meer koopkracht Meer loon!

Socialistisch Links 1€

nummer 272  maart 2008

maandblad van de Linkse Socialistische Partij

België - Belgique PB 10011 1190 Brussel 19 BC 4383 P2A6269 Afgiftekantoor 1081 Brussel 8 Ver. uitg. G. Cool, PB 131, 1080 Molenbeek Sainctelette

meer koopkracht

w w w. s o c i a l i s m e . b e

s t r i j d  s o l i d a r i t e i t  s o c i a l i sm e

door meer en Welvaartvaste uitkeringen

steunprijs:

2€

loon

1€ opslag per uur! D

door

Luc Janssens

e voorbije maanden zagen we een golf van stakingen in Vlaamse bedrijven voor meer koopkracht en een verlaging van de werkdruk. De arbeiders bij Ford-toeleverancier Syncreon staken het vuur aan de lont. Ze werden gevolgd in tientallen andere bedrijven. Het patronaat en de traditionele politici hadden het over “koopkrachthysterie” en “onverantwoorde” stakingen. De recordwinsten en toplonen voor managers zijn aan de werkenden en uitkeringstrekkers voorbij gegaan. Die recordwinsten werden onder meer gebruikt voor speculatie op de financiële markten. De financiële crisis wordt nu aangewend om eens te meer de arbeiders en hun gezinnen te laten betalen voor het casino-kapitalisme van de grote aandeelhouders. De acties van de afgelopen weken hebben echter wel degelijk resultaat opgeleverd. De strijd bij de Limburgse onderaannemers van Ford leverde telkens een loonsverhoging op naast een loonbonus. Intussen volgden zo’n 40 bedrijven en werd in minstens evenveel bedrijven “de

schade beperkt” door preventief loonbonussen toe te kennen. Strijd loont! Hysterie of hypocrisie?

Als moet bespaard worden, kijkt de regering niet naar de grote fiscale fraude (die op 30 miljard euro wordt geschat) of de recordwinsten van de grote aandeelhouders. Neen, de werklozen moeten harder worden aangepakt en we moeten allemaal inleveren op sociale zekerheid, gezondheidszorg,... De legale plundering van de gemeenschapsmiddelen wordt intussen gewoon verder gezet, denk maar aan de notionele intrestaftrek, die ons 2,4 miljard euro per jaar kost. En dan beweert de regering dat er geen middelen zijn voor maatregelen inzake de koopkracht. De retoriek van regering en patronaat is hypocriet. Ze durven beweren dat er geen probleem is met de koopkracht. Je kan enkel maar als

politiek Na Duitsland ook hier een draai naar links? sociale verkiezingen Interview met Jo Coulier (ABVV-VUB) VS Economische recessie, volgt na de VS ook Europa? dossier Vrouwenonderdrukking blijft, strijd voor socialistisch alternatief nodig!

wereldvreemd worden beschreven als je ontkent dat de prijsstijgingen van voeding, wonen, energie, bezine, heel zwaar wegen op een modaal gezinsbudget. Vorig jaar maakten de Belgische bedrijven een recordwinst van 77 miljard euro. De topmanagers in Duitsland kregen in 2007 17,5% opslag (en dat bovenop de gevallen van fraude!). Maar dan kan er geen algemene loonsverhoging van 1 euro worden toegekend aan gewone werkenden? Meer loon!

De eis van 1 euro opslag werd steeds meer overstemd door de toekenning van loonbonussen, eenmalige premies van meestal 500 tot 1.200 euro per jaar. Die premies zijn zeker welkom, maar er zijn structurele loonsverhogingen nodig. Een bonus van 750 euro is mooi, maar volgend jaar kan die premie volledig wegvallen waardoor de koopkracht nog verder achteruit gaat. Eenmalige bonussen volstaan niet, er is nood aan een effectieve en blijvende loonsverhoging.

Daartoe zal strijd nodig zijn. VBO-topman Timmermans riep de vakbonden op om de situatie onder controle te houden. De oproepen van het patronaat hebben effect. Zo riep Luc Cortebeeck op het nationaal comité de ACVvrijgestelden op om er alles aan te doen om te vermijden dat de sociale onrust zou escaleren. In plaats van bewegingen en acties af te remmen op vraag van regering en patronaat, zouden de vakbondsleidingen beter luisteren naar het signaal van de duizenden arbeiders die de afgelopen weken en maanden in actie kwamen voor meer koopkracht. In plaats van de acties af te remmen, zouden ze beter de militanten in alle gewesten en sectoren raadplegen en interprofessionele bijeenkomsten organiseren om een actieplan op te stellen dat opkomt voor meer koopkracht door meer loon, een volledig herstel van de index, de welvaartvastheid van de uitkeringen, de afschaffing van BTW op basisproducten, de afschaffing van alle patronale cadeaus van de afgelopen jaren, gemeenschapscontrole op de energiesector,... socialisme.be /lsp/lonen 2 5 8 6-7

politiek

Socialistisch Links

www.socialisme.be maart 2008

Sociaal-democratie ontdekt verzet tegen neoliberalisme

Zondag 6 april 11u00-13u00: Nieuwe arbeiderspartijen en linkse formaties in Europa. Een debat met Lucy Redler over die Linke in Duitsland, Alex Rouillard over de initiatieven van de LCR in Frankrijk en Eric Byl over de situatie in België en CAP.

socialisme 2008 5-6 april

SP.a en PS: een draai naar links? door

D

Nicolas Croes

e “socialisten” hebben de oorlog verklaard aan de liberalen. De PS keerde zich tegen de notionele intrestaftrek van Reynders – ondanks eerdere steun aan die maatregel. De SP.a sprak zich uit tegen het feit dat de regering geen middelen zou hebben voor een sociaal beleid en wil maatregelen om uitzendwerk in te perken. Maar dan wel niet op Vlaams niveau waar minister Vandenbroucke de VDAB groen licht gaf om uitzendwerk als normaal werk te beschouwen: een werkloze die een interimjob weigert, kan voortaan geschorst worden.

craten verontwaardigd, voor januari 2008 waren ze enthousiaste medeplichtigen aan deze legale plundering. De notionele intrestaftrek kwam er na een discussie over de belastingen voor coördinatiecentra van multinationals in ons land. Die betaalden quasi geen belastingen omdat de overheid dergelijke centra wil aantrekken (ook al zorgen ze amper voor tewerkstelling – gemiddeld 10 werknemers per coördinatiecentrum). In 2002 waren er 207 coördinatiecentra in ons land. Ze betaalden 73 miljoen euro belastingen op een totale winst van 5,36 miljard euro. Dat betekende een belastingsvoet van 1,36%.

Rechts haalt de kas leeg

Negatieve belastingstarief van – 4,4%

Di Rupo stelde dat “rechts de kas heeft leeggehaald”. Je zou bijna vergeten dat SP.a en PS de afgelopen 8 jaar in een regering zaten met de liberalen. Toen de notionele intrestaftrek werd doorgevoerd, noemde Annemie Roppe (SP.a-Spirit) het een “revolutionair project” waar werkgevers en werknemers “trots” op mochten zijn. Eric Massin (PS) stelde dat er niets kon worden ingebracht tegen de cijfers rond deze operatie, meer bepaald het vooruitzicht dat de notionele intrestaftrek 566 miljoen euro zou kosten. Intussen blijkt dat de echte kost 2,4 miljard euro bedraagt. Natuurlijk was de notionele intrestaftrek een immens cadeau voor het patronaat. Nu zijn de sociaal-demo-

Dit succes voor het patronaat werd op initiatief van Reynders uitgebreid voor alle bedrijven. De “notionele intrestaftrek” was geboren. Voor het patronaat was dit een schot in de roos. Op 6 oktober 2006 stelde de VLD in een partijnieuwsbrief dat buitenlandse investeringen door deze maatregel goed renderen: “ In geen enkel ander industrieland is de werkelijke belasting op geïnvesteerd kapitaal zo laag als in België: het effectieve tarief zakte van 23,5% in 2005 naar -4,4% dit jaar. Dit betekent dat het bedrag van de belastingvermindering dat een onderneming krijgt voor afschrijvingen, innovatiekosten en nominale financieringskosten hoger is dan de belasting die zou moe-

ten worden betaald op inkomsten gegenereerd door de investering.” Met andere woorden: de cadeaus aan het patronaat zijn groter dan de belastingen die deze moeten betalen! En dan blijven de liberalen maar “lastenverlagingen” eisen. Op buitenlandse investeringen wordt -4,4% belastingen betaald, op energieproducten betalen wij 21% BTW. Het is niet verwonderlijk dat bedrijven slechts instaan voor 12% van de fiscale inkomsten van de overheid. Pas in januari 2008 – 15 maanden na de publicatie van bovenstaande cijfers – begon de PS haar kritieken te formuleren. Laurette Onkelinx verklaarde dat het voor de begroting 2008 noodzakelijk zou zijn om de notionele intrestaftrek te hervormen. Dat laatste woord is een belangrijk detail: ook de PS wil de cadeaus aan de patroons niet afschaffen, ze wil deze enkel “hervormen”. Het geven van cadeaus aan het patronaat wordt niet in vraag gesteld. Uitzendarbeid: een halve bocht

Naar aanleiding van de staking bij Ford Genk kondigde de SP.a aan dat het een betere regeling voor uitzendarbeid wil om misbruiken te vermijden. Dat is geen overbodige luxe, ook niet in de openbare diensten overigens. De Post is bijvoorbeeld koploper qua misbruik van tijdelijke werknemers. Na 20 jaar regeringsdeelname (en een grote invloed in de openbare diensten) is dat toch

pijnlijk voor de SP.a? Op dit ogenblik ren aan hun politieke opstelling. De wordt 9% van alle arbeid verricht managers en hun reclamebureaus door tijdelijken en interimmers. Wie die de partijen hebben overgenomen voortaan als werkzoekende zo’n job beperken zich tot pogingen om een weigert, kan ook geschorst worden. “links” imago naar voor te brengen. Vandenbroucke steunt deze nieuwe Ze beseffen blijkbaar niet dat dit niet opstelling van de VDAB. kan indien de sociaal-democratische Om geloofwaardig te kunnen in- partijen zich blijven inschakelen in spelen op een groeiend bewustzijn de neoliberale logica die de afgelorond sociale thema’s en de daarbij- pen 20 jaar hun regeringsbeleid heeft horende draai naar links, zullen SP.a bepaald. en PS nog heel wat moeten verande-

Duitsland: opmars van nieuwe linkse partij

D

door

Tanja Niemeier

e media heeft het over een “ruk naar links” in Duitsland. Indien er nu nationale verkiezingen zouden plaatsvinden, dan zou Die Linke 11 tot 14% van de kiezers voor zich winnen. Die Linke is een nieuwe linkse partij onder leiding van voormalig SPDvoorzitter Oskar Lafontaine en de vroegere PDS (de opvolger van de Oost-Duitse communistische partij). In Hessen en Nedersaksen haalde Die Linke voor het eerst de kiesdrempel

van 5% in West-Duitse deelstaten. Sociaal ongenoegen

De basis voor de linkse opmars op electoraal vlak is een groot sociaal ongenoegen bij brede lagen van de bevolking. Slechts 15% meent dat de economische groeicijfers een weerslag vinden in hun portemonnee. De term “klassenmaatschappij” staat terug op de agenda in Duitsland en kreeg een concrete invulling.

Er waren tal van gevallen van cor r uptieschandalen en belastingsfraude door topmanagers en superrijken. Dit is geen uitzondering meer in de zogenaamde “sociale markteconomie” waar zo’n 700 “vermogende burgers en prominenten” ervan verdacht worden zo’n 3,4 miljard euro op zwarte rekeningen in Liechtenstein te hebben geparkeerd. Werklozen daarentegen werden hard aangepakt en hebben nu een dagelijks voedselbudget van 4,35 euro. De roddelkrant BZ stelde dat je daar prima mee kan overleven, maar met zelfs met wat BZ de werklozen wil voorschotelen kom je niet aan 2.000-2300 caloriën per dag. Strijdbare sfeer

De kloof tussen recordwinsten en de afbraak van de koopkracht en sociale verworvenheden, wordt niet zomaar meer aanvaard. De treinbestuurders en hun onafhankelijke vakbond GDL slaagden er recent in om een overwinning te boeken: na stakingsacties kwam er 11% loonsverhoging, een inkorting van de arbeidstijd met 1 uur per week en een

eenmalige premie. De lonen van de Duitse treinbestuurders zijn in Europese termen relatief laag, maar het signaal van deze overwinning heeft een symboolwaarde: als strijd serieus wordt gevoerd, leidt het tot resultaten. De strijd van de afgelopen jaren was vooral defensief en de vakbondsleiding sloot vaak (voor de arbeiders) inhoudsloze “compromissen”. De treinbestuurders hebben daar een einde aan gemaakt. Anderen moeten nu volgen, in de openbare diensten en de metaalsector werd 8% loonsverhoging geëist. In sommige regio’s werd de eis opgetrokken naar 9,4%, het percentage waarmee de parlementsleden hun eigen lonen hebben verhoogd... In verschillende sectoren wordt actie gevoerd, zo is er al 10 weken lang een staking van verkoopsters van H&M in Stuttgart. Politiek antwoord nodig

Er is een groter zelfvertrouwen onder de Duitse arbeiders, maar dat volstaat niet om een einde te maken aan de sociale afbraak. GSM-

fabrikant Nokia kondigde aan de productie in Bochum te stoppen om te verhuizen naar Roemenië waar de lonen slechts 300 euro per maand bedragen. De 2.300 vaste en 1.000 tijdelijke arbeiders dreigen op straat te worden gezet. Eerder kreeg Nokia 80 miljoen euro overheidssteun. Politici van traditionele partijen roepen op tot een boycot van Nokia. Maar zelfs burgerlijke commentatoren stellen daar vragen bij: wat is er beter aan Motorola of Siemens die recent eveneens tot massa-ontslagen overgingen? Steeds opnieuw moeten de arbeiders de broeksriem aanspannen. Tegen de achtergrond van een periode van economische groei en fenomenale winstcijfers, eisen ze hun deel van de koek. Dat leidt tot offensieve acties die een brede steun genieten. Er is een “ruk naar links” in de Duitse samenleving, zowel qua actiebereidheid als qua stemgedrag. Daar moet gebruik van gemaakt worden om overwinningen te boeken. Dat zal niet gebeuren door deel te nemen aan neoliberale coalities, maar door een perspectief van socialistische maatschappijverandering naar voor te schuiven.

