minimale vloeroppervlakte dier (cm 2 )

Bijlage 1 Richtlijnen voor de huisvesting van ratten, gerbils, hamsters, cavia’s, konijnen en fretten als proefdier. Bron: Voorlopig Advies van de Raad van Europa ETS 123; GT 123 (2000) 57.

Ratten lichaamsgewicht (g) in voorraad en gedurende de procedure*

= 200 201-300 301-400 401-600 > 600

tijdens het fokken

minimale vloeroppervlakte (cm2) 800 800 800 800 1500 800 vrouwtje met nest voor elk extra volwassen dier met 400 cm 2 extra

minimale kooihoogte (cm) 18 18 18 18 18

vloeroppervlakte per dier (cm 2) 200 250 350 450 600

18

voorraad bij fokker kooigrootte 1500 cm2

= 50 51-100 101-150 151-200

1500 1500 1500 1500

18 18 18 18

100 125 150 175

voorraad bij fokker kooigrootte 2500 cm2

= 100 101-150 151-200

2500 2500 2500

18 18 18

100 125 150

* Bij ‘lifetime’-studies moeten de dieren sociaal worden gehuisvest. Omdat dichtheden aan het einde van een studie lastig kunnen worden vastgesteld, kunnen onder bepaalde omstandigheden de normen worden overschreden. In deze gevallen moet de prioriteit worden gegeven aan het handhaven een stabiele sociale structuur.

A. Rijnberk, F. J. v. Sluijs (Red.), Anamnese en lichamelijk onderzoek bij gezelschapsdieren, DOI 10.1007/978-90-313-9460-9, © 2005 Bohn Stafleu van Loghum, Houten

368

Anamnese en lichamelijk onderzoek bij gezelschapsdieren

Gerbils

(g)

minimale vloeroppervlakte (cm2)

minimale kooihoogte (cm)

vloeroppervlakte per dier (cm2)

= 40 > 40

1200 1200

18 18

150 250

1200 monogaam paartje of trio met jongen

18



vloeroppervlakte per dier (cm2)

14 14 14

150 200 250

lichaamsgewicht

in voorraad en gedurende de procedure tijdens het fokken

Hamsters lichaamsgewicht (g) in voorraad en gedurende de procedure

= 60 61-100 > 100

tijdens het fokken

voorraad bij fokker*

< 60

800 800 800 800 monogaam paartje of vrouwtje met jongen

14

1500

14

100

* Gespeende hamsters mogen in deze hoge dichtheid worden gehouden gedurende de korte periode na het spenen, onder voorwaarde dat de ruimte voldoende groot is en voldoende verrijkt is. Er mogen geen aanwijzingen zijn voor aantasting van gezondheid en/of welzijn.

Bijlage 1

369

Cavia’s

(g)



vloeroppervlakte per dier (cm 2)

= 200 201-300 301-450 451-700 > 700

1800 1800 1800 2500 2500

23 23 23 23 23

200 350 500 700 900

2500 paartje met jongen voor elk extra fokzeugje 1000 cm2 extra

23

lichaamsgewicht

in voorraad en gedurende de procedure

tijdens het fokken

Konijnen Ouder dan 10 weken maximale lichaamsgewicht dat in de kooi mag worden bereikt

minimale vloeroppervlakte voor een of twee sociaal harmonieuze dieren (cm 2)


<3 3-5 >5

3500 4200 5400

45 45 60

Voedster met jongen gewicht voedster (kg)

minimale vloeroppervlakte (cm 2)

extra voor nestkasten (cm 2)

minimale hoogte (cm)

<3 3-5 >5

3500 4200 5400

1000 1200 1400

45 45 60

Konijnen jonger dan 10 weken leeftijd

minimale vloeroppervlakte (cm 2)

maximaal aantal dieren op minimale oppervlakte

per dier extra (cm 2)

minimale hoogte (cm)

spenen-7 weken 8-10 weken

4000 4000

5 3

800 1200

40 40

370


Konijn Zitplanken voor konijnen leeftijd (weken)

lichaamsgewicht maximaal (kg)

oppervlakte (cm × cm)

hoogte boven kooivloer (cm)

