Manifestatie Buurtalliantie #3 Samen verantwoordelijk voor het succes van de buurt
10 februari 2011 Fokker Terminal Den Haag
Manifestatie Buurtalliantie #3 Samen verantwoordelijk voor het succes van de buurt
10 februari 2011 Fokker Terminal Den Haag
inhoud
4 5 6 8 10 12 14 16 18
Programmahandleiding Programma ronde 1 Programma ronde 2 Programma ronde 3 Plattegrond begane grond Plattegrond eerste etage
110
Opening Debat en dialoog Workshops begane grond Workshops eerste etage Marktplein Excursies Extra Afsluiting
112
Organisatie
22 26 34 50 64 80 104
2
Over Buurtalliantie We maken het verschil! Partners Buurtalliantie
3
over buurtalliantie
Buurtalliantie
Buurtalliantie is een platform waar lokale professionals van maatschappelijke ondernemingen elkaar deelgenoot maken van sectoroverschrijdende problemen en oplossingen in Nederlandse wijken en buurten, in steden, dorpen en op het platteland. Door het organiseren van meerdere lokale bijeenkomsten en kenniscafés in het land, door een jaarlijkse landelijke manifestatie en door online kennis en ervaringen te delen in een webcommunity. Buurtalliantie is een initiatief van meer dan twintig maatschappelijke organisaties, geïnitieerd door Aedes vereniging van woningcorporaties, MOgroep branche Welzijn & Maatschappelijke Dienstverlening, Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland en Cultuurfabriek. www.buurtalliantie.nl
we maken het verschil! Al drie jaar lang wakkert Buurtalliantie via een jaarlijkse manifestatie, regionale bijeenkomsten en projectbezoeken de geest aan van slim en gezamenlijk maatschappelijk ondernemen: van innovatieve, onorthodoxe manieren van samenwerking in buurten, van synergie tussen professioneel ondernemerschap en eigen verantwoordelijkheid van burgers, van mensen in hun kracht zetten, burgers en professionals. Bezuinigingen en ander financieel ongemak staan voor de deur. We mogen ons daardoor niet van onze koers laten brengen. Juist nu is het noodzakelijk door te blijven zoeken naar oplossingen van onderop, van burgers en professionals dwars door de kokers waarin we werken. Die allianties zijn namelijk de beste antwoorden op de uitdagingen van vandaag en ze rechtvaardigen het werk in de buurten bij uitstek. Ze geven je als professional de ruimte om resultaat te boeken en geven de burger vertrouwen en moed. Vandaag zijn die allianties in alle verscheidenheid te vinden. We hebben een programma van meer dan 100 workshops, excursies, debatten, talkshows en lezingen. Fantastisch dat je er bent! Maak het mee, inspireer elkaar en pak morgen met je partners en bewoners de kansen in buurten waar je werkt. Samen maken we het verschil. Willem van Leeuwen, voorzitter Buurtalliantie februari 2011
4
5
partners buurtalliantie Partners Buurtalliantie
Fondsen en overheden
Het Oranje Fonds steunt en financiert veel buurtinitiatieven
MEDIA
Programmapartners manifestatie
4
ME
6
7
programmahandleiding Programma’s in zalen en lokalen
Excursies
De beschrijving van de programma’s van de manifestatie volgt de chronologie van de dag. De manifestatie begint met een plenaire opening (10.00-10.45 uur) en eindigt met een plenaire afsluiting (16.00-17.00 uur).
Ga mee naar één van de meer dan twintig succesvolle Haagse buurtprogramma’s in hun alledaagse context.
Tussendoor zijn er drie programmarondes (start om 11.00, 13.15 en 14.45 uur) met onder andere debatten, gesprekken, workshops en talkshows. In de zalen (pagina 26 t/m 31) en lokalen (pagina 34 t/m 61) op de begane grond en eerste etage kunnen een beperkt aantal mensen naar binnen, dus kom op tijd!
Je kunt in de eerste twee rondes (verzamelen om 10.45 en 12.30 uur) deelnemen aan excursies naar buurtprojecten in Den Haag. Op pagina 80 t/m 101 vind je de beschrijving van de projecten die we gaan bezoeken. Zorg dat je op tijd bij de excursiebalie bent!
Eten en drinken
Bij binnenkomst ontvang je een lunchbon die je tussen 12.00 en 14.00 uur kunt inleveren voor een lunchbox. De gehele dag is er koffie, thee en water verkrijgbaar.
Doorlopend programma
Op het Marktplein vinden doorlopende projectpresentaties plaats en kun je langsgaan bij Fonds 1818, het Oranje Fonds en het VSBfonds in de fondsenlounge. De beschrijving van deze activiteiten vind je vanaf pagina 64 t/m 77.
8
Programmaoverzicht
Het totale programmaoverzicht met tijden en locaties is te vinden op pagina 10 t/m 15.
9
1
programma ronde 1
11.00 - 12.15 uur
1
debat en dialoog
workshops begane grond
workshops eerste etage
excursies
11.00 - 12.15 uur
11.00 - 12.15 uur
11.00 - 12.15 uur
10.45 - 12.30 uur
werkplaats
lokaal A Verduurzaming Wijkeconomie: lokaal ondernemerschap stimuleren / p.34
lokaal 1 De buurt als onderwijs- en werkplek
De Binckhorst / p.81
Land vol vreemden / p.26
De wijkfunctie van onderwijsinstellingen / p.50
Brede Buurtschool de Krullevaar / p.82
lab Participatie anno NU / p.28
lokaal B Zorg, wonen, welzijn
kantine
De rol van professionals in Welzijn Nieuwe Stijl / p.36
Barometer Wijkaanpak / p.30
lokaal C Burgerparticipatie in de praktijk Duurzame jongerenparticipatie / p.38
lokaal D Sport als bindmiddel en inspiratiebron
Campus Teniersplantsoen / p.84
lokaal 2 Samenwerken en samenhang Schetsen van multifunctionele accommodaties / p.52
ZUID57 / p.85 Digitale Buurtschouw / p.86
lokaal 3 Groene trends en alternatieve financiering Stad zoekt boer / p.54
Het Gulden Huis / p.87 De Kleine Loods / p.89
lokaal 4 Stad- en gebiedsontwikkeling in tijden van economische recessie
MFC / p.90
Diversiteit in wonen en werken: het bewoners perspectief / p.56
De Maatschappelijke Broedplek / p.91
lokaal E Evolutie ‘Achter de voordeur’ Startlocatie Digitale Buurtschouw / p.42
lokaal 5 Effecten, kosten en baten
Project ‘Otterrade’ / p.92
lokaal F Creatieve Wijken
Maatschappelijke Kosten en Baten Wijkontwikkelingsplan / p.58
Paul Krügerlaan / p.93
Samenwerken rondom het Afrikaanderplein / p.44
lokaal 6 Veiligheid in de wijk
Reflex / p.94
lokaal G Fonds 1818
Buurtsignaal: inzichtelijkheid van veiligheidsbeleving / p.60
Sleutelen met Jongeren / p.95
De Olympische Wijk: ambitieuze crossdisciplinaire allianties / p.40
Duurzaamheid in projecten / p.46 De Transvaal Tapes / p.96 Woodstock / p.98 10
11
2
programma ronde 2
13.15 - 14.30 uur
debat en dialoog
workshops begane grond
workshops eerste etage
excursies
13.15 - 14.30 uur
13.15 - 14.30 uur
13.15 - 14.30 uur
12.30 - 14.30 uur
werkplaats
lokaal A Verduurzaming Best practices verduurzamen: Eindhoven / p.35
lokaal 1 De buurt als onderwijs- en werkplek De Brede School en de wijk / p.51
De Binckhorst / p.81
Stijgen met stip / p.27
2
BINK36 / p.83
lab Op uw gezondheid! / p.29
kantine
lokaal B Zorg, wonen, welzijn / 12.30 - 14.30 uur Bovenkamer (besloten) / p.37
MVO in de wijk / p.31
lokaal C Burgerparticipatie in de praktijk Trends in participatie / p.39 lokaal D Sport als bindmiddel en inspiratiebron
lokaal 2 Samenwerken en samenhang Samenhangende wijkaanpak / p.53
Campus Teniersplantsoen / p.84 ZUID57 / p.85
lokaal 3 Groene trends en alternatieve financiering
De interdisciplinaire aanpak! / p.88
Bewoners ontwerpen groenere en gezondere wijk / p.55
De Kleine Loods / p.89 De Maatschappelijke Broedplek / p.91
Onderwijs in een voetbalstadion / p.41
lokaal 4 Stad- en gebiedsontwikkeling in tijden van economische recessie Beleef je buurt / p.57
Paul Krügerlaan / p.93
lokaal E Evolutie ‘Achter de voordeur’
lokaal 5 Effecten, kosten en baten
Sleutelen met Jongeren / p.95
Eropaf! en Bureau Frontlijn: de stand van zaken / p.43
Achter de voordeur: handreiking in de praktijk / p.59
De Transvaal Tapes / p.96
lokaal F Creatieve Wijken
lokaal 6 Veiligheid in de wijk De bezorgde burger / p.61
Broedstraten: de impact van kunstenaars in de straat / p.45
lokaal G Fonds 1818
Het eSociety Instituut / p.97 Woodstock / p.98 Vadercentrum Adam / p.99
Jongeren doen het zelf / p.47 De Zorgtuin / p.100 Scholengroep Den Haag Zuid-West / p.101 12
13
3
programma ronde 3
14.45 - 16.00 uur
debat en dialoog
workshops begane grond
workshops eerste etage
14.45 - 16.00 uur
14.45 - 16.00 uur
14.45 - 16.00 uur
werkplaats
lokaal A Verduurzaming
De Wijkcoach: het vervolg / p.27
Best practices verduurzamen: wijkaanpak Arnhem / p.35
lokaal 1 De buurt als onderwijs- en werkplek
lab Succesvolle sleutelfiguren / p.29
lokaal B Zorg, wonen, welzijn
kantine
Investeren in het verbinden van wonen, zorg en welzijn / p.37
De hoogste opbrengst / p.31
lokaal C Burgerparticipatie in de praktijk The Game: ontwikkelen en verbinden van wijkmediatoepassingen / p.39
lokaal D Sport als bindmiddel en inspiratiebron De Sportclub als buurthuis van de toekomst / p.41
lokaal E Evolutie ‘Achter de voordeur’ Samenwerken tegen eenzaamheid / p.43
3
Arbeidsparticipatie Wajongers en de buurt / p.51
lokaal 2 Samenwerken en samenhang Samenwerken in de publieke dienstverlening / p.53
lokaal 3 Groene trends en alternatieve financiering Alternatieve financiering van maatschappelijke initiatieven / p.55
lokaal 4 Stad- en gebiedsontwikkeling in tijden van economische recessie De levende stad / p.57 lokaal 5 Effecten, kosten en baten Moderne organisaties zetten de achterban centraal / p.59
lokaal F Creatieve Wijken De Kamers: een sociaal-creatieve hub in Vathorst / p.45
lokaal 6 Veiligheid in de wijk Bewonersinitiatieven voor een veilige buurt / p.61
lokaal G Fonds 1818 In de regio zijn de lijntjes kort / p.47
14
15
plattegrond begane grond
infobalie
garderobe
lab
excursiebalie
trap
terras
marktplein
plenair
registratie
Ingang
werkplaats
Toiletten trap
lokaal A 16
lokaal B
lokaal C
lokaal D
lokaal E
trap
lokaal F
lokaal G 17
plattegrond eerste etage
trap
kantine
trap
lokaal 1 18
lokaal 2
trap
lokaal 8 lokaal
3
lokaal lokaal 94
lokaal lokaal 10 5
lokaal 6 19
opening
20
21
opening
foto: Paulien de Gaaij
plenair begane grond
Minister Piet Hein Donner
Marc Calon
Jet Bussemaker
Marnix Norder
Sadik Harchaoui
10.00 - 10.45 uur
Tegen de achtergrond van de huidige bezuinigingen starten we de manifestatie met het markeren van de belangrijkste vraagstukken en oplossingen van dit moment. Antwoorden die in het debat terrein winnen zijn: zoek naar oplossingen van onderop, vanuit professionals en burgers. En: werk ontkokerd, neem samen de verantwoordelijkheid voor je buurt. In buurtallianties krijgen deze opvattingen ook praktisch steeds meer gestalte. Maar hoe sterk zijn deze allianties nu organisaties in het sociale domein in financieel zwaar weer terechtkomen?
