Toespraak Klaas Knot, president van De Nederlandsche Bank, bij uitreiking Koning Willem-I-prijs en -plaquette voor ondernemerschap, DNB, Amsterdam, 13 mei 2014
1/7
Majesteit, excellentie, dames en heren, • De functie van president van de Nederlandsche Bank kent vele voorrechten. Eén daarvan is het voorzitterschap van de Koning Willem I Stichting.
Met dit jaar, als klap op de vuurpijl, dat ik u hier, bij de Nederlandsche Bank, mag ontvangen. En uw gastheer mag zijn bij de uitreiking van de prestigieuze Koning Willem I prijs en de Koning Willem I plaquette. • Onlangs vroeg iemand mij: ‘Wat heeft De Nederlandsche Bank eigenlijk met ondernemers?´ Mijn antwoord was simpel: heel veel.
Om te beginnen: de bank is opgericht door Koning Willem I. Die werd ook wel de 'koopman-koning' genoemd. En dat was niet voor niets. • Bij zijn aantreden zag hij hoe slecht Nederland er aan toe was.
2/7
En hij bedacht dat een degelijke en betrouwbare kredietverlener dé oplossing was om onze economie weer op de been te helpen. Een uitstekend idee!
• Helaas werd het niet met veel enthousiasme ontvangen. De burgers hadden geen vertrouwen in de nieuwe bank. En de bestaande banken hadden weinig behoefte aan een instelling die zij vooral als concurrent zagen. De verkoop van de aandelen verliep dus stroef. En twee jaar na de oprichting kwam de Nederlandsche Bank nog steeds twee miljoen tekort. • En toen kwam de redding. De Amsterdamse zakenvrouw Johanna Borski bood aan de resterende tweeduizend aandelen te kopen. Voor twee miljoen gulden. Op één voorwaarde: de koning mocht in de eerste drie jaren geen extra aandelen uitgeven.
3/7
De mensen kregen vertrouwen in de bank, de koersen stegen, en Mevrouw Borski werd één van de rijkste burgers van het koninkrijk… [kijk naar afbeelding van de weduwe]: “En u ziet dat zij er op meerdere wijzen warmpjes bij zat!” ;) • En zo zie je hoe een goede ondernemer kansen ziet waar anderen aarzelen. U begrijpt waarom de Nederlandsche Bank ook nu nog graag prijzen uitreikt aan ondernemers met lef!
• Natuurlijk ligt onze betrokkenheid bij ondernemers niet alleen in het verleden. Dat mag blijken uit onze mission statement: “DNB maakt zich sterk voor financiële stabiliteit en draagt daarmee bij aan duurzame welvaart in Nederland.” Anders gezegd: wij zorgen voor de randvoorwaarden die nodig zijn voor ú om welvaart te scheppen. Ons streven naar financiële stabiliteit is dus direct in het belang van ú. Daar lopen onze belangen parallel. Maar er zijn ook verschillen.
4/7
• Het aangaan van risico’s hoort bij de natuurlijke habitat van ondernemers. Dat geldt bepaald niet voor ons. Als toezichthouder volgen wij risicobereidheid juist met argusogen. Want té veel risicobereidheid, daar houden wij niet van!
Dan treedt er bij ons een pavlov-reactie op en roepen wij om beheersmatige maatregelen.
En dan lijken onze belangen wel eens uiteen te lopen. Dan zeggen ondernemers: het feestje begint net lekker op gang te komen en dan komt de Nederlandsche Bank en die haalt de flessen weg! • Maar uiteindelijk vinden we elkaar altijd weer in wat we wél delen. De Nederlandsche Bank realiseert zich heel goed dat ondernemerschap de basis is van duurzame welvaart. Van u moeten we het hebben. Van ondernemers met Durf, Daadkracht, Duurzaamheid en Doorzettingsvermogen.
5/7
• Daarom zetten we vanavond de ondernemers die daarin de afgelopen jaren uitblonken in het zonnetje.
En belonen we twee bedrijven voor goed ondernemerschap en één voor duurzaam en innovatief ondernemerschap. • En de ondernemers uit die laatste categorie wil ik - tot slot - nog wel een hart onder de riem steken.
Als die innovatie u niet meteen brengt wat u ervan verwachtte, denk dan nog een keer aan ons, aan de Nederlandsche Bank.
Want toen wij in 1813 zo innovatief waren om papiergeld te introduceren, was er bijna niemand die erin geloofde. Wie onze biljetten in handen kreeg, repte zich naar zijn eigen vertrouwde bank en ruilde de papiertjes meteen om in klinkende munt. Van die nieuwigheid moesten de mensen niks hebben. Maar dat is kort daarop allemaal goed gekomen! En kijk ‘s! Het is nu 2014, en we zijn er nog steeds!
6/7
• Dames en heren,
Het zijn mooie, bijzondere bedrijven die zijn genomineerd voor de drie prijzen die we vanavond uitreiken. Ik vind het een eer daaraan te mogen bijdragen en ik hoop dat deze prijzen een verdere impuls geven aan de al zovele eeuwen bestaande ondernemersgeest van dit land.
Dank u!
7/7