< 10

–

55 × 25

–

> 10

<3 3-5 >5

55 × 25 55 × 30 60 × 35

25 25 30

Fretten individuele huisvesting

4500 cm 2

groepshuisvesting dieren < 600 g groepshuisvesting dieren > 600 g

1500 cm2 per dier 3000 cm 2 per dier

volwassen mannetje

6000 cm 2 per dier

vrouwtje met jongen

5400 cm 2

Bijlage 2 Systematiek van amfibieën en reptielen Ref: Animal Diversity Web

Klasse Reptilia Orde Testudines (schildpadden) ongeveer 254 soorten Familie Chelidae (slangehalsschildpadden) Familie Cheloniidae (zeeschildpadden) Familie Cheydridae (bijt- en alligatorschildpadden) Familie Carettochelyidae (Nieuwguinese tweeklauwschildpadden) Familie Dermatemydidae (Mesoamerikaanse rivierschildpadden) Familie Dermochelyidae (lederschildpadden) Familie Emydidae (zoetwaterschildpadden en doosschildpadden) Familie Kinosternidae (modder- en moerasschildpadden) Familie Pelomedusidae (Afro-Amerikaanse slangehalsschildpadden) Familie Testudinidae (landschildpadden) Familie Trionychidae (echte weekschildpadden) Orde Crocodilia (krokodillen, kaaimannen en aanverwanten) ca. 27 soorten Familie Crocodylidae (krokodillen en aanverwanten) Subfamilie Alligatoridae (alligators en kaaimannen) Subfamilie Crocodylinae (krokodillen) Subfamilie Gavialinae (gavialen) Orde Squamata (hagedissen en slangen) Suborde Sauria (hagedissen) ongeveer 3900 soorten Infraorde Diploglossa Familie Anguidae (hazelwormen en alligatorhagedissen) Familie Anniellidae (Amerikaanse pootloze hagedissen) Familie Xenosauridae (knobbelhagedissen) Infraorde: Gekkota (gekko’s) Familie Dibamidae (blinde hagedissen) Familie Gekkonidae (gekko’s) Familie Pygopodidae (schubpoothagedissen) Infraorde Iguania Familie Agamidae (agamen) Familie Chamaeleonidae (kameleons) Familie Corytophanidae (helmhagedis of basilisk) Familie Crotaphytidae (halsbandleguanen) Familie Hoplocercidae (boshagedissen) Familie Iguanidae (leguanen) Familie Opluridae (Madagascar leguanen) Familie Phrynosomatidae (Noord-Amerikaanse gordelhagedissen) Familie Polychrotidae (anolissen) Familie Tropiduridae (neotropische grondhagedissen)


372


Infraorde Platynota Familie Helodermatidae (gilamonster of korsthagedissen) Familie Lanthanotidae (dove varanen) Familie Varanidae (varanen) Infraorde Scincomorpha Suborde Amphisbaenia ongeveer 140 soorten Familie Amphisbaenidae (wormhagedissen) Familie Bipedidae (2-potige wormhagedissen) Familie Rhineuridae (floridawormhagedis) Familie Trogonophidae (slanghagedis) Suborde : Serpentes (slangen) ongeveer 2400 soorten Infraorde Henophidia Familie Aniliidae (pijpslangen) Familie Anomochilidae (dwergpijpskangen) Familie Boidae (reuzenslangen) Familie Uropeltidae (schildstaartslangen) Familie Xenopeltidae (aardslangen) Infraorde Typhlopoidea (blinde slangen) Familie Leptotyphlopidae (draadwormslangen) 78 soorten Familie Typhlopidae (wormslangen) 180 soorten Familie Anomalepidae 20 soorten Infraorde Xenophidia Familie Acrochordidae (vijlslangen) Familie Atractaspididae (gravende of moladders) Familie Colubridae (ringslangachtigen) Familie Elapidae (cobra-achtigen) Familie Hydrophiidae (zeeslangen) Familie Viperidae (adders) Orde Rhynchocephalia (brughagedissen) 1 soort Familie Sphenodontidae (brughagedissen)

Bijlage 2

Bijlage 2.1

373

Enkele gegevens van de meest gehouden landschildpadden Testudo hermanni

Testudo graeca

Chelonoidis carbonaria

Geochelone pardalis

taxonomie (familie)

Testudinidae

Testudinidae

Testudinidae

Testudinidae

Nederlandse naam

Griekse landschildpad

Moorse landschildpad

roodvoetkolenbrander

panter- of luipaardschildpad

herkomst

Zuid-Europa

Zuid-Spanje tot Noord-Afrika, Balkan

Zuid-Amerika

Centraal- en ZuidAfrika, Zuid-Azië

biotoop

gematigd klimaat

gematigd klimaat

tropisch woud

droog gebied

voeding

herbivoor/ omnivoor

herbivoor/ omnivoor

omnivoor

herbivoor/ omnivoor

bijzondere kenmerken

nagel aan staartpunt carapax tot 20 cm

sporen op dijen carapax tot 20 cm

Amerikaanse reuzenschildpad carapax tot 50 cm

carapax tot 70 cm

verwante soorten

T. graeca T. marginata T. horsfieldi T. kleinmanni

T. hermanni T. marginata T. horsfieldi T. kleinmanni

C. denticulata C. elephantopus

G. sulcata G. elegans

Bijlage 2.2

Enkele gegevens van de meest gehouden zoetwaterschildpadden Chrysemys scripta elegans

