Missie
Het overdragen van de geschiedenis van scheepvaart en scheepsbouw binnen en vanuit Nederland met nadruk op Rotterdam en omgeving, aan een breed publiek en toekomstige generaties door middel van (a) persoonlijke, materiële en virtuele publieksoverdracht met extra aandacht voor jongeren, (b) uitbouw en beheer van de maritiem historische collectie en (c) toegepast wetenschappelijk onderzoek.
Mission
The transmitting of the history of shipping and ship building within and from the Netherlands with emphasis on Rotterdam and surroundings, to a broad public and future generations, through means of (a) personal, material and virtual interpretation, with special attention for youth, (b) expansion and management of the maritime-historical collection and (c) related research.
2
3
Inhoudsopgave
Woord vooraf
4
Presentatie en evenementen
6 7 11 12 13
Tentoonstellingen Museumschip Buffel Educatie Evenementen
Collectie Bijzondere aanwinsten Restauraties
Organisatie
14 15 16
Samenwerkingsverbanden
18 18 19 20
Summary of annual report
22
Verkort financieel verslag
24
Raad van Toezicht Organisatiestructuur
4
Woord vooraf
‘Actie op alle fronten’ karakteriseert het jaar 2007 in het Maritiem Museum Rotterdam. Actie richting onze bezoekers met een spetterende Museumnacht, spraakmakende nieuwe tentoonstellingen zoals ‘MainPort Live’, ‘het Berlin Drama’, ‘Zoute dromen’ én een drukbezocht debaten evenementenprogramma. Maar ook intern was er veel activiteit, met de start van het INK kwaliteitstraject, de invulling van een sleutelpositie door de komst van een nieuw Hoofd Collecties, de ontwikkeling van een vernieuwend meerjarenbeleidsplan 2009 – 2012 en de eerste fase van de renovatie van het museumschip ‘Buffel’. Gastvrij, verrassend en het bieden topkwaliteit voor een breed publiek, dat is de insteek van het museum in de vertaling van de doelstellingen zoals vastgelegd in de afspraken met broodheer en collectie-eigenaar Gemeente Rotterdam. Het publiek pikt dit op. Ondanks het feit dat de ‘Buffel’, één van de vooraanstaande attracties van het museum, vanaf 30 juli gesloten was, steeg het aantal bezoekers in 2007 (122.559) met acht procent ten opzichte van 2006.
6
7
Presentatie en evenementen MainPort Live
De centrale vraag die het Maritiem Museum
Vanaf 3 maart 2007
zichzelf in 2007 heeft gesteld is: “Hoe vertalen wij de maritiem-historische geschiedenis rondom
Het Maritiem Museum Rotterdam
Rotterdam is als havenstad bekend
werkers ... dit speelt zich steeds verder
van zowel het hedendaagse als histori-
kent geen vaste opstelling. In 2007
over de hele wereld. Maar wat merken
van het centrum af.
sche havengebied, licht en geluidsfrag-
de collectie in verhalen die het publiek van nu
presenteerde het vier semi-permanente
inwoners van Rotterdam nog van hun
boeien?” Dit resulteerde in een pluriform aanbod
tentoonstellingen: de ‘Holland
haven? De oude stadshavens hebben
De tentoonstelling ‘MainPort Live’ belicht
de activiteit in de Rotterdamse haven
Amerika Lijn’, ‘Schatten van Nedlloyd’
vrijwel allemaal een andere bestemming
op eigentijdse wijze alle facetten van
‘real-time’ is te volgen. Hiermee brengt
van presentaties waarin aansluiting op de
en ‘Professor Plons’. De Rotterdamse
gekregen, grote schepen komen de rivier
de haven; zowel heden als verleden.
het Maritiem Museum het ritme van
belevingswereld van verschillende publieksgroepen
havenpresentatie, de vierde semi-
niet meer op. De maritieme bedrijvigheid:
‘MainPort Live’ is een multimediale pre-
de wereldhaven terug in het hart van
permanente tentoonstelling, werd
massale op- en overslag, zeeschepen,
sentatie waarin door middel van unieke
Rotterdam.
is gezocht vanuit een brede maatschappelijke
ingrijpend geactualiseerd onder de titel
havenkranen, ruim 60.000 havenmede-
filmopnamen, een imposante maquette
context en actualiteit. Hierbij is veel aandacht
heeft het museum drie exposities met
besteedt aan persoonlijke, materiële en virtuele kennisoverdracht en aan jongeren in het bijzonder.
