&meer. Groen is... Leeuwarden. dé nieuwe naam van AOC Friesland VMBO-groen is onderdeel van. Groene economie

Groen is... Dier & Welzijn Groene economie

dé nieuwe naam van AOC Friesland Groene techniek Bloem & Design

&meer Groen & Recreatie

Plant & Productie

Voeding & Gezondheid

Bloem & Design

Groene economie

Groene techniek

2012 - 2013

Leeuw

arden

Dier & Welzijn

VMBO-groen is onderdeel van

Inhoudsopgave Algemeen 1. De school: organisatie 3 1.1 Richting van de school 3 1.2 College van Bestuur 3 1.3 School Advies Raad (SAR) 3 1.4 Klankbordgroep 3 1.5 Schoolleiding 4 1.6 Ondernemingsraad (OR), Ouder- 4 raad (OUR) en Deelnemersraad (DR) 1.7 Leerling-participatie 4 1.8 Leerlingenstatuut en klachtenregeling 4 1.9 Taalcode Fries 4 1.10 Gegevens 4 2. De school: onderwijs 5 2.1 Pedagogische visie AOC Friesland 5 2.2 Aanname en toelating 5 2.3 Regionale Verwijzings Commissie (RVC) 5 2.4 Uitgangspunten VMBO-groen 5 2.5 Sociale integratie en burgerschap 5 2.6 Verkeerseducatie 6 2.7 LWOO, onderbouw en bovenbouw 6 2.8 LeerlingGebonden Financiering (LGF) 8 2.9 Permanente Commissie 8 Leerlingenzorg (PCL) 2.10 Regionaal zorgbudget 8 3. Externe contacten 10 4. Kwalitatief goed onderwijs 11

Beste leerling, In deze schoolgids vind je informatie over onze school. Dit is het eerste schooljaar dat deze gids digitaal is. Die informatie is voor jou en voor je ouder(s)/verzorger(s). In het eerste deel staat algemene informatie over school en organisatie, in het tweede deel vind je informatie over de dagelijkse gang van zaken, de lessen en de hulp die we je op school kunnen bieden. In het derde deel staat informatie over financiële zaken, verzekeringen en de bereikbaarheid van school en docenten. Voor de schoolregels vraag ik speciaal je aandacht. Wij willen een school zijn waar iedereen zich prettig en veilig voelt, waar we rekening houden met elkaar en met onze omgeving. Daar moeten we dus samen voor zorgen.

Informatie voor leerlingen en ouders 1. Dagelijkse schoolpraktijk 12 1.1 Op MAAT lessen 12 1.2 Praktijklessen/ stage en stagebegeleiding 12 1.3 Leerlingbegeleiding 13 1.4 Testen 14 1.5 Leerlingenbesprekingen 14 1.6 Andere (zorg)instanties 14 1.7 Handelingsplannen 15 1.8 Dossiervorming 15 2. Examens klas 3 en 4 16 2.1 Schoolexamens 16 2.2 Eindexamen 16 2.3 Extra diploma’s 16 3. Wat te doen bij ziekte 17 4. Een gezonde, groene en veilige school 18 5. Activiteiten 20 6. Contacten school - thuis 21

Praktische en zakelijke informatie 1. 2. 3. 4. 5.

Financiën Schoolbenodigdheden Wettelijke kaders vakantieregeling Data-overzicht Overzicht medewerkers

22 25 26 26 27

Een nieuw schooljaar, misschien een nieuwe school. Elk jaar, elke dag is een nieuwe kans, een nieuwe uitdaging, om te leren, om te leren werken, om samen te werken, om zelfstandiger te werken, om je verder te ontwikkelen. Onthoud waar je deze gids kunt vinden. In de loop van het jaar zoek je vast nog wel eens wat op. Ik wens jou en je ouder(s)/verzorger(s) namens al ons personeel een goed en succesvol jaar. M. Spiertz, directeur

m Nieuwe koers, nieuwe naa en. We behouden n we een nieuwe koers var gaa nd sla Na 22 jaar AOC Frie een nieuwe identiteit. wen van daaruit verder aan onze sterke punten en bou leren mensen om met duidelijk! Wij inspireren en Herkenbaar, krachtig en me, mooie wereld. Deze te werken aan een duurza , passie en vakmanschap . Je ziet het in ons gedrag uit, van binnen naar buiten m. nieuwe koers dragen we e nieuwe naa communicatie. En... in onz onze symboliek en onze

De nieuwe naam met bijhorend logo en huisstijl is vanaf 5 september te zien naast de huidige naam. Vanaf 1 januari a.s. verdwijnt de naam AOC Friesland volledig van de scholen en uitingen. 2

Algemeen 1. De school: organisatie 1.1 Richting van de school AOC Friesland verzorgt VMBO-groen en MBO GROEN opleidingen en biedt op vele terreinen cursussen voor volwassenen. Onderwijs wordt verzorgd in Buitenpost, Heerenveen, Leeuwarden en Sneek. AOC Friesland is een samenwerkingsschool van algemeen en bijzonder onderwijs. Voor AOC Friesland, VMBO-groen Leeuwarden is respect voor ieders mening en geloofsovertuiging het uitgangspunt, uitgaande van de algemeen geldende normen en waarden in onze samenleving. Wij zijn een pluriforme school, verschillen ervaren wij als een verrijking van het leer-, werk- en leefklimaat. 1.2 College van Bestuur Het College van Bestuur van AOC Friesland bestaat uit: dhr. drs. T. Stierhout en mevr. ir. A. van den Broek. Naast het College van Bestuur heeft AOC Friesland een Raad van Toezicht. Het adres van College van Bestuur en Raad van Toezicht: AOC Friesland Postadres: Postbus 675, 8901 BL Leeuwarden Bezoekadres: Gardeniersweg 2, Leeuwarden Tel.: (058) 253 40 00 Fax: (058) 253 40 99 1.3 School Advies Raad (SAR) Iedere VMBO-groen school van AOC Friesland heeft een School Advies Raad. De School Advies Raad van onze school bestaat uit acht leden: • vier ouder(s)/verzorger(s) (voor elk leerjaar één) • drie leden vanuit de agrarische sector/bedrijfsleven • één lid vanuit een algemeen maatschappelijke achtergrond De School Advies Raad heeft zich tot taak gesteld het schoolbeleid te volgen en de school te ondersteunen. De raad heeft vooral een adviesfunctie. Tijdens de bijeenkomsten worden actuele zaken besproken. Op een aantal bijeenkomsten wordt een speciaal onderwerp besproken met docenten die in hun werk daarbij betrokken zijn. Onderwerpen van het afgelopen jaar waren o.a. duurzaamheid, financieel beleid en inzet van de formatie. Drie ouderleden van de School Advies Raad maken deel uit van de Ouderraad van AOC Friesland.

De leden van de School Advies Raad zijn: • Mevr. T. Heijs, ouder klas 3, lid Ouderraad Prins Bernhardstraat 60, 8931 DK Leeuwarden • Dhr. Y. Miedema, ouder klas 4 lid Ouderraad Werpsterdyk 14, 9088 AH Wirdum • Vacature: ouder/verzorger leerjaar 1 Vacature: ouder/verzorger leerjaar 2 • Dhr. A. Grond, bedrijfsleven Van Egmondstraat 26 9078 VG Oudebildtzijl • Dhr. J. de Groot, bedrijfsleven W. Dijkstrastraat 24, 8602 AT Sneek • Vacature: vertegenwoordiger agrarische sector/bedrijfsleven • Corrie Dam, vertegenwoordiger vanuit algemeen maatschappelijke organisatie

Heeft u belangstelling voor de School Advies Raad? Laat het ons weten! Postadres: School Advies Raad VMBO-groen Leeuwarden Postbus 831, 8901 BP Leeuwarden 1.4 Klankbordgroep Wij vinden het belangrijk om de ervaringen en meningen van ouder(s)/verzorger(s) te horen. Daarvoor is er een klankbordgroep voor de onderbouw (leerjaar 1 en 2) en een klankbordgroep voor de bovenbouw (leerjaar 3 en 4). De klankbordgroepen vergaderen vier keer per jaar, waarvan een bijeenkomst gezamenlijk met de School Advies Raad (SAR). In de klankbordgroep kunnen per klas maximaal twee ouders zitting hebben. De verslagen van de bijeenkomsten staan in de nieuwsbrief voor ouders/ verzorgers. Voor elke vakantie krijgen ouders/ verzorgers een nieuwsbrief.

3

1.5 Schoolleiding De schoolleiding bestaat uit: • mevr. M. Spiertz, directeur • dhr. M. Kleefstra, coördinator algemene zaken en coördinator onderbouw • dhr. M. Zijlstra, coördinator bovenbouw • mevr. J. van Raan, coördinator MBO GROEN 1&2

1.6 Ondernemingsraad (OR), Ouderraad (OUR) en Deelnemersraad (DR) AOC Friesland heeft drie organen voor inspraak en medezeggenschap. Een Ondernemingsraad, deze bestaat uit werknemers die namens het personeel overleg voeren met het College van Bestuur (CvB) over het ondernemingsbeleid en de personeelsbelangen; Naast de OR heeft AOC Friesland een Ouderraad (OUR) bestaande uit ouders/verzorgers van VMBO leerlingen en een Deelnemersraad (DR) bestaande uit studenten MBO. De OUR en OR hebben overleg met het CvB over het onderwijsbeleid en andere relevante beleidszaken. Voor onze school hebben drie ouders/ verzorgers uit de SAR zitting in de OUR.

1.7 Leerling-participatie We vinden het belangrijk dat leerlingen betrokken zijn bij school. Ook willen we graag weten wat zij van de school vinden. Daarom betrekken we de leerlingen bij de gang van zaken op school. Hiertoe voeren de coördinatoren tweemaal per jaar een gesprek met een wisselende groep van leerlingen. Daarnaast kan de schoolleiding, indien daar aanleiding voor is, een gesprek organiseren met specifieke groepen leerlingen om te kijken hoe zij bepaalde veranderingen en ontwikkelingen ervaren. Ook nemen we tweejaarlijks een tevredenheidsenquête en een veiligheidsenquête (HALT) af. De uitkomsten daarvan worden meegenomen in onze jaarlijkse beleidscyclus.

1.8 Leerlingenstatuut en klachtenregeling AOC Friesland heeft een leerlingenstatuut en een klachtenregeling. Deze liggen ter inzage bij de administratie.

1.9 Taalcode Fries Er is binnen AOC Friesland een taalcode afgesproken. Deze taalcode ligt ter inzage.

1.10 Gegevens In het schooljaar 2012-2013 telt onze locatie ongeveer 440 leerlingen in het VMBO-groen. Op de opleiding MBO GROEN 1&2 zijn dat er ruim 90. Er zijn ongeveer 65 personeelsleden werkzaam aan onze school.

Eruit halen wat erin zit! 4

2. De school: onderwijs 2.1 Pedagogische visie AOC Friesland Leerlingen kunnen zich in het onderwijs zowel theoretisch als praktisch goed ontwikkelen. Het onderwijs sluit zoveel mogelijk aan bij de belevingswereld van de leerling en is gericht op leren door ervaren. Omdat we uitgaan van de mogelijkheden van de leerling zal de één meer theorie krijgen en de ander meer praktijk. Leerlingen worden zo goed voorbereid op verdere scholing en een plaats in de maatschappij.

2.2 Aanname en toelating Alle leerlingen van de basisschool, met een passend advies, zijn in principe toelaatbaar tot het VMBO-groen. Bij de toelating werken wij volgens de systematiek van de Plaatsingswijzer. Het Primair en Voortgezet Onderwijs in Leeuwarden e.o. hebben samen een systematiek ontwikkeld om de advisering door de basisschool naar het vervolgonderwijs te baseren op de meerjarige ontwikkeling van de leerling, zoals die zichtbaar wordt in het leerlingvolgsysteem van de basisschool. Meer en actuele informatie is te vinden op de website: http://www.frieseplaatsingswijzer.nl. Sommige leerlingen komen in aanmerking voor LWOO (LeerWeg Ondersteundend Onderwijs). Als niet alle gegevens voor de aanvrage voor LWOO bekend zijn, maken de leerlingen die dit betreft op onze school alsnog de testen die daarvoor nodig zijn. Bij instroom in klas 2 t/m 4 is er een gesprek met leerling en ouder(s)/verzorger(s). De toelatingscommissie bepaalt vervolgens de toelating en de eventuele voorwaarden. Ook bepaalt zij of de leerlingen getest moeten worden om het beginniveau vast te stellen, leerachterstanden te onderkennen of om toelating tot het LWOO aan te vragen. Vanzelfsprekend is er altijd overleg met de school waar de leerling vandaan komt. Om de kwaliteit van ons onderwijs vast te houden, is het nodig het aantal leerlingen in overeenstemming te houden met onze mogelijkheden. Daarvoor werken we met een toelatingsprotocol. Kern daarvan is dat we per jaar het maximaal aantal vrije leerlingplaatsen vaststellen en daarbij een procedure voor toelating vastleggen bij overinschrijving. De procedure is op te vragen via de schooladministratie.