22
foto: Raphaël Drent
Karel Bun
Gastheer Willem van Leeuwen, voorzitter Buurtalliantie, opent de dag. Minister Piet Hein Donner van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties geeft een inleiding, waarna moderator Ruben Maes ingesprek gaat met Marc Calon (voorzitter Aedes vereninging van woningcorperaties), Jet Bussemaker (voorzitter MOgroep Welzijn & Maatschappelijke diensverlening), Marnix Norder (wethouder Stadsontwikkeling, Volkshuisvesting en Integratie Gemeente Den Haag), Sadik Harchaoui (voorzitter Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling) en Karel Bun (directeur Scholengroep Den Haag Zuid-West).
23
debat en dialoog
24
25
debat en dialoog werkplaats begane grond ronde
1 1
11.00 - 12.15 uur
13.15 - 14.30 uur
3
14.45 - 16.00 uur
Land vol vreemden
Stijgen met stip
De Wijkcoach: het vervolg
Hoe staat het met de integratie van niet-westerse allochtonen? Slecht, althans volgens autochtone bewoners die in gemengde buurten wonen. Die conclusie, getrokken in een recent onderzoek van Forum en het VerweyJonker Instituut, lijkt teleurstellend voor al die buurtprofessionals die bezig zijn het samenleven te bevorderen. Hebben de integratieprogramma’s van de afgelopen tien jaar niets opgeleverd? Of zien autochtone bewoners de vruchten er niet van? Over nieuwe uitdagingen op het terrein van integratie.
“Bezuinigingen zijn een zegen”, stelt Heinz Schiller. Volgens de directeur van welzijnsorganisatie DOENJA en auteur van het boek De kunst van het stijgen is er voldoende geld in de buurt, maar worden er geen heldere keuzes gemaakt. Wat zijn dan de beste keuzes en wat is de rol van welzijn daarin?
Het experiment van de Wijkcoach in Enschede inspireert, enthousiasmeert en vindt inmiddels navolging in het land. Als het om gezinnen en jongeren met multiproblematiek gaat, zet Enschede niet meer in op ‘ketensamenwerking’ of ‘structuurveranderingen’, maar op de ‘generalist met mandaat’, die als enige achter de voordeur komt. Wat zijn de effecten van twee jaar wijkcoaches? Welke barrières kende de pilot en hoe zijn die geslecht?
Met Sadik Harchaoui - voorzitter Raad van Bestuur Forum, Marilyn Haime directeur Directie Inburgering en Integratie BiZa, Lidia van Albada - projectleider Opvoeden Samen Aanpakken en Karien van Buuren - medewerker VoorleesExpress Gesprek onder leiding van Bahram Sadeghi 26
2
Met Heinz Schiller - directeur DOENJA Dienstverlening, Dik Hooimeijer directeur Marketing & Innovatie Stichting MOOI, Margot Scholte - lector maatschappelijk werk Inholland & senior adviseur beroepsontwikkeling Movisie en Klaas Mulder - senior adviseur Laagland Advies Gesprek onder leiding van Bahram Sadeghi
Met Hans Weggemans - directeur Wijkontwikkeling, Zorg en Welzijn Enschede, Richard Ros - projectleider wijkcoaches Wesselbrink Noord Enschede, Ad van Alphen - sociaal programmaleider Heechterp-Schieringen Leeuwarden en Nina Hille Ris Lambers - coördinator vangnet Jeugd GGD Gooi en Vechtstreek Gesprek onder leiding van Marianne van den Anker 27
debat en dialoog lab begane grond ronde
1
11.00 - 12.15 uur
13.15 - 14.30 uur
3
14.45 - 16.00 uur
Participatie anno NU
Op uw gezondheid!
Succesvolle sleutelfiguren
Zelf verantwoordelijkheid nemen voor de buurt, dat is wat de politiek – zeker nu de middelen schaarser worden – graag ziet. Maar in de praktijk, bijvoorbeeld die van de corporatiewereld, valt de participatie van bewoners tegen en is ze vaak niet van lange duur. Andersom ervaren actieve burgers ook tegenwerking bij hun initiatieven. Welke onderwerpen, middelen en werkstructuur stimuleren en ondersteunen de dynamiek van burgers? En welke rol vervullen buurtprofessionals en gemeentes daarin?
Wanneer noem je een wijk gezond? En wat te doen als jouw buurt op dit punt niet aan dat criterium voldoet? De afgelopen twee jaar hebben dertien gemeenten samen met het rijk het experiment Gezonde Wijk opgezet. Vandaag presenteren ze hun eerste conclusies over een slimme integrale aanpak van gezondheidsachterstanden.
Uit onderzoeken naar best practices in achterstandwijken blijkt vaak dat één persoon of enkele personen het verschil kunnen maken. Het zijn sleutelfiguren die op onorthodoxe wijze werken, in lastige situaties doorbraken kunnen forceren en in staat zijn bewoners te enthousiasmeren om hun omgeving te veranderen. Maar wat doen die personen precies? En waardoor zijn ze succesvol?
Met Radboud Engbersen - programmaregisseur SEV, Igno Pröpper - eigenaar Partners + Pröpper, Rob van Veelen participatiemakelaar stadsdeel Oost in Amsterdam en Rob van Sprang - actief burger in Arnhem Gesprek onder leiding van Marianne van den Anker
28
2
Met Laetitia Kuijpers - projectleider Gezonde Wijk Ministerie BZK/WWI en VWS, Erik Ruland - projectleider Gezonde Wijk bij de gemeente Den Haag en Eric van Veen - Krajicek Foundation Gesprek onder leiding van Marianne van den Anker
Met Hans Rasenberg - politiechef Haaglanden en projectleider Rolmodellen in Escamp, Omar Benali - adviseur Multi 2000 BV, Constance Bogers actief burger in Den Haag en Merlijn van Hulst - antropoloog en bestuurskundig onderzoeker. Universiteit van Tilburg, TU Delft en het Nicis Institute doen momenteel in vijf steden onderzoek naar sleutelfiguren. Gesprek onder leiding van Bahram Sadeghi 29
debat en dialoog kantine eerste etage ronde
1
11.00 - 12.15 uur
2
13.15 - 14.30 uur
14.45 - 16.00 uur
Barometer Wijkaanpak
MVO in de wijk
De hoogste opbrengst
De wijkaanpak is voor minstens tien jaar ingezet. Het besluit dat te doen vond plaats onder een ander politiek en economisch gesternte dan het huidige. Wat is de oogst van vier jaar wijkaanpak en hoe moet het de komende tijd verder?
Bedrijven zijn gebaat bij een sterke omgeving. Daarom investeren steeds meer grote en kleine ondernemers in hun wijken en buurten. MKB-ers doen dit al lang. Nu voegen zich daar ook grote bedrijven bij, met Albert Heijn en Tempo Team als pioniers. Volgens ’s lands grootste kruidenier is MVO in buurten een win-win-situatie. Wat zijn maatschappelijke onderwerpen waaraan ondernemingen zich binden? Waarin zit de winst? En welke type samenwerking zoeken ze in buurten?
Wat zijn de resultaten van sociale en sociaal-fysieke activiteiten in de buurt? En wat kost succes eigenlijk? Daarover lopen de meningen nogal uiteen. Maar in de huidige tijd van schaarste wil iedere financier natuurlijk weten of zijn investering rendeert. Vaak zijn in het sociale domein investeerders en uitvoerders niet dezelfde partij. Hoe houden geldschieters hun oog op de baten?
Met Rene Scherpenisse - directeur Atrivé, Margriet de Jager - wethouder Deventer, Daniël Giltay Veth - onderzoeker en directeur DGV Holding, Joke Bakker voorzitter LSA, Francis Bock - directeur Wijkalliantie Gesprek onder leiding van Ruben Maes
Met Eerde de Swart - manager Nationaal Stimuleringsprogramma MBO MVO Nederland, Martijn Walrave support manager Albert Heijn, Dirco Dekker - manager MVO TempoTeam en Jan Buijze - gebiedsmanager DOENJA Dienstverlening
30
3
Met Jochum Deuten - consultant Quattro, Jan de Ridder - directeur Amsterdamse Rekenkamer, Julie Ann Tollenaar gebiedsmanager Staedion en Veroni Larsen - partner LPBL economisch advies Gesprek onder leiding van Jan de Vries, directeur MEE Nederland
31
workshops begane grond
32
33
workshops Verduurzaming Het beste behouden. Maar hoe herken je best practices en verduurzaam je ze? En hoe versterk je je buurt met wijkeconomie? lokaal A begane grond ronde
1
11.00 - 12.15 uur
13.15 - 14.30 uur
3
14.45 - 16.00 uur
Wijkeconomie: lokaal ondernemerschap stimuleren
Best practices verduurzamen: Eindhoven
Best practices verduurzamen: wijkaanpak Arnhem
Een gezond bedrijfsleven is van belang voor stad en wijk. Het creëert werkgelegenheid, economische groei en draagt bij aan de integratie en arbeidsparticipatie van mensen. Het onlangs verschenen handboek Wijkeconomie van het ministerie van Economische Zaken bevat inspirerende voorbeelden en handvatten voor gemeenten om lokaal ondernemerschap te stimuleren. Tijdens deze workshop krijg je geen wondermiddel voorgeschoteld, maar wel concrete ideeën en inspiratie om aan de slag te gaan in de wijk.
