Milieu Centraal Nicolaas Beetsstraat 2a, 3511 HE Utrecht T (030) Bankgegevens IBAN: NL64INGB BIC: INGBNL2A Kamer van Koophandel:

Milieu Centraal Nicolaas Beetsstraat 2a, 3511 HE Utrecht T (030) 2305070 Bankgegevens IBAN: NL64INGB0007863822 BIC: INGBNL2A Kamer van Koophandel: 41266140

Duurzaam Consumeren Jaarrapportage 2015 © Milieu Centraal, Utrecht

Inhoudsopgave 1. 2. 3.

Inleiding ................................................................................................................................................. 3 Over Milieu Centraal en haar kerntaak: vier rollen ............................................................................... 4 Kerntaak: vraagbaak .............................................................................................................................. 4 3.1 Gevalideerde kennis: inhoudelijk.................................................................................................. 5 3.2 Kennis over gedrag........................................................................................................................ 8 3.3 Websites milieucentraal.nl ......................................................................................................... 10 3.4 Mediaservice ............................................................................................................................... 17 3.4 Sociale Media .............................................................................................................................. 22 4. Projecten.............................................................................................................................................. 27 I. Duurzaam Doen .............................................................................................................................. 27 II. Circulaire economie ........................................................................................................................ 30 Keurmerken ............................................................................................................................................. 31 Afval & verpakkingen .............................................................................................................................. 33 Kleding ..................................................................................................................................................... 34 Voeding.................................................................................................................................................... 37 Apparaten en producten ......................................................................................................................... 39 III. Gezonde leefomgeving ................................................................................................................... 41 Risico’s ..................................................................................................................................................... 41 Gezond in en om huis en tuin.................................................................................................................. 42 IV. Klimaat en duurzame energie ......................................................................................................... 43 Urgentie aanpak Klimaatverandering ..................................................................................................... 43 Green Deal CO2 Emissiefactoren ............................................................................................................ 48 5. Evaluatie .............................................................................................................................................. 50 Conclusies en aanbevelingen .................................................................................................................. 53 6. Organisatie........................................................................................................................................... 54

2


1.

Inleiding

Een jaar later… meestal ben je dan alweer vergeten dat je een jaar geleden eigenlijk iets heel belangrijks hebt gedaan: de complete website van Milieu Centraal vernieuwd, omgegooid, teksten herschreven, voorzien van veel meer tools en beeld. Kortom: een enorme klus geklaard! En net als na een verhuizing: na een paar maanden voelt het al alsof het nooit anders is geweest. Het harde werken geeft ook resultaat: begin 2016 is het websitebezoek enkele duizenden per dag hoger dan het was. Van rond de 5 à 6.000 is het gestegen naar tussen de 8 en de 10.000 nu. Daar bereiken we toch mooi meer mensen mee! Na de zomer begon de aandacht voor klimaat aan te wakkeren. De COP-conferentie in Parijs was een actueel haakje en journalisten wisten ons snel te vinden. Milieu Centraal lanceerde de klimaatklappers en we werden partner van de programmaserie die NPO maakte over duurzaamheid. Het helpt niet perse je naamsbekendheid te vergroten, want ieder medium geeft er een eigen draai aan, maakt er een ander beeld van. Maar het feit dat alle kranten, rtv-programma’s en onlinemagazines ons wisten te vinden zegt wel iets over onze signatuur: dé bron voor onafhankelijke, betrouwbare informatie. Dat bleek ook uit de evaluatie die in 2015 is gehouden. In opdracht van het ministerie van IenM zijn onze stakeholders en klanten geïnterviewd en bevraagd over hun tevredenheid over ons werk en de manier waarop we dat doen. Ons Bestuur vatte de conclusies kernachtig samen: een dikke 8! Het rapport is ook aangeboden in de Tweede Kamer en de hoofdlijnen leest u verderop in dit verslag. Een inleiding is altijd te kort om het vele werk dat is verzet recht te doen. Dus bent u nieuwsgierig geworden, blader dan gerust verder. Leuk als u reageert of ons voorziet van ideeën. Laat het ons ook weten als u een verbinding ziet met uw eigen werk, dan kunnen we wellicht samen optrekken. Veel leesplezier en graag tot ziens!

Vera Dalm en Linda Nijenhuis directeur en programmamanager [email protected] / [email protected]

3


2.

Over Milieu Centraal en haar kerntaak: vier rollen

Verduurzaming van het consumentengedrag is het centrale thema van Milieu Centraal. Overal komt de rol van de consument prominent naar voren. Als individu, als groep, als wijkbewoner of als burgercollectief; in al deze rollen hebben mensen behoefte aan goede en onafhankelijke informatie. Milieu Centraal voorziet daarin en is bij uitstek de organisatie die zich richt op het actief verspreiden van kennis en informatie. We vervullen daarmee een brugfunctie tussen overheid, bedrijven en consumenten. Milieu Centraal maakt onderdeel uit van de ‘energieke’ samenleving en heeft daarbinnen verschillende rollen: o Vraagbaak (voor consumenten en media) o Aanjager van interactie o Contentleverancier o Makelaar / coördinator. Deze rollen zullen op diverse plekken in deze rapportage aan de orde komen.

3.

Kerntaak: vraagbaak

De vraagbaakfunctie van Milieu Centraal bestaat uit de website, onze sociale media, de rol als informatiebron voor media en daarmee ook het genereren van free-publicity. Om de vraagbaakfunctie uit te kunnen voeren, is een gevalideerde kennisbasis onontbeerlijk. Met ‘kennisbasis’ bedoelen wij het constante proces van onderzoeken en actualiseren dat is ingebouwd in de organisatie van Milieu Centraal. Een groep onderzoekers werkt continue om de kennisbasis up-to-date te houden en heeft daarover veel contact met de organisaties om ons heen. Zij worden in methodische zin begeleid door de Wetenschappelijke Raad van Advies van Milieu Centraal. Dit onderzoekswerk maakt dan ook integraal deel uit van de ‘vraagbaakfunctie’. Onderzoekers en Raad borgen immers gezamenlijk de kwaliteit en de onafhankelijkheid van Milieu Centraal. Dat maakt ons tot wie we zijn: een kennisinstituut en voorlichtingsorganisatie in één. De vraagbaak valt uiteen in vijf onderdelen: o Kennisbasis: zowel inhoudelijk als qua gedragsinzichten o Website: dagelijks beheer en onderhoud, actualisaties o Media-service, gericht op genereren free-publicity o Interactief / sociale media; interactie o Contentservice; bijdragen aan externe partners, zowel organisaties als overheden.

4


3.1

Gevalideerde kennis: inhoudelijk

Kennisbasis Het werk aan de kennisbasis van Milieu Centraal bestaat uit het voortdurend actualiseren van de onderwerpen. Daarnaast zijn enkele onderwerpen grondig herzien en geheel vernieuwd. Hieronder wordt voor een aantal onderwerpen beschreven welke activiteiten zijn uitgevoerd. Kleine actualisaties worden niet vermeld. De Wetenschappelijke Raad van Advies (WRA) van Milieu Centraal is in 2015 twee keer bijeen gekomen. Kleding Milieu Centraal heeft CE Delft de opdracht gegeven om een onderzoek uit te voeren naar de milieubelasting van kledingmaterialen. De eerste resultaten van dit onderzoek zijn voorgelegd aan de Wetenschappelijke Raad van Advies (WRA) van Milieu Centraal en verwerkt in de kennisbasis. De belangrijkste conclusies uit het onderzoek zijn dat met name klimaatbelasting en landgebruik onderscheidend zijn qua milieu-impact, en dat in de materiaalvergelijking wol en zijde slecht scoren wat betreft milieu-impact. Ook is aanvullende informatie kwalitatief in kaart gebracht op het gebied van dierenwelzijn, plastic soep, waterverbruik en het gebruik van bestrijdingsmiddelen. De consumentenadviezen voor kleding zijn aangepast en de webteksten zijn geactualiseerd. Met deze herziene kennisbasis is de campagne ‘Slow Fashion’ opgetuigd. Daarover meer in hoofdstuk 4 van deze rapportage. Voeding Insectenburgers: begin dit jaar waren ze te koop in een grote supermarktketen. Milieu Centraal heeft gekeken naar de milieuaspecten van insecten als eiwitbron in voeding. Hierbij is onder meer de milieuvriendelijkheid ten opzichte van andere eiwitbronnen onderzocht, zowel dierlijk als plantaardig. Insecten blijken in milieubelasting vergelijkbaar met eieren, kippenvlees of plantaardige vleesalternatieven, en dus minder belastend dan rund- of varkensvlees. De notitie hierover is voorgelegd aan deskundigen op dit gebied en in de WRA besproken. Ook op de website is informatie over de milieuaspecten van insecten als eiwitbron opgenomen. Over de milieu-impact van vlees en eten heeft Milieu Centraal verschillende onderzoeken op een rij gezet en gegevens doorgerekend. Er zijn verschillende internationale studies, die met verschillende uitkomsten komen en dus met verschillende milieuwinsten voor het eten van minder vlees. Milieu Centraal heeft onderzocht waarom de diverse studies verschillende cijfers rapporteren, en heeft dit in een notitie op een rij gezet. Het gaat bijvoorbeeld om verschillen in afbakening, aannames over hoeveel vlees er gegeten wordt, verschillen tussen vlees met en zonder bot. Milieu Centraal heeft de eigen keuze voor het hanteren van bepaalde cijfers hierbij onderbouwd. In februari 2016 is deze notitie aan de WRA voorgelegd.

5

Duurzaam Consumeren Jaarrapportage 2015 © Milieu Centraal, Utrecht Afval In samenwerking met RWS leefomgeving en het ministerie van IenM heeft Milieu Centraal een groot project uitgevoerd met betrekking tot zwerfafval. De uitkomsten van dit project zijn verwerkt in de kennisbasis en besproken met de WRA. De website van Milieu Centraal is op het gebied van zwerfafval geactualiseerd. De vraag welk afval waar moeten worden afgedankt, blijft actueel. Via de afvalscheidingswijzer, een applicatie op de website van Milieu Centraal, komen hier honderden vragen per jaar over binnen. In 2015 zijn deze vragen weer beantwoord, en is per vraag beoordeeld of er een extra item in de afvalscheidingswijzer moet worden toegevoegd. Voor enkele ‘nieuwe’ afvalstromen is uitgezocht wat de juiste manier van afdanken is. De database is bijgewerkt om de stroom PMD-afval juist weer te geven. Zo wordt deze steeds uitgebreider en completer. Ook de Recyclemanager is aangesloten op deze database. In de kennisbasis houden we de cijfers over de totale stroom huishoudelijk afval en afval per persoon bij. Deze zijn geactualiseerd op basis van verschenen rapportages. Met deze cijfers is het afvalscheidingspotentieel berekend en een notitie geschreven over het afvalpreventiepotentieel, die gebruikt kan worden om de haalbaarheid van de overheidsdoelstelling (max. 100 kg restafval en 75% gescheiden afval in 2020) in te schatten. Luiers Milieu Centraal neemt deel aan het ketenproject luiers, een project dat al in 2014 is gestart. Het project heeft als doel inzicht te verkrijgen in de economische en milieutechnische mogelijkheden van recycling van luiers. Het gaat daarbij zowel om babyluiers als incontinentiemateriaal. Milieu Centraal neemt als stakeholder deel aan dit overleg. Met de publicatie van een LCA van luiers in het ‘Journal of Cleaner Production’ kwamen nieuwe cijfers beschikbaar voor de vergelijking van de milieu-impact van wasbare en wegwerpluiers. Daarmee is de vergelijking van het milieu-effect van beide soorten luiers geactualiseerd. Het consumentenadvies blijft staan dat wasbare luiers een milieuvoordeel hebben. Echter het milieu-effect van wegwerpluiers ligt wel dichter in de buurt dan voorheen. Risico’s Houtstook De informatie over de gezondheidsaspecten van houtstook is herzien. De onderzoeker heeft gekeken naar hoeveel en hoe vaak mensen hout stoken. Ook is gekeken naar hout als grondstof voor biomassaketels en de mogelijke belasting van de luchtkwaliteit. Op basis van de toolkit houtstook en andere bronnen zijn consumentenadviezen en praktische tips geformuleerd. Op basis van al deze informatie is de website op dit thema vernieuwd. Luchtkwaliteit, o.a. fijnstof De kennisbasis over luchtkwaliteit is geactualiseerd. Daarbij heeft Milieu Centraal gekeken naar de bijdrage van houtstook aan dit milieuprobleem anno nu. Er is een vergelijking gemaakt met de bijdrage

