Memo m.b.t. de aansluiting tussen het voorgezet onderwijs en de jeugdhulp Van:
SWV Zuid Holland West, Karin Loggen / Ger de Visser
Datum:
20-9-2014
Samenwerkingskader Op 1 augustus 2014 treedt de Wet op het passend onderwijs in werking. Het Samenwerkingsverband Zuid-Holland West beschrijft in haar ondersteuningsplan hoe zij hieraan invulling geeft. De nieuwe jeugdwet wordt per 1 januari 2015 van kracht. Dit betekent dat de gemeenten verantwoordelijk worden voor alle jeugdhulp. Het CJG is de kern van de gemeentelijke jeugdhulp-infrastructuur, waarbinnen de jeugdteams functioneren. De beide wetten beogen de uitvoering van zorg aan leerlingen / jeugdigen in nauwe samenhang tussen de twee sectoren uit te voeren. Onderwijs en jeugdhulp formuleren min of meer overeenkomstige doelen: Van probleemoplossend naar probleemvoorkomend Vroegsignalering Onderwijs wordt voor de jeugdhulp niet alleen vindplaats maar ook werkplaats Jeugdhulp: aanwenden eigen kracht van leerlingen / gezinssystemen. Onderwijs: van stoornis gericht denken naar het realiseren van het ontwikkelingsperspectief Niet communiceren over maar met ouders Versterken pedagogisch klimaat in de school en het gezin 1 plan, 1 jeugdige (gezin) 1 regisseur Zo nodig integrale beoordeling van de ondersteuningsbehoefte Inzet van gezamenlijke onderwijszorgtrajecten Het samenwerkingsverband vindt dat onderwijs en jeugdhulp onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Met name rond een specifieke groep leerlingen die zowel object van aandacht zijn van het onderwijs en de jeugdhulp. De samenwerking moet structureel en intensief zijn, maar met duidelijk onderscheiden taken en verantwoordelijkheden, die voortvloeien uit de opdracht van de verschillende sectoren en de expertise van de medewerkers. Dit noemen we het ontvlechtingsprincipe.
Structuur van de samenwerking De eerste schil van jeugdhulp De ondersteuning vanuit de jeugdhulp dient in en om de school georganiseerd te worden. De eerste schil van jeugdhulp bestaat uit vaste functionarissen per school, die invulling geven aan de front office jeugdhulp in de scholen. Deze functionaris - in het voorloperstraject de CJG-OC- er genoemd, 1
maar misschien toch beter de SMW+ -er - is een jeugdhulpmedewerker, die het onderwijs kent. Hij /zij geeft consultatie en advies vanuit een specifieke expertise, verricht lichte uitvoerende (schoolmaatschappelijke) hulpverleningstaken en is de schakelaar naar het CJG als er meer specifieke hulp nodig is. Hij / zij bemiddelt ook in zaken van leerlingen die al bekend zijn in de jeugdhulpketen, maar waar de relatie met het onderwijs onvoldoende van de grond is gekomen. Het taakprofiel is (mede) gebaseerd op de opbrengsten van het Voorlopersproject. In de bijlage een voorstel voor de inzet vanuit het CJG voor deze functionaris. Tevens is de huidige inzet van het SMW daarin opgenomen. De inzet vanuit de jeugdhulp is gebaseerd op de omvang en de problematiek in de school. Tevens is in het achterhoofd meegenomen het aantal uren dat in het PO ( voor de combinatietaak SMW+-er) beschikbaar is, n.l. als richtlijn 4 uur op een school met 250 leerlingen. Uitzondering op de regel vormen de PrO-scholen, die vanwege de problematiek van de leerlingen kleinschalig zijn georganiseerd, maar vanuit de jeugdhulp extra inzet nodig hebben m.n. vanuit de lvb-expertise. In deze opzet kunnen de belangrijke uitgangspunten voor de vormgeving van het nieuwe stelsel van jeugdhulp worden vormgegeven:
Meer inzet op preventie en vroegsignalering Verschuiving van jeugdhulp op afstand naar vroegtijdige interventie en lichte zorg in en om de vindplaats i.c. het VO
