MBO voorjaar Laptops in het mbo. Hoe? Zo! Knelpunten in beeld met De Onderwijsagenda Inspiratie tijdens CvI 2010

Laptops in het mbo. Hoe? Zo! Knelpunten in beeld met De Onderwijsagenda Inspiratie tijdens CvI 2010 MBO voorjaar 2010

In deze uitgave 2 3 4 6

Column Jan-Kees Meindersma Stagebegeleiding via Skype Laptops in het mbo Wikiwijs

7 Innovatieregeling SURFnetKennisnet 8 De onderwijsagenda 10 Aan- en afwezigheidsregistratie

11 CvI conferentie 12 Kort nieuws

Wij eisen onderwijs Het mbo ligt onder media vuur. Lokale politici en criticasters van het competentiegericht onderwijs lijken hun zondebok gevonden te hebben. De roc’s zijn volgens hen te groot geworden om goed onderwijs te kunnen bieden. De zestig zeer zwakke opleidingen schijnen slechts het topje van de ijsberg te zijn. Volgens Beter Onderwijs Nederland kunnen de roc’s maar beter ontmanteld worden. Studenten vragen om voldoende lesuren, gekwalificeerde docenten, vervanging bij ziekte en goed lesmateriaal. Als je de media volgt lijkt het alsof er niets goed gaat in het mbo.

“Wij zouden graag samen met u de aandacht willen verplaatsen naar de succesvolle vernieuwingen”

dat er voldoende “vulling “ is met zinvolle en adequate digitale leermiddelen? Hoe realiseren we gevarieerd onderwijs met behulp van deze laptops? In deze Indruk leest u hier meer over. U bent ingericht op samenwerking. In de regio heeft u hechte banden met andere onderwijsinstellingen en het bedrijfsleven. U wilt van elkaar leren. Het grote aantal inschrijvingen voor de CvI conferentie in Veldhoven op 14 en 15 april laat dit zien. Wij zullen hier samen met u en partijen als saMBO~ICT en MBO2010 laten zien wat ict kan betekenen in het mbo. Natuurlijk zijn er veel zaken in het mbo die verbeterd moeten worden. Het begeleiden van studenten op hun stageplek bijvoorbeeld. ROC Aventus laat in deze Indruk zien dat eenvoudige webtools ongekende mogelijkheden bieden. Of het voorkomen van uitval en het zorgen voor voldoende lesuren. Deze inDruk gaat in op de vraag hoe ict ingezet kan worden om aanen afwezigheid te registeren zonder hierbij de administratieve rompslomp bij docenten enorm te vergroten.

Gelukkig komen wij vaak op scholen. Daar spreken wij veel met “die verfoeide” bestuurders en managers. In de instellingen ervaren wij de gedrevenheid van docenten, teams en opleidingsmanagers en het enthousiasme van de studenten. Dat geeft ons een heel ander beeld. U bent veel innovatiever dan menig vo- of HBO instelling.

Afgelopen maanden was de media aandacht groot. Wij zouden graag samen met u deze aandacht willen verplaatsen naar datgene wat goed gaat. Naar de succesvolle vernieuwingen. Naar de resultaten van uw samenwerking. Naar de prachtige praktijkvoorbeelden waarin ict het onderwijs verstrekt. Doet u mee?

U bent het verst in uw zoektocht hoe het onderwijs ingericht moet worden om recht te doen aan die enorme variëteit van studenten. Variëteit in de talenten van studenten, het aantal opleidingen, de vier niveaus en de onderwijsvormen. Juist die variëteit dwingt u tot innovatie en tot (continue) verandering. En dat doet u met verve.

Jan-Kees Meindersma Sectormanager mbo

Een voorbeeld van een innovatie is de invoering van laptops voor alle studenten en/of docenten. Het lijkt nu echt begonnen te zijn. Dit zijn overigens geen IT trajecten, maar onderwijs projecten. Immers, hoe gaan we zorgen

Wilt u meer informatie, meedoen met Kennisnet of hebt u vragen? Mail de redactie: [email protected].

inDruk MBO voorjaar 2010

Als mbo-studenten stagelopen in het buitenland, verloopt de communicatie tussen hen en hun begeleiders soms moeizaam. ROC Aventus bedacht een simpele oplossing: Skype!

Skype als middel bij stagebegeleiding In 2009 ontwikkelde Anja Vondenhoff van ROC Aventus, in samenwerking met Hogeschool Saxion, een module Internationalisering. De module is bedoeld om studenten voor te bereiden op een stage in het buitenland. Aansluitend op deze voorbereiding startte het ROC een project rond Skype. Met behulp van dit gratis programma worden studenten begeleid die in het buitenland stagelopen en worden toekomstige stagiairs nog beter voorbereid.