2.3 Regionale Verwijzings Commissie (RVC) Leerlingen die in aanmerking komen voor praktijkonderwijs of LeerWegOndersteunend Onderwijs (LWOO) moeten door de school worden aangemeld bij de Regionale Verwijzings Commissie (RVC). De RVC beslist of een leerling in aanmerking komt voor LWOO of praktijkonderwijs. Als u tegen deze beslissing bezwaar wilt indienen kunt u zich richten tot: • Bezwaarcommissie van de RVC Lavendelheide 21, 9202 PD Drachten Tel: (088) 020 04 50, bgg: (088) 020 03 00 • Ambtelijk secretaris RVC Dhr. J. R. de Boer Tel: (088) 020 04 50, email: [email protected]

2.4 Uitgangspunten VMBO-groen Natuurlijk is het streven om alle leerlingen een plezierige schoolloopbaan bij VMBO-groen te laten volgen en de school te laten afronden met een zo goed mogelijk resultaat Om dit te realiseren en om alle leerlingen succesvol te laten uitstromen zijn door AOC Friesland de volgende uitgangspunten voor het VMBO-groen geformuleerd. VMBO-groen van AOC Friesland: • verzorgt een breed onderwijsaanbod in klas 1 en 2. In klas 3 en 4 worden LeerWerkTrajecten, de Basisberoepsgerichte Leerweg, de Kaderberoepsgerichte Leerweg en de Gemengde/ Theoretische Leerweg aangeboden. Voor leerlingen, die daarvoor in aanmerking komen is er LeerWegOndersteunend Onderwijs (LWOO); • biedt leerlingen brede uitstroommogelijkheden naar vervolgopleidingen; • biedt leerlingen optimale begeleiding om de opleiding succesvol af te ronden;

• • • • •

onderkent verschillen in aanleg en tempo van leerlingen en past dit toe in het onderwijs; stelt de leerling centraal en richt het onderwijs daar op in; gaat uit van een veilige en gezonde school voor leerlingen; gaat uit van een samenleving die multicul- tureel, internationaal gericht en voortdurend in beweging is; ontwikkelt de zelfredzaamheid van leerlingen.

2.5 Sociale integratie en burgerschap Onder sociale integratie wordt verstaan het bevorderen van de relatie tussen de school als instituut en de gemeenschap, alsook de relatie tussen de individuele leerlingen en de maatschappij. Onze school investeert veel in deze relatie. De maatschappij wordt op een concrete manier binnen de school gehaald en de school manifesteert zich ook nadrukkelijk naar buiten. Door sociale integratie naast burgerschapsvorming te plaatsen willen we als school onze eigen bijdrage leveren aan het verstevigen van de sociale cohesie. Wij doen dat door de leerlingen wegwijs te maken in de complexe samenhang van de maatschappij en hen te leren zich daar vrij in te bewegen. Sociale integratie en burgerschapsvorming worden op onze locatie geïntegreerd uitgedragen. Dat wil zeggen dat deze onderwerpen niet binnen één vakgebied zijn ondergebracht, maar dat zowel de schoolleiding als de docenten van de verschillende secties zich bewust zijn van hun vormende rol op dit gebied. In het curriculum wordt deze visie zichtbaar gemaakt in onder meer het reguliere lesaanbod, projecten, (maatschappelijke) stages, gastlessen, buitenschoolse activiteiten en in tal van andere activiteiten en contacten.

5

2,6 Verkeerseducatie Iedere dag fietsen ruim 400 leerlingen de route van en naar onze school. Uit onderzoek blijkt dat jongeren in het algemeen een groter risico lopen op verkeersongevallen. Om dit risico zo klein mogelijk te maken besteed AOC Friesland locatie VMBO-groen Leeuwarden expliciet veel aandacht aan verkeersveiligheid. Op 24 september 2012 ontvangen we daarvoor het Verkeersveiligheidlabel Fryslân. Dit label wordt alleen toegekend aan scholen die jaarlijks verkeerslessen en andere activiteiten rondom verkeer en veiligheid organiseren en deze activiteiten, zoals fietscontrole, vastleggen in een zogenaamd Verkeerseducatieplan.

2.7 LWOO, onderbouw en bovenbouw De ‘groene school’ in Leeuwarden biedt voor leerlingen de volgende mogelijkheden: LWOO Leerlingen met een LWOO-verklaring krijgen extra zorg en ondersteuning. In de groepen met (veel) leerlingen met deze indicatie worden meer leerkrachten ingezet. Er wordt gewerkt met (groeps)handelingsplannen. Klas 1 en 2, onderbouw Het onderwijs is gericht op het behalen van de kerndoelen van de onderbouw en op Praktische Sectororiëntatie. Basiskenmerken voor onze manier van leren en werken zijn o.a.: de leerling leert actief, de leerling leert zelfstandig, de leerling leert samen met anderen. Een aantal vakken wordt aangeboden in leergebieden. Op deze manier ervaart de leerling meer samenhang in de leerstof. Naast het leren uit de boeken is de leerling bezig met onderzoeksvragen, thema’s, projecten, computeropdrachten en betekenisvolle opdrachten. Een deel van de lestijd zitten de leerlingen in een stamgroep. Dit is het geval bij de leergebieden Nederlands, Engels, wiskunde, biologie, natuur-scheikunde en mens en maatschappij. Aan de hand van een weekplanner werken de leerlingen zelfstandig of samen met anderen aan opdrachten. Er zijn meerdere docenten in het lokaal aanwezig om de leerlingen te ondersteunen bij hun taken. De leerlingen hebben één of meerdere lesuren per week een aparte instructie/oefenles voor Nederlands, wiskunde en Engels, biologie, nask en mens en maatschappij. Dit gebeurt in een instructielokaal en/of in een kleinere groep (vaak in klassenverband). Door deze manier van werken kan er goed ingespeeld worden op de verschillende leerstijlen en begeleidingsvragen van leerlingen. Aan bod hierbij komen o.a.: individuele begeleiding, in groepjes iets uitzoeken, instructiemomenten, stiltemomenten en extra uitleg bij een onderwerp. Door middel van individuele gesprekken met de leerling is er veel aandacht voor leerprocesbegeleiding. Daarnaast is er aandacht voor de sociaalemotionele ontwikkeling van de leerling. Het overige deel van de lestijd zitten de leerlingen in klassen of groepsverband bij elkaar. Dit is het geval bij de leergebieden kunst en cultuur en lichamelijke oefening. De kader- en gemengde klassen in leerjaar 2 krijgen ook 2 uur Duits. Bij de Praktische Sectororiëntatie (groen/dier/voeding) streven we naar groepen van maximaal zestien leerlingen. Klas 3 en 4, bovenbouw Leerwegen In klas 3 en klas 4 heeft de leerling een keuze gemaakt voor een sector en een leerweg. Aan het eind van de tweede klas krijgen leerlingen hiervoor een schooladvies. Onze school biedt binnen de sector ‘landbouw’ de volgende leerwegen en mogelijkheden aan: • Basisberoepsgerichte Leerweg (BL)* Er wordt examen gedaan in negen vakken waarvan twee beroepsvakken. Het examen wordt afgesloten op het kernniveau. Via deze leerweg kan de leerling naar een MBO-opleiding (Middelbaar BeroepsOnderwijs) niveau 2. • LeerWerkTraject (LWT), een variant op de Basisberoepsgerichte Leerweg Via de LeerWerkTrajecten worden leerlingen in een combinatie van leren en werken voorbereid op doorstroming naar een MBO-opleiding (niveau 1 en 2). Leerlingen kunnen vanaf klas 3 in aanmerking komen voor een LeerWerkTraject. De leerlingen gaan dan minder naar school. In plaats daarvan gaan ze stagelopen op een leerbedrijf. Een LeerWerkTraject omvat minder vakken; naast de verplichte vakken Nederlands, ICT en een beroepsgericht vak

6

•

komen vakken aan de orde die belangrijk zijn voor een succesvolle doorstroming naar het MBO. Door middel van een LeerWerkTraject kan het diploma van de Basisberoepsgerichte Leerweg (BL) met de aantekening ‘LeerWerkTraject’ gehaald worden. Ook dit schooljaar gaan we door met VM2. Dit is een project waarbij de huidige LWT leerlingen in staat worden gesteld om flexibeler en wellicht sneller een diploma op MBO GROEN niveau 1 of 2 te halen. Kaderberoepsgerichte Leerweg (KL)* Het examen wordt gedaan in zeven algemene vakken en twee beroepsvakken. De algemene vakken omvatten het kerndeel en een verrijkingsdeel. De beroepsvakken worden afgesloten op het hoogste niveau. Via deze leerweg kunnen leerlingen naar een MBO- opleiding niveau 3 of 4. • Gemengde/Theoretische Leerweg (GTL)* De leerlingen sluiten vijf algemene (theoretische) vakken en drie andere vakken af op het hoogste niveau. Via deze leerweg kan de leerling naar een MBO-opleiding niveau 4. In de Gemengde Leerweg (GL) bestaat de mogelijkheid om examen te doen in een extra theoretisch vak (Duits). Hierdoor ontstaat de mogelijkheid voor het behalen van het TL (Theoretische Leerweg) diploma, waardoor een rechtstreekse doorstroom naar de Havo mogelijk is. Dit is de GL+ variant. Het is voor leerlingen in alle leerwegen mogelijk om één of meerdere vakken op een niveau hoger te volgen en op dat niveau examen te doen. Voor dit vak/deze vakken ontvangt de leerling bij slagen een aantekening bij het diploma. De werkwijze in de bovenbouw verandert enigszins in vergelijking met de onderbouw: er zijn ­minder uren in de stamgroep (basis- en kaderklassen twee dagdelen; gemengde leerwegklas 3 dagdelen) en er zijn meer lessen in een instructielokaal. De AVO vakken (Nederlands, Engels, Duits, maatschappijleer, wiskunde, natuur-/scheikunde, biologie en economie (alleen voor de gemengde leerwegklas)) worden zowel in de stamgroep als in het een instructielokaal gegeven. In de stamgroepen van leerjaar 3 en 4 wordt net als in de onderbouw gewerkt met weekplanners.

Vakrichtingen In de derde klas volgen de leerlingen lessen in de zeven vakrichtingen: Bloem & Design, Groen & Recreatie, Plant & Productie, Dier & Welzijn, Voeding & Gezondheid, Groene economie en Groene techniek In klas 4 volgen de leerlingen les in de twee door hen uitgekozen examenvakken.

Doubleren/niveauverandering Onderbouw Overgaan, doubleren, veranderen van niveau: In principe gaat de leerling altijd over van klas 1 naar klas 2, eventueel naar een ander niveau. In leerjaar 1 en 2 krijgt de leerling de kans om te laten zien wat hij/zij kan, maar zien we ook wat een leerling niet kan. Er kan binnen de eigen klas/groep van niveau veranderd worden (bij opstroom ook gefaseerd) door te werken met de weekplanner van een ander niveau. Als er reden voor is, dan wordt een leerling wel in de andere stamgroep/ andere klas geplaatst.

Van onderbouw naar bovenbouw In mei van leerjaar 2 krijgt de leerling een advies voor de keuze van de sector en de leerweg. Bij leerwegadvisering in leerjaar 2 is ons advies dringend en richtinggevend. Als ouders afwijken van het advies dan vragen we ouders een brief te ondertekenen waarin staat dat de leerling alsnog naar een lager niveau afstroomt, als het niveau niet gehaald wordt bij het eerstvolgende rapport. Als een leerling bij de overgang van klas 2 naar klas 3 meer dan 3 berekende onvoldoendes heeft, wordt besproken of de leerling: • doubleert; • overgaat, maar overstapt naar een ander niveau; • onder voorwaarden overgaat.

En of de leerling daarbij: • geen extra taak en/of ondersteuning nodig heeft; • een taak krijgt; • in het volgend schooljaar een inhaalprogramma moet volgen gericht op het wegwerken van de achterstand; • extra ondersteuning krijgt.

