Meet Me @ M HKA
Meet Me @ M HKA
Inhoud I. Inleiding II. Opleiding gidsen III.Rondleidingen IV.Aanbod V. Observationele interventiestudie VI.Toekomst VII.Contact Meet Me @ M HKA
I. Inleiding Het M HKA Collectie hedendaagse kunst Tijdelijke tentoonstellingen Extra murosprojecten Open huis
Meet Me @ M HKA
I. Inleiding Project in een notendop Mensen met beginnende dementie en hun mantelzorgers Interactieve rondleidingen Eerste museum in België In plaats van te focussen op tekortkomingen, richten op emotionele en intellectuele ervaringen museumbezoek Levenskwaliteit verbeteren Museum als ontmoetingsplaats Me @ M HKA Samenwerking met Meet het werkveld
I. Inleiding Bevindingen MoMA Voordelen voor mensen met beginnende dementie Voordelen voor de mantelzorger Versterken van de relatie patiënt/mantelzorge r Meet Me @ M HKA
I. Inleiding Traditie interactief rondleiden Vlaamse Museumprijs 2008 Rondleidingen op maat Balans tussen informatie/interact ie Werkvormen Meet Me
@ M HKA
I. Inleiding Doelgroepen Begeleiding rolstoelpatiënten Blinden en slechtzienden NT2 Meet Me @ M HKA
Meet Me @ M HKA
II. Opleiding gidsen
• Samenwerking met de Universiteit Antwerpen • Informatie over de ziekte • Getuigenissen van personen met dementie en hun mantelzorgers • Gesprekstechnieken op zaal
Meet Me @ M HKA
Wat is dementie? • Een verworven syndroom, met: - Een achteruitgang van de cognitieve functies - Gedragsstoornissen - Tekorten in de activiteiten van het dagelijkse leven (ADL)
• Leidt tot een verlies van autonomie
9
Ziekte van Alzheimer • Sluipend begin, progressieve verergering • Begint met problemen van het recente geheugen • Later: - Gedragsproblemen - Taal- en begripsproblemen, agnosie, apraxie - ADL functiestoornissen
10
AD: gevolgen van talige symptomen • Verlies aan communicatiemogelijkheden is frustrerend en kan leiden tot gedragsstoornissen, veelal ovv agitatie en agressie • Verlies aan communicatiemogelijkheden en gedragsstoornissen zijn bijzonder belastend voor de mantelzorger
Verhoogd risico op caregiver burden 11
AD: hoe omgaan met taalsymptomen? Tips:
• gebruik korte en eenvoudige zinnen • vermijd moeilijke woorden • herhaal de communicatieve boodschap, herformuleer
• zorg voor non-verbale ondersteuning
12
Agitatie • Ongepaste verbale, vocale of motorische activiteit die niet rechtstreeks voortkomt uit confusie of een nood van de patiënt • Algemene rusteloosheid, loopdrang, spullen verplaatsen, alsmaar dezelfde vragen stellen, roepen, gillen, jammeren, ronddolen, ijsberen • Bij >70% van dementerende verpleeghuisbewoners • Vooral in gevorderde stadia van dementie
13
Agressie • Verbale agressie > fysiek agressief gedrag: - 60 % van matige demente patiënten is verbaal agressief - 20% is fysiek agressief
• Zowel tengevolge van aanleiding als onverwacht
• Leidt vaak tot (vroegtijdige) plaatsing Meer agressie bij dementerenden die in een instelling verblijven dan bij dementerenden in de thuissituatie 14
Apathie • Definitie? • ‘Lack of feeling, emotion, interest, concern or motivation’
• ‘Not attributable to a decreased level of consciousness, cognitive impairment or emotional distress’ Starkstein et al., Am J Psychiatry 2001. 15
Observatie van gedrag 1. Gedrag met verminderde activiteit depressie, apathie 2. Gedrag met verhoogde activiteit wanen/hallucinaties, agitatie, agressie, angst, disinhibitie, euforie 3. Symptomen met somatische implicaties omkering dag/nacht ritme, eetstoornissen
16
III. Rondleidingen • • • • • • • •
1,5 uur 4 à 5 kunstwerken per rondleiding Maximum 8 + 8 personen Thema Naast gids ook vrijwilliger Naamstickers Stoeltjes voor op zaal Afbeelding van werk uit de rondleiding voor thuis Meet Me @ M HKA
III. Rondleidingen
Meet Me @ M HKA
III. Rondleidingen Voordelen hedendaagse kunst: • • • •
Betekenis ligt niet vast Persoonlijke beleving is nooit fout Nog geen canon Veelheid aan media en materialen
Meet Me @ M HKA
Meet Me @ M HKA
Stappenplan Observeren
Geef de deelnemers voldoende tijd om alle onderdelen van het kunstwerk te observeren.
