Jaarverslag
Regionaal Bureau Leerlingzaken
2011-2012
Gooi en Vechtstreek
De touwtjes in handen Een goed gevulde agenda met uiteenlopende werkzaamheden zijn de leerplichtambtenaar en de RMC-loopbaanadviseur niet vreemd. Het terugdringen van schoolverzuim en voortijdig schoolverlaten is de rode draad in de activiteiten die door het Regionaal Bureau Leerlingzaken (RBL) ondernomen worden. Samen met de ketenpartners proberen we te voorkomen dat leerlingen zonder diploma de school verlaten. Wanneer het gaat om schoolverzuim heeft de leerplichtambtenaar in de meeste gevallen de touwtjes in handen; de organisatie, afstemming tussen de verschillende partijen en het bewaken van eventueel ingezette interventies. Een leerplichtambtenaar houdt de regie tot het moment waarop een leerling niet meer verzuimt of wanneer onderwijs niet meer mogelijk lijkt. Als een jongere de school zonder startkwalificatie verlaat, probeert de RMC-loopbaanadviseur van het RBL deze terug te leiden naar het onderwijs, al dan niet in combinatie met werk. De leerplichtambtenaren en de RMC-loopbaanadviseurs informeren, adviseren, handhaven, motiveren voor en verwijzen naar hulpverlening. Dit alles steeds met het doel om jongeren een grote kans te geven op een zelfstandige positie in de maatschappij. Onderwijs, werk en zonodig hulpverlening zijn voorwaarden voor het behalen van deze ambitie. In het afgelopen schooljaar is het aantal verzuimmeldingen opnieuw met ruim 30% toegenomen; aansluitend bij de trend van de afgelo-
pen jaren. Deze toename is vooral een gevolg van de groei van het gemelde verzuim bij 18+ leerlingen. Aan de andere kant werpen de grote inspanningen die het onderwijs zich samen met het RBL heeft getroost om het voortijdig schoolverlaten in de regio stevig aan te pakken, nu hun resultaten af. Met een aantal van 488 vsv’ers zijn we voor het eerst onder de target van 512 van het ministerie van OCW uitgekomen. Een hele prestatie, die zonder de goede onderlinge samenwerking tussen scholen en RBL nimmer behaald zou zijn. Ook voor het komend jaar staan we weer in de startblokken de VSV-aantallen nog verder terug te dringen. Het voor de zomer afgesloten VSV4 convenant door alle vo/mbo scholen, RBL, gemeenten en het ministerie, vormt daartoe een uitstekende basis. Op 1 oktober 2012 kende het RBL haar 12½ jarige jubileum. Dit is gevierd in het Raadhuis van Hilversum met vele genodigden uit het onderwijs en zorgveld. Zij werden onder meer onthaald op een inspirerende lezing van de Groningse lector Ronald Hünneman over de (on)mogelijkheden van het stellen van een diagnose bij jongeren. In dit jaarverslag bieden we u graag een inkijk in de acties die door het RBL worden ondernomen om de leerlingen binnen school te houden totdat ze er gediplomeerd van af gaan. Arturo E. van Haag Directeur RBL
O r g a n i s at i e Impressie 12½ jubileum RBL
Voorzitter dagelijks bestuur Mr. A.C. van den Berg- van Bart
Het Regionaal Bureau Leerlingzaken ziet toe op de naleving van de leerplichtwet in de Gooi en Vechtstreek en werkt voor de gemeenten Hilversum, Huizen, Bussum, Naarden, Weesp, Muiden, Wijdemeren, Laren, Blaricum en Eemnes. Het RBL is verantwoordelijk voor de uitvoering van de taken die voortkomen uit de Leerplichtwet. Daarnaast draagt het RBL zorg voor de uitvoering van de Wet Regionale Meld- en Coördinatiefunctie voortijdig schoolverlaten (RMC). RMC heeft als taak voortijdig schoolverlaten te voorkomen en jongeren zonder startkwalificatie (weer) naar school te laten gaan.
Dienstverlenend en zorgzaam
Het RBL stelt dienstverlening en zorg voor leerlingen, ouders en scholen voorop. Werkt waar mogelijk preventief, handhaaft wanneer het moet en kan niet zonder samenwerken met alle partijen in het veld.
Sprekers en genodigden
Bestuur
Het Regionaal Bureau Leerlingzaken heeft een algemeen bestuur bestaande uit alle wethouders onderwijs van de genoemde gemeenten en een dagelijks bestuur bestaande uit de wethouders onderwijs van de gemeenten Bussum, Hilversum en Huizen.
Gemeenschappelijke regeling en ambtsinstructie Arturo van Haag interviewt PL- leerlingen
Het team Het RBL-team bestaat uit dertien consulenten, twee secretarieel medewerkers, een beleidsmedewerker en een directeur. In totaal 13,7 fte. Daarnaast worden wij op het gebied van financiën, personeel en organisatie, archivering en automatisering ondersteund door medewerkers van het Gewest Gooi en Vechtstreek.
Het Regionaal Bureau Leerlingzaken Gooi en Vechtstreek heeft van de gemeenten mandaat voor het uitvoeren van de leerplichtwet. Dit mandaat is geregeld in een gemeenschappelijke regeling. In de ambtsinstructie staat hoe de medewerkers dienen te handelen. Deze instructie is verouderd vanwege recente ontwikkelingen. De ambtsinstructie zal aan de hand van het format van Ingrado, de landelijke branchevereniging van leerplicht en RMC het komende jaar worden herzien.
Financiën
vlnr: Arturo van Haag, Brita van Borssum Waalkes, Henny Jongerius, Wendy Bruinsma, Jan van der Wielen, Eduard Wendt, Yvonne van Dam, Hetty Kulik, Marjet van Elten, Monique van Tetering, Laurien Putting, Marcel Olivier, Annelies van de Kolk, Ellen de Wit. Zittend: Andrea Coesel, Tonny Bouma, Henk van Hensbergen.
Het RBL ontvangt jaarlijks bijdragen van de deelnemende gemeenten voor de uitvoering van de leerplichtwet. Op dit moment 9,62 euro per leerplichtige. In 2007 is de gemeentelijke bijdrage verlaagd van 10,42 euro naar 9,62 euro. Van 2007 tot 2012 is ingeteerd op de reserves. Ongeveer eenderde van het budget van het RBL bestaat uit de gemeentelijke bijdragen. Tweederde bestaat uit geoormerkte landelijke gelden voor de RMC-functie voortijdig schoolverlaten en de kwalificatieplicht. Met ingang van 2013 bedraagt de gemeentelijke bijdrage per leerplichtige 12,37 euro. Dit is noodzakelijk voor een gezonde bedrijfsvoering, waarbij de inzet van de medewerkers in balans is met de ontvangen gemeentelijke bijdragen en rijksbijdragen. De financiële verantwoording vindt plaats per kalenderjaar. Dit jaarverslag is een inhoudelijke verantwoording van een schooljaar en heeft betrekking op de periode van 1 augustus 2011 tot en met 31 juli 2012, met uitzondering van de VSV cijfers.
Elke leerling op school BUSSUM
EEMNES
HILVERSUM
HUIZEN
LAREN
MUIDEN
NAARDEN
WEESP
WIJDEMEREN
TOTAAL
ta b e l 1 : l e e r l i n g e n p e r g e m e e n t e BLARICUM
Het RBL houdt zich bezig met ruim vijftigduizend kinderen en jongeren die in het Gooi wonen. De schoolcarrière van jongeren in de leeftijd van 5 tot 23 jaar wordt gevolgd. Een sluitende registratie is voor het RBL de basis voor het uitvoeren van de wettelijke taken. Wij ontvangen de persoonsgegevens van leerlingen uit de Gemeentelijke Basis Administratie (GBA). Om de jongeren te kunnen volgen, werken we nauw samen met alle scholen in de regio. Scholen zijn verplicht om de in- en uitschrijvingen van leerlingen bij het RBL te melden. Dit doen zij via het digitale loket van DUO, de Dienst Uitvoering Onderwijs.
5-11 jaar
780
3137
867
7103
3498
905
603
1826
1381
1971
22016
12-17 jaar
703
2523
763
5776
3106
777
501
1487
1147
1763
18490
18+ TOTAAL
446
1873
573
6120
3139
510
369
857
1235
1448
16364
1929
7533
2203
18999
9743
2192
1473
4170
3763
5182
56870
Wettelijk kader Leerplicht (5 tot 16 jaar)
Ieder kind heeft recht op onderwijs en tegelijkertijd een plicht tot het volgen van onderwijs.
