openline Managed Services
D d d 22 M Donderdag Maartt 2007
Rob Damoiseaux
Korte Introductie • Open Line - Managed Services – Ontwikkeling Datacenter Open Line – Ontwikkeling O t ikk li d dataruimtes t i t Open O Line Li / GTI-Suez GTI S » Mondiale Datacenter Consolidatie VION
• KPN – Internationaal – Ontwikkeling KPN Belgie Datacenter Brussel – Ontwikkeling Datacenter KPN-Qwest Denver USA – Ontwikkeling Datacenters KPN » Schiphol » Capelle a/d IJssel » Heerlen
Agenda • Open O Line Li • Uitgangspunten bij het ontwerp van het datacenter • Ontwikkelingen Fysieke Infrastructuur – Energievoorziening – Koeling – Communicatie • Het vervolg
openline
Open Line • • • • •
Gestart op 1 juli G j li 2002 Ongeveer ervaren 90 medewerkers in dienst Hoogwaardige kennisorganisatie Twee eigen Datacentra Dienstverlening in, voor en met Limburgse partners en bedrijven
Open Line Groep
Marktvensters • •
•
• •
Consultancy: C l A Architectuur, hi ontwerp en implementatie vanuit projectaanpak Managed g Services: exploitatie p en beheer,, dienstverlening op basis van Service Level Agreement Education: opleidingen opleidingen, trainingen trainingen, workshops en seminars t.b.v. kennisoverdracht Detacheringen: staffing van it-medewerkers op basis van inzetverplichting IT- en interim management IT management, business consultancy en auditing
Doelgroepen
Technologie partners • • • • • • •
APC Microsoft Citrix Appsense EMC² Cisco VMware
UITGANGSPUNTEN BIJ HET ONTWERP VAN HET DATACENTER
Uitgangspunten •
O fh k lijk van h Onafhankelijk hardd en software f
•
Onafhankelijk van connectivity: KPN KPN, Essent Essent, ISILINX ISILINX, Surf
•
Connectivity in “eigen” beheer voor maatwerkoplossingen in het kader van samenwerking met ISILINX
•
Meervoudig energieconcept (toekomstvast)
Perspectief (1) •
Autonome groei
•
Marktontwikkelingen op het gebied van sourcing
•
Behoefte aan business continuity en uitwijk
•
IT Governance IT-Governance
•
ISILINX
•
Samenwerking met GTI in het kader van Industrial Managed Services (iMS)
•
Behoefte in Limburg aan een professioneel cybercentre, zoals geformuleerd in de Versnellingsagenda
Perspectief (2) •
Professionele g geconditioneerde housing g faciliteit
•
Professionele geconditioneerde hosting faciliteit
•
Smart sourcing oplossingen
•
Co-lokatie voor derden
•
Basis voor ontwikkeling van nieuwe (managed) services op het gebied van voice, narrowcasting, video-on-demand, security (camerabeveiliging) utiliteit (camerabeveiliging), utiliteit, domotica voor specifieke doelgroepen (zorg, silver economy, onderwijs)
Perspectief (3) •
Behoud van werkgelegenheid g g in de p provincie
•
Groei van gespecialiseerde werkgelegenheid in de provincie
•
Stimulering van kenniseconomie dmv samenwerking met kennisinstellingen en borging van kennis in de euregio
Maar ook rekening houdend met: Hoe staat de ontwikkeling van de ICT omgeving in relatie tot de fysieke infrastructuur infrastructuur……….? ?
Want…de fysieke infrastructuur is nog steeds het f fundament onder het gehele ICT-domein... C
ONTWIKKELINGEN FYSIEKE INFRASTRUCTUUR
Network Critical Physical Infrastructure
More Digital Bits
Architecturen in de 21st eeuw • Internet I t t 2: 2 overall integratie i t ti • Wegwerp beeldschermen • Geen auto ongelukken meer • Massa productie veranderd in massa individualisering • Medische analyses y gebeuren thuis g • De intelligente pil
Energievoorziening
Verleden 1. ICT behoefte werd bepaald op basis van op dat moment geldende normen (±500W ( 500W m2); 2) 2. Betrouwbaarheid elektriciteitsnet stond niet ter discussie (voldoende overcapaciteit, netwerk werd onderhouden); 3. Elektriciteitsvoorziening g werd niet altijd j meegenomen g in definitieve beslissingen (sluitpost); 4 Facilitair management werd ingeschakeld voor de 4. elektriciteitsvoorziening, dit stond los van ICT behoefte bepaling; 5 Powermanagement was geen optie of noodzaak; 5. 6. ‘Simpele’ koelingsvoorzieningen in dataruimten werden vaak niet afgestemd f t d op omgeving i (verkeerde ( k d kkoelunits l it – comfortcooling). f t li )
Heden 1. ICT behoefte wordt bepaald op basis van toekomstig nut en noodzaak; d k 2. ICT apparatuur wordt steeds kleiner qua omvang, maar vraagt meer vermogen en produceert meer warmte ; 3. Serverruimten worden geconsolideerd; g ; 4. Nog steeds wordt de stroomvoorziening vaak als sluitpost gezien of niet meegenomen; 5. Betrouwbaarheid van het electriciteitsnet discutabel; 6. ICT-omgevingen vaak ‘redundant’ uitgevoerd; 7 Stroombeveiliging 7. St b ili i vaak k ‘‘enkel’ k l’ uitgevoerd. it d
Toekomst 1. ICT apparatuur steeds kleiner – dus meer in een 19” rack – dus groter vermogen per m2 2 – dus d meer warmte; t 2. Stroombeveiliging dichter bij de apparatuur; 3. Onzekerheid over eisen ICT apparatuur; 4. Groot vraagstuk inzake warmte in de ICT ruimte; 5 Eisen en wensen veranderen zo snel 5. snel, dat de ruimten op traditionele wijze niet meer kunnen worden ingericht.