Emoties Raymond Vermeulen is onder andere Kennisnet ambassadeur en coördinator BPV bij ROC Aventus. Hij geeft aan dat de communicatie tussen docent en stagiair en de voorbereiding van toekomstige stagiairs op hun buitenlandse stage altijd beter kan. De stagiaires geven na hun terugkomst een presentatie aan toekomstige stagiaires. Vermeulen: “Deze presentaties zijn vaak wat vlak, doordat de emoties die tijdens de stage opspeelden alweer vergeten zijn. Ook de dagelijkse beslommeringen komen nauwelijks aan bod. Terwijl dat soort dingen juist belangrijk zijn. Hoe was de slaapaccommodatie? Wat deed je in je vrije tijd? Wat viel er tegen? Deze vragen worden gesteld tijdens de begeleidingsgesprekken via Skype. De emoties lopen soms hoog op, bijvoorbeeld als een stagiair verwacht bij aankomst van het vliegveld te worden opgehaald door het praktijkbedrijf en dit niet gebeurt! Van de gesprekken worden audio- en videoopnamen gemaakt. De begeleiders vragen altijd toestemming aan de stagiaires of ze de opnamen van de gesprekken mogen gebruiken om toekomstige stagiaires voor te bereiden. De opnamen worden gemaakt met Pamela Professional. Dit programma is eenvoudig te koppelen aan Skype. De licentiekosten bedragen eenmalig € 20,-.”

Studenten, ouders en begeleiders De toekomstige stagiaires, hun ouders en de begeleiders worden goed voorbereid. Vermeulen: “Tijdens speciale bijeenkomsten installeren we Skype op de laptops en maken we een Skype-account aan. De stagiaires kunnen een netbook in bruikleen krijgen, maar de meeste studenten prefereren hun eigen laptop. Doordat de ouders bij de bijeenkomst zijn, zien zij ook gelijk wat er mogelijk is met Skype. De begeleiders worden getraind in het gebruik van Pamela Professional. Raymonds collega Anja Vondenhoff heeft gemerkt dat het begeleiden van

een student in het buitenland alleen werkt als er vaste momenten worden afgesproken waarop stagiair en begeleider elkaar treffen op Skype. In principe is er iedere drie weken een gesprek. Raymond Vermeulen vult aan: “Skype is een heel directe manier van communiceren. Het is daarom belangrijk dat er tussen docent en stagiair een vertrouwensrelatie is.

Ervaringen Anja Vondenhoff plaatst als kanttekening bij het gebruik van Skype dat de stagebegeleiders van het bedrijf in het buitenland toch liever de telefoon pakken of willen dat er iemand van ROC Aventus langskomt. De stagiairs zijn positief over het gebruik van Skype als middel bij stage begeleiding. De ervaringen met Skype worden zoveel mogelijk gedeeld met anderen. Zo is er een arrangement gemaakt met behulp van de CONTENTcorner (www.contentcorner.nl/19385). Hier kunnen belangstellenden alle informatie over het project vinden.


“Goed gebruik van laptops kan de kwaliteit van het onderwijs vergroten”


Laptops in het MBO, hoe? Zo! Geen enkele mbo-instelling twijfelt nog aan het nut van laptops in het onderwijs. Uit onderzoek blijkt dat alle roc’s er in meer of mindere mate mee aan de slag willen. Maar de vraag is: hoe pak je dat aan? Waar moet je aan denken en waar moet je rekening mee houden als je laptops binnen het onderwijs wilt inzetten? Over dat vraagstuk buigt Maaike Stam zich in het boekje Laptops in het MBO, hoe? Zo!

Dat laptops een plek moeten krijgen in het onderwijs, staat voor Stam vast. “Goed gebruik kan de kwaliteit van het onderwijs vergroten”, zegt de informatiemanager aan het ROC van Amsterdam. “Steeds meer leermiddelen worden digitaal. En bovendien zijn studenten gewend om thuis op een laptop te werken; dat willen ze ook op school doen. En dan niet voor één vak, maar voor allemaal. Daarnaast is het computergebruik op school zo gegroeid, dat het aantal beschikbare pc’s nooit helemaal toereikend is. Laptops kunnen dan uitkomst bieden. En tot slot biedt het gebruik van laptops mogelijkheden om een gebouw flexibel te gebruiken, om het aantal gebruikte vierkante meters te verminderen en uiteindelijk te besparen op de kosten van computers.”