Zaterdag 5 april, 19u-21u: Welke toekomst voor België? Welke houding dienen socialisten in te nemen? Met Anja Deschoemacker, namens LSP/MAS, Sven Naessens, ABVV-afgevaardigde Total en medeinitiatiefnemer van de petitie voor een sterke sociale zekerheid, Een vertegenwoordiger van B-Plus, Johan Denys, Meervoud

Socialistisch Links

politiek


socialisme 2008 5-6 april Wat na 23 maart?

Zeker is alleen dat de politieke crisis verdergaat... door

H

Anja Deschoemacker

et politieke steekspel g a at onve r m i nde r d door. De teller is dan misschien wel gestopt, maar het is voor een buitenstaander zeer moeilijk te begrijpen wie nu in de oppositie, dan wel in de regering zit. Wie nog kan volgen, steekt zijn hand op. Een nieuwe (tijdelijke) regering en het voortduren van de huidige interim-regering (mits een herschikking van de posten) zijn beiden mogelijk, maar in feite maakt dat weinig verschil uit. LSP/MAS stelde onmiddellijk na de verkiezingen dat de enige mogelijke regering onstabiel zou zijn, ongeacht haar samenstelling. Bij CD&V wordt naarstig gewerkt aan een koerswijziging. Vooral door die oude garde die weet hoe je op een nog enigszins “waardige” manier je broek afsteekt. Ze zoeken een pragmatisch compromis. De dwarsliggers in hun partij én bij hun kartelpartner staan steeds meer onder druk: het is duidelijk dat de bevolking er genoeg van heeft en dat zij die schuldig worden bevonden voor de chaos er ook

een prijs voor zullen moeten betalen. De CD&V wil, bij monde van haar voorzitter Schouppe, geen one-issue-partij zijn – alles op alles zetten op het communautaire vlak zou haar belangrijke sociale positie in gevaar brengen door een steeds verdergaande breuk met ACV/ACW. De VLD heeft slechts één doel: haar electoraat versterken. Samen met de MR dat ook stemmen verloor op 10 juni, maar door de aderlating van de PS toch de grootste Franstalige partij werd, willen ze hun positie als grootste politieke “familie” vooreerst behouden en versterken. Hun angst om de minderheid te vormen in een regering met voor de rest allemaal “vakbondspartijen” en op langere termijn het risico te lopen door deze opnieuw naar de oppositie te worden verwezen, voert hun irrationele gedrag aan. De PS wil het leiderschap terugwinnen, vandaar hun hypocriete aanval op de notionele intrestaftrek, die ze nochtans zelf binnen de paarse regering heeft goedgekeurd. De PS zal datgene doen waarin ze zich de laatste 20 jaar heeft gespecialiseerd: een imago koesteren van een

oppositiepartij binnen de regering. Ze zal daarin de hulp krijgen van de CDH, dat als doel heeft terug een middengrote partij te worden i.p.v. een kleintje. Alle partijen hebben één horizon voor de ogen: 2009. Samenvallende regionale en federale verkiezingen geven hen de tijd en de mogelijkheid om daarna orde op zaken te stellen – frontale confrontaties met de arbeidersbeweging zijn des te moeilijker als de verkiezingen om de hoek liggen. Het is waarschijnlijk dat een zekere gefaseerde staatshervorming wordt uitgewerkt omdat die partijen, die allemaal hun eigenbelang voor ogen hebben, ook tegelijk aan elkaar zijn vastgeklonken door de belangen die ze allemaal dienen: die van de rijke elite, die van de heersende klasse. Het zal geen big bang zijn, maar een klassiek Belgisch compromis, waarbij het zogenaamde “algemeen belang” (in feite dat van hun rijke broodheren) en centraal zal staan, zeker eens de economische crisis zich inzet. De bedoeling zal zijn om besparingen zoveel mogelijk te regionaliseren – d.m.v. de befaamde res-

Onze mening

V.U.: G. Cool, PB 131 1080 Molenbeek-Sainctelette

G e e r t C o o l

I

n het tijdschrift Raak van de KWB (Kristelijke WerknemersBeweging) stelde voorzitter Koen Steel terecht vast dat de patronale eisen de afgelopen jaren heel wat resultaat hebben opgeleverd: de belastingstarieven voor vennootschappen en grote kapitalen zijn op een historisch dieptepunt beland. “In 1980 was het tarief van de vennootschapsbelasting nog 48%. In 2002 was het al verlaagd tot 34%. Dank zij allerlei aftrekken, vrijstellingen en achterpoorten-zo-groot-als-een-huis is het effectief tarief intussen gedaald tot ongeveer 24%. Voor VBO en Voka een reden om met nog meer ijver op dezelfde nagel te kloppen: de notoriële belastingaftrek kan nog veel soepeler en lang leve de politici die een verdere verlaging van het vennootschapstarief bepleiten in de richting van het Ierse droomtarief van 12%.”. Het patronaat ging er de afgelopen jaren sterk op vooruit. De dure olieprijzen deden ons meer betalen aan de pomp of voor de verwarming, de vijf grootste oliemultinationals gingen in 2007 met zomaar even 93 miljard euro lopen. De grootste Belgische bedrijven maakten samen 77 miljard euro winst, eveneens een nieuw record. Dat soort cijfers verklaart waarom het patronaat meent dat alles goed gaat en er geen enkele reden tot klagen is. Voor hen is er geen reden tot klagen, voor de overgrote meerderheid van de bevolking daarentegen wel. De spontane acties van de afgelopen weken hebben duidelijk gemaakt dat het ongenoegen diep zit. Bedrijf na bedrijf ging plat met eisen voor meer

koopkracht. Loonsverhogingen zijn volgens het patronaat echter “hysterisch”. Geen enkele politicus durft in te gaan tegen de retoriek van VBO en Nationale Bank. Guy Quaden (gouverneur van de Nationale Bank en van PS-signatuur) stelde onomwonden dat loonsverhogingen “catastrofaal” zouden zijn. Toen een ING-vertegenwoordiger in de media stelde dat de voedingsprijzen effectief spectaculair stijgen, werd hij onmiddellijk teruggeroepen met de stelling dat de gemiddelde prijzen in ons land nog 7,5% onder het EU-gemiddelde liggen. Een onverdachte figuur zoals de liberale econoom Paul De Grauwe erkende het probleem van de koopkracht (zonder er conclusies uit te

Edito

partijen zullen dat geld bij “iedereen”, behalve bij het patronaat zoeken. We hernieuwen dan ook onze waarschuwing: socialisten, syndicalisten, activisten allerhande moeten hun oog op de bal houden – op datgene waarrond die partijen het eens zijn – en zich niet laten verblinden door de diverse rookgordijnen die worden opgehangen.

P O L I T I E K K O RT Crembo De nieuwe minister van defensie laat er geen gras over groeien. De Crem wil het conflict in Afghanistan oplossen door de Taliban een lesje te leren. In Tsjaad wil hij eveneens Belgische troepen inzetten. De militaristische opstelling heeft de minister al de bijnaam “Crembo” opgeleverd, met die nuance dat Rambo geen militairen had om het vuile werk op te knappen, de man deed alles zelf.

Het personeel van Schouppe CD&V-voorzitter Etienne Schouppe stelde dat een beetje politicus toch wel een das moet dragen: “Ik zie dat de dames in het parlement altijd net gekleed zijn. Maar sommige mannelijke collega’s lijken van hun patattenveld te komen. Als ze klagen dat ze te weinig respect krijgen van de mensen, moesten ze maar eens respect tonen voor hun opdracht. Door deftig gekleed te gaan bijvoorbeeld.” Schouppe zelf heeft personeel ter beschikking om hem deftig voor de dag te laten komen: zijn vrouw. “Zij is verantwoordelijk voor mijn garderobe. Uiteraard. Dat zou er nog aan mankeren.” (KM)

Koopkracht

SocialistischLinks door

ponsabilisering - en de strijd ertegen op te breken. En we zullen gevraagd zullen worden om “bij te dragen”, door maatregelen op de rug van de ambtenaren, door de zoveelste oefening in “loonmatiging”, door een verdere jacht op de werklozen, door nog hogere individuele bijdragen van de zieken aan de gezondheidszorg,… En al die

hysterische patronale retoriek beantwoorden met politiek alternatief

trekken, hij blijft een liberaal): “Ik Nochtans verdedigen alle traditikan de stakingen en de looneisen onele politici dezelfde neoliberale van de vakbonden begrijpen. We logica waarin de besparingen op de komen uit een periode van hoge be- kap van de werkenden en hun gedrijfswinsten. De lonen zijn daarop zinnen worden afgeschoven. Als de achtergebleven - het loonaandeel in regering middelen zoekt om de behet nationaal inkomen is gedaald. groting te laten kloppen, wordt on(...) Ik heb dan ook geen sympathie middellijk verwezen naar de werkvoor het patronaat: wat ze nu oogsten lozen die harder kunnen worden hebben ze zelf gezaaid. Bovendien aangepakt. Geen enkele traditionele is de hebzucht van veel topmana- politicus durft daar tegen in te gaan gers hemeltergend.” In de Financial – de pogingen tot verbaal weerwerk Times ging columnist Martin Wolf van PS en SP.a komen rijkelijk laat een stapje verder: “Ik vrees nu dat de en blijven onvoldoende. Ze proberen combinatie van de fragiliteit van het enkel op de kar van het anti-neolibefinanciële systeem met de hoge win- rale ongenoegen te springen omdat sten die het genereerde voor de insi- ze merken dat die tendens aan aanders iets nog veel belangrijkers zal hang wint. vernietigen: de politieke legitimiteit De beste garantie om een politieke van de markteconomie zelf”. vertegenwoordiging op te bouwen

die ingaat tegen het neoliberalisme is niet door ons te richten op diegenen die dit beleid jarenlang hebben uitgevoerd en dat vandaag overigens nog steeds doen op verschillende niveaus. We zullen moeten bouwen aan een eigen politiek instrument: een arbeiderspartij die steunt op de duizenden arbeiders die de afgelopen maanden actie hebben gevoerd voor meer koopkracht en de vele duizenden anderen die getroffen worden door de groeiende kloof tussen een kleine toplaag die rijker wordt en de overgrote meerderheid die armer wordt.

koopkracht

Socialistisch Links


Koopkracht verdedigen door de lonen te verdedigen door

T h i e r ry P i e r r e t

D

e aanhoudende prijsstijgingen wegen op de gezinsbudgetten en wakkeren het ongenoegen aan. De index van de consumptieprijzen steeg met 18,5% tussen 2000 en 2007. In dezelfde periode stegen de lonen met slechts 16%. Het verlies van de koopkracht is echter hoger dan het verschil tussen die twee cijfers. De prijzen van basisproducten zoals voeding, energie of huisvesting zijn veel sterker gestegen dan het gemiddelde. Volgens Testaankoop stegen de prijzen van aardappelen met 68% sinds 2000, de prijs van stookolie met 98%, die van appelen met 46,5%, eideren met 32%,... In 2007 was de koopkracht hierdoor gemiddeld met 19% achteruitgegaan in vergelijking met 2000. Het verlies is het grootste voor de laagste inkomens. De 10% armste gezinnen verliezen op deze manier 335 tot 400 euro per jaar. Dat wordt versterkt door het feit dat de uitkeringen minder snel stegen dan de lonen. Voor de uitkeringen geldt enkel een indexatie. Ondermijning van de index

België en Luxemburg zijn de twee laatste landen in Europa met een automatische aanpassing van de lonen en uitkeringen aan de prijsstijgingen. Dat mechanisme is de index. Er is een korf van producten samengesteld die elk een specifiek gewicht worden toegekend in de index. De samenstelling en afweging van de verschillende producten gebeurt op basis van een onderzoek bij zo’n 3500

gezinnen. In theorie zou de index dus iedere koopkrachtvermindering moeten kunnen opvangen. Het huidige systeem zorgt evenwel voor een permanente spanning tussen de patroons die hun winsten willen verhogen en de arbeiders die hun levensstandaard willen behouden. De samenstelling en afweging van producten is daarom het voorwerp van een bitter debat tussen vakbonden en werkgevers. De patroons zijn er in geslaagd om ervoor te zorgen dat de samenstelling en afweging van producten niet meer overeenstemt met de realiteit. Het meest frappante voorbeeld is dat van de huisvesting. In 2007 gaf een gemiddeld gezin 26,1% van haar budget uit aan huisvesting en bijkomende kosten (water, elektriciteit, gas). Voor de 10% armste gezinnen was dat zelfs 38,5% van hun budget. En toch telt het maar voor 15,7% mee in de index! De stijgende huisvestingsprijzen worden op die manier slechts gedeeltelijk verrekend via de index. Sinds 1993 is er een zogenaamde “gezondheidsindex” waardoor brandstoffen, alcohol en tabak niet meer opgenomen worden in de index. Met de stijgende olieprijzen zorgt deze ondermijning van de index ervoor dat we 4% koopkracht verliezen enkel en alleen door de olieprijzen. Bovendien zijn recent een aantal luxeproducten zoals GSM, flatscreen schermen of computers toegevoegd. Die producten hebben een tendens om goedkoper te worden, een argument dat overigens vaak wordt ingeroepen door politici of burgerlijke economen om de afname van de koopkracht te ontkennen. Maar een normaal gezin koopt niet iedere maand een nieuwe televisie of computer. Toch

Zaterdag 5 april, 19u-21u: De regering plant een verdere aanval op onze koopkracht. België telt nu reeds 15% officiële armen. Met Christian Dehon (gepensioneerde), Koenraad Depauw (coördinator van een belangenvereniging voor mensen met een beperking), Julie Demulder (werkloze alleenstaande moeder), Gaby Colenbunders (ABVV Ford Genk), William Caers (ACOD-militant MIVB) en slotwoord door Jo Coulier (ABVV VUB)


zorgen die producten ervoor dat de index minder snel stijgt. Loonbonus of loonsverhoging?

