MEDIA EN MEDIAGEBRUIK IN HET ELEKTRONISCHE TIJDPERK
dr Lou Lichtenberg Directeur
MEDIA EN MEDIAGEBRUIK IN HET ELEKTRONISCHE TIJDPERK LIJN LEZING A. Overview over het perslandschap in Nederland B. Maatschappelijke trends in informatievoorziening C. Consequenties van trends voor de krant D. Vormen van vernieuwing van informatiedragers E. Bespiegelingen voor de toekomst
GTSC Veenendaal 9 april 2008
2
A. OVERVIEW PERSLANDSCHAP
IS PRINT OUT?
GTSC Veenendaal 9 april 2008
3
A. OVERVIEW PERSLANDSCHAP
GTSC Veenendaal 9 april 2008
4
A. OVERVIEW PERSLANDSCHAP
GTSC Veenendaal 9 april 2008
5
A. OVERVIEW PERSLANDSCHAP
GTSC Veenendaal 9 april 2008
6
A. OVERVIEW PERSLANDSCHAP
Laten we niet overdrijven… + wereldwijd stijgen aantallen en oplagen kranten en tijdschriften + in Nederland dagelijks 3,7 mln. kranten verkocht + dagelijks 1,9 mln dagbladen gratis verspreid + totale tijdschriftoplage blijft stijgen (tot 26,6 mln. nu) GTSC Veenendaal 9 april 2008
7
A. OVERVIEW PERSLANDSCHAP
+ investeringen in nieuwe drukpersen Chevalier investeert 6 miljoen in machinepark 02/04/2008 11:04 Het innovatie-gedreven grafisch bedrijf Chevalier dat een geschiedenis heeft van 93 jaar vernieuwing, meldt een belangrijke mijlpaal in haar bestaan: een compleet nieuw, ultramodern machinepark van MAN Roland. Met deze investering is een bedrag van 6 miljoen euro gemoeid. Chevalier versterkt hiermee haar positie als duurzaam bedrijf dat de hoogste drukwerkkwaliteit van Europa levert.
GTSC Veenendaal 9 april 2008
8
A. OVERVIEW PERSLANDSCHAP
… R A A M
GTSC Veenendaal 9 april 2008
9
A. DONKERE WOLKEN BOVEN PERSLAND
In Europa blijven oplagen betaalde dagbladen teruglopen Nederland vanaf 2000 oplagedaling van 4,5 naar 3,7 mln. Zie www.persmediamonitor.nl Minder interesse van adverteerders voor gedrukte media GTSC Veenendaal 9 april 2008
10
B. TRENDS IN MEDIALAND DONKERE WOLKEN BOVEN PERSLAND
Dagblad van dominant medium naar concurrerend product Computer komt op en zet internet op rails Informatiesamenleving groeit Nieuwe elektronische mogelijkheden als alternatieven voor gedrukte media
GTSC Veenendaal 9 april 2008
11
B. ALGEMENE TRENDS SAMENLEVING
Lezen gedrukte media loopt terug Tijd besteed aan media blijft constant (ca. 19 uur p.w.) Aantal nieuwe media neemt toe GTSC Veenendaal 9 april 2008
12
B. ALGEMENE TRENDS SAMENLEVING (2)
Aandeel gedrukte media in mediagebruik daalt 1975-1995: meer tv-kijken Medio jaren ’90: meer tijd voor ict ten koste van ‘oude media’ Digitale generatiekloof GTSC Veenendaal 9 april 2008
13
C. CONCLUSIES UIT TRENDS
Kostenbesparingen Persconcentratie Ten koste van banden met lezers en adverteerders Ten koste van innovatie Onderzoek KPMG/BEA
GTSC Veenendaal 9 april 2008
14
C. CONCLUSIES UIT TRENDS Vuistregels
Blijf alert op ontwikkelingen Reageer creatief daarop Productvernieuwing is noodzaak Zoek naar elektronische alternatieven Onderzoek KPMG/BEA
GTSC Veenendaal 9 april 2008
15
Conclusies uit trends: Van print naar ONLINE
GTSC Veenendaal 9 april 2008
16
D. VORMEN VAN VERNIEUWING 1.
2.
