NOS MAAKT AFSPRAKEN MET FOX BEKEND Tijdens de NOS Jaarpresentatie heeft directeur Jan de Jong bekendgemaakt welke afspraken er zijn met FOX over de eredivisie. Naar die afspraken loopt momenteel een onderzoek door het Commissariaat voor de Media. Dat gebeurt op verzoek van SBS, dat vergeefs naar de eredivisierechten dong.
Algemeen directeur Jan de Jong met presentator Herman van der Zandt tijdens de NOS Jaarpresentatie
“Er circuleren allerlei wilde verhalen over geheimzinnige deals met FOX, maar die zijn er niet”, aldus De Jong. Om aan de speculaties een eind te maken en omdat de NOS als publieke omroep zo veel mogelijk openheid wil, maakte de NOS-directeur de drie afspraken bekend: NOS en FOX mogen tegen betaling gebruikmaken van elkaars archief; de NOS mag tegen een marktconforme vergoeding FOX-analisten, zoals Kees Jansma en Jan van Halst, uitnodigen voor Studio Voetbal – alleen als zij van toegevoegde waarde zijn voor het programma; op zondagmiddag wordt aandacht besteed aan de al gespeelde wedstrijden en, als dat journalistiek relevant is, vooruitgeblikt op een dat weekend nog te spelen wedstrijd. “Meer is er niet,” zei De Jong, “maar als het Commissariaat voor de Media vindt dat de afspraken niet door de beugel kunnen, dan passen we ze aan”. VVD-Kamerlid Elias zei eerder dat de NOS 70 miljoen euro heeft betaald voor het eredivisie-contract. Daarover zei De Jong dat dat het werkelijke bedrag zeer dicht nadert. Hij zei erbij dat het bedrag dat de afgelopen twaalf tot vijftien jaar is betaald ongeveer gelijk is gebleven en nog altijd zo’n 40 procent lager ligt dan Talpa ooit betaalde. “We zijn dus niet marktverstorend bezig”, aldus de NOSdirecteur.
Dromen voor 2015 Door presentator Herman van der Zandt gevraagd naar zijn dromen voor 2015 zei De Jong dat hij hoopte dat een lang gekoesterde wens van de NOS komend jaar eindelijk in vervulling gaat: samen met de regionale omroepen komen tot een soort nationale nieuwszender. “Zo’n samenwerking bundelt alle journalistieke krachten, we zitten dan tot in de haarvaten van de samenleving, we kunnen nog efficiënter omgaan met publieke middelen en we kunnen bij groot nieuws sneller en beter de zender op”.
DE CIJFERS VAN 2014 Tijdens de Jaarpresentatie werd de vraag gesteld: maakt de NOS haar missie waar? Is, met andere woorden, de NOS de primaire informatiebron op het gebied van nieuws, sport en evenementen voor alle maatschappelijke geledingen via alle beschikbare media?
Records Het antwoord daarop luidt bevestigend. 2014 was een jaar van records: zo zaten niet eerder zo veel mensen voor de buis als op 9 juli, tijdens de halve finale van het WK voetbal in Brazilië. OranjeArgentinië was met 12,4 miljoen kijkers de meest bekeken televisie-uitzending ooit. Zelfs de WKfinale van vier jaar geleden in Zuid-Afrika – waar Oranje nota bene in stond – trok niet zo veel kijkers. Dan internet: livestreams zijn de afgelopen jaren normaal geworden. Toch stonden we wel te kijken van het aantal mensen dat tijdens de Olympische Winterspelen via NOS.nl de ritten van Sven Kramer zag: tot soms wel 300.000 tegelijkertijd. Onze speciale Winterspelen-site trok geregeld meer dan een miljoen bezoekers per dag en in totaal kwamen er 6,1 miljoen unieke bezoekers op af. Dat record blijft wel even staan, dachten wij. Nog geen half jaar later was het al aan diggelen: onze speciale WK voetbal-site trok bij elkaar 10,8 miljoen unieke bezoekers. En als we kijken naar mobiel: de NOS Fifa WK-app werd bijna een miljoen keer gedownload. Niet alleen de grote sportevenementen deden het buitengewoon goed. Ook de gewone sportuitzendingen trokken meer kijkers dan ooit. NOS Studio Sport Eredivisie: op zaterdagavond soms twee miljoen kijkers en op zondagavond, ‘met het bord op schoot’, geregeld ruim drie miljoen. Scoort de NOS zo goed alleen dankzij sport? Nee. De Nationale Dodenherdenking trok de afgelopen twee jaar meer dan vijf miljoen kijkers. Daarmee is het een verbindend programma bij uitstek. Verder trekt het NOS Journaal van 20.00 uur geregeld ruim een derde van het totaal aantal kijkers. Toch bijzonder in een tijd waarin het zogeheten lineaire kijken al vele malen dood is verklaard en waarin al talloze keren is gezegd dat de toekomst aan on demand is. Kennelijk is voor heel veel mensen het NOS Journaal van 20.00 uur nog steeds een ankermoment in hun avond en voorziet het nog steeds in hun nieuwsbehoefte. Vooral dankzij het Achtuurjournaal zendt de NOS acht op de tien dagen het meest bekeken televisieprogramma uit. De hoogste score in tien jaar. En daarmee is de NOS de meest bekeken omroep van Nederland.