7

Bovenbouw Leerjaar 3 kan worden herkanst zoals vastgelegd in het examenreglement. Bij het herkansingenbeleid kijken we naar de zak-slaag regeling en bieden we herkansingen aan als de leerling op basis van de gehaalde cijfers gezakt zou zijn bij het examen. De examentijd (klas 3 en 4) wordt verdeeld in een aantal perioden. Dit staat vermeld in het PTA. Per periode mag in maximaal twee vakken herexamen gedaan worden als het gemiddelde van de cijfers op dat moment niet aan de zak-slaagregels voldoet. Als de leerling niet herkanst stroomt de leerling af naar een ander niveau, dan wel doubleert de leerling.

Een school waar jij je thuis voelt

Bij afstromen of doubleren bepaalt de docentenvergadering welke taken nog aan de leerling worden opgelegd om het volgend schooljaar met succes te kunnen afronden, dan wel om bepaalde hiaten weg te werken. Het besluit over doubleren of afstromen en eventuele aanvullende voorwaarden is een besluit van de docenten die de leerling het afgelopen schooljaar les hebben gegeven. Als ouder(s)/verzorger(s) afwijken van het advies tot afstromen, kan de school bepalen dat de leerling moet doubleren. De herkansingen zijn in principe in september. Een leerling die ­herkanst gaat altijd voorwaardelijk over. Tijdens de laatste rapportenvergadering wordt bepaald wat de leerling mag doen als de herkansing niet slaagt.

2.8 LeerlingGebonden Financiering (LGF) Op 1 augustus 2004 is de regeling ‘LeerlingGebonden Financiering’ (LGF of ‘het rugzakje’) in werking getreden. Deze regeling biedt ouders van gehandicapte leerlingen de mogelijkheid te kiezen voor regulier of speciaal voortgezet onderwijs. Onder leerlingen met een handicap worden kinderen verstaan die: • slechthorend of doof zijn; • een spraak- of taalprobleem hebben; • zeer moeilijk lerend zijn; • zeer moeilijk opvoedbaar zijn. Deze leerlingen zijn welkom op onze school. Om deze leerlingen op verantwoorde wijze op te kunnen vangen, is een procedure vastgesteld die er als volgt uitziet: • De aanmelding wordt doorverwezen naar de Permanente Commissie Leerlingenzorg (PCL) van het samenwerkingsverband waar onze school deel van uit maakt. • De PCL voert een oriënterend gesprek met de ouders en licht de procedure toe. • Aan de ouders wordt schriftelijke toestemming gevraagd om relevante informatie op te vragen bij derden en om het zorgdossier te bestuderen. • De PCL inventariseert en verzamelt de informatie. • De PCL geeft advies op basis van analyse en interpretatie van de gegevens van de leerlingen en heeft daarin de mogelijkheden van de gewenste school in overweging genomen. • Op basis van het advies neemt de schoolleiding een besluit dat formeel schriftelijk gemeld wordt aan de ouders. • Ouder(s)/verzorger(s) kunnen, nadat het besluit in een gesprek is toegelicht, bezwaar aantekenen tegen deze beslissing bij het bevoegd gezag. In sommige gevallen is het ook mogelijk dat er LGF wordt aangevraagd voor een leerling die reeds op onze locatie zit. In dit geval is de procedure anders. Meer informatie hierover kunt u krijgen bij mevr. A. Biemans.

2.9 Permanente Commissie Leerlingenzorg (PCL) De PCL is onderdeel van Cenzore (Samenwerkingsverband Noordwest Friesland). Directeur van Cenzore is: mevr. Anja Biemans, Postbus 9002, 8903 LA Leeuwarden Elzenstraat 5, 8924 JN Leeuwarden tel. (058) 880 11 44, email [email protected]

2.10 Regionaal zorgbudget Het regionaal zorgbudget dat beheerd wordt door Cenzore, stelt de aangesloten scholen in de gelegenheid om gebruik maken van de expertise die er is: specifieke ondersteuning voor ­individuele of groepjes leerlingen, het afnemen van bepaalde testen en onderzoeken door de ­centrale dienst van Cenzore. Voor meer informatie zie: www.cenzore.nl  

8

Lesuren: instructie en stamgroep

Leerjaar

Leerjaar 1 1BL

1KL

Keuzevak

Leerjaar 2 1GL

2BL

2KL

Leerjaar 3 2GL

Klas/groep

3BL

3BL

3KL

LWT

Leerjaar 4 3GL

4BL

TL

LWT

4BL

4KL

4GL TL

VM2

VM2 Nederlands/Fries

4

4

4

3

3

3

3

3

4

4

4

5

Engels

3

3

3

3

3

3

2

2

3

4

4

5

2

2

2

3

Duits

3

Wiskunde

3

3

3

3

3

3

3

3

4

4

4

5

Biologie

3

3

3

3

3

3

2

2

4

4

4

4

Nask

3

3

3

3

3

3

2

2

4

4

4

4

Mens en Maatschappij

3

3

3

3

3

3

1

1

1

2

2

2

8

8

4

4

4

1

Economie

2

Maatschappijleer

1

Communicatie/AVO Beeldende vorming

1

1

6 3

3

3

3

3

6

3

CKV

1

1

1

Kunst & Cultuur/Techniek

4

4

4

4

3

3

2

Lichamelijke opvoeding

3

3

3

3

3

3

2

2

2

Praktische Sectororiëntatie

3

3

3

4

3

3 9

9

4

7

7

2

Praktijkvakken

12

Stage

Taal en rekenen/trainingen

2

2

2

2

2

2

Begeleiding

1

1

1

1

1

1

1

1

1

Mentoruur

1

1

1

1

1

1

1

1

1

36

36

36

36

36

36

36

36

36

totaal lessen

18

12

1

18

1

1

1

32

32

32

In een schooljaar voldoen we aan de verplichte onderwijstijd. Er staan meer uren gepland, zodat lesuitval door ziekte of vergadering wordt gecompenseerd. Bovendien is er op de meeste uren een docent lesvrij, zodat ook daarmee uitval teruggedrongen wordt. In het lesrooster staat een lesuur extra avo (stamgroep) gepland, waardoor de stamgroepsdocenten 1 keer per vijf weken een dagdeel kunnen overleggen. Tussenuren worden zoveel mogelijk vermeden, bij ziekte en vergaderingen worden aangepaste lesroosters gemaakt.

9

3. Externe contacten Samenwerkingsverband Onze school neemt deel aan Cenzore (zie ook bij 2.8 en 2.9).

Gemeente Onze school heeft, net als alle Leeuwarder scholen, het convenant van de Gemeente Leeuwarden ‘Nee, tegen geweld’ ondertekend. De school heeft daarom ook contact met de politie. De school neemt deel aan het LEJA overleg (Lokaal Educatieve Jeugdagenda) in Leeuwarden. Tweejaarlijks wordt onder leerlingen de Veiligheidsthermometer van Bureau Halt afgenomen.

Verwijsindex Op 1 augustus 2004 trad in de Gemeente Leeuwarden de Zorgmonitor (tegenwoordig Verwijsindex genoemd) in werking. De Verwijsindex brengt de doorgaande zorglijn van zorg- en risicojongeren van 0 - 23 jaar in beeld en levert beleidsinformatie op voor management van de scholen en de Gemeente Leeuwarden. In een aantal voorgeschreven gevallen dienen wij als school leerlingen te melden bij de Verwijsindex.

Bedrijfsleven Voor de stages in klas 3 en 4 hebben wij goede contacten met het bedrijfsleven in onze regio. Zoals al stond beschreven in hoofdstuk 1 is het bedrijfsleven ook vertegenwoordigd in de School Advies Raad.

Onderwijs en instellingen Ter ondersteuning van ons onderwijs hebben we contacten met het Algemeen Pedagogisch Studiecentrum (APS) in Utrecht, Cedin, het CITO, Stenden Hogeschool, Noordelijke Hogeschool Leeuwarden, ECNO in Groningen, VNN (Verslavingszorg Noord Nederland), TÛMBA en Fier Fryslân in Leeuwarden. Voor extra ondersteuning en advies in de leerlingbegeleiding zijn er contacten met: Cenzore en o.a. het adviesbureau voor studie en beroep Compaz, RENN 4/Sensor, de Sluisgroep, GCO, GGD, bureau HALT, Bureau Jeugdzorg (BJZ) en de Gemeente Leeuwarden.

Maatschappelijk werk en Jongerenwerk Met Sinne en Welzijn (welzijnsinstelling op het gebied van maatschappelijk werk in Leeuwarden) zijn er contacten met (school)maatschappelijk werk. Vanuit deze organisatie komt er ook wekelijks een jongerenwerker op school.

10

4. Kwalitatief goed onderwijs Directies, docenten en andere medewerkers van AOC Friesland VMBO-groen werken continue aan verbetering. Waar aanpassingen en verbeteringen nodig zijn voeren we die door. Zo zorgen we dat leerlingen goed onderwijs blijven krijgen. Docenten volgen na- en bijscholingen om goed te kunnen blijven presteren en steeds het beste uit leerlingen te halen. Voorbeelden hiervan zijn trainingen in het coachen van leerlingen en elkaar, geven van feedback, toetsing en klassenmanagement. De kwaliteit van onze leerlingenzorg wordt jaarlijks door een projectgroep van Cenzore onderzocht en gewaardeerd. Op de beleidsdagen evalueert de schoolleiding onder meer de voor dat jaar afgesproken actiepunten. Hierbij worden de meningen en ervaringen van het onderwijzend en niet onderwijzend personeel meegenomen. Ervaringen van leerlingen zijn voor ons net zo belangrijk. Daarom vragen we leerlingen geregeld naar hun ervaringen op school. Uitkomsten hiervan gebruiken we om verbeteracties in gang te zetten. Verder vinden er docentevaluaties plaats. Daarbij kunnen ook klassen worden ingeschakeld. Op verzoek van de schoolleiding geven zowel de klankbordgroepen in onder- en bovenbouw als de School Advies Raad (SAR) regelmatig hun ervaringen en opvattingen om ons onderwijs te verbeteren en aan te passen. Na een ouderavond vragen we de ouders/verzorgers naar hun mening over school. De stagebieders krijgen jaarlijks een vragenlijst. Vanzelfsprekend zijn ook reacties van individuele leerlingen en ouder(s)/verzorger(s) van harte welkom. Mentoren en schoolleiding horen ze graag! De gegevens van onze school zijn ook gepubliceerd op Vensters voor Verantwoording. www.schoolvo.nl (http://www.schoolvo.nl/?p_schoolcode=31126-12VI-013)

Resultaten van VMBO-groen Leeuwarden Geslaagd voor het VMBO-groen diploma 2008-2009: Geslaagd voor het VMBO-groen diploma 2009-2010: Geslaagd voor het VMBO-groen diploma 2010-2011: Geslaagd voor het VMBO-groen diploma 2011-2012:

96% 98% 94% 99%

Gedurende een aantal jaren was bij een aantal vakken in de Kaderberoepsgerichte Leerweg en de Gemengde Leerweg het gemiddelde examencijfer onder het landelijk gemiddelde, ook was het verschil tussen de schoolexamencijfers en de centrale examencijfers groter dan 0,5 punt. Daarmee scoorde de school in deze leerwegen onder de kwaliteitseisen van de inspectie. Deze leerwegen zijn als zwak beoordeeld. De overige kwaliteitsaspecten zijn door de inspectie op voldoende tot goed beoordeeld. De BasisBeroepsgerichte Leerweg voldoet aan alle kwaliteitseisen. In het schooljaar 2010-2011 waren de resultaten van de Kaderberoepsgerichte Leerweg op orde en zal naar alle waarschijnlijkheid de beoordeling ‘zwak’ vervallen. In het schooljaar 2011-2012 waren alle resultaten goed; naar verwachting voor de meeste vakken op of boven het landelijk gemiddelde en het verschil tussen schoolexamen en centraal examen is binnen de kaders van de inspectie.

Doorstroom De doorstroompercentages zijn hoog: in plaats van zittenblijven kiezen we, in overleg met de ouder(s)/verzorger(s), liever voor maatwerk. Dat betekent dat leerlingen die minder goede resultaten halen kunnen overgaan naar een vervolgklas met een ander niveau.

Omdat de resultaten van drie leerjaren meetellen kan het drie leerjaren duren voordat het stempel ‘zwak’ verandert in ‘voldoende’. U kunt hierover meer informatie vinden op www.onderwijsinspectie.nl

11

Informatie voor leerlingen en ouders Veilig, groen en eruit halen wat erin zit! In onze lessen en activiteiten proberen we die woorden zo goed mogelijk inhoud te geven. Wij willen een veilige school zijn, een school waar iedere leerling en medewerker zich thuis voelt en zich gerespecteerd en gewaardeerd weet. Wij willen een groene school zijn, een school met zorg en respect voor alles wat leeft. Ieder mens heeft unieke capaciteiten, wij vinden het een uitdaging leerlingen zo te laten leren dat zij die kunnen ontdekken en ontwikkelen.