Kwalificatieplicht (16 tot 18 jaar)
Waar de leerplicht ophoudt begint de kwalificatieplicht. Dit houdt in dat jongeren tot 18 jaar onderwijs moeten volgen tot zij een startkwalificatie hebben. Een startkwalificatie is een havo-diploma, vwo-diploma of een mbo-diploma op niveau 2 of hoger.
Schoolbezoeken en controles Schoolbezoeken voortgezet onderwijs
Sinds het schooljaar 2010-2011 is het RBL gestart met de schoolbezoeken. In het achterliggende jaar heeft het RBL een protocol schoolbezoeken ontwikkeld om de analyse op een eenduidige en zorgvuldige wijze uit te voeren. Centraal staat het verzuimbeleid van de scholen en de uitvoering van het administratieve verzuimproces. Onderwerpen waarop de scholen werden beoordeeld, zijn de aanwezigheid van een verzuimprotocol, de aanpak van verzuim, verzuimregistratie en het tijdig melden van verzuim bij de leerplichtambtenaar. Het RBL heeft vier scholen bezocht. Eén van de bezochte scholen is op alle aspecten voldoende beoordeeld. Bij de andere drie scholen was nog sprake van verbeterpunten. Het RBL voert verkennende gesprekken met de Onderwijsinspectie over het sluiten van een samenwerkingsovereenkomst. In het schooljaar 2012/2013 wordt door het RBL een besluit genomen over het al dan niet aangaan van een samenwerkingsovereenkomst.
Luxeverzuim controles
In tegenstelling tot de berichtgeving in de Gooi en Eemlander eerder dit jaar, zijn ook dit jaar weer scholen bezocht in het kader van het terugdringen van luxeverzuim. Rond de belangrijkste vakanties is het RBL langs diverse scholen gegaan voor een luxeverzuimcontrole. Een aantal jaren geleden heeft het RBL intensieve acties gehouden. Nu is het RBL veel selectiever en probeert met gerichte, goed gekozen acties effectief te zijn. Ook worden controles uitgevoerd op verzoek van de scholen. Het aantal luxeverzuim processen-verbaal is fors gestegen, namelijk van 57 naar 87, mede doordat veel schooldirecties uit zichzelf luxeverzuim melden. Het aantal meldingen is hoger dat het aantal processen-verbaal. Dit heeft twee redenen: niet alle meldingen resulteren in een proces-verbaal en per gezin wordt een proces-verbaal opgemaakt.
Aanpak verzuim MBO College Hilversum
Sinds september 2011 werkt het MBO College Hilversum met het plan ‘verbetering verzuimadministratie en melding’. Bij de uitvoering van dit plan houdt de directie van het MBO stevig vinger aan de pols. De verzuimregistratie en verzuimmeldingsdicipline is echter nog niet op gewenste niveau. In december 2011 en januari 2012 zijn er door het RBL weer controles uitgevoerd. Bij deze zogenaamde ‘wintercontroles’ lag opnieuw de nadruk op de verzuimregistratie van het MBO College. Tevens is de daadwerkelijke aan- of afwezigheid van leerlingen in de lessen gecontroleerd. Het grootste deel van de voortijdig schoolverlaters wordt veroorzaakt door het MBO College Hilversum. Daarom besteedt het RBL extra aandacht aan de verzuimbestrijding op het MBO College Hilversum.
2
RMC (12 tot 23 jaar)
De Regionale Meld- en Coördinatiefunctie voortijdig schoolverlaten heeft tot doel om voortijdig schoolverlaters terug te leiden naar het onderwijs, al dan niet in combinatie met werk, met als doel het behalen van een startkwalificatie.
Nieuw! Protocol verzuim en ziekteverzuim aanpakt. Daarnaast is in het vernieuwde protocol vastgelegd dat de verzuimstaat direct per mail verstuurd dient te worden naar de administratie van het RBL, zodra er een mel-
Protocol schoolverzuim
Sinds 2009 werken het RBL en de scholen voor voortgezet onderwijs in het Gooi met het Protocol Schoolverzuim. In dit protocol staan de verantwoordelijkheden van de school en de leerplichtambtenaar conform de landelijke richtlijnen beschreven. Op basis van de ervaringen die we de afgelopen jaren hebben opgedaan en de opmerkingen vanuit de scholen, heeft het RBL het verzuimprotocol aangepast.
Verzuim
ding wordt gedaan in het digitale verzuimloket van DUO. Dit om het meldingsproces efficiënter te laten zijn en sneller tot actie over te kunnen gaan.
Protocol
schoolverzuim VooRtgezet ondeRwijs
Allereerst is het te-laat-kom-beleid aangepast. Zowel de scholen als de leerplichtambtenaren zijn van mening dat de sancties bij te laat komen niet in verhouding staan ten opzichte van het aantal uren schoolverzuim waarbij een sanctie wordt toegekend.
Verzuimsoorten
In de leerplichtwet wordt onderscheid gemaakt tussen absoluut en relatief verzuim.
Absoluut verzuim:
In het nieuwe protocol is het RBL vanaf 12 keer te laat (voorheen 9 keer) verantwoordelijk voor de afhandeling. Het RBL gaat er vanuit dat school al in een eerder stadium het te laat komen van leerlingen
Een leerplichtige leerling staat niet ingeschreven bij een school of een onderwijsinstelling. 1
Regionaal BuReau leeRlingzaken
Verzuimprotocol
Gooi en Vechtstreek Verzuimprotocol 2
Relatief verzuim: Een leerplichtige leerling verzuimt, al dan niet met medeweten van de ouders/verzorgers, incidenteel of geregeld de school zonder dat hiervoor toestemming is verleend.
Protocol ziekteverzuim
De Jeugdgezondheidszorg en het RBL hebben in het achterliggende schooljaar gewerkt aan een Protocol Ziekteverzuim, mede op verzoek van het onderwijs. Het Protocol Ziekteverzuim is gebaseerd op de landelijke handreiking ‘Snel terug naar school is veel beter’. Leerlingen die veelvuldig ziek zijn of extra zorg nodig hebben lopen een groter risico op het voortijdig verlaten van de school dan andere leerlingen. In het protocol wordt uitgebreid besproken wat de rol van de jeugdarts en de leerplichtambtenaar is in geval van ziekteverzuim. Ook staat beschreven hoe de school de zorg voor zieke leerlingen kan waarborgen. Het Protocol Ziekteverzuim heeft een andere status dan het Protocol Schoolverzuim. Schoolverzuim is ongeoorloofd verzuim en ziekteverzuim is geoorloofd verzuim. Het RBL kan daarom scholen niet verplichten om met het Protocol Ziekteverzuim te werken maar zal hen hierin wel stimuleren, zodat de zorg voor zieke leerlingen gewaarborgd kan worden. Het
Als een leerling meer dan 16 uur per vier weken verzuimt, dan wordt het verzuim door school via DUO gemeld bij het RBL. Het primair onderwijs meldt verzuim rechtstreeks bij het RBL. De eerste actie is meestal het sturen van een waarschuwingsbrief. Als het verzuim niet stopt dan wordt een leerling met de ouders uitgenodigd voor een gesprek. Samen met hen wordt een plan gemaakt om te zorgen dat het verzuim stopt door bijvoorbeeld maatregelen thuis, hulp van maatschappelijk werk, de mentor of anderen in te schakelen. Helpt dit alles niet en is het verzuim verwijtbaar, dan stuurt de leerplichtambtenaar de jongere door naar Bureau Halt of maakt proces-verbaal op.
Signaal verzuim:
Een leerplichtige leerling komt structureel te laat of verzuimt lessen. In veel gevallen is dan sprake van gezinsproblematiek of sociaal emotionele problemen van een leerling.
Luxe verzuim:
Een leerplichtige leerling die buiten de schoolvakanties om op vakantie gaat en daarvoor geen toestemming heeft van de schoolleiding.
Protocol Ziekteverzuim is in juli 2012 verspreid onder alle scholen voor voortgezet onderwijs in de regio. Met ingang van het schooljaar 20122013 zullen het RBL en de Jeugdgezondheidszorg beide werken volgens het Protocol Ziek-
teverzuim. Beide protocollen (verzuim/ziekteverzuim) dragen bij aan de terugdringen van verzuim. In het nieuwe schooljaar zal tevens een Protocol Ziekteverzuim ontwikkeld worden voor het MBO.
