MARCH. Sources of election manifestos. Bronne van verkiesingsmanifeste

1920 10 MAART/MARCH

Deelnemende partye wat setels verower het

1. 2. 3. 4. 5.

De Zuid-Afrikaanse Nationale Partij (ZAP) Die Unioniste Party (Un.P) De Nationale Partij (NP) Die Suid-Afrikaanse Arbeidersparty Onafhanklikes

Setels verower/ Seats won

Participating parties which have won seats

1. 2. 3. 4. 5.

41 26 44 21 2

The South African The Unionist Party The National Party The South African Independents

National Party (SAP) (Un.P) (NP) Labour Party (SALP)

Bronne van verkiesingsmanifeste

Sources of election manifestos

1. Tocspraken Geleverd door Genl. J C Smuts te Pretoria en

1. Speeches delivered by Genl. J C Smuts at Pretoria and Bloem­

Bloemfontein en Kol. H Mentz te Pretoria. Gedrukt en uitgegeven door Wallach's Bpkt., hoek Andries en Vermeulenstraten. Pretoria, pp. 15-26. Geen Afnkaanse weergawe kon opgespoor word nie Die Burger. 5 Maart 1920. “ Beroep van Genl. Hertzog op het Volk” Geen Afrikaanse weergawe kon opgespoor word nie. Geen amptelike manifeste kon opgespoor word nie.

fontein and Col. H Mentz at Pretoria, Printed and Published by Wallach's Ltd.. C/o Andries and Vermeulen Streets, Pretoria, pp. 15-25. Unionist Party of South Africa (Transvaal Province) General Elections, 1920. Unionist Party’s Appeal to the Electorate. (Published by J H Blaney, Organiser, Unionist Party) No English text could be traced. South African Labour Party Manifesto. No official manifestos could be traced.

2. 3. 4. 5.

2. 3. 4. 5.

TO ESPRAKEN GELEVERD DOOR

GenL J. G SM UTS TE

Pretoria en Bloemfontein EN

KoL H. M E N T Z te Pretoria. Ctodrukt ea nitfegeven door W allach’» B pkt., hoek 8 t. A sd n e . en V arm m kiistratM i, Pratona

95

TOESPRAAK Geleverd deor

Generaal J. C. SM U TS, Te

Pretoria, 30 Oktober, 1919.

Genl. Smuts (luid applaus; alle aanwezigen, ook die op ’t platform, staan op) : Mijnheer de voorzitter, dames en heren; laat ik mijn waardenng uiten van de toespraak, zo pas door de voorzítteY gehouden. Dat is de toespraak van ’n vechter— van ’n vechter die weet dat hij ’n goede zaak heeft en ’n goed hart (hoor, hoor). Als onze partij m Transvaal dezelfde geest heeft als de voorzitter, dan ben ik zeker dat in de dagen die komen wij niet beschaamd behoeven te staan voor ’t resultaat van wat gaat gebeuren (applaus). Ik ben zeer dankbaar weer in uw midden te zijn, dankzij de Voorzienigheid die ons geleid heeft langs wegen die we ons dikwels niet droomden. Tk ben dankbaar omdat gij temidden van droogte en moeite zo goed zijt opgekomen. Het is mij ’n voorrecht in uw midden te wezen. Ik was jaren weg in andere delen van de wereld. Temidden van mijn afwezigheid uit uw midden en van mijn gezin, temidden van de grootste moeilikheden heb ik altijd de ster van Zuidafrika voor mij gezien (toej.) Voor raij was ons gehefde land altijd ’n lichtpunt in de toekomst. Wat ik ook dacht, leed en deed, altijd zag lk voor mij ons volk, ons land, onze toekomst. Het is dus grote stof tot dankbaarheid voor mij dat ik weer terug ben. De moeilikste jaren in onze geschiedenis liggen achter ons, zoals de kritieksté misschien in die der wereld. In zulk ’n tijd wordt merf het rechte spoor licht bijster. Bij ons zijn mensen, ook voormannen, afgedwaald van de rechte weg. Gelukkig bleven wij zelf op het rechte pad. Vandaag zijn we erdoor heen en zien we het werk onze partij bekroond met sukses (hoor, hoor). Het einde kroont het wérk. Beoordeeld naar de resultaten is er geen twijfel dat de partij die bij uitnemendheid de rechte koers hield is de Z.A.P. (hoor, hoor). Wij zijn op een licht punt, sterker dan ooit tevoren. Ons land is welvarender dan ooit en met de beste kansen tot ontwikkeling. Als wij de Voorzienigheid daarvoor danken, moeten wij bedenken dat de beginselen onzer partij de rechte waren en bijdroegen tot ’t uitstekende sukses. Wij behoeven ons niet te schamen voor onze beginse­ len, onze partij of ons gedrag. Wie ook al reden heeft beschaamd te staan, het is klaar als de dag dat de beginselen en politick van de Z.A.P. de enige suksesvolle politiek is voor Zuidafrika (applaus). Het is met alleen vandaag zo; het was al zestien jaar zo. Sedert wij in Transvaal begonnen met ons program van beginselen hebben wij volhard. Wij begon­ nen In ipo3 a h Het Volk met banden om het verbrokkelde volk weer bijeen te brengen. Samenwerking tussen de oude en nieuwe bevolking was ons doel. Dit leidde tot de Unie. Bij mij is geen twijfel dat de enige rechte politiek en de enige veilige voor Zuidafrika die is van de Z.A.P., die van Het Volk van vroeger. Mijn vunge wens en bede is dat die zal worden het fondament van de toekomstige politiek van Zuidafrika. Slagen wij daarin, dan voel ik zeker van de toekomst.

welke stormen mogen woeden, hoe groot de moeilik­ heden mogen zijn. Onze partij heeft altijd gestaan tussen de rest der partijen en staat vandaag nog daar. Aan de ene kant staan de Unionisten. Zjj hebben in het verleden altijd de neiging gehad teveel te denkep over, en teveel waarde te necnten uitsluitende aan ’ t buitenland, vooral aan Imnftriale belansren. Ik kom nu op de toekomst en ik veroh/detl tïie. partij niet, want ik zie dat er in de laatste tijd ’n tamelike verandering bij hen komt— meer en meer ’n goede en zuidafrikaagse geest (hr., hr.). Wij zijn daarvoor dankbaar. De toekomst' berust daarop dat de hele bevolking, nieuw en oud, de rechte zuidafrikaan.se geest krijgt. Meer en meer krijgen de Unionis­ ten het zuidafrikaanse standpunt. Maar in ’t verleden helden zij teveel over naar de andere zienswijze en hechtten zij teveel waarde aan buitenlandse, Imperiale belangen. Dit is het ene uiterste. Aan de andere kant wordt het uiterste vertegenwoordigd door de Nationale Partij. Zij meent ’t goed en is patriotties, maar in enge en vcxkeerde rirhting. Zij bekijkt de dingen van zo nauw .Standpunt dat zij moeilik de gehele posltie kan overzien. Meer en meer is zij geworden een isolatie-partij. Ze wil ons isoleren van het Rijk en van de rest der wereld. Zij wil zaKén in brttere geest beschouwen. Onze partij staat tussen die twee. Ons streven was altijd te tonen dat het mogelik is, een serk zuidafrikaans patriotisme saam te doen gaan met onze pnsitie tegenover het Rijk en de rest der wereld. Onze positie is dat men ’n goed Afrikaner kail we­ zen en ‘n goed onderdaan van het britse Rijk (applaus.) Er is geen tegenstrijdigheid of vijandigheid tussen die twee. Doch het is door de omstandigheden ’n moeilike rol geweest. ’t Gaat zo maklik, te praten van ' ‘Zuid­ afrika eerst” en "puur Zuidafrika.” De feiten zijn lastig en wij hebben getracht eerlik rekening te houden met die feiten— de feiten in Zuidafrika en de feiten in de hele wereld. Hoewel onze taak moeilik was, zijn wij geslaagd en hebben wij verzoening teweeggebracht tussen het Imperiaal belang daarbuiten en ’t zuidafrikaans belang in ons midden (hp). Dat was onze rol. In de toekomst moet ze zo bkjven. Ware Afrikanerpatriotten moeten wij zijn en tevens wereldburgers die de belangen behartigen van het Rijk en zich niet blind staren op een enkel punt. De tijd van isolatie is voorbij. Wij kunnen ons niet afsnijden van de wereld. De les van de oorlog is dat de wereld bestaat uit een grote familie. Als een lid dier familie lijdt, lijdt het gehele lichaam. De volkeren zijn aan elkaar gebonden door godsdienst, bloed en ekonomiese zowel als politieke belajigen. Wie daarmee geen rekening houdt werkt op v«rkeerde basis. Daar zijn onze Nat. vrienden verkeerd en dat geeft grote moeikkheid; Zij zijn zich/.elf aHeen. Hun spreuk is die van de uiterest Ieren: Sinn Fein, onszelf alleen. Wij z ij n niet alleen! Het blijkt mij uit hun koeranten en toespraken dat zij die houding niet willen laten varen. Zij willen alles daarvoor opofferen, zelfs het grootste belang van Zuidafrika. Men kan alles te ver drijven en zij doen dat. Zij drijven het naar ’n punt waar het ’n gevaar wordt. Wij moeten ons zelven afvragen of zo’n politiek van enig nut voor ons is. Het recht van sesessie, zeggen zij, moeten wij behouden wat er ook gebeuren. Ik zeg: Wij hebben ondervinding daarvan. Wij waren ’n vrije Republiek en waren des-

96

tijds ook geisoleerd maar dat heeft ons niet geholpen tegen aanvallen en het verlies onzer onafhankelikheid Het zal altijd zo gaan. Zolang wij ’n klein volk zijn blijft 't gcvaar bestaan indien wij geisoleerd staan. De Nat. P. kijkt terug en is 'n terug-partij. Zij verlangt naar ’t toestand die niet langer in overeenstemming is met de wereldtoestand. Misschien was ’t mogelik lang geleden doch tans is ’t niet meer mogelik. Laten wij zien wat het best voor ons is en daarop onze toekomst bouwen. Als wij met de britse konnektie hebben zal ’n andere konnektie voor ons nodig zijn. Krijgen wij moeilikheid met ’n grote natie dan zijn ’n paar schepen voldoende om onze kust te blokkeren cn onze handel on■ mogelik te maken. Waarom zouden wij uitzien naar ’n andere vriend? Wij zijn niet uit vnje keus in ’t britse Rijk maar op de weg der Voorzienigheid. Wij hebben hard ertegen gevochten maar waarom zullen wij vandaag, naar al het gebeurde teruggaan op dat pad? Als de Nat. P. ernstig nadenkt zal zij instemmen dat ’ t onnodig is. Laten wij de feiten nemen zoals zij zijn. De politiek van afscheidipg is omtrent hun enige plank. Ik heb ’n zeer ernstig beroep gedaan op alle partijen, vooral op de Nat. P., om ’t oude te laten staan, maar de Nat. P. heeft ’t grote struikelblok op de weg van samenwerking gewenteld. Zoals uw voorzitter zei: onmiddellik na mijn beroep heeft zij ’n ander artikel in haar program gezet dat zal leiden tot allerlei moeilikheid en verdnet. Mijn gevolgtrekking is dat de leiders der Nat. P. niet begeng zijn met ons saam te werken. Op jiun weg zie ik de grootste gevaren. Zij zeggen dat zij ook samenwerking willen van de oude en nieuwe bevolking, maar ik vraag mij af hoe ’t mogelik is die te krij­ gen langs de weg van afscheiding. Daardoor wordt onze bevolking onmiddellik in twee kampen gescheiden. Indien wij samenwerking verlangen, moet de politiek ifan afscheiding verdwenen. Er is groot voordeel in de britse konnektie. Als lid van 't Rijk hebben wij grote voorrechten en ’n sterke positie. Niemand kan ons aanvallen want ieder weet dat wij lid zijn van de machtigste groep naties ter wereld. Als afscheiding in ons belang was konden wij haar nog bespreken, maa; wij hebben alle vrijheden die wij kunnen verlangen en worden erkend als de gelijke van de volkeren der wereld. Genl. Hertzog erkende ’t te Bloemfontein. Toen ik voor ’t eerst zei dat wij gelijk waren werd ’t betwist, maar nu zegt genl. Hertzog ’t. Natuurlik is ’t niet te danken aan Botha en Smuts (gelach). Het is te danken aan de Nat. Deputatie (gelach). Zij heeft het van Lloyd George gekregen en ’t grote werk gedaan. Zij verdient de eer! Ik wil met erover redeneren aan wie de eer toekomt. Ik heb nooit gewerkt voor eer, maar altijd voor Zuidafnka (luid ap.) Ik ben blij dat ’t erkend wordt dat wij op voet van gelijkheid staan, die wij niet hadden als Republiek. Wij hebben de vrede getekend cn zijn in de Volkerebond op dezelfde voet als anderen. Welk nut heeft het dus te tornen aan de britse konnek­ tie? Als wij niet vrij kunnen zijn in 't britse rijk is ’t wel anders, maar zoals ik u gezegd hebt bestaat die vrijheid. De isolatie-politiek is niet op feiten gevestigd. Die klein wil wezen wordt hoe langei hoe kleiner. ’t Is ’n kwestie met alleen van afscheuring van ’ t Rijk, maar ook van afscheuring van Transvaal en Vrjstaat tegenover de rest van Zuidafrika. Is die eenmaal behaald dan zal ’t nog verder gaan en niemand weet waar ’t eindigt. Dat is 'n gevaarlike politiek.

97

Dikwijls heb ik mij afgevraagd wat er zou geworden zijn van Zuidufrika als ’t verzoek van de Deputatie was ingewilligd. Kan ’n partij die Transvaal en de Vrijstaat woif afscheiden van Zuidafrika eerlik vragen om ’t vertrouwen van Zuidafrika als geheel? moesten wij teruggaan naar de toestand 1899 ? De samenstelling onzer bevolking is veranderd en indien Transvaal weer ’n Republiek wordt zal het geen Boere-republiek zijn. De onzinmgheid van zulk ’n verzoek slaat mij totaal dronken (gelach). Volgens de londense konventie mocht iedereen behalve ’n inboorling vrij zich vestigen, reizen en handeldrijven. De drifte-kwestie is u bekend. Volgens ’n ander artikel kon de Z.A.R. geen immigratiewetgeving in ’t leven roepen. De Aziaten konden niet uit ’t land gehouden worden en de grote indiese bevol­ king is destijds gekomen. De Nat. P., die schrijft te­ gen Aziaten wil de oude toestand herstellen! De lon­ dense konventie bepaalde dat ieder fabrikant, winkels en eigendom mocht bezitten in Transvaal. Onze wet van 1885 tegen de aankoop van eigendom door Aziaten is altijd ’n dode letter gebleven omdat zij in strijd was met art. 14 der konventie. Wij hebben nu ’n goede immigratie-wet in de Unie en ook grondbezit komt op goe­ de voet. Een van de grootste moeilikheden is die der handels-lisenties, maar onze Nat. vrienden willen alles prijs geven terwille van do-he*eenet*Mn w»it-’t republiek. DE SCHEURPARTIj. Kan men zulk ’n partij vertrouwen? Neen! Goddank dat Llovd George ’t verzoek weigerde (hoor, hoor). Zuidafrika is gered en wij staan nog op gezonde voet. Dat is echter niet te danken aan de Deputatie. Zij wilden de konstitutie stuk scheuren en ’t land prijsgeven aan de oude toestand, De- Nat. P. is ongelukkig. Ik hoor altijd twee stemmen. Er zijn er die bang worden voor de bedoelde richting. De ene dag heet ’ t dat de Republikeinse propaganda vooraan staat en de volgende dag dat de belangrijkste kwestie die van de paswet is. Zij weten dat zij op ’t verkeerde pad zijn enzij hunkeren op twee gedachten. Genl. Hertzog ziet waarschijnlik waar ’t gevaar ligt. Toen hij nog onze voormart was trok hij tegen genl Botha te velde en begon hij naar de uitersten te gaan. Vandaag zijn er weer anderen die verder willen gaan dan hijzelf en wanneer hij nu voorzichtig wil zijn— want hij weet wat ’t betekent— dan zijn er de jong Turken in zijn eigen partij die hem de voet' willen lichten en zo wordt hij voortgezweept op ’t verkeerde pad. Wie eenmaal bij uitersten zijn toevlucht zoekt vindt dat er geen einde aan de weg is, want er zijn altijd verdere uitersten: eerst afscheuring, dan opscheunng van de Ume met ’n republiek en dan moet ’t zeker nog verder gaan! ’t Einde weet niemand. Er is slechts een enkele koers, nl. die van gematigdheid, billikheid, inachtneming van alle feiten, zoals van onze'partij. De uitkomst leert dat wij gelijk hadden en ’n fondament hebben waarop wij kunnen voortbouwen van jaar tot jaar. Afbreken is met nodig. Wij wor­ den al beter en ik hoop dat wij in de toekomst in onze houding zullen volharden applaus). Ik deed ’n beroep in ’t Parlement op alle partijen en ingezetenen om ’t verleden te laten staan en te zien of ’t met mogelik was, na alle stormen, ’n nieuw begin te maken met ’n betere geest en meer verzoening. ’t Antwoord der Nat. Partij was ’n struikelblok dat somenwerking onmogelik maakt. Bij de gewone burger van de Nat. Partij is ’n waarachtige begeerte om met ons

te herenigen luid ap.). Waar ik kwam heb ík dat bespeurd. Die geest is sterk bij de leden van de Z.A.P. en de Nat. Partij. De voormannen willen medewerking onmogelik maken. Zij hebben Botha dood gemaakt en willen Smuts nu ook dood maken (gelach). Zij willen niet verzoenen, maar enkel bloed zien. Ik heb genoeg bloed gezien. Evenals gij heb ik 7 jaren doorgebracht op slagvelden ^n de tijd is nu aangebroken om vrede te maken. Ik hoop dat ons doel zal verwezenlikt wor­ sen, nl. dat in Zuidafrika 'n meuwe geest ontstaat en Jn meuwe partij, die bereid zal zijn te werken voor de ontwikkeling des lands. De Unionisten hebben op hun kongres besloten dat zij aannemen de basis die ik heb neergelegd (hoor, hoor). Daarvoor ben ik dankbaar. ’t Bewijst dat er ’n grote verandering komt. De partij die ver van ons stond en die wij hard bestreden hadden is nu zover dat 'n Afrikaner-geest van medewerking met de oude bevolking bij haar doordringt. Maar de leider heeft ’n toespraak gehouden waarin hij zeide bang te zijn voor inslikken. Dit is echter niet ons doel. Wij willen niet inshkken, maar hartelik samenwerken (hoor, hoor). Wij zeggen: De begmselen van onze partij die wij hebben gevolgd in de afgelopen 5 jaren en langer zijn gezond gebleken. Onze daden pleiten harder dan enige woorden van mij zouden kunnen pleiten. Wij hebben bewe,zen in de donkere dagen dat de belangen van Zuidafrika veilig in onze handen zijn. Door de grootste moeilikheden hebben wij de rechte beslissing genomen. In onze handen waren de belangen van Zuidafrika veilig. Heb­ ben wij niet getracht ’n beroep te doen op ’t vertrouwen van elk weldenkend man? (ap.). ’t Is niet 'n kwestie van inslikken! ’t Is ’n kwestie van hartelik samenwer­ ken en van ondersteunmg onzer politiek door alien die menen dat wij onze plicht en ons best deden— dat ons werk sukses had. Ik ga voort met mijn beroep en ik vraag alle bur­ gers van Zuidafrika, mannelik en vrouwelik, of zij behoren aan de Z.A.P., aan de Nat. Partij, aan de Unio­ nisten of zelfs aan de Arbeiders, ik vraag hen om steun voor de. politiek van de Regering die geleid heeft tot de beste vruchten en ’t grootste sukses in de geschiedenis van ons land (toej.). Als die steun gegeven wordt zie ik ’ n nieuwe toekomst. Het zal zijn 'n totaal meuwe politiek van orlwikkeling, van vooruitgang, groter dan ooit tevoren. Het Parlement zit bijna 6 maanden in ’t jaar, maar ’n groot deel van de tijd wordt in beslag genomen door bespreken van politieke kwessies of rasse kwessies. Laten wij liever onze tijd en kracKten geven aan de ontwikkeling van ons land (applaus). Onze grote wereld-status is voor met als wij zwak zijn en onze hulpbronnen niet ontwikkelen. Laten wij onze status waar maken, met door grootpraatjes of door afscheming die niemand rijk maakt en niemand *n voile maag geeft (ap.). Bouw ’t land op, bouw industrieën op en bouw 'n natie op die zal bloeien door eendracht en samenwerking. Er ligt ’n verbazend werk voor ons. Zuidafrika zal altijd in grote mate ’n landbouwland blijven. Meen spoorwegen, meer irrigatie, meer nederzetting, zijn nodig inplaats van de hele dag rassekwesties en grote politieke zaken die van geen nut zijn, GELDELIK EN INDUSTRIEEL.

staande 5 jaar hoop ik ’n nog veel grotere sprong te zien. Wij hebben ’n unieke kans, zoals geen ander land. A 1 die praatjes van afscheiding en afbrokkeling en tesuggaan op 'f verleden zijn 'n struikelblok en daarvan moeten wij verlost worden. Als wij ons ontwikkelen, zal onze moeilikheid inzake arme blanken dadelik ophouden. Wij kunnen geen kunstmatige oplossing vmden. De natuurlike oplossing is industrie (hoor, hoor). In ’n deel van Zuidafrika dat ik goed ken, was de arme blan­ ken kwestie vroeger ook lastig. Er kwam ’n fabriek die binnen ’n paar jaar alle arme blanken absorbeerde; vandaag krijgen zij ’n goed loon en zijn zij nuttige leden der maatschappij. A 1 die mensen moeten geoefende arbeiders worden. Vandaag is er al schaarste aan vaKmannen. Er kan niet gebouwd worden omdat er geen metselaars en timraerlui zijn. De krachten zijn al geabsorbeerd en wij zijn nog maar bij ’t begin, dus is ’t duidelik dat wij van onze arme blanken vaklieden moeten maken. Ik ben niet voor kunstmatige immigratie, want die zal altijd ’n mislukking worden, en als wij arme immigranten invoeren en miljoenen besteden zou ’t meeste geld toch verloren gaan. De rechte ma­ imer is immigratie aanlokken door ’t stichten van m'dustrieën, zodat die personen nie nodig zijn om de Industrie te ontwikkelen, vanzelf komen. Te Bloemfontein is door Genl. Hertzog sterk gesproken over de financiële toestand, maar hij slaat de bal geheel mis. Er is geen land met ’n zo kleine schul i ?ls Zuidafrika, in aanmerking genomen onze grootte er hulpbronnen. Wii hebben ’& lichte belastmf Wij heb­ ben ’t beste krediet op de wereldmarkt, zoals blijkt uit de koers onzer lenmgon. ‘t Is gekheid te spreken van ’t neerdrukkende van. onze scbuld. Do schuld is licht. De toestand is veilig. De andere volkeren zien dat wij *ri land zijn met grote hulpbronnen, kleine schuld, lichte belasting en misschien de beste kansen van enig land ter wereld om t* ontwikkelen. Zij willen hierheen ko­ men. 2 ij willen de politiek die ik hier voorstel helpen, maar zij zullen bang worden wanneer zij horen van mogelike afscheunng en van oorlog morgen of over­ morgen. Laten wij al dat gepraat en gezanik met rust laten. Laten wij onze krachten vexenigen teneinde van Zuidafrika 'n groot land te maken. Ik heb 'n konferentie te Pretoria hijeengeroepen over ons finansied steisel. 'Vertegenwoordigers van bjmken en andere deskundigzn hebben de Regering van advies gediend. De hel* wereld rust tegenwoordjg op papiergeld en de erfige uitioadcring is Zuidafrika (toej.). Wij zijn nog op 'n grote basis en in onze banJcea kan ieder goud eisen. Dat is ’n ver­ bazend sterke positie en andere landen willen ons g.ud hebben, waardoor ’n grote stroom van goudeq ponden uit ons land ontstaat. Dit wordt ’n positie die zorgwekkend is en ’t advies van de konferentie luidt dat wij bij onze goudbasis moeten blijven zonder onze papieruitgiften te vergroten. Er moet 'n vrjje goudmarkt zijn in Zuidafrika en op die grondslag moeten wij de industrie ogbouwen. De Regering is van diezelfde opinie en gaat op die weg volharden. Ongetwijfeld zal hier ’n gezonder basis ontstaan dan in enig ander land. Als de mensen hierheen komen met hun bezit en hun wftrkkracht moe­ ten wij ’ t onze bijdragen en zien dat wij de positie waardig blijken door van Zuidafrika te maken een sterk land dat al ’t nodige fabriseert en 001$ nog kan uitvoeren. DE WERELD EN WIJ.

Op mdustrieel gebied hebben wij in de oorlog 'n tamelike sprong voorwaarts gedaan, maar in de aan-

Deskundigen die zijn teruggekomen

98

uit

Europa

vertellen mij dat er ’n ongekende toekomst voor onze produkten is op de wereldmarkt. Dit geldt zowel onze landbouw als nijverheid en in de eerstkomende 10 jaren kunnen wij ’n vcrbazende vooruitgang verwachten. Wij móeten niet alleen spreken maar doen. Daarom doe ik ’n beroep op de hele bevolking, afgezien van p artij: steun de Regering en help haar die politiek uitvoeren want als dat gebeurt zal ’t lot van de gehele blankc bevolking verbeteren. De armen zullen beter loon krijgen en ook de natfltellen zullen hun lot verbeterd z>cn. Wij staan vandaag voor dat nieuwe begin. Gij hier die in de afgelopen 20 jaar geteisterd zijt door grote rampen zult mij verstaan en op U kan ik ’n beroep doen. Wat wij modig hebben is 'n nieuw begin in politiek, in nijverheid, in ontwikkeling, van de gehele bevolking. Ik persoonlik zal doen wat ik kan (toej.). Ik ben zat van de oude partijpolitiek en van de oude beenderen waaraan wij al die jaren gekouwd hebben. Ik weet dat ’n zwaar zal gaan de nieuwe bladzijde om te slaan. Veremgde krachten zullen nodig zijn meer dan ooit. Ik reken vooral op de Z.A.P. Gij zijt de staatmakers geweest. Op u is ’t beroep van Genl. Botha nooit vergecfs geweest. Gij hebt Genl. Botha vertrouwd ook al deed verkeerd (gelach). Al doe.ik recht, zult gij mij riisschien niet zo ver volgen (gelach). Maar wat ik kan geven bij wijze van leiderschap zal ik geven naar de beste krachten en geweten (luide toej.). Ik verwacht

dan ook van de Z.A.P. de hartelikste steun (applaus). Wij moeten ’n wakkere partij wezen. Degenen die sliepen terwijl grote dingtm gebeurden moeten nu wakker worden. Ik vertrouw dat duizenden die aan andere partijen behoorden, zullen zeggen dat dit de rechte politiek is. De Regering deed recht in het verleden; zij belooft goeds voor de toekomst en ik hoop dat zij gesteund zal worden. Dat bedoel ik wanneer ik spreek van ’n politick van samenwerking die de bevolking, oud en nieuw, zal samenbrengen om krachten te vergaderen voor de grote taak der toekomst. Wordt dit gedaan, dan ben ik zeker dat de volgende tien 'jaren ’n veel grotere vooruitgang en verandering zullen brengen dan de afgelopen tien jaren, al is er reeds veel vordering geweest sedert de Unie. Transvaal is veel vooruitgegaan. De toestand der boeren is veel beter dan vroeger. Wij mogen niets ongedaan laten om die grotere voorspoed te bevorderen. Ik hoop dat dit kongres zal gedijen tot groot nut voor ’t land en dat uw beraadslagingen zullen helpen om die politiek te bevorderen en veel vruchten zullen afwerpen voor de toekomst. Veel is door u gedaan. Nog moet er veel gedaan worden. Ik hoop dat gij in de toekomst nog groter sukses zult zien dan uw werk in ’t verleden reeds bekroond heeft (luide en langdurige toejuichingen).

TO ESPRA AK

ONZE BINNENLANDSE NIJVERHEDEN

GELEVERD DOOR

omhoog gegaan. In de landen in Europa is er wanorde en ellende, terwijl onze handel, voortbrenging en geldwezen ’n gezonde toestand zijn. Zuid Afrika was een lichtpunt in de wereld (hoor, hoor.) Door Gen. Hertzog was beweerd, dat wij op de weg waren naar een bankroet en revolutie (gelach), maar dit was geheel onjuist. Die verklanng kon alleen gemaakt worden door iemand, die geen het minste besef had van de staat van zaken. Hij plaatste dit gezegde op dezelfde basis als de zotte verklanng, dat de revolutie in Rusland veroorzaakt werd door enkele Johannesburg kapitalisten. Wei is waar bestond er gevaar voor zowel onwenteling als bankroet, maar dat zou dan zijn op de weg door Gen. Hertzog zelf bepleit (applaus).

Generaal J. C. SM U T S TE

Bloemfontein, II Desember, 1919. Generaal Smuts, die een ware ovatie gebracht werd, sprak Hollands. Hij zeide, dat het hem een groot genoegen was het kongres bij te wonen en hij dankte de voorzitter voor diens woorden. Hij voelde heel dankbaar over de grote opkomst. Uit alle delen van het land waren ze gekomen en hij hoopte, dat dit kongres tot heil en zegen van het land mocht leiden. Het was hem een groot genoegen en een verheven eei voor hen te staan als leider, maar dit ging gepaard met een gevoel van een bitter verlies. Op het laatste kon­ gres van de Z.A.P. van de Vrijstaat had spreker Genl. Botha voor het Iaatst gezien, want hij was toen naar Natal vertrokken. Ze hadden een troost en dat is, dat de generaal hun geschonken was in een tijd van de grootste penode van Zuid-Afnka. Ze hadden nooit de laatste tien jaar klaar kunnen komen zonder hem, die groot was in alles en groot in ziel. Door de leiding van de Voorzieningheid zijn ze onder hun grote leider door de jaren van oorlog heen gekomen. Sterker dan ooit staan ze, en daartoe hebben de gebeurtenissen van den oorlog ook bijgedragen. Door de Engelse Rege­ ring is veel geld in Z.A. gespandeerd tijdens de oorlog, £21 miljoen. En we hebben onge-evenaarde markten voor onze produkten gehad. Doordat de invoer door de oorlog belemmerd werd zijn

DE AFSCHEIDINGSBEWEGING was nu het hoofddoel der Nationalisten en voor ons een groot gevaar, evenals het Bolsewisme, dat gepredikt werd door Gen. Hertzog. Sterk als onze positie was, moesten we niet met onze toekomst laten spelen. Spr. herhaalde zijn elders geuite bezwaren tegen de republikeinse beweging en meende, dat onze gehele toekomst %fhing van de innerlike eenheid en vrede in Z.A. In verband daarmede verwees hij naar het optreden van de Nationalisten insake hun deputatie naar Europa om de Unie uiteen te scheuren. De Nationalisten zouden niet aarzelen ons land uiteen te scheuren en de Bolsjewistiese beweging hier te krijgen. Die afscheuringspolitiek was de grote hinderpaal tegen verepiging van de partijen. Men wist ook nooit waartoe dat kon lei­ den. Terwille van de vrede en de eenheid van Z.A. wilden ze van die politiek niets wetfen. De konstitutie was

99

immers door Gen. Hertzog een flentertje papier genoemd en zulk een houding zou de oude bevolking blijven in het harnas jagen tegen de nieuwe. Verdeeldheid onder onze blanken moest tot de em stigste gevolgen leiden. Hoewel hun voorman, die hun politick had opgesteld, er niet meer was, zouden ze op dat pad volhouden. Nog een bezwaar tegen de republikeinse beweging was de kwestie van eer en goede trouw. Voor ons was de handhaving van de Nationale Konventie niet zoals voor de Nationalisten

kwestie uitgeweid omdat de aanstaande verkiezingen grotendee's hierover zou lopen. DE POLITIEK VAN DE REGERING was om geen krachten te versnipfieren in de strijd om konrtitutionele kwesties. Ze wilde werken voor de ekonomies onafhankelikheid van het land. Haar poli­ tiek was industrien te vestigen en het land te ontwikkelen. We hadden daartoe een enige kans met het oog op allerlei omstandigheden respektievelik in het buitenland en hier. A 1 hetgeen wij produceren (kost, goud, diamanten. enz.), was hoog in prijs en zijn raad was op steeds grotere schaal te produceren. De Regering was ijver hierom fent bezig. Dan was er onze ijzer- en steenkolenrijkdom. In de oorlog waren nieuwe indus­ trial ontstaan en die behoorden door de Regering beschermd te worden als de wereldhandel weer herstek* werd. We behoorden de machinerie te krijgen om n> te gaan welke industrien hier ontwikkeld behoorden te worden en als ze dit deden en het Parlement gaf gehoor aan de aanwijzingen was er geen reden waarom er geen grote uitvoer zou komen naar alle landen van de wereld (applaus). De transportkwestie in Z.A. was ook een heel belangrijke kwestie. De Regering zou trachten goed te maken van wat in de oorlog ongedaan was gebleven (applaus). De Regering zou verder een tamekk groot programma van irrigatie voor het Parlement kun­ nen leggen. Tijdens de oorlog, toen er niet voldoende gelegenheid was om de werken ten uitvoer te brengen, was de tijd goed besteed aan het maken van opmetingen. Ook hoopte de Regering over te gaan tot elektrifikatie van spoorwegen zoals aanbevolen in het desbetreffende rapport. Waarschijnlik zou de op te wekken elektricileit ook gebruikt kunnen worden voor andere doeleinden cn verdere industrien. Voor dit alles waren natuurlike normale toestanden van inwendige v y d e nodig. Indien er altijd getornd werd aan onze Staatsregeling zou de ontwikkeling worden gestremd.