Sinds 1 januari kunnen bedrijven een loonbonus van maximaal 2.200 euro netto toekennen aan hun werknemers. Die loonbonus wordt niet onderworpen aan belastingen of bijdragen voor de sociale zekerheid. Er moet een patronale bijdrage van 33% op worden betaald (tegenover 44% op lonen), maar deze bijdrage kan worden afgetrokken van de belastingen. Bijgevolg zijn er minder middelen voor de fiscus en voor de sociale zekerheid. Ongetwijfeld zullen veel arbeiders de loonbonus positief vinden. Het idee dat loonsverhogingen teniet worden gedaan door belastingen is wijd verspreid. Extralegale voordelen zoals maaltijdcheques of bonussen lijken dan ook erg aantrekkelijk. Alleen zullen de verliezen voor de sociale zekerheid en de fiscus elders gezocht worden (denk maar aan verhogingen van lokale belastingen) of gecompenseerd worden door een afbouw van de dienstverlening van de sociale zekerheid of de openbare diensten. We zullen met een loonbonus uiteindelijk minder koopkracht winnen dan met een loonsverhoging die ook de middelen voor de overheid en de sociale zekerheid spijst. Bovendien is de loonbonus afhankelijk van de resultaten van de onderneming. Dat zet de deur open om de lonen afhankelijk te maken van de bedrijfsresultaten met de mogelijkheid van concurrentie tussen verschillende personeelsgroepen. Die concurrentie kan de solidariteit ondermijnen die nodig

is om verbeteringen voor ons allemaal af te dwingen. De enige oplossing bestaat eruit om samen te vechten voor onze lonen en uitkeringen. We hebben eisen nodig die de verschillende categorieën en groepen van arbeiders verenigen en de koopkracht daadwerkelijk verbeteren. LSP komt op voor:

* meer koopkracht door meer loon en verhoging van de uitkeringen * de afschaffing van de wet op de concurrentiekracht die loonsverhogingen verbiedt die boven deze in Duitsland, Frankrijk en Nederland liggen (toevallig is Luxemburg overigens niet in dat lijstje opgenomen...) * de afschaffing van de gezondheidsindex, herstel van de index met een korf van producten die overeenstemt met de reële uitgaven van gezinnen * de afschaffing van BTW op basisproducten zoals huisvesting en energie – BTW is immers een asociale belasting (iedereen betaalt evenveel, arm en rijk)

Stakingsgolf levert resultaten op In januari waren er in 32 privévedrijven stakingsacties. De acties vielen na januari niet stil: er volgden nog acties bij onder meer Bekaert, Crown in Deurne, Duracell in Aarschot, Sylvania in Tienen,... Opvallend bij alle acties: ze leverden veelal resultaat op. Januari bleek een stakingsmaand te zijn. Van de 32 privébedrijven waar gestaakt werd, bevonden er zich 14 in de provincie Limburg. De meeste stakingen hadden betrekking op de koopkracht, maar er waren andere thema’s zoals de aanval op de arbeids- en looncondities bij Carrefour of de acties bij Arcelor in Luik. Ook in de openbare sector waren er acties bij het openbaar vervoer rond veiligheidsproblemen of flexibiliteit. 12 van de bedrijven waar werd gestaakt in januari bevinden zich de automobielsector en de toeleveranciers. Daarnaast zijn er nog 9 bedrijven uit de metaalsector. De overgrote meerderheid van de stakingen vonden bijgevolg plaats in een sector waar er vandaag reeds een allin akkoord geldt, wat betekent dat de stijgende prijzen (en de verwrongen impact daarvan op de index) ervoor zorgen dat geen loonsverhoging meer mogelijk is. Naast de stakingsacties werden in sommige bedrijven acties vermeden door “preventieve” onderhandelingen waarbij eveneens premies of bonussen werden toegekend. De eis voor meer koopkracht stond centraal en leidde vaak tot de toekenning van een loonbonus. Bij Ford Genk, Opel Antwerpen, Bekaert, Tenneco Automotive, Galva, Alro, D. Logistics Packing, Syncreon, Crown, Duracell en andere bedrijven werd telkens een loonbonus toegekend tussen 500 en 1200 euro. Het patronaat erkent dat dergelijke eenmalige operaties interessant zijn omdat het niet gaat om blijvende loonsverhogingen. Van Haverbeke (Agoria): “De bonussen laten toe de schade enigszins te beperken. Die zou nog groter zijn als we recurrente loonsverhogingen moesten toekennen.”

Waar blijft het vakbondsinitiatief? Ferre Wyckmans (algemeen secretaris van de LBC) had gelijk toen hij stelde dat de stakingsacties voor meer koopkracht verantwoord zijn. Hij stelde ook dat de vakbonden zich niet in een taakverdeling mogen dwingen waarin ze “wel voor de werknemers mogen lopen, evenwel niet om hun spreekbuis te zijn, maar om hen tegen te houden.” “Los van het feit dat opdracht, rol, aanpak, visie en strategie van de vakbonden toebehoort aan diegenen die deel uitmaken van de organisatie en dus niet aan de werkgevers, noch aan de politiek, is die temperende opdracht uitgerekend niet de kerntaak van vakbonden. Het revendicatieve karakter van vakbondsoptreden zint werkgevers nooit. Niet als het slecht gaat, niet als het goed gaat. Het blijft voor LBC-NVK wel een essentieel deel van wat vakbonden als doel hebben. Herverdeling van de sociaal-economische machtsverhoudingen, herverdeling van primair en secundair inkomen is niet iets wat zonder vakbondsweerwerk automatisch tot stand zou komen.” Wyckmans heeft gelijk: de vakbonden moeten de acties niet tegenhouden en moeten opkomen voor hun leden, ook via acties en offensieve eisen. Jammer genoeg ontbrak dat element de afgelopen maanden. De acties waren veelal spontaan en in één geval (Galva Belgium in Houthalen-Helchteren) werd een inhoudsloos akkoord (waarin enkel gesteld werd dat er “behoefte” was aan koopkrachtverhoging) door de vakbondsleiding opgedrongen aan de arbeiders: indien het voorstel niet aanvaard werd, zou de staking niet langer erkend worden. De spontane acties van de afgelopen weken hebben veelal resultaat opgeleverd en maakten duidelijk dat strijd loont. Maar georganiseerde strijd loont altijd meer en op dat vlak blijft het wachten op de vakbondsleidingen. Na de betoging van 15 december hoorden we amper nog iets en kwam er geen actieplan.

Zaterdag 5 april, 15u30-18u: Het regent de laatste jaren afdankingen en herstructureringen bij grote multinationals. Welke tegenstrategie heeft de arbeidersbeweging? Met Levi Sollie: afgevaardigde ABVV Bayer-Lanxess, Luc Van der Schoot: ACV afgevaardigde Janssen Pharmaceutica, Rudi Dom: afgevaardigde ABVV Agfa Gevaert


Socialistisch Links

syndicaal


Sociale verkiezingen. Interview met Jo Coulier, ABVV-VUB

“De werknemers weten dat het verzet tegen de minister en de werkgever uitgaat van het ABVV”

J

Door Eric Byl

o Coulier is hoofddelegee voor het ABVV aan de Vrije Universiteit Brussel (VUB). We zochten hem op in het vakbondslokaal, actielokaal benadrukt hijzelf, naar aanleiding van de sociale verkiezingen, die aan de VUB plaats vinden op 13, 14 en 15 mei. ABVV-VUB haalde de vorige keer 65% van de stemmen. De afgelopen jaren nam de delegatie het voortouw in het verzet tegen de hervormingsplannen van minister Vandenbroucke.

tegen de lokale werkgever uitgaat van het ABVV. We verspreiden een regelmatige nieuwsbrief met onze standpunten, onze strijdpunten en verwezenlijkingen. We hebben een militantenkern onder alle personeelscategorieën en in alle instellingen. Die communiceren met hun collega’s. Maar we kennen ook een vrij groot personeelsverloop. Elk jaar verdwijnen 200 werknemers en komen er ongeveer evenveel bij. Bij iedere sociale verkiezing mag je dus rekenen dat 25% van de kiezers nieuw zijn. Dat komt omdat er heel wat tijdelijke contracten zijn, vooral bij het academisch personeel.”

Vorige keer behaalde het ABVV 65%, verwachten jullie dat resultaat te kunnen herhalen?

Hoe komen jullie met zo’n gevarieerde militantenkern tot een eengemaakt programma?

Jo: “Als de werknemers de werking van de voorbije jaren evalueren, kan ik me moeilijk inbeelden dat ze niet voor het ABVV (ACOD) stemmen. Het ACV komt hier niet op. Het ACLVB (VSOA) moet het uitsluitend hebben van traditionele liberale of sociaal-democratische vrijzinnigen. Bij de nieuwe werknemers, die niet meer op die basis zijn aangeworven, is geweten dat het verzet tegen de minister van onderwijs en

Jo: “Aan de VUB hebben we een unieke situatie. In de militantenkern zitten onderzoekers, proffen, administratief en technisch personeel, mensen die 1000 euro per maand verdienen en anderen die maandelijks 4000 tot 5000 euro meenemen. Dat is een grote variatie. Om dat bijeen te houden heb je een heel democratische werking nodig, moet je grondig de tijd nemen om alles uit te discussiëren, om mensen in te

“De Post heeft een goed jaar achter de rug”. Het personeel en de gebruikers daarentegen... De directie van De Post is trots. In 2007 was er een stijging van de omzet met 3%. De winsten stegen zelfs met 10%. De aandeelhouders zullen tevreden zijn, zelfs voor de volledige liberalisering van de postmarkt valt er heel wat geld te verdienen in de sector. Het personeel en de gebruikers zijn minder tevreden. De nieuwe golf van sluitingen van postkantoren stuit op verzet. Het personeel is de hoge werkdruk beu. Thijs kondigde aan dat de sociale rol van de postbode moet worden “opgewaardeerd”. Dat is niet moeilijk. Met de Georoutes is de sociale rol van de postbode totaal ondermijnd. Nu worden opnieuw mooie aankondigingen gedaan, maar weten we dat er niets van in huis zal komen. De sluiting van de postkantoren toont het aan: de dienstverlening aan gewone klanten is niet belangrijk voor De Post. De winsten komen uit de commerciële zendingen. En daar heb je dus niet zoveel postkantoren voor nodig... De grootste 2.330 klanten zijn goed voor 65% van de totale omzet van het bedrijf. Binnen een paar jaar wil de directie dat de helft van de postkantoren zijn verdwenen. Daarnaast wil het massaal beroep doen op deeltijdse en flexibele werkkrachten. Vooral het loon zal halftijds zijn. In plaats van postbodes, wil de directie postbezorgers tegen een slechter statuut. Postbodes moeten dan wandelende postkantoren worden met een beperkte dienstverlening.

lichten en te vormen. Om te oordelen moet je immers de gevolgen van je beslissingen kunnen inschatten. Onze vorming is niet louter technisch, maar ook ideologisch en politiek. Daardoor beschikt het ABVV over mensen die in staat zijn te discussiëren met hun collega’s. “Inzake politieke overtuiging is de militantenkern zeer divers, met leden en sympathisanten van SP-a, LSP en Groen! en politiek onafhankelijken. Maar naar de directie stelt dat geen probleem. De beweging tegen het plan Vandenbroucke werd net zo goed gedragen door de delegees die lid zijn van SP-a als door de andere, op geen enkel moment rees twijfel.” Hoe verloopt de samenwerking met het ACLVB? Jo: “Ze worden door de directie misbruikt om akoorden tegen de zin van het ABVV in door te drukken. Dat zegt wat over democratie. Ze halen nog niet de helft van onze stemmen, maar via hen kan de directie CAO’s opleggen aan al het personeel. Als er echter werknemers georganiseerd bij het ACLVB door de directie geviseerd worden, dan verdedigen we die. Ik ben al meer-

maals als raadsman voor ACLVB-leden opgetreden in beroepscommissies.” Wat zijn jullie thema’s bij de sociale verkiezingen? Jo: “Wij waren in het geheel niet gelukkig met de CAO die het ACOD getekend heeft in 2006 voor een looptijd van 4 jaar. Daarin is een loonsverhoging van slechts 1% voorzien voor administratief en technisch personeel. Voor het academisch personeel, toch tweederde van alle personeel, is zelfs niets voorzien boven de index! Door het gepruts aan de indexkoppeling komt dat overeen met een reëel loonverlies, dat slechts gedeeltelijk gecompenseerd wordt door de baremieke verhogingen. ACOD regio Brussel had de nationale CAO met 87% verworpen. “Wij willen 5% loonopslag nu of minstens 100 euro forfaitair. We willen dat iets gedaan wordt aan de werkdruk die door besparingen op personeel soms onhoudbaar geworden is. We eisen de uitbreiding

van het extra-legaal pensioen naar iedereen, nu is 50% van alle personeelsleden daarvan uitgesloten, vooral diegenen die werken in wetenschappelijk onderzoek. Tenslotte hebben we nog een reeks eisen voor doelgroepen zoals de gelijkschakeling en verbetering van het statuut van bursalen, een eerlijker promotiebeleid...”

