Millenniumdoelen in de klas
I N S P I R AT I E B O E K J E
Inhoud
Maak studenten een beetje FAIRliefd!
Maak studenten een beetje FAIRliefd!
3
Valuas FAIRliefd
4
Tal van ideeën voor een betere wereld
Gilde FAIRliefd
6
De bal ligt bij de school
De Kerstman speelt voor Sint Fontys FAIRliefd
9 10
Steeds meer duurzame miniondernemingen
Blariacum (heel pril) FAIRliefd
12
Met 30 leerlingen naar India in 2010
Floriade 2012
14
Scholen denken inhoudelijk mee over het Wereldpaviljoen
De organisaties achter FAIRliefd
De stichting FAIRliefd wil docenten prikkelen om hun studenten te laten nadenken over een betere wereld. Geef leerlingen van het middelbaar beroepsonderwijs een microkrediet en sta versteld van de opbrengst voor het goede doel. Stimuleer hogeschoolstudenten om hun minionderneming een duurzaam karakter te geven. Neem scholieren van het voortgezet onderwijs ‘mee’ naar ontwikkelingslanden. Op een jaarlijkse projectdag, in een inleefatelier, of door echt met ze op reis te gaan naar een derdewereldland. Diverse docenten gingen voortvarend aan de slag om hun lesprogramma ‘FAIRliefd’ in te kleuren. De stichting FAIRliefd hoopt dat andere scholen in Venlo, en liever nog in heel Limburg, hun enthousiaste voorbeeld volgen. Dit boekje biedt een terugblik op de activiteiten van de afgelopen jaren, maar is vooral bedoeld als inspiratiebron voor de toekomst.
16
Een beetje FAIRliefd… Met een knipoog verwijst de naam van de stichting naar alles wat FAIR is: verliefd op FAIR, op eerlijke handel, een rechtvaardige samenleving. In het jaar 2000 spraken regeringsleiders van maar liefst 189 landen af om vóór 2015 de belangrijkste wereldproblemen aan te pakken. Zij legden acht concrete doelen vast. Elk jaar wordt de voortgang van deze millenniumdoelen gemeten en internationaal bekendgemaakt. Zo kan tussentijds druk worden uitgeoefend op arme en rijke landen om hun inspanningen te vergroten.
Huiskamer en klaslokaal
Colofon Stichting FAIRliefd Telefoon: E-mail: Website:
06 57 99 69 31
[email protected] www.fairliefd.nl
Tekst en eindredactie: Margreet van der Hel, Journalistieke Producties, Venlo Vormgeving: Ontwerpservice Anke van Horne, Maasbree Foto’s: De foto’s in deze brochure zijn beschikbaar gesteld door de geïnterviewden Drukwerk: Drukkerij Hub. Tonnaer b.v., Kelpen-Oler
2 INHOUD
Ook de gemeente Venlo heeft de millenniumdoelen geadopteerd en noemt zich millenniumgemeente. Maar een gemeente kan niets zonder de inzet van haar inwoners. Daarom is FAIRliefd in 2007 opgericht: een beweging van Venlose organisaties en inwoners die zich inzetten om de belangstelling voor de millenniumdoelen in Venlo te versterken. Het Mondiaal Platform Venlo, de Wereldwinkel Venlo, het Centrum voor Natuur- en Milieueducatie en BIS/Solidaridad namen
het initiatief. ‘Wij willen de millenniumdoelen graag in de huiskamers van de Venlose inwoners brengen’, leggen Jan Custers en Monique Wijnen van FAIRliefd uit. Waarbij huiskamer best breed geïnterpreteerd mag worden tot bijvoorbeeld klaslokaal.
Gemotiveerde collega’s In de aula van de Gilde Opleidingen is het een geroezemoes van je welste. In groepjes zitten tweehonderd eerstejaars te kletsen. Rugzakken en tassen liggen verspreid op de grond en tafels. ‘Welkom op de projectdag’, roept Monique Wijnen door de microfoon en ze maant de zaal tot kalmte. Aan de hand van dia’s vertelt ze over haar reis naar Indiase scholen, waarvoor een deel van de leerlingen vorig jaar geld heeft ingezameld. Naast haar vrijwilligerswerk voor FAIRliefd en het Mondiaal Platform werkt Monique als docent op de Gilde Opleidingen. Met een paar gemotiveerde collega’s heeft ze de werkgroep Gilde FAIRliefd opgericht.
