magazine Iedere mens is op zoek naar iemand die luistert okra.be

maandblad, verschijnt niet in januari en in augustus - jaargang 46 nr. 10

magazine DECEMBER 2013

10

Chris De Ketelbutter:

‘Iedere mens is op zoek naar iemand die luistert’

blz. 18

12 (Ver)bouw natuurlijk! 26 De Schedelgeboorten heruitgevonden 46 Meer dan kerstshoppen in Trier Afgiftekantoor Aarschot - Erkenningsnummer P106333 Tijdschriften - Toelating gesloten verpakking - Antwerpen X - BC 1145

okra.be

LEZERSAANBIEDING

ABSOLUTE WERELD TOPPER Punto Y Seguido Calatayud DO Garnacha Vinas Viejas 2009

“Bekroond met 91 Parkerpunten” Schitterende Spaanse Grenache wijn, deze is door wijncriticus Robert Parker ook nog eens met maar liefst 91 (van de 100) punten bekroond. De wijn is donkerrood van kleur met iets paars in de rand. Uitbundige en aangename geur van bessenfruit. Volle en intense smaak met indrukken van kersen, bessen en specerijen. Elf maanden houtlagering zorgen voor subtiele vanilletonen die in combinatie met de (hand geplukte) druiven zorgen voor een schitterende afdronk. Deze week voor de sensationeel lage introductieprijs van slechts 5,99! Dit kan alleen bij Wijnvoordeel!

! Profiteer nu € 11,98

€ 5,99

Nu gratis d. thuisbezorg

Robert Parker De Amerikaanse Robert Parker (Wine Advocate) is de meest invloedrijke wijnjournalist ter wereld. Hij kan als geen ander een wijn maken of breken. Jaarlijks beoordeelt hij vele duizenden wijnen die hij beoordeelt op een schaal van 100. Wijnen met 90 of meer punten worden gerekend tot de absolute wereldtop. Castillo de Maluenda Deze gerenommeerde Bodega bevindt zich in Aragon, ten zuiden van Rioja. Met enige regelmaat vallen deze wijnen in de prijzen en veel van haar wijnen zijn bekroond met één of meerdere medailles. De beroemde wijncriticus Robert Parker beloonde deze top wijn, de Punto Y Seguido. Castillo de Maluenda heeft de beschikking over schitterende wijngaarden die zich ten zuiden van Rioja bevinden. De echte schatkamer van deze Bodega beperkt zich tot slechts enkele hectares waar we de wijngaarden vinden met 40-jaar oude wijnstokken. Deze wijnstokken zorgen voor de meest schitterende, volle en complexe wijnen met een uitzonderlijk fruitige smaak.

BESTEL VIA

www.wijnvoordeel.be/okra of bel 078 480 121 (ma. t/m vrij. 8.30 - 17.00 uur)

Of stuur deze bon in een > voldoende gefrankeerde envelop naar: Wijnvoordeel, Ekkelgaarden 6a, 3500 Hasselt

OKRA BESTELBON Ja, Ik bestel: .............. dozen à 6 flessen Punto Y Seguido Calatayud DO Garnacha Vinas Viejas 2009 aan € 5,99 per fles. Naam: Straat:

wijnvoordeel.be

- Al 5 jaar de voordeligste online wijnwinkel - Klanten beoordelen ons gemiddeld met een 8,7 - Snelle levering binnen drie werkdagen - Betaal pas na ontvangst van de wijnen

Postcode:

Nr: Gemeente:

Emailadres: Tel.:

Geboortedatum:

Stuur deze bon in een voldoende gefrankeerde envelop naar: Wijnvoordeel, Ekkelgaarden 6a, 3500 Hasselt Betaling per factuur na levering. Gemakkelijk en zonder risico.

Bus:

Donkere dagen Je wil iemand met wie je kan babbelen over niets of bijna niets. En zo iemand is er niet.

De dagen zijn donker nu. De avonden duren eindeloos, ze beginnen al net na de middag. Je zou het liefst slapen. Maar je bent niet moe. Je wil er gewoon even niet zijn. Tot de zon weer schijnt, tot de lente begint. Even zie je niet dat een kop warme chocomelk heerlijk smaakt op een donkere avond. Dat een kaarsje op tafel en een kerstboom vol lichtjes het huis gezellig doen ogen. En dat muziek alles wat lichter maakt. Je wil dat er iemand naast je zit in de zetel. Dat er iemand jou een kop warme chocomelk brengt. Dat er iemand is tegen wie je kan zeggen dat je het niet fijn vindt dat het al zo vroeg donker is. Je wil gewoon niet alleen zijn. Je wil iemand met wie je kan babbelen - gewoon, over niets of bijna niets. En zo iemand is er niet. Je kinderen wonen ver weg, je man is er al jaren niet meer en je vriendinnen wil je niet storen zo op een donkere avond. Je hebt het druk. De kinderen en kleinkinderen komen, je wil hen een hele menu serveren. Je knipte receptjes uit tijdschriften, deed boodschappen en plande de voorbereiding minutieus. Je wil ook nog langs bij Germaine, zij brengt de feestdagen alleen door. Je maakte een bloemstukje voor haar, zodat haar kamer in het woonzorgcentrum toch wat opgevrolijkt wordt. Je schrijft nog snel een kaartje naar die verre vrienden. Warme woorden voor een warm eindejaar. Zo veel te doen, zo veel mensen om je heen en toch voel je de leegte net vandaag heel schrijnend. Jaren geleden verloor je een kindje. Vandaag is er niets meer dat aan je kindje herinnert. Niemand praat nog over hem, het lijkt alsof iedereen hem vergeten is. Maar jij niet. Het verdriet is niet meer allesoverheersend, enkel de immense leegte is gebleven. Het zou je zo’n deugd doen als je nog eens over hem kon babbelen. Kon vertellen hoe hij schaterlachte als je kiekeboe met hem speelde en hoe boos hij werd als hij zijn zinnen had gezet op een koekje en het niet kreeg. Toch is er altijd iemand die naar je luistert. Al zit hij dan niet naast je in de zetel en houdt hij je hand niet vast of weet hij helemaal niet dat je ooit een kindje verloor. Maar er is iemand die tijd vrijmaakt voor jouw verhaal, die met je meedenkt en bij wie je je niet moet afvragen of het wel verstandig is om er je beslommeringen mee te delen. Die er gewoon is voor jou. Ook als de winter veel te lang duurt en je enkel wil slapen. En zelfs als je voor de tiende keer hetzelfde verhaal kwijt wil. Een telefoontje naar Tele-Onthaal doet geen wonderen maar het helpt wel. Tientallen vrijwilligers maken tijd vrij om naar jou te luisteren. Wat je ook vertelt, waarmee je ook zit. Er is altijd iemand die luistert. Nele Joostens

Lees meer over Tele-Onthaal op blz. 18.

inhoud

12

okramagazine december 2013

6 OKRA-ZINGEVING

‘Een God die goed is’

9 STANDPUNT

Zicht op beterschap?

10 OKRA-ZINGEVING

Stilstaan bij Kerstmis

12 IK VIND DE AARDE LEUK

Kies voor een gezond huis

16 PRIKKERTJES

36 INFO

Inkomensgarantie voor ouderen wordt vereenvoudigd

38 DE KEUZE VAN LIESBET WALCKIERS

Elk zijn jointje

40 RELATIES

‘Het zijn mijn broers en zussen’

42 MENU

Feest aan tafel

18 OVER WAT TELT

44 MET DE KLEINKINDEREN

22 BOEKEN

46 UIT

24 TENTOONSTELLING

49 UITJES

‘Verdieping geeft nooit saaiheid’

Nostalgie

Andy Warhol, tussen leven, kunst en dood

Onder de aardkorst van C-mine In het voetspoor van Karl Marx

50 KRUISWOORDRAADSEL

26 PODIUM

52 OKRA-LIDKAART = GELD WAARD!

28 INTERIEUR

54 EEN GREEP UIT DE REGIONALE ACTIVITEITEN

Het leven gevat in een liedje

Ontdekking: virtuele decoratiehulpjes

30 DE DRIE

Haar drie spelletjes

32 FILM

Wat mensen bindt

34 GEZONDHEID

Hygiëne in de keuken

OKRA-magazine Ledenmagazine van de grootste beweging voor 55+. OKRA, trefpunt 55+: Open, Kristelijk, Respectvol en Actief. Je ledenmagazine zit boordevol OKRA-leven, niet te missen info, lifestyle, cultuur, ontspanning, ledenvoordelen… Vertel wat je ervan vindt aan Chris Van Riet 02 246 44 37, [email protected].

30 6

‘Een God die goed is’

Voormalig minister van Financiën Steven Vanackere probeert als gelovig man door het leven te gaan. Voor hem draagt elk mens een goddelijke kwaliteit in zich die hem toelaat de schaduwzijden van het leven te overwinnen. Vanackere twijfelt en zoekt maar blijft vertrouwen.

24

Andy Warhol, tussen leven, kunst en dood

Andy Warhol, de excentrieke kunstenaar uit New York blijft tot de verbeelding spreken met zijn herkenbare portretten van beroemdheden. Maar hij had veel meer in zijn mars en zijn invloed op hedendaagse kunstenaars is enorm. Je kan nu zijn hele oeuvre bewonderen in Bergen.

34

Hygiëne in de keuken

In elke keuken schuilt gevaar. Bacteriën tieren er welig, al poets oorzaak in de eigen keuken. Daarom doe je er goed aan de hygiëneregels in de keuken strikt toe te passen.

Ook in januari 2014 zal je uitzonderlijk OKRA-magazine in je bus vinden. Het wordt een heel bijzonder nummer helemaal gewijd aan het OKRAjaarthema ‘Ik vind de aarde leuk’.

Je kan OKRA-magazine ook lezen via

44

De schacht heeft een immens echovermogen en dat laten de kinderen zich geen tweemaal zeggen.

okramagazine maart 2011

je nog zo grondig. De meeste voedselvergiftigingen vinden hun

okra.be

5

OKRA-ZINGEVING

‘Een God die goed is’ Steven Vanackere maakt er geen geheim van dat hij als gelovig christen door het leven probeert te gaan. In zijn boek De eerste steen vraagt hij zich af of de zeven hoofdzonden een actueel kompas voor politiek en samenleving kunnen zijn. Maar wat is gelovig zijn voor hem? Wie is God? En welk Bijbels verhaal drukt de kern van zijn geloof uit?

“Ik heb de overtuiging - en in angstige uren de hoop - dat er een persoonlijke God is die het goed voor heeft met mij en met alle anderen. Ik heb er vertrouwen in dat Hij een antwoord heeft op mijn diepste zinvraag, ook al is mijn verstand nog te klein om dat antwoord te omvatten en te beheersen. Ik heb het aanvoelen dat een mens gemaakt is om in verbondenheid en liefde te leven en dat hij dat zo onvoorwaardelijk

dan men vandaag soms graag hoort. Ons model vertrekt van het zoeken naar een meerderheid en dat staat wel eens haaks op het vertrekken vanuit het standpunt van de allerzwaksten. Meerderheden kunnen hardvochtig zijn. Ze bekommeren zich soms onvoldoende over wat professor Herman Deleeck het Matteüseffect noemde: aan wie veel heeft, wordt veel gegeven. Veel mensen vinden dat men elders moet zoeken als het gaat over sterke schouders. Een voorbeeld: zestig procent van de RIZIVuitgaven voor gezondheidszorgen gaat naar vijf procent van de mensen. Dat zijn de echt kwetsbare mensen. Ik ben erg bezorgd als ik hoor dat veel Vlamingen vinden dat men daar gerust wat mag in snijden.”

Een mens is gemaakt om in verbondenheid en liefde te leven en moet dat zo onvoorwaardelijk als mogelijk proberen te beleven.


als mogelijk moet proberen te beleven. Goed te doen, ook al ontmoet hij zelf het goede niet altijd. De overtuiging dat elke mens een goddelijke kwaliteit in zich draagt die hem toelaat om zo de schaduwzijden van zijn condition humaine te overstijgen. En het besef dat die houding levengevend is, dat ze letterlijk de dood en de vergankelijkheid overwint en dat ze uiteindelijk bijdraagt tot het geluk van de mens. Dat is de betekenis van het paasverhaal.”

6

‘Wat je aan de minsten van de Mijnen hebt gedaan, heb je voor Mij gedaan.’ Wat betekent deze kerngedachte uit het Evangelie voor onze samenleving? Steven Vanackere: “Deze kerngedachte is minder democratisch

Is het geloof een zegen of een last voor het werk als politicus? Steven Vanackere: “Het is een bron van spanning omdat elk mensenwerk heel pover is in het licht van de oproep die Christus doet. De parabel van de talenten moedigt je aan om iets aan te vangen met je energie, om niet achterover te leunen en niet te snel te aanvaarden dat de wereld is zoals hij is maar om in te grijpen vanuit wat christendemocraten het rentmeesterschap noemen. Maar als je uiteindelijk de resultaten afmeet aan de fenomenale liefdesboodschap van het

Evangelie, die geweldloos, onvoorwaardelijk en zonder onderscheid des persoons is, dan besef je vrij snel dat ook christenen vaak mislukken. Het geloof in een God die zich als een ouder gedraagt, helpt wel om met die frustratie om te gaan: bij Hem mag je als mens ook falen, je wordt nooit afgeschreven. Dat is een genade en een bron van troost.” In het passieverhaal is Jezus Christus sterk omdat hij zweeg en alles uit handen gaf. Na je ontslag als minister van Financiën heb je veel gezwegen. Hoe belangrijk is zwijgen in de politiek? Steven Vanackere: “Politici moeten natuurlijk spreken. Ze moeten pedagogen zijn om zo de demagogen de pas te kunnen afsnijden. Woorden zonder daden zijn echter volstrekt krachteloos en voeden het wantrouwen van het publiek. Daarom is het soms beter om te zwijgen en de waarheid de tijd te geven. ‘De waarheid is zijn schoenveters nog aan het knopen op het ogenblik dat de leugen de wereld al eens rond is gegaan.’ Cruciaal is wel dat het zwijgen niet bitter klinkt. Dat was voor mezelf bij mijn ontslag van bijzonder belang. Ik heb er toen voor gekozen om absoluut niet kwaad, gefrustreerd of ontgoocheld te zijn. Het liet me ook toe om van De eerste steen een hoopvol, optimistisch boek te maken waarin ik mensen wil aanmoedigen om zich politiek te engageren.”

Steven Vanackere: "Negatief zijn, brengt geen vruchten voort."

denveld. De kracht van verenigingen. Vandaag moeten die zich heruitvinden, nieuwe vormen aannemen, paden inslaan die opnieuw enthousiasmeren. Maar achterhaald is de boodschap van Rerum Novarum nooit.” Naar de zeven hoofdzonden. Wat is de grootste zonde voor de politiek? Steven Vanackere: “Elke hoofdzonde waar de samenleving mee geconfronteerd is, treft ook de politiek: hebzucht, wellust, jaloezie, gulzigheid, woede, luiheid. Maar de politiek is zeker extra kwetsbaar voor de hoogmoed. Heel snel maakt de politiek zichzelf en anderen wijs dat men dingen kan regelen en fiksen. Maar

men beseft niet dat de mooiste onderwijshervorming niets waard is als er geen leerkrachten zijn die het werk doen. Men beseft niet dat de zorg voor een ander passeert langs het werk van verzorgenden en verpleegkundigen. Het is hoogmoedig gedrag te denken dat je de samenleving kan sturen, louter door een wet of decreet.” In De eerste steen benoem je een achtste hoofdzonde. Wat is die achtste? Steven Vanackere: “De tristitia. Melancholie, zwartgalligheid, triestigheid werd vroeger beschouwd als de achtste hoofdzonde of bekoring. Als ik kijk naar het rijke, welvarende Vlaanderen ben ik soms verbaasd hoe snel


Wat betekent Rerum Novarum? Hoe kan je dat rijmen met het harde politieke werk? Steven Vanackere: “Paus Leo XIII schreef de encycliek Rerum Novarum als een scherpe aanklacht tegen de hardheid van het kapitalisme. Hij zei: ‘Het is een schande mensen te behandelen als werktuigen.’ Die boodschap is vandaag actueler dan ooit. Hij wilde de mensen echter niet uit de klauwen van de markt halen om ze te onderwerpen aan een staat die alles zou regelen. Het geluk van mensen komt niet uit hun eigen zak of uit de Wetstraat of het stadhuis. Het komt uit verbondenheid en zorg voor elkaar. Uit de kracht van mensen samen en van het vandaag zo belaagde mid-

7

mensen van zichzelf of van de samenleving vinden dat het allemaal naar de knoppen gaat. Negatief zijn, brengt geen vruchten voort. Ik denk dat een beetje meer hoop en optimisme welkom zouden zijn.” Wat is bidden voor jou? Steven Vanackere: “Bidden is luisteren naar wat God je te vertellen heeft als je er ontvankelijk voor bent. Dat lukt niet altijd. Er is tijd voor nodig. Je moet het stil kunnen maken. Dat lukt niet als de storm van de kleinmenselijke

bekommernissen lawaai maakt in je eigen hoofd.” Hoe zie je je toekomst? Steven Vanackere: “Ik sta met vertrouwen in het leven.” Tekst Dominique Coopman Foto's Jürgen Doom


Steven Vanackere, De eerste steen. Zeven hoofdzonden in politiek en samenleving, Vrijdag, Antwerpen, 2013, 224 blz., 19,95 euro.

8

STANDPUNT

Zicht op beterschap? Er is commentaar op Zwarte Piet, misschien moet hij zelfs verdwijnen. Maar nog schokkender waren de resultaten van een onderzoek over besparingen in de gezondheidssector. OKRA hoopt dat beleidsmakers wakker geschud zijn door deze resultaten. droegen aan de financiering van de sociale zekerheid en niet over een kapitaal beschikken om de dure behandelingen zelf te bekostigen. Vandaar het belang van het behoud en de verdere versterking van de solidariteit vervat in de sociale zekerheid. Het is misschien goed dat dit onderzoek er gekomen is. Zo kan iedereen die gezond verstand heeft en de solidariteit een warm hart toedraagt, ingaan tegen deze vorm van leeftijdsdiscriminatie. En als er moet bespaard worden in de kosten van de gezondheidszorg, zijn er andere voorstellen te bedenken. OKRA sluit zich dan ook graag aan bij het standpunt van CM, verwoord door de voorzitter Marc Justaert. En OKRA zal straks bij de bespreking van haar memorandum met nog meer aandacht het aspect van de gezondheidszorg in al haar facetten bekijken.

De solidariteit vervat in de sociale zekerheid moet versterkt worden. vooral met veel lekkers in de juten zak. Mooie tijden. Dat mag hopelijk zo blijven ondanks de forse kritiek uit het buitenland op de traditie van Zwarte Piet.

Besparingen gezondheidszorg De zuurtegraad in de samenleving weerspiegelt zich ook in het recent onderzoek over besparingen in de gezondheidssector. En dat is veel erger. Zowel de opdrachtgever als de onderzoeker schrokken van het resultaat. Vier op de tien ondervraagde Vlamingen vindt immers dat dure levensnoodzakelijke behandelingen niet meer hoeven voor 85-plussers. Het zal maar het verhaal zijn van jouw vader of moeder. Van zoveel ouderen die hun hele leven bij-

per week de zorg voor de kleinkinderen op zich. Zeker als de kinderen ziek zijn. Andere ouderen engageren zich als mantelzorger of zetten zich in als vrijwilliger voor tal van verenigingen en organisaties. Bij Kind en Gezin, als seingever bij wielerwedstrijden, in de naschoolse kinderopvang, als patiëntenbegeleider in ziekenhuizen. Wat zou deze inzet de maatschappij kosten mocht ze niet meer belangeloos geschieden? Hier past een woord voor: respect. In die geest van dankbaarheid en bewondering voor al deze inzet, wenst OKRA je een zalige kerst en een hoopvol Nieuwjaar. Jan Vandecasteele Algemeen secretaris OKRA

Tomeloze inzet In de komende maanden zullen heel wat memoranda het daglicht zien. Elke organisatie, vereniging en belangengroep wil tijdig aan de politieke hoofdrolspelers zeggen waar het hen om te doen is. Als het beleid dan uiteindelijk uitgestippeld wordt, veronderstelt OKRA dat er rekening gehouden wordt met de rol die ouderen spelen in de samenleving. Zo nemen vele grootouders meerdere dagen


Ontroerend toch: eerst die wat angstige en daarna die verwonderende blikken in de ogen van de kleinkinderen die de Sint thuis of bij opa en oma op bezoek krijgen. En daarna de blijdschap en soms de ontgoocheling over de geschenkjes. Ik herinner het mij nog levendig. Eerst belde de chauffeur aan in zijn witte kiel en witte handschoenen en de bijpassende pet. Dan kwam de Sint aan. Imposant en plechtig. En bij hem Zwarte Piet, speels en joviaal en

© Jürgen Doom

9

OKRA-ZINGEVING

Stilstaan bij Kerstmis Gebed van de kerstnacht

Een ster hangt glanzend voor hen die honger hebben

Soms maakt het geen verschil of we onze ogen openen of gesloten houden,

Een ster hangt glanzend boven het heelal.

zo donker is het in de wereld.

Onder de sneeuw van het maanlicht

Wij zouden wel licht willen zien,

ontwaakt het dal.

daarom zijn we hier, omdat we een gerucht hebben gehoord,

Maar de aarde kraakt

omdat we een ster hebben gezien

onder de hoefslag van vuur en honger

en omdat we hopen dat het gerucht

in het vlijmscherpe mes van de wind.

tot lied zal worden en dat de ster op uw komst wijzen zal.