Mechelse brandweer staakt voor pensioen op 56

“

I n t e rv i e w

door

A m a u ry

Wat fundamenteel verkeerd is, is dat het KB van ’99 de steden toelaat om wel of niet in het KB te stappen, en zo de eigen pensioenleeftijd van gemeente tot gemeente kan laten variëren.” Aan het woord is Rudi Somers, Mechelse brandweerman in staking, afgevaardigde voor het VSOA bij de Mechelse brandweer en Vlaamse voorzitter van VSOAbrandweer. De Mechelse brandweer staakt al geruime tijd tegen de plannen van het gemeentebestuur en burgemeester Bart Somers om de pensioenleeftijd voor de brandweer te verhogen. Er bestaat een Koninklijk Besluit, maar dit bepaalt enkel dat de pensioenleeftijd vanaf 56 jaar “kan”. Hierdoor kan een Leuvense of een Zaventemse brandweerman wel op 56 met pensioen, maar een Mechelse niet. “Alsof in Mechelen de brandbestrijding minder schadelijk is”, grapt Rudi Somers nog. “Want wat voor een jonge spuitgast van 20 nog kan, is voor iemand met 30 jaar dienst een loodzware belasting, waarvan hij niet snel meer recupereert. Met het wegvallen van verschillende diensten, zoals de telefoon-

centrale of de ambulancedienst, is de bezetting van 110 naar 85 man teruggevallen, en moet iedereen alle taken op zich nemen. Iemand van 55 kan nu niet enkel de taak van chauffeur op zich nemen, maar moet ook nog eerste man zijn.” (de “eerste man” is diegene die als eerste een brandend gebouw in moet met thermisch pak, zuurstoffles, en gasmasker, een loodzware taak dus). De verhoging van de pensioenleeftijd is een financiële operatie, maar burgemeester Bart Somers wil als VLD-voorzitter zijn programma ook realiseren:

iedereen moet langer werken. Het Generatiepact was slechts een voorsmaakje, nu volgen ook de openbare diensten. Er staat een hervorming van de brandweer op stapel, maar het is onduidelijk wat dit zal brengen. Zullen de korpsen federaal blijven, of regionaal? Of zelfs maar zonaal? Ook hier vat Rudi het kernachtig samen: “Als we allemaal onder hetzelfde statuut zouden vallen, zouden we ook samen aan één zeel kunnen trekken.” Andere korpsen hebben eens een bezoekje gebracht en

hun steun toegezegd, maar daar blijft het bij. En solidariteit vanwege de andere stadsdiensten? “De brandweer is een eilandje op zich. Hier en daar een afgevaardigde die langs komt, en dat is het.” Toch zou het anders kunnen. “Indien de andere stadsdiensten op straat komen, kunnen wij hen ondersteunen. Met ons materiaal kunnen we behoorlijk wat kabaal maken. De laatste keer dat alle stadsdiensten samen in actie kwamen, is ondertussen 23 jaar geleden, maar toen hebben we wel resultaten geboekt.”

Een eerdere nationale brandweerbetoging

DOSSIER

Socialistisch Links


vrouwen en kapitalisme

Zaterdag 5 april, 14u. Openingsmeeting: Het kapitalisme geeft ons geen cadeaus, enkel in strijd ligt onze toekomst. Met Mirre Vercoutere: Jongeren in verzet tegen neoliberalisme, racisme, milieuvervuiling en oorlog. Mirre is 17 jaar en verantwoordelijke voor Internationaal Verzet in Gent. Els Deschoemacker, lid Uitvoerend Bestuur LSP. Lucy Redler: Waarom een socialistisch programma noodzakelijk is


onderdrukking blijft strijd voor socialistisch alternatief nodig! Dossier

door

I v y M e e rt

een lastenverlaging voor de ondernemingen en een lastenverhoging voor veel vrouwen.

Gelijke kansen: nu ook een excuus voor extra cadeaus aan patronaat?

Ons standpunt: socialisatie van de huishoudelijke taken

Wat doet Vlaams minister Katleen Van Brempt (SP.a) onder het mom van het gelijke kansen beleid? De minister kondigde aan dit jaar 5 miljoen euro te investeren in ondernemingen die hun werknemers gezinsvriendelijke diensten willen aanbieden, waaronder strijken, boodschappen doen, warme maaltijden klaarmaken voor ’s avonds, kinderopvangplaatsen in crèches dichtbij de onderneming en poetshulp. Voor elke euro die ondernemingen investeren, legt de Vlaamse Overheid er één bij. Ze drukt er ook op de arbeiders in autofabrieken of de caissières in de supermarkten er ook moeten kunnen van genieten en niet alleen de op carrière beluste mannen en vrouwen. Op het eerste zicht een socialistische maatregel, maar er zit een grote adder onder het gras. Het VOKA kreeg een grote rol toebedeeld in de bepaling van wat er moet gebeuren met het voorziene geld. Het zal de ondernemingen helpen bij het uitwerken van de diensten. Dat voorspelt al niet veel goeds, want al het geld dat geïnvesteerd wordt zal er dubbel en dik weer moeten uitgehaald worden. Een belangrijke vraag is ook: wie zal er tewerkgesteld worden in die gezinsvriendelijke diensten en aan welke arbeidsstatuten? Momenteel zwijgt Van Brempt daar in alle talen over. Wedden dat het vooral vrouwen zullen zijn en dat er dienstencheques zullen worden bovengehaald. Wederom

LSP ijvert voor de socialisatie van huishoudelijke taken tot openbare diensten, maar bedoelt daar niet mee dat laaggeschoolde vrouwen voor peanuts die taken moeten uitvoeren. Collectief georganiseerde wasserijen, restaurants, strijkateliers, crèches, poetshulp, … zouden de mogelijkheid kunnen bieden om veel werk uit de handen van individuele huisvrouwen (en de sporadisch voorkomende huismannen) te nemen. Het laat ook toe om het werk veel efficiënter, goedkoper en milieuvriendelijker te doen, dan hoe het nu gebeurt want ieder gezin heeft zijn eigen huishoudapparaten. De reden waarom het bovenstaande wordt gesteld in voorwaardelijke zin is, omdat het alleen kan slagen door constante gezamenlijke strijd in de bedrijven en op straat en democratische controle. Diegenen die werken in zo’n dienst hebben natuurlijk recht op een volwaardig loon en statuut. Er is geen enkele objectieve en niet-onderdrukkende reden om te zeggen dat het leveren van een dienst zoals bijvoorbeeld poetshulp financieel minder moet gewaardeerd worden dan om het even welke andere job. Het is zo dat er nog altijd bepaalde rollenpatronen van vrouwen en mannen worden verwacht, die diep geworteld zitten in de cultuur, de moraal en de opvoeding, maar dat is geen reden om het werk dat voornamelijk vrouwen uitvoeren minder te waarderen. Momenteel ge-

In Groot-Brittannië ligt momenteel het legale recht op abortus opnieuw onder vuur waardoor opnieuw strijd moet worden gevoerd voor het recht om baas te zijn in eigen buik!

beurt dat wel, want er zijn typische vrouwensectoren zoals de confectie, schoonmaak en verkoop, waarin de lonen van het uitvoerend personeel zeer laag zijn. Verder nog enkele cijfers die aantonen dat vrouwen nog altijd in een onderdrukte positie zitten: vrouwen verdienen gemiddeld 25% minder dan mannen. Dit percentage is zo hoog, omdat vooral vrouwen deeltijds werken. Op basis van het gemiddeld uurloon bedraagt de loonkloof echter nog altijd 17% en bij gelijkaardige functies 6%. Het loon van de vrouw wordt nog altijd gezien als een supplement op het loon van de man. (cijfers: inhoudelijk dossier equal pay day 2008, ABVV-vrouwen en Zij-kant). Vrouwen die wensen een studie en/of werk te doen dat buiten het verwachte rollenpatroon valt, zouden hiervoor moeten kunnen kiezen, zonder onder zware sociale druk te staan om dit niet te doen. Onder het kapitalistisch systeem is de socialisatie van huishoudelijke taken tot openbare diensten niet volledig mogelijk, want binnen dit systeem wordt de prioriteit nu eenmaal gelegd op investeringen die winst opleveren voor de bedrijven. Investeren in openbare diensten levert niet veel winst op. Vele bedrijven die gebruik maken van dienstencheques laten zich failliet verklaren als hun winstmarge te klein is. Er is de laatste tijd wel interesse door de bedrijven voor gezinsvriendelijke diensten, omdat er momenteel in veel sectoren en krapte is op de arbeidsmarkt en op voorwaarde dat de overheid dit zwaar subsidieert. Die gezinsvriendelijke diensten laten toe dat er meer vrouwen op de arbeidsmarkt kunnen terecht komen. Wanneer de krapte op de arbeidsmarkt verdwenen is, zullen die diensten weer worden afgebouwd. Wanneer er een krapte is op de arbeidsmarkt, is het weliswaar een uitgesproken moment om met resultaat gezamenlijk looneisen te stellen. Wanneer de meerderheid van de bevolking, die tevens de productie verzorgt, er in slaagt om de eigendom over de productiemiddelen uit handen van de kapitalistische elite te krijgen en het zelf te beheren en het socialisme word ingezet, dan valt er een grote onderdrukking weg. Dan is ook de mogelijkheid gecreëerd om de onderdrukking van de vrouwen volledig te niet te doen, maar het is geen garantie. Het is in de eerste plaats aan de vrouwen om er op te wijzen wanneer er maatregelen worden genomen die tegen hun belangen zijn, maar ze kunnen zoals gebeurd is tijdens de Russische Revolutie, rekenen op de solidariteit van veel mannen.

Kapitalisme: afhankelijkheid van het traditionele gezin blijft Het kapitalisme legt nadruk op het traditionele gezin. Wij zijn natuurlijk niet tegen het samenleven van gezinnen, maar verdedigen wel dat vrouwen financieel onaf hankelijk moeten kunnen zijn. Enkel dan kan een gezin een vrijwillige samenlevingsvorm zijn. De afgelopen jaren is het traditionele gezin (met de man als voornaamste kostwinner en een afhankelijke vrouw en kinderen) steeds minder de dominante samenlevingsvorm. De Groenen speelden daarop in met een voorstel om co-housing en andere alternatieve vormen van samenwonen (zoals kangoeroe-wonen) te stimuleren. Groen omschreef co-housing als volgt: “Het is een vorm van gemeenschappelijk wonen waar verschillende mensen een eigen privéwoning hebben en dus hun privacy behouden. Maar er zijn ook gemeenschappelijke ruimtes waar de bewoners kunnen samenkomen en activiteiten organiseren. Co-housing of samenhuizen is niet alleen goed om de betrokkenheid tussen mensen en de betaalbaarheid van wonen te vergroten, maar biedt ook een aanzienlijke ecologische meerwaarde. Samenhuizers wonen compacter en gebruiken dus minder open ruimte. Het delen van gemeenschappelijke voorzieningen levert een grote energie- en waterbesparing op.” We stellen ons echter de vraag, naast het feit dat de bovenstaande maatre-

gel zeer weinig voordelen biedt voor het milieu binnen een kapitalistisch systeem dat gekenmerkt wordt door overproductie (ook op de huizenmarkt) en dat constant op zoek is naar afzetmarkten, of de oplossing die naar voor wordt gedragen niet meer lasten op de schouders van vrouwen zal leggen. In essentie komt het er op neer dat Groen! vindt dat co-housing een oplossing kan bieden voor de stijging van het aantal éénoudergezinnen, singles, ouderen en het feit dat de kinderen steeds langer thuis blijven wonen. De oplossing voor bijna alle maatschappelijke problemen worden zo in de schoenen van individuele huishoudens geschoven, daarbij maakt het niet uit hoeveel leden die juist tellen. In de praktijk zal dit er veelal toe leiden dat moeder de vrouw niet alleen met de miserie van haar man en kinderen wordt opgescheept, maar ook nog met die van de inwonende bejaarden en/of singles en/of volwassen kinderen. Het traditionele gezin brokkelt af. Meer en meer vrouwen studeren en werken en willen zelf beslissen over hun gaan en staan. Dat heeft er in eerste instantie toe geleid dat vrouwen worden geconfronteerd met een dubbele dagtaak en met armoede als ze geen kostwinnende man hebben. Op die manier worden vrouwen gedwongen in het traditionele gezin. Het voorstel van Groen! houdt in feite een uitbreiding van het zogenaamde traditionele gezin in en geeft er geen fundamentele kritiek op.

in de strijd tegen het neoliberalisme. ‘Rote Lucy’ volgens de Duitse media, was vorig jaar het gezicht van de oppositie binnen de WASG Berlijn tegen de neoliberale politiek van die Linke.Virginie  Pregny: De strijd tegen de politiek van Sarkozy. Virginie was kandidate voor Gauche Révolutionnaire bij de parlementsverkiezingen van 2007 in Rouen, Frankrijk.

Socialistisch Links

dossier



Het kapitalisme heeft ok veel belang bij het in stand houden van het traditionele gezin: • Het is voor de kapitalisten een goedkope manier om er voor te zorgen dat arbeidskrachten worden gereproduceerd, zowel dagelijks als generatiegewijs • Het huisvrouwenwerk fungeert als economische buffer in tijden van crisis: het geeft de mogelijkheid om de lonen laag te houden zonder dat er direct tegen in opstand wordt gekomen, het is een middel om te kunnen bezuinigen in de welzijnssector zonder dat de mensen dat direct merken. • Het biedt de mogelijkheid om de afzetmarkt te vergroten. Want elk gezin wordt onder invloed van reclame er toe aangezet om elk afzonderlijk huisraad te kopen en het ook snel te vervangen. • Daarin vindt de eerste opvoeding plaats die ons geschikt moet maken om later als kostwinners en huisvrouwen te leven. We leren om ons te identificeren met de belangen van de gezinsleden, in plaats van met de belangen van onze lotgenoten. Mannen die eigenlijk allang hun werk erbij neer hadden willen leggen, doen dat niet omdat ze een gezin te onderhouden hebben. Vrouwen die allang in opstand zouden willen komen tegen hun bestaan, doen dat niet omdat ze de kinderen niet in de steek kunnen laten. Binnen het gezin leren meisjes de ideologie van opoffering, klaar staan voor anderen, er een eer instellen om jezelf ondergeschikt te maken, wat later zo een rem zal blijken op hun eigen bevrijding. • Het laat toe om vrouwen een laag loon te geven voor het buitenshuiswerk dat ze leveren. Het wordt vrouwen ingelepeld om in de eerste plaats huisvrouw te zijn en hun werk te zien als een bijverdienste. Omdat vrouwen hun werk niet zien als hun uiteindelijke bestemming, organiseren ze zich moeilijk om hun werkomstandigheden te verbeteren en laten ze zich stoppen in de typische vouwenberoepen die mannen vermijden: ongeschoold monotoon sleurwerk zonder promotiekansen. Zolang een deel van het bedrijfsleven draait op de goedkope arbeidskracht van vrouwen, ontstaan er ook tegenstellingen in de belangen van het bedrijfsleven. Aan de ene kant hebben bedrijven behoefte aan vrouwen als arbeidskrachten, aan de andere kant hebben ze behoefte aan huisvrouwen die tegen kost en inwonen voor de reproductie van arbeidskracht zorgen. Deze verschillende belangen kunnen botsen en zeker op dat moment moeten vrouwen in opstand komen en eisen dat ze niet langer onbeperkt willen uitgebuit worden. In plaats van individuele liefdadigheid, is er nood aan meer en betere openbare diensten waardoor de zwaksten niet af hankelijk zijn van hun familieleden. Sociale zekerheid is gericht op een collectieve bescherming. De af braak van deze sociale zekerheid gaat gepaard met een grotere nadruk op de rol van het individu en individuele leefgemeenschappen zoals het gezin. Het gezin als instituut om vrouwen en mannen in een keurslijf te stoppen en uit te buiten moet afgeschaft worden, maar daarmee wordt uiteraard niet bedoeld dat het gezin als relationele eenheid niet meer mag bestaan. De kapitalisten zullen dit nooit zomaar toelaten, daarvoor is er strijd nodig en om te voorkomen dat er constant aan de verworvenheden van de vrouwenstrijd wordt gemorreld is er socialisme nodig.

