INH
SO OUD
PGA
VE
MBO VERBETERKIT Algemene info over de MBO Verbeterkit 1. Voorwoord voor studenten 1 2. Voorwoord voor medewerkers en directie onderwijsinstellin- gen 3 3. Wat is de MBO Verbeterkit? - Handleiding voor studenten 5 4. Wat is de MBO Verbeterkit? - Projectbeschrijving voor begeleiders 9 5. Competentiewijzer 14
Deel 1: Fase 1: Wat kan er beter? 1. Fase 1: Wat kan er beter? 21 Keuzewijzer activiteiten fase 2 27
Deel 2: Fase 2: Hoe kan het beter? 1. Wedstrijd: verbeter jij beter? 31 2. Verbeterfoto’s 40 3. Verbetergroep 47 4. Schoolpersbureau 55 5. Lagerhuisdebat 63 6. Schoolywood: maak een film 73
Deel 3: Hulpmiddelen voor studententeam 1. Adressenlijst 81 2. Artikel schrijven 83 3. Begroting maken 85
4. Brainstormen 87 5. Filmen 89 6. Fotograferen 91 7. Gespreksleider 93 8. Interviewen 101 9. Kiezen voor interview of enquête 109 10. Lobbyen 111 11. Notulen maken 117 12. ODIN-resultaten lezen 119 13. Overeenkomst team en directie 123 14. Persbericht maken 127 15. Presenteren 131 16. Samenwerken en beslissen 133 17. Verbetervoorstellen 137 18. Website maken 139 19. Werkplan maken 141 20. Werven van studenten 143
Deel 4: Hulpmiddelen voor begeleider 1. Organiseren van het project MBO Verbeterkit 147 2. Tips voor docenten bij begeleiding 151 3. Agenda startbijeenkomst fase 1 155 4. Agenda startbijeenkomst fase 2 159 5. Interviewtraining geven 161 6. Wervingsbrief voor studenten 165
COLOFON De MBO Verbeterkit is een product van JOB en is tot stand gekomen in samenwerking met Stichting Alexander. ONTWIKKELING MATERIALEN: Stichting Alexander: www.st-alexander.nl TEKST: Stichting Alexander en JOB VORMGEVING: E83 communicatie MET DANK AAN: De studententeams, begeleiders en directie van de 8 pilotscholen die hebben meegewerkt aan de ontwikkeling van de MBO Verbeterkit: Arcus College, Helicon Opleidingen, Nimeto Utrecht, ROC Aventus,
COPYRIGHT: Het materiaal kan met bronvermelding vrij gekopieerd en verspreid worden. Het gebruik van versies die zijn aangepast anders dan door JOB, of het gebruik van incomplete gedeeltes van de materialen, mag niet onder de naam JOB of MBO Verbeterkit plaatsvinden. De MBO Verbeterkit is gratis te downloaden op www.job-odin.nl. De MBO Verbeterkit is als klapper te bestellen bij de JOB via 020-3302614. Voor de klapper wordt een bijdrage van 7,50 in de verzend- en administratiekosten gerekend.
Eerste druk, 2006. Tweede druk, 2007.
Meer informatie over JOB: www.job-site.nl
ROC Eindhoven, ROC Midden Nederland, ROC Zeeland en SintLucas
OVER NFO IT I E MEN TERK ALGE VERBE MBO
DE
VOORWOORD VOOR STUDENTEN Ben jij helemaal tevreden over jouw school? Is alles altijd perfect geregeld? Keurige roosters, goeie computers, perfecte kantine, geweldige lessen en een super schoolgebouw? In dat geval: gefeliciteerd, geniet ervan!
Of….. zijn er wel wat dingen die beter kunnen op school? Zit je rooster
vol gaten? Of zijn de computers te oud? Nergens kluisjes te bekennen, of een saaie kantine? Dan is het tijd om jouw stem te laten horen met de MBO Verbeterkit!
De MBO Verbeterkit is een map vol activiteiten om jouw school
te verbeteren. Met de MBO verbeterkit bepaal je eerst welke zaken er op school aangepakt moeten worden, om vervolgens goeie verbetervoorstellen te verzinnen. Die verbetervoorstellen bedenk je natuurlijk niet voor niks, ze moeten wel echt uitgevoerd worden! Daarom zitten er in deze Verbeterkit allerlei tips hoe je de directie van je school kunt overtuigen van jullie voorstellen.
JOB
organiseert elke twee jaar het grote tevredenheidsonderzoek ODIN. Via ODIN geven zo’n 140.000 mbo’ers in heel Nederland hun mening over hun school en opleiding. Met de MBO Verbeterkit ga je eerst aan de slag met de ODIN-resultaten van jouw school. Op welke punten scoort jouw school goed en slecht? Wat moet er beslist beter? Je kiest enkele punten uit die jullie als studententeam willen aanpakken. Met één van de zes activiteiten in de map gaan jullie vervolgens aan de slag om verbetervoorstellen te maken. Die presenteer je aan de directie en de rest van de school: met een film, met foto’s, een krant, een goed gesprek, een groot debat of een wedstrijd. Je bepaalt zelf hoe je het aanpakt, de MBO Verbeterkit helpt je daarbij.
De Jongeren Organisatie Beroepsonderwijs is de belangenbehartiger
Wil jij aan de slag met de MBO Verbeterkit? Lees dan de handleiding voor studenten voor alle benodigde informatie. Vraag een docent om jullie als studententeam te begeleiden. Dan kun je het project onder schooltijd doen en kun je er competenties mee behalen. Wil je meer informatie? Kijk dan op www.job-odin.nl om te zien hoe studententeams op andere scholen het hebben aangepakt. Je kunt ook altijd bellen of mailen voor vragen: 020-3302614 of
[email protected].
SU
! S E C C www.job-site.nl • 1
van alle mbo’ers in Nederland en wordt bestuurd door mbo’ers. Voor meer info over JOB: check www.job-site.nl.
OVER NFO IT I E MEN TERK ALGE VERBE MBO
DE
VOORWOORD VOOR MEDEWERKERS EN DIRECTIE ONDERWIJSINSTELLINGEN
JOB organiseert tweejaarlijks de ODIN-enquête om de mening van
mbo’ers over hun onderwijs te laten horen. De resultaten van het onderzoek moeten aanzetten tot verbeteracties. Maar lukt dat ook altijd? Wat gebeurt er met de ODIN-resultaten op uw school? Zien uw studenten wat er met de resultaten wordt gedaan? Met de MBO Verbeterkit gaan uw studenten zélf met de resultaten aan de slag om de school te verbeteren!
Met de MBO Verbeterkit geeft JOB een vernieuwende impuls
aan studentenparticipatie. Studenten gaan zelf aan de slag met hun eigen mening en bedenken goed onderbouwde en uitvoerbare verbetervoorstellen voor hun school. Het project levert dus niet alleen actieve studentenparticipatie op, maar ook concrete verbetervoorstellen voor uw school!
De MBO Verbeterkit is een map vol activiteiten waarmee studen-
ten aan de slag kunnen om hun school te verbeteren. Met de MBO Verbeterkit duiken studenten eerst in de ODIN-resultaten van hun school. Op welke punten scoort de school goed en slecht? Wat moet er beslist beter? Ze kiezen enkele punten uit die zij als studententeam willen aanpakken. Met één van de zes activiteiten in de map gaat het studententeam vervolgens aan de slag om verbetervoorstellen te maken. Die presenteren ze aan de directie en de rest van de school: met een film, met foto’s, een krant, een goed gesprek, een groot debat of een wedstrijd. De uitgekozen of winnende verbetervoorstellen worden vervolgens ook echt uitgevoerd.
De MBO Verbeterkit biedt een grote keuzevrijheid. Het is een
echte gereedschapskist: met de tips en hulpmiddelen uit de kit gaan studenten op hun eigen wijze aan de slag. Het project leent zich bij uitstek voor een competentiegericht lesprogramma. Studenten doen met het project uiteenlopende competenties op, die in de competentiewijzer in de kit worden benoemd.
De MBO Verbeterkit
is mede tot stand gekomen in een pilot op acht onderwijsinstellingen. De ervaringen zijn bijzonder positief. Niet alleen levert het project mooie verbetervoorstellen op die een bijdrage leveren aan een goede school, het project draagt bij aan een blijvende groep actieve studenten, die graag meedenken over hoe het beter kan.
De Jongeren Organisatie Beroepsonderwijs is de belangenbehartiger
Wilt u met de MBO Verbeterkit aan de slag op uw
school? Lees dan de handleiding voor begeleiders voor alle benodigde informatie. U kunt ook eens kijken op www.job-odin.nl, om te zien hoe het project op andere scholen is aangepakt. En u kunt natuurlijk altijd bellen of mailen voor vragen en ondersteuning: 020-3302614 of
[email protected].
! S E C SUC www.job-site.nl • 3
van alle mbo’ers in Nederland en wordt bestuurd door mbo’ers. Voor meer info over JOB: check www.job-site.nl.
OVER NFO IT I E MEN TERK ALGE VERBE MBO
DE
WAT IS DE MBO VERBETERKIT? HANDLEIDING VOOR STUDENTEN ‘Doordat de school zelf inzag dat er zaken veranderd moesten worden is de medewerking van de school zeer goed geweest.’ ‘Ik heb geleerd dat op elke school problemen zijn en dat als iedereen er moeite voor doet, je altijd wat kunt veranderen.’ ‘Bij ons waren sommige leraren erg overheersend en er moest iets gedaan worden aan de schoolcultuur. Dit hebben we aangekaart bij de directeur en hij gaat nu praten met de leraren en ze gaan werken aan de sfeer. Om te beginnen door meer te communiceren.’
Dit zeggen studenten die eerder met de MBO Verbeterkit werkten.
Wat is de MBO Verbeterkit? De MBO Verbeterkit is een kit die jou helpt om meer te zeggen te krijgen over jouw school. Wat vind jij van jouw school? Ben je tevreden ….. of zijn er nog wel dingen te verbeteren? Kun je bijvoorbeeld wel rustig studeren op school? Zijn er voldoende computers beschikbaar? Ben je tevreden over de kantine? Voel jij je thuis in het schoolgebouw? En wat is jouw mening over de informatievoorziening binnen school, jouw rooster, de begeleiding… Dit soort onderwerpen bepalen of jij het naar je zin hebt op school en of de kwaliteit van jouw school goed is.
Wat doe je met de MBO Verbeterkit? Met de MBO Verbeterkit bekijk je met je studententeam wat er beter kan op school en hoe dat moet gebeuren. Het duurt 4 maanden en je bent er gemiddeld 2 uur in de week mee bezig. Je kunt dit onder schooltijd doen, want met dit project werk je aan een hoop belangrijke competenties!
Dit gaan jullie doen: • Jullie bekijken de resultaten van de ODIN-enquête; • Jullie interviewen andere studenten over wat er beter kan op school; • Jullie kiezen een aantal verbeteronderwerpen; • Jullie organiseren een leuke activiteit, zoals een Lagerhuisdebat, of maken een krant of film of poster waarin jullie verbetervoorstellen doen. Je mag zelf bedenken wat je precies doet. • Jullie bespreken deze ideeën met de directie en bedenken samen hoe de voorstellen kunnen worden uitgevoerd; • Jullie maken een website en vertellen zo aan de hele school (en anderen) wat jullie aan het doen zijn, wat de verbeteronderwerpen en verbetervoorstellen zijn, en uiteindelijk ook wat de directie gaat doen met jullie ideeën.
www.job-site.nl • 5
WIL JIJ JOUW SCHOOL VERBETEREN? GA DAN AAN DE SLAG MET DE
MBO VERBETERKIT!
OVER NFO IT I E MEN TERK ALGE VERBE MBO
DE
Wat zit er in de MBO Verbeterkit? In de MBO Verbeterkit zitten verschillende activiteiten en hulpmiddelen, die je helpen om het project goed aan te pakken. Je kiest één van de zes activiteiten uit om mee aan de slag te gaan. Je kunt kiezen uit: • Lagerhuisdebat • Verbetergroepen • Wedstrijd • Film • Schoolpersbureau • Fotografie Bij elke activiteit hoort een set hulpmiddelen, zoals ‘hoe moet ik interviewen’, ‘hoe maak ik een website’, ‘hoe organiseer ik een Lagerhuisdebat’ en nog veel meer. Je kunt zelf kiezen welke hulpmiddelen je wilt gebruiken. Als je iets al kunt, of als je het helemaal op je eigen manier wilt doen, dan hoef je de hulpmiddelen natuurlijk niet te gebruiken. Het gaat er om dat jullie als team doen wat jullie willen. Deze werkmap is een hulpmiddel daarbij. In deze werkmap zitten dus een heleboel activiteiten en hulpmiddelen, die je lang niet allemaal gaat gebruiken. Kopieer de activiteiten en hulpmiddelen waarmee jullie aan de slag willen, of download en print ze via www.job-odin.nl.
Begeleiding vanuit jouw school Ook is er een begeleider vanuit school die jullie kan helpen bij het regelen van bijvoorbeeld contact met de directie, budget voor jullie activiteiten, planning etc. Bovendien kan de begeleider het project inroosteren, zodat jullie het project kunnen inpassen in jullie lesprogramma. Dit zeggen studenten die eerder met de MBO Verbeterkit werkten: ‘We konden het op onze eigen manier doen. Niemand vertelde wat we moesten doen. We deden het voor onszelf. Voor de studenten.’ ‘Je komt in een groep tot heel veel creatieve ideeën waar je in eerste instantie zelf niet op komt.’ ‘We hadden echt flinke discussies! Maar zo hoort het ook wel te gaan, je hoort er samen uit te komen.’
Wat levert de MBO Verbeterkit jou op? • Je komt op voor jouw belangen op school! • Je krijgt studiepunten / competenties voor de tijd die je er in steekt. • Je leert van alles door te doen:
• Je leert hoe je een website moet maken.
www.job-site.nl • 6
OVER NFO IT I E MEN TERK ALGE VERBE MBO
DE
• Je leert hoe je onderzoek doet en een presentatie geeft.
• Je leert hoe je de schoolleiding kunt overtuigen van jouw
standpunt.
• Je wordt serieus genomen en je gaat met de directie met jouw ideeën aan de slag! • Je helpt mee jouw school nog beter en leuker te maken. Andere studenten die al met de MBO Verbeterkit werkten, zeiden: ‘School wil veranderen en staat open voor inspraak. Ze gaan er echt iets aan doen!’ ‘Sommige voorstellen zijn niet uitgevoerd. Maar dat vinden de studenten ook wel prima. Sommige dingen zijn ook niet haalbaar, als dat maar wordt uitgelegd.’ ‘Begeleiders denken soms al te snel dat iets niet kan of niet zal lukken, terwijl later bleek dat de directeur er echt wel wat in zag.’ ‘De meesten van ons hadden nog nooit met onze directeur gesproken, dus het is leuk dat dat er nu van komt.’
Welke ondersteuning kun je krijgen van JOB? JOB is de belangenbehartiger van alle mbo’ers in Nederland. JOB heeft deze MBO Verbeterkit speciaal ontwikkeld voor mbo’ers die hun school willen verbeteren. Met de MBO Verbeterkit kan elk studententeam met een begeleider zelfstandig aan de slag. Maar je kunt ook ondersteuning van JOB krijgen. Heb je vragen over de MBO Verbeterkit, zit je met een probleem bij de uitvoering, of heb je behoefte aan extra ondersteuning? Bel JOB: 020-3302614 of mail:
[email protected].
JOB-gadgets Bij JOB kun je voor je studententeam de volgende gadgets bestellen als jullie aan de slag gaan met de MBO Verbeterkit: • JOB-opbergmapjes voor al je papieren • JOB-pennen • JOB-memoblokjes Bel JOB: 020-3302614 of mail:
[email protected].
JOB-Deelnamecertificaat Met de competentiewijzer kun je checken aan welke competenties je werkt tijdens het project. Aan het eind van het project kun je vervolgens een officieel JOB-deelnamecertificaat aanvragen. Dit certificaat bewijst dat je met de MBO Verbeterkit hebt gewerkt en kun je in je portfolio opnemen. Bel JOB: 020-3302614 of mail:
[email protected].
www.job-site.nl • 7
OVER NFO IT I E MEN TERK ALGE VERBE MBO
DE
WAT IS DE MBO VERBETERKIT? PROJECTBESCHRIJVING VOOR BEGELEIDER
Wat is de MBO Verbeterkit? De MBO Verbeterkit is een methodiek die studenten in staat stelt verbeteronderwerpen met betrekking tot de eigen school te benoemen en hiervoor verbetervoorstellen te formuleren.
Doel Het doel van de MBO verbeterkit is het realiseren van inspraak van mbo’ers in de kwaliteit en organisatie van hun school. Met de MBO Verbeterkit wordt inspraak van studenten gerealiseerd op een participatieve manier. De methode is een aanvulling op meer traditionele vormen van inspraak en participatie, zoals een medezeggenschapsraad of een studentenraad. De MBO Verbeterkit sluit wat werkwijze, inhoud en tijdsduur betreft goed aan bij de belevingswereld van studenten. De methode is activerend en creatief en biedt zowel voldoende houvast als keuzevrijheid. De methode biedt u de mogelijkheid om op een vernieuwende en effectieve manier invulling te geven aan studentenparticipatie op uw school.
in·spraak (de ~) 1 gelegenheid om zijn mening kenbaar te maken in een aangelegenheid waarbij men betrokken is medezeggenschap par·ti·ci·pa·tie (de ~ (v.),
Achtergrond
~s)
De MBO Verbeterkit is ontwikkeld voor scholen die deelnemen aan het tweejaarlijkse tevredenheidonderzoek ODIN. Zo’n 150.000 mbo’ers geven middels de ODIN-enquête hun mening over hun school, hun opleiding, de schoolorganisatie, begeleiding, informatievoorziening, veiligheid, inspraak en stage / beroepspraktijk. De MBO Verbeterkit stelt studenten in staat om met behulp van de uitkomsten van de enquête verbetervoorstellen te maken en deze te bespreken met de directie. Indien de verbetervoorstellen geïmplementeerd worden, zou dit zichtbaar moeten zijn in de resultaten van het volgende ODIN-onderzoek! De MBO Verbeterkit kan met enige aanpassingen ook gebruikt worden door scholen die niet deelnemen aan ODIN, aangezien het project zich richt op het aanwijzen van verbeteronderwerpen en het formuleren van verbetervoorstellen.
