Massieve, warmte-isolerende gevels met dikke, energiezuinige blokken van Ytong
energiezuinige blokken
1
inhoud Massief bouwen met Ytong in het Nederlandse klimaat 3 Profiteren van pluspunten van Ytong en Xella
6
Werken met energiezuinige Ytong blokken
9
Het juiste pleistersysteem voor gevels van Ytong
12
Lateien
14
Bevestigingsmiddelen voor cellenbeton
17
Techniek, bouwfysica en bouwkundige details
20
2
Introductie
Massief bouwen met Ytong in het Nederlandse klimaat Het bekende bouwblok van Ytong cellenbeton heeft een breed toepassingsgebied: in herstel-, verbouw- en nieuwbouwwerken, in woning- en utiliteitsbouw, niet-dragend en dragend. In het kader van energiezuinig, duurzaam bouwen is er ook een leveringsprogramma Ytong blokken met een grotere dikte en een lagere volumieke massa (meer lucht, meer isolatie). Daarmee kunnen – in een massieve toepassing – in de gebouwschil (fors) hogere warmteisolatiewaarden worden bereikt. Cellenbeton bezit van nature uit-
Dat spaart niet alleen (energie)
bovenop: ze maken het moge-
stekende isolerende en warmte-
kosten, het spaart ook het
lijk, zonder aanvullende maat-
accumulerende eigenschappen.
milieu. Minder koeling en ver-
regelen, te voldoen aan de uit-
Daardoor gaat er in bouwwerken
warming
immers
gangspunten voor energiezuinig
waarin cellenbeton is toegepast,
minder verbruik en daardoor
bouwen. En dat in een massieve,
minder energie verloren. In de
minder CO2-uitstoot.
uitwendig gepleisterde toepas-
betekenen
zomer hoeft er minder te wor-
sing waarin u slechts één bouw-
den gekoeld, terwijl in de win-
De energiezuinige blokken van
ter minder energie verloren gaat
Ytong doen er ten opzichte van
en dus opgaat aan verwaming.
‘gewone’ blokken een schepje
product nodig heeft.
Massief bouwen: nu ook in vochtig zeeklimaat! Een
Massief bouwen met Ytong energiezuinige blokken is niet de enige Xella-oplossing voor energiezuinig bouwen. Op bouwoplossingen.nu vindt u behalve de visie van Xella nog een reeks andere bouwoplossingen met Silka kalkzandsteen en Ytong cellenbeton.
massieve
gebouwschil
zoals u die met Ytong energiezuinige blokken realiseert, is in Nederland nog geen gemeengoed. Ook het toepassen van pleisterwerk aan de buitenzijde in plaats van metselwerk is geen gebruikelijke methode.
energiezuinige blokken
3
In de ons omringende landen
Regelgeving: EPN en EPC
en met name in Zuid-Europa is
Energiezuinig bouwen is niet
Warmte-isolatie: hoge Rc-waarden, lage EPC
het juist de meest toegepaste
zomaar een kreet, het is meer
Een
manier van bouwen. Daar wor-
en meer noodzaak. Sinds 1995
voor energiezuinige bouw is de
den vooral vrijstaande woningen
beschrijft
Bouwbesluit
mate van warmte-isolatie – met
gebouwd. Energiezuinige blok-
de
Energieprestatienormering
name de warmtegeleidingscoëf-
ken lenen zich daarvoor het best,
(EPN). Om de energieprestatie
ficiënt en de daaraan gekoppelde
ook in Nederland.
van een bouwwerk te kunnen
warmteweerstand (Rc-waarde).
meten, is er de energieprestatie-
Hoe hoger de Rc-waarde, des te
De gebruikelijke bouwmetho-
coëfficiënt (EPC), een dimensie-
lager de EPC. De toekomstige
de in ons koele en vochtige land
loos getal dat de energiezuinig-
Rc-eis voor dichte geveldelen is
heeft zich ontwikkeld van half-
heid van een gebouw uitdrukt.
minimaal 3,5 m2K/W.
spouw naar toepassing van een
De EPC-norm zal de komende
Voor energiezuinige woningbouw
geïsoleerde spouw. Intussen is
jaren steeds strenger worden.
zijn economische Rc-waarden:
de ontwikkeling van bouwmate-
Binnen 10 jaar zal de EPC-norm
rialen doorgegaan. Inmiddels is
0,2 of nog lager zijn. De hoogte
� dak............................ 5,0 m2K/W � begane
het mogelijk, ook in een voch-
van de EPC is voor een groot deel
grondvloer........4,0 - 5,0 m2K/W
tig zeeklimaat, een massieve
afhankelijk van de isolatie van de
� gevel ................3,5 - 5,0 m2K/W
regendichte gevel op te trekken.
bouwkundige schil (vloer, dak en
Vooral bij de bouw van vrijstaan-
gevel). Daarmee ‘begint’ ener-
Met energiezuinige Ytong blok-
de woningen bewijzen de ener-
giezuinig bouwen.
ken is het mogelijk massieve
het
belangrijke
voorwaarde
steens via buiten- en binnen-
giezuinige blokken hun waarde:
buitenwanden te realiseren met
het is snel, goedkoop en bijzon-
Rc-waarden tot 6,25 m2K/W.
der energiezuinig bouwen.
Hogere waarden zijn vaak niet zinvol omdat het warmteverlies zo gering is dat verder verhogen nog maar weinig effect heeft.