8 maart 2008: 100 jaar Internationale Vrouwendag

D

e oorsprong van Internationale Vrouwendag lag in een staking van vrouwelijke arbeiders uit de kleding- en textielindustrie in New York, op 8 maart 1908, voor een 8-urige werkdag, betere arbeidsomstandigheden en kiesrecht voor vrouwen. Het jaar nadien leidde een oproep van de Socialist Party tot een wekenlange strijd, waarin 30.000 vrouwelijke arbeiders waren betrokken, voor hogere lonen en betere condities. De ontstaansgeschiedenis van Internationale Vrouwendag lijkt veel op die van 1 mei, die ook teruggaat op acties in de Verenigde Staten om nadien te worden opgenomen door de internationaal georganiseerde arbeidersbeweging. De eerste internationale viering, in die zin de échte eerste Internationale Vrouwendag, kwam er in 1911. De meest tumultueuze en meest bekende Vrouwendag, en ook degene met de grootste gevolgen, was degene op 8 maart 1917 (23 februari in Rusland), die het begin aankondigde van de Februarirevolutie. Pas in 1922, toen de Communistische Internationale daarvoor begon op te roepen, werd de dag vastgelegd op een vaste datum die overal werd gehanteerd: 8 maart. De aanvaarding van vooral de eis voor vrouwenstemrecht was niet evident binnen de Tweede Internationale, zoals de hele strijd voor vrouwenrechten dat niet was. Belangrijke voorgeschiedenis is dan ook de organisatie, in 1907, door Clara Zetkin en de Duitse socialistische vrouwen, van een internationale vrouwenconferentie, die bijeenkwam een dag voor de Conferentie van de Tweede Internationale. Daar werd een motie aangenomen

Enkele cijfers - Vrouwen verdienen gemiddeld 14,9% minder dan mannen. Als ook het grote verschil in deeltijds werk wordt meegerekend, bedraagt het verschil zelfs 20,5% - 10,3% van de vrouwen verdient bruto minder dan 1500 euro per maand, bij mannen is dat 2,7% - de grootste oorzaak voor dood en blijvende handicap van vrouwen tussen 16 en 44 jaar in Europa is partnergeweld. - 40,3% van de vrouwen tussen 25 en 49 werkt deeltijds, bij mannen is dat 4,6% - 56% van de asielzoekers wordt geconfronteerd met seksueel geweld (in één vierde van de gevallen zijn de daders overheidspersoneelsleden) - Eén op drie alleenstaande moeders leeft in armoede - 43% van de verkrachtingszaken blijft zonder gevolg

waarin de aangesloten partijen zich verplichtten om zowel voor mannenkiesrecht als voor vrouwenkiesrecht te strijden. Maar ondanks de aanname van de resolutie, was het enthousiasme voor het vrouwenkiesrecht in de meeste socialistische partijen lauw te noemen. Om daarin verandering te brengen en om vrouwen meer te betrekken in de strijd, besliste de tweede Internationale Socialistische Vrouwenconferentie om ieder jaar een internationale vrouwendag te houden, een dag waarop zou worden betoogd, propaganda gemaakt,… In 1911 werd de Internationale Vrouwendag dan gevierd in Duitsland, Oostenrijk, Denemarken, Zwitserland en de Verenigde Staten. De lijst van landen breidde zich uit tot aan de Eerste Wereldoorlog. Die oorlog betekende niet alleen een massaslachting, maar ook het uiteenvallen van de Tweede Internationale. De steun aan de oorlog vanwege als eerste de Duitse sociaaldemocratie, maar later zowat alle partijen van de Tweede Internationale, betekende dat binnen die organisatie de steun aan de eigen burgerij in het kader van een reformistisch socialisme voorrang haalde op hun internationalisme, op de weigering om de “eigen” arbeiders te laten schieten op andere arbeiders, en dat ten dienste van de eigen oorlogszuchtige burgerij. De enige partij die trouw bleef aan de internationalistische principes van het socialisme was de Russische partij, waarvan de meerderheid (bolsjevieken) onder leiding stond van Lenin, daarin gevolgd door een deel van de linkerzijde van de sociaaldemocratische Internationale. De internationale vrouwenorganisatie bleef bestaan en schaarde zich in het anti-oorlogskamp.

De Duitse Socialistische Vrouwen, in tegenstelling tot de leiding van de Duitse sociaaldemocratische partij, bleven ook mobiliseren tegen de oorlog en tegen staatsrepressie, o.a. in 1914 tegen de aanstormende oorlog en tegen de arrestatie van Rosa Luxemburg, samen met Zetkin in de leiding van de linkse groepen binnen de SPD. Gedurende de Eerste Wereldoorlog blijven de socialistische vrouwen protesteren op Internationale Vrouwendag, hoewel de datum varieerde van 23 februari tot 18 maart. De protesten zijn sterk gecentreerd op de enorme tekorten aan voedsel en de hoge prijzen ervan als gevolg van de oorlog en op verzet tegen de oorlog zelf. Maar de meest dramatische protesten vinden plaats op de viering van Internationale Vrouwendag in 1917 in Rusland. Onder leiding van Alexandra Kollontai trokken de Russische vrouwen de straat op. Centraal in hun eisen waren de slechter wordende levenscondities. Met de aanleiding van Internationale Vrouwendag (23 februari is 8 maart op de Russische kalender) leidden vrouwelijke arbeiders een betoging langs de fabrieken. Veel mannelijke metaalarbeiders vervoegden deze actie. Op 25 februari, twee dagen na het begin van de vrouwenopstand, beveelt de tsaar het leger om te schieten op de massa’s en de beweging te stoppen. En zo begon de Februarirevolutie, die tegen 12 maart de tsaar tot aftreden dwong. De Voorlopige Regering die toen aan de macht kwam, was de eerste regering van een grootmacht die vrouwen stemrecht gaf. De dubbelmacht met enerzijds een Voorlopige Regering en anderzijds de sovjets kon niet blijven duren. Met de Oktoberrevolutie namen de sovjets, de gekozen vertegenwoordigers van de werkende massa’s, de macht in handen, daartoe opgeroepen door de bolsjevieken. Een langere versie van dit artikel door Anja Deschoemacker vind je op: http://www.lsp- mas.be /lsp/vrouwendag

Vrouwenonderdrukking in Iran

D

Laure Miège

e wetten in Iran betreffende de minderwaardigheid van de vrouw tonen dat de situatie voor vrouwen in Iran, onder het barbaarse regime van de reactionaire religieuze krachten, een van de meest gewelddadige is. Een vrouw behoort namelijk toe aan haar vader en na het huwelijk, aan haar echtgenoot. Zij zijn het die het beslissingsrecht hebben over haar leven en dood. Zo mogen zij de vrouw doden indien ze vinden dat zij de familie in oneer heeft gebracht. De vrouw moet hun goedkeuring krijgen als ze wil werken, reizen, etc.… Steniging omwille van ontrouw en zedendelicten zijn toegelaten. Sommige vrouwen hebben toegang tot leidinggevende postjes, maar dit is enkel in functie van het verbergen van de repressie die ze ondergaan, het verzwijgen van revoltes en het kalmeren van de woede. Hoe is het zo ver kunnen komen? In 1979 vond de revolutie tegen de dictatuur van de Shah plaats. De vrouwen hebben een belangrijke rol gespeeld in het omverwerpen van het regime. In die periode genoot de communistische partij een grote autoriteit onder de arbeiders en bezat zij het potentieel om de revolutie tot een goed einde te brengen. Maar ondanks de socialistische aspiraties van een groot deel van de arbeiders en de vrouwen, gebruikte de leiding van de CP het potentieel niet. In navolging van de stalinisten in Rusland werd gezocht naar bondgenoten bij burgerlijke krachten om een democratie te vestigen, socialisme zou pas later op de agenda staan.

Het resultaat was dat de fundamentalisten zich konden versterken en uiteindelijk aan de macht kwamen. Twee weken nadat Khomeini aan de macht kwam, stelde deze de verplichting in tot het dragen van de hoofddoek. De dag nadien (op 8 maart 1979), kwamen twee miljoen vrouwen (gesluierd of niet) op straat om zich uit te spreken tegen deze verplichting en om hun recht tot eigen keuze te verdedigen. Hun strijd heeft Khomeini tijdelijk in het defensief gedwongen totdat de beweging haar kracht verloor en het reactionair regime terug het verplicht dragen van de hoofddoek kon invoeren. Het islamitische regime gebruikt vandaag de onderdrukking van de vrouw als instrument om de arbeidersklasse te verdelen en in haar geheel te onderdrukken. Maar de strijd van de vrouwen tegen hun onderdrukking moet worden uitgebreid tot een strijd tegen het reactionaire regime en tegen de onderdrukking die dit regime oplegt aan het geheel van arbeiders, jongeren, homoseksuelen, religieuze minderheden, enz. De strijd voor de emancipatie van de vrouw in Iran, net zoals de strijd voor de emancipatie van de volledige arbeidersklasse, kan enkel beslecht worden met de komst van de socialistische maatschappij. De ervaringen van 1979 hebben aangetoond dat dit enkel kan op basis van bewuste arbeidersstrijd (niet in alliantie met krachten van de heersende klasse).

internationaal

Socialistisch Links


Recessie in de VS binnenkort ook bij ons?

Zaterdag 5 april, 15u30-18u. Wat  is er aan van het Chinese wonder? Hoe brutaal is de invoering van het kapitalisme? Hoe reageert de bevolking op de veranderingen? Vincent Kolo, medewerker van de website Chinaworker, komt getuigen over de recente ontwikkelingen. Hij wordt geïnterviewd door Peter Delsing, lid van de redactie van Socialistisch Links


Kapitalisme naar zware economische crisis?

V

Door Peter Delsing

oor marxisten bepalen de problemen van de kapitalistische economie in laatste instantie de politieke vooruitzichten. Een economische recessie of crisis in de VS zal meer teweeg brengen dan een daling van de beurzen. Het betekent dat we ons ook in Europa mogen verwachten aan massale ontslagen, delokalisaties, aanvallen op de lonen - nu al sterk uitgehold - en de sociale zekerheid. Groei door opdrijven van de uitbuiting

Die ongezonde, parasitaire ontwikkeling van het kapitalisme kon na 2001 enkel worden volgehouden door de arbeiders - die in de VS hun reële lonen zagen dalen - reeds het geld te laten uitgeven dat ze nog moesten verdienen. De schulden voor de afbetaling van een woning bedroegen in 2005 98% van het beschikbare inkomen in de VS, in de jaren ’90 was dit nog rond de 60%. Om die schuldenberg onder controle te krijgen is de centrale bank, de Federal Reserve, zeer geleidelijk begonnen met het optrekken van de prijs van het lenen. De idee was dat men de zeepbel op de huizenmarkt zo onder controle kon krijgen, zonder dat de prijzen effectief zouden gaan dalen. Deze illusie was de motor achter de “rommelhypotheken” en “ninjaleningen” (“no income, no job, no assets”). Bij zo’n rommelhypotheken blijft de rente de eerste jaren zeer laag, om dan omhoog te schieten. De redenering was dat met “eeuwig” stijgende huizenprijzen, zelfs mensen die absoluut niet kredietwaardig waren toch een huis zouden kunnen kopen. Immers, al na enkele jaren zouden ze met hun huis rijker zijn geworden, en zouden ze nieuwe, meer voordelige rentevoeten kunnen afdwingen. Dit fabeltje kwam aan zijn einde door de verzadiging van de markt en de verhoging van de rentevoeten door de Fed.

en Amerikaanse producten duur, en In de jaren ’90 creëerde het kapischermden ze hun eigen positie af. talisme nog groei op basis van priAangezien de Amerikaanse overvatiseringen, een verhoging van de heid zo veel geld binnenkreeg kon uitbuitingsgraad en nieuwe technoze ook de rente op haar staatsoblilogieën (informaticatoepassingen, gaties, de prijs voor de leningen die etc.). Het vrijmaken van Oost-Europa, ze zelf uitschreef, voor een hele peRusland en meer en meer China beriode laag houden. Het valse eventekende dat een deel van de massale wicht tussen de VS en de Aziatische winsten naar deze regio’s kon worbanken moest, door het feit dat de den afgeleid. Hierdoor kwam het VS boven z’n stand leefde, op een niet alleen minder snel tot overinbepaald moment leiden tot een ecovesteringen op een trager groeiende, nomische inkrimping en het leeglowesterse markt. Het resulteerde ook pen van de zeepbel van de dollar. Het in een gigantische reserve van goedAmerikaanse kapitaal hoopt door een kope, geschoolde arbeidskrachten, geleidelijk laten zakken van de dolmet dank aan de restanten van de lar de crisis op de rest van de wereld voormalige, bureaucratisch geplande af te wentelen. Daarmee speelt het economieën. ook een spelletje Russische roulette De enorme winsten leidden ook in VS-economie leefde boven met de Aziatische banken en de rijke de jaren ’90 al tot speculatieve zeep- haar stand OPEC-investeerders: “Durven jullie bellen. In 1997 was er de Aziatische jullie dollars wel terugtrekken en een crisis, met de val van overgewaarDe mogelijkheid om op deze manier wereldwijde economische en finandeerde munten en aandelen en het hypotheken te herbekijken, en geld ciële crisis veroorzaken?”. barsten van de zeepbel in de vast- erop te winnen, gaf veel Amerikanen goedsector. In het algemeen, echter, - zolang de huizenprijzen stegen - het was de tweede helft van de jaren ’90 gevoel dat ze rijker werden. Hierdoor Recessie treft arbeiders een periode waarin zelfs veel arbei- gingen ze ook massaal leningen aan en armen ders een gokje waagden op de beur- op andere terreinen (auto’s, de Master zen. Het gevoel dat er ook voor som- Cards, etc.). Deze voortdurend aanDe Amerikaanse economie kan het mige arbeiders iets viel mee te pikken zwellende kredietzeepbel was een met een gestegen export alleen niet van het kapitalisme kwam met het cruciale factor in de groei van de VS redden. De ontwikkeling van de inbarsten van de technologiebubble na 2001. Het zorgde er ook voor dat terne consumptie blijft cruciaal. We (2000) en de recessie in de VS (2001) de zeepbel van de dollar werd aan- bevinden ons nog in de eerste faze grotendeels aan zijn einde. geblazen. De uitstroom van dollars van de daling van de huizenprijzen, moest worden goedgemaakt door maar nu al dreigt de VS in recessie Aziatische exportnaties als China, te gaan. Nog voor het officiële beSpeculatie: die met hun surplus aan vreemde gin van die recessie, met groeiende casinokapitalisme deviezen massaal Amerikaanse werkloosheid, enz. waren de huizenstaatsobligaties opkochten. Op die prijzen al met 8% gedaald. De voorHet aandeel in de totale bedrijfs- manier hielden ze de dollar hoog, spellingen lopen op tot 20 à 30%. winsten, na belastingen, van financiële bedrijven groeide in de VS enorm. Van 5% in 1982 tot 41% in 2007. Het gewicht aan speculatieve winsten onderstreept meer en meer het ongezonde, zelfs rotte karakter van het kapitalisme. De grote aandeelhouders gebruiken de rijkdom die ze van de arbeidersklasse ontvreemden steeds minder om te investeren in reële productie, op een ondermijnde markt. Een groot deel van de meerwaarde verdwijnt in financiële instrumenten, speciale vormen van aandelen en aandelenfondsen, in de hoop op Merkwaardige uithangborden in de VS: een zgn. “Debt clock” geeft in bep. speculatieve winst. grote steden een schatting weer van de nationale schuld per gezinshoofd