Voor de honger van Herodes beven de moeders, zij beven voor de roofdierogen van de nacht

Wilt u ons laten zien

en voor het zwaard van vuur

hoe groot het verschil is

dat duizenden heeft omgebracht.

tussen de nacht waarin wij wakker liggen van angst en verdriet

Ergens in de wereld schreit een kind

en deze nacht waarin u verschijnt?

ontelbare winters lang schreit een kind van kou en verdriet.

Wij bidden u: word geboren onder ons

Maar wij horen het niet.

en maak onszelf tot lichtbrengers in uw naam,

Wij werden doof en blind:

in de nachten die komen gaan,

een rots van goud waaronder wij schuilen

in de dagen van duisternis

midden de mieren

waarin wij bestaan.

binnen de schimmen van onze schuld. Maria De Groot

Ontbind het goud dat ons omhult,


breek onze trots

10

en breek het zwaard waarvoor de moeders beven. Doorstraal ons met de gloed, die Uw genade openbaart. Pieter G. Buckinx

Vanwege

De herders

Geen kerstcantate

‘En het geschiedde in die dagen

Omdat eenvoudigen verstaan

Niet alleen in het holst

dat er een bevel uitging vanwege

Wat door geen ingewikkeld

van de nacht van het jaar,

keizer Augustus…’

zoeken,

iedere dag van het jaar

Je las het ons strak en plechtig

Noch lezen in geleerde boeken

heeft het licht het koud.

voor.

Begrepen wordt of nagegaan, Het vraagt om geen

Weg moesten ze uit hun huizen

Zijn herders toen in uwen stal

engelenstemmen,

dagreizen ver om ergens geteld.

Geknield en hebben u aanbeden:

het hongert naar

Waarom? Vanwege. Dat woord

Dit is tweeduizend jaar geleden

een beetje gerechtigheid

kende ik niet.

En nog weet elk het overal.

aan deze kant van de tijd.

Maar wel dat het bevel ook hier

Geen mens heeft ooit hun naam

En dromen doet het ook niet van

kon gelden, aan deze feestelijke

gemeld,

eeuwig hemelse zomers

dis

De rest van hun onschuldig leven

in en om het vaderhuis,

en wij vertrekken moesten,

Is door geen wetenschap

het hunkert naar

plotseling.

beschreven,

Om geteld of erger. Het kind, de

Wordt slechts aan kinderen

aardse dagen ooit

verteld.

zonder marteling en moord, het licht dat van puur licht

kribbe de wijzen uit het Oosten vielen in het niet.

Anton Van Duinkerken

kind is en woord. Hans Andreus

Ik keek naar buiten. Nergens scheen de ster. woorden. En ik vreesde met grote vreze. Vanwege. J. Bernlef


Je stem leek ver, je las de oude

11

IK VIND DE AARDE LEUK

Kies voor een gezond huis


Omdat je thuis veel tijd doorbrengt, is het belangrijk dat de binnenlucht gezond is. Daarom kies je het best voor natuurlijke materialen als je bouwt of renoveert. Zij scheiden immers geen schadelijke stoffen uit. Sigrid Van Leemput van het Vlaams Instituut voor bio-ecologisch bouwen en wonen (Vibe) helpt je op weg.

12

Waarom is het belangrijk om te kiezen voor natuurlijke materialen? Sigrid Van Leemput: “Als je bouwt of verbouwt, gebruik je materialen zoals lijm, verf en plaatmaterialen. Die kunnen schadelijke stoffen bevatten. Die komen in de lucht terecht waardoor je ze voortdurend inademt. Omdat je maar liefst 85 procent van je tijd binnen doorbrengt, is het belangrijk om deze schadelijke stoffen te mijden. De keuze van materialen heeft trouwens niet enkel een invloed op de kwaliteit van de binnenlucht en dus de gezondheid maar ook op het milieu. De ontginning en productie van bouwmaterialen vergt energie en veroorzaakt luchtverontreiniging.”

Welke impact op de gezondheid hebben deze stoffen dan? Sigrid Van Leemput: “Vaak gaat het over vluchtige stoffen zoals benzeen, tolueen en formaldehyde. Die laatste stof wordt bijvoorbeeld veel gebruikt in lijmen waarmee plaatmaterialen zoals MDF- en OSB-platen worden verlijmd. De stoffen kunnen je gezondheid aantasten. Je kan er astma, allergieën, irritaties, kanker en luchtwegenproblemen door krijgen. Een korte blootstelling is meestal geen probleem maar het is moeilijk vast te leggen vanaf welk moment en in welke concentratie chemische stoffen gevaarlijk worden. Daar is nog te weinig onderzoek naar gebeurd. Wij gaan echter uit van het voorzorgsprincipe en pleiten ervoor om zo wei-

nig mogelijk met deze stoffen in contact te komen.” Welke materialen gebruik je dan het best bij een verbouwing? Sigrid Van Leemput: “Wij prijzen bio-ecologische bouwmaterialen aan. Dat zijn materialen op basis van minerale of hernieuwbare grondstoffen die een beperkte impact hebben op het milieu. Hernieuwbare grondstoffen kan je telkens opnieuw produceren. Voorbeelden zijn hout, vlas en hennep. Materialen op basis van minerale grondstoffen zijn quasi oneindig aanwezig in de natuur. Voorbeelden daarvan zijn leem en klei. We willen vooral materialen op basis van aardoliederivaten vermijden. Dat zijn synthetische

Stel ik wil mijn huis isoleren en ben op zoek naar nieuwe vloerbedekking. Welke materialen kies ik? Sigrid Van Leemput: “Er zijn heel wat ecologische isolatiematerialen op de markt. Isolatie op basis van cellulose bijvoorbeeld. Dat is gerecycleerd krantenpapier. Je kan kiezen voor materialen op

vloeren immers verlijmd. Dan ga je het best ook na of de lijm op waterbasis is met zo weinig mogelijk vluchtige organische stoffen. Verlucht ook goed na het vloeren.” En welke verf kies ik? Sigrid Van Leemput: “Als je ervoor kiest om rekening te houden met gezondheid en milieu, doe je er goed aan om voor natuurverven te kiezen. Die bestaan voor meer dan negentig procent uit plantaardige of minerale grondstoffen. Ze bevatten kalk, lijnolie of natuurhars als bindmiddel. De meeste natuurverven zijn watergedragen maar er zijn er ook die terpentijn bevatten als oplosmiddel. De klassieke, synthetische verven bevatten oplosmiddelen en solventen op basis van petrochemische grondstoffen. Die zijn erg belastend voor de gezondheid en het milieu. Vandaag worden watergedragen verven soms ook verkocht onder het label ‘ecologisch’. Deze latex verven bevatten inderdaad minder solventen dan synthetische verven. Dat is positief maar ze bestaan nog steeds voor vijf tot twintig procent uit vluchtige organische stoffen.”

Welk materiaal je kiest, heeft een grote impact op je gezondheid en het milieu. basis van houtvezels (afval van houtzagerijen), vlas en hennep. Als vloerbedekking kan je kiezen voor een volhouten parket van inheemse houtsoorten, bijvoorbeeld eik of beuk. Als je kiest voor tropische houtsoorten, ga je na of het hout een ecolabel heeft. Dat garandeert dat het hout afkomstig is van duurzaam beheerde bossen. Er zijn nog opties, linoleum bijvoorbeeld. Dat is een honderd procent natuurlijke vloerbekleding op basis van grondstoffen zoals lijnolie en natuurlijke harsen. Het heeft bovendien een antibacteriële werking en wordt daarom vaak in ziekenhuizen gebruikt. Ook kurken vloeren zijn een goede optie. Kurk is immers afkomstig van de schors van de kurkeik. Kurken vloeren zijn warmte- en geluidsisolerend, vochtbestendig en antistatisch waardoor ze minder stof aantrekken. Niet alleen het materiaal van de vloer is belangrijk, ook de plaatsing ervan is dat. Vaak worden

Hangt er geen behoorlijk prijskaartje aan deze natuurlijke materialen? Sigrid Van Leemput: “Soms zijn bio-ecologische bouwmaterialen inderdaad duurder, soms ook niet. Vaak zijn ze duurder omdat ze in kleinere hoeveelheden geproduceerd worden. Soms is de kwaliteit ook gewoon verschillend. Denk maar aan leem als bepleistering. Leem heeft eigenschappen die gewone pleister niet heeft. Het werkt vochtregulerend en zorgt zo voor een constante luchtvochtigheid in huis. Deze eigenschappen zorgen ervoor dat je het prijskaartje niet helemaal kan vergelijken. Maar soms is het prijsverschil miniem.” Tekst Nele Joostens Foto's Vibe - Bruno Cassiers en Architectengroep Barchi

Meer weten? Bij Vibe vind je alle informatie over gezond en milieuvriendelijk bouwen en verbouwen. Je kan contact opnemen via www.vibe.be, [email protected], 03 218 10 60. Samen met OKRA organiseert Vibe ook voordrachten over gezonde en milieuverantwoorde materialen voor je huis. Wil je deze voordracht bijwonen? Informeer dan bij je trefpunt of het deze voordracht organiseert.


materialen die verwerkt worden in de petrochemische industrie. Het is wel niet zo dat alle materialen van natuurlijke oorsprong gezond zijn. Denk maar aan asbest en lood. Die zijn makkelijk te vinden in de natuur maar zijn toch zeer schadelijk voor de gezondheid.”

13

Voel je vrĳ om te feesten Met de eindejaarsfeesten gaan we veel op stap, op familiebezoek of op restaurant. Niet iedereen kijkt er naar uit om urenlang van huis te zijn. 1 op de 4 vrouwen van 35 jaar of ouder heeft te maken met ongewenst urineverlies. De nieuwe TENA Lady Protective Underwear zorgt echter voor een veilige en discrete bescherming. Urineverlies is geen onderwerp waar je gemakkelijk met je vrienden of vriendinnen over babbelt. Eigenlijk is dat jammer, want het helpt al enorm als je weet dat je er echt niet alleen mee worstelt. 1 op de 4 vrouwen van 35 jaar en ouder krijgt er mee te maken én ook 1 op de 4 mannen van boven de 50 jaar. Urineverlies is dus geen typisch ongemak voor vrouwen!

Wat zĳn de oorzaken? Om kinderen te kunnen baren, hebben vrouwen flexibele bekkembodemspieren nodig. Deze spieren liggen onderin je buik, geven steun aan je organen en sluiten de blaas en darmen af. Hierdoor zijn we in staat urine en ontlasting op te

houden. Als je bekkenbodemspieren opgerekt zijn (na een bevalling bijvoorbeeld) en hun flexibiliteit verliezen, dan kan je urine verliezen bij een kleine inspanning, zoals niezen of lachen.

Thuis blĳven met een zwakke blaas is nergens voor nodig Tijdens en na de overgang produceert je lichaam minder hormonen die de urinewegen van nature gezond houden. Als gevolg hiervan kan je urine verliezen. Andere mogelijke oorzaken zijn zenuwbeschadigingen, bepaalde medicijnen, consti-

PUBLIREPORTAGE patie, overgewicht, het resultaat van een operatie. Ouder worden is bij mannen een belangrijke oorzaak. Toch kan ook op jonge leeftijd al urineverlies ontstaan, bijvoorbeeld bij prostaatklachten en diabetes.

De oplossing is eenvoudiger dan je denkt Wat de oorzaak ook is, belangrijker is dat je urineverlies je niet langer weerhoudt om een actief leven te kunnen leiden. De oplossing is vaak eenvoudiger dan je denkt. Thuis blijven met een zwakke blaas is dus nergens voor nodig. Wist je dat 60-70 procent van de klachten over urineverlies sterk kunnen verminderen of zelfs helemaal verdwijnen als je je bekkenbodemspieren gedurende drie tot zes maanden traint? De oefeningen en tips zijn gemakkelijk uit te voeren. Als het ongewenste urineverlies niet verdwijnt,

De nieuwe generatie van beschermende producten zit beter dan ooit dan kan je kiezen uit een breed gamma van optimaal beschermende producten, of het nu gaat om het verlies van enkele druppeltjes, kleine scheutjes urine of de hele blaasinhoud. Als specialist heeft TENA het juiste product voor alle soorten ongemak: altijd onopvallend, maar opvallend goed werkzaam. Zodat je je geen zorgen hoeft te maken over urineverlies en eventuele geurtjes en je je fris en vol vertrouwen kan voelen, wat de dag ook brengt of wat je ook draagt.

gewoon ondergoed te dragen (zacht als katoen!). Ook voor mannen bestaat er Protective Underwear, met een nauwsluitende pasvorm en een mannelijk patroon. Tegelijk biedt dit comfortabele broekje van TENA een bescherming die even goed is als die van de bekende broekjes van TENA. De sterk absorberende kern neemt urine direct helemaal op. En de Fresh Odour Control zorgt ervoor dat eventuele geurtjes worden geneutraliseerd. TENA Lady Protective Underwear is verkrijgbaar in de maten M en L. Er bestaan twee absorptieniveaus: discreet en plus. De broekjes zijn gemaakt voor eenmalig gebruik, maar voelen en zitten zo goed dat je haast zult vergeten dat je ze draagt. En daar gaat het uiteindelijk om, want zo heb je alle vrijheid om te gaan en staan waar je wil. En om zorgeloos te genieten van de eindejaarsfeesten en alle feesten die daar nog op volgen!

Nieuwe generatie broekjes De nieuwe generatie van producten voor urineverlies zit bovendien beter dan ooit. TENA Lady Protective Underwear is gemaakt van een uniek elastisch materiaal. Daardoor kon het broekje dunner worden gemaakt, en de taille lager worden. De pasvorm sluit perfect aan op het vrouwenlichaam, en het broekje is voorzien van een vrouwelijk design, zodat je het gevoel hebt

2013

Voor meer informatie kan je terecht op het gratis nummer 0800 945 45 of op www.tena.be. TENA Lady Protective Underwear is te koop in de apotheek, medische speciaalzaak of supermarkt.

PRIKKERTJES

Schenk OKRA onder de kerstboom

Stuur een kaartje van Wereldsolidariteit

Op zoek naar een origineel kerstcadeau? Schenk dan een OKRAlidmaatschap. Wil je de warme ontmoetingen, interessante activiteiten en plezante feesten delen met iemand die nog geen lid is van OKRA? Schenk dan een lidmaatschap van OKRA.

Voor iedere kaart die je bestelt, gaat 70 eurocent naar de partnerorganisaties van Wereldsolidariteit in het Zuiden. Je steunt vele sterke en veerkrachtige mensen, die hard werken om hun leven en dat van hun kinderen te verbeteren. Gebruik de kaartjes van Wereldsolidariteit om je dierbaren alle goeds te wensen voor 2014 of gebruik ze het hele jaar door. De set van vijf kwaliteitsvolle wenskaarten, enveloppen inbegrepen, kost slechts 5 euro. (exclusief verzendingskosten)


Voor 20 euro geef je iemand onvergetelijke ervaringen. Voor 35 euro sluit het gezin aan: de twee samenwonende partners. En voor slechts 10 euro maak je iemand in een woonzorgcentrum gelukkig.

16

Wat je moet doen? Mail naar [email protected] met vermelding cadeaubon. In je bericht schrijf je het adres en de geboortedatum van de persoon aan wie je de cadeaubon wil schenken. De verdere instructies krijg je dan toegespeeld. Geen mailadres maar vind je het wel een goed idee? Bel dan tijdens de kantooruren naar 02 246 44 41 en we helpen je graag verder.

Hoe bestellen? Geef je bestelling door aan Martine Stroobants via 02 246 36 72, [email protected] of Wereldsolidariteit t.a.v. Martine Stroobants, Haachtsesteenweg 579, 1030 Brussel. Bestellen kan ook via www.wereldsolidariteit.be.

Ieder kind een Sint Al zijn ze nog zo braaf geweest, niet ieder kind mag een bezoekje van de Sint verwachten. En ook onder de kerstboom blijft het vaak leeg. Dat leert ons een blik op de armoedecijfers. Vele gezinnen kampen met financiële moeilijkheden en voor hen is het vaak onmogelijk om de Sint te laten langskomen. Kwb blijft niet bij de pakken zitten. Met het project ‘Ieder kind een sint’ wil de vereniging kinderen aansporen om speelgoed dat in goede staat is aan de Sint te schenken. Het is wat anders: de Sint die krijgt en herverdeelt. De lokale kwb-afdelingen zorgen ervoor dat dit speelgoed via armoedeverenigingen een nieuw leven krijgt. Zo kunnen kinderen zelf een keertje Sint zijn. Alle info op www.kwb.be/sint of via 02 246 52 52.

GEHOOR

publi-reportage

“Voor een hoortoestel is mijn gehoor nog te goed, maar telefoneren werd lastig.” Michel Bruylants is 58 en staat samen met zijn vrouw Marie graag klaar voor de mensen om hem heen. Michel: “Voor mijn vrijwilligerswerk moet ik veel telefoneren. Dat werd op een gegeven moment erg vermoeiend, zowel voor mij als voor de persoon aan de andere kant van de lijn. Ik verstond het niet goed en moest vaak vragen of het nog eens herhaald kon worden. Mijn vrouw vond daarom dat ik eens een hoortest moest gaan doen. Dus wij zijn naar AudioNova Hoorcentrum gegaan, want daar kun je dat gratis laten doen. Mijn vrouw had deze keer niet helemaal gelijk. Mijn gehoor was wel verminderd, maar ik was nog niet toe aan een hoortoestel. Toch wilde ik graag een oplossing. En die was er. Met een speciale telefoon die luid rinkelt en waarbij ik het gespreksvolume kan versterken, wordt telefoneren een stuk gemakkelijker. Iedereen tevreden. En volgend jaar ga ik nog eens terug om mijn gehoor te laten testen. Zo’n jaarlijkse check kan immers geen kwaad.”

Oplossingen bij gering gehoorverlies Gehoorverlies is meestal een langzaam proces. Vaak merken mensen met wie u samenleeft het eerder op dan u. Bijvoorbeeld omdat de televisie steeds harder moet of omdat u de deurbel mist. De drempel om een hoortoestel aan te schaffen is voor veel mensen hoog. Maar wist u dat er bij gering gehoorverlies ook andere oplossingen zijn? Hulpmiddelen die het leven een stuk aangenamer en ook veiliger kunnen maken?

Telefoneren - al vanaf € 69,-

Er zijn speciale telefoons voor mensen met een verminderd gehoor. Afhankelijk van het model kan MCS 200 het belvolume en het volume van de gesprekspartner geregeld worden.

TV kijken - al vanaf € 149,-



Met een draadloos FM systeem komt het geluid van de tv direct in uw oren. Precies op het volume dat u prettig vindt. Voordeel: Sennheiser Set 50 Geen opmerkingen meer over de tv die te hard staat.

l Speciaa ars eindeja oor v aanbod azine ag OKRA-m rs* leze

Op tijd opstaan - al vanaf € 39,-

Overslapen is bijna onmogelijk met een wekker die behalve een extra luid geluidsignaal Bellman ook nog eens wekker Pro trilt en lichtflitsen produceert. Handig voor mensen met een verminderd gehoor én vaste slapers.

Een ruim aanbod

Ook voor andere situaties bestaan er ondersteunende artikelen. Bijvoorbeeld deurbelzenders, babyfoons en rookmelders. Kijk voor meer informatie op de website www.audionova.be of bezoek het AudioNova Hoorcentrum bij u in de buurt.

Tegemoetkoming in de kosten?

Het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH) geeft ondersteuning op vele vlakken. Waaronder ook een tegemoetkoming voor bepaalde hoorhulpmiddelen. Hierover vindt u meer informatie op hun website www.vaph.be of in onze hoorcentra.

De feestdagen komen er aan!

Met de feestdagen in het verschiet, zijn veel mensen op zoek naar een origineel cadeau. Doe eens inspiratie op bij AudioNova en denk aan een cadeau waar zowel de gever als de ontvanger plezier aan beleeft. Met onderstaande bon profiteert u bovendien tot 31 december 2013 van 20% korting op al onze hoorhulpmiddelen!

20% KORTING Op een hoorhulpmiddel naar keuze!

Tegen inlevering van deze bon ontvangt u tot 31 december 2013 20% korting op een hoorhulpmiddel naar keuze (bvb. telefoon, wekker, televisieset, draadloos FM systeem). 1 bon per persoon/aankoop. Niet cumuleerbaar met andere acties. Niet geldig voor de AudioNova geschenkbon, gehoorbescherming en hoortoestellen.

OVER WAT TELT

‘Verdieping geeft nooit saaiheid’ Een luisterend oor vinden als het moeilijk wordt. Met de feestdagen in het vooruitzicht is die nood bij velen groot. Tele-Onthaal vult deze leemte in en biedt iedereen een gesprek en een luisterend oor - voor wie dan ook, met welk probleem dan ook. Chris De Ketelbutter ademt TeleOnthaal, hij is Tele-Onthaal. “Ik was de oudste van vier en dat heeft me beïnvloed. Ik kreeg een bepaalde verantwoordelijkheid tegenover mijn broer en zussen. Zo moest ik op mijn jongere zus letten in het uitgaansleven. Mijn ouders waren niet streng, zeker mijn moeder niet. Ze gaven me veel vrijheid en vertrouwen maar ik moest tonen dat ik die ook waard was. Ik was geen schitterende student maar was altijd geslaagd, dat was voldoende voor mijn vader. Hij was trouwens een beroepsmilitair, mijn moeder was huisvrouw. Op mijn vijftiende wist ik dat ik psycholoog wilde worden. Ik wilde

heel eenzaam. Mijn vrouw mocht buiten van zeven tot half negen ’s avonds. Dan spraken we af, daarna ging ik alleen op café. In die examenperiode leerde ik mijn beste vriend kennen. We hebben ons samen grandioos geamuseerd. Nog steeds trouwens. We hebben veel gebabbeld, dat heeft ons meer bepaald dan de opleiding zelf. Na dat eenzame tweede jaar, had ik toch een heel fijne studententijd.”

