Mobiliteitsmanagement Projectenboek 2003 en 2004
in opdracht van
abcdefgh
2
3.1 Voorwoord Bereikbaarheid en leefbaarheid zijn de speerpunten van de Nota Mobiliteit. Decentrale overheden, bedrijven en rijk tezamen staan aan de lat om hier resultaat te bereiken. Hierbij kunnen oplossingen ontwikkeld door de wetenschap, het bedrijfsleven en decentrale overheden behulpzaam zijn.
Na een aantal jaren het succesvolle programma Ketenmobiliteit te hebben uitgevoerd, is in 2003 het subsidieprogramma Mobiliteitsmanagement van start gegaan. Dit programma sluit goed aan bij de Nota Mobiliteit en heeft al 36 nieuwe projecten opgeleverd die oplossingen kunnen aanreiken voor het bereikbaarheidsprobleem. In dit boekje vindt u deze projecten. Het is een enorm gevarieerd aanbod. Er wordt bijvoorbeeld verder gebouwd aan een uniform fietsverhuursysteem voor het natransport, maar ook moderne reisinformatiesystemen krijgen een kans.
Het subsidieprogramma Mobiliteitsmanagement zal ook in 2005 nieuwe initiatieven ondersteunen. Gezamenlijk gaan we verder in een traject van het zoeken van oplossingen.
Ik wens u veel leesplezier toe, en hoop dat er inspiratie bij u opkomt voor het opzetten van nieuwe projecten.
Pex Langenberg Directeur Marktontwikkeling en Decentraal Vervoer Ministerie van Verkeer en Waterstaat
3
4
3.1 Innovaties en samenwerking, een duurzaam tandem 36 projecten die bijdragen aan duurzame mobiliteit. Dat was de oogst van het subsidieprogramma Mobiliteitsmanagement in 2003 en 2004. Stuk voor stuk tonen deze innovaties aan dat we Nederland duurzaam in beweging kunnen houden. Bijvoorbeeld met systemen voor actuele reisinformatie, scooters als taxi en verhuur van elektrische voertuigen in steden.
Het ontwikkelen van projecten is één ding. Deze in het brede perspectief van de gehele vervoersketen plaatsen een tweede. Meer samenwerking is dan ook nodig om al die concepten, schakels in de totale vervoersketen, op elkaar aan te laten sluiten. Gewoon met twee partijen beginnen en gaandeweg de rit meer partijen bij het project betrekken. De OV-fiets is hier een goed voorbeeld van. Stallingbouwer Bikedispenser en exploitant Stichting OV-fiets gaan hun producten op elkaar afstemmen. De automatische stalling is een goede uitbreiding op de traditionele huisvesting van de OV-fiets: de bemande stallingen bij NS-stations.
Ik hoop dat de projecten in dit boekje u inspireren tot nieuwe ideeën. We hebben ze nodig, want over vijftien jaar is het wegverkeer met maar liefst twintig procent toegenomen!
Wim Bakker Opdrachtmanager Personenvervoer SenterNovem
5
3.1 Inhoudsopgave
3
Voorwoord Pex Langenberg, Directeur Marktontwikkeling en Decentraal Vervoer
5
Inleiding Wim Bakker, Opdrachtmanager Personenvervoer SenterNovem
Reisinformatie 9
Mobiel 2 HTM, 2003
19
OV-fiets Utrecht UB2000, 2003
10
Prima verder Reisinformatiegroep, 2003
20
Witte phietsen Philips Electronics Nederland, 2003
11
Busstop Informatie Systeem (BIS) Hermes, 2004
21
Scooterdate Bikeplanet, 2003
12
PRIO (Reisinformatie onderweg) EDS, 2003
22
13
IRIS Syntus fase O&O Syntus, 2003
Gebruiksparticipatie internet/fietsrouteplanner Zuid-Holland (i-plan) Demis, 2003
14
De auto-treinadviseur EDS, 2004
15
Cedris Gemeente Zoetmeer, 2004
16
Dynamische reis- en routeinformatie in Enschede
24
OV-fietsdispenser Bikedispenser, 2004
Gemeente Enschede, 2004
25
OV-Runner Springtime, ProRail, Twee Mobiliteitsconcept, 2004
Mobimap ANT en Vialis, 2003
26
Het Zwarte Fietsenplan in Amsterdam Pegasus, 2004
17
6
Tweewielers en natransport
23
ICT en Fiets Gemeente Eindhoven, in samenwerking met de gemeente Amsterdam en de provincies Noord-Brabant en Groningen, 2003
Nieuwe benaderingen en nieuwe doelgroepen 27
Duurzaam bewegen Nederlandse Hartstichting, 2003
Autodelen en autodaten 41
Social Traffic: easy rider NEA, 2003
28
Toezicht en informatievoorziening in de trein Rover, 2003
42
Hospitax Advier, 2003
29
OV-educatie voor basisscholen Stadsgewest Haaglanden, 2004
43
30
Syntus Plus Syntus en Regionaal Vervoers Centrum Achterhoek, 2004
Optimalisatie vervoer van zieken en gehandicapten MM logistiek, 2003
32
De Nationale Taxibon Drivers Box B.V., 2003
44
Mobiliteitsbeheersing bouwondernemingen Vos & Partners, 2004
Nieuwe diensten 33
Stroomlijning bezoekersstromen grootschalige evenementen Go Designers, 2003
34
Zero Friction II, platform mobiliteit Go designers, 2003
35
De Mobiliteitsmanager Leaseplan Nederland, 2004
36
TQ3 Mobility Solutions TQ3, 2004
37
Innovatief Mobiliteits Concept
45
Dynamisch uitgiftepunt voor deelauto’s Collect car, 2004
46
Corus Vraaggestuurd bedrijfsvervoer Corus vraaggestuurd bedrijfsvervoer, 2004
Montefeltro, Sapex, DTZ Zadelhoff, Q-park, 2004 38
New Mobility TNO en Freewiel, 2004
39
Motor(scooter)taxi Motortaxi BV, 2004
40
E-ticketing Nederlandse Spoorwegen, 2003
7
Projectbeschrijvingen
8
Mobiel 2 Probleem
ACTUELE REISINFORMATIE OP DE MOBIELE TELEFOON
Wanneer vertrekt de tram en de bus? Weinig mensen weten dat. Velen gaan op goed geluk bij de halte staan. Daardoor wachten
Aanvrager:
HTM Personenvervoer B.V.
ze soms langer dan nodig is.
Contactpersoon:
Arjan Vermeulen
Telefoon:
070 384 85 91
Oplossing
E-mail:
[email protected]
De mobiele telefoon is een prima middel om actuele reisinformatie
Internet:
www.htm.net
te geven. Bijna iedereen heeft een toestel met faciliteiten voor GPRS,
Soort project:
praktijkexperiment
een mobiel internetsysteem.
Uitvoering:
februari 2004 - juli 2005
Doel en aanpak project
vertrektijden van tram of bus. Een computer vangt de signalen op van
Beperken van de wachttijd op haltes tot een minimum. Sinds enige
een GPS-systeem in twee trams en één bus. Het geeft de berichten
tijd kunnen Haagse reizigers een SMS-bericht sturen naar openbaar
door aan de mobiele telefoon van de reiziger. Het project Mobiel2
vervoerbedrijf HTM. Ze ontvangen een gratis bericht retour met exacte
is hierop een vervolg. Reizigers kunnen straks ook automatisch informatie ontvangen via iMode of een ander mobiel internetsysteem. Voordeel daarvan is dat gebruikers niet elke keer eerst een bericht hoeven te sturen. Het GPS-systeem gaat ook informatie doorgeven aan trams en bussen onderling. Zo kunnen ze hun vertrektijden op elkaar aanpassen en reizigers overstapgaranties geven.
Product / resultaat Inzicht of reisinformatie per SMS en GPRS commercieel haalbaar is en een goede aanvulling is op andere actuele informatiesystemen.
9
Prima verder Probleem
MET DE AUTO OF HET OPENBAAR VERVOER
Tijd is geld. Reizigers vragen zich dan ook altijd af hoe ze het snelst op hun bestemming komen. Met de auto of het openbaar vervoer?
Aanvrager:
Reisinformatiegroep B.V.
Het antwoord op die vraag kunnen we niet geven. Simpelweg omdat
Contactpersoon:
Bram Munnik
we er geen informatie over hebben. Daarom kiezen reizigers vaak
Telefoon:
030 232 88 06
voor het meest voor de hand liggende alternatief: de auto. Maar dat
E-mail:
[email protected]
is niet altijd het snelste vervoermiddel.
Internet:
www.reisinformatiegroep.nl
Soort project:
haalbaarheidsonderzoek
Uitvoering:
mei 2004 - december 2005
Oplossing Een reisplanner, waarmee de consument snel vervoermiddelen kan vergelijken op tijd, kosten en milieu-effect. Realistische,
Doel en aanpak project
onafhankelijke en volledige informatie helpt de reiziger een goede
Bouwen van een prototype reisplanner die inzicht biedt in de opzet
afweging te maken tussen auto, openbaar vervoer of een combinatie
en toegevoegde waarde van zo’n middel. De Reisinformatiegroep
van beide vervoermiddelen.
ontwikkelt modellen en verzamelt relevante gegevens om reismodules van vervoermiddelen te bouwen, zoals de duur van de reis op verschillende dagen en tijdstippen, kosten, beschikbaarheid van parkeerplaatsen en milieu-effecten. Op basis daarvan wordt een betrouwbare berekeningsmethode ontwikkeld.
