Agenda
Concreet
Studiedagen
Cursussen/Mededelingen
1
BV Nieuws Kennisinfrastructuur jaargang 2015 | februari, nummer 1
1
INHOUD
7
22
Agenda
2
Concreet
5
Studiedagen
6
Cursussen
10
Mededelingen
20
Aangesloten organisaties
23
Nationale agenda Avondcollege Schadeanalyse aan beton; forensic engineering 3-3-2015 Het Oude Station Houten
ALV 27 mei 2015 datum o.v.v.
Avondcollege Restlevensduur 26-3-2015
Dag van de Betontechnologie 25-6-2015
MBO/HBO/TU docentendag 15-4-2015 Enschede
2
BV-Nieuws | jaargang 2015 | februari, nummer 1
20
Constructeursdag 4-6-2015
BV-NIEUWS 2014
Kennisinfrastructuur betonbouw in de steigers De traditionele Nieuwjaarsbijeenkomst van de Betonvereniging stond dit keer in het teken van de (haperende) ontwikkelagenda van de betonsector. De hardnekkige recessie die onze sector inmiddels zo’n 6 jaar steeds steviger in zijn greep houdt, heeft diepe sporen nagelaten. Honderden bedrijven gingen de afgelopen periode failliet, vele duizenden banen gingen verloren. Wie vandaag voor een studie Bouwkunde of Civiele techniek kiest, moet welhaast een rasoptimist zijn! Toch gloort ook aan deze tunnel licht aan de einder. Orderportefeuilles van architectenbureaus raken al wat voller en ook in de woningverkoop zit wat schot. En als roadmap is daar alvast het eindrapport over de Ontwikkelagenda voor de Betonsector. Jack de Leeuw, algemeen directeur van SBRCURnet, kreeg aan het eind van een boeiende voorstelling het eerste exemplaar uitgereikt. Die voorstelling werd verzorgd door zes sprekers uit de driehoek onderwijs – onderzoek – praktijk. Voor de uitvoering was gekozen voor een ‘Pecha Kucha’, een vorm waarbij deelnemers hun verhaal houden rondom een diavoorstelling van 20 afbeeldingen, waarbij elke afbeelding precies 20 seconden wordt getoond. Deze eisen dwingen de deelnemers creatief en to the point te zijn. Jacco Buisman, Movares en bestuurslid van de Betonvereniging, gaf als middagvoorzitter de bühne vrij.
Kennisinfrastructuur: Nederland en België De eerste spreker, wetenschapper Raphaël Steenbergen (TNO, UGent), vergeleek de situatie van de universitaire opleidingen in
Nederland en België. Daarbij vroeg hij zich af of we in Nederland wel voldoende ingenieurs voor het berekenen van constructies opleiden. In wiskundig onderbouwde stellingen, waarin hij de zogenoemde ‘grenstoestandfunctie’ aanhaalde, stelde hij dat we onze doelen niet zullen halen als we niets doen om de toekomstige studenten voor een constructieve studie te verleiden. Bovendien moet het aantal uitvallers na het eerste jaar drastisch naar beneden. Daarvoor moeten we het onderwijs verbeteren en de studenten enthousiast maken voor het vak. Ook het aantal HBO’ers dat met succes doorstroomt, moet hoger en dat kan onder meer door het (her)invoeren van een schakelprogramma. Verder kunnen we de studie interessanter maken als we de maatschappelijke waardering voor het vak weten te vergroten.
3
Tussen droom en daad
Kennisinfrastructuur met pit
Vervolgens liet Theo Salet, academicus en praktiserend constructeur (TUe, Witteveen+Bos), zien dat de koppeling van onderwijs en onderzoek meerwaarde heeft voor studenten. Aan de hand van het onderzoeksproject ‘Warmbeton’, dat de TUe samen met het Cement&BetonCentrum uitvoert, werd duidelijk dat studenten juist enthousiaster worden als ze met nieuwe materialen en technieken mogen experimenteren. Theo heeft sinds kort een levensgrote 3D-printer tot zijn beschikking, en met deze nieuwe bouwmethode hoopt hij zijn dromen spelenderwijs tot realiteit te wekken. En ook al gaan zijn studenten pas in hun laatste studiejaar met de 3D-printer spelen, door al in het begin van de studie een doorkijkje te geven naar wat ze aan het eind kunnen verwachten, worden ze al wel enthousiast om hun studie door te zetten.
Jack de Leeuw van SBRCURnet voelde zich als laatste spreker wel aangesproken door de voorzet van Rijkswaterstaat. Het realiseren van de Bouwcampus is zijn belangrijkste opdracht. Nu de rollen van opdrachtgever en opdrachtnemer zijn veranderd en de uitstroom uit de bouw groter is dan de instroom, is het tijd voor een verandering. In navolging van duurzaamheidsprofessor Jan Rotmans stelde hij dat veranderingen sneller gaan als we de moed opbrengen om van elkaar te willen leren. Innoveren doe je door elkaar te ontmoeten, en het beantwoorden van de vragen waarom, hoe en wat vormen daarbij de kern van het verhaal. Samenwerken is de basis om de kennisinfrastructuur te verbeteren.
Onderzoek is interessant als het geld oplevert Toine van Casteren, onderzoeker en ondernemer (B|A|S bv), staat op de voorste rij als er een brug moet worden geslagen tussen ontwerp en uitvoering. Te vaak nog is er een mismatch tussen beide disciplines, omdat de ontwerper op kantoor aan een andere oplossing denkt dan de uitvoerder op de bouwplaats. Als we het bouwproces vanaf het ontwerp met intelligente technologie vastleggen, kunnen we daarna, ook gedurende de levensfase van een bouwwerk, continu inspelen op een alsmaar veranderende vraag. Als bouwsector moeten we dan wel de klant en zijn behoefte kennen. Revolutionair en tegelijk controversieel was zijn pleidooi voor een Deltaplan voor Groningen, dat zowel overheid én bewoners tevreden kan stellen. Stop met het miljoenen stoppen in het versterken van bestaande woningen. Pak het groots aan en focus! Bouw voor € 100 miljoen een wijk met 1000 aardbevingsbestendige woningen, laat de ergst getroffen 1000 gezinnen daar naartoe verhuizen en sloop de vrijgekomen panden. Ondertussen kunnen we gewoon doorgaan met aardgas oppompen!
Nieuwe rol bouwers, ook wat betreft onderzoek Aannemer Jan de Jong (TBI) herinnerde ons aan ons grootse verleden. Grote projecten waarmee Nederland over de gehele wereld naam en faam heeft opgebouwd: Oosterscheldekering, Ekofisk boorplatform, Maeslantkering, HSL en Betuweroute. Vanuit de tegeltjeswijsheid “Kennis is macht”, stelde hij al snel “…maar kennis delen is kracht”. Want telkens bouwden we voort op eerder opgedane kennis. Kortom, we hebben grote projecten nodig om weer nieuwe kennis te kunnen ontwikkelen. Vandaag de dag komen daar nog eens de nieuwe contractvormen bij, die maken dat we ook creatief moeten nadenken over financiering, onderhoud en beheer.
De markt tenzij…, geldt ook voor onderzoek Colette O’Prinsen vertelde dat haar werkgever Rijkswaterstaat zich momenteel aan het bezinnen is op de kennis die men minimaal moet bezitten om een goede opdrachtgever te blijven. Onderzoek is nodig, niet alleen voor nieuwbouw maar ook voor bestaande constructies. Samen met de markt wil men op zoek naar oplossingen die slimmer, sneller en veiliger zijn en met minder hinder gepaard gaan, maar ook minder euro’s kosten. We staan in de infrastructuur aan de vooravond van een grootschalige vervangingsvraag. Rijkswaterstaat gaat meer en meer strategische allianties aan, om te beginnen met ProRail, Amsterdam en Rotterdam. Ze adviseerde ook eens over de schutting (andere disciplines) en over de landsgrenzen te durven kijken, naar de grote wereld van het kennis delen.
