Magazine#10, oktober

Magazine verschijnt 12 x per jaar

#10, oktober 2012

Magazine Bestuurlijke vernieuwing  |  p 4 FloraHolland in de veranderde markt  |  p 6 Groene planten op de Italiaanse markt  |  p 23

FloraHolland Trade Fair   |  p 9, 10 en 11

Wat is er in Aalsmeer te beleven?

Highlights

2

Highlights

NOVER Logistics genomineerd voor TLN Ondernemersprijs 2013

Flor@live, succesvolle webcast van FloraHolland

Dirk Hogervorst en presentator Piet Kralt tijdens Flor@live

Begin oktober hield FloraHolland een eerste webcast met leden, klanten en medewerkers. In deze webcast, Flor@live genoemd, konden mensen via een link op internet discussiëren met Dirk Hogervorst, manager Veilen en Kwaliteit. Kijkers konden via hun scherm vragen stellen, die vervolgens live door Hogervorst werden behandeld. Thema was de pilot die FloraHolland vanaf 19 november op de chrysantenklok in Aalsmeer gaat uitvoeren. Hierbij wordt er bij het afsluiten van transacties geen plaatnummer meer in het klokfront vermeld. Deze pilot, die drie weken gaat duren, moet antwoord geven op de vraag of dit de prijsvorming al dan niet positief beïnvloedt. In totaal 102 mensen stemden voor kortere of langere tijd af op de uitzending. Er werden circa vijftien vragen beantwoord. Zowel de deelnemers als FloraHolland zelf waren tevreden over deze manier van discussiëren.

Jaarlijks reikt TLN de Ondernemersprijs Transport en Logistiek uit. Met deze prijs vestigt TLN de aandacht op continue kwaliteitsverbetering en professionalisering in de sector. Het thema van 2013 is: ‘Excelleren met ICT’. Dit jaar gaat de prijs naar bedrijven in de sector transport en logistiek met uitzonderlijke prestaties op het vlak van ICT. Een goede ICT verbetert het ondernemerschap van kleine en grote ondernemingen. NOVER Logistics is geselecteerd als finalist in de categorie ‘middelgrote onderneming’. De prijsuitreiking is dit jaar op 24 november. NOVER Logistics is al meer dan dertig jaar specialist in het collectief vervoer van sierteeltproducten en is gevestigd op FloraHolland Naaldwijk.

Nederlandse kwekers succesvol in Moskou

Half september werd in Moskou de beurs Flowers Expo gehouden, dé bloemen- en plantenbeurs voor de Oost-Europese handelaren. FloraHolland organiseerde hier, samen met Distance Marketing, een kwekerspaviljoen waar 24 bloemen- en plantenkwekers hun producten onder de aandacht brachten. Groothandelaren uit heel Oost-Europa toonden veel interesse in de beurs en het paviljoen en bekeken de nieuwste ontwikkelingen in de sierteelt. Zowel

Nederlandse exporteurs als Oost-Europese importeurs reageerden positief op het Nederlandse kwekerspaviljoen. Exporteurs kwamen samen met hun klanten kijken naar het aanbod uit Nederland. Ook andere Nederlandse kwekers gaven acte de presence in Moskou. Zo leverde Rob Geerlings van Calla.nl Zantedeschia voor de spectaculaire bloemenshow op het centrale podium van de tentoonstelling.

Index

3 Colofon

FloraHolland Magazine is het maandelijks verschijnende relatiemagazine van FloraHolland.

Redactieadres

FloraHolland Magazine, Postbus 220, 2670 AE Naaldwijk T 0174 – 63 35 65, E-mail [email protected]

FloraHolland Magazine

Index Coöperatie

Voor informatie over of wijzigingen in de toezending van dit blad kunt u 0174 – 63 36 66 bellen of e-mailen naar [email protected].

Adverteren in FloraHolland Magazine?

Bel Martijn Haas van SierteeltNet/GroenteNet, T 06 – 3476 7068.

Bestuurlijke vernieuwing/regiobijeenkomsten 4 FloraHolland in een veranderde markt 6 De meest coöperatieve tuinder 8

Column Veilingachtergronden Mensenwerk

wordt gemaakt door Piet Kralt, Nancy Bierman, Krijn Schuitemaker, Willem Goedendorp, Van Deventer bv, Fotostudio G.J. Vlekke, Frank Bonnet, Ronald Segaar, Lé Giesen, Foto Ruben, Gerard van Rossum en anderen.

Alles over de FloraHolland Trade Fair Aalsmeer 9 De plantenklok versterken 12 Waterdrinker bouwt op Aalsmeer Oost 14

Veilingachtergronden Aanpak actiepunten onderzoek Kwekersopinie 16 Uniforme stapelwagen, nog heel even geduld 17 Timmermans sluit aan bij FloraHolland 19 Bedrijvigheid

Stoppen, hoe moet dat? 20 Flandresse, azalea’s met Vlaamse flair 22

Over de grens

Groene planten op de Italiaanse markt 23

Nieuws

Omzetcijfers en nieuws 26

9

12

17

Het drukproces van dit blad voldoet aan de meest strenge eisen op het gebied van milieu en gezondheid. Dit tijdschrift wordt gedrukt op FSC-gecertificeerd papier. De folie voor de verpakking van FloraHolland Magazine bestaat uit de grondstoffen polyethyleen c.q. polypropyleen.

23

Coöperatie

4

FloraHolland ontwikkelt nieuwe bestuurlijke structuur Het bestuur en de raad van commissarissen willen de bestuurlijke structuur van FloraHolland aanpassen. Dat is eerder deze maand in de Adviesraden Bloemen en Planten besproken. Het voornemen is om het bestuur en de raad van commissarissen samen te voegen. Zo wordt het aantal bestuurslagen teruggebracht van drie (bestuur, raad van commissarissen en directie) naar twee. De huidige bestuursvoorzitter, Bernard Oosterom, is beoogd voorzitter van de vernieuwde raad van commissarissen.

Via de raad van commissarissen en de algemene ledenvergadering houden leden toezicht op strategische en financiële beslissingen

Deze vernieuwing past in ontwikkelingen in de sierteelt en het coöperatieve bedrijf, zoals schaalvergroting en internationalisering. Binnen het coöperatieve bedrijf is de aandacht voor ledenbetrokkenheid versterkt. De vernieuwde FPC’s, de RAC’s en de Adviesraden adviseren langs de productlijn. Zij spreken daarom vooral met directie en managers. Bovendien waren de dagelijkse leiding en de bedrijfsvoering van FloraHolland in de praktijk al aan de directie gedelegeerd. Het bestuur is hierdoor in een toezichthoudende rol terechtgekomen. Tegen die achtergrond vinden bestuur en raad van commissarissen deze stap zinvol. De topstructuur wordt overzichtelijker. Dat zorgt voor een eenduidiger aansturing en een transparanter toezicht. Via de raad van commissarissen en de algemene ledenvergadering houden de leden invloed op strategische en financiële beslissingen. Via FPC’s, RAC’s en Adviesraden blijven de leden op productniveau betrokken. En voeren ze strategische discussies met de directie. De vernieuwde raad van commissarissen wordt benoemd door de algemene ledenvergadering en gaat negen personen tellen. Daarvan zijn er zes coöperatieleden en drie externe

commissarissen. De raad houdt toezicht op de directie en op het functioneren van het coöperatieve bedrijf. Op 18 oktober is dit voornemen aan de beide Adviesraden kenbaar gemaakt. De bedoeling is dat een voorstel hierover volgend jaar aan de algemene ledenvergadering wordt voorgelegd. Uiteraard komt dit punt tijdens de komende regiobijeenkomsten uitgebreid aan de orde.

Praat mee over dit onderwerp op de Community. Surf naar www.floraholland.com, log in op Mijn FloraHolland, druk op de knop Community en u kunt deelnemen aan de discussie. Rechten en plichten In de Adviesraden is ook gesproken over de rechten en plichten van leden en een in te voeren TOL-heffing (tijdelijke ontheffing ledenverplichting). De Adviesraden zijn het eens met het principe erachter. Niet alle leden zijn altijd in staat om al hun transacties via de

Coöperatie

5

Vrijwel alle regiobijeenkomsten worden voorafgegaan door een buffet

De agenda van de regiobijeenkomsten bevat bekende, maar belangrijke onderwerpen

veilingadministratie af te rekenen. Daarom moet vooraf duidelijk zijn onder welke condities zulke transacties worden toegestaan. Ook is er een systeem nodig om deze transacties direct in de veilingadministratie te kunnen verwerken, en niet achteraf. De discussies in de Adviesraden over het onderwerp rechten en plichten was heel intensief. Die ging niet alleen over de TOL-heffing, maar ook over de vraag hoe ver de rechten van leden strekken. De vraag is of leden onbeperkte aanvoerrechten hebben, ook als hun gedrag de prijsvorming aantoonbaar verstoort. Betrouwbaarheid van aanvoeren wordt als heel belangrijk gezien. Voor leden, maar meer nog voor niet-leden.

Algemene promotie en productpromotie Over de financiering van het handelsdeel van Bloemenbureau Holland is de afgelopen weken onverwacht nog het nodige te doen geweest. “Gelukkig kan de handel toch meedoen”, constateert Oosterom. “Dat waarborgt een goede voortzetting van de algemene productpromotie. In de tarieven, waarover op de komende algemene ledenvergadering wordt besloten, wordt de bijdrage voor de financiering opgenomen. In dezelfde vergadering leggen we de leden via een statutenwijziging een voorstel voor, dat de collectieve bijdrage voor productpromotie regelt. Een tweede aanpassing van de statuten houdt verband met gewijzigde wetgeving rondom de participatiereserve.”