Product / resultaat Een prototype dat de realistische reistijd, milieu-effecten en kosten aangeeft per vervoermiddel.
10
Busstop Informatie Systeem (BIS) Probleem
PLATTELAND DICHTERBIJ
Een keer de bus missen op het platteland kan betekenen dat je een uur moet wachten voor de volgende komt. Goede reisinformatie is
Aanvrager:
Hermes Groep BV
dan ook onmisbaar. De exploitatie van deze systemen is lastig, omdat
Contactpersoon:
René van den Broek
bekabeling voor dataverkeer op het platteland duur is.
Telefoon:
0495 459 898
E-mail:
[email protected]
Oplossing
Internet:
www.hermesgroep.nl
Een reisinformatiesysteem dat onafhankelijk van de reguliere stroom-
Soort project:
praktijkexperiment
en dataverkeervoorziening kan functioneren. Dat kan door het
Uitvoering:
november 2004 - oktober 2005
systeem te voorzien van radio’s en accu’s.
Doel en aanpak project Ontwikkelen en in de praktijk testen van het Busstop Informatie Systeem (BIS). In het voorjaar van 2005 gaat een proefproject van start bij een aantal halten van busonderneming Hermes in Limburg.
Product / resultaat Een betere dienstverlening aan reizigers. Busonderneming Hermes beschouwt het project als geslaagd als het systeem functioneert en het binnen het vastgestelde budget en tijd is uitgevoerd. Verder moet het aantal reizigers toenemen. Tot slot dienen de reizigers en de opdrachtgevers van Hermes tevreden te zijn over het reissysteem. Dat zijn de provincie Limburg en de vereniging van gemeenten ‘Gebaltram’.
11
PRIO (Reisinformatie onderweg) Probleem
OP HET JUISTE SPOOR:
Reizen per spoor zou comfortabel kunnen zijn. Geen files, geen lekke
ACTUEEL GEÏNFORMEERD ONDERWEG
banden. Maar soms wel onverwachte vertragingen. De reisinformatie hierover op teletekst is nooit persoonlijk en actueel.
Aanvrager:
EDS International BV
Contactpersoon:
Gilles Ampt
Oplossing
Telefoon:
06 542 520 07
Per sms wordt real-time informatie over vertragingen naar de
E-mail:
[email protected]
treinreiziger verstuurd. De klant weet precies waar hij aan toe is.
Internet:
www.eds.com
Zo kan hij op tijd een alternatief reisplan maken.
Soort project:
praktijkexperiment
Uitvoering:
februari 2004 - december 2006
Doel en aanpak project Real-time informatie ontvangen is mogelijk via mobiele telefoons
geven. De reiziger krijgt automatisch informatie over vertragingen
met SMS en GPRS. EDS wil onderzoeken of hier behoefte aan is.
en de gevolgen ervan voor het reisplan. Slecht functioneren van dit
Het idee is om via de SMS-service van de NS actuele reisadviezen te
systeem vergroot alleen maar de frustratie. Daarom is een goede inrichting ervan en een foutloze koppeling aan actuele reisschema’s van belang. De real-time informatieservice kan in elk geval tot 2006 gebruikt worden.
Product / resultaat Inzicht in de waardering van een real-time SMS-service. Is het van invloed op het reisgedrag van treinreizigers? Maken ze door PRIO andere keuzes? Kan het systeem verbeterd worden? De resultaten van het project gebruikt EDS voor een kostendekkende persoonlijke reisinformatie-service. 12
IRIS Syntus fase O&O Probleem
PERSOONLIJKE REISINFORMATIE
De keuze voor openbaar vervoer hangt vaak af van goede reisinformatie. Die moet betrouwbaar, actueel en afgestemd zijn op
Aanvrager:
Syntus
wensen van gebruikers. Dat kan beter. De meeste reisplanners rekenen
Contactpersoon:
Peter Lensink
prima uit hoe je op de plaats van bestemming komt. Maar ze geven
Telefoon:
0314 350 131
geen informatie over storingen. En eenmaal onderweg kun je vaak
E-mail:
[email protected]
geen reisinformatie opvragen.
Internet:
www.syntus.nl
Soort project:
onderzoek & ontwikkeling
Uitvoering:
juli 2004 - juli 2005
Oplossing Een systeem dat de reiziger, waar hij zich ook bevindt, actuele informatie geeft over storingen. Alternatieven worden ter plekke aangeboden.
Doel en aanpak project OV-bedrijf Syntus wil klanten actuele reisinformatie geven per mobiele telefoon. Het systeem dat Syntus met TNO ontwikkelt is persoonlijk. Gebruikers voeren éénmaal een aantal gegevens in, zodat het systeem de klant herkent. Als reizigers bijvoorbeeld aangeven dat ze naar huis willen, weet het systeem de locatie ervan en geeft op maat gesneden reisadvies.
Product / resultaat Een set technische specificaties. Dit functionele ontwerp vormt een basis om het reisinformatiesysteem in een later stadium in de praktijk te testen.
13
De auto-treinadviseur Probleem
ACTUEEL REISADVIES WAAR JE OOK BENT
Een file in de verte. Hoe lang duurt het als ik nú naar een station rij en daar de trein neem? Welk station, welke trein? Is die trein niet
Aanvrager:
EDS
vertraagd? Het zijn vragen die steeds meer reizigers bezighouden.
Contactpersoon:
Meinte Wildschut
Maar een goed antwoord hierop ontbreekt nog. Jammer, want soms
Telefoon:
0181 502 211
is de trein een goed alternatief.
E-mail:
[email protected]
Internet:
www.eds.com
Oplossing
Soort project:
onderzoek & ontwikkeling
Een routeplanner die automatisch vanaf de plaats waar de reiziger zich
Uitvoering:
april 2005 - april 2006
bevindt een actueel reisadvies geeft voor een alternatief per trein. In het advies wordt ook rekening gehouden met parkeergelegenheden.
Doel en aanpak project
Reizigers kunnen het advies via hun mobiele telefoon opvragen. Ze
De (auto-)mobilist een vervoersalternatief geven door reisinformatie
tikken het station in van bestemming. Op basis van dit gegeven en de
aan te bieden, die actueel is en op de locatie toegespitst. Het project
actuele positie krijgt de gebruiker een persoonlijk actueel reisadvies.
wordt in drie fases uitgevoerd. Eerst ontwikkelt EDS de techniek om op basis van mobiele telefoons locaties van reizigers vast te stellen. Vervolgens wordt een routeplanner ontwikkeld die actuele reisadviezen vervaardigt. Voor de berekening van de autoreisduur maakt EDS gebruik van gemiddelde rijsnelheden op de route en de effecten van actuele files. Voor de berekening van de treinreis maakt EDS gebruik van de dynamische reisplanner zoals die onlangs ontwikkeld is in het project ARAS.
Product / resultaat Een softwarecomponent Auto-treinadviseur, technisch en functioneel getest. 14
Cedris Probleem
BETAALBAAR REISINFORMATIESYSTEEM
Duur en complex. Dat kenmerkt veel systemen die op grote schaal
VOOR GEMEENTEN
actuele reisinformatie bieden. Het budget van veel gemeenten en vervoerders is niet toereikend om hierin te investeren. Gebrek aan
Aanvrager:
Gemeente Zoetermeer
goede actuele OV-informatie weerhoudt veel reizigers ervan te kiezen
Contactpersonen:
Wim Serné / Dimitri Drijver
voor trein, bus of tram.
Telefoon:
079 346 80 00
E-mail:
[email protected]
Oplossing
Internet:
www.pallasadvies.nl
Zakcomputers, GPS-routenavigatie en draadloze internetverbindingen.
Soort project:
praktijkexperiment
Vijf jaar geleden abacadabra, nu gebruiken consumenten deze
Uitvoering:
maart 2005 - maart 2006
elektronica om er onder andere hun route mee uit te stippelen. Deze apparatuur is mogelijk ook geschikt voor zakelijke toepassingen.
bestaande consumentenelektronica.
De gemeente Zoetermeer gaat een praktijkexperiment uitvoeren met een goedkoop reisinformatiesysteem dat werkt op basis van
Doel en aanpak project Testen of consumentenapparatuur geschikt is voor een grootschalig dynamisch reisinformatiesysteem. Consumenten kunnen via displays actuele informatie bekijken. De precieze vorm van het project is afhankelijk van hoe het kan aansluiten op de ontwikkelingen in het Swingh project in de stadregio Haaglanden.
Product / resultaat Inzicht in de mogelijkheden van consumentenelektronica voor grootschalige reisinformatiesystemen.