4
BV-Nieuws | jaargang 2015 | februari, nummer 1
Discussie In de discussie die volgde, haalde Van Casteren de introductie van zelfverdichtend beton in Nederland aan als hét voorbeeld dat kennis delen uiteindelijk voor iedereen resultaat oplevert. Door samen het traject in te gaan hebben de prefab-betonbedrijven zelfverdichtend beton nu tot gemeengoed gemaakt, terwijl het aanvankelijk juist de betonmortelsector was die de eerste schreden op dit traject had ingezet. Vanuit het publiek vulde ENCI-medewerker Peter de Vries aan dat de ontwikkeling van zelfverdichtend beton een spin off was van de onderzoeken naar hogesterktebeton, waarvoor branchevereniging VOBN speciaal het SPOB had opgezet. Maar wat gebeurde er vervolgens? De deelnemende bedrijven hielden alle de kaarten voor de borst, waardoor de ontwikkeling stagneerde en de prefabbetonsector dankbaar met de resultaten aan de haal ging. Arthur de Backker, Ballast Nedam en bestuurslid van de Betonvereniging, stelde dat competitie bij grote PPS-projecten wel innovatieve ideeën oplevert, maar dat het harnas (het uiteindelijke contract) waarin vervolgens moet worden uitgevoerd het onmogelijk maakt deze ook in de praktijk op hun merites te testen. Van Casteren antwoordde daarop dat PPS per definitie projectgebonden is, terwijl innovaties juist projectoverstijgend zouden moeten zijn. Volgens Jack de Leeuw zou dit alles juist met cultuur te maken hebben. Vernieuwing in organisaties zit op beleidsmatig niveau, maar omdat dit vervolgens niet op het niveau daaronder terechtkomt, voeren projectorganisaties een opdracht voor de zekerheid liever op de vertrouwde manier uit. Daarop antwoordde Colette O’Prinsen dat die innovaties dan wel allemaal in de contracten moeten worden verwoord. André Burger ging in op het verhaal van Jan de Jong. Hij herinnerde de zaal eraan dat de genoemde grote projecten vroeger allemaal in regie werden ontworpen en gebouwd. Daardoor was de opdrachtgever altijd erg betrokken. De innovatief genoemde contracten van vandaag de dag zijn steeds vaker juridisch dichtgetimmerd, waardoor je meer hebt aan een studie Rechten dan aan een studie Civiele Techniek. Jack de Leeuw antwoordde daarop dat veel van de door De Jong genoemde projecten in Bouwteam werden ontworpen. De uitvoering verliep vervolgens met vast omlijnde contracten. De Leeuw hield vervolgens een pleidooi voor een Deltaplan om onze kennis vast te houden. De komende jaren verdwijnt veel personeel met pensioen. De Jong antwoordde dat SE en BIM ons kunnen helpen seniore kennis vast te houden, alhoewel de meest relevante kennis toch tussen de oren zit. Toehoorder Nynke ter Heide (Heijmans) vond Wikipedia de moderne vorm van kennis delen. De bouw is op dit platform echter nog zeer mager vertegenwoordigd. Tijd voor een inhaalslag. aanhaken? Jacco Buisman sloot de bijeenkomst af met de conclusie dat we deze middag in elk geval toch met elkaar de kennis over het probleem van de kennisinfrastructuur hebben vergaard.
BV-NIEUWS 2015
Con creet Kop Tekst Frens Pries, Directeur Betonvereniging
5
St udiedagen 3 maart 2015
Avondcollege Schadeanalyse aan beton; forensic engineering dinsdag 3 maart 2015 18.00 uur Ontvangst met boemellunch 19.00 uur – 21.30 uur college Locatie: Het Oude Station Houten (waardering t.b.v. Constructeursregister: 1 KE/PE pnt)
Wegens groot succes nogmaals herhaald. Scheuren in beton zijn vaak aanleiding tot heftige discussies. De ene keer hebben ze consequenties voor de constructieve veiligheid, een andere keer doen ze afbreuk aan de esthetische kwaliteit. Maar als ze beperkt blijven in grootte en aantal, hebben ze over het algemeen geen nadelige gevolgen. Meestal benaderden we scheurvorming vanuit de ontstaansoorzaak: welk mechanisme resulteert in welk type scheurvorming? Maar wat doen we als we de oorzaak van scheurvorming nog niet weten? Gaan we dan uit van een voor ons voor de hand liggende oorzaak ('tunnelvisie')? Of gaan we verder op zoek naar andere ontstaansoorzaken? Hoe weten we of er misschien ook nog andere oorzaken een rol kunnen spelen?
In dit avondcollege leren we scheurvorming van een geheel andere kant te benaderen. We nemen de aanwezige scheurvorming als uitgangspunt en vervolgens reconstrueren we de historie van de constructie en de scheurvorming op een gestructureerde wijze. Deze vorm van schadeanalyse vereist een ander denkproces dan gebruikelijk en kunnen we het best typeren met "forensic engineering in de bouw". Naast de schadeanalyse zelf besteden we in dit avondcollege ook uitgebreid aandacht aan de valkuilen die we in de praktijk tegen kunnen komen. Dat zijn valkuilen bij de inspectie, bij het denkproces (analyse en interpretatie) en bij de rapportage. Op een confronterende manier zullen we daarbij duidelijk maken dat we veel minder perfect zijn in onze denkprocessen dan wij zelf denken. Het avondcollege is bestemd voor Iedereen die te maken heeft met scheurvorming in beton en/of met algemene schadeanalyse aan betonconstructies. Cursusleiders zijn Huibert Borsje en Quirijn van Zon beiden van TNO Technical Sciences.
15 april 2015
Docentendag in Enschede
De jaarlijkse MBO/HBO/TU-docentendag gaat dit keer naar Enschede. We zijn te gast bij de aannemerscombinatie Haafkes/Plegt-Vos en bezoeken de nieuwbouw van de Saxion Hogeschool. Daarnaast zijn er weer de nodige bouwtechnische en onderwijskundige lezingen. En tot slot sluiten we af met een gezamenlijke maaltijd. Plaats van handeling is het Wilminktheater, tegenover het station van Enschede.
6
BV-Nieuws | jaargang 2015 | februari, nummer 1
>
St udiedagen
> Saxion Hogeschool breidt momenteel uit met een gebouw van 8000 m2. De opdrachtgever wilde een duurzaam gebouw, waarbij ook kritisch zou worden gekeken naar de toe te passen materialen. Voor het ontwerp is een hoog percentage beton in de draagconstructie en de buitengevel aanwezig. Veel van het zichtwerk is als schoon beton ontworpen. Het hele bouwteam (betontechnologen, uitvoering, directievoering en constructeur) is vervolgens op een intensieve manier bezig gegaan met het vergroenen van het beton. In dat proces is de carbon footprint leidend. Daarnaast is op dit project de nieuwe CUR-Aanbeveling 100 toegepast en voor de klimatisering volop gebruik gemaakt van thermische betonactivering in de betonnen vloeren. In samenwerking proberen de bouwpartners het maximale resultaat te behalen voor de reductie van de CO2 uit de verschillende betonmengsels. In eerste aanleg is de wens uitgesproken 100% hoogovencement toe te passen. Dit bleek zeker niet mogelijk voor het prefab beton en was ook niet haalbaar voor in het werk gestort beton. Voor dit laatste werd gestreefd naar een verhouding in het bindmiddel van 80% hoogovenslak en 20% portlandcement.
BV-NIEUWS 2015
Het hele project is door de architect, aannemer en installateur in BIM gezet en voorbereid. Er is alvast strak gemonitord. Daarnaast hadden de winterse omstandigheden en een lean planning hun invloed. Ook van de uitvoering werd de nodige creativiteit verwacht. Door de bekisting of onderstempeling langer te laten staan, kreeg het beton meer tijd om een veilige ontkistingssterkte te bereiken. Voor de organisatie werkt de Betonvereniging vanaf dit jaar weer samen met de betonpartners BFBN, Cement&BetonCentrum en VOBN. Docenten krijgen een uitnodiging toegezonden.
Programma: 13.00 uur Ontvangst 13.30 uur Terugkoppeling enquête 2014 + inventarisatie behoeften Minor Betonbouw, roadshow voor MBO’s CB1, nieuwe uitgave Handboek Uitvoering Betonwerken online 14.00 uur Saxion Hogeschool, technische toelichtingen door Ronald Wenting en Theo van Wolfswinkel, ABT Gerrit Olimulder, Plegt-Vos 15.30 uur Rondleiding bouwplaats 17.00 uur Trending Topics Green Deal Concreet 2.0 ENCI Studieprijs 2015 3D-printen, door Cor de Bruijn, TUe 18.00 uur Borrel + diner 20.00 uur Sluiting
19 november 2015
Aankondiging Betondag 2015 Thema
Jong talent
De Betondag is naast een netwerkdag, ook dé dag voor kennisoverdracht in de (beton) Bouwwereld. De Betondag van vorig jaar is nog maar net achter de rug, maar we zijn al weer druk bezig met de voorbereiding van de Betondag van dit jaar. Deze is op 19 november 2015 in de Doelen te Rotterdam en krijgt als thema “Beton voor morgen”.
Belangrijk tijdens deze Betondag zijn de carrières van jonge mensen. Wat zijn eigenlijk de carrièreperspectieven in de wereld van de Betonbouw, wat moeten jonge mensen kennen en kunnen, wat zijn eigenlijk de wensen van young professionals? We zullen zorgdragen voor een gedegen onderzoek over carrières en tijdens de Betondag zullen we ook standhouders ruimschoots in de gelegenheid stellen om in aanraking te komen met jong talent.
Programma Verder zullen we zorgdragen voor een hoogwaardig kennisoverdrachtprogramma, waarin “het leren van elkaar” centraal staat en natuurlijk zijn er weer de projectplaces met daarin een aantal van onze actuele topprojecten. Naast nieuwbouw is er toenemend plek voor het beheer en renovatie van onze bestaande infrastructuur en vastgoed. >
7
St udiedagen
> En uiteraard is er aandacht voor het onderwijs en de Studieprijs, en ook internationale projecten krijgen een prominente plek op de Betondag.