EEN OUD PAR KLEREN, dat maar weggegooid kon worden. De goede verstandnouding tussen de beide rassen behoorde het hoofddoel te blijven, het was de kardinale politiek van de Partij. Het vierde artikel van de konstitutie van de Nationale Partip had hetzelfde gezegd als hij, dat op de goede trouw het staatsstelsel berustte, maar nu waren die woorden uit genoemd artikel zowel als uit het programma van beginsden van de Nationale Partij weggenomen. Ten derde was spreker tegen de beweging, omdat ze overbodig was. Degenen, die wilden afscheiden, vochten tegen een Brits Rijk, dat er niet meer was (gelach). Het Britse Rijk met zijn kolonies bestond niet meer. Sprekers werkzaamheden in Engeland tijdens de oorlog hadden er toe bijgedragen de britse regering en het volk te overtuigen, dat de tijd van britse kolonies voorbij was. Op de konferentie te Parijs werd Zuid Afrika vertegenwoordigd dogr zijn eigen vertegenwoordigers, met door die van de Britse Regering. Spreker weide uit over de Volkenbond en de positie van Zuid Afrika daarin op voet van volkomen gelijkheid met de andere staten. In een vrije bond van volkeren, zoals het Rijk nu was, moest samenwerking gemakkelik wezen. Zonder overheersing Waren we nu baas over eigen lot, inwendig en uitwendig, over zaken van vrede en oorlog. De politiek van afscheuring was onnodig (applaus). Spreker was nergens tegengesproken wat ONZE HOGERE STATUS betreft, ook met in de engelse bladen, behalve door de Nationalisten en die deden dat omdat ze anders niet bestaan konden. De andere dominiums hadden in dit opzicht dezelfde houding aangenomen als Zuid Afrika. Men moest hersenschimmig zijn om te kunnen beweren, dat spreker voor een politiek van nauwere veremging met Engeland was (gelach). Zijn streven was altijd geweest naar absolute gelijkheid en vrijheid van alle delen van het Rijk (applaus). Velen onzer begeerden sterk hereniging met de Nationale Partij, maar de zuiverheid van beginsel moest voorgaan. Indien wij tans herenigden zou dit onze politieke heerschappij verzekeren, maar ten koste van de toekomstige vrede en eenheid van Zuid Afrika. en die konden niet worden opgeotferd. Spreker wilde het pad van plicht en eer volgen om de toekomst in Gods handen te laten. Maar zo zeker als ze hier va.idaag vergaderd waren, zo zeker zou eens de tijd komen, dat de oude bevolking weer samen sou staan, maar niet kings het pad van afscheiding. Als de partijen zich zouden moeten verenigen ten koste van de toekomst van ons land, dan bedankte hij er voor (ap­ plaus). Hij verwees naar de briefwisseling tussen Gen. Hert­ zog en Prof. Freemantle en zeide, dat de zaak hem nu nog duisterder was dan vroeger. Spr. had over deze

WE MOESTEN RUST HEBBEN. We moesten afzien van de politieke agitatie, die de koppen maar warm hield, dan zouden we uitbreiding van onze industrien kunnen krijgen. Er was ncg een ander gevaar. Gen. Hertzog was naar Europa gegaan om de onafhankelikheid te krijgen en was zonder die onafhankelikheid teruggekeerd, maar hij was nu besraet met die gevaarlike ziekte in Europa, met Bolsjewisme (gelach). Het Bolsjewisme is een volksziekte, een poli­ tieke ziekte, een zielziekte, die in Europa heerst als gevolg van de oorlog en alle honger en ellende. Niets zou gevaarliker zijn dan het overbrengen van die ziekte naar Zuid Afrika. Het Bolsewisme was de nieuwe vorm onder nieuwe toestanden van de oude anarchie, die tegen het hebben van eigendommen en tegen alle wetten is. Dat was de bron van het Bolsjewisme, zo­ als het in vorige jaren in Rusland bestaan had, onder het czarristiese stelsel. De tegenwoordige duitse re­ gering strekte het vooral tot lof, dat ze alle krachten ingespannen had om dat Bolsjewisme tegen te gaan (hoor, hoor). Ebert en Noske hebben niet geaarzeld alle maatregelen er tegen te nemen. Hij kon niets zien wat gevaarliker was dan het overbrengen van die zielsziekte naar Zuid Afrika. Spreker had die ziekte zien komen. Door de leiders der Nationalisten werden

100

bcloften gedaan aan de armen, die ze nooit zouden kunnen vervullen. De wortel was daar en het plantje was aan het groeien, en als we met oppasten zouden de afscheidingsbeweging en het boisjewisrue samen gaan en onze eigen oude Afrikaner bevolking zou er het mecste onder Jijden. Hij deed een beroep op alien in Zuid Afrika om de kwestie goed te onderroeken en om op te passen. We moesten proberen samenwerking en eenjJcnJ in het land te krigen, maar met langs bolsewistiese ujfaen. We moesten

was nog geen rapport uitgebracht. Hij verwachtte wel, dat een van de aanbevelingen van die kommissie zou zijn, dat de Regëring de plaatselike autoriteiten te hulp zou moeten komen met geld. Dat zou zeker gebeuren. Er was aanzoek gedaan om tenten te verschaffen aan het publiek en de Regering was daartoe bereid. Op die wijze zou het mogclik zijn de grote huren tegen te gaan. Wel zou spreker ook graag een be­ roep doen op de grote vakunies om mee te helpen. Er was een groot tekort aan geoofend werkvolk, en howol dit zo was, wilden de arbeiders niet toelaten dat er van de teruggekeerde soldaten opgenomen worden in de nnies om het werk te leren. Er waren honderden, duizenden jonge mensen in Z.A., die opgeleid moesten wor­ sen voor technics werk, maar de vakunies hielden de deuren toe. Dat was niet de mamer om een land vooruit te helpen. De Regering zou zich sterk verzetten tegen elke kombinatie die de strekking had de

DE OVERHEID RESPEKTEREN. Spreker wenste de armen en de werkers rechtvaardig te behandelen. Hij was voor gezamenlike komitees van werkgevers en werknemers, teneinde meer maatschappelike vrede en minder overheersing, een betere geest van liefde, broederschap en karaeraadschap te verknjgen. Hij was dankbaar, dat Minister Malan in al de jaren, dat hij Miniister van Mijnen geweest was, getracht heeft de partijen op nijverheidsgebied bij elkaar te houden.

PRIJZEN OP TE JAGEN.

DE LEVENSDUURTE maakte de positie zeer moeilik. Allerlei faktoren waren hierop van invloed, het was een kwestie van wereldoorzaken. De kwestie van koers b.v. was van veel gewicht. Door de uitputting tengevolge van de oorlog was de geldstandaard van de landen op de basis van het papiergeld geraakt, an de reaktie van de toestand in Europa werkte hiej;. De duurte was verergerd door de droogte in Zuid Afrika en Australie. Een andere oorzaak was, dat in alle landen gebrek bestond aan produktie. De Regering gaf haar emstige en voortdurende aandacht aan deze kwestie, maar somtijds werden middelen aan de hand gegeven tegen de levensduurte, welke allicht erger zouden blijken dan de kwaal. Men moest heel voorzichtig te werk gaan. Deskundigen als Hoover hadden verklaard, dat een vaststelling van prijzen geen verbetering bracht op de duur. Dikwels werd gevraagd waarom de uitvoer niet belet werd. De Regenng zou echter het land makkelik groot onrecht kunnen aandoen door de uitvoer te belemmeren. Waar dit nodig werd, behoorde de Regering echter niet te aarzelen. Ze had b.v. die weg reeds ingeslagen wat de mielies betrof. De Regering had in verschillende dorpen plaatselike komitees doen aanstellen om klachten over profiteren te horen. Die komitees waren ernstig bedoeld en hij hoopte, dat het publiek de zaak ernstig zou opnemen en getuigems afleggen. Naar aanleiding hiervan haalde spr. als voorbeeld aan van het optreden van Durban inzake het vleeskomitee. Er was een tekort aan vlees en de koelkamers waren vol, werd beweerd. De Regeringskommissie werd verzocht naar Durban te komen, en toen ze er was werd er geen getuigenis afgelegd.. Dat was spelen met een grote en ernstige zaak. Het publiek behoorde gebruik te maken van de mstelkngen van de Regering om de toestand to verbeteren. Dan was er een andere ernstige kwestie, n.l. die

Hij wees op veel wat reeds gedaan was in verband met haver en koren. De Regering had de kwestie van ha­ ver onderzocht en de nodige maatregelen genomen, zoals bekend was (applaus). Waar er bewijzen waren zou de Regering optreden. De kwestie van koren was eveneens ernstig. De prijzen werden heel hoog en deze zaak werd ook onderzocht. De oorzaak van het omhoog gaan van de prijzen was volgene getuigenis, reeds voor de Regering gelegd, de schaarste aan scheepsruimte uit Australia. Als er koren en meel van daaruit in­ gevoerd kon worden, zou de spekulatie er in ophouden. De Regering wilde waken voor de belangen van de korenboer, maar ook voor die Van de gewone konsument. Daarom bad ze besloten om, als er geen scheepsruimte te krijgen was, ze haar eigen schepen zal gebruiken
Wat de kwestie van geldwezen betrof was onze po­ litic zeer gezond en wel omdat deze basis bestond uit goud en niet uit papier. Er was gevraagd waarom geen eigen muntstelsel ingevoerd werd. Er was geen moeiliker kwestie dan die van het munstelsel. Spreker legde uit hoe de positie was. Het goud was niet langer een artikel van standaardwaarde, maar een_handiUartikel geworden. De uitleg van Gen. Hertzog, te Smithfield gegeven, was helemaal verkeerd. Als schooljongen zou hij er geen merken voor gehad hebben, maar als staatsman werd er naar hem geluisterd. Als de Regering deed, zoals hij wilde, n.l. de vrije uitvoer van goudmunt toestaan, zou er al heel gauw geen goudmunt meer in het land zijn. Dan was zijn bewering omtrent VAN HUISVESTING. de bankdekking voor noten ook verkeerd. Het was een ernstige beschuldiging. Als gevolg van Gen. Hertzogs Tijdens de oorlog was niet gebouwd en daardoor was verklaring stapten de Nationalisten in Transvaal reeds een groot tekort aan huizen ontstaan. Er was een kom- naar de banken om papier tegen goud in te wisselen. missie aangesteld om de zaak te onderzoeken, maar er Onze hoeveelheid van banknoten bedragend miljoenr\

101

INBOORLINGEN. was echter gedekt door £6 miljoen goud^en bijna £ i\ miljoen zilver (applaus). Een heel moeihke vraag was die der inboorlingen. Gen. Hertzog had de Regering aangeklaagd, dat ze De kaffers hadden evengoed- recht op bestaan in Ztrtd" het land £2 miljoen verlies had doen lijden door Afrika als de blanken en de handhav\ng van een goede verhouding was van het grootste gewicht. In de laatste ONZE WISSELKOERS tijd was er fen totaal nieuwe geest over de kaffers geop te mcngen met die van Engeland. Dat was zo ge- komen, welke nieuwe geest trouwens 00k elders ter weweest, maar spreker kon daar niets aan doen. I.ang reld kenbaar was. Deels was de verandering echter toe voor hij geboren was, was die koers opgemengd met die te schrijven aan rechtmatige grieven. De kaffers wa­ van Engeland, maar het hoefde niet zo te blijven. De ren de basis van de industriele positie in Z.A. en tegengehouden konferentie omtrent de wisselkoers had verwoordig werden ze beter onderwezen. Hij bespeurde klaard dat het beter zou zijn in de toekomst om af te dat er een klove zou komen tussen de oude blanke bescheiden, maar daarvoor moest er eerst een eigen munt volking en de naturelle bevolking. Dat zou een ernstig komen. Men kon er de Regering niet de schuld var> gevaar zijn. We moesten zien, dat die breuk geheeld geven. Men kon haar er even goed de schuld van gewerd. Op het ogenblik hadden zij geen konstitutioneele ven, dat het zo droog was (gelach). Men moest echter wijze om hun inzichten tot uiting te brengen. Dit voorzichtig te werk gaan. Als we eenmaal onze eigen leidde ertoe dat de raaddraaier een kans kreeg om inmunt hadden, zou ons geld een hogere of een lagere vloed te verwerven en dat de kaffers hoe langer hoe koers hebben dan dat in Europa, en al naar gelang daarmeer verwijderd raakten van de blanken. Het gevaar van zouden we in het buitenland of lagere of hogere was groot en er moest verandering komen. Een inprijzen voor onze produkten krijgen in verhouding van boorlingraad was nodig opdat de Eerste Minister per­ de geldwaarde in ons land. Dan zouden we voor de inmanent advies kon krijgen wat naturellenzaken betrof. gevoerde artikelen 00k minder of meer betalen, al naar Bedoeld lichaam behoorde geraadpleegd te worden over de .koers. Waren er vandaag een natuurlike koers wetgeving inzake de kaffers en andere maatregelen die voor Zuid Afrika, dan zouden wij minder voor ingevoerd hen nauw betroffen. Ook behoorde van tijd tot tijd goed betalen, maar wij zouden 00k mindere prijzen voor samensprekingen gehouden te worden teneinde de kaf­ onze exporten krijgen. De prijzen voor wol, mielies en fers een gelegenheid te geven hun mening te uiten. Het andere ekporten zouden van 15 tot 25 persent lager zijn was hun dure plicht de zwarte bevolking van Zuid Afrika dan nu. De gehele uitvoer en landbouw zowel als .nmee te dragen naar de toekomst. We moesten een dustrieele ontwikkeling van Zuid Afrika zouden eronder scheuring voorkomen. lijden. De zaak was dus niet alleen belangrijk, maar Wat de Prov. Raden betrof, was spr. tegen het 00k zeer moeilik, en er was veel aan weerskanten te zegvoortdurend getom en gekrab aan de konstitutie. Er zen. bestond groot verschil van mening, maar hij was voor Van groot belang voor onze toekomst waren het voortbestaan van de Raden. Alles tezamen genomen was het stelsel goed geslaagd. Hij gevoelde dat DE NIET-BLANKEN het een gevaar zou zijn te grote sentralisatie te krijgen. in Zuid Afrika. De kleurlingen hadden zich tijdens de Het land breidde zich steeds uit en het Parlement had oorlog uitstekend gedragen en wat hun betrof was hun nu reeds te veel te 3 oen en de zittingen waren lang. Ook dank verschuidigd. Hij hoopte dat, als ze de kwestie Afdelingsraden behoorden er te komen. uaa. pensioenen voor de blanke vechters in overweging Er was veel gegist naar de datum van de verkiezinnamen, t *» 00k-de kwestie van pensioenen voor de ge- gen. Hij had reeds uitgelegd dat gewacht werd op het kleurde vechters in overweging zouden nemen (applaus). verslag van de kommissie inzake afbakingen van kiesDan was er de Aziatenkwestie. Jaren geleden was distrikten, terwijl ook de nieuwe kiézerslijsten gedmkt gebleken, dat het inkomen van Aziaten gevaarlik werd zouden worden. Dit zou tijd nemen. Dan moest men voor het land. In *907 wend er een wet tegen immigra- zich ook houden aan de Elektiewet, in de laatste Parletie van Aziaten ingediend in Transvaal. Na het vesti- mentzitting vastgesteld. Was er voor, dat het tpt. een gen van Unie werd die politiek doorde hele Unie doorge- verkiezingzou kunnen komen voor 31 Maart, maar waarvoerd, en de in 1914 aangenomen wet heeft paal en perk schijnhk zou het eerst in Mei of April zijn. gesteld aan alle inlaten van Aziaten, behalve tegen sppDe Partij zou de verldezing beginnen op eigen beciaal permit. Nu had zich een andere moeilikheid vopr- nen en zonder overeenkomst of verstandhouding met gedaan, n.l. betreffende het handel drijvei^van de Azia­ enige andere partij. Samenwerking met de Nationaten. Het was een gevaar, want de blanken werden uit- hsten was onmogelik zolang zij vasthielden aan de afgeboerd. Vandaag was er een beweging aan de gang, ■ cheidingsbeweging. Ze zouden staan en vallen bij de de Blankenbond geheten, die tegen deze zaak ging,- en politiek van het opbouwen van een natie. De Partij Min. Malan had als wnd. Premier destijds beloofd dat moest haar organisatie maar klaar krijgen en zich geeen kommissie zou aangesteld worden om een onderzoek reed Houden om onmiddellik haar kandidaten aan te stel­ in te stellen. Die kommissie zal a.s. maand rondgaan len zodra de nieuwe grenzen der kiesdistrikten bekend om getuigenis te nemen aangaande handel en grondbe- werden en dan met het werk voortgaan. In Januarie zit. Het publiek behoorde een deel van de verantwoor- moesten alle kandidaten in het veld zijn. Het volk zelf delikheid te dragen en getuigenis af te leggen en sug- moest nu maar beslissen Hij had de beste verwachgesties voor een praktiese oplossing te maken. Spr. tingen van het werk in het verleden en ook van hun poli­ hoopte dat de kommissie zou helpen een oplossing voor tiek, en hoopte dat de partij een goede meerderheid zou de kwestie te vinden. krijgen bij de elekties (langdurige applaus).

102

TO ESPRA AK GELEVERD DOOR

Kol. H . M E N T Z te Pretoria op 30 Oktober 1919. Van harte verwelkom ík U hier en verblijd ik mij over de grote opkomst. Niet dat ik niet verwacht dat de geestdrift zo sterk zou zijn. Ook was zulk ’n mooie opkomst moeilik te verwachten na de parlementszitting, de lange droogte en de regen die nu weer werk nodig maakt. Ik ben blij dat er zoveel geld gemaakt wordt, dat afgvaardigden anderen kunnen achterlaten om naar vee en ploeg te kijken. In ’t biezonder verwelkom ik de dames. We luisteren met altijd naar hen, maar zij zijn toch onze beste vrienden, voornamelik wanneer de kleitrap tijd nabij is (gelach en applaus). Ik verwelkom ook minister van Heerden als voorzitter van de Kaapse Partij en van ons Unie Kongres. Hij heeft ’n moei­ lik kongres achter zich, en heeft ’t heel goed doorgemaakt. De geest in Transvaal is net als in de Kaap: ook hier zijn wij vol moed en kracht (toejuichingen). Vardrr verwelkom in minister Malan, die ’n tamolik warm reije achter zich heeft (gelach). Hij heeft uitstekend werk gedaan, en tijdens genl. .Botha's afwezigheid op bekwame wijze ’t Premierschap waargenomen in ’n moeilike*, buitengewoon lange zitting (ap.). Over die zitting waren de transvaalse leden hoogst tevreden, en wanneer dat zo is, zijn alien tevreden (gelach). De vooruitgang op ’t gebied van boerderij maakt dat de boeren toch ook iets krijgen van wat zij zo goed verdiend hebben. ’t Zou jammer geweest zijn als er ’n ernstige terugslag van ’t bedrijf geweest was. En wij zijn hartelik dankbaar voor de uitkomst van de regen. De voornaaraste gebeurtenis van de hele wereldgeschiedenis is de Vrede. Ik ben dankbaar dat al die vernieling van leven en eigendom is opgehouden. Zuidafrika is blij en voor al de Zuidafrikaanse Partij (ap.). In donkere dagen was ’t moeilik de rechte weg te vinden, maar gelukkig hadden we leiders die de verantwoordelikheid aanvaardden (ap.). Velen twijfelden, maar ons werd de rechte weg van plicht en eer getoond. Wij volgen die, en wij zijn daarom vandaag blij (ap.). Zuidafrika is blij over de uitslag van de oorlog. Politiek en stoffelik kunnen wij dankbaar zijn voor hetgeen ons gebeurd is. Onze geachte leider, genl. Smuts, zal over de grotere gebeurtenissen uitweiden. De welvarende positie van Zuidafrika is te danken aan de houding die onze leiders aannamen in de donkere dagen. Wij zijn dankbaar dat wij ’t voorrecht hadden mannen als Botha en Smuts naar Eurppa te sturen (ap.). Grote zaken' moesten beshst wórden en, dankzij onze verhoogde status, hebben wij de rechten genoten die wij zo rijkelik verdienden. De positie in verband daarmee is nog niet helemaal uitgewerkt, maar daarvoor wordt gezorgd, en ik vrees niet voor moeilikheden, op dat punt. Ons hoofdkomitee heeft jjenls. Botha en Smlits hartelik verwelkomd bij hun terugkeer, en ik twijfel niet of dit draagt uwe goedkeuring weg (ap.). Temidden van T feestvieren werd genl. Botha ons ontnomen in de voile bloem van z’n jaren, in voile geestdrift, in voile dankbaarheid tot God, die hem weer teruggebracht had onder z’n volk. Na de ontvangst te Johannesburg zei genl. Botha tot mij, dat dit nu genoeg voor hem was,

en dat, al kon hij niéts meer voor ’t volk doen, hij toch inzag dat ’t volk tevreden was na de jaren van kommer en Werk. Ieders taak is zwaar geworden. We hebben de bekwaamheid, wijsheid en moed van elkeen nodig. Ieder moet de opvolgen van genl. Botha helpen om z'n werk voort te zetten. Elk moet op zijn manier zijn deel op de schouders nemen; terwille van de voortzetting van ’t werk van onze afgestorven voorganger. Wij treuren diep over genl. Botha’s heengaan en we vergeten ook met hetgeen genl. Burger voor ons geweest is. Toen hij voor de laatste raaal op ons Kongres verscheen, zei hij nog dat hij z’n best deed, en ofschoon hij misschien niet langer onder ons zou blijven, toonde hij ons toch wat onze plicht was in de toekomst. Op zijn eenvoudige, stille manier heeft hij gedaan al wat hij kon. Alle smaad hem aangedaan drbeg hij blijmoedig, want hij was overtuigd van zijn goed recht. Hij ried ook zijn volgelingen hun plicht te doen ondanks al wat anderen van hen mochten zeggen. Ik hoop dat wij dit zullen onthouden op onze politieke loopbaan. Wijlen minister Beck, adv. Esselën en senator Jozua Joubert zullen wij ook nog meer missen in de toekomst. Wij moeten in hun licht voortgaan, in de hoop dat wij hun taak kunnen voleindigen. Wij zijn blij dat wij in moeilike dagen iemand had­ den als genl. Smuts (ap.)* die' zoveel gedaan heeft en nog zoveel doet op maatschappelik, staatkundig en militair gebied. Zijn daden zijn u bekend, zowel wat betreft onze Unie, Duits-Oost en Europa. ’t Werk van de Volkebond, waarin hij zulk ’n groot aandeel had, wordt tans erkend in de gehele wereld. Zelfs in Zuidafrika wordt ’t erkend tot ’n zekere hoogte ofschoon velen daarbij moeilikheid krijgen (gelach). ’t Is misschien te goed voor hen, of ’t kan zijn dat zij moeilikheid hebben omdat ’t ’n mede-Afrikaner is, die zoveel kon doen (gelach en ap.). Doch dit is maar tijdelik en zij zullen er wel aan gewoon worden. De zon is dikwels ’n beetje warm voor ons, maar hij geeft toch licht waarbij wij kunnen werken, en ’t licht van genl. Smuts geeft alle goede mensen gelegenheid om hun werk te doen (toej.). In 1899 hadden wij ’n vrije republiek, maar zodra wij die vrijheid in praktijk wilden brengen, kwam er stremming. De Zuidafr. Republiek had haar moeilikheden met de Indiers en mocht niet de Konferentie van den Haag bijwonen. De meesten van ons die hier zitten, waren toch tevreden. We deden ons best om die toestand te handhaven, maar ’t werd anders over ons beschikL Nu wordt vandaag wel gezegd, dat wij niet zodanig dank­ baar behoeven te zijn voor zelfbestuur, omdat ’t in ’t Verdrag van Vereeniging beloofd werd. Maar dat zou zijn zodra de overwinnaar het raadzaam achttej Toen ’t transvaalse volk verslagen was gingen ik en anderen elk naar zijn gewone werkzaamheden terug. ’t Werd overgelaten aan mannen als Botha, genls. Smuts, Burger de la Rey ’t volk weer op te heffen en bijeen te brengen, teneinde het erkend te krijgen als volk dat vertrouwen verdiende. Men praat vandaag over zelfbestuur als iets vanzelfsprekends, maar de Lyttelton konstitutie gaf ons niet die mate van vriiheid en ’t was ’t werk der leiders dat wij ’n andere konstitutie kregen. Men mag er lichtvaardig over spreken, maar ’t was de grootste proefne•ming ter wereld op konstitutioneel gebied. ’t Was ’n proef van de overwinnaar jegens de overwonnene gebaseerd op ons woord van eer (luide toej.). Wij verdienden ’t, en zouden ’t mettertijd gekregen hebben, maar ik

103

ben verplicht te erkennen dat wij ’t toen kregen op ’t woord van onze leiders, en daarop heeft ons volk voortgebouwd. In de "Vrijstaat was ’t net hetzelfde. Onthoudt de toespraken van Pres. Steyn, genls. de Wet, Hertzog, e.a., en kijk of zij niet voor hen en hun partij even vastgemaakt zijn als onze leiders ons vastmaakten (applaus). Deze kwestie gold niet alleen de eer maar ’t hele levensbestaan van ’t zuidafrikaanse volk. Toch horen wij vandaag ’n heel ander liedje zingen: “ ’n flentertje papier 1” Dit wordt niet op 'n hete manier aangehaald, doch vier of vijfnoaal achterroekaar. ’t Ekskuus is, dat onze Konstitutie al vijftigmaal verbroken is. ’n Flenter­ tje papier! Er is iemand anders, die dat zei in verband met Belgie ei. «hij zoekt vandaag nog naar heelwat flentertjes, die hij niet meer kan vinden (gelach en ap.). Wij moeten niet in die geest komen van afbrokkeling en flentertjes papier. Onze Konstitutie is verkregen niet door geweld, niet door bedrog, maar door de goede verstandhouding, oosrebouwH van 1902 tot 1010. Anderen Kunnen makkelik praten van de Konstitutie “ opscheuren” omdat zij niet de verantwoordelikheid dragen (hr., hr.). Ik kan ’t echter niet verstaan van iemand met gezond verstand, dat hij zo los praat over de Konsti­ tutie. Er wordt erkend dat wij nu 'n verhoogde positie hebben, te danken aan genl. Smuts, als ondertekenaar van 't Vredesverdrag. Wij zijn dus veel verder dan 20 jaar geleden. Onze vjjenden, de Nationalisten, erken­ nen ’ t 00k. Zij hebben eerst getracht twee aparte republieken te stichten. Wij zeiden toen: jullie bent verkeerd! Zij werden kwaad, maar zij zijn ver gereisd en zijn lang weggebleven (gelach) en nu zij terug zijn, zien zij d a t ’t verkeerd was. Ik ben blij dat zij ’t zien, maar zij zijn nog niet helemaal tevreden, want senator de Villiers is op hun kongres gekomen met 'n lange motie, beginnende met “ Nademaal en desniettegenstaande en derhalve" enzovoort (gelach). Hij z e g t: Zuidafrika onafhankelik, maar wij willen de Vrijstaat daarom ’n po­ sitie op zichzelf geven. Wat de transvaalse broeders daarvan denken? (Gelach.) Waarschijnlik zijn zij ’n beetje in de moeilikheid, en zullen zij op hun kongres 00k komen met ’n resolutie van “ Nademaal en overmits” (gelach). In Bloemfontein heeft genl. Hertzog* gezegd, dat de konstitutionele positie ons niet meer zodanig hoeft bezig te houden al bestaat er 00k nog “ de grote kwestie van eventuele vrijheid” (gelach). Neen, zij gaan zich nu meer toeleggen op 'n konstruktieve po­ litick! Ik verwelkom ’t, al ben ik jammer dat zij zo’n klein begin gemaakt hebben, want ’t was in hoofdzaak over de manier waarop kaffer-konstabels zich inlaten met de meiden in verband met passen (gelach). Genl. Hertzogs tweede grote punt betrof ’t “ uitgraven van paden door de Regering.” Jammer dat, niet de Regering ’t doet, maar zijn eigen provinsiale raad. Maar toch herhaal ik, ’t is ’n goed teken, want wij zijn bereid alle partijen te ontmoeten op konstruktief gebied. , Wat 00k mag gebeuren, de Zuidafrikaanse Partij zal regeren of veel te zeggen hebben in de toekomstige regering (ap.). Niemand durft te ontkennen, dat onze politiek de enige is die tot heil en zegen van Zuidafrika kan strekken (luid ap.). Onze gematigdheid is de enige die deugdelik is. Wij kunnen ons met meer opsluiten. Andere mensen zullen hierheen komen, en zowel Indus­ trie beginnen- als boerderij. De HollandssDrekenden waren eerst alleenheersers op laatstgenoemd gebied, baar dit zal niet zo bliiven. Ons produkt wordt ge-

vraagd op de wereldmarkt, en daarmee moet ons publiek zich bezighouden. Wij zullen als partij onze aandacht geven aan kwesties van nijverhqjd, werkloon, vakunies. Onze leiders hebben ’n beroep gedaan op alle partijen om ’t nieuwe pad in te slaan zonder verbitteren. Eerst leek ’t of onze hoop zou verwezenlikt worden, maar de menselike natuur zegevierde, en de Nat. Partj ging zelfs zover dat zij haar voornaam artikel 4 veranderde— naar ik meen opdat zij zouden kunnen zeggen, dat er geen aanleiding was om met ons samen te werken. Waarom anders ? De verklaring van genl. Smuts w as volgens hetgeen zij zelven neergelegd hadden. ’n Lid: Al s“ heilig beginsel!” De Voorzitter: Ja, als heilig beginsel. Maar onmiddellik na de verklaring van .genl. Smuts moest 't veranderd worden. In ’t algemeen is ’t volk moeg van verbittering en van scheuring. Er is .neigmg tot samenwerking (toej.). Maar andere partijen en personen, buiten en behalve de Nat. Partij vinden’t misschien 00k moeilik en heel waarschijnlik zal er ’ n strijd komen. Die strijd zal, wat ons^betreft, uitgebakkleid worden, niet op de bitterheid van ’t verleden, niet om te proberen de geschiedenis t’e veranderen, wat. niemand op aarde of in de Hemel kan doen, maar wat betreft de belangen van ons volk. Wij hebben uitbreiding van nederzettmg en van handel, wij hebben onze nijvërheid en. grote kwesties van naturelle- en kleurling-politiek. Genl. Hert­ zog wil 00k zijn kleurling-politiek verzachten, en a] is dat in de Vrijstaat wil hij misschien zijn vrienden in de Kolonie 'n beetje helpen (gelach). De politiek van de Zuidafr. Partij op dit gebied was altijd de rechte, en wij verwelkomen de begeerte der Nat. Partij om verzachting van kleurling-politiek te verkrijgen. Wat be­ treft Rhodesie lijkt 't of onze tegenstanders meer daar­ van weten dan wijzelf. ’t I9 U bekend, dat er zo nu en dan ’t beetje voor Vlaanderen “ gekommandeerd zal worden” en alleen dank zij de houding van de Nat. Partij is dit belet (gelach). Nu weer wordt Rhodesië ingelijfd met al zijn grote schuld, doch omdat de Nat. Partij dit niet wil, wordt ’t afgekeurd (gelach). Toen k\*ftn Swazieland aan de orde. Maar daarop zeide genl. J4etzeg: nee, laten wij eerst horen wat de Regering *.gt (luid gelach). Hij heeft zich misschien herinnerd dat er Transvalers zijn die niet altijd ’n naturelle-gebied op hun grens willen hebben. Minister Malan: En stemmen! Voorzitter: Ja, en misschien stemmen 00k. De Regering heeft slechts een enkel doel, namehk ’t volksbelang (applaus). Wat de mandaat-kwestie betreft had ik in ’t Parlement groot geraas verwacht, maar de Nat. Partij heeft ontdekt dat er veel mensen zijn die daarheen willen trekken (gelach}. Nu was ’t natuurlik moeilik als men de deur te dicht toe stootte. Zij heeft toen gezegd : wij zullen wachten tot we zien wat de mensen zelven zeggen! Intussen protesteerden zij zo’n beetje, want de Regering had ’t ingebracht, .en de Nat. Partij is natuurlik altijd daartegen. Maar nu zal ik tonen wat genl. Hertzog te Bloemfontein gezegd heeft volgens “ Die Volksblad.” Dit is ’n koerant die enkel de waarheid schrijft, de gehele waarheid en niets dan de waarheid (gelach). Dit geld vooral onschuldige uitnodigmgen aan grote volksmannen voor plechtige gelegenheden! Diezelfde koerant zegt dat genl. Hertzog opmerkte: “ met betrekking tot ’t mandaat zijn wij ervoor, mits de inwoners dit verlangen. Ik heb brieven en telegrammen, dat zij dit verkiezen, dus kunnen wij met

104

anders dan 't aanvaarden.” (Gelach.) Wij kunnen zeggen: hartelik dank voor dat licht (gelach). Wat dit toch maar op 23 Okt. 1914 geweest, mplaats van 1919. Wie weet, misschien zou daar nooit ’n rebellie geweest zijn, nooit bloedvergietmg of verbittering. De belofte van genl. Botha, dat duizenden Afri­ kaners in gunstige omstandigheden zouden kunnen boe ren in Zmdwest wordt nu bewaarheid (applaus). In mijn dept, heb ik meer dan 2,000 plaatsen beschikbaar. De eerste 1,000 hoop ik binnenkort in de staatskoerant te zetten. ’t Dept. heeft z’n vertegenwoordigers al op de plek. De eerw. organisatie-sekr. heeft te Wolmarans-' stad gevraagd of de kaart en transport al klaar waren. Die eerw. en achtbare man heeft in ’t Parlement tjoepstil gezeten toen wij de wet passerden om kaart ' transport te geven. De Zuidafr. Partij is de verantwoordelike partij. Wij zijn niet instaat khppen op ’t dak te gooien, en wanneer dan ’n geoot geraas gemaakt wordt te zeggen: kijk hoe rolt ’t; ’ t is lekker zo! Geen betet vriend van de blanke arbeiders dan onze partij. Ongeoefende blanken wiUen in fabrieken gaan werken, maar de vakunies laten dit met toe. Ik wil hen niet aanvallen, maar ’t is onze plicht hen te beduiden dat zij hun invloed moeten gebruiken, om de vakunie te verzachten teneinde geoefende werkers te krijgen. Bij Hartebeestpoort heb ik £25,000 meer uitgetrokken dan strikt nodig was om

witmensen werk te kunnen geven. Zij doen goed werk voór weinig jjeld. Ik eer hen voor wat zij doen, maar zodFa ik hen aan beter werk wil zetten-zoals metselen of timmeren, ten einde betere lonen te verdienen, dreigen de vakunies met staking. Er is echter geen andere oplossing dan ongeleerde mensen tot geoefende arbei­ ders te maken. Ik ben dankbaar voor ’t geduldig gehoor dat gij mij gegeven hebt. Wij hebben ’n schoon verleden, dat ons rechtvaardigt bij ’t doen van ’n beroep op anderen om saam te werken. Wij-doen ons best. Wij gaan aanhouden. Wij winnen veld. Als de mensen niet met ons willen werken gaan wij op ons eigen voeten staan, zoals al'jaren in ’t verleden (luid applaus). Wij zullen eerlik en oprecht ’n vooruitstrevende politiek volgen, en daarop ons beroep vestigen. Ik hoop dat gij alien u zult herinneren, dat de Zuidafr. Partij moet leiden. Wij zul­ len ernstige leiding geven, die ’t
10S

f - : : ■ in !