15
Dynamische reis- en routeinformatie in Enschede Probleem
GESTROOMLIJND WINKELEN
Geld moet rollen. En dat kan goed in Enschede. Winkels te kust en te keur. Veel consumenten weten dan ook op zaterdag hun weg te
Aanvrager:
Gemeente Enschede
vinden naar het stadscentrum. Dat geldt ook voor onze Oosterburen.
Contactpersoon:
Gerran Spaan
Op Duitse feestdagen trekt men er massaal op uit. Vervelend gevolg
Telefoon:
053 481 55 35
is dat de wegen in en rondom de stad dichtslibben.
E-mail:
[email protected]
Internet:
www.enschede.nl
Oplossing
Soort project:
haalbaarheidsonderzoek
Informatiepanelen met actuele route-informatie rondom de stad.
Uitvoering:
maart 2005 - september 2005
Automobilisten kunnen op deze wijze bepalen of het zinvol is door te rijden. Of dat het sneller is de auto op één van de transferia te parkeren
is gebaseerd op gegevens van een systeem dat de doorstroming en
en per openbaar vervoer verder te reizen. De informatie op de panelen
intensiteit van het verkeer op de weg meet.
Doel en aanpak project Alternatieve vervoerswijzen stimuleren met actuele en betrouwbare reisen routeinformatie. Camera’s boven toegangswegen en GPS-systemen in voertuigen van het openbaar vervoer registreren de snelheid van auto’s en bussen en verstrekken deze gegevens aan de informatiepanelen.
Product / resultaat Inzicht in haalbaarheid en effect van een dynamisch reis- en routeinformatiesysteem in Enschede. 16
Mobimap Probleem
VERVOER IN BEELD
‘Stap in op halte Beethovenstraat. Vervolgens neemt u op de Apollolaan lijn 51 naar de Amstelveenseweg. Dan is het nog vijf minuten
Aanvragers:
ANT B.V. en Vialis B.V.
lopen naar uw bestemming.’ Met een dergelijk reisadvies kom je een
Contactpersoon:
Nicolaas de Ronde Bresser
aardig eind in de goede richting. Maar mensen willen niet alleen van
Telefoon:
010 330 10 33
A naar B, en ook niet altijd met het openbaar vervoer. Zou het niet
E-mail:
[email protected]
handiger zijn om eerst een stukje met de auto af te leggen, of de
Internet:
www.ant-consultants.nl
boodschappen te doen bij het winkelcentrum waar je toch al moest
Soort project:
haalbaarheidsonderzoek
overstappen? Met die wensen houdt het standaard-reisadvies geen
Uitvoering:
oktober 2004 - oktober 2005
rekening, want dat moet je (als automobilist) vooraf weten waar het eventueel handig is om te parkeren of over te stappen. Jammer,
rijke rol voor het OV weggelegd. Dat een combinatie van auto en OV
want de Randstad in het bijzonder heeft een fijnmazig en hoogfrequent
niet het eerste is waar reizigers aan denken, is voor een belangrijk deel te
OV-systeem. En in dit land met leefbaarheids- en bereikbaarheids-
wijten aan het gebrek aan inzicht in het OV-systeem bij niet-gebruikers.
problemen als gevolg van de groeiende automobiliteit is een belangWat ontbreekt is een toegankelijk overzicht van de belangrijke OVlijnen en overstappunten. In Nederland zijn verschillende vervoerbedrijven actief, met verschillende spoor- of busboekjes en internetsites die onderling qua functionaliteit verschillen. De beschikbare lijnnetkaarten van de vervoerbedrijven vormen geen integraal overzicht van alle OV-verbindingen, laat staan in combinatie met de auto.
17
Oplossing
Product / resultaat
Overzichtelijke kaarten die vervoerder of vervoerssoort overstijgen
Het project geeft inzicht in de haalbaarheid en ontwikkeling van het
helpen het richtinggevoel een handje. Mobimap geeft een integraal
concept. Belangrijke vraag is of dit systeem met andere aanbieders
grafisch overzicht van OV-lijnen, overstapmogelijkheden en parkeer-
van reisinformatiesystemen op een winstgevende manier kan worden
gelegenheden. Mobimap is aanvullend op andere reisinformatie-
geëxploiteerd.
systemen en helpt zakelijke en recreatieve reizigers bij het plannen van hun route. Zowel vóór als tijdens de reis. Voor keuzereizigers, of juist voor reizigers die enkel met het OV wensen te reizen. En op landelijke, regionale (Randstad) of lokale schaal.
De kaarten, die in gedrukte vorm of digitaal via internet en zakcomputers beschikbaar zijn, worden voor specifieke doelgroepen ontwikkeld. Zoals voor toeristen of bezoekers van een evenement. Met de internettoepassing wordt overzicht- en detailinformatie beter gecombineerd door de mogelijkheid om digitaal in te zoomen.
Doel en aanpak project Introductie van de Mobimap heeft tot doel om het OV-gebruik en ketenmobiliteit te stimuleren en om integrale reisinformatie toegankelijk te maken. Mobimap helpt bij het benaderen van het OV als één systeem en het stroomlijnen van de informatievoorziening. Dat bevordert de kwaliteit.
18
OV-fiets Utrecht Probleem
IN EEN FLITS OP DE FIETS VAN TRANSFERIUM
Voor korte stadsritten is de fiets ideaal. Hét voordeel: hij staat altijd
NAAR STAD
voor je klaar. Wachten op bus, tram of trein is niet nodig. Op NSstations is de OV-fiets razend populair. Zonder ingewikkelde
Aanvrager:
Stichting UB2000
administratie en gedoe met borgsommen, fietst de reiziger binnen
Contactpersoon:
Pieter Mosterd
een minuut de stalling uit. Jammer dat dit succesvolle concept alleen
Telefoon:
06 2632 27 17
te huur is bij treinstations. De fiets zou ook prima geschikt zijn op
E-mail:
[email protected]
andere OV-punten, zoals transferia.
Internet:
www.ov-fiets.nl
Soort project:
praktijkexperiment
Uitvoering:
mei 2004 - mei 2006
Oplossing De OV-fiets aanbieden bij transferia en haltes van tramen busstations in steden.
Doel en aanpak project Onderzoeken of de OV-fiets behalve op NS-stations ook succesvol is bij andere OV-knooppunten in Utrecht. Exploitant UB2000 schaft OV-fietsen aan. In de bestaande stallingen bij tram- en busstations komen plaatsen vrij voor de OV-fiets. Ook op transferia komen fietsvoorzieningen. De OV-fiets is niet alleen bestemd voor reguliere gebruikers. Ook reizigers die hem zo af en toe nodig hebben - zoals toeristen - kunnen er één huren met een creditcard.
Product / resultaat Een Park & Ride-concept op transferia en optimale inzet van de OV-fiets bij tram- en bushaltes.
19
Witte phietsen Probleem
SNEL OP DE CAMPUS MET DE PHILIPS-FIETS
De nieuwe campus van Philips ligt ver buiten het centrum van Eindhoven. De bushalte ligt op een behoorlijke afstand van het gebouw.
Aanvrager:
Philips Electronics Netherlands
Het is dus een flinke tippel naar de werkkamer. Best lekker als je tijd
Contactpersoon:
Niels van den Bosch (CDHV)
hebt en de zon schijnt. Maar de realiteit is vaak anders. Daardoor is
Telefoon:
06 55 88 49 36
de auto het populairste vervoermiddel bij werknemers van Philips.
E-mail:
[email protected]
Internet:
www.dhv.nl
Oplossing
Soort project:
praktijkexperiment
Aanbieden van fietsen bij haltes van het openbaar vervoer en
Uitvoering:
februari 2004 - mei 2006
op plaatsen binnen de campus. De Bikedispenser, een onbemande stalling, is hiervoor het meest geschikt. Met een persoonlijke
Doel en aanpak project
chipkaart halen reizigers hun ‘witte phiets’ uit een kluis.
Testen of reizigers de auto laten staan voor een gratis fietsdienst. Philips maakt een analyse van vervoersstromen. Hoeveel mensen gaan met de auto naar het werk? Wie gebruikt het openbaar vervoer? Wat vinden medewerkers van de ‘witte phiets?’ Bij voldoende belangstelling wordt de Bikedispenser op maat gemaakt voor de campus. In eerste instantie wordt er een kleine pilot gehouden; vervolgens is er ruimte voor uitbreiding. Sluitstuk van het project vormt een gebruikerstest met de fietsen.
Product / resultaat Een beter bereikbare en leefbare campus voor 8.000 werknemers.
20
Scooterdate Probleem
SUPERSNEL DOOR DE STAD
Elektrische scooters zijn in. Door hun wendbaarheid zijn ze vooral in de stad snel. Hun hippe uiterlijk zorgt ervoor dat je erop gezien mag
Aanvrager:
Bikeplanet B.V.
worden. Aan belangstelling van reizigers ontbreekt het dan ook niet.
Contactpersoon:
Michael van der Meijden
Toch valt de verkoop van scooters tegen. Oorzaken: angst voor
Telefoon:
023 534 15 02
diefstal, hoge aanschafkosten, gebrek aan stallingen en mogelijk-
E-mail:
[email protected]
heden om de scooter in flats op te laden.