De Tulp is een laagdrempelig maatschappelijk steunpunt voor kwetsbare buurtbewoners, een plek van waaruit ze weer aansluiting kunnen vinden bij de samenleving, te beginnen in de buurt. Daniël Giltay Veth en Yvonne Wijland bespraken tijdens de lokale Buurtalliantie bijeenkomst in Eindhoven de best practices en verduurzamingskansen aan de hand van een quick scan. In deze workshop blikken ze met medewerkers van de Tulp terug en vooruit.
De gemeente Arnhem hanteerde al een eigen wijkaanpak voordat deze landelijk werd ingevoerd. Logisch dat voor deze gemeente vaak een pioniersrol is weggelegd. Op dit moment zijn de gemeente en maatschappelijke instellingen in deze stad actief bezig waardevolle projecten te verduurzamen en voor de toekomst veilig te stellen. Tijdens de Buurtalliantie bijeenkomst in Arnhem is kritisch gekeken hoe de stad kan doorinnoveren. Tijdens deze workshop wordt teruggekeken op de effecten van het verduurzamen van wat goed is.
Met Lars Pijlman - Senior adviseur Seinpost
34
2
Met Daniël Giltay Veth - onderzoeker en directeur DGV Holding, Yvonne Wijland onderzoeker Wijland Avies en Coaching, Paulien van der Hoeven - accountmanager Ministerie van Binnenlandse Zaken en Hanneke Henkens Projectleider MSS, Herstel en Ervaringsdeskundigheid GGZ Eindhoven
Met Daniël Giltay Veth - onderzoeker en directeur DGV Holding, Yvonne Wijland onderzoeker Wijland Avies en Coaching, Paulien van der Hoeven - accountmanager Ministerie van Binnenlandse Zaken en Jan Jans - programmamanager aandachtswijken gemeente Arnhem 35
workshops Zorg, wonen, welzijn Welzijn Nieuwe Stijl, wat ga ik precies anders doen? Ter inspiratie: de nieuwste combinaties wonen-zorg-welzijn. lokaal B begane grond ronde
1
11.00 - 12.15 uur
De rol van professionals in Welzijn Nieuwe Stijl De maatschappelijke uitdaging van Welzijn Nieuwe Stijl is het voor elkaar krijgen van meer eigenaarschap, zelfredzaamheid en zelforganisatie van bewoners. Het uitgangspunt is de kracht van burgers en wat volgt is een participatieve, aansluitende rol van professionals in welzijn en de gemeente. Wat betekent loslaten en sturen op onzekerheid? In deze workshop zullen aansprekende voorbeelden uit de praktijk van lokale verandering door Welzijn Nieuwe Stijl worden gepresenteerd, zowel voor gemeentelijke- als voor welzijnsprofessionals. Met Joost van Alkemade - manager programma Leefbaarheid en Sociale Samenhang Movisie
36
2
12.30 - 14.30 uur
Bovenkamer (besloten) Besloten werksessie van bestuurders en directeuren van de 25 organisaties die platform Buurtalliantie vormen. Ze buigen zich met enkele genodigden over actuele problematiek rondom buurtallianties. Die problematiek op de thema’s leiderschap, alliantievermogen en ondernemingsruimte wordt ingeleid door drie buurtprofessionals. De sessie staat onder leiding van Ruben Maes.
3
14.45 - 16.00 uur
Investeren in het verbinden van wonen, zorg en welzijn De financiële scheiding van wonen en zorg in de AWBZ is een politieke werkelijkheid geworden en innovaties in wonen en zorg laten zien dat dit niet persé een probleem hoeft te zijn. De echte uitdaging ligt bij het inhoudelijk en organisatorisch verbinden van wonen, zorg en welzijn. Woonkwaliteit, eigen kracht en integratie in de buurt zijn de sleutels tot succes. De nadruk moet daarbij liggen op het investeren in mensen en verbindingen. Deze workshop laat recente voorbeelden zien van nieuwe verbindingen voor kwetsbare ouderen en mensen met een beperking. Met Yvonne Witter - adviseur Aedes-ActiZ Kenniscentrum Wonen-Zorg, Gijs Adriaansens - beleidsmedewerker Ministerie van VWS en Huub Gijsbers bestuurslid innovatieve wooncomplex Bon Vie 37
workshops Burgerparticipatie in de praktijk Trends en voorbeelden van burgerparticipatie, zoals digitale toepassingen en de jongerenambassadeurs. lokaal C begane grond ronde
1
11.00 - 12.15 uur
13.15 - 14.30 uur
Duurzame jongerenparticipatie
Trends in participatie
Youth and the City weet jongeren duurzaam te betrekken bij beleidsontwikkeling door inzet van structurele jongerenparticipatie. De Haagse Jongerenambassadeurs zijn een concreet voorbeeld van een project waarbij jongeren zich voor langere termijn organiseren als een adviesorgaan voor de gemeente. Den Haag won al twee keer een Jong Lokaal Bokaal vanwege de prestaties van de jongerenambassadeurs. In deze workshop maken we kennis met de specifieke benadering om jongeren te betrekken en betrokken te houden, uiteraard met inbreng van de jongerenambasadeurs zelf.
Zelforganisatie, Digitalisering en Fundamentele Structuurverandering zijn de drie dominante trends op het terrein van georganiseerde bewonersparticipatie vanuit woningcorporaties. In deze workshop worden de drie trends belicht en met concrete casuïstiek ingevuld, het platteland wordt daarbij niet vergeten. Ook is er aandacht voor de neiging positieve effecten van innovaties te overschatten, want participatie is lastig en bij goedgelovigheid is niemand gebaat.
Met Alan Bredenhorst - projectmanager Youth and the City en jongerenambassadeurs Den Haag
38
2
Met Radboud Engbersen - programmaregisseur SEV en Hanneke Schreuders - SEV
3
14.45 - 16.00 uur
The Game: ontwikkelen en verbinden van wijkmediatoepassingen Wijkmediatoepassingen kunnen worden ingezet om de interculturele dialoog en sociale cohesie in de wijk te ondersteunen en het negatieve imago te counteren. The Game is een methode om op een attractieve en interactieve manier bij beleidsmakers, bestuurders, organisatie en instituties in de wijk mogelijke mediatoepassingen te introduceren. Bij het spelen van dit spel komen we als betrokken partijen bijeen om te discussiëren over welke mediatoepassingen we gezamenlijk in wijken kunnen inzetten. De nadruk ligt hierbij op krachten bundelen, samenwerken en co-creatie. Met Ed Klute - directeur Mira Media
39
workshops Sport als bindmiddel en inspiratiebron Onverwachte combinaties en toepassingen met sport, zoals de kantine als buurthuis en leren rekenen in een voetbalstadion. lokaal D begane grond ronde
1
11.00 - 12.15 uur
De Olympische Wijk: ambitieuze crossdisciplinaire allianties
40
2
13.15 - 14.30 uur
Onderwijs in een voetbalstadion
3
14.45 - 16.00 uur
De Sportclub als buurthuis van de toekomst
Het NISB ziet sport niet als doel maar als middel. Door het verbinden van verschillende beleidsterreinen zoals sport, ruimtelijke ordening en de Wmo, worden allianties gesloten tussen diverse partners met een gezamenlijk doel, zoals de leefbaarheid in wijken. De Olympische Wijk is de maatschappelijke vertaling van de ambitie om heel Nederland op Olympisch niveau te krijgen. We krijgen een presentatie van de betekenis van deze ambitie en de strategie om deze te verwerkelijken. Aan de hand van de casus van een gemeente zien we ook wat dat concreet betekent.
Sommige kinderen leren beter in een omgeving met een WOW-factor. Spelling oefenen op de tribune van het Gelredome, rekenen in de fanstore van het Philips Stadion en intussen een compliment ontvangen van profvoetballers als Otman Bakkal of Ismail Aissati. Stichting Playing for Success realiseert samenwerkingverbanden tussen onderwijs, welzijn en betaald voetbal organisaties die er samen voor zorgen dat onderpresterende kinderen na school worden ontvangen in een leercentrum van hun favoriete club. In deze workshop alles over Playing for Success en hoe het de leerprestaties van kinderen verhoogt.
Sport voor iedereen dicht bij huis, in de eigen leefomgeving, draagt bij aan een hogere sportdeelname, een gezondere leefstijl en een betere participatie in de samenleving. Dit vraagt om een prominentere plaats van sport en de sportvereniging in de samenleving. In opdracht van en in samenwerking met De Sportbank heeft het Verwey-Jonker Instituut onderzoek gedaan naar de maatschappelijke inverdieneffecten van sport en de sportvereniging. Presentatie van een gesprek over visie en aanpak en ervaringen van vrijwilligers op sportverenigingen.
