M~KB
UNETO-VNI
Nederland
Zijne excellentie H.G.J. Kamp Minister van Economische Zaken Postbus 20401 2500 EK Den Haag
Briefnummer
15/10.625/WG/Abr
Den Haag
23 apri12015
Onderwerp
Telefoonnummer
Marktverstorende werking van de Warmtewet
070-3490365 E-mail
o~ ede(c~vnoncw-mkb.nl f.teeling a,uneto-vni.n]
Excellentie, MKB-Nederland en LTNETO-VNI, de ondernemersorganisatie voor de installatiebranche, maken zich ernstige zorgen over de marktverstorende werking van de Warmtewet. Het betreft de bepaling in de Wanntewet die stelt dat levering van "warmtewisselaars" aan kleinverbruiker op een warmtenet is voorbehouden aan de energieleverancier. Voor de consument wordt bij aanschaf van een warmtewisselaar hierdoor de keuze tot één aanbieder beperkt. Dat kan niet de bedoeling zijn van een wet die juist tot doel heeft deze kleingebruiker te beschermen tegen het monopolie van de warmteleverancier. De installatiebedrijven die actief zijnop deze markt lopen als gevolg van deze bepaling in de Warmtewet omzet mis. Er is er geen gegronde redenen om af te wijken van het vrijemarktprincipe. Voor het essentieel functioneren van het gehele warmtenet is het niet noodzakelijk om de levering van warmtedistributie-units na het overdrachtspunt exclusief voor te behouden aan de warmteleverancier. De functie van de warmtedistributie-unit na het afleverpunt is immers vergelijkbaar met die van een cv-ketel in een gasnet. En ook daar is sprake van een vrije markt. Bovendien heeft de warmteleverancier geen prikkel om de consument de meest energiezuinige warmtewisselaars aan te bieden; de warmteleverancier verdient immers meer bij een hoger warmteverbruik. MKB-Nederland en LJNETO-VNI hebben kennisgenomen van de Warmtevisie van het kabinet (Tweede Kamer, vergaderjaar 2014-2015, 30 196, nr. 305) waarin wordt aangekondigd dat de Warmtewet integraal geëvalueerd en herzien zal worden. Wij Malietoren / Bezuidenhoutseweg 12 /Postbus 93002 / 2509 AA Den Haag www.vno-ncw.nl / 070349 03 49 / www.mkb.nl / 070 349 09 09
M~~KB
UNETO-VNI
Nederland
Blad
2
vragen u met klem hierbij de problematiek rondom het monopolie op de levering van warmtewisselaars te adresseren. Warmtewet: monopolie warmteleveranciers bij levering warmtewisselaar Gebruikers van externe warmte zijn gebonden aan één warmteleverancier. De Warmtewet is per 1 januari 2014 inwerking getreden en beschermt kleingebruikers (tot 100 kW) van externe warmte tegen (te) hoge kosten. Hierbij geldt het NMDA-principe, niet-meer-dan-anders met als kostenreferentie een gasinstallatie en een cv-ketel. Artikel 8 van de Warmtewetstelt dat de levering van warmtewisselaars is voorbehouden aan de warmteleverancier. Deze bepaling is opgenomen in de Warmtewet naar aanleiding van een amendement van het lid Leegte (Tweede kamer, vergaderjaar 20122013, 32 839, nr. 12). Het betreffende amendement spreekt van (niet nader omgeschreven) veiligheidsoverwegingen als reden om de warmteleveranciers het alleenrecht te geven op levering van warmtewisselaars. De eventuele effecten van dit amendement zijn ten tijde van besluitvorming niet onderzocht. Situatieschets: wat is een warmtewisselaar? Een "warmtewisselaar" bestaat in vrijwel alle gevallen uit: Aansluiting met meetinrichting: een aansluiting op het warmtenet van de warmteleverancier, direct nabinnenkomst in de woning, bestaande uit aansluitleidingen van de leverancier met inbegrip van twee hoofdafsluiters, een meetinrichting en alle andere door de leverancier in de leiding aangebrachte apparatuur (voelers in de aanvoer-, en retourleiding); 2. Overdrachtspunt: het overdrachtspunt tussen de aansluiting en de wanntedistributie-unit.