1. Dagelijkse schoolpraktijk 1.1 Taal en rekenen & trainingen Omdat onze leerlingen aan de hogere eisen voor taal en rekenen moeten voldoen krijgen de leerlingen extra ondersteuning voor taal en rekenen. Daarnaast kunnen leerlingen wat extra hulp en uitleg krijgen voor wiskunde of Nederlands of bij het maken van een planning. Er zijn leerlingen die moeite hebben met hun motoriek, faalangst hebben of graag een sociale vaardigheidscursus zouden willen volgen. Daar bieden we regelmatig trainingen voor aan. In leerjaar 1 krijg je tijdens de LO-lessen Rots & Water training. Praktische opdrachten in klas 3 In klas 3 werk je in de stamgroep-uren aan de verplichte praktische opdrachten. De lengte van deze lessen kan variëren per keer, maar in totaal moet er twaalf uur aan de opdracht worden gewerkt. In een groepje van twee tot vier leerlingen voer je de opdracht zelfstandig uit. Onderwerpen kunnen zijn: het maken van een videofilmpje of een fotoreportage, een bijzondere maaltijd, een eendenkorf, of een website. De docent helpt je bij het plannen en uitvoeren. Er wordt gewerkt volgens een vast stappenplan, de zogenaamde Leittextmethode. Voor deze lessen wordt een beoordeling gegeven op grond van vaardigheden, houding en resultaat. Deze beoordeling wordt meegenomen in het examendossier en speelt een rol bij het wel of niet slagen aan het einde van klas 4.

1.2 Praktijklessen/stage en stagebegeleiding Praktijklessen In klas 1 t/m 4 heb je elke week een aantal uren praktijklessen. Bij de praktijklessen is goede werkkleding VERPLICHT. Dat is nodig voor je eigen veiligheid. Zorg er daarom voor dat je passende kleding en schoenen aan hebt of aan kunt trekken. Je krijgt per vak aanwijzingen van je docent. Bij sommige vakken heeft de school werkkleding. Het is verplicht de aanwijzingen van je docent te volgen en de werkkleding en indien nodig veiligheidsschoenen te dragen. De veiligheidsschoenen kun je aanschaffen via de school aan het begin van het schooljaar. Stagecoördinator en stagebegeleider Dhr. J. Visser is de stagecoördinator bij ons op school. Elke leerling heeft een stagebegeleider die contact houdt met het bedrijf waar je stage loopt en bij wie je met opmerkingen en vragen terecht kunt. Aan het begin van het schooljaar krijg je een boekje waar alles over de stage in staat en begin je met een aantal lessen over veiligheid. Stagebedrijf Tijdens de stage ben je op een bedrijf. Op een bedrijf zijn er allerlei soorten werkzaamheden. We verwachten van je dat je het opgedragen werk netjes en goed uitvoert. Voor werkkleding en veiligheidsschoeisel zorg je zelf. Je loopt in principe stage op een bedrijf dat bekend is op school. Op de website www.aequor.nl kun je stageadressen vinden. Je legt zelf de contacten en maakt zelf de afspraken. In de eerste weken van het schooljaar heb je daar op de stagedag tijd voor. In klas 3 en klas 4 BL en KL loop je een dag stage in de week. In klas 3 en klas 4 GL heb je blokstages. Bij het LWT/VM2 maakt de stage twee dagen in de week onderdeel uit van het lesprogramma (zowel in klas 3 als 4). De opleidingsbedrijven moeten passen bij de gekozen vakrichtingen. Op je stagebedrijf maak je opdrachten. Deze worden beoordeeld door je vakdocent en ze moeten uiterlijk veertien dagen na afloop van je stage worden ingeleverd. Veiligheidsmodule Voordat een leerling aan zijn of haar stage mag beginnen, moet hij/zij eerst een veiligheidsmodule volgen. Hierin komen zaken als Arbo, veiligheid, aansprakelijkheid en overige belangrijke zaken met betrekking tot de stage aan de orde. Deze module moet met een voldoende worden afgesloten.

12

Maatschappelijke stage (klas 3) In klas 3 lopen de leerlingen een maatschappelijke stage van 40 uur. Deze stage is wettelijk verplicht. De maatschappelijke stage kun je doen in de derde stageperiode. Ook is het mogelijk de maatschappelijke stage in de loop van het schooljaar op avonden en/of in weekenden te doen, dan hoef je in de laatste periode op de stagedag geen stage meer te lopen. Klas 3 LWT/VM2 en de leerlingen van de GTL doen (een deel van) de maatschappelijke stage in de jaarlijkse werkweek. Op de site www.keiindemaatschappij.nl is veel informatie te vinden over de maatschappelijke stage. Ook staan hier adressen op waar je je maatschappelijke stage kunt vervullen.

1.3 Leerlingbegeleiding We vinden het belangrijk dat je je thuis voelt op school, dan kun je immers ook beter leren. We hebben de leerlingbegeleiding zo geregeld dat er voor allerlei zaken docenten zijn waar je bij terecht kunt. Mentor Iedere klas of groep heeft een eigen mentor. De mentor houdt van iedere leerling in de mentorgroep de (leer)resultaten en de persoonlijke ontwikkeling in de gaten. Als je problemen hebt kun je altijd terecht bij je mentor. De mentor begeleidt je in allerlei zaken, zowel individueel als in groepsverband. Zo besteedt de mentor onder andere veel aandacht aan hoe je met elkaar omgaat. De mentoren hebben regelmatig overleg met elkaar en met de onder- of bovenbouwcoördinator. Onderwerpen van gesprek zijn dan resultaten, gedrag, eventuele afwezigheid, enz. Als het nodig is neemt je mentor contact op met je ouders of verzorgers of nodigt de mentor je uit voor een gesprekje. Soms verwijst de mentor je ook door naar de counselor. Mentoren schooljaar 2012-2013 klas mentor 1.1 Dhr. J. Cuperus CUJA 1.2 Mevr. J. Hensbroek HEJD 1.3 Dhr. H. Wijnalda WYHA 1.4 Dhr. B. Spoelstra SPBA 1.5 Dhr. B. Meetsma MEBA 1.6 Mevr. A. van der Galiën GAAA 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5

Mevr. A. Wesselius WEAB Dhr. A. de Jong JOAB Mevr. C. Tijsma TICA Mevr. S. Hasnoui HASB Dhr. J. Post POJA

3.1 3.2 3.3 3.4 3.5

Dhr. C. Appelman APCA Dhr. S. bij de Leij LESA Mevr. H. van der Stigchel STHD Mevr. D. Klijnsma KLDA Dhr. M. Veenstra VEMB

4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6

Dhr. M. Veenstra VEMB Mevr. H. van der Stigchel STHD Mevr. A. Hoogeveen HOAB Mevr. A. van der Galiën GAAA Dhr. P. Wijnja WIPA Dhr. J. Post POJA

Decaan Aan het einde van de tweede klas moet je een leerweg (niveau) en een richting (sector) kiezen. In de derde klas kies je een vakkenpakket en in de vierde klas een vervolgopleiding. Onze decanen, dhr. B. Meetsma (onderbouw) en dhr. M, Veenstra (bovenbouw), helpen je bij het maken van die keuzes en geven advies. De decaan organiseert ook voorlichtingsavonden waar je met je ouder(s)/verzorger(s) naartoe kunt komen. Counselor en vertrouwenspersoon Met grote en kleine problemen kun je altijd terecht bij dhr. J. Cuperus, onze counselor. Misschien word je gepest, of heb je problemen in de klas met klasgenoten, of problemen thuis, of met een vriendje of vriendinnetje. Dhr. J. Cuperus probeert je te helpen door met je te praten. Als je meer hulp nodig hebt, helpt hij je op weg en maakt afspraken met externe instanties. Je kunt altijd bij hem binnenlopen. Soms vraagt dhr. J. Cuperus je om eens te komen praten. Dan is dat door de mentor, de coördinator, een leraar of je ouder(s)/verzorger(s) gevraagd. Zorgcoördinator De zorgcoördinator coördineert het zorgbeleid, adviseert de schoolleiding en coacht collega’s bij het uitvoeren van taken op het gebied van de leerlingenzorg. Mevr. M. Visser is de zorgcoördinator, zij vervangt mevr. A. Biemans, die (deels) gedetacheerd is bij het samenwerkingsverband Cenzore, waar ze directeur is.

Mevr. A. Wesselius en Dhr. S. bij de Leij zijn onze vertrouwenspersonen. Als je ernstige klachten hebt, kun je die aan de vertrouwenspersoon vertellen. Zij wijzen je de weg naar een oplossing. Elk jaar krijg je een foldertje waarin staat in welke gevallen je naar de vertrouwenspersonen kunt gaan. Als je ouder(s)/verzorger(s) met één van bovenstaande mensen willen spreken, kunnen ze telefonisch een afspraak maken: (058) 284 65 71. De coördinatoren De coördinatoren vormen samen met de directeur de schoolleiding. In die hoedanigheid zijn zij mede verantwoordelijk voor het onderwijs dat op school gegeven wordt. Elk van de coördinatoren geeft leiding aan een deel van het docententeam. Bij ernstige incidenten bepaalt de schoolleiding welke maatregelen er genomen worden (bijvoorbeeld schorsing). De coördinatoren zijn lid van het zorgteam. De coördinatoren controleren een aantal malen per week de absentie van de leerlingen. Als blijkt dat de leerling ongeoorloofd verzuim heeft gehad, leggen zij strafmaatregelen op en nemen bij herhaaldelijk verzuim contact op met de leerplichtambtenaar. Daarnaast regelen de coördinatoren veel praktische zaken zoals contacten met de basisscholen en/of vervolgonderwijs/ MBO-scholen, de aanmelding van de leerlingen, ouderavonden, het Leerweg Advies Rapport, rapportvergaderingen en leerlingenbesprekingen. •

Dhr. M. Kleefstra Coördinator onderbouw (klas 1 en klas 2) Coördinator algemene zaken (onder meer roostering en gebouw)

• Dhr. M. Zijlstra Coördinator bovenbouw (klas 3 en klas 4)

13

1.4 Testen Om de leerlingen goed te kunnen begeleiden maken we ook gebruik van een aantal testen. In klas 1, 2 en 3 maken de leerlingen testen van het Cito Volg- en adviessysteem (VAS). In klas 1 worden daarnaast screeningstoetsen voor rekenen en taal afgenomen. In klas 2 wordt in bepaalde gevallen de SSAT (Situatie Specifieke Angst Test) afgenomen, een toets die faalangst bij leerlingen in kaart brengt. In klas 1 en 3 zijn er vervolgonderzoeken naar (mogelijke) dyslexie. Om de leerlingen aan het einde van klas 2 een zo compleet mogelijk advies mee te kunnen geven worden de leerlingen getoetst op niveau en motivatie/prestatie en beroepsinteresse. Samen met de schoolresultaten tot dan toe en de bevindingen van de docenten, krijgt de leerling zo een goed onderbouwd advies voor de te kiezen sector en leerweg in jaar 3 en 4.