6

Duurzaam Consumeren Jaarrapportage 2015 © Milieu Centraal, Utrecht van automobiliteit aan het probleem (de tweede wijze waarop consumenten aan dit milieuprobleem bijdragen). En we geven een idee van de totaalbijdrage van de consument aan het geheel. We hebben daarbij vooral gekeken naar PM2,5 (zeer fijn fijnstof). Asbest De achtergrondinformatie over Asbest is herzien. De voornaamste aanpassingen zijn de intreding van de wet Verbod op asbestdaken per 2024 en de daarmee samenhangende subsidieregeling (per 1 januari 2016). Milieu Centraal geeft de consument hierover informatie. Het geactualiseerde brondocument is in februari 2016 aan de WRA voorgelegd. Gezond in en om huis en tuin De informatie over alternatieven voor biociden en gewasbeschermingsmiddelen heeft Milieu Centraal geactualiseerd. Ook is een start gemaakt met de update van de kennisbasis over herbiciden (onkruidbestrijdingsmiddelen). Aanleiding daarvoor was het op handen zijnde verbod op het gebruik van glyfosaat op verhardingen. Rodenticiden zijn middelen voor knaagdierbestrijding (als muizen). Deze worden vaak onjuist gebruikt door consumenten. In het najaar van 2015 is de kennisbasis over rodenticiden geactualiseerd, onder meer wat betreft toelatingen van middelen. In hoofdstuk 4 staat meer over een project over dit thema. Verder heeft Milieu Centraal een onderzoek gedaan naar milieueffecten van en regelgeving over antifoulingmiddelen voor consumenten. Dit zijn middelen die op schepen worden gesmeerd om aangroei van algen te voorkomen. De aanleiding van dit onderzoek zijn de gewijzigde toelatingen van antifoulingmiddelen voor gebruik door consumenten. Milieu Centraal heeft hierover een nieuw brondocument opgesteld dat in februari 2016 aan de WRA is voorgelegd. Extra communicatie over het juiste gebruik van antifoulingverf is nodig, en zal in het voorjaar van 2016 plaatsvinden. Apparaten In 2015 is extra aandacht besteed aan (nieuwe mogelijkheden voor) het verkrijgen van gegevens over elektrische apparaten. Zo is een Home-onderzoek uitgevoerd waarin o.a. data over bezit en gebruik van apparaten zijn verzameld. En Milieu Centraal is een samenwerking aangegaan met ECN om gegevens over apparaten met elkaar te delen en elkaars datasets aan te vullen. Voor alle apparaten geldt dat marktontwikkelingen in de kennisbasis worden verwerkt, bijvoorbeeld ten aanzien van de verkrijgbaarheid van zuinige apparaten. Zo is naar aanleiding van een VWA onderzoek naar de kwaliteit van led-lampen de informatie over led-lampen aangepast. Ook voert de onderzoeker doorlopend kleinere actualisaties door (ten aanzien van bezit, gebruik, prijzen e.d. van de verschillende apparaten). De onderzoeker heeft diverse nieuwe ontwikkelingen opgenomen in het brondocument. Onder meer een onderzoeksrapport over snellere slijtage van apparaten, de nieuwste normeringen op het gebied van elektrische apparaten (o.a. eisen aan stand-by verbruik en eisen ten aanzien van tonen energielabel bij online verkoop). Ook is er een overzicht gemaakt waarin staat wat per apparaatgroep het meest belangrijke aandachtspunt is van de milieubelasting. Daarin zijn de aankoop, het gebruik, vroegtijdig vervangen of repareren en het afdanken mee genomen.

7

Duurzaam Consumeren Jaarrapportage 2015 © Milieu Centraal, Utrecht Vooral op het gebied van wasmachines en wasdrogers zijn gegevens in de kennisbasis herzien. Voor de apparaatgroep wasdrogers is dit ook gedaan met het oog op de campagne ‘Energievreters, pak ze aan’. Deze campagne in oktober 2015 had de aanschaf van een zuinige warmtepompdroger als speerpunt (in plaats van een goedkopere maar onzuinige droger). Ook is informatie over het nieuwe energielabel voor ventilatie-units in de kennisbasis opgenomen en doorgevoerd op de website van Milieu Centraal en op www.energielabel.nl. Klimaat Ter voorbereiding op de Klimaatklapper-campagne heeft Milieu Centraal het onderwerp ‘klimaatverandering’ als apart thema in de kennisbasis opgenomen. Dit houdt in dat er een nieuw brondocument over dit onderwerp is opgesteld, is voorgelegd aan het maatschappelijke veld, en is gevalideerd en getoetst door de Wetenschappelijke Raad van Advies. Ook andere klimaatgerelateerde onderwerpen in de kennisbasis zijn geactualiseerd (zoals de onderwerpen ‘klimaatcompensatie’, en ‘emissies broeikasgassen van huishoudens’). Naar aanleiding van deze actualisaties zijn alle webpagina’s over klimaatonderwerpen op de website herzien.

3.2

Kennis over gedrag

Bundeling van kennis In 2015 is gestart met het structureler inzetten, uitbreiden en toegankelijker maken van de specifieke gedragskennis van Milieu Centraal. De belangrijkste ondernomen actie is het aanleggen van een database met factsheets, waarin we per milieuthema de belangrijkste consumenteninzichten op een rij zetten. De factsheets zijn, mede door de compacte opzet, een handig hulpmiddel bij het geven van persvoorlichting, het evalueren van webteksten, het opzetten van campagnematige activiteiten, en het beantwoorden van vragen van partners, met wie de factsheets ook gedeeld kunnen worden. In de factsheets wordt ingegaan op: o de houding van consumenten ten opzichte van het specifieke milieuthema; o het huidige gedrag van (verschillende) consumenten en hoe dit gedrag zich verhoudt tot hun houding; o welke interventies en communicatiestrategieën ingezet kunnen worden om duurzamer gedrag te stimuleren, en de eventuele valkuilen daarbij. De inhoud van de factsheets baseert Milieu Centraal op uitkomsten van consumentenonderzoeken van onderzoeksbureaus als TNS-Nipo, GfK Intomart en Motivaction, op sociaal psychologische literatuur, en op kennis over de effecten van nudges, primes en andere gedragsinterventies. In 2015 zijn er twee thema’s uitgewerkt die vallen binnen het Kaderprogramma Duurzaam consumeren,

8


namelijk de thema’s zwerfafval en keurmerken. Ook zijn er drie factsheets gemaakt op het gebied van energiebesparing en duurzame energie. In 2016 zal de database met factsheets worden uitgebreid. Uitwisseling van kennis In 2015 is gedragskennis niet alleen gebundeld, maar ook gedeeld. Partners wisten Milieu Centraal te vinden bij vraagstukken over het stimuleren van (duurzaam) consumentengedrag. Milieu Centraal dacht bijvoorbeeld mee met: o het project 100-100-100 van afvalverwerker Rova in samenwerking met de RUG en Universiteit Utrecht, waarin 100 huishoudens gemotiveerd werden om 100 dagen volledig (rest-)afvalvrij te leven; o de ontwikkeling van een nieuwe gedragstool van de Directie Duurzaamheid van IenM om het meenemen van gedragskennis in beleid te vergemakkelijken;

Om op de hoogte te blijven van de laatste gedragsinzichten heeft Milieu Centraal in 2015 onder meer contact gelegd en kennis uitgewisseld met gedragsbureau Dijksterhuis & van Baaren en het Behavioural Insight Team (BIT) van het ministerie van IenM. Ook is er een samenwerking met de Master Gedragsverandering van de Radboud Universiteit Nijmegen. Vier studenten zijn in 2015 bijvoorbeeld gestart met een stageopdracht, waarin zij een gedragsinterventie ontwikkelen en in de praktijk toetsen die consumenten motiveert om een eigen boodschappentas mee te nemen. In 2016 volgen daarvan de resultaten.

9


3.3

Websites milieucentraal.nl

Meten bezoek websites Milieu Centraal De statistieken laten zien dat de websites en apps van Milieu Centraal in 2015 flink zijn gegroeid. Het webbezoek wordt bijgehouden met behulp van Google Analytics. De term "bezoeken" is door Google vervangen voor “sessies”. Een sessie is een periode waarin een gebruiker actief is op de website. In de tabel hieronder is te zien dat het bezoek aan vrijwel alle websites van Milieu Centraal in 2015 is toegenomen. De grootste groeispurt deed zich voor bij energielabel.nl. Het bezoek aan de keurmerkenwijzer werd in 2014 nog meegeteld bij het bezoek aan milieucentraal.nl. Vanaf 2015 geven we dit bezoek apart weer. Sessies (bezoeken) 2015 2014 1.897.214 1.660.853 Milieucentraal.nl Energielabel.nl Adviesopmaat.milieucentraal.nl Energieverbruiksmanagers.nl VerbeterUwHuis.nl Afvalscheidingswijzer.nl Groente- & fruitkalender Keurmerkenwijzer Ervaringenmetenergie.nl Energiebespaarwijzer.nl Verbouwwijzer.nl Totaal

1.299.745 164.029 145.498 138.650 110.373 61.908 28.655 13.519 9.814 8.376 3.877.781

214.585 160.404 102.060 73.000 78.108 51.540 Niet apart gemeten 4.092 14.769 10.739 2.297.150

www.milieucentraal.nl De website www.milieucentraal.nl had in 2015 1.897.214 bezoeken en 3.347.193 paginaweergaven. Het aantal paginaweergaven groeide met 18% ten opzichte van 2014. (In 2014 was het aantal paginabezoeken 2.833.362 (exclusief de keurmerkenwijzer). Het aantal sessies groeide met ongeveer 15% naar gemiddeld 5.275 sessies per dag. Voor duizenden mensen is de site dagelijks een toonaangevende en betrouwbare bron van informatie over duurzame dilemma’s en groene keuzes. Vernieuwing Milieucentraal.nl Begin 2015 is milieucentraal.nl vernieuwd. Het systeem, de navigatie en het uiterlijk van de site zijn onder handen genomen. Dit heeft geresulteerd in een frisse en rustige site die overzichtelijk is op computers, tablets en mobieltjes. Sinds de lancering in januari 2015 vinden meer mensen de website, blijven de bezoekers langer op de site en bekijken ze meer webpagina’s.

10

Duurzaam Consumeren Jaarrapportage 2015 © Milieu Centraal, Utrecht Wat vinden de bezoekers? Na de lancering van de vernieuwde website is een online enquête uitgevoerd. Een ruime meerderheid van de 372 deelnemers is positief over de informatie op de site. Het gedrag en de respons van de webbezoekers is een belangrijke graadmeter. Naast de afgenomen enquête ontvangt Milieu Centraal ook verbeterpunten met behulp van de feedbacktool HotJar. Op basis van reacties en monitoren van gedrag van webbezoekers wordt informatie zo steeds beter beschikbaar. 120

57

55

26 4 8

7 9 PRAKTISCH

BETROUWBAAR

0

18 2 9

ONAFHANKELIJK

20

36

37

15 3 6

14 15

26

53

42

29 9 10

14

59 58

25

38 55

54

40

10

Zeer goed 22

13 10

8 9

19 6 10

Goed

NUTTIG

60

9 31

MAKKELIJK TE VINDEN

80

10

DIEPGANG

15

AFGESTEMD OP MIJN SITUATIE

18

BEGRIJPELIJK

30

GAAT OVER BETAALBARE OPLOSSINGEN

100

Slecht

Redelijk

Zeer slecht

Mobiel gebruik toegenomen In 2015 is het mobiele gebruik van de website 6% toegenomen ten opzichte van 2014. Naar verhouding is het aantal tabletgebruikers gelijk gebleven. De toename van het mobiele gebruik gaat ten koste van het aantal desktopgebruikers. Met de vernieuwing van milieucentraal.nl is begin 2015 een mobielvriendelijke website in gebruik genomen. Deze verbetering past bij de trend onder webbezoekers om de site vaker vanaf hun smartphone te bezoeken.

11


Sessies op apparaten in 2015

Sessies op apparaten in 2014 263.381

368.682

323.400 1.127.768

429.419

Desktop 59%

Mobiel 22%

Tablet 19%

1.074.072

Desktop 65%

Tablet 19%

Mobiel 16%

Top 40 populaire pagina’s op milieucentraal.nl De 40 populairste webpagina’s op basis van het aantal paginaweergaven en het aandeel van het totaal. In 2015 zijn de populairste pagina’s samen goed voor 48% van de totale paginaweergaves op milieucentraal.nl. Net als in 2014 blijft het stappenplan voor teruggave van BTW op zonnepanelen populair. Er is veel belangstelling voor energie besparen. Daarnaast vinden veel mensen de site voor onafhankelijke informatie over afval scheiden, tips tegen plaagdieren zoals zilvervisjes en kakkerlakken en feiten en fabels over groente- en fruit. Paginabezoek voor de keurmerkenwijzer (3,78 % aandeel van de paginaweergaven) staat niet in deze lijst en wordt op pagina 27 (over circulaire economie) toegelicht.

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7 8. 9. 10. 11. 12. 13.

Paginatitel Homepage Milieu Centraal Btw op zonnepanelen terugvragen Gemiddeld energieverbruik Energie besparen Welk afval waar Dubbel glas en HR-glas Zilvervisjes en papiervisjes Energieprijzen Bespaartips verwarming Zonnepanelen Subsidie woningisolatie Grote energieslurpers Warmtepomp combi en hybridewarmtepomp

Paginaweergaven 148764 108298 107502 70781 61575 50637 49711 45934 44429 40670 38490 37772 37544

12

Duurzaam Consumeren Jaarrapportage 2015 © Milieu Centraal, Utrecht 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40.