Topdag De Betondag 2015 wordt dus zeker weer een topdag. Natuurlijk omdat u in 1 dag meer relaties spreekt dan wanneer u 3 maanden door Nederland rijdt, maar ook omdat het een dag is waarin we als betonsector verdieping zoeken en laten zien dat bouwen echt een feest van techniek kan zijn.
Expositie De exposanten leveren een grote bijdrage aan het succes van de Betondag. We zijn er trots op dat de meeste exposanten al jarenlang op de Betondag staan. Op de Betondag 2014 stonden ruim 160 stands van meer dan 130 exposanten, hiermee waren alle beschikbare stands uitverkocht. Op onze website vindt u de folder voor exposanten, met hierin alle informatie over de stands op de Betondag 2015. Heeft u nog vragen, dan helpen wij u graag. Uw contactpersoon is Marjolein Humme, zij is te bereiken via
[email protected] of via 0182-539 233.
Laatste nieuws Het laatste nieuws over de Betondag vindt u op onze website: www.betondag.nl of via LinkedIn: Ons Beton Netwerk, Facebook: Betonvereniging en Betondag of Twitter: @Betonvereniging of #Betondag.
Reint Sagel geridderd Reint Sagel is benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau. Die onderscheiding kreeg hij uit handen van burgemeester Gregor Rensen van de gemeente Brielle tijdens de nieuwjaarsbijeenkomst van de Betonvereniging op 21 januari. Belangrijkste aanleiding was zijn indrukwekkende bijdrage aan de kennisontwikkeling in de bouwsector. Sagel, die tot zijn pensionering werkzaam was bij de Gemeente Rotterdam, werd geroemd om zijn actieve rol in de kennisoverdracht in de bouw. Befaamd is de uitgave ‘Constructief Ontwerpen in beton’, beter bekend als ‘Vis & Sagel’. Dit boek uit 1977 is de basis van het huidige ‘CB2 – Constructieleer Gewapend Beton’ dat in het HBOonderwijs nog altijd op grote schaal wordt toegepast. Vanaf 1988 was hij betrokken bij het tot stand komen en actueel houden van de GTB, het tabellenboek dat door vele constructeurs als standaardwerk wordt toegepast. Hij heeft ook diverse Cementpublicaties op zijn naam staan, waaronder ‘De tikkende tijdbom onder de bouw’ (deel 1, deel 2 en deel 3). Met deze artikelenserie werd de bouw zich bewust van het fenomeen ‘constructieve veiligheid’ en de gevaren bij afwezigheid daarvan.. Twaalf jaar was Sagel lid van het bestuur van de Betonvereniging en recent nog, in 2013 en 2014, organiseerde hij de drukbezochte studiebijeenkomst ‘Praktisch wapenen’. Hij gaf inhoud aan opleidingen voor (gemeentelijke) toezichthouders. Hij was jarenlang lid van het College van Deskundigen Wapeningsstaal van KIWA/Betonvereniging en was lid van diverse studieverenigingen op het gebied van prefabricage en voorspanning. Ook zijn inzet op het gebied van normen, regelgeving, certificering en kwaliteitsborging was voor de bouw bijzonder waardevol. Het is slechts een greep uit al zijn activiteiten die hij uitvoerde op een onbaatzuchtige, professionele en niet-aflatende manier. Niet vreemd dus dat hij al in 1992 de Erepenning van de Betonvereniging ontving. En sinds kort mag hij zich dus Ridder in de Orde van Oranje Nassau noemen.
8
BV-Nieuws | jaargang 2015 | februari, nummer 1
BV-NIEUWS 2015
Inschrijving Betonprijs 2015 geopend Elke twee jaar organiseert de Betonvereniging de Betonprijs. Met de Betonprijs worden projecten bekroond die een voorbeeld zijn van een creatieve, opvallende, zinvolle toepassing van het materiaal beton. De projecten die meedingen naar de Betonprijs worden ingedeeld in categorieën, dit zijn: - Bruggen en viaducten - Natte waterbouw - Woningbouw - Utiliteitsbouw Er zijn ook thematische prijzen, deze zijn op het gebied van: - Restauratie/reparatie - Uitvoering - Betontechnologie - Constructief ontwerp De aspecten waarmee een project zich kan onderscheiden, zijn niet aan beperkingen gebonden. Het kunnen uiteraard de meer technische aspecten zijn, maar u kunt ook denken aan de wijze van uitvoeren, een bijzondere wijze van samenwerking, een innovatief ontwerp, of de wijze waarop is ingespeeld op wensen van de opdrachtgever of de samenleving. Ook projecten uit het buitenland komen in aanmerking, mits er een herkenbare Nederlandse betrokkenheid is. Ook projecten die door buitenlandse bouwers in Nederland zijn gerealiseerd, kunnen meedoen. Alle deelnemende projecten worden beoordeeld door een brede, deskundige jury. De juryleden zijn:
Het aanmelden van projecten voor de Betonprijs kan tot 1 september 2015, meer informatie hierover en het inschrijfformulier vindt u op onze website www.betonvereniging.nl, onder de kop Betonprijs. De nominaties voor de Betonprijs worden medio oktober bekend gemaakt. De winnende projecten worden op 18 november 2015 bekend gemaakt. Tijdens het feestelijke Betonprijsdiner aan de vooravond van de jaarlijkse Betondag. U kunt hierbij aanwezig zijn.
9
Cur sussen Nieuw!!! Cursus Wapenen in de praktijk; start 4 maart Cursus voor tekenaars bij ingenieursbureaus, aannemers, overheid en prefab-betonindustrie.
Bij het wapeningsproces zijn verschillende partijen betrokken: ingenieursbureau, aannemer, wapeningscentrale en vlechtbedrijf. Ook toeleveranciers van o.a. prefab onderdelen en instortvoorzieningen spelen een rol. Elke partij heeft zijn eigen ideeën en invulling van praktisch wapenen. In deze cursus brengen we deze ideeën bij elkaar en laten we met praktijkvoorbeelden zien wat echt praktisch wapenen inhoudt. Bovendien wordt er door de cursisten veel geoefend. 2D of 3D: het resultaat moet 100% passend zijn! Achtereenvolgens is er aandacht voor het tekening kunnen lezen, detailleren van wapening, de achtergrond van dekking en milieuklassen, nieuwe betonstaalcoderingen, Eurocode 2 en in te storten voegprofielen. Ook wordt kennis aangereikt van tekening naar buigstaat, passing van de wapening in de betonvorm, denken in 3D (signaleren en oplossen van conflicten). Heel actueel zijn het toepassen van prefab wapening en het respecteren van arbo-eisen. Tot slot staan we stil bij de belangrijke positie die de tekenaar/modelleur in het huidige bouwproces inneemt. De cursus is bedoeld voor tekenaars bij ingenieursbureaus, aannemers, overheid en prefab-betonproducenten en bestaat uit 9 middag/avonden van zes lesuren. De lessen zijn tweewekelijks op woensdag en worden telkens afgesloten met een
10
BV-Nieuws | jaargang 2015 | februari, nummer 1
huiswerkopdracht. Deze opdracht wordt uiteraard de eerstvolgende les tot in detail behandeld. Interactie tussen docenten en cursisten wordt zoveel mogelijk gestimuleerd! Halverwege de cursus wordt een bezoek gebracht aan een wapeningscentrale. De cursus wordt afgesloten met een examenopdracht. Bij voldoende resultaat wordt een diploma verstrekt.
Cursuscurriculum Het curriculum van de cursus is mede tot stand gekomen in een brainstormsessie die samen met Stumico werd georganiseerd. Aan deze brainstormsessie werd deelgenomen door experts van ingenieursbureaus, aannemers, prefab-betonfabrikanten en wapeningscentrales. Duidelijk werd dat een tekenaar/modelleur minimaal een afgeronde HBO-opleiding Bouwkunde of Civiele techniek nodig heeft om de communicatie met de constructeur te kunnen voeren en met de 2D- dan wel 3D-software om te kunnen gaan. Ook duidelijk werd dat waar voorheen 1 constructeur verschillende tekenaars bezighield, vandaag de dag 1 tekenaar verschillende constructeurs aanstuurt!
Cur sussen
BV-NIEUWS 2015
Nieuw!!! Cursus Nascholing Metselmortellaborant Eenmalige nascholingscursus over Metselmortel In de bouw worden allerlei mortels gebruikt: metselmortels, voegmortels, lijmmortels en betonreparatiemortels. En binnen die mortels bestaan er ook nog eens verschillende typen. Al is het toepassen van deze mortels inmiddels gemeengoed, toch bestaat er in de uitvoering nog heel veel onwetendheid. Welke mortels horen bij welke toepassing en wat is de invloed op de te gebruiken stenen en spouwankers? Wat zijn de veranderingen in BRL 1905 en hoe moet CUR-Aanbeveling 61 worden gebruikt? De Betonvereniging organiseert vanaf 8 april 2015 een nascholingscursus van 3 dagen waarin alle belangrijke aspecten nog eens langskomen. De cursus is geschikt voor architecten, uitvoerders en metselaars. De eerste twee dagen, 8 en 22 april, wordt uitsluitend kennis overgebracht. Aan het eind van de tweede dag krijgen de cursisten een paar praktijkopdrachten mee, die zij in hun werksituatie kunnen uitvoeren. Op de derde dag, 25 mei, staat het laatste theorieblok op het programma en kunnen de cursisten verslag doen van hun praktijkopdracht. De resultaten worden tot slot plenair besproken.
