angertal.

MARKERING De route is uitstekend bewegwijzerd met overwegend roodwitte, vierkanten houten paaltjes en soms ook door roodwitte verstreken op rotsen. Slechts op enkele kruispunten en bij het passeren van skipistes ontbreken er nog wel eens adequate wegaanduidingen, maar met de staf¬kaart in de hand is er goed een oplossing te vinden.

TIJDSAANDUIDINGEN De tijdsaanduidingen in de bergen boven het Gasteinertal zijn op de meeste plaatsen goed, maar op aantal plaatsen is ze ronduit lachwekkend. Het is ons op meerdere punten voorgekomen dat we op een ge¬le richtingspijl stuitten waarop stond dat we nog 2½ uur moesten lopen naar onze bestemming, maar dat we na een half uur een nieuwe pijl tegenkwamen die ineens aangaf dat we naar dezelfde bestemming nog drie uur moet lo¬pen, een uur meer dus. Dit leidde tot veel frustratie en ergernis. Overigens zijn de wandeltijden in de beschrijving wél de juiste tijden. Gebruik deze als richtlijn en niet de borden onderweg.

OVERNACHTINGEN Hoog boven het Gasteinertal beheren boeren almhutten, hutjes die ze gebruiken om hun kudden koeien, schapen en geiten te hoeden. Hier wordt ook van de melk kaas en boter gemaakt. Gedurende de zomermaanden serveren zo’n vijftig almhutten aan passerende wandelaars eten en drinken. In een geringer aantal almhutten kan ook worden overnacht. De almhutten die voor het publiek open zijn, staan beschreven in de gratis brochure Der Gasteiner Almführer aan te vragen via [email protected]. Voor onze tocht hebben we de volgende overnachtingen gehad: Etappe 1: Kögerl-Alm, tel. (00) 43 664 454 01 43 Etappe 2: Heinrich-Alm, tel. (00) 43 664 924 85 01 Etappe 3: Biber-Alm, tel. (00) 43 6432 7438 Etappe 4: Hofgasteiner Haus, Harald Plaickner, tel. (00) 43 664 53 98 099 E-mail: [email protected] Etappe 5: Waldgasthof Angertal/Hirsch-Hütte, tel. (00) 43 6432/8418 E-mail: [email protected]

UITRUSTING Onderweg hoef je niet veel meer mee te nemen dan regenkleding, een lakenzakje voor de overnachtingen in de almhutten en wat te drinken en tochtenproviand. Behalve op het tweede dagtraject passeer je op alle andere dagen onderweg almhutten waar je iets kunt eten of drinken. Zie de paklijst op www.oppad.nl.

KAARTEN EN GIDSEN De Salzburger Almenweg loopt parallel aan het Gasteiner Tal en is een onderdeel van de Ruperti Weitwanderweg nr.08 en de Europese Fernwanderweg E10

Pagina 2

Almtrekking Praktische informatie bij Almtrekking, Op Pad 5-2010.

Pagina 3

Kaarten Mayer, Blad Gasteinertal, 1:35.000. Te bestellen via www.landkartenverlag.de.. Kompass, Wanderkarte Bad Gastein, 1:35.000, € 9,95. F&B, Gesamtplan Oesterreichische Weitwanderwege 1.800.000, € 9,95. Freytag & Berndt Wanderkarte, 1:50.000, nrs. 191 Gasteiner Tal Wagrain Großarltal, 201 Schladminger Tauern Radstadt Dachstein, 392 Tennengebirge Lammertal Osterhorngruppe, per blad. Goede wandelkaart, meerdere kaarten nodig voor de hele route, € 7,95. ADAC Urlaubskarte Österreich blatt 5 Tirol Osttirol Salzburg, 1:150.00. Overzichtskaart voor de hele regio, prijs € 9,50. Oesterreichischer Weitwanderweg 10 (Rupertiweg). Goede overzichtskaart, € 14,95. Rother Wanderfuhrer Gasteinertal (53 Touren ). Goede overzichtskaart, € 14,95. Gidsen Onderstaande beschrijving geeft de officiële Salzburger Almenweg weer, maar met behulp van de beide onderstaande brochures kun je elke etappe korter of juist langer maken. Wij maakten met betrekking tot deze brochures gebruik van de mogelijkheid om in enkele kleinere en minder toeristische almhutten te slapen. De gehele Salzburger Almenweg staat beschreven in de gelijknamige gratis brochure Salzburger Almenweg die door de provincie Salzburgerland is uitgegeven. In deze brochure staat niet alleen de route beschreven, maar staan ook alle telefoonnummers van de almen die je onderweg passeert. Tevens zijn de hoofdroute en al varianten erop ingetekend op uitvouwbare kaarten in schaal 1:55.000. Op te vragen via [email protected]. Een foto van de almen die je onderweg passeert, alsmede gegevens over alle faciliteiten die de almen bieden en hun meest actuele telefoonnummers vind je ook in de brochure Der Gasteiner Almführer die door het Gasteiner in Bad Hofgastein wordt uitgegeven. Op te vragen via [email protected]. Salzburger Land ANWB Actief. Reisgids met wandelingen, fietstochten, autoroutes. In deze gids staat een beschrijving van een tweedaagse tocht die een deel van de Salzburger Almenweg bestrijkt, € 14,95. Salzburg Karinthië ANWB Goud. Algemene reisgids met beschrijvingen van de hele regio, prijs € 19,95. Verlag Karl Baedeker , Salzburger Land. Uitgebreide Duitstalige reisgids voor het Salzburger Land, € 22,95. Rother Bergverlag , Alpenvereinshütten Band 1 Ostalpen Deutschland Österreich Südtirol. Naslagwerk met 1074 hutten in de Oostelijke Alpen. Per hut praktische informatie over reservering, openingstijden, aantal plaatsen, toegangswegen, etcetera, prijs € 21,95.