Verwijsindex Ta b e l 2 : r bl M E L D INGEN V ER W IJSIN D E X
TOTAAL
7
0
52
1.9
9.6
0
42.3
23.1
1.9
1.9
5.8
13.5
0
100
Aant.
%
TOTAAL
WIJDEMEREN
3
VANGNET
WEESP
1
WSG
NAARDEN
1
BJZ AMK
MUIDEN
12
RBL
LAREN
22
BJZ NH
HUIZEN
0
VERSA
HILVERSUM
5
MEE
EEMNES
1
GGD
BUSSUM
%
BLARICUM Aant.
Ta b e l 3 : M E L D INGEN p e r i n s ta n t i e
30
26
14
555
52
279
16
31
1003
3
2.6
1.4
55.3
5.2
27.9
1.6
3
100
Ook in het achterliggende jaar heeft het RBL gemeld in de verwijsindex. Hoewel er veel hulpverleners in het Gooi melden in de verwijsindex, kan de verwijsindex nog beter gebruikt worden. De verwijsindex krijgt meer waarde en betekenis wanneer in de toekomst meer organisaties en deelnemers zich zullen aansluiten. Vooralsnog zijn het vooral de grotere organisaties als Bureau Jeugdzorg die met de verwijsindex werken, organisaties die elkaar zonder tussenkomst van de verwijsindex ook goed weten te vinden en elkaar vaak al eerder hebben geïnformeerd. Het RBL heeft in de periode augustus 2011 tot september 2012 52 meldingen gedaan in de verwijsindex.
3
Te laat Te laat, te laat, al weer te laat op school. Ik moet een smoes verzinnen maar ik weet er geen. Te laat, te laat, al weer te laat op school. Heb jij voor mij een hele goede smoes te leen? Mijn voeten sliepen nog, want ze gingen laat naar bed en tot m’n grote spijt had ik m’n wekker niet gezet.
De brug was open, m’n band was stuk, de trein die had vertraging door een spoorwegongeluk. Ik las vanmorgen in de krant dat de hele school was afgebrand. O. van der Jagt
4
http://www.moetjedoen.nu
Het vliegtuig had vertraging, want het had een lekke band en met m’n oude fiets was ook van alles aan de hand.
Verzuimontwikkelingen oNT W I K K E L ING
Relatief verzuim
2
23
4
41
18
4
4
7
13
21
144
12
24
3
27
17
2
2
24
4
12
131
signaal verzuim
7
11
1
77
16
3
0
5
9
13
147
Verzuim wegens ziekte
1
3
0
3
0
0
0
2
0
0
9
10
82
22
278
117
13
11
32
71
49
773
Relatief verzuim
0
0
0
2
2
2
0
0
2
0
8
Luxe verzuim
0
0
0
0
3
0
2
1
0
0
6
Signaal verzuim
0
0
1
3
0
1
0
0
0
0
7
Verzuim 18+
4
25
8
45
27
5
6
4
23
9
181
36
168
39
478
200
30
25
75
122
105
1409
Luxe verzuim
18+ verzuim BUITEN DE REGIO
EEMNES
HILVERSUM
HUIZEN
LAREN
MUIDEN
NAARDEN
WEESP
REN
TOTAAL
0
0
0
4
3
3
0
0
0
0
10
Relatief verzuim
7
35
15
144
63
5
14
25
33
46
394
Luxe verzuim
1
16
4
55
11
6
3
14
6
24
143
Signaal verzuim
1
4
1
31
4
3
5
5
1
9
68
Verzuim wegens ziekte
1
2
0
9
3
0
2
2
2
0
21
24
83
21
341
173
15
24
43
63
67
925
Relatief verzuim
0
4
1
6
4
1
0
0
5
0
21
Luxe verzuim
0
1
1
2
6
0
0
0
0
0
10
Signaal verzuim
0
0
0
2
0
0
1
0
1
0
4
Verzuim wegens ziekte
0
0
0
2
2
0
0
2
0
0
6
Verzuim 18+
11
26
12
95
46
8
5
22
23
26
307
TOTAAL
45
171
55
691
315
41
54
113
134
172
1909
WIJDEME-
BUSSUM
Absoluut verzuim
20102011
BLARICUM
TOTAAL
Tot en met de leeftijd van 12 jaar is het aantal verzuimmeldingen relatief bescheiden. Daarna vindt per leeftijdsjaar een verdubbeling plaats. De 16 en 17 jarigen nemen 22% van het totaal aantal meldingen voor hun rekening. De 18+ leerlingen 60%. Het totaal aantal verzuimmeldingen is dit jaar conform de trend van de laatste jaren wederom met een derde toegenomen. Dit is vooral een gevolg van de verzuimontwikkeling bij 18+ leerlingen. Het aandeel 18+ meldingen van leerlingen die buiten de regio op school zitten, neemt toe. Het aantal verzuimende leerlingen verdubbelde in drie jaar tijd (+97%); het aantal meldingen neemt in dezelfde periode toe met een factor 2,5. Als gevolg van deze ontwikkeling stijgt het gemiddelde aantal meldingen per leerling van 1,18 naar 1,48. Voor 18+ leerlingen neemt dit van 1,10 tot 1,61 toe.
Ta b e l 5 : g E M . AANTA L M E L D INGEN n a a r l e e f t i j d
TOTAAL
3
WIJDEMEREN
1
WEESP
TOTAAL
0
NAARDEN
REN
0
MUIDEN
WEESP
0
LAREN
NAARDEN
0
HUIZEN
MUIDEN
0
HILVERSUM
LAREN
0
EEMNES
HUIZEN
0
BUSSUM
HILVERSUM
0
BINNEN DE REGIO
Van de 123 in de regio gevestigde basisscholen hebben er 57 (46%) een of meerdere verzuimmeldingen direct bij het RBL gedaan. Alle scholen uit het voortgezet onderwijs kennen ongeoorloofd verzuim en hebben hun verzuimmeldingen via DUO aan het RBL doorgegeven.
BLARICUM
EEMNES
0
WIJDEME-
BUSSUM
Absoluut verzuim
20092010
BLARICUM
Ta b e l 4 : v e r z u i m n a a r s oo r t
5-11 jaar
0.8
0.5
0.3
0.8
0.6
0.0
0.2
1.2
1.2
0.6
0.7
12-17 jaar
3.7
4.1
3.3
5.2
5.5
3.3
6.4
3.8
6.0
4.5
4.9
18+
9.4
8.2
9.8
8.7
8.5
4.1
4.9
9.8
9.4
8.6
9.0
TOTAAL
3.8
3.6
3.8
4.7
4.7
2.1
3.5
3.9
5.4
4.1
4.5
BINNEN DE REGIO
18+ verzuim
EEMNES
HILVERSUM
HUIZEN
LAREN
MUIDEN
NAARDEN
WEESP
REN
TOTAAL
0
0
0
5
1
0
0
0
0
0
7
Relatief verzuim
14
67
15
218
119
19
20
43
50
54
625
Luxe verzuim
12
15
2
49
18
2
1
27
14
17
157
signaal verzuim
0
6
5
21
4
0
0
0
6
0
44
Verzuim wegens ziekte
0
3
0
12
6
1
0
1
2
6
32
20
96
42
408
194
15
9
56
89
98
1062
0
5
3
9
6
0
1
0
3
2
30
WIJDEME-
BUSSUM
Absoluut verzuim
20112012
BLARICUM
BUITEN DE REGIO
BINNEN DE REGIO
18+ verzuim Onterechte melding
Absoluut verzuim
0
0
1
1
1
0
0
0
0
0
5
Relatief verzuim
6
16
1
37
29
2
7
6
7
7
121
Luxe verzuim
0
5
1
2
3
0
0
0
0
3
14
Signaal verzuim
0
0
0
4
2
1
2
0
3
1
13
Verzuim wegens ziekte
0
0
0
0
2
1
1
0
1
0
5
22
57
14
125
74
6
10
28
27
26
415
0
1
0
0
0
0
0
0
0
1
2
74
271
84
891
459
47
51
161
202
215
2532
Onterechte melding TOTAAL
2008-2009
2009-2010
2010-2011
2011-2012
Leerling
Melding
Meld. per ll
Leerling
Melding
Meld. per ll
Leerling
Melding
Meld. per ll
Leerling
Melding
Meld. per ll
3 - 11
169
172
1.02
148
151
1.02
143
148
1.03
160
166
1.04
12-17
568
696
1.23
669
807
1.21
786
987
1.26
805
1074
1.33
18+
144
158
1.10
403
451
1.12
624
774
1.24
804
1291
1.61
TOTAAL
867
1027
1.18
1195
1409
1.18
1512
1909
1.26
1712
2532
1.48
oNT W I K K E L ING
BUITEN DE REGIO
18+ verzuim
Ta b e l 6 : g E M . AANTA L M E L D INGEN PER L e e r l i n g
Er bestaan grote verschillen tussen gemeenten onderling bij het verloop van de groei van het aantal meldingen (tabel 4). Zo kent Blaricum de verhoudingsgewijze grootste toename (+ 64% t.o.v. vorig schooljaar), gevolgd door Eemnes (+ 60%) en Bussum (+ 58%). Een middenpositie wordt ingenomen door Weesp (+ 51%), Huizen (+ 46%), en Naarden (+ 42%). Een relatief beperkte groei kennen Hilversum (+ 29%) en Wijdemeren (+ 25%). Laren laat een zeer geringe toename zien terwijl Muiden als enige gemeente een afname bij het aantal verzuimmeldingen vertoont. Dit is vooral een gevolg van de forse afname bij de 18+ meldingen. Tussen de gemeenten doen zich grote verschillen voor in het aantal verzuimmeldingen (tabel 5). Zo komen in Laren, Muiden en Eemnes geen of relatief weinig meldingen voor bij de categorie 5-11 jarigen. In Muiden en Weesp komen bij de 12 – 18 jarigen twee keer zoveel meldingen voor als bij Eemnes en Laren het geval is, terwijl Laren en Muiden weer juist goed scoren bij de 18+ leerlingen.