DEEL 1 Doel: Welke typen metsel– en lijmmortels zijn er? Oorsprong en evolutie van stapelbouw. waaruit bestaan de diverse metselmortels? Welke hulpstoffen worden gebruikt en waarom? Welke bindmiddelen bevatten metselmortels? • inleiding metselwerk; • bindmiddelen voor metselmortels; • toeslagmaterialen voor metselmortels; • hulpstoffen voor metselmortels.
DEEL 2 Doel: welke bepalingsmethodes van metselspecie en verharde metselmortels bestaan er? Anders gezegd: wat en hoe kun je
meten aan mortels en mortel-steencombinaties en wat betekenen de uitkomsten? • bepalen van droge-morteleigenschappen; • bepalen van metselspecie-eigenschappen; • bepalen van verharde-morteleigenschappen.
DEEL 3 Doel: hoe zit de regelgeving rond metselmortels in elkaar? Wat is CE en waaraan moet men voldoen? Hoe zit de aanvullende regelgeving in elkaar (BRL, CUR-Aanbeveling)? • regelgeving rond metselmortels: CE en BRL 1905; • CUR-Aanbeveling 61 voor voegmortels.
DEEL 4 Doel: kenmerken van metselwerk (-verbanden) en metselpraktijk. Stenen en blokken. Verwerking van mortels in de praktijk (vakkennis metselen). Praktijkvoorbeelden van metselwerk bespreken (toepassen van geleerde info naar de praktijk). • eigenschappen van stenen en blokken; • metselmortel + steen = metselwerk; • uitvoeringsaspecten van metselwerk; • eenvoudige mechanica van gestapelde constructies; • eenvoudige bouwfysica van gemetselde constructies; • onderhoud en herstel van metselwerk en mogelijke veel voorkomende problemen met metselwerk (bijv. welke typen zoutuitbloei komen voor en hoe zijn deze te verminderen?); • praktijkcasussen metselwerk.
Praktische informatie • De cursus wordt gehouden in Apeldoorn. • Lesdata: 8 april, 22 april en 25 mei. • Uw docent is Erik Hermkens (Saint Gobain Weber Beamix). • De kosten voor deze cursus bedragen € 1395 voor BV-leden en € 1615 voor niet-leden. • Lesmateriaal en lunch zijn inbegrepen. • Aanmelden via www.betonvereniging.nl –> Opleidingen
11
Cursussen
BV-NIEUWS 2015
Cursussen van de Betonvereniging mrt
-mei 2015
Technisch
Praktisch Technologie
Toepasbaar
Maak een volgende stap in uw carrière en meldt u aan voor één van onderstaande cursussen. Startdatum
Schoonbeton voor Ontwerpers Nascholing Betonlaborant BV Bijzondere constructies met de EC-2 Kathodische Bescherming van betonconstructies Inspectie en Beheer Kunstwerken niveau 1 Schouwen Nascholing Betontechnoloog BV Verhardingsbeheersing en betontechnologische uitvoeringsaspecten [vbu]
3-3-2015 4-3-2015 10-3-2015 10-3-2015 11-3-2015 12-3-2015 17-3-2015
Ontwerp
Basiskennis Betonconstructieleer [bbc] Wapenen in de praktijk Inspectie en Beheer Kunstwerken niveau 3 Instandhoudings-inspectie & Advieswerk Voorgespannen Beton Bouwkuipen en kelders Betontechnologie in de uitvoering Betonconstructeur BSEng | module
2-4-2015 7-4-2015 8-4-2015 9-4-2015
Werkvoorbereiding en Uitvoering
Cursussen en opleidingen mrt-mei 2015
12-5-2015 21-5-2015 21-5-2015
Technologie
Betonreparatie
Werkvoorbereiding en Uitvoering
Ontwerp
Betonreparatie
Kijk op www.betonvereniging.nl » opleidingen » actueel voor meer informatie. Of bel ons voor een opleidingsadvies op maat 0182 -539 858.
19
Cursussen
Basiskennis Betonconstructieleer [bbc] Doel
De cursist krijgt inzicht in de krachtswerking van (beton)constructies en hoe een constructie zich gedraagt als het belast wordt. Tevens kan hij een constructief onveilig situatie onderbouwen, met toegepaste mechanica en betonconstructieleer op het niveau van 2e jaar HTS CiT of B, zonder dat daarbij berekeningen worden uitgevoerd.
Plaats en tijd Cursusplaats
Aanvangsdatum
Utrecht
3 maart 2015
Examenplaats
Examendatum
Utrecht
2 juni 2015
Programma
Deel A. Algemene Constructieleer • Schematisering en belastingen • Oplegreacties en krachtswerking • Inwendige spanningen • Wapenen van betonconstructies Deel B. Betonconstructieleer • Materiaaleigenschappen beton en staal • Zuivere buiging – dwarskracht – wringing - pons • Scheurvorming • Verankeren en lassen betonstaal • Balken – platen - wanden – kolommen – voorspannen • Lezen van wapeningstekening
Kosten [excl. BTW] Cursusgeld
€
Ledenprijs Niet-ledenprijs
1.095,1.385,-
In het cursusgeld is het cursusmateriaal inbegrepen.
Wapenen in de praktijk
NIEUW
Doel
Bij het wapeningsproces zijn verschillende partijen betrokken: ingenieursbureau, aannemer, wapeningscentrale en vlechtbedrijf. Ook toeleveranciers van o.a. prefab onderdelen en instortvoorzieningen spelen een rol. Elke partij heeft zijn eigen ideeën en invulling van praktisch wapenen. In deze cursus brengen we deze ideeën bij elkaar en laten we met praktijkvoorbeelden zien wat echt praktisch wapenen inhoudt. Bovendien wordt er door de cursisten veel geoefend. Achtereenvolgens is er aandacht voor het tekening kunnen lezen, detailleren van wapening, de achtergrond van dekking en milieuklasses, nieuwe betonstaalcoderingen, Eurocode 2 en in te storten voegprofielen. Ook wordt kennis aangereikt van tekening naar buigstaat, passing van de wapening in de betonvorm, denken in 3D (signaleren en oplossen van conflicten). Heel actueel zijn het toepassen van prefab wapening en het respecteren van arbo-eisen. Tot slot staan we stil bij de belangrijke positie die de tekenaar/modelleur in het huidige bouwproces inneemt. De cursus, die nauwgezet is afgestemd met Stumico, is bedoeld voor tekenaars bij ingenieursbureaus, aannemers, overheid en prefab-betonproducenten. De cursus bestaat uit negen middag/avonden van zes lesuren. De lessen zijn tweewekelijks op dinsdag. De behandelde lesstof wordt afgesloten met een examenopdracht. Bij voldoende resultaat wordt een diploma Betontekenaar BV verstrekt.
20
BV-Nieuws | jaargang 2015 | februari, nummer 1
Voor de cursus is een HBO-diploma Bouwkunde of Civiele techniek of relevante werkervaring vereist. Cursisten met een MBO-diploma Bouwkunde of Infratechniek kunnen worden toegelaten als zij het deelcertificaat hebben behaald voor het eerste semester van de opleiding Betonconstructeur ASEng.
Plaats en tijd Cursusplaats
Aanvangsdatum
Utrecht
4 maart 2015
Kosten [excl. BTW] Cursusgeld
€
Ledenprijs Niet-ledenprijs
2.085,2.455,-
In het cursusgeld is het cursusmateriaal inbegrepen.
Cursussen
Cur sussen
BV-NIEUWS 2015
Inspectie en Beheer Kunstwerken
Nivo lll Instandhoudingsinspectie/Advies & rapportage
Nivo III inspectie, Instandhoudingsinspectie: Het is een combinatie van desk-studie en inspectie ten behoeve van het tijdig onderkennen van risico’s en het vertalen daarvan in beheersmaatregelen voor het borgen van het langere termijn functioneren en presteren; Het begrip ‘Inspectie’ is dus niet alleen kijken (visuele waarnemingen), maar omvat alle activiteiten die nodig zijn om een actueel, betrouwbaar en compleet beeld op risico’s, en de beheersing daarvan, te krijgen. De diepgang van analyses, inspecties en onderzoek, en daarmee ook de kosten gaan verder dan de andere nivo’s inspecties. Voor de nivo III inspecties worden de frequentie van uitvoering en actualisatie van gegevens bepaald op grond van het risicoprofiel.
Technologie
Na elke processtap dient de cursist een opdracht, die bij de ontvangen leerstof hoort, te maken en vóór de volgende cursusdag in te leveren. Aan het einde van de cursus maakt de cursist één volledig Instandhoudingsadvies van de gemaakte opdrachten en presenteert dit voor de gehele groep. Het cijfer wordt samengesteld uit alle onderdelen. Na deze cursus kunt u op basis van risicogestuurd denken een gedegen onderbouwd instandhoudingsadvies opstellen, waarbij ALLE risico’s in beeld zijn en waarbij ook de onderhoudsbudgetten voor de toekomst bekend zijn.