Met Carolien Daniels - adviseur Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen en Zainab Makhlouf medewerker van Be-Interactive en een gemeente
Met Miranda Rotmensen en Susan van de Wittenboer - centrummanagers Playing for Success Eindhoven-PSV en Marcel Bulten - centrummanager Playing for Success Arnhem-Vitesse
Met Louk Burgers - directeur De Sportbank, Kitty Kalkman - projectmanager De Sportbank, Nanne Boonstra - senior onderzoeker Verwey-Jonker Instituut en vrijwilligers
41
workshops Evolutie ‘Achter de voordeur’ Vier jaar erop af, een aanpak die steeds meer gemeengoed wordt. Of niet? En wat als we vereenzaamde mensen achter de voordeur aantreffen? lokaal E begane grond ronde
1
11.00 - 12.15 uur
Digitale Buurtschouw Startlocatie voor de excursie digitale buurtschouw, over het experiment van een met ICT-ondersteunde buurtschouw in Amsterdam Nieuw-West. Na een inleidende presentatie wordt de digitale buurtschouw per fiets in de praktijk ervaren. Zie voor meer informatie pagina 86
42
2
13.15 - 14.30 uur
Eropaf! en Bureau Frontlijn: de stand van zaken
3
14.45 - 16.00 uur
Samenwerken tegen eenzaamheid
Circa één miljoen mensen in Nederland Maakt het sociaal werk daadwerkelijk een leven in eenzaamheid en sociaal isolement. Zij zijn niet makkelijk te nieuwe start zoals Jos van der Lans in bereiken en aan te spreken, activiteiten zijn laatste boek schrijft of blijft het bij in de buurt gaan langs hen heen. Toch woorden? Er zijn veel en veelbelovende is de ene buurt succesvoller in het tegenEropaf! initiatieven met harde en gaan van eenzaamheid dan de ander. gemeten resultaten, maar lukt het ook Hoe komt dat? Goede voorbeelden en om de drie omslagen, van veraf naar interessante ontwikkelingen zijn o.a. het dichtbij, van overnemen naar onderverminderen van eenzaamheid door het steunen en van specialistisch naar buiten bewegen en het inwonen van generalistisch, te verduurzamen? studenten bij alleenstaande ouderen. De stichting Eropaf! en Bureau Frontlijn Buurtbewoners vertellen hoe ze werden Rotterdam bieden een overzicht van geënthousiasmeerd om zich in te zetten de ontwikkelingen rond het Eropaf! voor de strijd tegen eenzaamheid. denken en doen en gaan graag met de deelnemers in discussie. Met Arie Ouwerkerk - directeur Coalitie Erbij, Ruud Dirkse - directeur van Dirkse Met Suzan Daamen - medewerker Anders Zorgen en bewoners vanuit Bureau Frontlijn Rotterdam en Marc Wijkalliantie en Solink Räkers - adviseur stichting Eropaf!
43
workshops Creatieve Wijken Een broedstraat, een kunsthotel, een creatieve hub, wat kan creativiteit doen met een buurt? lokaal F begane grond ronde
1
11.00 - 12.15 uur
13.15 - 14.30 uur
3
14.45 - 16.00 uur
Samenwerken rondom het Afrikaanderplein
Broedstraten: de impact van kunstenaars in de straat
De Kamers: een sociaalcreatieve hub in Vathorst
Het Afrikaanderplein in Rotterdam was een bron van overlast en gevoelens van onveiligheid. Er was jaren amper interactie tussen de verschillende bewonersgroepen en organisaties rondom het plein. Inmiddels werken kunstenaars en ontwerpers samen met marktkooplui en jongeren op het gebied van ontwerp, ambacht, opleiding en productie en ontwikkelt Vestia er een kunsthotel. Wat is de meerwaarde van die mix van partijen op creatief, maatschappelijk en commercieel gebied? Hoe verloopt de samenwerking?
Kunnen kunstenaars een rol spelen in straten met veel leegstand van winkels en plinten? In Amsterdam Noord realiseert Stichting Broedstraten met woningcorporaties en Stadsdeel Noord broedstraten. Kunstenaars manifesteren zich daar als actief bewoner. Samen met een kwartiermaker ontdekken ze creatief talent en zetten ze bewoners aan tot gezamenlijke activiteiten en kunstprojecten. Wat levert die creativiteit op straatniveau op? De Community of Practice Cultuurimpuls deed onderzoek naar de impact van een tiental culturele interventies. Een discussie met de initiatiefnemer en een onderzoeker van de CoP Cultuurimpuls.
De Kamers in Amersfoort Noord is een huis voor cultuur en ontmoeting. Een laagdrempelige plaats waar zeer uiteenlopende activiteiten plaatsvinden. Kenmerkend is het ontstaan van het huis op initiatief van wijkbewoners. Naast het aanbod van toneel, film, muziek, lezing en debat heeft De Kamers namens de gemeente de rol van sociaal makelaar in Vathorst. Bovendien is het een erkend leerbedrijf en biedt het jonge mensen de faciliteiten voor talentontwikkeling. Een presentatie over het ontstaan van dit voorbeeldproject met aandacht voor de rol van bewoners en gemeente.
Met Dennis Lohuis - mede-directeur Young Designers + Industry, Annette van Otterloo - projectmanager Freehouse, Gerben Vrijkorte - programmaleider Vestia Rotterdam Feijenoord, Pim Dumans - Projectleider Vestia Rotterdam Feijenoord, Sabrina Lindemann - Mobiel projectbureau OpTrek en o.l.v. Ellen Klaus projectmanager Created in Noord Holland 44
2
Met Jan van der Meulen - initiatiefnemer en manager De Kamers
Met Floor Ziegler - artistiek leider van Stichting Broedstraten, Maartje Kuipers kwartiermaker Muziekstraat en Simon van Dommelen - onderzoeker CoP Cultuurimpuls 45
workshops Fonds 1818 De werkwijze en maatschappelijke thema’s van Stichting Fonds 1818 tot nut van het algemeen, een fonds voor Den Haag en omstreken. lokaal G begane grond ronde
1
11.00 - 12.15 uur
13.15 - 14.30 uur
3
14.45 - 16.00 uur
Duurzaamheid in projecten
Jongeren doen het zelf
In de regio zijn de lijntjes kort
Hoe zorgt een fonds dat de projecten dat het financiert op een duurzame manier worden uitgevoerd? Fonds 1818 heeft de afgelopen jaren verschillende manieren ontwikkeld om organisaties hierbij te helpen. Het fonds koppelt een duurzaamheidexpert aan organisaties met verbouwplannen en geeft extra donaties voor een deel van de meerkosten, basisscholen worden gestimuleerd hun speelpleinen groener te maken en bij alle aanvragen wordt specifiek gekeken naar duurzaamheid. Een workshop met aandacht voor de kansen en de valkuilen.
Waren het in het verleden vooral de jongerenwerkers die aanvragen indienden voor donaties en subsidies ten behoeve van jongerenprojecten, nu zijn het meer en meer de jongeren zelf die actief fondsen willen werven om hun ideeën te realiseren. Verschillende fondsen richten zich specifiek op deze groeiende groep actieve jongeren. Omdat de doelgroep breed en niet makkelijk grijpbaar is moeten de fondsen steeds nieuwe wegen bedenken om hen te bereiken. Fonds 1818 zal samen met andere ‘jongerenfondsen’ de ervaringen met het activeren van jongeren met ons delen.
Fonds 1818 is actief in een beperkte regio: Den Haag, Delft, Zoetermeer, Leiden en de Duin- en Bollenstreek. Dat heeft voordelen, bijvoorbeeld dat adviseurs en aanvragers elkaar vaak kennen, er makkelijk samenwerkingsverbanden worden gelegd en de lijntjes zogezegd kort zijn. Die korte lijntjes hebben ook hun nadelen. Voor je het weet zitten fonds en aanvrager te dicht op elkaar of denken aanvragers bepaalde rechten te hebben. We gaan met deze workshop dieper in op de kansen en dilemma’s van een regionaal fonds.
Met Carien Janssen van Raay adviseur natuur, milieu en duurzaamheid Fonds 1818
46
2
Met Vanessa Verhoeven projectadviseur Fonds 1818
Met Boudewijn de Blij - directeur Fonds 1818 en Jan Kleyberg - voorzitter van het Fonds Westland
47
workshops eerste etage
48
49
workshops De buurt als onderwijs- en werkplek De buurt als activeringsgebied, als veelzijdige onderwijsplek en als werkplek voor jongeren met een beperking. lokaal 1 eerste etage ronde
1
11.00 - 12.15 uur
De wijkfunctie van onderwijsinstellingen Schaalvergroting en regionalisering heeft de wijkfunctie van onderwijsinstellingen aangetast. ROC Mondriaan pakt dit aan door in de Haagse wijk Transvaal een school te plaatsen voor studenten uit die wijk. De lesstof wordt aangepast op thema’s die spelen in de wijk en ondernemers uit de buurt bieden stageplekken. Daarnaast speelt het ROC met trainingsprogramma’s in op de scholingsbehoefte die is ontstaan binnen de stagebedrijven. Het voortijdig schoolverlaten is inmiddels sterk teruggelopen en de binding van de jongeren met de wijk gegroeid. Docenten en studenten delen hun ervaringen.