‘MainPort Live’ heropend. Daarnaast een looptijd van respectievelijk vier en twaalf maanden gerealiseerd waarvan een aantal ook in 2008 te zien is.
menten en de dynamische havenkaart
8
9
Bezoeker aan het woord:
Het Berlin Drama - Scheepsramp op de Hoek
Zoute dromen- Short Sea Shipping
5 april 2007 t/m 2 maart 2008
29 september 2007 t/m 8 maart 2009
Nick Schroor (30) komt uit Sidney, Australië en bezoekt het museum met zijn Nederlandse familie. “Ik heb een fascinatie voor de
Op donderdagnacht 21 februari 1907
Precies honderd jaar later laat het
besteedt aan de mediahype die de ramp
Het Maritiem Museum biedt met de
ningen, hun verlangen naar vrijheid en te
scheepvaart en het water. In Sidney
woedt op de Noordzee een zware
Maritiem Museum het publiek deze
in 1907 veroorzaakte en de politiek-
tentoonstelling ‘Zoute Dromen’ een kijkje
varen waar het schip de lading brengt.
runde ik een tijd het restaurant in
storm. De veerboot ‘Berlin’ nadert
scheepsramp opnieuw beleven.
maatschappelijke gevolgen, zoals het
in de keuken van de hedendaagse kust-
De verschillende werelden van de grote
het Maritiem Museum daar, ik kwam
de haven van Hoek van Holland. Aan
In tegenstelling tot veel andere
instellen van de Schepenwet in 1909.
vaart, een branche met een geheel eigen
rederijen en die van de kapitein-
daar graag. Ik ben voor het eerst in
boord bevinden zich 143 opvarenden.
tentoonstellingen stonden er weinig
Het gereconstrueerde verhaal van de
karakter en van grote betekenis voor de
eigenaar, alhoewel beiden dikwijls voort-
het Maritiem Museum Rotterdam.
Het is een bont gezelschap van Duitse
authentieke objecten ter beschikking;
scheepsramp is voor een breed publiek
Nederlandse economie. Wie zich verdiept
gekomen uit familiebedrijven, worden
De diversiteit van dit museum vind ik
operazangers en –zangeressen, een
die zijn namelijk samen met het schip
toegankelijk gemaakt door middel van
in de moderne kustvaart komt terecht in
hierbij uitgelicht. In de tentoonstelling
indrukwekkend”.
alleen reizend jongetje van 12 jaar, maar
vergaan. De tentoonstelling was vooral
licht, geluid, beweging en suggestie in
een kosmopolitische, dynamische wereld
komen naast de routes die de schepen
ook enkele belangrijke zakenlieden,
gebaseerd op de persoonlijke verhalen
een tentoonstelling waarbij de beleving
die zich in hoog tempo ontwikkelt. Om
afleggen ook de diverse soorten lading
zoals de bekende autofabrikant Spijker.
van de opvarenden, opgetekend uit
voorop stond.
deze wereld goed te kunnen presenteren
en de verschillende scheepstypen aan
Plotseling slaat het schip op de pier. Op
de mond van kleinkinderen en achter-
aan publiek is samengewerkt met
bod. Voor insiders is deze tentoonstelling
dat moment voltrekt zich een van de
kleinkinderen. Hun gereconstrueerde
verschillende kleine en grote rederijen.
een feest van herkenning, voor anderen
grootste drama’s voor onze kust. Het
verhaal is op een realistische manier
Als rode draad door de tentoonstelling
is het een ontmoeting met de kustvaart
schip breekt in tweeën. De dagen erna
vormgegeven. Bezoekers werden
lopen de jongensdromen van de beman-
– short sea shipping - van nu.
spoelen tientallen lichamen aan. Bijna
meegenomen op deze laatste reis van de
niemand overleeft het; na drie dagen
‘Berlin’, en maakten kennis met enkele
kunnen slechts 15 mensen worden gered
passagiers. Tevens werd er aandacht
uit de kolkende zee…
V.l.n.r. Plaatsvervangend Commissaris van de Koningin Mr. F.D. van Heijningen, permanent lid van de Onderzoeksraad voor Veiligheid Prof. Mr. P. van Vollenhoven en burgemeester van Rotterdam Mr. I.W. Opstelten tijdens de opening van de tentoonstelling.