Meerjarenplan Op pagina 6 en 7 van dit blad gaan wij uitgebreid in op de uitgangspunten van het nieuwe meerjarenplan. Dit plan is door de directie in de afgelopen maanden grondig voorbereid. Het plan geeft op grond van de veranderde markt een andere inrichting aan het coöperatieve bedrijf. “In die richting liggen de antwoorden op de uitdagingen van vandaag en morgen”, stelt bestuursvoorzitter Bernard Oosterom. “Het bestuur steunt de directie in haar keuzes.”

Regiobijeenkomsten Traditiegetrouw is november de maand van de regiobijeenkomsten. Omdat de regiobesturen niet meer bestaan, worden deze bijeenkomsten nu door het bestuur georganiseerd. Inhoudelijk hebben de avonden echter hetzelfde karakter als altijd. Het bestuur vertelt over bestuurlijke zaken, de directie over het jaarplan. De leden kunnen over deze en andere onderwerpen discussiëren en vragen stellen. Elke regiobijeenkomst wordt voorgezeten door een bestuurslid.

DATUM

REGIO

LOCATIE

AANV.

Maandag 5 november

Westland-Oost

Fleuresto, zaal Alicante, locatie Naaldwijk

18.00

Dinsdag 6 november

Oost-Nederland

Zalencentrum De Valom, Karstraat 2, Huissen

18.00

Dinsdag 6 november

Aalsmeer/Flevoland

Personeelsrestaurant, locatie Aalsmeer

18.00

Woensdag 7 november

Zuid-Hollandse Eilanden en Zeeland

Carlton Oasis, Curieweg 1, Spijkenisse

18.00

Woensdag 7 november

Noord-Holland

Café Bleeker, Middenweg 550 Heerhugowaard

18.00

Donderdag 8 november

Noord-Nederland

Personeelsrestaurant, locatie Eelde

18.00

Donderdag 8 november

Oostland

Personeelsrestaurant, locatie Bleiswijk

19.30

Maandag 12 november

Westland-Noord/Westland-West

Fleuresto Alicante/Frankenthaler, Naaldwijk

18.00

Dinsdag 13 november

Rijn- en Veenstreek

Parola, Langeraarseweg 37, Langeraar

18.00

Woensdag 14 november

West- en Midden-Brabant

De Korenbeurs, Kerkstraat 13, Made

18.00

Woensdag 14 november

Oost-Brabant en Limburg

Restaurant De Turfhoeve, Middenpeelweg 1, Sevenum

18.00

Donderdag 15 november

Vlaanderen

Lozen Boer, Lozen Boer 3-5, Lochristi

18.00

Donderdag 15 november

Duin- en Bollenstreek

Floratine, locatie Rijnsburg

18.00

Woensdag 21 november

Duitsland

Am See Park Janssen, Danziger Strasse 5, Geldern

16.00

Van 19 t/m 23 november zijn er regiobijeenkomsten in Israël, Kenia en Ethiopië.

Tekst: Piet Kralt

Waar en wanneer is de regiobijeenkomst bij u in de buurt?

Veilingachtergronden

6

Anders opereren in een veranderende markt Hoewel niet iedereen daar evenveel van profiteert, ontwikkelt de omzet van FloraHolland zich goed. Toch zijn er ontwikkelingen die vragen om actie. Zo verschuiven steeds meer kwekers hun aanbod van de klok naar de directe afzet. Om daarop in te spelen, past FloraHolland haar dienstverlening de komende jaren flink aan, zowel bij de klokken als bij Connect. Diensten worden vernieuwd of verdwijnen. Het tarievenstelsel voor kwekers en klanten wordt eenvoudiger en toekomstvast gemaakt. Algemeen directeur Timo Huges en de managers Marcel Claessen (Logistiek en

Tekst: Piet Kralt

Faciliteiten), Dirk Hogervorst (Veilen en Kwaliteit) en Servaas van der Ven (Connect) vertellen erover.

Timo Huges: Evenwicht tussen kosten en baten

Dirk Hogervorst: De klok versterken

“Binnen het coöperatieve bedrijf komen verschillende ontwikkelingen samen. Schaalvergroting en internationalisering zijn twee van die ontwikkelingen. Tussen kwekers en kopers ontstaan meer directe commerciële contacten en soms zelfs samenwerkingsverbanden. Ondernemers in de keten hebben steeds meer technologische mogelijkheden om direct zaken te doen. Kwekers hebben niet alleen meer de klok als afzetinstrument, maar ook allerlei vormen van directe verkoop. Bij FloraHolland leidt dit tot minder klokverkopen en grotere directe stromen. Kortom, onze leden kiezen zelf voor welke markt ze produceren, welke afzetmethode daar bij hoort en welke veilingdiensten ze daarvoor nodig hebben. FloraHolland moet daarom de standaardprocessen zo flexibel inrichten, dat ze ruimte bieden voor maatwerk en internationaal bruikbaar zijn. Tegelijkertijd moeten we in onze capaciteit en onze opbrengstenstructuur rekening houden met het gegeven dat een aantal van onze collectieve diensten minder gebruikt zullen worden. Dit gaat tot veranderingen in de dienstverlening en de kostentoerekening aan kwekers en kopers leiden. Het heeft ook gevolgen voor de inrichting van de organisatie, dus voor de medewerkers. In dit proces blijven klantgerichtheid, vernieuwing en betrouwbaarheid belangrijke kernbegrippen. Betalingszekerheid blijft een sterk punt van het FloraHolland van morgen. Tegelijkertijd gaat het om dienstverlening op maat, in een organisatie die flexibeler, eenvoudiger en kleiner is.”

“Hoewel het klokaanbod jaarlijks met drie procent terugloopt, blijft dit aanbod enorm en blijft de klok een sterk prijsvormingsinstrument. De beschikbaarheid van een goed werkende klok geeft iedere teler ook een sterkere positie in zijn directe afzet. De laatste jaren zijn er tribunes vernieuwd, zijn er beeldveilklokken aangebracht en is er een uniform systeem voor kopen op afstand (U-KOA) gerealiseerd. Dat zijn echter allemaal verbeteringen van de bestaande veilprocessen, geen vernieuwingen van het veilsysteem. Omdat de markt wel om zulke vernieuwingen vraagt, gaan we het veilsysteem vernieuwen. Daarom organiseren we proefprojecten, zoals het meegeven van de ophoudprijs, het weglaten van het plaatnummer uit het klokfront, multitransactieveilen, nieuwe productspecificaties en een nieuw kwaliteitsbeleid. Kopers zien de klokken in Aalsmeer, Naaldwijk en Rijnsburg als één internationaal handelsplatform. KOA is al geüniformeerd en we werken aan een uniform veilsysteem. We onderzoeken nieuwe mogelijkheden van veilen, bijvoorbeeld landelijk veilen en veilen van producten die niet in de veiling, maar nog op de kwekerij staan. Ten slotte onze pilot Klokvoorverkoop. Dankzij Klokvoorverkoop kunnen kopers een groter deel van de dag via het kloksysteem inkopen en vroeger producten binnenkrijgen. In de wereld van nu komt er steeds meer aanbod via webshops op de markt. Ook daar speelt FloraHolland op in. Zo krijgt de klok binnen de daghandel een bredere rol.”

Veilingachtergronden

7

Servaas van der Ven: Kwekerstevredenheid centraal “Connect gaat voor meer kwekerstevredenheid in een wereld van schaalvergroting, digitalisering en internationalisering. Dus moet onze dienstverlening beter aansluiten bij de ledenbehoeftes. Kwekers verkopen vaker zelf hun product en doen dat in kleinere transacties. Dat vraagt van Connect instrumenten, waarmee kwekers zelf de beste prijs uit de markt kunnen halen. Ik denk dan aan het helpen zoeken naar goede klanten en nieuwe markten, en het ervoor zorgen dat kwekers daar in beeld komen. Maar ook aan het verschaffen van algemene en specifieke marktinformatie. Onze nieuwe dienst Storecheck is daar een voorbeeld van. Wij vragen consumenten om op de winkelvloer

met hun smartphone foto’s van specifieke producten te maken van specifieke kwekers en daar commentaar op te geven. Verder blijft een efficiënte financiële en logistieke afhandeling van transacties belangrijk, maar dat spreekt vanzelf. Connect gaat dus anders focussen. Het gaat niet om omzet voor FloraHolland, meer om focus op opbrengst voor de kweker. Geen focus meer op complexe dienstenpakketten, maar op dienstverlening op maat, persoonlijk, overzichtelijk en afrekenbaar. Dus zal onze organisatie anders worden. Kleiner, meer ondernemend, praktischer, nuchterder. En met heldere verantwoordelijkheden richting leden en klanten.”

Marcel Claessen: Vraag en aanbod van werk beter afstemmen “FloraHolland speelt in op de versneld plaatsvindende verschuiving van klokafzet naar directe afzet. Voor de logistieke operatie heeft deze verschuiving ingrijpende gevolgen. Het succes van die logistieke operatie staat of valt met het dagelijkse werk van gemotiveerde en betrokken FloraHolland medewerkers op de werkvloer. Maar er is simpelweg minder logistiek werk. We vangen het lagere werkaanbod op door natuurlijk verloop, onder andere door pensionering. Om leegloop te vermijden, moeten medewerkers op meer afdelingen en tijden inzetbaar worden. Bij Flower Handling Services (FHS - verwerking van import-

bloemen) staat het werkaanbod onder druk. In een sterk competitieve markt nemen we maatregelen om FHS weer concurrerend te maken. Leden en klanten krijgen met aangepaste tarieven te maken. De tarieven moeten eenvoudiger worden. Ze moeten bovendien beter aansluiten bij de diensten die we verlenen, bij de kosten die daarvoor gemaakt worden, en bij de behoeften van nu en morgen. Ten slotte de facilitaire dienstverlening. Binnenkort komen we met een nieuwe aanpak, die ervoor zorgt dat die een goede en volwaardige plek binnen het veranderende FloraHolland krijgt.”

