MAGYAR TUDOMÁNYOS A K A D ÉM IA S Z Á M ÍT Á S T E C H N IK A I
és
a u t o m a t iz á l á s i
kutató
PN EU M A TIK U S ÁRAMKÖRI HAZARDOK
Ir ta : BACSÓ NÁNDORNÉ
T a n u lm á n y o k 4 4 / 1 9 7 5
in t é z e t
A k ia d ó s é r t D r.
IS B N
fe le lő s :
VÁMOS T IB O R
963
311 0 0 4
1
M T A KÉSZ Sokszorosító 75 7766 F . v . : Szabó Gyula
-3 TARTALOMJEGYZÉK
O ld a l
BEVEZETÉS
............................................................................................................................
M e lye k a h a z a rd
je le k ?
..............................
P n e u m a tik u s á r a m k ö r i elem ek t u l a j d o n s á g a i h a za rd o k s z e m p o n t já b ó l A h a za rd
a 8
j e l e k k i k ü s z ö b ö l é s é r e a l k a l m a z o t t m ódszerek ........................ ..............................................................................
K o m b in á c ió s á r a m k ö r i h a z a rd o k
..............................
S z e k v e n c i á l i s á r a m k ö r i h a z a rd o k J e l v e z e t é k i h a z a rd RC
5
............................
A JELVEZETÉK OKOZTA HAZARDOK
szű rő kke l
je lfo rr á s
9 11 11
...................................
12
m e g s z ü n te té s e
............................
Védelem h a z a rd o k e l l e n
5
s z in k ro n iz á lá s s a l
14 ................................
Hazard j e le n s é g e k f e l t á r á s á n a k t o v á b b i f e l a d a t a i
16
...............................
20
..............................................................................................................................
21
MELLÉKLET ..............................................................................................................................
23
IRODALOM
5 BEVEZETÉS
A p n e u m a tik u s l o g i k a i
re n d sze re k e lt e r je d é s e
szükségessé t e s z i ,
hogy a
t e r v e z ő m érnökök - e r e n d s z e r s a j á t o s s á g a i t f ig y e le m b e v é v e - a már i s m e r t és m e g s z o k o tt v i l l a m o s á r a m k ö r i t e r v e z é s i m ó d s z e r e k e t a l k a l m a z n i t u d j á k . A nagynyom ású, és a f e j l e s z t ő k
norm álnyom ásu és f l u i d
á l t a l már k i d o l g o z o t t a l a p k a p c s o lá s s e j t e k m űszaki
a d a ta in a k is m e re te m e l l e t t i s e s e té n o ly a n p r o b lé m á k ,
f e l m e r ü l n e k b o n y o l u l t a b b k a p c s o lá s o k
a m e ly e k e t éppen a p n e u m a tik a
n a k. A r e n d s z e r é p i t é s - a k i v i t e l e z é s során,
re n d s z e re k a la p e le m e i
s a já to s s á g a i o ko z
a k a p c s o lá s o k m e g v a l ó s it á s a
azaz az e g ye s egységek ö s s z e k a p c s o l á s á n á l / c s ő ,
á ra m kö r/,
a p n e u m a tik u s
m a rtc s a to rn á s
j e l e k t e r j e d é s i és az elemek k a p c s o l á s i i d e
jé n e k ö s s z e m é rh e tő s é g e m i a t t p é l d á u l l é t r e s z e re k b e n már i s m e r t , - d e
jö h e t n e k a v i l l a m o s r e n d
a z z a l nem m in d ig azonos e r e d e t ű - " h a z a r d "
j e le n s é g e k . A p n e u m a tik u s e le m e k e t k e z d e tb e n e g y s z e r ű k ö rö k b e n a l k a l m a z t á k . K i s számú elemm el d o l g o z t a k , A fe jle tte b b , v o lt,
sok e s e tb e n azok k i s é r l e t i
je lle g e m ia tt.
b o n y o l u l t a b b e g y s é g e k n é l a t e r v e z ő még maga a f e j l e s z t ő
j ó l is m e rte
az elem ek " l e l k i v i l á g á t " ,
egyedi t e r v e z é s t a lk a lm a
z o t t minden f e l a d a t n á l és i g y a h a z a rd p ro b lé m á k v a g y f e l va g y még a k i s é r l e t i kos munka á l t a l á n o s
stá d iu m b a n k i k ü s z ö b ö l h e t ő k v o l t a k . c é lú ,
ben már nem l e h e t s é g e s , lő z é s é n e k ,
ille tv e
de nem i s
g a z d a s á g o s . A h a z a rd
m e g s z ü n te té s é n e k az e l e k t r o n i k á b a n
ez a munka még k e z d e té n t a r t . a h a z a rd
M e ly e k a h a z a rd
C é lu n k ,
-
a flu id ik a
a p ró lé
re n d sze r
j e le n s é g e k mege már k i a l a k u l t k iv é te lé v e l -
h og y ezen a t e r ü l e t e n
ö s s z e fo g
j e l e k e d d ig m e g is m e rt o k a i t .
je le k ?
A l o g i k a i re n d s z e r á tm e n e ti á lla p o tb a n Azon t r a n z i e n s
Ily e n
5 0 -1 0 0 e le m n é l t ö b b e t t a r t a l m a z ó
m ó d s z e re i v a n n a k . A p n e u m a tik a t e r ü l e t é n
la lju k
sem m e r ü l t e k ,
je le k okozzák,
h o zza l é t r e
a h a z a rd
am elyek c s u c s e n e r g iá j u k b a n
a k ö v e t k e z ő l o g i k a i elem k a p c s o l á s i k ü s z ö b s z i n t j é t
je le k e t.
fe lü lm ú ljá k
és i g y hamis " 0 "
- 6 ill.
"1 "
je lk é n t
j e le n n e k meg a r e n d s z e r e n b e l ü l .
elem k a p c s o lá s i i d e j é h e z k é p e s t r ö v i d i d e i g
ta rt,
Ha a j e l a k ö v e tk e z ő va g y a t e l j e s i t m é n y -
i g é n y nagy, a t r a n z i e n s nem o k o z p r o b l é m á t . A d ig itá lis
k a p c s o l ó r e n d s z e r e k k é t a l a p v e t ő üzemmódban m űköd h e tn e k:
a s z i n k r o n és s z i n k r o n üzemmódban. Az a s z i n k r o n
r e n d s z e r e k n é l a műkö
d é s t az á r a m k ö ri e le m e k k a r a k t e r i s z t i k á i h a t á r o z z á k meg; s z e r e k n é l egy s z i n k r o n i z á l ó ,
ill.
ó ra je l ir á n y it ja .
s z in k r o n
rend
A s z i n k r o n üzemmód
n á l a s t a tik u s / n y u g a lm i/ á l l a p o t o t a B o o le -a lg e b r a s z a b á ly a iv a l l e í r h a tju k . A tra n z ie n s
je le n s é g e k l e í r á s á h o z ez a m ódszer nem m e g f e l e l ő ;
nem f e j e z i k i a bemenő j e l e k m e g v á lt o z á s a k o r l é t r e j ö v ő
v á la s z t,
a k a p c s o l á s i i d ő k e t és a j e l e k t e r j e d é s i i d e j é t nem v e s z i T r a n z ie n s e k a l a t t
a p i l l a n a t n y i kim enő j e l e k
m iv e l
f ig y e l e m b e .
egészen e l t é r ő e k l e h e t
nek a s t a t i k u s v é g e r e d m é n y tő l é s a r e n d s z e r b e n h a za rd
je le k
"b u k k a n
h a tn a k f e l " . A h a z a rd je le n s é g tő s .
f ő l e g a m e m ó r ia - e le m e k e t t a r t a l m a z ó
A hazard j e l e k
e ltű n n e k ,
h á ló z a t b a n
je le n
a k o m b in á c ió s áram kö rö kb e n á l l a n d ó s u l t á l l a p o t b a n
h a tá s u k m e g s z ű n ik . Ha az á ra m k ö r s z e k v e n c i á l i s
v i s s z a c s a t o l á s m i a t t memória t u l a j d o n s á g ú ,
je lle g ű ,
azaz
a kko r a re n d s z e r h e ly te le n
s t a b il á lla p o to t vesz f e l. O ly a n a s z in k r o n k é n t,
h á ló z a to k b a n ,
egyesével v á l t o z i k ,
a h o l a b e m e n e ti i n f o r m á c i ó c s a k j e l e n
a h a z a rd
m ódszerek vannak / k é s l e l t e t é s e k lo g ik a i h á ló z a t/.
je le k k ik ü s z ö b ö lé s é re k id o lg o z o t t
b e ik ta tá s a ,
re d u n d á n s k o m b in á c ió s
Több bemenő j e l e g y i d e j ű v a g y egym ást id ő b e n ré s z b e n
á t f e d ő v á l t o z á s á n á l a módszer nem t ö k é l e t e s ,
ily e n k o r s z in k ro n iz á ló
j e l e k e t a l k a lm a z n a k . P a r k e r és Jones
[1 ]
a p n e u m a tik u s k a p c s o ló á r a m k ö r i h a z a r d o k a t az
a l á b b i t ip u s o k b a s o r o l j a a / s ta tik u s
ha za rd o k
Ь / d i n a m ik u s h a z a rd o k с / v i s s z a c s a t o l á s i h a z a rd o k d / k r itik u s
A s ta tik u s _ h a z a rd
v e r s e n y f u t á s i h a z a rd o k
mind a k o m b in á c ió s , mind a s z e k v e n c i á l i s á ra m k ö rö k
ben e l ő f o r d u l é s o l y a n h ib á s t r a n z i e n s k i m e n e t t e l
je lle m e z h e tő ,
am ely
7 a bemenő j e l e k k ö z ü l egy v a g y t ö b b
j e l m e g v á lt o z á s á n á l i d e á l i s e s e t b e n
nem v á l t o z n a . H a s o n ló ké p p e n a d in a m ik u s h a z a rd
is
e l ő f o r d u l h a t m in d k é t / k o m b i n á c i ó s
és s z e k v e n c i á l i s / á ra m k ö rb e n . H a tá s a nem o l y a n kus h a z a rd é .