Internet:
www.bikeplanet.nl
Soort project:
haalbaarheidsonderzoek
Uitvoering:
mei 2004 - augustus 2004
Oplossing Een betaalbaar abonnement voor scooterhuur. Dat biedt gebruikers wel de voordelen van beschikbaarheid, maar niet de nadelen van bezit.
Doel en aanpak project Onderzoek naar de commerciële haalbaarheid van het huurconcept scooterdate. Een bureau dat gespecialiseerd is in mobiliteitsconcepten peilt de interesse van gebruikers in stedelijke gebieden, die zich regelmatig verplaatsen op korte en middellange afstanden.
Product / resultaat Inzicht in commerciële mogelijkheden om scooters te verhuren.
21
Gebruiksparticipatie internet/ fietsrouteplanner Zuid-Holland (i-plan) Probleem
GOED GEPLAND OP DE FIETS
De fiets is een prima alternatief voor de auto. Tijdens de spits ben je vaak eerder op tijd voor je afspraak. Op één voorwaarde: dat je de
Aanvrager:
Demis B.V.
weg weet. Goede fietskaarten zijn onmisbaar. Maar die zijn zeldzaam.
Contactpersoon:
Poul Grashoff
Telefoon:
015 268 25 10
Oplossing
E-mail:
[email protected]
Een digitale fietsplanner. Die vangt twee vliegen in één klap.
Internet:
www.demis.nl/fietsplanner
Met een muisklik weet de reiziger hoe hij van A naar B kan komen.
Soort project:
onderzoek & ontwikkeling
En het kaartmateriaal is actueel. Wijzigingen staan in een mum van
Uitvoering:
februari 2004 - februari 2005
tijd op de website. Belangrijk, want routes veranderen snel.
Doel en aanpak project Een paar digitale kaarten op internet zetten is niet zo moeilijk. Het succes van een digitale fietsplanner staat of valt met goede fietskaarten en het regelmatig actualiseren ervan. En wie weten meer over fietsroutes dan de fietsers zelf? Kaartspecialist Demis B.V. wil met dit project reizigers mobiliseren hun kennis over fietsroutes op internet te plaatsen. Onlangs startte Demis een proef met een digitale planner voor Zuid-Holland. Vrijwilligers van de Fietsersbond controleren de fietspaden. Ze brengen wijzigingen aan met behulp van een beheersapplicatie.
Product / resultaat Een gratis fietsrouteplanner voor Zuid-Holland op internet. 22
ICT en fiets Probleem
ELEKTRONISCHE FIETSER
ICT maakt het leven makkelijker. Ook in het verkeer. Borden boven de weg geven bijvoorbeeld actuele informatie over filevrije routes aan
Aanvrager:
provincies Noord-Brabant en Groningen
Jammer, want dat kan fietsen nog aangenamer maken. Denk aan informatie over fietsvoorzieningen op internet, elektronisch reserveren van huurfietsen, meetapparatuur voor fietsgebruik en elektronische beveiliging van fietsenstallingen. ICT kan ook een goed middel zijn om het fietsbeleid van gemeenten en provincies te versterken.
Oplossing
Gemeente Eindhoven, in samenwerking met de gemeente Amsterdam en de
automobilisten. De digitale snelweg is nog niet weggelegd voor fietsers. Contactpersoon:
Paul van Loon
Telefoon:
06 289 007 72
E-mail:
[email protected]
Internet:
www.eindhoven.nl
Soort project:
haalbaarheidsonderzoek
Uitvoering:
mei 2004 - december 2004
De e-cyclist. Een website over ICT-toepassingen voor de fiets. Provincies en gemeenten plaatsen informatie hoe ze er hun fietsbeleid mee
Doel en aanpak project
ondersteunen. Collega's kunnen er hun voordeel mee doen.
De gemeenten Eindhoven en Amsterdam en de provincies NoordBrabant en Groningen onderzoeken hoe ze hun fietsbeleid kunnen versterken met ICT. Adviesbureau Diepens en Okkema inventariseert de fietsplannen van de gemeenten, voert gesprekken met beleidsmakers en onderzoekt digitale toepassingen voor fietsers.
Product / resultaat Een website met tips hoe provincies en gemeenten ICT kunnen toepassen voor fietsvoorzieningen.
23
OV-fietsdispenser Probleem
PASSENDE HUISVESTING VOOR DE OV-FIETS
De OV-fiets is een prachtig duurzaam vervoermiddel. Reizigers kunnen bij ruim 70 NS-stations terecht voor de snelle huurfiets.
Aanvrager:
ProRail
Binnen een minuut rijden ze de stalling uit. Maar de situatie is nog
Contactpersoon:
Anton Brunt
niet ideaal. Stallinghouders moeten bereid zijn ruimte te maken
Telefoon:
020 509 18 18
voor de fiets. En de huidige onbemande stallingen zijn te duur.
E-mail:
[email protected]
Internet:
www.ov-fiets.nl
Oplossing
Soort project:
onderzoek & ontwikkeling
Het OV-fietssysteem verbeteren met de Bikedispenser, een goedkope,
Uitvoering:
januari 2005 - augustus 2008
ruimtebesparende en veilige onbemande stalling. Het werkt als volgt. De reiziger houdt een pas voor een uitleesscherm. Binnen vijftien
opent de deur van de kluis en zet de fiets erin. Vervolgens wordt het
seconden haalt een automatisch systeem een fiets uit de kluis. Bij
rijwiel in de stalling gezet.
terugkomst houdt de fietser de pas weer voor het uitleesscherm,
Doel en aanpak project Stallingbouwer Bikedispenser en exploitant Stichting OV-fiets stemmen hun producten op elkaar af. Moet het factureringssysteem worden aangepast? Is de constructie van de OV-fiets geschikt voor de Bikedispenser? Welke locaties komen in aanmerking voor een stalling? Dat zijn enkele vragen die tijdens de ontwikkelingsfase aan bod komen. De resultaten vormen de basis van een voorbeeldproject.
Product / resultaat Een volledig uitgewerkte automatische fietsenstalling voor de OV-fiets.
24
OV-Runner Probleem
DE WIND MEE MET GEMOTORISEERDE TWEEWIELERS
Van een afgelegen trein- of busstation naar de plaats van bestemming kan een mijl op zeven zijn. De mogelijkheden zijn beperkt. Vaak zijn
Aanvragers:
Springtime
er geen taxi’s. En een huurfiets is niet altijd een comfortabel vervoer-
Contactpersoon:
Anton Brunt
middel om lange afstanden te overbruggen.
Telefoon:
020 509 18 18
E-mail:
[email protected]
Oplossing
Internet:
www.springtime.nl
Verhuur van fietsen met hulpmotor, scooter of motor. Het verhuur-
Soort project:
haalbaarheidsonderzoek
systeem sluit aan op dat van de OV-fiets, een beproefd en succesvol
Uitvoering:
januari 2005 - juni 2005
concept. De reiziger meldt zich met een pasje bij de stallinghouder. Die scant de gegevens. Huurders ontvangen maandelijks een factuur
Doel en aanpak project
per e-mail. Omslachtige administratieve procedures zijn verleden tijd.
Aanbieden van een snel vervoermiddel om afstanden van meer dan drie kilometer tussen OV-locatie en einddoel te overbruggen. De aanvragers stellen een ondernemingsplan op om de commerciële haalbaarheid van gemotoriseerde tweewielers te onderzoeken. Tevens nemen ze de huisvesting onder de loep. Een automatische fietsenstalling lijkt de goedkoopste oplossing te zijn bij OV-locaties in landelijke gebieden.
Product / resultaat Inzicht in de vraag onder welke voorwaarden verhuur van gemotoriseerde tweewielers loont.
25
Het Zwarte Fietsenplan in Amsterdam Probleem
OPLOSSING VOOR PUNAISES EN ANDER
Mooi cadeautje van de baas, zo’n fiets met alle toeters en bellen.
PIJNLIJK FIETSLEED
Geen files meer en nog gezond ook. Maar de positieve stemming slaat om bij diefstal of een lekke band. Niet zelden verdwijnt het
Aanvrager:
Pegasus Fietsen V.O.F.
rijwiel voorgoed in de schuur.
Contactpersoon:
Maurits Wijzenbeek
Telefoon:
020 670 85 31
Oplossing
E-mail:
[email protected]
Het Zwarte Fietsenplan van fietsleasebedrijf Pegasus Fietsen.
Internet:
www.pegasusfietsen.nl
Werknemers krijgen een (zwarte) Gazelle fiets met anti-diefstal-
Soort project:
praktijkexperiment
moeren. Bij panne kunnen ze zeven dagen per week en twaalf uur
Uitvoering:
november 2004 - mei 2007
per dag met de verhuurder bellen. Pegasus Fietsen haalt de rijwielen op, repareert ze en levert ze af op de gewenste plaats. Werkgevers
kunnen gebruik maken van fiscale regelingen van de overheid om het fietsgebruik te stimuleren.