Zonneboiler Vloer- en bodemisolatie Isoleren en besparen Koelkasten en vriezers Zelf vloer isoleren Energiebronnen Spouwmuurisolatie Kosten en baten van zonnepanelen Groente en fruit Bereken je CO2-uitstoot Nieuwe cv of combiketel kopen Energiezuinig huis Kolen, olie en gas Zonnepanelen kopen Rendement energiebesparing Dakisolatie Ventileren Klimaatklappers Kakkerlakken Overlast van hout stoken Afval scheiden en recyclen Afval Kleine windmolens Vuur maken in de tuin Afval verwerken Energiezuinig verwarmen en warm water Zelf composteren

36985 35719 35568 35450 34665 34096 29547 27705 26651 25958 25229 25192 25078 23539 23432 23202 22628 22459 22117 21983 21638 21611 19981 19755 19622 19393 19355

Van apparaten tot zwerfafval 32% van de paginabezoeken is voor pagina’s die gaan over milieu in en rond het huis. De pagina’s met informatie over energie besparen en opwekken zorgen voor 56% van het paginabezoek. De overige 12% is voor nieuwspagina’s, over Milieu Centraal en zoekresultaten. De verdeling in paginabezoek per onderwerp is in de grafiek terug te zien. De percentages kunnen iets afwijken omdat eind januari de nieuwe indeling van de site van start ging.

13


Paginabezoeken energiepagina's en milieupagina's Energiezuinig huis Snel besparen Zonnepanelen Energiebronnen Energiepagina's januari Apparaten en verlichting

695874 303780 283578 194390 196576 194355

Wonen Afval Klimaat en aarde Voeding Winkelen Vervoer

404713 287985 118923 113354 72133 62870 0

100000

200000

300000

400000

500000

600000

700000

800000

Onderverdeling paginabezoeken milieu Vervoer 6% Winkelen 7% Voeding 11%

Wonen 38%

Klimaat en aarde 11%

Afval 27%

Waar komen bezoekers vandaan? Net als in 2014 komt ook in 2015 driekwart (74,47%) van de bezoekers via zoekmachines. Google is met 71,64% verreweg de belangrijkste bron. Mensen die zoeken naar tips en informatie rondom onderwerpen zoals afval, vervoer, plaagdieren en energie komen Milieu Centraal vaak bovenaan tegen

14


bij de zoekresultaten. Een kwart van de bezoekers surft direct naar het webadres van Milieu Centraal of komt op de site via een verwijzende link. Hieronder de top 20 verwijzende sites in 2015, goed voor 6,5% van het totale bezoek. Facebook heeft de koppositie. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

facebook.com rijksoverheid.nl energiesubsidiewijzer.nl e-mail nieuwsbrieven energielabel.nl verbeteruwhuis.nl twitter.com advies-op-maat.milieucentraal.nl afvalscheidingswijzer.nl consumentenbond.nl

24101 13162 11842 9409 7947 7278 7170 6887 6009 5198

11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

startgoogle.startpagina.nl nuon.nl nibud.nl bespaartest.nl nos.nl vtwonen.nl zeelandnet.nl forum.fok.nl klimaatklappers.nl nederlandisoleert.nl

4432 4318 2876 2440 2248 2222 2017 1965 1923 1806

Zoekopdrachten op site In 2015 waren er 48.941 unieke zoekopdrachten op de site. De zoekfunctionaliteit op de website wordt tijdens 2 procent (1,9%) van de sessies gebruikt. Dit zijn de 20 populairste zoekopdrachten van 2015 op milieucentraal.nl. Hoe groter, hoe vaker gezocht.

15


Nieuwe en vernieuwde webpagina’s De door het kennisteam herziene en geactualiseerde kennisbasis wordt ook op de website doorgevoerd. Dit is het reguliere onderhoud. Daarbij is veel oog voor de vindbaarheid van teksten in zoekmachines (Search Engine Optimalisation), onder andere door analyse van zoektermen die consumenten veel gebruiken, en deze in de webteksten te gebruiken. Naast het reguliere onderhoud van de website is in 2015 een aantal onderwerpen en pagina’s grondiger vernieuwd of uitgebreid. Voor de Slow fashion campagne zijn er aan het domein ‘Winkelen’ zes nieuwe pagina’s toegevoegd over de milieu-impact van kleding, en is de website verrijkt met blogs en een fashion quiz. Eind 2015 hebben we een webpagina toegevoegd over plastic tassen. Ook de pagina’s over hout stoken en pelletkachels, klimaat en aarde, zwerfafval, mobiele telefoons, luiers en asbest zijn in 2015 flink herzien. Advies op maat In 2015 zijn de Advies-op-maat modules Weggooitest, Bereken je CO2-uitstoot en Test je rijstijl helemaal opnieuw gebouwd en in een fris jasje gestoken. De module Bereken je CO2-uitstoot is uitgebreid met vragen en gegevens over de CO2-uitstoot van voeding. Het gebruik van de modules is toegenomen.

1 2 3

Advies op maat Bereken je CO2-uitstoot Test je rijstijl Weggooitest

Bezoeken 2015 12.728 1.657 10.690

Bezoeken 2014 4.091 1.358 13.017

De Groente- en fruitkalender en de Afvalscheidingswijzer zijn ook geactualiseerd. Begin 2016 zijn de apps van deze tools mobile responsive websites geworden, en daarmee hetzelfde als de tools op de website.

16


3.4

Mediaservice

Het aantal vragen van journalisten ligt al enkele jaren stabiel op circa 300 per jaar. De oplage van artikelen met medewerking van Milieu Centraal in de geschreven pers was ruim 80 miljoen. Ook op radio en televisie gaf Milieu Centraal voor het grote publiek tips en duiding, bijvoorbeeld in NOS Actueel, bij NPO ‘Nederland wordt groen’, BNR Nieuwsradio en vele regionale radio omroepen. De mediaservice van Milieu Centraal leverde in 2015 bijna 1.200 artikelen op in de geschreven pers, zo’n 10% meer dan het jaar ervoor. Dit leverde de volgende oplage op (in vergelijking met 2014): Medium

2015 Oplage

Landelijk dagblad Regionaal dagblad Huis-aan-huis bladen en lokaal nieuws Publiekstijdschrif t algemeen Publiekstijdschrif ten / special interest Totaal

23 miljoen 15,8 miljoen

Advertentiewaarde 1,2 miljoen 2 miljoen

20,3 miljoen

RTV optredens

76 waarvan 43 landelijke RTV items

2014 Oplage 42 miljoen 11,7 miljoen

Advertentiewaarde 2,1 miljoen 1,0 miljoen

230.000

18,3 miljoen

240.000

12,8 miljoen

1,1 miljoen

19,3 miljoen

1 miljoen

9 miljoen

707.000

4,7 miljoen

425.000

81 miljoen

5,3 miljoen

96 miljoen

4,9 miljoen

56 waarvan 37 landelijke RTV items

De publiekstijdschriften betreffen onder meer de Consumentengids, Vrij Nederland, Kassa Tijdschrift, de Mikro Gids, Veronica, Libelle, Margriet, Flair en Plus Magazine. Onder publiekstijdschriften ‘special interest’ vallen bladen die zich niet richten op een breed algemeen publiek, maar bepaalde doelgroepen bedienen. Voorbeelden zijn milieubladen (oa Milieu Magazine, Afval! en De Betere Wereld) of specifieke onderwerp-bladen, zoals Autoweek of het Verbouwblad en ledenbladen zoals Consumentengids en Eigen Huis Magazine.

17


oplages (mln)

advertentiewaarde (mln)

120 100 80 60 40 20 0

6 4 2 0 2012

2013

2014

2015

2012

2013

2014

2015

Zoals te zien is in bovenstaande tabellen is de totale oplage in print omlaag gegaan terwijl de advertentiewaarde is gestegen. Dit kan verklaard worden door afname van oplages door toenemende digitalisering, en door relatief veel grote artikelen (met een grotere advertentiewaarde). Het aantal radio- en televisieoptredens waar Milieu Centraal aan bijdroeg is flink gestegen. Dit is met name te danken aan speciale radio- en televisie-uitzendingen rondom de dag van de duurzaamheid en de klimaattop waarvoor Milieu Centraal samenwerkte met de NPO. Relatiegesprekken 2015 Milieu Centraal heeft door middel van relatiegesprekken geïnvesteerd in de relatie met diverse media. Deze gesprekken hebben veelal geleid tot een intensievere samenwerking en media-aandacht. In 2015 vonden de volgende relatiegesprekken plaats: o NPO - Algemene kennismaking o BNN/VARA over NPO groen (Het groene Station en Dag van de Duurzaamheid) o Sky High TV en BNN/VARA over ‘Nederland wordt groen programmareeks’ o NRC – over de campagne klimaatklappers o VARA – over het consumentenprogramma Groen Licht dat vanaf januari 2016 op de televisie te zien is. In de grafiek op de volgende bladzijde de onderwerpen waar printmedia in 2015 over publiceerden. Het onderwerp energiebesparing is al jaren veruit het meest belangrijke thema in de geschreven media voor Milieu Centraal.

18


Energiebesparing 32%

Voeding 8%

Tuin 8%

Afval 7%

Duurzame energie 6%

Verpakkingen 4%

Schoonmaak 4%

Ongedierte 3%

Kleding 3%

Luchtkwaliteit 3%

Klimaat 2%

Overig 19%

Radio en TV Van de 76 Radio en TV (RTV) optredens gingen er maar liefst 21 (28%) over klimaat en de campagne klimaatklappers, die in de laatste drie maanden van het jaar liep. De helft van de RTV items is regionaal. De 35 landelijke RTV items in 2015 betroffen: Landelijke TV

Datum

Onderwerp

Thema

Nederland wordt groen

11-5-2015

CO2-besparing

Klimaat

NOS journaal, nieuwsbulletins om 7, 8 en 9 uur

7-7-2015

Persbericht functie van verpakkingen

afval

NOS Actueel - vroege avond uitzending

9-10-2015

Dag van de Duurzaamheid / klimaatklappers

klimaat

NOS Actueel - late avond uitzending

9-10-2015

Dag van de Duurzaamheid / klimaatklappers

klimaat

RTL nieuws

9-11-2015

Reparatie mobiele telefoons

energiebesparing

Hallo Nederland (omroep Max), NPO 2

10-11-2015

Voedselverspilling

voeding

NPO 2 Nederland wordt groen

23-11-2015

klimaat

Klimaat


24-11-2015

klimaat

Klimaat


25-11-2015

klimaat

Klimaat


26-11-2015

klimaat

Klimaat


27-11-2015

klimaat

Klimaat

NOS Journaal 20:00 uur

18-12-2015

Lagere energiekosten door zachte winter

Energiebesparing

Landelijke radio

Datum

Onderwerp

Thema

BNR

6-1-2015

energie labels

Energiebesparing

19

Duurzaam Consumeren Jaarrapportage 2015 © Milieu Centraal, Utrecht RTL NIEUWS (19.30 uur)

12-1-2014

energie labels

energiebesparing

Radio 1 EO Dit is de dag

10-3-2015

Energieverbruik door internet

Energiebesparing

Wekker Wakker - Omroep Max

28-5-2015

Verpakkingsvrije supermarkt

Afval

Radio 5, Nostalgia

1-6-2015

Vervang de oude koelkast

energiebesparing

NOS nieuwsbulletins om 7, 8 en 9 uur

7-7-2015


Afval

Radio 1, De ochtend

7-7-2015


Afval

Radio 2, Gijs 2.0

7-7-2015


Afval

3 FM nieuwsbulletin

7-7-2015


Afval

BNR Nieuwsradio nieuwsbulletins (16:40 en 18:40) BNR Nieuws radio

7-7-2015


Afval

14-8-2015

Zonnepanelen (opbrengsten 1e half jaar)

Duurzame energie

538 Coen en Sander show

18-8-2015

Wespen

Ongedierte

Gijs 2.0

30-9-2015

Apparaten met hoog energieverbruik in huis

Energiebesparing

NPO Groen - radio 2

5-10-2015

afval

Afval

NPO Groen - radio 2

6-10-2015

recycling

Afval

NPO Groen - radio 2

7-10-2015

mobiliteit

mobiliteit

NPO Groen - radio 2

8-10-2015

voeding

voeding

NPO Groen - radio 2

9-10-2015

energiebesparing

energiebesparing

BNR Nieuwsradio

5-10-2015

klimaatklappers

Klimaat

Radio 5

5-10-2015

klimaatklappers

Klimaat

De ochtend (Radio 1)

10-11-2015

Reparatie mobiele telefoons

energiebesparing

BNR zaken

16-11-2015

Geitenwollensokken slecht voor milieu

Kleding

Reformatorische Omroep

16-11-2015

Geitenwollensokken slecht voor milieu

Kleding

1 Vandaag

27-11-2015

klimaatklappers

Klimaat

Radio 1

30-11-2015

klimaatklappers

Klimaat

Groot Nieuws Radio

30-11-2015

klimaatklappers

Klimaat

Dit is de dag (radio 1)

16-12-2015

Kerstbomen

Overig

Radio 1 Journaal

21-12-2016

plastic tasjes

Afval

BNR

28-12-2016

plastic tasjes

Afval

20


Milieu Centraal in de media in 2015 Online nieuwsartikelen In 2015 werden ruim 800 online nieuwsartikelen gevonden waaraan Milieu Centraal meewerkte. De totale geschatte PR-waarde ligt op bijna € 1,2 miljoen. Hieronder een overzicht van tien belangrijkste online nieuwsbronnen. (Bron: Clip-It)

21


Nieuwsbrieven Milieu Centraal heeft een digitale nieuwsbrief voor consumenten en één voor professionals. De nieuwsbrief voor consumenten verscheen in 2015 vijf maal, de nieuwsbrief voor professionals verscheen drie maal. Het aantal abonnees van de nieuwsbrieven blijft momenteel redelijk stabiel: bijna 11.000 abonnees voor de consumentennieuwsbrief en ruim 3.500 voor de nieuwsbrief professionals. Het percentage e-mails dat door de geadresseerden geopend wordt ligt rond de 50%. Dat is een goede score, in vergelijking met wat gebruikelijk is voor nieuwsbrieven.