J ..

\

1 •••*1

! .»!;• f

; 1 f

* •1

i \

< n u ll "

' ■■ l l - l

1

l.i

11

r r

:• .

d '-r

\n

•r

lie

1 :

«

*•.1

n

i i *,

li

•

11 ••

l.

•1 • \ 11

.

1\

1 •• ••.»

7. 4 . i

l.i

'

II ;»:

.If

r* . •:

•: ••

1 :*• r

11 r r- n i i ; •..ii

ir *.

r •

,

It. ^ 'rif iL *

«r

7. / 1

/ . •1

1 ?:» .1.

• Ii

1' •

r. .

« •

' Gfi . ;

1 h s K i'. r

i,f

« 1.

1 n ; |.« ‘ I A

I

r.

• •.

1*

i n

\ Kl

•l i l

i .m

i

r

.1*

1 1.. V t .

r in

.

1

1:. Ii n i . w v l * » ' r .

km i

4 1

.

r

;

1C.

• 'I,.il c n

i'l*

10

n ji

t !'•

nil»* l

np

nrizf plnrt »i n l.ij 0 . m c i . tin - < u j_i • iroun n n rj u'.:* r.k;i*n í '|i h<;n llrri rr>u' |i! m M r.odig dat «rij »11*» |x r m - m n n n i n j to do*n- l.chilcn 1« Ihj ii. I x - tc kandidavt fd ' v e n h e n t f.ij on n ' i r m dio het mr«st u l bijdrngcn oin d-iartor cijn' o o drrataun in g in T P a r l r i m n t te verk n tn . “ Ik

d o c Ha« d i t

ta a p p

op u

a li e n

d a t wij o p do t t r m d a ^ a l l c n p ctrou » «B ifvrritc np onzó po«t m llc n zijn tn ilirn st van u« r a d fr la n d on r o l l . “ M o t ‘ t v o l ^ f v o r t ro u w o n d a t rulk»

reach»oden J

BEROEP VAN GENL. HERTZOG OP HET VOLK. ONZE PLICHT OP DE STEMDAG. TERZUDEZETTEN VAN PERSOONLIKE GESCHILLEN. (Eie Berig.) BLOEMFONTEIN. 4 M a a r tG e n l. Hertzog rig die volgende laaste woord voor die stemdag tot die volk van die Unie van Suidafrika: — “ AAN ’T VOLK VAN DE UNIE. “ Bloemfontein, 4 Maart 1920. “ Geachte Landgenoten en Medeburgers,— “ Nog enige dagen en u zal geroepen zijn om door uw stem te beslissen niet alleen wie uw regeerders zullen zijn voor de volgende vijf jaren, maar ook hoe of ons land zal geregeerd worden. Hoe Zuid-Afrika in het pas afgelopen verleden geregeerd is geworden en geregeerd wordt hoef ik u niet nogmaals op te wijzen. Niemand, zelfs niet de vurige ondersteuner van de Regering, of hij voelt zich bewust van de vele en grote misstappen en wandaden door de Regering begaan. De vraag dus voor u alien bij de ophanden zijnde

B

M

H ERTZOG

verkiezing is of u gereed is en uw goedkeuring te geven aan het voortzetten en de herhaling van de regeringswandaden waardoor het land gebracht werd tot de ellendige ekonomiese en maatschappelike toestand waarin het vandaag verkeert. Zo niet, dan is het u aller plicht om getrouw uw taak als burgers bij de stembus te vervullen teneinde uw Rege­ ring, die reeds lang is opgehouden de regering van dit land te zijn, te dwingen om plaats te maken voor 'n regering die inderdaad een regering zal zijn van en v o o r ’t volk der Unie. “ Laten wij dus op 10 dezer alien op onze plaas zijn bij de stembus en getrouw onze stem uitbrengen op hen die o n s ’t best helpen zullen om ons doel te bereiken. Om daarin te kunnen slagen is het in de allereerste plaats nodig dat wij alle persoonlike geschillen met of omtrent kandidaten ter zijde stellen. Het is de zaak waarom gestreden wordt en niet op de een of ander persoon. En om die zaak de over­ winning te doen behalen is hij de beste kandidaat en verdient hij onze stem die het meest zal bijdragen om daartoe zijn ondersteuning i n ’t Parlement te verlenen. “ Ik doe dus dit beroep op u alien dat wij op de stemdag alien getrouw en ijverig op onze post zullen zijn in dienst van uw vaderland en volk. “ M e t’t volste vertrouwen dat zulks geschieden zal.” J.B.M. HERTZOG.

106

SPEECHES DELIVERED BY

Genl. J. G SM UTS AT

Pretoria and Bloemfontein AND

Col. H. M EN TZ at Pretoria.

Printed and Published by Wallach’s L td., c/o St. and Venneulen Streets, Pretoria.

107

Andnes

SPEECH Delivered by

General J. C . SM U TS, Al

Pretoria, 30th October, 1919. Genl. Smuts, who was received with loud applause, all present, including those on the platform, rising, said:— Mr. Chairman, ladies and gentlemen, let me ex­ press my appreciation of the speech just made #bv the Chairman. That is the speech of a fighter, who knows that he has a good case and a good heart (hear, hear). If our party in the Transvaal is animated with the same spirit as the Chairman, than I am sure that in the days to come we shall have no cause to be ashamed of the result of what will happen (applause). I am most thankful to be in your midst again, thanks to Providence, who has lead us along ways not dreamt of. I am thankful that you have, despite the drought difficulty, come up in such large numbers. It is to me a privilege to be among you. For years I was away in other parts of the world. During my absence from among you and from my family, amidst the greatest difficulties, I always saw before me the Star of South Africa (cheers). To me, our beloved country was ever a centre of light for the future. What­ ever I thought, did or suffered, I always saw before me our people, our country, our future. I am therefore very greateful to be back again. The most difficult years of our history lie behind us, as perhaps the most critical in the history of all the world. In such times it is easy to loose the right road. There are among us, people, even leaders, who wandered from the right track. Fortunately, we have remained on the right road. To-day, we are through it, and see the work of our party crowned with success (hear, hear). The end crowns the work. Judged from results, there can be no doubt that the Party that has prominently held the right course is the South African Party (hr., hr.). We are at a centre of light, stronger than ever. Our country is more prosperous than ever, and with the best chances of development. When thanking Provi­ dence for that, we must remember that our Party prin­ ciples were the right ones, and that they have contrib­ uted towards the great success. We need not be ashamed of our principles, our Party or our actions. Whoever may have cause to stand ashamed, it is clear as the day that the principles and policy of the South African Party is the only successful policy for South Africa. That is not only to-day the case; it has been like that for sixteen years. Since we started with that Programme of Principles in the Transvaal, we have per­ sisted. In 1903 we commenced as Het Volk, with links to reunite the divided people. Co-operation between the old and the new population was our object. This led up to Union. With me there is no doubt that the only cor­ rect and safe policy for South Africa is that of the South African Party— the policy of the former Het Volk. My ardent desire and prayer is that that will become the foundation of the future South African policy.1 If we

succeed in that, I feel certain about the future, what­ ever storms may rage, however great the difficulties may be. Our Party has always stood between the other parties, and to-day it still stands there. On the one hand you have the Unionists. In the past they always had the tendency to concern tnemselves too much with, and to attach too much value to exclusively external and especially Imperial interests. I now come to the future, and I do not condemn that Party, for I see that lately it has greatly changed to a more and more good, South African spirit (hr., hr.). For that we are thank­ ful. The future depends cm the whole population, old and new, developing the right South African spirit. More and more the Unionist arrives at the South African standpoint. But in the past they have leaned too much over to the other view, and attached too much importance to external, Imperial interests. This is one extreme. On the other side, the ex­ treme is represented by the National Party. They mean well, and are patriotic, but in a narrow and wrong direction. They look at matters from such a narrow standpoint that they can hardly overlook the entire posi­ tion. More and more they have become an isolation Party. They wish to isolate us from the Empire and from the rest of the world. They will look at matters in a spirit of bitterness. Our Party stands between these two. Our en­ deavour has always been to show that it is possible to combine a strong, South African patriotism with our position in regard to the Empire and the rest of the world.. Our position is that one can be a good Afri­ cander and a good subject of the British Empire (ap­ plause). There is no conflict or enmity between those two. Owing to circumstances, however, the roll was a difficult one. It is so easy to talk about^" South Africa first” and "purely South African.” The facts are troublesome, and we have endeavoured to honestly keep account with these facts— the facts in South Africa and the facts of the world. Although our task was difficult, we have succeeded and we have brought about recon­ ciliation between the external Imperial interests and the internal South African interests (cheers). That was our task. In future it must remain so. True Africander patriots we must be, and at the same time we must be citizens of the world, managing Imperial interests and not stare ourselves blind upon one single point. The time for isolation is past. We cannot cut ourselves loose from the world. The lesson of the war is, that the world consists of one large family. If one member of that family suffers, the whole Jbody suffers. The nations are tied together by religion, blood, and econ­ omical as well as political interests. Whoever does not keep account with that is on a wrong basis. In that our Nationalists friends are wrong, and that causes great difficulty. They are for themselves alone. Their proverb is that of the extreme Irishmen: Sinn Fein, ourselves alone. We are n o t alone! From their newspapers and speeches it appears to me that they will not abandon that attitude. They wish to sacrifice everything for that, even the greatest inter­ ests of South Africa. It is possible to carry everything to extremes, and that is what they are doing. They carry matters to the danger-point. We have to ask ourselves whether such a policy is of any benefit to us. The right of secession, they say, we must maintain,

108

whatever happens. I say: We have experience of that. We were a free Republic, and we were then isolated, but that did not preserve us from attacks or from the loss of our independence. It will always go like that. As long as we are a small nation, the danger will remain if we continue to be isolated. The National Party looks back and is a reactionary Party. It wishes for a state of affairs that is no longer in accordance with world conditions. It may have been possible long ago, but is now no longer possible. Let us see what is best for us and thereon build our future. If we no more have the British connection, another connection will b£ neces­ sary for us. Shpuld we get difficulties with a large nation, a few ships will be sufficient to blockade our coast and to stop our trad:. Why should we look for another friend? We are not by free choice members of the British Empire, but by the way of Providence. We have fought hard against it, but why should we after all that has happened go back on that road to-day? If the National Party will seriously consider the matter, it will agree that it is unnecessary. Let us see facts as they are. The policy of secession is about their only plank. I have made a strong appeal to all parties, especially the National Party, to leave the past alone, but the National Party has placed the largest obstacle on the road of co-operation. As stated by your Chairman, immediately after my appeal it inserted a new article into its programme which will lead to all sorts of diffi­ culties and misery. My conclusion is that the leaders of the National Party are not desirous to co-operate with us. On their path I see the gravest perils. They say, they also wish co-operation between the old and the new population, but I ask myself how it is possible to obtain that along the road of secession. By that our population is immediately thrown into two opposing camps. If we desire co-operation, the policy of seces­ sion must disappear. There is great advantage in the British connection. As a member of the Empire we have great privileges and a strong position. No one dare attack us, for every­ one knows that we are a member of the most powerful group of nations in the world. If secession was in our interest, tv^ might discuss it, but we have all the freedom we may wish for and we are recognised as the equals of the nations of the world. Genl. Hertzog acknowledged it at Bloemfontein. When I first stated that we were equal, it was denied, but now genl. Hert­ zog says it. Of course, it is not due to Botha or Smuts (laughter). It is due to the National Deputation (laugh­ ter). They obtained is from Lloyd-George, and have performed the great work. They deserve the honour. I am not going to argue as to who deserves the honour. I have never worked for honour, but always for South Africa (loud applause). I am pleased that it is admit­ ted that we are on a footing of equality, which we did not possess as a Republic. We have signed the Peace Treaty, and are in the League of Nations on the same basis as others. What, then, is the use of tampering with the British connection? If we could not be free within the Empire, the matter would be different, but as I have told you, that freedom does exist. The isola­ tion policy does not rest on facts. They who wish to be small, become smaller and smaller. It is not only a question of -secession .from the Empire, but one of secession of this Transvaal and Fr*- State as against

the rest of South Africa. Once that is obtained, it will go further, and no one can say where it will end. That is a dangerous policy) Often I have asked myself what would have be­ come of South Africa if. the Deputation’s request had been granted. Can a Party that wish to cut the Trans­ vaal and the Free State from the rest of South Africa, honestly ask for the confidence of South Africa as a whole ? Must we revert to the state of affairs of 1899 ? The composition of our population has altered, and if the Transvaal again becomes a Republic, it will not be a Boer republic 1 The nonsense of such a request beats me completely (laughter). In terms of the London Con­ vention all persons, excepting natives, had the right to establish themselves, to travel and to trade. The drift question you know. According to another clause, the South African Republic could not pass legislation in regard to immigration. Asiatics could not be kept out of the country, and the large Indian population then came into this country. The National Party that writes against the Asiatics, wish to restore the old state of affairs! The London Convention determined that every manufacturer had the right to possess shops and property in the Transvaal. Our law of 1885 against the acquiring of property by Asiatics always remained a dead letter, simply because it was in conflict with Clause 14 of the Convention. At present the Union has a good Immigration Act, and the question of landown­ ing is also being placed on a good basis. One of the greatest difficulties is the question of trading licences, but our Nationalist friends are prepared to sacrifece everything for the sake of the idea of a republic. Can one trust such a Party? No! Thank God, that Lloyd-George has refused the request (hr., hr.). South Africa has been saved, and we are still on a sound footing. For that, however, we have not to thank the Deputation, who wished to tear up the Constitution and who wished to bring the country back to the old conditions. The National Party is unhappy. I always hear two voices. There are those who become afraid of the new object. One day the republican propaganda is the most important question, and the next day pass legislation is the most important question. They know that they are on the wrong road, and they are unde­ cided. Genl. Hertzog probably sees where the danger lies. When he was still our leader, he started a cam­ paign against Genl.' Botha, and went to extremes. To­ day again there are others who wish to go further than he, and whenever he counsels caution— for he knows what it ^11 means— the Young-Turks within his own Party wish to overthrow him, and so he is carried along the wrong road. He who seeks refuge with extremists knows that there is no end to his path, for there are always worse extrem ists: first secession, then disruption of the Union with a Republic, and then fur­ ther still. The end nobody can foretell. There is but one course, that of moderation, fair­ ness, consideration of all the facts, as with our Party. The result has taught us that we are right, and that we possess a foundation on which we can build on from year to year. Demolition is not necessary. We are improving our position steadily, and I trust that in future we shall maintain our attitude (applause) In Parliament I made an appeal to all parties and all citizens to leave the past, and to see whether it was not possible, after all the storms, to make a fresh

109

start with a better spirit, and more reconciliation. The National Party’s answer was a barrier that makes co-operation impossible. With the ordinary mem­ ber of the National Party there is a genuine desire to reunite with us (loud applause). Wherever I went I noticed that.- That spirit is strong with both the members of the S.A.P. and the National Party. The leaders, however, will make co­ operation impossible. They have killed Botha, and want to kiH Smuts as well (laughter). They do not wish to reconcile; but they wish to see blood. I have seen enough blood. Like you, I have spent seven years on battlefields, -and the time has now arrived to make peace. I trust that our object will be realised, viz., that in South Africa will come into existence a new spirit, and a new Party which will be prepared to work for the country’s development. At their Congress the Unionists resolved to adopt the basis laid down by me (hr., hr.). For that I am thankful. It proves that a great change is coming. The Party that stood far from us, and that was strongly, opposed by us, has now advanced so far that an Afri­ cander spirit of co-operation with the old population is penetrating it. Its leader, however, in a speech, said he was afraid of absorption. That is, however, not our object. We do not wish to absorb, but heartily co-operate (hr., hr.)) We say: The principles of our Party, which we have followed for the past five years and longer, have proved sound. Our deeds plead more eloquently than any wojds of mine could plead. In the dark days we proved that South Africa’ s interests are safe with us. Throughout the greatest difficulties, we took the right decision. In our hands, South Africa’ s interests were safe. Have we not tried to appeal to the confidence of every right-thinking man? (Applause.) It is not a question of absorption: it is a question of cordial co-operation, and of support for our policy by all those who 'think that we have done our duty and our best— that our .work was successful. 1 shall go on with my appeal, and I ask all citizens of South Africa, male and female, whether they belong to the S.A .P ., the Nationalists, the Unionist Party or even to Labour, for support for the policy of the Gov­ ernment, which has led to the best results and the greatest success in the history of our people (cheers). If that support is given, I see a new future. It will be an entirely new policy of development, of progress greater than ever before. Parliament is in session for almost 6 months of the year, but a great deal of that time is taken up by de­ bates on political or racial questions. Let us rather give our time and energies to the development of our country (hear, hear). Our great world status is in vain if we are weak, and do not develop our resources. Let us make our status effective— not by big talk or by secession, which enriches no one, and fills nobody’s stomach (applause). Build up the country, build up in­ dustries, and build up a nation which will prosper through unity and co-operation. A tremendous work lies ahead of jjs . South Africa will always to a large extend remain an agricultural country. More railways, more irregation, more settlements are necessary, in­ stead of forever racial and great political questions, which are of no use. Industrially we have during the war made a great advance, but in the next five years I hope to see a

still greater advance. We have a unique opportunity, such as no other country has. All that talk about secession, and disruption and going back back to the past are a stumbling block, from which we must be de­ livered. Through development our difficulty regarding indegency will cease at once. We can find no artificial solution. The natural solution lies in industry (hear, hear). In a part of South Africa well known to me, the poor white question used to be a troublesome one. A factory was established that within a few years ab­ sorbed all poor whites. To-day they are drawing good wages, and are useful members of society. All those people must become skilled labourers. To-day there is already a scarcity of trained labour. Building is impos­ sible, because there are no masons and carpenters. The strength is already absorbed, and we are only at the beginning; it is therefore plain that we must make skilled workmen of our poor whites. I am not in favour of artificial immigration, for that will always be a fail­ ure, and if we imported poor immigrants and spent millions, most of the money would be lost. The right way is to attract immigration by the establishment of industries, so that these people who may be required to develop industry, will come voluntarily. At Bloemfontein genl. Hertzog has spoken strongly on the financial situation, but he has failed to hit the mark. There is no country with so small a debt as South Africa, when our size and resources are taken into account. Our taxes are light. Our credit in the world market is the best, as will appear from the rate at which our loans are quoted. It is foolishness to speak of the oppressiveness of our debt. The debt is light. The situation is safe. Other nations see that we are a country with great resources, a small debt, light taxation and perhaps the best chan'ce in the whole world for development. They wish to come to us. They wish to assist the policy expounded by me, but they will get afraid when they hear of possible secession and of the chances that to-morrow or the day after there may be war. Let us leave all that talk and grous­ ing alone. Let us unite our forces so as to make of South Africa a great country. I have convened a con­ ference at Pretoria on our financial system. Represent­ atives of banks and other experts have given the Gov­ ernment advice. The whole world is at present based on paper currency, and the sole exception is South Africa (cheers). We are still on a gold basis, and in our banks everyone can claim to be paid in gold. This is a tremendously strong position; other countries want our gold, which causes a great flow of sovereigns from South Africa. This is becoming a serious position, and the advice of the conference is that we must maintain our gold basis without increasing our paper currency. There must be a free gold market in South Africa, and on that basis we must- build up industries. The Govern­ ment is of the same opinion, and is going to persevere along that road. No doubt-a healthier ba§is than exists in any other country will develop here. When people come to us with their assets and their labour strength, we must contribute our share, and see that we prove worthy of the position by making South Africa a strong country that manufactures all its requirements, and yet exports. Experts returning from Europe tell me that there is an unknown future for our produce in the markets of the world. This applies to our agriculture as well as

110

to industries, and within the next ten years we may expect an exceptional advancement We must not be satisfied with mere talk; we must also perform. Hence I appeal to the whole of the population, regardless of party, to support the Government and assist it in car­ rying out that policy, for if that happens the circum­ stances of the whole of the white population will im­ prove. The poor will get better pay, and also the natives will see their conditions improved. We stand to­ day at the commencement of that fresh start. You, here, who went through great visitations within the past twenty years, will understand me. To you I can make my appeal. What we want is a fresh start in politics, in industry, in development, of the whole ot the population. I shall personally do what I can. I am weary of the old party politics and of the old bones that we have been chewing for all those years. I know that turning over a new leaf will be no easy task. United efforts will more than ever be needed. I rely especially on the S.A.P. You have always been the stalwarts. An appeal by Genl. Botha to you has never been in vain. You trusted genl. Botha even if he did wrong (laughter), and even if I do everything right you will perhaps not trust me so far (renewed laughter). But whatever I can give by way of leadership I shall give with all my strength and conscientiously (loud ap­

plause). And from the S.A.P. I expect the most cordial support (cheers). Let us be a wide-awake Party. Those who slept while large events were stirring should now walfe up. I trust that thousands who belonged to other parties will admit ours to be the correct policy. In the past the Government acted right; it promises well for the future, and I hope it will be supported. That is what I mean when I speak of a policy of co-operation which will unite the old people and the new in order to gather strength for the great task of the future. If this be done, I am sure that the next ten years will bring much greater progress and change than did the past ten years even though progress has been con­ siderable since Union, Transvaal has gone ahead very fast. The condition of the farmer is much better than it used to be. We may leave nothing undone that can promote this increased progress. I trust that this Congress will redound to great benefit for the country, that your deliberations will assist in furthering the policy I have indicated, and that they will bear fine fruit for the future. You have ac­ complished a great deal. Much remains to be done. I trust that in future you will witness a still more notable success than has already crowned your efforts in the past (loud and prolonged cheers).

♦

SPEECH D E L IV E R E D

BY

Generaal J. C. Smuts A T

Bloemfontein, 1 Ith December, 1919.

parison with Europe showed them that that part of the world was exhausted and had reached a dangerous psychological condition. In South Africa, however, there was great prosperity. They were stronger than ever, and the War had contributed a good deal towards this state of affairs— chiefly by interfering with the ordinary course of commerce. Much had been spent in connection with the War. But as a result of the War their industries had expanded enormously. All over the world public burdens had become well-nigh intolerable, and taxation had become almost desperate. But with them the state of affairs was a healthy one as regards production, trade and finance. Their trade had in­ creased, their lands had risen in value, and their finances were sound. Nothing was further from the truth than General Hertzog’s statement to the effect that thev were heading straight for bankruptcy and revolution. (Laugh­ ter.) Such a declaration could only be made by one who knew nothing of the true state of affairs, and was on an equal footing with the statement that the Russian Revo­ lution had been caused by the Johannesburg capitalists. (Laughter.) THE TWO DANGERS.

General Smuts, who was received with loud and con­ tinuous applause, addressed the Congres of the South African Party yesterday morning. He expressed his pleasure at having been able to attend the Congress, and thanked the Chairman for his welcome. He was also pleased to see such a good attendance from all parts of the Union, in spite of the adverse circumstances. It was with a feeling of pride and pleasure that he stood before them as their leader, but that pleasure was ming­ led with a feeling of regret at the sudden death and their consequent loss of General Botha. In this bereave­ ment they had one consolation, and that was that their late Premier had been granted, to them to lead them through the most critical time of their history. In the story of those times, none was so great, none was pos­ sessed of such a soul as General Botha. (Applause.) It was true, the Premier continued, that there was Their late leader had laid a good foundation, and in spi*r a danger of both revolution and bankruptcy, but these ol everything they intended to build upon it. (Ap­ were to be found on that very road advocated by Gene­ plause.) It was on account of the leadership of the ral Hert^og himself. ("Loud applause.) The two great late General Botha that they could now look back on the dangers were: first, the secession policy, which had now past with a clear conscience and with pleasure. become the main aim of the Nationalists; and secondly, the Bolshevist doctrine, which was also being preached COUNTRY’S POSITION. by the leaders of that Party. General Hertzog was play­ He was thankful for the position as it existed *o- ing with their future! day, and for the prospects of South Africa. A com­ In the strongest terms General Smuts set out his

111

objections to the secession movement, stating that while the future of the unity of South Africa depended on the present Constitution being accepted, unity meant nothing to the Nationalists. To General Hertzog the Constitution was, according to his own words, " a scrap of paper.” An attitude such as this was bound to in­ flame the new population against the old and to provide a permanent apple of discord. He asked them to con­ sider the seriousness of the secession movement, for dis­ ruption among the white population was bound to lead to the most serious consequences. The secession policy was the hindrance to the reunion of the two parties. It also tore the old population from the new population of South Africa. There were many in the new population of South Africa who viewed the British Empire differ­ ently from the old population. There would be protest. The Rebellion had commenced as a protest, but had ultimately become an armed protest. They were now faced with a similar danger. HONOUR INVOLVED. His second objection to the secession movement was that their honour was involved. To them these things were not as they were to the Nationalists, like a suit of old clothes that could be discarded at will. The Con­ stitution rested on a grand pact, signed by all the prin­ ciple leaders of South Africa— on the good under­ standing between the white races, and this should con­ tinue to remain their principal object. It was not for them to break this contract. The words “ good faith” had disappeared from Article 4 of the Nationalist Con­ stitution. It had become a “ scrap of paper.” This contract of friendship founded as it had been by the late General Botha, was one which they would abide by, and they would withstand all efforts to break it. (Applause.) In the third place, he objected to the secession movement because it was unnecessary. Those who carried on the movement were fighting a British Empire that no longer existed. It had ceased to exist on August 4, 1914. It was perfectly easy to co-operate in the League of Free States, such as the Empire n.ow was. There was to be no more Imperial domination. They knew that he had said in Europe that the only future for the British Empire was on the lines of a League between it and the various Dominions. The time of domination was past. The Peace Treaty had been signed for them, not by the British Empire, but by their own statesmen. (Applause.) They were the masters of their own fate, internally and externally, in time of war and in time of peace. The secession was unnecessary, the battle for their liberty and freedom had been won. (Applause.) He had said this in Europe and elsewhere, but the only con­ tradiction had come from the Nationalists, who had to protest, for otherwise they would have had no oppor­ tunity of putting forward their -secession policy. He admitted that the sjiape and details of their freedom still required working out. He flatly contradicted Gene­ ral Hertzog’s charge to the effect that he (the Premier) was working for closer Imperial Union. In view of their past, of the composition of South Africa’ s population, of the contentment and the unity of the people, the seces­ sion movement was the most dangerous propaganda that could be carried on.

THE PRICE OF REUNION. However strongly many members of the South Afri­ can Party might desire reunion with the Nationalists, he advised them to adhere to correct principles. Re­ union with the Nationalist Party at the present moment would mean the securing of the political predominance of the Dutch at the expense of the peace and unity of South Africa, and he refused to pay that price. (Ap­ plause.) He would rather follow the path of honour and duty, leaving the future in God’s hands. With regard to the- Nationalists’ new Clause 4, it was plain that General Hertzog himself had become alarmed, for he had written to Professor Fremantle that the Nationalists were not a Republican party. All they «canted was secession from the British Empire! Before the War there was a correspondence between Willie and Nickie (the Kaiser and the Czar), who wished to safe­ guard the peace of the world. It appeared to him that the correspondence between Henry (Professor Fre­ mantle) and Barry (General Hertzog) would lead to the same result. (Laughter.) He advised them to stand firm, for the other party was shaking. The Nationalists said that they wished to do all their work in a constitu­ tional manner, but all these were mere delemmas, for such work could never be done constitutionally. (Ap plause.) VOTERS’ RESPONSIBILITY. But, General Smuts continued, he wished to dwell on the subject as it was of the utmost importance for the future, and the next election would largely turn on this issue. The responsibility would rest with every in­ dividual voter. His advice was not to dissipate the people’s strength on constitutional squabbles, because the question of their freedom had been settled in the most favourable manner. Their present task was to develop the country, agriculturally, industrially, and otherwise, in order to attain true economic independ­ ence. (Applause.) They had unique opportunities at present owing to a combination of circumstances*, such as the exhaustion of other countries, their splendid re­ sources, etc. All that they produced— foodstuffs, gold, diamonds, etc.— was highly priced at present, and his advice was to continue producing on an ever-increasing scale. This would incidentally have the great advan­ tage of solving the problem of poverty, for the poor white population would be absorbed, and there would even exist a dearth of labour if the development he pleaded for came about. He drew partciular attention to their wealth of coal and iron. The Government was concerned with the question of iron, and he trusted that they would soon have an iron factory here— (applause) — not only for their own needs, but for export purposes. He wanted existing industries to be maintained and to create machinery that would enable the Government and Parliament to be continuously advised as to the possibi­ lity of establishing new industries with a good chance of surviving. Much c_u!d be done by the Government, for instance, in connection with railway tariffs— (applause) — but the Government expected that Parliament also would take the closest interest in a well-thought-out system of industrial development. As far as the Gov­ ernment itself was concerned, it would introduce a com­ prehensive railway construction scheme, as well as vast

112

irrigation works, for which the surveys of the large the Government had taken the amount at the disposal rivers had been made during the War, when, however, of the country and the consumption into consideration, there was a lack of opportunity and material for the and these factors had governed them in their action. actual construction. Local committees might do good work and the public The Government also intended to proceed with the itself should be very active on this point. In several electrification of railways, as indicated in the recent towns the people had largely solved the question by their report, and it would probably be possible to utilise for own action. The Government would fight all combines other purposes part of the power generated. Then the that tended to restrict trade and irfflate prices. Government would, if they were given the opportunity, In connection with the meat trade, a deputation had devote their best attentions to the providing of export met the Government at Pretoria and had protested facilities. against the export of meat from Durban while that com­ PEACE ESSENTIAL. modity was so dear there. They immediately sent the Meat Trade Commission to investigate the matter, but He need not say that in order to carry out all this, not one of the Durban public came forth to give evidence. normal, peaceful conditions were esscptial, and persis- This was playing with a serious matter, and he appealed lent attacks on the Constitution would interfere badly to them to make use of the means provided by the Gov­ with their development. (Applause.) ernment to meet the situation. He pointed out what General Hertzog suffered from a serious interna­ had already been done with regard to oats and wheat, tional ailment since his return from Europe— Bolshev­ to show that the Government was quite prepared to ism.Nothing was more dangerous to South Africa than tackle any definite case. They were prepared to guard this disease. the interest of the consumer as well as that of the far­ The danger was that Europe’s morbid conditions mer. If shipping were scarce, then the Government would transplant themselves to the Union, politically as would use its own ships to bring corn from Australia and well as industrially. The Bolshevist spirit of chaos mili­ South America. (Applause.) The Government was tated against work and development. k was to the also prepared to transport the imported wheat on the credit of the present German Government that they tried railways at a much lower tariff, and he hoped this to destroy Bolshevism in Germany. (Applause.) He would stop speculation. (Cheers.) emphasised that if this policy were introduced into South The question of housing accommodation was one Africa, none would suffer more than the farmers of the of the most serious ones. The Housing Commission country. There was no doubt that a party existed in had not issued its report, but he understood that one of this land which wished to introduce this policy into the the recommendations was that the Government should country, and he appealed to them to keep a good look­ advance money to public bodies. He assured them that out. (Applause.) this would receive their support. Tents would be sup­ He wished to be just to the poor and to the workers. plied to local authorities. The crux of the matter lay He favoured joint boards of employers and employees, in the difficulty of obtaining skilled labour and material in order to obtain more social contentnment, less fric­ and workmen actually refused to take in apprentices in­ tion, less domination, and a better Spirit of sympathy, to their unions. That was not a correct attitude. The brotherhood and comradeship, and be was pleased to trade unions, however, might assist a great deal by re­ see that Mr. Malan, the Minister of Mines and Indus­ laxing their regulations. tries, had already worked in that direction. The Prime Minister continued to explain the diffi­ culties connected with the question -of currency. As THE COST OF LIVING. far as the influence of the currency question on the cost The cost of living, proceeded General Smuts, was of living was concerned, their position was a most creating difficult problems, and the state of affairs was healthy one. Their basis was gold— not paper. If being complicated by the currency question as well as gold were to be allowed to go out of the country there by the great drought in South Africa and Australia. The wouldbe a time when South Africa would not have a effect of the increased circulation of paper money in the pound piece left, but would have to be satisfied with world had been to decrease the production, and hence papfer money. The Smithfield economist made state­ also to bring about a shortage in articles of food. The ments which could not be relied upon. (Laughter). Government was tackling this question of the cost of liv­ General Smuts controverted the figures given by Gene­ ing in all earnestness, and was doing its best. Some­ ral Hertzog at Smithfield, and maintained that the times so-called remedies were advocated that would £7,000,000 paper circulation of the Union was safe­ turn out to be worse than the disease. All sorts of fac­ guarded by a gold reserve amounting to £6,000,000 tors had to be taken into account, and it was as well to together with a silver reserve of £1,000,000 approxim­ walk warily. Experts had established the fact that the ately. fixing of prices was no real remedy. In Europe this had The Prime Minister further dealt with General Hertbeen attempted, and instead of being successful, the ex­ zog’s complaint to the effect that the people of the periment had caused a decrease in production. They Union had suffered great damage owing to the rate of should profit by the experiences of other countries, such exchange being against South Africa, which General as those in Europe. To prohibit export would work well Hertzog attributed to their gold having been sent to only in so far as it was necessary to safeguard their own London. Their exchange, said General Smuts, had al­ larder. The Government could easily do the country a ways been connected with that of England. The con­ great injustice by imposing a premature prohibition on ference held on this question had decided that this con­ export. Thus, in the case of maize, some had advised nection should not be continued, but agreed that a them to export, others were of a different opinion. But change was only possible when South Africa had its own

113

Mint. The question, however, involved a number of difficulties which they should not lose right of. When they had their own Mint, their money would either be of a higher or a lower value than that of England. In the former case, if they obtained 20s. for a bag of grain in England, it would be equivalent to less here; while, on the other hand, imports would be cheaper on the South African standard. In the latter case, the 20s. would represent a greater value in South Africa, so that their products would realise more, but at the same time they would have to pay more for their imported articles. Thus, they would be faced with one or two alterna­ tives— either to get a higher price for their produce and pay less for their imports, or to obtain a lesser price for produce and pay more for their imports. He then dealt with the non-white elements in the population of South Africa. As to the coloured people, he paid a tribute to their behaviour during the War, and expressed the hope that when the question of pensions would again be reviewed, the coloured soldiers who had done their duty would also be taken into consideration. (Applause.) With regard to Asiatics, he traced the history of this subject in the Free State and Transvaal and pointed out that fresh immigration had been stopped. But new dangers had arisen in connection with the situation, especially as regards trade. Steps would have to be taken, but he deprecated ill-considered action, as that might easily lead to worse difficulties. They should await the investigations of the committee shortly to be appointed in accordance with the promise made by the Acting Prime Minister (Mr. Malan) to the anti-Asiatic League. NATIVE POLICY. The greatest of all their problems was that of the native population. Both whites and natives had a right to be here, and it was of the utmost importance that a good spirit should prevail as between- the two. A com­ pletely new spirit had lately come over the natives. This was partly due to their receiving more education now­ adays, partly to just grievances, and also because sill ower the world a spirit of unrest was making itself mani­ fest, and it had affected them as well. At present the natives had no ordinary constitutional means of making their views heard. This led to the apotheosis of the agitator, and to the natives becoming alienated from the white population. The danger was a serious one, and a change was essential. A native council was required in order to advise the Prime Minister permanently on

native affairs. That council should be consulted on legislation and other measures affecting the welfare and status of the natives. Conferences of natives might be held from time to time to ascertain native opinion. He emphasised that he was in favour of separate institu­ tions for natives, though they should take these people along with them to the great future which lay before them. There were differences of opinion on the Provincial system, but he thought it would have to remain. Taken for all in all, it had proved a success. He was nervous of excessive centralisation. As it was, the one Parlia­ ment had too much to do, and was sitting too long, while there was no limitation to the expansion of South Africa. Besides Divisional Councils, there was still a need for the Provincial Council. There had been a good deal of speculation as to the date of the elections. He referred to the report of the Dilimitation Commission and to the necessity of other administrative work before the elections could be held. It was not likely to be before the end of the financial year, and he thought that if possible it would be held before March 31, otherwise it would prove to be in April or May. He advised the South African Party to have its organisation ready so as to hold the Party’s nomina­ tion meeting immediately the boundaries of the new con­ stituencies were announced. APPEAL TO MODERATES. We are going into the elections on our own legs without any understanding or pact with any other organisation. (Applause). My appeal is to the moderates of all parties. The work of the Government is well-known to all. It speaks for itself. We have brought South Africa to the great and strong position it occupies to-day. I have explained our future platform. What more is demanded? We are looking for the widest political co­ operation and the forming of a great nation. I am sure our Party will yet render South Africa great services. If the nation wishes to try new and somewhat risky ex­ periments, let it support other parties! In that case our Party will not take the reins of Government. If we receive support, we shall continue our work. "Critical times are ahead. The choice is of the utmost importance. But it is for the people to choose. May they choose wisely! The choice will have farreaching consequences. I trust that the electorate will ponder carefully, and be imbued with a sense of its responsibility in the matter.”