ADRESSEN EN WEBSITES Adressen Oostenrijks Toeristenburo. Postbus 17287, 1001 JG Amsterdam. Tel. (020) 462 35 00, fax (020) 468 47 86; www.austria.info/nl, [email protected]. Websites www.salzburger-almenweg.at: Informatie over de gehele Salzburger Almenweg www.gastein.com/de-gasteinertal-dorfgastein.htm: algemene informatie Gastein www.salzburgerland.com: site van het SalzburgerLand Tourismus www.reisboekhandel.nl: voor al je kaarten, boeken en gidsen. www.dorfgastein.com: Tourismusverband Dorfgastein, toeristische informatie www.salzburger-almenweg.at/pdf/almhuetten.pdf: informatie over almhutten op de Salzburger Almenweg

Pagina 3

Almtrekking Praktische informatie bij Almtrekking, Op Pad 5-2010.

Pagina 4

DAG TOT DAG ETAPPES Etappe 1 Dorfgastein (830 m) – Unterberg – Drei Waller Kapelle (1425 m) – Kögerl-Alm (1360 m) Tijd: 2,5 uur Hoogteverschillen: + 600 m, - 75 m Overnachten: Kögerl-Alm, tel. (00) 43 664 454 01 43 Etappe 2 Kögerl-Alm (1360 m) – Rauchkögerl (1806 m) - - Hanbalzköpfli (1862 m) – pas tussen Mitterkögerl en Sladinkopf (2200 m) – Heinrich-Alm (1688 m.) Tijd: 5 à 6 uur Hoogteverschillen: + 1050 m, - 725 m Overnachten: Heinrich-Alm, tel. (00) 43 664 924 85 01 Opmerking: het laatste deel van dit traject kan bij regen of sneeuwval zeer gevaarlijk worden; je loopt hier op een handbreed pas naast steile grashellingen die dan extreem glad kunnen worden. Men heeft om die reden sinds kort een veiligere variant aangelegd die oostelijk van de Bernkogel langs leidt en over de Amoser Hochalm leidt. De splitsing stond anno 2009 nog niet goed op de kaart en op richtingborden aangegeven. Je volgt in elk geval op de laatste pas voor de Bernkogel de afslag naar links richting Amoser Hochalm en volgt niet het pad rechts omlaag naar HeinrichAlm. Etappe 3 Heinrich-Alm (1688 m) – Präauer Saugrube (1950 m) – Präau-Hochalm (1611 m) – Walch-Alm (1695 m) – Hoher Scharte (1900 m) – Biber-Alm (1734 m) Tijd: 4,5 uur Hoogteverschillen: + 790 m, - 720 m Overnachten: Biber-Alm, tel. (00) 43 643 274 38 Etappe 4 Biber-Alm (1734 m) – Fundner Heimalm (1380 m) – Brandner Hochalm (1770 m) – Kleine Scharte (2100 m) – Hofgasteiner Haus (1950 m) Tijd: 4 à 5 uur Hoogteverschillen: + 700 m, - 500 m Overnachten: Hofgasteiner Haus, Harald Plaickner, telefoon: (00) 43 664 53 98 099 E-mail: [email protected] Etappe 5 Hofgasteiner Haus (1950 m) – Kreilinger Steig – Rockfeld-Alm (1821 m) – Gadaunerer Hochalmen (1800 m) – Waldgasthof Angertal/Hirsch-Hütte (1200 m) – Schattbach-Alm (1683 m) Tijd: 6 à 7 uur (waarvan 5 uur van het Hofgasteiner Haus tot aan de bodem van het Angertal en 2 uur vandaar tot op de Schattbach-Alm) Hoogteverschillen: + 300 m en – 1050 m tot Waldgasthof Angertal; Vanuit het Angertal tot op de Schattbach-Alm: + 500 m Overnachten: Waldgasthof Angertal/Hirsch-Hütte, tel. (00) 43 643 284 18 E-mail: [email protected] Alternatieve overnachting: Schattbach-Alm, tel. (00) 43 641 264 39 Etappe 6 Schattbach-Alm (1683 m) – Miesbichlscharte (2237 m) – Bockhartsee-stuwmeer (1870 m) – Bockhartsee-Hütte (1933 m) – Sportgastein (1589 m) Tijd: 3,5 uur Hoogteverschillen: + 650 m, - 680 m

Pagina 4

Almtrekking Praktische informatie bij Almtrekking, Op Pad 5-2010.

Pagina 5

Pagina 5