Plaats en tijd Cursusplaats
Aanvangsdatum
Utrecht
10 maart 2015
Ontwerp
In deze cursus is het centrale onderwerp de keten van onderhoud van kunstwerken. het opstellen van het advies en de vertaling naar de programmering, waarbij ALLE risico’s in beeld zijn en waarbij bekend is welke onderhoudsbudgetten er gereserveerd moeten worden, zodat bij schaarste prioritering kan plaatsvinden.
Risico Analyse/Maatregelen (Analyse) Doelstelling: Het bieden van de basis voor de meerjarige onderhoudsprogrammering van Objecten. Initieel en gevalideerde IHA’s (Advies en Rapportage) Doelstelling: Het eenduidig aanleveren van outputinformatie van het gekozen Object van het Instandhoudings adviseringproces. Rapportage Dossiergegevens. Een rapportage dossiergegevens is een opleverrapportage van het Object.
Kosten [excl. BTW] Cursusgeld
€
Ledenprijs Niet-ledenprijs
1.825,2.095,-
In het cursusgeld zijn het cursusmateriaal en maaltijd inbegrepen.
Werkvoorbereiding en Uitvoering
Inspectie is geen nieuwe tak van sport in de realisatie en instandhouding van bouw - & infrastructurele werken. Elk object in het (net)-werk heeft zorg nodig om te borgen dat op korte en lange termijn de functies en prestaties worden vervuld. Inspectie is een hulpmiddel om dit functioneren van objecten te toetsen en om te bepalen wat nodig is om dit in de toekomst te kunnen garanderen. Het belang van inspecties is in de afgelopen jaren in Nederland sterk toegenomen. Risico’s zijn toegenomen ten gevolge van veranderende wet- en regelgeving en de veroudering van de bouw- & kunstwerken. De ontwikkeling van een beheerder naar een ‘netwerkregisseur’ die betrouwbare partner is voor de omgeving en daarbij optimaal de markt inschakelt, maken de noodzaak tot een efficiënt, doeltreffend en betrouwbaar stelsel van inspecties temeer duidelijk.
Proces totstandkoming instandhoudingsadvies De Cursist dient het volgende proces (zie figuur 2) toe te passen op een zelf te kiezen object, om te komen tot een instandhoudingsadvies waarin de volgende processtappen zijn doorlopen. Onderstaand zijn per processtap de doelstelling omschreven. Informatieoverdracht Doelstelling: Het verkrijgen van alle informatie die nodig is voor een volledige Objectrisicoanalyse, de uitvoering van inspectiewerkzaamheden en het opstellen van een instandhoudingsadvies. Initieel risico & inspectiestrategie (Risicoanalyses RAMS/ CRIAM/FMECA) Doelstelling: Het verkrijgen van een volledig risicobeeld van het Object als basis voor de uitvoering van de inspectie en het geven van het instandhoudingsadvies.
Betonreparatie
Inspectie & verificatie (Inspectieplan inspectie en uitvoering) Doelstelling: Het vaststellen van de actuele situatie van het Object ten aanzien van functioneren, presteren en toestand waarbij alle risico’s ten aanzien van variabel onderhoud in beeld gebracht zijn.
21
Cur sussen
Cursussen
Voorgespannen Beton Doel
• Weten op welke wijze voorspanning kan worden toegepast en welke aspecten daarbij van belang zijn. • Gefundeerde afwegingen kunnen maken t.a.v. het toe te passen voorspanniveau.
Vakomschrijving • • • • • • • • • • •
Inleiding; voorspantechnologie Centrisch voorgespannen constructies Voorspannen van op buiging belaste constructies Statisch onbepaalde voorgespannen constructies Bezwijkveiligheid Krimp, kruip, relaxatie en herverdeling door kruip Afschuiving Scheurwijdte bepaling Gedeeltelijk voorgespannen beton Detailleren Voorspanning zonder aanhechting en uitwendige voorspanning
Plaats en tijd Cursusplaats
Aanvangsdatum
Utrecht
10 maart 2015
Kosten [excl. BTW] Cursusgeld
€
Ledenprijs Niet-ledenprijs
1.865,2.095,-
Bouwkuipen en kelders Doel
De deelnemer inzicht geven in de mogelijkheden en beperkingen, van alle betrokken partijen, om te komen tot het gewenste resultaat. Hierbij rekening houdend met bodem- en grondwatergesteldheid. De onderwaterbetonvloer op basis van de herziene CUR-Aanbeveling 77 is een cruciaal onderdeel van deze cursus.
Cursusplaats
Aanvangsdatum
Utrecht
11 maart 2015
Kosten [excl. BTW]
Programma
Lesdag 1 Inleiding • Bouwput in breed perspectief • Trends voor de toekomst Ontwerpkeuzen Risicosystematiek • Risicomanagement • Monitoring/observational methode; contracten en verantwoordelijkheden Wanden • Duurzaamheid en kosten • Invloed op omgeving Omgevingsbeïnvloeding • Onderzoek en programma van eisen Lesdag 2 Stempels & Gordingen • Ontwerp, detaillering, uitvoering Trekelementen Onderwaterbetonvloeren • Dimensionering Werkvloeren Lesdag 3 Vloeren • Interactie met onderwaterbeton en paalsystemen Grondonderzoek • Parameterbepaling Grondwater-aspecten Case
22
Plaats en tijd
BV-Nieuws | jaargang 2015 | februari, nummer 1
Cursusgeld eerste jaar
€
Ledenprijs Niet-ledenprijs
1.185,1.385,-
In het cursusgeld zijn het cursusmateriaal en de maaltijden inbegrepen.
Cursussen
BV-NIEUWS 2015
Betontechnologie Betononderhoudskundige in de uitvoering De deelnemer kan op het werk tijdens en na het betonstorten problemen voorkomen of herkennen waardoor hij de juiste maatregelen kan treffen.
Programma
Het materiaal beton • eigenschappen van betonspecie en beton • verwerkbaarheid • dichtheid, duurzaamheid, milieuklassen sterkte • omgaan met eisen vanuit het ontwerp • omgaan met eisen vanuit de uitvoering • nieuwe ontwikkelingen • hogesterktebeton • arbeidsvriendelijk beton
Plaats en tijd Cursusplaats
Aanvangsdatum
Utrecht
12 maart 2015
Kosten [excl. BTW] Cursusgeld
€
Ledenprijs Niet-ledenprijs
610,745,-
In het cursusgeld zijn een cursusdictaat en een lunch inbegrepen.
Betonconstructeur BSEng module Doel van de opleiding is theoretische en praktische kennis bij te brengen die vereist is om zelfstandig de meest voorkomende constructie¬berekeningen te maken en te beoordelen en sturing te kunnen geven aan tekenaars.
Programma
Het betonprogramma omvat de volgende vakken: • toegepaste mechanica • construeren beton (specialisatie) • materiaalkunde en uitvoering beton (specialisatie) • praktijkopdracht beton
Plaats en tijd Cursusplaats
Aanvangsdatum
Utrecht
17 maart 2015
Kosten [excl. BTW] Cursusgeld incl. examen
€
Ledenprijs Niet-ledenprijs
2.090,2.455,-
In het cursusgeld is het cursusmateriaal inbegrepen. Daarnaast dient de cursist zelf een aantal studieboeken aan te schaffen, ter waarde van ca. € 250,- tot € 500,* Ledenprijs geldt voor leden van de Betonvereniging en de Vereniging Bouwen met Staal.
Betonreparatie
Doel
Werkvoorbereiding en Uitvoering
Ontwerp
Betontechnologische aspecten • de beheersing van het verhardingsproces • scheurvorming • ontkisten • ontkistingssterkte en -tijdstip methode gewogen rijpheid • zomerwerk • winterwerk • keuring en controle • oppervlaktebeoordeling • prefab
Technologie
Doel
23
Cursussen
Schoonbeton voor Ontwerpers Doel
Het doel van de cursus is om de deelnemer inzicht te geven in de creatieve mogelijkheden van Schoonbeton en hoe men kan komen tot het gewenste resultaat in kwaliteit en uiterlijk. Schoonbeton is beton waarbij bijzondere eisen worden gesteld aan het uiterlijk. Essentieel bij schoonbeton is een goede communicatie tussen opdrachtgever, architect en uitvoerend bedrijf. Daarmee worden conflicten en misverstanden voorkomen.
Programma
De creatieve gedachte achter het ontwerp moet worden omgezet in een projectspecificatie / bestek. Dit is een taak van de ontwerper c.q. bestekschrijver. Welke systematiek kan worden gevolgd en hierbij stelt De CUR-Aanbeveling 100 de betrokkenen in staat goede en tijdige afspraken te maken over het uiterlijk van het beton
Plaats en tijd Cursusplaats
Aanvangsdatum
Utrecht
2 april 2015
Kosten [excl. BTW] Cursusgeld
€
Ledenprijs Niet-ledenprijs
350,395,-
In het cursusgeld zijn de cursusmap met handout en maaltijd inbegrepen.