Trionyx

Terrapene carolina

Chelydra serpentina

taxonomie (familie)

Emydidae

Trionychidae

Emydidae

Cheydridae

Nederlandse naam

roodwangsierschildpad

weekschildpad

doosschildpad

bijtschildpad

herkomst

Noord-ZuidAmerika

Noord-Amerika, Afrika, Azië, IndoAustralië

Noord-Amerika

Canada tot ZuidAmerika

biotoop

meren, rivieren

meren, rivieren, vijver

open bos/bij water

ligt graag verstopt in zachte bodem in schemer en nacht actief

voeding

omnivoor

carnivoor

carnivoor/ omnivoor

carnivoor (invertebraten en reptielen)


rode wangvlek zonaanbidders carapax 20-40 cm

slurfvormige neus indrukbaar schild carapax tot 90 cm

kunnen schild geheel sluiten carapax tot 18 cm

relatief klein buikschild, lange nek, grote kop met sterke bek tot 70 cm

verwante soorten

C. decorata C. concinna C. picta picta

T. cartilagineus T. ferox T. triunguis

T. ornata T. coahuila T. nelsoni

Macroclemys temminckii

374


Bijlage 2.3

Enkele gegevens van de meest gehouden slangen Boa constrictor

Python molurus

Elaphe guttata

Thamnophis sirtalis sirtalis

taxonomie (familie)

Boidae

Boidae

Colubridae

Colubridae

Nederlandse naam

boa constrictor

tijgerpython

ratten- of korenslang

kousebandslang

herkomst

Zuid-MiddenAmerika

Afrika, ZuidoostAzië, Australië

zuidoosten van Midden-Amerika

Noord-CentraalAmerika

biotoop

droge gebieden, bossen

bos, moeras, bosland

vochtige velden, bos

alle habitats

voortplanting

vivipaar

ovipaar

ovipaar

vivipaar

voeding

prooidieren

zoogdieren, vogels

kleine zoogdieren

vis


wurgslang 2,5-4 meter

wurgslang tot 8 meter

populaire terrariumslang 60 cm tot 2 meter wurgslang

30-60 cm

verwante soorten

Boa constrictor occidentalis

P. regius P. reticularis

E. obsoleta E. schrenki E. rufodorsata (viseter, vivipaar)

T. sirtalis tetrataenia T. elegans elegans T. sirtalis concinnus

Bijlage 2.4

Enkele gegevens van in Nederland voorkomende slangen Natrix natrix

Coronella austriaca

Vipera berus

taxonomie (familie)

Colubridae

Colubridae

Viperidae

Nederlandse naam

ringslang

gladde slang

adder

herkomst

Nederland, Europa, Noordwest-Afrika, Azië

Nederland, Europa, Noordwest-Afrika, West-Azië

Europa, West-Azië

biotoop

vochtige, zonnige plekken bij het water

heidevelden, grasvlakten

bosranden, kreupelhout, heidevelden

voortplanting

ovipaar

vivipaar

vivipaar

voeding

kikker, vis

hagedissen, kleine zoogdieren, vogels, muizen

kleine zoogdieren


kunnen zich schijndood houden lichte vlek achter de kop 80-150 cm

grijs/rode slang 70 cm

zigzagstreep op rug, verticale pupil 50-80 cm

verwante soorten

N. natrix helvetica N. tesselata

C. girondica (ovipaar)

V. kaznakovi V. ursinii

Bijlage 2

Bijlage 2.5

375

Enkele gegevens van de meest gehouden hagedissen Iguana iguana

Agama

Gekko gecko

Skink

taxonomie (familie)

Iguanidae

Agamidae

Gekkonidae

Scincidae

herkomst

Centraal-Mexico, Zuid-Amerika

Afrika (agama, Uromastyx), Zuidwest-Centraal-Azië (Phrynocephalus) Australië (Amphibolorus, etc.)