De verwachting is dat binnen deze constructie minstens 85% van de leerlingen direct op de scholen geholpen kan worden. Het huidige schoolmaatschappelijk werk maakt deel uit van deze eerste schil. Om aan de ondersteuningsbehoefte van de scholen te voldoen, ontkomen we er echter niet aan een deel van de beschikbare jeugdhulpcapaciteit naar voren te schuiven en in de eerste schil in de scholen te positioneren. De tweede schil van jeugdhulp Vooral de aansluiting tussen het onderwijs en de meer intensieve en gespecialiseerde vormen van jeugdhulp kan eenvoudiger en slagvaardiger georganiseerd worden. Vanuit het Samenwerkingsverband VO is de suggestie gekomen een intergemeentelijk (Den Haag – Rijswijk – Leidschendam-Voorburg) VO - CJG team cq jeugdteam in te richten. Binnen dit team is de expertise beschikbaar die kan worden ingezet als de 1e schil van jeugdhulp niet toereikend blijkt te zijn. De functionaris die de eerste jeugdhulpschil in de school uitvoert maakt in deze visie deel uit van dit VOjeugdteam. De inrichting van het intergemeentelijke VO -CJG team cq jeugdteam Van dit team maken in ieder geval de SMW+-ers deel uit. Deze nieuwe functionarissen kunnen “gerekruteerd” worden uit het huidige SMW, maar ook uit de huidige toegangsmedewerkers van BJZ en/of de huidige gezinscoaches. Daarnaast zijn in dit team medewerkers van de jeugdgezondheidszorg aanwezig en medewerkers met expertise op het terrein van de veiligheid en bescherming van het kind. Indien nodig ook door middel van de inzet van drang en bemoeizorg als jeugdigen en / of hun ouders de noodzakelijk geachte hulp weigeren of mijden.
2
Gespecialiseerde jeugdhulpverlening Via de SMW+-er ( en het intergemeentelijk jeugdteam) zou het hieronder vermelde aanbod inzetbaar moeten zijn. Helaas zijn we niet in staat om hier een volume aan te geven. De aanbieders hebben daar meer zicht op dan het SWV. Het huidige Jeugdformaat aanbod. Onderwijs – Jeugdhulp
Dit traject is in nauwe samenwerking tussen Jeugdformaat en het Samenwerkingsverband VO ontwikkeld en wordt inmiddels zeer door de scholen gewaardeerd en veelvuldig ingezet op verwijzing vanuit het SMW. Veel van de cliënten / leerlingen van OJ hebben matige tot ernstige problemen ten aanzien van motivatie, gedrag, agressie of hebben te maken met lichte psychosociale problemen die ervoor zorgen dat zij vastlopen in het onderwijs. In het hulptraject wordt aandacht gegeven aan het kind, de ouders én de school. Een aanpak op alle drie deze gebieden is nodig om te kunnen werken aan de problemen: het kind moet zelf leren omgaan met de problemen, en ouders en leerkrachten moeten weten hoe ze het beste met het kind om kunnen gaan in deze situatie. Het programma van OJ is kortdurend, maximaal 10 bijeenkomsten. In 2014 zijn er 450 trajecten beschikbaar voor de Haaglandse scholen. Ambulante hulp zonder indicatie Hat huidige traject “Ambulante hulp zonder Indicatiebesluit” is een vorm van geïndiceerde ambulante hulp, waarbij de hulp versneld ingezet kan worden en geen IB afgegeven hoeft te worden. Dit kan wanneer er geen sprake is van verblijf in een instelling en de veiligheid van de jeugdige niet in het geding is. BJZ blijft wel betrokken bij het traject en beoordeelt ook of de cliënt geschikt is voor deze vorm van hulp. Het functioneel ontwerp lijkt daarvoor ruimte te bieden. Ambulante spoedhulp Ambulante Spoedhulp (ASH), is een outreachende, kortdurende, intensieve, activerende hulpverleningsvorm, die ingezet wordt bij crisis en spoedeisende situaties in de opvoedingssituatie. Opvoeden in de buurt Opvoeden in de Buurt biedt laagdrempelig ambulante hulpverlening aan jeugdigen en hun gezinnen met vragen en problemen op het snijvlak van (ortho)pedagogiek en jeugd-GGZ. Daarnaast biedt Opvoeden in de Buurt gedragsobservatie en - in het kader van kennismanagement - consultatie aan professionals in het lokale veld. De kracht van Opvoeden in de Buurt is de multidisciplinaire samenstelling van het team. Hiermee komt de deskundigheid en expertise van de tweedelijns jeugd-GGZ en jeugdhulpverlening beschikbaar voor professionals in het CJG / het lokale veld.