10
11
Kortlopende tentoonstellingen
Renovatie museumschip Buffel
Een drietal kortlopende tentoonstellingen stond in de Prins Hendrikzaal. Het ramtorenschip Zr. Ms. ‘Buffel’ werd in 1868 in Glasgow gebouwd in opdracht van de Koninklijke Marine. Het schip deed tot 1894 dienst in het kader van de kustverdediging. Als gevolg van de snelle technische ontwikkelingen in die tijd werd de voorsprong van het revolutionaire ontwerp van de ‘Buffel’ als ijzeren ramschip met een draaibare geschutstoren snel ingehaald. In 1896 werd de ‘Buffel’ dan ook omgebouwd tot logementschip. In 1974 kocht de Gemeente Rotterdam het schip aan met hulp van de ‘Vrienden van de Buffel’. Nadat het in oude staat was teruggebracht, werd het in 1979 afgemeerd in de Leuvehaven en ingericht
Rotterdam – Hamburg
Leuk voor thuis:
80 jaar Waterkampioen
als museumschip. Bijna dertig jaar en
16 februari t/m 24 juni 2007
30 juni t/m 7 oktober 2007
13 november t/m 10 februari 2008
enkele miljoenen bezoekers later wordt
Een haven is altijd in beweging. Het is
Tot ver in de twintigste eeuw was reizen
In 2007 bestond het ANWB tijdschrift
voor een renovatie die 9 maanden zou
een stad binnen een stad, met eigen
op zee iets bijzonders. Reizigers namen
Waterkampioen 80 jaar. Het Maritiem
gaan duren.
geluiden, geuren en emoties. Imposante
souvenirs zoals kofferlabels, folders,
Museum Rotterdam wijdde een tentoon-
oceaanreuzen, immens grote kranen
suikerzakjes en menukaarten mee naar
stelling aan de belangrijke rol die het
De fraaie en historische elementen van
en volgeladen binnenschepen bepalen
huis. Thuis werden die dikwijls verwerkt
tijdschrift in deze periode heeft geleverd
het schip, zoals de ingerichte officiers-
het beeld. Dat geldt niet alleen voor
in een plakboek. Met de expositie ‘Leuk
aan de ontwikkeling en popularisering
verblijven en de unieke scheepsdecora-
De 9 meter hoge, 10 ton zware schoorsteen werd van het schip gelicht, op een ponton gezet en naar het
Rotterdam maar voor elke haven van
voor Thuis’ liet het museum reisverhalen
van de watersport. Deze was tot aan het
tie, zijn met de renovatie gehandhaafd
dok vervoerd om gezandstraald en geschilderd te worden.
enige omvang, waar ook ter wereld.
zien aan de hand van deze bewaarde
begin van de 20ste eeuw voorbehouden
en aangevuld met historische objecten
En het geldt niet alleen vandaag de
knipsels, foto’s en souvenirs. Diverse
aan de welgestelde burgerij, die tijd en
om het leven aan boord te illustreren.
dag, maar ook zeker in het verleden.
landen en rederijen kwamen hierbij aan
geld had om te spelevaren. Pas vanaf de
Het teakhout, dat in de pacifistische
Het Maritiem Museum heeft met de
bod. Zo ontstond er een overzicht van
jaren twintig kwam daar heel langzaam
jaren zeventig werd aangebracht op de
tentoonstelling ‘Rotterdam- Hamburg’
verschillende vormen van bedrijfsdruk-
verandering in. In de eerste en laatste
geschutstoren om het marinekarakter
de verrassende overeenkomsten tussen
werk. De oorspronkelijke informatieve
weken van de tentoonstelling was in de
van het schip te verhullen, werd verwij-
De ijzeren ‘Buffel’ heeft vanouds
de havensteden tijdens de jaren vijftig
functie van het drukwerk werd door de
entreehal van het museum tevens de
derd en de originele stijl van het oorlogs-
een houten dek dat voortdurend
van de vorige eeuw laten zien. Twee
passagiers veranderd in een bewaar-
redactieboot van de Waterkampioen,
schip werd hersteld. De geschutstoren
een bron van zorg is. Het wordt
fotografen, Cas Oorthuys uit Rotterdam
functie, oftewel - van reclame naar
de 7,5 meter lange Folkboot ‘Marina’ uit
van de ‘Buffel’ kreeg zijn zwarte oorlogs-
vanaf 2006 in fases vernieuwd.
en Walter Lüden uit Hamburg, tonen
nostalgie.
1946, te bewonderen.
kleur weer terug en de kanonnen werden,
In 2007 waren de lijfhouten
als replica’s teruggeplaatst.
rond koekoeken, ingangen en
de ‘Buffel gangway’ kortstondig gesloten
hún haven tijdens de wederopbouw. Uit hun foto’s spreekt de dynamiek van een
koelkast aan de beurt. Een
havenstad en het optimisme van de jaren
arbeidsintensieve klus die in eigen
vijftig.
beheer werd uitgevoerd.