114

SPEECH DELIVERED

BY

Col. H. Mentz te Pretoria op 30 Oktober 1919. Heartily I welcome you here and 1 am grateful for the large attendance. Not because I did not expect this greater enthusiasm. Such a large gathering was hardly to be expected after the session of parliament, the pro­ tracted drought and the rains— which now necessitates work. I am glad to know that so much money is made that delegates can leave others to supervise ploughing and cattle, while they themselves attend Congress 1 especially welcome the ladies. We do not always heed them, but still they are our best friends, especially now that the time to work is approaching (laughter). I wel­ come Minister van Heerden, Chairman of the S.A.P. in the Cape and our Central Congress. He has just had a troublesome Congress, which he conducted success­ fully. The spirit in theTransvaal is as at the Cape: vigorous and courageous. I also welcome Minister Malan, who has just returned from a somewhat warm trip (laughter). He has done excellent work, and dur­ ing Genl. Botha’s absence, he ably acted as Premier during an exceptionally protracted and difficult Ses­ sion (cheers). With the work of that session Transvaal members of Parliament were highly pleased, and when that is so, all are satisfied (laughter). The advance in farming enables the farmer to get at least something of what he has earned so well. It would have been a pity if there had been a serious setback in this industry. We are thankful that it has rained. The outstanding event in the world’s history is the conclusion of peace. I am thankful that all that de­ struction of life and property has ceased. South Africa, and especially the South African Party, rejoice (cheers). In dark days it was difficult to know how to act (cheers). Fortunately, we had leaders who accepted responsibility. Many hesitated, we however were shown the right road of duty and honour. We fol­ lowed it, and we now are glad that we have done so (cheers). South Africa rejoices at the result of the war. Politically and materially we may be grateful for what has happened. Our respected leader, genl. Smuts, will address you in regard to the bigger events. South Africa’s prosperity is due to the attitude adopted by our leaders in the dark days. We are thankful that we had the privilege to send to Europe such men as Botha and Smuts (applause). Great questions had to be set­ tled, and owing to our higher status, we are enjoying the rights so richly deserved by us. The position in regard thereto is not yet complete, but is receiving at­ tention, and I fear no difficulties on that point. Our Head Committee extended a hearty welcome to Genls. Botha and Smuts on their return, and I have no doubt that it has your approval (applause). In the midst of the celebrations, Genl. Botha was taken from us in the flower of his days, full of thankfulness to God, who has brought him back to his people. After the Johannesburg reception, Genl. Botha remarked to me “ this was now enough for me, and even if I could do nothing further for the people, I realise that the people

are satisfied after years of anxiety and work.” Every­ one’s task has become heavier. We require the ability, wisdom and courage of all. We must all assist Genl. Botha’s successor to continue his work. Each must in his own way shoulder his share of the burden, in order to continue the work of our late leader. We mourn genl. Botha’s demise deeply, nor do we forget what the late genl. Burger has been to us. When, for the last time he appeared at our Congress, he said that he was doing his best and that, although he would not be among us much longer, he showed us what our duty was for the future. In his own, quiet way, he did all he could. Cheerfully he bore all abuse to which he was submitted, for he was convinced that he was right. He also ad­ vised his followers to do their duty in spite of what others might say. I trust we shall bear this in mind in our political career. As time passes we shall miss the late sir Meiring Beck, adv. Esselen and senator Joubert. We must follow in the light they had, in the hope that we may complete their task. We are glad to have in difficult days a man like genl. Smuts (cheers), who has done so much, and is still doing much, socially, politically and for defence. His exploits in our Union, German East and Europe are known to you. The League of Nations, in the estab­ lishing of which he played such a prominent part, is now recognised throughout the world. Even in South Africa it is recognised to a certain extent, although many experience considerable difficulty (laughter). It is perhaps too good for them, or it may be due to the fact that it is a fellow-Africander who was able to do so much (laughter and cheers). This, however, is but temporary, and they will get used to it. The sun is often rather warm for us, it nevertheless supplies the light by which we can work, and genl. Smuts’ light gives an opportunity to all good people to do their work (applause)In 1899 we had a free republic, but the moment that freedom was to be xercised, there came obstruc­ tion. The South African Repmblic had its difficulties with the Indians, and was not allowed to attend the Hague Conference. Yet the majority of us sitting here were satisfied. We did our best to maintain that state of affairs, but it was otherwise destined. It is now, however, said we need not be piarticularly thankful for autonomy, because it was promised in the Treaty of Vereniging. But that would be when the conqueror considers it advisable! When the Transvalers were beaten, I and others went back to our ordinary avoca­ tions. It was left to men such as Botha, Smuts, Burger, de la Rey, to raise the people, and to unite them in order to obtain for it that recognition as people worthy of trust. To-day men talk of autonomy as something that was to follow naturally, but the Lyttelton Consti­ tution did not give us that measure of freedom, and it was the work of our leaders that obtained another con­ stitution. It is easy to speak lightly of the matter, but it was the greatest constitutional experiment of the world. It was a trial by the conqueror, towards the conquered, based on our word or honour (cheers). We .deserved it, and would have obtained it in due time, but I am bound to admit that we then obtained it on the word of our leaders, and on that our people have built. In the Free State it was just the same. Remember the speeches made^by the late Pres. Steyn, genl. de Wet, Hertzog and others, .and see whether they and their

115

party were not bound just the same as we were bound by our own leaders (applause). This question did not-only affect the honour, but the very existence of the South African people. To-day, however, we hear quite another story: “ merely a scrap of paper!” This expression was not used in the heat of the moment, but deliberately and repeatedly. The ex­ cuse is that our constitution has been broken at least fifty times. A “ scrap of paper!” There was someone else who said that in connection with Belgium, and he is yet looking for the many scraps that he cannot find (laughter). We must'not develop that spirit of disrup­ tion afid “ scraps of paper!” Our Constitution was ob­ tained, not through force, not through fraud, but through the good understanding, established between 1902 and 1910. Others may talk lightly of tearing up the Constitution, because they have no responsibility (hear, hear). I cannot, however, understand anyone possessed of commonsense talking so irresponsibly of the Constitution. It is recognised that we now have a higher status, thanks to genl. Smuts as signatory to the Peace Treaty. We are therefore much further advanced than twenty years ago. Our friends the Nationaksts also recognise it. They first attempt­ ed to establish two separate republics. We then said : you are wrong ! That annoyed them, but they have travelled far, and have stayed away a long time (laughter), and now that they are back, the recognise that it was wrong. I am glad they see it, but they are not yet quite satisfied, for senator de Villiers arrived at their Congress with a long winded motion, commencing: “ Whereas, notwithstand­ ing and therefore” etcetera (laughter). He says: "South Africa must be independent, but the Free State must have an independent position.” What will the Transvaal brethren think of that? (Laughter.) Probably they are somewhat in a difficulty and will appear at their own congress with a resolution of “ Whereas, and in consequence” (laughter). At Bloemfontein genl. Hertzog said the constitu­ tional question need no longer largely occupy us, al­ though the great question of “ eventual freedom” still remains (laughter). No, they are now going to confine themselves to a more constructive policy. I welcome it, and only regret that they commence in such a minute manner, for it was. mainly in regard to the manner in which native constables acted towards coloured girls in connection with passes (laughter). Genl. Hertzog’ s second great point was in regard to the excavation of roads “ by the Government.” Pitty, that it is not the Government, but his own Provincial Council that does it. Yet I repeat that it is a good sign, for we are pre­ pared to meet all parties on constructive work. Happen w^at may, the South African Party will either govern or have much to say in the future govern­ ment (cheers). No one can deny that ours is the policy that can lead to the welfare of South Africa (loud ap­ plause). Our moderation is the only suitable policy. We can no longer stand aloof. Others will come to this country, and start farming as well as industries. The Dutch at one time were the only agriculturists in South Africa, but this will not always be so. Our produce is in demand in the world’s market, and that must occupy the people. As a Party, we shall give our attention to questions of industry, wages and trade unions. Our leaders have appealed to all parties to make a fresh

start, without bitterness. At first it seemed as if our hopes would be realised, but the human nature triumph­ ed, and the National, Party even went so far as to alter its important article 4, in my opinion, to enable them to say that there was no inducement to co-operate with us. Why otherwise ? The declaration of General Smuts was in accordance with what was laid down by them­ selves. A delegate: “ As a sacred principle!” The Chairman: Yea, as a sacred principle. But im­ mediately after genl. Smuts’ declaration it was to be altered! Generally, the people are tired of bitterness and disruption. There is a tendency towards co-opera­ tion (hear, hear). But other parties and persons, apart from the National Party, may also find it difficult, and in all probability there will be a fight. That fight, as far as we are concerned, will be fought out— not with the bitterness of the past, and not in order to try and change history (which no one in Heaven or on earth can do), but on what concerns the interest of our people. We have expansion in trade and in land settle­ ment; we have our industrial, and great questions of native and coloured people policy. Genl. Hertzog also wishes to modify his native policy, and although that applies to the Free State only, it is just possible that he is desirous to help his friends in the Cape (laughter). The South African Party policy in this respect was always the correct one, and we welcome the National­ ist’s desire to modify its native policy. As regards Rhodesia, it would seem that our op­ ponents are better informed than we ourselves. It is known that occasionally there is a little "commandeer­ ing for Flanders,” and thanks for owing only to the attitude of the National Party this was stopped (laugh­ ter). Now again, Rhodesia is being incorporated with its huge debt; but because the National Party will not have it, it is condemned (laughter). The next order was Swazieland. But in reply thereto genl. Hertzog said: No, let us first hear what the Government says (laugh­ ter). He perhaps remembered that there are Transvaalers who do not wish always to have a native ter­ ritory on their border. Mr. F. S. Malang And votes! The Chairman: Yes, and perhaps also votes. The Government has one object only, namely, the people’s interests. I expected a loud outcry in Parliament in regard to the mandate question, but the National Party has discovered that there are a great many people who wish to go there (laughter). It was therefore, of course, difficult to close the door too securely. They then said: We shall wait and see what the people them­ selves say. Meanwhile they slightly protested, for the Government had introduced the measure, and the National Party is of course against it! But now I shall show what genl. Hertzog said at -Bloemfontein, accord­ ing to “ Dir Volksblad.” This is a newspaper that always writes the truth, the whole truth and nothing b u t the truth! (Laughter.) This applies especially to innocent invitations, addressed to prominent leaders for solemn occasions! Well, this same paper says that genl. Hertzog remarked: “ With reference to the man­ date, we are in favour of it provided the inhabitants desire it. I have letters and telegrams that they desire it, therefore we cannot do otherwise but to accept it (laughter).”

116

We can s a y : Many thanks for that light (laugh­ to be able to employ whites. They are doing good work ter). If that only took place on 23rd October, 1914, for small pay. I honour them for what they do, but instead of 1919. Who knows, perhaps there never would as soon as I wish to put them on to more remunerative have been a rebellion, never any bloodshed or bitter­ work— masoning and carpentering— in order to enable ness. Genl. Botha’s promise that thousands of Afri­ them to earn better wages, the trade unions threaten canders would be able to farm in favourable circum­ to strike. There-is, however, no other solution than to stances in South West, is now coming true (cheers). turn uneducated men into skilled labourers. I am thankful for the patient hearing you have In my Department, I have more than 2,000 (.arms avail­ able. The first thousand I hope shortly to advertise in given me. We have a clean past that justifies us to the Government Gazette. The Department already has appeal to others to co-operate. We are doing our best. its representatives on the spot. The reverand Organis­ We shall continue. We are gaining ground. If others ing Secretary has asked at Wolmaransstad whether refuse to work with us, we shall stand on our own legs, diagram and transfer were ready! This reverend and as we have done, for years past (loud applause). Hon­ honourable gentleman was as quiet as a mouse in Par­ estly and straightforwardly we shall persue a pro­ liament when we passed the Act to give diagram and gressive policy, and base on that our appeal. I trust you all will bear in mind that the South African Party transfer. The South African Party is the responsible Party. must lead. We shall give that lead, which the people We are not in the position to throw stones on to the expect. We must stand together at any price, as our roof, and when a great noise is made, say: Look, how members have done in Parliament. They could not al­ it rolls. It is nice! The white worker has. no better ways see eye to eye with the Government, but they fnend than our Party. Unskilled whites wish to work knew that the public will not have smallmindedness and in factories, but the trade unions will not allow it. I bitterness, but co-operation and construction. They do not wish to attack them, but it is our duty to advise supported us, and I trust that we shall continue to sup­ them to use their influence to relax the trade union port each other, for the welfare of the people. I now regulations in order to obtain more skilled workers. declare this fifth Congress of our Party duly opened For Hartebeestpoort I got £25,000 extra voted in order (loud and prolonged appaluse).”

117

118

UNIONIST PARTY’S APPEAL TO THE ELECTORATE TO THE ELECTORS OF SOUTH A F R IC A .-Y o u returned

40 Unionist members to Parliament in 1915, PLEDGED to support General Botha in giving effect to his resolve that South Africa should take the fullest possible share in bring­ ing the war to a successful conclusion. WE HAVE KEPT THAT P LE D G E .-W e have been con­ tent to look to the result unmindful of Party interests. We have fought Republicanism and Pro-Germanism. We have helped to make South Africa's part in the War just ended a great and glorious one. We are not a racial party; we stand for the fullest racial equality and co-operation. We want to built up a great and united nation in South Africa as a Dominion of the Empire. We have suffered in the eyes of a section of the public because we did not, though expressing on many occasions our dissatisfaction with the Government's Domestic Policy, press our views to the point of turning them out of office. If we had done so, we should have broken our pledge to the electorate, and betrayed the solemn trust reposed in us. Now that the War is over, we are free from any pledge to other parties, and we intend to push with the utmost vigour for the adoption of our Programme.

WHAT WE HAVE DONE Do not let it be imagined that our record of achievement dur­ ing the last five years is not substantial. We were not the Government, and could only introduce measures as private Members' Bills in the extremely limited time allowed for this under the rules of the House, and only where such Bills did not involve expenditure of public money. The following are some of the measures for which Unionist Members were responsible:— MINIMUM W AGE.— A Minimum Wage Bill for women and young persons was introduced in two consecutive ses­ sions by a Unionist Member, and the Government subse­ quently took it over and passed it into law. INDUSTRIAL DISEASES.— This Bill brought certain scheduled industrial diseases under the Workmen’s Compen­ sation Act. LOCAL OPTION.— This Bill was introduced by a Unionist and supported by most of the Party, but failed to pass through the Assembly. AGE OF CONSENT — Under this Bill the age of consent throughout the Union was raised to 16. LIQUOR LAW AM EN D M EN T.-U nder this Bill the minimum penalty of six months under the Liquor Law was abolished. SMALL HOLDINGS —This Bill amended the existing law so as to permit Small Holders to obtain titles to their holdings. In passing the following measures the Unionists have taken a prominent if not leading part. SOLDIERS' PENSIONS —Our Pensions Law was greatly improved and its benefits made equal to those provided in other Dominions. MINERS' PHTHISIS.— Which has been described as one of the finest pieces of legislation in the world. FACTORY A C T .— Introducing modern conditions into our factories. PUBLIC HEALTH A C T .— A comprehensive measure bringing South Africa into line with modern conditions.

DIAMOND CUTTING ACT. FINANCE.—The Unionists have fought persistently, and tenaciously for ECONOMIC ADMINISTRATION, for FAIRER DISTRIBUTION of the burden of TAXATION, and for revision of the existing abatements and exemptions in the Income Tax Law— for instance, by granting to the rentpayer an abatement up to £ 120 per annum in respect of his rent. LIQUOR REFORM.— We fought the Rooth proposals for the supply of Cape Wines for Natives. FAIR TREATMENT FOR THE N A T IV E S.-W e oppos­ ed the Government Land Act of 1917, which failed to make adequate provision for the needs of the Native population. RACK-RENTING.— When the Government proposed, in 1918, to take power to control rack-renting, the Unionist Par­ ty gave this proposal their enthusiastic support and offered to keep a quorum in the House so long as was necessary to put the Bill through. It was through the active opposition of prominent supporters of the Government that the Bill was delayed and finally allowed to lapse. COST OF LIVING.— The Unionists have repeatedly urged the Government to take effective steps to stop profiteering by exercising their powers to regulate prices and acquire sup­ plies of essential foodstuffs under the Public Welfare and Moratorium Act. RETURNED SOLDIERS.— The Unionists have always recognised the claims of the Returned Soldiers on the coun­ try as paramount, and have taken the lead in pressing for the best possible treatment to be given to them. CIVIL SERVICE.— The Party has fought for better pay and conditions for the Civil Service, recognising that an ef­ ficient and contended Public Service is a great asset to the country. POLICE.— Unionists were prominent on the Select Com­ mittee which sat to investigate the Police Strike in Capetown at the beginning of 1917, and from the recommendations of that Select Committee have resulted many material im­ provements in the pay and conditions of the Police Force.

WHAT WE ARE GOING TO DO THIS IS OUR RECORD FOR THE WAR PER IO D .-N ow as to the future. The Unionist Party is the great Liberal Par­ ty of South Africa. Its recognition of the urgency and im­ portance of social and economic problems dates from the origin of the Party in 1910, and successive Party Congresses have steadily devoted attention to the working out of prac­ tical measures for the betterment of social conditions. The Unionist Programme is Progressive, Constructive and Democratic.

READ IT! The aim of the Unionist Party is to maintain the Union of South Africa in accordance with the spirit and intention of the South Africa Act; to work for the advancement of every section of the people; for the promotion of agricultural, com­ mercial and industrial prosperity; for the settlement in the country of a permanent and contented population; to build up in South Africa a strong and united nation, working out its domestic problems according to its own needs and aspira­ tions, and undertaking its full responsibilities as a Dominion of the Empire and as a mandatory and member of the League of Nations. With these general objects in view, the party adopts the policy set forth below, and will endeavour to promote legisla­ tion giving practical effect to such policy.

119

1. To make South Africa a Strong and United Nation within the British Empire, by: (a) Making provision for National Defence. (b) Giving further and adequate support to the Imperial Navy. (c) Furthering all movements calculated to unite the peoples of the Union and promote the common interests of the Empire.

2 . To Improve the Social Conditions of the People, by: (a) A vigorous education policy, including provision for compulsory education wherever possible, free primary education, and a liberal system of technical education applied to agriculture, industries, mining and commerce. (b) The adoption of a scheme of National Insurance. (c) Opposing the introduction of Asiatics into South Africa, while securing fair treatment for those now lawfully settled in the country. (d) By a fair and just native policy, under which questions relating to natives shall be treated in accordance with the degree of civilisation attained by them, and with the different and local conditions under which they live and work; and by opposing any scheme of segregation that fails to recognise their just claims. (e) The reform of the liquor laws, including a high excise on spirits, stringent restrictions on the sale of liquor, the improved control of issue of licences, and prohibition of the sale of liquor to natives. (f) The encouragement through the State and local authorities of housing schemes. 3 . To Promote Industrial Peace and Efficiency. While uncompromisingly opposing revolutionary socialism and all movements which have the effect of setting class against class, to do everything possible to bring about a bet­ ter relationship between employers and employed, and to pro­ mote the just claims of the industrial classes of South Africa, and in particular to advocate: 1. Recognition of Trade Unions. 2 . Minimum Wage Boards. 3 . Joint Advisory Boards. 4 . A fair wage clause in all Government and public contracts. 5 . Healthy conditions of work and prevention of sweated labour. 6. Encouragement of schemes of profit-sharing. 4 . To Keep Down the Cost o f Living. By the adoption of measures to deal with: (a) The control of rents. (b) The control of rings and trusts. (c) Speculation in the necessaries of life. (d) Profiteering. (e) The limitation of the export of foodstuffs to the surplus over local requirements. (0 Reduction of Customs Duties on the necessaries of life. (g) Encouragement and protection of Co-operative Societies.

120

5 . To Promote the Interests of Returned Soldiers. By doing everything possible:— 1. To secure suitable civilian employment for discharged soldiers. 2 . To procure a more equitable scheme of compensation for diminished capacity. 3 . To equip disabled soldiers for vocations within their powers, and restart them as productive citizens. 4 . To obtain adequate provision for the dependants of deceased soldiers. 5 . To increase or supplement existing pensions to meet the increased cost of living.

6 . To Secure an Efficent and Contented Public Service. By upholding the status of the Public Service and its freedom from political influences; by ensuring fair and sympathetic treatment and adequate remuneration; by providing means for the speedy redress of grievances; and by the extension of the principle of joint advisory boards to all branches of the Public Service. 7 . To Secure the Extension of the Franchise to Women.

8 . To Promote Closer Settlement and Increase the Pro­ ductive Capacity of the Land, by: (a) The encouragement of further and closer settlement. (b) Advertisement of the resources of the Union and assistance to desirable settlers, including immigrants. (c) The taxation of unimproved land values. (d) The development of agricultural organisation and co-operation. (e) The systematic development of the agricultural resources of the country, with special attention to water conserva­ tion, irrigation, afforestation, and the arrest of veld denudation, as well as by the vigorous suppression of animal and plant diseases.

9 . To

Encourage Industrial Development and Expansion. (a) By the administration of the Railways, Ports, and Har­ bours in accordance with the spirit as well as the letter o f the South Africa Act, with a view to keeping down the cost of living, the systematic development of the country, and the encouragement of our export trade. (b) By the fostering of mining in all its branches, and the extension of facilities for prospectors and small workers. (c) By the adoption of a moderate Customs Tariff primarily for revenue purposes, but providing adequate encourage­ ment of legitimate South African industries and products, together with the maintenance and extension of the prin­ ciple of preferential tariffs within the Empire.

10. To Maintain the Principles of Local Government. By the retention of the Provincial Councils, and the delega­ tion of more power to those Councils, so that as far as possi­ ble all matters of purely local concern shall come under their jurisdiction.

Parliamentary Elections, 1920

VOTE FOR

JOHHKCBW The

Official Labour Candidate —

FO R

—

Commissioner Street Division. Printed by G. M. Horne, 70 Loveday Street Johannesburg, and Published by J. H. Gow, 12 Bertha Street, Turft'ontein

121

South African Labour Party

How we propose to tackle it!

MANIFESTO

The objective of the Labour Party shows the direction in which it is going to push, and keep on pushing. It reads: “ The socialisation of the means of production, distribution and exchange, to be controlled by a democratic State in the interests of the whole community. To secure for the producers by hand or brains the full fruits of their in­ dustry, and the most equitable distribution thereof that may be possible upon the basis of the common ownership of the means of life and the best obtainable system of popular ad­ ministration and control of each industry or service." As a means to this end every Labour Party Candidate standing for election to the New Parliament pledges himself to press without any evasion or equivocation for the following immediate measures:—

TO THE MEN AND WOMEN OF SOUTH AFRICA—

WHAT IS THE REAL ISSUE AT THIS ELECTION? Look around you at how the people are living. You see great hardships being inflicted on the mass of the people by the high cost of living, while trading concerns are allowed to accumulate increasing profits. You see the number of landless and compulsorily idle people going on growing while huge areas of land are held idle in the hands of Land Companies and other owners. You see the poor white population increasing in numbers; and yet all the while capitalist speakers and writers keep on telling you that it is labour and more lahour that is wanted to develop South Africa’s latent resources. You see the wage earner all over South Africa finding it harder and harder to live. Whether his wage is reckoned by the day or as a monthly or yearly salary; whether he works with his hand or his brain, whether he is a mechanic, a miner, a civil servant, a clerk or a railway man, he has to pay more and more for his bread, his meat, his clothes and his house rent; and you see the Banks, the Mining Companies, the Big Merchants and the Big Farmers having a royal time piling up profits. You have seen Parliament shirking its job. Instead of studying the welfare of the people— the mass of working men and women of South Africa— it has been mainly concerned to bolster up and protect the interests of Big Finance, Big Property and Big Profits, and discussing side issues. You have seen the small Labour group in Parliament, though hopelessly outnumbered, unitedly and unceasingly protesting against this. You have seen the hopeless confusion and cross-voting of other Parties in Parliament when faced by the Labour Party with some Real Issue, such as Profiteering, Miners’ Phthisis Compensation, Soldiers’ Pay and Pensions, Municipal Hous­ ing, Land Taxation, Factory Legislation.

THE REAL ISSUE BEFORE YOU IS THIS! Are you going to let Parliament go on shirking its job and continue to represent only Big Property, Big Finance and Big Profits, or are you going to send enough Labour men there to represent you, and to make it look after your welfare? Big Finance, Property and Profits will go on ruling your Parliament and you unless you tackle its power where it lives. It has representatives in all the other Parties, who conjoin and decide every issue. The only way to loosen its strangle hold upon the country and its people is to face this solid fact. The Labour Party, though hopelessly outnumbered, does face it. And because it does face it, it is the only Party that stands first and last and all the time for the People and against the Big Money Interests.

T O BEAT THE PROFITEER b y 1. The extension of State and municipal enterprises, par­ ticularly in the direction of the production and distribution of the necessaries of life; all such enterprises to be controlled by bodies equally representative of the workers engaged therein and of the community, and to be conducted for the benefit of the people. 2 . The control of credit by the State through the medium of a State Bank. TO BEAT THE SW EATER b y 3 . The recognition of the principle that the only real value of any industry to the country is the degree to which it enables the workers engaged therein to live as civilised men and women in a civilised country, on the principle of equal pay for equal work. T O SECURE FAIR AND EQ U ITABLE TAXATION

by— 4 . The taxation of the unimproved or site value of all land, mineral, agricultural and urban; the revenue so raised to be devoted to the remission of taxation on the necessaries of life; the resumption by the State, where required for public purposes, of any mineral or other natural resources which are lying idle and undeveloped: no further alienation of State assets. 5 . The exemption from income tax of incomes up to £750 earned by personal exertion, and the much steeper grading of the present income tax. Graduated death duties. T O EDU CATE YOU R CHILDREN PRO PER LY by— 6. Free education throughout the Union, including Univer­ sity education for all who are able to pass specified and suitable educational tests; and an alteration in the system of education so as to instil into the minds of pupils the value of social and civic duties rather than personal advantage. T O PREVENT THE SPOILATION OF N ATIVES AND PROVIDE FOR THEIR PROPER D EVELOPM ENT

by— 7 . The development of native areas and industries therein in the interest of the native population. The encouragement of natives to reside therein under conditions conducive to their own development. The prohibition of the importation of contract labour and the abolition of the present indentured labour system.

122

TO PROVIDE FOR OLD A G E , SICKN ESS AND UN­ EM PLO YM EN T by means of— 8. Old age pensions and adequate provision for all widows and orphans and sick and disabled workers; and the preven­ tion of unemployment by the development of national in­ dustries and reduction of working hours. 9 . Equal rights to women. TO PROVIDE ADEQUATE PENSIONS FOR SOLDIERS AND THEIR DEPENDENTS With regard to Soldiers' Pensions, the Labour Party in Parliament pressed for the recognition of the following prin­ ciple and will continue to do so, viz.:— That it is the duty of the State to make provision for men who have been maim­ ed or disabled in the defence of the State, and for the depend­ ants of those killed, on the basis that these should be at least as well off materially as those men and their dependents in like position who remained at home.

THE CONSTITUTION The attitude of the Labour Party towards the constitutional issue is clearly set forth in the following resolution of the Labour Party Conference. The Labour Party remains stead­ fastly opposed to any attempt to upset the Act of Union and the racial settlement embodied therein. “ This Conference resolves: ( 1) That the status of the Union (equally with other self-governing Dominions within the British Commonwealth) secures to the people of South Africa the fullest powers to deal with questions affecting their na­ tional freedom and expansion, with security from external

123

danger. (2 ) That the Union as established under the South Africa Act was accepted by elected representatives of the four States as a settlement of the racial differences which so disastrously affected for over a century the peace and pro­ gress of this country. (3 ) That the permanent welfare of the Union demands the unremitting attention of Government, Parliament and People to solve satisfactorily the social, economic and land problems which confront this country. “ This conference, in conformity with the Party’s consist­ ent opposition to racial politics under any guise, according­ ly records its conviction that movements for the abrogation of the Act of Union, with the danger to peace which may ensue therefrom, can only result in continued neglect of pressing domestic concerns, with disastrous consequences to the development of essential industries and to the prosper­ ity and happiness of all classes of the community."

WILL YOU HELP US TO WES? VO TE S, M ONEY AND PERSONAL H ELP ARE RE­ QUIRED T O DO IT. Remember previous General Elections and the neglect of your interests by the Parliaments you elected. Don’t be led astray this time by red herrings dragged across your path, prejudice or racialism. Keep your eyes right on your job, and send enough Labour men to Parlia­ ment to make Parliament do its job. By Order of the National Council, (Signed) C.J. McCANN, General Secretary.

1921 8 FEBRUARIE/FEBRUARY

Deelnemende partye wat setels verower het

1. 2. 3. 4.

Die Zuid-Afrikaanse Party (ZAP) Die Nasionale Party (NP) Die Suid-Afrikaanse Arbeidersparty Konstitusionele Demokraat

Setels verower/ Seats won

78 45 10 1

Participating parties which have won seats

1. 2. 3. 4.

The South African National Party (SAP) The National Party (NP) The South African Labour Party (SALP) Constitutional Democrat

Bronne van verkiesingsmanifeste

Sources o f election manifestos

1. Generaal Smuts Opent de Strijd. Grote Vergadering in Pretoria (3/12/1920).

1. General Smuts Begins the Battle (3/12/1920).

Gedmkt en uitgegeven door Wallachs Beperkt, Pretoria. 2. Generaal J B M Hertzog reik 'n verklaring uit aan die pers. Die Hertzog-toesprake. Deel 4 . April 1918- 1924. Saamgestel deur 'n redaksiekomitee bestaande uit Prof F J du Toil Spies, Prof D W Kruger en Prof J J Oberholster. PerskorUitgewery, Johannesburg 1977. pp. 187- 191. 3. Geen Afrikaanse weergawe kon opgespoor word nie. 4 . Geen amptelike manifes kon opgespoor word nie.

Printed and published by Wallachs Ltd. St Andries Street, Pretoria. 2. The Rand Daily Mail. 10th December 1920. 3. South African Labour Party Manifesto 1921 (Published by the South African Labour Party). 4 . No Official manifesto could be traced.

Generaal Smuts O p e n t de St r i j d.

