Persbericht
MANIERA 01 & 02 LIMITED EDITION FURNITURE BY OFFICE KERSTEN GEERS DAVID VAN SEVEREN STUDIO ANNE HOLTROP IN COLLABORATION WITH BAS PRINCEN 22 Apr – 1 Jun 2014 Opening on Tue 22 Apr 5 – 9 pm
Open on Fri & Sat : 12 am – 6 pm
Or by appointment : T +32 (0) 494 787 290
74, rue de la Caserne, 1000 Brussels
[email protected] www.maniera.be
MANIERA 01 OFFICE Kersten Geers David Van Severen Prototypes i.c.w. Arthur De Roover
MANIERA 02 Studio Anne Holtrop Furniture series based on the stone collection of Roger Caillois
OVER MANIERA
MANIERA geeft architecten en kunstenaars de opdracht nieuwe en unieke meubels te ontwikkelen. Architecten hebben dikwijls een sterke band met beeldende kunst, kunstenaars worden op hun beurt vaak door de ruimtelijke omgeving geïnspireerd. MANIERA speelt in op die wisselwerking en biedt hun de kans authentieke, originele meubelobjecten te ontwerpen, die in beperkte oplage worden uitgegeven. De naam MANIERA heeft niets van doen met het maniërisme, de laatrenaissancistische stijl die volgde op de hoogrenaissance, maar alles met ‘maniërisme’ als de beweging die de subjectivering van de artistieke regels en de emancipatie van de kunstenaar met een onafhankelijk œuvre centraal stelt. Een kunstenaar onwikkelt een eigen ‘maniera’, een persoonlijke artistieke taal en manier van werken. Hij of zij maakt werk dat eerst als object en vervolgens als product van een bepaald kunstenaar wordt gezien. De kunstenaars van het cinquecento wilden opzettelijk iets nieuws en anders creëren. Deze 'Maniera Moderna' inspireerde Chris Dercon, Wilfried Kuehn en Armin Linke in hun titelkeuze voor hun tentoonstelling annex catalogus over het levenswerk van Carlo Mollino, architect, meubelontwerper en fotograaf (Haus der Kunst, Munich, 2011 – 2012). Dercon schrijft: "Het is Mollino’s meedogenloze zoektocht naar design, tot uiting gebracht in zijn veelvoudige mentale en fysieke oefeningen, die de kunstenaar vandaag zo aantrekkelijk maakt voor een breed publiek. Hij liet niet een of andere moderne wijze of stijl achter zich, maar verpersoonlijkte een echte moderne manier van werken: een zeer persoonlijk, zelfs eigenzinnig, maar hoogst gedisciplineerd programma dat gekenmerkt wordt door een ongeëvenaarde technische knowhow en door een overtuigend verlangen om zaken te maken en te tonen.”* Door deze ideëen liet MANIERA zich inspireren, met de wens een laboratorium te zijn waar architecten en kunstenaars de grenzen van hun eigen medium kunnen overstijgen. Het grensvlak tussen beeldende kunst, architectuur en design is hierbij van cruciaal belang. Het editiehuis wil bovenal talent van een jonge, opkomende generatie op de kaart zetten, maar ook gevestigde en bekende waarden op een andere, ongeziene manier tonen. De persoonlijke taal en schriftuur, een conceptueel denken, en een authentieke en eigenzinnige manier van werken zijn doorslaggevend. Weg van de white box-presentaties, toont MANIERA de meubels in wisselende huiselijke omgevingen, in bestaande interieurs, in verschillende steden. Maar de prototypes zijn permanent op afspraak te bezichtigen in de woonst van de stichters, Amaryllis Jacobs & Kwinten Lavigne. *Chris Dercon, More like an introduction in Carlo Mollino. Maniera Moderna, Verlag der Buchhandlung Walter König, Cologne, (2012), p. 244.