Miljoenen Amerikanen hebben hun huis al verloren, of zullen dat nog doen. In een land met private pensioenen, nota bene verhandeld op zakkende beurzen, is dat voor veel gezinnen een catastrofe. Via de banken verspreidde de crisis rond de rommelhypotheken zich naar de rest van het financiële systeem. De banken hadden duizenden van deze slechte leningen verdeeld in aandelenpaketten - samen met meer zekere leningen, aandelen en obligaties. De idee was dat het risico zo werd gespreid en zelfs uitgeschakeld. In de werkelijkheid verspreidde het zich als een virus over grote delen van het financiële systeem. Banken werden door de uitdeinende kredietcrisis gezien als minder solvabel. De Europese Centrale Bank was verplicht tussen te komen met 3 keer meer middelen dan na terroristische aanslagen van 11 september. De Federal Reserve maakte haar leningen aan banken, en tussen banken, goedkoper. In het vierde kwartaal van 2007 viel de groei op jaarbasis in de VS terug tot 0,6%. Een groei van meer dan 3% is nodig om de werkgelegenheid op peil te houden. Volgens 2 op de 3 Amerikanen bevindt het land zich al in een economische crisis. Het consumentenvertrouwen kende in febru-

ari z’n scherpste daling in 16 jaar. De vraag is vooral hoe diep een economische crisis zal worden, en hoe lang die zal duren. Consumptiebonnen zullen niet volstaan

De maatregelen van de regeringBush tonen de grenzen van de burgerlijke politiek. De beslissing van de Federal Reserve om de rente opnieuw te verlagen met 0,75% en nog eens 0,5% wijzen op een zekere paniek. De Amerikanen zitten al massaal in de schulden. En in januari wakkerde de inflatie aan met 4,3% op jaarbasis: als dit fenomeen - stagflatie - blijft aanhouden, moet de rente worden verhoogd om de geldhoeveelheid te verminderen, en volgt er zeker een diepe recessie. Het Congres stemde om miljoenen Amerikanen cheques terug te geven, van gemiddeld 300 dollar, om zo de consumptie niet te laten stilvallen. Het valt te betwijfelen of dit zal opwegen tegen de groeiende werkloosheid en de waardedaling van de huizen. Bovendien zou dit, samen met een vertragende economie, in 2008 leiden tot een desastreuze verdubbeling van het begrotingstekort.

Rest van de wereld zal niet immuun blijven Het is een illusie om te denken dat de rest van de wereld immuun zou blijven voor recessie in de VS. De effecten toonden zich voorlopig vooral op de beurzen, maar zowel in Azië als in de eurozone werden de groeiverwachtingen teruggeschroefd. In China, zo stelde de Wereldbank recent, ligt het BBP per hoofd van de bevolking op 9,8% van dat in de VS. De beperkte middengroepen in China of India zullen de rol van de VSconsument niet overnemen. De wereldeconomie bevindt zich op een keerpunt in de post-stalinistische periode. Net op het moment van de omslag zien we in verschillende landen, zoals België en Duitsland, de arbeiders in beweging komen tegen de dalende koopkracht en voor een groter deel van de koek. Het opdrijven van de uitbuitingsgraad die in de jaren ’90 nog voor groei zorgde, begint in zijn tegendeel om te slaan: de marges voor veel werkende mensen zijn zo goed als verdwenen. De groei van na 2001 ging voor de meeste werkenden gepaard met koopkrachtdaling en was in veel landen het zwakste herstel sinds WO II. Een nieuwe economische crisis, tegen die achtergrond, zal tot een grotere openheid leiden voor socialistische ideeën en ruimere kansen bieden voor de ontwikkeling van een revolutionair alternatief.

Zaterdag 5 april, 15u30-18u. Wat  is er aan van het Chinese wonder? Hoe brutaal is de invoering van het kapitalisme? Hoe reageert de bevolking op de veranderingen? Vincent Kolo, medewerker van de website Chinaworker, komt getuigen over de recente ontwikkelingen. Hij wordt geïnterviewd door Peter Delsing, lid van de redactie van Socialistisch Links

Socialistisch Links

lsp-mas



Tegen de golf van het neoliberalisme: zet het socialisme terug op de sporen!

D o o r B a rt V a n d e r s t e e n e

T

ijdens het weekend van 5 en 6 april organiseert LSP/MAS een weekend van debat en discussie over socialisme. De maatschappijvorm waar we vandaag in leven, het kapitalisme, heeft niet eeuwig bestaan en zal ook niet eeuwig blijven bestaan. Meer zelfs, de autoriteit van dit systeem wordt de laatste tijd zwaar aangetast. De huidige economische crisis doet het geloof wegebben dat we er allemaal beter van worden als enkelingen dikke winsten boeken. Maar een gediscrediteerd systeem kan in stand worden gehouden zolang men de bevolking kan doen geloven dat er geen alternatief bestaat. De sterkte van het huidig systeem is hoofdzakelijk een uitdrukking van gebrek aan geloof in het alternatief. In de naam van onze organisatie staat het woord socialisme centraal. Dit is nogal evident gezien de doelstelling van onze organisatie erin bestaat een socialistische samenleving tot stand te brengen. We zijn niet de eersten die deze doelstelling formuleren. De socialistische beweging is meer dan 160 jaar oud en is door een reeks ervaringen, successen en mislukkingen gegaan. Vandaag betekent dit o.a. dat de term socialisme voor velen een andere invulling heeft gekregen dan wat het in feite betekent. Voor sommigen roept het woord socialisme herinneringen op aan een partij van corruptie, vriendjespoli-

LSP/MAS

tiek en eigenbelang. Of anderen zien er de autoritaire, ondemocratische samenlevingen van het voormalige Oostblok in. Maar nog anderen, vooral ouderen, refereren het woord socialisme met strijdbaar, rechtvaardig en solidariteit. Wij geloven dat enkel een socialistische samenleving een oplossing kan bieden op de problemen waar we vandaag mee geconfronteerd worden. Maar als we dit op een geloofwaardige manier willen beargumenteren dan zullen we ook moeten kunnen verklaren waarom alle experimenten tot nogtoe mislukt zijn. Dan zullen we moeten uitleggen welke lessen wij hebben getrokken uit de verrechtsing van de zogenaamd socialistische partijen in het Westen. Leren uit de fouten van het verleden is nodig om vandaag echt overtuigd te kunnen zijn dat socialisme mogelijk is. Een nieuwe generatie wapenen met de echte ideeën van het socialisme, dat is onze taak, die niemand in onze plaats zal doen.

Voor arbeiderseenheid Voor socialisme

De technische en wetenschappelijke mogelijkheden van de mens zijn nog nooit zo uitgebreid geweest. De jongste 50 jaar verdrievoudigde het gemiddelde inkomen per hoofd van de wereldbevolking. Er is voldoende rijkdom om iedereen een degelijke levensstandaard te garanderen. België vormt hierop geen uitzondering. Zelfs na de gouden jaren ‘50 en ‘60 bleef de totale werkelijke waarde van alles wat we samen produceren toenemen. In ‘96 bedroeg dit dubbel zoveel als in ‘83. Deze toename van de rijkdom heeft echter niet geleid tot een algemene stijging van de welvaart. Integendeel: terwijl bedrijven recordwinsten boeken en speculanten hun kapitaal vertienvoudigen, gaat de voormalige koloniale wereld gebukt onder oorlog en hongersnood, is de economie van de ex-stalinistische staten ineengestuikt en heerst in het Westen massale structurele werkloosheid. De globale stijging van de rijkdom is aan de overgrote meerderheid van de wereldbevolking voorbijgegaan. Pensioenen, werkloosheids- en ziekteuitkeStop de privatiseringen ringen staan op de helling door de uitholling Hoewel de arbeiders deze rijkdom producevan de sociale zekerheid. ren, hebben ze niet de minste inspraak in de LSP/MAS is voor het volledig herstel van aanwending ervan. Heel de productie staat de index en een minimumloon van 1250 euro in functie van de winsthonger van een handnetto, tegen de afbraak van de sociale zekervol kapitalisten. Dit leidt tot schrijnende teheid en de uitholling van het arbeidscontract. genstellingen. Wij verzetten ons tegen iedere bedrijfssluiEr is nood aan betaalbare en comfortabele ting omdat dit onder het kapitalisme enkel sociale woningen, aan gratis openbaar verleidt tot werkloosheid en armoede. voer, aan onderwijs toegankelijk voor iederDe enige maatregel die de massale werkeen, aan speelterreinen en recreatiecentra, loosheid kan oplossen is de onmiddellijke inaan een nationale gezondheidsdienst die gravoering van de 32-urenweek, zonder loonvertis en publiek is. lies en met evenredige aanwervingen. De middelen hiervoor zijn voorhanden. Op dit ogenblik gaat het echter de andere kant Een nieuwe arbeiderspartij uit. Openbare diensten worden gerentabiliDe vakbondsleidingen hebben de kapitalisseerd en opgesplitst. De winstgevende delen tische afbraaklogica aanvaard. Ze beperken worden verkocht aan de hoogste bieder, de onrendabele worden afgestoten. Er is al lang zich tot het “sociaal” begeleiden van de herstructureringen. geen sprake meer van diensten. De marktloDaartegenover stellen wij het strijdsyndicagica heeft ook in de openbare sector toegelisme: vechten voor iedere job en het behoud slaan. Voortaan spreekt men van openbare van alle verworvenheden. bedrijven in afwachting van de volgende De arbeidersklasse heeft een partij nodig privatisering. die deze strategie politiek kan en wil vertalen. 32-urenweek Zo’n partij moet openstaan voor iedereen die wil vechten tegen de sociale afbraak. In de private sector richt de “vrije” markt Ze moet zich verzetten tegen iedere vereen ravage aan. Alle verworvenheden wordeling van de arbeiders, of het nu is op baden afgebroken in naam van de competitivisis van racisme, seksisme of geloof. Dit kan teit. Arbeidscontracten ruimen plaats voor het best door op te komen voor volledige geonderaanneming, uitzendarbeid en andere lijke rechten. nepjobs. Ze moet de strijd aanbinden tegen het imEen miljoen arbeiders in België wordt reperialisme en vechten tegen de vernietiging gelmatig geconfronteerd met werkloosheid. Dit heeft geleid tot de verpaupering van van het milieu. Ze moet het zelfbeschikkingsrecht van Vlamingen, Walen en Brusselaars een deel van de arbeiders en hun gezinnen.

waar wij voor staan

Om de discussies over een socialistisch alternatief te onderbouwen, willen we ook lessen trekken uit bewegingen die vandaag plaatsvinden: voor meer koopkracht, tegen vrouwenonderdrukking, tegen racisme,... Op Socialisme 2008 willen we de discussie aangaan met iedereen die actief is tegen het neoliberalisme en interesse heeft in socialistische ideeën. Op onze website socialisme. be vind je het volledig programma. Je kan je nu al inschrijven door een mail te sturen naar socialisme2008@ socialisme.be. socialisme.be /socialisme2008

S2008 5-6 april vanaf 14u op zaterdag tot zondagavond 18 u 3 0 i n ge meenschapscentrum De Kriekelaar te Schaarbeek (Gallaitstraat, 86).

n i e u w l i d

c w i

De productie moet in functie staan van de reële behoeften van de bevolking. Ze moet georganiseerd worden via een democratisch productieplan, opgesteld en gecontroleerd door raden, samengesteld uit vertegenwoordigers van de arbeiders van het bedrijf, van de nationale vakbonden en van de arbeidersregering. Iedere functionaris moet verkozen en permanent afzetbaar zijn. Hij/zij mag niet beschikken over een hoger loon dan het gemiddelde loon van de arbeiders die hij/zij vertegenwoordigt. Op die manier kan het wanbeheer vermeden worden zoals dit in de planeconomieën in het ex-Oostblok bestond. Voor socialisme en internationalisme

De socialistische revolutie breekt altijd uit op het nationale vlak, maar eindigt in de internationale arena. Arbeidersdemocratie en socialistische planning kunnen niet beperkt blijven tot één land. Het isolement van Sovjet-Rusland heeft tot haar degeneratie vanaf 1924 geleid. LSP/MAS maakt deel uit van het Comité voor een Arbeidersinternationale (CWI), dat actief is op alle continenten. Onze strijd in België zien wij in het kader van een arbeidersstrijd in de hele wereld voor een socialistische maatschappij.