S z in té n k im e n e ti t r a n z ie n s ,
i s m é t e l t á l l a p o t v á l t o z á s t hoz l é t r e .
a m ely
ábrá n l á t j u k .
r ö g z iti,
M ig a s t a t i k u s
1>—*■0
m in t a s t a t i
vagy
0 — *■!
1010 v a g y 0101 k i m e n e t i f o r m á v a l
j e l l e m e z z ü k . A lé n y e g e s k ü lö n b s é g e t a f e n t i 1.
je le n tő s ,
k é t h a z a r d t i p u s k ö z ö t t az
h a z a r d o t e g y k ö v e t k e z ő m em óriaelem
a d in a m ik u s h a z a rd i l y e n
tip u s u
k im e n e t e k r e n i n c s h a t á s s a l .
M in d k é t t i p u s m e g s z ü n te t h e t ő l o g i k a i u t ó n ,
e s e tle g k é s l e l t e t é s i id ő
b e ik ta tá s á v a l. A v is s z a c s a to lá s i
h a z a rd
o ly a n
s z e k v e n c i á l i s á r a m k ö rö k re
a h o l a v is s z a c s a to lá s k é s le lt e t é s s e l uj
k im e n e ti á l l a p o t
tö rté n n e v á lto z á s . á lis
jö n l é t r e
o ly a n k o r,
H a tá s á r a h e l y t e l e n
a m ik o r i d e á l i s
T e rve zé sn é l á lta lá b a n
s tr u k tú r á b ó l ered.
k é s le lte té s
já r.
je lle m z ő , s ta b il,
e s e tb e n nem
nem é s z l e l h e t ő ,
a s z e k v e n c i
L o g i k a i u tó n r é s z le g e s e n c s ö k k e n h e t ő ,
e s e tle g
b e i k t a t á s á v a l m e g s z ű n ik t e l j e s e n .
A n e g y e d ik t i p u s
a s z e k v e n c iá lis
á r a m k ö rö k re
j e l l e m z ő és k r i t i k u s
v e r s e n y f u t á s i h a z a rd n a k n e v e z z ü k . O ly a n k o r l é p f e l .
ha a v i s s z a c s a
to lt
A v á la s z je lb e n
v á l t o z ó k e g y m á s s a l nem képe sek l é p é s t t a r t a n i .
fe llé p ő d iffe r e n c iá k hez,
a s z e r in t,
a m emóriák h e l y t e l e n
hogy m e l y i k
s t a b i l á lla p o t á t okozzák.
j e l v e z e t é k e k t ő l és a s z e k u n d e r e l e m e k t ő l i s c s a t o lá s b a n h a tá s t,
je le n tk e z ő
j e l é r k e z i k e lő b b az e le m Ez a je le n s é g a
fü g g . Á l t a l á b a n a v i s s z a
j e l még az á t m e n e t i á l l a p o t b a n o ko z h e l y t e l e n
m i e l ő t t az u j á l l a n d ó s u l t á l l a p o t l é t r e j ö n n e . A k r i t i k u s
fu tá
s i p ro b lé m a a j e l v e z e t é k t u l a j d o n s á g a i n a k m ó d o s i t á s á v a l o l d h a t ó meg. Á lt a lá n o s s á g b a n k i t i k u s és a v i l l a m o s
k e l l em eln ünk a l e g f o n t o s a b b k ü l ö n b s é g e t a pneuma á ram köri
h a z a rd o k
k ö z ö tt:
a l e g f o n t o s a b b az o k o k
k ö z ü l a p n e u m a tik u s k a p c s o ló á ra m k ö r b e n a c s ö v e z é s , je lk é s le lte té s .
k á b e le z é s o k o z t a
Pneumatikus áramköri elemek tulajdonságai a hazgrdok szempontjából
F lu id
e le m e k n é l
a fe jle s z té s
s o r á n nagy p ro b lé m a v o l t a c s a t la k o z ó
im p e d a n c ia v á l t o z á s á n a k h a tá s a az elem m űködé sére . E z t k o n s t r u k c i ó s u tó n o l d o t t á k meg; je ls z in t
mind a k im e n e t l e s z e l l ő z t e t é s e ,
c s ö k k e n té s e
az ú g y n e v e z e t t f a n - o u t n ö v e l é s é t és e z z e l a
c s a t o l t elemek számának k á r o s vé,
m ind p e d ig a bemenő
h a tá s
n é lk ü li v á lto z á s á t t e t t e
ü z e m b iz to s működés m e l l e t t .
A flu id
elemek j e l á t v i t e l i
id e je
a k i m e n e t i t e r h e l é s s e l és a bemenő
j e l e n e r g i a s z i n t j é v e l s z é le s h a t á r o k k ö z ö t t v á l t o z i k . a d a ta i
s z e r i n t ez
egyes e le m e k n é l. tik a
va g y a l a m i n á r - t u r b u l e n s
k i k a p c s o l á s i és a v i s z o n y l a g hosszú b e k a p c s o l á s i i d ő .
Ez a t é n y e le v e l e h e t e t l e n n é kapuzás n é l k ü l .
t e s z i a s z i m u l t á n m ű v e l e t e k e t k ü lö n s z e l e k -
A j e l e k k ö z ö t t i id ő k ü l ö n b s é g o l y a n e n e r g i á j ú
c s u c s o t eredm ényez,
je l-
amely e g y b i s t a b i l elem k ö z v e t í t é s é v e l haza rd
hoz l é t r e .
A je lv e z e té k e k á t v i t e l i s o ló
m ó d o s u lh a t
Ehhez h o z z á a d ó d ik az o d a - v i s s z a c s a t o l á s i k a r a k t e r i s z
nem s z ü k s é g s z e rű e n s z im m e t r ik u s v o l t a ,
je le t
A [ 2 J ir o d a l o m
s z é ls ő e s e t b e n 0 , 2 5 m s - t ó l 3 , 0 m s - i g i s
e le m e k n é l a r ö v i d
tiv
le h e tő
té n y e z ő k e t ad .
k a ra k te ris z tik á ja
ugya n csa k f o n t o s b e f o l y á
A v e z e té k b e n e l é r h e t ő m a x im á lis
hangsebesség / < ^ 0 , 3 4 m / l m s /.
Az i d e á l i s
t é k h o s s z is m e r e t é b e n s z á m í t h a t ó .
je lá tv ite li
je ls e b e s s é g a id ő te h á t a veze
Ez párhuzamos v e z e t é k e k n é l a c s ő h o s z -
szak k ü lö n b ö z ő s é g e m i a t t már h a z a r d
j e l e t o k o z h a t . A v e z e t é k k im e n e té n
s z ü ksé g e s nyomás a c s a t la k o z ó e l e m / e k / k a p c s o l á s i n y o m á s s z i n t j é v e l e g y e z i k meg. A j e l , e g y s é g u g rá s a l a k ú ,
a m e ly e t a v e z e t é k r e k a p c s o lu n k ,
id e á lis
meredek n y o m á s f r o n t . V a ló já b a n ez a m eredekség a
b e m e n e ti elem t u l a j d o n s á g a i n a k
függvén ye.
A kim enő
je l
végén t e h á t egy h a n g s e b e s s é g g e l m e g je le n ő im p u lz u s / 2 . magassága a v e z e t é k h o s s z t ó l f ü g g . e n e rg iá já b ó l v é s z i t .
kenő
je ls z in tü
a v e z e té k á b ra /,
a m e lyn e k
Ez a h u l l á m f r o n t a s ú r ló d á s m i a t t
Az i m p u l z u s u tá n a j e l v e z e t é k f e l t ö l t ő d é s é b ő l
e m e lk e d ő , e x p o n e n c i á l i s a la c s o n y
e s e tb e n
je lle g ű
nyomásnövekedés jö n l é t r e .
E r r e az
komponensre s z u p e r p o n á l ó d i k a v i s s z a v e r ő d é s c s ö k
s z in u s z h u l lá m a . Ennek az a k u s z t i k u s v is s z a v e r ő d é s n e k a f o r m á j a
a v e ze té k m é r e t e it ő l, S p e c i á l i s e s e tb e n
a la k já tó l,
az e l s ő ,
a le z á r ó im p e d a n c iá tó l,
s .i.t.
fü g g .
h a n g s e b e s s é g g e l h a la d ó c s ú c s e n e r g i á j a
9 e le g e n d ő l e h e t a c s a t l a k o z ó elem m ű k ö d te té s é h e z ,
a m ely k é s ő b b , a l a s s ú
f e l t ö l t ő d é s s e l ú j r a m e g je le n ő n y o m á s s z i n t r e i s m é t e l t e n
m űködhet.