MANIERA 01 & 02 MEUBELOBJECTEN VAN OFFICE KERSTEN GEERS DAVID VAN SEVEREN STUDIO ANNE HOLTROP IN SAMENWERKING MET BAS PRINCEN 22 april – 1 juni 2014
MANIERA’s eerste tentoonstelling toont prototypes van meubelobjecten ontworpen door het Brusselse architectenduo OFFICE Kersten Geers David Van Severen, en door de Nederlandse, onafhankelijke architect Anne Holtrop. Op vraag van de twee architectenbureaus treedt kunstenaar Bas Princen op als curator van de meubelserie en van de bijgaande tentoonstelling. De Nederlandse fotograaf Bas Princen is een internationaal opgemerkt chroniqueur van onze geglobaliseerde beschaving. Met zijn sublieme kijk op uiteenlopende stedelijke ruimtes, weet hij de traditionele stadsfotografie op een unieke manier te verrijken. Princen werkt sinds lang nauw samen met OFFICE en Anne Holtrop. Hij fotografeert niet alleen hun afgewerkte gebouwen en installaties maar maakt ook met allebei nieuw, collectief werk. Aan de start van dit meubelproject nodigde hij OFFICE en Anne Holtrop uit om te ontwerpen op kleine schaal, vertrekkend van hun bestaande architecturale denken en concepten. Hij vroeg hun om sculpturale objecten te maken op een typisch architecturale manier, om meubelstukken te creëren die een ruimte kunnen definiëren. Hij daagde hen ook uit te focussen op materialen en de materiële gebaren die we daarin herkennen. OFFICE Kersten Geers David Van Severen is één van de meest interessante en compromisloze, jonge architectuurpraktijken vandaag. Het bureau staat bekend om zijn eigenzinnige architectuur, waar utopische en niet-gerealiseerde projecten ook gebruikelijk zijn. Het vindt de architectuur niet uit, maar reflecteert en denkt na over wat architectuur vandaag kan betekenen en poogt architectuur tot haar naaktheid en essentie te herleiden. Hun bouwkundige ideëen vertrekken van meetkundige correcties en eerder strikte classificaties – zo meten ze de wereld zoals die zich aan ons voorstelt, en kan het leven zich ontvouwen in al zijn complexiteit. Voor MANIERA concipieerde OFFICE Kersten Geers David Van Severen een tafel en een stoel. Op die manier focussen ze op het fundamentele. De tafel is ontworpen in samenwerking met ingenieur Arthur de Roover. Het is een heel eenvoudig ontwerp met een duidelijk accent op tektoniek, en tegelijk een efficiënt stukje ingenieurswerk. De tafel bestaat in drie verschillende soorten materialen en afmetingen. De stoel is een ‘bevroren’ versie van de wandelstokstoel No. 6822, ontworpen door Thonet circa 1866, maar sinds lang uit productie. Het is een met opzet zeer ‘open’ interpretatie van het origineel, helemaal in de traditie van variaties op de klassieke Thonet-ontwerpen door Adolf Loos en anderen rondom de voorlaatste eeuwwisseling (1900.) Ontdaan
van het eigenlijke vouwsysteem, wordt de stoel een denkoefening over oppervlakte en structuur. Anne Holtrop vertrekt voor zijn werk meestal van bestaande materialen of vormen die in eerste instantie en in se niets met architectuur te maken hebben, om vandaaruit tot iets architecturaals te komen. Hoe hij met die materialen en vormen omgaat en de (her)interpretatie ervan, zorgen voor het architecturale aspect. Zo bijvoorbeeld de manier waarop iemand een vlinder of een meer ziet in de inktvlek van een Rorschachtekening. Van belang voor zijn werk is dat het interpreteerbaar blijft net zoals het is ontstaan. Holtrop creëerde een reeks meubelobjecten die geïnspireerd zijn op de stenencollectie van de Franse filosoof en socioloog Roger Caillois. In zijn boek The Writing of Stones, toont Caillois de binnenkant van agaten, jaspis en onyxen. Het opmerkelijke van die stenen is dat we de neiging hebben er beelden in te zien. Anne Holtrop