Column

8

De meest coöperatieve tuinder

Piet Kralt Hoofdredacteur FloraHolland Magazine

De Nationale Coöperatieve Raad voor land- en tuinbouw (NCR) zoekt de meest coöperatieve agrarische ondernemer van Nederland. Deze ondernemer krijgt op 22 november a.s. tijdens de Coöperatiedag 2012 de NCR Coöperatieprijs overhandigd. FloraHolland draagt voor deze prijs zomerbloementeler Marcel van Tol voor, die binnen en buiten FloraHolland bestuurlijk bijdraagt aan de sector. De NCR reikt de prijs uit in het kader van het VN Jaar van de Coöperatie. De beoogde prijswinnaar, aldus de NCR, ziet en benut het zakelijke voordeel dat coöperaties bieden, is bij zijn coöperatie betrokken en heeft een duidelijke toekomstvisie op zijn bedrijf en op de rol die zijn coöperatie daarbij speelt. Die aankondiging zette mij aan het denken. Mij viel allereerst op, dat de prijs er is voor ondernemers die het zakelijke voordeel van hun coöperatie zien en benutten. Dus is het aan de coöperatie om ervoor te zorgen dat dit zakelijke voordeel er inderdaad is. FloraHolland moet dus diensten bieden die geld opleveren voor de leden. De band tussen het lid en de coöperatie is in de eerste plaats zakelijk. Zonder zakelijk nut heeft het lid niets aan zijn coöperatie. Leden doen er goed aan om vanuit dat uitgangspunt de coöperatie kritisch te volgen. Kritisch volgen is voor mij een goede

vorm van betrokkenheid. Laat maar horen wat veilingdiensten u waard zijn en zeg het ook maar als diensten u niets waard zijn. Want diensten die niets waard zijn en toch bestaan, moeten toch worden betaald. Door de leden. Dat de NCR-prijs ledenbetrokkenheid veronderstelt, is daarom niet meer dan logisch. Met de versterking van de FPC’s en het instellen van Regional Advisory Committees en Adviesraden Bloemen en Planten, is de structuur van de ledenbetrokkenheid nu op orde. Maar die structuur is nutteloos als de Adviesraden zonder inbreng van de leden functioneren. Dan wordt ledenbetrokkenheid een hobby van vergadertijgers en dat is niet de manier om de coöperatie sterker te maken. Nadat beursgenoteerde ondernemingen jaren lang de hemel op aarde leken in ondernemersland, krijgt nu de coöperatie een herwaardering. De coöperatieve aanpak heeft voor een dienstverlenende sectororganisatie als FloraHolland veel positieve kanten. Het meest positief is misschien nog wel dat bij FloraHolland uiteindelijk de leden zelf de aard en het niveau van de dienstverlening kunnen beïnvloeden. Het zou daarom helemaal niet gek zijn als de meest coöperatieve agrarische ondernemer een heel coöperatieve tuinder zou blijken te zijn.

FloraHolland Trade Fair Aalsmeer

9

FloraHolland Trade Fair: business, relatie en inspiratie Van 31 oktober tot 2 november ontmoeten handelaren in en producenten van sierteeltproducten elkaar op de FloraHolland Trade Fair. Daar is een internationaal aanbod van meer dan 650 kwekers te zien. Op de beurs presenteren standhouders hun nieuwe producten en concepten aan exporteurs, groothandelaren en hun klanten. The Village; Consumer Intelligence and Inspiration Center (zie pagina 11) toont een vertaling van producten naar consumentengroepen. Via ‘Hotspots’ brengen wij bijzondere noviteiten onder uw aandacht (pagina 10). Het aantal bloemenkwekers dat zich presenteert op de beurs is met ruim twintig procent toegenomen. Voor de beste stand is er een ‘Best Stand Award’ van de vakjury. Via de Trade Fair App kunnen bezoekers meestemmen voor de publieksprijs. De Best Stand Award wordt uitgereikt tijdens het FloraHolland Trade Fair Café op 1 november (van 17.00 en 20.00 uur). Dagelijks reiken we ook een attentie uit aan de standhouder die via de Trade Fair App de meeste waardering van bezoekers heeft gekregen. De FloraHolland Trade Fair is onderdeel van de International Horti Week, waarin FloraHolland, de Horti Fair en de IFTF een totaalaanbod voor de sierteeltsector bieden.

Bezoek de FloraHolland Trade Fair

Meer informatie? Kijk op www.floraholland.com.

Met voorregistratie voorkomt u wachttijden. Ga naar www.floraholland.com, ‘Inkopen’, ‘Nieuws en Agenda’, ‘Agenda’, ‘FH Trade Fair’ en ‘voorregistratie bezoekers’. Met het barcodeformulier kunt u uw toegangsbadge bij elke ingang printen. Openingstijden FloraHolland Trade Fair: Woensdag 31 oktober: van 09.00 tot 19.00 uur Donderdag 1 november: van 09.00 tot 17.00 uur Vrijdag 2 november: van 09.00 tot 14.00 uur.

www.facebook.com/FHTradeFair

Tweet mee via #FHTF.

A APP

Blijf op de hoogte! Download de App ‘Trade Fair’ op uw iPhone, Android mobiele telefoon of iPad.

FloraHolland Trade Fair 2012

10

Trade Fair App: goede voorbereiding, halve werk Voor de FloraHolland Trade Fair in Aalsmeer is opnieuw een gratis mobiele applicatie beschikbaar. Daarmee heeft de beursbezoeker alle beursinformatie snel en overzichtelijk bij elkaar. Maaike Koop, beurscoördinator: “Naast algemene beursinformatie, de deelnemerslijst, het laatste nieuws, alle tweets met #FHTF en de interactieve plattegrond, ontsluiten we nu ook aanvullende informatie over onze standhouders via deze App. Naast contactgegevens kunnen standhouders ook aanvullende informatie over hun bedrijf geven. Met de App stellen bezoekers eenvoudig een eigen favorietenlijst samen. Dit helpt in de voorbereidingen en draagt bij aan een efficiënt beursbezoek.” Locatiebepaling FloraHolland werkt voor het eerst met locatiebepaling op de beurs.

Koop: “Door in iedere stand de QR-codes te scannen, bepaalt de bezoeker heel eenvoudig zijn eigen locatie en ziet hij gelijk de informatie van de betreffende standhouder.” Uw stem telt Nieuw is dat gebruikers van de App hun favoriete stand voor een publieksprijs kunnen nomineren. Koop: “Via grote schermen laten we de beursbezoeker vervolgens meeleven met de tussenstand in de competitie.”

Probeer die app!

A APP

De Trade Fair applicatie is gratis beschikbaar in het Nederlands en het Engels voor iPhone, Android mobiele telefoons en de iPad. De App is te downloaden in de Appstore en in Google Play onder de naam ”Trade Fair”.

Noviteiten met een wow!-gevoel Op zogenoemde ‘Hotspots’ licht FloraHolland op de FloraHolland Trade Fair acht visueel aantrekkelijke noviteiten uit.

Inger van IJzeren, teamleider marketing events: “Vorig jaar is advies ingewonnen om te komen tot verbeteringen in de noviteitenpresentatie. De conclusie was dat het Noviteitenplein rommelig oogde. Het was voor de bezoeker onduidelijk door de veelheid aan producten. Rijp en groen stonden door elkaar. Nu is ervoor gekozen acht bijzondere noviteiten uit te lichten.” Producten die inspireren De verwachting is dat deze producten stuk voor stuk bij bezoekers en eindklanten in de smaak zullen vallen. Van IJzeren: “De noviteiten plaatsen we op een voetstuk op diverse locaties op de beurs. We lichten de producten mooi uit.” Elk product vertelt zijn eigen verhaal. Toch ontbreekt goed leesbare productinformatie niet. Van IJzeren: “De gepresenteerde noviteiten zijn niet eerder centraal tentoongesteld. Ze geven de bezoeker stuk voor stuk het

Met de ‘Trade Fair App’ blijft u optimaal geïnformeerd

Hotspots, eigentijdse presentatie van noviteiten

wow!-gevoel dat er écht iets nieuws te zien is. Dat is natuurlijk subjectief, maar er is wel met een deskundig oog naar gekeken. De vernieuwing is bij deze noviteiten duidelijk zichtbaar. Deze noviteiten creëren hun eigen vraag, ze vallen op en inspireren. Bezoekers zullen het bijzonder vinden om deze noviteiten te zien.” De noviteiten zijn niet te missen. Van IJzeren: “Op de plattegrond zijn de Hotspots duidelijk aangegeven.”