FAIRliefd gebruiken, als ze aandacht besteden aan de millenniumdoelen. Een van de docenten in dit boekje vertelt eerlijk dat ze haar school nog niet FAIRliefd durft te noemen, omdat er weliswaar veel ideeën leven, maar de uitvoering langzamer gaat dan ze eigenlijk zou willen. ‘Het is vaak een hele klus om in lesprogramma’s structureel aandacht te besteden aan de millenniumdoelen’, erkennen de FAIRliefdinitiatiefnemers. ‘Maar de reacties van studenten zijn heel inspirerend! Soms komen ze na jaren nog op bijzondere activiteiten terug.’
Inspirerende reacties Elke school of organisatie mag het predikaat INLEIDING 3
Valuas FAIRliefd Tal van ideeën voor een betere wereld Kleurrijke zandtekeningen, wapperende wensvlaggetjes en metershoge poorten van duurzame bamboestokken zijn het tastbare resultaat van de FAIRliefd-activiteiten op het Valuascollege in Venlo. Dappere tienermeisjes dansen een Indiase dans op het zonnige sportveld. Als een onnadenkende puber dwars door een zandtekening holt, zegt de Indiase danslerares vergoelijkend: ‘In onze cultuur loopt iedereen door de rangoli’s. We bewaren ze niet, maar maken elke dag weer een mooie nieuwe.’
Voorjaar 2008. De doelstelling van FAIRliefd spreekt Monique Janssen onmiddellijk aan. Als directeur bovenbouw van het Valuascollege zit zij bij uitstek op een plek om de belangstelling voor de millenniumdoelen in Venlo aan te wakkeren, niet in de ‘huiskamers’ van de Venlonaren, maar in de klaslokalen van hun kinderen. Tal van ideeën borrelen op. Eerlijke koffie en thee schenken, biologische groenten verbouwen die door de leerlingen in verantwoorde lunches worden verwerkt,
workshops rond duurzaamheid organiseren op de jaarlijkse projectdag. Zij dient het project Valuas FAIRliefd in bij Margriet’s Betere Wereld en wordt een van de zeventig vrouwen die hun goede doel mogen promoten. ‘Wij willen leerlingen van 12 tot 18 jaar ervan bewust maken dat ze het hier aan deze kant van de wereld heel goed hebben en dat zij zelf met kleinschalige projecten kunnen bijdragen aan een betere wereld aan de andere kant van het halfrond,’
Een meisje na afloop van de workshop Passion for Fashion: ‘Ik had iets heel anders verwacht, meer over mode, maar het ging over fair trade. Ik vond het wel heel interessant, vooral omdat ik ook zo’n jas van het merk Kuyichi heb gehad en pas later van iemand hoorde dat die van biologische katoen was. Dat vond ik toen wel goed!’
vertelt Monique Janssen op de website van Margriet. ‘Ik denk ook dat het goed is om als school een product te ontwikkelen en te promoten naar andere scholen. Met relatief weinig middelen stimuleer je veel leerlingen om mee te werken aan goede doelen.’
‘Ik stuur een smiley naar het hele universum’ Stoere raket Sinds vier jaar organiseert het Valuascollege jaarlijks een projectdag voor de bovenbouw van havo/vwo. De laatste twee edities staan enkele workshops speciaal in het teken van Valuas FAIRliefd. Met graffiti versieren een paar meiden Tibetaanse gebedsvlaggetjes, die zoals ze net geleerd hebben, al je dromen, zorgen en gebeden aan de wind meegeven. ‘Ik stuur een smiley naar het hele universum’,
4 V aluas F A I R liefd
zegt een van de meiden stoer, terwijl ze een raket voorziet van een lachend gezicht. De prachtige vlaggetjes versieren de poorten die van duurzaam bamboe zijn gebouwd in een andere workshop. De kleurige rangoli’s en Indiase danseressen maken de presentatie af.
Duurzame t-shirts Inmiddels heeft Monique Janssen ervaren dat de goede doelen door de waan van de dag geregeld ‘onderop de stapel komen te liggen’. ‘Eindexamenleerlingen mogen elk jaar t-shirts kopen voor hun afscheid. Vorig jaar hebben we de leerlingen gestimuleerd om voor duurzame katoen te kiezen. Ze hebben toen via de minionderneming van Fontys (zie pagina 10) t-shirts uit Nigeria besteld, waarvoor de school € 2,50 per shirt heeft gesponsord. Dit jaar hebben de eindexamenklassen helemaal zelfstandig hun t-shirts geregeld. Jammer genoeg niet van biokatoen, door alle drukte is dat er bij ingeschoten.’ Ook de eerlijke koffie en biotomaatjes moeten nog komen. ‘Het gaat stapje voor stapje. In de toekomst zullen we Valuas FAIRliefd actief uitdragen, maar dan moet het wel meer handen en voeten hebben, en op nog langere termijn het liefst ook verankerd worden in de lessen.’