3
Gespecialiseerde Jeugd GGZ Onmisbaar is de aanwezigheid vanuit de Jeugd – GGZ. Het huidige aanbod bestaat uit:
de preventie activiteiten van de Golfbreker basis GGZ activiteiten van de Golfbreker: jeugdigen en hun ouders kunnen op basis van een verwijzing door een huisarts, terecht met alle klachten gerelateerd aan psychische stoornissen. De volgende activiteiten worden in de basis GGZ uitgevoerd:
1. diagnostiek bij cliënten die worden verwezen, bij het vermoeden van een enkelvoudige stoornis. (intake , diagnostiek, ROM) 2. kortdurende behandeling waarbij een groot gedeelte face tot face plaats vindt, maar ook ehealth is een belangrijk onderdeel van de basis GGZ. 3. consultatie en terugvalpreventie voor chronische cliënten (laag intensieve behandeling), waaronder ook medicamenteuze behandeling, inclusief medicatie controle 4. Er wordt gewerkt vanuit de vraag/behoefte van de cliënt en er wordt een passend aanbod gedaan. De Golfbreker biedt datgene wat nodig is. Lichte, generalistische hulp waar mogelijk en schakelt met De Jutters voor de inzet van gespecialiseerde hulp vanuit centrale locaties waar nodig.
Gespecialiseerde LVB Jeugd De inzet van de zorg voor de licht verstandelijk beperkte jeugd vanuit het VO-CJG team is onmisbaar voor een specifieke groep leerlingen uit het Praktijkonderwijs en de scholen voor Voortgezet Onderwijs, cluster 3 en 4. Dit betekent leerlingondersteuning vanuit MEE: -
Begeleiding Indiceren en arrangeren voor gespecialiseerde LVB - zorg Crisisinterventie Preventie Onderdeel van de additioneel gefinancierde zorgstructuur op de drie ZML – scholen van het SWVZHW
Ondersteuning vanuit MIDDIN: -
Advisering aan onderwijskrachten Begeleiding van leerlingen in de klassen (momenteel op 2 Pro-scholen, Transvaal College en op de drie ZML - scholen Diagnostiek Opvang in activiteitencentra Onderdeel van de additioneel gefinancierde zorgstructuur op de drie ZML – scholen van het SWVZHW
Ondersteuning op het gebied van veiligheid
4
1. Het is belangrijk dat de toetsende taak van BJZ in het onderwijs m.b.t. veiligheid in de nieuwe constellatie wordt overgenomen. Het nieuwe profiel van de gezinscoach zou hier aan moeten beantwoorden. De gezinscoach brengt een casus ook in op de jeugdbeschermingstafel als er met de cliënt geen overeenstemming over de aanpak wordt bereikt of de ingezette hulpverlening de veiligheidsproblematiek niet wegneemt. De scholen hebben de verantwoordelijkheid de wettelijke meldcode kindermishandeling / huiselijk geweld in de zorgstructuur te implementeren. In dat verband moet er een heldere verbinding worden gelegd met het bovenlokaal georganiseerde AMHK ( Advies en meldpunt kindermishandeling en huiselijk geweld). Deze verbinding moet worden gekenmerkt door heldere procesafspraken rond taken, rollen en verantwoordelijkheden van betrokken partijen. Daarnaast Veiligheid en bescherming zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Om dit te realiseren is er in een aantal gevallen een gedwongen kader nodig. Dan gaat het met name om de jeugdbescherming en de jeugdreclassering. Deze zware vormen van jeugdhulp moeten worden uitgevoerd door bovenlokaal georganiseerde gecertificeerde instellingen. Per 1 januari 2015 is BJZ Haaglanden