Zuidoost-Azië, Indo-Australië, Korea, Japan

Zuidoost-Azië, Australië, Afrika

Nederlandse naam

groene leguaan

agaam

Tokay gecko

skink

biotoop

regenwoud, dicht bij water

tropisch regenwoud, berggebied, steppen en woestijnen

in bomen, tropisch regenwoud tot savanne, steppe, bij water

tropische gebieden grond soms gravers

voortplanting

ovipaar

ovipaar

meeste ovipaar m.u.v. Nieuw-Zeeland: ovovivipaar

ovovivipaar, sommige vivipaar, sommige ovipaar met zeer korte incubatietijd

voeding

omnivoor/herbivoor

insecten

insecten, kleine vertebraten, sommige planten

insecten, sommige eten planten

verwante soorten

I. delicatissima

Draco, Hydrosauru en vele andere

G. japonicus G. smaragdinus G. monarchus G. vittatus

Subfamilie: Tiliquinae Scincinae Lygosomina


lange staart, goede zwemmers, zonaanbidders femorale poriën stekels, keel- of huidflappen en andere versieringen tot 2 meter lang

kan van kleur veranderen vlezige tong stekels, keel- of huidflappen en andere versieringen tot 40 cm

verticale pupil hechtschijfjes aan poten preanale poriën 5-35 cm

cilindervomig lichaam, korte rudimentaire poten, korte nek 10-65 cm

Bijlage 3 Basisprincipes voor de reptielenhouderij (I) Met dank aan Chris van Kalken

terrarium plaats

bij voorkeur op een rustige plaats, niet achter een raam waardoor direct zonlicht binnenvalt

afmetingen

slang: de diagonaallengte van het terrarium minstens even lang als de totale lengte van de slang; bij ieder dier meer: de diagonaallengte met de helft van de terrariumbreedte vergroten hagedis: de lengte van het terrarium 1, 5-2× de totale lengte van het dier, de breedte 1× de totale lengte van het dier; bij ieder dier meer: de lengte en breedte met 30% vergroten landschildpad: de lengte en breedte 4× de carapaxlengte van het dier; bij ieder dier meer: 1× de carapaxlengte aan de terrariumlengte en -breedte toevoegen waterschildpad: lengte en breedte 6× de carapaxlengte; bij ieder dier meer: 1, 5× de carapaxlengte aan lengte en breedte toevoegen NB .

bij boombewonende dieren moet de hoogte van het terrarium minstens even groot zijn als de lengte

verwarming

met warmtemat en/of spotlamp(en); er moet een opwarmplaats (hotspot) zijn waardoor een temperatuursgradiënt in het terrarium ontstaat de dieren mogen niet met lampen in contact kunnen komen

inrichting

zo eenvoudig mogelijk met een niet-gladde afwasbare bodem, wat takken en/of stenen en minimaal één schuilplaats het terrarium moet dicht zijn, met aan één bovenkant een niet te grote ventilatieopening; bij landschildpadden uit subtropische en gematigde gebieden mag de bovenkant open zijn bij voorkeur slechts één dier per terrarium huisvesten; schildpadden kunnen wel goed met meerdere dieren in één bak


378


terrariumtemperatuur equatoriaal

28-33°C overdag 25-29°C ’s nachts

A

tropisch


B

subtropisch

zomer: 20-27°C overdag 15-21°C ’s nachts winter: 10-16°C overdag 5-12°C ’s nachts

gematigd

C

zomer: 16-23°C overdag 10-16°C ’s nachts winter: 4-9°C overdag 2-5°C ’s nachts

woestijn

deze dieren hebben een winterrust/slaap nodig!

D


E

luchtvochtigheid droog

relatieve luchtvochtigheid tussen 20 en 40 %

F

normaal

relatieve luchtvochtigheid tussen 40 en 70 %

G

vochtig

relatieve luchtvochtigheid tussen 70 en 100%

H

dag-en-nachtlengte aanpassing van dag-en-nachtlengte is niet nodig, de normale variatie in Nederland vormt voor reptielen geen probleem voeding het soort voedsel is sterk afhankelijk van de diersoort en de grootte van het dier (bijlage 3): zoogdieren

I

vogels

J

reptielen

K

amfibieën

L

vissen

M

schaaldieren

N

Bijlage 3

379

insecten

O

slakken

P

spinnen

Q

vruchten

R

groenvoer

S

bloemen

T

gekookte eieren

U

kattenvoer

V

NB .

Veel groente-etende reptielen moeten regelmatig met kattenvoer of commerciële pellets bijgevoerd worden om voedingsdeficiënties te voorkomen.

Bijlage 4 Basisprincipes voor de reptielenhouderij (II) Met dank aan Chris van Kalken

temp.

luchtv.

voedsel

slang afgodslang

Boa constrictor sp.

A, B

F, G

I, J

python

Python, Morelia, Liasis sp.

A, B

F, G

I, J

boompython

Chondropython sp.

A

H

I, J

A, B

F, G

I, J

overige boa’s rattenslang

Elaphe sp.

C, D

G

I, J, U

anaconda

Eunectes sp.

A, B

H

I, J, K

cobra

Naja en Ophiophagus sp.