Warmte-isolatie Gewichtsklasse
Formaat mm
Dikte mm
Warmtegeleidingscoëfficiënt W/mK
Rm- waarde m2K/W
G1,6/300
500 x 250
300
0,08
3,75
G2/325
600 x 250
G2/400
G2/400
365
4,56
480
6,00
200
2,50
240
3,00
300
3,75
365
4,56
600 x 250
500
6,25
500 x 250
240
600 x 250
0,10
2,40
300
3,00
365
3,65
240 300
4
0,08
0,10
2,40 3,00
Energiezuinige Ytong blokken combineren dezelfde voordelen en doorslaggevende eigenschappen als de andere blokken in het assortiment. Deze uitgave vormt dan ook een aanvulling op de brochure ‘Ytong blokken en lateien’. Deze brochure, met daarin alle denkbare informatie over het Ytong blok in al zijn verschijningsvormen, is gratis aan te vragen bij Xella of te downloaden van www.xella.nl.
energiezuinige blokken
5
Voordelen
Profiteren van pluspunten van Ytong en Xella Net als ‘gewone’ blokken verenigen de energiezuinige blokken van Ytong een flink aantal voordelen in zich voor zowel opdrachtgever, architect als aannemer. Zeker met de organisatie van Xella erachter. Opdrachtgever
Architect
Aannemer
Energiezuinigheid:
Esthetica:
Uitgekiende bouwmethode:
� hogere isolatiewaarden,
� grote architectonische vrijheid
� snel bouwen, dus korte bouw-
minder energie nodig voor verwarmen en koelen woning
� geen koudebruggen en goede luchtdichtheid
dankzij flexibel bouwsysteem
� onderscheidende woning mogelijk die afwijkt van gebruikelijk baksteen
Aangenaam leefklimaat:
Duurzaamheid:
� cellenbeton accumuleert
� met eenvoudige detaillering
warmte en vocht (neemt een teveel op en staat het later gecontroleerd weer af)
� cellenbeton heeft uitstekende
energiezuinig bouwen
� milieubewuste bouwmethode � gunstige energetische waarden
akoestische eigenschappen
Deskundige ondersteuning:
(geen echo)
� adviezen en detaillering op
tijd (één keer profielen stellen, één keer steiger bouwen)
� flexibel bouwsysteem � gemakkelijk te bewerken (zagen, frezen) Voordelig:
� projecten in eigen beheer, met eigen mensen uit te voeren Deskundige ondersteuning:
� adviezen en projectbegeleiding op maat via Xella
� profiteren van kennis Xella:
Esthetica:
maat via Xella profiteren van
� onderscheidende woning
kennis Xella: massief bouwen
massief bouwen met Ytong
mogelijk die afwijkt van
met Ytong al meer dan 50 jaar
al meer dan 50 jaar toege-
gebruikelijk baksteen
toegepast
past
Kostenbesparing:
� massief bouwen is goedkoper dan bouwen met spouw. In eigen beheer bouwen is mogelijk Snelheid:
� bouwen in één materiaal scheelt bouwtijd Betrouwbaarheid:
� massief bouwen met Ytong al meer dan 50 jaar toegepast
� solide Xella-organisatie voor advies en ondersteuning
6
Constructieve aspecten
Waar u bij het bouwen met energiezuinige Ytong blokken rekening mee moet houden Waarschijnlijk is het bouwen van een woning of kantoor met een massieve gebouwschil, zoals met Ytong energiezuinige blokken, voor u een nieuwe bouwmethode. Ook het toepassen van pleisterwerk als afwerking aan de buitenzijde is wellicht nieuw. We geven u om te beginnen graag
oogpunt van sterkte, stijfheid en
er
enkele algemene aandachts-
stabiliteit, al in het ontwerpsta-
voor lateien. Is er onvoldoende
punten bij het werken met
dium rekening houden wan-
oplegvlak, pas dan een stalen
de energiezuinige blokken van
neer u de massieve bouwme-
kolommetje toe. In het leve-
Ytong. In de volgende hoofdstuk-
thode met Ytong energiezuinige
ringsprogramma zijn ook vul-
ken leest u meer over de ver-
blokken in praktijk brengt. Laat
lateien opgenomen.
werkingsvoorschriften,
afwer-
de constructie daarom al in het
king aan de binnenzijde en pleis-
bestekstadium berekenen door
Vloeren
terwerk aan de buitenzijde.
een constructeur, inclusief sta-
Het verdient de voorkeur Ytong
biliteitsberekening en controle
energiezuinige blokken te com-
van toe te passen lateien.
bineren met breedplaatvloeren.
Druksterkte en stabiliteit Cellenbeton is een materiaal
voldoende
oplegvlak
zijn
Die bieden de mogelijkheid met
met een beperkte druksterkte.