3. Warmtedistributie-unit: verbonden met de binneninstallatie en het samenstel van leidingen en toebehoren, verwarmingstoestellen bestemd voor het afgeven van warmte voor ruimteverwarming en/of verwarming van warmtapwater. "Warmtewisselaar" ~ ~1
~ 2 t
Geen gegronde reden voor monopolie warmtedistributie-unit: veiligheid niet in het geding MKB-Nederland en LTNETO-VNI zien geen gegronde redenen om de installatiebedrijven uit te sluiten van levering van warmtedistributie-units.
UNETO-VNI
MKB
Blad
3
Het amendement van het lid Leegte stelt dat naar analogie van de Gas- en Elektriciteitswet 1998 dat er vanuit veiligheidsoverwegingen voor is gekozen om van de levering van warmtewisselaars een monopolietaak voor de leverancier te maken. Deze vergelijking gaat echter grotendeels mank; artikel 8 van de Warmtewet heeft juist een situatie gecreëerd die sterk afwijkt van de Gas- en Elektriciteitswet 1998. Niet alleen de levering van de aansluiting met meetinrichting, maar ook de levering van de warmtedistributie-unit wordt namelijk tot de monopolietaak van de warmteleverancier gerekend (zie situatieschets hierboven). Dat de aansluiting met meetinrichting in een warmtenet tot de monopolietaak van de warmteleverancier behoren is juist. Voor de veiligheid en leveringszekerheid van het warmtenet is het belangrijk om over de juiste informatie te beschikken. Tot zover klopt de analogie met de Gas- en Elektriciteitswet 1998, want ook bij gas en elektriciteit vallen behoren de meters tot de monopolietaak van (in dat geval) de netbeheerders. Vanuit veiligheidsoverwegingen is er geen reden om de warmtedistributie-unit tot de monopolietaak van de energieleverancier te rekenen. Het functioneren van een individuele warmtedistributie-unit als heeft geen impact op het functioneren van het warmtenet als geheel. Een slecht functionerende warmtedistributie-unit brengt geen risico's met zich mee voor andere gebruikers op het warmtenet of voor de stabiliteit van dit warmtenet. De nadelige gevolgen zijn voor de individuele gebruiker: een hogere rekening door warmteverlies of wateroverlast. Deze situatie kan het beste vergeleken worden met een gasinstallatie met een gasmeter en een verwarmingsketel. Hierbij valt de levering en het beheer van de gasmeter onder de verantwoordelijkheid van de netbeheerder en heeft de klant (eigenaar van de gasinstallatie vanaf de meter) voor de cv-ketel de keuzevrijheid om voor plaatsing, onderhoud en beheer te kiezen uit meerdere installatiebedrijven. Net zoals bij een Cvketel en gasmeter zijn bij een warmtewisselaar de functies (en levering) van warmtemeter en warmtewisselaar van elkaar te scheiden. Geen marktwerking: negatieve gevolgen voor consumenten en installatiebranche Het monopolie van warmteleveranciers op levering van warmtedistributie-units heeft negatieve gevolgen voor zowel de kleinverbruiker op het warmtenet (de consument) als op de installatiebedrijven die actief zijn op deze markt. Consument: geen keuze voor leverancier en mogelijk hogere energierekening De consument wil goede verwarming voor lage kosten, zowel voor de levering van warmte als voor installatie en onderhoud van de warmtedistributie-unit. De beste bescherming voor de consument is de werking van de markt. Door de levering van de warmtewisselaar bij de monopolietaak van de warmteleverancier te betrekken wordt de keuzevrijheid van de consument drastisch ingeperkt.