2
13.15 - 14.30 uur
De Brede School en de wijk Omdat de Brede School het schoolgebouw openstelt voor andere gebruikers is het een plek waar het sociale leven opbloeit. Allianties tussen scholen en organisaties in de buurt biedt kinderen bijvoorbeeld de kans om in aanraking te komen met kunst en cultuur, aan sport te doen of kookles te volgen. De school kan ook ontmoetingen organiseren, bijvoorbeeld met een buurtmarkt. Een gesprek over knelpunten in de buurt en oplossingen van een school die de wereld tegemoet treedt. Met Tonny van der Berg en Dieuwke Fokkema - adviseurs van het Landelijk Steunpunt Brede Scholen
3
14.45 - 16.00 uur
Arbeidsparticipatie Wajongers en de buurt Iedereen onderschrijft het belang van arbeidsdeelname van jongeren met een beperking. Het beleid rond de Wajong is landelijk en wordt regionaal door UWV WERKbedrijf uitgevoerd, samen met scholen, zorginstellingen en re-integratiebedrijven. Wat kan de buurt betekenen om de arbeidsparticipatie van deze jongeren nog meer te vergroten? Aan de hand van voorbeelden illustreert deze workshop hoe jongeren kunnen profiteren van de kracht van de buurt. Met Klaas Pieter Derks - projectmanager programma Wajong UWV en Branko Hagen - senior projectleider Vilans
Met Kees Corbet - projectleider ROC Mondriaan, Mustafa Acikgoz - docent ROC Mondriaan en studenten
50
51
workshops Samenwerken en samenhang Slim samenwerken: in een multifunctioneel gebouw, of daarbuiten aan een uitdaging in de buurt. Theorie en praktijk. lokaal 2 eerste etage ronde
1
11.00 - 12.15 uur
Schetsen van multifunctionele accommodaties Studio MFA is een netwerk van conceptueel ingestelde professionals die op zoek zijn naar de ware multifunctionele accommodatie. Tijdens de realisatie van een multifunctionele accommodatie kan je, als je het gevoel hebt dat het anders, beter en slimmer kan, deelnemen aan Studio MFA. In deze sessie krijgen we een voorproefje van een ‘open studiomiddag’ waar de deelnemers al brainstormend een leefstijlgericht concept maken. Daarbij worden de leefstijlen van belevingsonderzoekbureau Smartagent gebruikt. Met Bas Keuper en Marc van Leent initiatiefnemers Studio MFA
52
2
13.15 - 14.30 uur
Samenhangende wijkaanpak Veel problemen in wijken zijn zo complex dat een samenhangende aanpak nodig is om ze op te lossen. Zeven steden zijn samen met de Programmadirectie Wijken (BZK) aan de slag gegaan met deze thematiek. Naast een reflectie op de algemene lessen bespreken we de praktische ervaring en lessen van de gemeente Alkmaar bij het ontwikkelen van de overkoepelende ketenaanpak in de wijk Overdie. Met name gaan we in op de aanpak vanuit de vraagstukken van de bewoners en het inzetten van een wijkactieteam. Met Marjon Hulsegge - adviseur gemeente Alkmaar, Gert Jan Geugjes wijkcoördinator Overdie en Henk Jan Bierling projectleider Experiment Samenhang in de Wijk Directie Wijken Ministerie van Binnenlandsezaken
3
14.45 - 16.00 uur
Samenwerken in de publieke dienstverlening Voor de hulpverlening aan probleemgezinnen en de aanpak van overlast op straat is samenwerken tussen organisaties nodig. In de praktijk wordt er veel langs elkaar heen gewerkt en valt het resultaat vaak tegen. Wat bepaalt het succes van samenwerking? Uit onderzoek komt naar voren dat dit vooral afhankelijk is van de energie van professionals op de werkvloer. Essentieel zijn de interventies die de partijen bij elkaar brengen, de belangen blootleggen en de professionals prikkelen. Een uitgebreide belichting van de resultaten van het onderzoek. Met Pieterjan van Delden - senior research fellow Centrum voor het Bestuur van de Maatschappelijke Onderneming aan het TiasNimbas, Business School Universiteit van Tilburg
53
workshops Groene trends en alternatieve financiering Stad en boer vinden elkaar steeds beter en groen vindt zijn opmars in de stad. Plus alles wat je moet weten over andere financieringsbronnen. lokaal 3 eerste etage ronde
1
11.00 - 12.15 uur
Stad zoekt boer Voedselvoorziening is een actueel thema en de discussie over de verhouding tussen stad en platteland speelt daarin een belangrijke rol. Het ‘internovatieprogramma’ Stad zoekt Boer van Amsterdam School of Management onderzoekt de mogelijke verbindingen tussen deze twee schijnbaar gescheiden werelden, met duurzaamheid als wederzijdse uitdaging. Het project Goed Gevoed brengt dit thema in praktijk. Een gezamenlijke permacultuurtuin in Amsterdam Osdorp geeft de bewoners daar het jaar door vers en gezond voedsel, ontspanning en een samenkomstplek. Een gesprek tussen onderzoek en praktijk over de maatschappelijke functie van stadslandbouw.
2
13.15 - 14.30 uur
3
14.45 - 16.00 uur
Bewoners ontwerpen groenere en gezondere wijk
Alternatieve financiering van maatschappelijke initiatieven
Welzijn begint vaak bij het gebruik maken van ideeën van gebruikers. Een ‘groenatelier’ daagt bewoners uit met eigen ideeën voor de inrichting van openbaar groen te komen. In de ateliers Gezondheid in de buurt dragen buurtbewoners eigen ideeën en oplossingen aan om de zorg- en hulpverlening te verbeteren of om de omgeving in de buurt gezonder te maken. Een gesprek over hoe deze methodieken werken en welke resultaten en verrassende ideeën zij opleveren.
Gemeenten hebben de komende tijd minder ruimte om maatschappelijke initiatieven te financieren. Gelukkig ontstaan er tegelijkertijd veel nieuwe vormen van financiering. Voorbeelden zijn crowd funding, particuliere investeerders, revolving funds en dienstenruil. Neem kennis van deze ontwikkelingen, weet waar je mensen naartoe kunt doorverwijzen en leer vooral ook zelf creatief te zijn met het geld dat je wel hebt.
Met Rein Sohilait - programmamanager FORUM en Arjaan Hijmans van den Bergh
Met Corian Hugenholtz - adviseur Greenwish en Rinske van Noortwijk directeur Greenwish
Met Giep Hagoort - initiatiefnemer Amsterdam School of Management, Annet van Hoorn - Ahorn Projecten, Janine Vermeulen - Atelj de Kim en vertegenwoordigers van Vrouwencentrum Vrouw en Vaart 54
55
workshops Stad- en gebiedsontwikkeling Een wijk waarin iedereen zich herkent en waar we allemaal kunnen meedoen, crisis of geen crisis. lokaal 4 eerste etage ronde
1
11.00 - 12.15 uur
Diversiteit in wonen en werken: het bewonersperspectief Diversiteit in wijkontwikkeling en herstructurering komt nog altijd maar mondjesmaat van de grond, terwijl vooral de grote steden in Nederland in rap tempo zijn verkleurd. Verborgen blijft dat een groot deel van de niet westerse allochtonen die hier weinig betrokkenheid tonen bij hun sociale leefomgeving dat in het land van herkomst vaak wel doen. Aan de hand van onderzoek kijken we naar praktijkvoorbeelden van succesvolle projecten en internationale ervaringen op het gebied van maatschappelijke participatie en verantwoordelijkheid van huurders en bewoners en zien we welke winst er in Nederland te behalen is. Met Nathan Rozema - onderzoeker Labyrinth en Rein Sohilait - programmamanager FORUM
56
2
13.15 - 14.30 uur
Beleef je buurt
3
14.45 - 16.00 uur
De levende stad
Voor sociale samenhang in de buurt is de woonomgeving van belang. Het project Goede Buren van Triade is een initiatief voor een te bouwen wijk waarbij contact tussen buren centraal staat. Een buurt waarin mensen prettig wonen en elkaar ontmoeten. Daarin speelt de toegankelijkheid van gebouwen en openbare ruimte een belangrijke rol. In de workshop komen tal van voorbeelden aan bod van hoe een omgeving uitnodigend kan zijn voor mensen van alle leeftijden en culturen, met of zonder beperking.
Recent verscheen de Nederlandse vertaling van Jane Jacobs’ The Death and Life of Great American Cities. Tegelijkertijd verscheen de bundel De levende stad: Over de hedendaagse betekenis van Jane Jacobs. Uit de bundel blijkt hoe actueel het vijftig jaar oude boek nog is. Jacobs gaf toen al aan welke kansen een economische crisis biedt voor een natuurlijke en duurzame wijkvernieuwing. Er wordt ingegaan op typische Jacobs-thema’s als wijkeconomie en creatieve klasse en al sprak Jacobs daar niet over, ook de Met Ivo Veldman - beleidsadviseur Triade naoorlogse wijken zullen profiteren van haar analyses. en Nienke Blijham - seniormedewerker Vilans Met Simon Franke - redacteur, uitgever (i.s.m. Uitgeverij SUN) en initiatiefnemer van Trancity, en Gert-Jan Hospers docent economische geografie Universiteit Twente en bijzonder hoogleraar city- en regiomarketing Radboud Universiteit Nijmegen 57
workshops Effecten, kosten en baten Investeer zelf 10 miljoen in een buurt, of reken mee aan de opbrengst van een Achter de voordeur-aanpak. En wat is de winst van bewonersparticipatie? lokaal 5 eerste etage ronde
58
1
11.00 - 12.15 uur
2
13.15 - 14.30 uur
3
14.45 - 16.00 uur
Maatschappelijke Kosten en Baten Wijkontwikkelingsplan
Achter de voordeur: handreiking in de praktijk
Moderne organisaties zetten de achterban centraal
Welk rendement levert het investeren in wijken op, hoe verhoudt dit zich tot de investeringen en hoe zijn de kosten en baten verdeeld over de verschillende partijen? In het door Ecorys en het Verwey-Jonker Instituut ontwikkelde MKBA-instrument voor het sociale domein staan niet de financiële stromen, maar de totale welvaartsontwikkeling in een gebied centraal. Aan ons de taak om met een budget van 10 miljoen euro een ontwikkelingsplan voor een wijk op te stellen met een zo groot mogelijk maatschappelijk rendement.
Wat is het maatschappelijk rendement van de ‘Achter de voordeur-aanpak’? Welke partijen hebben daar baat bij en kunnen wellicht meebetalen? Aan de hand van deze concrete vragen komt de handreiking Werken aan Maatschappelijk Rendement van WWI tot leven. We worden stap voor stap meegenomen in de MKBA van ‘Achter de voordeur’ en leren hoe we zelf direct aan de slag kunnen om de effecten van onze projecten in beeld te brengen. Ook de mogelijkheden en resultaten van specialistisch rekenwerk komen aan bod.
Maatschappelijke dienstverleners, zoals scholen, welzijnsorganisaties en woningcorporaties, moeten zich veel meer richten op hun achterban in plaats van op de overheid. Juist in een tijd van bezuinigingen wordt hun positie anders uiterst kwetsbaar. Maar hoe kunnen deze organisaties hun verankering in de samenleving versterken? In deze workshop zullen we verkennen hoe moderne maatschappelijke dienstverleners de samenwerking, dialoog en discussie met hun achterban beter kunnen vormgeven en welke rol nieuwe media daarbij kunnen spelen.
Met Freek de Meere - senior onderzoeker Verwey-Jonker Instituut en o.l.v. Drs. Ahmed Hamdi - senior consultant Ecorys
Met Veroni Larsen en Merei Lubbe adviseurs economisch adviesbureau LPBL
Met dr. Merel Noorman - adviseur Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling
59
workshops Veiligheid in de wijk Bewoners denken anders over veiligheid dan instanties of buitenstaanders. Wat betekent dat? En twee burgerinitiatieven die inspelen op dit thema. lokaal 6 eerste etage ronde
1
11.00 - 12.15 uur
Buurtsignaal: inzichtelijkheid van veiligheidsbeleving De gangbare kanalen leggen niet altijd de belangrijkste problemen in de gemeenschap bloot. De manier waarop bewoners naar veiligheid en leefbaarheid kijken en hoe ze deze ervaren kan sterk afwijken van de overtuigingen die leven bij de politie of het bestuur. Buurtsignaal is een methodische aanpak met het doel deze kloof in veiligheidsbeleving inzichtelijk te maken en te dichten. Bovendien helpt het burgerparticipatie te bevorderen door gezamenlijk planmatig en probleemgericht oplossingen te bedenken en uit te voeren. Maak in deze workshop kennis met Buurtsignaal. Met Peter van Os - programmamanager ontwikkeling gebiedsgebonden politie Politieacacdemie en Lex Mellink sociaal architect bij Mellink Sociale Veiligheid
60
2
13.15 - 14.30 uur
De bezorgde burger Aandacht voor ontevredenheid en onbehagen van burgers is een belangrijke stap naar een veilige wijk. Uit het onderzoek Een vreemde in eigen land dat door FORUM is uitgevoerd blijkt echter dat het tegendeel de praktijk is. Samen met de onderzoekers, vertegenwoordigers van bewonersverenigingen en de politiek gaan we op zoek naar oplossingen voor de oorzaken van spanningen binnen wijken. Met Chris Huinder - hoofd onderzoek FORUM en Mohamed Mahdi - adviseur public affairs FORUM e.a.