Aantal abonnees 12.000

van nieuwsbrief voor consumenten

11.000 10.000 9.000 8.000 7.000 6.000

Februari 2012 Mei 2012 Juni 2012 Oktober 2012 December 2012 Maart 2013 Mei 2013 September 2013 Oktober 2013 December 2013 Februari 2014 April 2014 juli 2014 oktober 2014 oktober 2014 februari 2015 april 2015 oktober 2015 november 2015 december 2015

5.000

3.4

Sociale Media

Sociale media spelen een steeds grotere rol in de informatievoorziening van Milieu Centraal. Zo was de sociale mediacampagne een belangrijk onderdeel van de voorlichtingscampagne ‘klimaatklappers’. Vaak voert Milieu Centraal mini-campagnes uit via haar social media. Gedurende een week staat dan een bepaald thema centraal op Twitter en Facebook. Twitter Sociaal bereik in 2015: 20 miljoen Totaal aantal volgers per 31 december 2015: 14.200 waarvan nieuwe volgers in 2015: 2.900. In totaal werden ruim 7.000 berichten verzonden waarin Milieu Centraal vermeld stond, waarvan 640 door Milieu Centraal zelf. De PR-waarde van deze berichten samen is geschat op € 1,2 miljoen. In 2014 waren dit nog 4.600 berichten (waarvan 1.200 van Milieu Centraal zelf). Bron: Clip-it Facebook

22

Duurzaam Consumeren Jaarrapportage 2015 © Milieu Centraal, Utrecht Op 31 december 2015 had Milieu Centraal 13.000 ‘likes’, 3.500 nieuwe volgers in 2015. 62% van de volgers van Milieu Centraal is vrouw, 37% is man.

Aantal volgers in vergelijking met enkele collega-organisaties:

Het totale bereik van de Facebook berichten varieert en ligt tussen de 30.000 – 100.000 unieke bezoekers per week, met uitschieters naar 120.000 bezoekers tijdens de campagne klimaatklappers. Het Facebookbereik in 2015 ligt daarmee op 3 tot 4 miljoen bezoekers. Bron: Facebook statistieken

23


Meest populaire facebookberichten

24


YouTube Milieu Centraal heeft veel filmpjes op YouTube staan, en zoals te zien is in het overzicht hieronder worden die regelmatig bekeken. Voor de thema’s die raken aan het Kaderprogramma Duurzaam Consumeren heeft Milieu Centraal maar weinig filmpjes beschikbaar. Een uitbreiding daarvan kan helpen om de jongere doelgroepen te bereiken. Het aantal bekeken video's steeg met 10,8% van 64.484 in 2014 naar 71.459 in 2015. Het totale aantal kijkminuten lag 6% hoger: van 92.147 in 2014 naar 97.722 in 2015. Verder laten de kijkersstatistieken zien dat vooral mannen (78%) de filmpjes zien. Zowel onder mannelijke als vrouwelijke YouTube-kijkers is de groep tussen 25 en 34 jaar het beste vertegenwoordigd. De top10 van de 67 video’s die Milieu Centraal heeft, en de demografische verdeling is hieronder weergegeven.

Top 10 bekeken video's op YouTube Dubbel glas aanbrengen Warmte terugwinnen met een douche-WTW HR ketel installeren Radiatorfolie aanbrengen Video: Vloerverwarming Warmtepomp Vloer isoleren - Testimonial Dakisolatie Zonneboiler Spouwmuur isoleren 0

1000 2000 3000 4000 5000 6000 7000 8000 9000 10000

Aantal keer bekeken

Totale tijd bekenen (in minuten)

25


Kloutscore De Kloutscore zegt iets over de autoriteit van de afzender van de online informatie (in dit geval Twitter). Is de autoriteit hoog, dan ben je eerder geneigd om de informatie van deze persoon aan te nemen. De Kloutscore loopt van 0 tot 100, Milieu Centraal staat sinds 2013 stabiel op een getal tussen de 55-60. Dat is heel netjes, als je het vergelijkt met onze ‘buren’: Questionmark: 44, Voedingscentrum: 50, Natuur & Milieu: 60, Consumentenbond: 65.

26


4.

Projecten

I. II. III. IV.

Duurzaam Doen Circulaire economie Gezonde leefomgeving Klimaat en duurzame energie

I.

Duurzaam Doen

Duurzaam Doen is een gezamenlijk initiatief van het ministerie van Infrastructuur en Milieu, Milieu Centraal en Natuur & Milieu. We werken hiervoor samen met veel andere organisaties. Het doel van Duurzaam Doen is om duurzame keuzes leuker en makkelijker te maken voor de consument. Milieu Centraal is nauw betrokken bij Duurzaam Doen, zowel met betrekking tot de website als het Duurzaam Doen netwerk. Website Duurzaam Doen De website www.duurzaamdoen.nl biedt duurzame tips en tools (handelingsperspectief) voor consumenten. Begin juni is de vernieuwde website live gegaan. Milieu Centraal heeft hieraan voorafgaand feedback gegeven op vernieuwde interactiedesign, opbouw en vormgeving. Ook heeft Milieu Centraal mee gekeken met het herschrijven van de teksten van aanwezige initiatieven op de website. Milieu Centraal beheert tevens het relatiebestand voor Duurzaam Doen. Voorafgaand aan de livegang van de vernieuwde website zijn twee mailings verstuurd. In beide mailings is de restyling van de website aangekondigd. Ook is in beide mailings aan de organisaties gevraagd om de teksten van bestaande initiatieven te controleren, en om aan te geven of ze nog tips hebben voor nieuwe initiatieven. Eén van beide mailings was gericht aan meer betrokken organisaties. Aan hen is ook gevraagd om campagnes voor te dragen om op de website uit te lichten. De rol van Milieu Centraal met betrekking tot de website van Duurzaam Doen was het aandragen van ideeën van initiatieven die het consumenten makkelijk maakt om duurzaam te doen. In totaal zijn 30 initiatieven aangedragen en 25 geplaatst. Het werkproces voor het aandragen van initiatieven is halverwege 2015 aangepast om efficiënter te werken. In het eerste halfjaar van 2015 droeg Milieu Centraal ideeën aan en beleidsmedewerkers van IenM beoordeelden of deze op Duurzaam Doen geplaatst konden worden. Na een positieve beoordeling vanuit IenM, leverde Milieu Centraal een tekstvoorstel dat door de webredactie van IenM op Duurzaam Doen geplaatst werd en van beeldmateriaal werd voorzien. In de tweede helft van 2015 heeft Milieu Centraal het CMS van de website beheerd. Dit betekent dat Milieu Centraal rechtstreeks nieuwe teksten op de website publiceerde, en daar ook het beeldmateriaal bij zocht. Het hele jaar door heeft Milieu Centraal de mailbox van Duurzaam Doen beheerd en vragen en suggesties voor tips afgehandeld of doorgestuurd

27

Duurzaam Consumeren Jaarrapportage 2015 © Milieu Centraal, Utrecht naar IenM. Met het lanceren van Pluk.nl heeft duurzaamdoen.nl een andere functie gekregen, namelijk als website voor het Duurzaam Doen netwerk.

PLUK campagne In de loop van het jaar is besloten om consumenten via een campagne-aanpak te bewegen om daadwerkelijk duurzamer gedrag te gaan vertonen. Voor deze campagne-aanpak is tweemaal een pitch gehouden met reclamebureaus. Milieu Centraal heeft meegewerkt aan dit proces, door bij te dragen aan de briefing voor de reclamebureaus, en door aanwezig te zijn bij de verschillende sessies (pitches) met bureaus. Het bureau Lemon Scented Tea is uitgekozen om mee verder te werken. Zij hebben de

28

Duurzaam Consumeren Jaarrapportage 2015 © Milieu Centraal, Utrecht Pluk-campagne ontwikkeld, opgezet als digitaal en offline platform voor duurzame deals met een goed verhaal. Milieu Centraal heeft via verschillende bijeenkomsten meegewerkt aan de verdere uitwerking van het campagne-idee, de pretest onder consumenten, verschillende sessies om de persona’s meer helder te krijgen en aan een reviewbijeenkomst over Pluk. De Pluk-campage is in oktober 2015 gelanceerd. Om te kunnen beoordelen of producten/diensten geschikt zijn als deal voor Pluk heeft Milieu Centraal een beslisboom opgesteld. Aan de hand van informatie op de website van het product of de dienst wordt gekeken of wat de duurzame bijdrage van het product is en hoe het product bijdraagt aan de doelstellingen van PLUK.

Aan de hand van bovenstaande beslisboom heeft Milieu Centraal 123 ideeën voor deals beoordeeld. Hiervan zijn er 76 geschikt bevonden als deal, 12 twijfelgevallen waar nog een keer extra naar gekeken moet worden, en 23 deals die niet geschikt waren. Verder heeft Milieu Centraal 12 aangedragen ideeën niet beoordeeld, omdat ze niet gericht waren op consumenten of omdat het idee nog te vaag was om te kunnen beoordelen. Hieronder staan de resultaten in een tabel.

29


eindoordeel

Totaal

ja, geschikt

76

ja, twijfel

12

nee, niet geschikt

23

niet beoordeeld

12

Totaal

123

1a. verhaal duurzaamheid?

14

1b. ook milieu?

6

2. neveneffecten op milieu minimaal?

1

3a. is het innovatief?

3b. vervangt gangbaar vervuilend product?

69

5

2

1

11

1

4a. Is het gangbaar?

4b. Koploper / game changer?

1

Een deel van de gebudgetteerde uren is in overleg met het ministerie van IenM omgezet in externe kosten. Vervolgens is daarmee een offline Plukactie in het kader van de Europese Week van de Afvalvermindering mede gefinancierd. Midden in deze week waren er gelijktijdig op het station Den Haag Centraal en in een winkelcentrum in Zwolle publieksacties. Per locatie stonden er twee Plukbomen met tips, feitjes en deals rondom afvalvermindering. Twee promodames zongen liedjes over afvalvermindering en deelden nee/nee en nee/ja-stickers uit. Duurzaam Doen netwerk In 2015 is de coalitie rondom Duurzaam Doen gestart met het uitbreiden en versterken van het Duurzaam Doen netwerk. Het ministerie van IenM heeft hiervoor het bureau Royal HASKoning ingeschakeld. Ter ondersteuning hiervan is een Duurzaam Doen animatie ontwikkeld, gericht op potentiële nieuwe organisaties om aan te laten sluiten bij het Duurzaam Doen netwerk. Deze opdracht verliep via Milieu Centraal. In verschillende bijeenkomsten heeft Milieu Centraal meegedacht over interessante stakeholders (per thema) om te betrekken bij het Duurzaam Doen Netwerk. Ook was Milieu Centraal actief aanwezig bij de georganiseerde Duurzaam Doen Cafés, en bedrijvensessies. En voor het eerste Café heeft Milieu Centraal haar locatie beschikbaar gesteld. Samen met Natuur & Milieu en het ministerie van IenM waren er diverse partnerlunches, om doel, visie en afbakening van Duurzaam Doen en Pluk scherp te krijgen. Milieu Centraal heeft meegewerkt aan verschillende sessies om de persona’s meer helder te krijgen en aan een reviewbijeenkomst over Pluk.

II.

