MeeDoen Coalitieakkoord 2006-2010 PvdA, VVD, GroenLinks Den Haag
Inhoudsopgave
MeeDoen
2
Werk: ontzettend belangrijk - economie, werk en inkomen - internationale stad
4 4 7
Jeugd: pak je kansen
8
Betrokken stad, betrokken burgers - meebeslissen over stadsdeel, buurt of wijk - bruggen bouwen - een veilig Den Haag - welzijn en zorg - sport - kunst en cultuur
11 11 13 15 16 18 19
Een duurzame en vitale stad - stadsontwikkeling: ambitieus en zorgvuldig - duurzame bereikbaarheid
20 20 23
Excellente dienstverlening - ambtelijk apparaat - digitale dienstverlening
25 25 25
Gezonde gemeentefinanciën
27
Bijlage 1: Financieel kader
28
Bijlage 2: Portefeuilleverdeling
29
1
MeeDoen
Maart 2006: een nieuwe gemeenteraad. April: een nieuwe coalitie in een voor Den Haag unieke samenstelling: PvdA, VVD en GroenLinks. De fracties van de PvdA, VVD en GroenLinks nemen de komende vier jaar de verantwoordelijkheid voor het besturen van de stad. Wij dragen mensen voor die samen met de burgemeester het gemeentebestuur vormen. Mensen die staan te popelen om aan de slag te gaan voor een stad die het verdient. Als er één rode draad is die alle thema’s in dit beleidsprogramma verbindt, dan is het wel het begrip ‘mee doen’. Den Haag wordt gemaakt door de mensen die er wonen en werken. Mensen die hun bijdrage leveren aan de Haagse samenleving. Mensen die een baan hebben, die vrijwilligerswerk doen, een opleiding volgen of betrokken zijn bij hun buurt, op welke manier dan ook. Daarbij past een gemeentebestuur dat de Hagenaars de gelegenheid geeft om met die betrokkenheid ook echt iets te doen voor de stad: mee te praten, mee te werken. Topprioriteit is het bieden van voldoende werkgelegenheid. We zullen de economische groei van Den Haag daarom stimuleren, banen creëren en nieuwe bedrijven aantrekken. Wie niet kan werken of vrije tijd beschikbaar heeft, wordt gestimuleerd om mee te doen aan één van de vele vrijwilligersinitiatieven. Hulp bieden aan een eenzame oudere, meebeslissen over het onderhoud in de buurt, het coachen van de jeugd van de sportclub. De stad biedt de kansen. Het is aan de burger om deze te pakken. Volop aandacht hebben we voor jeugd. Het aantal jongeren in Den Haag neemt de komende jaren toe. Met verreweg de meesten gaat het goed. Zij hebben uitzicht op een goede maatschappelijke positie. Het opleidingsniveau stijgt. Dat neemt niet weg dat er problemen zijn die vragen om een stevige aanpak. Te veel jongeren haken voortijdig af op school, de jeugdwerkeloosheid neemt toe en de wachtlijsten in de jeugdzorg zijn zorgwekkend. Het gemeentebestuur investeert in de toekomst van onze jeugd. Wij vinden maatschappelijke participatie belangrijk. Dat betekent dat de gemeente veel meer zal werken op het niveau van het stadsdeel en de wijk. Hagenaars krijgen een duidelijke plek in de besluitvorming en ruimte voor initiatieven uit de wijken zelf. Ook met geld. Voor diegenen die niet zonder meer kunnen meedoen spant de gemeente zich in om – samen met maatschappelijke partners - voldoende steun te bieden. Beter armoedebeleid, meer geld voor schuldhulpverlening. Groene Wereldstad aan Zee. Met die ambitie gaat Den Haag de toekomst tegemoet. Wij willen ervoor zorgen dat Den Haag het goed blijft doen in een veranderende wereld: een stad waar het goed wonen, werken en recreëren is en een stad die internationaal op de kaart staat. Een stad die dynamiek uitstraalt, die uitdagingen biedt voor haar inwoners en voor investeerders. En ook: een stad die niet op zichzelf staat, maar onderdeel is van een regio en daar oog voor heeft. Dè opgave voor de komende jaren is het verbinden van de ruimtelijke, de sociale, de economische, de duurzame en de ecologische ontwikkeling van Den Haag. Wij hebben extra aandacht voor Hagenaars met een laag inkomen en een aantal doelgroepen als starters, ouderen, jongeren, studenten en gehandicapten. Den Haag bouwt voor midden- en hogere inkomens in wervende woonmilieus om deze doelgroepen èn aan de stad te binden èn naar de stad te trekken.
2
De fracties van PvdA, VVD en GroenLinks presenteren hierbij het programma voor de nieuwe raadsperiode. Wij willen hierover met de stad in gesprek gaan. Op 9 mei organiseren wij dit in alle stadsdelen. Wij geven met dit programma richting aan de ontwikkeling van de stad. Maar niet alleen. Die ontwikkeling van de stad is alleen te realiseren door: MeeDoen
Jetta Klijnsma, voorzitter team Collegeonderhandelingen
Marnix Norder namens de fractie van de PvdA
Sander Dekker namens de fractie van de VVD
Bert van Alphen namens de fractie van GroenLinks
3
Werk: ontzettend belangrijk Werk. Ontzettend belangrijk. Bijdragen aan de Haagse samenleving, dat stelt iets voor. Vraag maar eens aan iemand die jarenlang aan de kant heeft gestaan en weer aan de slag is gegaan: hij zal zeggen dat het goed is geweest voor zijn zelfvertrouwen, dat hij het gevoel heeft dat hij weer meetelt. Mee doen, iedereen. Daar draait het om, de komende jaren. Alle soorten werk zijn belangrijk voor Den Haag. Van werk voor mensen zonder opleiding tot academici. Daarom moeten werkgevers het gevoel hebben dat ze welkom zijn in Den Haag. De middenstand en het midden- en kleinbedrijf net zo goed als de grote internationale instellingen op het gebied van vrede en recht. Onderschat het niet: Den Haag, internationale stad van Vrede en Recht, daar eet de hele stad van mee. Aan de ene kant wil Den Haag een goede stad zijn om te ondernemen, aan de andere kant een stad die als gastheer voor internationale organisaties met de besten meekan. Genève aan Zee, waarom niet? Economie, werk en inkomen Wat willen we? Meer mensen aan het werk, het stimuleren van kleinschalige bedrijvigheid en het verhogen van het opleidingsniveau zijn de trefwoorden voor de komende vier jaar. Den Haag heeft economische potentie als internationale stad van vrede en recht. Die willen we zoveel mogelijk benutten. De aanwezigheid van internationale instellingen in Den Haag levert een grote verscheidenheid aan banen op: niet alleen in de rechtspraak, maar ook bij allerlei toeleverende bedrijven (catering, logistiek, schoonmaak, ICT, enzovoorts). De komende jaren zal de economie naar verwachting verder aantrekken. Jongeren zouden daarvan extra moeten profiteren. Wij richten ons daarbij mede op het behouden en vergroten van het aantal banen voor laag opgeleiden door versterking van het midden- en kleinbedrijf (MKB). Dat levert het perspectief op van een baan voor elke Hagenaar die kan werken. Belemmerende regelgeving moeten we soms afschaffen, zodat goede ideeën niet meer stuklopen op regelgeving. Het MKB kan zo sneller inspelen op nieuwe ontwikkelingen. Wij willen dat Den Haag in de komende vier jaar de meest MKBvriendelijke stad van Nederland wordt. Sommige Hagenaars zullen geen plek kunnen vinden op de arbeidsmarkt. Er kan sprake zijn van overmacht door ernstige lichamelijke of psychische beperkingen. De gemeente laat deze groep mensen niet in de steek, maar biedt hen bescherming. Mensen die dat nodig hebben, bieden we hulp bij het vinden van een baan die past bij hun mogelijkheden. Ook het hebben van schulden en langdurige uitkeringsafhankelijkheid kan een actieve bijdrage in de weg staan. De gemeente heeft ook oog voor deze groepen. Zij hebben een steuntje in de rug nodig. Door alle middelen gericht in te zetten op werk of participatie willen we deze vicieuze cirkel doorbreken. Daarom zullen we meer inzetten op door- en uitstroom uit alle vormen van gesubsidieerde banen: Ooievaarsbanen, Opstapbanen en de nieuwe Participatiebanen. We hechten eraan op te merken dat, naast alle vormen van betaald werk, Hagenaars ook een wezenlijke bijdrage kunnen leveren aan de samenleving door vrijwilligerswerk te doen. Vergroten van zelfredzaamheid en het ondersteunen van de zwakste groepen staan centraal in het armoedebeleid. Het armoedebeleid nieuwe stijl richt zich niet alleen op het ondersteunen op financieel terrein, maar helpt Haagse burgers om mee te doen aan de samenleving. Het armoedebeleid richt zich op die groepen die dat het meeste nodig hebben, zoals kinderen van ouders met een minimuminkomen. In het verlengde van de schoolkostenregeling en de Ooievaarspas geeft de gemeente een extra impuls aan deelname van kinderen van ouders met een laag inkomen voor schoolactiviteiten en activiteiten zoals sport.