3
14.45 - 16.00 uur
Bewonersinitiatieven voor een veilige buurt In sommige wijken nemen bewoners het initiatief om te voorkomen dat de wijk verloedert. Door hangjongeren bewust te maken van de overlast die zij veroorzaken en andere bewoners in hun verantwoordelijkheid te stimuleren creëren zij respect op straat en een nette en prettige wijk. SMS Alert in de Amsterdamse Molenwijk is een team van twee bewoners, de buurtregisseur en de ‘Molenmeester’ van woningcorporatie De Alliantie. Het Buurtvadersproject in Den Haag wordt gedragen door vaders en de jongeren zelf. Maak kennis met deze burgerinitiatieven en leer over hun aanpak en successen. Met Henk Veen - kunstschilder/bewoner, Freeda Verburg - bewoner, Gerard Zwarts - buurtregisseur Politie Amstelland, Herman Oostwal - wijkmanager De Alliantie, Farouk el Houari - projectmanager Stichting Boog en Buurtvaders 61
marktplein
62
63
marktplein Gedurende de hele dag ontmoet je op het marktplein de professionals en betrokkenen achter een groot aantal unieke initiatieven. Zij hebben een stukje van hun dagelijkse omgeving voor je meegenomen en laten je graag zien op welke manier zij werken aan de toekomst van hun wijken en buurten.
Fondsenlounge
AllAboutUs FilmFactory
De Mensenbieb
In de fondsenlounge zijn het Oranje Fonds, Fonds 1818 en het VSBfonds de gehele dag aanwezig om vragen te beantwoorden over de projecten die zij financieren en hun speerpunten binnen ondersteuning van buurt- en wijkwerk. Plof neer en laat je onder andere voorlichten over het indienen van subsidieaanvragen.
AllAboutUs FilmFactory leidt jongeren en ouderen op tot filmmakers die met behulp van film hun eigen leefwereld en cultuur verbeelden, want mensen zijn zelf de experts van hun eigen beleving. In de zap-room op de manifestatie zie je films waarin video, kunst en cultuur een bindmiddel vormen in de wijk.
De mensenbieb is het ludieke instrument om vooroordelen te doorbreken. Door middel van het lenen van een ‘mensenboek’ worden mensen zich bewust van hun eigen invalshoeken en vooroordelen, om daar vervolgens over heen te stappen. Tijdens de manifestatie kun je her en der een mensenboek tegen het lijf lopen.
64
65
marktplein
Loket Alternatieve Financiering
Haags Taalplein
Den Haag Frontaal
Bij het Loket Alternatieve Financiering kun je de hele dag terecht voor advies over financieringsvormen waar je normaal misschien niet aan denkt. Verschillende organisaties houden hier hun spreekuur, dus kijk op het rooster bij het loket hoe laat je wie kunt treffen.
Het Haags Taalplein gaat in gesprek met hun klanten over inburgeringstrajecten. Aan de hand van een uitgebreide intake wordt samen met de inburgeraar het juiste traject gekozen en uitgezet, waarin persoonlijke ontwikkeling en maatwerk centraal staan. Op de markt kan je zien hoe dat maatwerk er in de praktijk uit ziet.
Den Haag Frontaal is een tv-magazine dat de ontwikkelingen in de vier Haagse krachtwijken volgt. Het programma legt een vergrootglas op de Haagse aanpak en zoekt de vertaling van de politiek naar de straat. Op de manifestatie zijn afleveringen te bekijken en kun je kennismaken met de verschileende initiatieven die daarin aan bod komen.
66
67
marktplein
Stichting WijkAlliantie
StraatVoetbal Bond Nederland
ADO Den Haag
Stichting WijkAlliantie is een onafhankelijk landelijk netwerk van praktische mensen, actief in vele maatschappelijke (buurt)initiatieven: van drugsprotest tot festival, van interculturele dialoog tot buurtvoetbaltoernooi. WijkAlliantie verenigt en steunt creatieve, sociaal ondernemende mensen die zelf en met elkaar werken aan een veilige en prettige leefomgeving. Hoe ze dat doen, zie je op de markt.
StraatVoetbal Bond Nederland zet zich in om door middel van straatvoetbalevenementen de leefbaarheid in de Nederlandse wijken te bevorderen. Tijdens de manifestatie verzorgt SVBN de activiteiten op het pannacourt op de markt. Onder leiding van de beste straatvoetballers van Nederland, de StreetLegends, worden er clinics en demo’s gegeven.
ADO Den Haag laat al vanaf de jaren negentig zien dat het midden in de samenleving staat, onder andere met het veelgeprezen project DE Held, waarbij spelers gastlessen verzorgen op scholen. Op de markt kun je zien hoe de club het verbeteren van normen en waarden zeer serieus neemt.
68
69
foto: Maurice van Steen
PSV
Stichting Teamplay@NAC
PSV toont zijn maatschappelijke betrokkenheid op vele fronten. De buurtcompetitie PSV Streetleague vergroot de sociale binding in wijken, het jongerenteam van voormalige schooluitvallers houdt risicoleerlingen bij de les en in het leercentrum werken kinderen aan hun reken- en taalachterstand. Maak kennis met sportief maatschappelijk werk op de markt.
Stichting Teamplay@NAC is verantwoordelijk voor alle maatschappelijke projecten van NAC Breda en initieert, ondersteunt en organiseert de projecten in de regio West-Brabant. Samen met partners en bewoners zet de stichting zich in voor de leefbaarheid in de regio en wijken door middel van educatie, participatie, sport, gezondheid en milieu.
70
71
marktplein
foto: Ruben Timman www.nowords.nl
COOLzaad
Bewegen op Recept
Boog
COOLzaad is een concept om kinderen binnen een stedelijke omgeving in hun eigen buurt kennis te laten maken met alles wat groeit en bloeit. Door de groene aanpak ontmoeten kinderen en volwassenen uit de buurt elkaar en ontstaat verbinding. De tuinen van COOLzaad worden vandaag op locatie in de Fokker Terminal onderhouden.
Bewegen op Recept bevordert een actieve leefstijl bij mensen met aantoonbare gezondheidsrisico’s. In een achtien weken durende beweeginterventie volgen deelnemers een persoonlijk sportprogramma en werken zo aan hun gezondheid en welbevinden. Doe een speedintake en ervaar hoe dit unieke programma mensen aan het bewegen krijgt.
Boog is de stedelijke organisatie voor opbouwwerk die bewoners wil bereiken en in beweging wil brengen. Door bewoners actief te betrekken bij hun eigen leefomgeving pakken zij grootstedelijke vraagstukken zoals veiligheid, sociale samenhang en leefbaarheid aan. Hoe zij dat doen zie je op de markt.
72
73
marktplein
De Methoderuilbeurs
De Slinger Jongeren
Pimp your House
Savannah Bay
De Methoderuilbeurs van MOVISIE is the place to be als je zoekt naar geschikte werkwijzen om de leefbaarheid van jouw wijk te vergroten of zelf een unieke methode beheerst. Professionals, burgers en methodeontwikkelaars ruilen hier hun benaderingswijzen met elkaar. Bekijk films, kom speeddaten en maak kennis met verschillende methoden. Daarnaast wordt ook de Databank Effectieve Sociale Interventies gepresenteerd.
De Slinger Jongeren stimuleert en faciliteert maatschappelijke betrokkenheid met jongerenprojecten en als schakel tussen het bedrijfsleven, overheid en vrijwilligersorganisaties. Zij brengt mensen met elkaar in verbinding en inspireert tot concrete acties. Iedereen die een positieve bijdrage wil leveren aan de samenleving kan even binnenslingeren.
Pimp your House is een project van ROC Mondriaan en Vestia, waarbij leerlingen niet alleen op school het vak bouwkunde leren, maar onder begeleiding ook zelf mutatiewoningen renoveren. Zo trainen ze hun vaardigheden en bouwen ze bovendien aan hun trots en eigenwaarde. Ook op de manifestatie wordt er flink geklust.
Savannah Bay is een bijzondere boekwinkel uit Utrecht, gespecialiseerd in literatuur, genderstudies en diversiteit. In de boekenstand vind je veel publicaties over buurt- en opbouwwerk, verduurzaming, burgerparticipatie en maatschappelijke rendement. Daarnaast ook een uitgelezen selectie mooie boeken en originele cadeautjes. Je kunt met pin betalen of op rekening kopen (in overleg).
74
75
marktplein
foto: Vincent van den Hoogen
De Socialsofa
UCee Station
Resto VanHarte
De Socialsofa is een plek waar mensen elkaar dagelijks op een spontane manier kunnen ontmoeten. Hij wordt door buurtbewoners, collega’s, vriendenclubs en passanten samen gemaakt. Gemozaïekt welteverstaan. Tijdens de manifestatie zijn de Socialsofa’s ook ontmoetingsplekken en kan je bovendien op de markt de initiatiefnemers ontmoeten.
UCee Station helpt jongeren uit verschillende steden te laten zien wat hen bezighoudt en wat er in hun school, wijk en stad gebeurt. Onder begeleiding van mediaprofessionals maken jongeren filmpjes, radioshows, artikelen en fotoreportages en publiceren die online op het UCee Station platform. Je kunt live zien hoe UCee Station de verslaglegging van de manifestatie verzorgt.
Resto VanHarte zet zich in voor leefbaarheid en dynamiek in de wijk. In de 25 Resto’s in het hele land ontmoeten buurtgenoten met verschillende achtergronden en buurtprofessionals elkaar tijdens een gezonde en betaalbare maaltijd. Schuif gezellig aan om te ervaren wat een Resto ontmoeting is.