5
Vrijstellingen oNT W I K K E L ING
BLARICUM
BUSSUM
EEMNES
HILVERSUM
HUIZEN
LAREN
MUIDEN
NAARDEN
WEESP
WIJDEMEREN
OVERIG
TOTAAL
0
0
0
0
2
0
0
1
0
0
0
3
art. 5
3
10
6
28
28
3
10
7
5
4
5
109
art. 11
0
7
1
6
6
1
0
2
3
1
0
27
art. 15
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
TOTAAL
3
17
7
34
36
4
10
10
8
5
5
139
TOTAAL
0
4
2
17
8
0
3
3
0
3
3
43
art. 11
0
6
1
11
5
2
2
1
0
1
0
29
art. 15
0
3
1
1
0
0
0
0
0
0
0
5
TOTAAL
0
13
4
30
13
2
5
5
0
4
3
79
0
3
2
3
art 5. Vrijstelling inschrijving
43
43
108
art. 5
0
art 11. Vrijstelling geregeld schoolbezoek
36
29
27
art. 11
0
art 15. Vrijstelling wegens ander onderwijs
1
5
0
art. 15
0
83
79
138
TOTAAL
0
0
0
1
1
0
0
1
6
3
14
2
4
2
1
7
1
8
6
0
0
2
0
0
0
0
0
0
1
13
4
23
9
4
2
5
Justitieel Casus Overleg (JCO)
Sinds oktober 2011 participeert het RBL in het Veelplegersoverleg. Jongeren tot 18 jaar, die meerdere malen met justitie in aanraking zijn gekomen worden in dit overleg besproken. Het doel van dit overleg is om informatie te delen. Tijdens het overleg wordt een casemanager aangewezen. Daarnaast wordt gekeken naar de acties die instellingen kunnen ondernemen om te voorkomen dat een veelpleger opnieuw de fout in gaat. Voorts wordt er aan het Openbaar Miniserie (OM) een advies gegeven in het geval de veelpleger opnieuw voor een strafbaar feit wordt aangehouden.
Voor een specifieke risicogroep die met politie of justitie in aanraking is gekomen, is het zogenoemde Veiligheidshuis opgericht. Hierbinnen vinden zowel het veelplegers overleg als het Justitieel Casus Overleg plaats.
0
3
3
3
5
43
1
10
1
36
0
0
0
1
4
13
6
83
Absoluut verzuim
Behalve het Veelplegersoverleg vindt ook het JCO plaats in het Veiligheidshuis. In dit overleg worden jongeren besproken die tijdens die week in aanraking zijn geweest met politie en justitie. Deelnemers aan het JCO zijn politie, justitie, Raad voor de Kinderbescherming, Bureau Halt, Bureau Jeugdzorg en het RBL. Het JCO heeft als doel om informatie te delen, zodat eerder ingegrepen kan worden en passende hulp in gang gezet wordt.
BUSSUM
EEMNES
HILVERSUM
HUIZEN
LAREN
MUIDEN
NAARDEN
WEESP
REN
TOTAAL
12
4
57
22
2
7
14
13
15
152
Halt
1
2
1
6
2
0
1
1
2
5
21
63
24
2
8
15
15
WIJDEME-
BLARICUM 6
5
20
10
8
30
70
54
92
8
5
7
1
1
0
44
33
20
134
103
151
verzuim Relatief verzuim wegens ziekte Verzuim 18 + TOTAAL
173
2009-
2010-
2011-
2010
2011
2012
Geen vonnis
VO
4
20
19
MBO
1
0
2
REC/ZMLK
0
2
0
TOTAAL
5
22
21
6
processen-verbaal komt het volgende beeld naar voren. Bij een totaal van 111 pv’s hebben de uitspraken betrekking op 116 personen, 40 kinderen en 76 ouders. Van de justitiële pv’s hebben de meeste uitspraken betrekking op een strafbeschikking, een werkstraf of een maatregel hulp en steun (MHS). In 40 gevallen wordt nog gewacht op de afhandeling. Halt processen-verbaal lopen niet via het kantongerecht en kennen bijgevolg geen vonnis.
Ouder
TOTAAL
40
Detentie
oNT W I K K E L ING a a n ta l p r oc e s s e n - v e r b a a l Het aantal processen-verbaal (pv) is het afgesloten schooljaar met 50% toegenomen. Dit is vooral het gevolg van de toename van het aantal processen-verbaal voor luxe verzuim, van 57 naar 87. Hiervan waren er 67 bestemd voor ouders van leerlingen uit het basisonderwijs. Een pv wegens het ontbreken van een schoolinschrijving (absoluut verzuim) komt weinig voor. De meeste processen-verbaal worden opgesteld in de gemeenten Hilversum en Huizen. Wanneer gekeken wordt naar de uitkomsten van de ingediende
2
Relatief verzuim algemeen Relatief verzuim signaal
Ta b e l 1 1 : B u r e a u H A Lt
PV
14
2
Ta b e l 1 2 : V o n n i s s e n
ta b e l 1 0 : P r oc e s s e n v e r b a a l
7
1
Relatief verzuim luxe
Kind
TOTAAL
2011-2012
Veelplegersoverleg
Veiligheidshuis
0
Ta b e l 9 : P r oc e s s e n - v e r b a a l
Leerplicht en Justitie Wanneer de verzuimaanpak via brieven en waarschuwingsgesprekken niet meer afdoende is zal in een aantal gevallen een proces-verbaal worden opgemaakt. Voor relatief lichte gevallen kan voldaan worden met een Halt proces-verbaal (taakstraffen), voor de zwaardere wordt het een justitieel proces-verbaal.
0
2010-2011
TOTAAL
art. 3
2009-2010
art 3. Vervangende lp
TOTAAL
OVERIG
art. 5
OVERIG
WIJDEMEREN
2
WIJDEMEREN
WEESP
0
WEESP
NAARDEN
0
NAARDEN
MUIDEN
0
MUIDEN
LAREN
1
LAREN
HUIZEN
0
HUIZEN
HILVERSUM
0
HILVERSUM
EEMNES
0
EEMNES
BUSSUM
1
BUSSUM
BLARICUM
0
2011-2012
0
2010-2011
0
2009-2010
Ta b e l 7 : V r i j s t e ll i n g e n n a a r s oo r t
art. 3
BLARICUM
Het aantal verleende vrijstellingen is fors gestegen, van 79 in het vorig schooljaar tot 138 dit jaar (+75%). De toename is geen gevolg van het feit dat het aantal leerlingen op school in het buitenland is toegenomen, maar eerder omdat het RBL het formeel en sluitend afhandelen van deze aanvragen meer prioriteit heeft gegeven. Waar we voorheen genoegen namen met een éénmalige mededeling, vereist veranderde wetgeving nu dat we ouders ieder jaar houden aan de verplichting om hun zaken netjes in orde te maken. In enkele gevallen heeft dit ertoe geleid, dat ouders hun kinderen alsnog hebben uitgeschreven uit Nederland. De samenwerking met de gemeenten en de SVB is goed.
