Maatschappelijke verantwoording 2009 Zuidwester

Maatschappelijke verantwoording 2009 Zuidwester

Zuidwester Postbus 16 3240 AA MIDDELHARNIS T: 0187 – 89 8888 F: 0187 - 89 8889 E: [email protected] www.zuidwester.org

Maatschappelijke Verantwoording 2009 Stichting Zuidwester

2

Inhoudsopgave

1 Uitgangspunten van de verslaggeving 1.1 Uitgangspunten van de verslaggeving 1.2 Bestuur en vaststelling Maatschappelijke Verantwoording

blz. 4 blz. 5 blz. 6

2 Profiel van de organisatie 2.1 Algemene identificatiegegevens 2.2 Structuur van het concern 2.3 Kerngegevens 2.3.1 Kernactiviteiten en nadere typering 2.3.2 Cliënten, capaciteit, productie, personeel en opbrengsten 2.3.3 Werkgebieden 2.4 Samenwerkingsrelaties

blz. 7 blz. 8 blz. 8 blz. 10 blz. 10 blz. 16 blz. 17 blz. 17

3 Bestuur, toezicht, bedrijfsvoering en medezeggenschap 3.1 Normen voor goed bestuur 3.2 Raad van Bestuur / Directie 3.3 Toezichthouders (Raad van Toezicht) 3.4 Bedrijfsvoering 3.5 Cliëntenraad 3.6 Ondernemingsraad

blz. blz. blz. blz. blz. blz. blz.

4 Beleid, inspanningen en prestaties 4.1 Meerjarenbeleid 4.2 Algemeen beleid 4.3 Algemeen kwaliteitsbeleid 4.4 Kwaliteitsbeleid ten aanzien van patiënten/cliënten 4.4.1 Kwaliteit van zorg 4.4.2 Klachten 4.5 Kwaliteit ten aanzien van medewerkers 4.5.1 Personeelsbeleid 4.5.2 Kwaliteit van het werk 4.6 Samenleving en belanghebbenden 4.7 Financieel beleid

blz. 38 blz. 39 blz. 42 blz. 44 blz. 48 blz. 55 blz. 59 blz. 61 blz. 61 blz. 65 blz. 69 blz. 72


21 22 23 26 29 31 36

3

Hoofdstuk 1 Uitgangspunten verslaglegging


4

Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 1.1 Uitgangspunten van de verslaggeving 1.2 Bestuur en vaststelling Maatschappelijke Verantwoording

1.1 Uitgangspunten van de verslaggeving Het doet ons genoegen u hierbij het Jaardocument Maatschappelijke Verantwoording van Stichting Zuidwester over het kalenderjaar 2009 te kunnen aanbieden. In een werkgebied omgeven door water, biedt Zuidwester zorg en dienstverlening aan mensen met een verstandelijke beperking en aan jongeren met een sociale en gedragsproblematiek. Zelfbeschikking, kwaliteit van bestaan en respect staan hierbij centraal. De medewerkers van Zuidwester werken vanuit deze thema's actief in het aanbieden van ondersteuning aan ruim 1.000 cliënten. Het werkgebied van Zuidwester strekt zich uit over de regio’s Zuid-Holland, Zeeland en West-Brabant, waar op verschillende locaties wonen, dagbesteding en behandeling wordt aangeboden. Met dit jaardocument verschaft Zuidwester inzicht in de vele activiteiten die in 2009 zijn ontplooid en wordt verantwoording afgelegd aan haar belanghebbenden. Dit derde achtereenvolgende jaar van de lastige periode waaruit Zuidwester aan het opkrabbelen is, laat zien dat alle medewerkers van Zuidwester, hierbij ondersteund door de cliëntvertegenwoordigers en vrijwilligers, zich met hart en ziel ingezet hebben om in het jaar 2009 goede en veilige zorg en ondersteuning aan onze cliënten te bieden.

Ir L.J.M. Kenter voorzitter Raad van Bestuur

Dr. G.L. Leusink, huisarts MBA lid Raad van Bestuur

Eventuele opmerkingen over dit jaarverslag kunt u richten aan: Secretariaat Raad van Bestuur: [email protected]


5

1.2 Bestuur en vaststelling Maatschappelijke Verantwoording Het voorliggende verslag Maatschappelijke Verantwoording 2009, werd door de Raad van Bestuur op 11 mei 2010 vastgesteld en door de Raad van Toezicht van Zuidwester goedgekeurd in de vergadering van 17 mei 2010. Voorts werd conform de wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen advies gevraagd aan de Centrale Cliëntenraad. Het Maatschappelijke Verantwoording is opgesteld conform de verslaggevingsvoorschriften van de (nieuwe) Regeling verslaggeving WTZi. Bestuurssamenstelling per 31 december 2009 Raad van Toezicht

Raad van Bestuur

Dhr. M.A. Bierens, voorzitter

Ir L.J.M. Kenter, voorzitter

Mw. W. Smith-van Rietschoten,

Dr. G.L. Leusink, huisarts MBA

vicevoorzitter Dhr. A.M. Barendregt, secretaris Mw. E. Verkerk, lid Mw. L. Schippers, lid

Ondertekening door Voorzitter Raad van Toezicht en Bestuurders Dhr. M.A. Bierens

Ir L.J.M. Kenter

voorzitter Raad van Toezicht

voorzitter Raad van Bestuur 17 mei 2010

17 mei 2010


lid Raad van Bestuur 17 mei 2010


6

Hoofdstuk 2 Profiel van de organisatie


7

Inhoudsopgave Hoofdstuk 2 2.1

Algemene identificatiegegevens

2.2

Structuur van het concern

2.3

Kerngegevens

2.3.1 Kernactiviteiten en nadere typering 2.3.2 Cliënten, capaciteit, productie, personeel en opbrengsten 2.3.3 Werkgebieden 2.4

Samenwerkingsrelaties

2.1 Algemene identificatiegegevens Algemene identificatiegegevens Naam verslagleggende rechtspersoon Adres Postcode Plaats Telefoonnummer Identificatienummer Kamer van Koophandel E-mailadres Internetpagina

Zuidwester Oosthavendijk 30 3241 LK Middelharnis 0187 898888 41186583 [email protected] www.zuidwester.org

2.2 Structuur van het concern Zuidwester heeft als rechtsvorm de stichting. Zij richt zich op het vergroten van het persoonlijk welzijn van mensen met een verstandelijke beperking en op jongeren met sociale en gedragsproblematiek. Zuidwester biedt cliënten op respectvolle wijze zorg, ondersteuning, begeleiding en behandeling binnen een veilige omgeving. Zuidwester kent een collegiale Raad van Bestuur die belast is met het besturen van Zuidwester. Tussen de leden van de Raad van Bestuur bestaat een verdeling in aandachtsgebieden en verantwoordelijkheden. Op hoofdlijnen is het aandachtsgebied en aanspreekpunt van de Voorzitter Raad van Bestuur bedrijfsvoering, het aandachtsgebied en aanspreekpunt van het lid Raad van Bestuur is zorg.


8

De Raad van Bestuur legt verantwoording af over het gevoerde beleid aan de Raad van Toezicht. Daarnaast adviseert de Raad van Toezicht de Raad van Bestuur. Bij onder andere de volgende besluiten van de Raad van Bestuur wordt, onder verwijzing naar de statuten, de goedkeuring van de Raad van Toezicht gevraagd, te weten: • • • •

Samenwerking van de stichting met, of overname van, andere rechtspersonen, evenals de verbreking van zodanige samenwerking Vaststelling van de begroting, de jaarrekening en het jaarverslag Wijzigingen in samenstelling en/of structuur van de organisatie Vaststelling van het meerjarenbeleidsplan

Zuidwester biedt zorg en dienstverlening aan cliënten in de regio’s Goeree-Overflakkee, ZuidHolland Zuid, Zeeland en West-Brabant. De regio’s worden aangestuurd door regiodirecteuren. Elke regio kent een regionaal managementteam, bestaande uit de regiodirecteur, de leidinggevenden en andere functionarissen, door de regiodirecteur te benoemen. De functionarissen in de lijn worden ondersteund door de volgende staf en concernafdelingen: HRM, Onderzoek en Ontwikkeling, Communicatie, Stafdiensten waaronder Economisch en Administratieve dienst en ICT, en Huisvesting. De medezeggenschap van cliënten is binnen Zuidwester ingericht in overeenstemming met de Wet Medezeggenschap Cliënten Zorginstellingen (WMCZ). Concernbreed oefent de Centrale Cliëntenraad de medezeggenschap van cliënten uit. Deze Cliëntenraad is samengesteld uit vertegenwoordigers van de cliënten waaraan Zuidwester haar zorg en dienstverlening biedt. Vanuit het perspectief van cliënten, familie en verwanten adviseert de Centrale Clientenraad de Raad van Bestuur gevraagd en ongevraagd over het door de Raad van Bestuur gevoerde en te voeren concernbeleid. Binnen de regio’s zijn er afzonderlijke cliëntenraden, samengesteld uit cliëntvertegenwoordigers en cliënten, die de directie van de betreffende regio adviseren. Ook kent Zuidwester bewonersraden, waarin cliënten participeren. De Centrale Ondernemingsraad (OR) oefent de centrale medezeggenschap van medewerkers uit. Elke regio kent een afzonderlijke Onderdeelscommissie (OC). Binnen de OR wordt gewerkt vanuit de kaders van de WOR (Wet Ondernemingsraden). De onderwerpen die de OR in overlegvergaderingen bespreekt met de Raad van Bestuur vallen in hoofdlijnen onder het instemmingsrecht, het adviesrecht of het recht op informatie.


9

Organogram Zuidwester

2.3

Kerngegevens

2.3.1 Kernactiviteiten en nadere typering Zuidwester

De missie van Zuidwester luidt: Zuidwester richt zich op het vergroten van het persoonlijk welzijn van mensen met een verstandelijke beperking en op jongeren met sociale en gedragsproblematiek. Zuidwester biedt cliënten op respectvolle wijze zorg, ondersteuning, begeleiding en behandeling binnen een veilige omgeving.

Visie: Zuidwester kiest voor kwaliteit van leven en baseert zich daarbij op de volgende kernwaarden: • • • • •

Gelijkwaardigheid Recht van keuzevrijheid Persoonlijk initiatief Respect Openheid

Deze kernwaarden gelden voor cliënten, (wettelijk) vertegenwoordigers en medewerkers van Zuidwester.


10

Zuidwester verzorgt en ondersteunt mensen met een verstandelijke beperking en jongeren met sociale- of gedragsproblemen. Zuidwester biedt deze zorg en dienstverlening aan zowel kinderen als volwassenen die, met enige ondersteuning, zelf hun weg in het leven kunnen vinden maar ook aan hen die dag en nacht volledige zorg en aandacht nodig hebben. Zuidwester stimuleert deze mensen om het maximale uit het dagelijks leven te halen. Net als voor ieder ander is het voor de cliënten van Zuidwester belangrijk dat ze van het leven genieten. Kwaliteit van bestaan voor de cliënt staat bij Zuidwester hoog in het vaandel. Voor Zuidwester is elke cliënt uniek. Elke cliënt heeft een andere achtergrond, een specifieke indicatie en een eigen wil. Zuidwester luistert naar de wens van de cliënt en kijkt naar zijn of haar mogelijkheden. Daarop stemt Zuidwester het zorgplan af. Het aanbod van Zuidwester is dan ook zeer uitgebreid. Binnen Zuidwester gaat men op een gelijkwaardige manier met elkaar om. Openheid en respect zijn voor stichting Zuidwester heel belangrijk evenals een persoonlijke relatie. De medewerkers van Zuidwester zijn deskundig en betrokken, zij zíen en horen de cliënt. Zuidwester zorgt ervoor dat cliënten zich kunnen ontwikkelen. Het zorgplan geeft daarbij houvast en duidelijkheid. In het zorgplan worden de afspraken vastgelegd die Zuidwester in samenspraak met de cliënt en zijn of haar familie maakt. De locaties van Zuidwester voor wonen, dagbesteding, werken en behandelen zijn verspreid over Zuid-Holland, Zeeland en West-Brabant. Wonen Kwaliteit van bestaan begint met een woning waarin de cliënt zich goed voelt. Een veilige plek, waar alles is wat de cliënt nodig heeft, een thuis. Omdat iedere cliënt andere verwachtingen en wensen heeft, zijn alle woonvoorzieningen van Zuidwester verschillend. Een cliënt kan bij Zuidwester gebruik maken van 24-uurs begeleiding tot begeleiding op afroep voor enkele momenten per week. Cliënten kunnen er voor kiezen om te wonen in een grote groep of meer zelfstandig. Zuidwester kijkt en luistert naar de cliënt, ook wat betreft het wonen en tracht aan diens wensen tegemoet te komen. Zuidwester heeft niet alleen oog voor de beperkingen van de cliënt, maar ziet vooral de mogelijkheden van diezelfde cliënt. Bij Zuidwester is over het algemeen wel een woning te vinden die aansluit bij de zorgvraag van de cliënt. Zuidwester streeft er naar dat cliënten in de buurt van hun vertrouwde leefomgeving kunnen blijven wonen. Dichtbij familie en het sociale leven dat men heeft opgebouwd. Op een landelijke plek die rust, veiligheid en geborgenheid biedt, of juist in een levendige wijk in een dorp of in een stad.

Begeleid wonen In deze woningen van Zuidwester staat het groepsleven centraal. Elkaar helpen, samen eten en activiteiten ondernemen, maar wel een eigen slaapkamer met voldoende privacy wanneer het nodig is. Cliënten - ook meervoudig gehandicapten - kunnen 24 uur per dag op zorg en begeleiding vertrouwen. Veel woningen zijn levensbestendig. Dit betekent dat, indien de mogelijkheden van een bewoner afnemen, overal binnen de woning een oplossing is. Mocht deze er om welke reden dan ook niet zijn, dan wordt gezocht naar een passende oplossing in een andere woning in dezelfde of in een andere Zuidwesterlocatie.