Eigendom methode De Jongeren Organisatie Beroepsonderwijs (JOB) is de belangenbehartiger van alle mbo’ers in Nederland. JOB vindt het belangrijk dat de mening van de mbo’ers over hun onderwijs wordt gehoord. Daarom heeft JOB het tevredenheidsonderzoek ODIN ontwikkeld. JOB wil mbo-studenten in staat stellen om zelf aan de slag te gaan met de ODIN-resultaten van hun school. Daarom heeft JOB aan Stichting Alexander gevraagd de MBO Verbeterkit te ontwikkelen.
www.job-site.nl • 9
1 het deelhebben in iets deelneming
OVER NFO IT I E MEN TERK ALGE VERBE MBO
DE
Doelgroep De doelgroepen van de methode zijn mbo-studenten, docenten en directie. Het betreft:
Wie
Tijdsinvestering
6 tot 10 uitvoerende studenten
Gemiddeld 2 uur per week gedurende 4 maanden
20 tot 100 studenten
Eenmalig 1 tot 2 uur
1 of 2 begeleidend
Gemiddeld 1 uur per week gedurende 4 maanden
docenten 1 of 2 directieleden
Gemiddeld 1 uur per maand gedurende 4 maanden
• Eisen deelnemende studenten: alle studenten kunnen meedoen. • Eisen begeleidend docent: betrokkenheid, enthousiasme, voldoende tijd, ruimte kunnen bieden aan studenten om zelf het project (inhoudelijk en procesmatig) uit te voeren. • Eisen directie: serieus nemen project en actief meedenken over en verantwoordelijkheid nemen voor implementatie resultaten.
Effectiviteit De MBO Verbeterkit is ontwikkeld tijdens een pilot op acht MBO’s in het voorjaar van 2006. Deze pilot is geëvalueerd met alle betrokkenen en de resultaten van de evaluatie zijn verwerkt in deze werkmap. De methode als geheel is door de betrokkenen positief geëvalueerd als activerend en effectief.
Opbrengst De opbrengsten van het werken met de MBO Verbeterkit zijn divers, waaronder: • Betrokken studenten; • Vergroting competenties van studenten, docenten en directie; • Grotere kwaliteit van het onderwijsaanbod; • Concrete en praktische invulling van participatie en inspraak. • Het project kan als onderdeel van een competentiegericht lesprogramma worden ingezet. In de competentiewijzer in deze kit wordt ingegaan op de verschillende competenties die bij dit project aan bod kunnen komen.
Aanpak Het doel van de MBO Verbeterkit is het realiseren van inspraak van mbostudenten in de kwaliteit en organisatie van de school.
www.job-site.nl • 10
OVER NFO IT I E MEN TERK ALGE VERBE MBO
DE
De volgende aanpak wordt hiervoor gevolgd: • Een studententeam onderzoekt wat goed gaat en wat beter kan op school. Het team: • Bekijkt de resultaten van de ODIN-enquête; • Ondervraagt andere studenten middels interviews of enquête. • Het team kiest een aantal verbeteronderwerpen; • Het team bedenkt verbetervoorstellen en bespreekt deze met andere studenten. Hiervoor kan het team een van de volgende activiteiten inzetten: • Lagerhuisdebat • Verbetergroepen • Wedstrijd: verbeter jij beter? • Film • Schoolpersbureau • Fotografie Deze activiteiten staan uitgebreid beschreven in deze werkmap, inclusief stappenplannen en hulpmiddelen om ze uit te voeren. • Het team bespreekt de verbetervoorstellen met de directie. • Het studententeam houdt gedurende het hele project contact met directie, docenten en studenten middels een eigengemaakte website In de MBO Verbeterkit bevinden zich de hulpmiddelen Organiseren van het project MBO Verbeterkit en Tips voor docenten bij begeleiding. Daarin vindt u meer informatie over respectievelijk de inpassing van het project in de school en het effectief begeleiden van het studententeam.
www.job-site.nl • 11
OVER NFO IT I E MEN TERK ALGE VERBE MBO
DE
STAPPENPLAN EN TIJDSPLANNING
Voorbereiding project
www.job-site.nl • 12
OVER NFO IT I E MEN TERK ALGE VERBE MBO
DE
Materiaal MBO Verbeterkit De MBO Verbeterkit bevat diverse activiteiten en hulpmiddelen. Bij de uitvoering van het project zal een studententeam met één activiteit en een set bijbehorende hulpmiddelen aan de slag gaan. De werkmap van de MBO Verbeterkit is zo opgezet, dat de betreffende activiteit en hulpmiddelen gemakkelijk uit de map kunnen worden genomen en kunnen worden gekopieerd en uitgedeeld. Op www.job-odin.nl kunnen de activiteiten en hulpmiddelen ook afzonderlijk worden gedownload en geprint. Het materiaal kan met bronvermelding vrij gekopieerd en verspreid worden. Het materiaal in deze werkmap is ontwikkeld voor studenten en begeleidend docenten. De gebruikte taal is dan ook afgestemd op de gebruiker. Er zijn, naast dit eerste gedeelte met algemene informatie over de MBO Verbeterkit, drie typen materiaal opgenomen: • Stappenplan en beschrijving van Fase 1 (vast onderdeel): deel 1 • Stappenplannen en beschrijvingen van activiteiten in Fase 2 (het studententeam heeft keuze uit zes activiteiten): deel 2 • Hulpmiddelen die de gebruikers kunnen helpen bij de uitvoering van het project, zowel voor studenten (deel 3) als voor begeleidend docenten (deel 4). Het is aan de studenten en/of begeleidend docent te beoordelen welke hulpmiddelen worden ingezet. JOB-GADGETS Aanvullend materiaal staat vermeld bij de activiteiten en hulpmiddelen en dient op de school zelf geregeld te worden. Het gaat dan om bijvoorbeeld toegang tot een computer, digitale camera, papier, ruimtes etc.
Bij JOB kunt u voor het studententeam de volgende gadgets bestellen
Welke ondersteuning kunt u krijgen van JOB?
als u op uw school aan
Met de MBO Verbeterkit kunt u zelfstandig met het studententeam aan de slag. U kunt echter altijd bij JOB terecht als u behoefte heeft aan meer informatie of ondersteuning. Dus heeft u vragen over de MBO Verbeterkit, zit u met een probleem bij de uitvoering, of heeft u behoefte aan extra ondersteuning? Bel JOB: 020-3302614 of mail:
[email protected].
de slag gaat met de
JOB-deelnamecertificaat
voor alle papieren
Met de competentiewijzer kunt u samen met de studenten bekijken aan welke compententies er wordt gewerkt tijdens het project. Studenten kunnen aan het eind van het project een officieel JOB-deelnamecertificaat aanvragen. Dit certificaat bewijst dat ze met de MBO Verbeterkit hebt gewerkt en kunnen ze in hun portfolio opnemen. Bel hiervoor JOB: 020-3302614 of mail:
[email protected].
www.job-site.nl • 13
MBO Verbeterkit: • JOB-opbergmapjes
• JOB-pennen • JOB-memoblokjes Bel JOB: 020-3302614 of mail:
[email protected].
OVER NFO IT I E MEN TERK ALGE VERBE MBO
DE
Competentiewijzer Wat? Wie? Waarvoor? Wanneer?
De competentiewijzer wijst welke competenties er aan bod komen tijdens het werken met de MBO Verbeterkit. Voor de begeleider en het hele team. Voor het hele project. Van tevoren en na afloop van het project.
Terwijl je druk bezig bent met de MBO Verbeterkit doe je natuurlijk allerlei belangrijke vaardigheden oftewel competenties op. Zo leer je bijvoorbeeld hoe je kan interviewen of hoe je een vergadering kan voorzitten. Maar ook leer je goed samenwerken en communiceren. Sommige ervaringen en vaardigheden die je met dit project opdoet, dragen bij aan de leerdoelen die je voor school moet bereiken. Dit zijn ook vaardigheden die je later in je leven, op de werkvloer of tijdens een stage zult kunnen gebruiken. In deze competentiewijzer staan voorbeeldcompetenties beschreven die je opdoet tijdens de verschillende activiteiten van dit project. Bij elke competentie wordt kort aangegeven waarom je die binnen dit project kunt behalen. Kijk samen met je begeleider in hoeverre de voorbeeldcompetenties overeenkomen met de competenties die jij voor jouw opleiding moet behalen. En misschien weet je ook wel competenties die je in dit project hebt opgedaan voor jouw opleiding, die hier niet beschreven staan. Samen kunnen jullie bepalen aan welke competenties je werkt in dit project. Zo kun je dit project mooi inpassen in je opleiding!
De voorbeeldcompetenties op een rijtje Communicatiecompetenties • • • • • • • •
Samenwerken Vergadertechnieken Presenteren Debatteren/ argumenteren Lobbyen / onderhandelen Interviewen Notuleren Persbericht schrijven
Organisatiecompetenties • • • •
Zelfstandig organiseren en plannen Begroten Promoten en werven Vragenlijst maken
www.job-site.nl • 14
OVER NFO IT I E MEN TERK ALGE VERBE MBO
DE
ICT-vaardigheden • • • •
Word Excell Powerpoint Programma’s om websites te maken
Maatschappelijke / burgerschapscompetenties • • • •
Reflecteren op eigen maatschappelijke normen en waarden Omgaan met verschillen tussen mensen Kennis van rechten en plichten Optreden als kritisch consument
Leercompetenties • • • • •
Tijd, inzet en concentratie bewaken Reflecteren op oorzaken van falen en succes Problemen analyseren en oplossingen Verwerven en verwerken van informatie Gebruiken van eigen sterke punten bij leren en werken
Attituden en persoonskenmerken • • • • • • • •
Zelfstandigheid tonen Nauwkeurigheid tonen Besluitvaardigheid tonen Stressbestendigheid tonen Creativiteit en innovativiteit Verantwoordelijkheid nemen Flexibiliteit tonen Initiatief nemen
Hoe komen deze competenties aan bod in dit project? Communicatiecompetenties • Samenwerken In dit project werk je 4 maanden lang met je teamgenoten samen aan een doel, namelijk het verbeteren van de school. Als je goed met je teamleden samenwerkt dan zet je je in om samen met je teamleden je doelen te bereiken en draag je bij aan het gezamenlijke resultaat. Je geeft informatie door die voor andere teamleden van belang kan zijn. Je respecteert de ervaringen en kennis van alle teamleden. Je maakt duidelijke afspraken met elkaar en houdt je zoveel mogelijk aan de afspraken. Je steunt goede ideeën en initiatieven van teamleden. • Vergadertechnieken In dit project moet je vaak bij elkaar komen om te vergaderen en te overleggen. Ben je ook wel eens voorzitter geweest van de vergadering? Dan open je de vergadering en kun je voor structuur in de vergadering zorgen. Je snijdt de gesprekspunten op de agenda één voor één aan en zorgt
www.job-site.nl • 15
OVER NFO IT I E MEN TERK ALGE VERBE MBO
DE
ervoor dat over elk agendapunt afspraken (vervolgacties) worden gemaakt voordat je de vergadering weer sluit. • Notuleren Tijdens de vergadering schrijft een notulist de belangrijkste zaken en besluiten op. Heb jij notulen gemaakt en waren deze helder leesbaar voor anderen? Dan kan je kijken of je deze competentie kan afvinken voor je opleiding. • Presenteren Presenteren doe je in dit project misschien wel een aantal keren. In je eentje of met meerderen. Het is een manier om iets aan een groep uit te leggen of te laten zien. Heb jij de verbetervoorstellen aan de directeur of aan klasgenoten gepresenteerd? Bij het presenteren let je op de voorbereiding, inhoud en je houding tijdens de presentatie. En je kan gebruikmaken van hulpmiddelen. • Debatteren / argumenteren In dit project heb je waarschijnlijk gedebatteerd over welk verbetervoorstel goed was en waarom. Ook heb je argumenten gegeven waarom een interviewvraag juist wel of niet in de vragenlijst opgenomen moest worden. Als je voor de activiteit Lagerhuis hebt gekozen dan heb je met een grote groep mensen een debat gevoerd over een aantal stellingen. Op deze manier heb je dan de competentie debatteren / argumenteren verworven. • Lobbyen / onderhandelen Heb jij ervoor gezorgd dat je directeur of opleidingsmanager naar jouw verbetervoorstellen heeft geluisterd en ze ook nog eens gaat uitvoeren? Dan heb jij de competentie lobbyen / onderhandelen in je zak! • Interviewen Als het goed is heb je in de 1e fase medestudenten geïnterviewd over de problemen die bij jullie op school spelen. Bij een goed interview heb je goed geluisterd, ben je neutraal gebleven, heb je doorgevraagd en heb je de leiding gehouden. • Persbericht schrijven Hebben jullie een persbericht geschreven om zo aandacht te trekken van de radio, krant of tv voor jullie project? En heeft het persbericht het resultaat opgeleverd dat jullie wilden? Dan heb je een goed persbericht geschreven. • Gesprek leiden Ben je voorzitter geweest van een vergadering? Of heb je het verbetergroepsgesprek / panelgesprek geleid? Of ben je misschien wel gesprekleider van het Lagerhuisdebat geweest? Dan kan je kijken of je deze competentie behaald hebt.
www.job-site.nl • 16
OVER NFO IT I E MEN TERK ALGE VERBE MBO
DE
Organisatiecompetenties • Zelfstandig organiseren en plannen Elk projectteam maakt in de eerste en de tweede fase een werkplan waarin alle taken staan die moeten worden gedaan binnen het project. Een overzicht van alle taken, met daarbij geschreven wie wanneer welke taken af moet hebben. Als je je tijdens de 4 maanden redelijk aan het werkplan hebt kunnen houden dan kan je zelfstandig organiseren en plannen. • Begroten Heb je alle kosten voor de verbetervoorstellen overzichtelijk op een rijtje gezet? Dan kan jij begroten. Als je goed hebt begroot dan zijn de inkomsten uiteindelijk even hoog als de uitgaven. • Promoten en werven Heb je reclame gemaakt voor jouw activiteit en medestudenten geworven om mee toe doen aan jullie activiteit? Heeft jouw nieuwsbrief, e-mail, flyer, poster, website bijgedragen aan meer bekendheid en deelname? Dan kan je promoten en werven. • Vragenlijst maken Als je simpele, specifieke, neutrale en open vragen hebt bedacht dan heb je een goede vragenlijst.
ICT-vaardigheden • Word, Excel, Powerpoint en programma’s om websites te maken. Je kan ICT-vaardigheden afvinken als je bv. Excel hebt gebruikt om de uitslag van een enquête te bepalen en powerpoint hebt gebruikt tijdens een presentatie voor de directie. Daarnaast heb jij misschien wel meegeholpen met het bouwen van de website, dat kan je ook mooi aangeven op je competentielijst of Curriculum Vitae.
Maatschappelijke / burgerschapscompetenties • Reflecteren op eigen maatschappelijke normen en waarden Door het project heb je gekeken naar wat jij goed vindt op school en wat jij vindt dat er verbeterd kan worden. Op deze manier reflecteer je op jouw eigen normen en waarden. • Omgaan met verschillen tussen mensen Doordat je in een team werkt kom je altijd mensen tegen die anders te werk gaan dan jij. De een is te perfectionistisch, de ander haalt zijn planning niet. Kon je daarmee omgaan of raakte je gefrustreerd? • Kennis over rechten en plichten Indirect kun je in dit project met regels van school te maken hebben gehad. Bijvoorbeeld met de regelingen rond examinering of aanwezigheid. Als student heb je te maken met de Studiegids, de Onderwijsovereenkomst, de BPV-overeenkomst en de Onderwijs-en Examenregeling.
www.job-site.nl • 17
OVER NFO IT I E MEN TERK ALGE VERBE MBO
DE
• Optreden als kritisch consument Doordat je kritisch naar je school hebt gekeken wat er beter kan heb je opgetreden als kritisch consument. Jij betaalt tenslotte geld voor je onderwijs!
Leercompetenties • Tijd, inzet en concentratie bewaken Doordat het project vier maanden duurt, twee fases heeft en je een aantal uur per week kan besteden, moet je de tijd en de inzet en concentratie van jezelf en je teamgenoten bewaken. Hebben jullie de planning gehaald en zijn alle taken goed uitgevoerd, dan kan je dus goed bewaken! • Reflecteren op oorzaken van falen en succes Het kan zijn dat je project supergeslaagd is, maar het kan ook zijn dat het project niet heeft opgeleverd wat je gehoopt had. Als jij weet waarom het juist wel of juist niet gelukt is, en hoe het de volgende keer beter kan, dan kan je reflecteren op oorzaken van falen en succes. • Problemen analyseren en oplossingen Je analyseert in dit project doordat je de ODIN-resultaten bekijkt en concludeert waar jouw school goed en slecht op scoort. Door interviews kan je er verder achterkomen waarom iets goed of niet goed scoort. Aan het eind van het project presenteer je de verbetervoorstellen en oplossingen, die je gevonden hebt. Zo heb je dus de problemen op school geanalyseerd en naar oplossingen gezocht. • Verwerven en verwerken van informatie Doordat je de ODIN-resultaten analyseert, verwerf je informatie die je vervolgens in je interviewvragen verwerkt. De informatie van de interviews gebruik je om verbeteronderwerpen te kiezen. • Gebruiken van eigen sterke punten bij leren en werken Heb jij gebruik gemaakt van je sterke punten? Kon jij bv. een vergadering goed voorzitten en heb je dat een paar keer gedaan? Of was jij degene die zorgde dat iedereen alles op tijd af had? Laat zien wat jouw sterke punten zijn en hoe je die hebt ingezet in het project.
Attituden en persoonskenmerken • Zelfstandigheid tonen In hoeverre heb je zelfstandigheid getoond en zelf dingen uitgezocht en ondernomen in dit project? • Nauwkeurigheid tonen Heb je het project afgeraffeld of heb je alles netjes uitgewerkt? • Besluitvaardigheid tonen Hakte jij wel eens de knoop door of stelde je je liever afwachtend op?
www.job-site.nl • 18
OVER NFO IT I E MEN TERK ALGE VERBE MBO
DE
• Stressbestendigheid tonen Was er stress voor een presentatie of deadlines en zo ja, hoe ging je daarmee om? Kon je je toch goed voorbereiden? • Creativiteit en innovativiteit Heb je creatieve verbetervoorstellen bedacht? En als jullie vastzaten, kwam je dan met een creatief idee? Hebben jullie vernieuwende oplossingen verzonnen voor problemen op school? • Verantwoordelijkheid nemen Voerde jij de taken uit die je op je had genomen? En heb je je vanaf het begin tot eind verantwoordelijk gevoeld en getoond voor het resultaat van het project? • Flexibiliteit tonen Als er soms iets meer gedaan moest worden of eigenlijk in je vrije tijd, kon je je dan flexibel opstellen? En kon je er goed mee omgaan als bleek dat zaken anders moesten worden aangepakt dan je gepland had? • Initiatief nemen In hoeverre ben je bv. zelf op studenten afgestapt om ze te interviewen of te vragen om mee te doen aan jullie activiteit? En als je zag dat dingen niet helemaal goed liepen, pakte jij dat dan op om het op te lossen?