1.5 Leerlingbesprekingen Als leerling krijg je op onze school met verschillende docenten te maken. Ook geven onze docenten aan veel leerlingen les. Om te zorgen dat we al onze leerlingen zo goed mogelijk in beeld hebben en zo snel mogelijk kunnen helpen als er iets aan de hand is, organiseren we regelmatig een bijeenkomst waar we met collega’s leerlingen bespreken. Leerlingbespreking Drie maal per jaar worden alle leerlingen in een leerlingbespreking besproken. Er wordt gekeken naar voortgang en welbevinden. We bekijken met welke leerlingen het goed gaat, welke leerlingen in de gaten moeten worden gehouden en over welke leerlingen afspraken moeten worden gemaakt. In dat laatste geval worden ouders/verzorgers op de hoogte gesteld. Resultatenbespreking De resultaten worden drie keer per jaar in de docentenvergadering vastgesteld. De leerlingen van klas 1 en 2 krijgen een rapport in december, maart en juni. Op het derde rapport staan vier cijfers per vak. Het laatste cijfer is het gemiddelde van de drie rapportcijfers. Dit is het overgangscijfer. De leerlingen van klas 3 en 4 krijgen drie maal per jaar cijferlijsten met de resultaten van hun deelSchoolExamens. Mentorenberaad De klassen en de leerlingen worden eens in de vier tot zes weken door de mentoren en de onderof bovenbouwcoördinator besproken. Als er een probleem of hulpvraag is wordt eerst gekeken of de mentor daar iets in kan betekenen (bijvoorbeeld door contact met ouders of een bepaalde docent op te nemen). Als dit niet toereikend is kan het mentorenberaad besluiten de leerling in te brengen in het zorgteam. ZorgAdviesTeam Het zorgteam bespreekt tweewekelijks leerlingen die extra steun of zorg nodig hebben, bijvoorbeeld leerlingen met problemen door ziekte of in de thuissituatie, of leerlingen die moeilijkheden hebben op school, bijv. veel spijbelen, pesten of gepest worden. Het zorgteam bestaat uit de twee coördinatoren, dhr. M. Kleefstra, dhr. M. Zijlstra en mevr. M. Visser (zorgcoördinator) en dhr. J. Cuperus, counselor. Vijf maal per jaar is er een ZorgAdviesTeam (ZAT). Namens school hebben mevr. Visser en dhr. Cuperus hierin een plaats. Andere betrokken personen en instanties zijn: leerplichtambtenaren (gemeente), sociaal verpleegkundige (GGD), orthopedagoog (Cenzore), Bureau Jeugdzorg Friesland (medewerker centrale toegang) en Verslavingszorg Noord Nederland (VNN, consulent). Het zorgteam onderneemt indien nodig zelf actie of schakelt (externe) deskundigen in. Uw dochter, zoon en/of pupil kan besproken worden in het zorgteam en het ZorgAdviesTeam. Voor bespreking in het ZAT wordt vooraf de schriftelijke toestemming van ouder(s)/verzorger(s) gevraagd. In sommige gevallen is de handtekening van ouder(s)/ verzorger(s) ook nodig voor bepaalde zorgtrajecten (Rebound, RMC). Als een leerling wordt gemeld bij de Verwijsindex, worden de ouders/verzorgers daarvan op de hoogte gesteld. Bij meer dan drie keer te laat komen zonder reden wordt de leerling aangemeld voor het verzuimspreekuur van de leerplichtambtenaar en worden de ouders/verzorgers uit­genodigd voor een gesprek. Als een leerling meer dan 16 klokuren ongeoorloofd afwezig is geweest, wordt het verzuimprotocol gevolgd: melding bij de leerplichtambtenaar en een gesprek met de ouders/ verzorgers.

14

1.6 Andere (zorg)instanties GGD, schoolarts en sociaal verpleegkundige gezondheidsonderzoeken • Onderzoek in klas 1: dit is een onderzoek door een arts over de lichamelijke groei, gezichtsver- mogen, houding en een gesprek over gezondheid; • Onderzoek in klas 3: elke leerling vult een vragenlijst over de eigen gezondheid in. Aan de hand van deze lijst worden leerlingen opgeroepen voor een gesprek met de sociaal verpleegkundige om te bepalen of de leerling extra zorg nodig heeft. Leerlingen die zelf hebben aangegeven een gesprek te willen hebben, worden ook uitgenodigd. Onderzoek op verzoek Het is mogelijk een extra onderzoek of gesprek aan te vragen. Tijdens het telefonisch spreekuur kan er een afspraak worden gemaakt. Telefonisch spreekuur Vragen over gezondheid, school, thuis of opvoeding kun jij of kunt u als ouder bespreken met de arts of met de verpleegkundige tijdens het telefonisch spreekuur. De tijd van het spreekuur is bekend op school. Spreekuur op school Er is ook een inloopspreekuur voor leerlingen om vragen over hun gezondheid en eventuele andere zorgen te bespreken (alles van puistjes t/m problemen thuis of onvrijwillige seksuele ervaringen). De leerlingen kunnen op eigen initiatief of op advies van een docent het inloopspreekuur bezoeken zonder een voorafgaande afspraak. Op het mededelingenbord voor de leerlingen hangt een affiche met daarop de dag en tijd waarop het spreekuur wordt gehouden. Hygiëne en veiligheid Voor vragen op het terrein van hygiëne, veiligheid, infectieziekten, astma enz. kun jij of kunt u terecht bij de GGD. GGD Fryslân Postadres: Postbus 612, 8901 BK Leeuwarden Bezoekadres: Harlingertrekweg 58, Leeuwarden Telefoon: (058) 233 43 34 Email: [email protected] Website: www.ggdfryslan.nl Meldpunt vertrouwensinspecteurs Bij het meldpunt vertrouwensinspecteurs kan iedereen die te maken heeft met het onderwijs in Nederland terecht met klachtenmeldingen over: • seksueel misbruik; • seksuele intimidatie; • fysiek geweld; • psychisch geweld (grove pesterijen); • discriminatie en onverdraagzaamheid; • fundamentalisme, radicalisering, extremisme etc. De vertrouwensinspecteur kan met je zoeken naar de beste aanpak. Het meldpunt is telefonisch te bereiken: (0900) 111 3 111 (tijdens kantooruren en tegen lokaal tarief).

1.7 Handelingsplannen Voor de LWOO leerlingen worden individuele handelingsplannen gemaakt op het gebied van leerachterstanden en indien van toepassing op sociaal emotionele problematiek. Voor leerlingen die een LeerlingGebonden Financiering hebben worden individuele handelingsplannen opgesteld. Vanuit het zorgteam kan ook opdracht worden gegeven tot het opstellen van een individueel handelingsplan. De mentor wordt hierin ondersteund door de zorgcoördinator (mevr. M. Visser).

1.8 Dossiervorming Op school wordt in het kader van pedagogische, didactische en zorgdoeleinden aan dossiervorming gedaan. Indien nodig wordt ook informatie aan derden verstrekt. Mocht u hier als ouder(s)/ verzorger(s) bezwaren tegen hebben, dan wordt u verzocht dit, schriftelijk, aan de school door te geven.

15

2. Examens klas 3 en 4 2.1 Schoolexamens In klas 3 zit je in één van de leerwegen. Dat betekent dat je resultaten als deelSchoolExamencijfer meetellen bij het eindexamen. In klas 3 is sprake van drie deelSchoolExamens (dSE). De derdeklassers krijgen steeds na een periode van twaalf weken een resultatenlijst met hun behaalde cijfers van de dSE’s. Aan het begin van het schooljaar krijg je een boekje met een samenvatting van het examenreglement en het Programma van Toetsing en Afsluiting (PTA), zeg maar het programmaboekje met alle opdrachten en toetsen. Hierin wordt ook aangegeven hoe de cijfers van een dSE tot stand komen. Aan het einde van de derde klas wordt gekeken hoe je ervoor staat met je cijfers. Als je op grond van de tot dan toe gehaalde cijfers zou ‘zakken’ krijg je, in maximaal twee vakken, een herkansing aangeboden. Jij en je ouder(s)/verzorger(s) krijgen hierover dan bericht. In het laatste examenjaar (klas 4) zijn er vier deel SchoolExamens (dSE). Na elke tweede dSE krijg je een cijferlijst. Er zijn twee herkansingsmomenten. Eind maart moeten alle dSE’s zijn afgerond en is het cijfer van het Schoolexamen bekend. Aan het begin van het schooljaar krijgen alle vierdeklassers een boekje met daarin het examenreglement, leerwijzers en de PTA’s voor klas 4.

2.2 Eindexamen In april begint het Centraal Schriftelijk en Praktisch Examen (CSPE). Ook start dan de digitale afname van de algemene vakken in de Basisberoepsgerichte Leerweg (BL). In mei is het centraal Schriftelijk Eindexamen (CSE) voor de Kaderberoepsgerichte Leerweg (KL) en de Gemengde Leerweg (GL). Als de examenuitslagen bekend zijn, krijg je een voorlopige cijferlijst waarop staat of je wel of niet geslaagd bent. Ook staat erop of je een herexamen moet doen om te proberen alsnog te slagen of een herexamen mag doen om te proberen je cijfer te verbeteren. Bij de bepaling van het eindcijfer telt in de BL het eindcijfer van het SE (schoolexamen) voor 2/3 mee en het CE (centraal examen) voor 1/3. In de KL en GL tellen beide examens voor de helft mee.

2.3 Extra diploma’s Trekkerrijbewijs Als je zestien bent, kun je het trekkerrijbewijs halen. Dat kan met zelfstudie, zowel theorie als praktijk. Het theorie-examen is op school, de examinator komt het praktijkexamen afnemen op het bedrijf, waar je geoefend hebt. De kosten daarvan zijn voor eigen rekening. Voor informatie en opgave kun je terecht bij dhr. J. Visser. Melkdiploma Als je belangstelling hebt om goed te leren melken, kun je het melkdiploma halen. De kosten hiervan zijn voor eigen rekening. Meer informatie bij dhr. M. Zijlstra.

16

3. Wat te doen bij ziekte Bij ziekte melden je ouders of verzorgers dit telefonisch. De melding dient gedaan te worden op de eerste dag dat je thuis blijft, zo spoedig mogelijk, bij voorkeur tussen 8.00 en 9.00 uur ’s ochtends, telefonisch aan de schoolreceptie (058) 284 65 71. Als je op dagen dat je stage (BPV) loopt ziek bent, melden je ouder(s)/verzorger(s) dit ook aan het opleidingsbedrijf. Als je langer dan een week afwezig bent, verwachten we dat je ouder(s)/ verzorger(s) je op maandag opnieuw afmelden. Als je je op school zo ziek voelt dat je naar huis wilt, dan meld je dat bij de receptie. Wij bellen dan met je ouders dat je ziek naar huis gaat. Zodra je thuis bent gekomen verwachten we dat je ouder(s)/verzorger(s) telefonisch berichten dat je thuis bent. Als we niet direct contact kunnen krijgen verwachten we een telefoontje van je ouder(s)/verzorger(s) bij thuiskomst of de volgende dag. Er kan ook om een schriftelijke bevestiging gevraagd worden. Als je beter bent en weer naar school komt moet je dat ook weer melden bij de receptie. Roosterwijzigingen en lesuitval Het uitvallen van lessen proberen we zoveel mogelijk te voorkomen. Als leerkrachten afwezig zijn, wordt je lesrooster voor die dag aangepast. Je kunt dan een andere leraar krijgen en/of in een ander lokaal les hebben. Het is ook mogelijk dat je een of meerdere uren vrij krijgt. Wijzigingen in je rooster staan meestal daags van te voren op het mededelingenbord en het beeldscherm in de kantine bij lokaal 27. Dus kijk daar, voor je naar huis gaat, even naar! Nogal wat leerlingen vertrekken vroeg naar school, we vragen docenten op tijd te bellen als ze ziek zijn; soms lukt het niet de leerlingen op tijd te bereiken, dan proberen we op school een invaluur te regelen. Roosterwijzigingen op teletekst en internet Op pagina 864 van teletekst Omrop Fryslân staan de lesroosterwijzigingen van het AOC Friesland te Leeuwarden. Als er eerste uren uitvallen is dit te lezen op deze pagina. Deze pagina is ook te bekijken via www.vmbogroen-leeuwarden.nl. Trein/bus Als de aankomst- en/of vertrektijden van de bus of de trein heel slecht aansluiten bij je lestijden, kun je bij dhr. Kleefstra een ‘pasje’ aanvragen om bijv. 5 minuten later te mogen komen of om eerder weg te kunnen gaan.

Spijbelen Wanneer je spijbelt moet je gemiste uren dubbel inhalen. Bij vaker spijbelen worden je ouder(s)/ verzorger(s) en de leerplichtambtenaar ingelicht. Klas uitgestuurd/rode kaart Het kan gebeuren dat je door een docent de klas wordt uitgestuurd. Vaak is daar dan een gegronde reden voor geweest. Als je de klas wordt uitgestuurd haal je altijd een rode kaart bij de receptie. Daar krijg je te horen waar je de rest van de les kunt gaan werken. Aan het einde van de les lever je de kaart bij de betreffende leraar in, deze handelt de zaak verder met je (al dan niet een sanctie) af en maakt, indien nodig, afspraken met je over je toekomstige gedrag in de les als dat nodig is. Als je vaker een rode kaart moet halen is dat voor je mentor en/of coördinator een signaal om een gesprek met je te hebben en meestal ook met je ouder(s)/ verzorger(s) om verbeteracties af te spreken.