Uitdagingen voor onderwijsteams Op verzoek van Kennisnet organiseerde Stam een kennisdelings-workshop in Utrecht over de invoering van laptops in het onderwijs. Diverse roc’s deden mee en deelden hun ervaringen. Die input heeft samen met bestaande documentatie geleid tot een ‘good practice’ van het gebruik van laptops in het mbo. Wat is de belangrijkste bevinding in het boekje? Stam: “Dat je dit niet als een ict-project moet zien. Het is zoveel meer dan dat. De vraag over het gebruik van laptops komt welis waar vaak vanuit ict, maar het antwoord moet echt worden gezocht in een andere hoek. Het initiatief moet uit de organisatie komen, uit de onderwijskant. Alleen dan kan het project succesvol zijn.” Een ict-afdeling mag dus nooit trekker zijn van het project. Het is aan de ict’ers om ervoor te zorgen dat de techniek werkt, dat het netwerk draait en dat de infrastructuur op orde is. Stam: “Dat is een voorwaarde voor het slagen van het project. Maar het zijn de onderwijsteams die met een pilot aan de slag moeten gaan. Zij krijgen immers de meeste uitdagingen te verwerken.”

Goede banen De invoering van de laptops in het mbo vraagt een andere manier van werken en lesgeven. Vandaar dat de onderwijsteams leidend moeten zijn in het project, concludeert Stam. “De docent moet het gebruik van de laptops in goede banen leiden en aan studenten toelichten hoe er wordt gewerkt met de laptop: wat kan

wel en wat kan niet. Daarnaast krijgen de docenten te maken met nieuwe, digitale leermiddelen waar ze mee moeten leren werken. Door al die veranderingen hebben ze ondersteuning nodig. Een plek waar ze antwoord krijgen op hun vragen. Of dat ook voor studenten geldt? Zeker! Ook zij hebben behoefte aan ondersteuning. Om een voorbeeld te geven: softwareprogramma’s moeten kunnen draaien op alle laptops, of je nu Windows XP, Vista of Windows 7 gebruikt. Ontstaat daar een probleem, dan moet de student ergens terecht kunnen. Niet bij de docent, maar bij een steunpunt of iets dergelijks. Daar moet je als onderwijsinstelling wel op bedacht zijn.”

Ambities Naast de algemene aanbevelingen is vooral het ambitie niveau van een roc bepalend voor de wijze waarop laptops kunnen worden geïntroduceerd. Stam: “Een mbo-instelling die binnen vier jaar de overstap naar laptops wil maken, zal zich extra moeten inspannen om aan alle randvoorwaarden te voldoen. Er moet worden geïnvesteerd in scholing, in ondersteuning, het creëren van draagvlak en techniek. Neem je langer de tijd, dan kun je meer overlaten aan de onderwijsteams. Je biedt hen dan de tijd en de ruimte om verantwoordelijkheid te nemen en aan de voorwaarden te voldoen.” Het tempo bepaalt dus voor een belangrijk deel de aanpak van de implementatie. Maar het uitgangspunt is voor elke mboinstelling hetzelfde. Stam: “Zorg dat het project vanuit de organisatie en de onderwijskant wordt vormgegeven. Zie het niet als alleen kostenbesparend, maar ga er heel bewust mee om. Het is zoveel meer dan alleen nieuwe apparatuur inzetten. En alleen als je dat inziet, wordt de invoering van laptops in het mbo een succes.”

Interesse in de bevindingen van Maaike Stam? Bestel dan nu het boekje Laptops in het MBO, hoe? Zo! via managermbo.kennisnet.nl/laptops.


Wikiwijs Wikiwijs wordt een plek waar iedere leraar leermateriaal kan vinden, gebruiken en aanpassen. Inmiddels kunt u al veel leermateriaal voor mbo vinden op Wikiwijs. Wij zijn benieuwd naar uw mening. Geef uw commentaar op de site!

U werkt in het mbo en wordt dagelijks geconfronteerd met de verschillen tussen studenten. De competenties die de één al beheerst, moet de ander nog aanleren. Digitaal leermateriaal helpt u bij het inspelen op die verschillen tussen studenten. U bepaalt wanneer u welk materiaal inzet en kunt het waar nodig aanpassen. Er zijn verschillende sites met digitaal leermateriaal. Op verzoek van minister Plasterk hebben Kennisnet en de Open Universiteit Nederland Wikiwijs ontwikkeld, de plek waar leermateriaal voor het hele onderwijsstelsel staat. Ook voor het mbo dus.