selecteerde zorgvuldig fragmenten uit de stenen en maakte er zijn Mirror, Desk en Shelves van. De objecten worden even nauwgezet gemaakt en behandeld als een schilderij. Ze zijn met de hand beschilderd door Sylvie Van der Kelen van het Institut Supérieur de Peinture Décoratif Van der Kelen – Logelain te Brussel (sinds 1882). Als specialist in trompe-l'oeiltechnieken, bootst ze het effect van de ‘pierres à images’ van Caillois na. Vernissage op dinsdag 22 april, van 17 tot 21u De tentoonstelling is daarna te bezichtigen op vrijdag en zaterdag, van 12 tot 18u, of op afspraak, T +32 (0) 494 787 290
De meubelstukken zijn momenteel in productie. Op 22 april zullen foto’s van alle objecten en bijbehorende informatie voorhanden zijn op de website www.maniera.be Voor publicaties zijn foto’s van maquettes beschikbaar
BAS PRINCEN NL
RINGROAD Houston 2005 © Bas Princen
Kunstenaar en fotograaf Bas Princen (1975) leeft en werkt in Rotterdam en sinds kort in Singapore. Hij is opgeleid als industrieel ontwerper aan de Design Academy in Eindhoven en studeerde later architectuur aan het Berlage Instituut in Rotterdam. Sindsdien focust het fotografisch werk van Princen op stedelijke landschappen in transformatie. Met zijn sublieme kijk op stedelijke ruimtes weet hij de traditionele stadsfotografie op een unieke manier te verrijken. Door zijn lens krijgt de anonieme gefragmenteerde stedelijke achitectuur in permanente verandering - vaak megalomane constructies zoals hogesnelheidstreintracés, steengroeves, kantoorparken, ringwegen of vrijetijdsparken - een haast magische en sur- realistische uitstraling. Enkele van zijn recente solo-tentoonstellingen: Resources, WDW / Tent, Rotterdam, 2013; Photography, Landscape, Image, Architectural Association, Londen, 2012; Collaborations, Arsenale, 13de Architectuurbiënnale van Venetië, 2012; Reservoir, deSingel, Antwerpen, 2011; Five Cities, Depo, Instanbul, 2010; Refuge, Storefront for Art and Architecture, New York, 2010; Invisible frontier, AUT, Insbruck, 2008; Nature as Artifice, Kroller Muller Museum, Otterloo and Aperture Foundation, New
York, 2009; Spectacular City, Nai, Rotterdam, 2006; de architectuurbiënnales van Venetië in 2004, 2006, 2010 and 2012. Bas Princens werk maakte deel uit van vele groepstentoonstellingen. In 2014, zal nieuw fotografisch werk te zien zijn in de hoofdtentoonstellingen van de Architectuurbiënnale van Rotterdam (Urban as Nature, curator Dirk Symons) en de Architectuurbiënnale van Venetië (Fundamentals, curator Rem Koolhaas). In mei 2004, werd het eerste boek van Bas Princen, Artificial Arcadia, uitgegeven door 010 Publishers. Enkele andere monografiën: Rotterdam (Witte de With Publishers, 2007); Galleria Naturale (Linea di Confine, Rubierra, 2008); Five Cities Portfolio (SUN Publishers, 2009) en Reservoir (Hatje Cantz, 2011). Bas Princen won in 2004 de Charlotte Kohler Prijs voor veelbelovende, jonge kunstenaars en architecten in Nederland en op de Architectuurbiënnale van Venetië 2010 kreeg hij de Zilveren Leeuw voor het project Garden Pavillion, een samenwerking met OFFICE Kersten Geers David van Severen. Bas Princen werkt sinds lang nauw samen met OFFICE Kersten Geers David van Severen en Anne Holtrop. Princen documenteert niet enkel de afgewerkte gebouwen en installaties van de twee architectuurpraktijken. Hij creëert ook werk samen met elk van hen. De meest recente samenwerking met OFFICE, The Wall Pavilion, werd getoond op de Shenzhen Bi-City Biennale of Urbanism and Architecture. Anne Holtrop en Bas Princen werken samen aan het langlopende project Batara, dat vandaag bestaat uit maquettes, foto’s en een paviljoen in een arboretum (Collectie van de Universiteit van Wageningen).