Zinloze legerdienst “Eind september studeerde ik af, diezelfde maand zijn we getrouwd. We waren zeven jaar samen, we wilden ook samen wonen. Maar ik moest mijn legerdienst nog doen en dat werd de rotste periode van mijn leven. Ik had nog getwijfeld over de burgerdienst maar die procedure was zo omslachtig en de termijn veel langer, dat ik uiteindelijk voor het leger koos. Mijn vader hielp me aan een standplaats dichtbij zodat ik ’s avonds naar huis kon. Die tien maanden raakte ik enorm gedegouteerd van het machtsmisbruik in het leger. Dat werd in stand gehouden omdat het systeem het toeliet. Hoe rekruten vernederd werden, hoe ze blindelings moesten gehoorzamen, hoe respectloos ze behandeld werden. Het stootte me zo tegen de borst dat ik de dag nadat ik afzwaaide mijn statuut


Wij zijn geen specialisten van problemen, wel van gesprekken.

18

mensen helpen door te luisteren. Er zijn voor anderen via gesprekken, dat sprak me aan. Ik heb nooit van iets anders gedroomd, ik ben trouwens nooit een grote dromer geweest. Na mijn middelbaar trok ik naar Gent om psychologie te studeren. Ik pendelde samen met mijn toenmalig lief - mijn huidige vrouw en enkele vrienden van het college. Dat was plezant, het hele jaar met je lief op stap zijn. Maar zij was niet geslaagd, ik wel. Ze ging sociale verpleegkunde studeren en verbleef op internaat. Ik ging op kot. Maar dat tweede jaar was

als gewetensbezwaarde heb aangevraagd. Ik heb het altijd moeilijk gehad met de zinloze en domme evidenties van welk instituut dan ook. Als je dingen verwacht van mensen, moeten die zinvol en gemotiveerd zijn. Daar heb ik altijd veel belang aan gehecht, ook hier bij Tele-Onthaal.”

Tupperware “Na mijn legertijd ging ik op zoek naar werk. Dat was niet eenvoudig eind jaren zeventig. De werkloosheid was hoog, er was crisis. Ik kon beginnen in een BTK-project in het PMS - het huidige Centrum voor Leerlingenbegeleiding – in Oostende. Ik heb dat heel graag gedaan, ik voerde met alle tweede- en vierdejaars een individueel gesprek. Dat was mijn ding, dat deed ik veel liever dan klassikale testjes. Niet veel later kreeg ik de kans om les te geven als psycholoog voor de laatstejaarsstudenten verpleegkunde. Daar ontdekte ik dat ik graag met groepen werk. Het volgende jaar volgde ik twee opleidingen: leiding geven aan groepen en de lerarenopleiding. Ik wist dat mijn contract afliep, er waren te weinig studenten, mijn lesuren vielen weg. Opnieuw moest ik op zoek naar werk. In die tijd gaf ik Tupperwaredemonstraties. Zo probeerde ik iets bij te verdienen. Het was echt iets waar ik geen verstand van had. Ik kookte nooit, nog altijd niet trouwens. Maar ik geloofde wel in het product, ik kon me ermee identificeren. Dat is essentieel wil je iets verkopen. Ik deed het goed als Tupperware-verkoper, ik haalde goede cijfers. Maar ik was toch meer psycholoog dan verkoper. Als mensen lieten weten dat de afspraak niet kon doorgaan, belde ik niet terug, ik luisterde naar wat er aan de hand was. Ik heb nooit iemand overtuigd om iets te doen, ook nu doe ik dat niet. Zo bloedde die bijverdienste dood, ik wilde mij niet

Chris De Ketelbutter: "Geef mij maar trouw, langzaam en duurzaam."

Linkerhanden “Op mijn 28ste kon ik aan de slag als opvoeder. Dat was eigenlijk een job in afwachting van een aanstelling als teambegeleider. Pas later besefte ik dat deze belofte enkel een manier was om opvoeders te vinden, de job als teambegeleider kwam er nooit. Ik was een slechte opvoeder, ik kon dat gewoon niet. Ik ben niet creatief, had geen jeugdbewegingsverleden, ik heb twee linkerhanden. Dat was mijn grootste professionele mislukking. Ik heb toen wel geleerd dat als je op de verkeerde plaats zit, je competenties compleet de mist in gaan. De juiste persoon op de juiste plaats, dat is heel belangrijk.”

“Toen was er een vacature bij Tele-Onthaal. Ze zochten er twee halftijdse medewerkers. Ik solliciteerde maar hoorde er niets meer van. Een tijdje later informeerde ik bij een kennis die in de raad van bestuur van Tele-Onthaal zat. Bleek dat mijn sollicitatiebrief beland was in een brievenbus die niet meer werd geledigd. En mijn brief was niet de enige die daar terecht was gekomen. Intussen was de sollicitatie al achter de rug en was er iemand gekozen. Maar de bestuurders van Tele-Onthaal wilden alle sollicitanten een eerlijke kans geven. Dat bewees al het ethisch kader waarvoor TeleOnthaal stond. De procedure werd heropend en ik kreeg een van de halftijdse functies. Vanaf dag een wist ik dat ik op mijn plaats zat, dat dit de organisatie was waar-

voor ik heel graag wilde werken. Toen de andere halftijdse kracht kort daarna vertrok, vroeg ik of ik die taak ook mocht opnemen. Anders had ik sowieso op zoek moeten gaan naar iets anders, ik wilde voltijds werken. Twee jaar later ging de toenmalige directeur weg en vroeg men mij om de functie op te nemen. En zo zit ik hier nu al 27 jaar.”

Helende gesprekken “De werking van Tele-Onthaal sprak me onmiddellijk aan, de manier van hulpverlenen, de vele vormingen, het samenspel tussen vrijwilligers en beroepskrachten. Ik heb de beste job als psycholoog die ik me maar kan inbeelden. Ik sta helemaal achter mijn organisatie, ik kan me ermee identificeren. Ik help graag mensen, ik

→


hard genoeg verkopen. Maar het was wel leuk om te doen.”

19

Specialisten van gesprekken “Iedereen kan met om het even welk probleem bellen of chatten naar Tele-Onthaal. Niemand moet op voorhand denken: ben ik met deze situatie wel aan het juiste adres? Dat maakt onze positie uniek, vele andere hulpverleners zijn gespecialiseerd in bijvoorbeeld rouwverwerking of relationele problemen. Wij zijn geen specialisten van problemen, wel van gesprekken. De meeste bellers contacteren ons over relationele problemen maar we krijgen ook oproepen over eenzaamheid, geweld, rouw, eigenlijk over alles wat mensen meemaken. We zijn er niet om de problemen op te lossen, wel om een luisterend oor te bieden. Per jaar krijgen we ongeveer 125 000 oproepen.”

Verantwoordelijk voor inzet


Chris De Ketelbutter: "Iedere mens is op zoek naar iemand die luistert."

20

werk graag met groepen en ik houd van mensen die op en top gemotiveerd zijn. Nog geen dag heb ik tegen mijn goesting gewerkt. Tele-Onthaal wil een zo goed mogelijk gesprek aanbieden aan mensen die het moeilijk hebben. Een gesprek werkt immers helend en ook preventief, het voorkomt soms nieuwe moeilijkheden.

Bovendien geeft het een gevoel van erkenning, rust, zelfwaarde en veiligheid. Ik geloof heel sterk in het gesprek. Iedere mens is op zoek naar iemand die luistert. Zo kreeg ik ooit een vrouw aan de lijn die vertelde dat het die dag exact dertig jaar geleden was dat haar kindje was gestorven. Elk jaar had ze het moeilijk op die dag. Ze wilde er gewoon even over bellen. Daar word ik stil van.”

“De mensen die onze oproepen beantwoorden, zijn vrijwilligers. Uiteraard worden ze gescreend en geven we hen een grondige opleiding. We vinden het ook belangrijk dat ze terecht kunnen bij elkaar én bij ons, de beroepskrachten. Ze maken van elk gesprek een verslag, zo brengen we in kaart waarover mensen ons contacteren. Maar het helpt de vrijwilliger ook om het gesprek te verwerken. Gesprekken kunnen altijd gedeeld worden maar natuurlijk neemt een vrijwilliger een gesprek soms mee naar huis. We houden de vrijwilligers altijd voor dat zij verantwoordelijk zijn voor hun inzet aan de telefoon, niet voor wat de oproeper daarmee doet. De vrijwilliger moet telkens het beste van zichzelf geven. Wat de oproeper ermee doet, hangt van zo veel factoren af, daar ben je als vrijwilliger niet verantwoordelijk voor.”

“In mijn persoonlijk leven zijn mijn gezin, mijn vrouw en twee kinderen en iedereen die zij liefhebben heel belangrijk. Ik ben niet zo’n groepsmens. Mijn job vergt veel avondwerk, daarom ben ik met al mijn avondactiviteiten gestopt toen ik hier begon te werken. Maar we hebben een uitgebreide vriendenkring, mensen met wie we graag samenkomen om te babbelen, een wijntje te drinken en lekker te eten. Voor mij zijn loyaliteit en duurzaamheid heel belangrijk. De meeste vrienden kennen we al heel lang, uit onze studententijd of uit de straat waar we vroeger

keer hoor. Ik zie zo veel mensen die ongelukkig zijn omdat ze zich helemaal toeleggen op zelfontplooiing. Ik wil mijn kinderen leren om water in de wijn te doen, om respectvol om te gaan met elkaar. En daarin ben ik een contextueel denker. Als je iets niet begrijpt aan een ander, praat dan met hem. Daarna begrijp je die ander meestal wel. Daarom heb ik het ook moeilijk met vooroordelen en etiketten. Als jongere had ik trouwens lang haar. Dat was toen echt niet gepast, je kreeg meteen het etiket ‘slechte gast’. Maar net daarom liet ik mijn haar groeien, niet omdat ik me wilde afzetten tegen mijn vader, hem kon het niets schelen. Wel omdat anderen meteen dachten dat ik een slechte gast was – en dat was ik niet. Ik wilde toen al dat mensen verder kijken, dat wil ik nog steeds.”

Neem jezelf niet te serieus en maak er iets goeds van voor de mensen rondom je. woonden. Ik relativeer het spreekwoord ‘het gras is altijd groener aan de overkant’. Niet alles moet flashy, snel of nieuw zijn. Geef mij maar trouw, langzaam en duurzaam. Verdieping geeft nooit saaiheid, integendeel. Mensen die mij kennen, weten dat ze bij mij terecht kunnen in moeilijke momenten. Dat gebeurt ook vaak. Dat ze dat doen, bewijst dat ze weten dat ik hen graag zie, in hen geloof. Ik kan zelf ook bij een aantal mensen terecht maar ik zal niet zo snel bij hen aankloppen. Ik ben nogal rationeel en kan dingen goed kaderen. En ik heb geluk gehad, het leven heeft me gespaard.”

Het sociale geluk “Ik hoop dat mijn kinderen ook kunnen genieten. Als ze zeggen ‘we gaan naar een restaurantje’, en ze zijn aan het verbouwen, zal ik eerst al lachend zeggen: ‘in onze tijd zat dat er niet in hoor.’ En: ‘zou je dat wel doen?’ maar daarna zou ik ze wat geld toestop-

pen en hen zeggen dat ze ervan moeten genieten. Zelf kan ik erg genieten van een boek, een Duvel, een goede babbel, een reis met mensen die me na aan het hart liggen. Voor mij is genieten niet iets om je schuldig om te voelen, ik promoot het zolang het niet ten koste van een ander gaat. Ik zou het ook zeer op prijs stellen als mijn kinderen konden aanvaarden dat anderen en zij zelf niet alles kunnen. Als mensen van zichzelf of van anderen het onmogelijke eisen, wordt niemand daar gelukkig van. Ik vind ook van mezelf dat ik niet alles moet kunnen. Met mijn twee linkerhanden heb ik het intussen opgegeven om te klussen. Dan doe ik liever een beroep op de buurman die dat wel kan, ik heb andere kwaliteiten waarmee ik hem kan helpen. Benader mensen positief en erkennend. We zijn passanten, we zijn hier in het beste geval tachtig jaar op een bewuste manier. Neem jezelf niet te serieus en maak er iets goeds van voor de mensen rondom je. Ik huiver bij de slogan ‘het geluk begint bij jezelf’. We zijn maar gelukkig als we sociaal zijn.”

Geen etiketten “Natuurlijk wil ik mijn kinderen een aantal dingen meegeven. Maar wat ik hen zeker niet in de oren knoop is dat ze zich enkel moeten ontplooien. Ik word er zelfs kwaad van als ik dat keer op

Tele-Onthaal is 24 uur op 24 uur, zeven dagen op zeven bereikbaar op het telefoonnummer 106.

Tekst Nele Joostens Foto’s François De Heel


Geen groen gras

21

BOEKEN

Nostalgie Drie keer nostalgie deze maand. Al is dat relatief want over de Eerste en Tweede Wereldoorlog kan je moeilijk nostalgisch zijn. Maar wie er bij was, is nog steeds lyrisch over Expo ’58. Een boek over deze periode leidt dan ook tot veel jeugdsentiment.

Expo 58

Jonathan Coe.

22

van ironie. Zijn romans krijgen daardoor altijd een lichtvoetig kantje. Dit belet echter niet dat Coe ook kritiek uit op actuele situaties. Als je Expo 58 hebt meegemaakt, is dit boek een absolute aanrader. Het zal een aangenaam weerzien zijn met een fantastische periode waarin alles plots mogelijk leek te worden.

Mist over Londen Oorlog en terpentijn Tussen de vele boeken over de Eerste Wereldoorlog, valt het tedere boek van Stefan Hertmans op. Vlak voor hij stierf, gaf zijn grootvader de schrijver enkele schriftjes. Hertmans las de boekjes echter pas jaren later. Ze openen voor hem een ongekende wereld waarin de persoonlijkheid van zijn grootvader tot leven komt. Hertmans bewerkt en publiceert ze. Hij ontdekt de armoedige kinderjaren van zijn opa in Gent en zijn liefde voor zijn vader, die de kost verdient met het schilderen van fresco’s in kerken. Maar de

Mist over Londen is een historische roman en een thriller. De auteur start met de originele vondst dat Engeland op 9 mei 1940 een vredesverdrag sloot met Duitsland. Zo werd het een vazalstaat van het Derde Rijk. De roman zelf speelt in 1952. Engeland zit nog steeds onder het Duitse juk. Het geheime verzet onder leiding van de ondergedoken Winston Churchill laat zich echter meer en meer horen. Ondertussen doen geruchten de ronde over het naderende einde van Hitler. Ook de oorlog met Rusland woedt nog steeds verder en is aan zijn elfde jaargang toe.

© Gunter Glueklich


Een nieuwe roman van Jonathan Coe die zich in België afspeelt en die bij velen jeugdsentiment zal oproepen. Coe werd in 2010 geïnterviewd in het Atomium, vanaf dat ogenblik was hij gefascineerd door het bouwwerk. Hij schreef er een herinneringsroman over. Londen 1958: Thomas Foley, een eenvoudige ambtenaar, wordt naar Brussel gestuurd om toezicht te houden op de Britannia. Dat is de bar die het middelpunt vormde van het Engelse paviljoen op de Expo. Van bij zijn aankomst is Foley in de ban van het Atomium. Maar onvermijdelijk ook van Anneke, de hostess, die hem komt ophalen op het vliegveld. Hij voelt zich onmiddellijk bevrijd van het strakke leven in Londen en van zijn huwelijk. Een totaal nieuwe wereld ligt aan zijn voeten. Het is de periode van de Koude Oorlog en zelfs op de Expo blijkt dat voelbaar. Foley komt in een mallemolen terecht waarin hij de speelbal wordt van krachten waarvan hij niets vermoedt. Coe is niet vies van enige vorm

Eerste Wereldoorlog maakt diepe wonden. Zijn ervaringen in de loopgraven en de dood van zijn grote liefde door de Spaanse griep, snijden diep. Zijn droom om ooit schilder te worden, kon hij niet realiseren. Hij bleef een nederige hobbyschilder. Toch trachtte hij zijn gevoelens en frustraties kwijt te raken in zijn schilderijen. Oorlog en terpentijn is vooral een ode aan de liefde van een zoon voor zijn vader en van een kleinzoon voor zijn grootvader. De ontroerende en bijna poëtische taal kan de lezer niet onberoerd laten.

Stefan Hertmans.

C.J. Sansom.

De ambtenaar Frank Fitzgerald besluit in het verzet te gaan. Hij moet een vroegere studiegenoot, die gedwongen is opgenomen in een psychiatrische instelling, het land uit krijgen. De studiegenoot zou immers beschikken over informatie die de toekomst van de wereld zou kunnen bepalen. Fitzgerald komt terecht in een web van intriges en spionage, want ook de Gestapo is hem op het spoor. Mist over Londen is een meeslepende, spannende roman, waarin elk detail klopt. Het doet je nadenken over hoe onze samenleving er uit zou zien als de oorlog anders gelopen zou zijn. Tekst Annemie Verhenne en Hugo Verhenne

Voor 3 december Overal zag ik namaak-Sinterklazen. De echte was die van de sociëteit, voor hem was ik het bangst, dat was een feit. Op straat was ik me erover gaan verbazen: er reden twee auto’s met hypostasen Jonathan Coe, EXPO 58, De Bezige Bij, Amsterdam, 2013, 316 blz., 19,90 euro.

van het Goedheil’ge tegelijkertijd.

Stefan Hertmans, Oorlog en terpentijn, De Bezige Bij, Amsterdam, 2013, 333 blz., 19,90 euro.

De Sinterklaas op school was ook niet echt.

C.J. Sansom, Mist over Londen, Fontein, Utrecht, 2013, 584 blz., 24,95 euro.

Vader had me van mijn twijfels bevrijd door beiden te verklaren tot beunhazen.

Hij droeg een bril; dat deed de echte alleen als hij uit ’t grote boek las, daardoor scheen hij ook zo oud als de legende zegt. Ik viel mijn makkers dus van harte bij in ’t wild geraas over bedriegerij. Jan Kuijper uit Sonnetten 1973

23

tentoonstelling

Andy Warhol, tussen leven, kunst en dood In 2015 is Bergen de Europese cultuurhoofdstad. Flink vooruit op dit feit, haalt het vernieuwde BAM museum al een prestigieuze tentoonstelling binnen: Andy Warhol, Life, Death and Beauty. En dat gaat over méér dan popart want de excentriekeling uit New York had ook een verborgen religieuze kant. Andy Warhol werd in 1928 geboren in het Amerikaanse Pittsburgh, als zoon van Tsjechische immigranten. Van zijn moeder erfde hij de liefde voor kunst, religie en schoonheid. Aan zijn vader die hij op veertienjarige leeftijd verloor, hield hij een doodstrauma over. In New York maakte Warhol naam als reclamekunstenaar. Hij experimenteerde er met seriële reproductietechnieken en ontdekte de zeefdruk, die hij ook perfect kon toepassen op zijn artistieke projecten. Met Campbell’s Soup cans die hij op grote schaal afdrukte maar die in

een detail elk nét iets anders zijn, was hij de grondlegger van de popart. Zo zorgde hij in de jaren zestig in zijn eentje voor een revolutie in de kunstwereld, namelijk dat een kunstwerk niet uniek hoeft te zijn.

Van zelfportretten tot doodsbeelden Andy Warhol heeft zich zijn leven lang laten leiden door de filosofische uitspraak van Hegel, namelijk dat het leven maar drie bestanddelen had: filosofie, religie en kunst. Dat is ook de rode draad in

de tentoonstelling. Maar Gianni Mercurio, de Italiaanse curator die gespecialiseerd is in Amerikaanse kunst en ook al Keith Haring naar ons land bracht, laat je eerst kennismaken met het beeld dat Warhol van zichzelf had. “Ziekelijk, lelijk, grijs op z’n vijfentwintigste, zo zag Andy Warhol zichzelf”, zegt de curator. “Een fotootje uit een automaat moest dat bevestigen en daarmee ging hij dan aan de slag om zelfportretten te maken.” Gaandeweg voegde hij daar verhalen aan toe, zij het niet de meest rooskleurige. Hij plaatste bijvoorbeeld zijn hoofd in een wurggreep of posteerde zich naast een schedel. Mercurio: “Het ultieme zelfportret, vond Warhol, want een schedel is de meest onpersoonlijke voorstelling van alle mogelijke portretten en tegelijk een portret van de hele mensheid.”

Het laatste avondmaal


“Het was een van zijn geheimen maar Andy Warhol heeft tot op het einde van zijn leven (hij stierf in 1987 na een routineoperatie) elke dag gebeden. Dat leidde tot tekeningen van Madonna’s met kind, kruisbeelden en de beroemde Praying Hands die ook te zien zijn via een webcam die op zijn graf-

24

steen in Pittsburgh geïnstalleerd is”, vertelt Mercurio. “Van zijn moeder kreeg hij een postkaart met de afbeelding van het wereldberoemde Laatste Avondmaal van Leonardo Da Vinci.” Het zou Warhol tot aan zijn dood blijven inspireren om de Christusfiguur en de twaalf apostelen te onderwerpen aan alle mogelijke bewerkingen. Hij speelde met de compositie, veranderde kleuren en gezichten, camoufleerde en herleidde het tafereel tot enkel de contouren. Honderden versies heeft hij er van gemaakt en uit wat in de tentoonstelling te zien is, spreekt hoe gepassioneerd hij moet geweest zijn door het fresco.

De iconen

ook voor iconen was reproductie toen geen punt.