20092010
20112012 art. 3
20102011
Ta b e l 8 : V r i j s t e ll i n g e n p e r g e m e e n t e
1
1
Maatregel Hulp en Steun (MHS)
27
27
Niet ontvankelijk verklaard
1
2
2
Ontslag rechtsvervolging
2
4
5
Sepot (voorwaardelijk)
3
23
26
45
45
Strafbeschikking (boete) Vrijspraak Werkstraf TOTAAL
40
1
1
31
3
32
40
76
151
(N.B. in een aantal pv’s is sprake van meerdere uitspraken voor kind(eren) en/of ouder(s). Daardoor stemmen de randtotalen niet overeen met de celinhoud).
Voortijdig Schoolverlaters
LAREN
MUIDEN
NAARDEN
WEESP
WIJDEMEREN
TOTAAL
48
18
172
78
28
11
33
37
48
488
2010-2011
30
59
26
214
121
36
8
41
60
56
651
2009-2010
19
71
29
262
133
46
19
44
50
62
735
2005-2006
27
100
34
282
178
37
26
41
65
63
853
2009-2010
HUIZEN
15
2010-2011
HILVERSUM
2011-2012
2011-2012
EEMNES
Ta b e l 1 4 : V S V 2 0 0 9 - 2 0 1 2
BUSSUM
Uitschrijvingen
1701
1265
1734
Herplaatsingen
1213
614
865
BUSSUM
EEMNES
HILVERSUM
HUIZEN
LAREN
MUIDEN
NAARDEN
WEESP
WIJDEMEREN
TOTAAL
Ta b e l 1 5 : V S V u i t s ch r i j v i n g e n / h e r p l a at s i n g e n 2 0 1 1 - 2 0 1 2
BLARICUM
Een belangrijk beleidsveld van het kabinet betreft de terugdringing van ongeoorloofd verzuim en de schooluitval. In de 39 RMC regio’s zijn convenanten afgesloten tussen gemeenten, onderwijs en ministerie om bij te dragen tot het bereiken van de landelijke doelstelling van maximaal 25.000 voortijdig schoolverlaters over 3 jaar. Doelstelling voor onze regio betrof het afgesloten schooljaar maximaal 512 VSV ’ers. Volgens de officiële DUO statistieken komen wij op een totaal van 578 (voorlopige cijfers). Het RBL heeft echter een zuiverder beeld van de als VSV geboekstaafde leerlingen. Zo houdt DUO geen rekening met leerlingen die op het particulier onderwijs zijn ingeschreven of een opleiding bij politie of defensie volgen. Het RBL doet dit wel. Onze cijfers tonen aan dat wij in totaal 488 voortijdig schoolverlaters hebben. Naast het VO heeft met name het MBO College Hilversum goed gepresteerd bij de vermindering van het aantal VSV ’ers. Muiden en Huizen laten de afgelopen jaren de relatief grootste teruggang zien in het aantal VSV ‘ers. Op basis van de DUO cijfers is onze regio op de VSV ranglijst van plaats 17 naar plaats 10 gestegen.
Ta b e l 1 3 : V S V ’ ERS REGI O g O O I EN vE C H TSTREE K BLARICUM
O n t w i kk e l i n g V S V
Uitschrijvingen
56
174
82
537
341
81
37
84
131
178
1701
Herplaatsingen
41
126
64
537
263
53
26
51
94
130
1213
TOTAAL AANTAL VOORTIJDIGE SCHOOLVERLATERS GOOI EN VECHTSTREEK
488
Pilot oud-voortijdig schoolverlaters
Het RBL krijgt bij de VSV-projecten een duidelijke regiefunctie, voortvloeiend uit en passend bij haar RMC-functie, waardoor het RBL voortdurend zicht heeft op de voortgang en het sturen op resultaten beter mogelijk is. Het RBL werkt daarbij intensief samen met de VSV projectmanager van de contactschool (MBO College Hilversum).
JIB
De werkwijze binnen JIB in 5 fasen: Fase 1: Fase 2: Fase 3: Fase 4: Fase 5:
Registratie Intake/advies- en/of begeleidingsgesprek; Terugkeer of overstap naar een opleiding; Oriëntatie op en begeleiding naar werk; Nazorg
NAARDEN
WEESP
WIJDEMEREN
TOTAAL
%
MUIDEN
Absoluut
LAREN
Ta b e l 1 6 : a a n ta l b e n a d e r d e l e e r l i n g e n
HUIZEN
Op 15 maart 2012 is JIB officieel geopend op het MBO College Hilversum. JIB is een samenwerking van het LeerWerkLoket, het UWV, de gemeente Hilversum, het MBO College Hilversum en het Regionaal Bureau Leerlingzaken. Binnen JIB werken de genoemde instanties samen om jongeren zonder startkwalificatie nog beter in beeld te krijgen en ze te ondersteunen en te adviseren bij onder andere de studieloopbaan maar ook bij bijvoorbeeld financiële, psychische en/of psychosociale problematiek. JIB is gevestigd op de derde etage van het MBO College. De doelgroep van het JIB bestaat uit niet-leerplichtige jongeren met schoolregistratie waarvan gedurende het lopende schooljaar via het DUO verzuimloket meer dan één DUO verzuimmelding is ontvangen. Dit betreft een verzuim van 16 uur of meer over een periode van 4 weken. Uitgangspunt daarbij is dat het MBO College Hilversum al actie heeft ondernomen om het verzuim te stoppen. Wanneer deze acties en schriftelijke waarschuwingen door zowel de school als het RBL niet hebben geholpen en er vervolgens opnieuw een DUO verzuimmelding wordt gedaan, probeert JIB alsnog in contact met de jongere te komen. JIB benadert de verzuimer telefonisch of via andere digitale kanalen en nodigt de jongere uit voor een gesprek. Ook wordt het instrument huisbezoek veelvuldig ingezet. Tot nu toe komen de meeste aanmeldingen van het MBO College Hilversum. Leerlingen van scholen voor voortgezet onderwijs maar ook jongeren die in deze regio woonachtig zijn en buiten de regio naar school gaan en verzuimen, kunnen worden uitgenodigd door JIB.
Vakcollege Warme overdracht VMBO-MBO Productief Leren Aanpak verzuim en ziekteverzuim door middel van o.a.leerplichtspreekuren Verder ontwikkelen en implementeren ziekteverzuimprotocol in het vo en mbo Jongeren in Beeld (samenwerking van MBO, UWV, RBL op het MBO College) Instellen van een opvang- huiswerkklas voor o.a. de telaatkomers Kleinere klassen in het MBO voor jongeren die veel begeleiding nodig hebben
HILVERSUM
Jongeren In Beeld (JIB)
m m m m m m m m
EEMNES
Voor het eerst is in onze regio het afgelopen schooljaar gebruik gemaakt van het digitale systeem Intergrip. Een systeem waarmee de overstap van VMBO-leerlingen naar het MBO goed in beeld gebracht en inzichtelijk gemaakt kan worden. Decanen voeren de studiekeuze van hun leerlingen in. Op deze manier kunnen alle stappen van studiekeuze tot toelating/ inschrijving door het RBL in beeld gebracht en gehouden worden. Het RBL kan door dit systeem precies zien welke jongeren risico’s lopen om na de zomer niet te kunnen starten met een vervolgopleiding. Het RBL en de vmbo-school zijn hierdoor in staat om deze jongeren preventief te begeleiden en voortijdig schoolverlaten te voorkomen. De zomeractie die het RBL al jaren voert, is hierdoor definitief veranderd. De combinatie van het systeem Intergrip en de voormalige zomeractie heeft de projectnaam: Geregeld in Beeld (GIB) gekregen. Zowel bij de zomeractie als nu bij het project GIB, is tijdige informatie van de decaan van essentieel belang. Via GIB kan dagelijks worden gevolgd wie nog niet is ingeschreven bij een vervolgopleiding. Het RBL heeft regelmatig overleg met de betreffende decanen over jongeren die nog geen vervolgopleiding hebben gekozen. Via het project GIB heeft het RBL alleen zicht op de leerlingen van het vmbo. Het RBL heeft daarom in de maanden augustus en september extra acties geïnitieerd om de havo/vwo-uitstroom in beeld te krijgen, door het versturen van mails en brieven en verschillende huisbezoeken.