Lateien
extra wapening versterkte stro-
Met dit gegeven moet u, uit het
Bij grote raamopeningen moet
ken aan te brengen boven raam-
energiezuinige blokken
7
en deuropeningen. Bovendien is
energiezuinige blokken. Ook de
Uitvoering
er de schijfwerking van de ver-
detaillering van de bouwwijze
Begint u aan de uitvoering van
diepingsvloer. Ook kunnen lei-
met spouwconstructies wijkt af
uw bouwproject met Ytong ener-
dingen optimaal in deze vloeren
van de detaillering met Ytong
giezuinige blokken, zorg dan al-
worden opgenomen.
energiezuinige blokken. Meer
tijd voor een voorbespreking,
informatie vindt u in het hoofd-
begeleiding en inspecties tij-
stuk ‘Bouwkundige details’.
dens het werk. Xella staat voor u
Murfor
klaar. Zo voorkomt u problemen
Bij toepassing van cellenbetonvloeren en kanaalplaatvloeren
Verwerking
en is een goed eindresultaat ge-
adviseren wij u Murfor aan te
Hoewel de energiezuinige blok-
garandeerd.
brengen bij de vloeroplegging.
ken van Ytong zijn voorzien van
De functie daarvan is een con-
handgrepen, gelden ten aanzien
Pleistersysteem
structieve koppeling van de ge-
van handmatige verwerking eisen
Niet iedere buitenpleister is ge-
vels. Doordat de lijmvoeg met
voor het maximale blokgewicht.
schikt voor gevels van Ytong
Murfor dikker is dan een norma-
Voor het optimaal verwerken van
energiezuinige blokken. De ei-
le voeg, moet het altijd rondom
de blokken zijn hulpmiddelen
genschappen van het pleister-
worden aangebracht, ook al is
zoals een blokkenstelmachine,
systeem moeten zijn afgestemd
het alleen plaatselijk nodig.
lintzaagmachine
lijmmor-
op de eigenschappen van cellen-
telgereedschap noodzakelijk en
beton. Meer informatie vindt u in
Detaillering
voorhanden.
het hoofdstuk ‘Afwerking aan de
De detaillering van ‘gewone’
vindt u in het hoofdstuk ‘Verwer-
Ytong blokken is niet altijd één
kingsvoorschriften’ in deze bro-
op één te kopiëren naar die van
chure.
8
en
Meer
informatie
buitenzijde’ in deze brochure.
Verwerkingsvoorschriften
Werken met energiezuinige Ytong blokken De verwerking van energiezuinige blokken van Ytong komt op punten overeen met die van de gewone Ytong blokken en wijkt op andere momenten juist af. Met de informatie in dit hoofdstuk weet u precies waar u aan toe bent. Transport en opslag � De blokken zijn af fabriek verpakt in folie op pallets.
� Sla de blokken op de bouwplaats op een vlakke plaats op.
� Bescherm geopende pakken tegen vocht.
� Lijm- en reparatiemortel worden geleverd in zakken.
� Sla de lijm- en reparatiemortel droog en vorstvrij op.
� Blokkenstelmachine, te huur bij Bouwma uit Beverwijk
� Montageklem, te koop of te huur via Xella.
� Standaard gereedschap voor de verwerking van cellen-
� Verwerk de lijmmortel conform de verwerkingsrichtlijnen die op de zakken zijn vermeld.
� Verlijm behalve de lintvoegen ook de stootvoegen.
beton zoals rasp, rubber
� Houd een lint- en stootvoeg-
hamer, handzaag, mixer,
dikte van circa 2 millimeter
lijmkuip, emmer.
aan.
� Dilatatieankers, te koop via Xella.
� Zorg voor een vertanding (overlapping) van ten minste 100 millimeter.
Hulpmiddelen � Lijmgereedschap, te koop via Xella.
� Lintzaagmachine, te huur
Montage � Lijm de blokken winddroog of rechtstreeks uit de verpakking vol en zat met Ytong-fix blok-
bij bouwmaterialen- en bouw-
kenlijm. Gebruik de handgre-
gereedschaphandel (bijvoor-
pen en/of mechanische hulp-
beeld Boels).
middelen.
energiezuinige blokken
9
Winterwerk
advies in te winnen bij de afde-
Verwerking van Ytong energie-
Maatregelen: � maak lijm in kleinere hoeveel-
zuinige blokken en lijmmortel is
heden aan en verwerk deze
Xella. Zo voorkomt u problemen
mogelijk bij temperaturen rond
binnen twee uur;
achteraf.
het vriespunt. Neem de geldende richtlijnen in acht met betrekking tot doorwerken in de winter. Zorg er in ieder geval voor dat de
ling Bouwtechnisch advies van
� plaats aangemaakte lijm niet in de felle zon;
� dek de lijmkuip (emmer) af met een vochtige doek;
Breng de volgende dilataties aan: � Gesloten ononderbroken
lijmmortel en het verse lijmwerk
� bevochtig het te lijmen opper-
wandvlakken: steeds na onge-
niet bevriezen. Sla lijm- en repa-
vlak van de blokken vooraf-
veer tweemaal de wandhoogte
ratiemortel voor en tijdens ge-
gaand aan de verwerking,
met een maximum wandleng-
bruik altijd vorstvrij en droog op.
bijvoorbeeld met een natte
te tussen dilataties van
handveger;
8 meter.
Zomerwerk
� breng de lijm bij het lijmen
� Bij hoekaansluitingen: ter
In de zomerperiode zijn bij fel-
van de lintvoegen niet verder
plaatse van de hoek of op
le zon, hogere temperaturen
dan circa 2 meter voorbij het
afstanden van maximaal
en windsnelheden aanvullende
laatst geplaatste blok aan.
1,50 meter van de hoek.