M o z g ó a lk a t r é s z e s p n e u m a tik u s elem e k s z e r k e z e t i s a j á t o s s á g a i m i a t t a " t á p o l d a l i h a za rd o k"
je le n s é g e l é p
ez a r e l é k n é l szem betűnő nem t e r h e l i k
le
fo g y a s z tá s i s
a tá p lá ló
j e l e n t ő s m é rté k b e n ,
za a t e r h e l é s m é r t é k é t ,
fe l.
ille tv e
k o rlá to z o tt.
e n e rg ia h á ló z a to t k o n ta k tu s a ik k a l m e rt az elem e l l e n á l l á s a k o r l á t o z
v é d ő e l l e n á l l á s o k k a l az ö n t a r t ó á r a m k ö r i
A kim enő j e l e k ,
z á r t va g y m e g s z a k í t o t t á l l a p o t a
azaz a k o n t a k t u s o k r ö v i d r e -
a működés s o rá n g y o r s a n v á l t o z i k és a
v e z é r e l t e l e m t ő l m in t e g y l e v á l a s z t o t t s z e le p e in e k e l l e n á l l á s a
A v i l l a m o s k a p c s o ló elemek -
L 3 ] . A m o z g ó a lk a t r é s z e s e le m e k
a tá p h á ló z a t f e lé
nem nagy,
ségű le v e g ő g y o r s á r a m lá s á t k i v á n j u k l é t r e h o z n i , e g y ú tta l / a k t iv
e le m e k n é l/. T e k i n t e t t e l a r r a ,
k ik a p c s o lá s n á l l e
k e ll ü r ite n i,
egy s z e le p e n k e r e s z t ü l .
h i s z e n n a g ym e n n yi
am ely a kimenő j e l i s
hogy a c s a t l a k o z ó e le m e t
a z t az a t m o s z f é r á v a l i s
ö s s z e k ö tjü k
A v e z é r l ő elem t á p h á l ó z a t a a v é g e s k a p c s o l á s i
i d ő m i a t t i g y k ö z v e t v e az a t m o s z f é r á v a l i s
k a p c s o la t b a k e r ü l és j e l e n
t ő s m é rté kb e n t e r h e l ő d i k ,
s z in tjé n e k csökkenéséhez
v e z e t. A 3. lá tju k .
A lé n y e g e s e l t é r é s ,
a n a ló g já t
hogy X és Y k o n t a k t u s o k a r e l é n é l p i l l a n a t
a p n e u m a tik u s e le m n é l la s s a n v á l t o z t a t j á k
e lle n á llá s u
M o z g ó a lk a t r é s z e s elem ek t ö b b bemenő j e l e s e té n / f é l a k t i v ,
k a p c s o l á s o k / a k ü lö n b ö z ő lá s i
je l
á b rá n a p n e u m a tik u s k a p c s o ló e le m e t és r e l é s
a l a t t működnek, k a t.
ami a kim enő
je le k h e z t a r t o z ó
k ü lö n b ö z ő b e - i l l .
p a s s z iv k ik a p c s o
s z i n t e k m i a t t kim enő j e l ü k e t nem azonos i d ő a l a t t v á l t o z t a t j á k ,
i g y párhuzamos m ű k ö d te té s e s e té n a kim enő h a z a rd
j e l e k i s m é t e l t ö s s z e h o zá sa
je le n s é g e t hozhat l é t r e .
A h a z a rd
j e l e k k ik ü s z ö b ö l é s é r e a l k a l m a z o t t m ódszerek
A h a z a rd
je le n s é g m e g s z ü n te té s é r e a l k a l m a z o t t m ódszerek á l t a l á b a n
a lk a lm a z k o d n a k a nagynyomású,
norm álnyom ásu és f l u i d
re n d sze re k s a já
to s s á g a ih o z . Á l t a l á n o s m ódszer a l o g i k a i t e r v e z é s s o rá n az id ő d ia g r a m o k f e l r a j z o l á s á v a l a h ib á s ,
v a g y h i b á t o k o z h a tó
te k b e n a s z in k r o n o z á s b e v e z e té s e .
je lk o m b in á c ió k t i l t á s a ,
egyes e s e
10 A k r i t i k u s e le m e k t e r h e l é s é n e k c s ö k k e n té s e a t e r v e z é s
s tá d iu m á b a n i s
m e g o ld h a tó . A j e l v e z e t é k e k o k o z t a h ib á s t r a n z i e n s te li
te rv e in é l tu d ju k
tá s á v a l c s ö k k e n te n i.
j e l e k e t csak a b e re n d e z é s k i v i
" m e g j ó s o l n i " és a z o k a t a v e z e t é k h o s s z a k m ó d o s iF l u i d áram kö rö kb e n a j e l v e z e t é k m é re te k is m e r e
t é b e n az RC s z ű r ő k m é re te z é s e már le h e t s é g e s és e z z e l a h a n g s e b e s s é gü im p u lz u s h a t á s á t s z ü n t e t j ü k meg. A k r i t i k u s működésű m ű v e l e t i s e j t e k e t / s z á m l á l ó k ,
összeadok,
to ló r e g is z te re k / egyedi k ia la k itá s s a l,
a k im e n e te k t i l t á s á
v a l,
e lh e ly e z é s
m iv e l a t e l j e s
lo g ik a ila g
s z e m p o n t já b ó l e g y - e g y b l o k k b a n h e l y e z i k e l . lo g ik a
nagy h e l y i g é n y ű -
k iv o n ó k ,
íg y ,
-
a c s ö v e z é s s e l m e g h o s s z a b ito tt
j e l v e z e t é k e k k á r o s h a tá s a a b lo k k o k b a n nem é r v é n y e s ü l .
11 A JELVEZETÉK OKOZTA HAZARDOK
A p n e u m a tik u s l o g i k a i e le m e k e t ö s s z e k ö t ő g e k e t o k o z h a tn a k . fo g la lk o z tu n k .
j e l v e z e t é k e k h a z a rd
E z z e l az e l ő z ő ré s z b e n már r ö v i d e n ö s s z e f o g l a l v a
A je lv e z e té k e k g e o m e tr iá ja -
azonos k e r e s z t m e t s z e t e k
e s e té n a hossza - o l y a n té n y e z ő v é v á l h a t a j e l t o v á b b i t á s i h a tá ro z á s á b a n , /lá s d
hogy a t r a n z i e n s e k i d e j é n
je lle g
az ára m kö rb e n k e t t ő s
h a n g s e b e s s é g g e l h a la d ó i m p u l z u s és la s s ú f e l t ö l t ő d é s / ,
párhuzamos
je le n s é
je lv e z e té k e k n é l i d ő b e l i e lt o ló d á s
meg
je l vagy
je le n tk e z ik .
V i z s g á l j u k meg a j e l v e z e t é k h o s s z a k k ü lö n b s é g é b ő l adódó h a z a rd
je le k e t,
a k o m b in á c ió s és s z e k v e n c i á l i s h á l ó z a t o k b a n .
K o m b in á c ió s á r a m k ö r i h a za rd
A 4.
ábrá n e g y s z e r ű ,
négyelem es k a p c s o l á s t l á t h a t u n k ,
e le m e k k e l az a l á b b i l o g i k a i ö s s z e f ü g g é s t v a l ó s i t j a
xK = A
+ X / /1
a m e ly OR-NOR
meg:
Д/
+ X/
Ez a fü g g v é n y a B o o le a l g e b r a s z a b á l y a i é r te lm é b e n á t a l a k í t h a t ó :
XK = YZ + XZ + XX + YX
E lv ile g
/2 /
az XX t é n y e z ő n u l l á v a l e g y e n lő és a fü g g v é n y a k ö v e t k e z ő ,
a
K arnaugh t á b l a a l a p j á n :
XK = YX + XZ
/3 /
E ls ő s o r b a n f ig y e l e m b e k e l l v e n n ü n k , k a p c s o lá s á l t a l á b a n r ó l a m á s ik r a v a l ó séggel t ű n ik e l p l.
hogy a p n e u m a tik u s e le m e k n é l a
ugyanazon elem t á p l e v e g ő j é n e k e g y i k k i m e n e t i p o n t á t v e z e t é s é v e l v a l ó s u l meg, t e h á t a j e l véges se be s az X p o n to n és
á l l a p o t b a n i g y XX / 0 . Van o l y a n
j e l e n i k meg az X p o n t o n . Á t m e n e t i
ДТ^
id ő ta rta m ,
am ig
X=1 és X = l,
12 ille tv e
Д Т 0 , am ig
h e ly e tt " 1 " ,- "1 "
X=0 tip u s u
h a z a r d r ó l b e s z é lü n k . am elyn ek e l v i l e g
j á r u l h o zzá .
h a z a rd ró l,
je ,
ha " 1 "
Ha az
kim enő j e l n u l l a
h e ly e tt "0 ",
Ez u t ó b b i t az / Х + Y / j e l r e
h a z a rd
je le n s é g h e z -
Az egyes e le m e k e t
v e z e té k e k k ö t ik ö s s z e . A f e ls ő u t a t t e s z meg az
e g y id e jű le g .
X
ille tv e
1^,
ágban X
hanem a j e l t e r j e d é s i i d ő i s
a 4.
"0 " tip u s u
Ehhez -
á b ra /,
az e l e k t
á b r a á ra m kö re ú ja b b t é n y e lg
1^+12 ,
je l.
-
m u t a t j u k be / 5 .
azon osan " 1 " é r t é k ü n e « k e l l l e n n i e .
r o n ik á b a n i s i s m e r t zővel
és X=0
és 1^
hosszúságú
az a ls ó ágban lg + 1 ^
Nemcsak az elem ek k a p c s o l á s i i d e
h o z z á a d ó d ik a kim enő
j e l k ia la k u lá s á h o z
Hosszú v e z e té k e k e s e t é n az e l s ő té n y e z ő e l h a n y a g o l h a t ó . A k e l e t k e z ő h a z a rd ja .
j e l a l a k j á t / s z é l e s s é g é t / a v e z e t é k h o s s z k ü lö n b s é g e b e f o l y á s o l
A k a p c s o lá s i d ő d i a g r a m j á t a 6 .