Afspraak bij dokter of tandarts Als je onder schooltijd een afspraak met een dokter of tandarts hebt, verwachten we dat je ouder(s)/verzorger(s) dit van tevoren bij de schooladministratie melden (bellen of briefje). Niet meedoen aan gymnastiek Als je niet kunt meedoen aan gymnastiek, dan geef je de gymleraar een briefje van thuis. Te laat/witte kaart Als je niet op tijd in de les bent wordt je genoteerd als telaatkomer. Ben je te laat op school dan haal je een ‘witte kaart’ bij de receptie. Als je drie keer te laat bent gekomen moet je een lesuur inhalen. Hoe vaker dit gebeurt, hoe langer je moet terugkomen. Als je vaak te laat komt, wordt er contact met je ouder(s)/verzorger(s) opgenomen. In het kader van preventief spijbelbeleid heeft de leerplichtambtenaar op school een spreekuur. Leerlingen die vaak te laat komen en beginnende spijbelaars worden doorverwezen naar dit spreekuur.

17

4. Een gezonde, groene en veilige school Overal zijn regels, thuis, in het verkeer, de sportclub en ook op school. Regels zijn er om het samen leven en werken voor iedereen goed en plezierig te laten verlopen. Wij gaan ervan uit dat iedereen zich bij ons op school fatsoenlijk gedraagt. Een gezonde school Onze school wil graag een gezonde leefstijl stimuleren. In de klassen 1 t/m 3 krijg je voorlichting over de gevolgen van roken, alcohol en drugs. Ook zijn er lessen ter bevordering van veilig gedrag in het verkeer. In het kader van een gezonde school vinden wij het belangrijk dat je: • fris en monter op school komt; • niet rookt, als je het toch doet dan kan dat alleen buiten op de daarvoor aangewezen plaats (op het schoolplein tegen het gymlokaal aan, binnen de strepen); • een gezond en voedzaam lunchpakket meeneemt en dat ook opeet; • om hygiënische redenen in de klas geen jas aan hebt, niet snoept, drinkt of eet; • bij praktijk- en gymnastieklessen de juiste kleding draagt. Om het goede voorbeeld te geven proberen we het aanbod voor leerlingen en docenten in de kantine en in de automaten steeds gezonder te maken. Op school is het gebruik van alcohol of drugs of het daarvan onder invloed zijn verboden. In het reglement genotmiddelen, dat ter inzage ligt bij de administratie, staat hoe we omgaan met leerlingen die zich hier niet aan houden. Een groene school Alles wat leeft, groeit en bloeit heeft een belangrijke plaats op onze school. Gooi geen rommel op de grond, ook buiten niet! Laat zien dat we een groene school zijn en zorgvuldig omgaan met onze omgeving. Een veilige school voor iedereen Wij vinden het belangrijk dat leerlingen en medewerkers werken aan een veilige school, zodat we met elkaar zorg dragen voor een prettig leer- en werkklimaat. Dat betekent dat: • pesten, in wat voor vorm dan ook, absoluut niet thuis hoort op onze school; • het belangrijk is respect te tonen voor medeleerlingen en medewerkers van de school; • geen enkele vorm van discriminatie wordt getolereerd; • geen enkele vorm van geweld en/of bedreiging is toegestaan. Verder zijn er enkele vooral praktische regels waar we de nadruk op willen leggen, nl.: • bij de bel ga je naar het lokaal. Je mag pas naar binnen als je leraar er is; • als je leraar niet in de les komt, meldt één van de leerlingen dit bij de schoolleiding. De overige leerlingen wachten rustig bij het lokaal; • je mag alleen apparatuur in een lokaal bedienen als je toestemming van je leraar hebt gekregen; • alleen in opdracht van een docent werk je aan een van de computers. Tijdens de pauzes wordt niet met de computers gewerkt; • mobiele telefoons worden in het klaslokaal niet gebruikt. daar zijn ze dus uit! De telefoon, MP4-speler, etc. zitten in de klas in je tas; • laat geen waardevolle voorwerpen achter in de gang, lokaal, kleedruimten, enz. Pas goed op je eigen en op andermans spullen. Berg je spullen op! De school kan niet verantwoordelijk gesteld worden voor verlies, beschadiging of diefstal van deze spullen; • in de pauzes ben je in de kantine of buiten op het schoolplein. Overige delen van de school­- en het schoolterrein zijn voor leerlingen verboden gebied tenzij ze onder begeleiding van een docent zijn. Dat geldt ook voor tussenuren. De fietsenstalling mag alleen betreden worden voor het halen/ brengen van je fiets. Het is niet toegestaan om voor de school op het voetpad, het fietspad of de weg te staan. De waterspeeltuin is tijdens schooltijd (8.15 - 16.00 uur) verboden gebied.

18

Als je je niet aan deze punten houdt, kun je door de schoolleiding of een leraar op de volgende manieren worden bestraft: • extra werk voor thuis of op school (strafwerk) maken; • extra corveewerkzaamheden verrichten; • uit de les verwijderd worden; • bij zeer grote overtredingen of herhaalde misdragingen kun je geschorst worden voor een door de schoolleiding te bepalen tijd of van school gestuurd worden. Dit wordt schriftelijk aan je ouder(s)/verzorger(s) meegedeeld. De coördinatoren nemen contact op met je ouder(s)/verzorger(s): • als je vaak uit de les gestuurd wordt; • als het vermoeden bestaat van ongeoorloofd verzuim (oftewel: als je spijbelt); • als het vermoeden bestaat dat je onder invloed van of in het bezit bent van drugs of alcohol op school. De schoolleiding kan op elk gewenst moment een tassencontrole (laten) uitvoeren. Alle rechten en plichten van de leerlingen zijn na te lezen in het leerlingenstatuut. Deze kun je inkijken bij de administratie. Vernielingen Als jij iets vernielt dan ben je daar verantwoordelijk voor en moet jij (of je ouder(s)/verzorger(s)) de schade vergoeden. Fietsenstalling Als je op de fiets of brommer naar school komt, moet je deze stallen in de fietsenrekken in de fietsenstalling. Zorg voor goede en stevige sloten en zet je fiets of bromfiets altijd op slot én aan het rek vast. Kluisjes Je kunt op school twee kluisjes hebben. Eén kluisje voor je boeken, schriften en schrijf- en andere schoolspullen. Deze kluisjes staan bij klas 1 en 2 in het stamlokaal en bij klas 3 en 4 in de kantine. Daarnaast kun je nog een extra kluisje huren voor het opbergen van bijvoorbeeld je jas, regenkleding, gymkleding, helm etc.. In de laatste week van het schooljaar worden alle kluisjes geopend en schoongemaakt. Wij verwachten van de leerlingen dat zij daarom op tijd hun persoonlijke bezittingen uit hun kluisje halen en het kluisje open laten staan. Regels lichamelijke opvoeding Om de lessen lichamelijke opvoeding te volgen moeten de leerlingen zich aan enkele regels houden. • Briefjes voor blessures en ziekte Wanneer een leerling niet kan deelnemen aan een les moet er voorafgaand aan de les een briefje worden ingeleverd bij de docent LO. In dit briefje is duidelijk omgeschreven waarom de leerling niet mee kan doen. Het briefje is voorzien van een datum en een handtekening van één van de ouders. • Sieraden, telefoons en andere waardevolle spullen Tijdens de les moeten de leerlingen alle sieraden af doen in verband met de veiligheid. De school stelt zich niet aansprakelijk voor het verlies van waardevolle spullen. De vaksectie LO adviseert de leerlingen de waardevolle spullen te bewaren in hun kluisje of in het gezamenlijke kluisje in de berging van het gymnastieklokaal. Gebruik personalia en beeldmateriaal Met de verstrekte gegevens en beeldmaterialen wordt zorgvuldig en overeenkomstig de Wet Persoonsregistratie omgegaan. Met het akkoord gaan met de algemene voorwaarden van AOC Friesland, waarnaar wordt gerefereerd op het aanmeldingsformulier, wordt toestemming verleend voor verstrekking van persoonsgegevens door AOC Friesland aan derden, niet anders dan in het directe belang van de deelnemer. Tevens verklaren ouder(s)/verzorger(s)/deelnemers met het akkoord gaan met de algemene voorwaarden dat beeldmateriaal met daarop hun zoon/dochter of henzelf door AOC Friesland gebruikt mag worden voor promotionele publicaties van AOC Friesland. (Zie ook de site van AOC Friesland met de algemene voorwaarden. www.aocfriesland.nl, kopje algemeen)

ICT reglement Bij de eerste keer inloggen krijgen de leerlingen de regels omtrent het ICT gebruik te zien. Wij verwachten dat de leerlingen zich aan deze regels houden. Het reglement ligt ook ter inzage bij de administratie. Leerling-bemiddeling In het schooljaar 2010-2011 zijn een twintigtal leerlingen van het VMBO-groen en MBO groen opgeleid tot leerling bemiddelaar. Deze trainingen zijn gegeven door dhr. Cuperus en dhr. Zijlstra met begeleiding van het APS. Wat is leerling-bemiddeling? Twee getrainde leerlingen helpen medeleerlingen bij het oplossen van een conflict. Ze zetten samen een streep onder het verleden en kijken vooruit: hoe verder? De leerling-bemiddelaars helpen ‘met de handen op de rug’: de ruziemakers zoeken zelf een vreedzame oplossing die voor beide partijen goed voelt. Ze werken volgens een vast protocol. Docenten, leerling-begeleiders en schoolleiding zijn niet bij het gesprek. Ze volgen de uitvoering van leerling-bemiddeling ‘op afstand’. De bemiddelaars hebben binnen de school een eigen vaste ruimte waar de bemiddelingen plaats kunnen vinden en ze de administratieve afhandeling kunnen doen. Het AOC heeft leerling-bemiddeling ingevoerd omdat: • dit aantoonbaar leidt tot een veiliger leer- en werkklimaat op school; • dit een lagere drempel voor leerlingen is om conflicten aan te kaarten; • dit oplossingsgericht is; • leerlingen zich mede verantwoordelijk voelen; • het leereffect voor de bemiddelaars heel groot is. De enthousiaste bemiddelaars zijn allemaal al in de praktijk bezig geweest en de resultaten zijn heel goed! In het schooljaar 2012-2013 worden weer een aantal nieuwe bemiddelaars opgeleid.

19

5. Activiteiten Klassenavond Elke klas mag een klassenavond organiseren. Regels daarvoor zijn: • de avond wordt gehouden in een leslokaal, dat na schooltijd versierd mag worden; • als de avond afgelopen is, wordt alles netjes opgeruimd; • er zijn twee leerkrachten aanwezig, waaronder je mentor; • er zijn geen dranken met alcohol; • het is een klassenavond, daarom kun je geen vrienden of vriendinnen die niet in je klas zitten meenemen; • de avond eindigt voor klas 1 en 2 om 22.00 uur en voor klas 3 en 4 om 23.00 uur. Schoolfeest In overleg met de leerlingen wordt er één schoolfeest georganiseerd. Een schoolfeest is alcoholvrij en ook daar kun je geen vrienden of vriendinnen die niet op onze school zitten mee naar toe nemen. Jaarmarkt Vrijdag 19 oktober is de Jaarmarkt. Op die dag zijn er allerlei activiteiten. Je kunt huisdieren mee naar school nemen en deze door een deskundige laten keuren. Bovendien worden er op deze dag planten, bloemen en andere producten verkocht. De opbrengst is voor een goed doel. Doedag en Open Dag Voor de leerlingen van groep 8 van de basisscholen worden er Doedagen georganiseerd. Deze leerlingen kunnen op zo’n dag kennis maken met allerlei vakken van onze school, zoals bloemschikken, handvaardigheid, dierenhouderij, enz. Op woensdag 13 februari is er Open Dag. Iedereen die belangstelling heeft voor onze opleidingen kan op deze dag de school bezoeken en informatie krijgen. De Open Dag vindt ‘s middags en ’s avonds plaats. De leerlingen helpen deze dag om onze school goed en leuk te presenteren. Sportdagen Per jaar worden een aantal sportdagen georganiseerd. Tijdens het schooljaar doen teams mee aan verschillende toernooien, o.a. scholenvolleybal, scholenvoetbal en scholenbasketbal. In de laatste week voor de grote vakantie zijn er twee sportdagen. Een toernooi met allerlei activiteiten per leerjaar en op de andere dag twee sporten die je als klas kiest, bijvoorbeeld tennissen, paardrijden, kanovaren, etc. Schoolreizen, projectweek en excursies In een van de laatste weken voor de zomervakantie is de schoolreis- en projectweek. In die week gaan de leerlingen van klas 1 drie dagen op kamp. Voor klas 2 is er een projectweek met een schoolreis van een dag. Klas 3 gaat drie dagen het water op met een zeilschip. Deze week is een schoolweek. Leerlingen die niet mee gaan op schoolreis, worden ingedeeld bij de projectweek. Ook zijn er in de loop van het jaar een paar eendaagse excursies voor de derde- en de vierdeklassers: bijv. Hortifair in Amsterdam, PTC+ Oenkerk en het Noorderdierenpark in Emmen. De deelname is vrijwillig, als je niet mee kunt doen aan de schoolreis of de sportdag, kunnen je ouder(s)/ verzorger(s) contact opnemen met school; er is dan een alternatief programma.