76
77
excursies
78
79
excursies In groepjes gaan we vanaf de Fokker Terminal naar samenwerkingsprojecten in hun alledaagse context. Daar ontmoeten we collega’s en bewoners die zich op een bijzondere manier inzetten in de Haagse wijken.
Verzamelen bij de excursiebalie
1
ronde een verzamelen om 10.45 uur. Je bent terug om 12.30 uur in de Fokker Terminal.
De Binckhorst
ronde twee verzamelen om 12.30 uur. Je bent terug om 14.30 uur in de Fokker Terminal.
10.45 - 12.30 uur
2
12.30 - 14.30 uur
De Binckhorst zal de komende decennia een organische transformatie ondergaan van een industrieel bedrijventerrein naar een meer gemengd woon-/werkgebied. De kenmerkende grote diversiteit aan gebouwen, functies, kavels en eigenaren staat aan de basis van het vernieuwingsproces. Op verschillende plekken is het transformatieproces al in gang gezet, getuige succesvolle initiatieven als de CabFab en BINK36. Tijdens de excursie maken we kennis met de plannen voor de Binckhorst en bezoeken we de Caballerofabriek. Door Sjoerd Feenstra - directeur Urhahn Urban Design en Maarten Lankester - stedenbouwkundige Urhahn Urban Design
80
81
excursies
ronde
1
10.45 - 12.30 uur
12.30 - 14.30 uur
Brede Buurtschool De Krullevaar
BINK36
Brede Buurtschool De Krullevaar maakt multifunctioneel gebruik van haar ruimtes. Naast de school, peuterzaal, voorschoolse en naschoolse opvang, huizen er de wijkvereniging, sportverenigingen en het wijkcentrum. In de weekenden en vakanties vinden hier gewoon activiteiten plaats. Voor kinderen ligt het accent op cultuur, creatie, studievaardigheid en sport. Voor ouderen op educatie, creatie, sport, ontmoeting en informatie. We worden rondgeleid door de medewerkers die zich met hart en ziel inzetten voor de buurt.
BINK36 moet uitgroeien tot een bolwerk van creativiteit en innovatie. Vestia ontwikkelt dit voormalige PTT-complex van ruim 20.000 m2 tot een plek in de stad waar creatie, educatie en ondernemerschap zullen samengaan. BINK36 is onderdeel van de herontwikkeling van het Binckhorstgebied en biedt ruimte aan kunst- en cultuurmakers, startende creatieve en innovatieve ondernemers, studenten en scholieren. Een rondleiding over het complex zal ons laten zien hoe BINK36 een impuls geeft aan de ontwikkeling van Den Haag Creatieve Stad.
Door Dick van Waas - directeur De Krullevaar en Raymond Been coördinator Leerkansenprofiel De Krullevaar
82
2
Door Ingeborg Koks - communicatieadviseur / programmamanager BINK36
83
excursies
ronde
1
10.45 - 12.30 uur
2
12.30 - 14.30 uur
10.45 - 12.30 uur
2
12.30 - 14.30 uur
Campus Teniersplantsoen
ZUID57
Campus Teniersplantsoen zet zich in voor talentontwikkeling van kinderen, jongeren en volwassenen uit de Schilderswijk. NOVA College, Zebra Welzijn, Basisschool ´t Palet, Gemeente Den Haag, Haag Wonen en Culturalis hebben de handen ineengeslagen om het aanwezige talent te gebruiken als uitgangspunt voor de kansen van mensen en een prettige leefomgeving. Eigen interesses en talenten van de bewoners zijn dus leidend voor het aanbod. Wij bezoeken een selectie van de vele projecten uit het activiteitenprogramma van Campus Tenierplantsoen.
Cultuuranker Escamp en het Koorenhuis worden de twee hoofdbewoners van het culturele verzamelgebouw ZUID57. In het voormalige schoolgebouw van het Stevin College in Den Haag Zuidwest realiseert Cultuuranker Escamp een theater, filmzaal en werkplaatsen. Het Koorenhuis biedt een kunsteducatief programma en richt zich daarbij op het realiseren van projecten in een duurzame relatie met de wijk. ZUID57 wordt in oktober 2011 geopend en wij mogen nu alvast een kijkje in de keuken komen nemen.
Door Dominique Gijselaers - programmacoördinator Campus Teniersplantsoen vanuit gemeente Den Haag en Maroes Albers adviseur Campus Teniersplantsoen vanuit gemeente Den Haag
84
1
Door Paul Cornelissen - directeur Cultuuranker Escamp en Hans van der Maas - manager Koorenhuis Escamp
85
excursies
ronde
1
10.45 - 12.30 uur
1
10.45 - 12.30 uur
Digitale Buurtschouw
Het Gulden Huis
Tijdens de Digitale Buurtschouw hebben bewoners van Stadsdeel Amsterdam Nieuw-West geëxperimenteerd met een ICT-ondersteunde buurtschouw. Naast de mogelijkheid om tijdens het lopen van een route door de buurt ideeën, wensen en klachten over de buurt te melden, konden de bewoners ook online en door middel van verschillende media aan de buurtschouw bijdragen. Wij beginnen met een inhoudelijke presentatie, maar daarna gaan we op de fiets de praktijk van de digitale buurtschouw zelf ervaren en ontdekken we welke extra mogelijkheden deze methode biedt voor de participatie van buurtbewoners.
Het Gulden Huis is een verpleeghuis waar voorop staat dat de bewoners zo zelfstandig mogelijk kunnen blijven leven. Gastvrijheid staat hoog in het vaandel. In het cultureel gevarieerde stadsdeel Escamp is het een verpleeghuis waar de activiteiten worden aangepast aan wat de bewoners zelf willen en kunnen. Tijdens de excursie zijn we getuige van de vriendelijke en open sfeer, en zien we hoe de bewoners kunnen blijven leven zoals ze dat gewend zijn. Door Maria Moesman - wijkmanager Gulden Huis
Door Mellouki Cadat en Harry Mertens - senior adviseurs leefbaarheid bij MOVISIE
86
87
excursies
foto: Laura de Haan Photography
ronde
88
2
12.30 - 14.30 uur
1
10.45 - 12.30 uur
2
12.30 - 14.30 uur
De interdisciplinaire aanpak!
De Kleine Loods
De Interdisciplinaire Aanpak in Haagse wijken Stationsbuurt en Schilderswijk is er op gericht functies en doelgroepen die nu nog strikt gescheiden zijn met elkaar te verbinden. De twee wijken zijn voorbeelden van de pluriculturele samenleving. Door nieuwe coalities te smeden wordt de pluriculturaliteit verder gestimuleerd en benut, bijvoorbeeld door ruimte te laten aan informele fenomenen die voorkomen in de ongeplande stad. Hierdoor ontstaat innovatie, persoonlijke ontwikkeling en groei binnen de wijk. Wij gaan tijdens deze fietstocht bekijken hoe dat in de praktijk vorm krijgt.
De Kleine Loods is een werk- en inspiratieplek voor ondernemers in Mariahoeve. De Gemeente Den Haag, Vestia, Staedion, Haag Wonen en de KvK bieden ruimte voor ontmoeting en samenwerking van “nieuwe werkers” en grotere bedrijven in de wijk. DKL biedt ook trainingen, bijvoorbeeld voor mensen die kansen zien en afhankelijkheid van een uitkering willen voorkomen. Na ontvangst in De Kleine Loods maken we tijdens een wandeling kennis met de ondernemers en de partners van DKL in Mariahoeve, zoals British School en Resto VanHarte.
Door Cihan Bugdaci - projectontwikkelaar Gentlemen A.R.T. en Ergün Erkoçu - architect
Door John Tokkie - gebiedsmanager Dienst Stedelijke Ontwikkeling en Yung Lie - organisatieadviseur De Beuk Organisatieadvies
89
excursies
ronde
1
10.45 - 12.30 uur
10.45 - 12.30 uur
2
12.30 - 14.30 uur
MFC
De Maatschappelijke Broedplek
MFC is de ene dag buurthuis, de andere dag supportershome. Het Multi Functioneel Centrum naast het ADO Den Haag stadion is rondom de wedstrijden een locatie waar je met elkaar kan discussiëren over voetbal. Daarbuiten heeft het MFC een belangrijke functie in de wijk als plek voor maatschappelijke participatie, integratie en sociale betrokkenheid. Het bezoek geeft naast een impressie van het bijzondere gebouw inzicht in hoe deze functies krachtig met elkaar verbonden kunnen worden in één centrum.
De Maatschappelijke Broedplek is een plek en beweging voor en door jongeren. Samen met vele organisaties, bedrijven en professionals werkt De Slinger Jongeren hier aan een actieve samenleving. De kernwaarden van dit project zijn ‘Out of the box’, samenwerking, doen en talentontwikkeling. We worden niet alleen geïnspireerd met voorbeelden van recente projecten, maar gaan ook door middel van speeddates met de jongeren zelf in gesprek. In een workshop zal blijken welke maatschappelijke kansen er nog voor ons klaarliggen om op te pakken.
Door Duvan Ekinci en Rinus Lageweg - jongerenwerkers Stichting MOOI en ADO Den Haag
90
1
Door Annick Mantoua - projectleider De Slinger Jongeren Den Haag samen met de deelnemende jongeren
91
excursies
ronde
92
1
10.45 - 12.30 uur
1
10.45 - 12.30 uur
2
12.30 - 14.30 uur
Project ‘Otterrade’
Paul Krügerlaan
Met Project ‘Otterrade’ bieden professionele partijen steun aan het in verval geraakte particuliere wooncomplex Otterrade. Onder leiding van de afdeling DSO van de Gemeente Den Haag en woningcorporatie Vestia worden de VvE’s geholpen met de uitvoering van een grote onderhoudsbeurt, het opzetten van goed dagelijks beheer en het verbeteren van hun eigen functioneren. Tijdens de rondleiding langs de buurtpost, de galerijflats en de binnentuinen worden we geïnformeerd over het hoe en waarom van deze bijzondere samenwerking.
De Paul Krügerlaan is een van de meest bekende multiculturele winkelstraten van Den Haag, bekend om de Hindoestaanse bruidsmode winkels. Maar de afgelopen vijftien jaar heeft de verpaupering hier hard toegeslagen. Met een geïntegreerde aanpak van onderwijs, werkgelegenheid, fysieke verbetering, handhaving, ondernemerschap, participatie en marketing moet de Paul Krügerlaan weer tot één van de betere winkelstraten van Den Haag gaan behoren. Een korte presentatie en een rondleiding zullen ons inzicht geven in de herontwikkeling van dit gebied.