S

G.ute Vergaifering In Pretoria. De verg ad erin g tod genl. S m u ts in de L andbouw -zaal t e P re to ria , V njdagavond g c h o u 'c n . was 'n volkom en auk sea. L ang ro o r ’t bepaaldc u u r stond e r reeds 'n scbaar m enaen voor de zaal. Toen de deuren geopend werden liep de anal in ’n p a ar m inuten biina vol, zo d at e r tegen 7 45 alechts stn an p lek te rinden was. Vele dam es kw am en op V erd er w aren alle partijen vertegenw oordigd, ofschoon de Z A P . vcrrew eg de tnearderbeid had. De g eest d e r verg ad erin g was u itste k e n d Adv. do W et was de e erste m in iste r die rich in de nabHheid ra n ’t re rh o o g liet zien on werd g e e s td riftig toegejuiclit. V errolgens kwam m in ister B u rto n die eveneens applnua kreeg. De aanw ezigeo w aren tegen a c h t u u r rneer dan verlangend dat de re rrie b tin g e n zouden beginnen. De sp a n n in g werd ietw at v e rlic h t toen om deze tijd nievr. S m uts goj-ien werd— 'n tek en d a t de genl. nabij was en ’n gelegenbeid om wecr h artelik toa to ju irb e n . De E e rs te M in ister, kennelt'k in goede luim , kreeg bl] zijn binnenkom en 'n sc h itte ren d e ovatie, die h erhaald wcra toen til) ’t rerhoog besteeg en weer toen hij opstond om te spreken Mede o p ^ t p latform zaten de V olksrandslcden E. R ooth, W B ezuidenbout, G. M. C laassens, L. G eldenbuys, H . N. J ra n der Merwe en sir T hom as C ullm an. V erder wareD nog aanworig de h .h . C. W. G io v an etti, adv. P a tric k D uncan, H ow ard Pim , R. A. K e rr, L .P .R ., genl. J a a p ra n D eventer, J u l us Jept e , sir Jo h a n n e s ra n Boeseboton, L .P R ., F. W. R. R ohertson, L .P .R ., P . B. du P lessis, L .P .R ., en re le andere in ons poli­ tic k lere n w elbekende personen. P ro k u re u r J F . L udorf L .P R . presideerde en zei d a t ’t hem 'n ro o rre c b t was de E erate M in ister te mogeD ro o rste lle n ' t W as e c h te r n iet nodig w ant alien konden genl. S m u ts Ds wereld kende hem en alien w aren tro ts op hem (a p .). De rorige v erg ad erin g die genl. S m u ts in deze zaal to esp raa k was in verband m et ae verkiezing i n ' t begin van 't jnar. Toen was 't ds v e ^ sd n n rte die a lle r a an d a ch t bezighield. G enl. S m u ts beofde d a t hij zijn u ite rste zou doen om die lev c n sd u u rte te r erm inderen en hij k re eg vanavond de gelegenheid om te zeggen In h o e re rre hij geslaagd was M aar de dingen hadden 'n groto v aa rt genom en se d e rt de vorige re rk ie zin g . De strijd le u s enrol vo o m aam ste te g e n sta n d e rs was toen " ’n rep u b liek ” ; r a n d s ag was ' t “ afsch eid in g ” De geb eu rten issen w aren e lk a n d er zo M el opgevolgd d a t genl S m u ts ’t in de om standighedeu goedgedacht had ’t de G oev.-generaal aan de hand te geven ds ite m g cre ch tig d en in de gelegenheid te ste lle n to zeggen w at ■ij rarlangden (hoor, hoor).

fe

NTETJWE P O L IT IE K E STTUATIE Genl S m u ts die onder luide toejuichingen opstond, sp ra k ala ro lg t : Ik beb n la a ts t toegesproken in de loop van 'n algem ene verkiezing Ik bad toen oooit gedacht d a t rnijn rolgende toe­ spraak binnen oegen m aanden zou p la a ts rin d en bij ’t begin ra n 'c andere algem ene e le k tie strijd . 'n Algemene V erkiezing is roor niem and n plezier en zeker a llerm m st ro o r 'n R egering, aan ' t roer ra n zaken. M aar alechts redenen ra n de m eest dringende e ard bewogen mij de G oer.-G eni. aan te raden 't P a rle m e n t te o ntbinden en opnienw 'n beroep te d o e s op 'k land, De n ita lsg r a n de la a ts te re rk ie zin g was niet b e s!isse n d | geen P a rtij kreeg ’n p arlem en tsm eerd erb eid W at m oest toen gedaaD worden f 'n Tweede algem ene verkiezing onm iddellik ns le e erste »« bniten kw estie, ro o ral om dnt 't Parlem eD t dadelik nog roor ' t einde ra n ' t bijna afgelopon finansiele ja a r m oest re rg a d e ren Geen an d ere P a rtij of R egering was in 'n betere, of zelfi zo goede gelegenheid om de a d m in istra tie ro o rt to a etten . Daarom besloot ik m et mijn ko lleg a's om ten sp ijte ra n onz« P a rlem en ta ire m inderheid aan te b lijren . Ik deed •c b te r mijn best om de sam enw erking van de andere P a r tij. leiders te v erkrijgen in 't d a arste lle n van ’n non -p artijreg o ring, die op 'n P a rlem en ta ire m eerderbeid zou b e ru sten . Ik alaagde er niet in .om dat één P a rtij de (A rbeiders) op grond van beginsel welgerde sam en te w erken, en n tw eede (de Nationaliaten) onruogelike ro o rw sard en stelde. In k o rt, Genl, lertzo g b eeft se d e rt v erk laard d a t bij geen v ertrouw en in mi] ad en be«li*t niet in dezelfde R e g en n g m et mij aou diwnen. Ik m aakte geen persoonlike bezw aren tegen iem and, ett was hereid m et de andere P a rtijJ e id e rs sam en te w erken, ala ik daardoor 't land ra n dienst kon zijn. 't Kwam mij voor d al de politieke silu a tie . 't feit d a t geen P a rtij 'n m eerd er. heid b aa, en de behoefte ra n 't land aan p o liticks ru st en ekoaom iese ontw ikkeling de o p b effin s ra n alle p a rtijg esch ille n rorderde. M aar er w aren anderen die méer oro bun P a rtij dan

f

om bun V aderland g a re n , en die rich m isarhien nog over m ijn m oeilikheden rerh e u g d e n De onderntenning der D nionisten Bonder de an d ere P arrijen , zou niet roldoende geweeat v.iin ora aan de R egering 'n w erkende m eerderheid le geven. De Hoge* ring is in tu sse n met auksea door de Z ittin g gekom en en b e eft ten spijte ra n baar p a rle m e n taire m inderheid 'n groot pro . gram van n u ttig s w etgeving doorgezot M aar de reeds nan* ehnalde r.eer biezondera om standigheden alleen reehtvsarH ig. >• h e ar d it te ondernem en En zij was, volgens once d em okra. tiese in stellin e en , v e rp liih t 't Volk bij de eerate gelegenheid weer te raadplegen Die gelegenheid zon zich rooraoen r.odra 'n nienwe politieke situ a tie zou o n tsta o n En d it is n s gebeurd. De politieke toeatand beeft 'n wer.elike v erandering onder( a a n ; He P a rtlje n bebhen zich ainda de jongete verkiezing in andere groepen re rd e e ld ; 'n nieuw e politieke to eatan d la felfcelik o n ta ta a n . zodat 't racht en behoorlik is oro ' t rolk opnieuw te raatlplegcn Mijn beroep aim 't ro lk , 'n p aar m assdan geleden g edaan, om n nieuw begin te m aken in onze P a r. tij-politiek. beefl grool gevolg gehad De gem atigden ra n all* P a rtiie n zien ui» nnar 'n oil wee u it de tegenw oordige geraar* like a oodnunt In on»e p>,litlek. m Stork rerla n g en naar vrede an inw ennige ontw ikkeling gaat 't land door 't L an d is moede ra n rasne-geroel^ o n ru at en al die wilde en g e ra a rlik e p ra a t. jes van afechriding van ’t B ritae G em enebest De g ro te groa vnr, gem ntigdc kiezera, die to t nog toe aan geen P a rtij hebbew bebourd, hebben op 'n zeer bem oedigende wijze gehoor gegwtwn zan m ijn hproep V elen zelfs in de gelederen van de Natio n a liste n en Arbeider* zijn moest ra n ! rru rh te lo z e P a rtijgesclsrcenw, d a t hen in ’t rerled en van ons beeft weggehouden W at heden geaehiedt. is niet slechts 'n p a rtiik w estie ’t Is 't n atio n ale g eb eu rten is r:in 't e erste belang in de politieke g> arbiedenia ra n Z u id a frik a , n n a ro p m.i ’t V*olk de gelegenhei* behoort te hebben om z’n ziensw ijze uif te d ru k k e n . De R» g ering o nderw erpt zich m et alle ootm oed, m aar m et ro l re r tro u w e n , aan zijn oordeel. H E R E N IG IN O EN A F SC H E ID IN G . ’n U itw eg n it de P artij-m o eilik h ed en v o o rtsp rn ite n d e n it ile iongste algem ene verkiezing was H ereniging. d.w .z. de H erenig in g ra n de N a t. P a rtij m et de Z.A. P a rtij, w a a rra n zi] zich re re n ja a r eoleden had afgeacheideri 'n SterK e r ernntlg re rla n g e n n a ar H e ren ig in g o pennaarde zich in de gelederen van beide P a rtiie n . Dit vond tiltin g op rerschillendo K onferentiea, en n ite in d d 'k op ’t B loem fontein K ongres ra n ta a ta t Septem ­ ber W erd H eren ig in g re rk ro g e n . dan zou de V erenigde P a rtij 'n goede p a rle m e n taire m eerderheid gehad hebben en 'n vast* R eg erin g kon orden g ero rm d . De u fg e ra a rd ig d e n ra n da Z .A . P a rtij gtntrcn n a a r ’t K ongres m et 't e rn a tig re rla n g en om to t H orpniving te g e rak en , en de akelige bronk ra n jaran geleden te helen. M anr op ’t la a ts t 1« de poging to t H eronling m islukt o m d at de N ationale Ipidera en w oordroerders geete rm in c erd w aren om linn politick ra n ufscheiding ra n de B ritse K onnektie a sn de Z.A. r a r t i j op t.e driugen. ’t Is noodzakelik om op d it p u n t zeer duidelik te z ijn ; w ant rerschillende N atio n ale leiders worden bang ro o r wat gebeurd is en doen w anhopige pogiugen om de eenvoudige feiteu te veruuiato re n . ’t la zonder tw ijfel, en ik m een ’t word* niet b e tw ist, d a t H o ren in in e m i«lukt ia om dat de N ationale leiders erop aan. droni’en d a t b e t beginsel ta n soerereine mi: fhankelikheid en afai h rid in g ra n ’t B ritse R iik in de K o n s titu tie ra n de nien we P a rtij zou worden opgenom en D it m oest ’t k ard in ale beg in .e l zijn. w aarvoor n k tie re profiaganda g e m a ak t zou knnn»o w orden. E n de Z.A. P a rti! h eeft beslist gew eigerd d it aan to aem er. Zo b e eft Adv. B eyers op 't K ongres g o z eg d : “ W ij zijn nu to t ecn ra d ik a el k ardinnal p unt gekom ep "O n s ideaal is so ererein e o n sfh e n k p |ik b eid op de rre h te tijd . " e n d it b o trk e n t volkometi afsche’diue ra n h a t B ritse Ri k ‘TTet is n u tt-ln n s d a a r doekjes oro te draaien. En min Ma. '•Ian heeft d' idelik verk laard dat hi; en zi;n vrie.’Hen niet "b e re id zijn dit beginsel te ean v n ard en of h e t in h e t program " r a n ziin P s rtii op te nem en ” De aesessie-politiek. de n k tie re poM*iek ra n sesessie was (en is) ' t e e rste en grond-beginael ra n ’t v » t(n n al:ste-prnrr'> m ‘t I ' niet alleen 'n kw estie van ’t re p u b lik -in s of o nafbaoke likbei'U -«"ntim ent. d a t door rele goede A frik a re rs word* g» ko esterd H et is ’d reel e rn stig e r rank 't Is de W ene-pnlitiek die in bun p rogram op de ro o rg ro n d w ordt gesteld cn die a k tie f sal worden n ag estreefd to*dat zo rerw ezelik t is in de sfschei ding der E n ie ra n ' t B ritse R iik Toen de K o n fe ren tie feitelik opgebroken was en ’n laa-tpte wanhopige poging om to t 'n overeenkorast te g erak en door Profpssor de Vos werd gem aakt, m aa k ten de N n tio n n l'ste leiders o p zettelik afscheiding, helder en k la a r, de o uoutbeerlike ro o rw aard e to t re rd e re onderhandeling “ Die N stio n a le P tirtij" r.o lnidde ' t u ltim a tu m , “ is be“ reid de kw estie van hereofgi.ie verder m et de Z.A PB rtij te "b a a p re k e n , ala ’t o itg a n g g p u n t U d a t ' t zalf-beachikking»“ re c h t en ’t ro lk sid ea al be-tu . in de verw ezenliking van da "U n it ula S ta a t, aigeacheideu >au 't V erenigd K oninkrijk of

S

“ ’ t bu ise H ljk ,"

A tscheidiug was bun la a ts te woord en hun a n o n tb e erlik a voorw aarde. Up deze rota is H eren ig in g vero n g elu k t, u e n L H ertzo g , klaarblijkelik tw tjfelende o m tre n t de m ogelike o itw erking op gem utigde N alionaU sten, b e eft se d e rt g e tra c h t u it

127

te m aken d a t afscheiding niet de politick ran z’n P a rtij was, taaur ' q persoonlike kw estie roor N atiouaiistem . M aaj de h r. Tielman Roog riep hem m el 'n schok te r re ra n tw oordm g door hem ' t rolgende dreigenda telegram ra n a it ' t T ra n sra a lsa K ongres te z e n d e n : “ N ienw sblnden hier publiseren d a t D aon verklaaxd heb,rbén d a t de N a t. P arti) geen a isch e id in g sp artij is, m aar d a t “ seaesgie 'n open kw estie is. De Ira n s v a a ls e P a rtij s ta a t vast “ bij A rtikel 4, d a t duidelik sesessie iu s lu it.” En Genl. H ertzog m oest d it toertem m an en kon slechts •eggen d a t hun propaganda n iet voor dadelike aischeidm g was. N a tu u rlik niet. H ij h e eft ook a ite en g e ze t d a t ' t de politick ra n de P a rtij is, « a arm ee alle rie r provin&iale n itro e re n d e Be. sturen ra n de P a rtij hebben ingestem d, d a t afscheiding zal afhangen ra n de stem ra n de m eerderbeid der etem gerechtigden ra n de Unie. De zaak ia doe ro lk o m e a duidelik. Zij zijn 'n Afseheidingspartij, sullen ervoor ijre re n en eeseesie d oorzetten sodra zij ’n m eerderheid der stem gerech tigden ten g o n ste erra n hobben. W at ook de gerolgen, hoe groot ook de inw endige •chettring in Z aid a frik a , hoe groot ook de dreigende g e ra re n ran bu iten , de N ationaie P a rtij zal handelend op tred en , a il sij 'n m eerderheid roor h a ar aiacheidm gspoiiuek rerw orven beefi Dit ia 'n onom atotelik feit, d a t elke kiezer, en rooral Je N ationaliate kiezer, zo rg ru ld ig zal m oeten overw egen, » u aeer bij z ’n stem g a a t uitbrengon. ’t Is niet alechts 'n kweetie ra n repnblikeins se n tim e n t, of ’n onschnldige theoretieaa ro o rk eu r ro o r onafhankelikheid. Elke stem roor de N ationaie P a rtij g e g ere n , ia 'n stem ro o r afscheiding, die nitgevoerd zal m oeten worden zodra 'n m eerderheid is re rk re g e n . W at zal dan gebeuren? Twee ja a r goledeo hebben de N atio n aie leiders, -.on ler eens de ordenteU kbeid te hebben gebad hnn P a rtij t« raadplegen, g e tra c h t de C nie op te breken en de a ta tn a ra n T ransvaal en de O ranje V rijs ta a t ala onafhankelike republieken. zoala die a c h ttic n ja a r geleden w aren, te herstellen Zij hebben zelfs 'n d e p u ta tie b u iten lan d a gezonden om B ritse in* m erging in onze eaken a it te nodigen ten einde onze Uliie op te breken. G elakkig is ’t een tre a rig e m islukking g e n e e st. Nu zijn zij ro o rtg e g a a n op de nog g e ra a rlik e r to ch t nit om afscheiding te zoeken. W at zullen zij n a a r Z u idafrika terugbrengen ? blech ts schande en re rn e d e rin g , of ieta reel ernsti* gersP De eerste ste p bealist, en ' t zijn de stem m en no bij 3e kom ende rerkiezingen u itg e b ra c h t, die z n a n g e r gaan m et toekom eiigo lots-bestem m ing. T ans ro o r de e erste maaJ h e eft Je N at. P a rtij zioh bealist en o n h erro-pelik re rk la a rd ’d nfscbcidings. P a rtij te zijn. Twee ja a r geleden b e ru stte n zij nog bij do B ritse k o n n e k tie : la a ts te ja a r nam en zij 'n dubbelzinnige form ula aan. die n a ar neide k a n te n kon worden re rk la a rd N'u la de positie duidelik, zo ook de plich t r a n elk e vaderlandali»w ds A frikaner. D E V ELD TO CH T VA N M ISLEID EN Q . T erw ijl de positie nu rolkom en duidelik is, boud ik mij e rra n o re rtn ig d d a t de N ationaliate leiders g edureude de re r­ kiezingen w auhopige pogiugen zullen aan « e n d ec om de zaak v e e r te re rd u ia te re n . Uenl. H e rtzo g is reeds daarm ed e begun* MB. CehifcHg ward hfj dsdelik door de h r. R p * eo *ff» Tram * ■ •alse sta a tm a k e rs ter re ra n t» c o rd in g geroepen. ' t Jo n g rt* K aapse K ongres ra n de N a tio n a liste n b ecft e re n e e n s alle» in re rb a n d m et de sesessie-politick goedgekeurd, en b a n houJm g is nu ook geheel duidelik. M aar diegenen onder de kiezera, die niet ra n die politick bonden. zullen g e ru st en gepaaid nor* den m et zoete woorden. ’t Zal hen gezegd worden d a t ’t och I toch n iet zo e m s tig gem eend w ordt en d a t ' t g ev aar ra n uiter■te m aatregelen tocb niet zo g ro o t is. En zo zal de m atige kiezer ro o rtg e sle e p t worden to td a t ' t te la a t zal zijn om te* ru g te keren en de seseseie-drijrera de positie geforseerd zullen hebben. De afscbeidings-veldtocht g a a t op die wijze gepaard ■let 'n re ld to c h t ra n m isleiding. De pewone oenroudigo kie• e r w ordt b e d ro g en ; en ala 't te la a t is, zal bij beaeffen hoe* d a t bij m et bedrog is m isleid. Ik w anrscbuw h em : P a s o p t 't N a tio n a ie u ltim a tu m op ’t B loem fontein H eren ig in g sk o n g res h e e ft ' t helder en k laa r doen uitkom en d a t afscheiding— aktie r o afscheiding, zodra als zij de m eerderheid der m ezers d aarro o r hebben— hun enige rad ik ale, k a rd in a le noll-iek io. En ra n die politiek wilden zij geen duim breed afw ijken, zelfs n ie t al konden zij d aard o o r die H eren ig in g v e rk rijg en , w a arn a a r de m eerderheid ra n beide p a rtije n zo e m s tig verlongde I N iets ■al ben te rre d e n atcllen b e b a lre afscheiding ra n ’t B ritse G em encbest. Geen o n a fbankelikbeid, geen n atio n aie s ta tu s hoe n itg e s tre k t ook, tenzij deze s ta tu s in slu it a fseb e u rin g ra n ’t R ijk . J a , zelfs to en de an d ere d a g de Z.A . P a rtij in de Prorin s ia le Road 'n voorstel ro o r onze eigen Z u id a fn k a a n se vlaj| m a a k te , hebben de N a tio n a liste n ’t voorstel b estred en , tenzij zij konden k rijg e n war zij n o e m e n : soevereine onathankelikheid, of afscheiding ra n ' t B ritse R ijk . A fscheiding is bii hen • l i e s ; als zij d it m et k n nnen k rijg e n , willen zij m ets hebben. E n ik vrees zij zullen n iets k rijg e n . Om deze reden ie H eren ig in g m islu k t, de kloinere Heroniging die u itslu ite lik to t de H o llandssprekenden b ep erk t zon tijn gebleven. M aar do N a tio n a liste leiders konden n iet verh inderen ’n g ro te H e ren ig in g — de V ereniging ra n alle gem a­ tig d e ra d erlan d slie v en d e A frik an ers, ra n welk ra s ook atfenm• tig , die de handen in m e k a ar wenson te slan om Z uidafrika t o t ’n groot land te o ntw ikkelen, en ' t to t ’n gesch ik t tel ia ru n ’n g ro te V erenigde Z u id a frik a a n se N a tie te m aken. lotegendeel, h n n o p tred e n h e eft 'n gew eldige atoot te r rerw e

eenliking ra n d it ideaal g e g ere n . Z ondcr de afscheidings-politick ra n de N a tio n a liste n en hun pogingen om de Unie op te breken— om .onze G rondw et als 'n ro d je papier te besebouwen, om verdeeldheid en tw e ed ra ch t tu ssen de rassen te zaairu on om 'n k risis m et ’t B ritse R ijk uit te lokken, zouden nij nog m issebien re le ja re n op de oude baais ra n P a rtij-p o litick tijn ro o rtg eg a an . M aar de afscheidings-bew eging is 'n blikscmrtra a l in 'n donkere nacht gew eest. Zij h eeft gem atigde per•onen p lotseling de naderende g e ra re n , die de toekom st.ee rre d e en eenheia ra n Z u id a frik a bedreigen, doen beaeffen. Zij h e eft de m isdaad, die tegen de ionge Z u td afrik aan so N atia gepleegd w ordt in al h a a r n a ak tb eid en schande blootgelegd, de N a tie wier lere n d e, groeiende leden door deze geest ra n tw e ed ra ch t ra n e lk a a r g e ru k t m oeten worden. W a n t nfeebri* d ing b e te k en t niet alleen afscheiding ra n ’t B ritao R ijk. D it b e te k e n t ook afscheiding der H ollandesprekendo ra n de Engelasprekende A frik an ers, die m et de Unie 'n plechtig rerbond m e t elk a ar hebben gesloten. D it b e te k e n t afscheiding ru n da • n e P ro rin sie der U nie ra n de andere en ' t opbreken van de U nie—de edelste n a laten sch ap ra n onze g ro te S ta a tsm a n n e n , w aaraan al de opofferingen ra n ’t re rle d en zijn gcwijd. Dit b e te k e n t de afscheiding r a n de n a tu re lie n , wier gchechthaid aan da B ritae K o n n e k tie h irto riea is «rw ordeo DH beteka«É d a t H ollands Z u id afrik a gebeel afgesfoten zal sta an , en die a fslu itin g b ren g t m et zieb mede in slu itin g en verval. D it be­ tek e n t de re rija e lin g van de g ro te hoop die ons Volk in ' t re r­ leden b eeft geschraagd. D it b e te k e n t d a t ' t ideeal ra n 'n besebaafd Z u idafrika u s 'n droom re rd w ijn t en d a t de blanke b erolking ra n d it w erelddeel besloten b eeft eel/m oord te pie* gen. Mij ra n deze g e ra re n bew ust, en beseffende do e m stig » rerantw oordelikheid die in dit k ritie k e u u r op mij ru st, heb ik mijn beroep om ra a se rre d e en n atio n aie eenheia g rm s s k t, roor b et ro rm eu ra n 'n verenigde p a rtij, die deze gro te beginsels zou h a odhaven. H e t antw oord van ' t rolk op mijn beroep, niet alleen door de jongate pnrtijkongreasen. m aar ook door de algem ene goedkeuring door dm zenden g em atigden ra n alle riobtingen, vorm t een m ijlpaal in onze geechiedenis: de g ro o t. ste en m eest liem oedigenae sends de Uni*. N IE U W E BOND VAN V E R T R O C W E N . E re n s ls bij de Unie, sloot ’t rolk weer ’n rerb o n d rm* re rtro u w e n en ssm enw erking tussen de rassen. 't Is de waar* borg d a t d it land n iet zal worden 'n B alkan-draaikolk ra n ra*> sell a s t en ten alotte n m islukking. Nu kuuneu de gem atig d e, re rs ta n d ig e , ra d erlan d sliev en d e m annen en vrouwen van beide rassen als verenigde n a rtii met ta s te tre d ro o rtg a a n m et de grootse task ra n Z uio ' ka te ontw ikkelen en een verenigde su id a frik a an se n a tie op bouwen. Beide rassen bandelen in 'a gro te geest, d it land en zijn edele toekom st w aardig. Voor de hollandssprekende sek tie b e te k en t de toekom stige rred e eu nationaie eenheid van Z u id afrik a m eer dan de ste rk s te ra n alle banden— de band ra n bided. En de engelssprekend rertv* eu u o o rd ig ers van ben die dit land meer dan bunderd jaar bebsn geregeerd, rerk iezen rrijelik hun hand in die ra u de boilan d ssp rek en d e m ede-A irikaners te leugen en to t ben te zegg e u : *'Wij re rtro u w e n u onvoorw aardelik, uw p a rtij zal one* p a rtij zijn, uw naam zal onze naam zijn, nw beginselen onze Leginsels ; als broedurs, als gelijk en , in de z u id a fn k a a n se g e est, door onze gem eensebappelike naam - ro o rg esield , zullen wij ro o r u a a r ts gaau naar de toekom st vau een groot land en een re re n g id e n a tie ." M et gesloten oog en oor voor ' t onrecht en de vooroordelcn r a n b e t rerled en , m et w ederzijde re sp ek t roor sfkanders taa l, tr a d itio . ip ia ttin g e n . rekenm g ncuidende met elkanrs geroelens, b e ro rd e re n d elk a ars belangen en nan de dag leggend 'n g e est ra n liefde en re rd ra a g za am b e td m et elk aars ivaortkouiiu^oii. s u l l e n Ur loUen vs., uc uilgebrcide Z uid a frik a a n se P a rtij s tre re n in 't pohtieke leren de geeat ra n opoffering en p a trio lia m e die hen sum engel’racbt Ik . li te bestendigen Deze geest van onderlinge re rd ra a g za sm h eid en eduld -al rich reel re rd e r dan in bun eelederen doen Bevoein en bijdragon om de hardbeid ra n de politiek te re rz a rh te n en een k ristelik e gem oedstem nnng in onze re rb itte rd e party* strijd te brengen. De N a tio n a liste n , die bang cijn ro o r de kw estie ra n af* tcheiding, die zij zrlt op de re o re ro n d aesteld hebbeu, doen «anhupige pogingen om vonroordeel te srheppen en 't te doen roorknm en dot er 'n a m algam atie of huwelik tussen de Z A P. en de U nionisten heeft p laotsgeronden. N iets kan re rd e r ra n de waorheid zijn I Mijn beroep was niet alleen op d r I'ninnisten. en is ook m et alleen door de UnionisteD aangenouieB.

g

E

H e t v e rd gedman op alle A frikaners die de beginselen' ra n de Z .A .P aannem eu. De P a r ty der I'm o u iste n , m l geest ra n p a trio tis m e bo ren alle lof verheven, nam m ijn beroep aan en o ntbond zich. De leden zijn bezig zieb boj de Z .A .P aan te slu ite c op dezelfde < i p als aiiilere uieuw e o u d e rste u u rrs. Er zijn geen onderhandelingen g e w e e s t, geen koiidities zijn gesteld of aangenom eu. De rro eg e re U nionisten die zieb aanslu ite n , doen zulks a b so lu u t op dozelfde wijze als N ationslis* te n , A rbeiders of O nafhauketiken, d w.z. onvoorw aardelik en z en d e r onderhandelingen. Ik bob h e t H oofd-K om itee dejU nionisten ontm oet om ' t b esluit ra n de Z .A .P te Bloemfon­ te in uiteen te z etten , d aarop hebben zij zonder m eer geuandeld zoals bekend is. H u n a u n slu itiu g is in geen opziebt auJer*

128

dan die van de duizenden andoren die zicb ook bij onze p a rtij e an slu iten . De ste p die ik deed kwnm voort u it gelnof, u it v ertrouWer id 't volk, m et 't enige verlangen om ’t goede te doen voor de toekom st ra n Z.A , afgezien ra n gerolgen, en m et in 'n geest die partii-voordeol to e k t. M aar Let ia ook 'n ste p die v ast erop nerekend is , n a ar de overw inning te leiden, w ant ' d beroep ia daardoor gedaan op de hoogste en edelste gevoelens ra n 't Volk. Wij aijn op ’t recbte pad W ij gaan voort n a a r de overw inning, niet alieen voor oose p a rtij, m aar reeleer voor Z u idafrika en h e a r jongo n a tie . In dit re rtro u w e n , m et deze o v e rtu ig in g , g a an wij de oph&nden zijndu strijd teg«B o et.

llat om de toekom stige politieke grootheid en onafbankelika s ta tu s ra n de U nie te re rzek eren . H et enige rerachil is d a t wij 'n breed, afgebakend en kon atitu tio n eel pad rolgen d a t on* tak e r b : ona doelw it zal brengen, terw ijl de N a tio n a liste n aoodw endig m et bun afacheidingapolitiek m oeten falen cren ala zij vcrlfdvn ja a r m et bun o n a fh an k e lik h e id sd ep u tatie faaldcn. De Z .A .P . wfl ’n aoerereine a ta tn a voot Z n id a frik a verzek e r e n ; r e rre ra n enige rechten aan de Volkebond of enige R iik sraa if prija te g e ren , a ta a t zij ro o r de rollediggte ontw ikkeling en h andbavm g ra n die rechten M aar zij e rk e n t m et d a nkbaaiheid d a t wij leden zijn ra n ' t b ritse G em enebest en van ’t g ro te lichaam der b e sch arin g , re rte g e n woordigd door de V olkebond. Zij e rk e n t d a t de ouae w ereldnéerachappij, uitgeoefend door afzonderlike S ta te n , en de d a a ru it ro o rtap ru iRIJKS- E N B C I T E N L A N D S E B E T R F . K K I N G E N . tende heeracbappij ra n de a te rk ste , aan ’t verdw ijnen is. Zij d e t ’n nienw e w ereldorde o n ta ta a n , w aaronder S ta te n to t ik heb hot gronddoel en sta n d p u n t van de p a rtij, en on** rre e d zam e sam enw erking %n onderlinge bescberm ing zullen ▼erhouding to t Tt overheersond ra sse rra a g a tu k , re rk lu a rd Ik bealuiten, e ren a la de bu rg ers ran 'n S ta a t 't doen. om also ga e r nu toe over ouze eiensw ijze o m tre n t rijks- en buitenland- oerlogan onnodig en o n w e ttig te m ak e s. Zij vin d t in ' t m euw te te lre k k m g e u te behandelen. B eatrijden wij «fscheidiug uiet ’n blot-o, o n v ru c h tb a ren o n tk c u n in g ? Of hebben wij 'n poai- b rita G em enebest en In de V olkebond ’t begin van deze nienw e tie f ideaal in de p laata van de afgescheideu republiek van 't orde ra n rre d e en rech t, snm enspreking en sam enw erking. Zij v e rla n g t d a t Z u id afrik a m et de z u ste rn a tie a ra n 't Gem ene­ N a t. P .-program P beat en de V olkebond b ctrokken zal zijn in de poging om deze W anneer de N a tio n a liste n van ‘‘on afh an k elik h eid ” spre- g ro te proefnem ing w a a rra n zoreel a fh a n g t voor ae rre d e en ken, en beweren d a t afacheiding ra n 't R ijk noodzakelik s oni w elvaart van ’t m enaelik g e siach t, te doen slagen. M et dit die te re rk rijg e n , wordeu zij door beschouw m gen ra n .<Sor de alias beatnnt er geen g e ra a r, d a t de beiangen ra n Z u id afrik a oorlog b e b ee rat; Eij niissen de betekenia ra n de fnndam eoíeU aan b u ite n ian d se beiangen worden geoffera. De k o n s tita v eran d e rin g die de oorlog eD rre d e in de k o n stitu tie ra n ’t tie noch ra n de V olkebond nocb ra n ~t R ijk eia t ra n ons eniga britae Rijk hebben g e b rac h t. Ala de N a tio n a liste n m et ou«f- daad , die wij niet zeif vrijelik rerk iezen te doen, hetzij door haukelikbeid bedoelen (zeals zij roorgeven) onafhankelikheid ona P a rle m c n t of door onze R egering. Geen stem der m eerdie op vriendachappolike ro e t en in vrieudacbuppelike aai..ol- derheid kan ons binden. H e t in te rn a tio n a a l atelael d a t tana w erking met ’t britse Riik re rk e e rt, en m et 'n onafliankelik Ingeroerd w ordt in de Bond zowel ala ' t b rits e R ijk , ia e r n iet beid n ja n d ig te g e n o rer ft R ijk, dan zeg in alle opr-s-hthcid een ra n re rp lic h tin g , m aar ra n vrije beaprelting, aam enkom at • d m et alle overtu ig in g , d a t wi( n zodauige onnilinnkeli'sheicl en raadpleging. Geen n a tie ia gebonden nandelend op te tre in de volste m ate zonder afacheiding van 't R ijk, kunnen re r­ den zonder h a a r eigen vrije toeatem m ing, gegeven rolgena krijgen. D it ia ae grote re ro n d e rin g in de s ta tu s vrn de ge- h a a r G rondw et. D it i s de b e sc h re re n G rondw et ra n de Vol IceweBten, w aarnaar ik dikwela beb verw eten. O ngetw ijfeld la bond : d it is en zal de p ra k tijk van de onbeschreven britaa ’t b ritse Rijk begonnon ala Rijk ran net oude type, 't rere n ig d G rondw et blijven. K oninkrijk nekleed zijnde m et aoerereine m acht over de orderDe Z .A .P . is voor ' t houden van tijd t o t tijd , van konfeeachikte deleu, rerap reid over de vashelonden M uar de at-ek re n tie s tu ssen de regeringen van oha G em enebest teneinda ing ran d at Rijk waa ateeda. g ro tere irijh e id aan zijn del«n m oeelike oorzaken van w n jrin g en m isveratand te verw ijderen, toe te kennen ;van tiid to t tijd werd vrije zelfregering aan de de beiangen van ’t G em enebest en zijn sta te n te b e ro rd e re n en ene kolonie na de andere toegeatann Deze « trek k in g ging nog p ra k tie s e vooratelleo rrm gem eensohanp-lik belang te bespreVerder met de a tic h tin g ra n de grote O ew eaten, die zelfa ken. W ij aijn tegen nau,were a an e e n sln itin g , in de vorm van vóór de oorlog rolalagen w etgerende en u itro e re n d e a o e re m n iR ijk sfed e ratie m et w etgevende m acht. zowel als in de vorm te it genoten w at inw endige zuken betrof. H un parlem cnten van 'n R ijk sraa d m et u itvoerende m ac h t. w aardoor de d a ta * hadden volatrekte v/etgevm de m acht, bun regeringen hadden van de Geweaten zou worden a a n g e ta s t M aar m et ongeachonvolledige u itro e re n d e m acht, binnen do grcnzen ra n bun ge- den beboud van de W 6tgevende e s uitvoeren.de rech ten van de bied B uiten hun grenzon hadden zij geen m acht of juris G ew eaten zijn wij voor " t konferentie-atelael te r beapreking en iktie. Over kweatiea hun b e tre k k in g to t andere landen raraad p leg in g door de regeringen m et b e tre k k in g to t gezam enende, over kweatiea ra n rred e of oorlog, hadden zij goes like beiangen D it is onze R ijksp o litiek e n *t is p u re gekheid, e o o h t of a to m ; ' t V orem gd K oninkrijk apr&k en hacdold* d it Im perialism * t e uoemen. Dena h e n : zij badden geen u te rn a tio n a le atatna. D it waa ' t Kijk d a t op 4 A u gustus 1914 beatond. Toen do DE Z.A.P. E N IN W E N D IG E ZAKEN. n o d e op 28 J u n ie 1919 getekencf werd, was ' t fundam enteel re ra n d e rd , ’t bad feitelik opgehouden te bestaan . Tengevcdge Onze inw endige zaken zullen n ie t de koofdaaak zijn in deae van de oorlog en de reu aacu u g e oorlogsinapanm ng ra n de gew esten on bet ra a te bealuit ra n bun a ta atslied e n om n ie t lan- verkiezing. De hoofdzaak is afacheiding der U nie van ’t R ijk er ocdergeachikto poaitiea te bekieden, bebben de gew eaten codra de N a tio n a liste n 'n m eerderbeid voor d a t doel k u n n en eelg- Dome, an de V red esk o n feren tie op gelijke ro e t m et de b ije e n b re n g e n ; an d ere e m a tig e v ra a g stu k k e n sullen e ch ter de a a n d a c h t re rg e n in de onm iddellike toek o m st, en ' t ia noedandere m ogendheden en hun rerteg en w o o rd ig era bebben ’t sakelik ’t sta n d p u n t van de Z .A .P . te bepalen. v re d e e trn k ia a t aamen m et de rerteg en w o rd ig era ra n de andeDe inw endige to esta n d zaj biezonder moeilik worden. E m ­ i* rta te ii g etekend De In te rn a tio n a le s ta tu s der gew eaten, binnen 't n ritse R ijk, werd door alle tnede-onderte,kenaara atige v ra a g stu k k e n van m aatscb ap p elik e en in d u stríë le ontw ikkeling m oeten op g eicst worden T eg e lijk ertijd b e eft de erkeno In de toekom st bebben de gew eaten in beginsel beekonom iese te ru g s la g , die gew oonlik ep g ro te oorlegen volgt, voegdheia n ie t alleen over bun inw endige zaken, m aa r ook over E uropa reeds b e reik t. V roeger of la te r zal ee ook hier kom en In te rn a tio n a le of b u iten ian d se re rh o u a in g en en de kweatiea om onze p laatselik e toestandeD te bem oeiliken De g eest van van viede of oorlog, die hen taken. Zal 'n oorlog ben aanw anorde en tucbtelooabeid, die ' t h e rrte llin g sw e rk in da euda gaan. dan m oeten zij die zeif re rk ia re n W o rd t 'n rre d e geslowereld o n tze n u w t is n ie t gebeel rreem d aan Z u id a frik a ; hij ton, dan m oeten zij die zeif tek en en . A lle o n d e rb o n g h eid ia neem t onder de blanke en n a tu relleb ev o lk in g toe. Onze poli­ wardwenen. tick is im m er geneigd, n a a r u ite rs ten over te slaan. E m a tig g e ra a r b e a ta a t d a t de n ite rste elem enten in deze obnorm ale VEBSCHTL TUSSEN Z.A.P. EN NAT. P. tijd e n u it de band zullen apringen en zeer e m a tig kw aad re reorzaken. De A rb e id ersp a rtij, die op z ’n beet slechta ’n sek tie T erw ijl zij dns onafhankelikheid b e reik t hebben, bliiven en één m achtig belong owder de kiezers re rte g e n w oordigt, vele ra n ue oude rorm en ra n onderborigheid nog b e staa n , d a ar d r iif t aDel n a a r 'n u ite r s t aosialistiese poaitie, n a a r 'n kruismen nog geen tijd had om de te P a rijs bebaalde re au lta ten to t to c n t ro o r ’t nationaliaeren ra n alle grond, m ijnen. fa b n ek e n p ra k tiese gcrolgen in biezoaderbedeD uit te w erken. B innen en in d u st Heel bedrijf. A chter d it re rre g a a n d e aosialism e a ta a t ’n pax
{