Edubloggers Het mbo kent verschillende edubloggers. Hoe kijken zij tegen Wikiwijs aan? Annet Smith werkt bij het Nova College; haar blog staat op www.gadgetsenonderwijs.nl. Ze vindt het belangrijk dat de gebruikers, de docenten, hun mening kunnen geven over de site. De site is in ontwikkeling: “Wikwijs is nu een portal, waar je materiaal kan vinden, arrangeren en plaatsen, maar (nog?) geen plek waar je samen met anderen kan sleutelen zoals dat in een wiki kan. Er is nog veel te doen dus, maar elk begin is moeilijk en Wikipedia is ook niet in 1 jaar geworden tot wat het nu is.” Willem Karssenberg werkt bij het Drenthe College en blogt op www.trendmatcher.nl. Hij schrijft: “Het is zo makkelijk om iets af te kraken of ergens kritiek op te hebben, maar het initiatief op zich is volgens mij lovens waardig en dan zijn degenen die het moeten uitvoeren meer gebaat bij goede feedback en creatieve ideeën dan bij wat makkelijk gemopper...”

Karin Winters werkt bij Paragin en is bekend van www.karinblogt.nl. Zij vindt dat de lancering van Wikiwijs in december 2009 te vroeg was. Wel blijft ze betrokken bij de ontwikkeling van de site: “Ook ik wil dat het open stellen van leermateriaal een succes wordt. Samen delen van kennis maar juist ook samenwerken en communiceren is van cruciaal belang om leermateriaal open te delen.” Wilfred Rubens (www.wilfredrubens.com) geeft aan: “Er is veel geïnvesteerd in een samenhangend geheel van functionaliteiten, in ‘gepolder’ (relaties met platforms, organisaties als de VO-raad en MBO Raad, afstemming bestaande initiatieven, etc.), en in PR en communicatie. Maar er is nog betrekkelijk weinig energie gestoken in de eindgebruikers. Dat is natuurlijk ook lastig als je nog niets tastbaars te tonen hebt, als Wikiwijs nog niet is gerealiseerd. Hierdoor loop je wel het risico op het “If we build it, will they come”-syndroom.”

Commentaar En dat laatste is natuurlijk geen gewenste situatie! In september 2010 is de lancering van de definitieve versie van de site. Dan moet Wikiwijs voldoen aan de wensen van docenten; hun betrokkenheid is dus onmisbaar! Zij moeten leermateriaal gebruiken, plaatsen, aanpassen en ontwikkelen. En hun opmerkingen over de site doorgeven. Met name docenten van beroepsgerichte vakken op het gebied van Handel en docenten die zich bezighouden met Leren, Loopbaan en Burgerschap worden gevraagd om commentaar te leveren op Wikiwijs. Maar ook als u andere vakken geeft, zijn uw opmerkingen van harte welkom!

Op www.wikiwijsinhetonderwijs.nl vindt u reacties op Wikiwijs. Ook staan hier de contactgegevens van het team achter de site: [email protected] / 0800-wikiwijs. Wilt u op de hoogte blijven van de ontwikkeling van de site? Meld u dan aan voor de nieuwsbrief via www.wikiwijs.nl of www.wikiwijsinhetonderwijs.nl.


Negen scholen uit diverse onderwijssectoren voerden in 2009 een project uit in het kader van de Innovatieregeling van het SURFnet/Kennisnet Innovatieprogramma. Met deze regeling wil het programma innovatieve projecten stimuleren die met ict een onderwijskundig probleem oplossen.

Regeling vergroot innovatiekracht onderwijs Luistertoets op video Serge de Beer van de Lentinz onderwijsgroep diende een van de gehonoreerde aanvragen in: “De taaldocenten op onze mbo-scholen merkten dat luistertoetsen steeds minder goed werden begrepen. Daarom bedachten we de luistertoets op video. Het zijn korte soaps over mboscholieren die stage lopen: heel herkenbaar voor de studenten. Door aan de Innovatieregeling deel te nemen, konden we onder andere een professionele cameraman en scenarioschrijver inhuren. Het resultaat is door de leerlingen erg goed ontvangen. Ze kunnen nu op hun laptop, in hun eigen tempo aan de slag. De toepassing van de filmpjes is vrij. Ze staan bijvoorbeeld ook op YouTube.”

Didactisch relevant Net als de andere indieners is Serge de Beer ambassadeur van Kennisnet. Ambassadeurs zijn op hun eigen school het aanspreekpunt voor ict en didactiek. Deel uitmaken van het ambassadeursnetwerk was een van de vereisten voor deelname aan de Innovatieregelingen. Andere voorwaarden waren dat het project innovatief, klein schalig en didactisch relevant was. De scholen waren bij dit project zelf initiator van hun project. Hiermee wil het SURFnet/Kennisnet Innovatieprogramma de innovatie kracht van het onderwijs zelf een impuls geven.