Door intensieve samenwerking binnen de regio welke voortvloeit uit het vlak voor het eind van het schooljaar afgesloten nieuwe VSV4 convenant gericht op een stevig aanpak van de resterende VSV, is de verwachting dat we ook het komend jaar in staat zijn de cijfers nog verder omlaag te brengen. Belangrijk bij dit convenant is dat voor het eerst alle vo scholen mee getekend hebben. De andere participanten zijn het MBO College Hilversum, de centrumgemeente Hilversum, het RBL en het Ministerie van OC&W. Half oktober 2012 is bekend geworden dat de aangevraagde VSV programmagelden voor de regio Gooi en Vechtstreek toegekend zijn door het ministerie van OC&W. De voorgestelde projecten kunnen doorgaan:
BUSSUM
Geregeld in Beeld (GIB)
VSV 4 COnvenant
BLARICUM
In juli/augustus 2012 heeft het team van het RBL actie ondernomen om een groep oudVSV'ers uit Hilversum te benaderen. Dit zijn voortijdig schoolverlaters waar in het verleden contact mee is geweest. Het doel van deze actie was om opnieuw in contact te komen met deze groep. Aan het begin van de zomer zijn 179 jongeren schriftelijk benaderd. 42 jongeren (23%) hebben direct gereageerd. De overige 137 jongeren zijn door middel van een huisbezoek bezocht. 64% was thuis of heeft gereageerd op de achtergelaten brief. Deze pilot is succesvol te noemen, omdat we uiteindelijk bijna 80% (140) van de 179 leerlingen gesproken hebben. Het in beeld hebben van alle jongeren die niet ingeschreven staan op een school en geen onderwijs volgen, is immers een belangrijke doelstelling van de RMC. Als het contact gelegd is, wordt een vervolgtraject met de jongere afgesproken.
7
19
8
102
46
3
9
18
18
13
243
2.9
7.8
3.3
42
19
1.2
3.7
7.4
7.4
5.3
100
7
8
Het oriëntatie- en begeleidingsprogramma REMAKE is sinds januari 2011 ondergebracht bij Productief Leren in Hilversum. REMAKE levert maatwerk aan jongeren die geen startkwalificatie hebben, met het doel om de startkwalificatie alsnog te behalen. Het zijn allemaal jongeren die enige afstand tot het onderwijs hebben. REMAKE geeft jongeren bagage om na twaalf weken door te kunnen stromen in onder meer een leerwerktraject, regulier onderwijstraject, Productief Leren of het doen van staatsexamen havo/vwo. In maart 2011 zijn er weer 17 deelnemers in overleg met het RBL van start gegaan. De leeftijd van de deelnemers varieert tussen de 17 en 23 jaar. Deze groep bestond voor het grootste gedeelte uit leerplichtige jongeren. Leerlingen die deelnemen aan REMAKE krijgen wekelijks een voortgangsgesprek. Ze oriënteren zich op hun toekomst door het zelfstandig uitvoeren van opdrachten.
HBO
LEERWERKLOKET
BEDRIJFSOPLEIDING
WERK
WERK/THERAPIE
BEGELEIDING VIA RBL
ONBEKEND
TOTAAL
Ta b e l 1 7 : UITSTR O O M RE M A K E
HAVO (VAVO)
Eén van de jongeren voor wie Productief Leren een heel belangrijke rol in zijn schoolcarrière heeft gespeeld is Oscar. Oscar is nu actief als drukwerkafwerker bij Drukkerij van Wijk in Oostzaan. Daar is wel een lange geschiedenis aan vooraf gegaan. Oscar woont tezamen met zijn moeder en een jongere broer in de Amsterdamse Bijlmermeer. Na het basisonderwijs ging hij aanvankelijk naar een van de lycea in de hoofdstad. Daar draaide hij goed op school. Helaas werd hij na 2 jaar van school gestuurd in verband met betrokkenheid bij een vechtpartij. Uiteindelijk kon hij na een zoekperiode terecht bij het Casparus College in Weesp. Hij stroomde toen af naar het vmbo-tl. Oscar voelde zich hier niet thuis. Het niveau was – door de forse stap terug- voor hem niet voldoende uitdagend, hij raakte gedemotiveerd en begon aan een lang traject van heftig spijbelen. Thuis vertelde hij dat hij naar school ging, terwijl hij de hort op was met vrienden. Via hen kwam hij tenslotte in een verkeerd milieu terecht. Het spijbelen, z’n schoolresultaten en zijn gedrag buiten school werden er in die tijd niet beter op. Uiteindelijk werd hij opnieuw van school gestuurd maar de decaan verwees hem daarbij wel door naar Productief Leren in Hilversum, een school voor schoolverlaters , zoals Oscar het zelf omschrijft . Hier werd hij door Aaltje Veen, de coördinator en haar collega’s opgevangen. Hij volgde bij PL de grafimedia-richting, en sloot dit af met een diploma BBL niveau 1. Bij PL leerde hij nieuwe vrienden kennen die een stimulerende invloed op hem hadden. Hij denkt nu met veel plezier terug aan zijn tijd bij Productief Leren. Hij vond het een leuke school met veel persoonlijke aandacht, vrijheid en zelfstandigheid je had als leerling alle gelegenheid zelf je leerschema in elkaar te zetten; en je kreeg tegelijk veel verantwoordelijkheid. Dat laatste was koren op de molen van de inmiddels 17 jarige Oscar. Zijn zelfrespect en zelfvertrouwen groeiden en hij ging zich meer op de toekomst richten, iets dat hem tot dat moment nog nauwelijks had beziggehouden. Zoals opgemerkt werkt Oscar inmiddels bij een drukkerij. Kenniscenturm GOC speelde daarbij een bemiddelende rol. Hij heeft daar een leerwerkovereenkomst en volgt tegelijk de opleiding printmediamedewerker bij het Media College in Amsterdam; een BBL niveau 2 traject. Hij houdt zich daar bezig met het afwerkproces van de drukkerij: stansen, snijden, vouwen, vergaren en met de goederen ontvangst. Directeur Ruben van Wijk, de meest recente opvolger in een familiebedrijf dat al ruim 100 jaar bestaat (20 personen), en werkbegeleider Jacco Smits, zijn beiden content met het feit dat ze een jonge gemotiveerde medewerker voor het grafisch vak kunnen opleiden. Aan drukkers valt gemakkelijk te komen, zo vertelt Van Wijk, maar voor het afwerkproces is het heel lastig gemotiveerde jongeren te vinden. En gemotiveerd is Oscar! Dat moet ook wel als je 4 dagen in de week om 04.45 uur op staat, om 05.20 uur de deur uit gaat om 7 uur op het werk te verschijnen. Voor beide partijen was het in het begin erg wennen, maar na 14 maanden is de voormalig PL leerling behoorlijk “ingeburgerd”. Binnen het bedrijf voert hij steeds meer activiteiten zelfstandig uit. De vooruitzichten bij het bedrijf zijn goed volgens de eigenaar. Wat hem betreft kan Oscar hier nog de komende 50 jaar aan de slag. Hoewel hij wel zou begrijpen als Oscar – nu 19 jaar- na verloop van tijd weer eens iets anders zou gaan doen. Dat laatste is niet op voorhand een slag in de lucht. Oscar ziet zich zeker wel een jaar of 10 bij Van Wijk werken maar sluit niet uit dat hij nog eens een avondopleiding vwo oppakt als voorbereiding op een studie psychologie. Als psycholoog kun je namelijk de hele dag lekker praten en je wordt er nog goed voor betaald ook, zo vindt Oscar. Veel praten is bij zijn huidige precisiewerk dat veel concentratie vereist, uit den boze. Directeur Ruben van Wijk heeft nog wel een mooie tussenoplossing: Oscar zou prima enthousiaste presentaties kunnen geven op het ROC of bij PL over de inhoud en toekomst van het vakgebied. Zo snijdt het mes aan twee kanten.