X b e k a p c s o lá s á n á l k a p u n k ,
á brán l á t h a t j u k .
k a p c s o lá s i s z in tjé n e k
ugyancsak é rv é n y e s ü l,
á lta lá b a n
lá tju k ,
i d ő ré s z b e n k o m p e n z á lh a tó
m e g v á la s z t á s á v a l. 1^
ill.
lg
q
j e l e t cs a k
s z é le s s é g e a j e l t e r j e d é s i i d ő k k ü lö n b s é g é v e l
a r á n y o s . Az elem ek k a p c s o l á s i i d e j e ,
hogy a
H azard
k is e b b m é r t é k b e n .
/ А p é ld á n á l
1^= 0 ,
magában f o g l a l j a
h a tá s u k a t/.
s z ó rá s a
Ugyanakkor a z t i s 1^
e s e tle g
és
lg
fe lfo g h a tó
m e g fe le lő úgy,
hogy
S z e k v e n c i á l i s á r a m k ö r i h a z a rd o k
S z e k v e n c i á l i s á ra m k ö rö k b e n a kim enő
j e l nemcsak a bemenő j e l e k ,
az e l ő z ő á l l a p o t
á brán az i l y e n
fü g g v é n y e i s .
fe lé p ité s e lá th a tó .
A 7.
tip u s u
m a tik á b a n
á ra m k ö r e l v i
A memória t u l a j d o n s á g o t v i s s z a c s a t o l t kim enő
k e l o l d j u k meg. A v i s s z a c s a t o l á s t mind az e l e k t r o n i k á b a n ,
hanem
je le k
mind a pn e u
j e l v e z e t é k e k k e l v a l ó s í t j u k meg. H a t á s u k a t a t r a n z i e n s á l l a
p o tb a n m in d ké t r e n d s z e r b e n azonos m ó d s z e r e k k e l s z á m í t h a t j u k . Az bemenő j e l e k v e z e t é k e i o k o z t a k é s l e l t e t é s t az
X_^
j e l v e k t o r b e v e z e té
s é v e l vesszük f i g y e l e m b e .
Legyen
Y^ = f / X ^ /
/4 /
E g y s z e rű k é s l e l t e t é s e s e té n
*i
i= l,2 ,...n
/5 /
13 На а v i s s z a c s a t o l á s b a n f e l h a s z n á l t v e z e t é k e k e g y fo rm á k és ezek h a t á s á ra a k é s l e l t e t é s e g y s é g n y i:
A 8.
I_t+ 1
=
H/ У \
Y*
=
Xt - L
I* /
/6 /
/7 /
ábrán OR-NOR elem es m e m ó r ia k a p c s o lá s t á b r á z o l t u n k . Az á ra m kö r
je le i :
t+1 1
=
t+1 2
=
A s t a b il á lla p o to k c ik lik u s 9.
ábra id ő d ia g r a m ja in
A k iin d u ló
á lla p o t:
h \
+ I
Két e s e tr e L^<
1_2
b / e s e tb e n
>
l_ 2
Ij
á b ra t á b l á z a t á n i l l e t v e
r a jz o ltu k
a / e s e tb e n
1^ = 0 ;
/9 /
+ íj/
/у \
v á l t o z á s á t a 8.
lá tju k .
/8 /
У
f e l ez u t ó b b i t :
= 1.
Az a / e s e t a / 0 , l / k i i n d u l á s i á l l a p o t b ó l / l , 0 / v é g e re d m é n y t ad, e s e tb e n a / 0 , l / - b ő l / 0 , l / l e s z az e redm ény. Az y^ e lté ré s
I-b e n
ham is j e l e t eredm ényez,
A c ső h o ssz o k o z t a p r o b lé m á k a t
[ 4 ]
te rh e lé s ,
ko z ta k /
tygon
á tm é rő /. A 10. m u ta tja ,
cső, 0 ,2 5 in
k ö z ö tti id ő
h a z a rd o t.
sok a d a t b e f o l y á s o l j a / g e o m e t
bemenő j e l a c s a t o l t elem k a p c s o l á s i
Azonos r e f e r e n c i a - f e l t é t e l e k
je le k
a b/
ir o d a lo m b a n i s m e r t e t e t t a d a to k
a l a p j á n v i z s g á l j u k meg. A k é s l e l t e t é s t r ia ,
a
s z in tje ,
s .i.t./.
m e lle t t a csőhossz v á lto z á s á v a l f o g l a l
= 0 , 5 9 cm k ü l s ő , 0 , 1 7 i n
á b r a a m é ré s i e l r e n d e z é s t ,
a 11.
az a l á b b i m e n n yisé g e k d e f i n i á l á s á v a l :
= 0 , 4 4 cm b e l s ő
á b ra az e re d m é n y e k e t
14 D - k é s le lte té s l_m~ a 2 .
e le m b e k a p c s o l á s i i d e j e
0 —►1 - r e
L j- a 2.
e le m k i k a p c s o l á s i i d e j e
1 —^ O - r a
A k é s le lte té s i id ő > l_m,
a csőhosszal k ö z e l a rá n yo s.
azaz a n ö v e k v ő nyomáshoz t a r t o z ó
k a p c s o l á s i i d ő r ö v id e b b ,
m in t a csökkenő n y o m á sn á l a k a p c s o l á s i i d ő . g ö r b é jé n e k h i s z t e r é z i s é v e l k a p c s o l a t o s A k im e n e te n m e g je le n ő hazard
je l
Ez az elem s t a t i k u s
je le n s é g .
s z é le s s é g é t a je lv e z e té k - h o s s z b e fo
l y á s o l j a . A k í s é r l e t h e z f e l h a s z n á l t OR-NOR e le m e k e t a 8 . k a p c s o ltá k össze.
A haza rd j e l s z é l e s s é g e t az /
v e z e té k h o s s z fü g g v é n y é b e n v i z s g á l t á k . l á t h a t ó k . M iv e l g ö rb e
®s
^4
je lle g
а/
és
/в /
ábra s z e r in t ele m e k k ö z ö t t i
A m é r é s i eredm ények a 12.
v e z e té k e k á lla n d ó hosszúságúak,
ábrán a
L j - v e l a n a ló g módon a l a k u l .
J e lv e z e t é k i h a z a rd
j e l f o r r á s m e g s z ü n te té s e RC s z ű r ő k k e l
Az e l ő z ő részb e n f e l t é t e l e z t ü k ,
hogy a j e l v e z e t é k e k r e
t i k u s im p u lz u s a k im e n ő o l d a l o n
nem t a r t a l m a z hangsebességü im p u l z u s t
a la s s ú f e l t ö l t ő d é s s e l e x p o n e n c i á l i s a n k i a l a k u l ó p o n á lv a . A k e d v e z ő t l e n v e z e t é k - g e o m e t r i a ,
k a p c s o l t pneuma
n y o m á sg ö rb é re s z u p e r -
c s a t l a k o z ó im p e d a n c ia ,
s .i.t.
á l t a l b e f o l y á s o l t h a n g s e b e s s é g g e l h a la d ó im p u lz u s és v is s z a v e r ő d é s é n e k le c s e n g é s e h á t r á n y o s a f l u i d
h á l ó z a t o k b a n . Am ennyiben e n e r g i á j a a
c s a t l a k o z ó elem á t k a p c s o lá s á h o z tú llé p i,
szü ksé g e s e n e r g i a s z i n t e t e l é r i i l l .
az elem k a p c s o lá s a k e t t ő s l e s z / l .
A je lv e z e t é k e k b e i k t a t o t t ,
d in a m ik u s h a z a r d o k / .
m e g f e le lő e n m é r e t e z e t t s z ű r ő v e l e z t a
n a g y e n e r g iá jú h a n g s e b e s s é g g e l h a la d ó c s ú c s o t " l e v á g h a t j u k "
még a c s a t
la k o z ó elem e l ő t t . L e g e g y s z e rű b b " h a r d w a r e " m ódszer a j e l v e z e t é k l e s z e l l ő z t e t é s e fé ra fe lé ,
vagy k a p a c i t á s s a l c s ö k k e n t i k a t r a n z i e n s
s z e l l ő z é s m é re te z é s e r e n d s z e r i n t k i s é r l e t i
az a tm o s z
je le n s é g e t. A l e -
m ó d s z e r r e l o l d h a t ó meg:
ez id ő ig é n y e s és e g y e d i m ódszer. A j á r u l é k o s k a p a c i t á s b e i k t a t á s a az RC s z ű r ő k a l k a lm a z á s a f e l é v e z e t ő u t . A v e z e t é k h o s s z és e l l e n á l l á s
15 is m e r e t é b e n s z á m í t j á k a j á r u l é k o s t é r f o g a t o t . Ha a k a p a c it á s h o z e l l e n á l l á s i s
c s a tla k o z ik ,
RC s z ű r ő t ka p u n k . Az áram
k ö rb e n s z e r e p l ő egyéb e l l e n á l l á s o k e m e l l e t t e l h a n y a g o l h a t ó k . A s zá m í t á s h o z a h a z a rd
je ls z é le s s é g e t l / 2
s z in u s z h u llá m n a k v e s s z ü k és a f r e k
v e n c i á t e z z e l s z á m o lj u k . Az RC s z ű rő e g y t á r o l ó s a r á n y o s t a g , az i d ő á l l a n d ó
a m e ly n é l
az RC s z o r z a t r e c i p r o k a és a s a r o k f r e k v e n c i a f e l e t t
c s illa p í t á s a -6 d b /o k tá v ,
a h o l a db=20 l g ^ g / ^ q /43^ / Pq -
kim enő nyomás
P^ - bemenő nyomás
A s z ű r é s u tá n a j e l a m p l i t u d ó k a p c s o lá s i k ü s z ö b s z in t jé t .
nem h a l a d h a t j a meg a c s a t l a k o z ó elem
P é l d á u l le g y e n 1 , 0 ms- j e l á t v i t e l i i d e j ű
v e z e t é k k e l ö s s z e k a p c s o l t e le m n é l a kim enő
j e l a bemenő j e l h a t s z o r o s a .