Valuascollege Venlo Voortgezet onderwijs voor alle schooltypen
Vredespoort op Zomerparkfeest Een van de bamboepoorten die de Valuasleerlingen hebben gemaakt is opnieuw opgebouwd als toegangspoort tot het Zomerparkfeest. De poort stond vlakbij de Wereldvredesvlam in het Julianapark in Venlo en is daarom omgedoopt tot Vredespoort.
V aluas F A I R liefd 5
Gilde FAIRliefd Amnesty International ‘Als ik een bedrek omhoog doe, beperk ik ook iemand in zijn vrijheid’, bedenkt een eerstejaars Zorg & Welzijn tijdens de workshop over Amnesty International. Over de vrijheid van meningsuiting zegt ze: ‘Ik vind dat je niet alles kan zeggen, maar je moet niet alles wettelijk gaan verbieden. Als je een beetje fatsoen hebt, zeg je sommige dingen gewoon niet.’ Een medestudent: ‘Iedereen denkt altijd dat mensenrechten alleen ver weg worden geschonden. Maar in Europa gebeurt het ook en in Amerika. Dat het zo dichtbij is, vond ik interessant aan de workshop over Amnesty.’
6 gilde F A I R liefd
De bal ligt bij de school Buiten is het zinderend warm. De bijna tropische hitte past uitstekend bij de projectdag van Gilde Opleidingen, waarop tweehonderd eerstejaars worden ‘meegenomen’ naar landen als India, Tanzania en Brazilië. Ze dansen en trommelen, bekijken foto’s en films over aidspatiënten en kinderarbeid, en krijgen uitleg over mensenrechten, eerlijke handel en culturele verschillen. Sommige leerlingen raken meteen enthousiast als ze stagemogelijkheden in Afrika ontdekken. ‘Ik ga maar vast Swahili leren.’
Ritmische Afrikaanse beat klinkt door het klaslokaal. Een stuk of vijftien studenten volgen geboeid een diashow over Tanzania. Een mooie jonge vrouw kijkt vrolijk in de camera. Bij de volgende dia wordt het stil in de zaal: ‘Joan is de volgende dag overleden aan aids.’ De gezichten en namen brengen het verre Afrika voor even dichtbij. Workshopleidster Maria Manders vertelt dat zij Tanzania ‘ontdekte’ op haar zestigste. Sindsdien gaat zij er jaarlijks een periode als vrijwilligster naar toe ‘om aidspatiënten te masseren’. ‘Op de voeten zit een heel mens’, wijst ze. ‘De grote teen is het hoofd. Hier zit je rug. Als je de voeten masseert, verlicht je hun pijn.’ Met handdoekjes en olie gaan de meiden zelf aan de slag. Als een van hen het ‘vies’ vindt, reageert Maria laconiek: ‘Ik heb heus veel viezere voeten in mijn handen gehad.’ Na afloop zegt een studente: ‘Ik vind het knap dat deze mevrouw zomaar aidspatiënten gaat masseren in Afrika, zeker omdat ze hun taal niet verstaat. Ik wil ook
wel naar Afrika als ik ouder ben.’ Dan, enthousiast, tegen haar vriendin: ‘Ik denk dat ik maar vast Swahili ga leren.’
‘Ik denk dat ik maar vast Swahili ga leren’ Geadopteerde geit Het is de tweede projectdag die de afdeling Welzijn organiseert. Onder de noemer Gilde FAIRliefd bedenkt een groepje enthousiaste docenten activiteiten rond de millenniumdoelen, zoals een Sinterkerstactie met microkredieten (zie pagina 9), fairtrade-kerstpakketten, een Oxfam-Novib-tas als diplomacadeautje, en de adoptie van een geit waar mensen in Bangladesh profijt van hebben. ‘Vorig jaar stond de projectdag helemaal in het teken van de millenniumdoelen. Dit jaar hebben we er als tweede pijler gezond leven aan toegevoegd’, vertelt Guusje Toemen. ‘De projectdag is de afsluiting van het programma leren,
loopbaan en burgerschap, waarin de leerlingen zich in groepjes bezig hebben gehouden met thema’s als voeding, beweging, seks, alcohol en drugs.’ Docent Lammert Winterman vult aan: Wij willen dat studenten aandacht hebben voor de noden van andere mensen. Als zij van school gaan moeten zij weten dat er keuzes zijn en dat de wereld niet bij de grenzen van Nederland ophoudt. Wij zoeken nu naar vormen om FAIRliefd en de millenniumdoelen te integreren in het curriculum.’