Remake
ROC
Een nieuwe weg
4
1
1
3
1
2
1
3
1
17
23.5
5.9
5.9
17.6
5.9
11.8
5.9
17.6
5.9
100
Absoluut %
Productief Leren
Productief Leren (PL) is in 2009 door het RBL samen met het vo en mbo opgezet voor overbelaste jongeren, met behulp van de VSV plusgelden. Ook dit schooljaar was het RBL nauw betrokken. PL is inmiddels verhuisd naar de Zeverijnstraat in Hilversum. In het achterliggende jaar bood PL aan 86 leerlingen onderdak waarvan 9 leerlingen van buiten de regio. Het blijft een zware opgave om deze jongeren te bieden wat ze nodig hebben. Vanwege hun geschiedenis hebben ze vaak intensieve begeleiding en zorg nodig, voordat gewerkt kan worden aan onderwijs en voordat ze voorbereid zijn op een stage. Door gescheiden geldstromen tussen zorg en onderwijs is dit soms moeilijk te realiseren. Het RBL let ook bij Productief Leren op schoolverzuim, maar de aanpak is op maat en daarom niet altijd volgens het standaard Protocol Schoolverzuim. Productief Leren biedt de opleiding media aan op niveau 1 en niveau 2, de opleiding horeca assistent niveau 1 en de opleiding handel niveau 2. Daarnaast biedt PL de mogelijkheid om staatsexamen te doen. PL geeft de leerlingen twee dagen les om hen te begeleiden naar hun diploma. Deze begeleiding richt zich met name op structuur, begeleiding bij het leren, discipline. Productief Leren biedt plaats aan maximaal 150 leerlingen. Het laat zich aanzien dat in het nieuwe schooljaar de opname grens bereikt wordt. Een teken dat de regio in ieder geval behoefte heeft aan een opvangvoorziening als PL. De afspraak is overigens gemaakt dat er niet meer dan 20 % buitenleerlingen instromen om de kwaliteit (en voldoende plaatsen) te waarborgen voor de leerlingen uit deze regio. In het nieuwe schooljaar zal het aantal leerlingen van buiten de regio tot een minimum beperkt worden. Inmiddels hebben 23 leerlingen PL verlaten met een diploma op niveau 1 of 2. Gesteld kan worden dat zonder de opvang van (potentiële) uitvallers door Productief Leren de regionale VSV cijfers ca. 100 hoger zouden liggen.
C a s u s JI B
De jongere in Beeld
Het MBO College meldt een ernstig verzuimgeval. Betreffende studente verschijnt al enkele maanden niet meer op school. Contactpogingen vanuit school hebben geen resultaat opgeleverd. De JIB-medewerker gaat op huisbezoek. Na de nodige terughoudendheid tot ontvangst te hebben overwonnen, blijkt dat studente enkele maanden terug is bevallen. De vader is inmiddels buiten beeld. Afgesproken wordt contact te houden met het JIB. Wanneer na verloop van tijd weer niets van de studente is vernomen, gaat JIB-functionaris na hoe het staat met het schoolbezoek en/of er nog contact met zorginstellingen is geweest. Dit laatste blijkt het geval ware het niet dat de vaste contactpersoon daar is vertrokken. Terstond wordt een nieuwe aangewezen. Met deze info gewapend, wordt weer een huisbezoek afgelegd. De situatie is inmiddels volledig veranderd, het huis is weer op orde, vader is weer betrokken en studente volgt weer een BBL-traject en zal binnenkort haar startkwalificatie behalen. Ook een schuldsaneringtraject wordt binnenkort ter hand genomen. Studente werkt nu bij een bekende winkelketen. Zonder de stimulerende aandacht vanuit het JIB was betreffende leerling waarschijnlijk definitief buiten beeld gebleven.
Belangrijke ontwikkelingen Bovenschoolse Plaatsingscommissie
Ongeveer vier jaar geleden is op initiatief van het RBL de Plaatsingscommissie opgericht. De Bovenschoolse Plaatsingscommissie komt tweewekelijks bijeen onder voorzitterschap van de directeur van Qinas (samenwerkingsverband vo). In dit overleg zitten een aantal deskundigen waaronder de coördinator van Op de Rails en Herstart. Projecten die door de landelijke overheid bekostigd worden. Het RBL maakt voor de leerlingen zonder indicatie veel gebruik van deze projecten. Het doel van de Plaatsingscommissie is te voorkomen dat leerlingen geen plek hebben binnen het onderwijs of om thuiszitters zo snel mogelijk weer op school te krijgen. In het schooljaar 2011/2012 zijn 105 jongeren besproken in de plaatsingscommissie. In 2010/2011 waren dat er 67. Dit is een toename 56%. Gedrag is een van de belangrijkste redenen waardoor leerlingen thuis komen te zitten. Meestal hebben de jongeren na twee of drie besprekingen in de plaatsingscommissie weer een dagbesteding. Veelal gaan ze naar een bijzondere voorziening of naar speciaal onderwijs zoals Mulock Houwer, de Vliegden, Rebound, Productief Leren of het Arbeidstrainingscentrum. Het ontbreken van doorzettingsmacht blijft de slagvaardigheid van de Bovenschoolse Plaatsingscommissie parten spelen. Bij de invoering van passend onderwijs zullen Herstart en Op de Rails met de daarbij behorende gelden verdwijnen; het zal de plaatsing van leerlingen er vermoedelijk niet gemakkelijker op maken.
Herstart • •
Het project Herstart helpt deze thuiszitters in een traject van maximaal 16 weken weer naar school te gaan.
2010-
2011-
2008-
2009-
2010-
2011-
2009
2011
2012
2009
2010
2011
2012
2010
Terug naar school
Niet terug naar school
BLARICUM
1
0
0
0
0
0
0
0
BUSSUM
2
1
3
2
0
0
0
0
EEMNES
1
3
3
0
0
0
0
1
HILVERSUM
17
8
23
27
0
0
0
6
HUIZEN
4
0
8
12
0
0
2
3
LAREN
0
0
3
3
0
0
0
0
MUIDEN
0
0
1
0
0
0
0
0
NAARDEN
2
2
2
7
0
0
0
1
WEESP
2
2
4
8
1
0
1
2
WIJDEMEREN
1
1
1
1
0
0
0
1
(OVERIG)
11
3
6
5
1
0
0
4
TOTAAL
41
20
54
65
2
0
3
18
Het aantal leerlingen dat op enig moment zonder onderwijs heeft thuisgezeten is met 45% toegenomen (van 57 naar 83). De ervaring leert dat de meesten – mede door de inzet van RBL en scholen- na verloop van tijd weer naar school gaan. Programma’s als Herstart en Op de rails helpen hierbij. Einde schooljaar zaten nog 18 leerlingen thuis.
meer dan vier weken thuiszitten, zonder uitzicht op plaatsing op een school; bekend zijn bij een leerplichtambtenaar; geen indicatie hebben van een Commissie voor Indicatiestelling (CvI); niet in een indicatietraject zitten.
Op de rails
Passend onderwijs
Het gaat met een kind niet goed op school en de veiligheid van deze leerling en/of de medeleerlingen komt in gevaar. Bij dergelijke problemen is het project Op de Rails soms een oplossing.
Doelstelling:
Terugkeer naar school, liefst naar het reguliere onderwijs, na maximaal 52 weken.
Een leerling kan deelnemen aan Op de Rails als deze: • • • • • • • •
2008- 2009-
Doelstellingen:
bepalen welke school het beste past bij deze thuiszitters; hen weer leren wennen aan het ritme en de regelmaat van naar school gaan.
Om deel te nemen aan Herstart moet een leerling: • • • •
Ta b e l 1 7 : Th u i s z i t t e r s
structurele gedragsproblemen heeft, waardoor de veiligheid van de leerling, medeleer- lingen en/of leerkrachten in gevaar komt; een geclassificeerde stoornis heeft; naar het regulier onderwijs gaat (basisonderwijs, speciaal basisonderwijs, voortgezet onderwijs); meer zorg en aandacht nodig heeft dan de huidige school kan bieden; 10 jaar of ouder is; geen CvI-indicatie heeft voor speciaal onderwijs; niet in een CvI-indicatietraject zit; ingeschreven blijft op de school van herkomst.
Transitie jeugdzorg
Leerlingen die passend onderwijs nodig hebben, hebben vaak ook ondersteuning in het gezin nodig. De problematiek van deze jongeren speelt immers niet alleen op school, maar ook thuis. De schoolsituatie, thuissituatie en de omgeving van het kind beïnvloeden elkaar. Ze kunnen problemen veroorzaken of juist een bijdrage leveren aan een oplossing. Onderwijs en zorg voor jeugd moeten nauw met elkaar verbonden zijn om voor elk kind een passend aanbod te doen. De wijzigingen in beide systemen bieden volop kansen om dit te realiseren. Tussen 2013 en 2016 komt de verantwoordelijkheid voor jeugdzorg en de begeleiding uit de AWBZ bij gemeenten te liggen, met als doel de jeugdzorg te verbeteren en betaalbaar te houden. Gemeenten kunnen dan maatwerk bieden, afgestemd op de lokale en individuele situatie. Het RBL vervult een rol in het vroegtijdig signaleren van problemen bij jongeren. Schoolverzuim en voortijdig schoolverlaten zijn sterke indicatoren voor het bestaan van ook andersoortige problematiek. Door snel en adequaat te reageren op schoolverzuim en voortijdig schoolverlaten kan het RBL tijdig in samenwerking met hulpverleners (onder andere partners van het CJG), hulp arrangeren. In veel situaties kan daarmee dure jeugdzorg vermeden worden en kan een gezin met lichte en dus goedkope hulp geholpen worden. Het RBL levert zo een belangrijke bijdrage aan het betaalbaar houden van de jeugdzorg.