Vul hier zelf nog meer competenties in die tijdens jullie uitvoering van het project aan bod komen.
www.job-site.nl • 19
R BETE 1: FASE KAN ER WAT
FASE 1: WAT KAN ER BETER? Wat?
In de eerste maand gaan jullie bekijken wat er beter kan op school!
Wie?
Met het hele team en de begeleider.
Wanneer?
Dit is de start van het project.
Hoe lang?
Deze fase duurt ongeveer acht weken.
WELKE HULPMIDDELEN KUN JE GEBRUIKEN? Er zijn veel hulpmiddelen die je kunt gebruiken in deze Fase 1. Hieronder
WAT GEBEURT ER IN FASE 1?
staan ze allemaal opge-
Met de MBO Verbeterkit gaan jullie bedenken hoe het beter kan op school. Daarvoor moet je eerst weten wat er verbeterd kan worden op school. De komende maand gaan jullie bepalen welke zaken jullie op school willen aanpakken! Dit houdt in: • bekijken wat de resultaten van de ODIN enquête zijn; • onderzoeken wat andere studenten vinden van de school; • onderwerpen uitkiezen die jullie willen verbeteren; • een website maken; • kennismaken met de directie.
noemd. Je kunt zelf bepalen welke je ervan wilt gebruiken.
Voor het hele team: • ODIN-resultaten lezen • Werkplan maken • Kiezen voor interview of enquête • Interviewen
WAT HEB JE NODIG?
• Website maken
• Resultaten van de ODIN-enquête van jouw school van www.job-odin.nl; • Computer met internetverbinding; • Eventueel opnameapparatuur als je interviews wilt opnemen; • Eventueel videorecorder voor de interviewtraining; • Digitale fotocamera voor foto’s op de website; • Papier voor de interviews.
• Persbericht schrijven
• Artikel schrijven • Lobbyen • Presenteren • Overeenkomst team en directie
Voor de begeleider: • Agenda startbijeenkomst fase 1
WIE HEB JE NODIG?
• Agenda startbijeen komst fase 2
• Andere studenten • Begeleider • Directie
• Interviewtraining geven
Ook zijn er een paar hulpmiddelen die in alle fases van het project van pas kunnen komen: • Adressenlijst • Samenwerken en beslissen • Brainstormen
www.job-site.nl • 21
R BETE 1: FASE KAN ER WAT
STAPPENPLAN Week
Stap
Activiteit
Week 1
Stap 1
Bespreek de ODIN Resultaten
Stap 2
Maak een werkplan
Stap 3
Bereid je voor op de interviews
Stap 4
Maak een website
Stap 5
Plan een afspraak met de directie voor in de 6e of 7e week
Week 3 en 4
Stap 6
Ga interviewen
Week 5
Stap 7
Bespreek de interviews en kies verbeteronderwerpen
Week 6, 7 en 8
Stap 8
Ontmoet de directie
Stap 9
Zet de resultaten op de website
Stap 10
Kies welke activiteit jullie hierna gaan doen (startbijeenkomst fase 2)
Stap 11
Maak een werkplan daarvoor
Week 2
Hang het stappenplan op in jullie klaslokaal!
www.job-site.nl • 22
R BETE 1: FASE KAN ER WAT
STAP 1: BESPREEK DE ODIN-RESULTATEN Je kunt deze twee stappen tijdens één bijeenkomst van ongeveer 2 uur doen. Zie het hulpmiddel agenda startbijeenkomst fase 1 en het hulmiddel ODIN-resultaten lezen. Het is handig als de begeleider deze bijeenkomst leidt. Bespreek met elkaar de resultaten van de ODIN-enquête. • • • • • •
Hoe scoort jouw school? Op welke onderwerpen scoort jouw school goed? Op welke onderwerpen kan jouw school beter scoren? Wat vind je opvallend aan de uitkomsten? Welke onderwerpen wil je verder onderzoeken? Zijn er onderwerpen die niet in de ODIN-resultaten staan maar die je wel wilt onderzoeken?
STAP 2: MAAK EEN WERKPLAN Maak met de hele groep een werkplan waarin je goed afspreekt en opschrijft: • welke taken er zijn; • wie wat doet; • wanneer wat af moet zijn. Je kunt hiervoor het hulpmiddel werkplan maken gebruiken.
STAP 3: BEREID JE VOOR OP DE INTERVIEWS Deze stap bestaat uit 3 dingen: je maakt een vragenlijst, je oefent met interviewen en je bedenkt wie je gaat interviewen. Dit kan tijdens een bijeenkomst van ongeveer 2 uur. Jullie hebben de ODIN-resultaten besproken. Maar nu een vragenlijst over wat je wil weten van de andere studenten. • De vragenlijst bestaat uit ongeveer 10 vragen. • Laat na elke vraag een ruimte open voor het invullen van antwoorden. (Zie ook de TIP rechts) Oefen de interviews op elkaar en geef elkaar tips en aanwijzingen. Bespreek goed wie jullie willen interviewen. Bijvoorbeeld: is het belangrijk dat er verschillende mensen worden geïnterviewd wat betreft leeftijd, leerjaar, opleiding en niveau? Maak hier onderling afspraken over. Maak alvast afspraken over hoe jullie de interviews gaan verwerken. Dat kan op de volgende manier: • Zet alle antwoorden van de enquête of interviews in de computer (in bijvoorbeeld Word of Excel). • Zet alle antwoorden over hetzelfde onderwerp bij elkaar. • Maak een samenvatting per onderwerp van wat er gezegd is. • Tel bij elkaar op hoe vaak welk antwoord is gegeven als jullie enquêtes hebben afgenomen.
www.job-site.nl • 23
Een goede vraag… • is objectief Dat betekent dat je de vraag op een manier stelt dat de ander zich helemaal vrij voelt om te zeggen wat hij vindt. Goed: “Wat vind jij van het aantal computers op school?” Fout: “Vind jij ook dat er te weinig computers zijn op school?” • levert goede informatie op Check of je met de bedachte vragen de juiste informatie krijgt. Stel de vragen bijvoorbeeld eerst aan een vriend als test. Snapt hij de vragen? Krijg jij de informatie die je nodig hebt?
Voor dit onderdeel kan je deze hulpmiddelen gebruiken: Voor het hele team: • Kiezen voor interview of enquête; • Interviewen;
Voor de begeleider: • Interviewtraining geven
R BETE 1: FASE KAN ER WAT
Tijdens stap 7 kunnen jullie als team dan conclusies trekken uit deze informatie.
STAP 4: MAAK EEN WEBSITE Maak de website met het programma websitemaker. Zie het hulpmiddel website maken. Het maken van een website kost ongeveer 2 uur. Maak een taakverdeling, want niet iedereen kan tegelijkertijd achter de computer. 2 of 3 mensen kunnen prima de website maken. Je kan hier ook het hulpmiddel artikel schrijven bij gebruiken.
JOB verzamelt alle websites van studententeams die met de MBO Verbeterkit werken. De link naar jullie website komt te staan op www.job-odin.nl. Mail daarom jullie link (URL) naar
[email protected]. Je krijgt dan ook banners van JOB en het project toegemaild, die jullie op jullie website kunnen plaatsen.
De website heeft een aantal vaste onderdelen, zoals het voorstellen van jullie team, vertellen dat jullie aan dit project meedoen, maar je hebt veel ruimte om zelf een eigen invulling te maken. Zet er bijvoorbeeld foto’s op van jullie team. Je kan ook een persbericht schrijven met als onderwerp dat jullie met dit project gaan starten. Zie het hulpmiddel persbericht schrijven. • Zet regelmatig iets nieuws op de website, zodat het de moeite waard is om jullie site vaak te checken. • Zorg ervoor dat er een link is van de website van de school naar jullie website.
STAP 5: MAAK EEN AFSPRAAK MET DE DIRECTIE Organiseer een gesprek met de directie – bijvoorbeeld voor over 2 weken – waarin je gaat bespreken: • Wie jullie zijn en wat jullie gaan doen de komende tijd; • Wat jullie graag zouden willen van de directie. Zie stap 8 voor het voorbereiden van deze bijeenkomst.
STAP 6: GA INTERVIEWEN! Je gaat een aantal medestudenten interviewen. Bij het interviewen is de houding van de interviewer erg belangrijk.
www.job-site.nl • 24
R BETE 1: FASE KAN ER WAT
STAP 7: BESPREEK DE RESULTATEN EN KIES VERBETERONDERWERPEN Na de interviews en/of enquêtes komen jullie bij elkaar om de uitkomsten te bespreken en verbeteronderwerpen te kiezen. Jullie hebben alle resultaten van de enquête of interviews verwerkt (zie stap 3). Print deze resultaten uit en neem ze mee naar deze bijeenkomst. Bekijk de resultaten en bespreek ze samen: • Vertel elkaar de samenvatting van wat er in de interviews of enquêtes is gezegd over de onderwerpen. • Wat zijn overeenkomsten, wat zijn verschillen? • Wat zijn de belangrijkste resultaten per onderwerp? Door de resultaten te bespreken, kunnen jullie een keuze maken met welke onderwerpen jullie aan de slag willen. Dit worden jullie verbeteronderwerpen. Met deze verbeteronderwerpen gaan jullie de komende tijd aan de slag.
STAP 8: ONTMOET DE DIRECTIE Maak kennis met de directie. Bereid dit goed voor, zodat jullie ook echt iets te vertellen hebben. Bedenk van te voren wat jullie willen vertellen en/ of vragen. Dat kan bijvoorbeeld een budget zijn om dingen te regelen, een overeenkomst sluiten, een ruimte om jullie werk in te doen etc. • Maak zelf een agenda voor deze bijeenkomst, zodat je zeker weet dat alles wat jullie belangrijk vinden aan bod komt. • Spreek af op een plek die jullie zelf willen, bijvoorbeeld in de kantine, of juist in de directiekamer. Gebruik voor de voorbereiding het hulpmiddel lobbyen, het hulpmiddel presenteren en het hulpmiddel overeenkomst team en directie.
STAP 9: ZET DE RESULTATEN OP DE WEBSITE Jullie hebben al veel informatie verzameld. Zorg ervoor dat alles wat jullie willen vertellen aan andere studenten, aan de docenten en aan de directie op de website staat. Zet er ook foto’s op.
STAP 10: KIES MET WELKE ACTIVITEIT JULLIE NU AAN DE SLAG GAAN (startbijeenkomst fase 2) Nadat jullie hebben bepaald wat er beter kan, gaan jullie bedenken hoe het beter kan. Dit doe je door een activiteit uit te kiezen en uit te voeren. Pak de Keuzewijzer Activiteiten op de volgende pagina’s erbij. Hiermee kun je een keuze maken voor één van de zes activiteiten. Kies een activiteit uit, waarmee jullie de komende 8 weken aan de slag gaan. Maak meteen een werkplan. Dit kan tijdens ongeveer 2 uur.
www.job-site.nl • 25
Een goede houding… • is geïnteresseerd; zo zorg je dat anderen graag hun verhaal vertellen • is veel door vragen! Vraag door tot je snapt wat de ander bedoelt en de ander alles over het onderwerp heeft gezegd. • is veel op schrijven! Schrijf tijdens of vlak na het interview zoveel mogelijk van de antwoorden op zodat je niks vergeet.
R BETE 1: FASE KAN ER WAT
Je kunt hiervoor gebruik maken van het hulpmiddel agenda startbijeenkomst fase 2.
STAP 11: MAAK EEN WERKPLAN Maak met de hele groep een werkplan waarin je goed afspreekt en opschrijft: • welke taken er zijn; • wie wat doet; • wanneer wat af is. Je kunt hiervoor het hulpmiddel werkplan maken gebruiken. Keuzewijzer activiteiten
www.job-site.nl • 26
R BETE 1: FASE KAN ER WAT
Keuzewijzer activiteiten Wat?
Met de keuzewijzer bepaal je met welke activiteit jullie aan de slag gaan!
Wie?
Met het hele team en de begeleider
Wanneer?
Tijdens de startbijeenkomst van fase 2. Deze bijeenkomst vindt plaats aan het einde van fase 1, waarschijnlijk in week 7 of 8 van het project.
In Fase 1 (Wat kan er beter?) hebben jullie bekeken wat er beter kan op jullie school. Jullie hebben een aantal verbeteronderwerpen uitgekozen, waarmee jullie de komende tijd aan de slag gaan. Nu gaan jullie bedenken hoe deze zaken verbeterd kunnen worden. Straks gaan jullie namelijk een aantal verbetervoorstellen doen aan de directie van de school. Om tot die verbetervoorstellen te komen, zitten er in de MBO Verbeterkit 6 verschillende activiteiten, waaruit je kunt kiezen. In deze keuzewijzer staat kort beschreven wat elke activiteit inhoudt. Wil je meer info over de verschillende activiteiten? Pak dan de uitgebreide beschrijving van de activiteiten erbij. Daarin staan ze stap voor stap beschreven.
DE ACTIVITEITEN Elke activiteit kost ongeveer evenveel tijd. Hieronder kun je lezen over de zes activiteiten. Zo kun je een goede keuze maken voor een activiteit die het beste bij jullie team past. Zijn jullie ergens heel goed in? Of zijn er dingen die jullie juist willen leren in dit project? Wat spreekt jullie aan? Lees de beschrijvingen, of kijk in het schema voor een overzicht van alle activiteiten.
1. Wedstrijd: verbeter jij beter? Vinden jullie het leuk om een grote activiteit voor veel studenten te organiseren? Dan is de wedstrijd iets voor jullie!Verbeter jij beter? is een wedstrijd onder studenten op jouw school, die jullie team organiseert. Jullie kunnen groepen studenten, bv. klassen, met elkaar laten strijden. Welke groep bedenkt het beste idee om de school beter te maken? Bij de wedstrijd presenteren de groepen hun verbetervoorstellen aan de hele school: aan studenten, docenten en directie. Het beste voorstel krijgt een prijs en wordt ook echt uitgevoerd.
WAAROM? • Iedereen kan meedoen en met verbetervoorstellen komen • Studenten die geen verbetervoorstel presenteren kunnen toch meedoen door bij de presentaties te zijn en te reageren op de ideeën • De verbetervoorstellen kunnen op heel creatieve manieren worden gepresenteerd • Van de wedstrijd kun je een groot feest maken
www.job-site.nl • 27
R BETE 1: FASE KAN ER WAT
2. Verbeterfoto’s Met foto’s kun je meer zeggen dan met een heleboel woorden. Als jij graag je verhaal vertelt aan de hand van beelden, dan zijn de verbeterfoto’s geknipt voor jou! Je maakt foto’s van wat er nog mis is op school, en van verschillende manieren hoe dat verbeterd kan worden. Als team presenteer je de verbetervoorstellen in één of meerdere fotocollages. Een fotocollage is een poster waarop foto’s zijn geplakt. Je vraagt studenten, docenten en de directie wat zij vinden van de ideeën die de foto’s laten zien. De beste verbetervoorstellen en de reacties zet het team op de website, zodat iedereen op de hoogte is van de resultaten. De directie maakt een keus voor één of meer verbetervoorstellen om uit te voeren.
WAAROM? • Een foto zegt soms meer dan 1.000 woorden; • Je kunt creatief zijn met beeld; • Met foto’s nodig je veel mensen uit hun reactie te geven op de verbetervoorstellen; • Met foto’s kun je duidelijk aan de directie laten zien wat de belangrijke verbeterpunten zijn en hoe het verbeterd kan worden.
3. Verbetergroep Lijkt het jullie leuk om samen met studenten, docenten en de directie te bedenken wat er beter kan op school en ook hoe dat kan? Dan is een Verbetergroep perfect voor jullie team! Een Verbetergroep is een werkgroep van studenten, docenten en directie die samenwerken om een probleem op te lossen. De groep komt twee keer bij elkaar. Een verbetergroep gaat als volgt te werk: 1. De groep bespreekt wat precies de problemen zijn op school; 2. De groep bedenkt waardoor de problemen veroorzaakt worden; 3. De groep bedenkt verbetervoorstellen voor de problemen; 4. De groep maakt afspraken over wie wat doet om het verbetervoorstel uit te voeren. Deze verbetervoorstellen zullen zowel docenten als studenten als directie aanspreken. Ze zijn immers ook door deze groepen bedacht! In de verbetergroep heb je tijd en ruimte om dieper op problemen en oplossingen in te gaan.
WAAROM? • Studenten, docenten en directie werken samen om de school te verbeteren. • Een verbetergroep bedenkt verbetervoorstellen die niet alleen docenten en directie, maar vooral ook de studenten op school zullen aanspreken. • In twee bijeenkomsten worden problemen besproken en verbetervoorstellen bedacht.
www.job-site.nl • 28
R BETE 1: FASE KAN ER WAT
• Omdat de directie ook in de verbetergroep zit, is de kans heel groot dat de voorstellen uitgevoerd kunnen worden.
4. Schoolpersbureau Met je hele team een krant maken? Kies dan voor het schoolpersbureau. In de krant geef je informatie over de verbeteronderwerpen die je hebt uitgekozen in Fase 1, de verbetervoorstellen die je hebt bedacht, en de reacties van studenten en docenten op die voorstellen. Je kunt heel creatief zijn: in een krant kun je artikelen en uitgeschreven interviews zetten, maar ook foto’s en strips, een puzzel, brievenrubriek of horoscoop. De krant deel je uit aan studenten en docenten. Jullie team presenteert de krant aan de directie, waarna je in gesprek gaat over welke verbetervoorstellen ook echt ingevoerd gaan worden.
WAAROM? • Je kunt veel mensen bereiken met een krant; • Aan het eind van het project heb je een echt product van het gezamenlijke werk; • Je kunt veel verschillende reacties en ideeën kwijt in een krant; • Je kunt veel verschillende ervaringen opdoen en je creativiteit gebruiken: interviewen, schrijven, foto’s maken, tekeningen maken, noem maar op.