omgevormd tot zo’n instelling. Voor het onderwijs is het grootste belang dat jeugdbeschermers en jeugdreclaseerder daadwerkelijk in en om de school gaan opereren vanuit 1 kind (gezin), 1 plan, 1 regisseur. Binnen dit ene plan is het onderwijs een partner waarmee altijd samenwerkings- en procesafspraken worden gemaakt. Inzet jeugdhulp op bovenschoolse voorzieningen en speciaal onderwijs Flexcollege Voor specifieke doelgroepen is het arrangeren van gezamenlijke onderwijszorgtrajecten noodzakelijk. Dit gebeurt al op het Flex College. Daar wordt aan een groep van 70 leerlingen een duaal traject van onderwijs en jeugdhulp op basis van een (1) plan aangeboden. Vanuit de jeugdhulp wordt een ambulant begeleider ingezet die de twee andere levensgebieden (naast die van onderwijs) gezin en openbare ruimte van de leerling bedient. De gezamenlijke analyse van extra ondersteuning kan uitmonden in persoonlijke arrangementen voor leerlingen en in groepsarrangementen voor specifieke doelgroepen, zoals op het Flexcollege. Maar er zijn meer groepsarrangementen denkbaar. Bijvoorbeeld aan ZMOLKERS op de cluster 3 en 4 scholen. Het streven is Compact Plus, een bovenschoolse voorziening voor (uitgevallen) leerlingen met een lichtere (gedrags) problematiek waarvan de verwachting is dat ze het VMBO – diploma niet zullen behalen op termijn volledig in het Flexcollege te integreren. Compact Plus biedt plaats aan 30 leerlingen, die twee dagen naar school gaan en drie dagen stage lopen.
Rebound Het samenwerkingsverband heeft drie (bovenschoolse) Reboundvoorzieningen met een totale capaciteit van 45 plaatsen. Een reboundvoorziening biedt leerlingen die op school (tijdelijk) niet te handhaven zijn een niet vrijblijvend en gefaseerd programma onder schooltijd met het doel zo snel 5
mogelijk de schoolloopbaan binnen het reguliere voortgezet onderwijs te vervolgen, in principe op de eigen school of anders op een andere school voor voortgezet onderwijs. Op één van de Rebounds is nu een gedragswetenschapper actie of een andere een schoolmaatschappelijk werker. Het SWV opteert voor 1 augustus 2015 voor een herinrichting van de huidige voorzieningen. Binnen dit proces zal ook de aansluiting met de jeugdhulp, gebaseerd op de ondersteuningsbehoefte, aan bod komen. VSO: Cluster 3 en 4 scholen Het SWVZHW zal de ondersteuningsbehoefte m.b.t. de inzet van de jeugdhulp op de VSO – scholen in beeld brengen. Het gaat om de volgende cluster 3 scholen: de Piramide, Inspecteur de Vriesschool, Bernardusschool, Koetsveldschool, de Witte Vogel en de cluster 4 scholen Westerbeek College en Transvaal College. De leerling-populatie op deze scholen vereist specifieke jeugdhulpinzet per school. Te denken valt aan expertise vanuit het LVB – segment voor de cluster 3 scholen, aansluiting vanuit de jeugdbescherming en de jeugdreclassering voor het Transvaal College en de inzet van GGZ – expertise voor het Westerbeek College. Onderwijs -zorgtrajecten Het betreft hier speciale trajecten voor leerlingen die zonder flankerende ondersteuning vanuit de jeugdhulp in de school, geen onderwijs kunnen volgen. Het gaat dan bijvoorbeeld om leerlingen die terugkeren uit residentiele jeugdhulp, maar nog intensieve begeleiding nodig hebben.