11

Zelfstandig wonen Bij Zuidwester kan men ook kiezen voor zelfstandig wonen, bijvoorbeeld in een appartement in Oudenbosch of in Rotterdam. Met de juiste begeleiding kan een cliënt er zelfstandig wonen en leven, alleen of met andere bewoners. Vanuit een steunpunt in de buurt biedt Zuidwester op vaste momenten begeleiding of, indien nodig, begeleiding op afroep. Deze begeleiding kan zowel van huishoudelijke als van sociale aard zijn. Voor Zuidwester staat de cliënt centraal.

Logeren Voor kinderen en jongeren met een verstandelijke beperking zijn de logeerhuizen van Zuidwester een goede vervanging voor hun eigen thuis. Een paar nachtjes er tussenuit en plezier maken met andere cliënten is soms precies wat ze nodig hebben. De medewerkers in de logeerhuizen maken van het verblijf een leuke tijd. Plezier staat daarbij voorop. Daarnaast proberen de medewerkers een volwaardige vervanging voor de thuissituatie te bieden. Dit betekent dat er regels gelden zoals de logees dat ook thuis gewend zijn. In het logeerhuis staan de wensen en mogelijkheden van de cliënt centraal: knutselen, zwemmen, buitenspelen of gewoon lekker liggen, kletsen en dromen, het kan allemaal. Zuidwester stemt de begeleiding en verzorging af op de behoefte van haar cliënten. Indien nodig, kan Zuidwester haar cliënten pedagogische begeleiding bieden. Verder beschikken de logeerhuizen van Zuidwester over aangepaste slaapkamers voor cliënten met een meervoudige handicap. Zuidwester beschikt over twee logeerhuizen, één in Breda en één in Oostvoorne.

Thuisondersteuning Bij het verlenen van thuisondersteuning neemt de organisatie een deel van de zorg voor cliënten op zich. Thuisondersteuning kan worden aangeboden aan cliënten die bij hun ouders of familie wonen. Daarnaast kunnen cliënten die zelfstandig wonen eveneens een beroep doen op thuisondersteuning. Dit is mogelijk op elk moment van de dag. In het ondersteuningsplan van de cliënt worden afspraken gemaakt over het doel, het tijdstip en de frequentie van de thuisondersteuning. Dagbesteding

Voor elk wat wils Op tal van locaties in Zuidwest Nederland biedt Zuidwester haar cliënten de gelegenheid tot dagbesteding. Deze dagbesteding is aangepast aan de mogelijkheden van de cliënt. De dagbesteding kan belevingsgericht zijn maar ook arbeidsmatig. In overleg met de cliënt vindt Zuidwester een passende activiteit. Zuidwester biedt dagbesteding aan cliënten van alle leeftijden, met vertrouwde begeleiders en in een prettige en veilige omgeving. Zuidwester biedt tevens dagbesteding aan cliënten die bij hun familie wonen of aan hen die zelfstandig wonen.

Gewoon ‘doen’ Belevingsgerichte dagbesteding in een activiteitencentrum prikkelt de zintuigen. Laten horen, voelen en zien staat voor ‘ervaren’. Geestelijke of lichamelijke ontwikkeling van de cliënt is de basis van de activiteiten. Muziek maken, snoezelen of het bezoeken van de kinderboerderij stimuleert de vaardigheden van de cliënt en biedt de cliënt daardoor meer dan alleen een fijne dag.


12

Een echte baan Cliënten die deel uit willen maken van de maatschappij, komen in een kleinschalige werkplaats, groenvoorziening of atelier helemaal tot bloei. Met begeleiding van Zuidwester of bij andere organisaties en bedrijven ontwikkelen deze cliënten hun talenten. De cliënten bezorgen de post of werken in het bedrijfsrestaurant. Zij dragen op deze manier hun steentje bij aan de maatschappij en ervaren dat ook als zodanig. Werken Zuidwester voor Werk richt zich op arbeidsbemiddeling voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, met name voor jonge arbeidsgehandicapten van ZMLK-, MLK- en VSO-niveau. Zuidwester voor Werk bemiddelt ook voor een stage- of werkervaringsplaats. De stichting is een gecertificeerde jobcoachorganisatie (met een licentie van het Landelijk Instituut Sociale Verzekeringen) en een zelfstandig re-integratiebedrijf. Zuidwester voor Werk biedt verschillende bemiddelingstrajectenaan, deze trajecten zijn afgestemd op de wensen van de cliënten. Een jobcoach of een consulent arbeidstoeleiding begeleidt de cliënt persoonlijk, intensief en resultaatgericht. Zuidwester voor Werk beschikt over een groot netwerk van mogelijke stageadressen en werkgevers. De methode ‘begeleid werken’ is gericht op het behoud van werk. Een jobcoach begeleidt en ondersteunt hierbij de cliënt op de werkplek. Zuidwester voor Werk houdt zich eveneens bezig met in het opstellen van een arbeidsintegratieplan voor de cliënt, het uitvoeren van expertiseonderzoek en het geven van beroepskeuze- en scholingsadvies. Behandeling

Samenwerken naar één doel De specialisten van de behandeldienst van Zuidwester zijn betrokken en gemotiveerd. Verschillende disciplines vullen elkaar aan. Het werken met cliënten is voor de medewerkers van de behandeldienst niet alleen een kwestie van behandelen, maar ook van coachen en adviseren. Met de indicatie en het behandelplan als uitgangspunt werkt men toe naar één doel; een zo goed mogelijk lichamelijk en geestelijk welbevinden van de cliënt.

Behandelingen Bij Zuidwester staat het individu centraal; de mogelijkheden van de cliënt en de uitdagingen. De één heeft baat bij logopedie, de ander bij bewegingsagogie en een derde krijgt het beiden. Zuidwester beschikt over een netwerk van voorzieningen in haar gehele werkgebied waar de diverse behandelingen kunnen plaatsvinden.

Het behandelteam Een groot team van specialisten biedt voor elke cliënt de juiste begeleiding en medische zorg. Artsen, psychologen, fysiotherapeuten, logopedisten en orthopedagogen. Zij hebben elk hun eigen kwaliteiten en vinden voor elke cliënt de juiste werkwijze, passend bij zijn of haar wensen.


13

De • • • • • • •

behandeldienst van Zuidwester biedt de volgende vakgebieden: AVG (Arts Verstandelijk Gehandicapten) bewegingsagogie fysiotherapie logopedie psychologie en pedagogie psychomotorische therapie muziektherapie

AVG De Arts Verstandelijk Gehandicapten is gespecialiseerd in het geven van medisch advies en behandeling aan mensen met een verstandelijke beperking. Zuidwester biedt deze specialistische medische zorg in samenwerking met huisartsen en verpleeghuisartsen in haar werkgebied.

Bewegingsagogie Door middel van bewegingsagogie, sport en beweging, wordt doelgericht gewerkt aan het in stand houden en/of bevorderen van het bewegingsgedrag en het welzijn van de cliënten. Onderdelen van de bewegingsagogie zijn bijvoorbeeld zwemmen, sportspelen en bewegen op muziek.

Fysiotherapie Fysiotherapie richt zich op het in stand houden en verbeteren van de motorische functies en vaardigheden van de cliënt. De fysiotherapeut begeleidt de cliënt in het trainen van dagelijkse handelingen en het omgaan met hulpmiddelen. Onderdelen van de fysiotherapie zijn bijvoorbeeld massage, hydrotherapie, maar ook het verzorgen van tilcursussen voor medewerkers.

Logopedie Logopedie verbetert de communicatieve mogelijkheden van de cliënt. De logopedist richt zich zowel op spreken als op horen. Onderdelen van de logopedie zijn bijvoorbeeld het ontwikkelen van spraak, van lichaamstaal, van gebarentaal en mimiek en begeleiding bij eet- en drinkproblemen van cliënten.

Psychologie en pedagogie De Psychologische en Pedagogische Dienst (PPD) ondersteunt cliënten met allerlei problemen in hun contact met de omgeving. De orthopedagogen en psychologen geven handvatten en advies aan medewerkers om de zorg en ondersteuning aan de cliënt zo optimaal mogelijk te kunnen bieden.

Psychomotorische therapie Tijdens psychomotorische therapie worden psychische problemen van cliënten behandeld. Door middel van interventies, gericht op het handelen in bewegingssituaties en lichaamservaring, krijgt samen dansen, sporten of een balspel doen een therapeutisch effect. Het kan een gedragsverandering veroorzaken en daarmee psychosociale of psychiatrische problemen verminderen.


14

Muziektherapie Bij muziektherapie staat het ervaren en beleven binnen een muzikale setting centraal, met als doel een bijdrage te leveren aan het wegnemen of verminderen van psychosociale of psychiatrische problematiek.

Facilitaire zaken Zuidwester biedt advies, ondersteuning en/of begeleiding op het gebied van zaken als het beheren van administratie en financiën. Tevens biedt Zuidwester een antwoord op maat bij vragen op het gebied van huisvesting en huishoudelijke hulp.


15

2.3.2 Cliënten, capaciteit, productie, personeel en opbrengsten

Kerngegevens Cliënten Aantal intramurale cliënten per einde verslagjaar Aantal cliënten dagactiviteiten per einde verslagjaar Aantal extramurale cliënten exclusief cliënten dagactiviteiten per einde verslagjaar Capaciteit Aantal beschikbare plaatsen met AWBZ-verblijf per einde verslagjaar inclusief GVT Productie Aantal verpleegdagen en GVT-bezettingsdagen in verslagjaar Aantal dagdelen dagactiviteiten in verslagjaar Aantal uren extramurale productie in verslagjaar (exclusief dagactiviteiten) Personeel Aantal personeelsleden in loondienst per einde verslagjaar Aantal FTE personeelsleden in loondienst per einde verslagjaar Bedrijfsopbrengsten Totaal bedrijfsopbrengsten (in euro’s) in verslagjaar

Waarvan wettelijk budget voor aanvaardbare kosten Waarvan overige bedrijfsopbrengsten


Aantal/bedrag 2009 2008 878 16

858 29

316

370

930

930

320.131 8.017

315.745 10.961

14.993

20.161

1.638 1.048

1.634 1.041

76.514.991 73.729.659 2.785.332

75.950.976 73.564.026 2.386.950

16

2.3.3 Werkgebieden Zuidwester biedt zorg en dienstverlening aan cliënten in de regio’s Goeree-Overflakkee, ZuidHolland Zuid, Zeeland en West-Brabant . Binnen dit werkgebied werkt Zuidwester nauw samen met de Zorgkantoren Rotterdam, Zuid-Hollandse Eilanden, West-Brabant en Zeeland.

2.4. Samenwerkingsrelaties Bij het samenwerken met derden wordt uitgegaan van de meerwaarde voor de cliënt, voor Zuidwester en voor de samenwerkingspartner. De win-win situatie voor alle partijen staat bij samenwerking voorop. Het gaat hierbij om samenwerking op alle niveaus: strategisch, tactisch en operationeel. Stichting Kiemkracht, beheerder van zorgboerderij De Zwanenhoeve te Zevenbergen, heeft Zuidwester gevraagd onderzoek te doen naar een mogelijke overname van de bestaande zorg en dienstverlening aan hun cliënten in De Zwanenhoeve en de bijbehorende kleinschalige woonvorm. Dit verzoek is in overweging genomen, waarbij onderzoek werd gedaan naar de mogelijkheden van overname in het verlengde van de regioactiviteiten in West Brabant. Naar verwachting wordt hierover in 2010 een definitief besluit genomen.


17

Naar aanleiding van een onderzoek naar mogelijkheden voor cliëntscholing heeft Zuidwester zich aangesloten bij het Educatienetwerk regio Breda, waarin naast collega-zorgaanbieders Amarant, Sensis en Prisma ook de gemeente Breda, het Kellebeek College en MEE West Brabant participeren.

Zorgcoöperatie Nederland Zuidwester is lid van Zorgcoöperatie Nederland. Het bestuur van Zuidwester is lid van de Algemene Vergadering en neemt deel aan Commissies en Werkgroepen.

Overheidsorganen Zuidwester heeft regelmatig contact met de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) en het CIBG van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). In deze gesprekken komen onder andere de toelatingen aan de orde. In verschillende gemeenten participeert Zuidwester in het WMO-overleg tussen gemeenten en zorgaanbieders, zoals in Oud-Beijerland en de samenwerkende gemeenten op GoereeOverflakkee. Met de gemeente Middelharnis is overleg gevoerd over het bestemmingsplan Hernesseroord en de vestiging van het tijdelijke bestuurscentrum van Zuidwester in deze gemeente op het terrein van Hernesseroord.

Financiers In het verslagjaar heeft Zuidwester periodiek zowel strategisch als tactisch overleg gevoerd met de in het werkgebied actieve Zorgkantoren van de Zuid-Hollandse Eilanden, Zeeland, WestBrabant en Rotterdam. Met de Zorgkantoren worden onder meer productieafspraken gemaakt. De Zorgkantoren voeren tevens de materiële controles uit in het kader van de AWBZ financiering.

Externe toezichthouders Naast de al eerder genoemde Zorgkantoren, die belast zijn met de uitvoering van de AWBZ, is de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) belast met het toezicht op de kwaliteit van zorg. De IGZ brengt in haar functie als toezichthouder op de kwaliteit van zorg regelmatig een werkbezoek aan een van de regio’s van Zuidwester. De Arbeidsinspectie houdt toezicht op de kwaliteit van de werkomstandigheden van medewerkers. Ook de Arbeidsinspectie brengt periodiek een werkbezoek aan Zuidwester.