Samen met onderwijsinstellingen onderzoekt en realiseert het SURFnet/Kennisnet Innovatieprogramma innovatieve ict-toepassingen voor het onderwijs. Het oplossen van onderwijsvraagstukken staat hierbij centraal. www.surfnetkennisnet.nl

Innovatieregeling 2010 Heeft u een idee om met ict een onderwijskundig probleem op te lossen? Meld u dan aan voor de Innovatieregeling 2010 van het SURFnet/Kennisnet Innovatieprogramma. Het programma stelt stimulerings bijdragen en ondersteuning ter beschikking om instellingen te helpen hun eigen projecten uit te voeren. Wilt u aan de slag? Voor meer informatie en inschrijving gaat u naar onderwijsregelingen.nl/overzicht_regelingen/regelingen/27.


Op 21 november 2009 kopte de Volkskrant: “Gevraagd: debat om van te leren”. De krant wil met De Onderwijsagenda op ’n rijtje krijgen wat de grootste knelpunten in het onderwijs zijn. Daarbij werkt de krant samen met ThiemeMeulenhoff, SLO en Kennisnet.

Wees geen slachtoffer van alle regeltjes

De Onderwijsagenda brengt Met de Onderwijsagenda zoeken zij oplossingen voor actuele vraagstukken in het onderwijs. Najaar 2010 verschijnt een publicatie die de gevoerde discussie en de beste oplossingen voor de vraagstukken presenteert. Kennisnet wil deze input gebruiken om haar taak als ondersteuner en inspirator van het onderwijs beter vorm te geven. Op 26 januari discussieerden zo’n 70 mensen uit het onderwijs over de stelling “Er is op scholen teveel organisatorische rompslomp”. Het debat werd geleid door Farid Tabarki, oprichter van onderzoeksbureau Studio Zeitgeist. Inleider was Chris Sigaloff, vicevoorzitter van Kennisland. Ze gaf aan dat organisatorische rompslomp een taai onderwerp in het onderwijs is. Veel mensen klagen over de lange vergaderingen, de hoeveelheid administratieve werkzaamheden, de verantwoordingslast en de opgelegde vernieuwingen. Sigaloff is van mening dat docenten regels van bovenaf als rompslomp ervaren. “Vergelijk het met rotzooi: die van jezelf ruim je wel op, maar als je die van een ander moet opruimen, levert dat irritatie op. Belangrijk is dat docenten verantwoordelijk zijn voor hun eigen werk (daar hoort administratie bij!) en dat ze daarin het vertrouwen van hun leiding gevende krijgen. En dat ze een stem krijgen in het organiseren van het onderwijs. Ze moeten niet alleen onderwijsgevers zijn, maar ook de vormgevers van hun eigen omgeving. Heb grote ambities, maar neem kleine stapjes!”

Braaf Alex Peltekian (directeur van de scholenkoepel Stichting Penta in Hoorn) schudde vervolgens het publiek op geheel eigen wijze wakker met: “Ik houd mijn medewerkers voor: ken je grenzen, niet de regels! En dat is een lastige opgave, want onderwijsmensen zijn van ’t meest brave soort. In de luchtvaart zegt men ‘rather a save chaos than a dangerous order’ en daar kan ik me helemaal in vinden. Regels hebben vaak geen zin; ze zorgen voor een illusie van controle. En ze zorgen voor een gevoel van romp slomp. Wat belangrijk is, is dat docenten zelfdunk hebben. Dat ze hun rug recht houden en verantwoordelijk zijn en blijven voor hun eigen zaakjes. Leidinggevenden moeten niet naar de functie van bijvoorbeeld docent kijken, maar naar de mens. Wij spreken bijvoorbeeld niet over competentiemanagement, maar over talentdenken. Je kunt veel voor elkaar krijgen; als je maar een visionaire blik hebt en in stappen denkt!”

Drietrapsraket Everard van Kemenade is consultant bij hogeschool Fontys in Eindhoven. In april 2009 promoveerde hij op onderzoek naar kwaliteitstoezicht in het hoger onderwijs. Wat hem betreft ligt de oplossing van de administratieve romp slomp in een drietrapsraket. “De overheid begrijpt inmiddels dat de docent ruimte nodig heeft, maar moet nog meer doen om die ruimte te realiseren. De onderwijs instelling moet zijn medewerkers vertrouwen en interne bureaucratie tegengaan. En de docent moet beseffen dat enige mate van verantwoording afleggen hoort bij zijn beroep.”