Stroomverdeling in datacentra Chiller 33% Humidifier 3%
Electrical Power IN
CRAC 9% IT Equipment 30%
PDU 5%
INDOOR DATA CENTER HEAT
Waste Heat OUT
UPS 18% Switchgear g / Generator 1% Lighting 1%
Normaliter wordt van het totale energieverbruik slechts 30% toegewezen aan de IT voorzieningen.
Actueel Stroomverbruik in datacentra
Traditionele inrichting
APC Concept
Energie Ser ers in de VS vreten, Servers reten samen met de koelingss koelingssystemen stemen die daar daarvoor oor nodig zijn, meer energie dan de staat Mississippi. Webwereld februari 2007 Webwereld,
Gartner Urges IT and Business Leaders to Wake up to IT's Energy Crisis The growth of power-hungry data centres, coupled with the rising cost of electricity, is focussing attention on energy, providing businesses with a d bl iincentive double ti tto cutt carbon b emissions. i i A According di tto R Rakesh k hK Kumar, research vice president at Gartner, during the past 12 months, there has been a significant increase in the deployment of high-density servers which is l di tto significant leading i ifi t problems bl iin power and d cooling li ffor d data t centres. t Gartner, September 2006
Energie
Stroomstoringen in datacentra; 2006 (1) Datacentrum: Easynet DC Schiphol Getroffen Euro-access Getroffen: E ro access ssuite ite Wanneer: 24 september 2006, 17:30 uur en 25 september 2006, 1:15 uur Duur: 6 uur + 3 uur Oorzaak: Kapotte hoofdzekering(en) Datacentrum: Telecity y Redbus 3 Getroffen: Gebouw 2F Wanneer: 27 september 2006, 16:00 uur Duur: 1 tot 2 uur ((uitval zelf enkele seconden)) Oorzaak: Niet goed functionerende UPS-systemen Datacentrum: D t t S Schuberg h b Philis Phili Getroffen: Meerdere racks in Leaseweb suite, maar één stroomfeed uitgevallen Wanneer: 27 november 2006, 15:00 uur Duur: 1 uur Oorzaak: Onbekend
Stroomstoringen in datacentra; 2006 (2) Datacentrum: We Dare G t ff Getroffen: 7e 7 etage t Wanneer: 11 oktober 2006, 14:11, 15:28, 16:00, 18:28 uur Duur: 5 uur (meerdere uitvallen van enkele seconden) Oorzaak: Niet goed functionerende UPS UPS-systemen systemen Datacentrum: Concepts p ICT Getroffen: Eén stroomgroep Wanneer: 15 oktober 2006, 15:30 uur Duur: 1 uur ((uitval zelf enkele seconden)) Oorzaak: Netspanning weggevallen, niet goed functionerende UPS-systemen Datacentrum: D t t XS4ALL Getroffen: Onbekend Wanneer: 17 oktober 2006, 16:00 uur Duur: Enkele seconden Oorzaak: Fout bij werkzaamheden aan de generatoren
Stroomstoringen in datacentra; 2006 (3) Datacentrum: BIT-1 G t ff Getroffen: Vrijwel V ij l het h t volledige ll di datacentrum d t t Wanneer: 8 november 2006, 8:55 uur Duur: 1 uur Oorzaak: Overspanningsbeveiliging van UPS UPS-systemen systemen sloeg door bij gecontroleerde test stroomvoorzieningen.