B, C

G

I, J, K

eieretende slang

Dasypeltis scabra

B, C

G

I, U

kousebandslang

Thamnophis sp.

D

G

I, K, L, M

ringslang

Natrix en Nerodia sp.

D

G

L, M

koningsslang

Lampropeltis sp.

C, D

G

I, J, K

adder

Vipera, Cerastes, Bothrops sp.

C, D

G

I, J, K

agame

Agama sp.

A, B

G, H

I, O

anolis

Anolis sp.

B

G, H

O

basilisk

Basiliscus sp.

B

H

I, O

kameleon

Brooksia, Chamaeleo sp.

A, B, C

G, H

O, I

gekko

diverse soorten

A tot D G, H

I, O, K, J

daggekko

Phelsuma sp.

B

G, H

hagedis

O, R


382


groene leguaan*

Iguana iguana

varaan*

Varanus sp.

skink

o.a. Scincus, Chalcides sp.

temp.

luchtv.

voedsel

B

G

I, J, O, P, R, S, T, V

A, B, C

G, H

I, J, K t/m Q, U, V

B

G

I, J, O, P, Q, S, T, U, V

C, D

G

R, S, T, V

schildpad Griekse en Moorse l.sch.

Testudo hermanni en T.graeca

stralenschildpad

Testudo radiata

B

G

R, S, T, V

kolenbranderschildpad

Chelonoides carbonaria

B

G, H

R, S, T, V

doosschildpadden

Terrapene sp.

B, C

H

M, O, P, R, S, T, V

roodwangschildpad

Chrysemys scripta elegans

A, B

H

L t/m P, U, V, S

gekielde schildpad

Graptemys sp.

B, C

H

L t/m P, U, V, S

B

H

Z, J, K, L, M, V

waterschildpad

krokodil Mississippialligator

Alligator mississippiensis

kaaiman

Caiman sp.

A, B

H

Z, J, K, L, M, V

krokodil

Crocodylus sp.

A, B

H

Z, J, K, L, M, V

Ganges-gaviaal

Gavialis gangeticus

A, B

H

M, V, J, L

* Het voedsel van leguanen en varanen varieert aanzienlijk met de leeftijd. Jonge exemplaren eten in het algemeen meer insecten dan volwassen dieren.

Register

aankoopkeuring aanwijstijd abcde-protocol abdominocentese abductie accessoire geslachtsklieren accuratesse achillespees achterste kruisband adductie adembewegingen ademgeruis ademhaling: –, costo-abdominale –, costale –, abdominale –, pendelende ademhalingstypen adipositas administratiesysteem afhangende vleugel agressie: –, hond –, kat akoestische impedantie algemeen onderzoek algemene indruk algoritmen alleen zijn alopecia anale klieren anamnese (anesthesie)risicocategorieën angst anisocorie anoestrus anorexie anticoagulans anus anusreflex apathie a posteriori-waarschijnlijkheid

295 29 264 290 169 148 10 176, 181 182 169, 185, 186 60, 85, 336 87 61 61 61 61 267 56 33 302 254, 258 259 26 59 55 16 255 157 124 49 294 255, 257, 260 229 137 110 280 122 125 247 15


384


a priori-kans (a priori) waarschijnlijkheid arthrocentesis ascites ataxie auscultatie –, hart autotomie auxiliaire ademhalingsspieren axillair gebied Barlow-teken Beer, wet van beharing bekken bekwaamheidsprofielen belastingskreupelheid beroepsprofiel bewegingskreupelheid bewustzijnsniveau bijgeruis bijschildklieren blaas blaaskatheterisatie blaaspunctie blepharospasmus bloedafname: –, cavia –, chinchilla –, gerbil –, goudhamster –, konijn –, muis –, rat –, reptielen bloeddruk bloeddrukmeters bloedmijt bloedpennen boeggewricht bolzitten borborygmi borstwand bovenarm bovenbeen boventonen braakballen brachycefale hondenrassen bradycardie bradypneu braken bril, reptielen broedplek bronchiën brongericht

10 15 191 121 171, 187, 196, 199 24, 86 103 356 60 181 185 25 67 174, 187 18 171 5 171 198, 264, 266 103 252 128, 132 285 286 211, 222 329 329 332 330 328 330 331 363 96 30 361 307 179, 180 322 88, 121 86 172, 179 175 24 300 60 104 62 109 358, 360 320 85 41