A j e l v e z e t é k r e c s a t l a k o z ó e le m n é l a m egengedhető bemenő j e l : P0 = 0 ,1 6 6 7 P .
A sz ü k s é g e s c s i l l a p í t á s : id ő
1 ms=10“ ^ s e c /
Ha i t t
20 l g ^ g 0 , 1 6 6 7 = - 1 7 d b . Ha a f é l p e r i ó d u s
a k k o r a j e l f r e k v e n c i a 500 Hz i l l .
már - 1 7 db c s i l l a p í t á s r a
a s a ro k fre k v e n c iá t,
van sz ü k s é g ,
k b . 392 r a d - h o z .
3 ,1 4 K ra d /s .
3 o k tá v v a l e l k e ll t o ln i
R e c ip r o k a 2 , 5 5 ms,
am ely a d a t az
RC s z o r z a t o t a d j a meg. A flu id
e lle n á llá s t
a p n e u m a tik u s Ohm t ö r v é n y s z e r i n t
a nyomásesés az e l l e n á l l á s o n s z o rz a tá v a l. la g
m e g e g ye zik a s u ly á ra m és az e l l e n á l l á s
L a m i n á r i s e l l e n á l l á s o k va g y k a p i l l á r i s o k
s z é l e s n yo m á s ta rto m á n y b a n l i n e á r i s n a k t e k i n t h e t ő
kapunk,
e s e té n v is z o n y k a ra k te ris z tik á t
m i e l ő t t az á ra m lá s l a m i n á r i s b ó l tu rb u n e n s s é nem l e s z .
dően k i s
á b rá n
[ 2 ]
a la p já n g r a fik u s a n
a n e m lin e á ris e l le n á llá s o k a t . á b r á z o l t u k a nyom á se sé st k ü l ö n
böző s u ly s e b e s s é g e k r e . P a r a m é te r az e l l e n á l l á s M e g je g y e z z ü k ,
g e o m e t r ia m é re te .
hogy az á r a m lá s i e g y ü t t h a t ó nem e g y s é g n y i ,
0 , 6 5 - 0 , 9 5 k ö z ö t t i é r t é k e t v e s z i f e l az a b s z o lu t - n y o m á s , s .i.t.
E le g e n
nyom áskü lö n b sé g e k e s e t é n a munkapont k ö r n y e z e té b e n nagyobb
h ib a e lk ö v e té s e n é lk ü l l i n e a r i z á l h a t j u k A 13.
s z á m ítju k :
fü g g v é n y é b e n .
hanem a g e o m e t r ia ,
16 A flu id
k a p a c it á s
Egy a d o t t t é r f o g a t b a n
a le v e g ő m ennyisé g é n e k növe ke d é se és az á l t a l a
l é t r e h o z o t t nyom ásnövekedés hán yadosa a k a p a c i t á s h o g y a f o ly a m a t á l l a n d ó h ő m é r s é k e le te n z a j l i k h ő m é r s é k le t e nő, tik
S ü r i t é s n é l a le v e g ő
G y o rs nyo m á sn ö ve ke d é sn é l a d i a b a t i k u s v á l
s z á m o ln u n k . P o l y t r o p i k u s e s e t b e n
C = V/nR T,
a p o l y t r o p i k u s k o n s t a n s / i z o m e t r i k u s e s e tb e n n = 1, ben
fe lté v e ,
azonban k i s v á l t o z á s i sebe sség e s e té n a f a l a k e l v e z e
a k e le tk e z ő h ő t ö b b le t e t .
to z á s o k k a l k e ll
le .
C = dG/dP,
n = К/ , R
a le v e g ő g á z á l l a n d ó j a .
20°C e s e t é n
ahol
n
a d ia b a tik u s e s e t C = 1 , 1 7 V /n / V = cm 'V
Az RC t a g m é r e te z é s é n é l a k a p a c i t á s t á l t a l á b a n [ 2 J iro d a lo m b a n
V = 15 cm*. A f l u i d
3 p s i = 0 ,2 1 a t t é r t é k b e n
V édelem haza rd ok e l l e n
je lfo r r á s o k .
d e k ó d o ló ,
á b rá n
D = 0 ,1 1 in
= 2 ,7 9 mm.
s z in k ro n iz á lá s s a l
t u la jd o n s á g a ik m ia t t a la p v e tő
A g y a k ra n a l k a l m a z o t t b i s t a b i l e le m ,
to ló re g is z te r
s z á m lá ló k ö r ö k sok p r o b lé m á t o k o z n a k a~ t e r v e z ő n e k .
A b i s t a b i l elem m e m ó ria , p o to t t a r t ja kával is
á ra m k ö r n yo m áse sését kb.
s z á m it v a a 13.
A s z e k v e n c i á l i s á ra m k ö rö k s t r u k t u r á l i s haza rd
a h e ly ig é n y k o r lá to z z a .
fe n n .
am ely az u t o l s ó i n f o r m á c i ó n a k m e g f e le lő á l l a
Ha egy f e l h a t á s u f l u i d
elem b e m e n e té in / v a g y l o g i
k o m b in á lv a / a je le k k ö z e l e g y s z e rre é rk e z n e k ,
s o r r e n d e t nem t u d j a m e g k ü l ö n b ö z t e t n i és v é l e t l e n s z e r ű e n
az á ram kör a h e l y e s - vagy
h e ly te le n á lla p o tb a b i l l e n . A b in á r is
s z á m lá ló és a d e k ó d o ló á ram körö k f ő l e g a k k o r le s z n e k h a z a rd
je lfo rr á s o k , z ik
ha az i g a z s á g t á b l á z a t és nem az id ő d ia g ra m m a l a p j á n t e r v e
ő k e t . A 14.
á lis ,
ábrán a b i n á r i s o s z tó e le m e it r a j z o l t u k
v a l a m i n t a t é n y l e g e s id ő d ia g r a m m o t . Az
száma 7 - r ő l 8 - r a v á l t o z i k . uj
x
I d e á l i s e s e tb e n az / l /
bemenő im p u lz u s o k k i i n d u l ó és a / 2 /
á lla p o to k k ö z ö tt a v á lto z á s p i l l a n a t a l a t t l e z a j l i k .
a v á lto z á s o k e l t o l v a
j e l e n t k e z n e k és az / l /
7 -6 -4 -0 -8 á lla p o ts o ro z a t
je le n ik
f e l és az i d e
A v a ló s á g b a n
és / 2 / á l l a p o t o k k ö z ö t t a
meg. Ha a c s a t l a k o z ó d e k ó d o ló á ra m k ö r
17 g y o r s működésű és k a p c s o l á s i e n e r g ia k ü s z ö b e a l a c s o n y , to t d i li t
e lő . T i l t o t t
A to ló re g is z te re k g a i m ia tt.
A 16.
k im e n e t e k k e l / 1 5 .
s z in té n
h a z a rd
je l
" l " - r ő l "0 "-ra v á lto z ik .
le z a jlik
minden e g y s é g b e n .
p o n to n a l é p t e t ő s z in tje
á b r a / a p ro b lé m a m e g o ld h a tó .
je lfo r r á s o k ,
a flu id
á b rá n f e l r a j z o l t u n k e g y t i p i k u s
v a l e g y ü tt. A fo k o z a to k k ö z ö tt
h a za rd j e l s o r o z a
elemek s a j á t o s s á
p é l d á t - id ő d i a g r a m m já
je lto v á b b itá s akkor van,
Id e á lis
ha a l é p t e t ő
e s e tb e n a j e l v á l t á s
Ehhez s z ü ksé g e s f e l t é t e l ,
s z im u l t á n
hogy v a la m e n n y i
j e l nyomása azonos le g y e s és m inden elem k a p c s o l á s i
e g y fo rm a l e g y e n . A v a ló s á g b a n t e r m é s z e t e s e n ez n i n c s i g y ,
e g ysé g e k k ü lö n b ö z ő id ő p o n t b a n kezde nek m ű k ö d n i. Ha az e l ő t t már m ű k ö d ö tt,
a k k o r /М - l /
ez a j e l k e r ü l v é g ü l
N
és
elem az / N + l /
to v á b b íta n i,
ig y
/N + l/-b e i s .
Az a s z i n k r o n párhuzam os b i n á r i s k i m e n e t e t hoz l é t r e ,
e lő z ő á l l a p o t á t f o g ja
N
az
összeadó működés közben h ib á s t r a n z i e n s
a m e ly e t a j e l t e r j e d é s i i d ő k o k o z n a k . L o g i k a i
a la p o n a f o r m á l i s a n m e g h a t á r o z h a t j u k e z t a h a z a r d t i p u s t . Egy
M
f o k o z a t ú ö ssze a d ó l o g i k a
s t a t i k u s á lla p o tb a n
S
C
n
= A B C n n n
n
А В n n
D = C A lS m+1 n n
az a l á b b i e g y e n l e t e k Í r j á k
ABC n n n
ABC n n n
+
N.. t a g j á b a n / 1 7 .
ABC n n n
+
tip u s u
ta g o t,
h a z a rd o k azonban ban f e l i r t ban i s nunk.
le :
ABC n n n
/Ю /
ABC n n n
/11/
S n
/12/
Az e g y e n l e t e k e t s z o r z a t o k ö s s z e g e k é n t i r t u k XX
á b r a / a m űködést
ig y
fe l.
E g y ik sem t a r t a l m a z
d in a m ik u s h a z a rd o k nem lé p n e k f e l .
lé tre jö h e tn e k .