Kwekers ontmoeten Van Dijk Bloemen BV, gevestigd in Aalsmeer, exporteert vooral naar de Verenigde Staten, Rusland en Duitsland. Het bedrijf staat dit jaar voor het eerst in het Handelspaviljoen van de FloraHolland Trade Fair. Directeur Gerrit van Dijk: “Wij verwachten uiteraard de nodige klanten te spreken. Maar de hoofdreden dat wij er staan, is dat we kwekers willen ontmoeten. Onze klanten opereren in het betere segment, dus wij ook. Juist in dat segment is het opbouwen van relaties met je leveranciers heel belangrijk. Onze inkopers hebben de opdracht om die relaties op te bouwen en te onderhouden. We kopen al vaker van vaste kwekers in, ook via KOA en we doen al meer direct. Het is een algemene tendens dat de contacten tussen teler en handelaar intensiever worden. Dat is een goede ontwikkeling. Wij willen vaste relaties met vaste kwekers, zodat we elkaar weten te vinden als daar aanleiding voor is. Bij rozenkwekers gebeurt dat al. Er zijn rozenkwekers die ons inseinen als zij in de zomer extra productie hebben. Daar kunnen wij dan een actie voor opzetten. Omgekeerd kunnen zij ons helpen als wij wat extra vraag hebben. De tijd van naar de

FloraHolland Trade Fair Aalsmeer

11

The Village laat marketingkansen zien Marketingconsultant Jean Paul Schaddé van Dooren coördineert, samen met marktmanager Jacco Kaarsemaker, The Village, Consumer Intelligence and Inspiration Center. “The Village vormt het hart van de beurs”, zegt Jean Paul Schaddé van Dooren. “Samen met Bloemenbureau Holland laten wij daar zien hoe je kunt inspelen op consumentengroepen met verschillende producten. Dat alles is beredeneerd vanuit de consument. Op het plein zien telers en klanten welke producten bij de verschillende consumentengroepen passen, en hoe je die via de verschillende marktsegmenten aanbiedt. We laten concrete verkoopconcepten zien voor supermarkten, tuincentra en bloemisten. FloraHolland heeft alle kennis in huis om samen met Bloemenbureau Holland een totaalplaatje van de markt te schetsen. Met dit plein kunnen klanten en telers op die

Jean Paul Schaddé van Doorn en Jacco Kaarsemaker: concrete verkoopconcepten in The Village

markt inspelen. Het opzetten van dit plein vraagt om veel samenwerking en kennisuitwisseling, zowel intern als extern. Dat is intensief, maar ook leuk om te doen. Echt al onze kennis van de eindmarkten komt samen op dit plein. In The Village zijn naast de trade marketeers ook mensen van Bloemenbureau Holland aanwezig om het

verhaal toe te lichten. We ondernemen er ook andere activiteiten. Zo willen we er zo veel mogelijk FPC’s rondleiden om hun de marketingkansen te laten zien. Ook gaan we er de prijs voor de beste supermarkt van het jaar op bloemen- en plantengebied uitreiken. En ten slotte nodigen we op een van de avonden een grote groep bloemisten uit.”

Dé plek om ons bedrijf te laten zien

Gerrit van Dijk: “Op de FloraHolland Trade Fair komt iedereen”

klok brengen en achteroverleunen is voorbij. Vooral jonge kwekers beseffen dat. Het is niet altijd doenlijk om elke kweker persoonlijk op te zoeken. Maar op de Trade Fair loopt iedereen. Daarom zijn wij daar van de partij.”

Wesselman Flowers, een in Roelofarendsveen gevestigde producent van tulpen, doet zijn verkoop- en marketingactiviteiten onder de naam Tulpen.nl. Tulpen.nl is voor de vierde keer van de partij op de FloraHolland Trade Fair Aalsmeer. “Voor ons is dat dé plek om ons bedrijf te etaleren”, zegt Sjon van der Zwet van Tulpen.nl. “We proberen in het oog te springen op de beurs. Je staat er niet om direct geld te verdienen en orders te schrijven, maar we moeten er wel zijn. We hebben er al eens nieuwe afnemers ontmoet. Wij verkopen veel via exporteurs. Zij komen met hun klanten naar Aalsmeer. Dan moeten ze ons daar wel kunnen vinden. Wij merken dat onze klanten en eindklanten het prettig vinden dat wij daar staan en wij vinden het er prettig zakendoen.” Joost Wesselman constateert dat de beurs de afgelopen jaren professioneler is geworden. “Wij willen daarin meegaan. We hebben een mooie plek gekregen. En we gaan daar een mooie stand bouwen met het mooiste product van de wereld. Goed dat FloraHolland de Trade Fair organiseert. Wij produceren in hoofdzaak voor de directe afzet. Die deal maken kunnen we zelf wel. Wat wij van de veiling vragen is dat zij ons met dit soort diensten ondersteunt. In de FloraHolland Trade Fair wordt dat prima opgepakt.”

Teksten: Nancy Bierman en Piet Kralt

Joost Wesselman (links) en Sjon van der Zwet: “In het oog springen op de beurs”

Veilingachtergronden

12

Ideeën werkgroep ‘verbeteren plantenklok’ worden in praktijk gebracht “Er moest iets gebeuren met de zorgen om de plantenklok, die een jaar geleden door meerdere telers kenbaar werden gemaakt”. Aldus Dirk Hogervorst, concernmanager Veilen en Kwaliteit. Een jaar en tien werkbijeenkomsten later met de werkgroep ‘verbeteren plantenklok’,

Tekst: Krijn Schuitemaker

is er al een aantal belangrijke stappen gezet. Stappen die de komende tijd zichtbaar worden. “Er zijn 2400 KOA-aansluitingen, maar planten - die wel via KOA gekocht kunnen worden - worden er bijna niet op gekocht. Relatief gezien daalt de koopkracht via de plantenklok, want de omzet via Connect stijgt”, aldus Hogervorst. Het contrast tussen termen als etalagefunctie, dagbuffer, plafond voor Connect-prijzen en simpelweg de klok als middel voor ‘het verkopen van de rest’, is groot. “We vinden allemaal dat de klok belangrijk blijft, maar daar moeten we dan wel energie in stoppen. In de werkgroep ‘verbeteren plantenklok’ zitten twaalf zeer betrokken telers. We merkten immers al snel, ook na een artikel in het Vakblad, dat

er best ideeën leven over hoe het anders kan. Tijdens een van de eerste sessies hebben we in al die ideeën naar een rode draad gezocht. Er werd toen door de werkgroep een keuze gemaakt uit de op te pakken punten. De volgende onderwerpen zijn de afgelopen maanden uitgewerkt: betrouwbare informatie, inclusief beeldmateriaal, de plaats van CC-karren (Deense Containers) in het veilschema, en tot slot, de klok als etalage in combinatie met een ophoudprijs.” Etalagefunctie en ophoudprijs Hogervorst: “Telers willen de klok best als etalage gebruiken, maar als het prijsverloop

grillig is, is dat een risico. Een van de wensen van telers is het hanteren van een ophoudprijs. Onder een vastgestelde prijs is het product dan gewoon niet te koop. Telers mogen per partij de ophoudprijs meegeven. Vanaf 31 oktober zullen producten voor de klok komen die nieuw zijn voor de klok en zijn voorzien van een (door de kweker, per partij) meegegeven ophoudprijs. We willen er van leren en dat kun je pas als je het gewoon doet. Wat de productpromotie betreft, zijn we met een pakket aan maatregelen bezig. In november starten we met ‘Spotlight’. Producten van topkwaliteit, een nieuwe aanvoerder, een seizoenproduct of

Veilingachtergronden

13 nieuw voor de klok, waarbij de informatievoorziening 100 procent klopt. Voor deze producten wordt straks de ophoudprijs ingevoerd. We gaan deze producten goed zichtbaar maken, met onder meer het Spotlight-logo in de klok.” Informatie De informatievoorziening is volgens Hogervorst een belangrijk punt om de aantrekkingskracht via KOA te vergroten. “Tot nu toe lieten we, als er geen foto was meegeleverd, een VKC-foto op de klok zien. Maar kwekers laten dan liever helemaal geen foto zien. In juli zijn we bij een aantal productgroepen gaan adviseren om een productfoto mee te sturen.” De door de werkgroep vastgestelde lijst met deelprojecten bevat ook het punt om de grote verschillen in inrichting van de plantenklok in Aalsmeer en Naaldwijk kleiner te maken. “Veilvolgorde, de manier van verkopen en het onder de aandacht brengen van het product. Zo was het in Naaldwijk mogelijk om een deel van een stapelwagen losse planten te kopen en in Aalsmeer moest dit absoluut een volle kar zijn. In Aalsmeer is dit voor bepaalde potmaten nu ook mogelijk. Onderweg hebben we al kleinere dingen gerealiseerd of ze zijn in de afrondende fase. Deense Containers worden straks bijvoorbeeld voor de stapelwagens geveild, en in Aalsmeer is er

Dirk Hogervorst: met hulp van zeer betrokken telers nu een goede focus

veel aandacht om het afleveren van Deense Containers voorspelbaar te maken. Dat willen we in het eerste kwartaal van 2013 hebben verbeterd. Met de hulp van zeer betrokken telers hebben we een goede focus en werken we onze vijftien punten stap voor stap af.”

“Alle productgroepen die voor de klok komen zijn in onze werkgroep vertegenwoordigd. Daardoor kun je de discussie met elkaar heel breed aangaan”, aldus Ad van Marrewijk van Concorde Orchids uit Honselersdijk. “Op dit moment zitten we volop in de discussie over het voorop veilen van Deense Containers. Ik verwacht dat we daar in het voorjaar echt stappen mee kunnen zetten. De ophoudprijs die binnenkort wordt ingevoerd is ook een belangrijk punt. Zonder een ophoudprijs is het voor de handel vaak lastig om te bepalen welke prijs bij een nieuw product hoort. Een te lage prijs bij introductie betekent immers vaak dat dit product geen toekomst heeft.” Bijna iedere maand zitten kwekers en veiling met elkaar om de tafel. Van Marrewijk: “We hebben een goed systeem waarbij we eerst intern onze onderwerpen behandelen, daarna betrekken we bijvoorbeeld veilingmeesters en handel er bij om te bekijken of ons punt haalbaar is. Ook zijn we niet bang om kennis van buiten te halen, bijvoorbeeld studenten voor hun afstudeeropdracht. Wat we nu met elkaar bedenken, moet de komende jaren bijdragen aan een sterke plantenklok.”