Circulaire economie

De thema’s afval, voedselverspilling, duurzaam verpakken, keurmerken en het zuinig omgaan met grondstoffen en producten zijn al jaren kernthema’s voor Milieu Centraal. Het begrip circulaire economie leeft nog niet breed onder consumenten, maar als je het concreet maakt naar bewust boodschappen doen, spullen ruilen, geen voedsel verspillen en afval voorkomen of goed

30

Duurzaam Consumeren Jaarrapportage 2015 © Milieu Centraal, Utrecht recyclen, dan wordt het concreet en tastbaar. En kan het thema vooral ook op veel draagvlak rekenen. Het mogelijk maken van de circulaire economie is een positieve milieuboodschap die veel energie losmaakt. Milieu Centraal heeft eraan gewerkt om nauw aan te sluiten bij de verschillende benaderingswijzen die IenM hanteert richting de consument, zoals het programma VANG - Huishoudelijk Afval. Met de betrokken beleidsmedewerkers van IenM is besproken hoe de projecten van Milieu Centraal hier in passen en welke rol ze daarin kunnen vervullen.

Keurmerken Bekendheid voor keurmerken Het aanvullende voorstel ‘Vergroten van de effectiviteit keurmerken’ dat in september 2014 van start ging werd in de eerste helft van 2015 afgerond met een rapportage die uiteindelijk in september is opgeleverd. Hieronder volgen de belangrijkste conclusies en aanbevelingen: Conclusies “Het vertrouwen in keurmerken is laag, 1. De veelheid aan keurmerken levert verwarring op. maar dat belemmert het gebruik van 2. Keurmerken hebben impact. keurmerken als hulpmiddel voor 3. Wetgeving vergroot marktaandeel en kan aantal duurzame consumptie niet.” keurmerken verminderen. 4. Keurmerken helpen bij duurzaam aankoopgedrag van consumenten. 5. Informatievoorziening over keurmerken is gewenst. 6. Informatievoorziening over duurzaamheid in brede context geeft consumenten houvast. 7. De ontwikkeling van één overkoepelend keurmerk / stoplichtsysteem is niet realistisch. Aanbevelingen: Milieu Centraal heeft twee aanbevelingen om de effectiviteit van duurzame keurmerken te vergroten; gericht op principe van knowing en showing: 1. Zorg voor een grotere bekendheid van bestaande, erkende keurmerken (Showing) Grotere bekendheid zorgt voor grotere aantrekkingskracht van zowel het aankoopgedrag van consumenten als voor bedrijven om zich aan te willen sluiten bij deze keurmerken. Een van de criteria voor een selectie van keurmerken kan zijn: ‘geaccrediteerde controle’: de controlerende organisatie is onafhankelijk en goedgekeurd (geaccrediteerd) door de Raad voor Accreditatie. Gezamenlijke inspanning van fabrikanten, bedrijven, keurmerkeigenaren en overheid. Onderdelen hiervan: o Voorlichting op de winkelvloer of in de webshop, daar waar consumenten hun keuzes maken. o Gebruik duurzame keurmerken bij duurzaam inkoopbeleid van de overheid, voorbeeldfunctie met uitstraling richting bedrijven.

31

Duurzaam Consumeren Jaarrapportage 2015 © Milieu Centraal, Utrecht 2. Vergroot het vertrouwen in duurzame keurmerken door de mogelijkheid van een Meldpunt keurmerken (duurzaamheidsclaims) te verkennen Hier kunnen consumenten op een laagdrempelige manier terecht met vragen, klachten of suggesties over nieuwe logo’s of keurmerken. Het betreft een zachte dwang richting bedrijven om zich te verantwoorden en te zorgen voor een goede transparante informatievoorziening (Knowing). Gegronde klachten kunnen doorgezet worden naar de officiële, bestaande kanalen zoals de Reclame Code Commissie of via de ACM. Bovenstaande aanbevelingen bevorderen volgens Milieu Centraal de geloofwaardigheid van duurzame keurmerken, waarmee een bijdrage wordt geleverd aan de verduurzaming van het consumptiepatroon van consumenten. Ordening keurmerken In 2015 werden ruim 130.000 pagina’s van de keurmerkenwijzer geraadpleegd, door bijna 30.000 mensen. De app keurmerkenwijzer heeft inmiddels 6.500 downloads op zijn naam staan. Ook in 2015 zijn er weer diverse duurzame keurmerken en logo’s die voor keurmerken kunnen worden aangezien bijgekomen. Alleen al door de app keurmerkenwijzer zijn er 33 keurmerken ingezonden. Om de toenemende aanwas van duurzame keurmerken en logo’s te kanaliseren heeft Milieu Centraal gesprekken gevoerd met diverse stakeholders. Uiteindelijk is in de samenwerking met de Alliantie Verduurzaming Voedsel een partner gevonden om een Ronde Tafel Overleg te organiseren om breed draagvlak te genereren voor onafhankelijke selectiecriteria voor een ordening. De deelnemers aan deze Ronde Tafel waren, naast de FNLI (als vertegenwoordiger vanuit de Alliantie) en Milieu Centraal): het ministerie van EZ, het ministerie van IenM, de Autoriteit Consument en Markt, de Consumentenbond, het Voedingscentrum, de Raad voor Accreditatie, de WUR, Stichting Milieukeur, Koninklijke Horeca Nederland, het CBL, ZLTO, de Reclame Codecommissie en LTO. (in willekeurige volgorde). Als eerste aanzet voor een ordening zijn de volgende criteria aangedragen: 1. De eisen achter robuuste keurmerken zijn substantieel/significant beter dan wettelijk verplicht (Inhoudelijk) 2. Het keurmerk wordt onafhankelijk gecontroleerd door middel van een 3-partijen certificering. (Betrouwbaarheid) 3. Keurmerken zijn transparant over waar het keurmerk over gaat, hoe(veel) ze bijdragen aan verduurzaming, en hoe (en door wie) dat gecontroleerd wordt. (Transparantie) Met deze selectiecriteria doet Milieu Centraal in januari 2016 een voorstel om te laten zien wat dit concreet betekent voor de selectie van robuuste, betrouwbare keurmerken. Doel is om grotere bekendheid te genereren voor deze selecte groep robuuste keurmerken, waardoor een aantrekkende werking van zowel consumenten en bedrijven kan plaatsvinden.

32


Afval & verpakkingen Milieu Centraal is de enige voorlichtingsorganisatie voor consumenten in Nederland die de cijfers weergeeft van de gescheiden inzameling van huishoudelijk afval voor alle afvalstromen. Voor het thema afval beschikt Milieu Centraal over goed onderbouwde, actuele en breed gedragen informatie, deze wordt voortdurend bijgehouden.. De werkgroep Landelijke Afval Communicatie (het LAC) is een platform van betrokken organisaties die gezamenlijk willen komen tot meer eenduidigheid in de boodschap over afval, afvalscheiding en afvalpreventie richting de burger/consument. Ook is de wens om de beschikbare informatie beter toegankelijk te maken voor intermediaire organisaties als gemeenten. Het LAC opereert onder voorzitterschap van Milieu Centraal. Deelnemers aan het LAC zijn onder meer verschillende materiaalorganisaties (waaronder Nedvang, Wecycle en Stibat), NVRD, ministerie van IenM, RWS, Nederland Schoon, vereniging van Gemeenten voor Duurzame Ontwikkeling. Ook Milieu Centraal is deelnemer in deze werkgroep. Het LAC kwam driemaal bijeen, met op de agenda oa een campagneplanning, het delen van succesvolle projecten, de activiteiten vanuit VANG en het afstemmen van educatieve projecten. Milieu Centraal neemt deel aan het Ketenoverleg Duurzame Mode en Textiel, de werkgroep Textielinzameling en de GreenDeal Textielinzameling. Deze werkgroep kwam in 2015 driemaal bijeen. Milieu Centraal heeft veel ervaring met het benaderen van consumenten, en voorziet derhalve het overleg van communicatieadvies. Ook heeft Milieu Centraal deelgenomen aan de stuurgroep van het ROVA 100-100-100 project. De stuurgroep is in 2015 meerdere malen bijeen geweest. Milieu Centraal heeft informatie opgesteld en aangeleverd om te gebruiken in het project. Ook heeft Milieu Centraal mee gewerkt aan de opzet van het consumentenonderzoek. RWS Leefomgeving stuurt een ketenonderzoek luiers aan. Op verzoek neemt Milieu Centraal deel aan de begeleidingsgroep. Milieu Centraal kijkt mee met de opzet, en heeft inhoudelijke informatie aangeleverd voor het onderzoek. In het najaar was Milieu Centraal aanwezig op een stakeholderbijeenkomst. Per week komen er gemiddeld zo’n tien vragen bij Milieu Centraal binnen over het op de juiste manier weggooien van afval, die Milieu Centraal beantwoordt. Soms kan dit rechtstreeks vanuit de bestaande kennisbasis, soms gebeurt dit na ruggespraak met Uitvoering Afvalbeheer, Rioned, PRN, Vereniging Afvalbedrijven, en/of andere relevante partijen. Mede met behulp van deze vragen en antwoorden actualiseert Milieu Centraal steeds de database van de Afvalscheidingswijzer en de Recyclemanager Tot slot heeft Milieu Centraal, na overleg met IenM, NVRD en RWS, een werkplan Afvalpreventie geschreven voor het uitvoeringsprogramma VANG HHA. In de tweede helft van 2015 zijn de activiteiten in dat werkplan grotendeels uitgevoerd. In overleg met het ministerie van IenM zijn de uren en externe kosten die in het kaderprogramma waren opgenomen voor een onderzoek naar verpakkingsmaterialen, inclusief een consumentenonderzoek, en een verkenning composteerbare tasjes omgezet naar de activiteiten voor VANG afvalpreventie. Hierbij zijn externe kosten grotendeels omgezet in uren. Deze zijn grotendeels besteed aan de uitvoering van de Deskstudie Afvalpreventie. Deze deskstudie bespreekt de

33

Duurzaam Consumeren Jaarrapportage 2015 © Milieu Centraal, Utrecht bestaande consumenten- en gedragsinzichten rondom afvalpreventie, en hoe deze inzichten ingezet kunnen worden om consumenten te stimuleren tot afvalverminderend gedrag. Om afvalpreventie concreter te maken en gerichtere aanbevelingen te kunnen doen, heeft Milieu Centraal afvalpreventie opgesplitst in vier pijlers: - Levensduurverlenging - Gedeelde consumptie - Afvalarme varianten kiezen - Op maat kopen en gebruiken Binnen elke pijler hebben consumenten meerdere, concrete handelingsperspectieven. Het draagvlak en de mate waarin gedragsbepalende factoren een rol spelen, variëren per (type) gedraging en consument. Dit is beschreven in de deskstudie. Ook heeft Milieu Centraal in dit kader een notitie gemaakt over het afvalpreventie potentieel. Hierover meer in hoofdstuk 3.1 De Kennisbasis. Tot slot heeft Milieu Centraal een start gemaakt met de stakeholderanalyse. Met betrekking tot deze activiteiten heeft Milieu centraal verschillende keren overleg gehad met het ministerie van IenM en met het programmabureau VANG. Eind 2015 heeft Milieu Centraal een factsheet opgesteld over het verbod op gratis plastic tassen en de milieu-impact van de verschillende tassenmaterialen. Dit is naar een selecte groep journalisten gestuurd, en vervolgens goed opgepakt. Onder meer met een radio-interview in het Radio 1 journaal en op BNR, in het TV programma Groen Licht van BNN/Vara, en met een artikel in de Metro, het Algemeen Dagblad en het Reformatorisch Dagblad.

Kleding Is gerecycled of biologisch katoen beter voor het milieu dan ‘gewoon’ katoen? Is duurzame mode altijd duurder? Voor het project Kleding is CE Delft in januari 2015 gestart met een onderzoek naar de milieubelasting van kledingmaterialen – van vezel tot doek. De conceptversie is voorgelegd aan de Wetenschappelijke Raad van Advies van Milieu Centraal en aan de begeleidende projectgroep, bestaande uit de Vereniging Grootwinkelbedrijven in de Textielsector (VGT), Made-By, RWS Leefomgeving en het ministerie van IenM. Het onderzoek is in oktober afgerond. Om de feiten en fabels in kaart te brengen is een enquête opgesteld met stellingen, kennisvragen en opinievragen over kledingmaterialen, de prijs van kleding, recycling en de bijdrage van de kledingindustrie aan de plastic soep. De enquête is in juli en augustus online gezet. Partijen als Zeeman en Modint hebben meegeholpen om de enquête te verspreiden. In totaal hebben 753 respondenten de enquête ingevuld. De belangrijkste enquête resultaten zijn gedeeld met onze samenwerkingsorganisaties en met de respondenten.

34


Op 16 november 2015 publiceerde Milieu Centraal het persbericht ‘Geitenwollensokken slecht voor milieu’. Het bericht knipoogde naar het geitenwollensokkentype, dat vaak geassocieerd wordt met groen en duurzaam. Maar het onderzoek dat Milieu Centraal in samenwerking met CE Delft uitvoerde (gefinancierd door het Ministerie van Infrastructuur en Milieu), wees uit dat de productie van wol, net als zijde, erg milieuonvriendelijk is. Het bericht werd opgepakt door AD, Trouw, Metro, Volkskrant, BNR nieuwsradio, Viva, Margriet en LINDA.