Register

385

buigreflex buikomvang buikpalpatie, kleine zoogdieren buispennen bumblefoot cachexie caecale feces caecotrofie calcaneus capillaire vullingstijd carapax carpus carpus en ondervoet cataract causale benadering cavia centrale veneuze druk cerebrale reflexen cerumen cervix cervixkanaal chalazion/hordeolum charrière chinchilla chromodacryorroe circulatieapparaat circumanale klieren cites cloaca collaterale banden colloïd-osmotische druk coloboma coma commotio cerebri communicatie compartimentsyndroom conchae congenitale afwijkingen conjunctiva contourveer contusio cerebri coprofagie cornea corneadefecten corpus ciliare crepitatie cryptorchidisme cutis cyanose cystocentese darmbeenlymfknopen darmkanaal decerebrale hypertonie

207 251 338 307 300, 319 56 301 339 181 70, 97 355 178 173 234 16 329, 343 97, 99 203 242 143 141 219 277 329, 344 338, 346 95 122 351 321, 351, 362 184 127 219 55 264 49 318 82 295 220 305 264 339 225 227 230 88, 177 251 68 97 286 125 121 267

386


deklust dempingslijn derde oog (pariëtaal oog, parapineaal orgaan) dermis desinfectie Descemet, membraan van diagnostisch plannen diarree diascopie dikkedarmdiarree distichiasis dnab (dunnenaald-aspiratiebiopsie) dominantie dons doosschildpad Doppler-effect draagtijd drachtigheidsdiagnose draf dreigreflex dubbeltreden dunnedarmdiarree dysfagie dysfonie dyspneu –, expiratoir –, inspiratoir dysurie eclipskleed ectoparasieten ectotherm ectropion eetlust ejaculatie elleboog ellebooggewricht endocriene klieren endorotatie endotorsie enophthalmus entropion epidermis epididymis epigastrium epiphora epistaxis erectie excitatie exophthalmus exorotatie exotorsie falsificatie farynx

145 121 360 68, 155 280 225 44 109 161 110 219 288 257 301, 320 357 31 342 140 169 204 205 110 196 196 60, 80, 95 61 61 130 306 318 353 220 248 149 173 179 247 169 169 211, 222 220 68, 153 147 119 211 82 148 256 211, 223 169 169 1 118

Register

387

femorale poriën fertilisatiefase fetor ex ore fladderthorax flatus flauwtes fluoresceïne fonendoscoop fontanel fossa clitoridis fout-negatief fout-positief fremitus fret fundus, oog fur slip

352, 362 142 115 62, 265 56 197 213, 225, 226 26, 27 296 140 13 13 102 332, 345 236 327

gaapwormen galop gauge gebit –, kleine zoogdieren gecomputeriseerde gedrag: –, probleemgedrag –, abnormaal gedragsanamnese gedragstesten, hond geel gehoor gehoorgang gehoorverlies gehoorzaamheid gekruiste strekreflex geluidsgolven, reflectie van gerbil geslachtsbepaling gesprekstijl getal van Reynolds gevoeligheid gewrichtspunctie gezondheidscontrole gifslangen gingiva glaucoom gouden uur, spoed goudhamster

316 170 278 115 339 38 197 197 253 256 316, 317 204 242 245 254 208 26 332, 345 298 50 24, 79 12 191 295 349 116 231, 233 263 330

haarschacht hamersteel hamster hanteren, vogels hartdemping hartonderzoek harttonen

154 244 344 310 89 101 102, 104

388


hematurie hemipenissen herbivoor hernia diaphragmatica hernia perinealis heupgewricht hinkelen hoek van luxatie hoek van reductie hoesten hongermaliën houding houdingsreacties hubertusklauwtjes huid huidafkrabsel huidatrofie huidgeur huidklieren huidlaesies: –, primaire –, secundaire huif huisvesting, kleine zoogdieren –, reptielen hyperextensie hyperflexie hyperfuncties, endocrien hyperoestrogenisme hyperparathyroïdie hypertensie hypofunctie, endocrien hypogastrium hypogenitalisme hypogonadisme hypothermie iatrotroop probleem icterus ictus cordis identificatiechip identificatiegegevens patiënt impedantie, akoestische incidentie incontinentia alvi incontinentia urinae inheemse slangen inspectie interwaarnemervariabiliteit intraoculaire druk involutio uteri inwendige neusopeningen iridodonesis iris

129 351 354 91 124 184 205 185 186 80, 95 307 169 205 296 67, 69, 74, 153, 157 161 248, 250 156 337, 362 157 158 309 333 353 169 169 248 345 128 97 247 119 251 251 250 9, 49, 51 70 101 34 34 26 10 124 130 350 21 10 223 136 361, 362 231 230