5. Lagerhuisdebat Kijk je wel eens naar Het Lagerhuis op tv? Daar praten verschillende mensen met elkaar over een stelling. Ze zijn het met die stelling eens of oneens en gaan daarover met elkaar in discussie. In de discussie over een stelling kan het er heftig aan toe gaan! Jij kunt op jouw school ook een Lagerhuisdebat organiseren. Het is een leuke manier om met elkaar in discussie te gaan over de school en om de verschillende meningen en wensen van mensen te horen. Bij het Lagerhuisdebat is een jury aanwezig die beoordeelt wie de beste spreker is. De winnaar krijgt een prijs en het beste idee wordt door het team verder uitgewerkt tot een verbeterplan, dat echt uitgevoerd zal worden.
WAAROM? • Je kunt met een grote groep mensen op een middag of avond een discussie voeren • Er kunnen zowel studenten als docenten meedoen aan het debat. • Het Lagerhuisdebat zorgt voor een levendige discussie, waarin veel verschillende meningen aan bod kunnen komen. • Je kunt aan de directie vragen om in de jury te zitten; dan kan de directie meteen reageren op de ideeën die worden genoemd.
6. Film Heb jij verborgen talenten als filmregisseur of televisiejournalist? Word jij
www.job-site.nl • 29
R BETE 1: FASE KAN ER WAT
de nieuwe Steven Spielberg? Of ben jij beter op je plaats als interviewer? In deze activiteit ga je met een filmcamera op pad om studenten en docenten op jouw school te interviewen over de gekozen verbeteronderwerpen. Vervolgens monteer je alles aan elkaar tot een flitsende film. De film presenteer je aan jouw medestudenten tijdens een bijeenkomst waarbij ook de directie aanwezig is. Studenten en directie worden uitgenodigd te reageren op de verbetervoorstellen die aan bod komen in de film. De directie kiest een verbetervoorstel om uit te laten voeren.
WAAROM?
VAN DE ZES ACTIVITEITEN
Wedstrijd
Foto’s
Verbetergroep
Persbureau
Lagerhuisdebat
Film
Soms is het duidelijker om iets te laten zien dan erover te praten. Een camera nodigt mensen uit om een eerlijke reactie te geven en kan ook het probleem op een andere manier zichtbaar maken. Door een film te maken en monteren kan je aan de rest van de school laten zien wat er aan de hand is en hoe het beter kan.
Veel andere studenten bij betrokken
++
+ -
-
+-
++
+-
Creatief met beeld en geluid
-
++
-
+
-
++
Creatief met schrijven en vormgeven
-
+
-
++
-
-
Organiseren en plannen
++
+
+
+
++
+
Feestelijke bijeenkomst
++
+-
-
-
++
++
De diepte ingaan met de onderwerpen
-
-
++
+ -
+
+-
Docenten en directie continu betrokken
-
-
++
-
+-
-
Mooi zichtbaar eindproduct
-
++
-
++
-
++
Veel ruimte voor discussie
-
+-
++
+-
++
-
OVERZICHT KENMERKEN
Kijk ook eens op de website www.job-odin.nl om te kijken wat teams op andere scholen hebben gedaan. Zo kun je wat meer lezen en zien over de verschillende activiteiten!
www.job-site.nl • 30
TE 2: T BE FASE KAN HE HOE
R?
ACTIVITEIT: WEDSTRIJD, VERBETER JIJ BETER? Wat?
Met deze activiteit gaan jullie een wedstrijd organiseren!
Wie?
Met het hele team en de begeleider.
WELKE HULPMIDDELEN
Wanneer?
Deze activiteit loopt na de eerste 8 weken tot en met het einde van het project.
KUN JE GEBRUIKEN ?
Hoe lang?
Deze activiteit duurt ongeveer 8 weken
verschillende hulpmidde-
In Fase 1 (Wat kan er beter?) hebben jullie bekeken wat er beter kan op jullie school. Jullie hebben een aantal verbeteronderwerpen uitgekozen, waarmee jullie de komende tijd aan de slag gaan. Nu gaan jullie bedenken hoe deze zaken verbeterd kunnen worden. Straks gaan jullie namelijk een aantal verbetervoorstellen doen aan de directie van de school. Om tot die verbetervoorstellen te komen, hebben jullie gekozen voor de activiteit wedstrijd. Aan de slag om een spannende wedstrijd te organiseren!
Voor deze activiteit kun je
len gebruiken. Hieronder staan ze opgenoemd. Je kunt zelf bepalen welke hulpmiddelen je wilt gebruiken. • Gespreksleider
WAT IS DE WEDSTRIJD VERBETER JIJ BETER? Verbeter jij beter? is een wedstrijd onder studenten op jouw school, die jullie team organiseert. Jullie kunnen groepen studenten, bv. klassen, met elkaar laten strijden. Welke groep bedenkt het beste idee om de school beter te maken? Bij de wedstrijd presenteren de groepen hun verbetervoorstellen aan de hele school: aan studenten, docenten en directie. Het beste voorstel krijgt een prijs en wordt ook echt uitgevoerd.
WAAROM DE WEDSTRIJD? • Iedereen kan meedoen en met verbetervoorstellen komen. • Studenten die geen verbetervoorstel presenteren kunnen toch mee doen door bij de presentaties te zijn en te reageren op de ideeën. • De verbetervoorstellen kunnen op heel creatieve manieren worden gepresenteerd. • Van de wedstrijd kun je een groot feest maken. LET OP! Bij deze activiteit zijn niet alleen jullie zelf als team belangrijk, er doen ook veel andere studenten mee.
HOE ORGANISEER JE VERBETER JIJ BETER? WAT HEB JE NODIG? • Informatiemateriaal voor andere studenten • Grote ruimte waar de presentaties van verbetervoorstellen gehouden kunnen worden • Een aantrekkelijke prijs voor de winnaar(s) WIE HEB JE NODIG? • Jury (bestaande uit in ieder geval één directielid) • Promotieteam voor de wedstrijd
www.job-site.nl • 31
• Werven van studenten • Persbericht maken • Lobbyen • Competentiewijzer
TE 2: T BE FASE KAN HE HOE
R?
STAPPENPLAN Week
Stap
Activiteit
Week 1
Stap 1
Regel een tijdstip en ruimte voor de wedstrijd
Week 2
Stap 2
Regel een jury en presentator
Stap 3
Regel een prijs voor de winnaar(s)
Stap 4
Bepaal de regels van de wedstrijd
Stap 5
Promoot de wedstrijd
Stap 6
Maak een programma voor de wedstrijd
Stap 7
Wedstrijd
Stap 8
Voer een gesprek met de directie
Stap 9
Zet het resultaat van het gesprek met de directie op de website
Week 3, 4 en 5
Week 6, 7 en 8
Hang het stappenplan op in jullie klaslokaal!
www.job-site.nl • 32
TE 2: T BE FASE KAN HE HOE
• • • •
R?
Iemand die aanmeldingen voor de wedstrijd bijhoudt 3 tot 10 studentengroepen of duo’s die meedoen aan de wedstrijd Publiek (studenten en docenten) Presentator voor de slotbijeenkomst
Stap 1: Regel een tijdstip en ruimte voor de wedstrijd Bedenk hoeveel mensen je mee wilt laten doen. Regel ruim van tevoren een ruimte die groot genoeg is, bijvoorbeeld een aula of een groot lokaal. Stel ook een tijdstip vast.
Vraag even rond of er nog andere grote bijeenkomsten of een schoolfeest zijn rond de tijd dat je de wedstrijd wilt organiseren. Misschien kan de wedstrijd tijdens een schoolfeest plaatsvinden?
Stap 2: Regel een jury en presentator Jury Om de inzendingen van de wedstrijd te beoordelen heb je een jury nodig. De jury bestaat uit 3 tot 5 juryleden. De jury kiest één of meer winnaar(s). Bedenk wie geschikt is om in de jury te zitten en nodig deze mensen uit. Bespreek met deze mensen goed wat jullie van hen verwachten.
• Zorg ervoor dat er minimaal 1 persoon in de jury zit die beslissingen kan nemen over de uitvoering van de verbetervoorstellen, bijvoorbeeld iemand uit de directie. • Andere juryleden kunnen docenten zijn of studenten, bijvoorbeeld van de studentenraad.
Presentator Tijdens de wedstrijd is het handig iemand te hebben die de verschillende onderdelen aan elkaar praat en die goed op de tijd let. Dit is de presentator. Bekijk of een van jullie zelf presentator wordt - je kunt het ook samen doen -, of dat jullie hier iemand anders voor vragen, bijvoorbeeld een docent. Bespreek goed met de presentator wat jullie van hem verwachten. Je kunt hiervoor gebruikmaken van het hulpmiddel gespreksleider.
Stap 3: Regel een prijs voor de winnaar(s) Regel een prijs voor de winnaar(s) van de wedstrijd. Kijk of dit vanuit school geregeld kan worden, of dat er misschien een sponsor te vinden is.
www.job-site.nl • 33
TE 2: T BE FASE KAN HE HOE
R?
• Zijn er via school prijzen te regelen of wil de school misschien meebetalen aan een leuke prijs? • Vraag rond voor mogelijke sponsors die een prijs willen doneren in ruil voor wat reclame. Denk aan bedrijven die al iets te maken hebben met jullie school. • Bij JOB kun je vragen of ze nog kleine prijzen kunnen doneren zodat alle deelnemende groepen iets krijgen voor hun inzet, bijvoorbeeld sleutelkoorden, pennen, spelkaarten, enz. • Als het lang duurt om een prijs te regelen, kun je alvast beginnen met de promotie van de wedstrijd zonder de precieze prijs te noemen.
Stap 4: Bepaal de regels van de wedstrijd Het is belangrijk voor een goede wedstrijd dat er duidelijke afspraken zijn. Bedenk de regels en schrijf ze duidelijk op.
Denk bijvoorbeeld goed na over: • Over welke onderwerpen mag het gaan? Waarover mogen de deelnemers een idee uitwerken? Deze onderwerpen hebben jullie vastgesteld in fase 1. • Is er een bedrag bekend waarop ze zich kunnen richten als ze iets bedenken dat geld kost? • Op grond waarvan beoordeelt de jury de voorstellen? Bv: originaliteit, haalbaarheid, creativiteit. Het is belangrijk dat dit van tevoren bekend is, zodat de studenten daar rekening mee kunnen houden. • Mag een groep meerdere voorstellen indienen? • Wil je dat de groep een begroting (een schets van de kosten van hun voorstel) maakt? • Telt bij de beoordeling ook mee hoe de groep z’n voorstel presenteert? Bv. rap. toneel, dans, tekeningen, etc. • Moet de groep ook duidelijk maken waarom ze hun idee voorstellen? • Aan welke data moeten de deelnemers zich houden? Bv. uiterlijke datum om zich in te schrijven. • Moet elke groep een naam bedenken voor zichzelf en z’n voorstel?
www.job-site.nl • 34
TE 2: T BE FASE KAN HE HOE
R?
Stap 5: Promoot de wedstrijd Zorg dat de wedstrijd bekend is bij alle studenten op jouw school die mee kunnen doen en maak duidelijk hoe studenten mee kunnen doen met de wedstrijd. Er zijn 2 mogelijkheden: 1. Jullie team zoekt studenten die in een groepje of alleen zichzelf vrijwillig opgeven om mee te doen. Je kunt hiervoor gebruik maken van het hulpmiddel werven van studenten. 2. Jullie team maakt afspraken met de schoolleiding dat studenten van hun docent de opdracht krijgen om mee te doen, bijvoorbeeld dat er 1 voorstel komt vanuit elke klas. Zo kun je samenwerken met meerdere docenten, en is de kans groter dat er meer groepjes studenten meedoen.
Dit is ook het moment om een persbericht te schrijven en te sturen als jullie aandacht van de media willen voor de wedstrijd. Je kunt hiervoor het
Het is belangrijk dat studenten enthousiast raken om mee te doen. Vertel dus niet alleen dat er een wedstrijd is, maar ook waarom het leuk is om hieraan mee te doen. Maak duidelijk wat je van de deelnemers verwacht: het is immers niet de bedoeling dat ze hun verbetervoorstel saai van een briefje oplezen, maar dat ze hun voorstel op een originele en leuke manier presenteren. Zo zorg je ervoor dat er op het podium leuke, verrassende, grappige of bijzondere dingen gebeuren, die voor het publiek leuk zijn om naar te kijken en luisteren! Promoot de wedstrijd onder alle studenten: er moeten immers niet alleen deelnemers, maar ook publiek aanwezig zijn! • Maak een infobriefje voor deelnemers met daarop alle belangrijke informatie op rij (het doel, de regels van de wedstrijd, jullie contactgegevens, etc). • Zorg voor een duidelijk plek waar studenten zich op kunnen geven voor de wedstrijd of informatie kunnen krijgen over de wedstrijd. Denk aan de receptie, de kantine en natuurlijk ook jullie eigen website. • Zorg dat je de contactgegevens (b.v. e-mailadressen) hebt van de studenten die zich opgeven voor de wedstrijd. Zo kan je altijd eventuele veranderingen doorgeven en informeren of het goed gaat met het bedenken van ideeën.
Stap 6: Maak een programma voor de wedstrijd In een programma schrijf je wat wanneer en door wie gebeurt. Het programma zal ongeveer onderstaande onderdelen hebben: 1. Mensen komen binnen en nemen plaats 2. De presentator legt uit waarom de wedstrijd is georganiseerd en wat er met de uitkomsten gaat gebeuren. Ook legt hij de spelregels van de wedstrijd uit.
www.job-site.nl • 35
hulpmiddel persbericht maken gebruiken.
TE 2: T BE FASE KAN HE HOE
R?
3. De presentator introduceert elk groepje en nodigt ze om de beurt op het podium. 4. De verschillende groepjes presenteren hun idee. 5. De jury overlegt met elkaar welk idee het beste is. 6. Aan het eind van de presentaties geeft de presentator het woord aan de jury. Deze wijst de winnaar aan. 7. De winnaar krijgt een prijs. In het programma zet je deze onderdelen neer met het tijdstip en wie wat doet. Tijdens de wedstrijd zelf kan dan iemand in de gaten houden of alles op tijd start en op tijd weer eindigt.
• Maak een programma op basis van het aantal aanmeldingen. Als er veel inzendingen zijn heeft elk team weinig tijd om te presenteren. Als er weinig inzendingen zijn hebben ze meer tijd om te presenteren. • Bouw 10 minuten in tussen de laatste presentatie en de jury, zodat ze even tijd hebben om te overleggen. Laat in deze 10 minuten iets leuks gebeuren, zoals een optreden van een dj of een filmpje. Dan verliest het publiek z’n aandacht niet. • Zorg ervoor dat het publiek betrokken wordt, bijvoorbeeld doordat de presentator het publiek de gelegenheid geeft om vragen te stellen aan de groepjes over hun idee, of door het publiek mee te laten stemmen over de winnaar.
Stap 7: Wedstrijd Staan alle teams in de startblokken? Zit het publiek in de zaal? Staat er een mooie prijs te wachten om uitgereikt te worden? Dan is het tijd voor de wedstrijd!
wat r e MAAKis van! moo
Controleer van tevoren of alle apparatuur die je wilt gebruiken het doet.
Stap 8: Voer een gesprek met de directie Na de wedstrijd en de prijsuitreiking is het tijd om de directie te overtuigen het winnende verbetervoorstel ook uit te voeren! Maak een afspraak met de directie om over het winnende voorstel te praten. Het is een leuk idee om de studenten, die het winnende voorstel hadden bedacht mee te nemen naar het gesprek. Als de winnende groep erg groot is, kan er misschien één vertegenwoordiger van de groep mee naar het gesprek.
www.job-site.nl • 36
Maak hierbij gebruik van het hulpmiddel lobbyen.
TE 2: T BE FASE KAN HE HOE
R?
Het gesprek kan bijvoorbeeld zo verlopen: • Vertel in het gesprek hoe jullie het project en de wedstrijd hebben aangepakt • Bespreek het winnende voorstel van de wedstrijd nog eens samen met de directie • Bespreek met de directie hoe dit verbetervoorstel zou kunnen worden uitgevoerd. Wat moet daarvoor gebeuren en wie krijgt hiervoor de verantwoordelijkheid? • Maak zelf een agenda voor deze bijeenkomst, zodat je zeker weet dat alles wat jullie belangrijk vinden aan bod komt. • Spreek af op een plek die jullie zelf willen, bijvoorbeeld in de kantine of juist in de directiekamer.
Stap 9: Zet de resultaten van het gesprek met de directie op de website Tot slot Het project is hiermee afgerond. Jullie hebben een spannende wedstrijd gehad en de directie overtuigd om het winnende verbetervoorstel uit te voeren. Ter afronding kun je nog een aantal dingen doen: • Check welke compenties je hebt behaald met de competentiewijzer In de competentiewijzer kun je bekijken welke competenties er aan bod komen in het project. Kijk welke competenties er bij de uitvoering van het project aan bod zijn gekomen. Overleg met je docent welke competenties je behaald hebt. Je kunt hiervoor de Competentiewijzer in de MBO Verbeterkit gebruiken. • Vraag het deelnamecertificaat op bij JOB JOB heeft een officieel deelnamecertificaat klaarliggen voor iedereen die het project heeft afgerond. Wil jij het deelnamecertificaat met jouw naam en officiële JOB-stempel ontvangen om als bewijsstuk op te nemen in je portfolio? Bel of mail de JOB: 020-3302614 of
[email protected]. • Hou jullie website bij! Heeft de directie jullie verbetervoorstellen uitgevoerd? Hoe is het resultaat? Zijn de problemen nu opgelost? Of duurt het juist veel te lang voordat de plannen zijn uitgevoerd…. Zet het op je website! Zo kan iedereen zien wat het project heeft opgeleverd.
www.job-site.nl • 37
TE 2: T BE FASE KAN HE HOE
R?
ACTIVITEIT: VERBETERFOTO’S Wat?
Met deze activiteit gaan jullie verbeterfoto’s maken!
Wie?
Met het hele team en de begeleider.
Wanneer? Hoelang?
Deze activiteit loopt na de eerste 8 weken tot en met het einde van het project.
WELKE HULPMIDDELEN
Deze activiteit duurt ongeveer 8 weken
VOOR DEZE ACTIVITEIT?
KUN JE GEBRUIKEN
Voor deze activiteit kun je
In Fase 1 (Wat kan er beter?) hebben jullie bekeken wat er beter kan op jullie school. Jullie hebben een aantal verbeteronderwerpen uitgekozen, waarmee jullie de komende tijd aan de slag gaan. Nu gaan jullie bedenken hoe deze zaken verbeterd kunnen worden. Straks gaan jullie namelijk een aantal verbetervoorstellen doen aan de directie van de school. Om tot die verbetervoorstellen te komen, hebben jullie gekozen voor de activiteit verbeterfoto’s. Aan de slag met je fotocamera dus!
verschillende hulpmiddelen gebruiken. Hieronder staan ze opgenoemd. Je kunt zelf bepalen welke hulpmiddelen je wilt gebruiken.