Í

S

129

tijden t« sturen. ’ t la He belangrijka roepiag r*n de Z -A .P . i f h a u l te TOrrnen w azroo a] deaa elem enten kunnen samenkom -n. A)| S en tru m -P artij sullen wij gowelddadige u iterste» n alls kanten n rm ijd e n en trarbten da och snel ontwikkelda kracbtao ran daia jongs natie in H pad ran voorzichtigid an gematigdbeid ta leidan. W ij zijn trota dat wij da Talkspartij vormen, da parti) ran de gewone mimani, ran settWoudige mannen en rrouwen ran ailo klnssen en beToepskringen. W ij tijn niet de partij root ’t groot-kapitaal— ook niwt Toor hen die politieke of maatschappelike omwenteling wensen. W ij zijn niet 'n bloot L'nnaerratieve p a rtij: de werkzaamheden áer Re erring gedurende ce janste Z ittm g nebben dit ten uverrloede beweaen. De afaobeidera, de bolsjowisten, do on ea­ rn k kies faktorrn ran ontevredonheid, die erop uit zijn de beitaande grondelag, konst itntioneel af ekrmomiaa, te vem ietiEen ; de afperaer* en woekerwinatmakers, die erop ait zijn om en die cicheelf met beachertnen kunnen ait te zuigan— di* •jion moeten rinh in and ere partijen ’n plek zoeken. W ij rtaan roar maatanhappelike gerecbtighaid, ro or eerlike benandeiine ran ieder, ot nij de arme worker of de rijka werkgerer is. Het oude stelsel ran “ Klaaa en baaa", ondcr da mensen niet minder dan onder de natiea, bgt begraren ondar ie puinhopen ran de grot* oorlog. W ij «alien dat ’t m e m »lik geroaL, ’t gezood rerstand en de rechtac ha perdu-id ran ’t rolk znllen zegerieren in ' t indastríêla leren rowel ala in land*■■ken. W ij wdlen rrede toaaen werkgever* an ^ aerknemera, rrede crgrond op gerecbtigheid, die de arbeider 't rechtmatig a a u t W in de opbrangatao ran aijn arbead ia i geren.

E

WERKLOOSHETD EN IMMIGRATIE. Werkloosheid zowei ala dat nog treuriger rerschijnael on. bruikbear held, moet bij de wortel aangepakt worden en niek met zu'ver tijdelike tiaatregelen. W ij moeten one onderwijaen nederzettingstelael reranderen en rerder de blanke opnwmen in de induatne, ala ware werket — niet alechte in de beperkte kring ran opzkhter over m a r t w erkrolk. H et is een ernittge kritiek tegen de Arbeider*partij z-xwel ala de rakunisa •at zij onrerbchillig zijn eebleren roor de toestanden banner oageoefende medo-werklioaen. Geen paging 1» gedaan om de ttrenge regulatiea te verzachten. Indian zij di> onder behoorLike roorzorgsmaatregelen torlaten, zoo ’t tijdelike doch ernvtige rraagstuk ran werkloosheid opgalost worden; relen zooden later rakkundige nerkheden worden. De anelle industnele voornitgang der C nie zal ’t hoofdmiddel rormen roor de oplossing ran dit moeilike rraagstuk. W a n t deze vooraitgang ken niet larger alleen op zwart werk­ rolk berusten. De laatste reserree ran zwart werkrolk in de U nie raken opgebruikt. De verdere uitbreidiug ran onze indnatne moet der halve noodwenilig strekken tot op nam e n i •SIbed reran blanker, die totnovtoa ton gerolge ran ’t dare lwren geraar liepen zonder werk te biijven. De meuwe toestnnd •al blanko werkloosheid on arme blanken doen verdm jnen, maar ook strekken tot ’t rersteiken ran de lilanke basis van Zuidafrike door arbeiders ran de oude wereld nuar de lim e te lokken. D it is de soort im m igratie die de Z .A .P . wenst te berorderen W ij willen niet de man die zichzell' niet belpen kan en onrerm iidelik de gelederen ran de onbedreren bln li­ ken komt aanrullen. W ij rerwelkomen de setlaar, die de m id. delen bezit om een begin te mflken, ol de rakkundige, die gemakkelik werk zal vinden. De ltegering beboort de im m igratie ran deze klassen te helpen zodat de ontwikkeling niet lijde door gebrek aan werkvolk E r zijn sterke aanwijziugen dat die toestond reeds begint te ontstoun. Vercelijk hiermede de iminigratie-politiek ran de N. P ., eoals onlangs uitgelegd in de transvaalse Pro r Read E r wera plechtig roorgesteld. a lie inkomelingen, ran walke soon ook, ait Zuidafrika te bouden, slboewe] uanr. Moll geen bezwaaf scheen te bebben tegen de im m igratie ran ’ n balf-miijoen D u itserB I D it is de politiek ran de Chinese M u u r,— door geen en. kele Staat ter wereld gehandhaafd en waarin niemana buiten ’ n krankzinnigegesticht geloof ste lttl Voor Zuidafrika met z'n handjerol ulanken Uetekent dit geen rerdere Industrie, de re n dere toename ran arme blanken, en het terugkerer naor ban barisme. Ala men wenst te weten welke soort politick de N *tionalisten sullen drijren iudien zij ooit aan 't roer tom es, leze men bun bandelwijze in de transvaalse P ro r. Read.

T

N A T C R E L L E -V R * AGSTXTK.

V s« onze tnw endige rrsagsfcnhken is ' t g ro o tste , ’t fundam* niele, de n aturelle-kw eatie. De hnidige _tekeuen zijn zeer o n ru slh n re n d . Do a fsebeidings-be*eging der N a tio n a liste n en da bolsjt e is tie se neiging der Arbeider» laten de n a tu re lle n m e t oobeinrloed. *n G em atigde re rs ta o d ig e o a tu re l b e sc h rijft als ro lg t de tegenw oordige k a ffe rg e e s t: “ ’t Bolsjew ism e en zijn nibilistiese leer riDden a a n b a n g e rs “ in ’t binnenlnnd. ’t Sosialism e in ziin sle ch tste rorm tr e k t “ pns rolk aan. De v o o rn aam ste o n ru a to a ren d e tre k k e n zijn (a) “ d a t ' t K ristendom teg en g ew erk t w ordt, w ant ' t is de g o d s, “ d ien st ra n de blanke, w a arn a a r h:j self niet w andelt. (b) L a a t “ ons bi m ekaar sta a n om onze rrijh e id te bew erken en d* “ b lanke m et hand en ta n d b erec h te n , d a a r hij one lflnd afg*“ nom en b e eft en ons to t ekonom iese sla re n g e m a a k t.’’ Negen ja&r geleden werd in ’t Z.A P . program re rk la a rd , d a t ’t n a tu re lle rra a g s tu k n iet to t p a rtiik w ee tie m oest

g e m a ak t w orden; d a t wi] de o nturellen bun n e tu u rlik e en eig enaardige ontw ikkeling m uesten liezorgen, in n laa ts ra n bea slechts te eu ropeaniseren ; on d a t elle aanleioing to t tweedruebt tussen blank en zw art moest rerm ed en worden. In ' t e erste zijn wij g e sla a g d ; ra n 't tw eede hebbon wij 'n betreurensw aardige m islukking g em aak t In de jongate P a rlem en tsz ittin g ech ter, werd 'n m eun begin gem a-ikt, door aannam * ra n de S 'atu rellew et, die roorzienina m aakt roor 'n ftaa n d « K om m issie om de R egering ra n ndvies over knfferpolitiek te dienen, en 'n stelsel ra n natu relle-rad en roor 't b estuur »aa laa tselik e aangelegenheden in k e ffe ra tre k en . Wij v e rtro u u e n a t deze raden k ra c b 'ig znllen bj dragen tot do ontw ikkeling n a ar eig-n aard ra n de n n tnrellen terw ijl de m enslievende en roor7Í
S

Onws steenkoel ste t U eaondere s is s ti egwlei M et e n u itp u tte lik e hoeveelheden ra n de geedkeopste steenkool te r we­ reld an 'n w e reld rra ag , die de m ark ten van verschillenda werelddelen ro o r ons o p en t, zijn wij ra n 'n ro o rv te p la a ts op ekonom ies en in d u st rise] gebied re ra e k e rd als wij slechts ra n onze gelegenheid gebruik willen m aken Da tran sp o rtm o eilik beid s te lt ra n d a a g ’t p erk , en wel 't enige, aan onze anelle o itk reiding ep in d u s tn s e l en m ijngehied. N ieuw e spoorw egen m oe­ te n gebouw d worden om de p ro d u k ten ra n onze p la a tse n , fab rieken, m ijnen, n a ar de m a rk t te ro e re n . Nieuwe havens sullen w aarscbijnlik geopend m oeten worden ora de ophoping bij onze te weinige havens te roorkom en. D it nieuw spoorw egpro g ram zal een ra n do C elengrijksto s e d e r d e o e tg e re n M woorstoUen ra n de R e g erin g mjn. UXTVOER VA N O N ZE r S O I E i m S o R e g erin g b eb o o rt aDea in h e a r rsrm egem te doen om *n •n o te m a rk t in ' t b u ite n lan d ro o r onze n itro e rp ro d u k te n te ro rk rijg e n . De p ositie ra n wol is *n ro crb eeld . De tijd elik e e r e r r oe rin g ra n de engelse en am e rik a a n se w olm arkt dw in g t a n a, in an d ere rich tin g en a fz e t ro o r onze wol teg en relaU ke p rijs te zoekea. De R egering is bezig m et onderaeeb ■n h a a c t re e d s *» meet b s b s s is s kom m issie r a n fin s n s U b o n b an d elsd esk u n d ig en n a a r ’t ra s te la n d ra n E u ro p a gezonden, w aar zij in a a n ra k in g zijn m et rerschillende regeringen en fab rik a n te n m et ' t oog n iet alleen op ' t openen ra n nieuw e m arkte n ro o r onze wol en mieliea, doch ook op ' t onderzoek ra n m iddelen ra n betaling of ra il die nodig zijn om de belangen van onze p ro d u se n ten te bescherm en. Ik vertrouw - d a t deze pogingeD goede cevolgen znllen hebben en d a t h e t n iet nodig zal zijn onze wol en mieliea tegen schadehke prijzen r a n de h an d te z e tte n . Een a n d ere m aatreg el sc h ijn t mij onm isbaar te zijn ro o r onze toekom atige o otw ikkeling Wij zijn m aar bij ' t bogin, ' t kleine begin, ra n z«er g ro te d in g e n ; ' t zou rerB taodig zijn bij ro o rb a a t te zorgeo d a t ' t re rseb a ffen ra n d rijfk ra c h t aan onze in d u strie en re rro e r onder stre n g sta a tsb e b e e r zal sta a n . D riifk ra c h t is de sleu tel ra n aile in d u s trie ; de goedkope prod u k tie , in o m standigheden die orerb o d ig w erk, re rk w istin g en term ijd liaro koBten roo rk o m en , kom t mij ro o r 'n onm is-

130

ren of ' t de m anier w aarop ik g e tru c h t heb m ijn plicht na te kom en en ' t b e stuursw erk der R egering go ed k eu rt. Van die o lts p ra a k b a n g t oneindig veel af voor ae vrede, v o o ruitgang an eenheid van Z u id a frik a Da vraag is of wij langs vreedsam e weg 'n voorepoedig en stork Z u idafrika en 'n g ro te n a tia gaan opbouwen; dan of wij op de paden van verdeeldheid, revolutie en bolajewisnie one toekom stig heil zoekan. Ik la a t de beeliseing m et 't volete vertrouw en aan ’t volk over. O edurende de la a te te p a ar weken, toen gem om peld word d a t • r weer verkiezing sou plaatevinden. zijn zeer e rn atig e beroepen op mij gedaan om r.o mogelik nog w at langer vol in L ’ V ooraioktige, vadarlandabevende A frik an e rs 1 ‘ ‘ __J gwvrnagd, w a t aen gebeuren Incavtd de N aH onallsten vierden Zij schilderden in zeer donkere kleuren wat de Stand sou zijn als de N P -leiders de golegenbeid kregen o a de politiek, wl geruim e tijd door hen g e p red ik t, u it te voeren. Zij a e g g e n : wij hebben 'n p ra k tiee voorbeeld in de te e sta n d van lerlan d . Z ij vragen mij of onze v o oruitgang en reerspoed Diet als m orgennevel sullen verdw ijnen w anneer de m annen van ' t u ito rs te hnn kana krijg en en sij die de wind hebben gezaaid de storm beginnen te oogsten. M et to ta a l onverant* W eoidetike personen J z o a ls de m eeste N .P .-leid ers sijnJ oan ' t Peer vrageo s ij: “ W at g a a t d a ar gebeur m et S uidafrika t" M ijn antw oord is : “ St*d vertrouw en in 't volk j leg de pesrtae duidelik en onom wonden voor ; wees niet bang voor de kesliaaing. Do re ran tw o o rd elik h eid b e ru st n ie t geheel by de R eg erin g , rij b eru st sella meer bij 't volk.” Ik eis de ste u n van elk vaderlandslievend, g e m stig d A fri k an er, aan welke p a rtij hij ook moge behoord heblien L a a t ons voor Z u id afrik a stem m en, voor toekom atige vrede en eenb e id ,— n ist voor 'n p a rtij L a s t ons Z u id afrik a kieaen en ^ ' t an d ere sal ons gew orden. Ik doe vooral 'n beraep op al die A frik an e rs die niet p a rtijm a n c e n aijn m aar die ten «lotto genoor sullen geven aan de ro rp ste m van bun land w anneer 't in g e v aa r is. E r is g ev aar 1 E r is e rn stig g ev aar voor algem ono om vsrw erping en v e m ie tig in g van al 't « ro o ts opbouw end w erk van de jongste tien ja a r. Onze b etrek k in g en m et 't b rita G em enebest aijn in g e v s s r^ de vriendscbap en sam enw erking der rassen it in g e v aa r. E r is e rn stig g g e v aa r voor n g ra te finansiële en indnstriifle k risis Als er lets verkeerd g a a t in de verkiezing, kan aan d it lend In tw aalf m aanden m eer k w sad gedaan worden dan wij in vele la n re ja re r berstellen kunnen, Ik doe dus 'c berosp op aOeii om bun plicht tegenover Zuids A fn k a in gedachten te houden en 'n « terse R e g an n g af te v a n » digen, die 't land m et roersichtighriH en gem atiirdbeid dee* de m onilikste jarsn die voor ons liggen sal b estieren En ik west d a t mijn bero«|p n iet sondes gevolg sal tillj i — (L uide an Langd o n g a tsw juicbingen^.

bare* voorw aarde voor sukses to zijn. ’n W etsontw orp o n goedkope 'e is c b u tfin g ra n d n jfk ra c h t nnn fabrik n n to n van s ta a tswege to bebeersoD is m .i. 'n m a il regel van ' t g ro o tste belaug. Er aijn vole an d ere p u n te n die men zou kunnen a a n s tip . pen, m aar gonoeg is gezegd o n do ricb tin g nan to goven, w a a n n de Z .A .P . wil g aan en de m aatregelen die zij d e n k t te nem en urn b a a r politick a it te voeren. 't S ukses van deze politiek e ist vooral '□ goede en spaarzam e regering, d a a r admin istra tie v e onbevoegdheid en 'n dru k k en d belastin g stelsel ern•tig e laste n voor onze Industrie vortnen. De R egering is n ie t bescbaam d over de a d m in istra tis die rij in 't verleden h e eft gevoerd—d o e ltreffe n d , onom koopbaar en redelik spaarznam . Als zij aan 't roer h lijft, hoopt sij ' t land m et b a a r best# k ra c b te n te dienen. Bij de jo n g ste verkiezing heb ik m ij voor behond r a n ’t p ro rin sia a l stelsel v e rk la a rd ; ik ben nog van deze m ening. De provinsies over ' t algem een doen good work ; P a rlem en t en R egering zijn so overladen m et w erkzaam heden d a t ' t in striid m et ' t pubhek belang sou zijn, bij die iverkzaam beden nog ae rovinsiale fn n k tie s te voegen. M et b e tre k k in g to t de sto a ts ienst re rla n g t de R egering de a m b te n are n to rre d e n te zien en m et alle re ch tv aa rd ig b eid te behaiidelen. One optreden inzake de veracbillende ra p p o rte n van de K om m issie ra n O nderzoek o m tre n t de S ta a ts d ie n s t to o n t onze goode gerindbeid jegens de d ien st en is 'n w oarborg van ivat ons optreden zai zijn m et b e tre k k in g to t die aangelegenbeden die nog ulgehandeld m oeten worden n B esw am e en tev red eo d ien st zal ' t hoofdm iddei aijn voor d o e ltreffe n d en goedkoop lan d sb ee tu o r.

S

AANVULLING MUÍTSTERIH. Ik ben n ie t roornem ens de v a k a tn re n in de R egering aan t e vullen v6or de verkiezing. De tiid om znlks te doen Is na d# verkiezing, als wij «veer de eer hebben ' t vertro u w en ran 't volk te e rla cg e n . Zo ja, dan zal ik m ijn k o llega's kiezen ti/t de Z .A .P . als geheel en beboorlike vertegenw oordiging geven sa n die nieuw e leden. die rich ta n s bij ons a a n slu ite n . Ik zal trac b ten ’t land de oeste R egering te geven, die te vinden is in de gelederen van de verg ro te Z .A .P . De R egering tvenst de nom in atie en kiezing van d e leden van de S en aat u it te stellen to t na de verkiezing, zodat de nieuw e V olksraad deel kan nem en aan de S e n aatsv erk iezin g . Kol. Creswell (ik kan zijn naam n iet noem en zonder hem ink te w tn sen m et zijn huw elik m et 'n edele z u id a frik a a n sa me) h e eft 'n m an ifest u itg e v a ard ig d , w a a n n bij s o f t d a t Sa K o o s titu tie n ie t In g ev aar is, d a a r e r 'n g ro te m eerderhsid voor de K o n s titu tie is in ’t P a r lt., en d at de elektie mij opedrongen is met bet doel zetels ra n de A rbeiders te winneb. lij b eeft '□ to ta a l verkeerd begrip van de situ a tie . Na ern­ stig b e rta d heb ik verw ijw illig to t n verkiezing bealoten, to n . der presale of overreding, om dat su lk s mij ae enig eerlike w ^ voorkw am . 'n Politieke s itu a tie it o n ts ta a n gebeel r s r scbillend ra n die van M a a rt, toen b e t volk weigerde mij 'n m eerderheid te geven Ik gevoel d a t de enige rechte weg is ' t volk on weer te raadplsgen en 'n nieuw m an d a at te verk rijgeo in p la a ti van wanhopig m et 'a p a rle m e n taire m inderheid v e o rt te sukkelen. De A rbeidersportii w erk t onbew ust en sonder opzet, tn aa r n iettem in degelik de N ationale P a rtij in de band tijd e n s dec# krisis. Zij m oet rulka noodwendig doen tenzij zij geboDden U mij te steu n en en

S

Í

B E 8 I.IS IN Q B U T V O LK . De beslisring b e ru st nu bij ' t Volk. Ik heb als E e rs te Mi­ n iste r en leider van de p a rtij mijn best gedaan om ’t volk door 'o m oeilike tijd —door 'n politieke krisis van v trreik en d e betekem s voor de toekom st. te leiden. ’t Volk m oet nu verkla-

MOTEE VAN VERTROUWEN EN UITNODIGINO, Toen t apptans bedaard wee, herh aald e gent S m u ts in 1 k o rt en in ’t H ollands hetgvea hij gss«gd bed D aarbij bracfak kij dank man P re to ria W est veer de stetra die t bem al jere * gegeven had. Men had bem g r r r a a g d .-a ic b rerk iesb aax te s te lle n . in an d ere d is tn k te n en bij sijn pi wets* like o n d ersteu Hers w aren er ï e gevreesd badden voor P re to ria W est. S p r.'p antw oord was g e w eest: Ik ken P re to ria W est co*d en 't k e n i m il : 't k s n t m ijn sw akheden on sal mij we) blijvea steaneag Indien ta n s P re to ria W est spr. wear wude hebben, stable U j d e b helem aal beecbikbaar (ap ). Nog b m ch t sp r in b e rin n e n n g d a t do N a tfen a llste n w ars* bsgonnen m et do rerboogde s ta tu s giadw eg te o n tk rn n e n Tana e rkenden rij die voLmondig, m aar st iden ze i “ N iet B otha ea B u n ts hebben daarvoor g e w e r k t: 't is te danken aan 't geroep van ons, N a tio n a liste n . om o n a lb a n k e lik h e id .'' (gelacb). Toen gelegeobeid wprd gegvvea tot vragen, verlangde *1 ■ anwezige uitvoengv inlicbting oetreffende de voorBeuena vaa genl S m uts m et 'T V ijfde Vsrwlag der Konimlsaie vaa Onderaoek omtrent de Staatsdienst— en ook verdas wat stalledlansV kw esties b etro f Genl. S m u ts entw oordde d a t 't VijW e V erslag eo gvoeb Was, d a t uij 't nog niet kor lezen E r n e rd gezcrgd voor ^ kaetaaD l.iar u ittrc k se l. Inm iddcls zou hi}-, zouls steeds in *• verleden, a ltijd de a iu b te a a re n m et ■> }tn p h atie b th an d e laa . D e h r. S teyn vroeg w a t genl S. gedaan h a d om de bvlofte wan zes ja a r geleden w aar te m aken, n.l. d a t hij de dubbele k e la stin g op plaatselik g e d istille erd e dran k zou afschaffen. aangezien daardoor ' t w erk van de h r. b itv n onm ogebk w erd g em aak t. Genl. S m u ta antw oordde d a t hij nooit zo iota bad beloofd. H ij kon ook n ie t beloven d a t hij ieta zou afschaffen, w ant hij was slecb ts een parlem en tslid tegenover velen. Bovendieo had kij nog m et zijn kollega’s te d o e n ............. M in ister de W e t: M et mij (gelacb). G enl. S m u ts voegde erbij d a t de d ra n k k w ee tle bekend stood als ingcw ikkela en n e te lig . N og geen reg erin g had 'n g ro te bervorm ing a an g e d u rfd , noewel e r veel kommiBsies en pogingen in die ric h tin g w aren gew aagd. Ook nu wilde hij n ie ts beloven, m aa r bij zou aijn best doen om anet billikheid a lls grieven weg te nem en. n A ndere v ra g er wou w eten w a t genl Sm uta sou doen Indien to t afscheiding werd beBloten en E a a p la n d , of 'n a n d e ­ re provinsie, d aarm ee n ie t tev re d eu was. G«nl S m u ts antw oordde d a t de afsebeidingskw estie kon wordeD vergeleken m et 'n oneindige reeks vragen (gelach).

131

Begon men eenm nnl m et a f te scheiden dan deed zicb 'o n iet be voorzieno m ogelikheíd van k o m plikaties voor. ’t W as werkelik teveel gevergd als men van betn v e rw ac h tte d a t hij zich aou o itsp rek e n over al die m ogelike geb eu rten issen (gelacb). ’n V erdere vragcr wou w eten of genL B otha ’t zou goedg ekeurd hebben d a t g e n i S m u ts tan a “ m et de jin g o ’s lam enw e rk te ." (gelacb). Genl S m u ts : D it is ’n heel billike vraag en ' t is n ie t nodig •ro v e r te lachen Genl. Botba zou zeker ingestem d hebben m et de u itb re id in g onzer P a rtij. V crscheiden heren die bier c itte n w eten wat genl B o th a's veornem en was Toen hij u it E uropa kwam , wou hij dadelik ’t beroep op 't volk doen d a t ik oier nu doe (applans). W at ik v a n d aa g uitv o er is de vast* politick van gem . B. gew eest. V erleden ja a r kon ik 't n ie t aoen, w ant ik was n ie t ste rk genoeg. Ik weet niet of ik van­ d a ag ste rk genoeg ben, m aar ik bande] in de g e e st van onz* on tslap en grot* leider fluid ap j. De h r. P . T. C allard ste la e ' t volgende t o o t : Deze verg ad erin g van kiezers van P re to ria W est b e tu ig t genl S m u ts h a ar oprech te dank voor ziin aanw ezigheid en voor ciin dien sten in ' t P a r le m e n t; zij n o a ig t de E erste M in ister

u it zicb wederom in P re to ria W est verk iesb aar te stellen en belooft h a ar u ite rs te b est te doen om bem weer verkozen te k rijg e n . De h r. J . van Z w ieten sekondeerde en betoogde d a t d* ric b tin g , door genl. S m uts ingeslagen, ook de ricb tin g was van o te m annen sis J a n H endrik H oim eyr, genl. B otha en de h r. e rrim a n S p r tw ijfelde er geen ogenbha aan d a t ook P re s, ruger deze ricb tin g gevolga zou nebben indien hij v andaag geleefd bad. H ij h erinnerde zicb hoe hij 'n d e rtig ta f jaren ge~ Leden R hodes in de P a a rl hoorde zeggen d a t 'n E ngelsm an boogm oedig was en d a t de Boer n e t to bougm oedig was, m aar n*oit tek o rtsc h o o t in zijn plicbt. Genl. S m uts was m et tra a g •m to t 'n beslissing te ttomen toen de E ngelssprckenden hem nodig badden en spr. deed ta n s 'n beroep op ben om genl. S. t e helpen (l>r h r.) ’t V oorrtel werd bij ak k lam s tie aan sen o m en , terw iil ho*r a ’s aangebeven werden voor geDl. S m u ts en voor de P a rtij, De v erg ad erin g g ing uiteen in dezelfde goede stem m ing srearm ee ze oegon.

f

0*4rukt aa mtgegeven doer WaUacha B ep i, Pretoria.