Vanaf 2014 komt er een nieuw stelsel voor passend onderwijs. Door de invoering van passend onderwijs worden scholen verplicht een passende onderwijsplek te bieden aan leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben. Om passend onderwijs te realiseren moeten scholen samenwerken in regionale samenwerkingsverbanden. De twee samenwerkingsverbanden van het primair onderwijs in het Gooi hebben zich verenigd onder de naam Unitas. Het voortgezet onderwijs is verenigd in Qinas.
In het kader van passend onderwijs moeten de samenwerkingsverbanden gaan werken met een ondersteuningsplan. Bij het opstellen van een ondersteuningsplan wordt de samenwerking met de gemeente(n) gezocht. De gemeente is verantwoordelijk voor leerplicht, leerlingenvervoer, onderwijshuisvesting en het achterstandenbeleid. Jeugdzorg zal hier in de toekomst aan worden toegevoegd. De genoemde verantwoordelijkheden van gemeenten hangen nauw samen met de invoering van passend onderwijs, het behelst (grotendeels) dezelfde doelgroep. Scholen en gemeenten zullen elkaar door deze stelselwijzigingen dus vaker tegenkomen. Het RBL is betrokken bij de pilot Multidisciplinair Overleg (MDO) en handelingsgericht werken in het primair onderwijs. Deze pilot dient te leiden tot een uniforme en transparante aanpak die een onderwijszorgarrangement oplevert dat aansluit bij de belangen van het kind, de leerkracht en de ouders. De resultaten van de pilot zijn positief. Het RBL neemt deel aan de pool van deskundigen, waaruit geput wordt bij het organiseren van een Multidisciplinair Overleg. Het RBL en andere externen hebben bij de samenwerkingsverbanden gepleit voor het continueren van het ZAT op de basisscholen. Deze wens is gehonoreerd en het wordt mogelijk om vanuit het ZAT op de basisschool toe te leiden naar het multidisciplinair overleg. Het ZAT is vooral voor het bespreken van lichte problematiek, informeren over de sociale kaart en voor advisering met betrekking tot o.a. het signaleren, problemen bespreken met ouders. In het MDO wordt samen met ouders en een pool van deskundigen een plan gemaakt voor het kind. Het voortgezet onderwijs heeft nog geen pilot in het kader van passend onderwijs. Iedere school is bezig met het opstellen van een zorgprofiel. In het schooljaar 2012/2013 zullen de gemeenten en het onderwijs in een aantal bijeenkomsten het passend onderwijs verder vormgeven en de aansluiting met onder andere de transitie jeugdzorg borgen. Uiteraard zal het RBL als onderdeel van de gemeenten, hieraan ook een bijdrage leveren.
9
ZorgAdviesTeams (ZAT)
RBL in beeld
Het ZAT is voor de leerplichtambtenaar een belangrijk middel om het contact met de scholen te onderhouden. In het ZAT participeren doorgaans naast de leerplichtambtenaar, de jeugdarts, een maatschappelijk werker en op het vo een BJZ-medewerker. De leerplichtambtenaar vraagt in het ZAT altijd naar schoolverzuim en te laat komen, zodat de scholen er aandacht aan blijven schenken. Het voornaamste doel van het ZAT is zorgleerlingen bespreken en voor hen een goed traject voor onderwijs en zorg uitstippelen. De school krijgt adviezen van de deelnemers van het ZAT. In een ZAT worden afspraken gemaakt over wie wanneer welke actie onderneemt. Complexe verzuimgevallen worden ook besproken in het ZAT. De eenvoudige verzuimgevallen worden alleen via DUO gemeld aan het RBL. Bij ziekte werken de jeugdarts en de leerplichtambtenaar samen. Het RBL neemt twee keer per jaar deel aan de ZAT’s op basisscholen en ongeveer 5 keer op de scholen voor voortgezet onderwijs.
Leerplichtambtenaren in actie op de Dag van de Leerplicht
Donderdag 15 maart vierden we voor de negende keer de landelijke Dag van de Leerplicht. Dit jaar was het thema: School? Ik maak mijn verhaal af! Jij ook? Het Regionaal Bureau Leerlingzaken Gooi en Vechtstreek staat voor het recht op onderwijs en werkt het hele jaar hard voor deze zaak. Op de Dag van leerplicht vraagt het RBL altijd op een ludieke manier aandacht voor het recht op leren. Dit jaar waren de leerplichtambtenaren ’s morgens vroeg aanwezig op College de OpMaat in Bussum. Alle leerlingen die op tijd waren, werden door de leerplichtambtenaren verwelkomd met een heerlijk vers croissantje. Verder werd er op het MBO College Hilversum een klassenbattle georganiseerd. De klas die als eerste helemaal compleet was, ontvingbioscoopbonnen. Het RBL hoopt dat leerlingen door deze actie even stil staan bij het feit dat het erg belangrijk is om naar school te gaan en een diploma te halen.
Speerpunten 2011-2012 Werkwijze verzuimprotocol blijven promoten Terugdringen VSV'ers Flexibilisering van werktijden Instellen expertiseteam VSV Instellen expertiseteam verzuimcontroles Instellen expertiseteam luxe verzuim Positiebepaling en afbakenen verantwoordelijkheid m.b.t. passend onderwijs Rol met betrekking tot het CJG beter uitkristalliseren Samenwerking met de Onderwijsinspectie vormgeven Meldcode kindermishandeling verder implementeren Implementatie Intergrip Aanpak thuiszitters Sneller opmaken van een proces-verbaal, afhandeling via veiligheidshuis Ziekteverzuimprotocol vo opstellen in samenwerking met de JGZ
JIB (Jongeren In Beeld) feestelijk geopend!
Tot slot werd op de Dag van de Leerplicht het JIB geopend op het MBO College Hilversum. Het JIB is een samenwerking van onder andere het LeerWerkLoket, het UWV, de gemeente Hilversum, het MBO College Hilversum en het RBL. Deze instanties werken samen om jongeren te helpen bij onder andere hun studieloopbaan, financiële en psychische problemen. Het JIB is gevestigd op de derde etage van het MBO College en is dagelijks geopend van 8.30 uur tot 12.30 uur.
Speerpunten 2012/2013 Regio tekent nieuw convenant Overstap van arrondissement Amsterdam naar Utrecht (verplicht) Werken volgens de Landelijke Handreiking Strafrechtelijke Aanpak Schoolverzuim Plan maken en uitvoeren voor aanpak oud-vsv ‘ers Ziekteverzuimprotocol mbo opstellen en uitrollen Aansluiten bij de drie transities Aansluiten bij de ontwikkelingen rondom passend onderwijs Aandringen bij het VO de Bovenschoolse Plaatsingscommissie te mandateren Aanpak verzuim mbo
Op de Dag van de Leerplicht werd in het Restaurant DuROC van het MBO College het nieuwe convenant voortijdig schoolverlaten ondertekend. Wethouder Onderwijs van Hilversum en RBL bestuurslid Erik Boog zette namens de regio zijn handtekening. Ook het ministerie van OCW en de regionale onderwijsinstellingen hebben het nieuwe convenant ondertekend. Het doel is om het aantal voortijdig schoolverlaters in de regio nog verder terug te dringen.
Uitvoeren van het regionaal VSV convenant 2012-2015/16: - Via bereiken regionale VSV-doelstelling bijdragen aan het behalen van landelijke doelstelling - Jongeren in Beeld (JIB) op mbo verder vormgeven - Zichtbaar zijn op school in de vorm van spreekuren, voorlichtingen enz. op maat per school
Colofon
Tekst en Opmaak: RBL Fotografie: Brita van Borssum Waalkes, Hetty Kulik Marcel de Cnock Grafisch ontwerp: Studio Futuro, Mieke Vaas Drukker: Qompassie Datum opmaak: april 2013
Regionaal Bureau Leerlingzaken Gooi en Vechtstreek Bezoekadres: Burg. de Bordesstr. 80, 1404 GZ Bussum Postadres: Postbus 251, 1400 AG Bussum Telefoon: (035) 692 66 20 Fax: (035) 692 66 29 E-mail:
[email protected] Internet: www.rblgooi.nl