OFFICE KERSTEN GEERS DAVID VAN SEVEREN BE
OFFICE 15 Border Garden MEX/US, 2005 i.c.w. Wonne Ickx
Terwijl elke poging om architectuur te maken lijkt weg te drijven naar retorische of programmatische organisatie en ironische provocatie, worden vorm en ruimte in se een zeldzaam goed. In onze projecten proberen we dit tegen te gaan door directe en precieze, ruimtelijke voorstellen te formuleren, vormelijke composities wars van elke retoriek. Deze letterlijke architectuur wil een fenomenologische ervaring teweeg brengen, wellicht ondanks haar programma. Kersten Geers & David Van Severen
Kersten Geers (1975) en David Van Severen (1978) legden de afgelopen twaalf jaar een indrukwekkend parcours af. De studio pakte uiteenlopende projecten aan, steeds vanuit een radicaal standpunt: quasi-utopische stadsprojecten, grensposten, ééngezinswoningen, overheidsgebouwen, scenografieën voor tentoonstellingen en paviljoens. Hun architectuur draait niet enkel om ontwerpoplossingen, maar wordt gekenmerkt door een radicale herformulering van het programma – zoals ze in 2008 het Belgisch paviljoen helemaal leeg maakten om het daarna te vullen met feestelijke confetti tijdens de Architectuurbiënnale van Venetië van 2008; rigide, schematische
plannen – zoals het vierkant gedeeld door negen in hun Villa Buggenhout; ritmische constructies bestaande uit op elkaar volgende, vaak identieke kamers (of enfilades) – zoals in het Weekend House; of het ingraven van nieuwe volumes – als in de Urban Villa in Brussel of in het ontwerp voor het Kunstmuseum in St. Gallen. OFFICE Kersten Geers David Van Severen won aan internationale aandacht dankzij twee bijzondere projecten die bekroond werden met een eerste prijs in ontwerpwedstrijden: A Grammar for the City, een ontwerp voor een nieuwe, administratieve hoofdstad in Zuid-Korea, en Border Garden, een grenspost tussen Mexico en de VS. In 2008 vertegenwoordigden ze België op de 11e Architectuurbiënnale van Venetië met het project After the Party. Een jaar later volgde in kunstencentrum deSingel in Antwerpen een eerste solotentoonstellling en de bijbehorende catalogus Seven Rooms, recent heruitgegeven door Hatje Cantz. Op uitnodiging van Herzog & De Meuron en Ai Weiwei, nam OFFICE deel aan het Ordos 100 project in China in het gezelschap van 99 andere opkomende architectuurbureaus. In 2009 leverden ze ook hun tot dan toe grootste realisatie op: een wandelgalerij en kantoorgebouw voor Kortrijk XPO. In hetzelfde jaar ontvingen ze de Belgische Architectuurprijs voor de brug aan de Handelsbeurs in Gent. In 2010 werden verschillende bouwprojecten afgewerkt, waaronder het Kortrijkse VOKA gebouw, dat genomineerd werd voor de Mies van der Rohe Award. 2010 was ook het jaar waarin OFFICE uitgenodigd werd door Kazuyo Sejima (Sanaa) om deel te nemen aan de 12e Architectuurbiënnale van Venetië. Hun Garden Pavilion, een samenwerking met Bas Princen, kaapte de Zilveren Leeuw voor meest veelbelovende jonge architecten weg. In september 2012 werd een 2G monografie uitgebracht (2G #63). In 2013 concipieerde OFFICE Oases 13, een installatie in de openbare ruimte, bestaande uit drie publieke tuinen middenin het oudste gedeelte van de stad. Eerder dat jaar ontving OFFICE twee Belgische Architectuurprijzen voor het Weekend House en de Computer Shop in Tielt. Het groeiende architectuurbureau werkt momenteel op masterplannen voor Antwerpen en Bordeaux, twee cultuurcentra en The Pearl Route in Bahrain, de nieuwe Bibliotheek voor de Faculteit Ingenieurswetenschappen en Architectuur in Gent, het Solo House in Cretas in Spanje en de tuinbouwschool De Wijnpers in Leuven. Geers en Van Severen waren gastdocenten aan verschillende internationale architectuuropleidingen. Vandaag zijn ze gastprofessoren aan het Ecole nationale supérieure d’architecture de Versailles (ENSA-V) en het EPFL in Lausanne. Ze geven allebei lezingen over hun werk en Geers publiceert geregeld teksten in de internationale pers. Hij is ook mede-oprichter van het tijdschrift San Rocco. www.officekgdvs.com
ANNE HOLTROP NL
TEMPORARY MUSEUM (LAKE) Temporary gallery NL, 2010 © Bas Princen