4
Sommige Hagenaars zonder uitkering hebben een grote schuldenlast. De gemeente wil het aantal Hagenaars met schulden terugbrengen door een actieve schuldhulpverlening en door mensen beter te wijzen op voorzieningen waar zij nu geen gebruik van maken. Voor de aanpak van schulden geldt dat voorkomen beter is dan genezen. Daarom zetten wij in op extra voorlichting en preventie. Wat gaan we doen? Werkgelegenheid - We zullen voortvarend internationale organisaties en bedrijven acquireren voor Den Haag. - Elke Haagse bijstandsgerechtigde die (nog) geen baan heeft is, waar mogelijk, actief in de vorm van vrijwilligerswerk, scholing of het leren van de taal. - Werk staat voorop voor Hagenaars die een bijstandsuitkering hebben. Zij kunnen aan de slag via Ooievaarsbanen, Opstapbanen en de nieuwe Participatiebanen. In totaal realiseren we 5000 van zulke banen. - De gemeente sluit convenanten af met ondernemers en organisaties over de inzet van laaggeschoolde werknemers. - Bij het verstrekken van opdrachten voor een schone, hele en veilige stad leggen wij de nadruk op het realiseren van kansen voor Hagenaars die aangewezen zijn op de sociale werkvoorziening (Haeghe Groep). - Door een aanpak die eerst en vooral is gericht op werk, streeft Den Haag naar een lager percentage bijstandsgerechtigden dan het gemiddelde van de vier grote steden (‘work first’) - Den Haag roept samen met de Kamer van Koophandel, VNO/NCW en MKB Den Haag een Haagse ondernemersprijs in het leven voor maatschappelijk ondernemerschap. - We zorgen voor een sluitende aanpak voor jongeren die ertoe leidt dat elke Haagse jongere een baan heeft of op school zit. Inkomen - We zorgen voor een intensievere armoedebestrijding en aanpak van schulden. - Door een strak beleid ten aanzien van handhaving en fraudebestrijding ontvangen alleen die burgers ondersteuning die dat ook echt nodig hebben. - Wij zetten extra middelen in voor de verhoging van uitkeringen aan ouderen en gehandicapten. - Extra geld komt ook beschikbaar voor de bijdrage in de schoolkosten voor gezinnen met lage inkomens. - Er wordt extra geïnvesteerd in de Ooievaarspas - Ten behoeve van de schuldhulpverlening komt er meer financiële ruimte. Economie - We willen de administratieve lastendruk de komende vier jaar terugbrengen met 20 procent. Het vergunningenstelsel voor het MKB wordt doorgelicht, met als resultaat dat het vergunningensysteem simpeler en sneller wordt. - We maken keuzes welke winkelstraten worden gerevitaliseerd. In die straten kan de gemeente ondersteuning bieden, bijvoorbeeld in de vorm van tijdelijk winkelstraatmanagement. - Het succesvolle beleid voor de binnenstad wordt voortgezet, waarbij er aandacht is voor meer variëteit in winkelaanbod, activiteiten, evenementen en uitgaan. - De gemeente biedt meer kansen aan startende ondernemers. Er komt een aantal broedplaatsen voor ondernemers. - Extra microkredieten om startende ondernemers op gang te helpen. - Kleinschalig werk wordt gestimuleerd, ook op wijk- en buurtniveau. - Het bedrijventerrein Zichtenburg wordt gerevitaliseerd. Ondernemerschap - Wij willen de coaching aan startende (etnische) ondernemers versterken. De vrijwilligerscentrale van HOF, die binnenkort per stadsdeel wordt georganiseerd, zoekt naar ervaren ondernemers die deze rol kunnen invullen. Ondernemersnetwerken dragen bij aan de professionalisering.
5
- In herstructureringsgebieden, maar ook elders in de stad, worden de mogelijkheden onderzocht voor vestiging van (etnische) ondernemers. - In herstructureringsgebieden kunnen huren laag worden gehouden door de winkelpanden eenvoudig en ‘kaal’ op te leveren. - De ontwikkeling van toerisme in multiculturele wijken is een groeiende markt en biedt kansen voor Den Haag. Den Haag congresstad Den Haag ontwikkelt zich tot dè internationale (congres)stad aan zee: - De gemeente breidt samen met marktpartijen de Haagse congresfunctie verder uit, zowel qua capaciteit als programmatisch. - Een slagvaardige en resultaatgerichte citymarketing is een fundamentele voorwaarde voor het economisch beleid. Den Haag Marketing & Events wordt ondergebracht bij één portefeuillehouder en de budgetten worden gebundeld. We zetten in op een sprankelender en dynamischer aanbod van evenementen in de stad. Toerisme: nieuwe mogelijkheden verkennen - Wij willen het hele jaar door meer toeristen naar Den Haag trekken. Daarbij denken we met name aan Scheveningen, Kijkduin en het Centrum. - Bij het aantrekken van nieuwe groepen toeristen richten we ons vooral op jongeren en 55-plussers. Voor hen bieden we speciale arrangementen aan. Om meer toeristen naar de stad te trekken, onderzoeken we de mogelijkheden van een zogenaamde ‘visitors card’. - Er komt meer ruimte voor lowbudget hotels. - Bij de verdere uitwerking van het toeristisch beleid blijft de Structuurvisie het uitgangspunt.
6
Internationale Stad Wat willen we? Den Haag is een internationaal toonaangevende stad van vrede en recht. De positie van Den Haag is vergelijkbaar met die van steden als Wenen en Genève. De vestiging van internationale instellingen en bedrijven in Den Haag heeft ervoor gezorgd dat de betekenis van de internationale sector voor werkgelegenheid, onderwijs en cultuur sterk is toegenomen. Vanwege de internationale uitstraling en gunstige effecten voor de werkgelegenheid willen wij die positie in de komende jaren verder versterken. Het rijk en de gemeente hebben hier een gezamenlijk belang. De internationale stad Den Haag verdient het dat we werken aan een aantrekkelijk, boeiend en stedelijk klimaat. Tegelijkertijd zijn er steeds meer Hagenaars die hun wortels in het buitenland hebben. Den Haag is daarom een internationale stad van en voor iedereen. Wij willen die twee internationale werelden van Den Haag bij elkaar brengen. Wat gaan we doen? • De zogeheten internationale zone wordt verder ontwikkeld, opdat meer internationale instellingen en bedrijven zich in Den Haag vestigen. Dit geldt ook voor het Beatrixkwartier/Utrechtsebaan. • Bijzondere aandacht is er voor de positie van Den Haag als gaststad voor internationale organisaties, bedrijven en hun medewerkers. • Bij de werving van nieuwe instellingen is de blik onder meer gericht op een dependance van de Europese School in Bergen, een Vredesmuseum/World Legal Heritage: een instituut dat de archieven van de verschillende rechtbanken op het gebied van internationaal recht beheert. • Wij willen dat Den Haag zich als internationale stad van vrede en recht inspant om de internationale samenwerking met steden en regio’s te verbeteren. Gerichte internationale samenwerking is er met die gebieden waar groepen Hagenaars door hun afkomst nauwe banden mee hebben: Turkije, Marokko en Suriname. We willen met name het lokaal bestuur in deze landen steunen. In het beleid zoeken we aansluiting bij de VNG-International, Ontwikkelingssamenwerking en de Europese Unie. • Er komt meer aandacht voor de ontwikkeling en acquisitie van internationale congressen, in nauw overleg met marktpartijen, betrokken overheden en internationale organisaties. • De gemeente stimuleert dat de Campus Den Haag zich ontwikkelt als academisch cluster voor internationaal recht en maakt hierover afspraken met de Universiteit Leiden. • De gemeente stimuleert ook het Hoger Beroepsonderwijs zich meer te richten op de ontwikkeling van Den Haag als internationale stad. • We kijken hoe we het Campusterrein rond Den Haag Hollands Spoor verder kunnen ontwikkelen. • In het Museon wordt de permanente expositie Den Haag Internationale Rechtszaal geopend. • Den Haag is een multiculturele stad. Plekken waar deze diversiteit in de stad duidelijk zichtbaar is, zoals Chinatown en Transvaal, kunnen we benutten om Den Haag nadrukkelijker te afficheren als een bruisende, internationale stad.