� Bij raamopeningen: aan één
maatregelen nodig. De hoeveelheid water in de lijmmortel is af-
Dilataties
zijde. Leg de latei aan die zijde
gestemd op het in het cellenbe-
Om scheurvorming in buiten-
glijdend op en dilateer aan het
ton aanwezige productievocht. In
wanden als gevolg van uitzetting
uiteinde naar boven toe.
de zomer kan de ondergrond te
en krimp te voorkomen, moet
� Afhankelijk van de situatie:
droog zijn en kan de mortel ‘ver-
u wanden van energiezuinige
op plaatsen waar spannings
branden’.
Ytong blokken op gezette plaat-
concentraties optreden of ver-
sen voorzien van dilataties. Het
wacht mogen worden, bijvoor-
is verstandig vooraf dilatatie
beeld bij de overgang van een hogere wand naar een lagere wand.
10
Eenvoudig combineren met Ytong Multipor
Uitvoering van dilatatievoegen: � breedte circa 10 mm over de
De energiezuinige blokken van Ytong laten zich uitstekend combineren met Ytong Multipor minerale isolatieplaten. Ytong Multipor is een steenachtig, vezelvrij isolatiemateriaal dat lijkt op cellenbeton, maar nog meer gesloten cellen met stilstaande lucht bevat en daardoor nog beter isoleert. Door wanden van energiezuinige Ytong blokken aan de buitenzijde te voorzien van Ytong Multipor minerale isolatieplaten, kunt u nog hogere isolatiewaarden realiseren. Alle benodigde informatie vindt u in de technische documentatie van Ytong Multipor. Vraag deze gratis aan bij Xella via telefoonnummer (0183) 67 12 34 of kijk op www.xella.nl.
volle hoogte van de wand;
� elke twee lagen blokken dilatatieankers aanbrengen (2 stuks per blok);
� voeg voorzien van purschuim; � aan de buitenzijde (en even-
Afwerking binnenzijde � Repareer beschadigingen ten gevolge van transport, opslag bestemde Ytong reparatie-
een elastisch blijvende kit
mortel.
� ter plaatse van de dilatatie
aansluiting tussen wand en plafond.
of montage met de daarvoor
tueel ook aan de binnenzijde) aanbrengen;
� Snijd de afwerklaag in bij de
� Werk elektradozen aan en vul leidingsleuven met Ytong-fill
Betegelen � Gebruik een elastisch blijvende tegellijm.
� Houd de verwerkingsvoor-
gaas aanbrengen in de af-
of met een vul- en vlakmiddel
schriften van de lijmproducent
werklaag.
op basis van gemodificeerd
aan.
gips. Pas in vochtige ruimten
� Breng indien nodig eerst
Een alternatief voor het afwer-
altijd Ytong-fill (op cement
een uitvlaklaag aan volgens
ken van een dilatatievoeg is de
basis) toe.
de voorschriften van de lijm
toepassing van dilatatieprofie-
� Werk de wand verder af
len. De dilatatie blijft daarbij in
met een gangbaar pleister
het zicht.
systeem.
producent.
energiezuinige blokken
11
Afwerking aan de buitenzijde
Het juiste pleistersysteem voor gevels van Ytong Buitenwanden van energiezuinige Ytong blokken moeten worden afgewerkt met een (gewapende) pleisterlaag. De eigenschappen daarvan moeten zijn afgestemd op de eigenschappen van cellenbeton. De afwerklaag kan vervolgens in elke gewenste kleur en structuur worden uitgevoerd. Aandachtspunten pleisterlaag � Zorg voor een dampopen pleisterlaag.
� Let erop dat de pleisterlaag regenwerend is.
Aandachtspunten afwerking � Kies voor een lichte kleur afwerking (reflectie groter dan 60%). De zon kan de temperatuur op oppervlakken met
Cellenbeton is een damp-
� Zorg voor voldoende elasti-
donkere kleuren flink doen
open materiaal. De pleister-
citeit, zodat de pleisterlaag
oplopen. Met name op zon-
laag moet regenwerend en
spanningen kan opvangen.
nige winterdagen met tempe-
dampopen zijn. Voorkomen
� Beoordeel de laagdikte: de
raturen onder het vriespunt
moet worden dat er te veel
hoeveelheid wateropname en
kunnen spanningen ontstaan
regenwater in het cellenbe-
de dampdoorlatendheid zijn
in de oppervlaktezone van de
ton dringt. In een periode met
daarvan afhankelijk.
pleisterlaag. Op den duur kun-
vorst kan dit water bevriezen
� Let erop dat de volumieke
nen daardoor haarscheurtjes
en ervoor zorgen dat de pleis-
massa en de druksterkte van
ontstaan waardoor vocht en
terlaag van de wand wordt
de pleisterlaag zijn afgestemd
vuil in de pleisterlaag kunnen
afgedrukt. Ook bevriezend
op cellenbeton.
dringen.
condenswater kan dit effect
� Zorg voor een goede hechting.
� Voor schilderwerk op de
hebben. Daarnaast kunnen
Dat hangt samen met de ma-
pleisterlaag gelden dezelfde
verschillen in temperatuur
teriaaleigenschappen, maar
aandachtspunten als voor de
en relatieve vochtigheid zor-
ook met de manier waarop de
pleisterlaag zelf:
gen voor spanningen, vooral
pleister wordt aangebracht,
- regendichtheid
tengevolge van uitzetting en
de weersomstandigheden en
- damopenheid
krimp. Dat kan scheuren ver-
de vochtigheid van de onder-
- blijvende hechting
oorzaken in zowel de pleister-
grond.