Wat of wie zien we? (Zonder dat we nog kijken WIE het is.)
Beschrijven
Stel vragen die een beschrijving aanmoedigen. Herhaal antwoorden van deelnemers voor de groep.
Met welke woorden zou je deze persoon of afbeelding omschrijven? Kan ieder een woord noemen wat het eerst in hem/haar opkomt bij het zien van dit werk
Interpreteren
Laat zien hoe je een kunstwerk allemaal kunt interpreteren: aan de hand van subjectieve ervaringen, compositie, techniek, sociale omstandigheden en geschiedenis.
Wat zeggen de kleuren ons? Waar zou de afgebeelde persoon aan denken? Wat drukt de afgebeelde persoon uit met haar handen?
Verbinden
Verbind het kunstwerk met ervaringen en levensgebeurtenissen, dit moedigt nieuwe inzichten en interacties aan.
Zou u de afgebeelde persoon willen zijn? Wanneer er een portret van u zou worden gemaakt, waar en hoe zou u dan geportretteerd willen worden? Kent iemand het gevoel van...? (bijv. Heimwee)
Samenvatten
Breng aan het einde van de verkenning de verschillende verhaallijnen bij elkaar. Reflecteer op de rondleiding door de rode draad / het thema nogmaals te noemen.
Laat bijvoorbeeld foto’s van voorgaande werken zien.
Meet Me @ M HKA
III. Rondleidingen • Kerry James Marshall:
Painting and other stuff
• Kunst en politiek
Meet Me @ M HKA
III. Rondleidingen • Kerry James Marshall:
Painting and other stuff
• Kunst en vrije Meet Me @ M HKA tijd
III. Rondleidingen • El hotel
eléctrico
• Magie en illusie
Meet Me @ M HKA
III. Rondleidingen • El hotel
eléctrico
• Gevonden voorwerpen in de kunst Meet Me @ M HKA
IV. Aanbod • Rondleidingen op een vast moment: • De eerste zaterdag van elke maand van 11u. tot 12u.30 • Voor individuele bezoekers: inschrijven is verplicht • Groep van maximum 8 + 8 Meet personen
Me @ M HKA
IV. Aanbod À la carte: • • • •
Voor zorginstellingen Op een te kiezen moment Groep van maximum 8 + 8 personen Op momenten dat er geen workshops of scholen bezig zijn in het museum.
Meet Me @ M HKA
V. Observationele interventiestudie • Patiënten met beginnende ziekte van Alzheimer en hun mantelzorger • Voormeting (1 week voor interventie): gedrag, stemming en zorgzwaarte worden gemeten met gedragsschalen dmv een interview • Interventie: rondleiding van 1.5u met een gids • Nameting (1 week na interventie): gedrag, stemming en zorgzwaarte worden gemeten met gedragsschalen dmv een interview • In totaal 5 koppels per rondleiding en rondleidingen Meet Me @ M HKA
V. Observationele interventiestudie
Legende: BehADA = cluster A (wanen). Eveneens weergegeven: Clusters B(hallucinaties), C (agitatie), D (agressie), E (dagnacht ritmestoornissen), F
Meet Me @ M HKA
V. Observationele interventiestudie • Afname van gedragsveranderingen door éénmalige interventie • Afname van de zorgzwaarte door éénmalige interventie
MAAR: pilootstudie, dus: • Kleine populatie waardoor weinig statistisch significante verschillen • Geen controlegroep Meet Me @ M HKA
Meet Me @ M HKA
VI. Toekomst • Samenwerking met WZC Immaculata: – Beeldend kunstenaar • Kiest werken uit collectie M HKA • Werkt creatief met bewoners en hun families • Maakt eigen werk
– Medewerker: • Coördineert het project • Werkt ook in het M HKA verder aan de uitbouw
Primeur: structurele samenwerking tussen museum en WZC Meet Me @ M HKA
VII. Contact
[email protected] www.muhka.be
Meet Me @ M HKA