7
Jeugd: pak je kansen In Den Haag is een derde van de inwoners jong, en tot 2020 zal dat aandeel stijgen. Dit is wezenlijk voor een vitale en dynamische stad. De meeste jongeren in Den Haag doen het prima: ze zijn goed opgeleid en pakken hun kansen. Maar we hebben in Den Haag ook te maken met een percentage jongeren dat de school niet afmaakt, stijgende jeugdwerkloosheid, een tekort aan stageplaatsen en wachtlijsten in de jeugdzorg. Die punten willen we de komende vier jaar aanpakken. Dat vergt een betere afstemming. Zo veel bestuurslagen, zo veel organisaties - dat kan nooit het beste resultaat opleveren. Duidelijker verantwoordelijkheden, minder muurtjes tussen instanties. Dáár schieten de Haagse jongeren mee op. Daar schiet de stad mee op. Wat willen we? Wij willen een goede toekomst voor onze jeugd. Ons jeugdbeleid richt zich op het verbeteren van kansen voor jongeren. Een goede voorbereiding op de arbeidsmarkt staat daarbij centraal. Om dit te bereiken willen wij zorgen voor meer stageplaatsen en het fors terugdringen van het percentage voortijdig schoolverlaters. Belangrijk is dat ouders zich betrokken voelen bij de organisatie van de school en bij de prestaties van hun kind op school. In 2010 beschikt het merendeel van de Haagse scholen hetzij over buitenschoolse opvang, dan wel over voldoende activiteiten in het kader van de Brede Buurtschool. Buiten schooltijd moet de stad kinderen genoeg te bieden hebben, in de vorm van speel-, sport-, welzijns- en uitgaansmogelijkheden. Als sluitstuk worden jongeren die overlast geven aangepakt. Daarnaast is er genoeg aandacht voor wie, om welke reden dan ook, niet mee kan komen. Wij maken ons sterk voor het doorbreken van organisatorische kokers. Daarom vinden we dat er voor onderwijs, preventief jeugdbeleid en jeugdgezondheidszorg één wethouder Jeugd moet komen. We zetten ons in om ook de jeugdzorg terug te leggen op gemeentelijk niveau. Intensiever overleg met onze partners is daarom nodig. Den Haag wil een aantrekkelijke studentenstad zijn. Studenten voegen activiteit en creativiteit toe aan de stad en geven de stad een economische impuls. Wij vinden het belangrijk dat jongeren hun mening geven over de stad en aangeven waaraan ze behoefte hebben. Wat gaan we doen? Brede buurtschool en naschoolse opvang -
Schoolbesturen zijn primair verantwoordelijk voor het concept van de brede buurtschool. Wij stimuleren schoolbesturen die dit concept invoeren en zullen de financiële mogelijkheden van het Rijk daarvoor benutten. Het aantal schoolprogramma’s gericht op kinderen van 2,5 tot 4 jaar (VVE) breiden we uit. De gemeente steunt de scholen, onder meer door een schoolgerichte inzet van het professioneel welzijns- en jongerenwerk. Bij de (ver)bouw van scholen wordt, waar mogelijk, rekening gehouden met ruimte voor kinderopvang. We stimuleren schoolbesturen om gebouwen flexibel te gebruiken voor activiteiten op het gebied van welzijn, zorg, sport, cultuur en milieu educatie. Het college streeft ernaar om in iedere wijk te voorzien in een variëteit aan sport- en speelplekken in de openbare ruimte.
8
Preventief jeugdbeleid en het terugdringen van voortijdig schoolverlaten -
De wethouder Jeugd is de regisseur in het jeugdbeleid. De wethouder stimuleert samenwerking met de maatschappelijke partners. Die aanpak bouwt voort op de Haagse Operatie Jong (signalering, gezinsaanpak, toeleiding, één dossier). Om het percentage jongeren dat voortijdig de school verlaat terug te dringen, blijven wij toezien op strikte handhaving van de Leerplichtwet.
-
Stimuleren en initiëren van (maatschappelijke) stages -
Wij zetten ons in om samen met werkgevers en scholen de stagemogelijkheden voor jongeren te vergroten. Wij stimuleren het onlangs opgerichte stagebureau voor de koppeling van stagiairs aan werkgevers. Bij gemeentelijke aanbestedingen nemen wij in het bestek voorwaarden op voor het bieden van stageplaatsen. Als gemeente geven wij het goede voorbeeld door zelf jaarlijks 300 stage- en leerwerkplekken te bieden. Wij spreken ook ministeries, internationale instellingen, andere grote Haagse werkgevers en sportverenigingen hierop aan.
-
Terugdringen van overlast -
In onze subsidieafspraken met de welzijnsinstellingen sturen wij aan op een betere samenwerking met scholen. Voor jongeren ontwikkelen we aansprekende activiteiten op het snijvlak van sport, cultuur en educatie. Een flexibel inzetbaar, mobiel jongerenteam benadert overlast gevende groepen jongeren en leidt ze door naar zinvolle activiteiten. Jaarlijks gaat het om tenminste 400 jongeren. Het Jeugd Interventie Team (JIT) neemt jaarlijks tenminste 500 jongeren in begeleiding. Voor jongeren die in aanraking komen met Justitie is er nazorg, gericht op een opleiding of werk en het voorkomen van recidive. Dat gebeurt individueel, onder meer via JIT-nazorg (tenminste 30 trajecten op jaarbasis). Het college van burgemeester en wethouders neemt, samen met de schoolbesturen, het punt van de veiligheid op scholen krachtig ter hand.
-
-
Betrokkenheid van ouders en opvoedingsondersteuning -
De wethouder Jeugd draagt er zorg voor dat de verantwoordelijke organisaties zich blijvend ervoor inzetten dat ouders zich sterker betrokken voelen bij hun kinderen gedurende de hele jeugd (0-18 jaar). Om te zorgen dat ouders een bijdrage leveren aan het reilen en zeilen van de school stimuleren wij het afsluiten van ouder/school contracten. De gemeente faciliteert een betere informatievoorziening bij de keuze van een goede school. De Jeugdgezondheidszorg wordt versterkt om beter problemen in de opvoeding te kunnen signaleren. De gemeente biedt cursussen opvoedingsondersteuning voor ouders aan.
Studentenstad/jongerenparticipatie -
Samen met de Univeristeit Leiden bouwt de gemeente de Campus Den Haag uit tot een volwaardig academisch instituut. De gemeente faciliteert aantrekkelijke introductieprogramma’s voor nieuwe Haagse studenten. We doen onderzoek naar de totstandkoming van een botenhuis/sociëteit voor een studentenroeivereniging.
9
-
De gemeente biedt jongeren de voorzieningen om hun mening en ideeën te geven over de stad, bijvoorbeeld via jongerenpanels per stadsdeel en jeugdambassadeurs.
10
Betrokken stad, betrokken burgers Betrokkenheid, daar draait het om in dit hoofdstuk. De stad is betrokken bij de Hagenaar, de Hagenaar is betrokken bij de stad. Want de liefde kan niet van één kant komen. Waar hebben we het dan over? Over Hagenaars die meer de touwtjes in handen nemen in hun eigen buurt, en over een gemeente die de Hagenaars de ruimte geeft om dat te doen. Door wijkgerichter te gaan werken op het gebied van leefbaarheid en veiligheid bijvoorbeeld. Maar ook met geld voor de wijk, als dat kan. Over Hagenaars die zich ook echt Hagenaars moeten kunnen voelen. En onderdeel zijn van een respectvolle, tolerante stad waar iedereen zich bij betrokken voelt. Waar nieuwkomers de kans krijgen om mee te doen en waar geen plaats is voor extremisme. Een stad met zorg en hulpverlening, bereikbaar voor iedereen. Met aandacht voor vrijwilligers en mantelzorgers. Een stad waar iedereen toegang heeft tot sport en cultuur, want sport verbroedert en cultuur verrijkt. Dat is de stad waar iedereen wat aan heeft. Meebeslissen over stadsdeel, buurt of wijk Wat willen we? Wij willen de bewoners van onze stad meer ruimte bieden voor eigen initiatieven en ideeën. Of het nu gaat om initiatieven en ideeën voor de stad, het stadsdeel, de wijk of de straat. Hagenaars maken graag zelf uit op welk schaalniveau zij betrokken willen zijn, maar krijgen daarvoor nu niet altijd de gelegenheid. Daarom moet er meer maatwerk komen, juist ook op kleinschaliger niveau. De gemeente werkt op stadsdeelniveau met stadsdeelkantoren en stadsdeelwethouders (deconcentratie). Wij willen deze manier van werken krachtiger doorvoeren en zowel efficiënter als flexibeler maken. Dit kan alleen door veel meer gemeentelijke menskracht, taken en budgetten over te hevelen naar het stadsdeelniveau. Ook moeten er meer budgetten beschikbaar komen voor de buurt. Buurtbewoners kunnen meepraten èn meebeslissen over de inzet van deze budgetten. We gaan meer samenhangend en vraaggerichter werken. We willen bewoners en bewonersorganisaties nog directer betrekken bij het gemeentelijke beleid en de uitvoering daarvan. Hun inbreng moet er echt toe doen. Alleen dan zullen Hagenaars met eigen initiatieven (blijven) komen. We willen nog beter luisteren naar hun ideeën, vragen en behoeften. Wat gaan we doen? Doortastend deconcentreren - In de loop van 2006 verschijnt een raadsvoorstel waarin de verbreding en verdieping van de gemeentelijke deconcentratie wordt uitgewerkt. Daarbij besteden we aandacht aan de democratische legitimatie. - Het stadsbrede beleid, bijvoorbeeld voor RandstadRail of de uitwerking van de Structuurvisie, blijft centraal georganiseerd. Ook zaken die gemeentebrede regie vereisen, blijven centraal geregeld: denk aan automatisering, personeelsbeleid of aanbestedingen. - Bij deconcentratie gaat het om uitvoerende taken op gebieden als welzijn, zorg en sport, bouwen en wonen, lokaal verkeer en parkeren, aanpak van jongerenoverlast (ook toeleiding naar arbeidsmarkt), veiligheid (waaronder nacht- en buurtpreventie), buurtbeheer/regie de quartier (in samenwerking met de buurtbeheerbedrijven), brede buurtschool, cultuur in de wijk, milieutoezicht en klachtenafhandeling en ondernemersfaciliteiten. - De stadsdeelwethouder heeft een leidende rol bij de uitvoering: deze wordt integraal verantwoordelijk voor stadsdeelaangelegenheden. Een stadsdeeldirecteur geeft leiding aan de ambtelijke organisatie op het stadsdeel en is (budget-)verantwoordelijk voor de uitvoering van de gedeconcentreerde taken. De stadsdeeldirecteur zorgt ook voor een samenhangende,