Doel en aanpak project Aan bedrijven in de regio Amsterdam zoveel mogelijk fietsen leasen aan bedrijven. Zo kunnen ze werknemers stimuleren minder gebruik te maken van de auto en het openbaar vervoer. Aanvrager Pegasus test de service en werft bedrijven om aan het proefproject deel te nemen.
Product / resultaat In 2007 fietsen 1800 werknemers met een leasefiets. 26
Duurzaam bewegen Probleem
HART VOOR GEZONDHEID
De auto laten staan voor een beter milieu. Dat is de boodschap van veel campagnes. Effectief zijn ze niet. Ze spreken automobilisten niet
Aanvrager:
Nederlandse Hartstichting
aan, omdat er geen persoonlijk voordeel is.
Contactpersoon:
Marleen Kwak
Telefoon:
030 635 89 09
Oplossing
E-mail:
[email protected]
Wat is er persoonlijker dan je eigen gezondheid? Die verbetert als
Internet:
www.hartstichting.nl
je in beweging komt. Koppelen van deze boodschap met duurzame
Soort project:
haalbaarheidsonderzoek
mobiliteit beïnvloedt het gedrag van automobilisten op een positieve
Uitvoering:
mei 2004 - augustus 2005
en effectieve manier.
Doel en aanpak project Met een persoonlijk advies wil de Nederlandse Hartstichting werknemers met gezondheidsproblemen bewegen tot gezonder gedrag. De stichting benadert 200 medewerkers van bedrijven voor een onderzoek. Dit bestaat uit een analyse van het woon-werkverkeer. Bewustwording van de rol van de auto op de gezondheid staat hierin centraal. Op basis daarvan krijgen de medewerkers advies hoe ze meer kunnen bewegen tijdens het woon-werkverkeer.
Product / resultaat Naar schatting kunnen 30.000 autokilometers worden omgezet in wandel- en fietskilometers. Hierover brengt de Nederlandse Hartstichting een handleiding uit voor bedrijven en arbodiensten, zodat ze een vergelijkbaar project kunnen opzetten. 27
Toezicht en informatievoorziening in de trein Probleem
VEILIG REIZEN
Zakkenrollers, zwervers en junks in en rond de treinen en een gebrekkige informatievoorziening bezorgen reizigers een onveilig
Aanvrager:
Rover
gevoel. NS wil dit probleem oplossen met het programma ‘Beheerste
Contactpersoon:
Ineke van der Werf
Toegang Stations’ (BTS) op de spoorlijn Rotterdam-Hoek van Holland.
Telefoon:
033 422 04 60
Reizigers kunnen het perron alleen bereiken via toegangspoortjes die
E-mail:
[email protected]
ze kunnen openen met OV-chipkaart. Reizigersvereniging ROVER
Internet:
www.rovernet.nl
vraagt zich af of we ervan moeten uitgaan dat betalende reizigers
Soort project:
onderzoek & ontwikkeling
zich altijd netjes gedragen in de trein en BTS dus voldoende veilig-
Uitvoering:
juli 2004 - augustus 2005
heid biedt. Met andere woorden: in hoeverre blijft menselijk toezicht en goede informatievoorziening nodig?
Oplossing Reizigers vragen naar hun ervaringen met BTS. Op basis daarvan in kaart brengen welke maatregelen voldoende veiligheid bieden.
Doel en aanpak project ROVER telt de aanwezigheid van NS-personeel bij de toegangspoortjes en in de trein en beoordeelt de kwaliteit van de informatievoorziening na de BTS-proef.
Product / resultaat Inzicht in maatregelen die nodig zijn om de sociale veiligheid in treinen en op NS-stations met BTS-systeem te verbeteren. 28
OV-educatie voor basisscholen Probleem
TREIN, TRAM EN BUS: DE GEWOONSTE ZAAK
Fietsen naar school. En als het slecht weer is een reis met trein en
VAN DE WERELD
bus. Voor elk Hollands kind was dit tien jaar geleden de normaalste zaak van de wereld. Vandaag de dag zetten steeds meer ouders de
Aanvrager:
Stadsgewest Haaglanden
kinderen met de auto af bij school. En ook tijdens de vakanties en
Contactpersonen:
Rita Bakker, Jan Temorshuizen
in het weekend maakt de familie vaak gebruik van dit populairste
Telefoon:
070 750 16 40, 070 750 16 50
vervoermiddel. Gevolg: kinderen vinden het maar vreemd,
E-mail:
[email protected],
[email protected]
dat openbaar vervoer.
Internet:
www.haaglanden.nl
Soort project:
onderzoek & ontwikkeling
Uitvoering:
februari 2005 - oktober 2005
Oplossing Een OV-lespakket voor leerlingen van groep acht van de basisschool. Leerlingen doen in een vroeg stadium positieve ervaringen op met
Doel en aanpak project
het openbaar vervoer en vertellen hun ouders hierover. Dit kan
Openbaar vervoer interessant maken voor kinderen en hun ouders.
leiden tot gedragsverandering.
Stadsgewest Haaglanden en verkeersadviesbureau Diepens en Okkema ontwikkelen een lespakket, dat bij een aantal basisscholen in de Haagse regio wordt getest.
Product / resultaat Een lespakket dat acht tot tien jaar meegaat. In tien jaar tijd profiteren anderhalf miljoen kinderen ervan.
29
Syntus Plus Probleem
VOORUIT MET HET OV IN DE ACHTERHOEK
De Achterhoek is een regio met grote dunbevolkte gebieden, die niet rendabel zijn voor lijndiensten. Hierdoor dreigt het OV te verschralen.
Aanvrager:
OV-reizigers kunnen nu van verschillende vormen van personen-
Syntus BV en Regionaal Vervoers Centrum Achterhoek BV
vervoer gebruik maken. Denk aan de trein, de bus, maar ook aan de
Contactpersoon:
Peter Lensink
regiotaxi. Echter, deze verschillende vormen van vervoer sluiten niet
Telefoon:
0314 350 131
of onvoldoende op elkaar aan. Het gevolg is dat het uiterst lastig is om
E-mail:
[email protected]
een reis te plannen. Daarbij ondervindt de reiziger tevens ongemak
Internet:
www.syntus.nl
doordat er veel moet worden gewacht, overgestapt en omgereden.
Soort project:
praktijkexperiment
Resultaat is dat mensen eerder van het OV naar de auto overstappen
Uitvoering:
november 2004 - augustus 2006
dan andersom.
Oplossing Goede aansluitingen tussen de verschillende vormen van personenvervoer en een optimale reisinformatie aan de reiziger. OV-bedrijf Syntus boekte op dit vlak al eerder uitstekende resultaten door treinen busdiensten op elkaar aan te laten sluiten. Een wezenlijke schakel die echter nog ontbreekt is het vraagafhankelijke vervoer. Op dit moment zijn dit (regio)taxi diensten die autonoom opereren. De oplossing van het probleem is het volledig integreren van deze taxidiensten in het OV. Hierdoor wordt de regiotaxi geen alternatief voor het OV, maar is het een onderdeel van het OV. De ritplanning en afhandeling moeten daarbij voor het gevoel van de reiziger worden gecoördineerd vanuit één centraal punt. Hiertoe worden ook de 30
informatievoorziening en het betalingsverkeer gerekend.
Doel en aanpak project
Product / resultaat
Het verwezenlijken van een geïntegreerd OV systeem op de lijn
Het project moet leiden tot een totaalconcept van het OV in de
Lichtenvoorde/Groenlo/Eibergen waarmee vervoer op maat kan
Achterhoek. Dit nieuwe concept moet volledig dekkend zijn,
worden aangeboden als volwaardig alternatief voor de auto. Met de
betrouwbaar, klantvriendelijk en veilig. De autogebruiker in de
resultaten van het project werken Syntus en het Regionaal Vervoers
Achterhoek moet met volle overgave de overstap van auto naar
Centrum Achterhoek BV aan een complete uitrol in de Achterhoek
OV willen maken.
en Gelderland.
De aanvragers brengen eerst op relatief kleine schaal voorzieningen aan in de regiotaxi’s en bussen, de centrales en de haltes. Tevens implementeren ze nieuwe software. Daarmee kunnen de centrales ritten boeken, actuele gegevens verzamelen en een totaal pakket aan reizigersinformatie aan de klant bieden. Daarnaast worden haltevoorzieningen aangebracht die het OV overzichtelijker en comfortabeler moeten maken. Met een reizigersonderzoek en met medewerking van een onafhankelijk platform zullen de resultaten van het praktijkexperiment worden gewogen. Verbeterpunten die hieruit naar voren komen, worden gebruikt bij de opvolging.
31
De Nationale Taxibon Probleem
RITJE CADEAU
De taxi is één van de prettigste vervoerswijzen. Gauw gevonden en snel op de plaats van bestemming. Door de liberalisering van de
Aanvrager:
Drivers Box B.V.
markt is de taxi bovendien goedkoper geworden. Toch kan de taxi
Contactpersoon:
Simon Paagman
een zetje in de rug gebruiken.