Collega-instellingen In het verslagjaar is met veel collega-instellingen overleg gevoerd, waarbij de onderwerpen varieerden van samenwerking tot kennisoverdracht en de ontwikkeling van innoverende projecten op het terrein van de zorg en dienstverlening aan mensen met een verstandelijke beperking. Ook is gesproken over samenwerking op het terrein van de dagbesteding voor cliënten. Vanuit de strategische ambitie, het bieden van Jeugdzorg, is, in samenwerking met Stichting De Zuidwester Jeugdzorg, een ‘Moeder / kind’ project opgestart in Rotterdam en Barendrecht. Dit innovatieve project ontwikkelt een methodiek van werken, gericht op vooral tienermoeders met een lichte verstandelijke beperking, die worden voorbereid en/of begeleid in hun rol van opvoeder.


18

Naast Stichting De Zuidwester Jeugdzorg heeft Zuidwester ook de Rooseveld Academie Middelburg (Dependance Universiteit van Utrecht) voor wetenschappelijke ondersteuning actief bij dit project betrokken.

Onderwijs Met het Zadkine College Rotterdam heeft Zuidwester in 2009 een ontwikkelingstraject van de leergang MMZ 4 (medewerker maatschappelijke zorg) afgerond. In 2009 is de eerste leergang in Middelharnis van start gegaan. Dit sluit aan bij het sinds vele jaren bestaande strategische samenwerkingsverband tussen het Opleidingscentrum van Zuidwester en het Zadkine College Rotterdam.

Woningbouwcorporaties In het kader van de uitgangspunten van Zuidwester wordt de cliënt zoveel mogelijk gestimuleerd eigen keuzes te maken in het leven. Daar waar mogelijk betekent dit voor een deel van de cliënten dat ze zelf een eigen huis of ruimte kunnen huren. Samenwerking met woningcorporaties in het verzorgingsgebied is hiervoor een absolute voorwaarde. Er bestaan goede contacten met Zorg voor Wonen in Sprundel, Amvest Projectontwikkelaar in Rotterdam en Barendrecht, SDW in Zeeland en Maasdelta en SOR in Rotterdam.

Ziekenhuizen, thuiszorg en huisartsen Waar mogelijk wordt door cliënten gebruik gemaakt van huisartsen, tandartsen en fysiotherapeuten in de buurt. Hierover zijn per regio en locatie afspraken gemaakt met de betreffende behandelaars. Deze behandelaars kunnen, indien nodig, een beroep doen op de aanwezige expertise bij de behandelaars van Zuidwester. Zuidwester beschikt onder andere over de gespecialiseerde expertise van artsen verstandelijk gehandicapten (AVG).

Bewindvoering en Beheer De stichting Bewindvoering en Beheer biedt diensten aan cliënten en wettelijk vertegenwoordigers van Zuidwester. Het doel van deze stichting is het uitoefenen van het bewind voor de cliënten die daarvoor kiezen. Als collectief bewindvoerder hoort tot de taak van de stichting: • het beheren en administreren van gelden • het verzorgen van administratieve formaliteiten • algemene belangenbehartiging Binnen de regio Zeeland is bij de overgang van “Den Berg” naar Zuidwester de stichting Beheer bewonersgelden “Den Berg” actief gebleven. Deze stichting heeft dezelfde doelstelling en taken als de stichting Bewindvoering en Beheer.

Best Buddies Stichting Best Buddies heeft een bijzondere band met Zuidwester. Deze internationale non-profit organisatie koppelt mensen met en zonder een verstandelijke beperking in een vriendschapsrelatie. Mensen tussen de 16 en 35 jaar worden aan elkaar gekoppeld, waarbij zij gedurende minimaal 1 jaar een ‘Buddy relatie’ aangaan en waarbij zij tenminste twee keer per maand samen iets gaan ondernemen.


19

Op deze wijze kunnen mensen met een verstandelijk beperking leren met behulp van een Buddy een sociaal netwerk op te bouwen en jonge mensen zonder een beperking kunnen zich leren inzetten als medeburger vanuit een maatschappelijke betrokkenheid. Het initiatief voor deze stichting werd binnen Zuidwester genomen. Inmiddels is het een landelijke stichting, waar in geheel Nederland Buddy paren met elkaar op stap gaan.


20

Hoofdstuk 3 Bestuur, toezicht, bedrijfsvoering en medezeggenschap


21

Inhoudsopgave Hoofdstuk 3 3.1 Normen voor goed bestuur 3.2 Raad van Bestuur Directie 3.3 Toezichthouders (Raad van Toezicht) 3.4 Bedrijfsvoering 3.5 Cliëntenraad 3.6 Ondernemingsraad

3.1 Normen voor goed bestuur

De Zorgbrede Governance Code van 19 december 2005 bevat breed gedragen normen voor goed bestuur, goed toezicht en het afleggen van verantwoording naar relevante partijen en de invloed en betrokkenheid van belanghebbenden bij het beleid van de zorginstellingen. Daarnaast wordt hiermee beoogd een stroomlijning van de gevraagde informatie en de vermindering van het externe toezicht, door een versterking van het interne toezicht. Deze code heeft, mede met het oog op de ontwikkelingen in het recente verleden, een belangrijke rol gespeeld bij het opnieuw vormgeven, inrichten en reglementeren van Zuidwester. Om inhoud te geven aan goed bestuur en goed toezicht, zijn in de statuten bepalingen opgenomen waarin de Zorgbrede Governance Code op een adequate wijze is vertaald. Ook zijn in overeenstemming met deze code de reglementen vastgesteld voor de Raad van Toezicht en de Raad van Bestuur en is een taakverdeling voor de Raad van Bestuur vastgesteld. In 2010 zal een Zuidwesterbrede evaluatie plaatsvinden van het management- en besturingsmodel en zal deze, waar nodig, aangepast worden aan de met ingang van 2010 van kracht geworden verhelderde, vernieuwde en op belangrijke punten aangescherpte code. De salariëring van de leden van de Raad van Toezicht en Raad van Bestuur vindt plaats volgens de richtlijnen van de Nederlandse Vereniging van Toezichthouders in Zorginstellingen respectievelijk Nederlandse Vereniging van Bestuurders in de Gezondheidszorg. Met de bestuurders is een vertrekregeling overeengekomen. Zuidwester kent een Raad van Toezicht die onafhankelijk is en zodanig is samengesteld dat deze in staat is om zijn taak naar behoren te vervullen. Bij de benoeming van de leden van de Raad van Toezicht is rekening gehouden met de aan de leden van de raad te stellen eisen met betrekking tot onafhankelijkheid en deskundigheid op de verschillende gebieden waarbinnen Zuidwester actief is. De Raad van Toezicht is evenwichtig samengesteld ten aanzien van de vereiste ervaring als ook ten aanzien van het aantal vrouwen en mannen. In paragraaf 3.3 wordt een overzicht van de samenstelling van de Raad van Toezicht gegeven.


22

3.2 Raad van Bestuur Op 31 december 2009 is de Raad van Bestuur van Zuidwester als volgt samengesteld: Naam Ir L.J.M. Kenter

Bestuursfunctie Voorzitter


Lid Raad van Bestuur

Relevante nevenfuncties Lid bestuur Soft Tulip, netwerkorganisatie van zorgaanbieders in Nederland, die zich richt op het verbeteren van de kwaliteit van bestaan van mensen met een verstandelijke beperking in het buitenland. Voorzitter Raad van Toezicht Zelfstandig Behandelcentrum De Kempen. President-commissaris Kakes Bouwbedrijf. Penningmeester hoofdbestuur Koninklijk Instituut Van Ingenieurs KIVI NIRIA. Lid Raad van Advies Faculteit Technologie Management, Technische Universiteit Eindhoven. Deelname aan CBO commissie Osteoporose herziene richtlijn. Deelname aan de inhoudelijke richtlijnen ontwikkeling voor het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG). Spreker en dagvoorzitter op diverse regionale en nationale workshops en congressen. Bestuurslid stichting Innoveren Met Zorg (IMZ). Co-promotor van 3 onderzoekers aan de Universiteit van Tilburg.

De Raad van Bestuur is eindverantwoordelijk voor en belast met het besturen van de organisatie. Dit houdt onder meer in dat hij verantwoordelijk is voor de realisatie van de doelstellingen van de organisatie, de strategie en het beleid en de daaruit voortvloeiende resultaatontwikkeling. De Raad van Bestuur is tevens verantwoordelijk voor de beheersing van de risico’s, die zijn verbonden aan de activiteiten van Zuidwester en voor de financiering van de organisatie. De Raad van Bestuur informeert de Raad van Toezicht tijdig en volledig en legt verantwoording af aan de Raad van Toezicht over zijn taak en werkwijze. Taken, bevoegdheden en werkwijze van de Raad van Bestuur zijn vastgelegd in de statuten en het bestuursreglement. Er is geen sprake van persoonlijke bevoordeling of belangenverstrengeling tussen de leden van de Raad van Bestuur en Zuidwester. De nevenfuncties van de leden van de Raad van Bestuur zijn niet strijdig met de belangen van de organisatie. In het verslagjaar zijn door de leden van de Raad van Bestuur, in overeenstemming met het besturingsmodel, besluiten genomen over onder meer de volgende onderwerpen:

Beleid en ondersteuning Communicatiebeleid en crisiscommunicatiebeleid Implementatie beleid ‘eten en drinken’ Legionellabeleid Samenvoeging afd. kwaliteit en afd. O&O als stafafdeling O&O Stuurgroep Planning & Control Maatschappelijke Verantwoording 2009 Stichting Zuidwester

23

Opheffen opnamestop VG 7 cliënten Nota beleidsuitgangspunten bij seksueel misbruik Afschaffen verkorte zorgplanprocedure Beleidsuitgangspunten bij seksueel misbruik Aanpassen Zorg- en Dienstverleningsovereenkomsten

Sociaal beleid Assessments voor alle bestuurslagen Wijziging Arbostructuur Functiebeschrijving geneesheer Onderzoek grotere dienstverbanden Notitie Managen van Talent Jaar Uren Systematiek Opleidingsjaarplan Jaarplan Centrale Arbo Commissie Regeling Ouderschapsverlof Beroeps Praktijk Vormingsplan Memo Verwantschap Titulatuur regiodirecteur BeroepsPraktijksVormingsplan Regeling Telewerken Centraal plannen Verlenging Sociaal Kader

Financieel beleid Jaarverantwoording 2009 Investeringsaanvraag mondhygiëniste Kaderbrief 2010 Aanvullende Kaderbrief Investeringen serverruimte / communicatieplatform Investeringsaanvraag servers en storage Verlenging contract Raet Service Level Agreements Begroting 2010

Strategisch beleid Buurtsupers onder regio Re-integratiebedrijf Zuidwester voor Werk Notitie over mogelijke splitsing regio Zuid-Holland Zuid

Gedrag en cultuur Vaststellen Gedragscode Project Gedrag en Cultuur & Kwaliteit van Bestaan Alcohol & Drugs Spelregels drank en roken


24

Samenwerking Convenant met stichting De Zuidwester + project ‘Tienermoeder en kind’ Concept tekst met betrekking tot mogelijke samenwerking met Ipse De Bruggen

Onroerend goed Investeringsvoorstel Tulpstraat Businesscase Geervliet Besluitvorming kantoren tussenplan Geervliet en LTHP Spijkenisse Adviesaanvraag verbouwing Westerschelde Pand Langeweg Parkeerplaatsen tijdelijk concernkantoor

Overige onderwerpen Cliëntvolgsysteem Facility scan Autorisatie Dagrapportage & effectenanalyse Overnemen en implementeren aanbevelingen seksuologen Formele besluitenlijst naar MT, CCR en OR Jaarverslag 2008 MIC commissie Jaarverslag 2008 M&M commissie Jaarverslag 2008 Klachtencommissie Managementcontracten Stichting Kinderboerderij LVG-lijn Inventarisatie cliëntscholing Oprichten huurderscomite Invoering Triasweb Psychomotorische Therapie Hygiëneprotocol, Continuïteitsplan, Actielijst m.b.t. grieppandemie Winkel Stad aan ‘t Haringvliet Vakantietarieven 2009 – 2010 Offerte apotheker Extra beveiliging bestuurscentrum Hernesseroord Manager Stafdiensten Verhuizing volgens tekening


25

3.3

Toezichthouders (Raad van Toezicht)

Samenstelling Raad van Toezicht per 31 december 2009 Naam Dhr. M.A. Bierens

Aandachtsgebieden Voorzitter

Nevenfuncties Voorzitter Raad van Commissarissen Rabobank Oosterschelde. Voorzitter GKC voor Rabobank Nederland te Utrecht. Vice-voorzitter Raad van Toezicht Psychotherapeutisch Centrum De Viersprong te Halsteren. Bestuurslid Focus 2 te Goes, professionele Oogheelkundige hulp in landen in ontwikkeling. Lid Raad van Advies Architecten Bureau RDH. Lid Raad van Toezicht SHL-groep te Etten-Leur. Lid Raad van Toezicht SRTB: Stichting Trombosedienst Breda en omstreken. Voorzitter Bestuur Stichting tot Behoud van de molen te Kloetinge Lid Raad van Toezicht ZRTI: Zeeuws Radio Therapeutisch Instituut.

Mevr.W. Smith- van Rietschoten Dhr. A.L.M. Barendregt

Vicevoorzitter Secretaris

Mevr. L. Schippers

Lid

Mevr. E. Verkerk

Lid

Psychiater/behandelaar bij Praktijk ’t Lindeke Lid Raad van Toezicht Stichting Plurijn (gehandicaptenzorg) te Oosterbeek. Lid Raad van Toezicht Jeroen Bosch ziekenhuis Lid van de Commissie Regeldruk VWS (Commissie Sorgdrager) Lid van de Raad van Advies van de Nederlandse Zorgautoriteit. Secretaris Mirakels, kunst en cultuur in Nesselande. Voorzitter Ondernemersclub Nesselande. Lid Adviesraad OR Informatie. Lid Raad van Toezicht Stichting Kinderopvang te Maassluis.