De mensen achter de cijfers Terug naar de missie: we slagen er dus in om de primaire nieuwsbron van Nederland te zijn. Bereiken wij ook “alle maatschappelijke geledingen”? Anders gezegd: bereiken we jong én oud, hoog- én laagopgeleid? Bij grote sportevenementen zeker: dan komt ons publiek qua leeftijd, geslacht, opleiding, regio en sociale klasse vrijwel naadloos overeen met de Nederlandse bevolking. Maar: dat geldt ook voor de Dodenherdenking. En voor het NOS Journaal van 20.00 uur. Niet alleen keken er dit jaar meer mensen naar dan in de afgelopen jaren; er is geen ander nieuwsprogramma dat zo veel verschillende sociale klassen, regio’s en opleidingsniveaus bereikt. Dat zeggen wij niet alleen: ook het Sociaal en Cultureel Planbureau zegt dat. Dat bracht onlangs een rapport uit, ‘Gescheiden werelden’, over de kloof tussen hoog- en laagopgeleiden in Nederland. In dat rapport sprong het NOS Journaal eruit: het is door zowel hoog- als laagopgeleiden de meest gebruikte nieuwsrubriek. Volgens het SCP hebben we zelfs een verbindende rol in de samenleving.
Onderzoek wijst dus uit dat onze missie niet bestaat uit loze woorden. En dat het werk van al die ongeveer zeshonderd NOS’ers belangrijk is, en relevant.
JAAROVERZICHTEN NOS │NOC*NSF Sportgala Dinsdag 16 december, 20.30-22.15 uur, NPO 1 Hoe te kiezen voor een Sportman, Sportvrouw, Sportploeg, etcetera van het Jaar in een jaar waarin Nederlandse sporters een recordaantal titels binnenharkten? Dat wordt een harde dobber, maar het Sportgala, gepresenteerd door Dione de Graaff en Tom Egbers, is hoe dan ook een ode aan al die mooie sportprestaties van 2014. Met muzikale ondersteuning van onder anderen singer-songwriter Dotan en van Chef’Special.
NOS Oranje Jaaroverzicht 2014 Vrijdag 19 december, 20.30-21.15 uur, NPO 1 Aan de hand van de belevenissen van de drie hoofdpersonen koning Willem-Alexander, koningin Máxima en prinses Beatrix neemt Astrid Kersseboom de kijker mee door het jaar van de Oranjes. 2014 was het eerste hele regeringsjaar van koning Willem-Alexander, en daarin maakte hij – na de ramp met de MH17 – zijn symboolfunctie waar. Tegelijkertijd was er kritiek: op de kosten van de speedboot bij zijn Griekse vakantiewoning, bijvoorbeeld, en op de verbouwing van villa Eikenhorst. Koningin Máxima had haar handen vol: als moeder, maar ook als aanjager van het voor iedereen toegankelijk maken van financiële diensten in opdracht van de Verenigde Naties. De troonswisseling had – bijna een jaar na dato – in 2014 nog één staartje: in februari was in het Rotterdamse Ahoy de bedankbijeenkomst voor prinses Beatrix. En ze mag dan wel ‘gepensioneerd’ zijn, haar agenda is nog steeds gevuld.