WAT ZIJN VERBETERFOTO’S?
• Brainstormen
Met foto’s kun je meer zeggen dan met een heleboel woorden. Als jij graag je verhaal vertelt aan de hand van beelden, dan zijn de verbeterfoto’s geknipt voor jou! Je maakt foto’s van wat er nog mis is op school, en van verschillende manieren hoe dat verbeterd kan worden. Als team presenteer je de verbetervoorstellen in één of meerdere fotocollages. Een fotocollage is een poster waarop foto’s zijn geplakt. Je vraagt studenten, docenten en de directie wat zij vinden van de ideeën die de foto’s laten zien. De beste verbetervoorstellen en de reacties zet het team op de website, zodat iedereen op de hoogte is van de resultaten. De directie maakt een keus voor één of meer verbetervoorstellen om uit te voeren.
• Verbetervoorstellen • Werkplan maken • Begroting maken • Fotograferen • Persbericht • Presenteren • Lobbyen • Competentiewijzer
WAAROM VERBETERFOTO’S? • Een foto zegt soms meer dan 1.000 woorden. • Je kunt creatief zijn met beeld. • Met foto’s nodig je veel mensen uit hun reactie te geven op de verbetervoorstellen. • Met foto’s kun je duidelijk aan de directie laten zien wat de belangrijke verbeterpunten zijn en hoe het verbeterd kan worden.
HOE ORGANISEER JE DE VERBETERFOTO’S? WAT HEB JE NODIG? • Digitale camera’s • Computer • Grote vellen papier om collages op te maken • Lege vellen papier voor reacties • Stiften • Budget voor foto-ontwikkelkosten of een goede kleurenprinter
www.job-site.nl • 39
TE 2: T BE FASE KAN HE HOE
R?
STAPPENPLAN Week
Stap
Activiteit
Week 1 en 2
Stap 1
Bedenk verbetervoorstellen
Stap 2
Maak een plan voor de verbeterfoto’s
Stap 3
Regel de begroting
Stap 4
Maak de foto’s
Stap 5
Maak de collages
Stap 6
Hang de collages op en vraag reacties
Stap 7
Voer een gesprek met de directie
Stap 8
Zet de resultaten van het gesprek met de directie op de website
Week 3, 4 en 5
Week 6 en 7
Week 8
Hang het stappenplan op in jullie klaslokaal!
www.job-site.nl 40
TE 2: T BE FASE KAN HE HOE
R?
WIE HEB JE NODIG? Je kunt verschillende rollen verdelen bij deze activiteit. Je kunt ook mensen van buiten het Team erbij vragen die goed zijn in bepaalde taken. Eén persoon kan meer dan één rol hebben in dit project. • Fotografen: fotograferen de problemen en verbetervoorstellen; • Collagemakers: maken duidelijke collage(s) van de foto’s om verbeter voorstellen mee te presenteren naar andere studenten toe; • Aanjagers: nodigen reacties uit van andere studenten op de verbetervoorstellen in de fotocollage(s);
Stap 1: Bedenk verbetervoorstellen In Fase 1 hebben jullie verbeteronderwerpen uitgekozen. Jullie weten nu dus goed wat er beter kan op school. Nu is het tijd om samen te bedenken hoe dat beter kan. Het is tijd om verbetervoorstellen te bedenken. Bijvoorbeeld: Jullie hebben in Fase 1 ontdekt dat studenten vinden dat de communicatie tussen studenten en docenten niet zo goed is. Het verbeteronderwerp is dan communicatie. Een verbetervoorstel is wat jullie bedenken hoe het beter kan worden met de communicatie: Wij denken dat de communicatie tussen studenten en docenten beter kan worden als… Bedenk nu dus met je team verbetervoorstellen voor ieder verbeteronderwerp dat je samen hebt uitgekozen. Je kan meerdere verbetervoorstellen hebben per onderwerp. Je kunt gebruik maken van het hulpmiddel brainstormen om veel verschillende ideeën met elkaar te bedenken. Gebruik het hulpmiddel verbetervoorstellen voor het duidelijk opschrijven van de verbetervoorstellen.
Stap 2: Maak een plan voor de verbeterfoto’s Jullie weten nu wat jullie willen vertellen over wat er beter kan op school en hoe het beter kan. Maak nu met elkaar een plan voor de verbeterfoto’s. In dit plan zet je de volgende onderdelen: 1. wat willen we op de foto’s laten zien; 2. hoeveel camera’s heb je nodig en waar haal je die vandaan; 3. taakverdeling en tijdsplanning. • Houd met z’n allen een brainstorm over wat er op de foto’s kan komen te staan. Hiervoor kun je het hulpmiddel brainstormen gebruiken. Bedenk goede voorbeelden van wat jullie willen laten zien. • Je kunt ook een rondje door de school lopen om te ‘spotten’ waar welke foto gemaakt kan worden.
www.job-site.nl • 41
Voor de taakverdeling en tijdsplanning kun je het hulpmiddel werkplan maken gebruiken.
TE 2: T BE FASE KAN HE HOE
R?
Om het overzichtelijk te houden kun je per verbetervoorstel bijvoorbeeld één groot vel papier gebruiken. Daarop kun je dan een collage van foto’s maken. Op zo’n fotocollage laat je met foto’s zien wat het probleem is, wat jullie oplossing is, en je kunt studenten, docenten en directie met stift hun reactie laten toevoegen.
Stap 3: Regel de begroting van de foto’s en de camera’s Foto’s afdrukken kost geld. Daarom is het handig van tevoren een begroting te maken. In een begroting maak je een goede schatting van de kosten die met het maken van de collages te maken hebben. Je kunt het hulpmiddel begroting maken hierbij gebruiken. Met deze begroting ga je onderzoeken wie wat wil betalen. Wil de school dit betalen? Wil de fotoshop jullie een korting geven? Zijn er andere sponsors te vinden? Maak met deze informatie als team een beslissing, bijvoorbeeld over hoe de groot de foto’s afgedrukt kunnen worden. Regel voldoende digitale camera’s op de momenten dat je die volgens het werkplan nodig hebt. Je kunt je eigen camera gebruiken, of camera’s van school. • Probeer de camera goed uit voordat je er echt mee op stap gaat. • Zorg dat je weet hoe je de foto’s van de camera op een computer kan zetten. • Zorg voor volle batterijen. • Zorg voor een lege fotokaart in de digitale camera.
Stap 4: Maak de foto’s Aan de hand van het plan dat jullie in stap 1 hebben gemaakt, gaat iedereen aan de slag om zijn onderdeel te maken. Je kunt hiervoor het hulpmiddel fotograferen gebruiken. Gebruik je creativiteit om met de foto’s goed te laten zien hoe zaken volgens jullie beter kunnen op school. Om het probleem of de oplossing op de foto duidelijk te maken, kun je ook situaties in scène zetten. Dat betekent dat studenten en/of docenten een (stilstaand) toneelstukje opvoeren, dat jij vervolgens fotografeert.
www.job-site.nl • 42
TE 2: T BE FASE KAN HE HOE
R?
Stap 5: Maak de fotocollages Laat de foto’s die jullie willen gebruiken afdrukken. Gebruik hiervoor zonodig een wat groter formaat dan standaard: dan is het makkelijker om aandacht te vangen. Maak vervolgens met je team één fotocollage per verbeteronderwerp. Wat is een fotocollage? Een fotocollage is een poster met foto’s. De foto’s geven het probleem en de oplossingen aan voor een onderwerp. • Zet een titel bovenaan de poster. • Plak de foto’s in een logische volgorde op, zodat het duidelijk wordt wat het probleem is, en welke voorstellen het team doet om het probleem op te lossen. • Schrijf een korte uitleg bij de foto’s. • Voeg een pakkende zin toe om andere studenten te laten reageren op de ideeën die in de collage zijn gepresenteerd. Als jullie handig zijn met de computer, kun je ook een digitale fotocollage maken en deze groot laten uitprinten.
T A W R E K MAA IS VAN! MOO Stap 6: Vraag reacties op de verbetervoorstellen Als jullie fotocollages af zijn, en jullie zelf hebben genoten van het mooie resultaat, dan is het tijd om ze op te hangen en om reacties te vragen! Hang de fotocollages op een herkenbare plek op school op en vraag studenten die langslopen om hun reactie op de gepresenteerde verbetervoorstellen. Zorg ervoor dat je een goed beeld krijgt van wat de studenten vinden van de verbeterideeën. Dit kun je op de website zetten en aan de directie vertellen. Houd de reacties bij en maak er een verslagje van. (Zie voor tips de volgende pagina)
www.job-site.nl • 43
TE 2: T BE FASE KAN HE HOE
R?
• Hang de fotocollages op plekken waar veel studenten bij elkaar komen. Bijvoorbeeld in de kantine, bij de receptie, voor de computerzaal of op een andere gezamenlijke plek. • Ga bij de fotocollages staan op momenten dat er veel studenten in de buurt zijn met tijd om te reageren. Bijvoorbeeld tijdens de pauzes. • Hang een groot papier naast de fotocollages en geef studenten die langslopen stiften in handen om hun reacties op dit papier te laten schrijven. • Je kunt ook docenten en andere medewerkers vragen om hun reactie op de verbetervoorstellen. • Om studenten te lokken om te reageren, kun je iets uitdelen of verloten onder de studenten die een reactie geven. • Je kunt ook een verkiezing organiseren: laat alle studenten kiezen welk van jullie verbetervoorstellen op de collages zij het belangrijkste of het beste vinden. • Schrijf een persbericht over het verschijnen van de krant. Stuur dit persbericht naar de media (lokale krant, radio of tv), misschien willen zij er ook aandacht aan geven. Je kan hiervoor het hulpmiddel persbericht gebruiken.
Stap 7: Voer een gesprek met de directie Nu komt het moment om met jullie foto’s de directie te overtuigen van jullie plannen! Maak een afspraak met de directie om jullie fotocollages te presenteren en over jullie voorstellen te praten. Je kunt hiervoor het hulpmiddel presenteren gebruiken. Het gesprek kan bijvoorbeeld zo verlopen: • Vertel in het gesprek hoe jullie het project hebben aangepakt en loop samen met de directie nog eens door de fotocollages heen. • Licht de verbetervoorstellen die jullie met de foto’s tonen toe. • Bespreek met de directie hoe de verbetervoorstellen zouden kunnen worden uitgevoerd. Wat moet daarvoor gebeuren en wie krijgt hiervoor de verantwoordelijkheid? • Vraag de directie wat zij van de verbetervoorstellen vinden en wat ze ermee gaan doen. • Zorg dat je duidelijke afspraken maakt over de uitvoering van de verbetervoorstellen. Misschien kun je de afspraken op papier laten zetten? Dan hebben jullie de toezeggingen van de directie zwart op wit!
www.job-site.nl • 44
Maak hierbij gebruik van het hulpmiddelen lobbyen.
TE 2: T BE FASE KAN HE HOE
R?
• Maak zelf een agenda voor deze bijeenkomst, zodat je zeker weet dat alles wat jullie belangrijk vinden aan bod komt. • Spreek af op een plek die jullie zelf willen, bijvoorbeeld in de kantine of juist in de directiekamer.
Stap 8: Zet de resultaten van het gesprek met de directie op de website
Tot slot Het project is hiermee afgerond. Jullie hebben mooie fotocollages gemaakt en de directie overtuigd om één of meer van jullie verbetervoorstellen uit te voeren. Ter afronding kun je nog een aantal dingen doen: • Check welke competenties je hebt behaald met de competentiewijzer In de competentiewijzer kun je bekijken welke competenties er aan bod komen in het project. Kijk welke competenties er bij de uitvoering van het project aan bod zijn gekomen. Overleg met je docent welke competenties je behaald hebt. Gebruik hiervoor de Competentiewijzer in de MBO Verbeterkit. • Vraag het deelnamecertificaat op bij JOB JOB heeft een officieel deelnamecertificaat klaarliggen voor iedereen die het project heeft afgerond. Wil jij het deelnamecertificaat met jouw naam en officiële JOB-stempel ontvangen om als bewijsstuk op te nemen in je portfolio? Bel of mail de JOB: 020-3302614 of
[email protected] • Hou jullie website bij! Heeft de directie jullie verbetervoorstellen uitgevoerd? Hoe is het resultaat? Zijn de problemen nu opgelost? Of duurt het juist veel te lang voordat de plannen zijn uitgevoerd… Zet het op je website! Zo kan iedereen zien wat het project heeft opgeleverd.
www.job-site.nl • 45
TE 2: T BE FASE KAN HE HOE
R?
ACTIVITEIT: VERBETERGROEP Wat?
Met deze activiteit ga je een verbetergroep organiseren!
Wie?
Met het hele team en de begeleider.
Wanneer?
WELKE HULPMIDDELEN
Deze activiteit duurt van de eerste 8 weken tot en met het einde van het project.
Hoe lang?
KUN JE GEBRUIKEN? Voor deze activiteit kun je verschillende hulpmidde-
Deze activiteit duurt ongeveer 8 weken
In Fase 1 (Wat kan er beter?) hebben jullie bekeken wat er beter kan op jullie school. Jullie hebben een aantal verbeteronderwerpen uitgekozen, waarmee jullie de komende tijd aan de slag gaan. Nu gaan jullie bedenken hoe deze zaken verbeterd kunnen worden. Straks gaan jullie namelijk een aantal verbetervoorstellen doen aan de directie van de school. Om tot die verbetervoorstellen te komen, hebben jullie gekozen voor de activiteit verbetergroep.
len gebruiken. Hieronder staan ze opgenoemd. Je kunt zelf bepalen welke hulpmiddelen je wilt gebruiken. • Gespreksleider • Brainstormen • Presenteren
WAT IS EEN VERBETERGROEP? Een verbetergroep is een werkgroep van studenten, docenten en directie die samenwerken om een probleem op te lossen. De groep komt twee keer bij elkaar. Een verbetergroep gaat als volgt te werk: 1. De groep bespreekt wat precies de problemen zijn op school 2. De groep bedenkt waardoor de problemen veroorzaakt worden 3. De groep bedenkt verbetervoorstellen voor de problemen Deze verbetervoorstellen zullen zowel docenten als studenten als directie aanspreken. Ze zijn immers ook door deze groepen bedacht! De directie kiest vervolgens een voorstel dat uitgevoerd gaat worden. In de verbetergroep heb je tijd en ruimte om dieper op problemen en oplossingen in te gaan.
WAAROM EEN VERBETERGROEP? • Studenten, docenten en directie werken samen om de school te verbeteren. • Een verbetergroep bedenkt verbetervoorstellen die niet alleen docenten en directie, maar vooral ook de studenten op school zullen aanspreken. • In twee bijeenkomsten worden problemen besproken en verbetervoorstellen bedacht. LET OP! • Een verbetergroep wordt begeleid door een voorzitter. Je kunt hier iemand anders voor vragen of het zelf doen. Bereid je hier dan goed op voor! Zie het hulpmiddel gespreksleider. • De verbetervoorstellen worden in dit stappenplan niet besproken met andere studenten. Wil je ook in gesprek met anderen behalve de mensen in de verbetergroep, bespreek de voorstellen dan met nog meer
www.job-site.nl • 47
• Notulen maken • Verbetervoorstellen • Lobbyen • Competentiewijzer
TE 2: T BE FASE KAN HE HOE
R?
andere groepen studenten, voordat ze aan de directie gepresenteerd worden.
HOE ORGANISEER JE EEN VERBETERGROEP? WAT HEB JE NODIG? • Draaiboek voor de bijeenkomsten • Een lokaal • Frisdrank / koffie / thee • Naambordjes (als je elkaar niet kent) • Eventueel beamer en laptop voor presentatie • Pennen, stiften, flip-overs en post-its voor discussie WIE HEB JE NODIG? • Een voorzitter die het gesprek leidt • Eén of meer studenten uit jullie team die een presentatie geven • Eén of meer studenten uit jullie team die een presentatie geven. • Ongeveer twaalf deelnemers (jullie team van studenten, docenten en directieleden)
www.job-site.nl • 48
TE 2: T BE FASE KAN HE HOE
R?
STAPPENPLAN Week
Stap
Activiteit
Week 1 en 2
Stap 1
Zoek deelnemers voor de verbetergroep
Stap 2
Regel een discussieleider voor de verbetergroepen
Stap 3
Regel ruimte en tijdstippen voor de verbetergroep
Stap 4
Maak een programma voor de Verbetergroep-bijeenkomst
Stap 5
Bereid de presentatie voor
Stap 6
Voer de bijeenkomsten uit
Stap 7
Ga aan de slag met de afspraken
Stap 8
Voer een afsluitend gesprek met de directie
Stap 9
Zet het resultaat van het gesprek met de directie op de website
Week 3, 4 en 5
Week 6, 7 en 8
Hang het stappenplan op in jullie klaslokaal!
www.job-site.nl • 49
TE 2: T BE FASE KAN HE HOE
R?
Stap 1: Zoek deelnemers voor de verbetergroep Er zijn 3 partijen in een verbetergroep: • Studenten: jullie team namens de andere studenten; • Docenten die veel met het verbeteronderwerp te maken hebben; • Directieleden die kunnen beslissen over het verbeteronderwerp. Jullie zullen zelf als studententeam in de verbetergroep plaatsnemen. Je hoeft dus geen andere studenten hiervoor te zoeken. Voor het regelen van docenten en directie om mee te doen, is het belangrijk om te weten wie op school zich waarmee bezighoudt. Je zal hiervoor goed moeten kijken naar het onderwerp van jullie verbetergroep..
Voorbeeld: Uit Fase 1 komt dat studenten graag willen dat de praktijkkleding verbeterd wordt. Jullie hebben het onderwerp praktijkkleding gekozen als verbeteronderwerp. Nu gaan jullie bepalen wie in de verbetergroep zouden moeten zitten. Dat zijn in dit geval: • Jullie team namens de studenten; • 2 of 3 docenten die tijdens hun lessen veel te maken hebben met praktijkkleding; • Degene die de praktijkkleding regelt (bijvoorbeeld een docent); • Directieleden die kunnen beslissen over praktijkkleding. Samen vormen jullie de verbetergroep en samen bedenken jullie verbetervoorstellen. • Het kan soms best lastig zijn om te weten wie zich op school waarmee bezighoudt. Vraag hierbij hulp van jullie begeleider, hij kent de docenten en directie. • Zorg ervoor dat er nooit minder studenten dan medewerkers van school aan tafel zitten.