Slow fashion Opvolgend aan het persbericht ging de campagne ‘slow fashion’ van start. Met een quiz ‘ben jij een slow hero of zero’, met bloggers die inspiratie delen over slow fashion, en verschillende infographics werd onze kernboodschap uitgedragen: doe zo lang mogelijk met je kleding en voorkom impulsaankopen! De campagne geeft informatie over de slow fashion lifestyle, maakt een vergelijking van kleding-materialen en geeft advies over textiel inzameling. De campagne heeft een eigen plek op de website gekregen http://www.milieucentraal.nl/winkelen/slow-fashion/, waar de informatie blijvend beschikbaar blijft voor consumenten.

35

Duurzaam Consumeren Jaarrapportage 2015 © Milieu Centraal, Utrecht Met de berichten op sociale media heeft de campagne een online bereik van 70.000 op Facebook, waarvan 4.000 likes, reacties, doorkliks (interactie). Op Twitter zijn er 450 tweets gestuurd over kleding, met een totaal sociaal bereik van ca. 1,3 miljoen (bron: Clip-It).

In 2016 zal de slow fashion campagne follow-up krijgen door regelmatig bloggers uit te nodigen tips & tricks te delen over een duurzame garderobe. Via onderzoek hopen we ook advies te geven om de bijdrage van het wassen van kleding aan de plastic soep te verminderen. In het nieuwe jaar wil Milieu Centraal ook meer aandacht geven aan het vraagstuk over het watergebruik in de kledingindustrie. Is het nou erg dat er zoveel water wordt gebruikt bij het maken van kleding? In welke gebieden is dit problematisch? Waar kan een consument op letten bij het kopen van kleding?

36


Voeding Voedselverspilling: consumentenonderzoek Is zo’n folie om de komkommer nou overbodige verpakking of draagt het juist bij aan de houdbaarheid en daarmee aan vermindering van voedselverspilling? Over de relatie tussen de milieubelasting van de verpakking en het voordeel van vermindering van verspilling bestaan nog veel misverstanden bij consumenten. In de eerste helft van 2015 heeft Milieu Centraal daarom een consumentenonderzoek laten uitvoeren naar de perceptie van de consument ten aanzien van verpakkingen. Uit het onderzoek bleek dat er inderdaad de nodige misverstanden omtrent verpakkingen bestonden bij consumenten. Milieu Centraal heeft in juli een persbericht uitgebracht over het onderzoek, dit heeft veel media aandacht opgeleverd. In de gedrukte media, waaronder vrijwel alle landelijke dagbladen en veel regionale dagbladen, werd een bereik van ruim 2 miljoen bereik behaald, met een advertentiewaarde van 110.000 euro. Op social media werden 234.000 mensen bereikt, dit had een advertentiewaarde van 160.000 euro. Ook op radio, televisie en online was aandacht voor het bericht, onder andere door nieuwsbulletins van NOS journaal op tv en radio, programma´s op BNR, radio 1 en 2 en veel nieuwssites.

Met de resultaten van het consumentenonderzoek is Milieu Centraal de samenwerking met retailers en producenten gaan zoeken. De doelstelling daarbij was om misverstanden omtrent verpakkingen weg te nemen bij de consument en de informatie over keuzes die mensen kunnen maken om met de verpakking voedselverspilling te voorkomen zo breed mogelijk te verspreiden. Er zijn verkennende gesprekken gevoerd met Albert Heijn, Plus Retail. FrieslandCampina en Lidl. Die hebben nog niet geleid tot concrete acties, maar met FrieslandCampina en Plus Retail zijn er een aantal ideeën bedacht voor acties die in 2016 nader uitgewerkt zullen gaan worden.

37

Duurzaam Consumeren Jaarrapportage 2015 © Milieu Centraal, Utrecht Voedselverspilling: deelname Foodbattle In de maand mei 2015 organiseerden de deelnemende partijen aan de Foodbattle (waaronder IenM, Wageningen Universiteit en Milieu Centraal) hun eigen Foodbattle. Op social media en haar website heeft Milieu Centraal aandacht besteed aan de Foodbattle. De deelname van de MC-medewerkers was succesvol: gemiddeld werd aan het eind van de FoodBattle door deelnemers vanuit Milieu Centraal 19 % minder voedsel weggegooid. De deelnemers gingen van 4,67 kg per persoon per jaar naar 3,77 kg/pppj gemiddeld. Dat is vergeleken met de gemiddelde Nederlander al enorm weinig; geen verrassing… In september heeft Milieu Centraal samen met het Voedingscentrum deelgenomen aan een sessie met de Wageningen Universiteit om mee te denken in de ontwikkeling van een Foodbattle 2.0 concept. Dit heeft geleid tot een aantal veranderingen in de opzet voor de nieuwe Foodbattle applicatie, onder andere dat deze ook toegankelijk zal worden gemaakt voor individuele deelnemers. Voedselverspilling: betaalde publiciteit In Margriet is een column geplaatst over voorkomen van voedselverspilling in de periode rond de feestdagen (bereik 1,2 miljoen). Daarnaast is er online uitgebreider aandacht geweest voor het onderwerp op de website van Margriet (maandelijks 686.000 bezoekers). In dezelfde periode is op Smulweb.nl en op Smulwebfacebook (113.000 volgers) een blog geplaatst over het voorkomen van voedselverspilling en is een bericht geplaats in de Smulwebnieuwsbrief (155.000 abonnees). Groente en fruit: G&F kalender In 2015 heeft Milieu Centraal geregeld vragen beantwoord van journalisten over klimaatbewuste keuzes op het gebied van groente en fruit, onder andere van Oneworld, de Correspondent en het blad Vriendin. Consumenten blijven goed gebruik maken van de Groente- en Fruitkalender. De Groente- en Fruitkalender app is bijna 9.000 keer gedownload en de Groente- en Fruitkalender is 60.000 keer bezocht. De Groente-en Fruitkalender van Milieu Centraal is een sterk merk en geeft Milieu Centraal een unieke positie in het veld. Eind 2015 is in kaart gebracht wat in de komende actualiseringsronde moet worden meegenomen. Zoals of en hoe watergebruik en gebruik van bestrijdingsmiddelen meegenomen kunnen worden. Hierbij is overleg gepleegd met Blonk Consultants die de methode heeft opgezet en de actualisering ook uit zal voeren. Voeding: deelname aan klankbordgroep database duurzame voeding RIVM Milieu Centraal is door het RIVM gevraagd om mee te denken bij het bepalen van de noodzaak van het tot stand komen van een database met een overzicht van interventies op het gebied van duurzame voeding. Deze inventarisatie voert het RIVM uit op verzoek van het ministerie van IenM. Milieu Centraal geeft inhoudelijke ondersteuning en faciliteert de bijeenkomsten. Voeding: deelname aan netwerkactiviteiten Milieu Centraal is een erkende speler op het thema Voeding. Om deze positie te behouden en te versterken is Milieu Centraal actief in het netwerk, waarbinnen zij partners opzoekt en via netwerk- en

38

Duurzaam Consumeren Jaarrapportage 2015 © Milieu Centraal, Utrecht stakeholderbijeenkomsten haar kennis deelt. We richten ons zowel op inhoudelijke activiteiten als op het delen en benutten van kennis over consumentengedrag. Milieu Centraal heeft in helft van 2015 deelgenomen aan de Klankbordgroep Voedselverspilling, de Foodpolicy, een netwerk van vooruitstrevende organisaties in de Nederlandse voedingsmiddelenindustrie, bijeenkomsten van de Groene Zaak en Smaackmakers over de eiwittransitie en de stakeholdersbijeenkomst van Plus Retail over duurzame vlees en vis.

Apparaten en producten Voor consumenten relevante informatie over milieuaspecten van apparaten is geactualiseerd in de kennisbasis en op de website. Een belangrijke invalshoek is steeds het energiegebruik versus de grondstoffen: wanneer loont het uit milieuoogpunt een apparaat te vervangen? Dit blijft een lastig te communiceren onderwerp, omdat voor veel mensen het apparaat als zodanig (grondstoffen) meer milieubelastend lijkt dan het gebruik ervan. Toch is de milieu-impact van het gebruik hoger dan die van de aanschaf, mede door de recycling van apparaten. Apparaten De werkzaamheden met betrekking tot apparaten lagen in 2015 vooral in de kennisbasis (zie de beschrijving in hoofdstuk 3.1 De Kennisbasis). Daarnaast is de informatie over apparaten op de website grondig herzien; er is beter onderscheid gemaakt tussen tips over de aankoop van apparaten en tips om een apparaat zuinig te gebruiken. Ook is op de koepelpagina Apparaten meer aandacht voor de maatregelen die de grootste besparingen leveren en de verschillende profielen die er zijn op het gebied van gebruik van apparaten. Producten Milieu Centraal geeft op allerlei verschillende onderwerpen voorlichting, waarvan we een deel voor het gemak scharen onder ‘producten’. Zo hebben we persvragen beantwoordt over onder meer luiers, kattenbakkorrels, zakdoekjes en ballonnen. Soms is een persvraag ook weer een reden een brondocument aan te passen. Deze onderwerpen worden namelijk niet doorlopend geactualiseerd, alleen als daar een directe aanleiding voor is. Vaak is dat een media-vraag of een reactie via sociale media. Milieu Centraal nam ook in 2015 deel als stakeholder aan het overleg over het Ketenproject Luiers. Dit project heeft als doel inzicht te verkrijgen in de economische en milieutechnische mogelijkheden van recycling van luiers. Het gaat om zowel babyluiers als incontinentiemateriaal. Energievreters: pak ze aan Eén van de acties uit het Energieakkoord is het vervangen van oude, onzuinige apparaten. Milieu Centraal heeft deze actie opgepakt samen met onder ander Uneto-VNI (retail), Vlehan/ Stichting Witgoed en Nederland ICT. Er zijn twee doelstellingen: o woonconsumenten die aan vervanging toe zijn kiezen de meest energiezuinige variant van een apparaat;

39

Duurzaam Consumeren Jaarrapportage 2015 © Milieu Centraal, Utrecht o

woonconsumenten verleiden tot het op tijd vervangen van nog werkende, onzuinige apparaten.

Samen is de campagne Energievreters, pak ze aan! opgezet. In het eerste jaar (2014) stond het op tijd vervangen van koelkasten en vriezers centraal. In 2015 is besloten om de campagne Energievreters, pak ze aan! twee keer te houden. In de eerste helft van 2015 had de eerste actie plaats. Deze duurde van 1 juni t/m 5 juli en was een herhaling van de oproep om oude koelkasten en vriezers te vervangen door een zuinig exemplaar. De tweede actie had plaats in het najaar van 2015 plaats, van 15 oktober t/m 15 november en richtte zich op de keuze voor een zuinige warmtepompdroger in plaats van een gemiddelde wasdroger. Net als bij de voorgaande acties deden alle grootte witgoedketens mee aan de actie (allen leden van UNETO VNI). Vroegtijdig vervangen stond bij deze actie minder centraal, het ging vooral om het stimuleren van de keuze voor een zuinige wasdroger bij aankoop van een nieuwe droger. Ter voorbereiding van de campagne is een consumentenonderzoek gehouden naar de bereidheid om een zuinige (in aankoopprijs duurdere) droger te kopen. Milieu Centraal heeft de inhoudelijke voorbereiding van de boodschap gedaan en heeft een adviestool gemaakt over de aankoop van een zuinige wasdroger.

Dagbladen als Algemeen Dagblad en de Telegraaf besteedden aandacht aan de actie en ook stond het in vele lokale huis-aan-huiskranten (totale printoplage: bijna 1,5 miljoen), ook online en op de social media was het bereik goed. In de periode tussen 15 oktober en 15 november werd de webpagina wasdroger op de website van Milieu Centraal 4.300 keer bezocht. Dat is ruim drie keer zo veel als de pagina in dezelfde periode vorig jaar heeft getrokken. De gemiddelde bezoektijd aan de pagina was met 4,5 minuut twee keer zo hoog als bij een gemiddelde pagina. Dat geeft aan dat de informatie ook daadwerkelijk goed gelezen werd. De website energievreter.nl werd door 52.697 bezoekers bezocht. De campagnefilm op youtube werd via kanalen als Uitzending gemist en Videokanalen ruim 2 miljoen keer vertoond. Het advies op maat Wasdroger kopen werd in dezelfde periode 2.645 keer gestart en 1.653 keer afgemaakt. In dit project was sprake van cofinanciering. De inhoudelijke bijdrage van Milieu Centraal aan deze campagne en het ontwikkelen van de Adviestool werd mede gefinancierd door een bijdrage uit het

40

Duurzaam Consumeren Jaarrapportage 2015 © Milieu Centraal, Utrecht kaderprogramma Duurzaam Consumeren van het ministerie van IenM. De werkzaamheden voor de campagne, zoals het werven van free publicity en campagneoverleg, werden gefinancierd door de bijdrage van Stichting Witgoed (15.000 euro).

III.