NOS Jeugdjournaal Jaaroverzicht 2014 Zaterdag 27 december, 18.45-19.25 uur, NPO 3 De ramp met de MH17, de opmars van IS en het WK voetbal waren ook voor kinderen de grote nieuwsonderwerpen van 2014. Ze ontbreken dan ook niet in deze uitzending, die volgens presentator Joris Marseille een balans wordt tussen naar en blijer nieuws. Zo komen kinderen aan het woord die als gevolg van de ramp met de MH17 bekenden hebben verloren. Correspondent Lucas Waagmeester gaat zelfs speciaal naar de Turks-Syrische grens om kinderen te spreken die voor IS op de vlucht zijn geslagen. Verslaggever Tako Rietveld heeft Robin van Persie en Arjen Robben gestrikt om terug te blikken op het WK. Op Van Persies ‘snoekduik’, op de onderlinge sfeer en op nog veel meer. Speciaal voor het NOS Jeugdjournaal Jaaroverzicht is onderzocht hoe kinderen het afgelopen nieuwsjaar hebben beleefd. Wat vonden zij het belangrijkste nieuws? Hoe komen ze aan nieuws? En vinden ze nieuws überhaupt wel belangrijk? De antwoorden zijn te zien in de uitzending.
Vanuit NOS Studio Brasil: Het beste Sportjaar ooit Zondag 28 december, 18.10-19.50 uur, NPO 1 2014 gaat de boeken in als het succesvolste Nederlandse sportjaar ooit. Niet eerder wonnen zó veel Nederlandse sporters een gouden medaille op de Olympische Spelen of bij wereldkampioenschappen. Maar vergeet ook de derde plaats bij het WK voetbal in Brazilië niet: Nederland stond
afgelopen zomer op z’n kop. En keek massaal naar NOS Studio Brasil. Naar de huiskamer met Henry Schut, Hugo Borst en hun gasten van binnen en buiten de voetbalwereld. Met de ontspannen rondbanjerende teckel Messi. Die zelfs fanmail ontving. Genoeg redenen dus om dit keer de traditionele sportjaarverslagen achterwege te laten en NOS Studio Brasil nog één keer leven in te blazen (in een winterse setting, dat wel) voor een terugblik op een uitzonderlijk sportjaar. De Belgische singer-songwriter Milow komt, de schaatstweeling Ronald en Michel Mulder spelen de ultieme spelletjesbattle, hoofdpersonen uit het sportnieuws komen langs en voetbaljournalist Henk Spaan geeft weer punten. Bovendien is er een exclusief eindejaarsinterview met Arjen Robben. En teckel Messi…? Die loopt nog één keer onbekommerd door de huiskamerstudio.
NOS Uit het Leven van 2014 Zondag 28 december, 22.20-23.25 uur, NPO 1 Voor het vijfde jaar op rij haalt Herman van der Zandt herinneringen op aan personen die het afgelopen jaar zijn overleden. Niet meer onder de noemer NOS Over de Doden, maar als NOS Uit het Leven van 2014. Eerder aansturend op een milde glimlach van weemoed dan op loodzware in memoriams. Van Shirley Temple tot Els Borst, van Alfredo di Stefano tot Jeen van den Berg en Robin Williams. Maar ook van mensen die nooit uit de schaduw zijn getreden, terwijl hun verdiensten of vindingen veel invloed hebben op ons leven. Kortom: een eerbetoon aan de nalatenschap en betekenis van de overledenen.
NOS Journaal Jaaroverzicht 2014 Maandag 29 december, 20.30-21.35 uur, NPO 1 Zelden in de recente geschiedenis hadden gebeurtenissen op het wereldtoneel zo’n directe impact hier in Nederland. De crisis in Oekraïne leek relatief ver weg, maar kwam door de ramp met de MH17 ineens heel dichtbij. En wanneer ook jonge Nederlanders afreizen naar het strijdtoneel in Syrië, is de IS-opmars daar en in Irak ineens een crisis om de hoek. Rik van de Westelaken zet deze en andere grote nieuwsgebeurtenissen op een rij. Daarbij horen ook positieve verhalen, zoals de gekte in Nederland tijdens de Olympische medailleregen in Sotsji en tijdens het WK voetbal in Brazilië, waar Nederland – tot veler verrassing – de derde plaats in de wacht sleepte, ten koste van Brazilië. Het NOS Journaal Jaaroverzicht 2014 komt uit de Werkspoorkathedraal in Utrecht, waar de nieuwsgebeurtenissen met behulp van virtual reality-technieken inzichtelijker dan ooit worden gemaakt.