Veranderingen binnen print Naar elektronische modellen (e-informatiedragers)
GTSC Veenendaal 9 april 2008
17
D-1. VERANDERINGEN
BINNEN PRINT
GTSC Veenendaal 9 april 2008
18
D-1. VERANDERINGEN
BINNEN PRINT
Prepress Press Post-press Andere vormen
GTSC Veenendaal 9 april 2008
19
D-1. Veranderingen binnen print :
PREPRESS
Convergentie van opmaaktechnieken Meer beeld (ook infographics), meer kleur
GTSC Veenendaal 9 april 2008
20
D-1. Veranderingen binnen print : meer beeld
GTSC Veenendaal 9 april 2008
21
D-1. Veranderingen binnen print :
PRESS
Computer to plate
Formaat - tabloid
GTSC Veenendaal 9 april 2008
22
D-1. Veranderingen binnen print :
Overige vormen
Gedrukte krant elektronisch overgebracht + *gedrukt op papier en/of *te downloaden op laptop / pc
GTSC Veenendaal 9 april 2008
23
D-1. Veranderingen binnen print :
Overige vormen
In pdf-vorm op notebooks
GTSC Veenendaal 9 april 2008
24
D-1. Veranderingen binnen print :
Overige vormen: REDACTIE Multi media newsroom
GTSC Veenendaal 9 april 2008
25
D-1. Veranderingen binnen print :
Overige vormen: REDACTIE Burgerjournalistiek
GTSC Veenendaal 9 april 2008
26
D-1. Veranderingen binnen print :
Overige vormen: EXPLOITATIE Van betaald naar gratis
GTSC Veenendaal 9 april 2008
27
D-2. Elektronische modellen
Audio – video
Computer-internet informatieproducten
Mobiles
Intelligent papers
GTSC Veenendaal 9 april 2008
28
D-2. Elektronische modellen :
AUDIO-VIDEO
Audiotex Viditel; teletekst; kabelkranten Video-on-demand Podcast; vodcast
GTSC Veenendaal 9 april 2008
29
D-2. Elektronische modellen :
AUDIO-VIDEO
Video-on-demand
GTSC Veenendaal 9 april 2008
30
D-2. Elektronische modellen :
COMPUTER-internet
Internet-based newsservices Webkranten
GTSC Veenendaal 9 april 2008
31
D-2. Elektronische modellen :
MOBILES
Tablet PC
E-Paper
Online-papers op PDA; game computers
Mobiele telefoons
GTSC Veenendaal 9 april 2008
32
D-2. Elektronische modellen :
MOBILES
Tablet PC
GTSC Veenendaal 9 april 2008
33
D-2. Elektronische modellen :
MOBILES
E-Books, ePaper, iRex-Iliad
GTSC Veenendaal 9 april 2008
34
D-2. Elektronische modellen :
MOBILES
E-Books, ePaper, iRex-Iliad
GTSC Veenendaal 9 april 2008
35
2. Elektronische modellen :
MOBILES
E-Books, ePaper, iRex-Iliad
GTSC Veenendaal 9 april 2008
36
D-2. Elektronische modellen :
MOBILES
E-Books, ePaper, iRex-Iliad
GTSC Veenendaal 9 april 2008
37
D-2. Elektronische modellen :
MOBILES
E-bookreader Amazon
GTSC Veenendaal 9 april 2008
38
D-2. Elektronische modellen :
MOBILES
PDA’s, mobiele telefoons
GTSC Veenendaal 9 april 2008
39
D-2. Elektronische modellen :
MOBILES
PDA’s, mobiele telefoons
GTSC Veenendaal 9 april 2008
40
D-2. Elektronische modellen :
INTELLIGENT PAPERS
Krant op maat – Daily Me Gepersonaliseerd nieuws via zoekmachines - Googlenews Journalistieke robots, filters
GTSC Veenendaal 9 april 2008
41
INNOVATIE-ONDERZOEK
Onderzoek ten behoeve van uitgeverijen
Onderzoek ten behoeve van journalistiek
Onderzoek naar mediagebruikers
Overig onderzoek
GTSC Veenendaal 9 april 2008
42
Onderzoek- UITGEVERIJEN ENKELE VOORBEELDEN
standaardisatie van kleurgebruik in dagbladen herpositionering dagblad als informatie- en advertentiemedium mogelijkheden van differentiatie van advertentietarieven katernen kleine dagbladen nieuwe betaalmodellen voor kranten nieuwe exploitatiemodellen van websites innovatiemogelijkheden voor lokale kranten samenwerking en alternatieven dagbladbezorging
GTSC Veenendaal 9 april 2008
43
Onderzoek- JOURNALISTIEK ENKELE VOORBEELDEN
‘civic journalism’ in een regionaal dagblad krantenwijk: burgerjournalistiek in twee regionale kranten groepsweblog over invloed nieuwe media op journalistiek nieuws- en informatiewebsite voor journalisten journalistieke toepassingen van elektronische documentlezers (e-readers) oprichting kennisbank voor journalistieke innovatieinitiatieven
GTSC Veenendaal 9 april 2008
44
Onderzoek- MEDIACONSUMENTEN/ OVERIG ENKELE VOORBEELDEN
jongeren en internet in een multiculturele samenleving functies van online versus gedrukte kranten voor politiekmaatschappelijke participatie van burgers gevolgen van opkomst online dagbladen voor pluriformiteit maatschappelijke informatievoorziening tijdsbestedingsonderzoek, onderdeel lokale en regionale media invloeden van rotatiepers op productie, inhoud en vormgeving van kranten en tijdschriften
GTSC Veenendaal 9 april 2008
45
TENSLOTTE: ter overdenking
Enkele toekomstbespiegelingen Gedrukt en elektronisch complementair Meer info op scherm dan op papier Van defensief naar kansen benutten Behoud het goede van oud en nieuw De weg van transitie is onomkeerbaar GTSC Veenendaal 9 april 2008
46
Nadere info Lou Lichtenberg Stimuleringsfonds voor de Pers Prinsessegracht 19, 2514 AP Den Haag tel. 070 – 3617111 internet: www.svdp.nl email:
[email protected] GTSC Veenendaal 9 april 2008
47