11
uitvoeringsgerichte aanpak van de zorgen of ideeën die door bewoners van het stadsdeel zijn aangedragen. - Aan de begroting 2007 wordt een indeling per stadsdeel toegevoegd (programma stadsdelen, met gemandateerde bevoegdheden voor de stadsdeeldirecteur). - Om deze ontwikkelingen op de voet te kunnen volgen, stellen wij de gemeenteraad voor om aan iedere vakcommissie een stadsdeel toe te voegen. - In elk stadsdeel komt een spreekuur voor ondernemers. Binnen het stadhuis wordt het stadsdeel herkenbaar - Het stadsdeelkantoor Centrum is nu gehuisvest op verschillende verdiepingen en in verschillende vleugels van het stadhuis. We maken dat meer herkenbaar voor de bewoners van het centrum. Alle stadsdeelfuncties voor het stadsdeel Centrum worden bij elkaar op een herkenbare plek aan het Spui ondergebracht. Bewoners, al dan niet georganiseerd - Betrokken bewoners zijn essentieel. Daarom laten we geen middel onbeproefd om die betrokkenheid aan te moedigen. De vorm van de bewonersbetrokkenheid is afhankelijk van situatie en omgeving. Het kan gaan om een inspraakavond, stadspanel, bewonersadviescommissie, wijkschouw, enquête of tafeltjesavond. Elke vorm is goed, zolang de ideeën en initiatieven van bewoners maar boven tafel komen. - Het is geen eis dat bewoners hun betrokkenheid via bewonersorganisaties tot uiting brengen. Daarom hechten we aan een uitnodigende en activerende wijze van bewonersondersteuning. - Om de betrokkenheid van de burgers bij herstructurering te versterken komt er het fonds ‘Een steentje bijdragen’. Dit fonds stelt jaarlijks geld beschikbaar voor kleine investeringen ten behoeve van de leefbaarheid. Individuele burgers of organisaties kunnen hier ideeën voor aandragen. Digitale dienstverlening - Voorop staat dat de dienstverlening aan de Hagenaars gestroomlijnd moet verlopen: iedereen moet zijn meldingen kwijt kunnen via één centraal nummer: 353 3000. Burgers moeten merken wat er gebeurt met hun klachten en meldingen. - Daarnaast gaan we meer doen met nieuwe media. Niet alles, omdat lang niet alle Hagenaars daartoe toegang hebben of zich daarmee vertrouwd voelen. Voor hen moet de gemeente via telefoon of balie gewoon bereikbaar blijven. Maar het gegeven dat steeds meer Hagenaars “online” zijn mogen we niet onbenut laten. Individuele Hagenaars kunnen informatie over aanvraagprocedures inzien via ‘Mijn Den Haag.nl’; bewoners worden betrokken bij beleidsvoornemens, bijvoorbeeld door middel van groepsmail. Ook moeilijke keuzes maken - We moeten realistisch zijn: voorzieningen als een 24 uurs-opvang voor dak- en thuislozen of de aanleg van een tramspoor zijn en blijven nodig in een grote stad. We willen daar zorgvuldig en open mee omgaan. We moeten helder zijn over de manier waarop we de besluitvorming rond dergelijke voorzieningen organiseren: communiceren met alle betrokkenen, de noodzaak goed onderbouwen, risicoanalyses maken, alternatieven afwegen, waarborgen bieden aan omwonenden en uiteindelijk ook evalueren. Overigens is de gemeente niet altijd zelf initiatiefnemer van dergelijke voorzieningen. Zo’n zorgvuldige afweging verwachten wij ook van anderen.
12
Bruggen bouwen Wat willen we? ‘Zo wij iets zijn, zijn wij Hagenaars’ is de titel van de beleidsnota over het Haagse integratiebeleid. Kerngedachte hierbij is ‘burgeremancipatie’. Het gaat hier om een actieve overheid die samen met actieve burgers werkt aan gelijke kansen voor de persoonlijke ontwikkeling van alle Hagenaars. Burgerschap op basis van respect, verdraagzaamheid, verbondenheid en verantwoordelijkheid is essentieel voor het prettig samenleven in de stad. Bewuste uitsluiting of achterstelling van specifieke groepen zoals migranten(vrouwen), homoseksuelen of gehandicapten vinden wij ontoelaatbaar. Wij zullen daar in optreden. Vrouwenbesnijdenis, eerwraak en pogingen tot zelfdoding onder specifieke groepen moeten met kracht worden voorkomen. Zowel de overheid als burgers moeten zich inspannen om de uitgangspunten van burgeremancipatie waar te kunnen maken. Wat gaan we doen? Verbinden en bruggen bouwen - Het verbinden van bevolkingsgroepen is alleen maar mogelijk wanneer burgers dezelfde taal spreken. Achterstanden worden aangepakt. Een pakket van 600 uur taalonderwijs en maatschappijoriëntatie bij inburgeringsprogramma’s is vaak onvoldoende. Taal leren en onderhouden is de eerste verantwoordelijkheid van de burger zelf. De komende jaren gaan wij echter fors investeren in taalonderhoud. Consultatiebureaus, peuterspeelzalen en bureaus voor opvoedingsondersteuning moeten gezinnen stimuleren en ondersteunen om tijdig in actie te komen bij taalachterstanden. Er zijn diverse voorbeeldprojecten. Taalonderhoud is primair de verantwoordelijkheid van de burger zelf. - Vanaf 2007 organiseren wij in de maand september onder de noemer ‘Haagse Feesten’ elk jaar een internationaal festival. Dit festival valt rond Prinsjesdag en de Internationale Dag van de Vrede op 21 september. Doel is Den Haag op de kaart te zetten als internationale stad van vrede en recht, als stad van vele culturen, als ‘Huis van de Democratie’ en als koninklijke stad, zowel nationaal als internationaal. Tevens zorgen de ‘Haagse Feesten’ voor een versterking van de band tussen alle Hagenaars en moeten ze de burgers trots maken op hun stad. Onderdeel hiervan wordt de Dag van de Integratie (ook in 2006), waarbij dialoog en het uitwisselen van culturele ervaringen centraal staan. In september 2007 wordt in het wijkpark Transvaal een festival georganiseerd waarbij de unieke identiteit en betekenis van ‘Den Haag: internationale stad van vrede en recht’ wordt gedeeld met de diverse bevolkingsgroepen. - Binnen het sociaal-cultureel vrijwilligerswerk werken vele organisaties op een eigen wijze aan ontmoeting. Om het integratiekarakter van deze zelforganisaties te bevorderen zijn in 2005 de subsidieregels aangescherpt. Deze organisaties moeten duidelijk bruggen bouwen tussen bevolkingsgroepen. De nieuwe regeling gaan wij eind 2007 evalueren. Radicalisering, ontworteling en sociale uitsluiting - Onderlinge ontmoetingen en de bestrijding van discriminatie zijn noodzakelijk voor het tegengaan van radicalisering, ontworteling en sociale uitsluiting. Onder verantwoordelijkheid van iedere stadsdeelwethouder wordt jaarlijks een programma opgesteld dat gericht is op ontmoeting. Bewonersorganisaties, zelforganisaties en andere particuliere initiatieven krijgen hierin een belangrijke rol. - Wij zetten in op een actieve dialoog met vele groepen in de stad om signalen van radicalisering op te pakken en om individuen en organisaties hierop aan te spreken. Iedere vorm van radicalisering – in brede zin – moet uiteindelijk via rechtshandhaving fors worden aangepakt. - Het bieden van een toekomstperspectief aan de jeugd staat voorop bij het voorkomen van radicaal, ontwrichtend gedrag (zie ook het hoofdstuk Jeugd). Daarnaast is vroegtijdige signalering van groot belang. - Verder stellen we een platform in voor het melden van signalen. Instellingen als Importante, Bureau Discriminatiezaken, scholen en welzijnsinstellingen werken hierbij samen met de gemeente. Dit vormt een aanvulling op de vertrouwenspersoon, die rechtstreeks adviseert aan het college van burgemeester en wethouders.
13
- Wij stimuleren dat ieder lid van het college van burgemeester en wethouders met regelmaat besturen van geestelijke organisaties en jongerenorganisaties bezoekt.