12
13
Educatie Overeenkomstig de missie van het museum is de educatieve functie in 2007 verstevigd. Er is een nieuw beleid ingezet
Gedurende de
waarin kennisoverdracht aan alle leeftijdsgroepen een
zomervakantie bezochten
duidelijk herkenbare rol moet gaan krijgen. ‘Life Long Museum
maarliefst ruim 3.000 kinderen met hun
Learning’ is hierbij het sleutelbegrip waarbij educatie gezien
Jeugdvakantiepaspoort gratis het museum.
wordt als bindmiddel voor alle museale producten. In 2007 zijn diverse educatieve projecten ontwikkeld voor het onderwijs,
Evenementen
de individuele bezoeker maar ook gericht op specifieke doelgroepen. Tevens is de ontwikkeling van educatieve producten op internet voortgezet.
Het Maritiem Museum profileerde zich als een ontmoetings plaats mede door de programmering van een groot aantal
Onderwijs
evenementen voor een breed publiek. De publieksevenementen
In totaal bezochten meer dan 15.000 leerlingen in schoolver-
spelen naast het tentoonstellingsaanbod een toenemende rol
band het museum. Het merendeel hiervan bestond uit scholie-
om een pluriform aanbod te realiseren en aansluiting te vinden
ren van het basisonderwijs uit Rotterdam en directe omgeving.
bij de belevingswereld van diverse doelgroepen.
Dit is een lichte daling ten opzichte van 2006 die te verklaren is door de tijdelijke sluiting van museumschip ‘Buffel’.
Om continuïteit en een duurzame relatie met de bezoekers op de bouwen is er een uitgebreid programma
Het ‘Berlin’ Drama - Scheepsramp op de Hoek
ontwikkeld met een aantal vaste onderdelen. Gedurende
Bijna 600 leerlingen van groep 7 en 8 van het basisonderwijs
het hele jaar werden films uit de collectie getoond
‘beleefden’ de scheepsramp van de veerboot ‘Berlin’ tijdens
onder de noemer ‘Cinemaritiem’ en was er een muzikaal
zware storm in het museum. Kerndoel van dit pilot-programma
weekendprogramma.
was de ontwikkeling van sociale en communicatieve vaardigheden.
Thema-avonden In samenwerking met de Vrienden verzorgde het museum
Groeten uit Mekka
tevens twee thema-avonden met lezingen en forumdiscussies.
Docent aan het woord
In het kader van het project ‘Musea in de wijken’ en het
De thema-avond over de ramp met de ‘Berlin’ trok, mede door
Arianne Grootendorst (44) is leerkracht van basisschool Ds.
‘Actieplan Cultuur Bereik’ van de Gemeente Rotterdam ontwik-
de aandacht hiervoor van het TV programma ‘Andere Tijden’,
J.J. Buskes uit Rotterdam. Haar leerlingen namen deel aan
kelde het museum een programma om wijkbewoners kennis
bijzonder veel aandacht.
het lesprogramma ‘Van wie is die koffer?’. “De leerlingen zien het bezoek als een schoolreisje. Het is voor hen echt
te laten maken met het museum en bewustwording van het cultureel erfgoed te stimuleren. Ruim 150 allochtone vrouwen
Museumnacht
een uitje. Ze zijn zo enthousiast en volgen het programma
namen deel aan het project.
Ruim 7.000 bezoekers bezochten het museum gedurende de
ademloos. Dit is de tweede keer dat ik het museum bezoek
Museumnacht waarmee het zowel qua omvang als budget
met leerlingen en ik ben zeker van plan om terug te komen.
hét evenement van het jaar genoemd mag worden. Binnen
De lesprogramma’s vind ik goed georganiseerd en de
selen, speurtochten en theatervertellingen. In het kader van het ‘Michiel de
het thema ‘Intiem in het Maritiem’ was er een uitgebreid
tentoonstelling Professor Plons is bijzonder geschikt voor
Ruijter jaar’, was er een kookworkshop waarbij kinderen een ‘Captains diner’
programma, variërend van een etiquette- en Charleston
deze leeftijd.”
kookten.
dansworkshop tot een optreden van Joris Lutz.