De bezoldiging van de leden van de Raad van Toezicht is vastgesteld conform de richtlijnen van de Nederlandse Vereniging van Toezichthouders in Zorginstellingen. De Wet Openbaarmaking uit Publieke middelen gefinancierde Topinkomens (WOPT) wordt toegepast. De Raad van Toezicht houdt aan de hand van de vergaderingen met de relevante informatie, toezicht op de strategie en de prestaties van de organisatie.


26

Via de Audit Commissie worden onder andere de beheersings- en controlesystemen besproken. Hierbij is de controller van Zuidwester en desgevraagd ook de externe accountant aanwezig. Bijzondere aandacht vroegen ook in 2009 de financiële positie van Zuidwester en de relatie met Zorgcoöperatie Nederland. In de samenstelling van de Raad van Toezicht is in het verslagjaar één wijziging opgetreden. Het statutaire lid namens stichting De Open Ankh, de heer mr. drs. A.M. Modderkolk, is per 18 juni 2009 afgetreden. De Raad van Toezicht en de Raad van Bestuur van Zuidwester hebben de heer Modderkolk dank gezegd voor zijn bijdragen aan de ontwikkeling van Zuidwester. In de vacature is niet voorzien, omdat stichting De Open Ankh is overgegaan in Zorgcoöperatie Nederland. Daarmee is de statutaire band vanuit de Raad van Toezicht niet meer aanwezig. De bestuurders vormen de Algemene Ledenvergadering van de Coöperatie. Naar de mening van de Raad van Toezicht is dit college thans adequaat samengesteld. Bij iedere vacature en bij tussentijdse evaluatie wordt aan dit onderwerp aandacht besteed. Ook is dit onderdeel van het overleg met Raad van Bestuur, Ondernemingsraad en Centrale Cliëntenraad. In het verslagjaar heeft het college met de Raad van Bestuur een zeer nuttige studiedag georganiseerd bij stichting Cordaan in Amsterdam. De Raad van Toezicht heeft in het verslagjaar het jaarverslag inclusief de jaarrekening 2008 goedgekeurd, evenals de begroting 2009. Daarnaast heeft de Raad van Toezicht een voorgestelde statutenwijziging goedgekeurd alsmede het besluit van de Raad van Bestuur om de relatie met Zorgcoöperatie Nederland nader te bezien. Definitieve besluitvorming hierover volgt naar verwachting in 2010. Voorts heeft de Raad van Toezicht in het verslagjaar zijn goedkeuring gegeven aan een samenwerkingsconvenant tussen Zuidwester en Stichting De Zuidwester Jeugdzorg. Conform de statuten houdt de Raad van Toezicht toezicht op het beleid van de stichting in de ruimste zin. Hij vervult daarbij, naast zijn toezichthoudende taak, de functie van adviseur en werkgever van de Raad van Bestuur. Naast de plenaire vergaderingen woont een delegatie van de Raad van Toezicht periodiek vergaderingen bij van de OR en van de CCR.

Audit Commissie De Raad van Toezicht heeft een Audit Commissie ingesteld onder leiding van de heer Barendregt. De Commissie bespreekt alle financiële zaken inclusief de risico’s met betrekking tot de organisatie. Periodiek woont de externe accountant de vergaderingen van de Audit Commissie bij. Daarnaast gebeurt dit ook door de bestuurder en de controller. De Audit Commissie heeft de Raad van Toezicht tevens geadviseerd bij de keuze van de externe accountant.


27

Remuneratie Commissie Voorts is er een Remuneratie Commissie ingesteld, bestaande uit de voorzitter en vicevoorzitter van de Raad van Toezicht. Deze Remuneratie Commissie adviseert over de arbeidsvoorwaarden van de Raad van Bestuur. Periodiek (per jaar), of zoveel vaker als nodig, beoordeelt de Remuneratie Commissie namens de Raad van Toezicht het functioneren van de Raad van Bestuur en de afzonderlijke bestuurders. Hierbij worden ook de Ondernemingsraad en de Centrale Cliëntenraad vooraf geconsulteerd. Jaarlijks evalueert de Raad van Toezicht zijn eigen functioneren. Bij periodieke aftredens wordt ook het afzonderlijk functioneren van de betreffende toezichthouder geëvalueerd. Door volstrekte openheid over de maatschappelijke posities van de leden is er goed zicht op eventuele tegenstrijdige belangen. In het verslagjaar was hiervan geen sprake.

Vergaderingen van de Raad van Toezicht De vergaderingen (zes) van de Raad van Toezicht werden in 2009 door de leden van de Raad van Toezicht goed bezocht. Aan de vergaderingen van de Raad van Toezicht werd deelgenomen door de leden van de Raad van Bestuur van Zuidwester. Eenmaal vergaderde het College zonder Raad van Bestuur, waarbij zowel het eigen functioneren als het functioneren van de Raad van Bestuur werd geëvalueerd. Aanwezigheid vergaderingen RvT 2009

Frequentie deelname

De heer M.A. Bierens, voorzitter

6 keer

Mevrouw W. Smith- van Rietschoten, vicevoorzitter

5 keer

De heer A.M. Barendregt, secretaris

4 keer

Mevrouw E. Verkerk

6 keer

Mevrouw L. Schippers

5 keer

In 2009 is een nieuwe externe accountant benoemd. Het overleg met de externe accountant wordt in eerste instantie door de Audit Commissie gevoerd. De Raad van Bestuur is daarbij aanwezig. Op verzoek van de Raad van Toezicht of de externe accountant is deze laatste ook bij de voltallige Raad van Toezichtvergadering aanwezig. Naast de interne periodieke voortgangsverslagen vanuit de organisatie over het verloop van de zorg en de financiers oriënteren de leden van de Raad van Toezicht zich ook op ontwikkelingen in de samenleving in de ruimste zin en die in de gehandicaptenzorg in het bijzonder. Op de meeste vergaderingen van de Raad van Toezicht, die roulerend in de regio’s worden georganiseerd, zijn ook leden van het Managementteam aanwezig om toelichting te geven en vragen van de raad te beantwoorden. De reeds genoemde ontmoetingen met Ondernemingsraad en Centrale Cliëntenraad geven eveneens veel informatie. Verder worden de periodieke verslagen van de Inspectie voor de Gezondheidszorg en van andere toezichthouders eveneens besproken in de Raad van Toezicht vergaderingen.


28

Tot slot De Raad van Toezicht blijft voortdurend streven naar verbetering van zijn werkwijze om zo een positieve bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van Zuidwester. De informatie van onder andere de NVTZ is daarbij zeer nuttig. De Raad van Toezicht is naar zijn mening in 2009 voldoende geïnformeerd om zijn taak naar behoren te verrichten. De Raad van Toezicht is van mening dat de aanzet tot verbetering van de organisatie in 2008 en in 2009 door de Raad van Bestuur met grote voortvarendheid is opgepakt. Zowel materieel als zorginhoudelijk zijn vele verbeteringen doorgevoerd en is de organisatie sterker geworden. De Raad van Toezicht dankt de heer Luc Kenter en mevrouw Geraline Leusink en daarin alle medewerkers en vrijwillegers voor de grote inzet in het afgelopen jaar en complimenteert hen met de bereikte resultaten. Naar het zich laat aanzien kan de organisatie wellicht al eind 2010 ‘op eigen benen’ staan en kan de energie, die de laatste jaren terecht voor een flink deel was gericht op de interne bedrijfsvoering, de komende jaren nog meer gericht worden op de zorg en dienstverlening en verdere uitbouw van de organisatie.

3.4 Bedrijfsvoering Risico’s De organisatie heeft te maken met een omgeving waarin veel veranderingen op haar af komen vanuit de financiering van de zorg. De wetgever neemt op macroniveau maatregelen om de kosten van de AWBZ beheersbaar te houden. De basis voor de financiering van de zorg aan cliënten is gewijzigd in een financiering op basis van toegelaten plaats naar een financiering per cliënt op basis van zorgzwaarte. Daarnaast is de budgetfinanciering van de kapitaallasten op basis van aanvragen aan het bouwcollege beëindigd per 1 oktober 2009, maar is er nog geen nieuwe bekostigingssystematiek. Deze twee belangrijke ontwikkelingen hebben grote invloed op de interne bedrijfsvoering. De ZZP financiering is in 2008 door Zuidwester ingevoerd voor de interne sturing, zodat de bedrijfsvoering tijdig op deze nieuwe financieringsmethodiek werd aangepast. Op basis van de zorgzwaarte van de cliënten per woning worden de interne budgetten opgebouwd en zijn de beschikbare middelen duidelijk voor de teamleiders en leidinggevenden. Om dit proces nog verder te ondersteunen is in 2009 deze wijze van intern begroten geautomatiseerd en kan vanaf 2010 ook de realisatie op deze wijze worden vergeleken met de begroting. Inzake de beheersbaarheid van de kapitaallasten is de organisatie bezig met het terugdringen van de kosten van kapitaallasten en het binnen de toelating aanvragen van panden die al in gebruik waren. Dit proces is gestart in 2008 en loopt door naar 2009. Daarnaast wordt kritisch gekeken naar de vierkante meters en wordt op basis van de zorgvraag geanalyseerd welke panden nodig zijn en welke kunnen worden afgestoten. Dit proces loopt door naar 2010, dan is ook het Lange Termijn Huisvesting Plan (LTHP) volledig beschikbaar.


29

Voor de grote bouwprojecten op de locatie Hernesseroord in Middelharnis en onze locatie in Goes zijn nog beschikkingen op basis van de oude bekostigingssystematiek aangevraagd. Voor nieuwe projecten vallen de projecten tot nog toe nog binnen de Beleidsregel Kleinschalig Wonen. Er zijn op de korte termijn ook geen projecten gepland, waarbij de bekostiging onzeker is. Intern worden de ontwikkelingen op het gebied van de normatieve huisvestingscomponent nauwlettend gevolgd en zodra er meer bekend is zullen scenario’s worden ontwikkeld voor de verschillende huisvestingsprojecten. Alle nieuwbouwprojecten worden intern onderbouwd door een business case, op basis waarvan de Raad van Bestuur zijn besluitvorming baseert.

Kansen en bedreigingen Zuidwester ziet mogelijkheden en onderzoekt de ontwikkelingen in de vraag van verstandelijk gehandicapte kinderen met een jeudzorgindicatie en jongeren met een LVG problematiek. Zuidwester heeft verder haar basis op de ‘oude’ SLGVG doelgroep kunnen verzilveren in het kader van de uitbreiding van de SGLVG toelating. Deze is met 93 plaatsen gegroeid naar totaal 182 plaatsen in de 3 regio’s. Zuidwester kan hiermee nog beter plaats bieden aan deze doelgroep die zware zorg vraagt. Zuidwester onderscheidt zich hiermee van veel andere aanbieders, door een breed aanbod in alle regio’s voor deze doelgroep. Bedreigingen zijn regionaal verschillend. De marktpositie voor Zuidwester is in iedere regio anders en de markbenadering wordt ook lokaal ingestoken. De onduidelijkheden in de financiering van de huisvesting maken de ontwikkeling van nieuwe projecten onzekerder. De onderbouwing van nieuwe projecten wordt diepgaander uitgewerkt in business cases. Ondanks onzekerheden wordt er hard gewerkt aan mooie nieuwe projecten, die aansluiten bij de vraag van onze cliënten. Zoals bijvoorbeeld nieuwe projecten in samenwerking met de ouderenzorg voor onze ouder wordende cliënten.

Planning & Control (P&C) cyclus Intern is er een maandcyclus voor de terugkoppeling op diverse relevante stuurinformatie, zoals productiegegevens, ingezette formatie, ziekteverzuim en uiteraard de financiële stuurinformatie. De regio’s worden ondersteund door de afdeling P&C inzake de bedrijfsvoering. Per kwartaal vinden er gesprekken plaats tussen Raad van Bestuur en het managementteam inzake ontwikkeling met betrekking tot cliënten, medewerkers, markt en bedrijfsvoering. De bedrijfsvoering stuurt sterk op het resultaat, vanwege de afspraak met de NZa. Tot 2010 is afgesproken dat Zuidwester jaarlijks een resultaat van € 1,2 miljoen behaalt om, samen met de steun van de NZa en andere betrokken partijen, eind 2010 een eigen vermogen van nul te hebben. Om klaar te zijn voor de ZZP financiering is derhalve al in 2008 gestart met het intern sturen op ZZP’s van cliënten. Meer cliënten dan begroot geeft meer ruimte voor zorginzet, maar ook vice versa. Dit heeft in 2009 zijn vruchten afgeworpen. De relatie tussen de ZZP, zorgplan en zorg aan de cliënt is belangrijk in het interne proces tussen cliënt en de organisatie.


30

In 2010 wordt de managementinformatie verder verbeterd, door ondermeer de relevante informatie gezamenlijk aan te bieden. De ontwikkeling van risicomanagement breed in de organisatie, is een nieuwe ontwikkeling waarbij in 2010 wordt nagegaan op welke wijze dat in de organisatie past. Goede en veilige zorg binnen een sluitende exploitatie zijn hierbij de peilers.

AO/IC Zoals ook is aangegeven in de Kwaliteitsparagraaf 4.3 voldoet Zuidwester aan de Regeling AO/IC. Intern is in 2008 en 2009 sterk ingezet op verbetering van registratie van de productie. Aandachtspunten uit voorgaande jaren en bevindingen uit andere onderzoeken of eisen vanuit de zorginkoop van de zorgkantoren worden meegenomen in de interne audits en in het controleplan. Voorbeeld hiervan is een gerichte controle op de aanwezigheid van de zorgplannen.