14
Een veilig Den Haag Veiligheid is voor zowel burgers als bedrijven van essentieel belang. Hagenaars rekenen de gemeente af op inspanningen en resultaten. Veiligheid is immers zeer bepalend voor de leefbaarheid en het welzijn. Veiligheid is echter een opdracht aan alle Hagenaars. De gemeente kan het niet alleen. Hagenaars moeten ook zelf investeren in hun buurt, elkaar aanspreken op overlast en onderlinge contacten bevorderen. Er gebeurt al veel op dit gebied, denk bijvoorbeeld aan nachtpreventie, maar nog meer betrokkenheid is nodig. Alle Hagenaars moeten zich veilig kunnen voelen in hun eigen wijk, daar prettig wonen en zo min mogelijk overlast ondervinden, van bedrijven of van elkaar. Daarom worden regels streng gehandhaafd en wordt opgetreden tegen overlastgevers. Van Hagenaars verwachten wij dat zij zich aan de regels houden en elkaar hier ook op aanspreken. Wat willen we? Het stadsbestuur geeft al jaren prioriteit aan het veiligheidsbeleid. Het bestaande beleid wordt met enthousiasme en doorzettingsvermogen voortgezet in de komende vier jaren. Dit betekent met name: * de aanpak van onveiligheid in de openbare ruimte; * het krachtig stimuleren van de veiligheid in het openbaar vervoer en binnen openbare voorzieningen; * het voorkomen en bestrijden van overlast en criminaliteit door degenen die veel overtredingen en misdrijven plegen. Het veiligheidsbeleid kenmerkt zich ook de komende jaren door een effectieve en evenwichtige combinatie van preventie en repressie. Gemeente, politie, maatschappelijke organisaties en woningcorporaties werken intensief samen. Een actualisering van het huidige integrale veiligheidsplan ‘Een veilig Den Haag, een opdracht aan alle Hagenaars’ wordt nog dit jaar voorgelegd aan de gemeenteraad. Wat gaan we doen? * De huidige, succesvolle aanpak van veelplegers, doorstromers, hotspots, brandveiligheid, handhaving en toezicht, overlastgevende groepen van (probleem)jongeren wordt op onderdelen versterkt. * De samenhangende aanpak van preventie en repressie krijgt zoveel mogelijk inhoud en vorm op het niveau van de stadsdelen. Dit maakt het mogelijk om burgers, bedrijven en maatschappelijke organisaties actief te betrekken bij de uitvoering van het veiligheidsbeleid. * Veiligheid is een zaak van en ook een opdracht aan alle Hagenaars. De gemeente nodigt daarom burgers uit om mee te denken over activiteiten die bijdragen aan samenhang en leefbaarheid en stimuleert hen om ook zelf bij te dragen aan de verbetering van hun wijk. * We gaan in principe door met cameratoezicht, waarbij we periodiek de effectiviteit bekijken. Preventief fouilleren zullen we, zoals eerder in de betreffende raadscommissie besproken, laten evalueren door een externe partij. De resultaten worden besproken in de gemeenteraad. Waar nodig worden nieuwe instrumenten ingevoerd na goedkeuring door de verantwoordelijke bestuursorganen.
15
Welzijn en Zorg Welzijn is erop gericht mensen mondig te maken. Daardoor kunnen ze voor zichzelf opkomen en zijn ze niet afhankelijk van hulpverleners. Welzijn stelt mensen in staat maatschappelijk op eigen benen te leren staan. Zo krijgen ze optimale ontplooiingskansen in een leefbare en ongedeelde stad, actief met andere bewoners op buurt- en wijkniveau. Kaarten in het buurthuis, omkijken naar de ander, boodschappen doen voor je bejaarde buurvrouw. Welzijn staat voor het menselijke in de Haagse samenleving. Wat willen we? Wat is het ideaal? Dat Hagenaars zo lang mogelijk zelfstandig kunnen blijven wonen, in een aangename omgeving, met alles wat ze nodig hebben binnen handbereik. Wat kunnen wij daar de komende jaren verder aan bijdragen? Bij de inrichting en uitvoering van het welzijnsbeleid in de stad willen wij de Hagenaars om wie het gaat nauw betrekken. Bij het hulpaanbod staan drie vragen centraal: ‘wat wil de Hagenaar?’, ‘zijn er voldoende voorzieningen voorhanden?’ en ‘is het aanbod makkelijk toegankelijk?’ De inzet van voldoende mantelzorgers en andere vrijwilligers is van groot belang. Vrijwilligers zijn goud waard en onmisbaar voor tal van sociale activiteiten in de stad. Daarom vinden we het noodzakelijk om hierin fors te investeren. Het Haagse vrijwilligersbeleid staat model voor andere gemeenten. Prioriteit heeft het tegengaan van onaanvaardbare gezondheidsverschillen, veroorzaakt door ongezonde leefomstandigheden en een slechte sociaal economische situatie. Ook het voorkomen van huiselijk geweld staat hoog op de prioriteitenlijst. Daarnaast willen we verslaving voorkomen en de gevolgen bestrijden. Dit betekent effectieve preventiemaatregelen. Daar waar mensen al dakloos of verslaafd zijn moeten we goede laagdrempelige opvang bieden, die is gericht op een nieuw toekomstperspectief en deelname aan de samenleving. De gemeente is wettelijk verantwoordelijk voor taken op het gebied van welzijn en zorg. Dit geldt voor bestaande taken als club- en buurthuiswerk, maatschappelijk werk, ouderenwerk, voorzieningen voor gehandicapten, dak- en thuislozenopvang, verslavingszorg, vrouwenopvang, sociaal cultureel werk en bewonersondersteuning. Maar de gemeente krijgt ook een nieuwe taak: het aanbieden van huishoudelijke hulp. Dit alles heeft te maken met de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) die per 1 januari 2007 in werking treedt. Voor de gemeente is de grootste uitdaging dat de Hagenaar van al die wettelijke veranderingen zo weinig mogelijk merkt. Wat gaan we doen? Uitvoering WMO * In ieder stadsdeel komt één Ondersteuningsloket. Burgers kunnen hier terecht voor informatie en advies. Daarnaast zetten de bestaande welzijnsinstellingen dicht bij de burgers ’wijkinloopsteunpunten’ op voor meer alledaagse voorzieningen, zoals maaltijdverstrekking en sociale activiteiten. * Hagenaars krijgen invloed bij de invoering en uitvoering van de WMO. We gaan hiertoe een nieuw platform oprichten met belanghebbenden. * Het wordt voor Haagse burgers eenvoudiger om aanvragen te doen voor hulp en zorg. * Uitvoering van welzijnswerk staat bij ons voorop. Daarom nemen we, in overleg met de instellingen, maatregelen om de administratieve lastendruk terug te dringen.
16
Vrijwilligers * Wij gaan onze mogelijkheden voor ondersteuning en waardering van vrijwilligers en mantelzorgers (prijzen, onkostenvergoedingen, accommodaties, professionele ondersteuning, het verkrijgen van studiepunten en de HOF-pas) breder in de stad onder de aandacht brengen. * In elk stadsdeel worden mensen die vrijwilligerswerk willen doen en organisaties die vrijwilligers zoeken actief met elkaar in contact gebracht. Gezondheid * Voor het tegengaan van gezondheidsachterstanden willen wij met de inwoners en welzijnswerkers effectieve gezondheidsprogramma’s uitvoeren. Belangrijk daarbij is voorlichting over gezonde voeding en het stimuleren van een gezonde leefstijl en een goede toegankelijkheid van de gezondheidszorg. * Bovenmatig alcoholgebruik en cannabis is lang onopgemerkt gebleven. Huiselijk geweld, verkeersongevallen en lichamelijke en psychosociale ziekte zijn ernstige gevolgen hiervan. Daarnaast is het gebruik van alcohol bij jongeren opzienbarend gestegen. Er wordt een effectief alcoholprogramma ontwikkeld dat fors inzet op het terugdringen van deze problematiek. * Wij bouwen het advies- en meldpunt huiselijk geweld uit. Hulpverlening/opvang * De gemeente versterkt de Centrale Toegang Maatschappelijke Opvang. Er komt meer laagdrempelige opvang en de uitstroom vanuit bestaande opvangvoorzieningen wordt actief gestimuleerd. Voor een nieuw toekomstperspectief is er een aanbod van schuldhulpverlening en programma’s gericht op scholing, werk of dagbesteding. * Het College heeft aandacht voor diegenen die wel een hulpvraag hebben, maar dit niet kunnen verwoorden.