Afwisseling genoeg Drie workshoprondes zijn er op deze dag. De ene leerling gaat eerst naar Indiase dansles, maakt vervolgens heerlijke biologische hapjes en besluit de dag met de workshop Go for Africa (over leerlingen die in een tweedehands auto naar WestAfrika rijden en daar vervolgens zeven weken stage lopen). Een ander begint met Braziliaanse capoeira, krijgt daarna uitleg over Amnesty International en hoort tenslotte een verhaal over de Maya’s in Guatemala. Twee meiden van Plan International en Todos (Toekomst door Sport) geven een dubbele workshop over de positie van meisjes in ontwikkelingslanden. De studenten zien concreet hoe Gifty van 13 en Flavia van 15 in respectievelijk Ghana en Brazilië wonen en werken. Ze sporten vervolgens met een zelfgemaakte bal, en kruipen in de huid van Franceska die verder wil leren maar van haar ouders moet trouwen met een oude man.
Wat kan jij doen? Als het bijna tijd is gaat een roze bal de kring rond: ‘Wat zou jij kunnen doen?’ De studenten zijn moe van de lange dag, maar toch zijn hun antwoorden soms verrassend origineel: ‘Nieuwe voetbalschoenen sturen van mijn zakgeld.’ ‘Acties op school organiseren en het geld naar projecten sturen.’ ‘Een avondschool opzetten, zodat kinderen na het werk toch wat kunnen leren.’ ‘Collecteren, geld sturen waar mensen eten en kleren van kunnen kopen.’ ‘Mijn studiefinanciering naar hen toesturen, want ik werk toch.’ ‘Fairtradeproducten kopen.’ ‘Mensen inhuren in het land zelf die putten aanleggen voor schoon drinkwater.’ ‘Een gratis festival organiseren, zoals Dance for Life, en de opbrengst opsturen.’ De roze bal is een cadeautje van de workshop Goals for Girls: ‘De bal ligt nu bij school. We hopen dat uit deze dag iets moois voortvloeit.’
Gilde Opleidingen Venlo Sector Zorg & Welzijn
Op stage in Gambia In februari 2010 vertrekken enkele Venlose Gilde-studenten voor tien weken naar Gambia. De vierdejaars-studenten Janet en Mandy gaan stage lopen op een school in het dorpje Tanjeh, waar zij activiteiten zullen ontwikkelen met gehandicapte kinderen. Christel en Sharona zijn tegen die tijd net afgestudeerd en zullen als vrijwilligsters een kindercrèche gaan opzetten. Tienermoeders kunnen hun kroost naar de crèche brengen en krijgen zo ruimte om zelf hun school af te maken. In dezelfde periode zijn ook ROC-studenten in Gambia voor de techniekprojecten van Go for Africa. Een gepensioneerde Nederlander uit de maatschappelijke dienstverlening gaat mee om de studenten te begeleiden.
gilde F A I R liefd 7
De Kerstman speelt voor Sint Biologische katoen Jongen: ‘Ik wist niet dat er al zoveel merken waren met biologische katoen. Dat had ik niet verwacht. Ik dacht dat het er maar één of twee waren.’
Wensvlaggetje Meisje: ‘Als de aarde daar niet meer goed is, is de aarde bij ons ook niet meer goed. Ik vind het echt afzetterij dat wij zo hard moet werken om producten te kunnen kopen waar mensen in die arme landen bijna niks voor krijgen. Wij letten thuis wel op wat we kopen. Als de boeren meer geld voor hun spullen krijgen, dan pakken we dat. Die keurmerken vind ik wel goed. Op mijn wensvlaggetje staat liefde voor eten, liefde voor water en liefde voor jezelf. Mooi bedacht hè?’