- voldoende elasticiteit
laag als het cellenbeton – ook
Daarnaast verdient een lichte
al heeft u overal de noodza-
kleur de voorkeur en moet
kelijke dilatatievoegen aan-
schilderwerk worden opge-
gebracht.
bracht in geschikte weersomstandigheden.
12
Aan u de keuze! Buitenpleistersystemen Alsecco en Strikolith Xella adviseert voor Ytong energiezuinige blokken de buitenpleistersystemen van de leveranciers Alsecco en Strikolith. Deze pleistersystemen zijn speciaal ontwikkeld voor directe toepas-
Garantie
sing op cellenbeton. Uitgangspunt is dat over het volledige op-
Sommige combinaties van le-
pervlak gaas in het pleistersysteem is opgenomen. Verdere ad-
veranciers en applicatoren van
viezen over de toe te passen opbouw, materialen en detaillering
buitenpleistersystemen
kunt u inwinnen bij Alsecco en Strikolith (via uw Xella Adviseur).
een verzekerde garantie op hun
Beide ondernemingen kunnen u ook adviseren in de keuze voor
werk. De leverancier heeft daar-
een stukadoorsbedrijf dat ervaring heeft met het aanbrengen
bij zijn pleisterlaag laten onder-
van het buitenpleistersysteem.
zoeken op de geschiktheid van
bieden
het systeem op cellenbeton. Het
Alternatief pleistersysteem
applicatiebedrijf zorgt ervoor dat
U kunt ervoor kiezen een alternatief pleistersysteem toe te
het aanbrengen gebeurt volgens
passen – of door een gespecialiseerde partij te laten aanbren-
de
gen. Let erop dat het systeem voldoet aan de volgende eigen-
voorschriften. Uw Xella Adviseur
schappen:
geeft hierover meer informatie.
Wateropnamecoëfficiënt
omschreven
verwerkings-
w < 0,5 kg/(m²h0,5)
Diffusie equivalente luchtlaagdikte sd < 2,0 m Product
w x sd < 0,2 kg/(m²h0,5)
Volumieke massa
700 tot 1000 kg/m3
Drukvastheid
2,0 tot 5,0 N/mm²
Buigtreksterkte
0,5 N/mm²
Hechtsterkte
0,2 N/mm²
energiezuinige blokken
13
Een compleet systeem
Lateien Raam- en deuropeningen kunnen eindigen tegen de bovenliggende vloer- of dakconstructies. Het is uiteraard ook mogelijk te werken met lateien. Voor de diverse muurdiktes zijn lateien in verschillende lengten beschikbaar. Van deze lateien zijn de maximaal toelaatbare belastingen vastgesteld. Voor specifieke informatie over
Ytong vullateien
beschikbare (vul)lateien en de
Ytong vullateien worden ge-
toelaatbare belasting kunt u
bruikt in gevallen waar de gewo-
contact opnemen met Xella of
ne Ytong lateien de optredende
� Gemakkelijk te plaatsen: in
onze website raadplegen.
belasting niet meer kunnen dra-
één beweging de opening
gen of wanneer de overspanning
boven raam of deur gevuld.
Verwerking lateien � Op de kop van de lateien be-
groter is dan 2,60 meter.
isolerend materiaal.
� Eenvoudig af te werken: de buitenzijde is cellenbeton.
� Natuurlijke isolatie: de vullatei
Vullateien kunnen ook worden
biedt twee keer 50 milimeter
vindt zich een pijl die de plaats
gebruikt als ringbalk of kolom.
Ytong.
van de hoofdwapening aan-
Daarmee vormen ze een interes-
� Afgestemd op energiezuinige
geeft. Deze pijl moet bij plaat-
sante aanvulling op het bestaan-
blokken: vullateien hebben
sing naar beneden wijzen.
de programma Ytong lateien.
dezelfde hoogte (250 mm).
� De oplegging moet aan beide
Ytong vullateien hebben de vorm
zijden van de latei minimaal
van een U. De inwendige ruim-
200 milimeter bedragen. De
te kan worden opgevuld met ge-
minimale lateilengte bepaalt
wapend beton of met een stalen
u dus door bij de lengte van
profiel en beton. Dat biedt een
de overbrugging nog 2 x 200
aantal voordelen:
tonnen ‘balk’ is ongeveer 180
millimeter op te tellen.
� Snel: verloren bekisting in een
milimeter hoog. Bij een over-
14
Aandachtspunten bij het verwerken van de Ytong vullatei � De in de vullatei gegoten be-
spanning van meer dan 2,50
Ytong blokken van 50 millime-
betondruk te kunnen opvan-
meter kan deze balk geen
ter dik te verlijmen. De hoogte
gen. Gebruik daarvoor stutten,
extra belasting (van bijvoor-
van de gegoten balk neemt
klemmen of extra bekisting.
beeld een vloerplaat) meer
daardoor toe.
dragen. U kunt de toegestane
� Zorg bij het gieten van beton
� Twijfelt u welke latei u moet toepassen? Vraag advies aan
belasting vergroten door op de
voor voldoende ondersteuning
uw Xella Adviseur of een con-
verticale zijden van de vullatei
van de vullatei om de tijdelijke
structeur.
energiezuinige blokken
15
1
2
Alles aan de wand
3
� Schuin inslaan verhoogt de
Bevestigingsmiddelen voor cellenbeton Voor het bevestigen van voorwerpen in wanden van Ytong energiezuinige blokken is een uitgebreid assortiment bevestigingsmiddelen beschikbaar. Elk product kent specifieke eigenschappen en toepassingsvoorwaarden. Een bewuste afstemming van het te gebruiken bevestigingsmiddel (anker) en het te bevestigen voorwerp is noodzakelijk.
trekkracht aanzienlijk.