Iedere schoolvakantie werden kinderactiviteiten georganiseerd zoals knut-
14
15
Collectie Het Maritiem Museum Rotterdam, opgericht
Bijzondere aanwinsten Eén van de opmerkelijke aanwinsten
opschrift, ontleend aan een dichtvers van
was een opblaasbaar reddingsvest, door
Jacob Cats, dat de gebruiker oproept een
Ir. L.P. Ruys gebruikt tijdens de Tweede
spaarzaam leven te leiden. Deze afbeel-
1852 werd gelegd door Prins Hendrik (1820-1879)
Wereldoorlog op de gemilitariseerde
ding vertoont grote overeenkomsten met
koopvaardij. Ruys werd later lid van de
een schilderij van Willem van de Velde uit
telt anno 2007 ruim een half miljoen objecten.
Raad van Bestuur van Nedlloyd.
de collectie van het museum.
Deze dekken een periode van vijf eeuwen en zijn
Gegraveerde glazen
Saipem 7000
Op de glasveiling van Christie’s verwierf
Het museum richt zich eveneens op
het Maritiem Museum twee bijzondere
recente en hedendaagse maritieme kunst
gegraveerde glazen uit de 18e eeuw. Het
met de bedoeling om naast documentair
acquisitiebeleid is erop gericht om meer dan in
eerste is een kelkglas van de Admiraliteit
werk ook de ‘maritieme tijdgeest’ te
de voorgaande twee decennia, waarin vooral in de
op de Maze, gedateerd rond 1750,
vangen. Om die reden kocht het een
waarop een riviergod met een hoorn des
schilderij van de Rotterdamse kunstschil-
overvloeds is afgebeeld als symbool van
der Sasja Hagens, genaamd Saipem 7000.
Rotterdams voorspoed. Het tweede is
uit 2006. Het is een enigszins geabstra-
een grote roemer uit circa 1700. Deze
heerde weergave van een van de grootste
toont een gegraveerde afbeelding van
zelfvarende kraaneilanden ter wereld.
in 1874, is het oudste scheepvaartmuseum in Nederland. De collectie, waarvan de basis al in
van dermate kwaliteit dat het museum tot de top van maritieme musea in de wereld behoort. Het
breedte werd verzameld, de collectie te versterken met objecten van hoge kwaliteit.
een speeljacht en een moraliserend
16
17
‘De viermastschoener Argo’ tijdens de restauratie
Collectiemobiliteit Drie schilderijen en één scheepsportret werden van het Museum voor Communicatie gekocht. Het betreft De ‘Rotterdam IV’ bij avond (1908) van A. Kirchner, Het stoomschip ‘P. Caland’ (1889) van A. Jacobsen en Het stoomschip ‘Koning der Nederlanden’ (1875) van F. Carlebur.
Restauraties Door restauratoren, in- en extern, werd gewerkt aan de deelcollecties schilderijen, schilderijlijsten, scheepsmodellen en globes. Met steun van de Vrienden van het museum kon het schilderij ‘De viermastschoener Argo’ van Jacob Vermaas worden gerestaureerd en schoongemaakt. Het schip was in 1854 de eerste viermastschoener die onder Nederlandse vlag voer.
Onderzoek en publicaties In samenwerking met uitgeverij Walburg Pers verscheen in 2007 het Zeekaartenboek; een bundel samenhangende artikelen rondom de aanwinst van de Corpus Christi kaartencollectie. Verschillende deskundigen uit binnen- en buitenland droegen onder redactie van conservator cartografie Drs. Sjoerd de Meer bij aan deze in de pers en door het publiek goed ontvangen uitgave.
Medewerker aan het woord
In 2007 werden circa 20 lezingen en congresbijdragen verzorgd
Het Maritiem Museum vierde in 2007 het 150-jarig bestaan van de
voor gremia, variërend van de vakgroep Zeegeschiedenis
museumbibliotheek. Marcel Kroon (35) is medewerker van de bibliotheek. “Het
van de Universiteit Leiden, ICMM en NAFHA, tot bijvoorbeeld
is opmerkelijk dat de bibliotheek ouder is dan het museum. De bibliotheek
Vereniging De Lijn (oud-, medewerkers HAL).