Sinterkerstactie heette de originele actie die de afdeling Welzijn van Gilde Opleidingen Venlo in december 2008 voor het eerst hield. Alle studenten kregen van Sinterklaas een microkrediet, in plaats van het gebruikelijke hebbedingetje. ‘Jullie krijgen van mij twee euro vijftig per student. Daarmee ga je zorgen voor een ongekend rendement. Want met dat geld kun je een activiteit opzetten. En zo muntgeld omzetten in stapels bankbiljetten’, dichtte de goedheiligman.
‘Wij hebben ons verkleed als kerstman en kerstvrouw en zijn de stad ingegaan. Voor 1 euro mochten mensen met ons op de foto. Zij konden hun foto naderhand downloaden via internet. Zo hebben we een paar honderd euro opgehaald’, vertelt een meisje. Andere studenten bakten wafels, maakten sieraden of zetten overal collectebussen neer om kleine muntjes in te zamelen. Met kerst was het totale microkrediet verviervoudigd tot ruim 4800 euro. Elke klas mocht zelf een goed doel uitkiezen. ‘In voorgaande jaren maakten we een kerstwandeling voor het goede doel waarvoor de studenten zich lieten sponsoren. Met de Sinterkerstactie hebben we drie keer zoveel opgehaald. Ze bedenken zelf wat ze willen. Ze dragen zelf de verantwoordelijkheid. En dan wordt het ook nog eens zoveel meer!’, vertelt docent Lammert Winterman enthousiast.
Ver weg dichtbij
groeien. Studenten zitten hier drie, vier jaar, dus iedereen doet deze actie een paar keer. Sommigen kiezen voor een doel dicht bij huis, anderen worden geïnspireerd door een docente die in India is geweest. Zo komt ver weg vanzelf dichterbij’, vult collega Guusje Toemen aan.
‘Zo komt ver weg vanzelf dichterbij’ Lammert Winterman: ‘We geven uitleg over microkrediet in ontwikkelingslanden en proberen aan te sluiten bij de millenniumdoelen. Op termijn kunnen wij hun keuze voor projecten misschien stroomlijnen in twee of drie grotere projecten. Of we vragen leerlingen gedurende heel hun schoolperiode één project te subsidiëren. De actie staat nu nog in de kinderschoenen, maar de potentie om het breder te trekken is er.’
Tien euro Van een tientje kan een gezin in Tanzania een paar weken eten. ‘Een paar weken? Wow’, verzucht een meisje en ze schudt ongelovig haar hoofd.
De komende jaren wordt de Sinterkerstactie zeker herhaald. ‘Je moet het laten
8 gilde F A I R liefd
De Kerstman speelt voor Sint 9
Fontys FAIRliefd Een leerlinge over eerlijke kleding: ‘Het is goed dat er aandacht aan wordt besteed, maar ik denk dat het nog lang duurt voor het helemaal goed is.’
Met een startkapitaal van 1500 euro en heel veel enthousiasme begonnen de studenten aan de eerste minionderneming die bewust duurzaam werd opgezet. ‘Efrico staat voor Equality Africa Cooperation. De studenten wilden t-shirts van biologische katoen in Afrika laten bedrukken met Afrikaanse motieven en deze in Nederland en Duitsland verkopen’, vertelt Rob Thuijls, coördinator van de miniondernemingen. Via de Wereldwinkel legden de studenten contact met de CO Foundation in Nigeria.
Mogelijkheden creëren Creating Opportunities is het motto van de CO Foundation. Deze Venlose stichting van Bart en Emmy van der Grinten maakt het mogelijk dat exleprapatiënten hun eigen inkomen verdienen met het verven en bedrukken van textiel. ‘Het studentenproject had als doel de marketing en sales van de producten te verbeteren waardoor de omzet omhoog zou gaan’, herinnert Bart
10 Fontys FAIRliefd
Steeds meer duurzame miniondernemingen Tweedejaarsstudenten van de Fontys Internationale Hogeschool voor Economie in Venlo zetten jaarlijks dertig miniondernemingen op. Namens FAIRliefd begeleidde de Wereldwinkel Venlo de minionderneming Efrico. De veertien studenten van Efrico wisten de prijs Duurzaamste Studentenbedrijf 2008 in de wacht te slepen en ontvingen 500 euro van de stichting Jong Ondernemen.
van der Grinten zich. ‘De inzet van de studenten was hartverwarmend. Maar het is ongetwijfeld een openbaring voor hen geweest hoe moeilijk het is voor bedrijven in ontwikkelingslanden om te concurreren op de internationale markt.’