Nascholing Betonlaborant Doel
Nascholing voor gediplomeerde betonlaboranten, waarmee wordt voldaan aan de nascholingsverplichting zoals is omschreven in art. 7.8.2 van de BRL 1801 Betonmortel.
Programma
In de cursus staan uiteraard de wijzigingen als gevolg van de nieuwe Europese norm NEN-EN 206 en bijbehorende herziene NEN 8005 centraal. Verder is er dit jaar extra aandacht aan het gebruik van granulaten in beton en absorptie van water in granulaat.
Plaats en tijd Cursusplaats
Aanvangsdatum
Utrecht
7 april 2015
Kosten [excl. BTW] Cursusgeld
€
Ledenprijs Niet-ledenprijs
985,1.125,-
Tot slot komen ook zelfverdichtend beton en de meetmethodes weer uitgebreid aan de orde.
Bijzondere constructies met de EC2 Doel
Het behandelen van onderwerpen die nog niet bekend zijn bij de constructeurs. Het gaat om inzicht en niet om de rekenvaardigheid. Het streven is om de lacunes en onduidelijkheden te dekken in de EC2 bij enkele onderwerpen ( zie programma).
Programma
• Vakwerkanalogie/ schematisering/ relatie tot eurocodes/ voorbeelden • Verhinderde vervorming / scheurvorming / vloeistofdichtheid / combinatiebelastingen • Strokenvloer • Onderwaterbeton/ waterdichtheid / scheurwijdte • Progressive Collapse • Diepwanden
24
BV-Nieuws | jaargang 2015 | februari, nummer 1
Plaats en tijd Cursusplaats
Aanvangsdatum
Utrecht
8 april 2015
Kosten [excl. BTW] Cursusgeld
€
Ledenprijs Niet-ledenprijs
1.185,1.385,-
In het cursusgeld zijn het cursusmateriaal en de maaltijden inbegrepen.
Cursussen
BV-NIEUWS 2015
Inspectie en Beheer Kunstwerken Nivo l Schouwen
Herkennen van constructies en inspectietypen. Objectief benoemen en vastleggen van visuele afwijkingen en bijzonderheden. Subdoel is het weten voor alle niveaus wanneer de specialist moet worden ingeschakeld.
Programma
Inleiding Beheer en Onderhoud Materiaalkennis Herkennen constructies Veiligheid Omgevingsfactoren Risicovolle schades Uitvoermethoden
Cursusplaats
Aanvangsdatum
Utrecht
12 mei 2015
Kosten [excl. BTW] Cursusgeld
€
Ledenprijs Niet-ledenprijs
595,635,-
In het cursusgeld zijn het cursusmateriaal en maaltijd inbegrepen.
Kathodische Bescherming van betonconstructies Kathodische bescherming beoordelen als mogelijke alternatief ter voorkoming van corrosieproblemen.
Programma
De cursus is als volgt opgebouwd: Blok 1 • Betonschade t.g.v. wapeningscorrosie • Grondslagen KB • Vooronderzoek • Componenten en begrippen • Reparatiemethode Blok 2 • Ontwerp KB-installatie • Regelgeving • Anodetypen • Opbouw • Knelpunten • Cases Blok 3 • Uitvoering • Aanbestedingsaspecten • Controle & toetsing • Onderhoudovereenkomst • Praktijk cases • Monitoring
Plaats en tijd Cursusplaats
Aanvangsdatum
Utrecht
9 april 2015
Kosten [excl. BTW] Cursusgeld
€
Ledenprijs Niet-ledenprijs
975,1.125,-
In het cursusgeld zijn een cursusmap, documentatie en maaltijd inbegrepen.
Betonreparatie
Doel
Werkvoorbereiding en Uitvoering
Ontwerp
• • • • • • •
Plaats en tijd
Technologie
Doel
25
Cursussen
Nascholing betontechnoloog BV Doel
De cursus is samengesteld met het doel betontechnologen aan hun nascholingsverplichting te laten voldoen als omschreven in art. 7.8.1 van de BRL 1801 en in art. 3.4 van de KIWA-criteria 73/06.
Programma
In 2015 staan de volgende actuele onderwerpen op de agenda: 1 Specificatie - veranderingen in de nieuwe EN 206 / NEN 8005 2 Materiaalkeuze - veranderingen in de nieuwe EN 206 / NEN 8005 - inzet van hulpstoffen - inzet van vezels 3 Mengselsamenstelling - ultra-hogesterktebeton 4 Uitvoering - schoon beton (CUR-Aanbeveling 100) - gekleurd beton 5 Kwaliteit - stand van zaken certificatie (CE, KOMO, overig) - conformiteit volgens nieuwe EN 206
Plaats en tijd Cursusplaats
Aanvangsdatum
Utrecht
21 mei 2015
Kosten [excl. BTW] Cursusgeld eerste jaar
€
Ledenprijs Niet-ledenprijs
1.265,1.455,-
In het cursusgeld zijn het cursusmateriaal en de maaltijden inbegrepen. Bij voldoende animo vanuit Noord- en Oost-Nederland wordt een parallelle cursus in Meppel overwogen.
Verhardingsbeheersing en betontechnologische uitvoeringsaspecten [vbu] Doel
De deelnemer kan na afloop van de cursus: • het fenomeen temperatuurbeheersing beschrijven, inclusief aspecten als historie, oorzaken en gevolgen van scheurvorming, parameters die hierop van invloed zijn en de wijze waarop de gevolgen kunnen worden voorkomen; • uitleggen waarom gewapend beton, in strijd met het basisprincipe, onder bepaalde omstandigheden niet of slechts in beperkte mate gescheurd mag zijn en deze ‘nieuwe’ eisen vertalen in en lezen uit een prestatiebestek; • uiteenzetten hoe scheurvorming in verhardend beton kan worden voorkomen of beperkt in achtereenvolgens het ontwerpstadium, bij het samenstellen van de betonspecie en tijdens de uitvoering; • de invoer voor temperatuur- en spanningsanalyses beschrijven, de gevoelige parameters aangeven en de volledigheid van de invoergegevens beoordelen; • de uitkomsten van temperatuur- en spanningsanalyses interpreteren en vertalen in een werkplan
Programma • • • • • • • •
26
betontechnologische uitvoeringsaspecten historisch overzicht scheurvorming in beton temperatuurbeheersing betontemperaturen en betoneigenschappen temperatuur- en spanningsanalyses cases methoden ter bepaling van betonsterkte op dag j
BV-Nieuws | jaargang 2015 | februari, nummer 1
Plaats en tijd Cursusplaats
Aanvangsdatum
Utrecht
21 mei 2015
Kosten [excl. BTW] Cursusgeld (voorbereidende cursus)
€
Ledenprijs Niet-ledenprijs
1.190,1.395,-
Deelnemers met het deelcertificaat [bvn] krijgen vrijstelling en korting voor de eerste dag. In het cursusgeld zijn het cursusmateriaal en de maaltijden inbegrepen. De cursus wordt afgesloten met een examen.
Mededelingen Donderdag 19 maart 2015 bij RWS in Utrecht
Bruggendag De Nederlandse Bruggenstichting organiseert op 19 maart 2015 de Bruggendag met dit jaar als thema: “Hollandse meesters in de Bruggenbouw”-Ervaringen van Nederlanders in het buitenlandLocatie: RWS-Westraven, Auditorium, Griffioenlaan 2, 3526 LA Utrecht Tijd: 12.45 tot 18.00 uur
Het programma
De bouw van de 3e set sluizen van het Panama kanaal is inmiddels voor meer dan 80% gevorderd. Naast het keren van water hebben de sluisdeuren een brugfunctie voor het landverkeer tussen Noord- en Zuid Amerika.
12.45 uur: ontvangst
14.45 uur: pauze
13.30 uur: Bruggendag 2015 met als thema “Hollandse meesters in de Bruggenbouw”-Ervaringen van Nederlanders in het buitenland door de dagvoorzitter Edo Vonk, Bridge engineer, ARUP Amsterdam Tegen welke cultuurverschillen loop je aan als je als Nederlander in het buitenland werkt? Hij zal zijn ervaringen in het (verre) buitenland nader toelichten.
15.15 uur: Bouwen in het (verre) buitenland, ervaringen door Thijs Verburg, architect, Verburg Hoogendijk Architects, Amsterdam Sinds 2000 maakt het bureau deel uit van een internationaal ontwerpteam voor het bouwen van bruggen in China. Tientallen ontwerpsessies over bruggen in Shanghai, enz. geven een diepere kijk in de wereld van de infrastructuur in China.