Stap 2: Regel een discussieleider voor de verbetergroepen De verbetergroep wordt geleid door een discussieleider. De discussieleider zorgt ervoor dat iedereen aan het woord komt, houdt de tijd in de gaten en vat af en toe samen wat er allemaal gezegd wordt. In het hulpmiddel gespreksleider staat alle informatie die je daarvoor nodig hebt. Bekijk aan de hand van dit hulpmiddel of een van jullie discussieleider wordt, of dat jullie iemand anders hiervoor vragen, bijvoorbeeld een docent. Het is natuurlijk het leukste om het zelf te doen! Bespreek goed met de discussieleider wat jullie van hem verwachten.
www.job-site.nl • 50
TE 2: T BE FASE KAN HE HOE
R?
Stap 3: Regel ruimte en tijdstippen voor de verbetergroep De verbetergroep komt twee keer bij elkaar. Regel een prettige ruimte en ook twee afspraken om samen te komen. Een bijeenkomst duurt ongeveer twee uur. Neem ongeveer een week tussen de twee bijeenkomsten.
Stap 4: Maak een programma voor de Verbetergroep-bijeenkomsten In een programma schrijf je wat wanneer en door wie gebeurt, net zoals een werkplan, maar dan voor een activiteit, namelijk de verbetergroep-bijeenkomsten. In de eerste bijeenkomst worden de problemen op school besproken en worden de oorzaken benoemd voor deze problemen. De bijeenkomst wordt op de volgende manier ingedeeld: • Kennismaking en uitleg • Presentatie van Fase 1: wat hebben jullie allemaal gedaan, wat waren de ODIN-resultaten, wat heeft jullie eigen onderzoekje opgeleverd, welke verbeteronderwerpen hebben jullie gekozen? • Discussie: wat zijn de oorzaken van de problemen? • Afsluiting: bedank de deelnemers en maak een vervolgafspraak. In de tweede bijeenkomst worden met een brainstorm verschillende verbetervoorstellen bedacht. Deze bijeenkomst ziet er zo uit: • Presenteer een samenvatting van de uitkomsten van de eerste bijeenkomst. • Brainstorm (zie hiervoor het hulpmiddel brainstormen). • Uitwerken verbetervoorstellen: voor- en nadelen benoemen. • Afspraken maken over wie wat gaat doen. In het programma zet je deze onderdelen met het tijdstip en wie wat doet. Tijdens de bijeenkomsten zelf kan dan iemand in de gaten houden of alles op tijd start en op tijd weer eindigt.
Stap 5: Bereid de presentatie voor Tijdens de eerste bijeenkomst geef je een presentatie van de ODIN-resultaten en wat jullie hebben gevonden met de interviews door jullie team. Maak hier een korte en bondige presentatie van, bijvoorbeeld in powerpoint, eventueel met foto’s. Jullie presenteren hier kort wat jullie gedaan hebben en met welke onderwerpen jullie willen dat de verbetergroep aan de slag gaat. De uitkomsten zijn bedoeld om een discussie op gang te brengen. Laat ook de website zien! Je kunt voor het voorbereiden van de presentatie gebruik maken van het hulpmiddel presenteren.
www.job-site.nl • 51
TE 2: T BE FASE KAN HE HOE
R?
Stap 6: Voer de bijeenkomsten uit Hebben jullie een goed programma opgesteld? Een ruimte geregeld? De presentatie goed voorbereid? Dan kunnen jullie van start met de bijeenkomsten! De bijeenkomsten worden begeleid door een gespreksleider die de tijd in de gaten houdt en ervoor zorgt dat het programma uitgevoerd wordt. Ook zorgt de gespreksleider ervoor dat docenten en studenten evenveel aan het woord komen. In het hulpmiddel gespreksleider staan tips voor discussieleiders. Je kunt dit ook met z’n tweeën doen. Een notulist schrijft op wat er gezegd wordt. Na bijeenkomsten werkt de notulist de aantekeningen uit en verspreidt deze onder de deelnemers aan de verbetergroep. Zie het hulpmiddel notulen maken.
at w r e MAAKis van! moo
• Om de tijd in de gaten te houden kan de discussieleider gebruik maken van een mobieltje met stopwatch. Als het alarm gaat, is het tijd voor het volgende onderwerp. Zo wordt er niet te lang over een bepaald punt of thema doorgepraat en komen alle thema’s aan bod. • Zorg voor drinken en eventueel wat lekkers tijdens de bijeenkomsten. • Kom als team bij elkaar vóór de 2e bijeenkomst en bespreek wat er goed ging en wat er nog beter kan bij de volgende bijeenkomst. Dit kan bijvoorbeeld een half uurtje van tevoren.
Stap 7: Ga aan de slag met de afspraken Tijdens de verbetergroepbijeenkomsten hebben jullie samen met docenten en directie verbetervoorstellen bedacht voor problemen die op school spelen. Er is ook een taakverdeling gemaakt over hoe de verbetervoorstellen aangepakt kunnen worden. Nu is het aan alle partijen van de verbetergroep om uit te voeren wat jullie hebben afgesproken. Misschien zijn dit dingen die in korte tijd gegaan kunnen worden, misschien kost het meer tijd.
Stap 8: Voer een afsluitend gesprek met de directie Jullie kennen een of meerdere directieleden natuurlijk al omdat zij meededen in de verbetergroep. Het project is bijna klaar, en dan is het netjes, nuttig en leuk om met de hele directie nog eens terug te kijken op het project. Organiseer een gesprek met de directie waarin op de agenda staat: • Wat hebben jullie precies gedaan de afgelopen maanden; • Welke verbetervoorstellen zijn bedacht; • Hoe het staat met het uitvoeren van de afspraken van de verbeter voorstellen;
www.job-site.nl • 52
Je kan hiervoor gebruikmaken van het hulpmiddel lobbyen.
TE 2: T BE FASE KAN HE HOE
R?
• Maak zelf een agenda voor deze bijeenkomst, zodat je zeker weet dat alles wat jullie belangrijk vinden aan bod komt. • Spreek af op een plek die jullie zelf willen, bijvoorbeeld in de kantine of juist in de directiekamer.
Stap 9: Zet de resultaten van het gesprek met de directie op de website
Tot slot Het project is hiermee afgerond. Jullie hebben goeie verbeterbijeenkomsten georganiseerd en de directie overtuigd om één of meer van jullie verbetervoorstellen uit te voeren. Ter afronding kun je nog een aantal dingen doen: • Check welke competenties je hebt behaald met de competentiewijzer In de competentiewijzer kun je bekijken welke competenties er aan bod komen in het project. Kijk welke competenties er bij de uitvoering van het project aan bod zijn gekomen. Overleg met je docent welke competenties je behaald hebt. Je kunt hiervoor de Competentiewijzer in de MBO Verbeterkit gebruiken. • Vraag het deelnamecertificaat op bij JOB JOB heeft een officieel deelnamecertificaat klaarliggen voor iedereen die het project heeft afgerond. Wil jij het deelnamecertificaat met jouw naam en officiële JOB-stempel ontvangen om als bewijsstuk op te nemen in je portfolio? Bel of mail de JOB: 020-3302614 of
[email protected]. • Hou jullie website bij! Heeft de directie jullie verbetervoorstellen uitgevoerd? Hoe is het resultaat? Zijn de problemen nu opgelost? Of duurt het juist veel te lang voordat de plannen zijn uitgevoerd…. Zet het op je website! Zo kan iedereen zien wat het project heeft opgeleverd.
www.job-site.nl • 53
TE 2: T BE FASE KAN HE HOE
R?
ACTIVITEIT: SCHOOLPERSBUREAU Wat?
Met deze activiteit gaan jullie een eigen krant maken!
Wie?
Met het hele team en de begeleider.
WELKE HULPMIDDELEN KUN JE GEBRUIKEN?
Wanneer?
Deze activiteit loopt na de eerste 8 weken tot en met het einde van het project.
Hoe lang?
Deze activiteit duurt ongeveer 8 weken
In Fase 1 (Wat kan er beter?) hebben jullie bekeken wat er beter kan op jullie school. Jullie hebben een aantal verbeteronderwerpen uitgekozen, waarmee jullie de komende tijd aan de slag gaan. Nu gaan jullie bedenken hoe deze zaken verbeterd kunnen worden. Straks gaan jullie namelijk een aantal verbetervoorstellen doen aan de directie van de school. Om tot die verbetervoorstellen te komen, hebben jullie gekozen voor de activiteit schoolpersbureau. Aan de slag om een krant te maken dus!
WAT IS EEN SCHOOLPERSBUREAU? Met een schoolpersbureau maak je als team een krant. In de krant geef je informatie over de verbeteronderwerpen die je hebt uitgekozen in Fase 1, de verbetervoorstellen die je hebt bedacht, en de reacties van studenten en docenten op die voorstellen. Je kunt heel creatief zijn: in een krant kun je artikelen en uitgeschreven interviews zetten, maar ook foto’s en strips, een puzzel, brievenrubriek of horoscoop. De krant deel je uit aan studenten en docenten. Jullie team presenteert de krant aan de directie, waarna je in gesprek gaat over welke verbetervoorstellen ook echt uitgevoerd gaan worden.
WAAROM EEN SCHOOLPERSBUREAU? • Je kunt veel mensen bereiken met een krant. • Aan het eind van het project heb je een echt product van het gezamenlijke werk. • Je kunt veel verschillende reacties en ideeën kwijt in een krant. • Je kunt veel verschillende ervaringen opdoen en je creativiteit gebruiken: interviewen, schrijven, foto’s maken, tekeningen maken, noem maar op. LET OP! • Er zijn veel verschillende taken te verdelen, dus zorg ervoor dat iedereen een taak krijgt die bij hem past.
Voor deze activiteit kun je verschillende hulpmiddelen gebruiken. Hieronder staan ze opgenoemd. Je kunt zelf bepalen welke hulpmiddelen je wilt gebruiken.
VOOR HET HELE TEAM • Brainstormen • Werkplan maken • Begroting maken • Verbetervoorstellen • Artikel schrijven • Interviewen • Interviewvragen maken • Fotograferen • Persbericht • Presenteren • Lobbyen • Competentiewijzer
Voor de begeleider: • Interviewtraining geven
HOE ORGANISEER JE EEN SCHOOLPERSBUREAU? WAT HEB JE NODIG? • Fotocamera • Computer(s) • Opmaakprogramma op de computer (en eventueel iemand die kan uitleggen hoe het werkt) • Budget voor druk- of kopieerkosten
www.job-site.nl • 55
TE 2: T BE FASE KAN HE HOE
R?
• Drukker of copy-shop (kan je een krantje op school laten drukken?) WIE HEB JE NODIG? Je kunt veel verschillende rollen verdelen binnen het team. Eén persoon kan meer dan één rol hebben in dit project. • Journalist - Een journalist gaat op pad om informatie te verzamelen en schrijft met die informatie de artikelen voor de krant. Je kan denken aan achtergrondartikelen, nieuwsberichten of interviews, maar ook aan columns of opiniestukken. • Tekenaar- Met een tekening of strip maak je een krant aantrekkelijk en kan je ook heel goed laten zien wat er mis is of wat beter kan. • Fotograaf- Met foto’s maak je een krant aantrekkelijk en kan je ook heel goed laten zien wat er mis is of wat beter kan. Je kan ook denken aan een fotostrip. • Vormgever- Een vormgever bepaalt de lay-out, dus hoe de teksten en beelden het best kunnen worden neergezet op een pagina. Denk aan lettertypes en vooral ook aan de voorpagina. • Hoofdredacteur - Een hoofdredacteur heeft de leiding over wat er in de krant komt te staan. De hoofdredacteur maakt een planning met de drukker of kopieerwinkel en bereidt de verspreiding en promotie van de krant voor.
www.job-site.nl • 56
TE 2: T BE FASE KAN HE HOE
R?
STAPPENPLAN Week
Stap
Activiteit
Week 1 en 2
Stap 1
Maak een plan voor de krant
Stap 2
Regel de begroting
Stap 3
Bedenk verbetervoorstellen
Stap 4
Bereid de interviews voor
Stap 5
Houd de interviews en maak de andere stukken
Stap 6
Maak de krant
Stap 7
Verspreid en promoot de krant
Stap 8
Voer een gesprek met de directie
Stap 9
Zet de resultaten van het gesprek met de directie op de website
Week 3, 4 en 5
Week 6 en 7
Week 8
Hang het stappenplan op in jullie klaslokaal!
www.job-site.nl • 57
TE 2: T BE FASE KAN HE HOE
R?
Stap 1: Maak een plan voor de krant Maak met elkaar een plan voor de krant. In dit plan zet je de volgende onderdelen: 1. wat moet er in de krant komen te staan; 2. hoe wil je dat de krant eruit gaat zien; 3. taakverdeling en tijdsplanning Houd met z’n allen een brainstorm over wat er in de krant kan komen te staan. Hiervoor kun je het hulpmiddel brainstormen gebruiken.
1. Wat komt er in de krant te staan? In de krant komt te staan welke punten er volgens jullie en jullie medestudenten op school moeten verbeteren. Straks gaan jullie voor deze punten verbetervoorstellen bedenken. Die komen natuurlijk in de krant te staan. Daarbij kun je reacties van anderen op jullie voorstellen plaatsen. Vergeet niet ook wat meer achtergrondinformatie over de MBO Verbeterkit te geven, dan snapt de lezer goed waar het over gaat. Maak hiervoor een lijst: • Welke onderwerpen moeten er in de krant komen te staan? • Hoe kan de informatie het best worden gebracht? Denk aan achter grondartikel, nieuwsbericht, interview, column, strip, foto etc. • Hoe groot mogen deze onderdelen zijn? 2. Hoe gaat de krant eruit zien? Kijk eens naar andere kranten en tijdschriften om ideeën op te doen over hoe je informatie kunt presenteren. Denk aan keuzes als kleur of zwart wit, veel plaatjes of juist veel tekst. 3. Taakverdeling en tijdsplanning Je kunt hiervoor het hulpmiddel werkplan maken gebruiken. • Je kunt ook een muurkrant maken, dus één of meerdere grote posters die je ophangt of uitdeelt op school. • Om het overzichtelijk te houden kun je per verbetervoorstel bij voorbeeld één pagina van de krant gebruiken. Op die pagina leg je het probleem uit, je beschrijft jullie verbetervoorstel voor dit probleem en voegt de reactie van anderen op jullie voorstel toe.
Stap 2: Regel de begroting van de krant Een krant maken kost geld. Denk bijvoorbeeld aan de kosten voor het drukken van de krant. Daarom is het handig vooraf een begroting te ma-
www.job-site.nl • 58
TE 2: T BE FASE KAN HE HOE
R?
ken. In een begroting maak je een goede schatting van alle kosten. Je kunt het hulpmiddel begroting maken hierbij gebruiken. Met deze begroting ga je onderzoeken wie wat wil betalen. Wil de school meebetalen? Wil de copy-shop jullie een korting geven? Zijn er andere sponsors te vinden? Maak met deze informatie als team een beslissing over hoe de krant wordt gedrukt of gekopieerd, in welke oplage (hoeveel stuks), en met hoeveel pagina’s en kleur. Hebben jullie al een schoolkrant op jullie school? Misschien kunnen jullie samenwerken met die redactie en een “speciale editie” uitgeven? Zij zullen jullie in ieder geval tips kunnen geven over vormgeving en drukkosten.
Stap 3: Bedenk verbetervoorstellen In Fase 1 hebben jullie verbeteronderwerpen uitgekozen. Jullie weten nu dus goed wat er beter kan op school. Nu is het tijd om samen te bedenken hoe dat beter kan. Het is tijd om verbetervoorstellen te bedenken. Bijvoorbeeld: Jullie hebben in Fase 1 ontdekt dat studenten vinden dat de communicatie tussen studenten en docenten niet zo goed is. Het verbeteronderwerp is dan communicatie. Een verbetervoorstel is wat jullie bedenken hoe het beter kan worden met de communicatie: Wij denken dat de communicatie tussen studenten en docenten beter kan worden als… Bedenk nu dus met je team verbetervoorstellen voor ieder verbeteronderwerp dat je samen hebt uitgekozen. Je kan meerdere verbetervoorstellen hebben per onderwerp. Je kunt gebruik maken van het hulpmiddel brainstormen om veel verschillende ideeën met elkaar te bedenken. Gebruik het hulpmiddel verbetervoorstellen voor het duidelijk opschrijven van de verbetervoorstellen.
Stap 4: Bereid de interviews voor De verbetervoorstellen die jullie bedenken gebruik je in de interviews voor de krant. Je kunt de mening van studenten, docenten en directie vragen over jullie verbetervoorstellen.
Je kunt hiervoor de volgende hulpmiddelen gebruiken: • Interviewen • Interviewtraining geven
Om goed te interviewen, bereid je een aantal dingen voor: Maak afspraken met degenen die jullie willen interviewen: waar en hoe laat? Neem alvast het hulpmiddel artikel schrijven door, dan weet je wat voor informatie je nodig hebt om een goed artikel te schrijven.
• Interviewvragen maken • Rollenspel interviewen • Fotograferen De begeleider kan het
Maak een vragenlijstje met de vragen die jullie willen stellen, oefen interviewen en oefen met de fotocamera.
www.job-site.nl • 59
hulpmiddel interviewtraining geven gebruiken.
TE 2: T BE FASE KAN HE HOE
R?
Stap 5: Houd de interviews en maak de verschillende krant-onderdelen Aan de hand van het plan dat jullie in stap 1 hebben gemaakt, gaat iedereen aan de slag om zijn onderdeel te maken. Dat kan zijn: interviewen, schrijven, tekenen, fotograferen etc.
Stap 6: Maak de krant Neem met je team alle inhoud door die is gemaakt voor de krant. Bekijk of er nog extra artikelen of beeldmateriaal nodig zijn, of dat er iets weggelaten moet worden. De redactie leest de uitgekozen artikelen goed over op taal- en typfouten en vooral ook op begrijpelijkheid: snappen andere mensen wat jullie bedoelen? De vormgever gaat met het materiaal aan de slag. Je kunt het zo makkelijk of moeilijk maken als je zelf wilt. Als je de krant naar een kopieerzaak brengt, kun je de lay-out doen in bijvoorbeeld Microsoft Word of Publisher. Als je toegang hebt tot betere opmaakprogramma’s, dan kun je het nog mooier maken.