begon anderhalve eeuw geleden als een kleine boekenverzameling in de modellenkamer van de Koninklijke Nederlandsche Yacht-Club die is opgericht
Diverse medewerkers van de sector Collecties schreven
door Prins Hendrik. Nu is hij uitgegroeid tot een moderne wetenschappelijke
bijdragen voor de in 2007 gepubliceerde Oxford Encyclopedia
bibliotheek met een omvangrijke en waardevolle collectie van zo’n 35.000
of Maritime History. De bibliografie in het Tijdschrift van de
boekbanden en ongeveer 25.000 banden tijdschriften. Zo hebben we
Nederlandse Vereniging voor Zeegeschiedenis wordt verzorgd
bijvoorbeeld een bijzonder boek met daarin een originele ets van Rembrandt. De
door de bibliotheek van het museum. Daarnaast werden
bibliotheek wordt elk jaar door enkele duizenden maritiem geïnteresseerden en
artikelen geleverd voor het wetenschappelijk Jaarboek van
wetenschappers geraadpleegd. De website en Maritiem Digitaal nemen hierbij
het Deutsches Schiffahrtsmuseum te Bremerhaven en het
een steeds centralere plaats in. Het jubileum wilden we niet zomaar ongemerkt
Visserijmuseum te Vlaardingen. Tijdens de viering van ‘175 Jaar
voorbij laten gaan. Speciaal voor de gelegenheid werden rondleidingen, lezingen,
vrije Rijnvaart’ verzorgde het museum de Nederlandse bijdrage
Het schilderij Slag in de Sont van Willem van de
een verkoop van dubbele boeken en een ‘maritiem dictee’ georganiseerd.”
(2006) en publicatie (2007) tijdens een congres in Duisburg.
Velde de oude in het museumdepot.
18
19
Organisatie
Per 1 juni 2007 trad mevr. Ir. T. Menssen, cfo van het Havenbedrijf Rotterdam, toe tot de Raad van Toezicht. In overleg met het bestuur van de Stichting Maritiem Museum Rotterdam is de Raad in korte tijd tot de juiste verhoudingen en
In zowel 2006 als 2007 kwam de Raad van Toezicht drie maal bijeen waarbij
taakverdeling gekomen binnen het
intern overlegd werd met de bestuurders
formele raamwerk dat is ontstaan
en de accountant. Extern zijn de raden
sinds de verzelfstandiging van het
verzelfstandigde culturele instellingen
van de stichting, de ondernemingsraad van toezicht en bestuurders van de
Organisatiestructuur
museum per 1 januari 2006. Hierbij
periodiek bijeen geweest om werkwijze
zijn de richtlijnen van Cultural
in het bijzonder waar dit de relatie met
Medio 2007 had het Maritiem Museum 52 medewerkers
de gemeente betreft.
in dienst (47 formatieplaatsen). Het personeelsbestand is
Governance het uitgangspunt.
en activiteiten op elkaar af te stemmen,
stabiel. Het bestuur van het Maritiem Museum wordt sinds 1
Raad van Toezicht
januari 2006 gevormd door Drs. Frits R. Loomeijer als algemeen
Raad van Toezicht
directeur en Frans J.G. van Hamburg als zakelijk directeur. Directie
De samenstelling van de Raad van Toezicht is als volgt: Drs. C.O.A. baron Schimmelpenninck van der Oije (voorzitter) Prof. Mr. J.W.J. Besemer Mr. I. Dezentjé Hamming-Bleumink Ir. T. Menssen
Algemene zaken
Collecties
Presentatie
Mr. J.F. van der Stelt Ir. P.O. Vermeulen
Marketing & Communicatie
Publiekszaken
Onderzoek
Tentoonstellingen
Marketing &
Technische Dienst
Behoud & Beheer
Educatie
Communicatie
Secretariaat
Bibliotheek
Vlnr. Prof. Mr. J.W.J. Besemer, Mr. J.F. van der Stelt, Mr. I. Dezentjé
Ontwerp
Hamming-Bleumink, Drs. C.O.A. baron Schimmelpenninck van der Oije,
Financiën
Ir. T. Menssen en Ir. P.O. Vermeulen.
Automatisering
20
21
Samenwerkingsverbanden Het Maritiem Museum Rotterdam verenigt twee verschillende werelden; de museale en de maritieme. Het wil het samenspel van deze werelden bevorderen door een spin in het maritiem-museale web te zijn. Dat betreft niet alleen de rol die medewerkers en directie spelen in diverse netwerken, advies- of bestuursorganen, het gaat bovenal om een actieve betrokkenheid bij - en kennis van - het veld. Daarbij speelt het uitgebreide netwerk van het museum zelf, met de Vereniging Vrienden aan kop, een vooraanstaande rol. In 2007 bleek dit ondermeer uit een aantal debatavonden met vooraanstaande specialisten uit onder andere de scheepsbouw, Short Sea sector, Loods- en reddingwezen en
voor een belangrijk deel op hetzelfde gebied werkzaam als
het Havenbedrijf Rotterdam. Het bleek ook uit de financiële
het Maritiem Museum. Inhoudelijke en organisatorische
Prof. Dr. Ir. N. Wijnholst tijdens de opening van
Ir. drs. H. Smits President-Directeur van het
betrokkenheid bij het museum van maritieme bedrijven en
samenwerking ligt dan ook voor de hand. De intentie om dit
‘Zoute dromen’.