Datacentrum: SARA Amsterdam Getroffen: Vrijwel het gehele datacentrum Wanneer: 5 december 2006 2006, 00:30 uur Duur: Enkele seconden Oorzaak: Problemen bij vervanging UPS-systemen
KOELING
Basisconcept van koeling
Elektriciteit in = warmte uit (1 Watt in = 1 Watt uit) Opgenomen vermogen door ICT apparatuur produceert een bijproduct: WARMTE Warmte en temperatuurvariaties zijn oorzaken van ‘downtime’ Koeling en luchtkoeling zijn het proces wat warmte afvoer noodzakelijk maakt
Warmte ontwikkeling
Door hoge serverdichtheid wordt meer warmte gegenereerd
Warmte ontwikkeling ontwikkeling, vervolg “Enterprises that do not leverage virtualization technologies will spend 25% more annually for hardware, software labor software, labor, and space for x86 x86-based based servers” servers Gartner Report, November 2003
“Through “Th h 2007 2007, organizations i ti with ith more th than 200 servers will waste between $500,000 and $720,000 annually supporting underutilized application/server combinations” combinations Gartner Research, December 2004
Warmte ontwikkeling - de processor -
Warmte ontwikkeling - de server -
Warmte ontwikkeling - het rack -
Warmte ontwikkeling - de dataruimte -
Warmte ontwikkeling ontwikkeling, airflow
Actueel Stroomverbruik in datacentra
Traditioneel vs In Row Cooling Ontwerp Traditional Ontwerp
In Row Cooling Ontwerp
•Fixed Units
•Modular Cooling
•Requires specialist to install and service
•Predictable cooling results
•Uses large amount of white space
•Can be deployed with out a mechanical contractor
Average density of 33 •Average 5kW per rack
•Ultra High density (up to 30kW per rack)
Dwarsdoorsnede van een Hot / Cold Isle
Temperaturen Rack and UPS Inlet Temps (°F)
Center Cold Aisle
Center Hot Aisle
Bowling Alley
Ave.
75.8 ((24 C))
73.0 ((23C))
83.2 ((28 C))
Maximum Ave. for Single Rack
80.5 (27 C)
74.4 (24 C)
86.0 (30 C)
Approx. Local Maximum
91 (33 C)
77 (25 C)
96 (36 C)
Centre Cold Aisle
Centre Hot Aisle
Centre Cold Bowling Alley
Wat kan distributie van lucht tegengaan? •
Slecht opgebouwde en geinstalleerde racks kan luchtstromen tegenhouden g of zelfs helemaal blokkeren
•
Slecht Sl ht kabelmanagement k b l t in i d de achterzijde van het rack blokkeert de warme lucht naar buiten.
•
Het ontbreken van ‘blanking panels’ beinvloedt negatief de panels totale luchtstroom in het 19” rack.
Wat kan distributie van lucht tegengaan? •
•
• • • •
Slechte plaatsing van bekabeling of andere obstakels beperkt de g van koude lucht aflevering Geperforeerde vloertegel zorgt er voor dat niet voldoende lucht komt op de plaatsen waar het hoort te zijn. Ontbrekende vloertegels Uitsparingen voor bekabeling in verhoogde vloeren Beperkte hoogte van verhoogde vloeren Lage of verlaagde plafonds
Hoe wordt hiermee mee omgegaan -1•
Typische manier hoe wordt omgegaan met deze problemen: – Gebruik van losse ventilatoren – Toevoegen van air conditioners – Weghalen van vloertegels – Gebruik maken van ‘spotspot cooling’ – Verwijderen van deuren uit 19” racks 19 – Doe niks
Deze oplossingen leveren alleen niet het beoogde resultaat.
Hoe wordt hiermee mee omgegaan -2-
COMMUNICATIE
Internet gebruik Region
Internet Users, Latest Data
Penetration
User Growth (2000 2007) (2000-2007)
Netherlands
12,060,000
73.3 %
209.2 %
Europe
314,792,225
38.9 %
199.5 %
Africa
33,334,800
3.6 %
638.4 %
Asia
398,709,065
10.7 %
248.8 %
Middle East
19,424,700
10.0 %
491.4 %
North America
233,188,086
69.7 %
115.7 %
Latin America/Caribbean
96 386 009 96,386,009
17 3 % 17.3
433 4 % 433.4
Oceania / Australia
18,439,541
53.3 %
142.0 %
WORLD O TOTAL O
1 114 2 4 426 1,114,274,426
16 9 % 16.9
208 % 208.7
Wereldwijd Internetgebruik
Moore’s Moore s Law of Bandwidth
The cost of bandwidth will be halved every 18 months.
Access infrastructuren
HET VERVOLG
More Digital Bits YouTube, een bedrijf dat een paar jaar geleden nog niet bestond host vandaag 100 miljoen videostream PER DAG...
IDC claimt l i td datt meer d dan een bilj biljoen liliedjes dj iin MP3 fformaatt over h hett iinternet t t worden gedeeld PER DAG...
DigitalBits, De 200 verkeerscontrole camera’s van Londen sturen DAGELIJKS 64 triljoen bits naar hun “Command Data Center”
Chevron, claimt dat ze hun data van 2 terabyte – 17,592,000,000,000 bits – per dag toeneemt TV Broadcasting zal aan het einde van dit decenia in de meeste landen volledig di it l worden digitaal d aangeboden b d
More Digital Bits
Informatie vs. vs beschikbare dataopslag
Sociale en Politieke aspecten
Deaths The Heat Arctic from waves global will be warming could more be frequent will ice-free and in summer inmore just 25 Humans are causing global warming, and the More Global than sea aOcean million levels species could rise worldwide bydouble more could than 6be years intense to 300,000 asare by temperatures 2050 people rise. year. as and effects devastating. meters drivenwith to extinction the loss of inshelf just ice halfinaaGreenland century a Antarctica devastating Antarctica, result of global coastal warming. warming areas worldwide worldwide.
Automatisering is Topsport
Australielaan 70 6199 AA Maastricht Airport 043 850 7000 www openline nl www.openline.nl
[email protected]