Telefoon:
023 528 46 36
E-mail:
[email protected]
Oplossing
Soort project:
haalbaarheidsonderzoek
Een geschenkbon geeft een impuls aan het gebruik van de taxi.
Uitvoering:
april 2004 - december 2004
Bedrijven en particulieren kopen er één bij een groot aantal verkooppunten. De reiziger kan de bon ‘waar hij zich ook bevindt’ inleveren
Doel en aanpak project
bij alle taxistandplaatsen in Nederland.
Behoefte aan een Nationale Taxibon onderzoeken bij bedrijven en particulieren. Tweede onderzoeksvraag is of taxibedrijven en verkoopkanalen als kiosken de bon willen ondersteunen. Op basis van deze gegevens wordt besloten de Nationale Taxibon al dan niet in te voeren. Aanvrager Drivers Box werkt hierbij samen met het Koninklijk Nederlands Vervoer (KNV) en een aantal grote taxicentrales.
Product / resultaat Inzicht in de haalbaarheid van een taxibon.
32
Stroomlijning bezoekersstromen grootschalige evenementen Probleem
VERANTWOORD PILSJE PAKKEN TIJDENS POPCONCERT
Popconcerten en andere grootschalige evenementen trekken massa’s autoverkeer aan. Vaak zijn de locaties daarop niet berekend. Er is
Aanvrager:
Go Designers
bijvoorbeeld gebrek aan parkeerruimte. Veel mensen willen daarom
Contactpersoon:
Gijs Ockeloen
graag met de fiets, trein en bus naar het concert. Dan kunnen ze
Telefoon:
020 620 53 49
ook nog eens een paar pilsjes pakken. Maar het ontbreekt aan goed
E-mail:
[email protected]
OV of goede fietsstallingen.
Internet:
www.gotogo.nl
Soort project:
praktijkexperiment
Uitvoering:
juni 2004-1 januari 2005
Oplossing Betere voorzieningen voor duurzaam vervoer. Een promotiepakket voor fiets, trein en bus moet reizigers vervolgens over de streep
trekken van de aantrekkelijke voorzieningen gebruik te maken. Bijvoorbeeld door korting te geven op de toegangsprijs.
Doel en aanpak project Samen met evenementenbureau’s, gemeenten en reizigers worden actieplannen voor trein, fiets en carpool opgesteld.
Product / resultaat Drie pakketten voor alternatief vervoer, die getest zijn op twee locaties: een in de stad en een op het platteland.
33
Zero Friction II, platform mobiliteit Probleem
HET BESTE UIT DE PRAKTIJK VAN KETENMOBILITEIT
Bedrijventerreinen en bereikbaarheid. Dat gaat niet goed samen. Door autosolisme ontstaan files op de weg en parkeeroverlast.
Aanvrager:
Go designers
Bedrijven onderkennen het probleem en bieden hun werknemers
Contactpersoon:
Babette Hamburger
alternatieven aan. Deze zijn vaak beperkt.
Telefoon:
020 620 53 49
E-mail:
[email protected]
Oplossing
Internet:
www.gotogo.nl
Ketenmobiliteit. Een methode die de oplossing van het probleem niet
Soort project:
praktijkexperiment
zoekt in één vervoermiddel, maar verschillende modaliteiten bundelt
Uitvoering:
maart 2004 - maart 2006
en op elkaar afstemt in specifieke situaties. Dit vormt een goede basis voor een vervoerspakket, dat collectief wordt aangeboden aan bedrijven
aan bedrijfsfietsen, inclusief onderhoud en service. Of autodate,
en bedrijventerreinen. Werknemers kunnen kiezen uit talloze alter-
bedrijfstaxi’s en OV-abonnementen. Door hiervan gebruik te maken,
natieven voor de auto, die in de praktijk succesvol zijn gebleken. Denk
spaart de werknemer punten voor cadeaus.
Doel en aanpak project Met een vervoerspakket het werknemers makkelijker maken hun manier van reizen af te stemmen op omstandigheden als reisdoel, weer, files en parkeergelegenheid. Adviesbureau DOK Industrial Design/ Go Designers bundelt initiatieven op het gebied van ketenmobiliteit in een vervoerspakket en biedt deze aan bij verschillende bedrijven en bedrijventerreinen.
Product / resultaat Afname van het aantal solo-autokilometers naar bedrijventerreinen. 34
De Mobiliteitsmanager Probleem
ZUINIGE AUTO VAN DE ZAAK
Een auto van de zaak? Daar kun je duurzaam mee omgaan. De keuze voor een bepaald merk kan bijvoorbeeld van invloed zijn op het ben-
Aanvrager:
Leaseplan Nederland NV
zinegebruik. Af en toe de lease-auto laten staan en kiezen voor het
Contactpersoon:
Vincent Verstegen
openbaar vervoer komt het milieu ten goede. En wat te denken van
Telefoon:
036 527 10 75
zuinig rijgedrag? Helaas worden werknemers hier niet voor beloond,
E-mail:
[email protected]
omdat de regelingen voor lease-auto's hier niet op zijn toegesneden.
Internet:
www.leaseplan.nl
Soort project:
onderzoek & ontwikkeling
Uitvoering:
mei 2005 - december 2005
Oplossing De Mobiliteitsmanager; een systeem dat het mogelijk maakt werknemers financieel te belonen voor zuinig gebruik van de lease-auto
Doel en aanpak project
en gebruik te maken van andere vervoermiddelen. Met een Mobility
Leaserijders met financiële prikkels stimuleren tot zuinig rijgedrag en
Card kan de leaserijder gebruikmaken van het openbaar vervoer.
het maken van bewuste vervoerkeuzes. Aanvrager Leaseplan Nederland
Het systeem werkt via een website.
ontwikkelt een softwarepakket dat werknemer en werkgever inzicht biedt in kosten, zodat er bewuste keuzes gemaakt kunnen worden. Werkgevers zijn zo in staat de kosten van de lease-auto effectief te beheersen, terwijl zij tegelijkertijd aantrekkelijk blijven als werkgever.
Product / resultaat Een mobiliteitsadministratie die zowel werknemer als werkgever kostenbewust maakt.
35
TQ3 Mobility Solutions Probleem
VLIEGENSVLUG OP DE PLAATS VAN BESTEMMING
Niet zelden missen zakenmensen de aansluiting met hun vliegtuig omdat de wegen rond de luchthaven vol zijn. Dat, én de hoge parkeer-
Aanvrager:
TQ3 Travel Solutions Nederland BV
tarieven creëren een vraag naar alternatieve vervoermiddelen, zoals
Contactpersoon:
Heidi Speerstra
trein en taxi. Werkgevers willen graag tegemoet komen aan deze
Telefoon:
030 281 17 50
vraag, maar de grote administratieve lasten weerhouden ze ervan.
E-mail:
[email protected]
Internet:
www.tq3.nl
Oplossing
Soort project:
praktijkexperiment
Met de TQ3-kaart kunnen zakelijke reizigers kiezen uit verschillende
Uitvoering:
januari 2005 - juli 2005
vervoerswijzen voor het voor- en natransport van en naar de luchthaven. De TQ3-kaart is gekoppeld aan een creditcard. Zo vinden de
Doel en aanpak project
werkgevers alle nationale en internationale reiskosten terug op één
Onderzoeken of de TQ3-kaart aanslaat bij werkgevers en zakenreizigers.
factuur en één managementinformatie-rapport.
De kaart wordt geïntegreerd met de bestaande reiskaart Mobility Card. TQ3 voegt er een aantal extra mogelijkheden aan toe. Ook wordt er een koppeling gemaakt met een creditcard. Hiertoe past TQ3 zijn facturerings- en managementsysteem aan. Naast deze technische aanpassingen volgen de medewerkers van TQ3 een opleiding om de nieuwe dienst aan te bieden. Tijdens de proefperiode benadert TQ3 een groep klanten en biedt de TQ3 Mobility Card zes maanden lang aan. Daarna wordt het praktijkexperiment geëvalueerd.
Product / resultaat Introductie van de TQ3 Mobility Card bij 22.000 zakenreizigers.
36
Innovatief Mobiliteits Concept Probleem
WAT KOST MOBILITEIT?
Telewerken kan een stuk productiever zijn dan werken op kantoor. Denk aan tijdverlies door files. Structureel telewerk betekent ook: minder
Aanvragers:
Montefeltro B.V., Sapex, DTZ Zadelhoff, Q-park
werkplekken, minder parkeerplaatsen. Toch kunnen veel werknemers
Contactpersoon:
Daan van Egeraat
geen gebruik maken van telewerken en andere duurzame mobiliteits-
Telefoon:
06 53 40 63 27
concepten. Eén van de redenen is dat veel werkgevers niet op de hoog-
E-mail:
[email protected]
te zijn van de omvang en samenstelling van mobiliteitskosten. Ze kun-
Internet:
www.montefeltro.nl
nen geen goede vergelijking maken tussen verschillende vervoerswij-
Soort project:
onderzoek & ontwikkeling
zen en kiezen voor de meest voor de hand liggende mogelijkheden.