Door Annette Jansen - projectleider ‘Otterrade’ Vestia Den Haag Zuid-West en Ab van Vliet - huismeester Otterrade (normaal in dienst van Vestia Den Haag Zuid-West)
Door Manish Dixit - projectleider Paul Krügerlaan
93
excursies
ronde
1
10.45 - 12.30 uur
10.45 - 12.30 uur
2
12.30 - 14.30 uur
Reflex
Sleutelen met Jongeren
Reflex is een dagloonprogramma voor veelplegers. Het project van Palier, Brijder en Schroeder van der Kolk biedt dagelijks werk aan circa vijfentwintig mensen in diverse projecten zoals het wassen van kleding voor kringloopwinkels en demontage van elektronica voor recycling. Het verrichten van eenvoudige werkzaamheden biedt de deelnemers een dagstructuur. Zij leren zo weer met anderen samenwerken en verdienen wat bij. Naast het Reflex programma maken we tijdens deze excursie ook kennis met het Veiligheidshuis.
Sleutelen met Jongeren is sleutelen aan je eigen toekomst met goed gereedschap. De stichting is opgezet met het doel kansarme jongeren de mogelijkheid te bieden om te leren en te werken. Jongeren die tussen wal en schip raken gaan aan de slag als automonteur en leren zo niet alleen een vak, maar ook sociale vaardigheden. Wij gaan op bezoek in de garage waar initiatiefnemer Dennis Maduro zijn jongeren begeleidt.
Door Leo Rovers - projectcoördinator Reflex
94
1
Door Stephanie Koetze - assistent zakelijk leider Sleutelen met Jongeren en Djela Maduro - zakelijk leider Sleutelen met Jongeren
95
excursies
ronde
96
1
10.45 - 12.30 uur
2
12.30 - 14.30 uur
2
12.30 - 14.30 uur
De Transvaal Tapes
Het eSociety Instituut
De Transvaal Tapes is een interactieve, GPS gestuurde, audiotour door de wijken Transvaal en Schilderswijk West. Rondlopend hoor je geluidsfragmenten en zie je beelden die zijn verbonden aan de plek waar je op dat moment bent. Het vertelt het verhaal van de wijk en haar bewoners. Wij zullen zelf gaan ervaren hoe De Tapes onze kijk op cultuur verandert door de bewustmaking van de betekenis van onze eigen culturele opvattingen. Daarnaast vertelt de maker over de achtergrond en het ontstaan van het project.
Het eSociety Instituut van de Haagse Hogeschool ontwikkelt de mogelijkheden van internet voor wijken, zoals community building voor appartementsgebouwen en het inzetten van internet in aandachtswijken om de kwaliteit van leven te verbeteren. Het ‘social media lab’ doet al vier jaar intensief onderzoek met sociale professionals in de Veenkoloniën. Tijdens het bezoek aan het social media lab krijgen we een overzicht van de strategische ontwikkelingen en verwachtingen voor zowel professionals als wijken.
Door Dick de Ruijter - initiatiefnemer De Tapes
Door Bert Mulder - lector Informatie, Technologie en Samenleving Haagse Hogeschool en Else Rose Kuiper - senior onderzoeker eSociety Instituut
97
excursies
ronde
1
10.45 - 12.30 uur
2
12.30 - 14.30 uur
2
12.30 - 14.30 uur
Woodstock
Vadercentrum Adam
Woodstock is een woonvorm voor alcohol- en drugs verslaafden van 45 jaar en ouder. Zij hoeven hun verslaving niet op te geven, maar mogen op de eigen kamer gebruiken. Activering speelt een belangrijke rol in deze woonvoorziening en bewoners krijgen de gelegenheid te werken voor geld. Naast een zinvolle dagbesteding kunnen zij met het verdiende geld hun verslaving onderhouden. Wij gaan kennismaken met de mensen achter deze speciale woonvorm en krijgen een rondleiding door het huis.
Vadercentrum Adam is een ontmoetingsplaats voor mannen uit verschillende culturen en bevolkingsgroepen. Door cursussen, bijeenkomsten, trainingsweekenden en trajectbegeleiding werken zij er aan hun persoonlijke ontwikkeling, maatschappelijke participatie, Nederlandse taalvaardigheid, arbeidsmarktperspectief en coachend ouderschap. Het Vadercentrum beschikt over eigen faciliteiten zoals een computerlokaal, kleermakersatelier en een werkplaats, maar ook de Weggeefwinkel en het Marokkaanse Buurtvader-project Al Wasl zijn er gevestigd. Tijdens de rondleiding door het centrum nemen we een kijkje bij al deze verschillende instanties en projecten die we onderweg zullen tegenkomen.
Door Johan den Dulk - manager Woodstock
Door Bilal Sahin - coördinator Vadercentrum Adam
98
99
excursies
ronde
2
12.30 - 14.30 uur
2
12.30 - 14.30 uur
De Zorgtuin
Scholengroep Den Haag Zuid-West
De Zorgtuin van Stichting Mens en Tuin in Moerwijk is een plek om rustig te tuinieren en te genieten van de natuur. Het biedt een brede doelgroep van zorg- en hulpbehoeftigen een zinvolle dagbesteding in de open lucht. Een tuinderij waar sociale vaardigheden, de zelfredzaamheid en het zelfvertrouwen van deelnemers kunnen groeien. Een bezoek aan de tuin is niet alleen goed voor onze rust maar laat ook de unieke werkwijze van de begeleiders van Stichting Mens en Tuin zien.
Scholengroep Den Haag Zuid-West is een brede scholengemeenschap met vier vestigingen, waarvan drie VMBO-locaties, in de krachtwijk Zuidwest. Daar wordt onderwijs verzorgt voor een 95% allochtone populatie. Scholengroep Zuid-West organiseert allerlei activiteiten, zoals zomerscholen en de inrichting van een brede VO-school, waarmee het een bindende en verheffende rol speelt in de wijk. Zij werkt hierin samen met wijkgerelateerde organisaties. Op locatie krijgen wij alvast de plannen voor de komende jaren gepresenteerd en leren we hoe deze school onderwijs voor kansarme kinderen en binding met de wijk vormgeeft.
Door Annette Versteege - werkbegeleider Stichting Mens en Tuin
Door Karel Bun - algemeen directeur Scholengroep Den Haag Zuid-West
100
101
extra
102
103
extra Mobiele vergaderfiets
ROC leerlingen Mondriaan afdeling Horeca
De Mobiele Openlucht Vergader Bakfiets Transvaal overbrugt de afstand tussen de gemeente en bewoners door vergaderingen over straat, buurt en wijk naar de bewoners toe te brengen. Vandaag komt de bakfiets naar de Fokker Terminal toe gereden. Daar wordt de mobiele vergaderruimte uitgeklapt en worden wij uitgenodigd om aan te schuiven.
Studenten van ROC Mondriaan afdeling Horeca leren tijdens de Manifestatie hun toekomstige beroep in de praktijk. Zij doen praktijkervaring op in de bediening op de cateringpunten en ontvangen je als bezoeker bij de registratiebalie.
104
105
extra 5e kwartier/KantineOost
KantineOost is een reizende ontmoetingsplek in Haarlem Oost waar theatermakers en kunstenaars samen met buurtbewoners verhalen, muziek en gerechten serveren. Een kop omasoep, huwelijkssoep, soep met ballen, oude soep, kortom een kop soep met een verhaal. 5ekwartier, initiatiefnemer van KantineOost, maakt community art en ensceneert gemeenschappelijke ervaringen die mensen ontvankelijk maken voor elkaar en hun omgeving. Samen met Stichting Dock en Stichting Ontmoet Elkaar in Parkwijk werkt het aan een nieuw verhaal in de buurt. KantineOost staat vandaag in de Fokker Terminal en je bent welkom om een uitje te snijden en je verhaal te delen.
106
107
afsluiting
108
109
afsluiting
plenair begane grond 16.00 - 17.00 uur
Na een dag vol inspiratie, kennis- en ervaringuitwisselingen sluiten Buurtalliantie voorzitter Willem van Leeuwen en dagvoorzitter Ruben Maes de Manifestatie af. In een gesprek met enkele prominenten uit het dagprogramma laten zij nog wat laatste gedachtes de revue passeren.
www.buurtalliantie.nl
Onder het genot van een hapje en een drankje praten we na over de lessen van vandaag voor morgen. Dan maken we samen het verschil!
110
111
organisatie Buurtalliantie is geïnitieerd door Aedes vereniging van woningcorporaties, MOgroep Welzijn & Maatschappelijke Dienstverlening en Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland in samenwerking met Cultuurfabriek. Bestuur stichting Buurtalliantie Aly van Beek, MOgroep Welzijn & Maatschappelijke Dienstverlening Simone Kortbeek, Movisie Willem van Leeuwen, voorzitter Dennis Maas, penningmeester Clémence Ross-van Dorp, Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen Pierre Sponselee, Aedes vereniging van woningcorporaties
Programmaraad Riemer Baumfalk (BZK), Els Berman (NOV), Nathalie Boerebach (Aedes, voorzitter), Leon Bosch (Vilans), Bernadette Clemens (Movisie), Gaby Coolen (MEE Nederland), Egbert Fransen (Cultuurfabriek), Fanny Gelissen (KEI), André Hendrikse (Start Foundation), Anja Koornstra (GGD Nederland), Bram Koppenaal (Federatie Opvang), Marcel Mathijssen (MOgroep), Freek de Meere (Verwey-Jonker Instituut), Rein Sohilait (Forum) en Marieke Verhaaf (NISB).
Colofon Teksten Joachim Meerkerk en Jos Tendijck Coördinatie programmaboek Kim Hagenaar Vormgeving vanRixtelvanderPut ontwerpers Drukwerk Veenman Drukkers Speciale dank aan Thijs Bosma, Behnaz Mousavi Gourabi, Paulien van der Hoeven en Atie Mol
Realisatie en productie Cultuurfabriek: Egbert Fransen, Kim Hagenaar, Linda van der Heijden, Tim Rosman en Jamila Ross
Coördinatie programma Cultuurfabriek: Jitske van der Kooi, Joachim Meerkerk, Kristien van den Oever en Jos Tendijck
Projectbureau Buurtalliantie p/a Cultuurfabriek Pakhuis de Zwijger Piet Heinkade 181K 1019 HC Amsterdam tel 020 624 63 80 www.buurtalliantie.nl
[email protected]
www.buurtalliantie.nl