Mensenwerk

14

Mensenwerk

15

Een jaar geleden ging de eerste paal de grond in. Daarna werden in recordtempo de contouren van het nieuwe pand van Waterdrinker op het handelsterrein van FloraHolland Oost in Aalsmeer zichtbaar. “Inmiddels zijn de uitnodigingen voor de officiële opening - op 30 oktober - verzonden en zijn we een paar dagen operationeel”, vertelt Bob Moria, directeur van Waterdrinker. “In het pand hebben we geen grootschalige mechanisatie toegepast, maar omdat we beschikken over veel meer ruimte dan voorheen, levert dat enorm veel voordelen op. De klant van de toekomst vraagt om frequentere levering van kleine aantallen, en daar heb je ruimte voor nodig. Ook hebben we ons logistieke ICT-systeem op de nieuwe werkwijze afgestemd. Wat kwekers gaan merken, is de centrale goederenontvangst. Voorheen deden we dat op meerdere plaatsen in de veiling.” In het nieuwe pand zijn alle logistieke en ondersteunende afdelingen (kantoren) van Waterdrinker gehuisvest. Moria: “Alleen onze cash & carry blijft op Aalsmeer Centrum. Ik verwacht dat ook de cash & carry voor eind 2014 deze kant op komt. We hebben er met de bouw en inrichting rekening mee gehouden en er alvast een mooi stuk grond voor gereserveerd.”

Tekst” Krijn Schuitemaker

Waterdrinker neemt nieuw pand op Aalsmeer Oost in gebruik

Veilingachtergronden

16

Actiepunten Kwekersopinie worden aangepakt In het vorig jaar gehouden onderzoek Kwekersopinie waren veel leden kritisch over de dienstverlening van FloraHolland. De volgende zeven punten sprongen daarbij in het oog. Invloed op het beleid, klachtenafhandeling, communicatie (vooral tijdige informatie over veranderingen en in de juiste taal), de herkenbaarheid van de accountmanager, vuil fust en vuile stapelwagens, de keuring van producten en de diensten van Connect. Op alle punten werd actie ondernomen. Wat is er sindsdien tot stand gekomen?

Tekst: Piet Kralt

Invloed op het beleid De ledeninvloed is versterkt door de nieuwe FPC-structuur en het instellen van Regional Advisory Committees (RAC’s) en Adviesraden Bloemen en Planten. Het bedrijf neemt adviezen van deze colleges over. Kan dat niet, dan legt het bedrijf uit waarom. Inmiddels zijn de eerste adviezen tot stand gekomen. In totaal zijn ongeveer driehonderd leden bij deze colleges betrokken. Klachtenafhandeling De afdeling Klantenservice is geprofessionaliseerd. De werkwijze over de locaties heen wordt uniformer. Steeds meer klachten komen centraal bij de afdeling Klantenservice terecht. Het aantal telefoonnummers dat mensen kunnen bellen, is daarom sterk teruggebracht. Accountmanagers vragen hun klanten om klachten bij de afdeling Klantenservice in te dienen. Uit nieuw onderzoek blijkt een toegenomen tevredenheid over de dienstverlening van medewerkers van de afdeling Klantenservice.

Herkenbaarheid vergroten Om de herkenbaarheid van accountmanagers intern en extern te vergroten, is er een overzicht in FloraHolland Magazine geplaatst. De accountmanagers hebben zich via een digitaal visitekaartje aan hun eigen kwekers voorgesteld. Elke accountmanager bezoekt zijn kwekers minimaal eens per jaar en bespreekt wat zijn kwekers van hem verwachten. Accountmanagers vormen de verbinding tussen lid en veilingbedrijf. Telers kunnen bij hen al hun vragen stellen over diensten van FloraHolland.

Schoner fust en schonere stapelwagens Eind dit jaar moest negentig procent van het fust voldoen aan eerder ingevoerde normen van reinheid. In Naaldwijk lukt dat al. In Rijnsburg wordt de fustwasinstallatie nog dit jaar aangepast. In Aalsmeer blijken de investeringen daarvoor zo groot, dat ze nu niet verantwoord zijn. Daarom is het percentage volgens de norm gewassen fust eind dit jaar niet de beoogde negentig, maar 62. Ook voor stapelwagens zijn er reinheidsnormen opgesteld. Door het afschaffen van klok- en Connect-tape is hier al verbetering bereikt.

Minder maar beter Om de overmaat aan communicatie terug te dringen, is de poststroom richting leden teruggebracht of digitaal gemaakt. Ook is er meer aandacht besteed aan communicatie in de juiste taal. Verder is de FPC Community opgezet als informatie- en discussieplatform voor de leden.

Nieuw kwaliteitsbeleid Omdat leden terugkoppeling over keur, herkeur en correcties belangrijk vinden, is een gratis SMS-/maildienst opgezet. Waar mogelijk en nodig wordt ook telefonisch teruggekoppeld. Met de FPC’s worden knelpunten op het gebied van de keuring besproken. Bij Alstroemeria loopt er een pilot voor een nieuw kwaliteitsbeleid. Dat geeft kwekers meer verantwoordelijkheid op de gebieden kwaliteitsinformatie en kwaliteit. Connect Connect heeft een nieuwe visie neergelegd (meer daarover op pagina 7 van dit blad). Die is in de Adviesraden positief ontvangen, wordt verder uitgewerkt en vervolgens doorgevoerd. De komende weken zijn er groepsgesprekken met kwekers over de vraag of zij veranderingen waarnemen op bovenstaande punten. Meer hierover volgende maand in FloraHolland Magazine. Betere terugkoppeling over keuringszaken

Veilingachtergronden

17

Uniforme stapelwagen bijna een feit! Het is bijna zover. De sierteeltsector heeft vanaf 16 november 2012 een uniforme stapelwagen. De laatste stap die nog gezet moet worden, is het verwisselen van de oude slotplaten voor nieuwe. Daarna mogen stapelwagens op iedere locatie, inclusief Veiling Rhein-Maas, worden aangevoerd.

administratieve rompslomp zoals contracten die veranderen. Gewoon wisselen en in gebruik nemen. De klant mag er zo min mogelijk van merken. Tijdens de wisselcampagne is de afkoopsom van zoekgeraakte slotplaten verlaagd van € 320 naar € 92,50. Dat is onder meer in overleg gegaan met de VSV, de Vereniging Sierteelt Vervoerders. Dat zijn de ‘grootverbruikers’ van slotplaten.” Voor de gebruikers van de Aalsmeer-slotplaten verandert er nog iets. Van der Zande: “De nieuwe slotplaat hoeft er niet meer op gesleuteld te worden. Net zoals bij de slotplaat van FloraHolland-oud is het gewoon een kwestie van er even op klikken en klaar.”

Tekst: Krijn Schuitemaker

Het enige wat de klant hoeft te doen is de oude slotplaten omwisselen voor nieuwe

“We krijgen alleen maar positieve reacties nu het moment van invoering van de uniforme stapelwagen zo dichtbij komt”, aldus Matthijs van Dijk, projectleider Slotplaatwisselcampagne. “We verwachten vanaf 16 november tot eind november al tachtig procent van het aantal slotplaten om te wisselen. Alleen met een nieuwe slotplaat mag de stapelwagen op elke locatie van FloraHolland worden aangevoerd. Het wisselen van de slotplaten kan nog tot het einde van dit jaar. Vanaf 1 januari 2013 mogen er alleen nog maar stapelwagens worden aangevoerd met een nieuwe slotplaat.” Frank van der Zande, projectleider 1-Kar: “Vijf jaar geleden begonnen we aan het project 1-Kar en het is helemaal volgens planning gegaan. Dus binnen de

tijd die er voor was uitgetrokken en binnen het budget. We hebben zelfs extra dingen kunnen doen die vijf jaar geleden nog niet voorzien waren. Zoals de mogelijkheid om stapelwagens hoger te beladen. Ook is er een RFID-tag, een chip waarmee de stapelwagen elektronisch wordt herkend, op alle gemodificeerde stapelwagens en in de nieuwe slotplaten gemonteerd.” Wisselcampagne Momenteel liggen er 150.000 slotplaten klaar bij de verschillende slotplatenbalies waar vanaf 16 november gewisseld kan worden. De ‘wisselcampagne’ is tot in detail voorbereid. Van Dijk: “Het enige wat de klant hoeft te doen is de oude slotplaten omwisselen voor nieuwe. Verder is er geen

Voordelen Rondom het gebruik van de uniforme stapelwagen zijn alleen maar praktische voordelen te noemen. Van der Zande: “Zeker als je als kweker op meer locaties aanvoert. Je hoeft niet meer beide soorten stapelwagens op voorraad te hebben. Als er toch op een andere locatie dan gepland wordt aangevoerd, behoort het overzetten tot het verleden. Op 16 november moeten we nog ongeveer zevenduizend stapelwagens ombouwen. Een deel daarvan staat al bij ons op de veiling. Maar een ander deel staat bijvoorbeeld nog op de tuin en verlaat nooit de schuur omdat er spullen op staan. Ik zou zeggen: maak ze leeg en zorg ervoor dat ook deze stapelwagens op de veiling komen!”

Wilt u meer weten over de introductie van de uniforme stapelwagen of heeft u vragen? Ga dan naar www.floraholland.com/1kar. Het e-mailadres van het project is: [email protected].

Nieuwe rasseN Voor succesVol oNderNemeN!

Snijheesters-Pioenrozen-Vaste planten Handelskwekerij Verheijen Veredeling en vermeerdering van:

Veredeling Vermeerdering Keuze uit veelen succesvolle rassen! o.a.planten - Pioenrozen Snijheesters - Vaste Hypericumrassen

Oostermiddenmeerweg 31, 1771 RR Wieringerwerftel: 0227 555 329 - mobiel: 0653 310 463

Vaste planten zoals: [email protected] - www.verheijenplants.nl Lysimachia Marilyn®, Physalis ,,Benjamin®” ,, Jumbo®” en natuurlijk het bestaande sortiment

Florisoft introduceert de ShopApp

Eindeloze mogelijkheden met snijheesters Praktijkgerichte teeltinformatie tijdens de teelt beschikbaar d.m.v bedrijfsbezoeken-email-fax-tel. Voor informatie kunt u vrijblijvend contact opnemen.