Gezonde leefomgeving

Milieu Centraal benadert de veiligheid van de leefomgeving in de meest directe invloedssfeer van de mens: het eigen huis. Onderwerpen als binnenmilieu (radon, ventilatie), het gebruik van biociden en het bewust omgaan met schoonmaakmiddelen behoren tot onze kerntaak.

Risico’s In oktober 2014 is gestart met het project Signalering nieuwe risico’s. Het RIVM heeft een lijst gemaakt met nieuwe risico’s. Milieu Centraal heeft deze risico’s ingedeeld en van een communicatiestrategie voorzien. Hier zijn in overleg met IenM geen vervolgactiviteiten voor uitgevoerd. Wel heeft Milieu Centraal in overleg met IenM ervoor gekozen om de risico-thema’s Asbest, Houtrook, Elektromagnetische velden en Fijnstof verder op te pakken. Hiervoor heeft Milieu Centraal een goed uitgewerkt werkplan opgesteld dat doorloopt in 2016. Als eerste is Milieu Centraal aan de slag gegaan met het thema ‘houtstook’, en daarna volgde ‘asbest’. Houtstook In 2015 bereikt informatie over hout stoken consumenten doordat lokale en regionale dagbladen de kant-en-klaar pagina die in 2014 verspreid is nog steeds plaatsen. Dit leverde het volgende mediabereik op: oplage van 100.000 met een advertentiewaarde van € 30.000. Milieu Centraal gaf marktonderzoeksbureau Motivaction de opdracht om een consumentenonderzoek naar hout stoken te doen. Beide kanten van hout stoken zijn bevraagd: zelf stoken en overlast ervaren. Ook de bekendheid van de tips om overlast te voorkomen en van het handelingsperspectief bij het ervaren van overlast kwamen aan bod. De resultaten zijn inmiddels bekend en verwerkt in een persbericht. In overleg met het ministerie van IenM benadert Milieu Centraal pas in 2016 media rondom het onderwerp houtstook.

41


Om de vindbaarheid van de informatie over hout stoken te verbeteren liet Milieu Centraal een zoekwoordenanalyse uitvoeren. Het advies, specifiek gericht op dit onderwerp, zorgde voor een grote verbeterslag op de website. Een aantal maanden na de aanpassing zal duidelijk worden wat deze veranderingen voor effect hebben qua vindbaarheid van de pagina’s rondom hout stoken. In 2015 nam Milieu Centraal deel aan de eerste bijeenkomsten van het nieuw op te richten platform houtrook. Milieu Centraal heeft hierbij een adviesrol wat betreft consumentencommunicatie. Asbest Op basis van een vernieuwde kennisbasis is de website rondom asbest up-to-date. Op de homepage staat informatie over de subsidieregeling rondom het verbod op asbestdaken (zie screenshot hiernaast). Bovendien verwijzen we naar het verbod op asbestdaken op verbouwwijzer.nl (7.504 bezoekers bekeken in 2015 24.699 pagina’s) en vanuit de advies-op-maat over dakisolatie (ruim 3.000 bezoekers in 2014). Met deze actuele informatie als uitgangspunt ontwikkelt Milieu Centraal diverse activiteiten. Milieu Centraal informeert consumenten over de nieuwe regelgeving rondom asbestdaken. De eerste voorbereidingen hiervoor troffen wij in 2015. Met een grote campagne in 2017 als doel. We voerden gesprekken met potentiële partners om de mogelijkheden tot samenwerking te verkennen. In 2015 selecteerde Milieu Centraal onderzoeksbureau GfK om een consumentenonderzoek uit te voeren. Samen ontwikkelden Milieu Centraal en GfK eind 2015 een eerste opzet van de vragenlijst voor dit onderzoek, zodat GfK dit begin 2016 kan uitzetten.

Gezond in en om huis en tuin In het najaar van 2015 bracht Milieu Centraal de kennisbasis en webpagina rondom rodenticiden up-todate. Het GfK voerde, in opdracht van Milieu centraal, een onderzoek uit naar muizenbestrijding onder ruim 1100 consumenten. De resultaten van dit onderzoek moeten begin 2016 media-aandacht creëren en daarmee consumenten wijzen op de mogelijkheden en risico’s bij bestrijding van muizen. Op verzoek van en in overleg met het ministerie van IenM bereidde Milieu Centraal zich in 2015 voor op actieve voorlichting over het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen door particulieren, waarbij het accent op preventie ligt. Actuele inzichten staan nu in de kennisbasis van Milieu Centraal. De daadwerkelijke communicatie vindt in 2016 plaats, wanneer het verbod op het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen op verharding van kracht is. Om de communicatie zo efficiënt en effectief mogelijk te maken sprak Milieu Centraal in 2015 met Tuinbranche Nederland.

42

Duurzaam Consumeren Jaarrapportage 2015 © Milieu Centraal, Utrecht Milieu Centraal sprak in 2015 met het RIVM om activiteiten af te stemmen. IenM onderzoekt of het mogelijk is om consumentenonderzoek te financieren. Als dit mogelijk is trekken RIVM en Milieu Centraal samen op om de komende jaren kennis, houding en uitspraken over gedrag van consumenten op dit onderwerp te monitoren. Vanaf 2015 neemt Milieu Centraal op verzoek van het ministerie deel aan een samenwerkingsverband tussen de retail en het ministerie over voorlichting met betrekking tot het gebruik van biociden door particulieren.

IV.

Klimaat en duurzame energie

Milieu Centraal draagt op vele manieren bij aan de uitvoering van het Klimaatbeleid en ziet zichzelf als ondersteunend in de communicatie. Eigenlijk zou bijna alles wat Milieu Centraal doet getypeerd kunnen worden als ‘mede uitvoering geven aan het klimaatbeleid’. Milieu Centraal kiest vanuit de aard van haar organisatie steeds voor de concrete praktijk: handelingsperspectieven voor burgers en consumenten.

Urgentie aanpak Klimaatverandering De VN Klimaattop in het najaar van 2015 was een duidelijk momentum om op in te spelen met voorlichting over het klimaat. Een boodschap over de ernst van klimaatverandering kan makkelijker worden geaccepteerd als mensen zien dat ze ook zelf hun steentje aan de oplossing kunnen bijdragen. Daarom stond het handelingsperspectief centraal voor burgers die iets aan klimaatverandering willen doen. Ter voorbereiding werd de kennisbasis van Milieu Centraal geactualiseerd en werden de 30 grootste klappers voor het klimaat doorgerekend. Wat dit project bijzonder maakt was dat alle doorrekeningen op de verschillende themagebieden met elkaar vergeleken konden worden op klimaatimpact. Zo kon bijvoorbeeld de maatregel: ‘minder vlees eten’ vergeleken worden met ‘minder autorijden’ of ‘de spouwmuur isoleren’. Dit maakte het voor zowel consumenten als ook de media interessant. De campagne werd vormgegeven in een interactieve infographic met bewegende animaties door het bureau In60seconds.

43


De informatie en doorrekeningen werden verdeeld over vier thema’s: Bewust eten, Makkelijke tips, je huis en goed op weg. Per thema werd een filmpje en een infographic met aanklikbare maatregelen ontwikkeld, alles deelbaar op sociale media.

44

Duurzaam Consumeren Jaarrapportage 2015 © Milieu Centraal, Utrecht De lancering van de campagne werd was als primeur aan de NOS en NPO radio 2 vergeven, die het gebruikten in de week voorafgaand aan de ‘Dag van de Duurzaamheid’. De klimaatklappers werd op maandagochtend 5 oktober gebracht als een van de hoofditems op NOS.nl: http://nos.nl/artikel/2061311-bereken-online-wat-milieubewust-leven-oplevert.html Aansluitend werd een persbericht met een factsheet vol achtergrondinformatie breed verspreid. Radio 2 werd omgedoopt tot ‘Het groene station’ en vijf werkdagen lang (5 – 9 oktober) besteedden ze veel aandacht aan duurzaamheid. Op vrijdag 9 oktober, tijdens de Dag van de duurzaamheid was Milieu Centraal inhoudelijke partner van NOS actueel tijdens de twee speciale uitzendingen op NPO2 televisie, waarbij diverse klimaatklappers in beeld gebracht werden: Het factsheet met achtergrondinformatie en berekeningen bleek goed te werken. Diverse, vooral landelijke media, benaderden ons, ook weken na de start van de campagne met aanvullende vragen en verzoeken om interviews, met name vlak voor en tijdens de klimaattop. Op zaterdag 30 november verschenen paginagrote artikelen tegelijkertijd in het NRC, NRC Next en het Algemeen Dagblad. De Volkskrant volgde een week later met een groot artikel.

45


46

Duurzaam Consumeren Jaarrapportage 2015 © Milieu Centraal, Utrecht Op zaterdag 30 november verschenen paginagrote artikelen over de klimaatklappers tegelijkertijd in het NRC, NRC Next en het Algemeen Dagblad. De Volkskrant volgde een week later met een groot artikel. NPO groen zond in de week van 23 – 27 november een programmareeks uit op NPO Nederland 2: ‘Nederland wordt Groen’. Op verzoek van NPO hebben we diverse doorrekeningen voor het programma gemaakt, scripts inhoudelijk gecontroleerd en verbeterd en de online tool ‘bereken je CO2-uitstoot’ versnelt uitgebreid en geactualiseerd zodat ze deze tool konden gebruiken voor het programma. Deze tool werd meermalen genoemd tijdens de televisie-uitzendingen en stond prominent op de website van NPO Groen. Tijdens de klimaattop bracht Milieu Centraal een tweede persbericht uit specifiek gericht op de regionale media ‘Start je eigen klimaattop aan de keukentafel’ met wederom veel resultaat. De gehele campagneperiode van 5 oktober (vlak voor de dag van de duurzaamheid) tot en met het einde van de VN klimaattop op 12 december liep er een gepromote sociale mediacampagne op Facebook en Twitter. Hierbij werden we ondersteund door een gespecialiseerd social media bureau Freshwater. Bereik van de campagne klimaatklappers Het sociaal bereik op Twitter schatten we in op 6,5 miljoen (op basis van 70% van het totale bereik van Milieu Centraal op Twitter in de campagneperiode – bron Clipit). In totaal zijn in 29 artikelen verschenen met een totale oplage van 3.353.016 en met een mediawaarde van € 251.064,De lancering van deze campagne zorgde voor de grootste piek van het webbezoek van het jaar: bijna 15.000 sessies. Dat is bijna drie keer zo veel als op een gemiddelde dag. De klimaatklappercampagne betrof de eerste overkoepelende campagne van Milieu Centraal waar meerdere thema’s van meeprofiteerden. De aandacht in de media en links op belangrijke nieuwssites helpen mee voor de goede positionering van de totale website van Milieu centraal in Google. Bovendien was Facebook, mede dankzij de klimaatklappercampagne, de belangrijkste verwijzende pagina in 2015 naar de website van Milieu Centraal.

47


Green Deal CO2 Emissiefactoren Milieu Centraal is de facilitator van de Green Deal CO2-emissiefactoren, met als doel een gezamenlijke lijst van actuele CO2 emissiefactoren beschikbaar te stellen en hiervoor draagvlak te genereren. Deze lijst werd 17 november 2014 gepubliceerd op de openbaar toegankelijke website www.CO2emissiefactoren.nl. De lancering van de site en de lijsten met data leverde veel (inhoudelijke) reacties en verzoeken op. Deze zijn grotendeels toegevoegd aan een ‘wensenlijst’. verschillende verzoeken daarvan zijn in 2015 opgepakt omdat ze belangrijk en urgent bleken. Zo is in januari 2015 een (kleine) opdracht verleent aan het bureau CE Delft om kentallen te berekenen voor grijze en ‘niet geoormerkte stroom’ inclusief upstream emissies. Tevens is op verzoek van de gebruikers in mei 2015 een bijeenkomst gefaciliteerd over warmtecijfers. Specialisten van Ecofys, CBS, RVO, CE Delft en Milieu Centraal hebben gesproken over mogelijkheden voor harmonisatie van de warmtecijfers, omdat er veel verschillende data in omloop bleken te zijn. Als follow-up heeft RVO besloten een opdracht aan CE Delft te verlenen om betere warmtecijfers te berekenen. Deze zijn wederom breed besproken met de specialisten in het najaar van 2015 en deze data worden begin 2016 doorgevoerd in de online CO2lijsten. Op verzoek van natuurbeheerorganisaties heeft Milieu Centraal een aanvullende opdracht aangenomen om de CO2-data van specifieke vormen van biomassa verder uit te zoeken en voor te leggen aan een brede groep specialisten op dit thema. Dit project wordt gefinancierd door de VBNE (vereniging van bosen natuurterreineigenaren). Draagvlak Ook in 2015 werd gewerkt aan een breed draagvlak voor het gebruik en toepassing van deze lijst. Inmiddels ontvangen ruim 270 geïnteresseerden de periodieke mailings, en 20 organisaties hebben aangegeven uren ter beschikking te willen stellen waarmee ze actief gaan bijdragen aan het groeien en delen van de kennis omtrent CO2-emissiefactoren. Onder meer de volgende partijen maken gebruik maken van de lijst www.CO2emissiefactoren.nl.