132

DIE HERTZOGTOESPRAKE DEEL4 April 1918-Junie 1924 Saamgestel deur ’n redaksiekomitee bestaande uit Prof. F. J. du T. SPIES, Prof. D.W. KRUGER en Prof. J.J. OBERHOLSTER

P Perskor-uitgew ery

133

39. B eroep op kiesers van Unie: W aarskuwing teen SAP/U nioniste-kom binasie — Bloem fontein, 9 Des. 1920 .1 Generaal Hertzog rig onderstaande aan die kiesers van die Unie:Menere, — Genoodsaak deur die koaliesie van die S A P. met die Unioniste sal genl. Smuts teen Februarie e.k. ’n beroep op U doen by die stembus om horn U vertroue te skink as Eerste Minister en regeerder van die Unie. Die vraag is nou, of die vertroue horn mag geskink word. Deur die ineensmelting van partye het die S A P. sig openlik verklaar gemene saak te maak met sir Thos. Smartt en sy mede-Unioniste. Sy aan sy sal die vroeere S A P. en die Unioniste voortaan stry tot handhawing en voortplanting van die Imperiale politiek. wat nog tot onlangs met afsku deur S.A.P.-lede en met verontwaarding deur Ministers gerepudieer is. Nog tot op korte tyd gelede is die Unioniste die enige party gewees, wat die Imperiale politiek openlik bely het. Voortaan sal dit anders wees. Die S.A.P. sal die enige party wees wat die politiek sal bely. Ek wil my hier nie besig hou met die beoordeling van die handelwyse van genl. Smuts en sy mede-partygenote in die S.A.P. wat horn tot die stap behulpsaam is gewees nie. Die eleksies is op hande, en ek wil my tans alleen toelê op ’n laaste poging om, indien moontlik, die aandag van U, wat in opregtheid na leiding soek, te bepaal by die betekenis vir ons van die nuwe politieke geloofsbelydenis waartoe die Regering en die S A P . tans is oorgegaan. My doel is geen ander dan om U te doen besef die by uitstek groot gewig, wat die aanstaande verkiesings vir ons noodwendig moet he omrede van die gesegde politiek. Die toeneming van gebrek en armoede onder ons volk, die hoë lewenskoste, die prysverhoging van winkelgoedere, die agteruitgang van die boerefamielies, die ontwngting van die wisselkoers, die gebrek aan 'n mark vir ons uitvoerprodukte, die druk op die handelstand, die gebrek aan geld en krediet, die pressie uitgeoefen deur die banke — dit alles bevat kwessies wat in die allemouste verband staan met die politiek deur die Regering gevolg. Elkeen het ’n oorsaak, en die vraag is, in hoeverre die Imperiale politiek van ons Regering wel daar die oorsaak van is. Indien haar Imperiale politiek daar skuld aan het. dan is dit genoeg vir ’n ieder van ons om die politiek te verfoei, en dan is dit ons dure plig om ons gesamertlike kragte aan te wend om die politiek te doen verwerp. Intussen beweer ek sonder skroom of aarseling dat die politiek die hoof oorsaak is van al ons ellende en agteruitgang. Dog ek gaan verder en beweer, dat so aan die politiek nie spoedig ’n einde kom nie, talle van persone wat vandag nog welvarend is, binnekort tot ruinasie sal gedoem wees. Vir dié oortuiging het ek alle rede, en haar juisheid word gewaarborg deur die bedrywigheid van die Britse Imperialistiese handelsklasse en politiek om sig in besit te stel van monopolies op al ons ekonomiese hoofbronne en hul middele. Om die dryfvere en doeleindes van die beweging goed te deurgrond, is kennis nodig van die geskiedenis van die Britse handelspolitiek tot op die tydstip van die Amenkaanse rewolusie. Hierdie konkurrensie is vir die Imperialiste natuurlik geen gewetensbeswaar, maar wel ’n aanmoediging: Wat tog sou die monopolie vir hul beteken, as dit nie uitloop op hul verryking, al ware dit ten koste van ons? Maar dit is nie al nie. Op hul boog het hul nog een ander pyl gereed, 'n pyl wat welhaas nog noodlottiger gaan wees vir ons welvaart dan enige van die andere. Hul is besig — natuurlik in belang van die Empire — om 'n Imperiale bank te stig. In die grond der saak sal die bank niks minder wees dan 'n reusagtige ..Empire Banking Trust.” Die Impenale bank sal die geld en die geldmark van die hele Empire kontroleer, en sal sorg dat alle wissels binne die Empire getrek word op Londen. Met andere woorde, die bank-trust sal 'n ander monopolie wees, wat sal toesien dat vir soverre ons nog enige ekonomiese vryheid mag oorhou, ons finansieel hand en voet gebonde en oorgelewer sal word aan die Britse skeepvaart, aan die Engelse fabrikant en aan die Londense bankier. Wie dit nagaan en sig rekenskap gee van hoe alles berekend is om ons uit te buit, staan ontstel by die dnestheid aan die dag gelê deur hierdie Empire-here, wat met soveel stoute vermetelheid daarop uit is om ons ekonoitiies vir altyd ten onder te bring. Wel mag hul uitroep: Lewe die Empire! Tog is dit nie vir ons om die mense onvoorwaardelik te veroordeel nie. Die blaam is nie so seer geleë by hul. wat daardeur slegs soek om ten koste

134

van ons hulself te red en te verryk nie, maar wel by hulle onder ons, wat hul daarbv behulpsaam is. Intussen gevoel ek dit my plig om tans, vir sover dit moontlik is. die aandag van die volk te vestig op die beweging, wat omrede van haar geheime gang en die doel wat sy najaag, niks anders mag heet dan n samespanmng berekend op ons ekonomiese ondergang. Ek gevoel my daartoe des te meer verplig, omrede van die rol wat ons Regenng, gedrewe deur haar Impenale politiek, in dié beweging speel. Die oogmerk en doel van die samespanmng of sameswenng is niks minder dan om ons ekonomies so in mag te krv en só aan bande te lê. dat ons vir talle van jare die weerlose prooi sal wees van Imperiale handelsbelange en van Impenale hebsug. Ten etnde hul doel te bereik, is die samesweerders reeds enige tyd besig om met medewerking van Ministers te belet dat ons produkte, grondstowwe en ruwe materiaal elders ter mark sal gaan dan na Engeland. En nog me tevrede daarmee nie, is die Impenale yweraars nou besig 'n twede en derde stap te neem, wat hul in staat sal stel om ons op eg Impenale wyse uit te buit. Die eerste van die twee stappe bestaan in ’n poging om te belet, dat enige goedere van of na Suid-Afnka vervoer sal word anders dan op Britse Imperiale skepe: daardeur moet die Britse skeepvaartsmaatskappye in besit gestel word van die skeepvaartmonopolie op die Unie-hawens. En dis bekend dat hul ons alreeds in die verlede uitgemergel het en nog vandag besig is om uit te buit deur die gebrek aan konkurrensie. W aar die Britse handelsklasse vandag hul toevlug neem tot die genoemde maatreels, waardeur ons bestemd is om te word die slagoffers van Empirehandelsmonopolies, daar volg hul enkel die weg hul aangewese deur die geskiedems van die Britse offisiële handelspolitiek, waardeur hul tot op 1914 bevorder is in rykdom, invloed en gesag tot die skeepvaarders, die fabrikante en die bankiers van die wereld. Nou dat. ten gevolge van die oorlog hul die wêreldposiesie verloor het, is niks natuurliker dan dat hul weer eens hul redding en rykdom soek op die weg, waarlangs hul dit vroeër verkry het. Toe werd deur middel van Britse wetgewing, ten hul behoewe en tot verderf van die kolonies, o.a. bepaal: ( 1) Dat alle grondstowwe en ru materiaal deur die kolonies geproduseer alleen na Engeland en nergens elders sou gaan nie; (2 ) dat geen materiaal of goedere na of van die Kolonies sou vervoer word behalwe op Britse skepe; (3 ) dat geen fabrieke in die Kolonies sou opgerig of aangemoedig word nie. Tans, waar die Britse wetgewer nie die wette durf herhaal nie, soek die Britse reder, die Britse fabrikant, die Britse bankier, alle gesteun deur die Britse Regenng om langs een omweg, namelik die van indiwiduele samespanmng en samewerking, te verkry wat vroeër deur die genoemde wetgewing binne hul bereik word geplaas. Die middele wat hul dus vandag aanwend tot hul wins, is dieselfde middele wat hul vroeer aangewend het tot ondergang van die Kolonies, en wat Amerika verplig het om die wapens op te neem teen Engeland in verdediging teen uitbuiting. Nog hul nog seifs die Britse Regering wil ek te seer blameer vir die poging in eie belang deur hul aangewend. Dog in naam van die volk van Suid-Afnka protesteer ek, en behoor deur ieder Afrikaner, van welke ras of taal ook, geprotesteer te word, teen die medepligtigheid van ons Regenng in die samenspanning tot ons ekonomiese ondergang. Ministers wie se eerste plig dit was om die belange van ons eie volk met moed te beskerm, is onder die eerste gewees om deel te neem aan die prysgewing van ons belange in hande van hul wat ons tans uitbuit. Deur ons Eerste Minister en kollegas is aan Engeland die toesegging gedaan van ons produkte, grondstowwe en ru materiaal tot uitsluiting van die vrye wêreldmark: Die toesegging is nie alleen geskied sonder raadpleging van Parlement of volk nie, dit is gedoen in die geheim en met die opsetlike doel om dit so lang moontlik vir die volk te verberg. En toe ten slotte deur toeval die geheim geopenbaar werd, en die betrokke Ministers in die Parlement daaroor tot verantwoording werd geroep, toe had die Ministers so weinig moed om hul handelwyse te verdedig, dat hul nie geskroom het om hul deelneming te ontken, totdat swart op wit die bewys van hul medepligtigheid hul voor die oë werd blootgelê. Die onbehoorlikheid van die gedrag van die Ministers ten opsigte van die toesegging is nie te ontken nie, dog die skeepvaartsmonopolie en die stigting van die Imperiale banktrust is so seer die natuurlike uitvloeisel van dié toesegging, dat ons Regenng ook wat hul betref as medepligtige gekompromiteerd staan. Dat dit alles die noodwendige resultaat sou wees van die Imperiale politiek, reeds vir jare deur die Regenng gevolg en nou offisieel gemaak tot die openbare geloofsbelydenis van haar sowel as van die S.A.P., is reeds lang voorspel, hoewel skynbaar deur

135

die volk rue begrepe nie. Tans is daar haas niemand of die gevoel dit. Die ondeugdelikheid van die politiek kan me beier blootgelê word dan deur wat geskied is deur die gedrag van die Ministers self, wat by die in praktykstelling daarvan sig genoodsaak gesien het om tot geheimhouding oor te gaan, en wat by die openbanng daarvan tot ontkenmng hul toevlug moes neem. En tog is dit die politiek op grond waarvan dieselfde Ministers tans na U kom om U vertroue te vra, sowel in hulle as in hul politiek. Gaan U dit doen? En so ja, op welke grond? Dat daar Imperialiste is, wat terwille van die Empire of van hul sak Suid-Afnka sou wil opoffer. het ons rede om te glo. Dog tot die spreek ek tans nie. Ek ng my slegs tot diegene onder my medeburgers, wat nog ’n helder oog en ’n ope hart het vir die behoefte en belange van ons eie en enige vaderland. En aan dié vra ek nogmaals, om welke redes hulle die S A P. en haar Regering nogeens hul vertroue skenk. Dat tot onlangs toe nog vele onder U die oortuiging gedra het, dat Ministers dieselfde politiek was toegedaan as ek en andere Nasionaliste, en dat die enige verskil tussen hulle en ons sou wees ’n verskil van optreding in metode (soos dit deur Ministers genoem werd), is my bekend. Dog dit kan langer geen rede by U wees nie. nou dat Ministers openlik sak en pak na die vyand oorgeloop het. Ek wil U ewewel me langer by die gestelde vraag ophou nie. Dog verg dit U emstige oorweging. Die stryd om die behoud van ons ekonomiese bestaan is vandag in die weegskaal, en van U en my sal dit by die volgende verkiesing afhang, of die toekoms van Suid-Afrika sal wees die uitgebuite prooi van ’n Empire of die geliefde en welvarende vaderland van die volk van die Ume. Dat die laaste U beslissing mag wees is my bede. Intussen mag ek my beroep op U me sluit me, alvorens ’n woord van waarskuwing geuit is omtrent wat ons te wagte staan. Deur die hier gedane beroep op U rekenskap te gee van hoe ons ekonomiese belange verwaarloos en bedreig word deur Regering en kapitalis, word me alleen vyandelike belange van die mees verskillende aard deur ons bedreig as in stryd en onbestaanbaar met ons volksbelange, maar die belange staan ook onder die beskerming van die mees gesaghebbende, die magtigste en die mees invloedryke onder ons vyande binne en buite Suid-Afnka. Dit moet dus vir ’n íeder duidelik wees, dat die persone, wie se belange op die spel staan, al hul hoë gesag en al hul groot invloed gaan aanwend om hierdie beroep op U te verydel. Onder die vele oneerlike en onopregte pogings, wat daartoe aangewend word, wil ek U aandag by slegs twee bepaal, om sodoende te belet dat hul sal slaag in die inspanning en ywer, wat reeds aan die gang is, om U aandag af te trek van die eigenlike brandpunte van die stryd, ten einde dit elders te vestig. So lui dit reeds van die ander kant, dat die verkiesings sal loop oor die kwessie, of ons nou 'n republiek wil he of me. Met alle beskeidenheid teenoor die here, die Eerste Minister ingesluit, is dit die kwessie me en gaan dit die kwessie by die volgende eleksies nie wees nie, ten minste nie wat betref die Nasionale Party. Wil gen. Smuts en die S.A.P. nou reeds ’n republiek hê en die volk daaroor laat beslis, dit is sy saak, en hy kan die volk vra om horn te magtig om die republiek uit te roep; dog met die beroep het ek en die Nas. Party niks te doen nie. Soos genl. Smuts in sy toespraak in Pretoria op Vrydag, 3 Desember, erken het, is die ideaal van die N.P. soewereine onafhanklikheid op die regte tyd. Daar nou die regte tyd na ons oordeel nog me daar is me, so het die N.P. die reg om, sonder daardeur in die minste afstand te doen van haar strewing na vryheid, te sê dat sy die kwessie me by die eerskomende eleksies tot stemming wens te bring nie. En dit is presies wat die Nasionale Party beslis het om te doen. Wat haar betref, sy gaan geen afstand doen van haar ywer na onafhanklikheid nie, maar sy gaan ook by hierdie eleksies geen beroep doen op die volk vir magtiging tot ’n republiek nie. W aar sy wel toe besluit het, is om die volk te vra tot magtiging om die plek te neem van ’n Regeringsparty wat haar pligte teenoor die belange van die volk verwaarloos het en die land gebnng het tot die rand van bankrotskap. Dit is die kwessie wat by die volgende verkiesings moet en sal beantwoord word; en of ’n mens al van haar wil weg hardloop of nie, die volk sal haar moet beantwoord. Die twede poging wat aangewend word om die aandag van die kiesers af te trek van die eintlike geskilpunt by die volgende eleksies, is die laaghartige aantyginge waartoe men ook reeds besig is om sy toevlug te neem ten einde sy verdiende straf by die stembus te ontstaan, namelik as sou die N.P. ’n rasseparty wees wat daarop uit is om dit vir Engelssprekendes in Suid-Afnka deelagtig te wees as enige Hollandssprekende. Wie so spreek. spreek óf in

136

valsheid óf is die dupe van die opsetlike kampanje van die kwaadwillige onwaarheid wat daann geleë is, en van die onmiskenbare kwade doel onwaarheid wat daarin geleë is, en van die onmiskenbare kwade doel waarmee dit geuit word, namelik om Engelsprekende teen Hollandssprekende op te mi. Die uitgangspunt tog van die N.P. waarop haar gehele bestaan gegrondves is, en wat die grondrede is vir haar republikeinse beweging, is gelykheid. Omdat dit me te kry was onder die oue S. A . Party-regering nie, is die N.P. ontstaan; en omdat na die mening van Nasionaliste die gelykheid nooit verkry sal word solang as die Britse konneksie voortduur nie, het die Nasionale Party dit sig as praktiese ideaal gestel om van die konneksie bevry te raak. Uit die sug na gelykheid is die N.P. ontstaan: deur die sug na gelykheid word sy vandag gedrewe in haar verlange na vryheid; en met die sug na gelykheid is sy ook vas beslote om haar weg in die toekoms te bewandel. Gelykheid tussen Brit en Boer is nie slegs haar eleksieleuse van vandag nie: dit is die siel sowel van haar ontstaan as van haar bestaan. Die aantyging dus van ongelyke behandeling deur die N.P. is (ek herhaal dit) niks meer dan ’n verderflike onwaarheid, waardeur hulle soek en sal soek om die aandag af te trek van die grote en belangryke ekonomiese vraagstukke, waartoe die volk tans geroep is om sy oordeel oor uit te spreek, wat ook U beslissing hieroor gaan wees. Ek het slegs hierdie versoek aan U, en dit is dat U oordeel uitgespreek sal word sonder beinvloeding van die strewing van hulle, wat deur die poging om U te mislei, slegs hul eie baat of redding beoog. (w.g.)J. B. M. Hertzog.

1. D e B u rg er, 1 0 D es. 1920.

137

General Smuts Begins the Battle. -------------------------->— • • • — i-------------------------I In st addressed Ton in th e course of a general «lection. a n d I little th o u g h t th en t h a t my next speech to you would be a t th« opening of a n o th e r election cam paign w ithin nine m onths. G enera] elections are not a m a tte r of p lea su re to anybody, and le a st of all to a G overnm ent a ctually in office. B u t i t is only c o n sid eratio n s of th e m ost p re ssin g and im ­ p o rta n t c h a ra c te r th a t have led me to advise th e G overnor. G eneral to dissolve P a rlia m e n t and to appeal to th e c o u n try for a fresh m an d ate. L e t me th ere fo re begin to -n ig h t by ex­ p laining th e reasons which influenced me in adv isin g H is llo y a l H ig h n ess to dissolve P a rlia m e n t R E A SO N F O R T H E E L E C T IO N . As you know , th e la s t general election was indecisive and failed to give any p a rty a p a rlia m e n ta ry m ajo rity . W h a t was t o be done? A nother general election im m ediately a fte r th e o th e r was o u t of th e q u estio n , especially as P a rlia m e n t bad to m ee t im m ediately, a t th e very end of th e financial y ear. No o th e r p a rty or g overnm ent h a d a b e tte r, or even ns good a ohance to carry on th e a d m in istra tio n . And so I decided to c arry on w ith my colleagues a s b e st we could w ith o u r p a rlia ­ m e n ta ry m inority. I did, how ever, do m y b e st t o secure th e co-operation of th e o th e r .p a r ty lea d ers in th e fo rm atio n of a n o n -p a rty Gov­ e rn m e n t which c(,uld com m and a p a rliam e n ta ry m ajo rity . B u t I failed because one p a rty (L abour) refused on principle to co­ o p e ra te ,and a n o th e r (th e N a tio n a lists) m ade im possible condi­ tio n s. In fa c t, as G eneral H ertzo g h a s since 6aid_, he h a d no confidence in me, and he clearly would not serve in th e sam e G ov ern m en t w ith me. I m ade no personal objections to a n y ­ one, and was p repared to serve w ith th e o th e r p a rty leaders, i f bo I m ight serve th e c o u n try . The political situ a tio n a n a th e absenoe of a m ajo rity of any p a rty , th e need of political re s t and th e econom ic developm ent of tile c o untry a n a a ces­ satio n from p a rty strife seem ed to me to call for th e sin k in g • f a ll p a rty differences. U S E F U L L E G ISL A T IO N . B u t th e re w ere o th e rs who th o u g h t m ore of th e ir p a rty th a n of th e c o u n try , a m i 'Ll10 p e rh ap s rejoiced a t th e diffi­ c u lties in which I was placed" T he su p p o rt of th e U n io n ists, in th e absence of th e o th er p a rtie s , would not have been a u ffic ie n t to give th e G overnm ent a w orking m ajority. H ow ­ ever, th e G ov ern m en t cam e th ro u g h th e session successfully and c arried a g re a t p rogram m e of useful legislation in sp ite of th eir P a rlia m e n ta ry m inority. B ut it was the very ex ceptional circu m stan ces a lre ad y referred to which ju stifie d th em in going on a t all. And they were bound, under our dem ocratic in s titu ­ tio n s, to oonault th e people a g ain a t th e e a rlie st o p p o rtu n ity . T h a t o p p o rtu n ity would come as soon as s new political s itu a ­ tion should arise And th a t event has now happened The political situ a tio n has changed m aterially The g rouping of p a rties since the last election has g reatly a lte re d : in Fact, a new political situ atio n has arisen which m akes it rig h t and proper th a t the people should be consulted a fre sh . A G R E A T R E SP O N S E My appeal some m onths ago to th e people to m ake t fresh • t a r t in our p a rty politics has m et w ith a g re a t response The m oderates of all purtioa are longing for a way of escape from th e p re sen t dangerous im passee A g re a t wave of feeim g in favour of racial peace and in te rn a l developm ent is passing th ro u g h the c o u n try , which la sick of racialism , u n re st, and all th is wild and dangeroua talk of breaking with the B ritish Em ­ pire The U nionist P a rty has d isappeared and th e re is pvery pro sp ect t h a t all its m oderate m em bers a t any ra te will join th e S outh A frican P a rty . The g re a t m ass of m oderate voters who have h ith e rto belonged to no p a rty have responded to my appeal in th e m ost g ra tify in g m anner. Even many in the ran k s of th e N a tio n a lists and L ab o u r are sick of th a ba rre n p a rty orioa which have k e p t them away from us in th e peat. W h at is happening to-day ie no m ere p a rty m a tte r. It is a n a tio n a l ev en t of th e first im p ortance in the political his­ to ry of South A frica, on which, in my opinion, the people •hould have an o p p o rtu n ity to e x p ress th eir opinion. Ih e G overnm ent su b m it them selves in all hu m ility , b u t in all Confidence, to th e ir ju d g m en t. L et roe say a few words a bout th e e v en ts of th e la s t few m o n th s which have b ro u g h t ab o u t th is g re a t change in our political situ a tio n . One way o u t of th e p a rty difficulties which arose from th e la s t general election was h ereeniging— i.e ., th e reunion of th e N -tin n u lists with the 9 o u th A frican P a rty , trom which it had split off seven y ears ago. T here was a very stro n g and sincere desire am ong th e rank and file of both p a rtie s for re ­ union, which found expression in several conferences and u lti­

m ately in the Bloem fonteio conference of last Septem ber. If h ereeniging had succeeded, the re-united p arty would have com m anded s good P a rlia m en tary m ajority, and a stab le Gov­ e rn m e n t oould . have been form ed. The S outh A frican P a rty delegates w ent to t h a t confer­ ence w ith the sincere w ith to achieve reunion and to heal th e m iserable split of years ago. B u t the a tte m p t a t heereniging failed finally, because th e N a tio n a list leaders and spokes­ m en were d eterm ined to force on th e S outh African P a rty th e ir policy of secession from th e B ritish connection. I t is very necessary to be perfectly clear on th is point, because several of the N a tio n a list leaders a re becoming frig h ten ed a t w h at has happened a n d are m aking d e sp e ra te effort* to ob­ scure th e plain facte. I t is beyond d isp u te. I do not th in k it is disp u ted th a t h ereen ig in g failed because th e N a tio n a list leaders insisted on th e principle of sovereign independence end secceseion from th e B ritish E m pire being p u t in to th e c o n stitu tio n of the new p a rty . T his was to be th e cardinal principle, for which a ctiv e p ro p a g an d a could be m ade. A na th is th e S outh A frican P a rt- absolutely declined to agree to. As A dvocate Beyers ■aid the C onference :— We have now arriv ed a t a radical, card in al point. Our ideal is sovereign independence a t th e rig h t tu n e, a n d tha* m eans com plete secession from th e B ritish E m pire I t is no use disguising th is And M r M alan has clearly sta te d th a t he anti his friends arc not prep ared to accept th is principle or to include it in th e program m e of his p a rty . T H E PO LICY O F SE C E SSIO N . T he policy of secession, th e active policy of secession was (and is) the firs t and cardinal principle of the N atio n alist p ro ­ gram m e It is not m erely a question of th e republican or independence se n tim e n t which is cherished by m any good S outh A fricans. I t is a far m ore serious m a tte r. I t is the live policy which is p u t in to th e fo refro n t of th e ir program m e, and which is going to be actively pursued u n til it is realised in th e secession of th e Union from th e B ritish E m pire .................... W hen th e conference had practically broken up and a last d esp a irin g e ffo rt was inude by P rofessor De Vos to a rriv e a t an a g reem en t, th e N a tio n a list leaders deliberately m ade secession pure and sim ple th e indispensable condition of any f a r th e r n e g o tia tio n s T ljj N a tio n a lis t P a r t y (such was th e ir u ltim atu m ) is p re p are d to discuss th e questio n of hereeniging fu rth e r w tth the South A frican P a rty if it is conceded th a t th e rig h t of self-determ ination and- th e popular ideal m eans th e realisation of th e UnioD as a S ta te se p a ra ted from the U n ited K ingdom or th e B ritish E m pire, S e p a ratio n was th e ir la s t word and th e ir indispensable condition. On th a t rock hereeniging foundered. G eneral H e rtz o g , evidently d o ubtful ab o u t th e possible effect on m o d erate N a tio n a lists, trie d subsequently to m ake o u t t h a t •«cession was uot th e policy of th e p a rty , b u t a personal q uestion for N a tio n a lists. But Mr lie lm a n Roos pulled hioi up sharply w ith th e m enacing tele g ra m from th e T ran sv aal C o n g re ss:— N ew spapers h e re publish t h a t you declared t h a t th e N a tio n a l P a rty is not a secession p a rty , but th a t secession is sn open q uestion. The 'I r- n v-.i.il nurty ad h ere to a rtic le which plainly includes secession. And G eneral H ertzog had to come to heel and could only say th a t th e ir p ropaganda was not for im m ediate secession. Of course no t. H e lias also explained th a t it is th e policy of the p a rty , to which all four provincial executives of tb e p a rty have agreed, th a t seceeeion will depend on th e vote ot th e m ajority of the vo ters of th e U nion. PO SIT IO N PE R F E C T L Y C L EA R . T he position is, th ere fo re, p erfectly clear. T hey a re a seoession p a rty , and will a g ita te for secession, and will p r o ­ ceed to p u t th ro u g h secession ns soon as they have a m ajo rity of voters in favour of it. W h atev er th e conseouenc may be, how ever deep th e in te rn a l schism in S outh A frica, how ever g ra v e th e d an g ers th re a te n in g from w ithout, th e N atio n al P a rty will a ct when it has secured a m ajority for its secession policy. T h a t is th e indu b itab le fact which em erges, which every elector, and especially the N a tio n a list elector, will have to ponder carefully when be comes to give his vote. I t is not a m a tte r of m ere republican se n tim e n t or a n inoooent th eo retical preference for independence. Every vote caet for the N ational H a rt; is a vote c ast for secession, which will have to be m ade good aa soon a s a m ajority has been •soured. W hat will happen th e n ? Two years ago th e N a tio n a list lew d -rs , w ithout even h a rin g the decency to consult their p « - t \, tried to break up the Union arid resto re th e T ran sv aal a n ! O range Free S ta te 'o th e s ta tu s of independent republic» wi.M-h they had occupied eighteen years ago They even se n t a d - 1 - qtion abroad to in cite B ritish in terferen ce in our a ffa irs fo- bis purp"8e of breaking up our Union. F o rtu n a te ly they failed m iserably.

138

A D A N G E R O U S QUEST. Now th ey have set out on th* stil! more d an g ero u s q u e st ui cession. W hat will they bring heck to S o u th Af n c a ? V ly sham e and h um iliation, or som ething far m ore serious? It . the firs t ste p th a t co u n ts, and it is th e votes now to be ca- for secession at the com ing elections which are big w ith fu tu re fa te . Now for th e first tim e th e N ational P a rty has definitely and irrevocably proclaim ed itself a secession p a rty . Tv o y e ars ago they were still satisfied with the B ritish conn .. ion. L a st y ear they adopted an am biguous form ula which still faced both ways. Now the position is clear, and th e duty of every p a trio tic S outh A frican is also clear. W hile th e position is now perfectly clear. I feel c e rta in t h a t de sp e ra te e ffo rts will be m ade by th e N a tio n a list leaders to obscure it d u rin g the elections. G eneral H ertzog has al­ ready begun th is process. F o rtu n a te ly he was im m ediately ca lle d to hook by M r. K oob and the T ran sv aal sta lw a rts. And th e receDt Cape congress of N a tio n a lists has likewise ap­ proved e v ery th in g id connection w ith th is secession policy and th eir position is also q u ite clear. B ut th a t portion of th e electors who do not care for th is policy «will be soothed w ith re assu rin g words. They will be told th a t it is not really m eant so seriously and th a t the d a n g er of e x tre m e m easures is not really so g re a t And in th is way th e m oderate vo ters will be c arried along u n til it is too late for them to tu rn back, and those who a re b e n t on secession shall have forced the position. D E C E PT IO N CA M PA IG N . T hus th e secession cam paign goes hand in hand with th e deception cam paign. T he sim ple plain v o ter is W ing de­ ceived .and when it is too la te facts may bring home to him the frond which has been p ra ctised on him . 1 w arn him to be on his guard. The N a tio n a lis t u ltim a tu m a t th e Bloem fontein H e reen i. ging Conference has m ade it perfectly plain th a t s e c e s s io n a ctiv e secession as soon as they can o b tain a m ajority of voters for the purpose— is th e ir one radical card in al policy. And from th a t policy they would not budge one h a ir ’6 b re a d th , even a lth o u g h by so doing they could have obtain ed th a t hereeniging which th e m ajority on both sides sincerely de­ sired. N othing will satisfy them except secession from the B ritish E m pire— no independence, no s ta tu s of nationhood however com plete, unless i t m eans sep aratio n from th e Em ­ pire. T hus, only th e o th er day when in th e T ran sv aa l P ro­ vincial Council th e S o u th A frican P a rty moved in favour of a South African flag of our own, the N a tio n a lists opposed it, unless they obtained w hat thev called sovereign independence 0 1 secession from the B ritish Em pire. W ith them it is e ith e r secession or nothing at 11. And 1 am a fra id in th e e n d i t will be ju s t n o th in g a t all. F o r t h a t reason h e reeniging h a s fafled, th e sm aller k e reeniginn which would have been confined exclusively to ’he people of D utch descent. B u t th e N a tio n a list lead ers could n o t fru s tra te a g re a te r hereeniging, th e com ing to g e th e r of nil m o d erate p a trio tic S outh A fricans, of w hatever racial d e sc en t, who wish to join h an d s in order to develop South A frica in to a g re a te r c o u n try , th e fittin g hom e of a g re a t U nited S outh A frican natio n . In fa ct, th e ir a ction has given a g re a t im p etu s t o th e realisatio n of th is ideal. W ith o u t th e secession policy of th o N a tio n a lis ts and th e ir e ffo rts to break up th e U nion— to tr e a t our C o n stitu tio n a s a ■crap of paper, to sow division and dissension betw een th e races, and to p re c ip ita te a crisis w ith th e B ritish E m piric— we m ight p e rh ap s have gone on th e old basis of p arty politic* for m any y ears to come. B u t th e secession m ovem ent l a s been like a flash of U ghtining on a d a rk n ig h t. I t has m ade m oderate people snddenly realise th> d a n g ers ahead which th re a te n th e fu tu re peace and u n ity of S o u th A frica. I t ha9 revealed in all its nak ed n ess and sham e th e crim e which is being p e rp e tra te d a g a in st th e young South A frican n a tio n , whose living grow ing lim bs have to be to rn asu n d a r by (h is sp irit of faction.

WHAT SECESSION MEANS. F o r secession m eans n o t only secession from th e B ritis h E m p ire ; i t mean9 also secession of D u tc h -sp ea k in g from E n g lish -sp eak in g S o u th A fricans, who m ade to g e th e r a solem n coveuant a t th e U nion. I t m eans secession of one P rovinoa of th e U nion from a n o th e r, and th e b re ak u p of th e U nion, which is th e noblest legacy of o u r g re a t sta te sm e n , th e consecration of all ih* sacrifices of th e past. I t m eans th e secession of th e n a tiv e s, whoae devotion to th e B ritish connection is histo rical. I t m eans th e com plete isolation of D u tch -sp eak in g A frica, and in th a t isolation its stra n g le m e n t and decay. I t m eans th e b lastin g of all th e g re a t hopes which h a r* su s ta in e d our people in th e p a st. I t m eans t h a t a civilised S o u th A frica becom es a d ream , and t h a t th e w hite people of th is C o n tin e n t ba« decided to com m it suicide.

R ealising th e se d a n g ers as I did, and f-elin g t b s solemn resp o n sib ility im posed on me in th is critical hour of our hieto rv , I m ade my appeal for racial peace « id n a tio n a l u n ity and for th e fo rm atio n of a u n ite d p a rty which would cham pion th o se g re a t causes. R A L L Y O F T H E M O D ER A TES. T he an sw er of th e people, not only a t th e reo en t p a rty congresses, b u t also in th e general acceptance of my appeal bv th o u sa n d s of m oderates of all shades oi opinion, form a la n d ­ m ark in our h isto ry , th e g re a te s t and m ost encouraging since Union. L ike Union itself, i t o o n stitn te s once m ore a solem n co v en an t of t r u s t and oo-operation betw een th e races. I t is th e g u a ra n te e th a t th is c o untry is not going to be a Balkan cock-pit of races, and an u ltim a te failure. H e noelortli 89 a U nited P a rty the m o d erate, sensible, p a trio tic men and women of both races can m ove forw ara w ith firm ste p to th e g r e a t c o n stru c tiv e ta s k s of developing S outh Africa and hnilding up a U nited fiootb A frican n a tio n . Both races r n -tin g in a g re a t sp irit w orthy of th is c o u n try and its high destiny. To -he U ulcb-ftpoaking section th e fu tu re peace and natio n al unity of S outh Africa m ean m ore th a n th a t a tro n g e st of all tiea— th e tie of blood. And the E nglish-speaking section, re p re se n ta tiv e s of th e ru lin g power in th is c o u n try tor m ore th a n a hundred y e a rs— freelv chose to lay th eir h ands in the h ands nf th eir D utchsp e sk in g fellow S outh A fricans, and to say to th e m :— " W e t r u s t you unreservedly, your p a rty shall be our p a rty , your nam e shall he our nam e, y our principles shall h* our p ru c p le s ; as b ro th ers .as equals, in th e S outh A frican sp irit which our comm on nam e im plies we shall move forw ard to th e fu tu re of a g re a t c o u n try and a u n ited n a tio u .” S P IR IT O F PA T R IO T IS M . T u rn in g th e blind eye and a deaf e ar to th e w rongs and prejudices of the paBt, respecting each o th e r’s language, tra d i­ tions and poin ts of view, co n su ltin g each o th e r's feelings, stu d y in g each o th e r’s in te re s ts, and show ing a sp irit of c h a rity and forebearance with each o th e r’s shortcom ings, th e m em ­ bers ol the expanded S outh A frican P a rty will striv e in th e political life o f the c o u n try to p e rp o tu a te th e g re a t sp irit of sacrifice and p a trio tism which b ro u g h t them to g e th e r a t th is ju n c tu re . And th is sp irit of m u tu al co nsideration and foreoenrance will have an influence far beyond th eir ra n k s, and help to soften th e a sp e rities of politics, and to introduce a C h ristia n tem p er in to our e m b itte red p a rty strife. The N a tio n a liste who a re afra id o f the secession issue they have raised are now try in g d e sp e ra tely to c rea te prejudice and to m ake o u t th a t th e re has been an a m algam ation or " m a r­ ria g e ’’ betw een th e S o u th A frican and U nionist P a rtie s. N o th in g is fu rth e r from th e t r u th th an th is hopeless d isto rtio n of w hat has happened. My appeal was not addressed to U nionists only, nor has it been accepted by U nionists only. It was m ade to all South A fricans who agreed to th e principles of tb s S o u th A frican P a rty . The U nionist P a rty , in a s p irit of p n trio tism , above all praise, accepted my appeal and has dis­ solved itself and its m em bers are joining th e S outh A frican P a rty in th e sam e way as all o th e r new su p p o rte rs of th e en­ larged South A frican P a rty . T here have been no n e g o tia tio n s betw een us, no conditions e ith e r proposed or accepted. The U nionists who join th e S outh A frican P a rty do so in exactly th e sam e way as do N a tio n a lists or L ab o u rites or In d e p en d e n ts — th a t is to say— unconditionally and w ithout b a rg ain in g . I m e t th e U nionist E x ecutive to explain to them th e reaolution of th e South A frican P a rty a t B loem fontein, and on th a t w ith­ o u t fu rth e r question th ey acted as they hove done. T h eir action has been no d iffe re n t from th a t of th e th o u sa n d s of o th e rs who ■re also joining our p a rty . The action I took in m aking my appeal was ta k e n in fa ith , in tr u s t in the people, in a single-m inded desire to do th e rig h t th in g for th e fu tu re of South A frica, w hatever th e oonsequenoes, and n o t in a sp irit of c alcu la tin g a d v an tag e . B ut it is also a ste p whioh is bound to lend to victory, For i t appeals to th e h ig h est and noblest in stin c ts of the people of South A frica. W e ere on th e rig h t road. W e a re m arching to victory, not only for our own p a rty , b u t also and especially for South Africa and its young nation. In th a t fa ith , in th a t conviction we shall e n te r in to th e stru g g le whioh T H E B R IT IS H CO N N ECTIO N . I h ave explained the fu n d am en tal objects and stan d p o n rta f th e S outh A frican P a rty and our a ttitu d e to S outh A frica’s om inatiD g racial problem . I proceed now to s ta te our views on the Im perial connection Sou on Im perial and e x te rn a l re ­ latio n s generally W h at is our a ttitu d e tow ards the fu tu re position of th e U nion? Do we meet secession with a m ere Darren n e g ativ e? Or have we a positive ideal to p u t in th e plaoe of th e s e p a ra tis t republic of the N a tio n a list program m e To th e se q u estio n s our P a rty has defin ite and clear answ ers. WTien th e N a tio n a lists apeak of “ in d ep e n d en c e ," and of ■•cession from th e E m pire as necessary to secure th a t inde­ pendence, they a re d om inated by pre-w ar conceptions and fail to ta k e account of th e fu n d a m e n ta l change which th*

Ï

139

w ar and tbf* peace have effected in th e c o n stitu tio n of th* B ritish E m pire. If by independence th e N a tio n a lists m ean (as they allege) an independence which is friendlv to, and in friendly association w ith, th e B ritish E m pire, ana not a r in­ depen dence hostile to th e E m pire, th e u I say in all sin cerity and conviction th a t suoh an independence we can b a re in fu lle st m easure w ith o u t secession from th e E m pire T h a t is th e g re a t change in th e s ta tu s of th e D om inium s, to which I h ave often referred in my speeches The B ritish E m pire undoubtedly began as sn E m pire of th e old type, th e U nited K ingdom being invested w ith sovereign power over th e su b o rd in a te p a rts (colonies, p ro tec­ to ra te s and such like) spread over all th e C o n tin e n ts. B ut th e m ovem ent of th a t E m pire was ever in th e direction of m ore freedom to its su b o rd in a te p a rts , and from tim e to lim a fre e self-governm ent was conferred on one colony a fte r th e •U ser. The m ovem ent w ent still f u rth e r w ith th e c o n stitu tio n » a f th e g re a t D om inions which even before th e w ar enjoyed n tll leg islativ e and ex ecu tiv e sovereignty b u t only in resp ect of th e ir own in te rn a l a ffa irs. T h eir P a rlia m e n ts had full pow er to pass law s, th e ir G overnm ents had full power to a d m in iste r th e ir a ffa irs, but only w ithin th e ir te rrito ria l boundaries Beyond tb e ir borders they had no power or a u th o rity on q u e stio n s of foreign re la tio n s w ith o th e r coun­ trie s, on questions of peace and w ar, th ey had no voice, and the U nited K ingdom spoke and acted for them . In o th er w ords, th ey h a d no in te rn a tio n a l s ta tu s . T h a t was th e E m pire which still ex isted on 4th A u g u st, 1914. W hen Peace was signed on J u n e 28, 1919, i t had fu n d a m e n ta lly c h a n g e d : It had, in fuot (as I have before said), ceased to e x is t As a re su lt of th e w ar and th e prodigious war e ffo rts of th e Dom inions, and the d e te rm in a tio n of th e ir sta te sm e n no longer to occupy su b o rd in a te positions, th e D om inions took p a rt in th e Peace C onference ou an equal footing with th e e th e r Pow ers and S ta te s , and tn e ir re p re se n ta tiv e s sig n - 1? the Peace T reaty on behalf of th e ir D om inions along with th e r e ­ p re se n ta tiv e s of the o th er Pow ers and S ta te s. In o th er w ords, th e in te rn a tio n a l s ta tu s of tb s D om inions inside th e B ritish E m pire was recognised by all th e ir co-signate ry S ta te s. And in fu tu re tb s D om inions have in principle a u tn o rity and power, not only in respect of th efr dom estio q u estio n s, b u t also of th e ir in te rn a tio n a l or foreign re la tio n s, a n d tb s question» of peace or war which mav affect them . If a w ar la to affect th em they will have to declare It If a peace is to be m ade in resp ect of them , they will have to sign It W hile all su b o rd in atio n in th e ir s ta tu s has disap p eared , and th a ir independence has been achieved, yet many of the old Carina of su b o rd in a tio n still rem ain , as th e re has n o t y e t beea D m , to work o u t tbv re su lts achieved a t P a n s to m e t, practical detailed conclusions In a few y e a n , however, tins should ba possible. The principle of eq u ality of natio n al s ta tu s betw een the U nited Kingdom and the d o m in io n s will have to be worked o u t to its fullest conclusion. The la s t vestige ot a n y th in g in the n a tu re of su b o rd in a te s ta tu s in th a t re la tio n sh ip will have to disappear. STA TE

W IT H IN

TH E

E M P IR E .