20

6. Contacten school - thuis Nieuwsbrief Voor elke vakantie sturen we per email een nieuwsbrief voor ouder(s)/verzorger(s). In de nieuwsbrief staan bijv. de data van ouderavonden en ander schoolnieuws. Oudercontact-gesprekken Bij het eerste en het tweede rapport zit een briefje, waarin de ouder(s)/verzorger(s) worden uitgenodigd om met de leraren over de prestaties van hun zoon/dochter te komen praten. Dat geldt ook voor de schoolexamenresultaten. Deze ouderavonden worden gehouden in december en april. De exacte data en tijdstippen zullen via de nieuwsbrief bekend worden gemaakt. Algemene ouderavond en/of oudercursus Bij voldoende belangstelling wordt een algemene ouderavond georganiseerd over een door de ouder(s)/verzorger(s) gekozen thema. Ook kan in samenwerking met de Verslavingszorg Noord Nederland (VNN) een cursus voor ouder(s)/verzorger(s) worden georganiseerd over alcohol en drugs. Datzelfde geldt voor een informatieavond verzorgd door TÛMBA (voorheen het Anti ­Discriminatie Bureau) over discriminatie. Doorgeven van wijzigingen Wijzigingen in adres, emailadres en telefoonnummer (i.v.m. bereikbaarheid) etc. graag z.s.m. doorgeven aan de administratie. Indien de ouder(s)/verzorger(s) van een leerling gescheiden zijn dient het adres van beide ouders bij de school bekend te zijn. Maand

Doelgroep

Sept/okt Ouder(s)/verzorger(s) van de nieuwe leerlingen Oktober Ouder(s)/verzorger(s) leerlingen klas 3 November Ouder(s)/verzorger(s) leerlingen klas 4 December Alle ouder(s)/verzorger(s) Februari Ouder(s)/verzorger(s) klas 2 Maart Ouder(s)/verzorger(s) leerlingen klas 3 April Ouder(s)/verzorger(s) klas 2 April Alle ouder(s)/verzorger(s)

Inhoud van ouderavond Informatie over de school en er is gelegenheid tot het stellen van vragen Voorlichting over de PTA’s en deelSchoolExamens in de leerwegen Voorlichting over de examens en vervolgstudie. Algemene ouderavond bij voldoende belangstelling Mogelijkheid tot contact n.a.v. rapporten, schoolexamens, etc. Informatie-ouderavond over het advies na twee jaar basisvorming Op deze avond zal ook informatie worden gegeven over het LeerWerkTraject, de diverse leerwegen en alles wat daarmee samenhangt. Voorlichting over de keuze van het vakken- pakket. Ouders/verzorgers en leerlingen van klas 4: voorbereiding op het CE Contact gesprekken over het LeerWegAdvies Mogelijkheid tot contact n.a.v. rapporten, schoolexamens, etc.

* De exacte data en tijdstippen zullen via de nieuwsbrief bekend gemaakt worden.

21

Praktische en zakelijke informatie 1. Financiën Met ingang van dit schooljaar geldt binnen AOC Friesland onderstaande regeling. Het verschil t.o.v. vorig jaar is dat de kosten voor een schooljaar op de nota staan vermeld. U krijgt dus geen aparte rekening meer voor excursies of schoolreizen. De regeling staat ook op de website. Regeling schoolkosten en vrijwillige bijdrage schooljaar 2012-2013 Onze onderwijsinstelling ontvangt geld van de overheid voor het verzorgen van beroepsopleidingen. Met dit geld worden allerlei basisbenodigdheden voor het onderwijs betaald (zie tabel 1). Er zijn echter bijkomende kosten die de onderwijsdeelnemers of hun ouders/verzorgers verplicht zelf moeten betalen. Tenslotte zijn er kosten waarvoor wij een vrijwillige bijdrage vragen. Hieronder geven wij een overzicht van al deze kosten. Kosten die men verplicht moet betalen om de opleiding te kunnen volgen (zie ook tabel 2). Voor VMBO- leerlingen hoeft geen les- of cursusgeld te worden betaald. Voor VMBO en MBO geldt dat men rekening moet houden met zelf te betalen kosten voor onderwijsbenodigdheden waarover de onderwijsdeelnemer zelf beschikt en de verantwoordelijkheid draagt. Te denken valt hierbij aan een agenda, een rekenmachine, werkkleding en werkschoenen. De school sluit een collectieve ongevallen- en aansprakelijkheidsverzekering af waaronder dekking is begrepen voor schaden tijdens stages en vergoeding bij blijvende invaliditeit. Voor het VMBO zijn er geen kosten voor boeken. Kosten waarvoor een vrijwillige bijdrage geldt (zie tabel 3) Onze school biedt extra faciliteiten en activiteiten aan leerlingen en studenten aan. Deze faciliteiten zijn niet noodzakelijk voor het volgen van de opleiding en het behalen van een diploma. De onderwijsdeelnemers of hun ouders/verzorgers hebben de keuze om van het aanbod al dan niet gebruik te maken c.q. de kosten op vrijwillige basis te voldoen. Hierbij wordt gedoeld op de kosten voor de volgende faciliteiten en activiteiten: • • •

Op de meeste locaties kan een kluisje voor het opbergen van persoonlijke spullen worden gehuurd. Er worden bij al onze opleidingen extra activiteiten georganiseerd die gericht zijn op sociale, maatschappelijke en persoonlijke vorming en op het ontwikkelen van een goed beroepsbeeld. Deelname aan de activiteiten draagt bij aan motivatie, welzijn en leerprestaties van de leerling/ student. Voor vieringen, culturele en buitenschoolse activiteiten en voor de vervoerskosten van kleine activiteiten en bedrijfsbezoeken vragen wij een vaste vrijwillige bijdrage per onderwijsdeelnemer per jaar.

Omdat wij ons realiseren dat dit extra uitgaven zijn, hebben wij ons best gedaan deze kosten zo laag mogelijk te houden. Het niet betalen van een vrijwillige bijdrage kan wel betekenen dat de onderwijsdeelnemer kan worden uitgesloten van bepaalde voorzieningen of niet kan deelnemen aan bepaalde activiteiten. De school organiseert dan een apart programma. In een overeenkomst worden afspraken vastgelegd over de (hoogte van de) betaling van de vrijwillige bijdrage. Voor de betaling van de vrijwillige bijdrage zelf, wordt op basis van de overeenkomst in oktober een nota per email verzonden. Het bedrag kan via internet bankieren worden overgemaakt en wordt in twee termijnen voldaan, de eerste vóór 1 november, de tweede vóór 1 maart van het betreffende schooljaar.

22

Betalings-/kwijtscheldingsregeling Er is een betalings-/kwijtscheldingsregeling. Dit wordt per individueel geval beoordeeld. Als u in principe bereid bent om de vrijwillige bijdrage te betalen maar als de hoogte van het bedrag voor u problematisch is, dan kunt u contact opnemen met de locatiedirecteur. Goedkeuring Ouderraad en Deelnemersraad De hoogte en de besteding van bovengenoemde bijdragen worden elk schooljaar opnieuw in goed overleg met de Ouderraad besproken. Voor het VMBO is het de Ouderraad die instemming verleent aan de regeling, de hoogte van de bedragen en de tekst in de schoolgids. AOC Friesland kent nog geen Deelnemersraad maar wij zijn wel bezig om deze op te richten. Zodra wij een Deelnemersraad hebben, zullen wij bovenstaande regeling ook aan deze raad voorleggen. Tabel 1: de basisbenodigdheden Basisbenodigdheden worden niet in rekening gebracht. Het zijn zaken die in de school aanwezig zijn of door de school worden aangeschaft, zoals: Intake- en instaptoetsen, administratieve zaken; informatie voor studenten, studiehandleidingen, brieven aan studenten, ouderavonden; introductiedagen, werkweken en excursies die verplicht onderdeel van het programma zijn; softwarelicenties voor algemene programma’s; toetsen, examens, herkansingen, diploma-uitreiking; inventaris mediatheek, open leercentrum; apparatuur, machines, gereedschappen, instrumenten en computers; verbruiksmaterialen zoals hout, metaal, papier, bloemen, stoffen; schoolpas; kosten voor de beroepspraktijkvorming. Tabel 2: de verplichte bijdrage (Onderstaande bedragen gelden voor het schooljaar 2012/2013, onder voorbehoud van tussentijdse wijzigingen). Verplichte bijdrage (excl. wettelijk voorgeschreven les- of cursusgeld): de kosten zijn voor rekening van ouders/verzorgers en student Boeken en readers VMBO geen kosten Persoonlijke benodigdheden Agenda, werkkleding, rekenmachine, e.d. kosten: PM Werkschoenen kunnen desgewenst via de school worden aangeschaft voor € 20,(de betaling geschiedt à contant op de school). De school kan u informeren over de exacte kwaliteitseisen waar de schoenen aan moeten voldoen Verzekering VMBO € 6,Tabel 3: de vrijwillige bijdrage (onderstaande bedragen gelden voor het schooljaar 2012/2013, onder voorbehoud van tussentijdse wijzigingen). Vrijwillige bijdrage: de kosten zijn vrijwillig en op basis van werkelijke deelname Algemene vaste bijdrage VMBO en MBO 1&2 € 50,Faciliteiten Kluisje € 5,25 Excursies VMBO Variërend* van € 15,- € 60,Schoolreizen VMBO en MBO Variërend* van € 75,- € 400,Praktijkleren, reis- en verblijfskosten VMBO en MBO Tussen € 20,- en € 165, (afhankelijk van de locatie van de praktijkschool*) * zie de schoolgids van de betreffende opleiding voor de exacte bedragen

23

Kosten schoolreizen Leerlingen van leerjaar 1 gaan in juni drie dagen op kamp naar Gasselte, de kosten daarvan zijn € 75,-. Leerlingen van leerjaar 3 gaan in juni drie dagen met oude zeilschepen varen op het IJsselmeer en/of de Waddenzee, de kosten daarvan zijn € 100,-. Leerlingen van LWT/VM2 gaan op werkweek: kosten € 50,-. Leerlingen van de derde en vierde klas GL gaan ook op werkweek: kosten € 50,-. Leerlingen van leerjaar 2 gaan in de projectweek een dag naar Amsterdam, de kosten daarvan zijn € 30,-. Kosten excursies, uitstapjes In leerjaar 1 en 2 zijn de kosten maximaal € 35,-, in leerjaar 3 en 4 maximaal € 45,-. Voor de leerlingen van leerjaar 3 en 4 wordt er ook een dagje skiën op een kunstsneeuwbaan georganiseerd; de kosten daarvan zijn € 50,-. Verzekeringen Voor € 6,- per jaar ben je via de school verzekerd tegen lichamelijk letsel tijdens de schooluren en tijdens de reis van huis naar school en van school naar huis via de kortste weg. Materiële schade (bijv. aan je fiets) is niet verzekerd. Tijdens de stage ben je bovendien verzekerd tegen schade aan derden. Hierbij moet je er wel om denken dat je, als je nog geen zestien bent, je geen trekker mag besturen. Als je zestien of zeventien bent, moet je in het bezit zijn van een trekkerrijbewijs om op een trekker te mogen rijden. Ook ben je verzekerd tegen materiële schade als duidelijk aangetoond kan worden dat de schuld bij de school ligt. Voor meer informatie over bovenstaande kan je contact opnemen met de receptie, tel. (058) 284 65 71. Sponsorbeleid AOC Friesland voert geen actief beleid ten aanzien van het zoeken naar sponsoring. De school conformeert zich aan het ‘Convenant scholen voor primair en voortgezet onderwijs en sponsoring 2009’. Dit houdt onder meer in dat: • sponsoring niet de objectiviteit, de geloofwaardigheid, de betrouwbaarheid en de onafhankelijkheid van het onderwijs en de school in gevaar mag brengen; • sponsoring verenigbaar moet zijn met de statutaire grondslag van de rechtspersoon van wie de school uitgaat, alsmede de doelstellingen van de school en het onderwijs; • de school niet in een afhankelijkheidsrelatie tot de sponsor(s) mag komen te verkeren. sponsors dienen de uitgangspunten van het convenant te accepteren. Schoolboeken De schoolboeken worden door de school gehuurd bij Van Dijk Educatie (VDE). De leerlingen van klas 1 en 2 krijgen alleen de werkboeken uitgereikt. De theorieboeken zijn beschikbaar in het stamlokaal. De leerlingen van klas 3 en 4 krijgen zowel de theorieboeken als de werkboeken. Voor hun geldt het volgende: Bij ontvangst van de boeken dien je de boeken direct te controleren op beschadigingen. Ook moet gecontroleerd worden of je alle boeken van de boekenlijst hebt ontvangen. Als iets niet in orde is moet dat, zo spoedig mogelijk, gemeld worden bij de dhr. Miedema. • Je krijgt de boeken aan het begin van het schooljaar. Je moet de boeken binnen een week gekaft hebben en voorzien hebben van een etiket met je naam erop. • Om deze boeken netjes te houden, mag je ze alleen vervoeren in een goede, stevige tas. • Aan het eind van het schooljaar moet je de theorieboeken inleveren. Als bij controle blijkt dat de boeken zijn beschadigd of dat je er slordig mee omgegaan bent, dan worden de kosten bij je ouders of verzorgers in rekening gebracht. • De boeken die je nodig hebt, krijg je maar één keer! Als je tijdens het schooljaar een boek kwijt raakt of ernstig beschadigd dan ben je verplicht om op eigen kosten een nieuw boek aan te schaffen. De kosten hiervan komen voor rekening van je ouder(s)/verzorger(s). Tegemoetkoming in de studiekosten Formulieren voor het aanvragen van een tegemoetkoming in de studiekosten zijn via de website van de IB groep te downloaden: www.duo.nl (voorheen IB-Groep) of telefonisch aan te vragen via (050) 599 77 55.