Het bieden van trainingen Het VO-CJG cq jeugdteam kan trainingen ontwikkelen en schoolnabij inzetten. Hierbij gelden de volgende uitgangspunten:
De trainingen sluiten altijd aan op de vraag en ondersteuningsbehoefte vanuit de scholen Schoolfunctionarissen denken zo mogelijk mee bij de ontwikkeling van de trainingen De juiste leerlingen worden binnen de zorgstructuur van de school geselecteerd Ervaringen en resultaten worden aan de school teruggekoppeld De trainingen worden schoolnabij aangeboden
Tenslotte. Onderwijs en jeugdhulp hebben één traject waar ze door de wetgever aan elkaar “geklonken” zijn en dat betreft de jongeren die op vrijwillige in de (semi)-residentiële instellingen verblijven In onze regio gaat het dan om: De Zefier (De Jutters) Het Palmhuis (De Jutters) 6
Schakenbosch (Jeugdformaat/Ipse de Bruggen) Stichting JJC (Jutters/Jeugdformaat) Plaatsing in deze instellingen vindt plaats via een arts of de jeugdzorg. Aan deze instellingen zijn onderwijsvoorzieningen verbonden. Zodra een jongere in de instelling wordt geplaatst, volgt plaatsing op de bijbehorende school. Deze school wordt bekostigd als VSOschool en de kosten komen voor het SWV. Het betekent dat het SWV geen invloed heeft op de plaatsing, maar wel verantwoordelijk is voor de bekostiging. Een soort open-einde regeling. Om die reden wil het SWV graag betrokken zijn bij de gesprekken die gaan over het vaststellen van het aantal plaatsen dat de Gemeente gaat inkopen in deze instellingen.
Voorstel ureninzet:
Den Haag Naam
ll.aantal plaats
ll.aantal
1-10-2013 bestuur
uren SMW per week
uren jeugd
Totaal
hulp/CJG
SMW+
Voortgezet onderwijs
Aloysius Stichting Aloysiuscollege
Den Haag
877
5,0
3
8,0
877
SCO lucas Diamant College
Den Haag
357
2,0
4
6,0
Edith Stein
Den Haag
727
4,0
3
7,0
St Paul
Den Haag
280
1,5
3
4,5
Esloo praktijkschool
Den Haag
140
1,0
4
5,0
3
8,0
Montaigne Lyceum
Den Haag
899
5,0
De Populier
Den Haag
924
5,0
3
8,0
Zandvliet
Den Haag
773
4,5
3
7,5
Heldring VMBO
Den Haag
566
3,0
4
7,0
3
8,5
Hofstad Lyceum
Den Haag
970
5,5
Hofstad Mavo
Den Haag
551
3,0
3
6,0
Hofstede
Den Haag
231
1,5
4
5,5
6418
Stichting Spinoza Francois Vatel
Den Haag
399
2,5
4
6,5
s Gravendreefcollege
Den Haag
647
3,5
3
6,5 0,0
1046
St Den Haag Zuid-West
0,0
Roemer Visscher College
Den Haag
366
2,0
4
6,0
VMBO Zuidwest
Den Haag
468
3,0
4
7,0
7
Wateringseveld College
Den Haag
1081
6,0
3
9,0
1915
St VO Haaglanden Dalton