Latijns-Amerikaanse vormingsweek

n i e u w s

Eind februari kwamen zo’n 70 militanten van onze internationale organisatie, het Committee for A Workers’ International, samen in het Braziliaanse Sao Paulo voor de eerste Latijns-Amerikaanse vormingsweek van onze organisatie. Dat is een gevolg van onze bescheiden, maar resolute, groei op het continent. In Brazilië spelen we mee een rol in de linkse partij P-SOL. Daarnaast zijn we ook actief in Chili en sinds enkele jaren ook in Venezuela en Bolivia. Op de vormingsweek waren er ook vertegenwoordigers van buiten Latijns-Amerika. LSP-lid Jonas Van Vossole was er eveneens aanwezig. Op Socialisme 2008 zal hij verslag uitbrengen. www.socialistworld.net

Revolutie

Arbeidersdemocratie

Ik kwam al op voor gelijkheid vooraleer ik bij Internationaal Verzet (IV) en LSP aansloot, maar had nog niemand gevonden die zich bij mijn socialistische ideeën aangesproken voelde. Ik ben lid geworden vanwege de toestand in vele landen, de mensen die er uitgebuit en mishandeld worden. Hier moest iets aan gedaan worden, dus waarom zou ik niet een actieve rol gaan spelen? Als we een alternatief willen bieden, moeten we er iets voor doen. Zelf ben ik vaak ongelijk behandeld vanwege mijn Nederlandse nationaliteit. Ik word wel eens lastig gevallen door mannen omwille van mijn uiterlijk. Om te vechten tegen de ideeën die door dit systeem worden verspreid, moeten we een alternatief aanbieden. Dan zal het duidelijk worden dat het belachelijk is om iemand van een ander land als vreemdeling te beschouwen of de vrouw als lustobject en brave huisvrouw. LSP biedt me de mogelijkheid om voor verandering op te komen en samen te werken in onze strijd voor iets beter. Barbara (Gent)

respecteren, zonder in de val te trappen van diegenen die de arbeiders door communautair opbod willen verzwakken (cfr. splitsing sociale zekerheid). Ze zou moeten ageren voor de nationalisatie van de sleutelsectoren van de economie onder rechtstreekse arbeiderscontrole. Dit programma is enkel uitvoerbaar indien de arbeidersbeweging de macht uit handen neemt van de kleine minderheid van kapitalisten. De heersende klasse zal haar privileges echter niet zomaar afstaan. Het breken van de kapitalistische staat zal een revolutie vereisen. Daarom bouwen wij aan een revolutionaire marxistische partij.

WAAROM IK LID WERD

s t r i j d f o n d s c o n t a c t

Strijdfonds januari- maart

Op het ogenblik van het afwerken van dit nummer van Socialistisch Links hebben we nog niet uit alle regio’s een gedetailleerd verslag gekregen van de financiële steun die werd opgehaald. Wel is het duidelijk dat er heel wat plannen zijn om in de betogingen van maart en de vele activiteiten die in deze maand gepland zijn ook de nodige financiële steun op te halen die ons in staat moet stellen om onze werking verder uit te bouwen. Brussel-Waals Brab. 1.622 € Vl. Brab. - Limburg: 451 € Vlaanderen: 749 € Luik-Luxemburg: 250 € Henegouwen: 28 € Antwerpen: 58 € Nationaal: 172 €

83% 31% 30% 22% 5% 3% 19%

TOTAAL: 3.332,56 €

32%

Contactadressen:

Nationaal: PB131, 1080 Molenbeek-Sainctelette Tel/fax: 02:345 61 81. E-mail: [email protected] Aalst: [email protected], 0477/38 73 26; Antwerpen: [email protected], 0472/87 05 88; Brugge: [email protected], 0494/82 53 58, Brussel: [email protected], 0494/08.91.35; Gent: 09/232.13.94, gent@ lsp-mas.be; Hasselt: [email protected]; Keerbergen: keerbergen@lsp-mas. be; La Louvière; Leuven: [email protected], 0494/70.30.73; Lokeren; Luik: [email protected], 0485/05 86 39; Mechelen: [email protected], 0476/38 09 17; Mons: [email protected], 0477/75 21 49; Oostende: [email protected]; Sint-Niklaas: [email protected]; Turnhout: turnhout@lsp-mas. be, 0485/47.46.28; Verviers: [email protected]; Waver: wavre@lsp-mas.

Socialistisch Links

10 anti-fascisme


Zaterdag 5 april, 15u30-18u: De extreemrechtse dreiging in Franstalig België. Met Karim Brikci (Résistance Internationale), Georges Robert (Front Anti-Fasciste, Luik) en Geert Cool (Blokbuster)


Strijden tegen fascisme,

betekent opkomen voor een socialistisch alternatief

Fascisme: een schimmel op een ziek systeem door

Jeroen Demuynck

D

it jaar is het net 75 jaar geleden dat Adolf Hitler aan de macht kwam in Duitsland en nog steeds woedt de anti-fascistische strijd in alle hevigheid. Een waslijst van organisaties zijn actief rond het thema maar al te vaak hebben die geen duidelijke analyse van wat fascisme nu is. Nochtans moet men zijn vijand kennen om hem efficiënt te kunnen bestrijden. Wat is fascisme?

De omschrijving die burgerlijke theoretici geven voor fascisme is vaak erg vaag. Zo durft men wel eens spreken over fascisme in termen als “een ideologie die een totalitaire staat wil” of “een staatsvorm waarin het individu niet tot zijn recht komt”. Doorgaans vestigt men vooral de aandacht op fascisme als racistische en reactionaire ideologie. Dit is ongetwijfeld correct, maar lang niet elk reactionair of racistisch regime is fascistisch . Een onnauwkeurige definiëring resulteert vaak in een kwistig gebruik van de term, en, daaraan gekoppeld, een foute tactiek om fascisme ook in de praktijk te bestrijden. Om een correcte inschatting te maken van wat fascisme precies is, moeten we de achtergrond

Antwerpen: protestactie tegen erkenning NSV door

J a r m o V a n R e g e m o rt e r

Begin dit academiejaar werd de NSV ( Nationalistische St udentenvereniging), een extreem-rechtse, racistische vereniging die ook banden heeft met het

waartegen het ontstaan is van nader betrokken waren (vooral de middenbij bekijken. klasse en de allerarmsten), kon de De eerste fascistische groep werd fascistische beweging groeien. De opgericht door door Benito Mussolini, fascistische stoottroepen werden gede ‘Fascio di Combattimento’ (bun- bruikt om de arbeidersbeweging fydeling van strijders), direct na WOI. siek te breken. In Italië werden tussen Na de oorlog deed zich in Italië een december ’21 en november ’22 meer periode van sterke klassenstrijd voor dan 3000 socialisten vermoord door die het Italiaanse kapitalisme op zijn de fascistische zwarthemden. grondvesten deed daveren. In 1919 en In Duitsland zagen we een verge1920 waren er respectievelijk 1.663 lijkbaar scenario met een prerevolutien 1.881 stakingen in Italië. Deze onaire situatie die door de leiding van beweging had de kracht om, in na- de arbeidersbeweging, hier vooral de volging van de jonge Sovjetunie, stalinistische communistische partij, een einde te maken aan de uitbui- onbenut was gebleven en een burgerij ting onder het kapitalisme. Ze kon die beroep doet op de nazi’s als laatechter niet rekenen op een bewuste ste redmiddel om het kapitalisme in en consequente leiding. De socialis- stand te houden en de arbeidersbetische partij (PSI) was bang om de weging fysiek te breken. beweging tot haar conclusies te laten In woorden beweert het fascisme komen en wou de beweging “laten dat het “anti-kapitalistisch” is, maar landen”. Mussolini zelf zou achteraf in de praktijk dient ze de belangen over de rol van de PSI zeggen dat ze van de heersende klasse. Hun ecogeen gebruik gemaakt had van “een nomische basis is het solidarisme. unieke revolutionaire situatie”. Het solidarisme stelt dat de enige Het is op dit falen van de leiding breuklijn deze is tussen verschilvan de arbeidersbeweging dat de fas- lende “volkeren” en dat er dus geen cisten konden bouwen. Met de daver verschillende belangen zijn tussen op het lijf (omwille van het potentieel werkenden en kapitalisten binnen dat van de beweging in 1919-1920) be- “volk”. Vakbonden, stakingen, andere gon het Italiaanse patronaat zich te acties, collectief loonsoverleg,… zijn organiseren tegen de arbeidersklas- dus allemaal verboden. Dit resulteert se. Hier konden de fascistische stoot- in een corporatistisch systeem waartroepen van Mussolini hun rol spelen. in arbeiders en kapitalisten “samen, Door het enorme verlies aan geloof in consensus” de economie sturen in een alternatief, vooral onder die in het belang van het “volk”. In de lagen in de samenleving die uitke- praktijk betekent dit dat de arbeiken naar een antwoord van de arbeiders helemaal niets te zeggen hebben. dersbeweging, maar die zelf minder De werkenden worden verplicht zich Vlaams Belang, Voorpost, VJW, etc. opgenomen in het Politiek Filosofisch Konvent in Antwerpen, wat concreet betekent dat ze als erkende studentenvereniging kunnen functioneren op de Universiteit Antwerpen. De Actief Linkse Studenten hebben er alles aan gedaan om dit tegen te houden, temeer omdat op dat moment bijvoorbeeld een proces liep tegen 5 NSV’ers die een populair studentencafé aan diggelen

sloegen. Toen we merkten dat we op geen enkele studentenorganisatie konden rekenen om de NSV uit te sluiten, begonnen we een petitie. Ondertussen haalden we iets meer dan 1000 handtekeningen op met deze petitie. Daarom beslisten we om ze op de PFK-vergadering van vrijdag 15 februari te overhandigen, en dit te koppelen aan een anti-fascistische actie. Een kleine, maar dynamische groep linkse studenten blies appèl voor het café waar de vergadering plaatsvond. We scandeerden enkele antifascistische slogans vanachter onze spandoeken, die de strijd tegen fascisme koppelden aan de strijd voor een linkse oppositie tegen het liberale beleid.

Actie tegen bezoek Le Pen door

Actie tegen Lep Pen op 30 januari

J u l i e n E n gl e b e r t

Op woensdag 30 januari, exact 75 jaar na de aanstelling van Adolf Hitler als kanselier in Duitsland, bezocht de Franse extreem-rechtse leider Jean-Marie Le Pen zijn Belgische volgelingen voor een

neer te leggen bij elke beslissing in “belang van het volk”, of preciezer, in het belang van de winsten van het patronaat. Wat is het gevaar vandaag?

Vandaag is de agenda van het patronaat anders. Een nederlaag van de omvang van de jaren ’20 heeft de arbeidersklasse niet geleden. Veeleer dan stoottropen heeft het patronaat vandaag nood aan een harde, neoliberale politiek. Het is tegen deze achtergrond dat we wat wij neofascisme noemen, moeten zien. Fascisten beschikken vandaag niet over de sociale basis om met geweld de arbeidersbeweging te breken. Het klassieke fascisme baseerde zich op het ongenoegen van de middenklasse (kleine zelfstandigen, boeren,...) die vandaag een veel beperkter maatschapplijk gewicht hebben. Bij gebrek aan een actieve sociale basis richten de neo-fascisten zich op populisme en electoralisme. Dit zien we heel duidelijk bij het VB dat een patronale, neoliberale agenda verdedigt en die vooral veld kan winnen door het ongenoegen dat er is onder brede lagen van de bevolking over de ontmoeting in de zalen van het Europees Parlement. Bij deze gelegenheid hielden we een actie met Blokbuster en Internationaal Verzet. Zo’n 70 jongeren namen deel aan deze actie. De volgende dag verscheen in de

asociale politiek van de traditionele partijen. Zoals het falen van de leiding van de arbeidersbeweging in de jaren ’20 en ’30 van de vorige eeuw de ruimte schiep voor het fascisme, zo is de afwezigheid van een brede partij die de belangen van de werkenden en hun gezinnen verdedigt (wat wij een arbeiderspartij noemen) de aanleiding voor het electoraal succes van de neofascisten. Het kapitalisme en haar steeds terugkerende crisissen met bijhorende armoede vormt de basis waarop fascisten kunnen teren. Een anti-fascistische strijd kan enkel succesvol zijn als vanuit de arbeidersbeweging een alternatief naar voor wordt gebracht op het neoliberale kapitalistische systeem. www.blokbuster.be

krant Le Soir een volledige pagina over het bezoek van Le Pen, zonder één woord over de tegenactie. Of alleszins geen enkel woord van een journalist zelf, er werd enkel verwezen naar Le Pen die uithaalde naar onze actie.

KORT: Blood&Honour houdt het voor bekeken in Vlaanderen

B

ij de concurrerende – maar intussen ook niet meer functionerende – groep Combat 18 werden ze omschreven als “biernazi’s”. De jongens en meisjes van Blood&Honour Vlaanderen lieten weten dat alle activiteiten tijdelijk opgeschort worden. De interne crisis kwam tot uitbarsten. Jammer genoeg betekent dit niet dat het neo-nazistisch gevaar is geweken. De voorbije periode lag Blood&Honour steeds meer onder vuur. Het bleef een marginale groep van neo-nazi skinheads met een vrij grote turn-over. De nadruk lag op het organiseren van optredens en het drinken van bier. In Duitsland kwam Blood&Honour in de problemen toen bleek dat een leidinggevend lid reeds enige tijd samenwerkte met de politie. Samen met een repressievere aanpak zorgde dat voor een gedeeltelijke drooglegging van de groep. Dat neemt op zich het gevaar natuurlijk niet weg. Het racistisch geweld in Duitsland blijft bijvoorbeeld toenemen. Een verbod op groepen als Blood&Honour maakt het hen moeilijker om zich te organiseren, maar neemt de voedingsbodem voor het ontstaan van kleine groepen totaal van de maatschappij vervreemde nazi-jongeren niet weg. Om te strijden tegen neo-nazi’s mogen we ons niet beperken tot juridische mogelijkheden. Het zal enkel door mobilisatie zijn dat we hen kunnen stoppen. Bovendien moet die mobilisatie gekoppeld worden aan een programma van maatschappijverandering.