Abban az e s e t b e n ,
l o g i k a i ö s s z e fü g g é s b e n egy v á l t o z ó
e l ő f o r d u l k ü lö n b ö z ő ta g o k b a n ,
s ta tik u s
S ta tik u s
ha e g y f e n t i
fo rm á
n e g á l t és e r e d e t i f o r m á h a z a r d o k k a l k e l l s z á m o l
18 Nézzük e z t meg e g y p é ld á n .
A = XB + XC
Az id ődiagram m on l á t h a t j u k
a "0 "
t i p u s u h a z a rd l é t r e j ö t t é t .
te s e n i n h i b i t o r e l e m e t t a r t a l m a z ó - tá b la
is
v á lto z ó ig re a
k i m u t a t j a a haza rd
/1 3 /
k ö rb e n ez nem l é p h e t
j e l e t okozó á t m e n e t e t .
a lk a lm a z h a t ó és á t t e k i n t h e t ő .
101-*-001 á t m e n e t ,
/T e r m é s z e
fe l/.
A K arnaugh
Ez a m ódszer k b .
K r it ik u s v á lto z á s
XBC
a m ik o r s t a t i k u s " 0 " h a z a r d o t k a p u n k ,
6
részé
u g y a n is
k é t szomszédos h u r o k k ö z ö t t i á t m e n e t r ő l van s z ó . Ha k o m b in á c ió s áram körök K^ i l l . K^ /K a rn a u g h / t á b l á z a t a i b a n szom szédos h u r k o k f o r — — — — p — — — — s— — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — d ú l n a k e l ő ^ a k k o r e z e k k ö z ö t t i á t m e n e t e k n é l s t a t i k u s h a z a rd o k k e l e t k e z h e tn e k . Nem l é p szomszédos c e l l á i
f e l ez a j e l e n s é g a k k o r , k ö z ö t t van á t m e n e t ,
Ha t e h á t b i z t o s í t j u k , szomszédos c e l l a
К
t á b l á z a t o ly a n
am elyek egy h u r k o n b e l ü l v a n n a k .
hogy v a la m e n n y i " l " - t
ta rta lm a z ó ,
k ö lc s ö n ö s e n
k ö z ö t t i á tm e n e t v a la m e ly h u r o k b e l s e j é b e n menjen vé g b e ,
a h á l ó z a t nem " t e r m e l "
haza rd
je le t.
re d u n d á n s k a p u v a l v a l ó s í t h a t j u k oka a f e n t i e k
ha a
Az a d o t t e s e tb e n e g y
A^ = BC
meg. A s t a t i k u s h a z a rd k e le t k e z é s é n e k
s z e r i n t az, hogy az
i
kapu á t a d j a a m űködé sét az / i + l /
s z i n t e n lé v ő kapuk v a l a m e l y i k é n e k . T ö b b s z in t ű k o m b in á c ió s h á ló z a t b a n az egym ást k ö v e t ő s z i n t e k e t ezen á ta d á s s z e m p o n t já b ó l v i z s g á l j u k meg. V i s s z a t é r v e / 1 0 / - / 1 2 / ö s s z e fü g g é s e k h e z , m e g á l l a p í t h a t ó ,
hogy a / Ю /
e g y e n le tb e n m indhárom / А , В , C / v á l t o z ó o k o z h a t s t a t i k u s h a z a rd 37 n n' n je le t /ll/- b e n és Bn , / l 2 / - b e n p e d ig Cm+^ és i s . Ha e g y i d e jű le g több
j e l v á l t o z i k meg, t ö b b v á l t o z ó s
A h a z a rd o k a t e r v e z é s i f á z is b a n agrammok f e l r a j z o l á s á v a l i s
té s e k ,
a f e n t i ö s s z e fü g g é s e k e n a l a p u l ó i d ő d i
m e g h a tá r o z h a tó k ,
és a b e c s ü l t f e l f u t á s i i d ő k e t i s tö b b v á lto z ó s tip u s u a k ,
s t a t i k u s h a z a r d o k a t ka p u n k .
te lje s
a h o l már a j e l t o v á b b i t á s i
f ig y e le m b e v e s s z ü k .
Ha a h a za rd o k
m e g s z ü n te té s ü k sem l o g i k a i ,
sem k é s l e l t e
i d ő t a g o k b e i k t a t á s á v a l nem o l d h a t ó meg. I l y e n k o r s z i n k r o n i z á l á s
b e v e z e t é s é v e l a kim e n ő e zze l a s ta tik u s
je le k e t
tiltju k
a m ű v e le ti id ő
h a z a rd o k h a t á s á t k i s z ű r j ü k
b e f e j e z é s é i g és
a h á ló z a tb a n .
19 A s z i n k r o n i z á l ó j e l m e g h a tá ro z á s a . A b i n á r i s
f é lö s s z e a d ó b a n a k im e n ő
j e l e k k i a l a k u l á s á i g e l t e l t i d ő k é t kom ponenst t a r t a l m a z : t é k i i d ő és te té s
m
t
f o k o z a t e s e té n
mt^ + t
-
2
ha a j e l minden f o k o z a t o n átm e gy
- és ez m e g h a tá ro z z a a z t az i d ő t a r t a m o t ,
h e ly é rté k e t
A kim enő
mt^ + t
2
amelyen b e l ü l a haza rd
je le t akkor t e k in t jü k i d ő u tá n m e g k a p ju k .
egy k o m p le m e n tá ló á ra m k ö r f e j e z i be, sel
je lv e z e
j e l f e l d o l g o z á s i i d ő az elem e kben. A m a x im á l is k é s l e l
2
lé tr e jö h e tn e k .
t^
a m e ly
te lje s n e k ,
je le k
ha le g n a g y o b b
K ivo n ó e g y s é g n é l a m ű v e l e t e t t^
já ru lé k o s k é s le lt e t é s
je lle m e z h e tő .
A te lje s
k é s le lte té s : t = mt^ + ± 2 +
A s z in k ro n iz á ló
im p u lz u s ezen
t
/1 4 /
id ő ta rta m
a la tt t i l t j a
a k im e n e t e k e t .
A k ö v e t k e z ő bemenő je l k o m b i n á c i ó m e g je le n é s é i g azonban a k i o l v a s á s t le h e tő v é k e l l t e n n i.
Végül a b in á r is
máció l e g k i s e b b h e l y é r t é k e
a la k b a n r e n d e l k e z é s r e á l l ó
in fo r
f r e k v e n c iá já n a k le g a lá b b k é ts z e r e s é v e l
k e l l a kapuzást v é g re h a jta n i. K is
f e lb o n t ó k é p e s s é g ű s z ö g h e l y z e t - k ó d o l ó
csa k ü l s ő k ö r é h e z i l l e s z t h e t j ü k
re n d sze rn é l / 1 9 .
a s z i n k r o n i z á l ó im p u l z u s a d ó j á t .
f e lb o n t ó k é p e s s é g ű r e n d s z e r n é l e z t neh ezebb m e g o ld a n i. az im p u l z u s f o r m á l ó á ra m k ö r a lk a lm a z á s a , r e l.
A 19.
ábra tá r c s á já n
á b ra / a
tá r Nagy
Á lta lá n o s módszer
a m e ly e t a l e g s z é l s ő
sor t r ig g e -
a s e g é d fu v ó k a e l h e l y e z é s é v e l t u d j u k b i z t o s í
t a n i az e l ő i r t e l t o l á s i i d ő t .
J e lfo rm á ló
k a p c s o lá s o n k e r e s z t ü l á l l a n d ó
s z é le s s é g ű i m p u l z u s t kapunk a s z i n k r o n o z á s i f e l a d a t v é g r e h a j t á s á h o z . Összegező v a g y k iv o n ó áram kö rö kh ö z D /A á t a l a k í t ó l e h e t a működés s z e m p o n t já b ó l, gét h e ly r e á llítju k .
c s a tla k o z h a t.
ha a s z i n k r o n i z á l t k im e n e t
E lő n y ö s
je ls z é le s s é
Ehhez az ó r a j e l e t és b i s t a b i l e l e m e t k e l l f e l h a s z
n á ln u n k . A k a p c s o l á s t a 20.
á brán l á t j u k .
A h e l y r e á l l í t o t t k im e n e t h a z a rd m e n te s ,
a bemenő i n f o r m á c i ó m e g je le n é s é h e z v i s z o n y í t v a
T = mt^ + t 2 + t g + t j
T
id ő v e l k é s le lt e t e t t :
/1 5 /
20 ty -
о
s z in k ro n iz á ló
ára m kö r k é s l e l t e t é s e ,
A s z in k r o n iz á lt összegező i l l . f r e k v e n c iá ja a la c s o n y .
k iv o n ó á ra m k ö rö k m a x im á lis m űködési
A k i e g é s z í t ő elem ek k a p c s o l á s i i d e j e
1 , 5 msec
k ö r U l v a n . A m ű k ö d é s i f r e k v e n c i a max. 50 Hz e g y 1 0 - f o k o z a t u ö s s z e g e z ő n é l.
A m e g b íz h a tó ,
h a z a rd m e n te s működés a zo n b a n e z t a h á t r á n y o s t u l a j
d o n s á g o t k o m p e n z á lja .
H a zard
je le n s é g e k f e l t á r á s á n a k t o v á b b i f e l a d a t a i
A h a z a rd
je le n s é g e k f e l t á r á s a a norm álnyom ásu és nagynyomású r e n d s z e
re k b e n még sok m u n k á t i g é n y e l .