Pret voor de consument Als reclamekunstenaar kreeg Andy Warhol uiteraard ook opdrachten om via kunstzinnige boodschappen consumptieproducten aan de man te brengen. “Zonder een verspiller te zijn, was Warhol ervan overtuigd dat kopen veel Amerikaanser was dan denken”, zegt de curator. Het consumptieproduct bij uitstek in de jaren zestig was uiteraard Coca-Cola, waarvan hij de flesjes in allerlei bochten wrong maar ze aan geen klant kwijtraakte. Met de Campbell’s soup had hij meer succes. In 1962 werden de tweeëndertig variëteiten op doek

Warhol zorgde in zijn eentje voor een revolutie in de kunstwereld, voortaan hoefde een kunstwerk niet meer uniek te zijn. Jackie portretteerde naast de rouwende weduwe, gebaseerd op de foto die na de begrafenis van de president de wereld rondging. Ook Mao ontkwam niet aan een vertimmering door de popart kunstenaar. “Maar nooit bekende Warhol politieke kleur”, zegt Mercurio. “Hij verstond de kunst om zijn onderwerpen zó te tekenen dat hun context waarin ze beroemd werden, vervaagde. En altijd baseerde hij zich op een bestaande foto.” Verschillende portretten zijn opgenomen in de tentoonstelling. Of toch een exemplaar ervan want

vastgelegd en in een galerij gepresenteerd als een rayon in de supermarkt. “Toch zijn al die tekeningen niet geheel vrijblijvend”, besluit Mercurio. “Gedeukte blikken of een gescheurd etiket, het was zijn manier om de kwetsbaarheid van de consumptiemaatschappij te tonen. Na zijn dood werden in zijn huis de Time Capsules gevonden, waarin hij doodgewone spullen had gestopt, als getuigen voor de toekomst waarin diezelfde spullen even snel weer vergeten zouden zijn. Ze waren zijn persoonlijk verzet tegen het consumentisme en tegelijk zijn geloof in de illusie dat niets uit de wereld waarin hij had geleefd en gewerkt, gedoemd was om te vergaan.” Tekst Suzanne Antonis

Info Andy Warhol, Life, Death and Beauty in het BAM - Beaux-Arts Museum, Rue Neuve 8, 7000 Bergen, 065 40 53 30, www.bam.mons.be. Open van dinsdag tot zondag van 10 tot 18 uur. Tickets: 9 euro, met korting: 6 euro.


Zonder twijfel was Andy Warhol de hofschilder van de twintigste eeuw. “Zowat de hele high society hing aan de bel van de legendarische Silver Factory in New York waar hij met zijn medewerkers het ene portret na het andere produceerde”, vertelt de curator. “Meest beroemd zijn de portretten die hij maakte van Marilyn Monroe en Jackie Onassis. Maar Warhol zou Warhol niet zijn als hij geen vrolijke Red

Maak kans op een van de vijf duotickets. Zie blz. 52.

25

PODIUM

Het leven gevat in een liedje


Twintig jaar zijn ze al bezig. Hun optredens over heel Vlaanderen trekken telkens volle zalen. Hun nummers gaan over alledaagse dingen. Ze zijn leuk en hun muziek klinkt aangenaam in het oor. Toch hoor je ze bijna nooit op de radio. Hoog tijd voor een nadere kennismaking met De Schedelgeboorten.

26

Het begon in 1993 toen Jan Carpentier en Rik Tans op een blauwe maandag beslisten om liedjes te schrijven. Al vlug voegde ook Wouter Van Lierde zich bij het tweetal. Hij werd de leadzanger en het gezicht van de groep. Toen Jan Carpentier na een virale infectie als herboren uit een coma ontwaakte, was een aanzet gegeven voor de groepsnaam. “Hij was genezen dankzij een schedelboring”, grapten de groepsleden. Bovendien komt de schedel eerst bij een normale geboorte. De Schedelgeboorten zagen het daglicht. Er volgen enkele bescheiden optredens in cafés en in 1993 verscheen de eerste cd Van hier tot ginder.

Met Kommil Foo In 1997 gingen Rik Tans en Wouter Van Lierde verder als duo. Dat jaar stonden ze met hun programma De tel kwijt op de Gentse Feesten. Ze speelden ook een kort voorprogramma van Kommil Foo. De samenwerking met de gebroeders Walschaerts zou nog een tijdje doorgaan. In 2002 en 2004 stonden ze op Nekka-Nacht, de eerste keer op uitnodiging van De Nieuwe Snaar, de tweede keer als eregasten van Kommil Foo.

Verhaaltjes Het bleef de groep, die onder verschillende samenstellingen speelde, voor de wind gaan. Nu spelen ze elk programma twee seizoenen

telkens voor volle zalen in culturele centra en zalen over heel Vlaanderen. Hun publiek bestaat uit mensen van zeven tot zevenenzeventig jaar. Met hun diverse muziekstijlen (flamenco, reggae, kleinkunst, Latino) en hun levensechte teksten weten ze iedereen te boeien. De presentatie van hun acts is zeer levendig en leuk. “De thema’s van onze liedjes komen spontaan”, zegt Wouter Van Lierde. “Als we voldoende ideeën hebben, zetten we ons samen en vanuit onze verbeelding borrelt stilaan de inspiratie. Dan begint het harde werken om uit een amorf idee een welomlijnde act te scheppen. We worden daarin begeleid door onze regisseur Frans Van Der Aa. Onze show is nooit een verhaal met een einde en begin maar elk nummer is een verhaal op zich. Op die manier passeren verschillende aspecten van het dagelijkse leven de revue.

We hebben ook geen grotere ambitie dan de mensen twee uur te vermaken. Dat is al moeilijk genoeg.”

Theater en tv Naast een leven bij De Schedelgeboorten heeft Wouter Van Lierde ook een drukke agenda als acteur. De laatste jaren is hij vooral aan de slag in Nederlandse theaters maar in Vlaanderen is hij ook een bekend gezicht door zijn rollen in Flikken, F.C. De Kampioenen en Goesting. Hij was vroeger ook verbonden aan Theater Malpertuis in Tielt waar hij diverse hoofdrollen speelde. De Van Lierdes zijn een artistiek gezin. Wouter’s zus Monika kennen we beter als dokter An De Decker in Thuis en oudere zus Els is grimeuse. Zij toverde Chris Van

Den Durpel om in Spiessens, Firmin Krets of een van zijn andere typetjes. Over de vraag waarvoor hij zou kiezen: theater of De Schedelgeboorten moet Wouter slechts kort nadenken. “Het gevoel dat je krijgt als je je eigen nummers kan brengen voor een enthousiast publiek, zou ik voor geen geld willen missen”, zegt hij.

Veel is mogelijk De Schedelgeboorten toeren nog tot eind dit jaar met hun laatste productie Veel is mogelijk. We zagen de voorstelling in het NTGent, een thuismatch voor het viertal want Wouter Van Lierde (zang), Rik Tans (zang en snaren), Danny Van Rietvelde (zang en percussie) en Francis Wildemeersch (zang, snaren en toet-

sen) wonen alle vier in de Arteveldestad. Ook nu weer wordt de toeschouwer ondergedompeld in een bad van sferen en gevoelens. Een viersterren voorstelling en een must voor wie houdt van muzikale variëteit en spitsvondige teksten.

Onzekere toekomst Half oktober beslisten De Schedelgeboorten dat dit hun laatste productie zou zijn in de huidige samenstelling. Rik Tans houdt het voor bekeken en wil andere wegen inslaan. Of de andere leden, al dan niet onder een andere naam, doorgaan, staat nog niet vast. “Als het van mij afhangt zeker wel”, zegt Wouter Van Lierde. “Ik heb nog heel veel goesting en ideeën, het is bij mij zeker niet op. Ik geniet te veel van wat we doen om er nu al mee te stoppen. We zien wel waar we uitkomen.” Tekst Nic Fruru Foto's Annick Hazenbosch en Dominique Dierick

Veel is mogelijk van De Schedelgeboorten is nog te zien in volgende zalen: ■ dinsdag 3 december 2013 om 20.30 uur in Zellik, CC Asse ■ donderdag 5 december 2013 om 20.15 uur in Aartselaar, CC ’t Aambeeld ■ zaterdag 7 december 2013 om 20.00 uur in Aalter, CC Auditorium ■ vrijdag 13 december 2013 om 20.15 uur in Bocholt, CC De Kroon ■ zaterdag 14 december 2013 om 20.30 uur in Deinze, CC Palace ■ donderdag 19 december 2013om 20.30 uur in Oudenaarde CC De Woeker ■ vrijdag 20 december 2013 om 20.15 uur in Lokeren, CC ■ zaterdag 21 december 2013 om 20.30 uur in Strombeek, CC


We hebben geen grotere ambitie dan het publiek twee uur te vermaken. Dat is al moeilijk genoeg.

27

INTERIEUR

Ontdekking: virtuele decoratiehulpjes De lange winteravonden zijn prima geschikt om plannen te maken voor je interieur. Vroeger knipten we plaatjes uit tijdschriften en plakten we ze in een schriftje. Vandaag heb je talloze virtuele decoratiehulpjes: apps! App is de populaire afkorting van applicatie. Het zijn kleine programmaatjes die je op je gsm of computertablet kan installeren. Als je niet weet hoe je die toestellen moet gebruiken, vraag dan hulp aan de kleinkinderen. Zij zijn er vaak al experts in en dat tonen ze graag. Het is nog leuker om zo’n app samen te ontdekken tijdens de kerstvakantie.

Voor kleur in je huis


De app van Colora is bedoeld om het Colora magazine te kunnen lezen. Daarin staan tal van make-

28

overs, doe-het-zelftips, filmpjes met uitleg over verftechnieken en de kleurcodes van de verf die gebruikt werd in de getoonde interieurs. De Let’s Colour app van Levis gaat een stap verder. Op je smartphone zie je in één oogopslag een compleet kleurenpallet. Als je een kleur kiest, dan krijg je er telkens drie passende combinaties bij. Er zit ook een handige tool in, waarmee je de kleur uit jouw foto kan omzetten naar de exacte Levis kleur. De Histor Color Studio biedt ook een totaaloverzicht met 1 250 kleuren. Je sleept kleuren in en uit je kleurenpallet voor een persoonlijke combinatie. Je kan meteen berekenen hoeveel verf je nodig hebt voor de kamer die je wil opfrissen. Ook is er een camerafunctie om individuele kleuren te selecteren uit een foto. Om inspiratie op te doen, geeft de app je nog trendkleuren en voorbeeldinterieurs.

Voor grote meubels De papieren catalogus van Ikea voor 2014 biedt nog iets extra’s in combinatie met de Ikea app. Je kan de pagina’s scannen en zo toegang krijgen tot extra filmpjes en foto’s. Bij een honderdtal producten staat op de zijkant van de pagina een oranje icoontje aangegeven. Deze meubels kan je via de app virtueel in je kamer zetten. Je legt de catalogus neer op de plaats waar je het meubel graag wil zien. Bijvoorbeeld op het vloerkleed om te zien of de gekozen tafel uit de catalogus er wel bij past. Vervolgens scan je die plek met de app. De catalogus werkt als een markeerpunt, zodat het meubel met de juiste afmetingen in je kamer wordt getoond. Zo voorkom je dat je een groot meubel laat bezorgen dat niet in je ruimte past. Ben je toe aan een nieuwe televisie maar je vreest dat je man met een te groot bakbeest thuiskomt? Met de Sharp AR TV kan je zien hoe de nieuwe tv eruit ziet in je huiskamer. Je print een tv-mar-

Voor keuken en badkamer

kering uit op papier en je plaatst deze op de gewenste locatie. De tv verschijnt op je scherm alsof hij er echt staat. Je selecteert met een veeg over je scherm het gewenste formaat in de app en je loopt door

Apps zijn geweldig om inspiratie op te doen op maat van jouw interieur. de kamer om te bekijken hoe je tv er vanuit alle hoeken uitziet. Je kan ook meteen de optimale kijkafstand controleren. Op zoek naar een nieuwe gashaard of kachel? Met de Dru 3D Visualiser kan je de haard van je keuze ook meteen in je interieur projecteren. De app werkt heel eenvoudig: plak de

Met de Hansgrohe@home applicatie kan je je badkamer virtueel herontwerpen, tot de kranen toe. Wil je bijvoorbeeld zien hoe een kraan past op je bestaande wasplaats, dan moet je wel eerst je oude kraan laten verdwijnen. Je opent de app voor je huidige wasplaats met je smartphone of tablet. Je maakt er een foto van en je veegt met je vinger over de oude kranen. Zo laat je ze ook meteen verdwijnen. Je selecteert een nieuwe kraan en je zet die op de plaats van de oude. Je bewaart de foto met de nieuwe kraan. Online kan je je nieuwe keuken al inrichten, zo vind je op www.ikea. be de Ikea Homeplanner pagina. Je kan hier je keuken niet alleen tekenen maar ook kastdeurtjes, handgrepen en kleuren uitzoeken én het geheel bekijken in 3D. Je krijgt er meteen een producten prijslijst bij. Je print alles en je gaat ermee naar het warenhuis. Een perfecte oplossing voor onervaren keukenplanners.

Voor vloeren en verlichting Met de mFLOR app kan je zien hoe een nieuwe vinyl- of tegelvloer in

je kamer eruit zal zien. Neem een foto van je kamer, bekijk de collectie en probeer zoveel mogelijk vloeren uit in je interieur. Met Modular kan je je verdiepen in verlichting. De app biedt nieuwsen productoverzichten maar ook projecten interieurfoto’s. Zie je een mooie lamp op deze sfeerfoto’s dan hoef je die maar aan te tikken met je vinger en je krijgt er direct meer informatie over. Door de uitgebreide zoekfunctie in de app kan je op zoek gaan naar het soort armatuur, naar de toepassing, het type verlichting en de manier van bevestigen.

Voor inspiratie Woonapp Houzz is zowat de virtuele encyclopedie van interieurdesign. Deze app wil je vooral inspireren met een gigantische collectie interieurfoto’s. Het is wel een Engelstalige app die zich op een internationaal publiek richt. De foto’s zijn verdeeld over de verschillende kamers: badkamer, keuken, werkkamer. Je kan ook op stijlen zoeken: van Aziatisch tot tropisch. Je kan zelfs per gebied zoeken, zoals Amerikaanse of Amsterdamse huizen. Je hebt ideeënboeken en doe-het-zelftips. Je kan uit deze massa beelden de foto’s uitkiezen die je aanstaan en ze opslaan in je persoonlijke plakboek. Zo zijn we weer terug bij het knippen en plakken van vroeger maar dan wel digitaal. Tekst Karin Swiers Foto’s Hans Grohe, Ikea, Levis, Modular

Alle aps die hier werden besproken, zijn gratis te downloaden via iTunes (voor Apple) of Google Play (voor Android). Let op, want niet alle apps werken op je tablet én op je smartphone. Zorg dus dat je de juiste versie downloadt.


geprinte ‘marker’ op de plek waar je je haard wilt plaatsen, kies een van de haarden uit het app-menu, richt de camera van je smartphone of tablet richting de marker en voilà, de haard van je keuze verschijnt in 3D!

29

3

DE DRIE Speelvogel Magda Vets-Gijsbrechts (69 jaar) ontdekte zeven jaar geleden het gezelschapspel Rummikub. Vorige maand werd ze Vlaams Rummikub-kampioen. “Elke maandag spelen we in OKRA Rummikub. Dat laat ik voor geen geld van de wereld vallen.”

dedrie

Haar drie spelletjes Rummikub “Mijn kinderen en kleinkinderen zijn zo trots dat ik gewonnen heb. Al wou mijn zoon het eerst niet geloven. Ik moest met de beker tot bij hem gaan om hem te overtui-

Daardoor heb ik denk ik gewonnen. Een van mijn medefinalisten kon haar zenuwen moeilijker onder controle houden waardoor ze een cruciale fout maakte. Ik las over het kampioenschap in de krant en heb me ingeschreven. Na de voorrondes was ik vijfde en de eerste acht mochten aan de finale deelnemen. Ik zag veel deelnemers stressen maar ik bleef vooral kalm. Alle eer komt OKRA toe. Elke week gaan Rummikubben is de beste remedie om alle zorgen even van je af te zetten. Bovendien houdt het je geest bezig. Ik zou het een grote straf vinden mochten de medespelers niet meer met mij willen spelen omdat ik nu kampioen ben. Ik droom van een Rummikubtornooi in OKRA, over de grenzen

Ik zou het een grote straf vinden mochten mijn OKRAvrienden niet meer met mij willen spelen omdat ik nu kampioen ben.


gen. Nochtans, zo bijzonder is het niet hoor. Het is een fascinerend spel waarbij ook geluk komt kijken maar zonder stress. Al speel je de finale met een zandloper en dat was wel stresserend. Ik heb de gewoonte om het hele spelbord om te gooien om toch maar een blokje kwijt te geraken. Als de tijd beperkt is, maak je makkelijker fouten.

30

van ons trefpunt heen. Ik moet immers blijven oefenen want over twee jaar is het Belgisch kampioenschap. De tien beste van Vlaanderen en van Wallonië nemen het dan tegen elkaar op. En wie weet daarna naar het Europees kampioenschap. Volgend jaar vindt het Waals kampioenschap plaats. Ik ga zeker kijken, je kan altijd leren van de strategie van anderen.”

Puzzelen Elk jaar met Kerstmis krijg ik van mijn kleinzoon een puzzel. Eentje met 1 500 stuks. De hele kerstvakantie amuseer ik me daarmee. Ten minste, als ik het karakter heb om er af en toe ook vanaf te blijven. Anders is hij sneller klaar. Hij blijft op de grote tafel in de living liggen. Ga ik van de keuken naar het toilet en passeer ik de tafel, dan denk ik, kom, eerst nog een stukje leggen. Ik kleef ze niet op. Eens ze gemaakt zijn, gaan de puzzels opnieuw in de doos. Inderdaad, ik heb een hele stapel puzzeldozen. Als mijn dochter op bezoek komt, komt ze ook in de verleiding om af en toe een stukje aan te vullen. Al van toen ze klein waren, was de kerstvakantie traditioneel een puzzelvakantie. Daarom speel ik ook graag Blokken op de computer. Een spelletje per dag, tot ik uitgespeeld ben. Anders blijf ik bezig.”

Toneel spelen “Acteren was als kind mijn lang leven. Mijn vader was hoofdonderwijzer in het dorp en we mochten

ThyssenKrupp Trapliften

Opnieuw vlot de trap op en af! absoluut niet op straat spelen. Vriendinnetjes mochten wel bij ons komen spelen. In de tuin stond een speelhuisje. Duizenden verhalen verzonnen we en de verkleedkoffer hoorde er altijd bij. Dat spelen heb ik niet verleerd. In een situatie die buiten proportie ernstig is, moet ik een grapje maken. Zo was ik in een koffiezaak in Antwerpen. Het enige wat ze daar verkopen zijn koffiemachines en capsules voor die machine. Overdreven deftig word je daar geholpen. Een man in zwart kostuum ontvangt je buitensporig beleefd. Je mag zelfs zelf geen ticketje met je volgnummer nemen. Terwijl ik dat nog net wel zelf kan. Toen ze me vroegen waarmee ze me konden helpen, kon ik het niet laten om te zeggen ‘een fles limonade’. Die humor heb ik van mijn vader meegekregen en dat verleer ik niet.”

“Nergens zo goed als thuis!” MET EEN TRAPLIFT VAN THYSSENKRUPP ENCASA!

Tekst Katrien Vandeveegaete Foto Thomas Legrève

• Voor elke trap: steil, smal, wenteltrap. • Veilig, comfortabel en makkelijk. • Slechts 1, zeer esthetische, rail. • Stof, vinyl of leder: aan u de keuze. • Geleverd en geplaatst op 1 dag! Gratis documentatie & Gratis offerte op maat

• 24/24u – 7/7d service. In uw buurt.

Bel gratis

Meer dan

Bel gratis

Wil je het spel winnen? Stuur ons de oplossing van het kruiswoordraadsel op blz. 50 en maak kans op een XXLversie van Rummikub.

0800 94 365

[email protected] of surf naar

www.tk-traplift.be

jaar ervaring!


Rummikub is een gezelschapsspel dat in de jaren dertig in Israël werd ontwikkeld. Het wordt gespeeld met twee, drie of vier spelers. Bij rummikubben gaat het erom wie als eerste al zijn blokjes met cijfers op tafel kan leggen door het vormen van rijen of sets.

31

FILM Avant l’hiver.

What Maisie knew.

Wat mensen bindt Over mensen en hun relaties raak je nooit uitverteld. Ook films over dit onderwerp blijven boeiend. Deze maand verschijnen er twee nieuwe pareltjes in de bioscoop.

Avant l’hiver Neurochirurg Paul leeft een gelukkig leven met zijn echtgenote Lucie. Door de drukte van de dagelijkse beslommeringen in Pauls praktijk is hun privéleven in routine vervallen. Wanneer Paul onverwacht de twintigjarige Lou ontmoet die beweert een vroegere patiënte te zijn, wordt die routine

Avant l’ hiver is de derde film van schrijver/regisseur Philippe Claudel. Hij debuteerde met het zeer mooie Il y a longtemps que je t’aime. Deze keer brengt Claudel een boeiend psychologisch portret van een ogenschijnlijk gelukkig koppel. Hij toont hoe net voor ze de winter van hun leven binnentreden, hun routineus leven doorbroken wordt en ze gedwongen worden over hun relatie na te denken. Claudel is geen filmische vernieuwer en brengt met Avant l’hiver een klassieke film die zwaarwichtigheid weet te vermijden en best boeiend is.


Claudel brengt een boeiend psychologisch portret van een ogenschijnlijk gelukkig koppel.