Audit Commissie en Raad van Toezicht De ontwikkelingen in de bedrijfsvoering worden teruggekoppeld door de Raad van Bestuur aan de Raad van Toezicht door middel van periodieke voortgangsrapportages en regelmatig overleg tussen de voorzitters. De Audit Commissie richt zich onder meer op de kwartaalcijfers en de halfjaarcijfers de balans, de begroting, de management letter, bevindingen inzake de AO/IC en uiteraard de jaarrekening. De concern controller wordt daarbij uitgenodigd om daarover verslag te doen. Naast alle ontwikkelingen in de financiering, zijn de ontwikkelingen bij de Zorgcoöperatie inzake het collectief vastgoed de belangrijkste specifieke aandachtspunten die zich hebben voorgedaan inzake de bedrijfsvoering

3.5 Cliëntenraad Structuur medezeggenschap Met betrekking tot de cliëntenmedezeggenschap zijn in alle regio’s cliëntenraden actief, hoewel in sommige regio’s de bezetting zorgen baart. De cliëntenraad in de regio Zuid-Holland Zuid heeft nog steeds een voorlopige samenstelling, omdat de door de regiodirecteur aldaar voorgestane verkiezingen voor een nieuwe samenstelling van deze raad nog steeds geen werkelijkheid zijn geworden. De cliëntenraden zijn voornamelijk samengesteld uit leden / cliëntvertegenwoordigers. Cliënten zijn soms wel lid, maar vinden vaak een lidmaatschap van een cliëntenraad, gelet op de te bespreken onderwerpen, een te zware belasting. Om toch aan de medezeggenschap van cliënten tegemoet te komen, zijn er bewonersraden. De regio Zuid-Holland Zuid heeft drie bewonersraden, één voor elke subregio. De coach van de bewonersraad woont als adviseur namens de bewonersraad de vergaderingen van de cliëntenraad bij. Naast de regionale raden is er een centrale cliëntenraad (CCR). In deze raad is ruimte voor alle regionale cliëntenraden om met een aantal leden vertegenwoordigd te zijn. Net als de regionale CR-en heeft ook de CCR te maken met vacatures, mogelijk omdat de belasting bij de leden van de regionale raden groot is.


31

In 2009 is door de Raad van Bestuur opdracht gegeven het functioneren van de medezeggenschap kritisch te bezien Daarbij diende tevens nagegaan te worden hoe de inbreng van cliënten in de cliëntenmedezeggenschap zou kunnen worden verbeterd. Voor dit doel is een beroep gedaan op een externe deskundige. Mede op diens verzoek is een miniconferentie georganiseerd waaraan de leden van de bewonersraden, cliëntenraden en de centrale cliëntenraad hebben deelgenomen. In de conferentie is gesproken over de vorm en inhoud van de medezeggenschap binnen Zuidwester en is geëvalueerd hoe de medezeggenschap in de praktijk gestalte heeft gekregen. Tevens is gekeken hoe de medezeggenschap in de komende jaren beter zou kunnen functioneren. Een en ander heeft geleid tot de instelling van een klankbordgroep die zich met de externe deskundige over de uitkomsten van de conferentie heeft gebogen. Dat heeft geleid tot een werkdocument met een aantal actiepunten. Naar verwachting zullen in het eerste kwartaal van 2010 vervolgstappen worden genomen, waaronder het aanpassen van de reglementen. Omdat medezeggenschap ook een zaak van cliënten hoort te zijn, zullen deze hierbij op een of andere manier betrokken moeten worden. De CCR pleit in zijn beleidsplan voor de handhaving van bewonersraden per locatie. Door middel van duidelijke afspraken tussen de regionale CR, de bewonersraad en de regiodirecteur zouden deze bewonersraden op een voor hen acceptabele manier bij de medezeggenschap kunnen worden betrokken. De eerder genoemde extern deskundige zal ook aan dit facet aandacht besteden. In het verslagjaar hebben vertegenwoordigers van de CCR deelgenomen in verschillende werkgroepen en commissies van Zuidwester. Het gaat hierbij om: • •

de klachtencommissie voor cliënten de middelen en maatregelencommissie (betreft de uitvoering van (onderdelen uit) de BOPZ)

Daarnaast is de voorzitter betrokken geweest bij diverse besprekingen binnen Zuidwester, onder meer over de cliëntverzekeringen waaronder een betere uitvaartverzekering voor cliënten. Leden van de CCR zijn verder vertegenwoordigd in het bestuur van de stichting Vrienden van Zuidwester en stichting De Brugh.

Ondersteuning cliëntenraden De CCR en de CR-en worden ondersteund door een ambtelijk secretaris die onder meer zorg draagt voor de verzending van de vergaderstukken en de verslaglegging van de vergaderingen. Conform de wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen is er een budget beschikbaar voor de cliëntenraden voor onder meer scholing en vergaderkosten.

Commissie van vertrouwenslieden De cliëntenraden van Zuidwester kunnen op grond van hun reglement in een aantal gevallen een beroep doen op de landelijke commissie van vertrouwenslieden. In het verslagjaar is noch door de CCR, noch door de regionale CR-en een beroep gedaan op deze commissie.

Overleg De regionale cliëntenraden vergaderen regelmatig met de regiodirecteur. In die vergaderingen komen met name operationele onderwerpen aan de orde die betrekking hebben op de eigen regio. Maatschappelijke Verantwoording 2009 Stichting Zuidwester

32

Daarnaast worden onderwerpen besproken waarvoor aan de CCR advies is gevraagd door de Raad van Bestuur en waarvoor de CCR de opstelling van de regionale CR-en wil kennen alvorens het gevraagde advies uit te brengen. In 2009 vergaderde de CCR vijf maal met de Raad van Bestuur en tweemaal met de Raad van Toezicht en Raad van Bestuur. Veelal ging aan deze vergaderingen een voorbespreking door de CCR vooraf.

Besproken onderwerpen Door de CCR is met de Raad van Bestuur regelmatig gesproken over de gevolgen voor de zorgverlening van de financiële positie van Zuidwester, maar daarnaast uiteraard ook over algemene beleidsvraagstukken. Verder zijn er voorstellen tot besluit, waarvoor advies aan de CCR werd gevraagd, bediscussieerd alvorens dat advies werd uitgebracht. Onderwerpen die in het overleg met de Raad van Bestuur aan de orde zijn geweest in het verslagjaar en die in beginsel ook binnen de regionale CR-en zijn besproken, zijn onder meer: • het project “Zuidwester schuift aan” dat met name gericht is op de problemen met eten en drinken bij MCG- cliënten • begroting 2009 • de brochure “AWBZ: wie betaalt wat” over eigen bijdragen van cliënten • het project “Tienermoeder en kind” en (in verband hiermee) de samenwerking met Stichting De Zuidwester • jaarverslagen 2008 klachtencommissie cliënten, M&M- commissie en MIC • bezoeken aan diverse regio’s door de inspectie voor de gezondheidszorg • jaarrekening 2008 • migratie Sikoob naar Dagrapportage & effectanalyse CURA • brand op Hernesseroord en in het kader daarvan de veiligheid • verhoging cliëntbijdragen in 2010 • maatregelen met betrekking tot de grieppandemie • vakantietarieven (bijdragen in personeelskosten door cliënten) • beleid met betrekking tot seksueel misbruik • reglement dossiervorming • kaderbrief 2010 en begroting 2010 • cliëntmedezeggenschap • privacyreglement • benchmarkrapport over de overheadkosten • evaluatie zorgplannen en zorgplanprocedure • bijstelling reglement klachtencommissie cliënten • logeren bij Zuidwester • gedachtevorming hoofdlijn strategieontwikkeling, structuur en bemensing • kwaliteit van bestaan

Uitgebrachte adviezen/ verzoeken om informatie Met betrekking tot veel van de hiervoor vermelde onderwerpen is door de CCR, na discussie, in het overleg met de Raad van Bestuur en zo nodig informatie uit de regionale CR-en, een advies uitgebracht. Daarnaast is in een aantal gevallen om informatie gevraagd met betrekking tot onderwerpen waarvoor geen voorstel tot besluit aan de CCR was gezonden of waarover door cliëntvertegenwoordigers (onder meer via het meldpunt CCR) vragen waren gesteld. Maatschappelijke Verantwoording 2009 Stichting Zuidwester

33

De schriftelijke adviezen hadden betrekking op: • • • • • • • • • • • • • •

samenwerking met Stichting De Zuidwester project “Tienermoeder en kind” jaarverslag 2008 klachtencommissie businesscase logeren, incl. opheffing aantal logeervoorzieningen gedachtevorming hoofdlijn strategieontwikkeling, structuur en bemensing beleidsuitgangspunten bij seksueel misbruik tarieven dienstverlening aan cliënten voor 2010 vakantietarieven 2009-2010 aanpassen zorgen dienstverleningsovereenkomst omzetten tijdelijke arbeidsovereenkomsten van leden raad van bestuur begroting 2010 herziening klachtenregeling cliënten memo logeren brochure “AWBZ: wie betaalt wat”

De gegeven adviezen waren op zich positief, wel zijn bij een aantal adviezen opmerkingen gemaakt. Zo is met betrekking tot het project “Tienermoeder en kind” gevraagd om inspanningen van Zuidwester voor mogelijke financiering van de kosten van de kinderen. Met betrekking tot de klachtbehandeling is aangedrongen op de aanstelling van een klachtenfunctionaris of patiëntenvertrouwenspersoon. Wat het logeren betreft, is gevraagd om een evaluatie na een jaar. De adviesaanvraag met betrekking tot de beleidsuitgangspunten bij seksueel misbruik was voor de CCR aanleiding te vragen naar een brede voorlichting over dit beleid. De CCR heeft met betrekking tot de vakantietarieven gewezen op de negatieve instelling van een aantal medewerkers om met cliënten op vakantie te gaan. In dit kader is aan de CR-en gevraagd te inventariseren hoeveel cliënten in 2009 met vakantie zijn geweest. Verzoeken om informatieverstrekking, dan wel reacties op ter informatie toegezonden stukken, dan wel reacties anderszins, hadden onder meer betrekking op: • • • • • • • • • • • •

communicatiebeleid Zuidwester DVD uitgebracht door de VGN over bejegening van cliënten adviesaanvraag m.b.t. businesscase logeren commissie ongewenste intimiteiten getroffen maatregelen m.b.t. de te verwachten grieppandemie begroting kosten CCR in 2010 deelname door cliëntenmedezeggenschap in op te richten fonds t.b.v. cliënten adviesaanvraag m.b.t. het reglement dossiervorming adviesaanvraag migratie Sikoob; de aanvraag is aangehouden in afwachten van de resultaten van de lopende pilot vacature in de klachtencommissie het vragen van aandacht leden zorgoverleg Zuidwester voor actie richting Tweede Kamer m.b.t. het inkomen van cliënten vragen m.b.t. het privacyreglement


34

De onderlinge communicatie tussen Raad van Bestuur en CCR, met name als het gaat om de afwikkeling van gestelde vragen, blijft een aandachtspunt. Overigens worden in het algemeen de op-/ aanmerkingen die de CCR maakt bij het uitbrengen van adviezen wel overgenomen door de Raad van Bestuur en krijgen deze een plaats in het beleid over dat betreffende onderwerp. Een uitzondering vormt de brochure “AWBZ: wie betaalt wat” waarin niet alle opmerkingen zijn overgenomen. De CCR constateert voorts dat de voorgestane verbetering van de kwaliteit van leven in 2009, gehinderd door de financiële belemmeringen, onvoldoende van de grond is gekomen en dat deze belemmeringen ook in 2010 nog zullen doorwerken. De Centrale Cliëntenraad had op 31 december 2009 de volgende samenstelling: dhr. A. van Vliet dhr. A.M.M. Heijboer dhr. W. Klepper dhr. L. van Winkelhof mw. W.M.B. de Blieck-Kommeren mw. T. van Iwaarden

wnd. voorzitter/ secretaris lid lid lid lid lid

CR CR CR CR CR CR

Goeree-Overflakkee Goeree-Overflakkee Goeree-Overflakkee Zuid-Holland Zuid West- Brabant Zeeland

Op 31 december 2009 kende de CCR verschillende vacatures.