Havenbedrijf Rotterdam opent de vernieuwde
particulieren met een havenachtergrond.
nader uit te werken is door beide musea vastgelegd.
tentoonstelling ‘MainPort Live’.
In de museale wereld beweegt het museum zich in de voorhoede van het (internationale) debat over nieuwe vormen
Internationaal versterkte het museum zijn positie door
van publieksoverdracht, tentoonstellingsontwerp en de rol van
intensivering van zijn rol in het Executive Committee van ICMM,
musea als gastvrije en betrokken podia.
het ontwikkelen en implementeren van een reorganisatie binnen NAFHA (in zijn functie als voorzitter tot 1 september
In 2007 is intensief gesproken met het Havenmuseum,
2007) en het toetreden tot de wetenschappelijke adviesraad
de ‘buurman’ aan de Leuvehaven, over mogelijkheden tot
van het Deutsches Schiffahrtsmuseum te Bremerhaven. Met
samenwerking. Het Havenmuseum is met zijn waardevolle en
de komst van drs. J. ter Brugge als Hoofd Collecties werd het
deels operationele collectie schepen, kranen en werktuigen,
museum vertegenwoordigd in diverse archeologische gremia.
Netwerken waarin het Maritiem Museum een actieve (bestuurs)rol speelt Rotterdam e.o.
Nationaal >
Vriend aan het woord
> Jury Hoogendijkprijs
Dhr. G. Dorrenboom (76) uit Rotterdam is Vriend van het Maritiem Museum.
> Preventienetwerk Veiligheidszorg
“Ik bezocht het Maritiem Museum al toen het nog aan het Burgemeester
> Rotterdamse musea
S’Jacobplein was. Als kleine jongen had ik al een fascinatie voor de
> Rotterdam-Japan Club
Koninklijke Nederlandse Akademie van
scheepvaart. Ik was geïnteresseerd in de waterloopkundige opstelling en hoe
> Rotterdams Educatoren Netwerk
Wetenschappen (KNAW)
de stroming van water van invloed was op de koers van schepen. Later ben
> Rotterdamse Kringen (organisatie en
ik huisarts geworden, iets heel anders. Maar ik bleef geïnteresseerd in het
secretariaat)
Internationaal
Archeologische Werkgemeenschap voor
> Association of North Sea Cities (ANSC)
Nederland
>
> Commissie voor Zeegeschiedenis van de
International Congress of Maritime
Museums (ICMM) > International Council of Museums (ICOM Nederland)
> De Linschoten Vereeniging
> North Atlantic Fisheries History
> Erfgoed Nederland; platform archeologie
Association (NAFHA) > Wissenschaftlicher Beirat der Stiftung
maritieme. Vanuit mijn praktijk had ik zicht op groot vaarwater en ik had veel
> Stichting Het Rotterdamse Zeilschip
> Redactie Tijdschrift voor Zeegeschiedenis
schippers als patiënt. In 1988 of in 1994, ik weet het niet meer exact, ben ik
> Stichting Kunstbezit Nedlloyd
> Redactie Caert-Thresoor
Deutsches Schiffahrtsmuseum
Vriend geworden. Als Vriend heb je toch meer binding met het museum en stap
> Vereniging De Lijn
> Stichting Museumhaven Amsterdam
Bremerhaven
je gemakkelijk binnen. Er is geen drempel. Het gebouw van architect Quist
> Vereniging Musea Rotterdam
> Stichting Centrum Historische
heeft het museum een cachet gegeven dat mij veel aan de scheepvaart doet denken. De laatste tijd bezoek ik het museum zo’n vier keer per jaar, iets minder dan vroeger. De uitreiking van het Zeekaartenboek met de VOC kaarten vond ik het meest bijzondere moment in 2007.”
Instellingen (SCHI)
22
23
Summary of annual report
‘Action’ is the word which best characterises the year 2007 for the Maritime Museum Rotterdam. Action towards our visitors with a broad variety of events, new exhibitions and lectures. At the same time we’ve had quite a lot of internal activity with the start of the INK quality project, the arrival of a new Head of Collections as a key position, the development of an innovative management plan and the first phase of the restoration of the museum ship ‘Buffel’.