knelpunten in beeld Debat Nadat de drie sprekers hun mening over de rompslomp in het onderwijs hadden gegeven, was het tijd voor een debat met de zaal. Dat begon stevig: “Vertoon burgerlijke ongehoorzaamheid, negeer de regels!” Van Kemenade antwoordde dat docenten dat vaak niet doen en ook hun onvrede over hun organisatie niet uiten. Ze zijn vooral geïnteresseerd in de leerling en niet in de administratie. Dat neemt niet weg dat die administratie gewoon bij het vak van docent hoort. Chris Sigaloff gaf aan: “Het is niet prettig als van bovenaf of van de zijlijn (bijvoorbeeld via adviesbureaus) dingen worden opgelegd. Stel docenten gewoon de vraag wat zij zouden veranderen en haal iedereen bij elkaar die iets met die vraag te maken heeft. Bedenk: het onderwijs is van ons!” Uit de zaal kwam een vergelijkbare opmerking: “We hebben het wel over de rompslomp, het onderwijs… maar het gaat erom dat het onderwijs mijn onderwijs wordt!”

Online debat Ook online kon gedebatteerd worden over de stelling “Er is op scholen teveel organisatorische rompslomp”. Een greep uit de oplossingen: • “Kleinschalig opereren binnen grote organisaties; niet alles centraal willen regelen. Geef afdelingen en teams meer zelfstandigheid.” • “Laat de overheid meer vertrouwen geven aan onderwijsorganisaties, onderwijsorganisaties meer vertrouwen geven aan hun professionals.”

• “In het mbo is een belangrijke oorzaak van bureau cratie het afschaffen van centrale examens. Elke school maakt zijn eigen examens, en de productie, controle en goedkeuring daarvan alleen al is een enorm bureau cratisch proces. Daarbij komt het competentiegericht leren, waardoor de leerstof onsamenhangend en onoverzichtelijk wordt, wat de administratie van behaalde resultaten nog eens extra ingewikkeld maakt. De remedie: voer weer landelijke centrale examens in, en omschrijf de examenstof weer in termen van leerstof en niet in competenties. Dat maakt het een stuk over zichtelijker, en verhoogt de civiele waarde van een diploma.”

Via www.deonderwijsagenda.nl kunt u reageren op zes stellingen: 1. Er is op scholen teveel organisatorische rompslomp; 2. Ouders en school zijn onvoldoende partners in onderwijs en opvoeding; 3. De arbeidsvoorwaarden voor docenten moeten op de schop; 4. In het onderwijs is te weinig maatwerk om recht te doen aan diversiteit; 5. Talenten van lerenden worden onvoldoende ontwikkeld; 6. Docenten hebben meer kennis, kunde en vaardigheden nodig. Op 26 januari vond het debat plaats over de eerste stelling; de andere stellingen worden bediscussieerd op respectievelijk 16 februari, 16 maart, 13 april, 11 mei en 8 juni. Het online lerarenplatform Leraar24 (www.leraar24.nl) filmt de bijeenkomsten. Zie voor de lokaties, tijden en de videoverslagen www.deonderwijsagenda.nl.

10


Veel instellingen zijn bezig systemen in te richten om de aanen afwezigheidregistratie te verbeteren. Dit varieert van elektronische klassenboeken tot kaartsystemen en pasjes. In samenwerking met MBO2010 en deskundigen uit een aantal instellingen heeft Kennisnet een paper laten opstellen over aanen afwezigheidregistratie. Doel van de paper is inzicht te verschaffen welke mogelijkheden ict biedt om te komen tot een adequate registratie van aanen afwezigheid. In dit artikel vindt u een samenvatting.

Zonder actueel rooster geen goede aanen afwezigheidregistratie En dat kan variëren van opleiding tot opleiding. Belangrijk hierbij is de vraag of binnen de instelling bekend is waar de student op een bepaald tijdstip onderwijs krijgt. De verdere flexibilisering zorgt voor roosters die individueler worden en vaker worden aangepast aan het actuele onderwijsaanbod. Oftewel in veel instellingen wordt het steeds moeilijker om te bepalen waar de student hoort te zitten. Het is dus belangrijk dat ict zorgt voor een heldere registratie in welke opleiding of domein een leerling staat ingeschreven en zorgt dat er een actueel rooster voor een student beschikbaar is.