These are n o t my bo astfu l w o rd s: 1 q uote the considered language of the p re sen t U nder-S ecretary of S ta te fot the Col­ onies. T h at is the road, th e bloodless, c o n stitu tio n a l road to Independence which th e S outh A frican P a rty proposes to tak e . We a b ju re secession, with its d a n g ers and fu tilitie s We desiro to rem ain in th e B ritish E m pire, h u t n o t in a d ep en d e n t or sub­ o rd in ate sta tu s . As s free, equal in d ep en d en t S ta te in th e Bri­ tish C om m onw ealth of N ations, which is ta k in g th e place of th» old E m p ire ; as a free, equal sovereign m em ber of th e L eague of N ations, we wish to realise in peace and am ity w ith th e E m pire and th e world th e d e stin y which Providence has in •to re for us. W e are as keen as th e m ost a rd e n t N a tio n a lis t to realise th e fu tu re political g re atn ess and independent s ta tu s of the Union. The only difference betw een us is th a t we are tra v e l­ lin g along a broad, w ell-m arked, c o n stitu tio n a l road which will assuredly bring us U> o u r goal, while th e N a tio n a lists are bound to fail w ith tb e ir secession policy, ju s t as they failed w ith th e ir independence d e p u ta tio n to th e B ritish G overnm ent la s t year. 6 urely th is o o ntinual g ird in g a n d gibing a t th e B ritish E m pire and the L eague of N otions is dan g ero u s arrogance. T his N atio n alist policy of tru c u le n t iso latio n leads now here e x ce p t to d isa p p o in tm en t and troubla. S O V E R E IG N 8 T A T U 8 .

The S outh A frican P a rty is o u t for sovereign s ta tu s for S outh A frica. So ta r from su rre n d erin g any of its rig h ts to th e League of N a tio n s or to any Council of th e E m pire, i t is for the fu lle st developm ent and a sse rtio n of those rig h ts. B nt it recognises grate& illv t h a t we «re m em bers of th e B ritish Com a ion w e alth , ancf of th e g re a t body of civilisation re p re se n ted by th e L eague of N atio n s. I t recognises also th a t

th e old ord er of S ta te isolation and the rule of the stro n g e st, which followed from it, is passii * away. I t sees a new world o rd e r a risin g , under which S t a l . » will agree to peaceful co­ o peration a n d m utual p ro tec tio n , as do citizens in a S ta te , and so m ake wars unnecessary and ittegal. I t finds in both the new B ritish C om m onw ealth and th e L eague of N ations th e beginnings of th is new order of peace am) ju stice, co n su ltatio n and co-operntiop. And i t wishes South A frica to be aasoc:ated w ith her siste r natio n s of th e C om m onw ealth and th e of L eague in endeavouring to m ake a success of this g ra n d experim ent, on which ao nuich depends for th e peace and w elfare of the hum an race In all th is th ere is no risk th a t the in te re s ts of Booth A frica will be sacrificed for e x te rn al in ti re sts For n e ith e r th e c o n stitu tio n of th e L eague nor of th e E m pire dem and» »nv «-(inn f,nm ns which we Ho not curselv*» freely ehness to tak e , e ith e r th ro u g h our P a rlia m e n t or our G overnm ent. No m ajority vole can hind us The in te rn a tio n a l system now arisin g both in the l/eague and the B ritish Em pire is not one of com pulsion, but of fre» discussion, conference and co n su ltatio n am ong the nations, and no nation is hound to take any action w ith o u t its own free consent given in accordance with its own c o n stitu tio n T hat |s the w ritte n c o n stitu tio n of the League of N ations and th a t is and will rem ain th e p ra ctic e of th e u n w ritte n B ritish con­ stitu tio n . I M P E R I A L R E L A T IO N S .

As re g ard s o u r Im perial relations especially, th e South A frican P a rty favours the developm ent of th e periodic confer­ ence system betw een th e various G overnm ents of our Com mon­ w ealth w ith a view of rem oving possible causes of friction and m isu n d ersta n d in g , fu rth e rin g th e in te re s ts of th e Common­ w ealth and its com ponent S ta te s , and d iscussing w orkable ideas of common policies We are opposed to closer union, e ith e r In th e shape of Im perial F ed eratio n with legislative power, or an Im perial Council w ith executive power, in d e rogation oi th e s ta tu s of th e Dom inions. B ut, while leaving the legislative and executive rig h ts of th e D om inions in ta c te we favour th e round tab le or conference system for discussion and c o n su lta ­ tion betw een th e G overnm ents in re g ard to th e common in­ te re sts and policies of our Com m onw ealth. I b i s is our E m pire policye a n d it is u t te r nonsence to call th is Im perialism . 1 now pass on to the question ofour in te rn a l politics I recognise th a t they will not be the main issue a t th ese •le ctio n s The re al and m ain issue before the c o untry i* secession, th a t is th e b re ak in g aw ay of th e Union from th e E m pire as soon as the N a tio n a lists can m u ste r a m ajority for th e purpose. B u t o th e r g rave dom estic questions wiiJ dem and th e a tte n tio n of the G overnm ent and P a rlia m en t in th e im­ m ediate fu tu re . And it is necessary to define th e a ttitu d e of th e S o u th A frican P a rty on th ese questions. IN T E R N A L P R O B LEM S .

The in te rn a l situ a tio n is going to be one of exceptional d iffic u lty . G rave problem s of social and in d u stria l developm ent clam our for solution. A t th e sam e tim e th e econom ic de­ pression, which usually follows g re a t w ars, has already reached E urope and will sooner or la te r arriv e to com plicate our local situ a tio n . The tem por of disorder and indiscipline which is p a ra ly sin g th e reco n stru ctio n ol th e Old W orld is not en tirely a b se n t from S outh A frica, and is grow ing both am ong th» w hite and n a tiv e population. L astly o u r politics alw ays ten d to ex trem es, and th e re is g rave d a n g er th a t th e ex trem e elem ents may d u rin g these abnorm al tim es g e t o u t of hand and do very serious inÍBCÍiief. The L abour P a rty , which a t best re p re se n ts only one section a n d one pow erful in te re s t am ong the e le cto ra te , is rapidly d riftin g to an ex trem e socialistic position and p reaching a crusade for th e n a tio n a lisa tio n of all lan d , m ines, factories and in d u stry . And behind th is advanced socialism is th e m enacing grow ing sp ectre of in te rn a tio n a l Bolshevism . The N a tio n a list P a rty has g a th e re d round itself aD th a elem ents of d isc o n te n t, as M r. T ielm an Roos has a d m itte d . I t has sc a ttere d larg e prom ises broadcast aud raised hopes am ong all th e d issa tisfie d elem ents winch i t could never fulfil. In those Provincial Councils where th e N a tio n a lists hove a m ajo rity , they ahve never done a n y th in g for the poor, and a t a rule they h a v e opposed all e ffo rts m ade In favour of the poor. Only the o th er day when the South A frican P a rty moved in th e T ransvaal Provincial Council for th e e x p en d itu re of a sum of money to cope w ith th e very serious situ atio n In re g a rd to unem ploym ent, they m et with o o thing b u t opposi­ tion from the N a tio n a list P a rty . And th e end of it all, sooner r a th e r th an la te r m ust be th e break-up of the N a tio n a list P a rty , and th a tra n s fe r of all th ese elem ents to th e L abour a n d B olshevist P a rtie s, In our in te rn a l politics j u s t as m uch as in our Im periU re la tio n s, i t is necessary for th e sam e m oderate p a irio tio elem ents of th e people to work to g eth e r t>o ste e r th e c o u n try th ro u g h th e anxious tim es ahead, And it is the im p o rta n t m ission of th e S outh A frican P a rty to form th e rallying ground for all those elem ents. As th e c en tre p a rty we shell avoid th e violent ex trem es on all sides and endeavour to guide th e

140

rapidly expanding energies of th is voting n atio n in th e p ath a of prudence and m oderation. A difficult enough ta s k in th ese t im e s ! I t is our prond claim to be th e people's p a rty , th e p a rty of th e common people, of plain men and women of all classes a n d spheres of a ctiv ity . We are not th e p a rty for big c ap ita l o r g re at financial in te re s ts N eith er a re we th e p a rty for th o se who look forw ard to political and social revolution. We a re not a m ere conservative p a rty , os th e record of th e Gov­ e rn m e n t for la s t session has ab u n d an tly proved The Seces­ sio n ists, th e B olshevists, th e unhappy forces of d isc o n te n t bent on d estro y in g th e e x istin g order of th in g s eith er in a con­ s titu tio n a l or economio sense— th e exp lo iter and th e p ro fite er bent on fleecing those who can n o t p ro te c t them selves— all th ese m u st fin d th e ir hom e in o th e r p a rtie s. SQUARE

DEAL

FOR

ALL.

We a re fo r social ju stice, for fa ir play and a sq u are deal to everyone, w hether he be th e poor w orker or the rich em­ ployer. The old ord er of th e top dog and th e under dog am ong men no less th a n am ong natio n s lies buried in th e ru in s of the G re a t W ar. W s w ant the ordinary hum an feeling and th e plain com m on-sense and fa ir sp irit of th e people to prevail in th e in d u stria l life of the c o u n try a s well as in th e a d m in istra tio n of th e c o u n try 's a ffairs. We are for in d u stria l peace betw een em ployers and em ­ ployed, peace based on ju stic e which shall render to th e w orker th e fa ir sh a re of the produce of his labour. U nem ploym ent, and th a t still sadder phenom enon unetuployahlpness, m u st be a tta c k e d a t th e ir roots, and not by m ars tem p o rary e x p ed ien ts. W e m u st bring ab o u t g re a t changes In our educational and land aettle m e n t system s, and also th e a b sorption of th e w hite m an in to th e in d u strie s of th e c o u n try as a real w orker, and not m erely in th e re stric te d scope of an o verseer of black labour. I t Is a m a tte r of serious c riticism a g a in st both the L abour P a rty and th e labour o rg a n isatio n s t h a t so far they have been largely In d iffere n t to th e fa te of th e ir unskilled fellow -w orkers No e ffo rt has been m ade to relax th e ir s tric t trad e anion rules snd re g u la tio n s. If under reasonable safeg u a rd s they will only agree to do so. th e tem ­ porary b u t serious problem of unem ploym ent could be over­ come. and num bers of our unskilled unem ployed could be found em ploym ent and be tu rn e d into skilled trad esm en to th e g r e a t b e n efit of th e oom m unily as a whole. S O L U T IO N OF U N E M P L O Y M E N T .

The rapid in d u stria l advance of th r Union will he th e principle m eans of solving this vexed question For this ad­ vance can no loDger rest on black labour alone The last reserves of black labour in th e Union arc being used up The fu rth e r expansion of our in d u strie s m ust, th erefo re necessarily ten d to use up tile unskilled w hite labour which undei p a st and even p re scu t conditions have tended to rem ain un< m pioyed. Owing to its g re a te r coal and h igher sta n d a rd of living In d u stria l expansion will m ean th e rapid e n larg em en t of th e scope of w hite em ploym ent It will, th erefo r, not only do away with w hite unem ploym ent and poor « b ites. bu< also tend to stre n g th e n the white basis of th e fu tu re South A frica by « 't r a i l in g w orkers from the old world to the grow ing iubour In a ik c ts cl the Union. And th a t is th e sort 0 1 in iu iig ia tio o Which th e s o u th A frican P a rty desires to prom ote. IM M IG R A T IO N

P O L IC Y .

W e do n o t w ont the m an who can n o t help him self and in evitably becomes an addition to the ra n k s of th e unskilled, unem ployed We welcome the se ttle ! on the laud w ith m m t m eans to m ake a s t a r t or the skilled w orker who finds ready em ploym ent in our in d u strie s. And th e G overnm ent should fo ster the im m igration ot these classes, so t h a t th e develop, m eu t of th e c o untry may not su tle r th io u g h an insufficiency of the necessary labour. There are stro n g indications t h a t th is situ a tio n is already a risin g Com pare with th e im m igration policy of th e N a tio n a list P a rty as explained th e o th e r day in the T rnnsvnad Provincial Council It was solem nly proposed to bar ail im m ig ran ts of w hatever kind from South A frica, a lth o u g h Mr Moll app eared n o t to object to th e im m igration of half a m illion G erm ans. This is the policy of th e Chinese W all, which no S ta te in th e world p ractises to-day and which surely no person outside th e lu n atic asylum belieeves in. F o r S o u th A lrica w ith its h an d fu l of w hites it m eans no m ore in d u strie s, th e fu rth e r m ultiplication of poor w hites and the u ltim a te re tu rn of th is c o untry to barb arism . If you w ant to know w hat so rt of policy th e N a tio n a lists are going to carry o u t if ever they come into pow er, stu d y th e ir doings in th e T ran sv aal P rovincial Council. U N I O N ’S C R E A T E 8 T P R O B L E M .

Of our in te rn a l problem s, th e g re a te s t, th e m oat fu n d a­ m ental, the most far-reaching is undoubtedly th e n a tiv e ques­ tio n And its p re sen t developm ents are very om inous. T ba

sereamnn m ovem ent of the N a tio n a lists and th e B olshevist tendencies of labour are not leaving th e uutives untouched. A sane and m oderate S outh A frican n ativ e th u s describes th e p re se n t tendencies of n a tiv e opin io n ;— "B olshevism and its n ih ilistic doctrin es a re e n listin g m any n a tiv e s up-country. Socialism of the w orst calibre is claim ­ ing our people T h e m ain a larm in g fe a tu re s are (a) th a t C h ristia n ity m ust be opposed and rooted ou t. for it is a w hite m an 's religion wi.ich the w hite man him self does n o t a ct upon ; (b) let us u n ite to com pass our freedom , opposing the w hite man tooth and nail as he haa ta k e n • n r c o untry a n d m ade us economic slave».” W h n t is th e policy of th e S o u th A frican P a r ty on th U g ra v e s t of all q u estio n s P N ine y e ars ago our program m e laid down th a t th e n a tiv e q uestion should n o t become a p a rty q u e stio n th a t we should secure for th e n a tiv e s " th e ir n a tu ra l a n d d istin c t dev elo p m en t" as opposed to m ere E uro p ean isin g t h e m ; and t h a t all g rounds for fu tu re discord betw een w hite a n d black should be avoided. We have sucoeeded in th e firs t, w s h ave failed lam entably in th e o th er tw o objects. L a st session of P a rlia m e n t, however, a new d e p a rtu re in n a tiv e policy was m ade in th e p assag e of th e N ativ e A ct, which provides for a p e rm a n en t N a tiv e Com m ission to advise th e G overnm ent on n a tiv e policy, and th e e stab lish m en t of a sy ste m of N ativ e C ouncils a d m in isterin g th e local a ffa irs of n a tiv e areas. Wo t r u s t th a t th ese C ouncils, c o n sistin g of n a­ tiv e s who m anage th e ir own a ffa irs, will pow erfully c o n trib u te t o th e d istin c t and n a tu ra l developm ent of th e n a tiv e s ; w hile th e hum ane and p ru d e n t policy of th e Com m ission will a ssist in re sto rin g th e n a tiv e s’ w aning confidence in w hite a d m in istra ­ tio n . T he su p e rio r position of th e w h ite m an has in th e p a s t re sted on m ural grouds ra th e r th a n on physical force, a n d has been w illingly conceded by th e black m an. The c o n tin u ­ ance of th a t p osition,, to vital to o a r fu tu re civilisation, should be assu re d on th e sam e m oral g ro u n d s; t h a t is to say, if we a re p re p are d to apply ord in ary C h ristia n s ta n d a rd s of ju stic e a n d la ir dealing in our re la tio n s w ith th e D atives, and we a s s is t a n d guide them in th e ir own n a tu ra l and d istin c t d evelopm ent. T h a t should be th e s p irit a n d th e objective of o u r n a tiv e policy. I conclude w ith a word on th e g re a t problem s of d e ­ velopm ent in fro n t of us. S o u th A fricans a re called to-day t o a vaat c o n stru ctiv e e ffo rt, a n d away from th ese b a rre n c o n tro v ersies over c o n stitu tio n a l q u e stio n s, to which I h ave h a d to re fe r a t such le n g th . W e h ave em erged from th e tr ia ls of th e p a s t w ith a g r e a t and noble h e rita g e . O ur n atio n h a s m ade a long and ard u o u s tre k from th e bum ble b eginning a t T able B ay, and th e lim it* of th e m arch a re n o t y e t reached. W e h ave a v a s t c o u n try , w ith resources w hich a ro th e envy of o th e r n a tio n s. W e nave a g re a t te m p e ra te c lim ate of u n rivalled b eau ty and v a rie ty . W hile o th e r c o u n tries h ave com e th ro u g h th e W orld W ar w ith crippled s tre n g th a n d sta g g e rin g financial b u rdens, we h av e em erged w ith resource* in ta c t, w ith added in d u stria l s tre n g th , w ith a very sm all w ar d e b t, and w ith a system of ta x a tio n , probably th e lig h te s t in t h e civilised world. T he p re se n t o p p o rtu n ity of S o u th A frica fo r a g r e a t forw ard in d u stria l m ovem ent is unique. And by e x p lo itin g th is g re a t o p p o rtu n ity to th e u tm o st we shall n o t only bear o u r ohare in th o re co n stru c tio n of a w ar-ruined world, b u t we shall secure for S o u th A frica t h a t in te rn a l s tre n g th and pow er w hich will be w orthv of th e s ta tu s th e to-day occupies am ong th e n a tio n s of th e E m pire and th e w orld. T he g re a te s t a n a m ost p a trio tic service w hich we can re n d er to S o u th A frica to-day is to d evote all our a tte n tio n and energies to th e g r e a t problem s of developm ent which lie e t o u r door a n d clam ou* far solu tio n .

ALL-BOUND DEVELOPMENT. Policies of land s e ttle m e n t and irrig a tio n should be pro* secuted m ore rigorously th an ev er before. In d u s trie s for w orking up th e raw m ate ria ls which we stiQ e x p o rt in g re a t a b u n d an c e should be fo ste red in every le g itim a te way. O ut financial system should he so re-adjusfod as to have d u e regard to (he developm ent ami u tilisa tio n of our n a tu ra l re­ sources. Special a tte n tio n should be paid to th e develop­ m ent of our steel, wool and le a th e r in d u strie s. The basis of m ining developm ent should lie hroadened so th a t our v a st base m etal resources may be exploited to the full. O ur coal in d u stry calls for special m easures. W ith un­ lim ited Q uantities of the cheap est coal in the world under the e a sie st m ining c o n d i'io rs , and a w orld-dem and which opens the m ark e ts of several C o n tin e n ts to us, a forem ost economio and in d u stria l position in th e world is a ssu re d , if we will b u t g ra sp it. T ra n s p o rta tio n is to-day th e lim it, and indeed the only lim it to our rapid in d u stria l m d m ining expansion. New sy stem s of railw ays have to I* built in order to carry the pro­ duce of our farm s, our facto ries and our m ines to th e i: des­ tin a tio n s. New h a rb o u rs will probably have to be opened to overcom e th e congestion at our all too few p o rts. This railw ay program m e will have to he one of th e m ost im p o rta n t item s in th e leg islativ e proposals of th e G overnm ent.

141

O U TLET FO R WOOL. T he G overnm ent should also do e v ery th in g in its power to assu re a steady m arket abroad for the ex p o rtab le «urplus of nur products The p re sen t position as re g ard s wool is a case in p oint. T he tem porary g lu t in th e E nglish and Am eri­ can wool m ark e ts m ake it necessary to look elsew here for an o u tle t for our wool a t reasonable prices. T he G overnm ent is p ro secu tin g all th e inquiries necessary to th is end, and a highly capable com m ission of financial nnd m ercantile e x p erts is now on th e C o n tin e n t of E urope and in close touch w ith various G overnm ents end m a n u fa c tu re rs w ith a view to ex­ ploring not only new m ark e ts for our wool and m aize, b u t also th e m ethods of p a y m e n t or b a rte r necessary to safe­ g u a rd th e in te re s ts of our producers. 1 tr u s t th a t th ese e ffo rts will have good re su lts and t h a t i t will n o t be neces­ sary to sacrifice our wool or m aize crops a t ru in o u s prices. One fu rth e r m easure seem s to me esse n tia l a t th is stag e to our fu tu re in d u stria l policy. We a re a t th e b eginning of th in g s, the sm all beginning of very g re a t th in g s, and i t would be wise to provide in advance th a t th e p roduction of power and energy for o u r fu tu re in d u strie s a n a tra n s p o rt shall be u n d e r s tr ic t S ta te control. Pow er is th e key to all o th er in ­ d u strie s , and its cheap production under conditions which will p re v en t overlapping, w aste and avoidable expense, seem s to me a necessary condition of fu tu re in d u stria l success. A m easure, th ere fo re, for th e S ta te control of power and its cheap supply to m an u fa ctu rin g and in d u stria l consum ers seem s to me a c a r­ dinal m easure of in d u stria l policy. E SSE N T IA L S O F SU C C E88. T h ere a re m any o th e r p o in ts which conld be se t o u t in re g a rd to th e fu tu re developm ent of th e c o u n ty and its re ­ sources of all kinds. B u t enough h a s been said to in d icate th e direction in which th e S outh A frican P a rty in te n d s to move, and th e m easures it in te n d s to ta k e to carry o u t its developm ent policy in th e im m ediate fu tu re . F or the success of th is policy good a n d econom ical g o v e rn m e n t is also and above all n ecessary, a s a d m in istra tiv e inefficiency a n d undne ta x a tio n a re serious handicaps to in d u stry . The G overnm ent t r e not asham ed of th e a d m in istra tio n they have carried on in th e p a s t—e ffic ie n t, inco rru p tib le, and reasonably econom ical. And if again re tu rn e d to power th ey hope to give th e c o u n try of th e ir b e st In th ese respects. T here a re tw o o th er q uestions I wish to re fe r to in a few F o rd s. T he firs t is th e Provincial system c o n stitu te d u n d e r our C o n s titu tio n ; th e o th er is th e public servioe of th e U nion. A t th e la s t general election I declared m yself In favour of th e m ain ten an ce of th e Provincial Bytem, and I am still of t h a t opinion. T he P rovinces a re on th e whole doing good w ork, and th e Union P a rlia m e n t and G overnm ent a re so over* b u rdened w ith work th a t it would be a g a in st th e public in te rs a t to add th e p re se n t Provincial fu n ctio n s to th a t w ork. W ith re g ard to th e publio servioe in all its bran ch es the G overnm ent wish to Bee them o ontented and tre a te d w ith every fa irn e ss and justice. O ur action on th e vario u s r e ­ p o rts of th e Publio Service E n q u iry Com m ission expresses our policy of good will to th e service, and is an e a rn e st of w h a t onr a ction will be in re g ard to th o se servioe m a tte rs which h ave still to be disposed of. An ablo, o o n ten ted and sa tisfie d service will be th e principal m eans of an effic ie n t a n d econom ical a d m in istra tio n of th e c o u n try . I t is n o t my in te n tio n to fill u p th e vacancies in th e G overnm ent before th e elections. T he proper tim e to do to will he a fte r th e election if we are again honoured w ith th e confidence of th e people. And in t h a t case 1 shall select my colleagues from th e s o u th A frican P a rty aa a whole and ve proper re p re se n ta tio n in th e C ab in et to th o se new memr a who h a re joined us In th e p re se n t expansion of th e p a rty . I t shall be my e n deavour to give th e c o u n try th e heet govern­ m en t which can be fo u n d in tho ra n k s of th e e n la rg ed S outh A frican P a rty . T he G overnm ent likew ise propose to p o stp o n e th e nom ina. tio ir and election of S e n a to rs un d er Section 25 of th e S outh A frica Act u n til a fte r th e general election, so th a t the new H ouse of Assem bly may p ra tic ip a te in th e election of th e new S e n a te .

K

C R E 8 W E L L ’S M A N IFE ST O . Colonel C re swell— and I cannot refer to him w ith o u t cobg ra tu !i.tjn g him on his m arriage to a noble S outh A frican wom an and wishing them peaoe and h appiness in th e ir g re a t a d v e n tu re —Colonel CreswelJ has ju s t Issued a m an ifesto to his p a rty , in which he says th a t the C o n stitu tio n is n o t in d a n g er, as th e re is a g re a t m ajority in P a rlia m e n t in its f a v o u r; b u t th a t a general election has been forced on me in o rd e r to win se a ts from th e L abour P a rty . H e e n tirely m is. u n d e rsta n d s th e situ a tio n . A fter th e fu lle st consid eratio n I have decided on a genera] election freely and w ith o u t re ssu re or persuasion from anyone, because It seemed to me is only proper and h o n est course to p u rsu e w ith th e people.

S

A political situ a tio n has arisen in South A frica q u ite d if­ fe re n t from th a t of la st M arch, when the people refused to give me a P a rlia m en tary m ajority. I feel th a t the only rig h t oourse is to consult them and to seek a m andate afrevh from them in stea d o! vainly stru g g lin g on w ith a P a rlia m e n ta ry m inority. And with regard to the L abour P a rty I would say tfiiw— th a t it is unconsciously and u n in te n tio n a lly , but n e v ertbeleaa q uite effectively, playing the game of the N ational P arty ip the presen t crisis And it m ust necessarily do so unless it is pledged to su p p o rt me und vote with me in P a rlia m en t agam at the Nuti* n s' P a rtv It combined with the N atio n alists more th a n once last session in order to defeat the O ovem m ent It is c ertain to try to do so again next session, if th e re su lt is t h - defeat of th e G overnm ent, not Colonel Cresw cll. hut G eneral H ertzog, will form the new G overnm ent And once a N a tio n a list G overnm ent is in power the situ a tio n may soon oease to be a P a rlia m en tary one and consequences may follow q u ite beyond the control of the L abour P a rty I t is vain to talk of a g re at m ajority in P a rlia m en t a g ain st secession and in favour of th e B ritish connection, unless it is c erta in th a t th a t m ajority will oJw'ays vote to g eth er when the G overnm ent is at'.acued hy the N a tio n a lists L nleas Colonel C resw ell is p repared to give th a t pledge to th e people, he is m erely an u n in te n tio n a l b u t effective ally of G eneral H ertzog. In the sam e paper a few lines below Colonel Creswella m ani­ festo sta n d s the following sta te m e n t from th e secretary of th e N a tio n a lis t P a r t ; i “ H e claim s th a t thou san d s of th e S.A P a rty have joined tile N a tio n a lists d u rin g the past few weeks and consider» It is very probable that with a little exertiOD the N ationa­ lis ts will secure the G overnm ent ot the c o untry and con­ sequently th e salvation of th e people.” T h a t is th e m ost effective and c ru sh in g answ er to Colonel Creawell In the face of the grave dan g er to which th e Na­ tio n a lis t secretary points the question is w hether the L abour P a rty is going through tboir action to p rev en t th e re tu rn of C o n stitu tio n a lists to P a rlia m e n t and to a ssist tow ards the d e ­ fe a t ot the C o n stitu tio n a lists in P a rlia m e n t. I shall a w ait Colonel C resw ell’a answ er to th ese questions. The i«su* is now w ith th e people I have dene m y best, as P rim e M inister and leader of th e P a rty , to guide them th ro u g h a d iffic u lt tim e, and finally th ro u g h a political crisis of far reach in g significance for the fu tu re of the Union. I t is now for th e people to say w hether they approve of the way I have trie d to discharge my d u ty , and oi the work which the G overn­ m en t have done in th e a d m in istratio n of th e co u n try . On 'h is decision m uch, infinitely much depends for th e fu tu re peace, p ro g ress and n a tio n a l u n ity of S outh A frica. The questio n before us is w hether we seek to build up a prosperous and pow erful South A frica and a g re a t S o u th A frican nation along th e p a th s of peace, or w hether we are going to look for o u r salvation on th e p a th s of division, revolu­ tio n , and Bolshevism. W ith th e fu lle st confidence I leave th e decision in the han d s of th e people of S outh A frica. D u rin g th e la st few weeks .w hen rum our* got ab o u t th a t th e re was going to be a n o th e r general election, very e a rn e st appeals have been m ade to me to carry on, if possible, for some tim e longer. C autious p a trio tic S outh A fricans have asked me w hat is going to happen in th e ev en t of a N a tio n a list vic­ tory P They have p ain ted a very gloomy p ictu re to me of w hat is going to be th e s ta te of th e country if the* N a tio n a list le a d e n g et an o p p o rtu n ity to brin g into practice th e policy th ey have preached tor some tim e. They say th a t we have an •bject-leason in th e Irish situ a tio n , a n d ask m e w hether th e p ro g ress and p ro sp e rity which we have enjoyed and are still e n ­ joying will n o t d isa p p ea r as a m orning cloud when th e extrom ists g e t th e ir o p p o rtu n ity , a n d th o se who have sown th e wind begin to reap th e w hirlw ind. W ith perfectly irresponsible people such as m ost of the N a tio n a lis t leaders a re a t the head e f affa irs, th ey ask w h a t is going to happen to South A frica. My an sw er to th em has been and is still—T ru s t th e people. P u t th o position plainly a n d clearly before the people, and do n o t be afra id of th e ir decision. T he responsibility is not wholly w ith th e G o v e rn m en t: i t is even m ore w ith th e people. A nd, th e re fo re I appeal to them to end the preeent u n c e rta in tie s a n d give a d e fin ite m an d a te to th e S o u th A frican P a rty and ite leaders to proceed w ith th e go v ern m en t of th e c o u n try . I a sk , nay , I p ress for, I dem and th e su p p o rt of every p a trio tic , m o d era te S o u th A frican to w hatever p a rty he may h ave be­ longed. L e t us vote for S outh A frica, for its fu tu re peace and u n ity , a n d n o t for p a rty . In th e choice before u s, le t us choose S o u th A frica and all else will be added u n to us. E speciallv do I appeal to all th o se S o u th A fricans who a ra n o t p a rty politicians, who belong to no p a rty , b u t who in th e l a s t re s o rt will rally to th e call of th e ir c o u n try when i t is in d a n g er. T h ere is d anger, th e re is g rav e clanger of a general u p se t and tu e undoing of all th e g re a t c o n stru c tiv e work of th e la s t te n y e ars. O u r S outh A frican C o n stitu tio n is in dan­ g e r. O ur re la tio n s w ith th e B ritish E m pire a re in d a n g er, th e frien d sh ip and co-operation of th e races a re is d an g er. A n d th e re is serious d a n g e r of a g re a t financial and in d u stria l

142

breakdow n. If a n y th in g goes w rong a t th e com ing electiona m ore harm could bo done to th is c o u n try in tw elve m onths th a n we could undo again in m any long years. I th e re fo re appeal to all to rem em ber th e ir d u ty to S o u th A frica and to give th e c o u n try a stro n g G overnm ent, which will guide i t w ith prudence and m oderation th ro u g h th e dif­

143

ficult years ahead of us. U vain.

And I know my appeal will not b«

Printed and publahed by Wallachs, Ltd. B t An dries Sb Pretoria