Oostermiddenmeerweg 31, 1771 RR, Wieringerwerf, NL tel. 0227 555 329 mob. 0653 310 463 fax. 0227 555 270

www.verheijenplants.nl

Kolster B.V.

snijhortensia’s hypericum, pioenen, symphoricarpos en vele andere succesvolle rassen Standaard software op maat Florisoft heeft een duidelijke visie op de toekomst als het gaat om de nieuwste ICT-ontwikkelingen zoals internet (E-commerce), hardware en software. Dit uit zich in de populariteit van de Florisoft .Net modules die geschikt zijn voor iedere onderneming die actief acti is in de sierteeltsector. Van kweker tot groothandel en van exporteur tot bloemist. Florisoft modules kunnen afzonderlijk worden aangeschaft, maar zijn ook heel goed te koppelen. Sterker nog, Florisoft kan naadloos op bestaande programmatuur of andere softwarepakketten worden aangesloten. Als toonaangevende softwarespecialist in de sierteeltsector biedt Florisoft een uitgebreid modulair systeem dat alle facetten van de handel in bloemen en planten ondersteunt. Met behulp van de nieuwste technieken heeft Florisoft nu voor iPhone en Android een ShopApp gebouwd.

Iedereen bereiken, overal en altijd De Florisoft ShopApp onderscheidt zich door zijn hoge snelheid, intuïtieve besturing, intelligente zoekopties, Shop-in-Shop mogelijkheden en ultieme gebruiksgemak.

Zie voor meer informatie www.florisoft.nl Florisoft B.V. De Roysloot 12H 2231 NZ Rijnsburg Telefoon +31 (0)71 40 806 10

Bel voor een gratis catalogus of bezoek onze websites: www.kolster.nl www.magicalworld.eu tel: 0172 217090 fax: 0172 218197 e-mail: [email protected]

Veilingachtergronden

19

Samenwerking Timmermans en FloraHolland versterkt beide partijen Begin oktober kondigden Timmermans en FloraHolland een samenwerking aan. Dankzij die samenwerking kunnen kwekers die aan Timmermans leveren vanaf 1 november via FloraHolland afrekenen. Ook worden enkele belangrijke, door Timmermans ontwikkelde, initiatieven nu samen met FloraHolland verder ontwikkeld. Wij spraken met Frans Timmermans. Wat voor soort bedrijf is Timmermans? “Al meer dan dertig jaar wordt onze bedrijfscultuur gevormd door onze relatie met kwekers en afnemers die zich inzetten voor bedrijf en afzetmarkt. Met veel daadkracht en enthousiasme gaan we met mooie producten om, die we afzetten naar klanten/consumenten die hun waardering uitspreken over kwaliteit en prijs.”

Tekst: Piet Kralt

Timmermans deed jarenlang geen zaken met FloraHolland. Waarom toen niet en nu wel? “Tot voor kort strookte de visie van Timmermans niet met die van FloraHolland. Maar toen we met de huidige directie in gesprek raakten, bleken onze ideeën over de toekomst van de branche overeen te stemmen. Er ontstonden tijdens de gesprekken steeds meer overeenkomsten voor een constructieve samenwerking.

Ons gezamenlijk doel is de sierteeltbranche op een hoger niveau te brengen.” Waar zit de meerwaarde van de samenwerking? “Ons gedachtegoed is al vele jaren om de beste sierteeltproducten uit de markt om te zetten naar een eerlijk en vertrouwd consumentenmerk. Voor de verzorging van de geselecteerde producten bieden wij onder het merk Certi-Care® een verzorgingslijn voor planten aan. De ideeën die wij hebben over merk- en fustontwikkeling sluiten aan bij die van FloraHolland. Samen kunnen we sterker staan ten behoeve van de totale sierteeltketen. Zo hebben wij destijds het Palettinofust® ontwikkeld, meermalig fust, gebaseerd op de maatvoering van Deense Containers. Daar zijn wij trots op, maar tot nu bleef dit binnen de Timmermans-familie.

Frans Timmermans (links) en Erik Leeuwaarden: “Samen voordelen behalen”

Nu dit duurzame fust in de samenwerking met FloraHolland komt, krijgt het ketenbrede reikwijdte. Dit biedt in de keten zowel financiële als ecologische voordelen. Samen met FloraHolland ontstaat nu de kracht van een veel groter collectief. Daarom verwachten we ook hier veel van de samenwerking.”

Erik Leeuwaarden: goed voor onze leden Ook financieel directeur Erik Leeuwaarden is blij met de samenwerking. “Timmermans is een grote partij in het hogere sierteeltsegment en heeft persoonlijke relaties met zijn leveranciers. Uiteraard waren wij niet gelukkig met de bestaande situatie. Onze leden moeten hun volledige afzet via de veilingadministratie kunnen afrekenen. Omdat Timmermans niet bij ons ingeschreven was, kon dit niet. Nu kunnen onze leden vanaf 1 november hun transacties met Timmermans via zijn kopersnummer bij ons afrekenen. Dat versterkt het collectief. Bovendien gaan we samen verder met het ontwikkelen van enkele zaken die Timmermans heeft geïnitieerd. Voorlopig is de belangrijkste daarvan het Palettinofust®. Wij hadden alleen meermalig plantenfust op basis van de stapelwagenmaat. Aangezien de internationale plantenlogistiek op Deense Containers plaatsvindt, vind ik het Palettinofust® een belangrijke ontwikkeling. Nu kunnen we dat samen verder ontwikkelen.”

Bedrijvigheid

20

Stoppen, hoe moet dat? Wat gebeurt er als je bedrijf in een neerwaartse spiraal terechtkomt? Hoe lang kun je zelf de beslissing om te stoppen nemen en wanneer doe je dat dan? Voor gedwongen bedrijfsbeëindiging bestaat er geen cursus. De neven Ton en René Bekkers uit Berkel en Rodenrijs maakten het mee.

Wat is er gebeurd? Ton: “René en ik teelden allebei snijanthurium. ‘s Zomers had ik retailklanten, die vaak meer vraag hadden dan ik aankon. Ik kocht bloemen bij, onder meer van René. Onze bedrijven waren vlak bij elkaar gevestigd. Toen we meer gingen samenwerken, werd fuseren verstandig. Omdat we groei verwachtten, kochten we de buurman uit. Maar toen ons vergrote, vernieuwde bedrijf eind 2008 in productie kwam, was het crisis. Sindsdien waren de klokprijzen van snijanthurium slecht, ook ‘s winters. Al snel beseften we dat er meer was dan alleen een crisiseffect. Pas onlangs begreep ik waardoor die slechte prijzen mede worden veroorzaakt. Meer dan vroeger worden bloemen gekoeld vervoerd. Dat is voor veel bloemen goed, maar niet voor anthurium. Er zijn tegenwoordig veel meer klachten over kouschade dan vroeger. Kopers laten het product links liggen. Dat heeft ons genekt.” Wanneer dachten jullie voor het eerst: dit komt niet meer goed? René: “Dat was begin 2011. We hebben allerlei aanpassingen uitgeprobeerd. Bijvoorbeeld door bij potanthurium van potmaat 24 (kleinbloemig) naar potmaat 21 (grootbloemig) over te stappen. De prijzen van grote potmaten waren al eerder gedaald. Al snel gold hetzelfde voor potmaat 21. Bij snijanthurium verlengden we de leveringsperiode aan de retail. Die lag voorheen tussen week 13 en week 38, later tussen week 8 en week 42. Uiteindelijk was dat geen oplossing, want bij snijanthurium maak je vooral ’s winters je omzet. Al in 2009 kwamen we in liquiditeitsproblemen. We hadden flink geïnvesteerd en de omzet bleef sterk achter waardoor onze buffer snel afnam. Begin 2011 namen we zelfs 2,5 hectare van onze voornaamste cultivar, Tropical, uit productie om te zien of dat prijseffecten had. Toen dat niet hielp wisten we dat de problemen van snijanthurium verder strekten dan een beetje te veel aanvoer.” Wie heeft uiteindelijk de beslissing genomen? Ton: “In december 2010 hadden we al ontslag voor een deel van de medewerkers aangevraagd. Zelfs als de prijzen Ton (links) en René Bekkers: De sector werkt vaak met te smalle marges

Bedrijvigheid

21

Welke raad hebben jullie voor collega’s in vergelijkbare situaties? René: “Ik heb de indruk dat mensen vaak bang zijn voor het onbekende na het stoppen. Maar je kunt problemen beter niet voor je uit schuiven als ze alleen maar groter worden. Vaak zijn angst en/ of hoop slechte raadgevers. Wij hebben tijdig onderzocht hoe diep we zouden kunnen vallen. Dat raden we collega’s aan, want bij ons gaf dat rust. Blijf baas over je eigen lot. Word geen slaaf van je bedrijf.” Wat gebeurt er in sociaal opzicht met je? Ton: “Er zijn altijd mensen die het wel voorspeld hadden. Aan mensen die je na staan, kun je het wel uitleggen. Sommigen begrijpen het, anderen niet. Veel van mijn vrienden komen niet uit de sector. Die gaan daar toch wat anders mee om.