‘De inzet van de studenten was hartverwarmend’
Nigeria maakte grote indruk, vertelt hij. ‘De levensstandaard is heel laag. De eerste dag waren we echt geschokt door alles wat we zagen. Mensen kijken naar je op en hopen dat je hun situatie kunt veranderen. Dat is soms moeilijk.’ Als derdejaars ging Josef nog drie maanden terug naar Nigeria. ‘Het was leuk om te zien dat de laptop en printer volop gebruikt werden.’
minionderneming op rij. Vorig jaar hadden we het duurzame bedrijfje Insunasia in Indonesië, dit schooljaar komt er weer een met leprapatiënten in Nepal’, vertelt Rob Thuijls. ‘Juist economiestudenten moeten leren dat er meer in de wereld is dan alleen maar geld verdienen. Het is verrassend om te zien dat ook studenten van ‘gewone’ mini’s dit soort contacten leggen. Eén bedrijfje verkocht waterflessen onder het motto Water voor Water en schonk de opbrengst aan een drinkwaterproject. Een andere mini verkocht schilderijen van kinderen, om kinderarbeid in de derde wereld tegen te gaan. Natuurlijk zijn er altijd studenten die puur voor de winst gaan. Maar er zijn er steeds meer die begrijpen dat het ook anders kan en moet.’
Meer duurzame bedrijfjes ‘Efrico was de eerste duurzame
Fontys Hogescholen
Beter productieproces Toen de kwaliteit van de eerste lichting t-shirts te slecht bleek voor de verkoop, besloten vijf studenten van Efrico om ter plekke poolshoogte te gaan nemen. Josef Rückert was een van hen: ‘We hebben vooral gekeken hoe het productieproces beter zou kunnen. Het ontwerpen en bedrukken van de t-shirts was allemaal handwerk. Efrico heeft toen gezorgd voor een laptop en een printer, waarmee de textielopdrukken gemakkelijker konden worden gemaakt.’
De slechte arbeidsomstandigheden maken indruk: ‘Ik wist niet dat andere mensen zo hard moesten werken voor mijn t-shirtje.’
Fontys FAIRliefd 11
Blariacum (heel pril) FAIRliefd Met 30 leerlingen naar India in 2010 Xplore 2010 komt eraan, staat er enthousiast op de website van de stichting Global Exploration. Al vier jaar maken scholieren van middelbare scholen in Zuid-Limburg in de zomervakantie een reis van drie weken naar India, Nepal, Tanzania of Peru. Docenten en leerlingen zijn veel vrije tijd kwijt met het project, maar na elke reis slaat de vonk over naar een volgende groep. Het Blariacum en wellicht ook het Valuascollege uit Venlo willen deelnemen aan de volgende Xplore-reis.
Grote reis Onderwijsassistente in spe (17): ‘Mijn tante wilde een grote reis maken en heeft mij toen meegenomen naar Zuid-Afrika, Zambia en Botswana. Dat heeft wel indruk gemaakt: ik heb alleen maar luxe en daar hebben ze niks. Een groot verschil vond ik dat het leven daar zo langzaam gaat. Mensen doen alles heel rustig in hun eigen tempo. Bij ons word je hup hup achter de veren gezeten. Ik ben ook in een school geweest in ZuidAfrika waar ze mijn Nederlands gewoon konden verstaan. Ik zou daar wel stage willen lopen, in het derde jaar. Dat ga ik proberen te regelen.’
12 B lariacum ( heel pril ) F A I R liefd
Soms is één en één gewoon drie. De stichting Global Exploration wil haar activiteiten uitbreiden naar Noord- en Midden-Limburg. FAIRliefd wil scholen stimuleren om zich te verdiepen in ontwikkelingslanden en de millenniumdoelen. En Monique Janssen van het Valuascollege (zie pagina 4) is overgestapt naar de directie van het Blariacum, met al haar motivatie om de blik van leerlingen te verbreden. Het blijkt een prima cocktail voor nieuwe initiatieven.
Gemotiveerde docenten ‘Jos Smeets van Global Exploration heeft de hele directie van de school enthousiast weten te maken’, glundert Monique Janssen. ‘Binnenkort geeft hij een presentatie om ook de docenten mee te krijgen.’ Toch is Monique er niet helemaal van overtuigd dat het Blariacum al mee kan met Xplore 2010. ‘Iedereen heeft een overvolle agenda, en de voorbereidingen beginnen al meteen na de herfstvakantie’, aarzelt ze. Een
docent van het Valuascollege komt op het Blariacum zijn oor te luisteren leggen. ‘Wie weet gaat ook het Valuascollege komend jaar al meedraaien’, hoopt Jos Smeets.