48


In november 2015 heeft Milieu Centraal een draagvlakbijeenkomst voor instrumenthouders georganiseerd om verder te werken aan versterking van draagvlak en onderlinge afstemming. 27 organisaties waren aanwezig. Prof Arnold Tukker van de Universiteit van Leiden gaf op uitnodiging een korte lezing over het belang van eenduidige CO2-emissiefactoren en de internationale ontwikkelingen daarvan en bood samenwerking aan. Aan een projectvoorstel om deze samenwerking verder vorm te geven wordt gewerkt. Organisatie en ambitieniveau Green Deal CO2-emissiefactoren Het ambitieniveau voor uitbreiding en actualisatie van de eenduidige lijst CO2-emissiefactoren is afhankelijk van de wensen van de stakeholders en de beschikbaarheid van financiële middelen. Er wordt gewerkt met een groeimodel waarin de prioriteiten als volgt liggen: - lijst onderhouden en jaarlijks updaten; - draagvlak vergroten bij stakeholders en instrumenten; - aanvullende thema’s oppakken en het organiseren van thematische discussiebijeenkomsten. Een concept organisatiestructuur is opgesteld en kan in werking treden wanneer er voldoende partijen financieel bijdragen. Helpdesk Sinds november 2014 is de helpdesk operationeel. Bedrijven en overheden krijgen antwoord van Stichting Stimular, consumenten van Milieu Centraal. In 2015 ontvingen beiden helpdesks samen ca. 200 mails waarvan de helft ongeveer specifieke vragen van bedrijven betroffen en de andere helft zijn veelal meldingen van partijen die doorgeven gebruik te gaan maken van de lijst CO2-emissiefactoren.

49

Duurzaam Consumeren Jaarrapportage 2015 © Milieu Centraal, Utrecht Financiering Naast de financiering voor deze green deal in het Kaderprogramma Duurzaam Consumeren heeft Milieu Centraal aanvullende financiering nodig om de basisactiviteiten te kunnen realiseren. Met veel partijen is inmiddels gesproken over financieren van deze Green Deal. Deze gesprekken gaan moeizaam, om de volgende redenen: - algemeen maatschappelijk belang versus eigen belang: te vrijblijvend; - schijn van belangenverstrengeling: wie betaalt bepaalt? Dit was reden om eind juni 2015 een directeurenoverleg te organiseren voor alle initiatiefnemers onder leiding van Anita van den Ende van het ministerie van IenM. Alle aanwezigen deelden de wens tot voortzetting van de Green Deal. Het nut van de uniforme lijsten met CO2-emissiefactoren wordt breed onderkend. In toenemende mate maken CO2-instrumenten gebruik van de emissiefactoren, met als spin-off: een versnelling van de dialoog met diverse partijen over emissiedata, of gebruik van Nederlandse groene stroom, als ook een versnelling van nieuwe initiatieven in de markt die nu laagdrempelig CO2-data meenemen in hun nieuwe business modellen. Voorgesteld wordt om een basis, of minimaal ambitieniveau te hanteren, dat – indien er voldoende financiering uit de markt beschikbaar komt omhoog kan worden bijgesteld. Elk lid van de stuurgroep van de Green Deal partijen is bereid om bij te dragen aan de basisbegroting voor 2016 en 2017. Parallel moet worden gezocht naar een structurele oplossing voor daarna. Deze basis bestaat uit: het actualiseren van de CO2-data indien nieuw onderzoek (vrij) beschikbaar is, en het blijvend werken aan het vergroten van draagvlak voor het gebruik van de eenduidige dataset. Met bijdragen van Green Deal partijen en de ANWB, branchevereniging BMWT en Prorail was de begroting voor 2015 rond. Milieu Centraal heeft de wens uitgesproken het projectleiderschap van deze Green Deal in 2016 te willen overdragen aan een andere partij omdat dit project te ver van haar kerntaken af ligt. De Green Deal is meer b2b georiënteerd en niet rechtstreeks gericht op voorlichting aan consumenten. Indien gewenst is Milieu Centraal wel beschikbaar om aangesloten te blijven voor inhoudelijke vraagstukken, dan wel de organisatie van draagvlakactiviteiten. Gesprekken met onder meer Royal Haskoning DHV en MVO Nederland hebben in het najaar van 2015 plaatsgevonden, maar hebben nog niet geleid tot concrete plannen.

5.

Evaluatie

In de zomer van 2015 is Milieu Centraal door IenM geëvalueerd. De opdracht aan het bureau K+V luidde; ‘Doelstelling van de evaluatie is inzicht verkrijgen in de doeltreffendheid en doelmatigheid en verbetermogelijkheden van de uitvoering van de taken door Milieu Centraal - in opdracht van de

50

Duurzaam Consumeren Jaarrapportage 2015 © Milieu Centraal, Utrecht Rijksoverheid, in het bijzonder het Ministerie van Infrastructuur en Milieu1 – om consumenten te helpen duurzame keuzes te maken.” Zowel input, throughput als output werden bekeken. Gekeken vanuit de vraag: doet Milieu Centraal de goede dingen en doet ze die dingen goed? De outcome (wat doen consumenten in de praktijk) lag buiten de scope van het onderzoek. “Evaluatie van de doeltreffendheid is beperkt tot beoordeling van het doelbereik. Voor het vaststellen van doeltreffendheid is ook inzicht nodig in de diverse factoren die meespelen in de daadwerkelijke keuze van consumenten voor duurzame producten. Dit ligt buiten de scope van het onderzoek.” K+V nam zowel kwalitatieve interviews af met stakeholders (samenwerkingspartners, media) van Milieu Centraal, als dat zij een als een enquête rondstuurde. Ook zijn de consumenten middels een kleine poll op de website bevraagd. Het overall oordeel van de evaluatie is positief. Activiteiten worden goed uitgevoerd en Milieu Centraal sluit goed aan bij de doelen van haar opdrachtgevers (publiek en privaat) en bij de wensen en behoeften van de consument. Ook oordeelde K+V dat onze organisatie doelmatig is ingericht. De opdrachtgevers, de media en andere partners geven aan dat de positionering van Milieu Centraal uniek is. Er is volgens hen geen andere organisatie die dezelfde combinatie van een gevalideerde en brede kennisbasis van milieuexpertise, onafhankelijkheid, betrouwbaarheid en focus op consumentenvoorlichting biedt. • • “Activistische milieuorganisaties”: Greenpeace, Milieudefensie

• • •

Nibud Voedingscentrum

Consumentenvoorlichting Natuur en Milieu Kennisinstituten Bedrijven

Kennis van energie, duurzaamheid en milieu

• •

Unieke positie van Milieu Centraal

Rijksoverheid Gemeenten

Onafhankelijke positie

De consument is ook in het onderzoek betrokken. Op de vraag, waar men de meest betrouwbare informatie verwacht, antwoordt een grote relatieve meerderheid (43%) deze informatie van onafhankelijke neutrale organisaties te verwachten, zoals: Milieu Centraal. Consumenten op onze site beoordelen onze informatie ook positief, met ‘begrijpelijk’ als beste score, met daarna ‘betrouwbaar, onafhankelijk en nuttig’. Met name dat laatste is voor ons als voorlichtingsorganisatie heel plezierig om te zien.

1

Het ministerie van BZK is naast het ministerie van IenM een belangrijke opdrachtgever van Milieu Centraal, specifiek op het gebied van energiebesparend wonen. BZK is niet als opdrachtgever betrokken bij deze evaluatie.

51


Op de open vraag welke informatie consumenten missen op de website, geven consumenten aan vooral uitbreiding van bestaande informatievoorzieningen te wensen (vaak op zeer specifieke onderwerpen). Nog sterker advies op maat bieden •Tips voor specifieke situaties, bijvoorbeeld voor isolatie voor een zolder met knieschot. •Advies op maat voor (meer) verschillende typen huisvestiging: woningcomplex, nieuwbouw, etc. •Specifieke calculatie tools voor vervanging van apparaten als wasrogers. Meer verwijzen naar andere bronnen •Informatie die bij de gemeente of overheid verkrijgbaar is bijvoorbeeld openingstijden en kosten van milieustraat, milieubeleid of huurdersrechten. (Milieu Centraal kan via een link op de webpagina naar deze informatie verwijzen). •Meer links naar achterliggende stukken en een sterkere vermelding van bronnen. Algemene informatievragen van consumenten •Top tien van meest vervuilende producten. •Informatie over duurzaamheidsprestaties van bedrijven. •Concreet overzicht van beschikbare apparaten en producten met kosten-batenanalyse/ rendementsberekeningen. •Informatie uit apps ook op de webpagina ter beschikking stellen. •Informatie over zeer specifieke producten zoals schoonmaakmiddelen, warmtepompen.

Media Op basis van interviews en een enquête onder een beperkt aantal mediapartners is de beoordeling van Milieu Centraal positief. De tevredenheid van de mediapartners is hoog, zowel met betrekking tot

52

Duurzaam Consumeren Jaarrapportage 2015 © Milieu Centraal, Utrecht betrouwbarheid en onafhankelijkheid alsook met betrekking tot nut, begrijpelijkheid en toegankelijkheid. In het geheel sluit de beoordeling door de media goed aan bij het doel van Milieu Centraal als betrouwbare onafhankelijke voorlichtings-organisatie te fungeren. Als redenen om informatievoorziening van Milieu Centraal te gebruiken geeft de media aan: 

De betrouwbaarheid en onafhankelijkheid van Milieu Centraal.



De reactiesnelheid op aanvragen.



De volledigheid van de informatie en de kennis.

Samenwerkingspartners Partners zijn over het algemeen erg tevreden over de samenwerking met Milieu Centraal. Meer dan 90% van de ondervraagde partners geeft aan over het algemeen tevreden tot zeer tevreden te zijn over de samenwerking. Waarom? In antwoord op deze vraag geven partners aan dat ze tevreden zijn over: 

De vriendelijke medewerkers, de goede persoonlijke contacten en de prettige samenwerking.



Het maatwerk dat Milieu Centraal kan leveren.



De wijze waarop Milieu Centraal meedenkt.



De betrouwbaarheid van Milieu Centraal.



De openheid van de medewerkers.



De kennis van zaken van Milieu Centraal en de kwaliteit van de output.



De coördinatie en de flexibiliteit van Milieu Centraal.

K+V oordeelde ook over onze eigen interne organisatie: De huidige organisatie is goed op orde. Er wordt efficiënt gewerkt en de organisatie is kostenbewust en ‘lean en mean’ ingericht. Ook zijn er interne protocollen, handboeken, checklists etc. beschikbaar voor de werkprocessen, waaronder het bijhouden en uitbouwen van de kennisbasis. De declarabiliteit op projecten is hoog en er is weinig overhead. Er is sprake van een bewuste opbouw van het personeelsbestand, met voldoende senioren, junioren, stagiairs, tijdelijke contracten en een flexibele schil.

Conclusies en aanbevelingen De evaluatie wijst uit dat Milieu Centraal goed aansluit bij de doelen van haar opdrachtgevers (publiek en privaat) en bij de wensen en behoeften van de consument. Milieu Centraal voert haar activiteiten goed uit en dit leidt tot resultaten en een overwegend goede beoordeling door opdrachtgevers, samenwerkingspartners, mediapartners en consumenten. Overall is de beoordeling voor Milieu Centraal ‘goed’. Aan Milieu Centraal wordt aanbevolen door te gaan met de dingen die al goed, effectief en met goed resultaat worden uitgevoerd. Daarnaast wordt een aantal mogelijke verbeteropties gegeven. Voor IenM worden door K+V de volgende aanbevelingen gedaan:  Verkennen van de mogelijkheden voor meerjarige financiering van de kerntaak van Milieu Centraal.  Werken met doelstellingen in de vorm van resultaatverplichtingen.

53

Duurzaam Consumeren Jaarrapportage 2015 © Milieu Centraal, Utrecht Voor Milieu Centraal richten de aanbevelingen zich op positionering, nieuwe onderwerpen en meer contact (interactief) met de consument. Ook het vergroten van de naamsbekendheid wordt genoemd. Omdat voor de uitvoering van een aantal aanbevelingen extra financiële middelen noodzakelijk zijn, worden deze in 2016 in een aparte notitie besproken met IenM.

6.

Organisatie

Het programmamanagement wordt uitgevoerd door de programmamanager Duurzaam Consumeren (Linda Nijenhuis), met ondersteuning van de directeur van Milieu Centraal (Vera Dalm). Ieder project heeft zijn eigen projectleider en medewerkers. De projectleider rapporteert over activiteiten aan de programmamanager, die dit op haar beurt meeneemt in het overleg met de opdrachtgever. Regelmatig is er contact met de opdrachtgever. Dit kan zowel over specifieke projecten gaan als over de breedte van het programma van Milieu Centraal.

54

Milieu Centraal Nicolaas Beetsstraat 2a, 3511 HE Utrecht T (030) Bankgegevens IBAN: NL64INGB BIC: INGBNL2A Kamer van Koophandel:

Recommend Documents