Toen het achter de rug was, kon er thuis weer rust zijn. Als je altijd mooi weer moet spelen, lopen de spanningen soms op. Mijn kinderen zijn veertien en zestien jaar oud. Met hen heb ik gelukkig goed kunnen praten.” René: “Ook ik heb bewust tijd genomen voor mijn gezin. Als je privé niet voor rust zorgt, wordt het een lijdensweg. Wij zijn er sterker uitgekomen.” En nu? Ton: “Direct nadat we waren gestopt, zijn we met onze crediteuren gaan praten. Dat leverde direct al wat uitnodigingen op voor een gesprek, en uiteindelijk een baan bij een anthuriumveredelaar. Dat gebeurde in goed overleg met René, want de afwikkeling van het bedrijf was en is nog gaande. Het is goed in mijn baan. Toch mis ik soms de spanning en de uitdaging van het zelfstandig ondernemerschap.” René: “Ik onderzoek hoe ik aan anderen in dezelfde situatie de kennis en ervaring kan overdragen die ik in de afgelopen twee à drie jaar heb opgedaan. Ik begrijp mensen in een dergelijk proces, maar ik kan een uitspraak als ‘ik kan niet stoppen’ wel beter op waarde schatten. Daarom ben ik onlangs Bekkers-agrisupport gestart om ondernemers te begeleiden; [email protected].” Ton en René Bekkers hoeven zichzelf niets te verwijten en verwijten ook anderen niets. “Hooguit de sector als geheel, uitzonderingen daargelaten. Het wordt tijd dat we echt gaan rekenen. Wie rekent er een serieuze vergoeding voor zijn eigen vermogen? Wie rekent er echt zijn eigen uren? We werken vaak met te smalle marges.”

Tekst: Piet Kralt

toen waren gestegen tot het niveau van 2007, had het nog jaren geduurd voor we uit de problemen zouden zijn. Tegen de zomer van 2011 wisten we dat het niet meer goed zou komen. In augustus ga je weer stoken en dat was een goed moment om te stoppen. De rekeningen mochten wat ons betreft niet oplopen.” René: “Uiteindelijk hebben we zelf, in samenspraak met de bank, de beslissing genomen. Maar als wij dat niet hadden gedaan, dan had de bank het op termijn alsnog gedaan. Onze inspanningen hebben er mede toe geleid dat een faillissement is afgewend. Je groeit langzaam naar zo’n beslissing toe. We wisten dat we alles hadden geprobeerd om het tij te keren. Dan nog is het geen kleinigheid om mensen te ontslaan. Een aantal jaren hebben we met de last gelopen dat we naar buiten toe optimistisch moesten blijven, terwijl we wisten wat er gaande was.”

Bedrijvigheid

22

Duurdere azaleasegment heeft toekomst ”Wij willen tot de drie belangrijkste azaleabedrijven van Europa behoren. We positioneren ons in het duurdere segment want juist daar ligt het perspectief. Wie in het lagere segment bezig is, heeft het moeilijk. Dus kiezen wij voor het hogere segment. We profileren ons als een ‘hyperbetrouwbaar’ en professioneel familiebedrijf.”

Christoph Stevens: “De toevoeging Flandresse maakt van ons product een merk”

Tekst: Piet Kralt

Aldus Christoph Stevens, operationeel manager bij De Bruyne-Frandresse in Lochristi (België). Dit bedrijf werd in 1962 opgezet door Roger de Bruyne en later voortgezet door zijn zoon Luc. Tegenwoordig is het in handen van twee externe eigenaars. Voor het opkweken van de stekken is drie hectare containerveld beschikbaar. Het opkweken van de jonge planten gebeurt in 2,5 hectare kas, de uiteindelijke afkweek in een kas van een hectare. Steeds meer afzet loopt over FloraHolland. Christoph Stevens: “Tien jaar geleden was dat vijftien procent, nu meer dan de helft. De Europese distributie concentreert zich rondom Aalsmeer en Naaldwijk. Vroeger kocht een klant tien karren planten en die maakte hij op. Nu wil hij twee keer per dag drie bakjes. Vooral Nederland kan die logistieke uitdaging aan. Daar willen we tussen zitten.” Dieptepunt gepasseerd Vijftien jaar geleden werden er in Europa nog circa negentig miljoen azalea’s geteeld, nu nog circa 32 miljoen. De gemiddelde prijs is lager dan toen. Toch lijkt het dieptepunt gepasseerd. Christoph Stevens:

“De teloorgang is mede veroorzaakt doordat er veel rommel werd geproduceerd. Dat heeft consumenten afgeschrikt. Bovendien werd de azalea gezien als een omaplant. Gelukkig verdwijnt de rommel en verbetert het imago. Soms is er zelfs meer vraag dan aanbod. Zelf doen wij voor onze klanten aan waardetoevoeging op de winkelvloer. Bijvoorbeeld door het product en onszelf extra te presenteren, als een keten van tuincentra een nieuwe vestiging opent. Of door een presentatie bij Waterdrinker om de bloemist te verleiden. De toevoeging Flandresse achter onze bedrijfsnaam maakt van ons product een merk. Daar zijn we al vijftien jaar mee bezig. Met eigen potcovers, bijzondere verpakkingen en ander promotiemateriaal. De naam Flandresse vergroot onze bekendheid. Dat levert extra vraag op en een manier om met klanten en consumenten te communiceren. Communiceren doen we ook door mee te doen aan de beide Trade Fairs en een aantal kleinere beurzen. Daar zie je in korte tijd veel klanten. We gaan bovendien regelmatig op klantbezoek om in een persoonlijk gesprek de ontwikkelingen te bespreken en in beeld te blijven.”

Een dagje Gent In zijn huidige vorm bestaat De Bruyne-Flandresse vijftien jaar. Dat feit wordt gevierd. “Om onze verkoop te stimuleren en onszelf beter te profileren, hebben we een wedstrijd opgezet. Alle klanten die in onze stand op de Autumn Fair waren én bij ons op de Trade Fair komen, krijgen een attentie, bestaande uit speciaal gebrouwen Belgisch bier en Belgische chocolade. De twee afnemers die in die periode de meeste omzetprogressie maken, nodigen we uit voor een dagje uit in Gent voor twee personen. Alle reden dus om onze stand op de FloraHolland Trade Fair te bezoeken.”

Over de grens

23

Italië, passie en problemen Italië is voor groene planten een belangrijke markt. Hoe ziet die markt er uit? Welke kansen liggen er? Vorige maand onderzochten de FPC’s Kleine en Grote Groene en Bonte Kamerplanten dat tijdens een marktbezoek aan Padua en omgeving. Naast tuincentra, kwekerijen en groothandelsbedrijven werd de tentoonstelling Flormart bezocht. De reis werd georganiseerd door de afdeling Marketing van FloraHolland. FloraHolland Magazine was erbij.

Kwaliteit gevraagd In Italië worden groene planten vooral verkocht in tuincentra, veelal familiebedrijven. Ketens van tuincentra, zoals Nederland die kent met Intratuin en GroenRijk, kent Italië nauwelijks. Met de kwaliteit zit het in Italiaanse tuincentra wel goed. Bij familiebedrijven en kleine ketens zie je zelden planten die er niet meer zouden moeten staan. Bij supermarkten en andere grote ketens was dat allemaal wat minder. Handel moet goed zijn Kleinere tuincentra hebben last van grote ketens. “Ze hebben gelukkig niet veel verstand van planten, maar ze bederven wel de prijs”, zo werd opgemerkt. “Onze planten moeten dus goed zijn, elke week weer. Onze klanten moeten daar op kunnen vertrouwen. Daarom proberen wij altijd op naam te kopen. Ook hebben wij een leverancier die met onze ogen naar het product kijkt.” Overal zagen we veel Nederlands product. Nederland staat goed aangeschreven vanwege de productkwaliteit, de breedte van het aanbod en de logistieke dienstverlening. “Ik zocht witte anemonen voor een bruidsboeket. Die waren in heel Italië niet te vinden, maar in Nederland wel.” Nederlandse planten zijn doorgaans voorzien van productinformatie, Italiaanse niet. “De klant waardeert dat. Wij

proberen ook zelf extra productinformatie mee te geven. Onze planten zijn nu eenmaal duurder dan die in de supermarkt. Dus moeten we meerwaarde bieden.”

menten, zoals tentoonstellingen van orchideeën of bonsai. Voor groene planten loopt er een kortingsactie. Dat leidt dan wel niet tot meer omzet, maar wel tot grotere aantallen die we verkopen. We werken samen met een groep gelijkgestemde collega’s. Samen geven we een Crisis, what crisis? Hoewel de crisis in Italië harder toeslaat dan bij tijdschrift uit en maken we productfilmpjes die ons, werd er in tuincentra weinig over gepraat. klanten in de winkel kunnen bekijken.” Klantgerichtheid is voor het betere Italiaanse Mensen merken dat de consument zuiniger is, tuincentrum een wapen. “Wij proberen dicht maar Noord-Italië, dat wij bezochten, is bij de consument te staan, want die heeft welvarend. Consumenten doen in tijden van weinig kennis van het assortiment en de crisis weliswaar minder dure aankopen, maar verzorging van planten. Bij ons komen mensen fleuren hun huis wel op met bloemen en eerder voor planten dan voor een nieuwe planten. Verder weten Italiaanse familiebedrijven met tegenwind om te gaan. De mensen barbecueset. Dat treft, want aan planten is meer uit te leggen. En dat doen we dan ook.” zijn trots op hun bedrijf. Ze zijn klantgericht, deskundig en vindingrijk. “Om extra klanten te trekken organiseren we speciale eveneLees verder op pagina 24

Over de grens

24

Bij particuliere tuincentra is de kwaliteit gemiddeld duidelijk beter dan bij grote retailers

Markt onder druk Nederlandse groene planten staan sterk op de Italiaanse markt. Veel Italiaanse telers zijn gestopt. Helaas krimpt de markt nog sneller dan de lokale productie. Ooit waren groene planten populairder dan