35

3.6 Ondernemingsraad Medezeggenschap van medewerkers De medezeggenschapstructuur van medewerkers komt tot uiting in de Ondernemingsraad. In 2009 bestond de Ondernemingsraad (OR) uit elf leden met in totaal vier onderdeelcommissies (OC’s). De Ondernemingsraad bestaat uit de volgende leden: • • • • • • • • • • • • • •

De heer A. van Dijk De heer R. Koopman De heer J. van Hassent Mevrouw I. Verrijp De heer F. Warbroek Mevrouw A. Boezaard Mevrouw M. Nobel Mevrouw E. de Gelder Mevrouw P. van Dalen Mevrouw E. Kamps De heer R. Weezepoel Mevrouw P. v.d. Velden Mevrouw W. v. Bergen Mevrouw B. Muller

voorzitter secretaris Lid Regio Goeree-Overflakkee Lid Regio Goeree-Overflakkee Lid Regio Goeree-Overflakkee Lid Regio Zuid-Holland Zuid Lid Regio Zuid-Holland Zuid Lid Regio Zuid-Holland Zuid Lid Regio Zeeland Lid Regio Zeeland Lid Regio Zeeland Lid overige diensten – concern Lid overige diensten – concern Secretaresse / notulist

De Centrale Ondernemingsraad (OR) is samengesteld uit vertegenwoordigers van alle regio’s en overige diensten. Hierdoor hebben alle onderdelen op gelijke wijze kans om invloed uit te oefenen op het beleid van Zuidwester. De OC’s voeren met de eigen regiodirecteuren overleg over de beleidsontwikkelingen van de eigen regio of overige diensten. De OC’s toetsen de lokale toepassing van centraal afgesproken regels en beleidskaders. OR-leden zijn tevens lid van de eigen OC. Voor samenwerking tussen OR en OC’s levert dit korte lijnen op. Een dagelijks bestuur, bestaande uit de voorzitter en de secretaris, stuurt de werkzaamheden van de OR aan en coördineert deze. Het dagelijks bestuur wordt ondersteund door een ambtelijk secretaris. De missie van de Ondernemingsraad telt drie uitgangspunten, waaraan alle beleidsvoorstellen worden getoetst: • Behoud van werk • Behoud en/of ontwikkeling van goede arbeidsvoorwaarden en arbeidsomstandigheden • Gelijke kansen voor alle medewerkers


36

Adviezen – instemmingen Door de Centrale Ondernemingsraad is in het verslagjaar over een veelheid van onderwerpen advies dan wel instemming gevraagd. De volgende onderwerpen zijn in het verslagjaar besproken: • • • • • • • • • • • • • • •

Instemmingaanvraag structuur arbo/veiligheid/preventie Zuidwester. Instemmingaanvraag wijziging reiskostenregeling binnen de Extramurale Zorg. Instemmingaanvraag concept jaarplan Centrale Arbo Commissie 2009. Instemmingaanvraag regeling ouderschapsverlof. Adviesaanvraag memo “Gedachtevorming hoofdlijn strategieontwikkeling, structuur en bemensing”. Instemmingaanvraag Beleidskader met betrekking tot Salarisvaststelling Zuidwester. Driedaagse cursus met de OC’s. Instemmingaanvraag Huisreglement Zuidwester. Initiatiefvoorstel 100% doorbetaling tweede ziektejaar. Adviesaanvraag Centraler Plannen. Instemmingaanvraag BeroepsPraktijkVormings-plan (BPV) Zuidwester incompany (BBL). Instemmingaanvraag vernieuwde regeling Telewerken 2009. Instemmingaanvraag memo Verwantschap. Adviesaanvraag arbeidsovereenkomsten leden Raad van Bestuur Zuidwester. Driedaagse training van de ondernemingsraad.


37

Hoofdstuk 4 Beleid, inspanningen en prestaties


38

Inhoudsopgave Hoofdstuk 4 4.1

Meerjarenbeleid

4.2

Algemeen beleid verslagjaar

4.3

Algemeen kwaliteitsbeleid

4.4. Kwaliteitsbeleid ten aanzien van cliënten 4.4.1 Kwaliteit van zorg 4.4.2 Klachten 4.5

Kwaliteit ten aanzien van medewerkers

4.5.1 Personeelsbeleid 4.5.2 Kwaliteit van het werk 4.6

Samenleving

4.7

Financieel beleid

4.1 Meerjarenbeleid Onder het motto ‘Wij zijn Zuidwester’ wordt met het meerjarenbeleidsplan uitvoering gegeven aan de afgesproken doelen en ambities. Ingezet is op de regie over het eigen leven van de cliënt. Door te luisteren en te kijken naar wat de cliënt wil, met het oog voor zijn of haar mogelijkheden en/of beperkingen om tenslotte aan deze wensen en mogelijkheden gehoor te kunnen geven. De strategie 2008 - 2010 van Zuidwester gaat uit van de missie, visie en uitgangspunten die eind 2007 zijn vastgesteld.

Missie “Zuidwester richt zich op het vergroten van het persoonlijk welzijn van mensen met een verstandelijke beperking en op jongeren met sociale en gedragsproblematiek. Zuidwester biedt cliënten op respectvolle wijze zorg, ondersteuning, begeleiding en behandeling binnen een veilige omgeving.”

Visie Zuidwester kiest voor kwaliteit van bestaan en baseert zich daarbij op de volgende kernwaarden: gelijkwaardigheid, recht op keuzevrijheid, persoonlijk initiatief en respect voor openheid. Deze kernwaarden gelden voor cliënten, (wettelijk) vertegenwoordigers en medewerkers van Zuidwester.


39

Uitgangspunten Onderstaande uitgangspunten geven aan wat in de dagelijkse werken handelswijze centraal staat en waar Zuidwester voor staat: • ieder mens is uniek en verdient ondersteuning op maat • wij werken met deskundige, gemotiveerde medewerkers, die wij ontplooiingskansen bieden • wij gaan voor resultaatgerichte samenwerking met derden • in ons denken en doen staan verantwoordelijkheid nemen en continu verbeteren centraal • wij staan voor heldere en duidelijke informatie en communicatie. Zuidwester wil op de verschillende onderscheiden gebieden de volgende ambities realiseren:

1. Cliënten • • • •

Leveren wat is afgesproken Verbetering kwaliteit van bestaan Meten wat we doen en hoe cliënten dit waarderen Het realiseren van een expertisecentrum

2. Medewerkers • • • •

Je werk doen en ‘Zuidwester zijn’ Gekwalificeerd en professioneel personeel Groei- en ontwikkelingsmogelijkheden In-, door- en uitstroom in balans

3. Markt • • • • •

Klantgericht communiceren Verbeteren van de ketenzorg Een duidelijke voordeur ontwikkelen met bemiddelingsbureau Match4Care Gedoseerde groei Het realiseren van een aandeel in Jeugdzorg

4. Bedrijfsvoering • • • • •

Productieafspraken zijn afgestemd op de zorgvraag en -aanbod Negatief eigen vermogen is aangezuiverd Financiële kengetallen hebben weer gezonde waardes Overhead wordt efficiënter ingezet Reductie van materiële kosten (Huisvestings-) kosten zijn in overeenstemming met beschikbare budgetten

Uit deze ambities blijkt dat Zuidwester kiest voor het positioneren door middel van een klantenstrategie. Zuidwester wil zich in de periode 2008 tot 2010 onderscheiden met de kwaliteit en service, waarmee cliënten en cliëntvertegenwoordigers professionele zorg en ondersteuning wordt geboden. Innovatie is belangrijk, maar geldt in de periode 2008 tot 2010 niet als onderscheidend kenmerk. Ook vermindering van de kosten voor de zorg en ondersteuning wordt niet als onderscheidend gezien. Wel is duidelijk dat de beheersing van ingaande en uitgaande geldstromen en het versterken van de financiële positie, uitermate belangrijk is én blijft om de continuïteit van Zuidwester te waarborgen.


40

Om de ambities te realiseren Zuidwester investeert in vijf strategische speerpunten: • • • • •

Cliënt/vraaggestuurde zorg en ondersteuning Expertisecentrum Samenwerking met derden Strategisch personeelsbeleid Jeugdzorg

De realisatie van dit strategische beleid wordt op vier manieren aangepakt. Allereerst via de managementlijn waarbij elke regio, afgestemd op de regionale situatie, invulling geeft aan de gekozen strategie. Daarnaast wordt het opbouwen van het expertisecentrum en de inzet op het gebied van jeugdzorg projectmatig aangepakt. Ingebed in een cultuuromslag, wordt Zuidwesterbreed op alle mogelijke manieren een cultuuromslag gemaakt met als motto: ‘van zorgen voor naar zorgen dat’. Tenslotte beoordeelt Zuidwester als onderdeel van de planning & control cyclus in 2009 en 2010 de effectiviteit, haalbaarheid en betekenis van de hiervoor beschreven strategie en stelt deze waar nodig bij. Met de hier beschreven strategie beoogt Zuidwester concrete prestaties te realiseren.


41

4.2

Algemeen beleid verslagjaar

In het verlengde van de begroting 2009 en het al eerder genoemde Meerjarenbeleidsplan is ook in 2009 uitvoering gegeven aan het verder financieel gezond maken van de organisatie. Met de start van de zorgzwaarte financiering op 1 januari 2009 is inzicht verkregen in de persoonsgebonden financiering op basis van Zorgzwaarte Pakketten, de zogenaamde ZZP’s. Voor iedere cliënt is aan de hand van deze pakketten duidelijk geworden welke budgetten beschikbaar zijn voor het wonen, het werken, de dagbesteding en de behandeling. Zuidwester heeft niet afgewacht tot deze werkwijze in 2010 verplicht zou worden gesteld, maar heeft al in 2009 op basis van deze uitgangspunten de begroting en de planning & control cyclus ingericht. Naast de extra aandacht voor een gezonde bedrijfsvoering stond 2009 in het teken van de thema’s Kwaliteit van Bestaan (voor cliënten) en Gedrag en Cultuur (voor medewerkers). Aan de hand van de twaalf domeinen Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg, die rechtsreeks invloed hebben op de kwaliteit van bestaan van cliënten van Zuidwester, zijn in alle regio’s gespreksavonden georganiseerd met ouders en andere (wettelijk) vertegenwoordigers. Ook voor de medewerkers van Zuidwester is de keuze van de klantstrategie in 2009 niet onopgemerkt gebleven. Naast presentaties in de regio’s zijn er bijeenkomsten georganiseerd voor alle lijnfunctionarissen en medewerkers met: Kwaliteit van Bestaan voor cliënten en Gedrag en Cultuur van medewerkers, als centrale thema’s. Deze omslag in doen en handelen vraagt voortdurend aandacht van alle bij de zorg en dienstverlening betrokken medewerkers. In 2009 is ook gewerkt aan het bijstellen van de strategieontwikkeling, de structuur en de bemensing van de organisatie. Zo zijn de regio’s Zeeland en West- Brabant in verband met het behalen van schaalvoordeel, onder de leiding van één regiodirecteur geplaatst. De afdeling Kwaliteit is ondergebracht bij de stafafdeling Onderzoek en Ontwikkeling. Op deze wijze is de procesontwikkeling van verbetering van Kwaliteit van Bestaan voor de cliënten en de vertaling van deze inzet in het HKZ Kwaliteitshandboek onder één afdeling en één aansturing gebracht. Voor de ontwikkeling van Jeugdzorg en het opbouwen van een WMO relatienetwerk is een aandachtsfunctionaris aangesteld. Verder is een functionaris benoemd om sturing te geven aan de extramurale zorg en dienstverlening. Er wordt een bedrijfsplan opgesteld om deze ambulante zorg en dienstverlening in de toekomst als strategische peiler verder te laten uitgroeien binnen Zuidwester. In samenwerking met de stafafdeling PO&O, wordt uitvoering gegeven aan de opbouw van een zogenaamde ‘kweekvijver’. In deze kweekvijver worden medewerkers met mogelijkheden en ambities opgenomen, de zogenaamde ‘high potentials’ van Zuidwester. Zij zullen binnen deze kweekvijver worden opgeleid en gecoacht om op termijn invulling te kunnen geven aan strategische posities binnen de organisatie. In 2009 is met voorrang gewerkt aan het werven van kandidaten voor enkele strategische functies, zoals de regiodirecteur Goeree-Overflakkee, de Manager Stafdiensten en de Manager HRM.

Mexicaanse griep Ook bij Zuidwester brak in het verslagjaar de Mexicaanse griep uit. In verband met een flinke uitbraak van deze griep in de regio Goeree-Overflakkee, werd op de locatie Hernesseroord een aantal woningen geïsoleerd en de dagbesteding tijdelijk gesloten, waarna de medewerkers van Zuidwester de griep hier weer snel onder controle hadden. Duidelijk is geworden dat het hygiëneprotocol en het continuïteitsplan, zoals opgesteld door de projectgroep, goed gewerkt hebben tijdens de griepperiode.

Gedrag en Cultuur In het kader van Zuidwester op Koers is in 2008 een aantal verbeterprojecten afgerond waarbij ervoor is gekozen in 2009 een afzonderlijk traject voor Gedrag en Cultuur in de organisatie uit te rollen. Het Management Team heeft het initiatief genomen om als voorbeeld haar rol en verantwoordelijkheden te evalueren en te bespreken om vervolgens de lijnfunctionarissen in de regio’s te betrekken in het proces van bewustwording en verbetering. Ook de leden van de Centrale Cliëntenraad en de regionale cliëntenraden hebben onder het motto ”Ik ben, Jij bent, Wij zijn Zuidwester” actief meegedaan aan deze sessies, waarbij de invloed van gedrag en cultuur op de ontwikkeling van de organisatie tot en met de bejegening van de cliënt voortdurend prominent onder de aandacht zijn gehouden. Door verbetering van gedrag en cultuur zou ook de vaak nog tekortschietende communicatie tussen (de medewerkers van) Zuidwester en de cliëntvertegenwoordigers kunnen worden verbeterd. Alle medewerkers van Zuidwester hebben in 2009 de nieuwe gedragscode ontvangen.

Nieuwbouw In 2009 zijn de goedkeuringsprocedures afgerond van de aanvraag nieuwbouw aan de Rommerswalestraat te Goes. Deze eigentijdse nieuwbouw zal de bestaande huisvesting van het voormalige Huize den Berg aan de ’s Heer- Hendrikskinderenstraat in Goes gedeeltelijk gaan vervangen. Inmiddels is op 26 september 2009 de eerste paal geslagen en verwacht Zuidwester in 2010 dit nieuwe woon- annex zorgcentrum in Zeeland in gebruik te kunnen nemen.

Samenhang in zorg en ondersteuning In het verslagjaar is verder gewerkt aan het vormgeven van een goed cliëntendossier dat voldoet aan een standaard format en aan de eisen die onder meer wetgeving en de Inspectie voor de Gezondheidszorg hieraan stellen. Geactualiseerd is het protocol dat het beheer van het dossier of onderliggende documenten beschrijft. Verkend zijn de mogelijkheden van een elektronisch dossier en bijgehouden de weten regelgeving op het gebied van privacy en dossiervorming. Op basis van alle eisen van de Inspectie voor de Gezondheidszorg en verdere wetgeving heeft de afdeling Onderzoek en Ontwikkeling van Zuidwester een samenvatting van de eisen gemaakt. In 2009 volgt vaststelling en implementatie van het reglement dossiervorming.