A je le n le g i
á l t a l á b a n az i d ő t u l a j d o n s á g o k a t i s
t e r v e z é s i a lg o ritm u s o k
f ig y e l e m b e v e s z i k az id ő d ia g ra m m o k
s e g íts é g é v e l. A sz á m itó g é p e s r e n d s z e r t e r v e z é s és a k i v i t e l i
te rv e k / p l .
h u z a lo z á s i
p r o g r a m o k / k i a l a k í t á s á h o z ezen r e n d s z e r e k h a z a r d t i p u s a i t i s
f e l k e ll
tá rn i.
fo g la ln i
A je le n le g i
t a p a s z t a l a t i m ódszereket re n d sze rb e k e l l
és á l t a l á n o s í t a n i .
Ily e n
tip u s u
f e l a d a t a n y o m t a t o t t á ra m k ö rö k szá m i
tó g é p e s t e r v e z é s e ,
a m e ly n é l a p n e u m a tik a s a j á t o s s á g a i t ,
m in t k o r lá t o z ó
f e l t é t e l e k e t f i g y e l e m b e k e l l v e n n i . P é ld a k é p p e n f e l s o r o l u n k n é h á n y a t : párhuzamosan h a la d ó
je le k
je lv e z e té k h o ssza i i l l e t v e
nem h a la d h a tn a k meg e g y m a x im á lis é r t é k e t ;
nem m egengedhető egyes
v e z e t é k e k h osszá nak t ú l z o t t m e g n ö ve lé se az o p t i m á l i s e lé ré s é h e z , m e g fe le lő t á p e n e r g ia e llá t á s t k e l l
sem t ú l z o t t k a p a c i t á s t ne
Az e d d i g i t a p a s z t a l a t o k
a la p já n
az e l ő t t ü n k
h u z a lo z á s i t e r v
b iz t o s í t a n i a rendsze r
m inden p o n tjá n a l e v e g ő f o g y a s z t á s in g a d o z á s a e s e t é n , nagy e l l e n á l l á s t ,
azok k ü lö n b s é g e
a v e z e t é k e k sem
je le n ts e n e k . á lló
fe la d a to k k ö z ü l a
j e l v e z e t é k e k és a t á p e n e r g i a e l l á t á s h a t á s á t k e l l to v á b b v i z s g á l n u n k a h a z a rd p ro b lé m á k
s z e m p o n t já b ó l.
- 21 IRODALOMJEGYZÉK
[ l]
P a rke r,
G .A .,
Jones# B . : P r o t e c t i o n A g a i n s t H a z a rd s i n
A d d e r and S u b t r a c t o r C i r c u i t s . London, [ 2]
B ra id e ,
[3]
IFAC Symp. on F l u i d i c ,
p a p e r B2.
P . : F a le s S i g n a l i s i n
1970.
I.
F lu id ic
F lu id ic C irc u its .
ISA C o n f.
p a p er 70-82 0.
Эйгенброт,В.М., Турыцин,Ю .A ., Персии,В.3.: Некоторые вопросы системного подхода к повышению надежности пневматических устройств » Приборы и системы управления 1973/5.
[4 J
P o is , A . ,
T a k a h a s h i, Y . , T h a l - L a r s e n , Н . : H a z a rd s i n P n e u m a tic
F lu id ic [5 ]
C irc u its .
J a n o v ic s , T ó th :
ASME, p a p e r 68-W A/AUT-18,
A l o g i k a i t e r v e z é s m ó d s z e r e i.
M ű s z a k i K ö n y v k ia d ó , [6 ]
Cheng,
R .M .H ,
1968.
F o s te r,
B u d a p e s t, К .:
1973.
S y s t e m a t ic Method o f D e s ig n in g
F l u i d i c - P n e u m a t i c System s. [ 7 ]
D r. D u m i t r a c h e : F lu id ic
[8 ]
Bohus, M . :
An A l g o r i t h m
S yste m s.
f o r Optimum D e s ig n o f D i g i t a l
5 . J a b lo n n a F l u i d i k a K o n f e r e n c i a ,
S t a t i k u s és d in a m ik u s h a za rd v i z s g á l a t a a s z i n k r o n
működésű s z e k v e n c i á l i s l o g i k a i Mérés és A u t o m a t ik a X V I I I . [9 ]
H a c h b a rt,
1974.
R .R .,
D ie t m e y e r ,
h á ló z a t o k b a n .
1970. 4 -5 .
D .L .:
The A v o id a n c e and E l i m i n a t i o n
o f F u n c t i o n H a zard s i n A s y n c h ro n o n s S e q u e n t i a l C i r c u i t s . IEEE T r a n s a c t i o n s on c o m p u te r s , [1 0 ]
P re p a ra ta ,
F .P .,
M u lle r,
B o o le a n F u n k t i o n s . 197 1.
a p r il.
D .E .:
v o l c-2 0 .
№ 2,
1971.
fe b r.
On t h e D e la y R e q u ire d t o R e a l i z e
IEEE T r a n s a c t i o n s on C o m p u te rs ,
22 [11]
Воробьева,T .M. , Иыуду,К.А., Круглов,В .Н.: Динамические характеристики логических цепей. Автоматика и Телемеханика 1971/3.
[1 2 ]
A n dre ev, А . В . , F lu id ic
T re s k u n o v ,
R e l a y w i t h Coanda - e f f e c t .
I V . J a b l o n n a K o n f. [ 13]
Máté, L . ,
1955. Chuamg H .Y .,
E lim in a tio n [1 5 ]
C a ld w e ll , N ile y ,
[1 6 ]
1 9 7 2 . Pp B - 1 0 .
Hoffman, D . : The Design and Use o f H a z a r d - F r e e S w i t c h i n g N e t w o rks,
[1 4 ]
S . L . : A n a l y s i s o f S w i t c h i n g Time o f
D as,
S . : A L o g i c H azard D e t e c t i o n and
Method.
S . H . : S w it c h in g C i r c u i t s N e w -Y o rk,
and L o g i c a l D e s ig n .
1965.
Мур и Шеннон: Надежные схемы из надежных реле. Кибернетический сборник. Изд-во иностр.лит. 1960.
[1 7 ]
Фудум,Е.В .: Пневматическая вычислительная техника. "Наука", 1973.
M E L L É K L E T
24
Állapot
bemeneti
0)
(?)
0
--------------
1 о ------
--------------
-----
IDEÁLIS
KMENET
L n
1
IDEÁLIS
0
DINAMIKUS
0 ---------
KIMENET HAZARDOAL
IDŐ
TIPIKUS HAZARDOK IDŐDIAGRAMJA L á b ra
IMPULZUS CSÚCS MAGASSAG VEZETÉK
VEZETÉK
HOSSZ
JELÁTVITELE 2. á b ra
25
PNEUMATIKUS RELE
ES
ANALÓGJA 3-ábra
O R - N O R ELEMEKKEL
4. ábra
VILLAMOS
- 26
X
J
BEMENŐ JELEK
XX
„O” típusú
STATIKUS
hazard
HAZARDTPUSOK
5. á b ra
b =U-* сц. I2)
A
H A ZAR D
JELSZELESSEG E
6 ábra
27 x»
Y 'n
dimenziós
bemenő
5
m
dimenziós
jelvektor
1*
m
dimenziós
z*
P
dimenziós
d1 ,
d2
jelvezetékek
x \
PNEUMATIKUS SZEKVENCIÁLIS
jelvektorok
visszacsatolási kimenő
vektor
jelvektor
ÁRAMKÖR
7. á b ra
BEMENŐ JEL
4
X___
00
01
11
10
00
L2 01 11 10
O R -N O R ELEMEKKEL
FELÉPÍTETT
© 00
©
,
1------------ L 1 '"I
I I
1
,2
r
„
1 4
<
1 П
L1 >
l2
L2
b,
dl
IDODIAGRAMM A 8. ÁBRÁHOZ 9 á b ra
01
00
00
00
00
00
©
M EM O R IA
о
© 00
1----- 1 1 ------------- L_x 3 1 1 __ г i _ . о 1 í 1 1 V n J ; п n 1 I 1 г
1 Г 1 “I
Ю
00
8. á b ra
.
11
12 ï
KIMENŐ JEL
©
28
1 )
BEMENŐ X
JEL
О© MERES!
ERZEKELOK
ELRENDEZÉS Ю. áb ra
600 500 400 300 200
100
- 29 -
HAZARD JEL SZÉLESSÉGE ( ms )
25 20
15
NYOMÁSESÉS AZ ELLEN ÁLLÁSON [ p s i ]
10 8
MEGJEGYZÉS'
6 5
a , áramlási
A 3
inch-ben
2 1 lb /s = 1 p o u n d / s 1 psi
* 0 , 0 7 att
koefficiens г 1(0
b ) a z ellenállás átm érője
1 .8 .6 .5 •A 2 10‘A
3
A
6 8
2
3
1Ö3 Súl y s e b e s s é g
A
6
8 1(J2
( lb /s )
ELLENÁLLÁS- KARAKTERISZTIKÁK 13. ábra
a d o tt
- 30
1A. á b r a
B IN Á R IS S Z Á M LÁ LÓ TILTOTT K IM E N E T E K K E L 1 5 .d b ra
- 32
BINÁRIS
KÓOTÁRCSA
ES
KAPUZO
IM PU LZUSA
19. á b ra .
SZINKRONIZÁLÁS
TELJES KIVONÓ
HELYREÁLLÍTÓ áram kör
I
SZINKRONIZÁLT
KIVONO LOGIKA
I
HELYREÁLLÍTOTT KIMENETEKKEL
20. á b ra .
- 33 A
TANULMÁNYOK
1 /1 9 7 3
s o ro za tb a n
P á s zto r
e d d ig
K a ta lin :
M ódszerek
re d u n d á n s /A ,V /U v a g y le s
vagy
m e g je le n te k :
z á ró je l
B o o le -fü g g v é n y e k
{ NOR }
n é lk ü li
vagy
{N A N D }
fo rm u lá in a k
m in im á lis
b á z is b e li,
vagy z á ró je
e lő á llitá s á ra .