17
Sport Wat willen we? Sport is leuk en belangrijk. Het biedt spelplezier, motiveert om te presteren en combineert ontspanning met discipline. In Den Haag doet 58 procent van de volwassenen en meer dan 80 procent van de jongeren aan sport. Wij willen de sport met al zijn kwaliteiten inzetten voor het verbeteren van de leefbaarheid, de verbondenheid van (nieuwe) Hagenaars met hun stad en met elkaar en een gezonde leefstijl. Met de topsport en breedtesport willen we het nationale en internationale imago van onze dynamische stad versterken. Sportverenigingen en hun accommodaties spelen hierbij een grote rol. Samen met de rijksoverheid, ondernemers, sportbonden, onderwijs, kinderopvang, welzijnsinstellingen en andere partners zullen wij sportverenigingen hierbij intensief ondersteunen. De behoefte van Hagenaars om mee te doen aan laagdrempelige sportactiviteiten dicht bij huis, staat hierbij centraal. Wij zetten ons in voor de volgende doelstellingen: - Sportvoorzieningen als centrale, kwalitatief goede en aantrekkelijke ontmoetingsplaatsen. - Maatschappelijk sterke sportverenigingen. - Haagse topsport ter versterking van het (inter)nationaal imago van de stad. - Sportdeelname voor alle Hagenaars. - Duurzame sportbeoefening van jongeren als basis voor een leven lang sporten. Wat gaan we doen? • •
• • • •
• • • •
We willen investeren in de multifunctionaliteit van sportaccommodaties, zodat deze ook onderdak kunnen bieden aan onderwijs, naschoolse opvang en buurtvoorzieningen. Sport verbroedert. We willen het laagdrempelige sportaanbod uitbreiden voor zoveel mogelijk kinderen en jongeren. Dit gebeurt onder en na schooltijd op school en in de directe woonomgeving door samenwerking tussen welzijnsinstellingen en sportverenigingen. We blijven investeren in onderhoud van sportaccommodaties Sportvoorzieningen worden als onlosmakelijk onderdeel van het Haagse herstructureringsbeleid meegenomen. In sportkwadrant van het Zuiderpark komt een topsporthal. Sportverenigingen krijgen hulp bij onder meer de gewenste verbreding van hun ledenbestand, het aantrekken van vrijwilligers en de vernieuwing van hun sportaanbod. In lijn met onze topsportvisie zetten we ons in voor hoogwaardige topsportevenementen in de stad, de begeleiding van talenten en topsportverenigingen en het bieden van Haagse podia om te presteren. De ontwikkeling van een 50-meter zwembad, de hierboven genoemde topsporthal en een beach-stadion versterken deze inzet. We stimuleren een sportieve leefstijl van Hagenaars met een sportachterstand. In de praktijk gaat het vooral om meisjes en vrouwen van niet-Westerse afkomst. Ook het sportief inrichten van de openbare ruimte krijgt nadrukkelijk aandacht. We blijven investeren in schoolzwemmen, in extra zwemlessen voor uitvallers en achterblijvers, in voorlichtingsprogramma’s voor ouders en kinderen. De Ooievaarspas wordt nog beter benut om meedoen aan sport te bevorderen.
18
Kunst en Cultuur Wat willen we? Den Haag is een dynamische, culturele stad. Bloeiend amateurtheater, nieuwe initiatieven op het gebied van underground en popmuziek en multiculturele kunstuitingen maken de stad levendig. Met het Gemeentemuseum, het Mauritshuis, het Nederlands Danstheater, het Residentie Orkest en het Nationale Toneel is Den Haag rijk aan culturele instituten van formaat, een internationale stad van vrede en recht waardig. Den Haag is ook de stad van festivals als de HaSchiBa, Winternachten, Crossing Border, Parkpop en CaDance. En het is een stad met veel cultureel talent op belangrijke opleidingsinstituten als het Koninklijk Conservatorium en de Koninklijke Academie voor Beeldende Kunsten. Wij willen dat de Haagse cultuur toegankelijk is voor iedere Hagenaar, waarbij wij het culturele talent van het Spui willen verbinden met het culturele talent in de wijken, en andersom. De samenwerking tussen onderwijs, cultuur en welzijn wordt versterkt, waarbij de bibliotheek ook wordt betrokken. Wij willen kansen scheppen voor jonge talenten, culturele experimenten, een brede programmering en meer amateurkunst en jeugdtheater. Er is ruimte voor festivals en evenementen op pleinen en in parken in de wijken. Alles bij elkaar zorgt dat voor een breder cultureel klimaat. Wat gaan we doen? Verbinding stad en wijk - Er komt een actieplan Wijkcultuur. In ieder stadsdeel worden programma’s ontwikkeld op het gebied van cultuur en komen er meer middelen beschikbaar voor een versterking van de programmering in bestaande accommodaties zoals scholen, buurthuizen en bibliotheek, in (tijdelijk) leegstaande gebouwen of in de buitenlucht. - Bij de opdrachtformulering aan de externe commissie voor de opstelling van het Kunstenplan 2009-2012 zullen wij meer accent leggen op wijkcultuur. Hiervoor hebben wij extra geld vrijgemaakt. - Voor jongeren komt er meer ruimte voor ‘urban-cultuur’. - Er wordt een Popplan opgesteld dat zich richt op het behoud van popinitiatieven voor de stad. Samen met instellingen als het Koorenhuis, Musicon, Bazart en het Haags Pop Centrum wordt de actieve kunstbeoefening onder jongeren gestimuleerd. Stedelijke cultuur - Wij spreken de Stichting Exploitatie Muziekcentrum, de Koninklijke Schouwburg, het Theater aan het Spui, het Paard en Korzo en de festivals waar mogelijk aan op het vergroten van het internationaal aanbod op het gebied van podiumkunsten. - Den Haag wil in 2018 Europese Culturele Hoofdstad worden. Een besluit over de kandidaatstelling van Den Haag valt in 2006. - Er wordt extra geld vrijgemaakt voor de noodzakelijke verbetering van het Theater Korzo. - Deze collegeperiode denken we na over de huisvesting op lange termijn van het Nationaal Danstheater en het Residentie Orkest. - Wij zetten in op de vestiging van een centrum voor democratie en geschiedenis in Den Haag. - Diversiteit in het aanbod vormt een belangrijk aandachtspunt.
19
Een Duurzame en Vitale Stad Een stad die zich niet ontwikkelt, kachelt achteruit. Maar de ontwikkeling van een stad is een kwestie van de goede balans. Woningen erbij bouwen? Ja. Iedereen moet in Den Haag de woning kunnen vinden die past, in de wijk die past. Of je nu vermogend bent of een minimuminkomen hebt, of je in de herfst van je leven bent of net gaat studeren. Maar het gaat niet alleen om wonen; ouderen bijvoorbeeld moeten in hun eigen buurt makkelijk bij voorzieningen kunnen komen. Wijken moeten bewoners aan zich binden. Dat vraagt om doordachte plannen, plannen die veel verder gaan dan stenen stapelen – plannen die de gemeente maakt samen met bewoners, projectontwikkelaars, woningcorporaties en instellingen. Deze dynamiek biedt ruimte voor nieuwe initiatieven. Hetzelfde geldt voor werk. Als we het belangrijk vinden dat iedere Hagenaar bijdraagt aan de samenleving, moet bedrijvigheid ook een goede plek hebben in de stad. De ontwikkeling van een stad vraagt om een goed evenwicht tussen duurzaamheid en bereikbaarheid. Alweer: een kwestie van balans. Goed openbaar vervoer, stimuleren dat mensen de bus, de tram of RandstadRail pakken. Of, beter nog, de fiets. Doorgaand verkeer langs een beperkt aantal wegen leiden. Verbetering van het wegennet en gedoseerd nieuwe wegen aanleggen op plekken waar het verkeer anders vastloopt. De stad ontwikkelen? Ja. Stadsontwikkeling: ambitieus en zorgvuldig Wat willen we? Afgelopen jaar is de Structuurvisie Den Haag 2020 inclusief amendement vastgesteld. Deze dient als toekomstbeeld dat richting geeft aan de ruimtelijke ontwikkeling van de stad. Wij willen de structuurvisie voor negen gebieden uitwerken in masterplannen. Vanzelfsprekend is dat wij dit doen in nauwe samenspraak met betrokkenen. Bij de uitwerking van de masterplannen is hiervoor nadrukkelijk aandacht. Deze gebieden zijn: de Internationale Zone, Kijkduin, Leyweg, LozerlaanUithof, Scheveningen, Transvaal Plus, Knoop Moerwijk - Laakhaven West, Binckhorst en Vliet/A4zone. Wonen is van vitaal belang voor de ontwikkeling van de stad. De woonomgeving bindt mensen aan de stad en is een belangrijke vestigingsfactor voor bedrijven. Daarom zetten wij in op de bouw van meer en betere woningen, met name appartementen. Burgers bieden wij meer keuzevrijheid bij het verwerven van grond. Het erfpachtstelsel wordt hiervoor aangepast. Wat gaan we doen? Woningbouw - Tussen het Rijk en het stadsgewest Haaglanden zijn afspraken gemaakt om voor 2010 34.000 woningen te bouwen. Den Haag neemt daarvan 16.200 woningen voor haar rekening. - Op basis van de Structuurvisie ‘Den Haag 2020, Wereldstad aan Zee’ worden 900 tot 1000 woningen gebouwd in Kijkduin, passend in het karakter van de omgeving. - In Scheveningen worden circa 900 woningen gerealiseerd. Komend jaar maken wij een keuze voor concentratie van de visserij op het Noordelijk Havenhoofd dan wel het Norfolkterrein. Deze keuze zal bepalend zijn voor de locatie van de woningbouw. Plannen worden beoordeeld op de mate waarin ze bijdragen aan de stimulering van het toerisme en de visserij en aan de uitstraling van Den Haag als internationale stad. - De voorgenomen ontwikkelingen in het Wijnhavenkwartier zijn van groot belang voor de aantrekkingskracht van het Haagse centrum. De huidige plannen worden dan ook uitgevoerd. We streven naar meer sociale woningen in de directe omgeving van het Wijnhavenkwartier. - Na 2010 zullen 6500 woningen in de Vlietzone worden gerealiseerd. Er wordt daarbij rekening gehouden met de bestaande ecologische structuur in het gebied.