Geen elitegroepjes De presentatie op het Blariacum is echter een succes. Maar liefst zes docenten melden zich aan om de reis in 2010 te begeleiden. Elke reisgroep bestaat uit dertig leerlingen van minimaal vijftien jaar, twee studenten van Fontys, vier docenten, een arts en een clusterleider. Tijdens het voorafgaande schooljaar moeten de leerlingen minimaal 1750 euro aan sponsorgeld bij elkaar brengen. Bovendien geldt een eigen bijdrage van 750 euro. ‘Als leerlingen de eigen bijdrage niet kunnen opbrengen, moeten de scholen zich sterk maken voor een oplossing. We willen geen elitegroepjes’, legt Jos Smeets uit. ‘De groep leerlingen moet een getrouwe afspiegeling vormen van de school, van vmbo tot gymnasium. Afgelopen jaar gingen ook leerlingen van een praktijkleerschool mee.’
Unieke kans In de zomer van 2009 reisden 124 leerlingen uit Zuid-Limburg in vier groepen naar India en Nepal. L1 maakte reportages die eind september op de televisie te zien waren. ‘Ik had niet gedacht dat ik ooit zoiets zou doen’, vertelt Sally Jeurissen van het Trevianum in Sittard. ‘Je ontmoet je eigen leeftijdgenoten in een ander land en hebt contact met de mensen. Dat is een bijzondere ervaring.’ Medeleerling Robin Cals knikt: ‘Je kunt altijd nog een keer naar Nepal, maar zo kort op de mensen en zulke goede dingen doen, ik denk niet dat wij ooit nog zo’n kans krijgen.’
Go for Africa Studenten van technische ROC’s (waaronder Gilde Opleidingen) rijden auto’s naar Senegal en Ghana en lopen er zeven weken stage. Sommige auto’s dienen als lesmateriaal, andere worden verkocht. Drie meiden zien zoiets wel zitten: ‘Wij willen ook naar Afrika. Ze zijn daar nu ook met kinderopvangprojecten bezig. Wij zouden er meteen voor tekenen om daar activiteiten met kinderen te gaan organiseren. Hopelijk kan dat in het derde jaar. De hutjes waar we zouden slapen hebben we op de film gezien - dat viel eigenlijk best mee.’
‘Ik denk niet dat wij ooit nog zo’n kans krijgen’ Eenmaal weer thuis moeten de leerlingen het verhaal verder vertellen, ieder aan tenminste honderdvijftig personen. De sneeuwbal wordt zo steeds groter. ‘In 2010 streven wij naar acht groepen van dertig leerlingen’, aldus Jos Smeets. ‘De afgelopen jaren leerden we dat geen uitdaging te groot is en dat onze leerlingen samen het onmogelijk geachte meer dan waar maakten.’
B lariacum ( heel pril ) F A I R liefd 13
Floriade 2012 Scholen denken inhoudelijk mee over het Wereldpaviljoen Stel je voor dat je moet rondkomen van een tientje per maand. Denk je eens in dat je uitgehuwelijkt wordt of al jong fulltime moet werken. De scholen die in dit boekje aan bod komen bedachten activiteiten rondom de millenniumdoelen en hebben hun studenten op tal van manieren de verschillen tussen rijke en arme landen laten voelen. Dat jongeren zich inleven in andere culturen is bij uitstek iets wat ook het Wereldpaviljoen voor ogen staat. Het Wereldpaviljoen gaat van start op de Floriade van 2012. Doel: Jongeren bagage meegeven voor een actief wereldburgerschap.
Nu nog bestaan de plannen alleen op papier, in mooie brochures en een hippe clip op youtube. Maar over ruim twee jaar moet het gebouw van het Wereldpaviljoen er al staan: een futuristische betonballon die ook na de Floriade blijft bestaan als educatief en recreatief belevingscentrum. ‘Er komen drie inleefateliers waar bezoekers met al hun zintuigen kunnen ervaren hoe het is om in een ontwikkelingsland te wonen,’ vertelt initiatiefnemer René Poels. ‘Na
de Floriade richten we ons enerzijds op scholen, maar anderzijds ook op dagjesmensen, bedrijfsuitjes en misschien zelfs kinderfeestjes.’