2 /1 9 7 3
Вашкеви Иштван: Расчленение многосвязных промышленных процессов с помощью вычислительных машины
3 /1 9 7 3
Adóm G y ö r g y :
4 /1 9 7 3
Bányász
5 /1 9 7 3 *
G yU rki
C s illa :
J.
a d a p tiv
6 /1 9 7 3
S z e lk e
A s z á m itó g é p ip a r
-
h e ly z e te
Id e n tific a tio n
L ä u fe r J .
-
G rin t
M.
s z e rs z á m g é p irá n y itá s i
E rzsébet
-
T ó th
MANUAL/ a F o l y t o n o s
in
th e
-
1972
m á s o d ik
P resence
fe lé b e n
os D r i f t
S o m ló J . : O p t i m a l i z á l ó
re n d s ze re k
K á ro ly :
R endszerek
F e lh a s z n á ló i
K é z i k ö n y v /U S E R
S z im u lá c ió já ra
k é s z ü lt
A N D IS M
p ro g ra m n y e lv h e z
7 /1 9 7 3
L eg en di Tam ás:
8 /1 9 7 3
K la fs z k y
9 /1 9 7 3
R .N a ra s im h a n : P i c t u r e
1 0 /1 9 7 3
D ib u z
E m il:
Á g oston
MANU-WRAP m érő,
A
CHANGE
n y e lv /m u ltip ro c e s s z o r
G e o m e tria i
-
p ro g ram ozás
P ro c e s s in g
G áspár János
h á tla p h u z a lo z ó .
-
néhány
a lk a lm a z á s a
U s in g Pax
V árszeg i
M S I-T E S T E R
T E S T O M A T -C l o g i k a i
és
Sándor:
in te g rá lt
h á ló z a to k a t
v iz s g á ló
áram k ö rö ke t berendezések
is m e rte té s e
1 1 /1 9 7 3
M a to lc s i
1 2 /1 9 7 3
M akro p ro cesszo ro k,
p ro g ram o zási
NJSzT
közös
1 3 /1 9 7 3
Tam ás:
és
Az o p tim u m -s z á m itá s
SzTAKI
L e g e n d i T am ás
J e d lo v s z k y
Uj
veg yészm érn ö ki
n y e lv e k .
m ó d szerérő l
C ik k g y ü jte m é n y
az
k ia d á s á b a n .
S z e rk e s z te tte :
P á l:
egy ú j
m ódszer b o n y o lu lt
re k tifik á ló
o s z lo p o k
s z á m itá s á ra
A M - g a l j e l ö l t k i v é t e l é v e l a s o r o z a t k ö t e t e i az I n t é z e t m e g r e n d e lh e t ő k / B u d a p e s t , X I I I . V i c t o r Hugo и . 1 8 - 2 2 . /
k ö n y v tá ré b a n
- 34
14/1973
Bakó A n d r á s :
MTA K u t a t ó i n t é z e t e i n e k
b é rs z á m fe jté s e
s z á m itó
géppel
1 5 /1 9 7 3
Ádám G y ö r g y :
1 6 /1 9 7 3
F rid ric h
Ilo n a
a D ig itá lis
1 7 /1 9 7 4
G yö rki
P ik ie r iró
-
Uzsoky
O s z tá ly o n
J ó zs e f:
te rm e lő
1 8 /1 9 7 4
K e le t-n y u g a ti
G y u la :
M ik ló s :
1972.
A d a p tiv
m ű h elye k
k a p c s o la to k
V á m o s ,T .-V a s s y ,Z . : I n d u s t r i a l S y tax A id e d
in te ra k tiv
a u to m a tik u s
S o ftw a re
Benkó
P rocesses,
fo r
p ro cess
P a tte rn
a lk a tré s z p ro g ra m p ro g ram o zá sá h o z
c o n tro l
R e c o g n itio n
A pproach
Kovács
J árd án
te rv e z é s i
G y ö rg y -F ra n ta
berendezések
s u lt
P a rt
S á n d o r-R e n n e r G á b o r:
s z á m itó g é p e s
R.
I.
E r ő s e n tte lite tt
L á s z ló n é :
tra n z ie n s
H á ro m fá z is ú
je le n s é g e i
J ó zs e f:
N u m e rik u s
és
G e rg e ly
2 7 /1 9 7 4
S o m ló J á n o s :
A n a litik u s
2 8 /1 9 7 4
Vám os T i b o r :
T á rg y fe lis m e ré s i
2 9 /1 9 7 4
M ó ritz
P é te r:
s ú ly o k
és
k é m ia i
e le k tro n ik u s
tiris z to ro s b e ls ő
in v e rte k
á lla n d ó
im p e d a n c iá ja
sparse
m á trix o k ra
o p tim a liz á lá s
e g y e n s ú ly o k
THE
körök
te rv e zé s é re
m ó d szerek
V eg yészm érn ö ki
V á m o s ,T .-V a s s y ,Z .: gence-
P rog ram cso m ag
h á tla p h u z a lo z á s á n a k
K á lm á n :
mágneses
m ódszere
2 6 /1 9 7 4
3 0 /1 9 7 4
re n d s z e r /A P S /
A ra tó , M . -B e n c zú r, A. - K r á m li . A, - P e r g e l, J . : S to c h a s tic
2 5 /1 9 7 4
v á lto z a t
M IN I-S z á m itó g é p e s
2 0 /1 9 7 4
2 4 /1 9 7 4
re n d s zer
irá n y ítá s á ra
G e r tle r ,J .-S e d la k ,J . :
2 3 /1 9 7 4
L is ta k e z e lő
te rm e lé s p ro g ra m o z ó
1 9 /1 9 7 4
2 1 /1 9 7 4
L ID I-7 2
évi
r e n d s z e r NC s z e r s z á m g é p e k
E x p e rim e n t-А
a s z á m ító g é p ip a rb a n
k is é rle t
s z á m ítá s i
n y e lv im ó d s z e re k k e l
m ódszerek
fá z is e g y e n
v iz s g á la tá ra
BUDAPEST ROBOT - P r o g m a t i c
In te lli
- 35 3 1 /1 9 7 5
Nagy I s t v á n :
3 2 /1 9 7 5
S in g e r
F re k v e n c iá s o s ,
D én e s-B o ro s s ay
o p tim á lis
irá n y itá s a
k ö z é p fre k v e n c iá s
G y ö n g y i- K o lta i Tam ás: k ü lö n ö s
te k in te tte l
in v e rte r
e lm é le te
G á z h á ló z a to k
a F ő váro si
Gázm üvek
h á ló z a ta ira
3 3 /1 9 7 5
V á m o s ,T .-V a s s y ,Z .: L im ite d
and P ra g m a tic
M é rő ,L .-V a s s y ,Z .: A S im p lifie d H u eckel O p e ra to r
fo r
F in d in g
Robot
and F a s t e n e d
O p tim a l Edges
In te llig e n c e
V e rs io n in
of
th e
P ic tu re s
Галло В.: Программа для распознавания геометрических образов, основанная на лингвистическом методе описания и анализа геометрических структур 3 4 /1 9 7 5
3 5 /1 9 7 5
N em e s
L á s z ló :
R o bo ts
by E x t r a c t i n g
G arád i
J á n o s -K rá m li
S ta tis z tik a i kó rh ázi
3 6 /1 9 7 5
P a tte rs
és
th e
m a in
M eth o d
F e a tu re s
A n d rá s -R a tk ó
s z á m itá s te c h n ik a i
m o rb id itá s
R en n e r G ábor:
In d e n tific a tio n
of
fo r
In d u s tria l
O b je c ts
Is tv á n -R u d a
M ih á ly :
m ódszerek
a lk a lm a z á s a
s z á m itá s a
n a g y h ő m é rs é k le tü
v iz s g á la to k b a n
E le k tro m á g n e s e s
té r
anyagban
3 7 /1 9 7 5
E d g ard o
F e lip e :
S p e c ific a tio n
A ndrásné:
N e m lin e á ris
p ro b le m s
of
a process
c o n tro l
d is p la y
3 8 /1 9 7 5
H a jn a l
e g y e n le tre n d s z e re k
m e g o ld á s i
m ó d szerei
3 9 /1 9 7 5
4 0 /1 9 7 5
A.
Abd.
-
C o n tro l
of
QDT G r a f i k u s
G D '7 l
g ra fik u s
in d u c tio n
in te ra k tiv
m o to r
by T h r e e
s z u b ru tin o k
.
.
a
k o n fig u rá c ió ra
A ra tó ,M .-B e n c z ú r,A .-K rá m li,A .-P e rg e l,J .: S to c h a s tic
4 2 /1 9 7 5
S a tta r:
G e rh a rd t G éza: CDC 3 3 0 0
4 1 /1 9 7 5
El
A ra tó
P rocesses,
M átyá s:
tó g é p e s
P a rt
F e je z e te k
a lk a lm a z á s o k k a l
I I .
a m a te m a tik a i
s ta tis z tik á b ó l
s z á m i
.
- 36 4 -3 /1 9 7 5
M azavovszky T ib o r -
d r.
P á szto rn é
V arg a K a t a lin :
P ro g ra m re n d s ze r B o o le -fU g g v é n y re n d s z e r e g y ü tte s rü s ité s é re
egysze-
vagy m in im a liz á lá s á r a
J e le n tém a
ta n u lm á n y k e re té b e n
a 4 .5 .1 k e rü lt
sz.
in té z e ti
k id o lg o z á s ra .