� Hoe dieper en meer gespreid de kracht in het materiaal zit, hoe beter. Op basis van deze principes zijn tal van bevestigingsmiddelen voor cellenbeton ontwikkeld. In deze brochure vindt u alleen algemene richtlijnen. Voor gedetailleerde informatie over toepassing, verwerking en toegestane belastingen raadpleegt u de productinformatie van de
Oppervlaktestructuur bevestigingsmiddel Trekkracht
Afschuifkracht Dieptebevestiging
trapleuning. Ook is er een groot
fabrikant of leverancier of vraagt
verschil in belasting in verticale
u hen projectgericht advies.
richting (schilderij) en horizonta-
Uiteraard kunt u ook www.xella.
le richting (wastafel).
nl raadplegen.
In het algemeen geldt voor bevestigingsmiddelen: � Hoe groter het oppervlak, des
Lichte voorwerpen Voor lichte voorwerpen zoals schilderij spiegels en regelwerk
te groter de kracht. De toe-
zijn er de volgende mogelijk-
De sterkte en toelaatbare belas-
laatbare kracht wordt bepaald
heden:
ting van een anker zijn afhanke-
door de lengte van het veran-
� Spaanplaatschroeven. Voor
lijk van de aard van de optreden-
keringsmiddel in het cellenbe-
niet te zware voorwerpen kan
de kracht en de sterkte van het
ton en het oppervlak van het
worden volstaan met spaan-
cellenbeton. In de praktijk treedt
anker zelf.
plaatschroeven die enigszins
vaak een combinatie op van trek-
� De oppervlaktestructuur
schuin in de muur worden ge-
kracht en afschuifkracht. Ook is
speelt een belangrijke rol. Een
er verschil tussen een rustende
gladde spijker kunt u zonder
kracht en dynamische belasting:
moeite uit cellenbeton trekken,
ren is niet nodig. De buitenhuls
de bevestiging van een schilde-
een schroef met een
wordt in de muur geslagen en
rij is iets anders dan die van een
grove spoed niet.
daarna gaat de spijker in de
16
draaid.
� Cellenbetonnagel (1) Voorbo-
4
5
6
huls. Er is ook een schroeftype
Een geschikte plug van Hilti is de
grotere
beschikbaar. Voor lichte voor-
kunststofplug HUD-1 in combi-
langere schroef. Bijvoorbeeld
werpen volstaat een diameter
natie met spaanplaatschroeven.
de Fischer plug het type UX 8
van 6 mm.
Voor lichte voorwerpen kan de
in combinatie met een spaan-
HUD-1 5 of 6 gebruikt worden.
plaatschroef van 5 - 6 mm.
Bij gebruik van pluggen moet wel eerst een gat worden voorgeboord. Bij het voorboren nooit een klopboor gebruiken bij cellenbeton. Het beste is om een boor voor staal te gebruiken, bij betonboren bestaat het risico dat het gat wat groter wordt dan de diameter van de te gebruiken boor. Gebruik ook altijd de juiste diameters van de boor en de toe te passen schroeven of bouten.
diameter
met
een
Bijvoorbeeld bij de HUD-1 6 is de boordiameter 6 mm en moe-
Gebruik bij toepassing van de
ten spaanplaatschroeven met
Hiltiplug het type HUD-L 8 in
diameter van 4-5 mm worden
combinatie met een spaanplaat-
gebruikt.
schroef van 5 – 6 mm. Voor deze categorie van voorwerpen is ook
� Cellenbetonplug type GB (3).
de Hilti cellenbetonplug HGN
Deze is geschikt voor bevesti-
toepasbaar.
Voor
middelzwa-
ging van voorwerpen aan
re voorwerpen is een diameter
cellenbeton zonder pleister-
rond 12 mm voldoende (geschikt
laag. Voor lichte voorwerpen
voor schroeven met diameter
is het type GB 8 geschikt.
van 8 - 10 mm).
Boor een gat (met de staalboor) van rond 8 mm. De plug
� Cellenbetonplug GB. Nu het
wordt met een hamer in het
type GB 10 gebruiken. Behalve
gat geslagen. De diamater
schroeven kunnen ook hout-
van de te gebruiken schroef is
draadbouten of zogenaamde
5 mm.
stokschroeven worden aange-
� Pluggen in combinatie met
bracht. De diameter van de te
Middelzware voorwerpen
gebruiken schroeven is 8 mm.
Voor middelzware voorwerpen
� Speciaal voor cellenbeton is
Voor lichte voorwerpen kunnen
zoals een klok, boekenplank of
ook de zogenaamde turbo-
bijvoorbeeld Fischer pluggen
kapstok heeft u de volgende mo-
plug/cellenbetonanker FTP ont-
type UX 5 of UX 6 worden toe-
gelijkheden:
wikkeld (4). Na het boren van
gepast. Bij de UX 6 is de boor-
� Cellenbetonnagel; bij gebruik
een gat wordt de plug met een
diameter 6 mm en er moeten
van de Cellenbetonnagel moet
speciaal hulpmiddel in het gat
spaanplaatschroeven met een
nu een nagel met een diameter
gedraaid. De plug is in diverse
diameter van 4-5 mm worden
van 8 mm worden gebruikt.
diameters verkrijgbaar. Voor
spaanplaatschroeven (2)
gebruikt.