Ik ben geïnteresseerd in een mogelijke architectuur. Mijn werk start altijd met een vorm of materiaal, dat vaak van buiten de architectuur komt. In de overtuiging dat de dingen steeds opnieuw te beschouwen en te interpreteren zijn, kunnen ze ook altijd als architectuur beschouwd worden. Zoals in een rorschachtekening iemand in de inktvlekken een vlinder of een meer kan zien. Ik wil proberen om vrij naar materiële gebaren en gevonden vormen te kijken en op een intuïtieve manier – min of meer zonder plan – tot iets architecturaals te komen. Het is een proces waarbij het ongeluk samen met het toeval leidend is. Ik wil dat mijn werk interpreteerbaar blijft net zoals het ontstaan is. Dat het, ook als ik er niet meer aan werk, niet een eenduidig einde vormt. Op die manier ontstaat architectuur door een volgende stap te bedenken op de vorige stappen die zijn genomen. Anne Holtrop
Anne Holtrop (1977) leeft en werkt als onafhankelijk architect in Amsterdam. Zijn werk varieert van architectuurmodellen tot tijdelijke en permanente gebouwen, en hij werkt geregeld samen met kunstenaars Krijn de Koning en Bas Princen. Hij is opleidingshoofd van de Studio for Immediate Spaces aan het Sandberg Instituut
Amsterdam, en wordt regelmatig uitgenodigd voor het geven van lezingen en als gastdocent. Hij was van 2005 tot 2013 redacteur van het architectuurtijdschrift OASE. Hij ontving verschillende beurzen van het Fonds BKVB, evenals de Charlotte Köhler Architectuurprijs van het Prins Bernhard Cultuurfonds. The Trail House werd geconcipieerd voor het evenement Unknown Territory van Museum De Paviljoens in Almere (2009). Het is een tijdelijke, levensgrote maquette van een eengezinswoning. De vorm van het huis is bepaald door een zogenaamd olifantenpad. Olifantenpaden lopen dwars doorheen een grasperk of veld of snijden hoeken af. Ze ontstaan doordat mensen een kortere weg zoeken, en zich dus niet laten beperken tot het gebruik van de aangelegde paden. Ze illustreren en visualiseren hoe mensen zich ruimtes toe-eigenen door het dagdagelijkse gebruik ervan. The Temporary Museum (Lake), was een tijdelijk museum is een natuurreservaat ten Noord-Westen van Amsterdam (augustus – september 2010). De vorm ervan is geïnspireerd op de techniek van het automatisch tekenen van Jean Arp. Toeval speelt een rol bij het maken van de tekeningen. Houden van of schoonheid zijn niet van belang zoals in het traditionalisme, noch logica of ratio zoals in het modernisme, maar wel het ‘mogelijke’, in de zin dat dingen anders kunnen gemaakt of beschouwd worden. Het werk Batara bestaat vandaag uit maquettes, foto’s en een paviljoen. Het is een langlopend project in nauwe samenwerking met Bas Princen. De term 'batara' verwijst naar een Arabische manier om ruimte of architectuur te maken door materiaal weg te nemen of uit te hakken. Anne Holtrop creëert vormen door gepigmenteerde plaaster of beton rechtstreeks in een mal in zand te gieten. Het resultaat zijn grillige, dubbelzijdige ‘muren’ met occasionele openingen. The Museum Fort Vechten, een nieuw nationaal museum over De Nieuwe Hollandse Waterlinie, is het eerste permanente gebouw van Anne Holtrop dat opent in maart 2015. Het museum, dat gebouwd wordt op de site van het Fort Vechten, wordt een ondergronds gebouw waarvan de architecturale vorm bepaald is door de bestaande topografie. Een selectie uit Holtrops meest recente tentoonstellingen: Resource, Belmonte Arboretum, Wageningen (2013); Triggering Reality, Centro Pecci (2013); Pictographs, Architectuurbiënnale van Venetië (2012); Batara, solotentoonstelling i.s.m. Bas Princen, Leth & Gori, Copenhagen (2012); Mind the System, Find the Gap, Z33, Hasselt (2012); The Dutch Identity. The Power of Now, Museum De Paviljoens, Almere (2011); Architecture Now: Museums and Galleries, Victoria & Albert Museum, Londen (2011); Reverse Process of Mountain Digging, Gyeonggi Creation Center, Seoul (2011); La Carte d’apres Nature, gecureerd door Thomas Demand, Nouveau Musée National de Monaco (2010). www.anneholtrop.nl
Perscontact Amaryllis Jacobs 74, rue de la Caserne, 1000 Brussels
[email protected] T +32 (0) 494 787 290