20
- Van de Haagse nieuwbouw wordt 30 procent gerealiseerd in de sociale sector. Voor Den Haag betekent dit circa 4800 woningen in de komende collegeperiode. Per stadsdeel gaann we bekijken op welke wijze we deze doelstelling halen. Speciale doelgroepen - Wij vinden studentenhuisvesting erg belangrijk. Daarom worden in Laakhavens en de Stationsbuurt tenminste nog 1000 woningen voor jongeren en studenten gebouwd. - Woningbouw voor ouderen, waarbij instellingen op het gebied van wonen, welzijn en zorg samenwerken. - We zetten er op in om samen met de corporaties drie projecten per jaar te realiseren ten behoeve van groepswonen door ouderen. - Kleinere aanpassingen in de woning ten behoeve van gehandicapten en bejaarden moeten snel worden gerealiseerd. We zullen hierover betere afspraken maken met corporaties. Huurteams - Het in de vorige collegeperiode opgerichte huurteam blijkt succesvol te zijn. Huurders kunnen advies vragen aan het huurteam, bijvoorbeeld over onderhoudsklachten en huurprijzen. Wij willen doorgaan met het huurteam. Stimuleren starters en doorstroming Wij gaann onderzoek doen naar de voor- en nadelen van een regeling waardoor starters eerder een woning kunnen kopen. We gaan kijken of er maatregelen genomen kunnen worden om de doorstroming op de woningmarkt te stimuleren, en zo ja welke. Erfpacht Wij streven naar een vorm van gronduitgifte waarin de belangen van zowel de gemeente als de bewoners en het bedrijfsleven worden verenigd en er behoud van stabiliteit op de Haagse grondmarkt is. Daarom is in beginsel een keuze mogelijk tussen erfpacht en eigendom. Die keuze geldt niet voor: • sociale woningbouw • corporatie bezit • school-, welzijns- en cultuurgebouwen, Huisartsen Onder een Dak-praktijken, sportvelden • wijken/gebieden waar thans of op termijn herstructurering en/of herontwikkeling aan de orde is • kantoor- en bedrijventerreinen • gebieden waarvoor geen rechtsgeldig bestemmingsplan is Per wijk wordt dit verder uitgewerkt. Voorwaarden voor verwerving van volle eigendom worden na advies van de commissie De Jong∗ vastgesteld. Kustverdediging Versterking van de kustverdediging is hard nodig. Samen met andere verantwoordelijke instanties zijn verbeterplannen opgesteld voor de ‘zwakke schakels’ Scheveningen en Delflandse kust (daarvan maken Kijkduin en het Zuiderstrand deel uit). Streven is om in 2007 met de uitvoering van de verbeterplannen te starten. Regelgeving en handhaving - We geven extra aandacht aan de handhaving in wijken waar de leefbaarheid onder druk staat, waardoor wijken in een negatieve spiraal dreigen te komen. In de afgelopen periode heeft die extra inspanning in een aantal wijken (Rustenburg/Oostbroek en Regentes/Valkenbos) resultaat gehad. De overlast neemt af, de veiligheid neemt toe, portieken worden weer prettig om in te wonen, panden zien er netjes uit, winkels en kleine bedrijfjes houden zich aan de regels en huisjesmelkers zijn aangepakt. ∗
Begin 2006 is de gemeenteraad geïnformeerd over het rapport van de commissie De Jong over het gemeentelijk systeem van erfpacht. In navolging van dit advies krijgt de commissie een vervolgopdracht voor de uitwerking van dit punt in het collegeprogramma.
21
Deze intensieve aanpak, waarbij verschillende diensten samenwerken, wordt uitgebreid naar de stadsdelen Laak en Centrum. In alle andere wijken van Den Haag gaat de gemeente door met het aanschrijven van eigenaren van zogenaamde brandpanden en “rotte kiezen”. - Het Haagse woonwagenbeleid is gericht op normalisatie. Als het nodig is, vinden de komende periode integrale handhavingsacties plaats. De bestaande woonwagenlocaties worden overgedragen aan de corporaties. Er komen in Den Haag geen nieuwe woonwagenlocaties. Door een geleidelijke vermindering van het aantal standplaatsen in combinatie met de deconcentratie van de locatie aan de Escamplaan wordt dit mogelijk. Op de locatie Escamplaan zullen de voorwaarden van een herstructureringsgebied van toepassing worden verklaard. Duurzame ontwikkeling in Zuidwest - Stedelijke ontwikkeling moet per definitie duurzaam zijn. Bij de omvangrijke herstructurering van Den Haag Zuidwest is het uitgangspunt een ecologisch verantwoorde en sociaal duurzame ontwikkeling. Waar mogelijk koppelen we water- en groengebieden. Duurzaamheid zien we ook terug in nieuwe manieren van slopen, het gebruik van rioolwarmte, zonneboilers en panelen en waar mogelijk aardwarmte. De leefbaarheid wordt bevorderd door èn snel te slopen èn slooplocaties tijdelijk in te richten en snel te bouwen. Wij streven ernaar om evenveel woningen nieuw te bouwen als er zijn gesloopt. Herstructurering is ingrijpend in het persoonlijk leven van zittende bewoners, vooral van ouderen. Wij zullen hier specifiek aandacht aan geven. - Den Haag Zuidwest moet een vitale en leefbare wijk worden. Daarom is het essentieel dat een extra impuls wordt gegeven aan voorzieningen in Den Haag Zuidwest. Het gebied rondom Winkelcentrum Leyweg is door zijn centrale ligging zeer geschikt. Daarom worden hier onder meer het nieuwe stadskantoor, het Koorenhuis en een bibliotheek ontwikkeld. - Met woningcorporaties maken wij nieuwe afspraken over de verkoop van het bezit en de doorstroming op de woningmarkt.
22
Duurzame Bereikbaarheid Wat willen we? De mobiliteit in Nederland neemt ieder jaar toe. Het wordt steeds drukker, op de weg en in het openbaar vervoer. Dit heeft niet alleen gevolgen voor de bereikbaarheid van de stad, maar ook voor de leefbaarheid in de wijken. Het milieu in de stad staat onder druk. Wij willen dat Den Haag goed bereikbaar is. Of je nu in de auto zit, op de fiets, in de trein, de tram, de taxi of in RandstadRail, iedereen moet zo snel mogelijk op de plaats van bestemming kunnen komen. De groei van de mobiliteit mag echter niet ten koste gaan van de leefbaarheid. Daarom willen wij dat deze groei vooral wordt opgevangen in het openbaar vervoer en dat er meer mensen gebruik zullen maken van de fiets. Wij willen een stad met aantrekkelijke woonwijken die voldoen aan de wettelijke luchtkwaliteitsnormen. Doorgaand autoverkeer wordt daarom geconcentreerd op een beperkt aantal routes, zodat de woonwijken en het centrum worden ontzien. Op die routes moet het autoverkeer vlot kunnen doorrijden. Het beslag dat geparkeerde auto’s leggen op de straat moet worden beperkt. Wat gaan we doen ? Doorstroming en milieu • Wij gaan het verkeerscirculatieplan (VCP) integraal uitvoeren. Doorgaand autoverkeer wordt naar de CentrumRing geleid. Mocht het VCP leiden tot problemen bij de verkeersafwikkeling elders in de stad, dan zullen wij aanvullende maatregelen treffen. • Door de aanleg van drie ongelijkvloerse kruisingen op de Neherkade zal de doorstroming van het verkeer op dit deel van de CentrumRing verbeteren. Verder nemen wij het initiatief voor het aanleggen van een tunnel onder een belangrijk deel van de Sportlaan en rond de Johan de Wittlaan, als onderdeel van de zogeheten Noord-Westelijke Hoofdroute. Wij gaan het gesprek aan met het Rijk voor de benodigde financiering. • We willen de leefbaarheid bevorderen door de invoering van betaald parkeren in zestien woonwijken waar de parkeerdruk groot is. Het tarief voor de eerste parkeervergunning zal kostendekkend zijn. Het tarief voor een tweede vergunning wordt drie keer zo hoog. • Het middendeel van het Lange Voorhout wordt autovrij. Dit deel van de binnenstad wordt hierdoor een stuk aantrekkelijker. Wij zullen zorgen voor alternatieve parkeermogelijkheden in de omgeving. • De komende periode worden het parkeerbeleid en de normering geëvalueerd • Den Haag beschikt over een fijnmazig openbaar vervoernet van tram- en buslijnen. Wij willen dit openbaar vervoernet handhaven en uitbreiden. Wij leggen RandstadRail Lijn 11 aan. • Er komen conducteurs op enkele tramlijnen. De duur van deze proef is drie jaar. • De aanleg van twee transferia zal het gebruik van het openbaar vervoer vergroten. Er komt een studie naar geschikte plekken voor transferia die goed bereikbaar zijn voor het autoverkeer. Automobilisten kunnen daar overstappen op snel en hoogwaardig openbaar vervoer zoals RandstadRail. Daarnaast onderzoeken we de aanleg van transferia voor de distributie van goederen. • Circa zestig procent van de stadsbussen wordt omgebouwd om te rijden op aardgas. De luchtkwaliteit verbetert hierdoor. • We maken heldere afspraken met ministeries, internationale instellingen en grote bedrijven over het terugdringen van het woon-werkverkeer (vervoersmanagement). Bereikbaarheid • Om het toegenomen autoverkeer aan de oostkant van Den Haag goed te kunnen afwikkelen zullen wij investeren in een nieuwe route via de Vlietzone naar de Binckhorstlaan. Voor de ontwikkeling van dit Binckhorst Ontsluitingsplan hebben wij een milieu-effectrapportage aangevraagd. Een notitie wordt gemaakt over nut en noodzaak van dit plan. Deze zullen we betrekken bij de besluitvorming. Tijdens het boren van de Binckhorsttunnel zal tegelijkertijd een tunnelbuis worden aangelegd voor hoogwaardig openbaar vervoer, de toekomstige
23
•
RandstadRail Lijn 11. De extra tunnelbuis wordt gefinancierd uit het overschot uit de aanleg van RandstadRail fase I. Internationale verbindingen zijn voor Den Haag als internationale stad van vrede en recht van groot belang. Eerder hebben we al afspraken gemaakt over de aansluiting van Den Haag op de HSL-Zuid naar Brussel en Parijs. Nu willen we ook met het Rijk het gesprek aangaan over de aansluiting van Den Haag CS op de HSL-Oost, richting Duitsland.