T A W R E K MAA IS VAN! MOO
• Bedenk met elkaar een pakkende titel voor de krant. • Zet een colofon in de krant. Hierin staat wie er mee hebben gewerkt aan de krant, wie de drukker is, en hier kan je mensen bedanken voor hun steun of hulp. • Leg uit wat er verder met de verbetervoorstellen gaat gebeuren, en op welke website studenten en docenten het vervolg kunnen lezen en kunnen reageren. • Het is verstandig om bij de drukker of de kopieerzaak een drukproef of eerste kopie te bekijken. Kloppen de kleuren? Is alles zoals jullie het aan hebben geleverd? • Voor hulp bij opmaak in Word kun je kijken op: www.digischool. nl/pabo/files/2.ppt
www.job-site.nl • 60
TE 2: T BE FASE KAN HE HOE
R?
Stap 7: Verspreid de krant Als de krant gedrukt of gekopieerd is, en jullie allemaal hebben genoten van het mooie eindresultaat, gaan jullie ‘m verspreiden. Zorg er met elkaar voor dat zoveel mogelijk studenten en docenten de krant krijgen en ‘m ook lezen.
• Als je persoonlijk de kranten uitdeelt, is de kans groter dat ‘ie ook echt gelezen wordt. Je kunt dan ook meteen vragen beantwoorden die studenten er misschien over hebben. • Je kunt op informatieborden en internet aankondigingen hangen van de krant. • Je kunt de krant neerleggen bij de receptie of de kantine. • Om aandacht aan jullie krant te geven kun je het eerste exemplaar officieel overhandigen aan de studentenraad. • Zet de krant op jullie website, bijvoorbeeld in pdf. • Schrijf een persbericht over het verschijnen van de krant. Stuur dit persbericht naar de media (lokale krant, radio of tv), misschien willen zij er ook aandacht aan besteden. Je kunt hiervoor het hulpmiddel persbericht gebruiken.
Stap 8: Voer een gesprek met de directie Nu komt het moment om met jullie krant de directie te overtuigen van jullie plannen! Maak een afspraak met de directie om jullie krant te presenteren en over jullie voorstellen te praten. Je kunt hiervoor het hulpmiddel presenteren gebruiken. Het gesprek kan bijvoorbeeld zo verlopen: • Vertel in het gesprek hoe jullie het project hebben aangepakt en loop samen met de directie nog eens door de krant heen. • Licht de verbetervoorstellen die jullie in de krant hebben beschreven toe. • Bespreek met de directie hoe de verbetervoorstellen zouden kunnen worden uitgevoerd. Wat moet daarvoor gebeuren en wie krijgt hiervoor de verantwoordelijkheid? • Vraag de directie wat zij van de verbetervoorstellen vinden en wat ze ermee gaan doen. • Zorg dat je duidelijke afspraken maakt over de uitvoering van de verbetervoorstellen. Misschien kun je de afspraken op papier laten zetten? Dan hebben jullie de toezeggingen van de directie zwart op wit!
www.job-site.nl • 61
TE 2: T BE FASE KAN HE HOE
R?
• Maak zelf een agenda voor deze bijeenkomst, zodat je zeker weet dat alles wat jullie belangrijk vinden aan bod komt. • Spreek af op een plek die jullie zelf willen, bijvoorbeeld in de kantine of juist in de directiekamer.
Stap 9: Zet de resultaten van het gesprek met de directie op de website.
Tot slot Het project is hiermee afgerond. Jullie hebben een mooie krant gemaakt en de directie overtuigd om één of meer van jullie verbetervoorstellen uit te voeren. Ter afronding kun je nog een aantal dingen doen: • Check welke compenties je hebt behaald met de competentiewijzer In de competentiewijzer kun je bekijken welke competenties er aan bod komen in het project. Kijk welke competenties er bij de uitvoering van het project aan bod zijn gekomen. Overleg met je docent welke competenties je behaald hebt. Je kunt hiervoor de Competentiewijzer in de MBO Verbeterkit gebruiken. • Vraag het deelnamecertificaat op bij JOB JOB heeft een officieel deelnamecertificaat klaarliggen voor iedereen die het project heeft afgerond. Wil jij het deelnamecertificaat met jouw naam en officiële JOB-stempel ontvangen om als bewijsstuk op te nemen in je portfolio? Bel of mail de JOB: 020-3302614 of
[email protected]. • Hou jullie website bij! Heeft de directie jullie verbetervoorstellen uitgevoerd? Hoe is het resultaat? Zijn de problemen nu opgelost? Of duurt het juist veel te lang voordat de plannen zijn uitgevoerd…. Zet het op je website! Zo kan iedereen zien wat het project heeft opgeleverd.
www.job-site.nl • 62
Maak hierbij gebruik van het hulpmiddel lobbyen.
TE 2: T BE FASE KAN HE HOE
R?
ACTIVITEIT: LAGERHUISDEBAT Wat?
Met deze activiteit ga je een Lagerhuisdebat organiseren!
Wie?
Met het hele team en de begeleider.
Wanneer?
Deze activiteit duurt van de eerste 8 weken tot en met het einde van het project.
Hoe lang?
Deze activiteit duurt ongeveer 8 weken
In Fase 1 (Wat kan er beter?) hebben jullie bekeken wat er beter kan op jullie school. Jullie hebben een aantal verbeteronderwerpen uitgekozen, waarmee jullie de komende tijd aan de slag gaan. Nu gaan jullie bedenken hoe deze zaken verbeterd kunnen worden. Straks gaan jullie namelijk een aantal verbetervoorstellen doen aan de directie van de school. Om tot die verbetervoorstellen te komen, hebben jullie gekozen voor de activiteit lagerhuisdebat. Aan de slag dus om een debat te organiseren!
WELKE HULPMIDDELEN KUN JE GEBRUIKEN? Voor deze activiteit kun je verschillende hulpmiddelen gebruiken. Hieronder staan ze opgenoemd. Je kunt zelf bepalen welke hulpmiddelen je wilt gebruiken. • Brainstormen • Gespreksleider
WAT IS EEN LAGERHUISDEBAT?
• Werven van studenten
Kijk je wel eens naar Het Lagerhuis op tv? Daar praten verschillende mensen met elkaar over een stelling. Ze zijn het met die stelling eens of oneens en gaan daarover met elkaar in discussie. In de discussie over een stelling kan het er heftig aan toe gaan! Jij kunt op jouw school ook een Lagerhuisdebat organiseren. Het is een leuke manier om met elkaar in discussie te gaan over de school en om de verschillende meningen en wensen van mensen te horen. Bij het Lagerhuisdebat is een jury aanwezig die beoordeelt wie de beste spreker is. De winnaar krijgt een prijs en het beste idee wordt door het team verder uitgewerkt tot een verbeterplan, dat echt uitgevoerd zal worden.
• Verbetervoorstellen
WAAROM EEN LAGERHUISDEBAT? • Je kunt met een grote groep mensen op een middag of avond een discussie voeren. • Er kunnen zowel studenten als docenten meedoen aan het debat. • Het Lagerhuisdebat zorgt voor een levendige discussie, waarin veel verschillende meningen aan bod kunnen komen. • Je kunt aan de directie vragen om in de jury te zitten; dan kan de directie meteen reageren op de ideeën die worden genoemd. LET OP! • De discussie leiden bij een Lagerhuisdebat is best een pittige klus. Bereid je hier goed op voor! • Tijdens het Lagerhuisdebat is geen tijd om lang door te praten over argumenten en ideeën. Als team maken jullie na het debat duidelijke verbetervoorstellen op basis van alles wat jullie hebben gehoord.
www.job-site.nl • 63
• Lobbyen • Competentiewijzer
TE 2: T BE FASE KAN HE HOE
R?
HOE ORGANISEER JE EEN LAGERHUISDEBAT? WAT HEB JE NODIG? • • • •
Grote ruimte met stoelen voor alle deelnemers Beamer of overheadprojector Bij meer dan 30 deelnemers: een microfoon Een prijs voor de winnaar(s)
WIE HEB JE NODIG? • • • • • •
Een gespreksleider Iemand die de stellingen projecteert op een scherm Iemand die aantekeningen maakt van de discussie Iemand die de tijd in de gaten houdt 3 juryleden 20 deelnemers of meer (maximaal 100)
www.job-site.nl • 64
TE 2: T BE FASE KAN HE HOE
R?
STAPPENPLAN Week
Stap
Activiteit
Week 1
Stap 1
Bedenk stellingen
Stap 2
Maak een programma voor het Lagerhuisdebat
Stap 3
Regel een jury en discussieleider voor het debat
Stap 4
Regel een ruimte en tijdstip voor het debat
Stap 5
Zoek deelnemers voor het Lagerhuisdebat
Stap 6
Regel een prijs voor de winnaar
Stap 7
Houd het Lagerhuisdebat
Stap 8
Bespreek de uitkomsten en maak verbetervoorstellen
Stap 9
Voer een gesprek met de directie
Stap 10
Zet het resultaat van het gesprek met de directie op de website
Week 2 en 3
Week 3, 4 en 5
Week 6, 7 en 8
Hang het stappenplan op in jullie klaslokaal!
www.job-site.nl • 65
TE 2: T BE FASE KAN HE HOE
R?
Stap 1: Bedenk stellingen Bij een Lagerhuisdebat kunnen ongeveer 5 stellingen worden gepresenteerd. Zorg dat je ook minstens 2 reserve-stellingen klaar hebt liggen voor als je tijd over hebt. Bedenk dus met het Team minimaal 7 goede stellingen. Let daarbij op dat de onderwerpen die jullie hebben gekozen allemaal aan bod komen. Dit kun je doen door middel van een brainstorm. Kies uiteindelijk de 7 beste stellingen uit. Je kunt ook de mening van andere studenten vragen en op basis van hun meningen stellingen maken. Je kunt hiervoor het hulpmiddel brainstormen gebruiken. Wat is een goede stelling? Een stelling moet mensen uitnodigen over een onderwerp na te denken en in discussie te gaan. Een goede stelling is een bewering waar sommigen het mee eens zullen zijn, en anderen oneens. Test de stellingen van te voren uit. Kijk of ze ruimte bieden om het er wel én niet mee eens te zijn. Een stelling waar waarschijnlijk iedereen het oneens mee zal zijn, levert niet zo’n interessante discussie op. Dus niet: • Iedereen moet voortaan verplicht op klompen naar school. Maar bijvoorbeeld: • School moet zich niet bemoeien met de kledingkeuze van studenten. Check dus of de stellingen voldoende aanleiding voor discussie geven. Als mensen alleen maar met JA of NEE kunnen reageren, is er geen echte discussie. Dus niet: • In mijn opleiding ga ik op stage. Maar bijvoorbeeld: • In mijn opleiding loop ik teveel stage.
De stellingen maak je op basis van de verbeteronderwerpen die jullie hebben uitgekozen. In fase 1 heb je uitgevonden welke verbeterpunten er zijn op school. Nu kun je dus stellingen maken die gaan over die belangrijkste verbeterpunten. De stellingen moeten een discussie op gang kunnen brengen. In die discussie is het belangrijk dat niet alleen aan bod komt wat er beter kan, maar ook hoe iets beter kan. De debatleider zal dus aan het publiek moeten vragen wat hun reactie is op de stelling én ze moeten vragen hoe zij denken dat zaken beter kunnen.
www.job-site.nl • 66
TE 2: T BE FASE KAN HE HOE
R?
Bijvoorbeeld: Veel studenten vinden het jammer dat ze pas informatie van school krijgen als ze daar zelf om vragen. School moet zich veel minder afwachtend opstellen en moet de studenten platgooien met informatie. De debatleider kan nu eerst vragen of de studenten het met de stelling eens zijn. Als ze het ermee eens zijn, vinden ze dus dat de school de studenten meer informatie moet bieden. Nu kan de debatleider doorvragen aan de studenten, hoe zij denken dat de school de informatie aan de studenten moet aanbieden.
Stap 2: Maak een programma voor het Lagerhuisdebat In een programma schrijf je wat wanneer en door wie gebeurt, eigenlijk een werkplan, maar dan voor het Lagerhuisdebat zelf. Het programma zal er ongeveer zo uitzien: 1. Mensen komen binnen en nemen plaats. 2. De discussieleider heet iedereen welkom en legt uit waarom het Lagerhuisdebat is georganiseerd en wat er met de uitkomsten gaat gebeuren. Ook legt hij de spelregels van het debat uit. 3. De 1e stelling wordt op een scherm geprojecteerd. De discussieleider leest de stelling voor. Daarna geeft hij deelnemers uit het publiek de kans hierop te reageren (door hen de microfoon voor te houden). 4. Na maximaal 10 minuten van discussie vat de discussieleider de discussie samen. Dat betekent dat hij even kort de belangrijkste of meestgenoemde punten uit de discussie herhaalt. Hij vraagt de deelnemers daarna om ideeën over verbeteringen. 5. Na weer maximaal 10 minuten wordt de volgende stelling voorgelezen. Zo gaat dit door tot alle stellingen aan bod zijn gekomen of tot de tijd om is. 6. Als de tijd om is, geeft de debatleider de jury de tijd om te overleggen wie de winnaar van het debat is en wie het beste verbetervoorstel heeft gedaan. Dit zal waarschijnlijk zo’n 5 tot 10 minuten duren. 7. Aan het eind van het debat geeft de discussieleider het woord aan de jury. De jury wijst de winnaar van het debat en het winnende verbetervoorstel aan. 8. De winnaar van het debat krijgt een prijs uitgereikt, door de jury of door jullie team. In het programma zet je deze onderdelen onder elkaar met het tijdstip en wie wat doet. Tijdens het debat zelf kan dan iemand in de gaten houden en bijsturen of alles op tijd start en op tijd weer eindigt.
www.job-site.nl • 67
TE 2: T BE FASE KAN HE HOE
R?
Stap 3: Regel een jury en discussieleider voor het debat Jury Een Lagerhuisdebat heeft een jury die niet meedoet aan de discussie. De jury bestaat uit 3 tot 5 juryleden. De jury beoordeelt de debatterende deelnemers en de argumenten die zij gebruiken. De jury kiest één (of meerdere) winnaar(s). De jury kiest aan het eind van het debat ook het beste idee dat de discussie heeft opgeleverd. Bedenk wie geschikt is om in de jury te zitten en nodig deze mensen uit. Bespreek met deze mensen goed wat jullie van ze verwachten. • Zorg ervoor dat er minimaal 1 persoon in de jury zit die beslissingen kan nemen over de uitvoering van de verbetervoorstellen (bijvoorbeeld iemand uit de directie). • Andere juryleden kunnen docenten zijn of studenten (bijvoor beeld van de studentenraad). Discussieleider Het Lagerhuisdebat wordt geleid door een discussieleider. De discussieleider leest de stellingen voor en geeft de deelnemers de gelegenheid om te reageren op de stellingen. Zie hulpmiddel gespreksleider voor alle informatie over wat een discussieleider doet. Bekijk aan de hand van de tips in het hulpmiddel of een van jullie zelf discussieleider wordt, of dat jullie hier iemand anders voor vragen, bijvoorbeeld een docent. Het is natuurlijk het leukste om het zelf te doen! Bespreek goed met de discussieleider wat jullie van hem verwachten.
Stap 4: Regel een ruimte en tijdstip voor het debat Bedenk hoeveel mensen je mee wilt laten doen. Regel ruim van tevoren een ruimte die groot genoeg is, bijvoorbeeld een aula of een groot lokaal. Stel ook een tijdstip vast Houd hierbij rekening met hoe een zaalindeling bij een debat is. Voorbeeld zaalindeling voor een Lagerhuisdebat:
Discussieleider loopt rond
Deelnemers zitten hier
Deelnemers zitten hier
Jury zit hier
www.job-site.nl • 68
TE 2: T BE FASE KAN HE HOE
R?
Stap 5: Zoek deelnemers voor het Lagerhuisdebat Beslis met elkaar of alleen studenten of ook docenten mee mogen doen aan het debat. Vervolgens moet je de debatdeelnemers gaan werven! Werven is reclame maken voor wat jullie organiseren. Zorg dat je mensen kan overtuigen dat het leuk is om te komen of mee te doen. Vertel dus niet alleen dat je iets organiseert, maar laat ook zien waarom het leuk is om mee te doen. Tips voor de werving staan in het hulpmiddel werven van studenten.
Stap 6: Regel een prijs voor de winnaar(s) van het debat Regel een prijs voor de winnaar(s) van het debat. Dat maakt het extra leuk om mee te doen. Kijk of hiervoor vanuit school geld is, of dat er misschien een sponsor te vinden is.
• Zijn er via school prijzen te regelen of is hiervoor geld te krijgen? • Vraag eens rond naar mogelijke sponsors die een prijs willen doneren in ruil voor wat reclame. Denk aan bedrijven die al iets te maken hebben met jullie school. • Bij JOB kun je vragen of ze nog kleine prijzen kunnen doneren, zodat alle deelnemers iets krijgen voor hun inzet (b.v. sleutelhangers, spelkaarten, e.d.) • Als het lang duurt om een prijs te regelen, kun je alvast beginnen met het aankondigen van het debat, zonder de precieze prijs te noemen.
Stap 7: Hou het Lagerhuisdebat Heb je genoeg deelnemers voor het debat geworven? Zijn de stellingen gemaakt, is de ruimte gereed en staat de debatleider klaar? Tijd voor het grote moment!
wat r e MAAKis van! moo
• Controleer van tevoren of de beamer/ overheadprojector werkt • Controleer van tevoren of de microfoon werkt. • Een lid van het Team kan kort iets vertellen over iedere nieuwe stelling, zodat de discussieleider zich kan concentreren op het debat zelf.
www.job-site.nl • 69
TE 2: T BE FASE KAN HE HOE
R?
• Om de tijd in de gaten te houden per stelling kun je gebruik maken van een stopwatch, bv. op je mobieltje. • Bouw 10 minuten in tussen het einde van het debat en de juryuitspraak, zodat de jury even tijd heeft om te overleggen. Laat in deze 10 minuten iets leuks gebeuren, zoals een optreden van een dj of een filmpje. Dan verliezen mensen hun aandacht niet!
Stap 8: Bespreek de uitkomsten en maak verbetervoorstellen Tijdens het debat zijn stellingen besproken over wat er beter kan op school en hoe het beter kan op school. Aan jullie de taak om dit verder uit te werken tot een verbetervoorstel. Jullie kunnen één verbetervoorstel maken van het idee dat tijdens het debat als beste naar voren kwam, maar het mogen er ook meer zijn. Het is de bedoeling dat jullie met deze verbetervoorstellen naar de schoolleiding gaan. Zie hulpmiddel verbetervoorstellen.