Het registeren van aanen afwezigheid is een complex proces dat veel management aandacht krijgt. Terecht. Dertig procent van de leerlingen in het mbo heeft te maken met leerplicht en hoort simpelweg een opleiding te volgen en aanwezig te zijn. Daarnaast zijn leerlingen van 18 tot 23 jaar zonder startkwalificatie een kwetsbare groep. Ook hiervan wil je als instelling weten of zij ook daadwerkelijk het onderwijs volgen. Studenten hebben recht op voldoende lesuren. Het bewaken van voldoende onderwijstijd is een logisch gevolg. Daarnaast is de controle door inspectie op het voldoen aan de onderwijs urennorm zwaarwegend in de beoordeling van de opleiding. Tot slot stellen bepaalde subsidieregelingen en studiefinanciering eisen aan het registreren van aanwezigheid. Instellingen moeten kiezen welk ambitieniveau zij nastreven rond het registreren van aanen afwezigheid registratie. Dat kan het minimum zijn dat via wetten en regelgeving verplicht is. Het bepalen van dit ambitie niveau wordt ook bepaald door de inspanningen en kosten die gemoeid gaan met het registreren. Belangrijk hierbij is dat er gekozen wordt voor een systematiek die aansluit op de wijze waarop onderwijs wordt gegeven.

Registratie van aanen afwezigheid kan natuurlijk op papier, via intekenlijsten en bolletjeslijsten en schrap kaarten. Echter dit kan resulteren in extra “administratieve rompslomp” bij de docent. De inzet van ict kan helpen om deze extra handelingen te beperken. De belangrijkste mogelijkheden zijn digitale klassenboeken en studentenpassen. Uit de paper en gesprekken met de instelling blijkt dat er gestuurd moet worden op de applicaties die een bijdrage leveren aan het registratieproces, zoals een rooster applicatie. Er moet gestuurd worden op de wijze waarop docenten en managers deze applicatie gebruiken. En er moet geïnvesteerd worden in adequate koppelingen tussen deze applicaties. Uit de ervaringen van instellingen blijkt dat techniek slechts 20% van kopzorgen bevat. De bepalende factor, 80%, zit in de implementatie, het beleggen van verantwoordelijkheden en het sturen op deze verantwoordelijkheden.


Een impressie van het ontwerp ontwikkelt door de studenten van de vakschool Cibap

Laat u inspireren op de CvI conferentie Kennisnet nodigt u uit om tijdens de conferentie regelmatig de Brabanthal te bezoeken. Tijdens de conferentie kunt u hier namelijk terecht voor ontspanning, inspiratie en innovatie. De zaal is ingericht op basis van 4 peilers met ieder hun eigen functie. Netwerk lounge

Inspiratieruimte

Samen met mbo

Wilt u even tot rust komen na een intensieve workshop of mensen ontmoeten om mee te brainstormen over een actueel onderwerp? Kom dan naar onze Netwerk lounge. In deze ruimte biedt Kennisnet bezoekers de mogelijkheid om elkaar te ontmoeten en van elkaars ervaring te leren. Maar u kunt hier ook met een kopje koffie even bijtanken.

Demonstraties van inspirerende innovatieve ideeën toegepast in het onderwijsveld. Bekijk de mogelijkheden van de toekomst. Dit wordt een plek om te kijken en eventueel te beleven. Niets hoeft, maar alles mag in deze ruimte. Het thema van de conferentie, “De leefwereld van de leerling”, laten we terugkomen in deze ruimte door studenten die demonstraties geven op het gebied van innovatieve toepassingen. Kortom laat u meeslepen en inspireren.

De sector mbo van Kennisnet werkt samen met onderwijsinstellingen aan het effectief inzetten van ict in het onderwijs. Ook de inrichting van de Brabanthal is tot stand gekomen met behulp van een school. Vierde jaars studenten van vakschool Cibap uit Zwolle hebben zich vol overgave gestort op het inrichten van de ruimte. Van conceptfase tot realisatie. Een mooi voorbeeld van de kracht van het mbo-onderwijs!

King corner Kennis delen wordt met behulp van ict technologie steeds eenvoudiger. Kennisnet ondersteunt of faciliteert diverse kennisplatforms in het mbo onderwijs. In de Content is King corner laten we u kennismaken met een aantal voorbeelden. Bijvoorbeeld de marktplaatsmbo.nl. Een online omgeving bestemd voor docenten en managers in het mbo-onderwijs met tal van inspirerende praktijkvoorbeelden, documenten, artikelen en beleidsnotities.

Maak kennis met De medewerkers van Kennisnet zetten zich vol overgave in voor het onderwijs. Maar wie kunt u precies benaderen als docent of manager van een roc, aoc of vakschool. Leden van het sectorteam mbo van Kennisnet staan u in de kennismakingscorner graag te woord. Zij vertellen u meer over de dienstverlening van Kennisnet.

Inschrijven voor de conferentie? Ga dan naar www.cviweb.nl.