Register

389

jeuk

155

kaalheid kamerhoek katheterisatie: –, cavia –, fret –, konijn kattenbak kauwmusculatuur kauwspieren keeluitstrijkje keratinocyten killeragressie klachten klepgebieden kleurmethode klinimetrie klinisch denken knie kniegewricht kniepeesreflex konijn Korotkoff-tonen kreupelheid kritisch rationalisme kropmelk kruisband, achterste –, voorste kruissnavel Kuhn kunstmatige inseminatie, endoscopische kyfose

156 228

laboratoriumonderzoek lagophthalmus Lakatos leefomstandigheden legbeentjes lensluxatie lensvezels lever leverstuwing libido lichaamstemperatuur likelihood ratio liquothorax liquothorax locomotie: –, kracht –, coördinatie –, belemmerd –, nevenbewegingen locomotiestoornis (zie kreupelheid) loodvergiftiging

329 333 328 260 111 202, 214 316 153 258 9 104, 105 289 10 17 182 175, 182 207 327 30 167, 171 1 317 182 178, 182 315 1 141 188 277 218 2 51 321 234 232 120 100 146 66, 322, 336 14 289 91 198 199 199 199, 200 171 299, 301, 302

390


lordose luchtzak luchtzaksysteem luer lock lumbosacrale druktest luxatio bulbi lymfdrainage, melkklieren lymfknopen lymphonodi

188 323 303 279 188 212, 276 164 71 71, 164

maag maagsonde medisch dossier meetfouten meetschalen melanine melanocyten melkgebit melkklier melkklierenpakket membraan van Descemet membrana nictitans membrana pupillaris persistens meniscus mesogastrium metoestrus mictie middenoor mildstroomurine milt mimische musculatuur mondholte mondslijmvlies monsteren motorisch:-, spontaan 195-, geprovoceerd muilband muis musculus biceps brachii, pees musculus iliopsoas myclonieën mydriasis mydriaticum

120 328 37 10 9 157 154 115 163 163 225 221, 314 296 182, 184 119 137 129 244 284 120 202 111 114 168, 187 195 274 330, 344 180 174 200 229, 313 213

nagels nasopharynx neusdoppen neusspiegel neusuitvloeiing nieren, palpatie niezen Nikolsky-fenomeen nystagmus obesitas oedeem

154, 161 83 315 81, 161 79, 82 131 79 162 222 56 69, 95, 98, 99

Register

391

oestrisch, kleine zoogdieren oestrische cyclus oestrus oestrusintervallen oftalmascoop oftalmoscopie omnivoor onderarm onderbeen en hak onderkaak ondervoet onzindelijkheid ooglidrand ooglidreflex oogspleet ooguitvloeiing ooronderzoek oorspoelen oorthermometer orbita orgaan van Jacobson orificium urethrae oropharynx Ortolani-teken oscillometrie othematoom otitis externe otoscoop overlevingsketen, spoed ovipaar palatum durum palpatie pancreas paradigmatheorie paralyse paralysis posterior paratyfus parese partus passieve bewegingen patella pathologische reflexen patiëntenregistratienummer patroonherkenning pecten pedogram penis penlamp percussie –, akoestische –, directe –, hart –, plessimeter percussietonen

341 136 137, 142 137 213 238 354 173, 178 176 203 176, 178, 181 255 219 204 218 217 242 243 30 214 361 286 84, 118 186 31 241 241 243 263 350 118 22 120 2 199 327, 345 319 171, 187, 196, 199 137 201 176, 182 208 35 16 314 312 147 213 89 23 23 106 23 24

392


persoonsgegevens eigenaar petechiën phallus pharynx pica pijnperceptie pijnreacties pitorgaan plaatsingsreacties plasma plastron pneumothorax poederdons pokken pols polsgolf polsuitval polydipsie polyurie Popper post-hibernale problemen postreflectoire clonus praktijkadministratie preanesthetisch onderzoek precisie precloacale poriën preputium prevalentie prikaccidenten probleemformulering probleemgedrag probleemgeoriënteerd (zie verslaglegging) probleemgericht medisch dossier probleemlijst progesteron pronatie pro-oestrus prooivangstgedrag prostaat pruritus psittacose ptosis pulsus aequalis pulsus frequens pulsus inaequalis pulsus magnus pulsus parvus pulsus rarus pupillen pupilreflex pyelonefritis rat redirectieagressie reflectie van geluidsgolven

34 70 321 113 111 209 177 360 206 280 355 91 306 314 336 62 65 127, 248 127, 248 1 353 208 33 293 10 362 133, 147 10 278 6 253 37 41 41, 42 143 178 137, 142 259 125, 132, 148 155 298 218 63 65 63 64 64 65 203 203, 229, 267 128 331, 344 259 26