Stap 9: Voer een gesprek met de directie Na het debat is het tijd om de directie te overtuigen het winnende verbetervoorstel ook uit te voeren! Maak een afspraak met de directie om over het winnende voorstel te praten. Het is een leuk idee om de student, die het winnende voorstel naar voren heeft gebracht in het debat mee te nemen naar het gesprek. Het gesprek kan bijvoorbeeld zo verlopen: • Vertel in het gesprek hoe jullie het project en het debat hebben aangepakt. • Bespreek het winnende voorstel van het debat nog eens samen met de directie. • Bespreek met de directie hoe dit verbetervoorstel zou kunnen worden uitgevoerd. Wat moet daarvoor gebeuren en wie krijgt hiervoor de verantwoordelijkheid? • Zorg dat je duidelijke afspraken maakt over de uitvoering van de verbetervoorstellen. Misschien kun je de afspraken op papier laten zetten? Dan hebben jullie de toezeggingen van de directie zwart op wit!
• Maak zelf een agenda voor deze bijeenkomst, zodat je zeker weet dat alles wat jullie belangrijk vinden aan bod komt. • Spreek af op een plek die jullie zelf willen, bijvoorbeeld in de kantine of juist in de directiekamer.
www.job-site.nl • 70
Maak hierbij gebruik van het hulpmiddel lobbyen.
TE 2: T BE FASE KAN HE HOE
R?
Stap 10: Zet de resultaten van het gesprek met de directie op de website
Tot slot
Het project is hiermee afgerond. Jullie hebben een mooi Lagerhuisdebat georganiseerd en de directie overtuigd om het winnende verbetervoorstel uit te voeren. Ter afronding kun je nog een aantal dingen doen: • Check welke compenties je hebt behaald met de competentiewijzer In de competentiewijzer kun je bekijken welke competenties er aan bod komen in het project. Kijk welke competenties er bij de uitvoering van het project aan bod zijn gekomen. Overleg met je docent welke competenties je behaald hebt. Je kunt hiervoor gebruik maken van de Competentiewijzer in de MBO Verbeterkit. • Vraag het deelnamecertificaat op bij JOB JOB heeft een officieel deelnamecertificaat klaarliggen voor iedereen die het project heeft afgerond. Wil jij het deelnamecertificaat met jouw naam en officiële JOB-stempel ontvangen om als bewijsstuk op te nemen in je portfolio? Bel of mail de JOB: 020-3302614 of
[email protected]. • Hou jullie website bij! Heeft de directie jullie verbetervoorstellen uitgevoerd? Hoe is het resultaat? Zijn de problemen nu opgelost? Of duurt het juist veel te lang voordat de plannen zijn uitgevoerd…. Zet het op je website! Zo kan iedereen zien wat het project heeft opgeleverd.
www.job-site.nl • 71
TE 2: T BE FASE KAN HE HOE
R?
ACTIVITEIT: SCHOOLYWOOD, MAAK EEN FILM Wat?
Met deze activiteit ga je een film maken!
WELKE HULPMIDDELEN
Wie?
Met het hele team en de begeleider.
KUN JE GEBRUIKEN?
Wanneer? Hoe lang?
Deze activiteit loopt na de eerste 8 weken tot en met het einde van het project. Deze activiteit duurt ongeveer 8 weken
In Fase 1 (Wat kan er beter?) hebben jullie bekeken wat er beter kan op jullie school. Jullie hebben een aantal verbeteronderwerpen uitgekozen, waarmee jullie de komende tijd aan de slag gaan. Nu gaan jullie bedenken hoe deze zaken verbeterd kunnen worden. Straks gaan jullie namelijk een aantal verbetervoorstellen doen aan de directie van de school. Om tot die verbetervoorstellen te komen, hebben jullie gekozen voor de activiteit schoolywood. Aan de slag om een film te maken dus
Voor deze activiteit kun je verschillende hulpmiddelen gebruiken. Hieronder staan ze opgenoemd. Je kunt zelf bepalen welke hulpmiddelen je wilt gebruiken.
Voor het hele team:
WAT GA JE DOEN?
• Brainstormen
Heb jij verborgen talenten als filmregisseur of televisiejournalist? Word jij de nieuwe Steven Spielberg? Of ben jij beter op je plaats als interviewer? In deze activiteit ga je met een filmcamera op pad om studenten en docenten op jouw school te interviewen over de gekozen verbeteronderwerpen. Vervolgens monteer je alles aan elkaar tot een flitsende film. De film presenteer je aan jouw medestudenten tijdens een bijeenkomst waarbij ook de directie aanwezig is. Studenten en directie worden uitgenodigd te reageren op de verbetervoorstellen die aan bod komen in de film. De directie kiest een verbetervoorstel om uit te laten voeren.
• Werkplan maken
WAAROM EEN FILM?
• Lobbyen
Soms is het duidelijker om iets te laten zien dan erover te praten. Een camera nodigt mensen uit om een eerlijke reactie te geven en kan ook het probleem op een andere manier zichtbaar maken. Door een film te maken en monteren kan je aan de rest van de school laten zien wat er aan de hand is en hoe het beter kan.
• Competentiewijzer
LET OP! • Je moet een goede videocamera hebben (of kunnen lenen) • Iemand moet de film kunnen monteren
HOE ORGANISEER JE EEN FILM? WAT HEB JE NODIG? • Een of meer filmcamera’s en film (met uitleg hoe je de camera’s moet gebruiken) • Een statief om de camera stil te houden (kan ook zonder) • Een microfoon om het geluid goed op te nemen bij de film. Je kunt eventueel ook de microfoon die op de camera zelf zit gebruiken. • Een plek om de films te monteren tot één uiteindelijke film (en iemand
www.job-site.nl • 73
• Interviewvragen maken • Interviewen • Filmen • Werven van studenten • Verbetervoorstellen • Presenteren
Voor de begeleider: • Interviewtraining geven
TE 2: T BE FASE KAN HE HOE
R?
die weet hoe dat moet) • Een locatie en de apparatuur om de film aan een grote groep studenten, docenten en directie te laten zien WIE HEB JE NODIG? Je kunt verschillende rollen verdelen bij deze activiteit. Je kunt ook mensen van buiten het Team erbij vragen die goed zijn in bepaalde taken. Eén persoon kan meer dan één rol hebben. • • • •
Een regisseur Een cameraman / cameravrouw Een interviewer Iemand die de microfoon vasthoudt en bedient (geluidsman/ geluidsvrouw) • Studenten om te interviewen • Iemand die de film monteert
www.job-site.nl • 74
TE 2: T BE FASE KAN HE HOE
R?
STAPPENPLAN Week
Stap
Activiteit
Week 1 en 2
Stap 1
Bedenk wat jullie willen laten zien
Stap 2
Maak een werkplan met taakverdeling voor het filmen
Week 3
Stap 3
Organiseer de filmpresentatie
Week 4 en 5
Stap 4
Filmen!
Stap 5
Monteren
Stap 6
De filmpresentatie
Stap 7
Voer een gesprek met de directie
Stap 8
Zet de resultaten van het gesprek met de directie op de website
Week 6, 7 en 8
Hang het stappenplan op in jullie klaslokaal!
www.job-site.nl • 75
TE 2: T BE FASE KAN HE HOE
R?
Stap 1: Bedenk wat jullie willen laten zien Door het ODIN onderzoek en jullie eigen onderzoek in Fase 1 (Wat kan er beter?) weten jullie goed wat er speelt op school. Jullie hebben verbeteronderwerpen uitgekozen om een filmpje over te maken. Bedenk wat het doel en het verhaal wordt van de film. In de film kun je laten zien welke verbeterpunten er zijn op jullie school en hoe jullie denken dat het beter kan. Dit kun je zelf in beeld brengen, maar je kunt ook andere studenten of docenten in de film laten vertellen hoe zij denken dat het beter kan. Maak een overzicht van wat je allemaal wil: • laten zien (waar op school of daarbuiten wil je filmen?); • laten vertellen (wil je mensen interviewen en waar?); • laten horen (wil je bijvoorbeeld muziek tijdens de film, of een verteller?).
Voor het bedenken van
Je kunt hiervoor een ‘script’ maken. In een script staat wat je allemaal in de film wilt laten zien. Welke shots zijn bijvoorbeeld nodig van de locatie? Zie de site van het Klokhuis voor een voorbeeld-script. www.hetklokhuis.nl/doe/pakjecamera/index.html
hulpmiddel brainstormen.
Stap 2: Maak een werkplan en een taakverdeling voor het filmen Nu jullie ongeveer weten wat jullie willen vertellen, kun je een werkplan en taakverdeling maken voor de filmtijd. Je kunt hiervoor het hulpmiddel werkplan maken gebruiken. Een aantal taken valt te verdelen, bijvoorbeeld: Voorbereiding: • • • •
regelen apparatuur regelen mensen om te interviewen vragen bedenken locaties om te filmen regelen
Bedenk goed of je mensen wilt interviewen, welke vragen je dan wilt stellen, en hoe je ze het best kunt laten vertellen wat er beter kan op school, en hoe. Je kunt hiervoor gebruik maken van het hulpmiddel interviewvragen maken. Uitvoering: Taken tijdens het filmen Regisseur: Als regisseur ben je er verantwoordelijk voor dat het script zo goed mogelijk wordt uitgevoerd en dat de reportage zo mooi mogelijk wordt. Jij moet uiteindelijk kiezen wat er in beeld komt en wat er gezegd wordt. Cameraman: Hij bedient de camera en let er op dat alles mooi in beeld komt. Hij luistert naar de aanwijzingen van de regisseur. Geluidsman: Zit er een losse microfoon bij de camera, dan heb je een
www.job-site.nl • 76
het script kan jullie team gebruik maken van het
TE 2: T BE FASE KAN HE HOE
R?
geluidsman nodig. Hij zorgt er voor dat de microfoon altijd in de buurt is van het geluid dat opgenomen moet worden. Hij controleert achteraf of het geluid goed is opgenomen. Belichter: De belichter zorgt ervoor dat er bij de opnames genoeg licht aanwezig is (vooral belangrijk als je binnen in donkere ruimtes draait) en dat het licht op de goeie plek gericht wordt. Presentator/interviewer: Een presentator vertelt het verhaal voor de camera. De interviewer laat een of meerdere ‘deskundigen’ - bijvoorbeeld een student - het verhaal vertellen. Je kan ook alleen beeld laten zien en later iemand het verhaal ‘eroverheen’ laten inspreken, oftewel buiten beeld. De interviewer kan gebruikmaken van het hulpmiddel interviewen. Productieassistent: Een belangrijke functie. Hij zorgt ervoor dat alles en iedereen aanwezig is op het juiste moment. Verder zorgt hij bijvoorbeeld dat de juiste spullen aanwezig zijn.
Tijdens het filmen kan gebruik gemaakt worden van het hulpmiddel filmen. De begeleider kan gebruik maken van het hulpmiddel interviewtraining geven.
Regel dus: locaties, publiek, een agenda, technische zaken etc.
Stap 3: Organiseer de filmpresentatie Bedenk hoe je de film wilt presenteren. Bijvoorbeeld: willen jullie een grote filmpresentatie houden, met directie, docenten en studenten bij elkaar? Dit heeft als voordeel dat veel mensen tegelijkertijd jullie film kunnen zien, en daar op kunnen reageren, bijvoorbeeld met een discussie. Jullie kunnen er ook voor kiezen meerdere kleine filmpresentaties te houden voor verschillende groepen. Of om de film ook op alle informatieschermen in het gebouw te laten zien. Zorg ervoor dat de directie ook bij de presentatie aanwezig is en direct kan reageren op jullie ideeën uit de film.
• Een docent kan je misschien helpen bij de organisatie van de ruimte en de benodigde apparatuur voor de filmpresentatie. • Bedenk goed wat een handig tijdstip is voor studenten en docenten om naar een filmpresentatie te komen. Bijvoorbeeld tijdens de lunch of juist aan het eind van de middag of ’s avonds. • Kijk ook of je de filmpresentatie kan combineren met andere centrale of grote activiteiten die plaatsvinden rond het tijdstip waarop jullie de presentatie willen houden. Dan komen er lekker veel mensen naar de presentatie. • Maak posters en flyers om mensen uit te nodigen. • Maak er een echt feestje van, met muziek en wat te drinken.
www.job-site.nl • 77
Voor het werven van studenten kun je gebruik maken van het hulpmiddel werven van studenten.
TE 2: T BE FASE KAN HE HOE
R?
Stap 4: Filmen! Nu zijn jullie klaar om te gaan filmen. Veel plezier! Geniet ervan en hou het script, de planning en de inhoud van de filmpjes in de gaten.
• Voeg muziek toe om de film helemaal aantrekkelijk te maken. • Wees zo creatief als je wilt! Je kan de film bijvoorbeeld ook in de vorm van een journaal, een reclamefilmpje voor de school (hoe goed het er na het invoeren van de verbeterplannen uit zal zien), of een docu-drama maken. Bedenk wel dat dit waarschijnlijk meer tijd gaat kosten. • Loop eerst met pen en papier door het schoolgebouw om ideeën op te doen over welke shots allemaal belangrijk zijn om in de film op te nemen. • De opening van de film is belangrijk, omdat je daar je verhaal moet ‘verkopen’ zodat de kijkers willen blijven kijken. Een veel gebruikte truc is om te beginnen met een vraag. Als je die eenmaal gesteld hebt wil de kijker natuurlijk het antwoord weten.
Stap 5: Monteren Na de draaidagen hou je één of meerdere bandjes over met alles wat je hebt opgenomen. Het zogenaamde ‘ruwe materiaal’. Kijk zo snel mogelijk alles na en maak een zogenaamde spotlijst van alles wat er op de band(en) staat. Een spotlijst maak je door links op een vel papier de tijd op te schrijven van de videospeler en rechts daarnaast wat er te zien is, bijvoorbeeld: “close-up presentator, zij legt uit dat de studenten meer willen meepraten over de inhoud van de lessen”. Zet uitroeptekens bij de leukste stukjes. Zo zie je straks in één keer wat je allemaal kunt gebruiken van je beeldmateriaal. Voor de montage kun je gebruik maken van bijvoorbeeld Studio 7 van Pinnacle of een latere versie (Studio 8 of 9) of van het gratis programma Windows Movie Maker (te downloaden op http://www.microsoft.com/netherlands/windowsxp/moviemaker/default.aspx).
T A W R E K MAA IS VAN! MOO www.job-site.nl • 78
Maak gebruik van het hulpmiddel filmen.
TE 2: T BE FASE KAN HE HOE
R?
Stap 6: De filmpresentatie De film is af! Mooi geworden? Tijd voor de presentatie! Verdeel onderling de taken die jullie hebben tijdens de filmpresentatie. Denk hierbij aan: • iemand die ervoor zorgt dat studenten, docenten en directie binnen komen en gaan zitten; • een presentator die iedereen welkom heet, vertelt wat er gaat gebeuren, vertelt waar de film over gaat, waarom en door wie de film is gemaakt, de film aankondigt en de discussie na afloop van de film leidt; • iemand die de apparatuur bedient; • iemand die aantekeningen maakt van reacties. Deze persoon kan het hulpmiddel verbetervoorstellen hiervoor gebruiken.
• Je kunt de zaal waar de presentatie is versieren. • Test ruim van tevoren alle apparatuur die je gaat gebruiken. Controleer of de film goed zichtbaar is (moeten er misschien nog gordijnen dicht of lichten uit?) en het geluid ook achterin de zaal goed hoorbaar is. • Maak een lijstje met vragen die de presentator kan stellen aan studenten, docenten en directie na afloop van de film. Deze vragen gaan vooral over: hoe kunnen de problemen op school opgelost worden? Wat zijn goede verbetervoorstellen?
Stap 7: Voer een gesprek met de directie Nu komt het moment om met jullie film de directie te overtuigen van jullieplannen! Maak een afspraak met de directie om jullie film nogmaals te presenteren en over jullie verbetervoorstellen te praten. Je kunt hiervoor het hulpmiddel presenteren gebruiken. Het gesprek kan bijvoorbeeld zo verlopen: • Vertel in het gesprek hoe jullie het project hebben aangepakt en bekijk samen met de directie de film nog een keer. • Licht de verbetervoorstellen die in de film aan bod komen toe.
• Maak zelf een agenda voor deze bijeenkomst, zodat je zeker weet dat alles wat jullie belangrijk vinden aan bod komt.
• Bespreek met de directie hoe de verbetervoorstellen zouden kunnen worden uitgevoerd. Wat moet daarvoor gebeuren en wie krijgt hiervoor de verantwoordelijkheid?
• Spreek af op
• Vraag de directie wat zij van de verbetervoorstellen vinden en wat ze ermee gaan doen.
len, bijvoor-
• Zorg dat je duidelijke afspraken maakt over de uitvoering van de ver betervoorstellen. Misschien kun je de afspraken op papier laten zetten? Dan hebben jullie de toezeggingen van de directie zwart op wit! Maak gebruik van het hulpmiddel lobbyen.
www.job-site.nl • 79
een plek die jullie zelf wilbeeld in de kantine of juist in de directiekamer.
TE 2: T BE FASE KAN HE HOE
R?
Stap 8: Zet de resultaten van het gesprek met de directie op de website.
Tot slot Het project is hiermee afgerond. Jullie hebben een mooie film gemaakt en de directie overtuigd om één of meer van jullie verbetervoorstellen uit te voeren. Ter afronding kun je nog een aantal dingen doen: • Check welke competenties je hebt behaald met de competentiewijzer In de competentiewijzer kun je bekijken welke competenties er aan bod komen in het project. Kijk welke competenties er bij de uitvoering van het project aan bod zijn gekomen. Overleg met je docent welke competenties je behaald hebt. Je kunt hiervoor de Competentiewijzer in de MBO Verbeterkit gebruiken. • Vraag het deelnamecertificaat op bij JOB JOB heeft een officieel deelnamecertificaat klaarliggen voor iedereen die het project heeft afgerond. Wil jij het deelnamecertificaat met jouw naam en officiële JOB-stempel ontvangen om als bewijsstuk op te nemen in je portfolio? Bel of mail de JOB: 020-3302614 of
[email protected]. • Hou jullie website bij! Heeft de directie jullie verbetervoorstellen uitgevoerd? Hoe is het resultaat? Zijn de problemen nu opgelost? Of duurt het juist veel te lang voordat de plannen zijn uitgevoerd… Zet het op je website! Zo kan iedereen zien wat het project heeft opgeleverd.
www.job-site.nl • 80
VOO LEN E D PMID TEAM HUL DENTEN STU
T R HE
www.job-site.nl • 81