� Pluggen. Gebruik bij toe-
middelzware voorwerpen is een
passing van een plug een
diameter rond 6 mm te advise-
energiezuinige blokken
17
Zware voorwerpen
voorwerpen met een wisselende
Voor zware voorwerpen zoals
belasting kan oook een volgplaat
wastafels, keukenkastjes of ra-
met moer door de wandconstruc-
diatoren zijn de volgende beves-
tie worden toegepast. Indien de op
tigingsmiddelen geschikt:
te nemen trek- of afschuifkrach-
Pluggen: De Fischerplug type UX
ten zeer groot worden, zal men
10 of UX 12. De Hilti plug, type
eventueel zijn toevlucht nemen
HUD-L10, of de cellenbetonplug
tot een chemische verankering
HGN 14.
(6). De verschillende fabrikanten
Cellenbetonplug GB: type GB 14,
hebben speciale voor cellenbe-
Turboplug/cellenbetonanker FTP:
ton ontwikkelde injectie mortels.
type 8 of 10.
In combinatie met draadstangen M8, M10, M12 kunnen zeer hoge
Anker: Het Hilti metalen anker
waarden gehaald worden.
voor cellenbeton HPD (5). Voorren (geschikt voor schroeven
wordt met een speciaal hulpmid-
met diameter van 5 - 6 mm).
del in het cellenbeton geslagen.
Bevestiging van kozijnen en regels tijdens en in de ruwbouw
Fischer heeft hiervoor ook nog
Het is in verschillende diameters
Hiervoor zijn speciale kozijn-
een stalen spreidplug FMD.
te verkrijgen.
pluggen en schroefankers be-
boren is niet nodig. Het anker
Hierin kunnen zowel spaan-
schikbaar. Vraag advies aan de
plaatschroeven als houtdraad-
Bijzondere bevestigingen
leveranciers van de bevestigings-
bouten worden gebruikt.
Voor zeer zware voorwerpen of
middelen.
Toelaatbare krachten* (kN)
G2/400
G4/600
6 x 35
0,20
0,30
8 x 50
0,30
0,40
HGN 12
12 x 75
0,25
0,60
HGN 14
14 x 85
0,40
0,90
ø 8 mm, lengte 115 mm
0,30
0,60
GB 8
0,20
0,40
GB 10
0,25
0,60
GB 14
0,40
0,90
K6
0,20
0,30
K8
0,30
0,40
6 x 32
0,20
0,40
8 x 38
0,40
0,70
HPD 6
0,40
0,80
HPD 10
0,60
1,20
0,90
1,20
Pluggen en nagels Fischer Hilti
universeelplug UX R
Cellenbetonnagel Fischer
Fischer Fischer
cellenbetonplug
cellenbetonanker FTP stalen spreidplug FMD
Ankers Hilti
anker voor cellenbeton
Injectieankers Fischer/Hilti *deze krachten zijn inclusief veiligheden 18
Bouwtechnische informatie
Techniek, bouwfysica en bouwkundige details Techniek en bouwfysica
Assortiment
Gebruik bij bouwfysische en
Energiezuinige
constructieve berekeningen de
ken zijn verkrijgbaar in drie ge-
rekenwaarden in de tabel ‘Alge-
wichtsklassen. Daarbinnen zijn
mene technische gegevens’.
meerdere dikten (en soms ook
Ytong
blok-
afmetingen) met of zonder handgrepen leverbaar. Algemene technische gegevens Volumieke massa
Drooggewicht
Eenheid
G1,6/300
G2/325
G2/400
kg/m
3
300
325
400
> 1,6
> 2,0
> 2,3
0,70
0,80
0,90
Gemiddelde genormaliseerde druksterkte
N/mm
2
Rekenwaarde druksterkte gelijmd f’b
N/mm
2
Warmtegeleidingscoëfficiënt λ
W/mK
0,08
0,08
0,10
Soortelijke warmte C
J/kgK
840
840
840
Diffusieweerstandsgetal µ
5
5
8 x 10
5
Liniaire uitzettingscoëfficiënt α
m/mK
Elasticiteitscoëfficiënt E’b
N/mm2
625
750
1100
Rekenwaarde maximale oplegdruk σ’d
N/mm
0,23
0,27
0,30
2
8 x 10
-6
8 x 10-6
-6
Leveringsprogramma energiezuinige blokken Gewichts- Formaat Dikte Aantal per Verbruik per m2
Aantal m2
klasse
mm
G1,6/300
G2/325
G2/400
G2/400
mm
Gewicht kg
Transport- Profilering*
pakket
blokken lijm kg
per pakket blok
per m
500 x 250 300
30
7,9
5,8
3,80
16,5
130
520
messing+groef
365
24
7,9
7,1
3,04
20,1
159
507
messing+groef
480
18
7,9
9,3
2,28
26,4
209
500
messing+groef
600 x 250 200
48
6,6
3,7
7,28
14,0
92
695
messing+groef
240
40
6,6
4,4
6,07
16,7
110
695
messing+groef
300
32
6,6
5,5
4,85
20,9
138
695
glad
365
24
6,6
6,7
3,64
25,5
168
636
glad
600 x 200 500
20
8,2
10,7
2,43
27,9
229
583
glad
500 x 250 240
36
7,9
4,6
4,55
16,2
128
608
messing+groef
300
30
7,9
5,8
3,80
20,3
160
633
messing+groef
365
24
7,9
7,1
3,04
24,6
195
616
messing+groef
600 x 250 240
40
6,6
4,4
6,07
19,4
128
803
messing+groef
300
32
6,6
5,5
4,85
24,3
160
803
glad
2
gewicht kg
*Alle blokken zijn voorzien van handgrepen. Het overzicht over warmte-isolatie vindt u op pagina 4.