OUD & NIEUW Nationaal Aftelmoment Woensdag 31 december, 23.50-24.10 uur, NPO 1 De vuurwerkshow op de Harbour Bridge in Sydney is iconisch, in Londen drommen mensenmassa’s bijeen bij het London Eye-reuzenrad, in Madrid is de klok op het Puerta del Sol de grote trekker en New York City telt af op Times Square… Elk land leeft op zijn eigen manier toe naar de overgang van het oude naar het nieuwe jaar. In Nederland zijn de ogen gericht op het nationale aftelmoment bij het Scheepvaartmuseum in Amsterdam. Namens de NOS doet Art Rooijakkers voor het eerst live verslag van het aftellen en het daaropvolgende vuurwerk. Bijzondere beelden zullen komen van de helikopter die boven de stad en als het ware dóór het vuurwerk zal vliegen.
NOS Nieuwsjaarsconcert Donderdag 1 januari, 11.15-13.50 uur, NPO 1 Tot verrassing van zelfs de NOS kondigde Joop van Zijl vorig jaar aan het eind van het Nieuwjaarsconcert aan dat hij er na dertig jaar mee ophield. Wie in zijn voetsporen wil treden, moet stevig in zijn schoenen staan. En dat doet… Edwin Rutten! Bij generaties bekend als Ome Willem, maar al zijn hele leven into the music. Onder zijn vele muzikale activiteiten: op NPO Radio 4 presenteert hij vier keer per week het programma Muziekwijzer en hij schrijft en vertelt verhalen bij klassieke muziek die wordt vertolkt door Nederlandse symphonieorkesten.
NOS Studio Sport Skispringen Garmisch Partenkirchen Donderdag 1 januari, 13.55-16.05 uur, NPO 1 Traditiegetrouw brengt de NOS de tweede wedstrijd uit het Vierschansentoernooi, die in het ZuidDuitse Garmisch Partenkirchen, rechtstreeks op televisie. De eerste sportuitzending van het jaar wordt van commentaar voorzien door Ayolt Kloosterboer.
VOORUITBLIK 2015 De Bevrijding / Einde Tweede Wereldoorlog De NOS staat in 2015, zeventig jaar na dato, uitgebreid stil bij het einde van de Tweede Wereldoorlog. Waar vijftig jaar na de bevrijding nog werd gedacht dat de belangstelling wel zou uitdoven, blijkt het tegendeel het geval (zoals ook blijkt uit de kijkcijfers van de Nationale Dodenherdenking). Na al die tijd zijn de taboes eraf en is er ook aandacht voor de schaduwkanten, naar het soms kleine verschil tussen ‘goed’ kiezen en ‘fout’ kiezen. Meer archiefmateriaal komt beschikbaar en andermaal blijkt de Tweede Wereldoorlog een continue bron van leerzame verhalen. Zo is er op 30 januari een uitzending (presentatie: Herman van der Zandt) over de Hongerwinter, met 20.000 doden een enorme ramp, maar een zonder gezicht. Op 5 mei wordt voor het eerst via een ‘reconstructie’ (presentatie: Rob Trip) de bevrijding in beeld gebracht. De bevrijding bestond niet alleen maar uit feestende massa’s: zo’n 130.000 ‘foute’ Nederlanders zouden worden gearresteerd, de zogeheten moffenhoeren werden kaalgeknipt, op de Dam in Amsterdam vond nog na de bevrijding een dodelijke schietpartij plaats en naar schatting 7.000 kinderen zouden geboren worden uit relaties met de Canadese bevrijders. Met een schakelprogramma over deze verhalen komt de bevrijding dichterbij dan ooit. Verder wordt onder meer op 27 januari de bevrijding van het nazi-vernietigingskamp Auschwitz herdacht (presentatie: Rob Trip) en later in het jaar (op respectievelijk 12 en 19 april) de bevrijding van de kampen Westerbork (presentatie: Rob Trip) en Amersfoort (presentatie: Herman van der Zandt).