43

4.3 Algemeen kwaliteitsbeleid Kwaliteitsmanagementsysteem Het kwaliteitsmanagementsysteem omvat een aantal onderdelen waaronder het kwaliteitshandboek. Hiervoor maakt Zuidwester gebruik van het softwareprogramma PCK. Het algemene handboek omvat ca. 650 documenten. Daarnaast zijn er ook diverse afdelingshandboeken. In 2010 zal de afdeling Kwaliteit overgaan naar het softwareprogramma iProva en iDocument. Tevens zal in 2010 het handboek kwaliteit omgezet worden van HKZ-schema 2002 naar HKZ-schema 2008. Jaarlijks wordt door de afdeling Kwaliteit het Managementreview/Directiebeoordeling opgesteld ten behoeve van de Raad van Bestuur. Hierin zijn 18 onderwerpen opgenomen die worden getoetst. Daar waar nodig worden naar aanleiding hiervan door de afdeling Kwaliteit suggesties tot verbetering aangedragen. Na vaststelling van de beoordeling en de verbeteracties wordt de uitvoering hiervan gemonitord. Elk jaar worden in een roulerend schema twee hoofdlocaties getoetst op cliënttevredenheid door Zeg het Ons!, onderdeel van LSR. Voor wat betreft de onderzoeken naar cliënttevredenheid, kan onderscheid gemaakt worden naar een drietal niveau’s van cliënten: •

De LVG-cliënten.

•

De VG-cliënten met een redelijk hoog niveau.

•

Cliënten van laag niveau en de MCG-groep

Vooralsnog blijkt het heel moeilijk te zijn om voor deze laatste groep een goed onderzoek te vinden naar hun cliënttevredenheid. In 2009 zijn twee onderzoeken naar cliënttevredenheid gehouden door Zeg het Ons! •

Het eerste onderzoek door Zeg het Ons! vond plaats in Breda op 21 en 28 maart 2009. Het eindrapport werd gepresenteerd op 19 mei 2009. Dit eindrapport is vervolgens besproken in het Regionaal Management Team, wat geresulteerd heeft in een plan van aanpak voor verbeteracties.

•

Het tweede onderzoek door Zeg het Ons! vond plaats in regio Zuid-Holland Zuid, locatie Hellevoetsluis op 31 oktober, 7 november, 21 november en 28 november. Het eindrapport werd op 9 februari 2010 gepresenteerd. Stand van zaken op dit moment is: 1e het eindrapport moet nog worden besproken in het Regionaal Management Team Zuid-Holland Zuid 2e het plan van aanpak om verbeteracties te realiseren moet nog worden opgesteld.

•

Een aanvullend onderzoek naar klanttevredenheid in 2009 werd gehouden in regio Zuid-Holland Zuid, locatie Rotterdam / Stadsingels. Dit onderzoek werd uitgevoerd door Walvis/Prismant onder cliënten die zelfstandig wonen. Bij dit onderzoek werden cliënten geïnterviewd op hun woonadres.


44

De resultaten van dit onderzoek zijn gepresenteerd tijdens een workshop, waarbij aansluitend met deelnemers / betrokkenen een plan van aanpak voor verbeteracties werd opgesteld. •

Voor 2010 staat een tweetal onderzoeken door Zeg het Ons! gepland. De voorbereidingen hiervoor zijn gestart. Het eerstvolgende onderzoek zal plaatsvinden in regio Zuid-Holland Zuid, locatie Spijkenisse in juni / juli 2010. Het tweede onderzoek zal plaatsvinden in regio Zeeland, locatie Goes in september/oktober 2010.

•

In het derde kwartaal van het verslagjaar heeft de regio Zuid-Holland Zuid deelgenomen aan het pilotonderzoek CE-index gehouden onder auspiciën van de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland. De afdeling Kwaliteit heeft dit onderzoek binnen Zuidwester voorbereid en gecoördineerd. De resultaten van deze pilot zullen in 2010 in de regio worden gepresenteerd.

•

In het laatste kwartaal van het verslagjaar is door Zuidwester de Begeleidingsgroep Kwaliteitsmetingen (BGK) ingesteld. Aanleiding hiertoe was dat het aantal uit te voeren metingen de capaciteit van de afdeling ver overschreed, waardoor de uitvoering van organieke werkzaamheden ernstig in het geding kwam. De BGK gaat de voorbereiding, coördinatie en uitvoering van kwaliteitsmetingen ter hand nemen met ingang van 2010.

De jaarlijks door de afdeling Kwaliteit te organiseren Interne Audit vond plaats op 17, 18 en 19 maart 2009 op locaties gespreid over het hele werkgebied van Zuidwester. Aan de hand van geconstateerde feiten werd door de afdeling Kwaliteit de Audit Rapportage opgesteld, waarin opgenomen suggesties tot verbetering. Na vaststelling door de Raad van Bestuur zijn de verbeteracties uitgevoerd. Eind juli 2009 waren alle verbeteracties uitgevoerd. Sinds 13 september 2007 is Zuidwester in het bezit van het kwaliteitscertificaat volgens het HKZ-schema 2002, afgegeven door het Keurmerkinstituut. In 2009 vond de laatste toetsing door het Keurmerkinstituut plaats volgens een driejarige cyclus. Tijdens de toetsing in september 2009 werden 14 kritische en niet-kritische feiten geconstateerd. Hierop werden verbeteracties ingezet, die er in resulteerden dat in december 2009 alle feiten waren hersteld en het certificaat werd verlengd tot 13 september 2010. In 2009 werd het contract met het Keurmerkinstituut verlengd voor een periode van 3 jaar. De Herbeoordeling in 2010 zal plaatsvinden in de maanden mei en juni. De kwaliteitsfunctionaris participeert in de Commissie Melding Incidenten (MIC). In 2009 zijn er geen bijeenkomsten geweest van de MIC in verband met de pilot en de implementatie van het softwareprogramma Triasweb. Dit programma voor de digitale melding van incidenten is in het vierde kwartaal van 2009 binnen Zuidwester operationeel geworden. Een en ander zal er toe leiden, dat met ingang van 2010 de bijeenkomsten van de MIC weer zullen worden hervat. Triasweb zal de MIC beter kunnen faciliteren bij het analyseren van de meldingen en het voorstellen van maatregelen om incidenten te voorkomen.


45

Kwaliteit van informatie en registratie Intern worden de processen intramurale zorg en extramurale zorg onderscheiden. Deze processen hebben een andere wijze van registratie en informatie. Op basis van controleplannen voor beide processen apart worden er audits uitgevoerd door de afdeling P&C op de zorgregistratie op basis van: •

Cijferbeoordeling

•

Selecte en aselecte steekproeven op dossiers

•

Totaalcontroles (aansluitingen in totalen en verbandcontroles)

•

Evaluatie van bevindingen uit voorgaande controles.

Doel van de controles is het vaststellen van de juistheid, volledigheid en tijdigheid van de productieregistratie. De bevindingen worden gerapporteerd aan de concern controller die een directe hiërarchische lijn heeft naar de Raad van Bestuur. Deze bevindingen worden besproken en leiden, indien nodig, tot aanpassingen van de controleplannen. De accountant steunt op de interne AO/IC voor zijn verklaring bij de productieregistratie ten behoeve van het Zorgkantoor en de NZa, die voor 1 maart naar het Zorgkantoor is verstuurd. Deze verklaring is positief over 2009. Zuidwester voldoet aan de Regeling AO/IC.

Gegevens beveiliging Ten aanzien van fysieke (papieren) dossiers wordt door Zuidwester het beleid gehanteerd, dat deze altijd in de gehele organisatie bewaard worden in afgesloten kasten. Inzage en mutatie van de dossiers is voorbehouden aan daartoe aangewezen functionarissen. Ten aanzien van digitaal opgeslagen dossiers wordt door Zuidwester het beleid gehanteerd dat de applicatiebeheerder daartoe aangewezen medewerkers autoriseert tot het recht van inzage dan wel het recht van inzage en mutatie. Bij de uitoefening van het recht van inzage dan wel het recht van mutatie is het gebruik van persoonlijke passwoorden noodzakelijk en verplicht.

Veiligheid In het kader van Veiligheid heeft Zuidwester de volgende activiteiten uitgevoerd:

BHV-organisatie Zuidwester heeft drie jaar geleden het besluit genomen om haar BHV-organisatie uit te breiden en te versterken. Gedurende 3 jaar heeft Zuidwester € 80.000,- gereserveerd op de begrotingen om de BHV-organisatie op orde te brengen, voornamelijk voor het opleiden van extra BHV-ers (in drie jaar tijd waren dat ± 450 extra BHV-ers).


46

Ploegleideroverleg In het ploegleideroverleg is aandacht gevraagd voor en opdracht gegeven om alle ontruimingsplannen binnen Zuidwester op orde te brengen. Stand van zaken: -

Concern Regio Goeree-Overflakkee Regio Zeeland Regio West Brabant Regio Zuid-Holland Zuid

: : : : :

wordt aan gewerkt op schema / op orde op schema / op orde wordt aan gewerkt i.s.m. de regio Zeeland wordt aan gewerkt

Hoofd BHV

Ploegleider BHV GOEREE OVERFLAKKEE

Ploegleider BHV

Ploegleider BHV

ZEELAND

WEST-BRABANT

Ploegleider BHV ZUID-HOLLAND ZUID

Daarnaast is aandacht gevraagd om te starten met de ontruimingsoefeningen. Hiertoe zal een plan van aanpak geschreven worden en een planning gemaakt worden.

EHBO Conform afspraak en cyclisch proces worden de BHV-ers (bij)geschoold.

Brandveiligheid Het punt brandveiligheid heeft voortdurend de aandacht. Afgelopen jaar is Zuidwester geconfronteerd met drie branden. Gebleken is dat de BHV-organisatie op zich goed heeft gewerkt. Natuurlijk komen uit zulke calamiteiten ook aandachtspunten voort, waaronder de bereikbaarheid van de ploegleiders. Zuidwester heeft besloten begin 2010 te starten met een bereikbaarheidsdienst ploegleiders. In eerste instantie wordt dit in de regio opgepakt. Onderzocht zal worden hoe hier Zuidwesterbreed mee omgegaan kan en moet worden.

Fysieke veiligheid Gebleken is dat er te weinig aandacht is voor de fysieke veiligheid binnen Zuidwester. Dit betreft niet alleen de veiligheid op het gebied van wonen voor de cliënten, maar ook de veiligheid in een breder perspectief. Hiertoe heeft Zuidwester het besluit genomen controlelijsten op te stellen om de veiligheid per maand, per kwartaal en/of halfjaarlijks te controleren. De concepten zijn eind 2009 besproken en kunnen mogelijk begin 2010 vastgesteld worden. Bij de uitvoer en controle krijgen de regionale preventiemedewerkers een rol. De rapportages dienen tevens opgenomen te worden in de werkplekhandboeken.


47

4.4 Kwaliteitsbeleid ten aanzien van cliënten Kwaliteitscommissies Zuidwester kent de volgende kwaliteitscommissies: •

Middelen en Maatregelen Commissie

•

Commissie Meldingen Incidenten Cliënten (MIC)

•

Commissie Ethiek

Middelen en Maatregelen Commissie De leden van de commissie worden benoemd door de Raad van Bestuur van Zuidwester. De zittingsduur van de leden is drie jaar. Aftredende leden zijn, volgens een vooraf vastgesteld rooster, onmiddellijk opnieuw benoembaar. De Raad van Bestuur stelt de voorzitter aan. Iedere regio van Zuidwester heeft een M&M-commissie, bestaande uit minimaal de regiodirecteur en een psycholoog/pedagoog.

Leden M&M-commissie De M&M-commissie had gedurende het verslagjaar de volgende samenstelling: Dhr. E.T. Klapwijk, geneesheer Dhr. A. van Vliet, Centrale Clientenraad Mevr. D. Klaverdijk, behandelaar, 1ste half jaar Mevr. Z van Eck, behandelaar, 2e half jaar Mevr. C. van der Meulen, leidinggevende dagbesteding

voorzitter lid lid lid lid

Activiteiten De commissie heeft ook in 2009 niet aan alle locaties werkbezoeken kunnen brengen. Dit had te maken met het feit dat pas na de zomervakantie de vacature voor secretariële ondersteuning is ingevuld en met het onverwacht niet doorgaan van een aantal afspraken. De M&M- commissie kan niet aan de indruk ontkomen dat bij het plannen van het bezoek van de M&M- commissie de regio’s niet altijd de juiste prioriteit stellen. Van de werkbezoeken die wel zijn gebracht, is verslag gedaan aan de Raad van Bestuur en via de regiodirecteur aan de regionale cliëntenraad. Bij de verslaglegging zijn zo nodig voorstellen tot verbetering m.b.t. de toepassing van M&M’s binnen de regio gedaan. Verder heeft de M&M- commissie de regionale bijeenkomst van de M&M- commissies uit de provincie Zuid-Holland Zuid en Zeeland bezocht.

Bopz- beleid In 2009 is scholing Bopz gegeven door de geneesheer. Het betrof in hoofdzaak de “nalezing” van de grote aantallen medewerkers (600) die in 2008 zijn geschoold. Specifieke scholingen vanuit de regio’s zijn niet aangevraagd. Door het vertrek van een van de leden van de M&M commissie is het Bopz beleid van Zuidwester nog niet herzien. Dit wordt begin 2010 aangepakt.