Key elements of our approach, as
Maritime Museum presented ‘The Berlin
opened to the public.
and an inflatable life jacket worn by L.P.
agreed with our main subsidizer and
Tragedy – Shipwreck at Hook of Holland’,
The role of education was reinforced in
Ruys, B Sc in the Second World War.
owner of our collection, the municipality
a gripping exhibition. Based on accounts
2007. Educational programs have been
of Rotterdam, are hospitality, innovation
left by surviving relatives and articles,
developed for schools and individual
Based on the acquisition of the 17th-
and offering a high quality program for a
the museum made a reconstruction of
visitors as well as for specific target
century Corpus Christi charts, the
diverse audience. The public responded
the last voyage and focussed on the
groups.
museum published the ‘Book of Sea
accordingly. Despite the closure of the
effect it had on legislation and safety at
Due to the variety of its events, the
Charts’, with contributions from various
‘Buffel’, one of our main attractions,
sea.
museum started to position itself as
experts. The book was very well received
a ‘meeting point’ for a broad public.
by both press and public. Just before the
we have nevertheless welcomed eight percent more visitors compared to
The exhibition ‘Saltwater Dreams’ - Short
Musical events, films, activities for
year’s end the museum library, which
2006, with a total of 122,559 people who
Sea Shipping’ offers a behind-the-
children and lectures on various topics
owns a large collection of maritime and
chose to visit our collections.
scenes experience of contemporary
proved quite successful.
historical publications, celebrated its
coastal trade, which is of significant
150th anniversary.
Presentations
importance for the Dutch economy. The
Collections
The Maritime Museum presented
storyline evolves around the longing for
The Maritime Museum was founded in
Organisation
four semi-permanent exhibitions: the
freedom and adventure. The exhibition
1874 and is the oldest maritime museum
The Maritime Museum is actively
‘Holland America Line’, ‘Treasures of
illustrated the differences between the
in the Netherlands. Its collection
involved in various regional, national and
Nedlloyd’ and ‘Professor Splash’. The
large coastal trade companies and their
originates from 1852. It was established
international professional communities,
fourth semi-permanent exhibition,
crews, although both originated from
by Prince Hendrik the Navigator and
boards and museum networks to
‘MainPort Live’, a fascinating multimedia
small family-owned companies and both
includes over half a million objects. The
share knowledge and to support the
presentation of how the harbour of
cherished these ‘saltwater dreams’.
focus of the acquisition policy over the
cooperation between the maritime,
Rotterdam was renewed. Besides
years has mainly been on quality and
scientific and cultural world.
these, two temporary exhibitions were
Since 1979 the Maritime Museum is the
diversity. Some of the key acquisitions
presented as well as three exhibitions of
proud owner of the museum ship ‘Buffel’
in 2007 were two 18th-century engraved
shorter duration.
(1868). In 2007 a major restoration of
glasses as well as contemporary
Exactly 100 years after the ‘Berlin’ ferry
the ship took place. In 2008 the museum
maritime art such as the painting
disaster along the Dutch coast, the
ship and its new presentation will be
‘Saipem 7000’ (2006) from Sasja Hagens
24
Verkort financieel verslag
Balans Activa Materiële vaste activa Kortlopende vorderingen
31/12/2007
31/12/2006
60.780
0
345.503
281.327
Liquide middelen
2.126.483
2.554.770
Totaal activa
5.350.764
5.220.500
Passiva Algemene reserve Bestemmingsreserves
9.347
-28.695
1.391.743
1.712.857
Voorzieningen
245.563
321.333
Kortlopende schulden
886.086
830.602
2.532.766
2.836.097
Rekening 2007
Begroting 2007
Totaal passiva
Resultaat Baten Overige producten en diensten Schenkingen en subsidies Sponsorbijdragen
Rekening 2006
431.022
375.000
416.354
4.849.454
4.833.500
7.049.699
0
0
41.443
70.288
30.000
56.218
5.350.764
5.220.500
7.563.714
Personeelskosten
2.622.448
2.650.900
2.667.955
Huisvestingskosten
1.017.407
999.500
955.894
261.678
275.200
275.409
Financiële baten Totaal baten Lasten
Organisatiekosten Inkoop geleverde producten en diensten
48.042
32.000
65.052
Directe kosten kerntaken
1.684.234
2.196.900
3.299.092
Totale lasten
5.633.809
6.154.500
7.263.402
-283.045
-934.000
300.312
Saldo voor resultaatbestemming Bedragen in euro’s