Fiets en voetganger • De afgelopen decennia zijn op grote stukken van de belangrijkste Haagse fietsroutes al vrij liggende fietspaden aangelegd. Dit beleid zullen wij intensiveren. Wij zetten in op een goede verharding voor de fietspaden, het liefst in rood asfalt. Bij groot onderhoud gaan wij op de doorgaande fietsroutes tegels vervangen door asfalt. • Wij stimuleren recreatief gebruik van wandelroutes door ruimere openstelling van het duingebied. • Bij wegopbrekingen en verbouwingen zorgen wij voor een goede verwijzing naar alternatieve fiets- en wandelroutes. • Wij stimuleren het gebruik van de fiets door medewerkers van de gemeente. Overige maatregelen verkeer • Wij vinden dat de taxi niet alleen een goed functionerend openbaar vervoermiddel moet zijn, maar ook een Haags visitekaartje voor (internationale) bezoekers. In navolging van andere steden zetten wij in op de invoering van zogeheten ‘plustaxi’s’: kwaliteitstaxi’s met een aanvullend taxikeurmerk.
24
Excellente Dienstverlening De gemeente zit er niet voor zichzelf, maar voor de Hagenaar. Klinkt heel simpel, maar het betekent nogal wat. Het betekent dat de gemeente klantgericht moet werken. Bijvoorbeeld door slim gebruik te maken van ICT. Eén keer je persoonlijke gegevens doorgeven moet genoeg zijn als je als burger zaken wilt doen met de gemeente. Verder moet de gemeente een goede werkgever zijn, want alleen zo trek je goed personeel aan. En het personeel van de gemeente moet een goede afspiegeling zijn van de samenleving. Het doel? Dat u, als inwoner van Den Haag, ons een goed rapportcijfer geeft. Ambtelijk apparaat Wat willen we? Het personeelsbestand van de gemeente Den Haag is voor het eind van deze collegeperiode een afspiegeling van de beroepsbevolking van de stad Den Haag. Dat betekent dat er meer migranten, vrouwen en gehandicapten in dienst treden en doorstromen naar hogere functies. Dit streven draagt bij aan de participatie van alle etnische groepen in de samenleving. Aan het eind van de collegeperiode is het aandeel migranten en vrouwen in de hogere functies toegenomen tot respectievelijk 20 procent en 40 procent. In topfuncties is het aandeel vrouwen en migranten dan 15 procent. Ook wat de tevredenheid van burgers betreft, is er een heldere doelstelling. In 2007 geeft 70 procent van de burgers een eindcijfer 7 voor de bejegening door het gemeentelijk personeel. De gemeente neemt efficiencymaatregelen om doelmatiger te werken. Daarbij wordt vooral gekeken naar beheersmatige taken. Wat gaan we doen? Diversiteit • De gemeente verhoogt het aantal stageplaatsen tot 300 per jaar. • Voor traineeprogramma’s van HBO-ers en academici werft de gemeente nadrukkelijk onder migranten, vrouwen en jongeren van niet-Westerse afkomst. • Diensten krijgen taakstellende doelstellingen opgelegd voor het aandeel migranten en vrouwen. • Waar mogelijk vindt een voorselectie plaats met vrouwen en migranten die solliciteren. Klantgerichtheid • • •
De gemeente en haar medewerkers moeten de uitvoering van beleid centraal stellen. Dat betekent voor veel ambtenaren een omschakeling in houding en gedrag en aanpassing van de werkprocessen. Personeel wordt ook omgeschoold voor digitale dienstverlening. We zullen toezien op realistische planningen. Deze worden gecommuniceerd met burgers en wij houden ons daaraan. Vasthouden van getalenteerd personeel door het vergroten van de mobiliteit binnen de gemeente.
Digitale dienstverlening Wat willen we? De klant staat centraal en niet meer het product. Elektronische dienstverlening maakt het mogelijk dat de burger en ondernemer 24 uur per dag zaken kunnen doen met de gemeente. In 2007 zijn alle producten en diensten die zich daarvoor lenen via internet aan te vragen. De burger kan de status van
25
aanvragen inzien. De gemeente zorgt ervoor dat zij hun eigen gegevens kunnen inzien, controleren en zonodig wijzigen via een eigen digitale omgeving die onderdeel uitmaakt van de gemeentelijke website: ‘MijnDenHaag.nl’. Wat gaan we doen? ICT
•
•
Inrichten van een klantgerichte (digitale) integrale productafhandeling in de stadsdelen voor alle gemeentelijke producten ongeacht het contact (internet, brief, telefoon, balie). Bedrijfsprocessen worden hierop afgestemd. Samenwerking met andere (semi)overheden hoort hierbij. Inrichten van een gezamenlijke gemeentelijke informatiehuishouding waardoor de burger inzicht kan krijgen in eigen gegevens en in de status van verzoeken/aanvragen en voorgenomen beleid.
Residentie.net en multimediabeleid • In de komende collegeperiode komt er op Residentie.net een portaal voor alle belangrijke gemeentelijke beleidsterreinen. • Het gemeentelijke multi-mediabeleid krijgt vorm via een te openen omroepportaal. Voor de communicatie over het politieke bedrijf wordt het politieke portaal verder uitgebouwd.
26
Gezonde Gemeentefinanciën Wat willen we? Den Haag kent al langere tijd een gezonde financiële huishouding. Een sterke financiële positie is nodig om de ambities uit dit collegeprogramma uit te kunnen voeren. In de komende vier jaar blijft daarom het beleid gericht op goed financieel beheer, dus een sluitende begroting en het benutten van de financiële ruimte voor investeringen en voorzieningen in de stad. De algemene reserve blijft op peil om de normale financiële risico’s die de gemeente loopt in de uitvoering van al haar taken op te kunnen vangen. We brengen de Reserve Grondbedrijf op peil. De druk van de gemeentelijke lasten willen we aanvaardbaar houden. De voornemens uit dit collegeprogramma vergen extra financiële middelen. Deze komen uit het overschot op de jaarrekening 2005, de eerder gevormde financiële reserve voor de nieuwe collegeperiode, uit een heroverweging van de bestaande bestemmingsreserves en uit de verkoop van enkele gemeentelijke deelnemingen. Dit resulteert in een bedrag voor eenmalige uitgaven in de komende raadsperiode van 161 miljoen euro. Daarnaast komt een bedrag beschikbaar van 39 miljoen euro per jaar als gevolg van de reguliere groei van de gemeentelijke inkomsten, samen met een besparing op de gemeentelijke apparaatskosten. Wat gaan we doen? Woonlasten Het OZB-tarief op woningen wordt in 2007 met 10 procent verlaagd en blijft in de jaren erna gelijk. Daarentegen worden de tarieven voor rioolrecht en afvalstoffenheffing verhoogd tot kostendekkend niveau. Hierbij houden wij rekening met de hogere kosten voor vervanging van de riolering en de toenemende milieu-eisen die worden gesteld aan het ophalen en verwerken van afvalstoffen. Het huidige kwijtscheldingsbeleid blijft ongewijzigd. Efficiency en besparingen Wij zien voldoende mogelijkheden om efficiënter te kunnen werken. Daardoor komt in 2007 een bedrag van 6,5 miljoen euro beschikbaar, een bedrag dat oploopt tot 18 miljoen euro in 2009 en verder. Gemeentelijke deelnemingen Dit beleidsprogramma houdt rekening met de opbrengsten uit de verkoop van enkele gemeentelijke bezittingen in bedrijven om noodzakelijke investeringen te bekostigen (vermogen voor vermogen), met name de verkoop van het vastgoed van Woningbeheer. Of de gemeente nog langer aandeelhouder moet blijven in een bedrijf is afhankelijk van de wetgeving die voor die sector van toepassing is, en van de vraag of er een publiek belang is dat door de gemeente als eigenaar moet worden bevorderd. Een heldere begroting De gemeentelijke begroting en de andere financiële stukken moeten overzichtelijk en helder zijn. Dit betekent dat duidelijk wordt gemaakt welke doelen en resultaten behaald moeten worden, en hoeveel geld daarmee is gemoeid. Hoofdstukken uit de begroting worden daarom verbonden aan portefeuilles of onderdelen ervan, en ieder hoofdstuk bevat tenminste de belangrijkste inhoudelijke speerpunten voor dat beleidsterrein in de komende jaren. In deze lijn vragen wij het college een voorstel te ontwikkelen.
27