Tekst: Piet Kralt

bloeiende planten. Nu staan de prijzen van veel groene planten onder druk. Onbekend groen Wat Nederlandse kwekers van groene planten merken, zien eigenaars van Italiaanse tuincentra ook. De afzet kalft af. Ondanks minder aanbod blijft er prijsdruk. “De afzet van groene planten daalt al zes jaar”, horen we. “Mensen denken dat het moeilijk is om ze goed te behandelen en dat ze daarom snel doodgaan. Bovendien leven Italianen vaak buiten, zodat de aandacht voor groene binnenplanten achterblijft.” Elders horen we dezelfde verhalen. “De mensen kopen vooral klein en bloeiend. Italiaanse flats zijn vaak klein en donker. Dus zijn grote groene planten in het nadeel.” Maar het is ook een kwestie van mode. In

verschillende tuincentra zagen we planten voor de moestuin. Dat product is hip. Tomatenplanten, aardbeiplanten. Zelfs het balkon is er geschikt voor. Nederland blijft sterk Veel Italiaanse tuincentra begonnen ooit als kwekerij en hebben nog steeds eigen productie. Vaak zijn dat ambachtelijke seizoenproducten, zoals potchrysanten voor Allerheiligen, in kleine hoeveelheden geteeld. We bezochten ook een groter productiebedrijf (acht hectare). Het bedrijf haalt energie uit aardwarmte - water van circa 68 graden Celsius dat van slechts 150 meter diep wordt

Productie van groene planten in Italië, veel handwerk

opgepompt - en benut zonne-energie. Er wordt een breed assortiment groene planten geteeld. Ook is er een cash & carry. Het bedrijf is een van de weinige overgebleven kwekerijen van groene planten in Italië en allesbehalve modern. Veelal wordt er handmatig water gegeven. Het ophalen van planten gebeurt met de hand. De Nederlander Peter Volwater is er commercieel manager. Hij heeft de omzet van de cash & carry, die flink was afgekalft, weer verbeterd. Ook het productiebedrijf plust dit jaar en Volwater ziet de kwekerij vooral voor de Zuid-Italiaanse afzet als concurrerend. Maar dat komt dan vooral omdat Nederland en Zuid-Italië wel erg ver uit elkaar liggen.

Nederland was goed vertegenwoordigd op de Flormart in Padua

Over de grens

25

Op veel tuincentra is nog kleinschalige productie te vinden?

Marketingactiviteiten De Italiaanse markt voor groene planten is lastig. Misschien liggen er nog kansen in bijzondere producten en afwijkende (kleinere) potmaten. Helaas heeft de consument momenteel niet veel op met groene planten. Het is een kwestie van promotie, voorlichting en vooral lange adem om dat te veranderen. Juist omdat Italië een belangrijke markt is voor groene en bonte planten, was deze reis voor de deelnemers een eyeopener. Zij zijn zeker aan het denken gezet over hun teelt, bedrijfsvoering en afzet voor de komende jaren. De FPC’s Kleine en Grote Groene en Bonte Kamerplanten en FloraHolland laten het niet bij de constatering dat de markt lastig is. Er zijn en worden marketingactiviteiten ondernomen om nieuwe klanten voor het product te trekken. Een speciale marketingmedewerker coördineert deze activiteiten.

Met de productkwaliteit zit het wel goed

Wellnesshotels, markt met kansen Tijdens het marktbezoek kreeg de FPC een presentatie over mogelijke nieuwe markten. Wellnesshotels vormen misschien zo’n markt. Er zijn er dertigduizend van in Italië. Wellness en natuur liggen dicht bij elkaar. Dus willen hotels hun massage- en andere wellnessruimtes met planten inrichten. Bovendien zijn er hotels die hun klanten bij aankomst of vertrek een cadeautje willen geven. In beide gevallen kunnen groene planten goed dienst doen. Italiaanse groothandelaren spelen onvoldoende op deze mogelijkheden in omdat ze een te ouderwets aanbod voeren. Nederland heeft zeker assortiment genoeg om deze kansen wel te pakken.

Bij grote ketens tref je een wisselende productkwaliteit aan

Goede productinformatie vanuit het tuincentrum

Nieuws

26 Cumulatief omzetoverzicht t/m week 42 Klokken FloraHolland Omzet (x 1000 euro)

Totaal FloraHolland Omzet mutatie

Verkocht (x 1000 stuks)

Verkocht mutatie

Gem. prijs 2012

Gem. prijs 2011

Omzet (x 1000 euro)

Omzet mutatie

Snijbloemen

1.500.410

0,3%

6.708.716

-6,2%

0,23

0,21

1.988.266

4,2%

Kamerplanten

338.638

-3,7%

289.132

-7,9%

1,19

1,13

1.222.905

2,3%

Tuinplanten

112.599

4,8%

156.291

-7,1%

0,74

0,65

333.375

8,5%

Som:

1.951.647

-0,2%

7.154.140

-6,3%

0,28

0,26

3.544.545

3,9%

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met uw accountmanager of met de afdeling MarktInformatie (email: [email protected]).

Nu voor alle leden: FloraHolland Community online Sinds begin oktober hebben leden van FloraHolland via www.floraholland.com toegang tot het FPC Community Platform. Hier wordt informatie gedeeld en kan discussie plaatsvinden. De FPC Community ondersteunt de 35 FPC’s en drie RAC’s (Regional Advisory Committees) en de leden van FloraHolland bij hun onderlinge communicatie. FloraHolland wil zo de interactie en betrokkenheid tussen coöperatie en leden via de productlijn vergroten. “Via de FPC Community wordt communiceren met de FPC-leden en collegaaanvoerders laagdrempeliger en gemakkelijker”, aldus Edwin van Steijn, eigenaar van kwekerij Van Steijn-Damen in Noordwijkerhout.

V.l.n.r.: Marjan van Kester (FPC-ondersteuner FloraHolland), Peter Otto (FPC coördinator FloraHolland), Walter Straathof (voorzitter FPC Winterbollen) en Edwin van Steijn van Kwekerij Van Steijn-Damen: aan de slag met de FPC Community

Recordaantal bezoekers tijdens Marktplaats event Bleiswijk Marktplaats event Bleiswijk werd begin oktober door een recordaantal van 1700 bloemisten, detaillisten en kwekers bezocht. ‘Zie, hoor en beleef’ was het passende thema bij dit event, dat door Vereniging BloemistWinkeliers, Terra Bleiswijk en FloraHolland samen werd georganiseerd. Dit jaar was de Wim Hazelaartrofee voor topprestaties in bloemsierkunst in ere hersteld. Twaalf deelnemers maakten elk vijf creatieve improvisatiewerkstukken. Herco van Loon was de beste. Twee en drie werden Janneke Pelikaan en Hanneke Frankema. Tijdens het Marktplaats event toonden kwekers bijzondere bloemen en planten. Ook vertelden ze het verhaal erachter. Ook de Floral Experience, een demonstratieshow van bekende toparrangeurs, werd goed bezocht. In oktober 2013 vindt het achtste Marktplaats event plaats.

Herco van Loon, winnaar Wim Hazelaar trofee

Beeldveilen?

Met professionele foto’s verkoopt u beter! Klanten en veiling stellen steeds hogere eisen aan de kwaliteit van uw productfoto’s. Denkt u over een eigen fotostudio? Wij helpen u compleet op weg. Bent u daar nog niet aan toe? Laat de fotografie dan aan ons over. Wij regelen het goed, snel en voordelig. Kijk voor meer informatie op www.keeshelderman.nl of bel 06 53 72 09 85.

[VA] 2012104 Helderman-180x62mm.indd 1

Verhuur van Deense Containers en Platen

04-10-12 09:32

Hallo,

wel eens móói digitaal drukwerk gezien? Fustkaartjes, kunststof steeketiketten of plantlabels nodig? En in een kleine oplage? Op naar Westlandprint. Want bij Westlandprint betaalt u belachelijk lage prijzen voor uw digitale drukwerk. Een betere kwaliteit digitaal drukwerk heeft u nog nooit gezien. En dat kan kloppen, want Westlandprint werkt met ’s werelds meest geavanceerde digitale printer. Drukwerk bestellen bij Westlandprint is makkelijk, snel geleverd en om de hoek. Bel 44 55 55 of kijk nú op www.westlandprint.nl

Website www.rojaalplant.nl Telefoon 070 317 01 80

Westlandprint.

Hallo, wat een digitale topkwaliteit voor zo’n prijs! Marconistraat 10, 2691 GW ’s-Gravenzande, 0174 44 55 55, [email protected]

BLIKVANGER.

QR-code op Plantion aanvoerbrief Vanaf nu staat er een QR-code op de aanvoerbrief van Plantion. Scan de QR-code linksboven voor meer informatie!

A n t E a t e r www.anteater.nl • tel (073) 691 05 81 • [email protected]

Ontdek TEKU∏ FLEX+: Het nieuwe en ongeëvenaarde drukprocedé voor een superieure marketing van uw producten.

Kassenbouw zoals kassenbouw bedoeld is. Degelijk, betrouwbaar en met oog voor detail. Van pure Nederlandse kwaliteit. Gebouwd met vakmanschap en passie. Dat is kassenbouw van Van der Valk Kleijn.

Flexibele oplagen. Intensieve, briljante kleuren. Professionele vormgeving van bedrukte bloempotten. Fotodrukwerk op alle bloempotkleuren. Veredeling door lakken. Uitsluitend bedrukt met onschadelijke kleurstoffen. Aanvragen van proefmonster en catalogus: +49 4442 982-1604.

Want: TEKU∏ maakt het verschil.

TEKU∏ FLEX+ staat garant voor een schitterend uiterlijk – dankzij een uitermate hoogwaardige bedrukking.

Pöppelmann GmbH & Co. KG · Kunststoffwerk-Werkzeugbau Bakumer Straße 73 · 49393 Lohne · Deutschland Telefon +49 4442 982-1604 · Fax +49 4442 982-342 [email protected] · www.poeppelmann.com

Grote Waard 68, 2675 RZ Honselersdijk T 0174 - 64 86 18 www.valkkleijn.nl

Van der Valk Kleijn - Advertentie 85x130mm.indd 1

Bezoek ons op de Hortifair in Amsterdam, 30.10. – 02.11.2012, Hal 8, Stand 08.0307.

27-01-2009 17:32:44