~~
UNETO-VNI
~~~~CB Nederland
a~aa
4
Een ander probleem voor de consument is dat de warmteleverancier geen prikkel heeft om de consument de meest energiezuinige warmtewisselaars aan te bieden; de warmteleverancier verdient immers meer bij een hoger warmteverbruik door de consument. De consument loopt zo het risico opgezadeld te worden met het een minderefficiënte warmtedistributie-unit, wat een hogere energierekening tot gevolg kan hebben. Installatiebedriiven: verlies marktaandeel en banen Voor installatiebedrijvenbetekent dit dat zij geen rol meer kunnen spelen in die markt, of alleen nog maar indirect via de warmteleverancier. Deze grote monopolisten hebben veel macht en beheersen daarmee niet alleen de markt van het aansluiten van stadsverwarming, maar uiteindelijk ook die van service en onderhoud. Dat kost deze bedrijven flinke omzet (zie situatieschets hieronder). Situatieschets: markt en werk~ele~enheid warmtedistributie-units Nederland telt ca. 550.000 stadsverwarmingsaansluitingen. Een aansluiting bestaat uit een energiemeter en een warmtedistributie-unit voor ruimteverwarming en/of warmtapwater, inclusief de regeling. Technische levensduur van de warmtedistributieunit is ca. 15 tot 20 jaar. Prijs voor vervanging van deze unit (combitoestel, incl. montage) bedraagt ca. € 1600,- Incl. btw. Vervangingsmarkt bij ca. 5 %; 550.000 0,05 * €1600,- > 44 miljoen euro. Geschat aantal arbeidsplaatsen: ca. 600 — 1000.
Warmteleveranciers hebben vaak al langlopende contracten met vaste partners, soms gaat het hierbij om dochterbedrijven. Hierdoor staan met name de kleinere mkbbedrijven in de installatiebranche straks mogelijk buitenspel. Installateurs stellen nu het vervangingsmoment nu zo lang mogelijk uit, omdat zij dan naar verwachting definitief hun klanten kwijt zijn aan de energieleveranciers. Immers, de partij die de warmtedistributie-unit niet meer plaatst, verliest naar alle waarschijnlijkheid ook het werk bij service en onderhoud. Misschien worden ze via de leverancier alsnog ingehuurd tegen een lager tarief, maar misschien ook niet. In ieder geval is hun marktpositie is zwaar beschadigd door de huidige wetgeving. Om dit kracht bij te zetten hebben wij één van onze leden gevraagd zijn realiteit voor u te beschrijven in een brief die u als bijlage aantreft. Het bedrijf is bereid om meer toelichting te geven in een persoonlijk gesprek. Toch is de naam van het bedrijf niet weergegeven in de brief in verband met hun marktpositie die onder druk staat. Oplossing: maak onderscheid tussen meetinrichting en warmtedistributie-unit MKB-Nederland en LTNETO-VNI stellen de volgende oplossing voor: Laat het alleenrecht voor de levering van de meetinrichting voorbehouden zijn aan de warmteleverancier. Biedt daarnaast de consument keuzevrijheid voor wat betreft de te kiezen partij voor aanschaf, huur en onderhoud van de warmtedistributie-unit. Hiermee
MKB
UNETO-VNI Blad
5
ontstaat een situatie die vergelijkbaar is aan die voor consumenten met een cv-ketel. Net als bij de gas- en elektriciteitsmeter kan er mogelijk gebruik worden gemaakt van verzegeling. Deze oplossing kan eenvoudig worden gerealiseerd bij de aanstaande herziening van de Warmtewet. Echter, aangezien deze herziening van de Warmtewet nog even op zich laat wachten, vragen wij u ook om zo spoedig mogelijk een passende oplossing te vinden voor de situatie die in de tussentijd bestaat. Deze bedrijven en hun klanten kunnen niet wachten tot 2017. Vanzelfsprekénd zijn wij bereid om op bovenstaande nadere toelichting te geven op bovenstaandé en mee te werken aan het vinden van een oplossing. r ;
Met vriende~ijlce gro t,
t
~ ~~~_~ D s•'T' Sie a MBA vo4rzt~er LTNETO-VNI
j ~ ~v
~ ~— ~~ S n v orzi er -Nederland