32

doorbroken. Vanaf die ontmoeting worden er geregeld ruikers rozen voor hem afgeleverd in zijn praktijk en zelfs bij hem thuis. De ruikers vermelden geen afzender maar Paul vermoedt dat ze van Lou komen. Wanneer Lou dan ook nog steeds opnieuw totaal onverwacht in zijn omgeving opduikt, eist hij dat ze hem met rust laat. Maar de ruikers blijven komen en Paul raakt zo geobsedeerd dat hij het mysterie Lou moet en zal oplossen.

What Maisie knew De zesjarige Maisie zit verstrikt in de vechtscheiding van haar ouders, moeder Suzanna, een rockster op retour en vader Beale, een rijke kunsthandelaar. Beide ouders willen het hoederecht over Maisie maar al snel rijst bij de kijker de vraag of het hen wel gaat over de zorg voor hun kind dan wel over het pesten van de andere partij.

Terwijl Maisie een speelbal wordt in de scheiding wordt ze door haar beide ouders voortdurend achtergelaten bij Margo, de nieuwe jonge vrouw van Beale (en ex-nanny van Maisie) of bij Lincoln, Suzanna’s nieuwe echtgenoot. Deze twee jonge mensen blijken al snel om Maisie te geven en lijken meer met het lot van het kleine meisje begaan dan haar ouders dat zijn. What Maisie knew is een knappe film die makkelijk tot een tranentrekker kon afglijden maar dat, gelukkig, niet doet. Het regisseursduo Scott McGehee en David Siegel observeren vrij nuchter het gebeuren rond Maisie. Zij tonen twee egoïstische ouders die blijkbaar geen van beiden echt geschikt zijn voor het ouderschap. Margo en Lincoln zijn daarentegen positieve figuren die door hun empathie met Maisie een goede relatie met het meisje, en later ook met elkaar, krijgen. Maisie zelf wordt zeer neutraal getekend, zij lijdt wel onder de situatie maar de regisseurs gaan niet overdramatiseren. What Maisie knew groeit zo uit tot een aantrekkelijke en aangrijpende film. Tekst Willy Verbestel

“Bellen, sms’en en surfen voor de laagste prijzen” Onze klanten getuigen:

ben heel tevreden over Colruyt Mobile. De tarieven liggen vast. Ik “ Ikweet zeker dat ik niet voor onaangename verrassingen kom te staan

Verantwoordelijke uitgever: N.V. Etn./Éts Fr. Colruyt S.A., Edingensesteenweg 196, B-1500 Halle. Voor Verantwoordelijke info: bel de Rode Telefoon uitgever: op N.V.02Etn./Éts 360 10Fr.40. Colruyt S.A., Edingensesteenweg 196, B-1500 Halle. Voor info: be

en merk een duidelijk verschil in prijs met mijn vorige provider. Met de nieuwe service kreeg ik onlangs belkrediet terug. Dat was een toffe Verantwortlicher Herausgeber: N.V. Etn./Éts Fr. Colruyt S.A., Edingensesteenweg 196, B-1500 Halle. Verantwortlicher Herausgeber: N.V. Etn./Éts Fr. Colruyt S.A., Edingensesteenweg 196, B-1500 Halle. verrassing! nietInformationen als ze zeggen ze de laagste geven. Für weitere Informationen rufen Sie das Rote Telefon unter der Nummer 02 360 10 40 an.Ze liegen Für weitere rufen Sie dasdat Rote Telefon unter der Nummerprijs 02 360 10 40 an. Gisèle Verantwoordelijke uitgever/Éditeur responsable: N.V. Etn./Éts Fr. Colruyt S.A., Edingensesteenweg 196,Verantwoordelijke B-1500 Halle. uitgever/Éditeur responsable: N.V. Etn./Éts Fr. Colruyt S.A., Edingensesteenweg 196, B-150

Éditeur responsable : N.V. Etn./Éts Fr. Colruyt S.A., Edingensesteenweg 196, B-1500 Halle. Pour infos :Éditeur appelezresponsable le Téléphone : N.V. Rouge Etn./Éts au 02 Fr.360 Colruyt 10 40. S.A., Edingensesteenweg 196, B-1500 Halle. Pour infos : appele

”

Voor info: bel de Rode Telefoon op 02 360 10 40. Pour infos: appelez le Téléphone Rouge au 02 360Voor 10 40. info: bel de Rode Telefoon op 02 360 10 40. Pour infos: appelez le Téléphone Rouge au 02 360 10 40.

elkaar bellen is echt goedkoop. Dat is een van de redenen waar“ Naar om ik overgeschakeld ben. En aansluiten is echt gemakkelijk. Je koopt

Éditeur responsable/Verantwortlicher Herausgeber: N.V. Etn./Éts Fr. Colruyt S.A., Edingensesteenweg 196, Éditeur B-1500 responsable/Verantwortlicher Halle. Herausgeber: N.V. Etn./Éts Fr. Colruyt S.A., Edingensesteenweg 196, B-1 Pour infos: appelez le Téléphone Rouge au 02 360 10 40. Für weitere Informationen rufen Sie das Rote Pour Telefon infos: unter appelez derleNummer Téléphone 02 Rouge 360 10au 4002 an.360 10 40. Für weitere Informationen rufen Sie das Rote Telef

je Start Pack in de Colruyt-winkel, steekt je simkaart in je toestel en kan direct bellen. Sophie

Responsible editor: N.V. Colruyt S.A., Edingensesteenweg 196, B-1500 Halle - Tel. 02 360 10 40 - www.colruyt.be Responsible editor: N.V. Colruyt S.A., Edingensesteenweg 196, B-1500 Halle - Tel. 02 360 10 40 - www.colru

”

NL: NL:van Colruyt garandeert u tot 200 belminuten, Colruyt Mobile, de gsm-service met herlaadkaarten V.U.: N.V. Etn./Éts Fr. Colruyt Edingensesteenweg B-1500 Halle. V.U.: N.V. Etn./Éts Fr. Colruyt vergelijken S.A., Edingensesteenweg we 196, B-1500 Halle.maand uw 200 sms’jes én S.A., 200 MB per 196, maand de laagste prijs. Daarvoor elke verbruik met wat u bij een andere operator betaald FR: FR: zou hebben. Als dat minder is, betalen we u het terug belkrediet. É.R. : verschil N.V. Etn./Éts Fr. Colruyt S.A., in Edingensesteenweg 196, B-1500 Halle. É.R. : N.V. Etn./Éts Fr. Colruyt S.A., Edingensesteenweg 196, B-1500 Halle. DU: Zet nu de stap naar Colruyt Mobile V.H.: N.V. Etn./Éts Fr. Colruyt S.A., Edingensesteenweg 196, B-1500 Halle.

- Start Packs (simkaart + € 10 belwaarde) zijn verkrijgbaar NL/FR: in elke Colruyt-winkel voor € 9,99. - Uw huidige oproepnummer behoudt gratis. V.U./É.R.: N.V. Etn./Éts Fr. Colruyt S.A., Edingensesteenweg 196, u B-1500 Halle.

DU: Zet nu V.H.: N.V. Etn./Étsgaat Fr. Colruyt S.A., Edingensesteenweg 196, wanneer B-1500 Halle. u maar wil. - Herladen makkelijk, waar en - Onze NL/FR: eigen Helpdesk staat altijd voor u klaar. - Betalen doet u enkel voor wat u verbruikt en niks meer. V.U./É.R.: N.V. Etn./Éts Fr. Colruyt S.A., Edingensesteenweg 196, B-1500 Halle.

FR/DU:

FR/DU:

É.R./V.H.: N.V. Etn./Éts Fr. Colruyt S.A., Edingensesteenweg 196, B-1500 Halle.

É.R./V.H.: N.V. Etn./Éts Fr. Colruyt S.A., Edingensesteenweg 196, B-1500 Halle.

ENG:

ENG:

R.E.: N.V. Colruyt S.A., Edingensesteenweg 196, B-1500 Halle - Tel. 02 360 10 40 - www.colruyt.be

R.E.: N.V. Colruyt S.A., Edingensesteenweg 196, B-1500 Halle - Tel. 02 360 10 40 - www.colruyt.be

Exclusieve kortingen voor u

Doro Phone Easy 409

-30 %

- grote toetsen - luid, helder geluid - groot kleurenscherm

op 1 Start Pack OF

Verantwoordelijke uitgever: N.V. Etn./Éts Fr. Colruyt S.A., Edingensesteenweg 196, B-1500 Halle. Voor info: bel Verantwoordelijke de Rode Telefoon uitgever: op 02 N.V. 360Etn./Éts 10 40. Fr. Colruyt S.A., Edingensesteenweg 196, B-1500 Halle. Voor info: bel de Ro

-50 %

€

79,

Éditeur responsable : N.V. Etn./Éts Fr. Colruyt S.A., Edingensesteenweg 196, B-1500 Halle. Pour infos : appelez Éditeur le Téléphone responsable Rouge : N.V. auEtn./Éts 02 360Fr. 10Colruyt 40. S.A., Edingensesteenweg 196, B-1500 Halle. Pour infos : appelez le Té Verantwortlicher Herausgeber: N.V. Etn./Éts Fr. Colruyt S.A., Edingensesteenweg 196, B-1500 Halle. Für weitere Informationen rufen Sie das Rote Telefon unter der Nummer 02 360 10 40 an.

69

Verantwortlicher Herausgeber: N.V. Etn./Éts Fr. Colruyt S.A., Edingensesteenweg 196, B-1500 Halle. Für weitere Informationen rufen Sie das Rote Telefon unter der Nummer 02 360 10 40 an.

€

vanaf 2 Start Packs

Alleen te reserveren via


Verantwoordelijke uitgever/Éditeur responsable: N.V. Etn./Éts Fr. Colruyt S.A., Edingensesteenweg 196, B-1500 Verantwoordelijke Halle. uitgever/Éditeur responsable: N.V. Etn./Éts Fr. Colruyt S.A., Edingensesteenweg 196, B-1500 Halle Voor info: bel de Rode Telefoon op 02 360 10 40. Pour infos: appelez le Téléphone Rouge au 02 360 10 40. Voor info: bel de Rode Telefoon op 02 360 10 40. Pour infos: appelez le Téléphone Rouge au 02 360 10 40.

Éditeur responsable/Verantwortlicher Herausgeber: N.V. Etn./Éts Fr. Colruyt S.A., Edingensesteenweg 196, B-1500 ÉditeurHalle. responsable/Verantwortlicher Herausgeber: N.V. Etn./Éts Fr. Colruyt S.A., Edingensesteenweg 196, B-1500 H aan derufen kassa Pour infos: appelez le Téléphone Rouge auGeef 02 360 deze 10 40. Fürbon weitereaf Informationen Sie das Rote Telefon Pour unter infos: der appelez Nummer le Téléphone 02 360 10 Rouge 40 an. au 02 360 10 40. Für weitere Informationen rufen Sie das Rote Telefon un

www.collishop.be

van uw Colruyt-winkel.

met artikelnummer 771160 en promotiecode A444. Uw reservatie ligt 3 werkdagen later klaar in de Colruyt-winkel van uw keuze.

Responsible editor: N.V. Colruyt S.A., Edingensesteenweg 196, B-1500 Halle - Tel. 02 360 10 40 - www.colruyt.be Responsible editor: N.V. Colruyt S.A., Edingensesteenweg 196, B-1500 Halle - Tel. 02 360 10 40 - www.colruyt.be

NL:

NL:

V.U.: N.V. Etn./Éts Fr. Colruyt S.A., Edingensesteenweg 196, B-1500 Halle.

V.U.: N.V. Etn./Éts Fr. Colruyt S.A., Edingensesteenweg 196, B-1500 Halle.

Korting geldig van 15/11 t.e.m. 31/12/13 in alle Belgische Colruyt-winkels. Geef deze bon af aan de kassa. 1 bon per klant.

Korting geldig van 15/11 t.e.m. 31/12/13 bij ColliShop. 1 korting per klant.

FR:

FR:

www.colruytmobile.be

É.R. : N.V. Etn./Éts Fr. Colruyt S.A., Edingensesteenweg 196, B-1500 Halle.

É.R. : N.V. Etn./Éts Fr. Colruyt S.A., Edingensesteenweg 196, B-1500 Halle.

DU:

DU:

33

GEZONDHEID

Hygiëne in de keuken Al poets je ze nog zo vaak en grondig, keukens zijn de plaats bij uitstek waar bacteriën je huis binnenkomen en zich in razend tempo verspreiden. Als ze je maag binnendringen, kunnen ze je flink ziek maken. Daarom is een goede hygiëne in de keuken een must.


Als bacteriën in grote hoeveelheden in je maag of darmen belanden, kan dat een voedselvergiftiging veroorzaken. Ook de giftige stoffen die sommige bacteriën aanmaken, kunnen je zo ziek maken dat je moet braken en diarree krijgt. Vooral voor jonge kinderen en ouderen kan een voedselvergiftiging serieuze gevolgen hebben. Omdat meer dan zestig procent van deze aandoeningen in de eigen keuken veroorzaakt wordt, is een goede hygiëne daar onontbeerlijk.

34

n koop je? Welke voedingsmiddele

rvan de verpakking ✔ Koop geen voeding waa beschadigd is. arheidsdatum. ✔ Controleer de houdba pgevroren produc ten als ✔ Neem gekoelde en die g dat ze tijdens laatste uit de rekken en zor het ver voer koel blijven.

Hoe bewaar je voedingsmiddelen?

✔ Plaats je aankopen onmiddellijk in de koelkast en diepvries. ✔ Controleer de temperatuur van je koelkast en diepvries regelmatig. Een koelkast mag niet warmer zijn dan 7°C, een diepvries moet minstens -18°C zijn. ✔ Gooi producten weg als de houdbaarheidsdatum overschreden is. ✔ Zodra de verpakking geopend is, heeft die datum geen belang meer. Bewaar geopende producten die je koel moet bewaren niet langer dan twee dagen. ✔ Dek alle voedingsproducten af.

7° k o e l kas t vri es -18° die p

Hoe bereid je een maaltijd?

✔ Was voor je begint altijd je handen met zeep. Ook tijdens het koken was je je handen, bijvoorbeeld als je rauw vlees in de pan hebt gelegd. Rauw voedsel bevat immers altijd ziektekiemen. Als je rauw vlees hebt aangeraakt, kunnen ze zich snel verspreiden naar alle oppervlakten die je later aanraakt. ✔ Uiteraard was je je handen nog een keer als je klaar bent met koken. ✔ Ontdooi nooit voedingsmiddelen op kamertemperatuur. Gebruik de microgolfoven of plaats het eten in de koelkast. ✔ Gebruik verschillende snijplanken voor rauw vlees en gekook t vlees of reinig ze tussenin grondig met heet water en afwasmiddel. Anders kan het rauwe vlees het gekook te besmetten. ✔ Verhit voedingsmiddelen voldoende, dat is de beste manier om ziektekiemen te doden. ✔ Serveer je maaltijd zo snel mogelijk na de bereiding ervan. Bacteriën vermenigvuldigen zich razendsnel. Laat

s p un t h c a d n a Nog a

t e n?

✔ Maak de filter van de vaatwasser regelmatig schoon. ✔ Laat geen huisdieren toe in de keuken. ✔ Houdt de vuilnisbak steeds gesloten en was hem geregeld uit. Tekst Nele Joostens

daarom een buffet niet te lang staan.

En de opkuis?

Zet rest jes onmiddellijk in de koelkast. Neem elke dag een propere vaatdoek. Was ze op minstens 60°C. Gebruik niet dezelfde handdo ek voor de handen en de vaat. ✔ Reinig de koelkast regelm atig, minstens één keer per maand. Gebruik daarvoor afwasmiddel en heet water. Spoel af met een vochtige doek en ga er nog eens over met een dro ge doek. ✔ Reinig het werkvlak dagelijk s met heet water en detergent. ✔ Koop regelmatig een nieu we afwasborstel. Dompel je afwasspons na elke gebruik in kokend water en vervang ze regelm atig.


✔ ✔ ✔

35

INFO

Inkomensgarantie voor ouderen wordt vereenvoudigd Vanaf 1 januari 2014 zal de toekenning en de berekening van de inkomensgarantie voor ouderen (IGO) een stuk vereenvoudigen. De hervorming gaat bovendien misbruik tegen. 65-plussers met een laag of zelfs zonder pensioen kunnen aanspraak maken op de IGO. Dit is een bijstandsuitkering, net zoals het leefloon, voor mensen met weinig bestaansmiddelen. De regeling vervangt sinds 2001 het oude stelsel van gewaarborgd inkomen voor bejaarden. Hoeveel de IGO bedraagt, hangt

Het onderzoek Vermits de IGO een bijstandsuitkering is, gaat de toekenning ervan gepaard met een streng onderzoek naar jouw bestaansmiddelen en eventueel die van de personen met wie je samenwoont. Sommige bestaansmiddelen tellen niet mee, bijvoorbeeld tegemoetkomingen aan mensen met een beperking en gezinsbijslag. Andere bestaansmiddelen komen alleen gedeeltelijk in aanmerking, bijvoorbeeld het kadastraal inkomen, het beschikbare kapitaal en het beroepsinkomen. Uiteraard telt ook het pensioenbedrag mee, zij het slechts voor negentig procent. De RVP die het onderzoek uitvoert, gaat ook na of je in de tien jaar voor de aanvangsdatum van de IGO een schenking of verkoop hebt gedaan. Nadat de RVP de bestaansmiddelen vastgesteld heeft, geeft ze hierop een forfaitaire vrijstelling. Die bedraagt 625 euro voor samenwonenden en 1 000 euro voor alleenstaanden.

Voortaan zal de IGO niet meer wegvallen of verminderen als je naar een woonzorgcentrum verhuist. af van het feit of je al dan niet samenwoont. Een samenwonende heeft recht op 7 934,87 euro per jaar of 661,24 euro per maand. Een alleenstaande krijgt 11 902,31 euro per jaar of 991,86 euro per maand.


Aanvraag

36

Als je vandaag een pensioenaanvraag indient, gaan de pensioendiensten automatisch na of je recht hebt op de IGO. Vroeger was dat niet zo. Tot oktober 2010 startte de Rijksdienst voor Pensioenen (RVP) geen onderzoek op voor gepensioneerden die vervroegd met pensioen waren gegaan en die geen voldoende hoog pensioen genoten. Dergelijk onderzoek gebeurde enkel voor wie op zijn 65ste met pensioen ging. Intussen begon de RVP met een inhaalbeweging voor personen van wie de situatie nog niet onderzocht werd. Deze beweging is nog lang niet afgerond. Wens je het automatisch onderzoek niet af te wachten, kan je dus beter zelf een aanvraag indienen. Je kan hiervoor terecht bij je gemeentebestuur of rechtstreeks bij de RVP. Sinds kort kan dit ook via www.pensioenaanvraag.be als je over een elektronische identiteitskaartlezer beschikt. Als je samenwoont, al dan niet gehuwd, moet je ieder apart een aanvraag indienen.

Samenwonende Een samenwonende is iemand die zijn hoofdverblijfplaats met een of meerdere personen deelt. Dan ontvang je het basisbedrag. Zowel bij gehuwden als bij wettelijk samenwonenden zal de RVP het totaal van de bestaansmiddelen van beide personen bekijken en vervolgens delen door twee. Vroeger werden wettelijk samenwonenden niet gelijkgeschakeld met gehuwden. Woont de aanvrager samen met een andere persoon, zal de RVP vanaf 2014 enkel de bestaansmiddelen van de aanvrager onderzoeken. Dit betekent een administratieve vereenvoudiging. Vroeger blokkeerde de toekenning van de IGO wel eens wanneer de persoon met wie de aanvrager samenwoonde het bestaansmiddelenonderzoek weigerde. Bovendien moest er telkens een nieuw onderzoek gevoerd worden wan-

neer de samenstelling van het huishouden wijzigde. Ook kloosterlingen ontvangen het bedrag als samenwonende. Er wordt dan enkel rekening gehouden met de bestaansmiddelen van de aanvrager.

Alleenstaande Een alleenstaande is iemand die zijn hoofdverblijfplaats niet deelt met een of meerdere personen. In dat geval krijg je het verhoogde basisbedrag. Maar ook als je enkel samenwoont met minderjarige kinderen, meerderjarige kinderen die recht geven op kinderbijslag of verwanten in de rechte neergaande lijn beschouwt de RVP je als alleenstaande. Nieuw is dat enkel kinderen in de deler kunnen opgenomen worden en niet langer kleinkinderen. Dit om misbruik tegen te gaan. Anderzijds zal wie recht heeft op een IGO voortaan zijn ouders in huis kunnen nemen zonder dat dit een impact op de IGO hoeft te hebben.

Maar wanneer je gehuwd of wettelijk samenwonend bent, zal het bestaansmiddelenonderzoek gebeuren op basis van de bestaansmiddelen van beide partners, gedeeld door twee. De nieuwe regeling zou voor meer continuïteit moeten zorgen. Voortaan zal de IGO niet meer wegvallen of verminderen als je verhuist naar een woonzorgcentrum.

De nieuwe regeling De wijzigingen aan de bestaande wetgeving moeten nog verschijnen in het Staatsblad. Maar normaal zal de hervorming in werking treden vanaf januari 2014. Wie dankzij deze regeling recht krijgt op een IGO of op een hoger bedrag, zal waarschijnlijk zelf een aanvraag moeten indienen. Bij wijziging van bestaansmiddelen of gezinssamenstelling zou de herziening automatisch gebeuren. Tekst Niek De Meester

De wet die vanaf 1 januari 2014 van kracht wordt, onderscheidt twee situaties bij een opname in een woonzorgcentrum. Heb je recht op de IGO, kan je je domiciliëren in een woonzorgcentrum of een psychiatrisch verzorgingstehuis. Je geniet dan het verhoogde basisbedrag en enkel de eigen bestaansmiddelen worden onderzocht. Dit kan interessant zijn. Ook als je recht hebt op de IGO en je behoudt je thuisadres, blijf je recht hebben op het verhoogde basisbedrag.