13.45 uur: Carolinebrug in Suriname door Niels Kuijpers, Hoofd Engineering, Janson Bridging BV, Hank De brug bestaat uit 2 (deel)overspanningen van elk 102m, waarbij de constructie op één oever is samengesteld en d.m.v. skidden is gelanceerd en geplaatst op haar definitieve opleggingen. 14.15 uur: Bereden Sluisdeuren in het nieuwe Panama sluizencomplex door Jeremy Augustijn, Senior project manager, Iv-Infra bv, Sliedrecht
15.45 uur: Bouw van een hangbrug door vrijwilligers in Panama door Edwin Thie, Senior bridge engineer, ARUP Amsterdam Een team van negen Arup vrijwilligers reisde in September ’14 samen met Bridges to Prosperity (B2P) naar Panama om een brug te bouwen over een lokale rivier die de dorpen van Arriba, Teria Nacimiento en El Caracoral zal verbinden. 16.15 uur Bouw en installatie Dalsfjordbrug, Noorwegen door Koos Krispijn, Marketing manager, HSM Steel Structures, Schiedam In 2011 werd de opdracht ontvangen van de Noorse overheid voor de bouw van de hangbrug over het Dalsfjord. Fabricage en installatie van de 2013 gerealiseerde brug worden nader toegelicht. 16.45 uur: conclusies en afsluiting door de dagvoorzitter Edo Vonk 17.00 uur: borrel
Toegangsprijs: • begunstigers van de Bruggenstichting à € 45,- (incl. btw), • leden van IABSE, Bouwen met Staal en Betonvereniging à € 80,- (incl. btw), • overige belangstellenden à € 105,- (incl. btw), • studenten/docenten à € 10,- (incl. btw). Constructeurs krijgen bij deelname aan de middag 1 kennispunt voor het Constructeurregister. De dag wordt (mede) mogelijk gemaakt door RWS, Betonvereniging, Bouwen met Staal en IABSE.
Aanmelden via www.bruggenstichting.nl Bouw en installatie Dalsfjord hangbrug in Noorwegen
20
BV-Nieuws | jaargang 2015 | februari, nummer 1
Mededelingen
BV-NIEUWS 2015
17-20 August 2015, Muziekgebouw ’t IJ, Amsterdam
IASS2015 Annual International Conference on future Visions Abstract deadline extended unil February 28, 2015
www.iass2015.org/authors/abstract
Due to the substantial number of abstracts and many requests for extension we have received, the Organising Committee of the IASS2015 has decided to extend the deadline for abstracts until February 28, 2015. However if you want to apply for the Hangai prize the abstracts deadline has been extended to February 15, 2015 so that they will receive abstract acceptance in time for the paper deadline. The registration system for abstracts for the IASS 2015 symposium on ‘Future Visions’ can be found together with instructions on our website: http://
We welcome submissions from industry and academia related to the theme of the conference or any of the sub-themes mentioned in the “Call for Papers”. We would like to invite anyone with novel ideas in these areas. Please note that special sessions will be organised related to Digital Technology and BIM, Lightweight Structures, Expo structures, Dutch Special Structures and to the various working groups of the IASS.
Important dates Abstract submission Extended to February 28, 2015 For Hangai prize extended tot February 15, 2015
Notification of acceptance Between February 28 and March 31, 2015 Full paper submission April 30, 2015
www.iass2015.org
Notification of acceptance May 31, 2015
IASS Workshops August 15-16, 2015
ISOFF Workshops August 17-18, 2015
IASS Conference August 17-20, 2015
IOSFF Conference August 16, 2015
SAIL Amsterdam August 19-23, 2015
Handboek Uitvoering Betonwerken binnenkort online! Medio april 2015 gaat het vernieuwde Handboek Uitvoering Betonwerken online. De inhoud van dit standaardwerk kan vanaf dan overal en altijd worden geraadpleegd, op zowel laptop, tablet als smartphone. Daartoe wordt een nieuw onlinepublicatieplatform geïntroduceerd: www.betonacademie.nl. Op aanvraag is ook nog een papieren versie beschikbaar. In het handboek zijn niet alleen zijn de nieuwste uitvoeringstechnieken opgenomen, ook de jongste versies van de Eurocodes en EN206 zijn erin verwerkt. De eerste oplage van het Handboek Uitvoering Betonwerken verscheen in 2005. Sindsdien is het handboek voor velen hét naslagwerk voor menig vraagstuk op het gebied van de uitvoering van betonconstructies. Daarmee is het een belangrijke kennisdrager voor de Nederlandse betonbouw. Sinds 2005 is er veel veranderd in de bouwwereld. Nieuwe materialen en uitvoeringstechnieken werden geïntroduceerd. Ook normen en regelgeving zijn een volgende fase ingegaan. Zo zagen de verschillende Eurocodes het licht en zijn afgelopen jaar geheel vernieuwde versies van EN 206 en NEN 8005 verschenen. Daarom hebben de uitgevers, STUBECO (STudievereniging Uitvoering BEtonCOnstructies) en Betonvereniging, besloten een geactualiseerde versie uit te brengen. Deze herziene versie zal een digitale, mediumneutrale uitgave zijn, gebaseerd op XML.
Het nieuwe, digitale handboek kent de volgende inhoudsopgave: 1. Berekeningsaspecten van hulpconstructies 2. Bekisting en ondersteuning 3. Bijzondere uitvoeringsmethoden 4. Uitvoeringsaspecten bij prefab-betonconstructies 5. Wapening 6. Voorspanning 7. Dilataties, voegovergangen, in te storten voorzieningen 8. Beton als bouwmateriaal 9. Beknopte betontechnologie 10. Voorbereiding en uitvoering van betonwerken Vanaf de verschijningsdatum verplichten Stubeco en Betonvereniging zich ertoe de inhoud zo actueel mogelijk te houden. Door voor een digitale uitgave te kiezen, is dat uitstekend mogelijk. Meer informative over abonnementen- en advertentietarieven:
[email protected]
21
Mededelingen Beton bestand tegen vorst- en dooizouten
Primeur: Attestbeton voor de wegenbouw en infra Sinds jaar en dag wordt in Nederland bij het produceren van beton in milieuklasse XF4 (aantasting door vorst/dooiwisselingen) gebruik gemaakt van hoogoven-, portland- of portlandvliegascementen in combinatie met luchtbelvormers.
Verkregen KOMO-attest Euroment is er, als onafhankelijke vliegasleverancier, echter onlangs in geslaagd om een KOMO-attest te verkrijgen voor de productie van beton binnen milieuklasse XF4 op basis van een Portlandcement met vliegas zonder luchtbelvormer. De betreffende betonsamenstellingen, die bij SGS-Intron uitvoerig zijn onderzocht, hebben de vereiste beproevingen met glans doorstaan en dat leidde voor Euroment tot een door BMC-KIWA uitgegeven attest per 3 november 2014.
Kansen binnen de infra Reden tot het starten van de onderzoeken was de trend die Euroment opmerkte dat betonmortelleveranciers kansen zien binnen de infra voor duurzaam betonmortel met een uitstekende bestendigheid tegen vorst- en dooizouten.
K-factor 1 en positieve bijdrage carbon footprint Het attestbeton, waarmee Euroment inspeelt op de ontwikkelingen in de markt, wordt als zeer vernieuwend beschouwd. De vliegas mag met een k-factor 1 worden gerekend. Toevoeging van poederkoolvliegas als bindmiddel verlaagt daarnaast de kosten en draagt bij aan een positieve carbon footprint ten opzichte van portlandcement.
Veiligheidsinformatieblad betonspecie geactualiseerd De Vereniging van Ondernemingen van Betonmortelfabrikanten in Nederland (VOBN) heeft het veiligheidsinformatieblad van betonspecie geactualiseerd. Het nieuwe blad biedt gestructureerde informatie over de risico’s van betonspecie en aanbevelingen voor het veilig gebruik van betonspecie op het werk of tijdens de verwerking ervan op de bouwplaats.
lage II van de Europese REACH-verordening. De VOBN-bedrijven stellen het veiligheidsinformatieblad ter beschikking op hun website en zetten een samenvatting van dit blad op de afleverbonnen. Een papieren versie wordt tenminste één keer per jaar aan de afnemers toegestuurd.
Wie als producent, importeur of verdeler een gevaarlijke stof of preparaat in de handel brengt moet aan de professionele gebruiker een veiligheidsinformatieblad verstrekken. Betonspecie is een overgangsfase naar beton en is door het aanwezige cement alkalisch (pH 11 – 13,5). Bij het werken met betonspecie zijn daarom voorzorgsmaatregelen vereist en het is de bedoeling dat de gebruiker dit weet. Een voorbeeld is het dragen van een veiligheidsbril bij het storten van beton. Bij direct contact kan betonspecie oogletsel veroorzaken.
Ron Peters, directeur VOBN: “Leden van VOBN hebben actief bijgedragen aan de ontwikkeling van dit nieuwe veiligheidsinformatieblad. Met enige regelmaat constateren wij dat er onvoldoende wordt nagedacht over het veilig werken met betonspecie en het veilig verwerken ervan. Als onderdeel van het keurmerk Beton Bewust adviseren kwaliteitsbedrijven voorafgaande aan een levering de afnemer op het voorbereiden van het betonstorten, het (na)behandelen van beton evenals het veilig werken. Het nieuwe veiligheidsinformatieblad en de afbeelding op de bonnen dragen hieraan bij.”
Het nieuwe veiligheidsinformatieblad is gestructureerd volgens de zestien rubrieken die genoemd zijn in artikel 31 en bij-
Het VOBN informatieblad Veilig werken met betonspecie van september 2011 komt hiermee te vervallen.
