Middelengebruik bij mensen met een verstandelijke beperking Arjetta Timmer Brijder Verslavingszorg
Parnassia Bavo Groep • Brijder Verslavingszorg • Preventie
• Jeugd • Zorg ambulant & klinisch
Bereidheidliniaal Stel je op langs de “bereidheidliniaal” op de vloer. Welk cijfer (1-10) past bij jouw mate van bereidheid en motivatie, om deze workshop te volgen op DIT moment.
Terugval
“Nee”, niets aan de hand”:
voorbeschouwing Verandering integreren in levensstijl: consolideren
Fasen in ontwikkeling van motivatie
Actieve verandering
“Misschien”, twijfel: overpeinzing “Ja, Ik ga er wat aan doen”: beslissing
Prochaska en DiClemente
motivatie Motivatie is niet: • Karakter of een persoonlijkheidstrek • Stabiel en onveranderlijk • Doen wat de hulpverlener vraagt Maar motivatie is: De mate van bereidheid tot verandering, variabel en een resultante van de intussen gespreksleider en cliënt.
Middelenkennis
Even testen: Groen is Ja/ Rood is Nee 1) Kun je de ochtend na een avondje flink doorzakken nog steeds onder invloed zijn van alcohol? 2) Kunnen drugs voor hersenschade zorgen? 3) Bij regelmatig slikken van XTC voel je de werking niet meer? 4) Pillen met een Mitsubishi-logo zijn altijd van goede kwaliteit? 5) Door overgeven wordt je sneller nuchter na het drinken van alcohol? 6) Omdat GHB en alcohol beide verdovend zijn, kun je ze probleemloos combineren? 7) Paddo’s zijn een natuurproduct. Is het gebruik daarom zonder risico’s? 8) Denk jij dat regelmatig blowen gevaarlijk is?
Verdovende middelen Alcohol, GHB, Opiaten, Slaap en Kalmeringsmiddelen
Stimulerende middelen
cocaïne, speed
XTC
Hallucinerend
DSM IV Afhankelijkheid van een middel • • • • • • •
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
Tolerantie Onthoudingsverschijnselen Crâving Controle verlies Verlies van sociale aanpassing Risico’s nemen Tijdsinvestering
Gedrag bij problematisch gebruik / afhankelijkheid • • • • • • •
Ontkennen, stiekem Bagatelliseren Manipuleren, liegen Verantwoordelijkheid buiten zichzelf leggen Schuld aan anderen of “iets” geven Emotionele verandering Levensstijl
Algemene signalen • • • • • • • •
Dalende schoolprestaties/werkprestaties Toenemend verzuim Ontwijkend gedrag Andere vrienden Frequente stiekeme telefoontjes Vergeetachtigheid, ook voor taken, huiswerk Minder aandacht en concentratie Trager, slomer, passiever, lustelozer
Risicofactoren LVG: • • • -
T.a.v. beperking: Kennis middelen en de risico’s Beperkt inzicht op de consequenties ( vooral LT) Impulsieve keuzes Externaliseren T.a.v. sociale functioneren Vergrote zelfstandigheid ( deelname maatschappij) Sociale weerbaarheid Bereikbaarheid en opvattingen middelen Hulpverlening/behandeling Toegankelijkheid verslavingszorg ( beperkt materiaal) Taboes binnen LVG instellingen
Prevalentie
% LVG vs niet LVG
• Alcoholgebruik bij de jongeren lijkt gelijk of iets lager. De volwassen LVG-ers drinken minder vaak, maar het gevaarlijke “binge drinking” komt juist meer voor. • Drugsgebruik is in de meeste studies (iets) lager. De kans op drugsgebruik is kleiner, maar zij lopen meer risico om te gaan misbruiken.
Motivatie alcoholgebruik LVG-er – ‘Omdat vrienden drinken’ (31% vs. 20%) – ‘Leeftijd bereikt om te drinken’ (24% vs. 4%) – ‘Om bij de groep te horen’ (22% vs. 15%) – ‘Drinken voor plezier’ (21% vs. 54%) – ‘Vermijden om te worden uitgelachen’ (14% vs. 6%) Conclusie: wijst in de richting van erbij willen horen/normaal zijn
Behandeling Onderzoekers stellen dat LVG-ers later met druggebruik beginnen. Minder druggerelateerde problemen vertonen, maar dat wanneer ze drugs gebruiken ze vaak ernstiger problemen hebben. Hierdoor is sneller behandeling noodzakelijk dan bij personen zonder beperkingen.
Algemene tips LVG sector: • • • • • • • •
Signaleren en bespreekbaar maken (motiverende GV) Kennis van middelen hebben Niet veroordelende houding Redenen van gebruik achterhalen Inschakelen van eigen bronnen Begeleiden in traject van de verslavingszorg Accepteren dat begeleiden op dit vlak bij je werk kan horen Beleid uitzetten waarin doelen helder zijn ( wat wil je bijv. bereiken met urinecontroles, wat zijn de gevolgen van verbieden?) • Eigen normen en waarden t.a.v. middelen voor ogen hebben en weten wat de consequenties daarvan zijn van jouw begeleiding.
Handvatten voor samenwerking • • • • • • •
Praktische oplossingen Casusniveau en beleidsniveau Methodiek ontwikkeling Uitwisselen deskundigheidsbevordering Overdraagbaarheid Kennis over beiden velden kunnen integreren Samen uitvoeren van de begeleiding/behandeling
Informatie en hulp Folders LVG: nieuw - alcohol zonder flauwekul - hasj en wiet zonder flauwekul - Speed, XTC, Coke zonder flauwekul ( te bestellen op: www.trimbospreventie.nl) Websites: - www.brijder.nl - www.drugsinfoteam.nl - www.alcoholinfo.nl - www.rokendrinkendrugs.nl