energiezuinige blokken
19
Bouwkundige details
Funderingsdetail 1
Cellenbetonvloer, buitenpleisterwerk
5 buitenpleister wapeningslaag hechtmortel
6 4
YTONG fix lijmnaad dekvloer isolatie
PEIL = 0
stelspecie waterwerende laag sokkelprofiel ≥ 20
2
MAAIVELD
isolatie met gesloten cellen
1
open stootvoeg t.b.v. vochtafvoer
3
Funderingsdetail
Funderingsdetail 1
Ribcassettevloer, buitenpleisterwerk
1
Kanaalplaatvloer, buitenpleisterwerk
buitenpleister wapeningslaag hechtmortel
buitenpleister wapeningslaag hechtmortel stelspecie waterwerende laag sokkelprofiel
specie dekvloer ribcassettevloer
stelspecie waterwerende laag sokkelprofiel
specie dekvloer kanaalplaatvloer
PEIL = 0
PEIL = 0
≥ 20
≥ 20 MAAIVELD
MAAIVELD
isolatie met gesloten cellen
isolatie met gesloten cellen open stootvoeg t.b.v. vochtafvoer
20
waterwerende laag
nokken
open stootvoeg t.b.v. vochtafvoer
nokken
Vloerdetail 2
Vloerdetail
Cellenbetonvloer, buitenpleisterwerk
buitenleister wapeneningslaag hechtmortel
2
dekvloer cellenbetonvloer
Breedplaatvloer, buitenpleisterwerk
buitenleister wapeneningslaag hechtmortel
specie dekvloer breedplaatvloer
isolatie isolatie
afwerking insnijden
afwerking insnijden murfor voegwapening in lijmvoeg
Vloerdetail 2
Geveldetail
Kanaalplaatvloer, buitenpleisterwerk
buitenleister wapeneningslaag hechtmortel
3
specie dekvloer kanaalplaatvloer
Buitenpleisterwerk, hoek
hechtmortel wapeningslaag sierpleister
isolatie afwerking insnijden murfor voegwapening in lijmvoeg
hoekbeschermingsprofiel
hechtmortel wapeningslaag sierpleister
energiezuinige blokken
21
Geveldetail 3
Kozijndetail
Dilatatie buitenwand; buitenpleisterwerk
4
Houten montagekozijn (zijdorpel); buitenpleisterwerk
naaddichting montageschuim stucgaas
sierpleister wapeneningslaag hechtmortel
EPS, volvlaks verlijmd buitenpleister wapeningsgaas hechtmortel hoekbeschermingsprofiel afdichtingsband
Kozijndetail 4
Kozijndetail
Houten montagekozijn (bovendorpel); buitenpleisterwerk
4
Houten montagekozijn (onderdorpel); buitenpleisterwerk
buitenpleisters wapeningsgaas hechtmortel latei hoekbeschermingsprofiel afdichtingsband naaddichting
naaddichting kunststof strip anti-dreun laag afdichtingsband klang
naaddichting
>30
buitenpleister wapeningsgaas hechtmortel
22
naaddichting
Dakdetail
Dakdetail 5
Plat dak - cellenbeton; dragende tussenwand
5
baanvormige dakbedekking isolatie op afschot
Plat dak - cellenbeton; buitenpleisterwerk
afschot
≥� 30
afdichtingsband � ≥ 30
baanvormige dakbedekking isolatie op afschot 16 mm/m
buitenpleister wapeningslaag hechtmortel
GB4/600
afwerking insnijden G4/600
Murfor voegwapening in lijmvoeg
Murfor voegwapening in lijmvoeg
Dakdetail 6
Dakdetail
Hellend dak - zoldervloer cellenbeton; buitenpleisterwerk
Hellend dakconstructie
naaddichting
6
Hellend dak - zoldervloer beton; buitenpleisterwerk
Hellend dakconstructie
verankering i.o.m. constructeur dekvloer
plaatmateriaal 10 mm afdichtingsband
plaatmateriaal 10 mm afdichtingsband afdichting buitenpleister wapeneningslaag hechtmortel
Murfor voegwapening in lijmvoeg
buitenpleister wapeneningslaag hechtmortel
naaddichting verankering i.o.m. constructeur dekvloer
afdichting Murfor voegwapening in lijmvoeg
energiezuinige blokken
23
5000.381/Procomm/0910/2.500
Postbus 23 4200 AA Gorinchem Telefoon (0183) 67 12 34 Telefax (0183) 67 13 68 E-mail
[email protected]
Internet www.xella.nl
Ytong, Ytong Multipor en Xella zijn geregistreerde handelsmerken van de Xella Groep
Xella Nederland BV