Uitvoering:
januari 2005 - september 2005
Oplossing
met verschillende vervoerswijzen realiseren. De kostenbesparing
Een rekenmodel. Bedrijven kunnen ermee bepalen welke maatregelen
moet voor werkgevers de doorslag geven.
ze kunnen nemen op gebied van mobiliteitsmanagement. Bovendien geeft het hulpmiddel inzicht in de kostenbesparingen die werkgevers
Doel en aanpak project Beperken van autosolisme. De aanvragers willen dit bereiken door werkgevers te attenderen op kostenbesparingen. Dat kan mobiliteitsmanagement aantrekkelijk maken. Tien bedrijven gaan het rekenmodel testen. Tevens wordt onderzocht hoe het instrument op de markt kan worden geïntroduceerd. Centraal staat het driedubbele streven naar kostenbesparing voor de werkgever, meer op het individu toegesneden arbeidsvoorwaarden voor de medewerker en minder autosolisme.
Product / resultaat Een werkend rekenmodel. 37
New Mobility Probleem
ELEKTRISCHE STADSAUTO’S
Werken in de stad is één ding. Er wonen een andere. Want je wilt je vrij kunnen bewegen. Rijen dampende auto’s passen daar niet bij.
Aanvragers:
TNO en Freewiel
Ze maken de stad slecht bereikbaar en de uitlaatgassen zijn niet
Contactpersonen:
Peter Joore
bevorderlijk voor de gezondheid.
Telefoon:
040 265 01 83
E-mail:
[email protected]
Oplossing
Internet:
www.tno.nl
Stadsbesturen maken het autogebruik duurder. Bijvoorbeeld met hoge
Soort project:
haalbaarheidsonderzoek
parkeertarieven. In plaats daarvan kunnen steden andere vervoers-
Uitvoering:
januari 2005 - januari 2006
vormen stimuleren. Bijvoorbeeld elektrische auto’s. Ze zijn schoon. Verhuur van elektrische auto’s op OV-locaties in de stad verminderen
Doel en aanpak project
bovendien de drukte op toegangswegen rond het centrum.
Bevorderen van de bereikbaarheid en leefbaarheid in steden door onderzoek naar verhuur van elektrische auto’s. De haalbaarheidsstudie richt zich niet alleen op technische aspecten, maar ook op effecten voor het milieu en acceptatie door de eindgebruikers. Ook geeft het onderzoek aan welke locaties geschikt zijn om een proefproject uit te voeren.
Product / resultaat Een gedetailleerde systeemschets van een verhuursysteem voor kleine elektrische voertuigen.
38
Motor(scooter)taxi Probleem
SUPERSNEL OP DE PLAATS VAN BESTEMMING
Supersnel langs rijen wachtende auto’s. Wie van vrijheid houdt, houdt van motoren en scooters. Ze zijn een mooie oplossing voor
Aanvrager:
De Motortaxi
files. Bovendien zijn ze vaak sneller en goedkoper dan auto’s en
Contactpersoon:
Ruud Kallenbach
taxi’s. Toch is de aanschaf van zo’n motor en scooter voor sommige
Telefoon:
0900 333 55 55
reizigers een rib uit het lijf.
E-mail:
[email protected]
Internet:
www.motortaxi.nl
Oplossing
Soort project:
praktijkexperiment
Een ritje achterop de motor(scooter)taxi. Speciaal bedoeld voor mensen
Uitvoering:
maart 2005 - maart 2006
die behoefte hebben aan een snel alternatief. Bijvoorbeeld treinreizigers die een motortaxi willen nemen om naar het NS-station te
Doel en aanpak project
reizen of uit de trein snel op de plaats van bestemming willen komen.
Belangstelling inventariseren voor motortaxi’s onder reizigers. Tijdens de proefperiode verhuurt De Motortaxi uit Amsterdam voor een klein bedrag zes motor(scooter)taxi’s aan zelfstandige motorchauffeurs.
Product / resultaat Inzicht in de vraag of een motor(scooter)taxidienst in de praktijk geschikt is voor toepassing in het personenvervoer. Het praktijkexperiment brengt tevens de risico’s in kaart die een succesvolle introductie van de taxidienst in de weg staan.
39
E-ticketing Probleem
OV-CHIPCARD VOOR BETAALGEMAK EN VEILIGHEID
Reizigers vinden het openbaar vervoer vaak niet veilig, comfortabel en klantgericht genoeg. Het betalen voor diensten en producten rond
Aanvrager:
Nederlandse Spoorwegen
het ov, is te omslachtig. Het openbaar vervoer is dus niet alleen gebaat
Contactpersoon:
Frits Beeftink
bij meer veiligheid maar ook meer betaalgemak voor de reiziger.
Telefoon:
030 235 48 15
E-mail:
[email protected]
Oplossing
Internet:
www.ns.nl
Het invoeren van een elektronisch betaalsysteem biedt veiligheid en
Soort project:
praktijkexperiment
betaalgemak. Deze ‘ov-chipcard’ vervangt op den duur de strippenkaart,
Uitvoering:
november 2003 – juli 2005
abonnementen en alle losse kaartjes. Sommige stations worden alleen toegankelijk via tourniquets of poortjes; op die stations gebruikt de
Doel en aanpak project
reiziger het betaalmiddel als toegangsmiddel. De overige stations
Testen of een elektronisch betaalsysteem het reizen met het openbaar
worden uitgerust met check-in-check-outpalen.
vervoer veiliger en makkelijker maakt. Als proeftraject dient de NS-lijn tussen Rotterdam CS en Hoek van Holland (de Hoekse lijn), in combinatie met de Rotterdamse metro en busexploitant Connexxion. Gebruikers van de ov-chipcard houden hun pasje voor een kaartlezer bij de poortjes of check-in-check-outpalen. Aan het eind van de reis doen zij dit weer. Een automatisch systeem schrijft het verschuldigde reisbedrag van de rekening af.
Product / resultaat Veiliger openbaar vervoer, met meer (betaal)gemak.
40
Social Traffic: easy rider Probleem
CARPOOLEN VIA INTERNET
Er komen steeds meer auto’s op de weg. Toename van files en dus ongewenste vertragingen is het gevolg. Bovendien wordt het milieu
Aanvrager:
Social Traffic B.V.
onnodig belast. Carpoolen klinkt als de ideale oplossing. Maar deze
Contactpersoon:
Simon Meijer
manier van samen reizen werkt niet optimaal. Er is een systeem
Telefoon:
06 46 08 24 68
nodig om rijders en meerijders met elkaar in contact te brengen.
E-mail:
[email protected]
Internet:
www.easy-rider.nl
Oplossing
Soort project:
praktijkexperiment
Het koppelen van carpoolers kan via een zogenaamd ’matchingsysteem’
Uitvoering:
mei 2004 - juli 2005
op internet. Deze manier van contact leggen tussen rijders en meerijders is zeer effectief. De deelnemers ontvangen een snelle reactie
Doel en aanpak project
op hun vervoerswensen. Bovendien krijgt carpoolen via dit systeem
Carpoolen is niet erg populair. Social Traffic wil het verschijnsel op een
een veiliger imago.
creatieve manier nieuw leven inblazen met een matchingsysteem voor carpoolers. Het programma bestaat uit een database, een afhandelingssysteem en een callcenter. Rijders en meerijders geven hun wensen via internet op. Deelnemers die ‘matchen’ worden bij elkaar gebracht. Daarnaast wordt een oplossing aangeboden voor praktische zaken. Bijvoorbeeld de berekening van de kilometervergoeding. Zo blijft iedereen tevreden. En worden de wegen wat leger. Het carpoolproject wordt getest in de regio Schiphol-Zuidas.
Product / resultaat Een systeem dat rijders en meerijders snel en effectief aan elkaar koppelt, waardoor carpoolen aantrekkelijk wordt. 41
Hospitax Probleem
ONBEZORGD VERVOER NAAR ZIEKENHUIZEN
De bereikbaarheid van ziekenhuizen laat te wensen over. Automobilisten ervaren parkeerkosten, volle parkeerplaatsen en drukte op de wegen.
Aanvrager:
Advier BV
Bezoekers die reizen met het openbaar vervoer worden geconfronteerd
Contactpersoon:
Frank ten Wolde
met het wegvallen van verbindingen en minder treinen en bussen
Telefoon:
015 214 05 71
tijdens de spits.
E-mail:
[email protected]
Internet:
www.hospitax.nl
Oplossing
Soort project:
praktijkexperiment
Bezoek aan ziekenhuizen kenmerkt zich door vaste aankomsttijden.
Uitvoering:
juni 2004 - juni 2005
Dat biedt goede mogelijkheden om het verkeer te bundelen. Dat gaat zo. Via een landelijk telefoonnummer of een internetsite vraagt de
Doel en aanpak project
bezoeker een rit aan. Hij wordt op het afgesproken adres opgehaald
Testen of zo’n vervoerssysteem bij ziekenhuizen zinvol is. Hospitax
en op tijd bij het ziekenhuis afgeleverd. De terugreis wordt op
verzamelt de ritaanvragen en bundelt die naar regio of ziekenhuis.
dezelfde manier geregeld.