24

2. Schoolbenodigdheden Aan te schaffen Zelf zorg je voor schriften, schrijfmateriaal, agenda en kaftpapier. De wiskundedocent vertelt je wat voor rekenmachine je het beste kunt gebruiken. Kleding LO Sporten doet de leerling in sportkleding. Dit wil zeggen dat de leerling een korte of een lange trainingsbroek draagt. Daarop moet de leerling een T-shirt dragen met korte mouwen en een hoge (normale) boord. In de zaal is het verplicht om zaalschoenen te dragen. Indien de leerling geen zaalschoenen heeft moet hij/zij op blote voeten sporten in verband met veiligheid! Voor de sportlessen buiten is het aan te raden om een trainingsjasje of trui mee te nemen. Tevens moet de leerling dan ook sportschoenen voor buiten hebben. Voor de praktijklessen Voor zover niet verstrekt door school: werkkleding. Indien veiligheidsschoenen of –laarzen vereist zijn, moeten deze zelf worden aangeschaft.

3. Wettelijke kaders vakantieregeling Vakantieregeling In Nederland staan de rechten en plichten van ouder(s)/verzorger(s), leerlingen en schooldirecteuren precies aangegeven in de Leerplichtwet. Deze wet is, kort gezegd, een rechtsmiddel waarmee gewaarborgd wordt dat alle jongeren in Nederland aan het onderwijs kunnen en zullen deelnemen. Het doel van de Leerplichtwet is dat jongeren zo goed mogelijk worden toegerust met kennis en vaardigheden die zij nodig hebben om een zelfstandige plek in de samenleving te verwerven. Een afgeronde schoolopleiding is daarvoor een eerste vereiste. De leerplicht ambtenaar is een keer per maand aanwezig bij ons zorgteam; regelmatig ongeoorloofd verzuim wordt gemeld aan deze ambtenaar. Verlof buiten de schoolvakanties Ouders moeten zich houden aan de vastgestelde schoolvakanties. In één bijzonder geval mag daarvan afgeweken worden. Als ouder(s)/verzorger(s) door de aard van hun beroep geen gebruik kunnen maken van de schoolvakanties, mag de directeur van de school een leerling toestemming geven om buiten de schoolvakantie vrij te nemen. Dat is hooguit één keer per jaar voor een periode van maximaal tien schooldagen. Er moet dan wel een verklaring van de werkgever getoond worden waaruit blijkt dat de ouder(s)/verzorger(s) niet op een ander moment op vakantie kan. Extra verlof dient altijd schriftelijk te worden aangevraagd. Wanneer een aanvraag wordt afgewezen en u gaat toch op vakantie is de directeur verplicht het verzuim bij de leerplichtambtenaar te melden. Gewichtige omstandigheden kunnen een reden zijn om extra verlof aan te vragen. Het gaat daarbij om bijvoorbeeld een huwelijk of een begrafenis van een familielid. Voor minder dan tien schooldagen dient u een schriftelijk verzoek in bij de schooldirecteur. De directeur beslist over de aanvraag. Betreft het een periode van meer dan tien schooldagen, dan stuurt de directeur de aanvraag door naar de leerplichtambtenaar. In dat geval krijgt u een uitnodiging om op het stadhuis uw verzoek toe te lichten.

25

4. Data-overzicht Examenrooster deelSchoolExamens • dSE1 klas 3 10 september t/m 7 december • dSE2 klas 3 10 december t/m 29 maart • dSE3 klas 3 3 april t/m 29 juni • dSE4 klas 4 10 september t/m 15 oktober • dSE5 klas 4 29 oktober t/m 7 december • dSE6 klas 4 10 december t/m 8 februari • dSE7 klas 4 11 februari t/m 29 maart Rapporten en cijferlijsten • 1e rapport december • 2e rapport april • 3e rapport juli (tevens overgangsrapport) Centrale landelijke examens • CSPE vanaf 3 april (Centraal Schriftelijk en Praktisch Eindexamen) • Digitale afname algemene vakken in de BL vanaf 7 mei 2011 ??? • CSE eerste tijdvak 16 mei t/m 24 mei (Centraal Schriftelijk Eindexamen KL en GL) Uitslag examen 12 juni • Tweede tijdvak herexamens vanaf 5 juni (praktisch vakken) • Vanaf 17 juni (alle andere vakken) • Uitslag herexamen 26 juni • Diploma uitreikingen 3 juli Leerlingenbesprekingen Deze vinden plaats in: oktober, januari/februari, mei. Openingstijden school • De school is op werkdagen geopend van 7.45 uur tot 16.30 uur. Vakanties en vrije dagen 2012-2013 • Herfstvakantie 22-10-12 t/m 26-10-12 • Kerstvakantie 24-12-12 t/m 04-01-13 • Voorjaarsvakantie 18-02-13 t/m 22-02-13 • Goede vrijdag 29-03-2013 • Paasmaandag en dinsdag 01 en 02-04-13 • Meivakantie 29-04-13 t/m 03-05-13 • Hemelvaart 09-05-13 t/m 10-05-13 • Pinkstermaandag 20-05-13 • Zomervakantie 06-07-13 t/m 25-08-13 Andere schoolactiviteiten 2012-2013 • Jaarmarkt 19 oktober • Open Dag 13 februari • Projectweek leerjaar 2 in week 24 t/m 28 juni 2013 • Schoolreizen leerjaar 1 & 3 in week 24 t/m 28 juni 2013 NB: Data onder voorbehoud.

26

1e uur 2e uur 3e uur Pauze 4e uur 5e uur Pauze 6e uur 7e uur Pauze 8e uur 9e uur

08.15 - 09.00 09.00 - 09.45 09.45 - 10.30 10.30 - 10.45 10.45 - 11.30 11.30 - 12.15 12.15 - 12.45 12.45 - 13.30 13.30 - 14.15 14.15 - 14.30 14.30 - 15.15 15.15 - 16.30

Onderwijstijd We bedoelen met schooltijd niet alleen de wekelijkse planning van de lestijden. Op onze school kan onderwijs plaatsvinden tussen 7.00 - 23.00. Natuurlijk krijg je een duidelijke planning, maar het is mogelijk dat we daarvan afwijken. ‘Schooltijd’, onder begeleiding, kan ook buiten het schoolgebouw plaatsvinden. AOC Friesland VMBO-groen Jansoniusstraat 2, Leeuwarden Postbus 831, 8901 BP Leeuwarden Tel. (058) 284 65 71 Fax (058) 284 65 91 email: [email protected] www.vmbogroen-leeuwarden.nl www.aocfriesland.nl

5. Overzicht medewerkers Personeelslijst • • • • • • • • • •

Onderwijsassistent Mevr. R. van der Wal - [email protected] Mevr. D. Toering - [email protected] Roostermaker Mevr. A. Autar - [email protected] Receptie/administratie Mevr. F. Gardenier-Visser Administratie Mevr. R. Fokkema – [email protected] Mevr. E. Fopma - [email protected] Administratie MBO GROEN 1&2 Mevr. L. Dewicke - [email protected] Administratieve ondersteuning Mevr. M. Becker - [email protected] Kantinebeheer Mevr. L. Westra Huishoudelijke dienst Mevr. S. Breur-Geertsma Mevr. A. ten Brink-De Jong Assistent conciërge Dhr. C. Kooistra Dhr. N. Mesic Conciërge Dhr. G. van Loon - [email protected] (058) 215 29 47

27

28

Dhr. J. Abelen ABJA [email protected]

Dhr. T. Abma ABTA [email protected]

Dhr. C. Appelman APCA [email protected]

Mevr. A. Autar AUAA (roostermaker) [email protected]

Mevr. A. BiemansVermeulen BIAA [email protected]

Mevr. W. Castelein CAWA [email protected]

Dhr. J. Cuperus CUJA (counselor) [email protected]

Dhr. G. Fokkema FOGA [email protected]

Mevr. A. van der Galiën GAAA afina.vandergalien@ aocfriesland.nl

Mevr. H. Galema GAHA [email protected]

Mevr. W. Haagsma HAWA [email protected]

Mevr. S. Hasnaoui HASB [email protected]

Dhr. S.J. Heeringa HESB [email protected]

Mevr. J. Hensbroek HEJD [email protected]

Mevr. A. Hoogeveen HOAB [email protected]

Mevr. Y. de Hoop GEYA [email protected]

Dhr. D. Humphreys HUDA [email protected]

Mevr. I. Inia INIA [email protected]

Mevr. M. Jaworski JAMA [email protected]

Dhr. A. de Jong JOAB [email protected]

Dhr. A. de Jong JOAA [email protected]

Mevr. D. Klijnsma KLDA [email protected]

Mevr. I. Katje KAIA [email protected]

Dhr. M. Kleefstra (coördinator algemeen en onderbouw) [email protected]

Mevr. M. Kroeze KRMA [email protected]

Dhr. D. Kuiken KUDA [email protected]

Dhr. M. van Leeuwen LEMA m.vanleeuwen@ aocfriesland.nl

Dhr. S. bij de Leij LESA (vertrouwenspersoon) [email protected]

Dhr. G. van Loon Concierge [email protected]

Dhr. G. Louwes LOGA [email protected]

Dhr. B. Meetsma MEBA [email protected]

Mevr. M. Mellema MEMA [email protected]

Dhr. H. Nederhoed NEHA [email protected]

Dhr. J. Post POJA [email protected]

Mevr. J. van Raan RAJA (coördinator MBO GROEN) [email protected]

Mevr. M. Sybesma SYMA [email protected]

Mevr. H. Sinnema SIHA [email protected]

Mevr. M. Spiertz SPMA (directeur) [email protected]

Dhr. B. Spoelstra SPBA [email protected]

Mevr. H. van der Stigchel STHD h.vanderstigchel@ aocfriesland.nl

Mevr. C. Tijsma TICA [email protected]

Dhr. R. Vartanov (medewerker ICT) [email protected]

29

Dhr. M. Veenstra VEMB [email protected]

Mevr. A. Visser VIAB [email protected]

Dhr. J. Visser VIJA (stage coördinator) [email protected]

Martha Visser VIMB [email protected]

Mevr. A. Wesselius WEAB (vertrouwenspersoon) [email protected]

Dhr. P. Wijnja WIPA [email protected]

Dhr. H. Wijnalda WYHA [email protected]

Dhr. J. Wolfard WOJA [email protected]

Dhr. R. Wolma WORA [email protected]

Dhr. J. Woudstra WOJB [email protected]

Dhr. P. Zijlstra ZYTA [email protected]

Dhr. M. Zijlstra ZIMA (coördinator bovenbouw) [email protected]

Alle roostercodes zijn onder voorbehoud.

30

VMBO-groen Leeuwarden Jansoniusstraat 2 Postbus 831 8901 BP Leeuwarden

VMBO-groen Leeuwarden

Tel. (058) 284 65 71 Fax (058) 284 65 91 email: [email protected] www.vmbogroen-friesland.nl www.aocfriesland.nl

31

Ervaar VMBO-groen en kom langs!

VMBO-groen is onderdeel van