Je vindt meer actuele info op de site van de RVP www.onprvp.fgov.be/NL/profes/benefits/igo/paginas/default.aspx of via hun gratis infonummer 1765. Je kan natuurlijk ook terecht bij de pensioendienst van de CM in jouw regio of bij OKRA Algemeen.


In een woonzorgcentrum

37

DE KEUZE VAN LIESBET WALCKIERS

Elk zijn jointje Het kleine Zuid-Amerikaanse land Uruguay heeft voor een primeur gezorgd. Niet alleen is het verbruik van cannabis er nu legaal. Het is ook het eerste land ter wereld waar de staat de productie en de verkoop van de drug controleert.


Wiet, hasj, marihuana. Bekende namen zijn het voor afgeleiden van eenzelfde product, cannabis. De meest populaire drug in Europa, ook bij ons. Dat je deze soft drug niet over eenzelfde kam mag scheren als het zwaardere spul, is een overtuiging die nu wel in ruimere kring wordt aanvaard. Maar dat betekent nog niet dat er een consensus aan het ontstaan is over de aanpak van cannabis. War on drugs, met andere woorden de repressieve aanpak, wordt in vele landen nog als de enig mogelijke politiek gezien, zonder onderscheid te maken tussen de verschillende ‘geestverruimende’ producten. Hoewel de ervaring leert dat die aanpak allerminst een garantie biedt voor een oplos-

38

sing van het probleem. Kijk maar naar Mexico, waar de drugsoorlog sinds eind 2006 meer dan 70 000 slachtoffers heeft gemaakt, vooral gewone burgers.

Staatscontrole Het uitgangspunt van de Uruguayaanse president José Mujica is dat, wanneer een product illegaal is, het alleen maar clandestiene netwerken, en dus de criminaliteit, versterkt. Hij verwijst daarbij naar het voorbeeld bij uitstek, de Prohibitie. Dat was het verbod op alcohol in de Verenigde Staten, in de jaren twintig en dertig. Net als de maffia toen zijn het nu alleen de drugskartels die er schatrijk van worden. “Waar ik bevreesd voor

ben”, zegt hij, “is niet de drug maar de drugsmokkel”. Er komt dus in Uruguay een staatsregie die controle uitoefent op verbruik, handel en productie van cannabis. De verbruikers, uitsluitend inwoners van het land, worden ingeschreven in een register. Zo wil hij - welja - het gras voor de voeten wegmaaien van de georganiseerde misdaad. De oppositie verwijt Mujica, een ex-guerrillero, dat hij met vuur speelt. Maar hij mag tot nog toe dan al de enige zijn die zijn idee, na een heftige discussie in het parlement, heeft weten door te duwen, hij staat steeds minder alleen, vooral in Latijns-Amerika. De Organisatie van Amerikaanse

recreatief gebruik, zoals dat heet, uit het strafrecht gehaald. Maar op het federale vlak beweegt er niets en blijft cannabisbezit strafbaar. In Europa houden de landen er uiteenlopende benaderingen op na. En binnen elk land zijn er meestal grote meningsverschillen tussen de politieke partijen. Nederland werd doorgaans gezien als een baken van tolerantie inzake drugsbeleid. Maar dat landt verbiedt buitenlanders nu de toegang tot de coffee shops, waar cannabisverkoop en -verbruik is toegelaten. Zo wil het de overlast in het grensgebied tegengaan. In ons land is er al jaren een gedoogbeleid. Met andere woorden: bezit en gebruik van kleine hoeveelheden worden niet vervolgd (tenzij in aanwezigheid van minderjarigen), verkoop wordt dat wel. Maar de wet is niet veranderd. De praktijk kan dus elk moment worden teruggeschroefd. Dat is gebleken in Antwerpen. Daar besliste het stadsbestuur onlangs opnieuw te gaan vervolgen, ook voor kleine hoeveelheden. In Frankrijk is zelfs een minimale versoepeling van de wet dan weer totaal onbespreekbaar voor zo goed als alle partijen, op enkele parlementsleden van Groen na. Het hardst is de repressie in sommige landen in het Midden-Oosten en Azië. Daar kan niet alleen levenslange gevangenisstraf tot zelfs de doodstraf staan op de verkoop van drugs, ook van cannabis.

De pogingen om handel en productie van drugs uit te roeien, zijn mislukt. dent. Maar het huidige staatshoofd Peña Nieto blijft onwrikbaar. Zijn collega’s van Guatemala en Colombia hebben daarentegen wel al laten uitschijnen dat ze te vinden zijn voor een schrapping van het cannabisgebruik uit het strafrecht. Met andere woorden: het niet-vervolgen. Dat is dus niet hetzelfde als een volledige legalisering.

Uiteenlopend beleid Miljarden dollar, dat heeft de war on drugs aan de Verenigde Staten gekost sinds hij door president Nixon in gang is gezet. Het is dan ook ironisch dat precies dat land het verst staat met de legalisering van cannabis. De staten Colorado en Washington hebben sinds kort bezit, verbruik en teelt voor persoonlijke consumptie volledig gelegaliseerd. Vijftien andere staten hebben het bezit van kleine hoeveelheden voor

Volksgezondheid Een bijzonder hoofdstuk betreft het geneeskundig gebruik. Cannabis wordt al op vrij grote schaal voorgeschreven voor sommige aandoeningen waar klassieke geneesmiddelen tekort schieten. Voor de behandeling van nevenverschijnselen bij multiple sclerose bijvoorbeeld. Daar stelt het bevoorradingsprobleem zich natuurlijk op acute wijze. In de Verenigde Staten zijn er al negentien staten die het voorbeeld volgden van Californië, waar het therapeutisch gebruik van de drug is toegestaan. Dat is het ook in Canada en Israël. In verscheidene Europese landen mogen nu ook op voorschrift geneesmiddelen worden verkocht die cannabis bevatten. Dat de war on drugs - met andere woorden criminalisering en repressie - is mislukt, daar gaan nu steeds meer stemmen over op. Onlangs nog publiceerden wetenschappers in opdracht van het International Centre for Science in Drug Policy de resultaten van een onderzoek dat liep over twee decennia. Daaruit blijkt dat de pogingen om handel en productie van drugs uit te roeien, zijn mislukt. Zij pleiten ervoor om het drugsgebruik aan te pakken als een probleem van volksgezondheid en niet meer van criminaliteit. De polemiek is dus, wereldwijd, verre van afgesloten. Tekst Liesbet Walckiers


Staten stelde onlangs uitdrukkelijk dat de war on drugs is mislukt en dat er werk moet worden gemaakt van een meer flexibel beleid. Ze dringt aan op een debat. In Mexico is er een brede beweging aan de gang van hoogstaande intellectuelen, schrijvers, acteurs, juristen en zelfs parlementsleden, die de legalisering van marihuana vraagt. Onder hen een voormalig presi-

39

RELATIES

‘Het zijn mijn broers en zussen’


“Zou ik dat kunnen? Op mijn vijftiende naar een ander land moeten vluchten en moederziel alleen, mijn bedreigd leven in handen nemen? Ik kan het mij niet voorstellen!” Wim De Meester, begeleider van jonge vluchtelingen in Brussel, huivert terwijl hij deze gedachte uitspreekt.

40

“Ik was eerder al actief in een studentenbeweging die zich inzette voor vluchtelingen en mensen zonder papieren maar de confrontatie met jonge kinderen op de dool, is schrijnender. Soms zijn ze een jaar lang in angst en ontbering onderweg vooraleer ze hier in het opvangtehuis Minor-Ndako en Juna (Minor betekent minderjarig, Ndako onderdak) strandden. Toch probeerde ik in de twee jaar dat ik

hier werk, me vooral te concentreren op de positieve verhalen die ik meemaak. Ik leer gekwetste, soms wanhopige jongeren kennen die hun vertrouwen in anderen stilaan herwinnen, hun talenten ontdekken en iets van hun leven willen maken. Het lukt niet iedereen maar soms breekt die hoopvolle zon wel door. Daarom doe ik mijn job zo graag. Ik kan hier aan iets goeds werken.”

Een nieuwe kans “In onze leefgroep wonen jongeren tussen 12 en 18 jaar. Ze komen vaak uit hachelijke gebieden in Afrika en Azië. Sommigen dwaalden in hun gevaarlijke tocht door de Griekse bossen, of vielen ten prooi aan mensensmokkelaars die goed aan hen verdienden. Een droombestemming hadden ze vaak niet, ze lieten zich leiden door het lot. Als ze op Belgische bodem worden geregistreerd, krijgen ze een voogd toegewezen. Bij de Dienst Vreemdelingenzaken krijgen ze een reeks vragen voorgeschoteld, op het CommissariaatGeneraal voor de vluchtelingen en de staatslozen volgt een lang interview met vragen als: wie ben

mee naar de dokter en het oudercontact, vang hen op als ze van school thuiskomen, breng wat vrije tijd met hen door.”

Grote broer of grote zus “Minor-Ndako is een klein en huiselijk opvangtehuis voor jongeren. Vaak komen zij eerst terecht in de grotere opvangcentra Steenokkerzeel en Neder-over-Heembeek. Daar zijn ook begeleiders voor deze jongeren maar omdat we kleiner zijn, kunnen wij intensiever werken. Allereerst proberen we met de nieuwkomers een vertrouwensband op te bouwen. We moeten hen zo goed mogelijk voorbereiden op wat er komen gaat: leven, opgroeien, werken in een vreemd land met een vreemde taal en een andere levenswijze. Hoe deze jongeren ons bekijken? Misschien als een grote broer of een grote zus - de helft van de begeleiders is vrouw - maar in ieder geval niet als vervangende ouder. Ik zou dat ook niet willen. Met mijn 27 zou ik het bezwaarlijk kunnen zijn maar misschien ben ik nog net jong genoeg om voeling te hebben met hun leefwereld en laten ze mij er ook makkelijker in toe. Soms moet je voor hen een halve psycholoog zijn. Het trauma van weggerukt te zijn uit je familie, uit je vertrouwde omgeving, is een diepe, rafelige wonde. Vadertje spelen voor hen, heeft geen zin. Je moet hen tijd geven en soms duurt het heel lang eer ze hulp toelaten. We zijn voor hen ook een opvoeder. We vangen hen op als ze van school komen, er is iemand in huis als ze opstaan en

Het trauma van weggerukt te zijn uit je familie, is een diepe, rafelige wonde. klopt, of je politieke of geloofsovertuiging niet in het systeem past. Subsidiair beschermd wil zeggen: je loopt een reëel risico op ernstige schade als je terugkeert, vaak is je thuisland dan oorlogsgebied. Dan krijg je vijf jaar verblijfsrecht. Elk jaar moet dat recht verlengd worden op de gemeente. Argumenten als een goede integratie helpen niet altijd bij de procedure tot regularisatie. Dat is eerder een gunst van de Belgische staat. Deze jongeren, allemaal met hun verhaal, wonen hier bij ons. Zij verdienen een kans want hun dooltocht was geen plezierreis. Voor twee van de tien jongeren die nu in ons tehuis wonen, ben ik individueel verantwoordelijk. Ik geef ze iets meer aandacht dan de rest van de groep die uiteraard ook hun begeleiders heeft. Ik ga

we koken samen in het weekend met wie niet bij vrienden kan gaan logeren. Na een paar weken realiseren ze zich op wie ze kunnen rekenen en het is aan ons om hen niet teleur te stellen. We proberen vooral hun talenten en hun hobby’s te ontdekken en hen daarin te gidsen. Stel dat een jongere graag wil voetballen, dan zoeken we een ploeg en ga ik mee naar de training tot hij zelfstandig genoeg is om het alleen te kunnen. Onszelf overbodig maken, is de uiteindelijke bedoeling van onze taak hier. Ouders doen dat ook maar thuis heeft een jongere veel meer tijd om volwassen te worden. Hier zetten ze enorme stappen op korte tijd. Soms blijven ze maar een paar maanden voor ze alleen gaan wonen, soms worden ze doorverwezen naar andere leefgroepenwerkingen.” “Als jongeren na hun verblijf hier nog eens dankbaar terugkomen om een klapke te doen en als je dan merkt hoe ze stappen vooruit hebben gezet, voel ik me echt gelukkig. Het is fijn om te ervaren dat onze kleine hulpverlening toch iets betekende voor deze gevluchte ‘broers en zussen’ uit een andere wereld. Uiteindelijk doen we met zo’n opvang niets meer dan onze verdomde plicht om als een van de rijkste landen ter wereld een helpende hand te bieden aan wie in miserie opgroeide.” Tekst Hilde Masui Foto Jürgen Doom

Meer info via www.minor-ndako. be of 02 503 56 29.


je, wat doe je hier? De voogd behartigt het dossier verder. Wij trachten te helpen met het verwerken van slecht nieuws. Voor ons is het verhaal en het statuut van de jongere niet van tel. Elke minderjarige heeft in ons land sowieso recht op opvang. Eens er beslist is welk statuut een jongere krijgt, is hij een erkend vluchteling of is hij subsidiair beschermd. Erkend vluchteling wil zeggen: bedreigd zijn in je persoon in je eigen land omdat papa iets te maken heeft met wat het regime of de Taliban niet zint, omdat je seksuele geaardheid niet

41

menu December is de feestmaand bij uitstek. En daar horen vooral gezellig samen zijn en enkele bijzondere feest-gerechten bij. Maar ook op een doorsnee koude winterdag heb je verwarmende gerechten nodig. Hutsepot en erwtensoep bijvoorbeeld.

Feest aan tafel Weekendmenu Gebakken kikkerbillen met mosterdsaus Voor vier: 16 of 24 kikkerbillen ■ bakboter ■ bloem ■ 1 geutje cognac ■ 1 eetlepel mosterd ■ 2 dl light room ■ kruiden naar keuze (peper, paprika). Kruid de kikkerbillen en wentel ze in de bloem. Laat de bakboter heet worden en korst de kikkerbillen mooi bruin. Dek de pan af en laat nog 10 min. gaar stomen op een zacht vuurtje. Haal de kikkerbillen uit de pan en houd ze warm. Voeg de mosterd bij het stoofvocht, giet er een geut cognac bij en breng aan de kook. Roer er de room door en laat inkoken tot een mooie saus. Breng op smaak. Leg de kikkerbilletjes op voorverwarmde borden en napeer met saus. Dien op met stokbrood.

Stoofpotje van kalkoen Voor vier: 800 gr kalkoenfilet ■ bakboter ■ 1 groene paprika ■ 1 rode paprika ■ 1 ui ■ 1 blik gepelde tomaten van 400 gr ■ 1 blik ananas van 250 gr ■ 1 blik peren op stroop van 400 gr ■ 1 eetlepel suiker ■ 1 geut azijn ■ 1 fles witte wijn ■ bruine sausbinder ■ gevogeltebouillonblokje ■ kruiden (kerrie, paprika, peper). Snijd de kalkoenfilet in stukken (niet te klein). Laat de bakboter heet worden en bak de kalkoenstukken mooi bruin. Kruid met kruidenmengeling. Pel de ui en snipper ze. Was de paprika’s, haal de zaadjes eruit en snijd in repen. Haal het vlees uit de pot. Voeg de groenten toe aan de braadjus en laat ze even stoven. Voeg achtereenvolgens het gebruinde vlees, de gepelde tomaten, de peren, de ananas, de suiker, de azijn en de witte wijn toe en stoof gaar. Voeg indien nodig nog wat witte wijn toe en breng op smaak. Bind met bruine sausbinder. Dien op met gekookte rijst of natuuraardappelen.

Rotsjes 100 gr gemalen kokos ■ 2 eiwitten.

■ 100

gr suiker

Meng de suiker met de kokos. Klop het eiwit stijf. Meng het eiwit voorzichtig onder de suiker en de kokos. Neem een bakplaat en leg er herbruikbare bakfolie op. Schep het mengsel met 2 eetlepels op hoopjes. Bak 25 min. op 150°C tot de rotsjes lichtbruin zijn.

Irish koffie


Per persoon: 1 koffielepel suiker ■ ½ dl whisky ■ 1 kop sterke koffie ■ vers geklopte slagroom of light slagroom uit spuitbus ■ cacaopoeder of hagelslag.

42

Maak verse koffie. Neem een hittebestendig glas. Schep de suiker in het glas. Verwarm de whisky en giet die over de suiker. Giet er koffie bij over de bolle kant van een eetlepel. Lepel de slagroom bovenop het koffiemengsel. Gebruik je vers geklopte room, laat die dan langs de bolle kant van een eetlepel in het glas lopen. Versier met een snuifje cacaopoeder of met hagelslag.

EINDEJAAR GEEF EEN PORTIE GEZONDHEID CADEAU

METEN IS WETEN LICHAAMSCOMPOSITIEMETER Omron BF212 en BF214 Een handige en snelle hulp bij het monitoren van gewicht, BMI en lichaamssamenstelling.

Weekmenu

BLOEDDRUKMETER

250 gr gedroogde erwten ■ 2 uien ■ 1 prei ■ 1 tak selder ■ 2 liter water ■ 100 gr gerookt spek (1 snede van ongeveer een ½ cm dikte) ■ 1 eetlepel gehakte peterselie ■ 2 eetlepels croutons ■ rundsbouillonblokje. Laat de erwten een nacht weken in koud water. Reinig de prei, de ui en de selder en snijd in stukken. Giet de erwten af en spoel onder koud water. Kook de erwten, de ui, de prei, de selder en de snede gerookt spek 45 min. in 2 liter water. Haal het spek uit de soep en mix. Snijd het spek in blokjes en breng de soep op smaak. Schep de soep in een bord en voeg spek, croutons en peterselie toe.

-12 %

Reinig alle groenten en snijd ze grof. Snijd het spek in grote stukken en bak in bakboter in een kookpot langs alle kanten bruin. Haal uit de kookpot en laat de stukjes rib er aan alle kanten in bruinen. Haal uit de kookpot. Doe alle groenten in de kookpot en voeg eventueel wat water toe. Leg er het gebakken vlees bovenop en laat 45 min. garen in een gesloten kookpot. Schil en was de aardappelen en snijd in stukken. Voeg de aardappelen toe en laat nog 15 min. garen. Breng op smaak. Neem een braadpan en bak daarin de braadworsten in bakboter. Dien de hutsepot op in een diep bord met bovenop een stukje spek of een ribbetje en een braadworst. Tekst Blanche Van Belle Foto’s Emy Elleboog

Automatische bovenarm bloeddrukmeter.

GEZONDE BENEN EN VOETEN DIABETESSOKKEN Bota comfortkousen ontwikkeld voor gevoelige voeten. Snoeren niet af!

PULMAN SCHOENEN

-15 %

Hutsepot op grootmoeders wijze 1 groene kool ■ 4 stengels prei ■ ½ knolselder ■ 1 kg spruitjes ■ 2 uien ■ ½ kg wortelen ■ 4 aardappelen ■ 4 raapjes ■ 250 gr spek ■ 400 gr ribbetjes ■ 4 braadworsten ■ bakboter ■ rundsbouillonblokjes.

Omron M6 Comfort

Het is een comfortabele pantoffel, die vaak aanbevolen wordt door de arts, voor mensen met bv. diabetes.

WARMTE WARMTE ONDERGOED Gratis attentie bij aankoop van Medima Angora bodywear.

-12 %

WARMTEKUSSEN

SISSEL® Vinotherm, kussen met druivenzaadvulling, ideaal voor de behandeling van nek-, schouder- en rugklachten. Acties in de Thuiszorgwinkel van 6/12/2013 tot en met 4/1/2014. Vraag naar onze actiefolder en actievoorwaarden in de winkel! De adressen van de Thuiszorgwinkels vind je op onze website of via 02 246 49 49.

www.thuiszorgwinkel.be


Erwtensoep

43

MET DE KLEINKINDEREN

Onder de aardkorst van C-mine


Nadat in 1996 de laatste Limburgse steenkoolmijn sloot, leven de kompels van weleer verder met stof op de ziel. C-mine in Genk vergeet echter hun hard labeur niet. Johan en Mia vertellen dat verleden graag verder aan hun kleinkinderen en trokken met Marlo (9), Senna (8) en Gwen (4) op ondergrondse expeditie.

44

“Moest een mijnwerker dit echt allemaal meeslepen?” vraagt Marlo als de onthaalbediende hem een gordel omgespt. “Neen, zij droegen nog veel zwaardere dingen mee”, lacht bompa. De zaklamp, het vergrootglas en het kompas dienen om Cyriel te zoeken. Met dit spel worden de kinderen door het belevingsparcours in een oude luchtgang van C-mine geloodst. Als iedereen klaar is, kan de afdaling beginnen. Even wennen aan het donker, in een grote boog voorbij een reusachtige ventilator en dan naar de werkplek van de mijnwerkers.

Verhalen uit een mijnkoker Angstaanjagend, als je de mijnwerker hoort vertellen over het

leven onder de grond. Tot 850 meter diep gingen ze, in rammelende liftkooien en dan met een treintje naar de schacht waar ze steenkool moesten houwen, zonder een sprietje daglicht. “Zien wij straks ook zo zwart?” vraagt Senna wat ongerust. “Er worden hier geen kolen meer bovengehaald hoor”, sust moeke. De koker met de vogel is een mysterie. “Vroeger namen mijnwerkers een kanarie mee naar beneden maar weten jullie ook waarom?” vraagt bompa. De kinderen moeten het antwoord schuldig blijven. “Als de vogel flauwviel, was dat een teken dat er gevaarlijk mijngas was en moesten de mijnwerkers zich snel uit de voeten maken.” Neen, hier wil het jonge grut niet werken.