OVSAAL voor spoorboekloos treinen Eind november 2014 bracht Stubeco op uitnodiging van ProRail een bezoek aan het project OV-SAAL in Amsterdam. OV-SAAL staat voor Openbaar Vervoer Schiphol - Amsterdam - Almere - Lelystad. Het project bestaat uit verschillende contracten; in dit bezoek ging het om het westcontract. Voor de realisatie is hier de Alliantie Amsterdamse WALTZ (Westelijke Alliantie Team Zuidtak) verantwoordelijk; dit is een samenwerking tussen ProRail en CNMS (Combinatie Nieuwe Meer Sporen), een bouwcombinatie van de VolkerWessels-bedrijven Van Hattum en Blankevoort en VolkerRail. Voorafgaand aan de technische excursie werd een inleiding verzorgd op de alliantie en het alliantiefonds. Doel van de alliantie is in een complexe omgeving slimme dingen te verzinnen voor ontwerp en uitvoering. De aanbesteding van het project was in december 2009, start uitvoering was in augustus 2012, project moet klaar zijn in oktober 2016. Daarna werd een spoorviaduct aan de Amstelveenseweg bezocht.
22
BV-Nieuws | jaargang 2015 | februari, nummer 1
Technische highlights Na terugkomst werd een overzicht gegeven van de technische highlights tot nu bij Zuidtak West, ondersteund met youtubefilmpjes. Gekozen is voor 9 buitendienstdagen in 2016 in plaat van 27 weekend buitendienststellingen. Bij de fly-over ter plekke van knooppunt Riekerpolder is een fasering in 4 stappen voorzien. Deze fly-over heeft een straal van
Aangeslo t en or ganisat ies
BV-NIEUWS 2015 len maken van het traject; daarom moet er elke 10 minuten een trein rijden. Tot slot werd een het bezoek gebracht aan de eerste fase van het viaduct Riekerpolder.
Avondprogramma
425 meter, het dek bestaat uit (3+2) prefab kokers en staat op ronde “bloempot” kolommen met een hoogte van 3,75 m. Vervolgens werden de bedoelingen van OV-SAAL nog eens aangestipt: extra sporen met vele nieuwe viaducten, wat uiteindelijk reizen zonder spoorboekje mogelijk moet maken. Prognose is dat in 2030 80.000 tot 106.000 reizigers per dag gebruik zul-
Na het avondeten en de ledenvergadering stond nog een lezing over een groot Metroproject van Strukton te Riyadh op het programma. Het gaat hier om de bouw van 6 metrolijnen, met een totale lengte van 160 km (waarvan 39 km geboord), de bouw van 72 stations en het leveren van de treinen. Het consortium waarvan Strukton deel uitmaakt is verantwoordelijk voor de bouw van de lijnen 4, 5 en 6. In lijn 6 wordt een tunnel gemaakt die waterdicht moet zijn, wat aanvankelijk vreemd lijkt in een op het oog zeer droog land. Plaatselijk komt echter hevige regenval voor. Verder gaat onbeschermd beton door in de grond aanwezige mineralen niet lang mee. Een zoektocht via internet leidde naar een plaatselijke leverancier voor de bekisting voor 250 kolommen van gemiddeld 6 meter hoog.
Ruimte voor de rivier Stubeco bezocht medio januari 2015 het project Ruimte voor de Waal Nijmegen te Lent. Het klimaat verandert, waardoor rivieren steeds meer water te verwerken krijgen. Om toekomstige overstromingen te voorkomen geeft het Rijk op meer dan 30 plaatsen meer ruimte aan de rivieren langs de IJssel, Lek, Maas en Waal. Ruimte voor de Waal Nijmegen is één van die maatregelen. De Waal maakt bij Nijmegen een scherpe bocht en vernauwt zich hier bovendien in de vorm van een flessenhals. Bij hoog water bedraagt het hoogteverschil tussen 1 km voor en na Nijmegen 0,5 m.
gen in het beton te voorkomen en vanwege de krommingen in het dek, wordt er gefaseerd gestort. In het dek komen vier stortstroken, die later worden dichtgestort. Tevens werd er gebruikgemaakt van hybride ondersteuningen. De Promenadebrug is 220 m lang en 13 tot 24 m breed. Omdat de brug dubbel symmetrisch is vormgegeven en vanwege de vormgeving van de pijlerkoppen is ervoor gekozen de brug in drie fasen te storten. Om het spiegelende effect aan de onderzijde van de betonnen brug te krijgen werd de bekisting 2x dubbel gelakt.
De dijk bij Nijmegen-Lent wordt 350 meter landinwaarts verlegd. Zodoende komt er ruimte om een nevengeul voor de Waal aan te leggen. Deze nevengeul biedt bij hoogwater extra capaciteit voor de waterafvoer, zodat minder opstuwing optreedt.
Avondprogramma
Werkzaamheden i-Lent Combinatie i-Lent bestaat uit Dura Vermeer Divisie Infra BV en Ploegam BV en realiseert het project 'Ruimte voor de Waal'. De letter ‘i’ in de naam ‘i-Lent’ verwijst naar de associatie met het woord “island” omdat er eiland gecreëerd wordt. Het project bestaat uit de bouw van: Verlengde Waalbrug, Promenadebrug en Citadelbrug en Waterkering. De werkzaamheden aan de Citadelbrug hebben plaats tussen de maanden april en oktober in 2014 en 2015, omdat er dan laagwater is. 50 Stubecoleden mochten de activiteiten op de bouwplaats bij daglicht aanschouwen, meer in het bijzonder de Verlengde Waalbrug en de Promenadebrug. Speciaal bij de Promenadebrug is het spiegelende beton aan de onderzijde van de brug. De Promenadebrug vormt de hoofdtoegang naar het eiland voor wandelaars, fietsers en autoverkeer. De Verlengde Waalbrug bestaat uit 3 onderdelen: de Verlengde Waalbrug, de Parmasingelbrug en het Bastion. Enkele kenmerken: 10 meter diepe bouwput en een op maat gemaakte houten bekisting. Vanwege natte kruipruimten in Lent wordt er een waterkerend scherm gebouwd. De nieuwe (harde) kade bestaat uit een L-vormige bovengrondse betonnen wand met ingestorte folie en een ondergronds cement-bentoniet kwelscherm.
Toelichtingen middagprogramma De Verlengde Waalbrug is 290 m lang en 34 m breed. De brug heeft een kleine straal en is gebogen. Om temperatuurspannin-
Henk Oude Kempers, voorzitter van de CUR-commissie die CUR-Aanbeveling 100 heeft gemaakt, hield een enthousiaste presentatie over schoon beton. Allereerst besteedde hij aandacht aan de vraag “Wat is schoon beton?” Dat is niet altijd per definitie een fraai betonoppervlak! Zo liet Henk met foto’s zien dat bij projecten van de Japanse architect Tadao Ando onvolkomenheden niet storen. In de praktijk zou er bij centerpennen wel meer gebruik moeten worden gemaakt van sponsjes. Het hydrofoberen van beton zou volgens hem niet meer moeten gebeuren. Met een lange rij foto’s kwamen voorbeeldprojecten langs. Het project i-Lent zou in de nabije toekomst zeker de fotocollectie halen, want het is grensverleggend en ontstijgt de nieuwe CUR 100. In het tweede deel van zijn presentatie ging Henk in op wat bepalend was voor het met succes toepassen van de CUR 100. De belangrijkste zijn: het toepassen van voldoende fijne delen (160 – 180 l/m3 licht cement), duidelijke eisen in het bestek (opgeven kleur/grijsschaal), het werken volgens een werkplan, richtlijnen specificeren voor ontwerp en vervaardigen. Tot slot behandelde Henk de 12 belangrijkste verschillen tussen de oude CUR 100 (2004) en nieuwe CUR 100 (2013). Een nieuwe klasse voor gekleurd en/ of bewerkt oppervlak, altijd een betondekking van 35 mm, 8 kleurtinten van licht naar donker, en vooral het werken volgens een toetsingsformulier. Auteur: Oebele de Haan, Plaka Beton
23
Zet alvast in uw agenda!
Constructeursdag 4 juni 2015
Contact: Hetty Besseling e-mail
[email protected] tel. 0182 532 389
Bureau Betonvereniging
Colofon BetonverenigingsNieuws is een uitgave van de Betonvereniging en bevat informatie voor leden en geïnteresseerden in de vereniging en het materiaal beton in algemene zin. BetonverenigingsNieuws verschijnt zevenmaal per jaar. Uitgave:
Betonvereniging Postbus 411, 2800 AK Gouda Tel. 0182-539233 Fax. 0182-537510 E-mail:
[email protected] Website: www.betonvereniging.nl Opmaak: Quantes, Rijswijk Druk: Quantes, Rijswijk
24
BV-Nieuws | jaargang 2014 | oktober, december, nummer nummer 67
Abonnementen:
Leden van de Betonvereniging ontvangen het BV-Nieuws gratis Redactiesecretariaat: Bram Rensen Advertenties: Hetty Besseling Abonnementen lopen parallel met het lidmaatschap ISSN 1386-968X