11


Abonneer u gratis op de Kennisnet Onderzoeksreeks De Kennisnet Onderzoeksreeks ‘Ict in het onderwijs’ is bedoeld voor management en docenten in het onderwijs en voor instellingen en organisaties die het onderwijs ondersteunen bij effectief en efficiënt ictgebruik. Wat weten we uit wetenschappelijk onderzoek over ict in het onderwijs? Hoe kunnen scholen samen met onderzoekers voortbouwen op beschikbare resultaten uit eerder uitgevoerd onderzoek? De Kennisnet Onderzoeksreeks is de verzamelplaats voor antwoorden op deze vragen. Sluit nu een gratis abonnement af. U krijgt dan de nieuwste publicaties – gemiddeld tien per jaar – meteen toegestuurd. Zo bent u altijd op de hoogte van de nieuwste onderzoeks resultaten wat betreft ict in het onderwijs. Kijk snel op onderzoek.kennisnet.nl.

Kennisdelen met collega’s

Digitale nieuwsbrief mbo vernieuwd

Marktplaatsmbo.nl is hét kennisplatform voor docenten en managers in het mbo. Beschikt u over inspirerende praktijkvoorbeelden, filmof lesmateriaal voor docenten en managers in het mbo? Deel deze op Marktplaats MBO.

Sinds februari verstuurt Kennisnet een geheel vernieuwde digitale nieuwsbrief voor de sector MBO. In de nieuwsbrief vindt u de laatste ontwikkelingen op het gebied van ict en onderwijs, interessante evenementen en innovatieve methoden. De nieuwsbrief verschijnt een keer per maand met uitzondering van de maanden juli en augustus. Wilt u ook op de hoogte blijven? Ga dan snel kennisnet.nl/mbo en meld u aan.

Leren was nog nooit zo leuk!

Vijftig Kennisnet ambassadeurs Om uitwisselen van kennis en een goede samenwerking tussen onderwijsinstellingen mogelijk te maken, heeft Kennisnet het ambassadeursprogramma in het leven geroepen. Marius van Zandwijk van Amarantis onderwijsgroep mochten wij onlangs begroeten als de 50e ambassadeur. Ook het aantal deelnemende instellingen steeg naar 50 door het toetreden van ROC Arcus. We heten de nieuwkomers van harte welkom en vertrouwen op een vruchtbare samenwerking. Ga snel naar mbo.ambassadeurs.kennisnet.nl voor meer informatie over het ambassadeurs programma.

colofon > Kennisnet inDruk MBO is een gratis blad voor docenten werkzaam in het middelbaar beroepsonderwijs. Van de Kennisnet inDruk bestaat ook een aparte uitgave voor het basisonderwijs en het voortgezet onderwijs. Het blad is ook digitaal (pdf-file) beschikbaar op indruk.kennisnet.nl. Uit deze uitgave mag niks worden verveelvoudigd (waaronder begrepen het opslaan in een geautomatiseerd gegevensbestand) of openbaar gemaakt, op welke wijze dan ook, behoudens in geval de verveelvoudiging van de inhoud van deze uitgave plaatsvindt onder de licentie “naamsvermelding, nietcommercieel, geen afgeleide werken” als gehanteerd door Creative Commons.

Duizenden uren educatieve televisie gratis online Teleblik heeft duizenden uren televisiemateriaal, rechtstreeks uit de archieven van Beeld en Geluid. In Teleblik worden televisie-uitzendingen toegankelijk gemaakt voor het onderwijs. Het materiaal is snel en gemakkelijk te doorzoeken en af te spelen. U kunt zoeken op trefwoord, op omroep en via de alfabetische trefwoordenlijst. Bovendien kunt u met de digitale snijmachine zelf fragmenten uit programma’s snijden of eenvoudige montages maken. U kunt Teleblik materiaal opnemen in uw eigen (digitale) lesmateriaal of elektronische leeromgeving. Leerlingen en docenten kunnen gratis gebruik maken van Teleblik. Teleblik is een initiatief van Beeld en Geluid, Teleac en Stichting Kennisnet. Uw school of instelling direct aanmelden voor Teleblik? Kijk op www.teleblik.nl/schoolregistratie.

Hoofdredactie: Marien van Breukelen > Eindredactie en coördinatie: Marien van Breukelen en Jiska Verschoor > Tekstbijdragen: Miranda van Elswijk, Bram Litjens, Jan-Kees Meindersma, Margreet Ruysbroek, Anique Vermeulen, Patricia van der Linden > Fotografie: Ben Lambregts, Goedele Monnens, Kennisnet > Vormgeving: Einder Communicatie, Nijmegen > Druk: OBT de Bink, Leiden > Issn: 1571-2427 Reacties en suggesties: [email protected] Op reportages en interviews, foto’s en illustraties berusten auteursrechten.

MBO voorjaar Laptops in het mbo. Hoe? Zo! Knelpunten in beeld met De Onderwijsagenda Inspiratie tijdens CvI 2010

Recommend Documents