Geluiden uit de mijn In een steenkoolmijn is het nooit helemaal stil. Wanneer de kinderen in de geluidcel de hendels overhalen, horen ze hakkende beitels, een ratelende transportband, vallend puin, explosies... Marlo heeft een idee: “als we allemaal tegelijk een hendel overhalen, hoe hard zou dat dan klinken?” Er volgt een hels kabaal en Gwen kruipt weg bij moeke. Dit is te veel voor de oren van een vierjarige. In de echokamer gaat het beter. Het is de belangrijkste plek van een steenkoolmijn want hier stonden de liftkooien klaar om de kompels naar beneden te brengen. De schacht heeft een immens echovermogen en dat laten de kinderen zich geen tweemaal zeggen.

Wit, zwart en ballonnen met een geurtje “Waar zijn al die mensen?” Senna kijkt rond in de witte gang maar die is leeg. De stemmen komen uit

“Zien wij straks ook zo zwart?” vraagt Senna wat ongerust. doorbrachten. “Ik versta ze niet”, peinst Marlo. “Je hebt gelijk”, antwoordt moeke, “mijnwerkers kwamen van overal naar ons land om in de mijnen te werken. Je hoorde hier dus ook Italiaans en Grieks.” We passeren nog de Cultural Odor Generator, waar de kinderen hun favoriete geur in een ballon persen. Maar niet alle flesjes ruiken even goed want mijnwerkers zaten onder stof en zweet en hun schamel broodtrommeltje bevatte niet altijd smakelijk voedsel. Gelukkig zitten in de geurgenerator ook zuiderse kruiden en drankjes. De zwarte gang waar de mijnwerkers na hun dagtaak - en dus zo zwart

als roet - weer naar boven gingen, is ook de weg naar buiten. “Eindelijk lucht”, zegt bompa als ze de 360 treden van de schachtbok beklimmen, naar een adembenemend uitzicht over de terrils van Limburg. En Cyriel de krekel? “Oeps, vergeten”, schrikken de kinderen. “Maar dat is dan ook geen mijnwerker hé.” Tekst Suzanne Antonis Foto’s Frank Bahnmüller

Info C-mine expeditie, permanent belevingsparcours in C-mine, 3600 Genk, 089 65 44 90, www.c-mine-expeditie.be. Open van dinsdag tot zondag van 10.00 tot 17.00 uur, in de wintermaanden enkel woensdagnamiddag en weekends. Tickets: 6 euro, met korting 4,50 of 3 euro, kinderen tot zes jaar gratis.


luidsprekers waarmee C-mine expeditie wil aantonen hoeveel mensen hun dagen in de mijn

45

UIT

De Porta Nigra is het uithangbord van Trier.

In het voetspoor van Karl Marx


Met liefst acht Unesco Werelderfgoederen en een wereldberoemde burger in haar kielzog, loont Trier als weekendtrip. Haar idyllische ligging in een groen keteldal aan de Moezel omringd door de wijnflanken van het Eifelgebergte, maakt de verovering extra boeiend.

46

Trier claimt de titel van oudste stad van Duitsland. Ze dankt haar naam aan de Treveri, de Keltische stam die hier vierhonderd jaar voor Christus woonde. Trier bevindt zich van oudsher op het kruispunt van belangrijke verbindingswegen naar Keulen en Parijs. De enige stadspoort die de middeleeuwen overleefde, is de Porta Nigra. Ze dateert uit de tweede eeuw en is het uithangbord van de stad. Nergens ter wereld is de Romeinse geschiedenis zo zichtbaar als in Trier. Japanners en Amerikanen zijn er blijkbaar gek op. Gidsen verkleed als Romeinse gladiatoren en soldaten stelen de show en leiden de verbaasde toeristen rond in en om het monument. De oorspronkelijk roze en witte muren van de Porta Nigra of Zwarte Poort kleurden tijdens de Middeleeuwen zwart door milieu-

vervuiling en later door de productie van houtskool in de streek. “Schoonmaken is hier geen optie, dan verliest haar naam aan betekenis”, lacht Elke Hermsdorf, onze niet verklede gids. “Zoals veel bouwwerken uit die tijd, werden zandsteenbrokken van anderhalve ton zwaar door slaven op elkaar geplaatst. Je ziet nog sporen van de ijzeren klemmen waarmee zij de stenen met elkaar verbonden. Tijdens de Middeleeuwen werd veel van dit ijzer gestolen. Sinds 1986 behoort de Porta Nigra tot het Unesco werelderfgoed.” Indrukwekkend langs de buitenkant? Om een goed beeld te hebben van deze poort moet je haar beklimmen. Binnen ontdek je de authentieke kleuren van de steen en krijg je een idee van de reusachtige afmetingen. De Romeinen beschermden de meeste bouwwer-

Portret van Karl Marx, de beroemdste inwoner van Trier.

ken met pleisterwerk om niet zwart te worden. Omdat men hier geen pleisterwerk aantrof, veronderstelt men dat de poort nooit voltooid werd. De dubbele poort was een troef. De vijand werd binnengelokt door de eerste open poort. Vervolgens sloot men de tweede poort zodat hij gevangen zat. Boven in de toren zie je dertien kilometer ver. De poort was dus ook een soort vuurtoren. Simeon van Saracuse liet zich inmetselen in een gedeelte van het gebouw en leefde er vijf jaar als heremiet. Hij overleed hier

ook en later verklaarde Benedictus hem heilig.

paus

Twee ridders

Het Karl-Marx geboortehuis. overeind staan, dateren van 326 na Christus. De Domkerk werd gebouwd op de resten van een keizerlijk paleis uit de Romeinse tijd. Ze moet destijds deel uitgemaakt hebben van een ingewikkeld gebouwencomplex waarvan ook de aanpalende Onze-Lieve-Vrouwekerk een stukje was. Waarschijnlijk stonden hier wel vier basilieken die met elkaar verbonden waren. De antieke Domkerk heeft een oppervlakte van 60 000 vierkante meter. Je vindt hier de Heilige Rokkapel met het naadloze gewaad van Christus, dat op onregelmatige tijdstippen tentoongesteld wordt. “Waarschijnlijk duurt het nog dertig jaar eer dit weer gebeurt”, weet Elke. Na jarenlange restauraties hielden slechts drie kleuren stand in de Dom: zwart of grijs, wit en roze. Ook het nieuwe orgel kreeg deze drieeenheid, een symboliek die je overal terugvindt. Alle andere kleuren worden geweerd. Alleen in het oudste portaal bleven de authentieke kleuren bewaard. “Op die manier krijg je een soort leerboek van 1 650 jaar kunstgeschiedenis. Je ziet hier Romeinse en romaanse stijl, gotiek en renaissance. Maar ook maniërisme en rococostijl”, leert Elke ons nog. We verlaten de Domkerk via de aanpalende kruisgang met zijn ongewone gotische bogen met rozetten in dubbele klavervorm. De

Vandaag blijft de basilica als lutherse kerk nog altijd even indrukwekkend. gen. Adelheid die kon lezen en schrijven, ongewoon voor een vrouw in die tijd, liet bijgevolg een inscriptie aanbrengen “wees wakker en bidt”. Deze wederzijdse pesterijen gingen zo nog lange tijd door.

Drie kleuren In het straatje dat naar de Domkerk leidt, valt je vast de moderne gevelschildering op. Ze toont Trier als katholieke processiestad. De oudste muren van de Dom die nog

kanunniken liggen in de binnentuin begraven, op bevel van Napoleon.

Knielen voor de keizer Trier werd in 284 na Christus een van de keizerlijke residenties van het westelijke deelrijk. Omdat men hiervoor niet de infrastructuur bezat, brak men simpelweg een vierkante kilometer stad af om een paleis te bouwen. Deze hal van dertig meter hoog, zeventig meter lang en dertig meter breed was niets anders dan een hal voor één meubelstuk, namelijk de troon van keizer Constantijn de Grote. De troon stond achteraan in de apsis en de hal fungeerde slechts als weg om de troon te bereiken. De heren

De Dom van Trier.


Wanneer je naar de Hauptmarkt wandelt, merk je vlakbij de Porta Nigra aan de linkerkant een klein roze huis met het opschrift Euroshop. Hier leefde Karl Marx tot zijn zeventiende. Zijn vader kocht het huis in 1820. Hier begint het drukke voetgangersgedeelte. Kan je moeilijk weerstaan aan de weelderige etalages? Geniet toch ook volop van de gevels in Biedermeierstijl. Van de meeste werd de middeleeuwse polychromie prachtig hersteld. De marktfontein uit 1575 is in restauratie. Aan pracht en praal geen gebrek op de markt. Prachtige vakwerkhuizen met gevels in renaissance of maniëristische stijl. De twee ridderbeelden, het ene met vriendelijke blik gericht op de klokkentoren, het andere met gesloten vizier richting Domkerk turend, hebben alles te maken met een eeuwige ruzie tussen de bisschoppen en de stadsheren van Trier. Toen mevrouw de burgemeester Adelheid van Besselich op de klokkentoren van de Sint-Gangolfkerk een verdieping liet bijbouwen, gaf de bisschop als antwoord het bevel de toren van de Domkerk te verho-

47

In de basiliek bevond zich slechts één meubelstuk: de troon van Keizer Constantijn. moesten de lange hal door om achteraan voor de keizer te knielen. Vandaag blijft deze basilica als lutherse kerk nog altijd even indrukwekkend. Aan de buitenkant zie je nog een vuurhaard van de vloerverwarming. Die was bijzonder effectief. Vijf openhaarden produceerden warme lucht die omhoog circuleerde in de twee meter zeventig dikke muren via miljoenen holle bakstenen. Voor een Romeinse burger voldeed dit gebouw zeker als wolkenkrabber! Uiteraard behoort ook deze basilica tot het werelderfgoed. Aangebouwd aan de keizerlijke hal wacht een andere verrassing. In een totaal verschillende stijl, wat kitscherig aandoend, pronkt hier het keurvorstelijk paleis uit de 17de eeuw. Het kreeg onlangs zijn oorspronkelijke roze gevel terug.


Geitenleren strings

48

Onze wandeling eindigt bij de Romeinse thermen of de keizerlijke Baden. Het amfitheater vlakbij is een bezoek waard maar minder indrukwekkend dan deze van Frankrijk bijvoorbeeld. De plannen tonen een reusachtig badhuis van dertig meter hoog. De restanten van vandaag reiken nog negentien meter hoog. Elke Hermsdorf: “Alle Romeinse badhuizen werden gebouwd volgens hetzelfde idee. Dit maakt de wederopbouw voor archeologen gemakkelijker. Op het open gras-

veld kon men aan sport doen. Rondom waren zuilengalerijen die dienden als huizen voor een langer verblijf, de cafés en restaurants van vandaag, zeg maar. Verder had je de voorbereidingsruimten, kleedruimtes en sauna’s met dubbele vloerverwarming. Na de sauna kreeg je een massage met lijnolie. Daarna schraapte je zelf je huid af met een sikkelvormig schraapijzer. Vervolgens kon je in de waterbekkens in je eigen olieeiland zitten want shampoo en zeep waren onbekend. Er was een warm, lauw en koudwaterbad. Het water kwam via de aquaducten in de waterbekkens. Op mozaïekvloeren vond men afbeeldingen van dames in bikini. Bij opgravingen nabij de Porta Nigra vond men zelfs strings in geitenleer!” We wandelen door de anderhalve

kilometer onderaardse riolering die nog in prima staat is. Nog tijdens het bouwen vertrok keizer Constantijn naar de Bosporus om er Constantinopolis, vandaag Istanbul, te stichten. Zodoende werden de werkzaamheden in Trier nooit voltooid. Alles werd voor de eeuwigheid gebouwd maar nooit gebruikt. Op twee meter diepte stuitten archeologen op de restanten van een villa met 57 kamers die Constantijn voor zichzelf liet bouwen. Deze villa werd afgebroken voor de bouw van het badhuis. Hier werd een mozaïekvloer van zestig vierkante meter gevonden en muurschilderingen die nu in het museum van Trier te zien zijn.

Communisme pur sang Op onze terugweg lopen we langs de Brückenstrasse het Karl-Marxhuis binnen. Dit verrassende museum laat je kennismaken met de grondlegger van het communisme. Karl Marx werd hier geboren maar verhuisde twee jaar later naar het huis aan de Porta Nigra waar hij tot zijn zeventiende woonde. Daarna studeerde hij in Berlijn, publiceerde Das Kapital en samen met Friedrich Engels het Communistisch Manifest. In het museum maak je kennis met het gedachtegoed van Marx en de impact van zijn ideeën maar evengoed met zijn privéleven, zijn levenslange vriendschap met Engels en zijn verbanning. Tekst en foto’s Chris Van Riet

Info Toeristisch Infokantoor Porta Nigra, Trier, www.trier-info.de, +49 (0)651 97 80 80. Tot 22 december kan je op de Hauptmarkt proeven van de Trierse kerstmarkt.

UITJES Verhalenreis. De mooiste verhalen van Astrid Lindgren geïllustreerd door Marit Törnqvist

De tentoonstelling Verhalenreis neemt je mee door de wereldberoemde verhalen van Astrid Lindgren met originele illustraties van de Zweeds-Nederlandse Marit Törnqvist. Er zijn schetsen, tekeningen, beschrijvingen en foto’s te zien die Marit maakte voor Junibacken, het Astrid Lindgrenmuseum in Stockholm. Daar leidde ze twee jaar lang een ploeg van zeventig decorbouwers die een reis door de decors van de bekendste verhalen van Astrid Lindgren bouwden. De tentoonstelling laat zien hoe Marit de verhalen van Astrid Lindgren omtoverde tot een wereld in 3D. Ga je met de kleinkinderen naar de tentoonstelling? Reis met de Dingenzoeker van Pippi door de tentoonstelling en ontdek de wereld van Ronja de Roversdochter, Pippi Langkous, de Gebroeders Leeuwenhart en Karlsson van het dak (5 tot 12 jaar). Of verken Verhalenreis met je eigen routeplanner (12 tot 15 jaar). Info Tot 21 april 2014 in het Literair Museum, Bampslaan 35 te Hasselt (vlakbij het station), 011 22 26 24, www.literairmuseum.be. Van woensdag tot zaterdag en iedere eerste zondag van de maand van 14.00 tot 17.00 uur. Tickets: 2,50 euro.

Oorlog en trauma.

Duotentoonstelling in het In Flanders Fields Museum en in het Museum Dr. Guislain in Gent. Twee musea slaan de handen in elkaar om dit grote en aangrijpende verhaal te vertellen. Aan de vooravond van de herdenkingen van de Eerste Wereldoorlog, maakt deze dubbeltentoonstelling duidelijk dat de aandacht ook honderd jaar later naar het lot van de mensen moet gaan. Het In Flanders Fields Museum in Ieper behandelt de organisatie van de medische zorg aan het front tijdens de Eerste Wereldoorlog. Het Museum Dr. Guislain in Gent zoomt in op verschillende conflicten tijdens de twintigste eeuw maar dan met de klemtoon op die specifieke tak in de geneeskunde, de psychiatrie. Gratis in combinatie met een bezoek aan het In Flanders Fields Museum, de tentoonstellingen zijn ook afzonderlijk te bezoeken. Info Tot 30 juni 2014 in: In Flanders Fields Museum, Grote Markt 34, 8900 Ieper, 057 239 220, www.inflandersfields.be. Tickets: 9 euro. Museum Dr. Guislain, J. Guislainstraat 43, 9000 Gent, 09 216 35 95, www.museumdrguislain.be. Openingsuren: dinsdag tot vrijdag: 9.00 tot 17.00 uur, zaterdag en zondag: 13.00 tot 17.00 uur. Gesloten op 24, 25 & 31 december en 1 januari. Tickets: 8 euro.

The Art of the Brick

Info Tot 21 april 2014 in de Beurs van Brussel, Beursplein, 1 te 1000 Brussel, 02 894 27 80. Open elke dag van 10.00 uur tot 19.30 uur (laatste toegang om 18.30 uur), met elke woensdag nocturnes tot 21.00 uur (laatste toegang: 20.00 uur), www.expo-artofthebrick.be. Tickets: van maandag tot vrijdag 13,50 euro; weekends en feestdagen: 15,50 euro; +65: 11 en 12,50 euro. De tickets zijn te koop op www.yetix.be, telefonisch via 070 79 00 70 en aan de ingang van de tentoonstelling. OKRA-leden genieten 2 euro korting op vertoon van hun lidkaart.

B

Maak kans op een gratis duoticket. Kijk blz. 52!


Deze uitzonderlijke kunstwerken werden ontworpen met meer dan een miljoen LEGO® bouwsteentjes. De reële of fictieve personages en objecten die Nathan Sawaya bedacht en bouwde, zijn stuk voor stuk verbazende en verrassende creaties die je sprakeloos doen toekijken. Deze reizende tentoonstelling wordt beschouwd als een van de meest opmerkelijke tentoonstellingen van het moment. The Art of the Brick telt onder zijn creaties in 3D onder andere interpretaties en reconstructies van bekende kunstwerken zoals De Denker van Rodin, de Venus van Milo, De Schreeuw van Edvard Munch. Schrik niet wanneer je plots botst met een dinosaurus of oog in oog staat met Boeddha en Manneken Pis.

49

37 saai 39 nonsens 40 los zuigspeentje 42 boezem 43 lijdzaam 45 gebak 46 Russische ruitersoldaat 48 verlichtingsmiddel 50 boom 52 rechthoekig 53 verbouw 55 drank 56 vrucht 57 smalle opening 59 bakbenodigdheid 60 kilohertz 62 Schotse rivier 64 hooghartige hou ding 66 noot 67 poste restante.

KRUISWOORDRAADSEL HORIZONTAAL 1 bergweide 4 zoet Turks gebak 10 spoedig 13 bibliotheek 15 rang in de maatschappij 16 brancard 17 zangstem 19 beroep 20 noodsein 21 meubel 23 ochtendgewaad 26 aanhoudend geblaf 28 sierheester 30 briefaanhef 32 leersoort 34 snelle trekkende beweging 35 vogel 36 voegwoord 38 godsdienst 40 hondenras 41 houtschaafsel 42 kort en bondig 43 natuurkundige term 44 tuin 45 iemand die iets laat zien 46 soort stof 47 grondtoon 48 voertuig 49 afvoerkanaal 51 neon 52 spoed 54 deel van Frankrijk 56 kaartspeler 58 sober 60 interval 61 plechtige verklaring 63 deel van Afrika 65 sprookjesfiguur 66 deel van een trouwjapon 68 Indisch gerecht 69 telwoord 70 werkplaats van een loodgieter 71 straat (afk.).

1

2

3

13

4

5

Oplossing

1

2

3

Naam:

7

8

9

10

15

14

11

12

16

2 17

19

18 21

22

25

26

20 23

27

24 28

29

4 30

1

32

31

36

33 38

37

34

35

39

40

42

41

43

3 45

44

46

6 47

48

49

VERTICAAL 52 1 hoofd van een abdij 2 vers 3 onbepaald telwoord 5 muzieknoot 6 kleu56 rentelevisie 7 weg met bomen 8 deel van een dynamo 9 van de (afk.) 10 60 iedere dag 11 zonderling 12 behoeftig 14 in de eerste plaats 16 sprot 18 verhoogd tuinbed 20 plakboek 22 66 65 houten drinkbakje 24 Afrikaans dier 5 25 soort hut 27 patrijshond 29 belas70 69 tingvrij 31 visje 33 bloem 35 brandstof 37 saai 39 nonsens 40 los zuigspeentje 42 boezem 43 lijdzaam 45 gebak 46 Russische ruitersoldaat 48 verlichtingsmiddel 50 boom 52 rechthoekig 53 verbouw 55 drank 56 vrucht 57 smalle opening 59 bakbenodigdheid 60 kilohertz 62 Schotse A L M B A K L A V A D R A S T A N D B A A R rivier 64 hooghartige houding 66 noot B I E B T E N O R V A K A L A R M 67 poste restante. D B L S O P K R kruiswoordraadsel H O U T T K K W 4 5 6 7 8H E Z E

6

I V A N N E G L I G E B A S R I B E N A P P A R U K D A T I S L A M U L B O T A2013 F G december F T O N E R K E K A R R I O O L H A A S T E L Z A A A R T E R M A T A R T E E D K E K S S L E E P N S F I T T E R IJ

Straat: Postnr.:

Woonplaats:

Tel.: 10

E-mail:

G E S T K A F O X O L F P E R N E S E I G N I A A S I S T R

50

51

7 53

54 57

61

55 58

59

62

63 67

64 68

8 71 © DENKSPORT PUZZELBLADEN

SUDOKUSudoku

Alle cijfers van 1 tot en met 9 moeten Vul het diagram zo in dat in elke rij, elke kolom en elk vierkant van één keer voorkomen in alle kolom3 bij 3 vakjes alle cijfers van 1 tot en met 9 precies één keer voorkomen. men, in alle rijen en in elk van de 9 vierkantjes van 3 keer 3 vakjes.

8

2

Nr.:

9

8

3

5

4

9 5 2

6 3

OKRA-lidnummer of trefpuntnummer:

Schiftingsvraag: Wat betekent Minor-Ndako?

Vergeet niet een postzegel van 0,77 euro toe te voegen!

1

1 2

5

3

4

7

8

1

6 7

9

5

4 © DENKSPORT PUZZELBLADEN

50

Stuur je oplossing naar: OKRA-magazine, Kruiswoord december 2013, PB 40, 1031 Brussel, voor 31 december 2013. De winnaars verschijnen in het februarinummer 2014. Voeg één postzegel van 0,77 euro toe (niet vastkleven). Winnaars oktober 2013 zie hiernaast.