Een automatische telefooncentrale sluist de aanvragen door naar de aangesloten taxi’s, die voor het vervoer zorgen. De prijs is een vast bedrag per ophaaladres voor maximaal twee reizigers. De kosten concurreren met die van de auto.
Product / resultaat Inzicht in het effect van gecoördineerde vervoersstromen naar ziekenhuizen.
42
Optimalisatie vervoer van zieken en gehandicapten Probleem
EFFICIËNT ZIEKENVERVOER
Steeds meer kleine lokale ziekenhuizen verdwijnen. Ze gaan op in grote academische instellingen, die hun regionale taak overnemen. De
Aanvrager:
MM Logistiek BV
afstand naar het ziekenhuis is daardoor langer geworden. Het zieken-
Contactpersoon:
Peter Hubens
vervoer is niet op deze ontwikkeling berekend. Veel taxi’s rijden in
Telefoon:
046 458 20 00
een afgebakend lokaal en regionaal vervoersgebied en opereren los
E-mail:
[email protected]
van elkaar. Inefficiënt dus.
Internet:
www.mmlogistiek.nl
Soort project:
praktijkexperiment
Uitvoering:
maart 2004 - december 2006
Oplossing Een landelijke centrale die het ziekenvervoer coördineert. Het koppelt het vervoersaanbod met de beschikbaarheid en capaciteit van taxi’s.
Doel en aanpak project Onderzoeken of een landelijk coördinatiepunt problemen met de bereikbaarheid van ziekenhuizen kan oplossen. In overleg met zorgverzekeraars, ziekenhuizen en gebruikers start MM Logistiek een callcenter. Via een telefoonnummer reserveren reizigers een rit. Een voorbeeld. Een taxi vervoert een patiënt naar een ziekenhuis. Die wil na een uur weer opgehaald worden voor de reis naar huis. De landelijke centrale zorgt ervoor dat er op tijd vervoer klaarstaat.
Product / resultaat Een service die de bereikbaarheid van ziekenhuizen verbetert.
43
Mobiliteitsbeheersing bouwondernemingen Probleem
WOON- EN WERKLOCATIE DICHT BIJ ELKAAR
Bouwvakkers hebben een afwisselend beroep. De ene dag werken ze in Groningen, de andere dag in Maastricht. De werklocatie verschilt
Aanvrager:
Brouwer Personeel BV
vaak per project. Het is leuk om af en toe wat afwisseling te hebben,
Contactpersoon:
Martin Latupeirissa
maar een lange reistijd gaat je niet in de koude kleren zitten. En voor
Telefoon:
010 225 05 66
de werkgever kunnen de kosten voor woon-werkverkeer flink oplopen.
E-mail:
[email protected]
Internet:
www.vos-partners.nl
Oplossing
Soort project:
haalbaarheidsonderzoek
Een systeem om werklocaties beter af te stemmen op de woonlocaties
Uitvoering:
maart 2005 - augustus 2005
van het bouwplaatspersoneel. Naast reisafstand en reistijd wordt onder andere ook rekening gehouden met de ervaringen van het
Doel en aanpak project
bouwpersoneel en de CAO-afspraken.
Vermindering van reiskosten, reistijd en reiskilometers. Bij uitzendorganisatie Brouwer Personeel wordt een planningssysteem ontwikkeld en in de praktijk gebracht. Het model is ook toepasbaar voor andere werkgevers in de bouw.
Product / resultaat Een aanzet voor een model dat ervoor zorgt dat bouwplaatspersoneel zo weinig mogelijk kilometers hoeven te maken naar hun werklocatie.
44
Dynamische uitgiftepunten voor deelauto’s Probleem
AF EN TOE EEN AUTO
Een deelauto is een ‘af en toe’-auto die je kunt gebruiken zonder de bezitter ervan te zijn. Reserveren kan via internet en de telefoon.
Aanvrager:
Collect Car B.V.
Probleem is dat elke deelauto een speciale parkeerplaats nodig heeft.
Contactpersoon:
Gijs van Lookeren Campagne
De vergunningprocedure bij de gemeente neemt hiervoor te veel tijd in
Telefoon:
010 476 24 47
beslag om tijdig te voldoen aan de vraag van geïnteresseerde burgers.
E-mail:
[email protected]
Internet:
www.greenwheels.nl
Oplossing
Soort project:
onderzoek & ontwikkeling
Het kan ook anders door de deelauto’s niet meer op vaste deelauto-
Uitvoering:
maart 2005 - januari 2006
plaatsen te stationeren. De gebruiker parkeert de auto op een gewone plek bij de plaats van bestemming. Een leuk idee, maar hoe weet de
bieder Collect Car gaat het wagenpark voorzien van GPS. Dit systeem
volgende gebruiker waar hij zijn deelauto kan vinden? Autodate-aan-
registreert de plaats waar de auto zich bevindt en stuurt de gegevens door naar de website van Collect Car. Via de site voeren klanten hun postcode in. Vervolgens zien ze waar ze een deelauto kunnen vinden.
Doel en aanpak project Ontwikkelen van een nieuwe techniek, waardoor Collect Car snel nieuwe deelauto’s en extra parkeerplaatsen kan realiseren. Na enkele technische aanpassingen, wordt het systeem bij een aantal deelnemers getest.
Product/resultaat Een flexibel parkeersysteem voor deelauto’s. 45
Corus vraaggestuurd bedrijfsvervoer Probleem
FLEXIBEL VAN EN NAAR DE WERKPLEK
Zo’n 3.000 werknemers van Corus Staal reizen dagelijks met de bus naar hun werk. Corus zorgt voor de coördinatie van de busdiensten en huurt
Aanvrager:
Corus Staal B.V.
de voertuigen bij vervoerders. Het autobezit onder de werknemers
Contactpersoon:
Jan Maas
neemt echter nog toe, waardoor de continuïteit van dit bedrijfsvervoer
Telefoon:
0251 495 990
gevaar loopt. Autonome stijging van vervoerkosten en mogelijke
E-mail:
[email protected]
bezuinigingen zijn andere factoren die Corus nopen om te zien naar
Internet:
www.corusgroup.com
een aanpak die de toekomst van dit vervoersysteem beter garandeert.
Soort project:
onderzoek & ontwikkeling
Uitvoering:
november 2004 - november 2005
Oplossing Een collectief vervoersysteem dat is afgestemd op de vraag van de
die op hun situatie is afgestemd. Corus gaat alleen betalen voor de
werknemers. Medewerkers kunnen kiezen uit diverse soorten vervoer
werkelijk afgenomen capaciteit.
Doel en aanpak project Ontwikkelen van een vraaggestuurd collectief vervoersysteem voor werknemers van Corus en omringende bedrijven, inclusief een beschrijving van benodigde organisatorische en administratieve processen en de communicatie rondom het systeem. Corus test het vervoersysteem intern onder potentiële gebruikers. Daarna wordt het systeem gebouwd en in gebruik genomen.
Product / resultaat 46
Een beschrijving (PvE) van een vraaggestuurd collectief bedrijfsvervoer.
SenterNovem • is ontstaan uit een fusie tussen Senter en Novem • voert beleid uit voor verschillende overheden op het gebied van innovatie,
Mobiliteitsmanagement
energie & klimaat en milieu & leefomgeving en draagt zo bij aan innovatie en duurzaamheid • Meer informatie: www.senternovem.nl
Mensen reizen steeds meer. Voor hun werk, maar ook in hun vrije tijd. Lange files, druk op het milieu en overvolle treinen zijn dagelijkse realiteit.
Juliana van Stolberglaan 3
Catharijnesingel 59
Wat kunnen we hier tegen doen?
Postbus 93144
Postbus 8242
Samen met u gaat SenterNovem de strijd aan door
2509 AC Den Haag
3503 RE Utrecht
middel van MobiliteitsManagement. Dit is een
Telefoon 070 373 50 00
Telefoon 030 239 34 93
samenhangend geheel van (verleidende) activiteiten
Telefax
Telefax
070 373 51 00
030 231 64 91
gericht op het beïnvloeden van (duurzame) gedragsalternatieven ten aanzien van verplaatsings-
Swentiboldstraat 21
Dokter van Deenweg 108
behoeften, vervoerwijzekeuze en efficiëntie van
Postbus 17
Postbus 10073
verplaatsingen. In het programma Mobiliteits-
6130 AA Sittard
8000 GB Zwolle
Management worden innovatieve reismogelijk-
Telefoon 046 420 22 02
Telefoon 038 455 35 53
heden ontwikkeld om dit gestalte te geven.
Telefax
Telefax
046 452 82 60
www.senternovem.nl
[email protected]
Hoewel deze publicatie met de grootst mogelijke zorg is samengesteld, kan SenterNovem geen enkele aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele fouten. Bij publicaties van SenterNovem die informeren over subsidieregelingen geldt dat de beoordeling van subsidieaanvragen uitsluitend plaatsvindt aan de hand van de officiële publicatie van het besluit in de staatscourant.
038 454 02 25
3MOBI05.02