Zondag 6 april, 14u30-16u30: Na Kyoto komt er een Europees plan tegen klimaatverandering. Is dit een stap vooruit? Hoe realistisch is de afbouw van kernenergie onder het kapitalisme? Hoe zou een socialistische energiepolitiek er kunnen uitzien? Met Kristof Bruyland, voorheen actief in Agalev en Boris Malarme, verantwoordelijke Internationaal Verzet


Socialistisch Links www.socialisme.be maart 2008

internationaal

11

Niet in Afghanistan, niet in Tsjaad

Geen Belgische participatie aan imperialistische oorlogen! door

O

Emiel Nachtegael

ns land heeft amper een ‘regering’, maar ze slaat alvast de oorlogstrommels aan. Als het van onze kersverse minister van Defensie (sic) Pieter De Crem af hangt, zullen Belgische troepen in gevechtssituaties ingezet worden in Afghanistan en wordt ook deelgenomen aan de Franse operatie om de Tsjaadse dictator Idriss Déby te ondersteunen. Tegelijk worden vredesuitstappen van scholen naar vroegere concentratiekampen niet meer ondersteund. Het credo van Caesar, “als je vrede wil, bereid je voor op oorlog”, lijkt op maat geschreven van De Crem. Maar net als de meer glorierijkere Romeinse veldheer, is dit maar een dekmantel. Zowel minister De Gucht als Pieter De Crem (CD&V) maakten duidelijk dat er van een snelle exit in Afghanistan geen sprake zal zijn. “Je bent daar voor de lange termijn.” Ons land trekt dus ten oorlog. Maar waarom? De Amerikaans-Britse militaire agressie in de regio werd niet ingefluisterd door een vredesgodin, maar door militair prestige (Afghanistan) en olie (Irak). Wat heeft België daar te zoeken? De Amerikaanse oorlogsmachine heeft zich vastgereden en is “overstretched”. Ze heeft te weinig militaire reserves om alle brandhaarden tergelijkertijd te blussen. Daarom draaide Bush zijn kar en deed beroep op zijn “bondgenoten” om het Amerikaans leger bij te staan in de “democratisering” van het MiddenOosten

Democratie?

In Afghanistan dreef de militaire inval het fundamentalistisch schrikbewind van de Taliban (een vroegere bondgenoot van de VS) van de macht. Het regime dat daarna aan de macht kwam, steunde, zoals in Irak, niet op de massa’s armen en werkenden, maar op de stamhoofden en andere delen van de heersende klasse. Het verwondert dan ook niet dat de gewone bevolking vandaag geconfronteerd wordt met grote werkloosheid, corruptie, onveiligheid en armoede. In Afghanistan, een van de armste landen ter wereld, is de grootste bron van inkomsten de papaverteelt. In verschillende streken van Afghanistan én Irak, is het islamitisch recht terug in voege, waarvan een conservatieve interpretatie nefaste gevolgen heeft voor vrouwen, jongeren en werkenden. In Afghanistan dreigt de Taliban zelfs terug de macht te grijpen. De anti-oorlogsbeweging

De protesten tegen de oorlog, wereldwijd en ook in de VS, waren massaal, zeker met de dreiging van een oorlog tegen Irak. Ook in ons land. Het leek hier geen kwestie, gezien de toenmalige regering geen steun gaf aan Bush’ oorlogsplannen. Maar dat was enkel voor Irak-oorlog, en dan nog omdat het Frans imperialisme, grote zuster van de Belgische burgerij, er niet dezelfde belangen had als het Amerikaans imperialisme. Maar ook omtrent de interventie in Afghanistan mogen we ons niet la-

ten vangen. Vandaag stellen Groen! en de SP.a zich op als vredesduiven, maar doen ze ons zo vergeten dat tijdens hun regeerperiode groen licht werd gegeven voor de (overgens zeer geheime) Amerikaanse militaire transporten door ons land. Bovendien keurde de SP.a het sturen van F-16s naar Afghanistan wel goed, toen ze niet in de oppositie zaten. De anti-oorlogsbeweging is niet gebaat met de schijnheilige steun van deze partijen, net zoals ze in de VS niet kan rekenen op figuren als Obama, die teert op een anti-oorlogssentiment, maar bij de cruciale stemming in de Senaat gewoon afwezig was. Zowel in de VS als in Europa, kan de anti-oorlogsbeweging enkel op haar eigen krachten rekenen. De anti-oorlogsbeweging is vandaag verzwakt, zeker in Europa, omdat ze er niet in slaagde de oorlogsplannen tegen te houden. Om Bush en co tegen te houden, zal er meer nodig zijn dan enkel betogen, hoe massaal dit ook gebeurde. In Europa en de VS moeten de anti-oorlogsactivisten mee helpen aan de uitbouw van nieuwe massale arbeiderspartijen, om zich te bevrijden van de grip van de traditionele partijen, zoals de Democraten in de VS en de groenen en sociaal-democraten in Europa. Ook in het Midden-Oosten is deze taak niet onbelangrijk. Kapitalisme brengt oorlog voort

Anderzijds is de uitbouw van revolutionaire partijen wereldwijd ook nodig, om werkelijk komaf te ma-

5 jaar oorlog in Irak - de resultaten ■ 1.220.580 Iraakse burgerslachtoffers. Zowat één op de twee gezinnen in Bagdad heeft een familielid verloren ■ 3.900 Amerikaanse en 170 Britse soldaten kwamen om ■ 1,2 triljoen dollar: dat is het bedrag van de wereldwijde uitgaven voor defensie in 2007 ■ In Bagdad is er gemiddeld slechts 8 uur per dag elektriciteit. Slechts een derde van de stad heeft toegang tot stromend water ■ De levensverwachting in Afghanistan is gedaald tot 46 jaar. ken met de armoede, werkloosheid, onveiligheid en oorlogsroes die het kapitalisme ons overal brengt. Na Afghanistan en Irak dreigt al een nieuwe internationale brandhaard in Afrika, waarbij ons land troepen zou leveren aan een door Frankrijk geleide “vredesmissie” die de dictator Déby in Tsjaad aan de macht moet houden.

Wij verzetten ons tegen deze imperialistische interventies en oorlogen. Om hieraan een einde maken, moeten we de (bodem- en andere) rijkdommen ter beschikking stellen in het belang van de behoeften van de wereldbevolking. Enkel zo kunnen de echte beweegredenen van oorlog bij de heersende elite en de voedingsbodem van haat en terrorisme weggenomen worden.

Milieu: Naar een groene Europese Unie? Nicolas Croes

Barosso, de voorzitter van de Europese Commissie, verklaarde in 2007 aan de Financial Times Deutschland: “De VS beroept zich sterk op de marktmechanismen in

de strijd tegen klimaatveranderingen en ze hebben gelijk. Maar die marktmechanismen werken enkel als er bindende doelstellingen worden voorop gesteld.” Dat was de logica achter het recente actieplan van de

Europese Commissie tegenover de globale opwarming. Het Europese plan omvat vier centrale doelstellingen tegen 2020: een vermindering van de uitstoot van broeikasgassen met 20% tegenover 1990, het verhogen van het belang van hernieuwbare energie in de totale energieproductie met 20%, 10% van het transport gebruik laten maken van “duurzame biobrandstoffen” en tenslotte het realiseren van een energiebesparing van 20%. Daarbij moet opgemerkt worden dat wetenschappers eerder stelden dat er een vermindering van de uitstoot van broeikasgassen met 80% nodig is in de geïndustrialiseerde landen om de opwarming van de aarde te beperken tot 2 graden. En dan spreken we nog niet over de uitstoot in landen als China of India. Geen enkele vorige doelstelling inzake verminderingen van uitstoot werd effectief gerealiseerd. Verder moet worden opgemerkt dat de productie van biobrandstoffen een nefaste invloed heeft op

ontbossing en prijsstijgingen voor voedsel. Bovendien wordt de invloed van biobrandstoffen op de totale uitstoot van broeikasgassen betwist. Inzake het gebruik van hernieuwbare energie wordt het voor EU-lidstaten mogelijk om “certificaten” van andere landen te kopen als ze zelf de doelstellingen niet behalen. De kosten voor deze maatregelen worden door Barroso op 60 miljard euro per jaar geschat. Indien er niets gebeurt, zouden die kosten nog hoger liggen. Ondanks het feit dat de maatregelen onvoldoende zijn, werden ze toch reeds verworpen door het patronaat. De grote bedrijven doen er alles aan om de druk op de Europese Commissie op te voeren. “De nieuwe doelstellingen zullen de Europese concurrentiepositie verzwakken zonder dat ze een echt effect zullen hebben op de bescherming van het milieu”, aldus de Europese federatie van chemiepatroons. De grote aandeelhouders en patroons moeten zich nochtans niet te-

veel zorgen maken. De EU wil vooral minder afhankelijk worden van de dure olie en gas van grote buitenlandse energieleveranciers. Anderzijds maakt de reactie van het patronaat duidelijk dat enkel de concurrentiepositie en de winsten tellen. Dat zal zeker in een periode van economische crisis een negatieve invloed hebben voor het milieu. De klimaatveranderingen zijn slechts een symptoom van de kanker die onze planeet verwoest. De vervuiling van de oceanen (waarvan nog slechts 4% intact is), de geleidelijke maar steeds verdergaande vervuiling van de voedselketen,... geven evenzeer aan hoe ziek deze planeet is. De reden hiervoor is het actuele productieproces waarin enkel de winsten tellen. Kleine aanpassingen zullen niet volstaan, we moeten het kapitalisme vervangen door een ander systeem: een socialistisch alternatief. socialisme.be /lsp/ecologie

Socialistisch Links maandblad van de Linkse Socialistische Partij www.socialisme.be

nummer

strijd



272 

solidariteit



VERZET tegen extreem-rechts

2008

1€

socialisme

steunprijs:

maart

Neem een abonnement

B en

je de propaganda van de

traditionele media beu?

Wil

je

wel eens een andere visie lezen?

Neem

dan een abonnement op dit

12 euro op 001-3907596-27.

blad en stort

2€

vrouwenonderdrukking oorlog en kapitalisme

socialisme

Zet terug op de sporen ! door

Benoit Douchy

De crisis die eigen is aan het kapitalisme wordt voor velen steeds duidelijker. Op de hele wereld leidden prijsstijgingen tot groeiend protest en ook in België spreekt men van een stakingsgolf. In België werd het duidelijk dat strijd loont. Strijd voor het behoud van sociale verworvenheden blijft een permanente, aangezien de politici het vandaag allen over één ding eens zijn, namelijk het neoliberaal beleid. Diensten worden afgebouwd om in een latere fase te privatiseren, het onderwijs wordt gerationaliseerd, sociale zekerheid wordt steeds minder een zekerheid en verliest ook haar sociale karakter. Het is op deze basis dat extreemrechts in het verleden is kunnen groeien in de uitdrukking van het Vlaams Belang. Met de effecten die een recessie in België zou hebben, wordt het potentieel voor neo-fascisme en rechts populisme mogelijk nog groter. Het

blijft nodig om anti-fascistische acties en dis- tionale spanningen en uitzichtloze oorlogen. cussies aan te gaan! Als het van onze regering afhangt, zullen ook De af bouw van diensten treft vooral de Belgische troepen daar een actievere rol in spezwakste lagen: werklozen, armen,... Nu reeds len, onder meer in Afghanistan en Tsjaad. is 15% van de bevolking arm, onder gepensioneerden of alleenstaande moeders ligt dat perTegenover de politiek van verdeel-en-heers, centage nog een pak is er nood aan eengemaakhoger. In plaats van te strijd van alle werkenden, collectieve openbajongeren, migranten, vrouOm ons lot te verbeteren, re diensten ligt de wen,... voor een verbetering moeten we ons baseren nadruk steeds meer van onze levensstandaard. op de principes van strijd, op individuele “verOm ons lot te verbeteren, solidariteit en socialisme. antwoordelijkheid”. moeten we ons baseren op Vooral vrouwen zijn de principes van strijd, sodaar mee het slachtlidariteit en socialisme. Die offer van en zien het solidariteit is echter maar zo huishoudelijk werk toenemen. De vrouwen- sterk als de verdediging van en door de zwakste strijd is dus verre van gestreden! schakels: de meest onderdrukte lagen. Het huidige systeem leidt tot steeds meer Niet reageren op de verdeeldheid die gezaaid tegenstellingen, zowel tussen arm en rijk als wordt door het kapitalisme, zal enkel de heertussen verschillende nationale mogendheden. sende retoriek bevestigen. Daarom voeren we Het resultaat is een toename van de interna- actief campagne voor de anti-NSV betoging in

Gent op 6 maart (zie ook pagina 10) en de nationale betoging tegen vrouwenonderdrukking op 8 maart (zie ook pagina’s 6-7). Deze concrete acties willen we koppelen aan een discussie over een politiek instrument in de vorm van een arbeiderspartij die iedereen verenigt die wil ingaan tegen het neoliberalisme. De “ruk naar links” in Duitsland toont het potentieel hiervoor aan. (zie ook pagina 2) Op het debat en discussieweekend Socialisme 2008 willen we in discussie gaan met arbeiders en jongeren die zich actief verzetten tegen het neoliberalisme. We willen er de discussie voeren over hoe we ons kunnen organiseren tegen het neoliberalisme en hoe we kunnen bouwen aan een socialistisch alternatief. Tegen de golf van het neoliberalisme moeten we het socialisme terug op de sporen zetten! Socialisme 2008 vormt daar een goede aanzet voor. (zie ook pagina 9)

5-6 april: socialisme 2008 Debat & discussie weekend van de LSP Wil je meer info? Aarzel niet om ons te contacteren Linkse Socialistische Partij Pb 131, 1080 Molenbeek Sainctelette tel/fax: 02/345.61.81. Redactie: 02/410 44 81 http://www.socialisme.be Committee for a Workers’ International http://www.socialistworld.net

Sluit aan bij LSP/MAS dit strookje opsturen naar PB 131, 1080 Molenbeek Sainctelette

Naam: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Adres: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................... Tel / E-mail: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Steun LSP:

stort op

O Wil lid worden van de LSP O Wil meer info (een discussie)

O Wil uitgenodigd worden voor LSP-activiteiten in mijn buurt O wil een abonnement op Socialistisch Links O gewoon abonnement: 12 Euro /12 nummers O steunabonnement: 25 Euro/ 12 nummers Stort op rekeningnummer 001-3907596-27 van Socialist Press

001-2260393-78

meer koopkracht Meer loon!

Recommend Documents