4i8jzen

pr

Kruiswoord

KRUISWOORDRAADSEL Maak kans op een van onderstaande prijzen en stuur je oplossing van HORIZONTAAL het kruiswoordraadsel naar OKRA-magazine.

1 beroepswerkzaamheden van een dokter 6 behorend tot de logica touwwerk aan boord 15 godsdienst 17 bijwoord 18 aanwijzend voorn genoemde 21 zogenaamd 22 Zuid-Afrikaanse partij (afk.) 24 lekkernij aan 30 plaats in Noord-Brabant 31 metaal 32 laatstleden 33 onaangep 35 hoofddeksel 37 sportterm 38 toneelnummer 39 romp van een mol graaf 44 mindering 46 ik 47 zeer belangrijk persoon 49 Bijbelse figuu 53 ampère (afk.) 55 halfvloeibaar voedsel 56 onder andere 57 groot m 62 vulkanisch gesteente 64 gemiddelde tijd van Greenwich (afk.) 65 a type onderwijs 69 voertuig 70 paard 71 ambtshalve (Latijn) 73 muziek 76 schrijfbenodigdheid 78 afkomstig uit Indië 79 typografische werkp

Speel en win een van deze prijzen Dertig boeken

VERTICAAL

1 regenscherm 2 aangehaald 3 pul 4 handigheid Vijfwerk exemplaren van Oorlog en 5 koude lekke ken 8 staatsiekleding 9 titelterpentijn 10 heiligevan 11 naar hogere positie 13 R Stefaneen Hertmans 16 veldvrucht 18 verdroogd(waarde 19 prul 19,90 21 weg, kwijt 23 compagnon 25 ho euro). wijs (afk.) 26 zouteloos 27 ter 29 narcotiserend middel 31 werktui Vijfzee exemplaren van Mist over van C.J. Sansom40 kraan 42 Bijb. figu 36 wondvocht 38 tennistermLonden 39 kleurentelevisie (waarde 24,95 euro).55 woud 56 voorbij 58 g telijk 50 imitatie 52 proefbandje 54 kookgerei Vijf exemplaren van65 bloem Expo 58 van breedte (afk.) 61 mistress 63 ante meridiem 66 kampeerver Jonathan Coe75 personal computer 76 id es guur 72 oktober (afk.) 74 compact disc

28

(waarde 19,90 euro). 4 5 6 7 8 Vijf exemplaren van Het hele jaar taart (waarde 17,9913euro). 14 Vijf exemplaren van Topkoks voor 17 18 19 euro). 20 thuiskoks 5 (waarde 9,99 Vijf exemplaren van Toots 24 25 26 Thielemans. Biografie (waarde 14,95 euro). 30 29

32

33

2 12

15

16

22

Achttien spellen (waarde 40 euro) 6 Rummikub XXL 6 Triominos XXL 6 Woordzoeker XXL

23

3

34

35

38

39

40

43 45

SPEEL EN WIN

■ Naar wie ging de overnachting voor twee personen in Canterbury? Geneviève Vanthournout uit Dilbeek. ■ Bij wie ligt Slaapwandelaars klaar om te lezen? Gheysels Louisa uit Schepdaal, Annie Monsieur uit Bazel, Leon Daenen uit Riemst, François De Rom uit Vilvoorde, Josée Gielen uit Diepenbeek. ■ Wie kreeg Augustus 1914, België op de vlucht in de bus? Barbara Laeremans uit Testelt, Eddy Ameye uit Deerlijk, Edgard De Beelde uit Sint-Niklaas, François Geens uit Diest, Hilda De Clercq uit Gijzegem. ■ Naar wie ging Light up your home? Noël Geeraerd uit Oudenaarde, Louisa Schuddinck uit Temse, Louis Similon uit Diest, Lisette Laeremans uit Lille, Carlos Moerman uit Kortrijk. ■ Wie kan aan de slag met Lekker veggie – SOS Piet? Peirs-Marien uit Zulte, Cecile Van Der Heyden uit Burcht, Jos Wolters uit Leuven, Jozef Engelbeen uit Deerlijk, Anna Slos uit Aalter.

68

59

55 60

61

65

Winnaars kruiswoord oktober 2013. Deze maand telden we 1 600 deelnemers.

B E R G W E I

K T IJ K A R S N U D C H O L B R A S O C T K H O U T G O V A M P S A N I N B A R R L I P I S C H

42

49

69

70

Oplossing kruiswoord oktober: herfststorm. Antwoord op de extra vraag: Irving Berlin.

R A W K N C O O L A S C E D E U M T O C N D

31

36

62 66 71

■ Wie kan beginnen met Start to swim? 74 75 76 G. Deconinck uit Ledegem, Nicole Torfs uit Antwerpen, Françoise Rock uit Tienen, Rita Van Havere uit Oostakker, 78 Vervueren uit Wemmel. 79 Theresia

P A R A P L U

27

41

48

54

58

26 winnaars 64

47 53

52

57

10

44 46

51

9

C I C E R O I D I O O T

L O W T O L D A F T A F P B M O R S S I Z E

G I S C H A N T O L G Z G A T O E IJ Z E R E Z K O T E L P T R E K E V A N R IJ O A L A V A T M E P E O R E N K T R T T E R IJ

Oplossing kruiswoordraadsel oktober 2013.

296 581 734 345 169 872 923 418 657

63 67

72 77

© DENKSPORT PUZZ

145 736 982 829 357 461 574 693 218

873 492 561 617 248 359 186 725 934

Oplossing sudoku november 2013.

okramagazine december oktober 2013 2013

1

51

OKRA-LIDKAART = GELD WAARD Info zie blz. 49.

Win gratis duoticket

Uitjes gelezen blz. 49? Zoek je nieuwe inspiratie voor de lego-blokjes? Maak kans op een van de tien gratis duotickets (waarde 20 euro) voor de tentoonstelling The Art of the Brick in de Beurs van Brussel. Stuur deze bon vóór 20 december 2013 naar OKRA-magazine, The Art of the Brick, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar [email protected] met de mededeling The Art of the Brick.

Naam en voornaam: Straat en nr.: Postnr.: Woonplaats: Telefoon: Info zie blz. 49.


Uitjes gelezen blz. 49? Benieuwd hoe de medische zorg er aan toe ging tijdens de Eerste Wereldoorlog? Maak kans op een van de tien gratis duotickets (waarde 18 euro) voor de tentoonstelling Oorlog en trauma. Soldaten en ambulances in In Flanders Fields Museum te Ieper. Stuur deze bon vóór 20 december 2013 naar OKRA-magazine, Oorlog en trauma Ieper, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar [email protected] met de mededeling Oorlog en trauma Ieper. Naam en voornaam: Straat en nr.: Postnr.: Woonplaats: Telefoon:


Uitjes gelezen blz. 49? Geboeid door het psychiatrische aspect op het front? Ontdek hoe de psychisch getroffen soldaten als een hoopje ellende achterbleven na de Eerste Wereldoorlog. Maak kans op een van de tien gratis duotickets (waarde 16 euro) voor de tentoonstelling Oorlog en trauma. Soldaten en psychiatrie in het Museum Dr. Guislain te Gent. Stuur deze bon vóór 20 december 2013 naar OKRA-magazine, Oorlog en trauma Gent, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar [email protected] met de mededeling Oorlog en trauma Gent. Naam en voornaam: Straat en nr.: Postnr.: Woonplaats: Telefoon: Info zie blz. 49.


Uitjes gelezen blz. 49? Eens kennismaken met Pippi Langkous en haar bedenkers? Maak kans op een van de twintig duotickets (waarde 5 euro) voor de tentoonstelling Verhalenreis. De mooiste verhalen van Astrid Lindgren geïllustreerd door Marit Törnqvist in het Literair Museum te Hasselt. Stuur deze bon vóór 20 december 2013 naar OKRA-magazine, Verhalenreis, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar [email protected] met de mededeling Verhalenreis.

Naam en voornaam: Straat en nr.: Postnr.: Woonplaats: Telefoon: Info zie blz. 25.


Tentoonstelling gelezen blz. 24? Altijd bewonderd maar nooit echt begrepen? Maak kans op een van de vijf duotickets (waarde 18 euro) voor de tentoonstelling Andy Warhol, Life, Death and Beauty in het BAM –Beaux-Arts Museum te Bergen. Stuur deze bon vóór 20 december 2013 naar OKRA-magazine, Andy Warhol, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar [email protected] met de mededeling Andy Warhol.

Naam en voornaam: Straat en nr.: Postnr.: Woonplaats: Telefoon:

Ledenvoordeel bij Colruytmobile

1 - 2 maart 2014

Amsterdam RAI

KoRtINgsboN

52

O k r a 01-14

U ontvangt 2 euro korting op de toegangsprijs bij inlevering van deze bon. Geldig

voor één persoon en niet in combinatie met andere aanbiedingen.

Nekkerhal Mechelen 18 - 19 januari 2014

Colruyt biedt voortaan gegarandeerd het goedkoopste beltarief. Als OKRA-lid geniet je daarbovenop een korting van dertig of vijftig procent op tien euro belwaarde. Ook op de Doro-gsm genieten OKRA-leden korting. Meer info op blz. 33.

OKRA-regio’s colofon

Antwerpen

Nationalestraat 111, 2000 Antwerpen, 03 220 12 80, fax 03 220 17 68 [email protected] • www.okra.be/antwerpen

Brugge

Oude Burg 23, 8000 Brugge, 050 44 03 81, fax 050 44 03 90 [email protected] • www.okra.be/brugge

Brussel

Bergensesteenweg 436, 1070 Brussel, 02 555 08 30, fax 02 555 08 39 [email protected] • www.okra.be/brussel

Redactie Nele Joostens, Chris Van Riet, Katrien Vandeveegaete

Ieper

Sint-Jacobsstraat 24, 8900 Ieper, 056 26 63 40, fax 056 26 63 06 [email protected] • www.okra.be/ieper

Redactieraad Herman De Leeuw, Niek De Meester, Nic Fruru, Piet Hendrickx, Jos Lacroix, Hilde Masui, Dirk Van Beveren, Jan Vandecasteele, Hugo Verhenne

Kempen

Korte Begijnenstraat 22, 2300 Turnhout, 014 40 33 50, fax 014 40 33 52 [email protected] • www.okra.be/kempen

Kortrijk

Wijngaardstraat 48C, 8500 Kortrijk, 056 26 63 53, fax 056 26 63 10 [email protected] • www.okra.be/kortrijk

OKRA-magazine ledenmagazine van OKRA vzw PB 40, 1031 Brussel 02 246 44 37, fax 02 246 44 42, www.okra.be, [email protected]

Verantw. uitgever Jan Vandecasteele, Vier Uitersten 19, 8200 Brugge Vormgeving Gevaert graphics nv Coverbeeld François De Heel Druk Corelio Printing, Erpe-Mere Reclameregie Publicarto Sylvain Van Der Guchtlaan 24, 9300 Aalst 053 82 60 80 fax 053 82 60 90 [email protected] Oplage: 165 541 exemplaren Zonder schriftelijke toestemming van de uitgever mag geen enkele tekst of illustratie geheel of gedeeltelijk worden gereproduceerd. Advertenties vallen niet onder de verantwoordelijkheid van de uitgever. OKRA-magazine, trefpunt 55+ is aangesloten bij de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers. Het januarinummer verschijnt uiterlijk op 28 december 2013.

OKRA-Limburg vzw Koningin Astridlaan 33, 3500 Hasselt, 011 26 59 30, fax 011 22 59 50 [email protected] • www.okra.be/limburg Mechelen

Antwerpsesteenweg 259, 2800 Mechelen, 015 40 57 45 [email protected] • www.okra.be/mechelen

Midden-Vlaanderen www.okra.be/middenvlaanderen Martelaarslaan 17, 9000 Gent, 09 269 32 15 • 09 269 32 16, [email protected] ■ Aalst Hopmarkt 10, 9300 Aalst, 053 76 16 53, fax 053 76 15 16, [email protected] ■ Eeklo Garenstraat 46, 9900 Eeklo, 09 376 13 40, fax 09 376 12 99, [email protected] ■ Gent Martelaarslaan 17, 9000 Gent, 09 269 32 15, [email protected] ■ Oudenaarde Sint-Jozefsplein 7, 9700 Oudenaarde, 055 33 47 33, fax 055 33 47 94, [email protected] Oost-Brabant

Platte Lostraat 541, 3010 Leuven, 016 35 96 94, fax 016 35 95 55 [email protected] • www.okra.be/oostbrabant

Oostende

Ieperstraat 12, 8400 Oostende, 059 55 26 90, fax 059 55 26 12 [email protected] • www.okra.be/oostende

Roeselare

Beversesteenweg 35, 8800 Roeselare, 051 26 53 07, fax 051 22 59 80 [email protected] • www.okra.be/roeselare

Tielt

Oude Stationsstraat 12, 8700 Tielt, 051 42 38 08, fax 051 40 89 79 [email protected] • www.okra.be/tielt

Waas en Dender ■ Dendermonde Bogaerdstraat 33, 9200 Dendermonde, 052 25 97 90, fax 052 22 97 75, [email protected] ■ Land van Waas de Castrodreef 1, 9100 Sint-Niklaas, 03 760 38 66, fax 03 766 38 17 [email protected] • www.okra.be/waasendender

Wil jij je ook abonneren op OKRA-magazine, bezorg je naam en adres aan Chris Van Riet, Postbus 40, 1031 Brussel of [email protected].

Algemeen secretariaat | www.okra.be | [email protected] www.okrasport.be | www.okrazorgrecht.be | 02 246 44 41 OKRA-ZORGRECHT | Postbus 40 | 1031 Brussel | [email protected] | 02 246 57 72 (van 8 tot 12 en van 13 tot 16 uur, vrijdag van 8 tot 12 uur) | www.okrazorgrecht.be. Ook op Facebook.

Een greep uit het regionale aanbod Brugge

■ Vakantiebeurs

■ Nieuwjaarsconcert met champagnereceptie

7 januari 2014 om 14.00 uur Hof ter Straeten, Varsenare

De Belgische Kamerfilharmonier olv Ben Haemhouts met Liebrecht Vanbeckevoort als solist 5 januari 2014 om 11.00 uur Ter Dilft, Bornem

■ Voordracht Valt België nog bijeen te houden door Rik Van Cauwelaert 9 december 2013 om 14.30 uur Hof van Watervliet, Oude Burg 27, Brugge

■ Film: Hannah Arendt 17 december 2013 om 14.30 uur Cinéma Lumière, Sint-Jacobstraat 36, Brugge Brussel

■ Reiscafés met reisvoorstelling 2014, gratis tombola, info en inschrijving reizen 10 december 2013 om 13.30 uur nieuw administratief centrum Tervuren 13 december om 13.30 uur Saviocentrum, Dilbeek-Savio Ieper

■ Film 9 januari 2014 om 14.00 uur Stadsschouwburg, Vandepeereboomplein, Ieper

■ Provinciale sterwandeling Watou 12 januari 2014 om 13.30 uur Winnezeelestraat, Watou

■ Computerclub: problemen met je netwerk 16 en 23 december 2013 om 14.00 uur Sint-Salvatorstraat 28, Gent

■ Voordracht Blauwdruk van België, het verhaal van onze landsgrens door Aad Engelfriet 16 december 2013 om 14.30 uur PC, Dorp 3, Oosterzele

■ Voordracht Gelijkenissen en verschillen tussen wereldgodsdiensten door Jan van Eycken 17 december 2013 om 14.30 uur CC De Werf, Molenstraat 51, Aalst

■ Voordracht De bende van Baekelandt door Jacques Lesage 17 december 2013 om 14.30 uur CC N9, Molenstraat, Eeklo

■ Voordracht

■ OKRA-reiscafé 15 januari om 14.00 uur OC Brielen, Brielenstraat 3, Brielen

■ Kerstwandeling

■ Reisbeurs 13 januari 2014 van 14.00 tot 16.30 uur CC Het Spoor, Eilandstraat 6, Harelbeke Limburg

■ Gospelgroep Akkoord 15 december 2013 om 15.00 uur Kerk, Sint-Trudoplein, Helchteren


Midden-Vlaanderen

Grote rituelen in de wereldgodsdiensten 19 december 2013 om 14.30 uur Zaal ter Wilgen, Poelstraat 70, Deinze

Kortrijk

54

Mechelen

■ Voordracht Communicatie in de thuiszorg door Erna Claes 16 december 2013 om 13.00 uur CC Mozaïek, Kerkplein 14, Kortessem

■ Kijk- en infodag OKRA-CREA 14 januari 2014 van 10.00 tot 17.00 uur Ontmoetingscentrum Lutselus-Rooierheide, Rooierheidestraat 100, Diepenbeek

7 km langs verlicht parcours 28 december 2013 om 17.30 uur PC Veldhoek, Oostwinkel Oost-Brabant

■ Doorstapperstocht in Sint-Pietersvoeren 19 december 2013 om 8.30 uur Carpoolparking E314, Scherpenheuvel-Zichem/Tielt-Winge

■ Nieuwjaarsconcert met orkest Panache, sopraan Myriam Couvreur en bariton Dirk Boehme 7 januari 2014 om 10.30 en 14.30 uur CC Den Egger, August Nihoulstraat 74, Scherpenheuvel-Zichem

■ Voordracht Later begint vandaag door Manu Keirse 6 januari 2014 om 14.00 uur Infirmeriestraat, Diest

foto W.h. van eck

Oostende

■ Reisbeurs 10 januari 2014 om 13.30 uur Feestzaal Vismijn, Kaai, Nieuwpoort Oost-Vlaanderen

■ OKRA Vakantiebeurs Oost-Vlaanderen 16 januari 2014 van 10.00 tot 17.00 uur ICC, Citadelpark te Gent

za 18 en zo 19 januari 2014

Nekkerhal Mechelen www.fietsenwandelbeursvlaanderen.be

Roeselare

■ Instuif lijndans-disco Sector Roeselare 19 december 2013 om 14.00 uur Zaal Ter Beke, Gitsestraat, 8800 Roeselare Sector Izegem 27 december 2013 en 10 januari 2014 om 14.00 uur Zaal De Gilde, Kruisstraat, 8700 Izegem foto tine vanhee

■ Nieuwjaarswandeling 7 januari 2014, start van 13.30 tot 14.30 uur OC De Hembize, Stationsstraat 4, 8830 Gits Inschrijven 051 72 57 16

■ OKRA Reisbeurs 14 januari 2014 om 14.00 uur CC De Gulden Zonne, Marktplaats 6, 8830 Hooglede

voor Uniek aanbod ele ividu n groepen en ind

Waas en Dender

■ Voordracht Vlaanderen en Wallonië de clichés voorbij 13 december 2013 om 14 uur Gravenplein 2, Beveren

■ Voordracht Spion voor het Kremlin? 13 december 2013 om 14.30 uur Papiermolenstraat 2, Dendermonde

Beleef het mijnverleden

■ Voordracht De waterski’s van pastor Munte 13 december 2013 om 14.30 uur CC De Poort, Grote Markt 1, Wetteren

Bezoek de authentieke gebouwen

■ Cultureel luisterprogramma, prachtige melodieën afgewisseld met cellomuziek 13 december 2013 om 14.00 uur Het Volk, Poststraat, Lokeren

Ontdek de ondergrondsimulatie

www.mijnmuseum.be

MIJN MUSEUM

Elke dag open tussen 10 en 16 u. Tickets en info: [email protected] - 011 42 15 52 B E R I N G E N

Eindejaar aan de kust Kerst aan zee met feestelijk Reveillon Beschikbaarheid Maandag 23 tot woensdag 25 december (2 nachten) Zondag 22 tot woensdag 25 december (3 nachten) Maandag 23 tot donderdag 26 december (3 nachten) Maandag 23 tot vrijdag 27 december (4 nachten)

Inbegrepen • Verblijf op studio of appartement • Volpension met een uitgebreid feestelijk kerstbuffet en dansavond op dinsdag • Onbeperkt gebruik van het zwembad en de fitness

Prijzen Prijs per persoon / per nacht

Vayamundo is het nieuwe platform met interessante aanbiedingen van reizen in binnen -en buitenland, daguitstappen, evenementen en koopvoordelen. Bezoek ons op

www.vayamundo.be

Volwassene of kind* vanaf 12 jaar

Kind van 6 t.e.m. 11 jaar

Kind van 2 t.e.m.5 jaar

Kind jonger dan 2 jaar

2 nachten

86 €

32 €

22 €

gratis

3 nachten

79 €

28,50 €

20 €

gratis

4 nachten

76 €

27 €

18 €

gratis

Supplement single: 40 €

Nieuwjaarsarrangement

Een ideale manier om ontspannen het nieuwe jaar in te zetten na de drukke feestdagen!

Beschikbaarheid Tussen woensdag 1 en zondag 5 januari 2014

Inbegrepen • Verblijf op appartement of studio • Lakens en handdoeken inbegrepen • Nieuwjaarsaperitief bij aankomst • Ontbijtbuffet en 3-gangen avondmaal (voorgerecht, hoofdgerecht en dessert), 2 drankjes inbegrepen (water, frisdrank, rode en witte wijn) • Onbeperkt gebruik van het zwembad, de fitness en de sauna

Prijzen Prijs per persoon / per nacht

1ste en 2de volw

3de volw of kind +12j

6-11 jaar

3-5 jaar

1 t.e.m 3 nachten

52 €

27 €

19 €

13,50 €

4 nachten

42 €

24 €

19 €

13,50 €

Reserveren Vayamundo Ravelingen, Zeedijk 290, 8400 Oostende Tel 059/55 27 55 - [email protected] - www.vayamundoclubs.be

Vayamundo Ravelingen / Zeedijk 290 - 8400 Oostende - T 059/55 27 55 - www.vayamundoclubs.be

magazine Iedere mens is op zoek naar iemand die luistert okra.be

Recommend Documents