Register

393

reflexhamer regeneratie, reptielen registratienummer regurgiteren resonantie respiratie respratoire aritmie retina –, vaten retrobulbaire druk reverse sneezing Reynolds, getal van rhonchi ring, vogels Riva-Rocci rode bloedmijt Romanowsky rotatie ruis sacci paranales scapula schedel scheidingsangst Schiff-Sherrington-fenomeen schijnzwangerschap schildklier –, vogels Schirmer-tear-test (stt) schoudergordel schouderskelet schuifladefenomeen schurft, vogels sclera scoliose scrotum –, kleine zoogdieren seborroe sedatie seksueel dimorfisme sfinxhouding sinus frontalis slagpennen slangengifcentrum slijmvliezen –, kleine zoogdieren slik- en hoestreflex slikproblemen slokdarm snavel- en veerrot snijtanden snuitje Sopor souffles specificiteit

26 359 35 109 23 60 64 236 239 223 79 24, 79 88 319 30 300 289 169 24 122 181 187, 189 256 201 341 252 304, 317 213, 216 172 317 178, 183 314, 315 224 188 146 341 156 275 351 271 81, 83 304, 307 356 70 338 204 196 118 315 117 274 55 103 11

394


speekselklieren speenleeftijd sperma spiertonus spierzwakte spinale reflexen spleetlamp sporen, slangen spreidreflexen sproeien, kat staartvene stand stap stethoscoop strabismus stress, vogels stridor stromingen stuitklier stuitluis stupor subcarapaxiale plexus subcutis sugillaties supinatie symptomen syrinx

113 342 149 201 249 207 21, 213, 226 351 319 259 364, 365 169 169 26 222 310 79, 265 24 320 320 55 363 155 70 178 9 303

tachycardie tachypneu talgklieren tandformule –, kleine zoogdieren tapetum lucidum tapetum nigrum tarsocruraal tarsocruraal gewricht tatoeage tatoeagenummers tenen tenesmus –, alvi testes: –, thermoregulatie –, retractiele theorema van Bayes therapeutisch plannen thermische polypneu thermometer thermoneutrale zone thermoregulatie thoracocentese tibia tibia-compressietest tic 200

104 62 154 112 339 237, 239 237, 239 181 176 34 35 173 110 130 146 147 14 44 82, 304, 322 29 323 60, 66, 146 289 181 182, 183

Register

395

toevallen tong tongbeen tongelen torsie torticollis traanafvoer traanfilm traanproductie traanstreep transducer transponder tremor trichiasis trommelvlies turgor Tyndall-effect

197 112, 118, 203 84, 113 357 169 188, 302 226 216 216 215 30 312 200 215 244 69 21, 226

uilenkop uitpoppen undulatieproef uraten uremiesyndroom ureters urethra urine, kleine zoogdieren

302 352 99, 122 363 128 132 132, 133, 143 340

vaccinatie, kleine zoogdierieren vacht –, kleine zoogdieren vaginaal onderzoek vaginacytologie vaginale uitvloeiing vaginoscopie valgus valkerij varus veercysten veerpoeder vena cephalica vena jugularis vena saphena venepols veneuze drukgolven veneuze femorale plexus Venn-diagram Venturi-effect veren verloopbladen (flowsheets) verpakkingseisen verschijnselen verslaglegging: –, chronologische –, brongerichte –, probleemgerichte

335 67, 157 337 140 139 135 141 169 299 169 308 306 281 282 284 98 98 364 11 25, 88 301 36 277 9 36 36 36

396


vervelling Vetware Utrecht videomateriaal vierkante stand viscositeit visus –, onderzoek vitamine-A-deficiëntie vitreum vivipaar vleugelnaald voeding, kleine zoogdieren –, reptielen voedingsdeficiënties, reptielen voedingstoestand voetring vogelkooi vogels: –, huisvesting –, voeding vogelvoet vomeronasale orgaan voorgeschiedenis voorste kruisband voorste oogkamer voortgangsnotities vormstip vraaggesprek vullingstijd, capillaire vulva-uitvloeiing waarschijnlijkheid: –, onvoorwaardelijke –, voorwaardelijke –, nosologische –, diagnostische waarschijnlijkheidsdiagnostiek wangzakken weekschildpadden wegwijzer werkpennen wervelkolom Wet budep winterslaap W.I.P.: –, waarnemingen –, interpretatie –, programma zijligging zoutklier –, hagedissen zweetklieren

358 38 256 271 24 204 237 313 234 350 289 333 354 379 56 312 299 298 298 319 361 51 178, 182 228 43 321 50 70, 97 138

11 11 11, 13 11, 14, 15 16 339 362 6, 17 307 188, 189, 200 351 353 43 43 43 273 314 360 154

minimale vloeroppervlakte dier (cm 2 )

Recommend Documents