Den Haag
982
5,5
3
8,5
Haags Montessori Lyceum
Den Haag
928
5,5
3
8,5
JdW Hooftskade
Den Haag
373
2,0
3
5,0
4
8,5
JdW Zusterstraat
Den Haag
819
4,5
Maris Belgisch Park
Den Haag
174
1,0
2
3,0
166
1,0
2
3,0
277
1,5
4
5,5
5
18,0
Maris Media & Design Prisma College
Den Haag
Segbroekcollege
Den Haag
2297
13,0
De Einder
Den Haag
273
1,5
4
5,5
Gymn. Haganum
Den Haag
778
4,5
2,5
7,0
Maerlant Lyceum
Den Haag
817
4,5
2,5
7,0
3
10,5
Lyceum Ypenburg
Den Haag
1310
7,5
Maris Bohemen
Den Haag
626
3,5
3
6,5
Maris Houtrust
Den Haag
456
2,5
3
5,5
Maris Kijkduin
Den Haag
227
1,0
2,5
3,5
261
1,5
2,5
4,0
4,0
3
7,0
1,0
4
5,0
4,5
2
6,5
4,5
2
6,5
5,5
2
7,5
Maris Statenkwartier
Den Haag
10764
Ver. De vrije School Vrije school/Tobiasschool
Den Haag
706 706
St. Chr. Onderw. Haagl. De Poort (Duinstraat) 75
Den Haag
De Poort (Landrepad) 51
Den Haag
185
185
St. Sorghvliet SG Sorghvliet
730 730
Ver. VCL VCL
741 741
Rijnlands Lyceum Intern. School of the Hague
902 902
St. Wellant Wellantcollege Westvliet
Den Haag
537
3,0
3
6,0
Wellantcollege Madestein
Den Haag
347
2,0
3
5,0
143,0
126,0
269,0
884
TOTAAL LL HAAGSE SCHOLEN
25.168
8
Leidschendam/Voorburg (overeenkomstig berekeningswijze Den Haag)
brinnr
Naam Spinoza Onderwijsgroep
plaats
aantal ll
00HI00
Dalton Voorburg
Leidschendam-Voorburg
uren SMW
uren jeugdhulp
Totaal
per week
per week
per week
1207
6,5
3
9,5
3
7,5
00XK00
Veurs College
Leidschendam-Voorburg
869
4,5
00XK02
Veurs Voorburg
Leidschendam-Voorburg
361
2,0
3
5,0
00XK08
STIP Dalton
Leidschendam-Voorburg
152
1,0
3
4,0
02MU00
St Maartenscollege
Leidschendam-Voorburg
1272
6,5
3
9,5
02VO00
Gymnasium Novum
Leidschendam-Voorburg
658
3,5
2
5,5
Leidschendam-Voorburg
360
2,5
3
5,5
26,5
20
46,5
SCO Lucas 21GU04
Corbulo College Totaal
Rijswijk (overeenkomstig berekeningswijze Den Haag)
uren jeugdhulp Totaal
uren SMW brinnr
Naam plaats Ver. V.Ger. VO v Westelijk Nederland
aantal ll per week
Geref SGM Randstad
148
1
3
4
SCO Lucas 02DZ05 Stanislas College EL
Rijswijk
467
3
3
6,0
02DZ06 Stanislas College HRH
Rijswijk
150
1,0
2
3,0
02DZ07 Stanislas College Pro
Rijswijk
153
2,0
3
5,0
20CQ00 Rijswijks Lyceum MHV
Rijswijk
891
5,0
3
8
20CQ00 v.Vredeburch College
Rijswijk
454
3,0 15
3 17
6,0 32
VO-Haaglanden
Totaal
2263
Richtlijn uren Jeugdhulp cat 1 klein eenvoudig cat 2 klein complex cat 3 klein zeer complex cat 4 groot zeer eenvoudig cat 5 groot eenvoudig cat 6 groot complex cat 7 Pro
9
2 3 4 2 3 5 4