Wachtlijsten Het idee komt uit België waar inleefateliers al een jaar of twintig bestaan. Scholen die zich inschrijven krijgen een lespakket waarmee ze de leerlingen voorbereiden op het bezoek aan het inleefatelier. Er zijn negen ateliers voor leeftijdscategorieën
Zand of olie? Mayakinderen krijgen bij hun geboorte een kleurrijke poncho aan vol symbolen. ‘Bij de geboorte wordt de wereld op je schouders gelegd. De wereld wordt aan je toevertrouwd en jij zet je schouders eronder. Ben je een zandkorrel in het raderwerk, of juist de smeerolie?’
van kleuters tot tieners, maar er is zoveel animo voor dat er geregeld wachtlijsten ontstaan. ‘Die willen wij wel oplossen’, lacht Ronald Kohnen, die als directeur van COS Limburg nauw bij het Wereldpaviljoen is betrokken. De Venlose inleefateliers hopen basisscholen uit Nederland en Duitsland aan te trekken.
‘Máxima en Amalia die zich komen inleven. Dat zou toch geweldig zijn’ Maatschappelijke stages Maar het Wereldpaviljoen denkt ook na over activiteiten die voor het voortgezet onderwijs interessant zijn. ‘Middelbare scholieren kunnen op het Wereldpaviljoen bijvoorbeeld informatie verzamelen voor werkstukken en communiceren met jongeren uit andere delen van de wereld. Er is ook veel vraag naar maatschappelijke stages. Laat havoleerlingen maar
14 F L O R I A D E 2 0 12
als begeleiders meedraaien in de inleefateliers.’ Ook jongeren die op stage zijn geweest in een ontwikkelingsland kunnen op het Wereldpaviljoen hun verhaal kwijt. ‘En leerlingen van land- en tuinbouwopleidingen zouden het groen in en om het Wereldpaviljoen kunnen bijhouden’, bedenkt Ronald Kohnen.
Groot draagvlak FAIRliefd en het Mondiaal Platform Venlo maken deel uit van de projectgroep die het Wereldpaviljoen inhoudelijk verder gaat ontwikkelen. ‘Daarin zitten ook mensen uit het basisonderwijs en het voortgezet onderwijs, zodat ons aanbod aansluit bij hun behoeften’, onderstreept René Poels. ‘Tot nu toe spreekt het idee van een Wereldpaviljoen veel mensen aan. Mondiale groepen, gemeentebesturen, de provincie, scholen, het draagvlak is ongekend.’ Ronald Kohnen voegt eraan toe dat ook commercieel ingestelde partijen brood zien in het plan. Het wachten is dan ook op ondernemers en investeerders die de realisering daadwerkelijk mogelijk gaan maken. ‘Ik heb de opening in gedachten al meegemaakt’, bekent René Poels. ‘Máxima en Amalia die zich komen inleven. Dat zou toch geweldig zijn.’
Weerbare meisjes Workshopleidster: ‘Hoe oud ben jij? 17? Kan jij je voorstellen dat je al twee kinderen hebt?’ Zeventienjarig meisje: ‘Nee! Dan ben je je hele leven kwijt.’ Een jongen: ‘Je weet wel dat er arme landen zijn, maar op zo’n dag als vandaag hoor je en zie je de verhalen van die meisjes. Dat je zelf foto’s moet uitzoeken van weerbare en niet-weerbare mensen is heel leerzaam. Daar denk je anders nooit over na.’
Wereldpaviljoen Floriade regio Venlo 2012
F L O R I A D E 2 0 12 15
Meer informatie Wilt u meer weten over de projecten in dit boekje? Bent u geïnspireerd geraakt om ook FAIRliefd-activiteiten te gaan opzetten? Neem dan gerust contact op met FAIRliefd of met een van de organisaties die bij FAIRliefd betrokken zijn. FAIRliefd Millenniumdoelen Venlo 2015 www.fairliefd.nl
De organisaties achter FAIRliefd Centrum voor Natuuren Milieueducatie www.welkom.nu/cnme
BIS/Solidaridad www.solidaridad.nl www.antenna.nl/bis
Wereldwinkel Venlo www.wereldwinkelvenlo.nl
Mondiaal Platform Venlo www.mondiaalplatformvenlo.nl
Valuascollege www.valuascollege.nl Fontys Internationale Hogeschool Economie www.fontys.nl/fihe
Gilde Opleidingen www.gildeopleidingen.nl
De activiteiten van FAIRliefd worden mede mogelijk gemaakt door de Provincie Limburg, de gemeente Venlo en het Mondiaal Platform Venlo.