48

Afzonderingsruimtes In 2009 zijn er geen veranderingen in de beschikbare afzonderingsruimtes te constateren. Deze voldoen allen aan de norm. In de nieuwbouwplannen van de regio Zeeland zijn geen afzonderingsruimtes gepland. Er zijn wel 4 ruimtes gepland die alle voorzieningen hebben om als zodanig te kunnen worden ingericht. Ze zullen vooralsnog als individuele rustruimtes worden gebruikt. Gebruik van middelen en maatregelen (dwangbehandelingen)

Dwangbehandelingen Het aantal dwangbehandelingen is in 2009 gelijk gebleven. In totaal werden op 31 december 2009 bij 27 cliënten dwangbehandelingen (zoals aangegeven in de wet BOPZ) uitgevoerd. Van deze groep hebben de meeste cliënten een art.60 status. Één cliënt, waarbij dwangbehandeling wordt toegepast, verblijft onder de noemer van een Rechterlijke Machtiging.

Juridische status In 2009 verbleven er 4 cliënten met een Rechterlijke Machtiging binnen Zuidwester. Het betreft cliënten met een lichte verstandelijke beperking. In 2009 is gebleken dat een aantal cliënten, dat te boek stond als art. 60, in hun dossier geen verklaring hiervan had. Deze art. 60-verklaring wordt opgevraagd bij het CIZ. Mocht deze verklaring niet aanwezig zijn, dan wordt opnieuw beoordeeld bij de betreffende cliënten of een art. 60bepaling noodzakelijk is.

Vastleggen van de M&M- gegevens in CURA Over het verslagjaar is opnieuw een rapportage M&M gemaakt. In 2009 heeft de geneesheer een aantal gesprekken gehad naar aanleiding van de rapportage 2008 en ook de M&M-commissie heeft tijdens de bezoeken uitdrukkelijk de rapportage 2008 met de betrokken locatie doorgenomen. Het blijft nog steeds een grote wens om de invoering van de meldingsformulieren M&M te digitaliseren. In het eerste kwartaal van 2010 zal daar een concreet besluit over worden genomen. Dit zal het veel beter mogelijk maken om gedurende het jaar de effecten van plannen van aanpak en genomen maatregelen te beoordelen.

Zorgplannen In 2009 is er voor gezorgd dat de BAF formulieren, zijnde het Bopz-behandelplan, deel uitmaken van het zorgplan.

Onrustbanden In 2009 heeft Zuidwester zich ingeschreven voor het verbetertraject “Ban de band”. Door de grote belangstelling voor dit traject kon Zuidwester niet worden ingeschreven. Inmiddels is bekend dat Zuidwester in 2010 wel kan meedoen. De inventarisatie van de onrustbanden leverde het volgende beeld op: Oud- Beijerland : 7 cliënten liggen in een onrustband. Middelharnis : 4 cliënten hebben een onrustband, maar de meeste cliënten liggen daar niet constant in Spijkenisse : 2 cliënten gebruiken op indicatie (niet permanent) een onrustband


49

De inzet in het verbetertraject is dat voor iedere cliënt met een onrustband een concreet plan is gemaakt waarin staat aangegeven wanneer de onrustband is afgeschaft.

Deskundigheidsbevordering en voorlichting Scholing van medewerkers blijft volgens de M&M- commissie noodzakelijk. Ook na de grote inhaalslag blijft aandacht voor voorlichting en informatie over de wet Bopz nodig om scherp te blijven op het onderwerp vrijheidsbeperking. Op regionaal niveau berust de verantwoordelijkheid om de medewerkers scherp te houden allereerst bij de regiodirecteur en de leidinggevenden. De geneesheer en de leden van de M&M-commissie zijn bereid om aan scholing mee te werken c.q. scholing te geven, maar de vraag moet gestimuleerd worden en ook georganiseerd worden in de regio. In dit verslag wil de M&M commissie erop wijzen dat er ook aandacht hoort te zijn voor voorlichting aan cliënten over de wet Bopz. De voorlichting aan cliënten is hierbij een belangrijk aandachtspunt, dat de commissie bij elk regiobezoek aan de orde stelt. Overigens is ook dit onderdeel van de voorlichting een verantwoordelijkheid van de regiodirecteur. Begin 2010 is er een goed initiatief genomen. Er is toen een bijeenkomst georganiseerd met van alle bewonersraden van Zuidwester waarin voorlichting is gegeven over de wet Bopz. Het is de bedoeling dat daarna de voorlichting voor cliënten op locatieniveau wordt georganiseerd. De M&M-commissie is bereid om een ondersteunende rol te spelen.

Samenstelling en werkwijze M&M-commissie. De huidige werkwijze van de commissie is in de beleidsnota vastgelegd. Iedere regio heeft een eigen verantwoordelijkheid in deze. Minimaal de regiodirecteur en één PPD-er zien toe op een goede uitvoering van het beleid. Daarnaast is er de centrale M&M-commissie, bestaande uit de geneesheer Bopz, een PPD’er, een medewerker wonen en een vertegenwoordiger namens de centrale cliëntenraad. Deze commissie stemt de werkzaamheden van de regionale commissies op elkaar af en faciliteert deze. In 2008 heeft de M&M-commissie voor het eerst een vaste agenda gebruikt bij de werkbezoeken aan de regio’s. Die agenda bleek in de praktijk goed te voldoen, zodat deze ook in 2009 gebruikt is. Een belangrijk onderdeel van de te bespreken onderwerpen was en is het onderwerp ´het voorkómen van vrijheidsbeperkende maatregelen´ en daaraan verbonden de vraag op welke manier naar alternatieven wordt gezocht. Overigens bood de agenda voldoende ruimte voor de regio’s om eigen vragen en problemen met betrekking tot de toepassing van de Bopz naar voren te brengen.

De huisregels Bij de bezoeken in 2009 bleek dat alle regio´s aan de hand van de handreiking Huisregels van de VGN de huisregels hebben aangepast. Alle huisregels binnen Zuidwester voldoen aan deze norm en worden regelmatig geëvalueerd. Een verheugende constatering.

Voornemens 2010 • •

De M&M-commissie zal in 2010 weer extra aandacht besteden aan bijscholing over de wet Bopz. De commissie blijft deelnemen aan het provinciale overleg (Zeeland-HollandZeeland), alwaar ook de regionale Inspectie acte de presence geeft. Het zijn zeer nuttige bijeenkomsten, die het werk van de commissie verbeteren.


50

•

• •

• •

Daarnaast zal de commissie periodiek werkbezoeken aan de regio´s blijven afleggen. De frequentie is een bezoek 1 x per jaar aan elke regio. De locaties die in 2009 niet zijn bezocht zullen in 2010 2 x worden gevisiteerd. De commissie zal er op toezien dat in 2010 daadwerkelijk digitale meldingsformulieren worden ingevoerd. Zowel aan de hand van overzichten uit 2009 als per kwartaal over 2010 zal de M&M commissie apart verslag doen van de aard en het aantal van de vrijheidsbeperkende maatregelen. Digitale invoering is hierbij onmisbaar Op basis van het verslag over de Cura gegevens 2009 (bijlage 1) zal de M&Mcommissie tijdens de bezoeken gericht toetsen. In 2010 neemt Zuidwester deel aan het verbetertraject “Ban de band”. Doel ervan is een concreet afbouwplan, zodat in de loop van 2011 geen onrustband meer in gebruik is binnen Zuidwester.

Commissie melding incidenten cliënten (MIC)

Inleiding Het jaar 2009 is een overgangsjaar. In het verslagjaar is het elektronisch meldsysteem TriasWeb ingevoerd. De invoering is projectmatig gebeurd aan de hand van een draaiboek en een checklist. De invoering is in februari 2009 gestart en per 1 december 2009 is Zuidwester overgestapt op elektronisch melden. De invoering heeft de nodige tijd gevergd, ook van de MIC-commissie (voorzitter was intern projectleider). De MICcommissie heeft daarom besloten om weinig aandacht te geven aan de kwartaaloverzichten van de schriftelijke meldingen en alle energie te richten op een goede invoering van TriasWeb. Mede gezien het oorspronkelijke tijdpad dat per 1 oktober 2009 tot elektronisch melden zou kunnen worden overgegaan. Over 2009 zou dan 1 kwartaal direct beschikbare gegevens opleveren. Dat is niet gehaald. Wel kon aan het eind van het jaar worden vastgesteld dat het meldsysteem leidt tot een hogere meldingsbereidheid. Uit de eerste drie maanden melden blijkt dat bijna 2 maal zo veel meldingen worden ingevuld. In dit verslag zal in onderstaande de evaluatie van de invoering worden weergegeven.

Werkwijze Sinds 2004 heeft de MIC-commissie op onderstaande manier gewerkt. De MIC-commissie analyseert de cijfermatige kwartaaloverzichten van de incidenten, die hebben plaatsgevonden en van gevaarlijke situaties die zijn gemeld. Daarbij wordt onder andere gekeken naar: • • • • •

de ernst van de incidenten/gevaarlijke situaties per categorie over heel Zuidwester de frequentie van incidenten/gevaarlijke situaties per categorie over heel Zuidwester de relatieve frequentie per organisatie onderdeel de genomen maatregelen het effect van de genomen maatregelen

Zo nodig doet de commissie MIC onderzoek naar de oorzaak van incidenten/gevaarlijke situaties. Aansluitend wordt bekeken of het beleid van Zuidwester dient te worden bijgestuurd om de preventie van incidenten/gevaarlijke situaties te bevorderen.


51

Voorstellen tot aanscherping van het beleid worden door de MIC-commissie voorgelegd aan de Raad van Bestuur ter beoordeling en vaststelling. Jaarlijks legt de MIC-commissie aan de Raad van Bestuur verantwoording af van haar werkzaamheden door middel van een jaarverslag. Als het nodig is voor een goede taakuitoefening heeft de MIC-commissie de bevoegdheid om zelf onderzoek in te stellen. Uitgangspunt bij deze werkwijze is dat de leidinggevende alle schriftelijke meldingen ziet, beoordeelt, eventueel aanbevelingen doet en parafeert. Daarna werden de formulieren ingevoerd in Cura. De MIC-commissie reageert dus niet op individuele meldingen. Dat is de taak van de teamleider en leidinggevende. Zij dienen te overwegen of er maatregelen nodig zijn en zo ja, welke. Met de invoering van TriasWeb verandert er wat dat betreft niets. De teamleiders krijgen de meldingen van de medewerkers van de locaties waarvoor zij verantwoordelijk zijn. De teamleider behoort te beslissen of de melding wordt geregistreerd (er is geen actie nodig) of afgehandeld (er is wel actie nodig, mogelijk een verbeteractie). De melder kan altijd zien of de teamleider de melding al of niet in behandeling heeft genomen. Na registratie of behandeling krijgt de melder hiervan bericht en de melder kan ook zien welke acties de teamleider heeft uitgezet naar aanleiding van de melding. De rol van de MIC-commissie kan door de invoering van dit elektronisch meldsysteem actiever worden. Op ieder gewenst moment kunnen overzichten worden gemaakt en analyses gepleegd. Begin 2010 zal de MIC-commissie zich buigen over de vraag welke overzichten per kwartaal standaard zullen worden aangemaakt en aan wie deze overzichten als rapportage zullen worden toegestuurd. De MIC-commissie krijgt daardoor wel meer werk. Om deze reden is aan de Raad van Bestuur voorgesteld de MIC-commissie met twee leden (leidinggevende en een teamleider) uit te breiden.

Samenstelling De MIC-commissie had gedurende het verslagjaar de volgende samenstelling: De De De De

heer heer heer heer

E.T. Klapwijk, geneesheer J. Leenders, kwaliteitsfunctionaris C.Visser, veiligheidsfunctionaris L. van Westen, regiodirecteur

voorzitter lid lid lid

Implementatie van TriasWeb In 2009 is, zoals vermeld in de inleiding de invoering van TriasWeb ter hand genomen. De basis van TriasWeb, het TRIAS-model (TRIAS staat voor Transparant Risicobeheersing en Incidenten Analyse Systeem) sluit goed aan op de door Zuidwester gehanteerde afhandelingsroute en werkwijze. Het gaat alleen verder. Kern van TriasWeb is dat een lijnfunctionaris alle meldingen die gedaan worden beoordeeld en daarover een beslissing neemtgeen actie of wel een actie. Als actie wordt genomen vult de lijnfunctionaris een digitaal formulier in waarin dit wordt aangegeven en wordt een risicoschatting gemaakt. Indien nodig kan de melding worden doorgestuurd naar de regiodirecteur en/of behandelaar voor advies. De melder krijgt altijd bericht van de lijnfunctionaris als de melding is behandeld.


52

In de Gehandicaptenzorg zijn 5 instellingen gestart met het invoeren ervan. Zuidwester is er één van. De VGN heeft hiervoor belangstelling vanuit de steeds belangrijker wordende veiligheidsagenda. De 5 instellingen werken samen bij de invoering van TriasWeb in het zogenoemde “Proeftuinproject” met inhoudelijke facilitering van de VGN. De bedoeling hiervan is om TriasWeb te optimaliseren voor het gebruik binnen de Gehandicaptenzorg. De instellingen zijn als Stuurgroep inmiddels viermaal bij elkaar geweest. Dit heeft geresulteerd in het maken van een specifieke module om agressie goed te melden. Ook is specifiek voor Zuidwester de melding medewerkers zo ontwikkeld, dat bij letsel alle verantwoordelijken in één keer worden gealarmeerd.

Invoering van TriasWeb De invoering van TriasWeb is aan de hand van een draaiboek en een checklist in februari 2009 gestart. Er is gewerkt met een projectgroep bestaande uit een externe projectleider vanuit TriasWeb, interne projectleider Zuidwester, intern beheerder, 4 teamleiders (uit elke regio 1) en de veiligheidsfunctionaris. De samenstelling is zo gekozen omdat op grond van het Trias model is gekozen voor de teamleider als beoordelaar en afhandelaar van de melding. Immers, de teamleider is binnen de organisatie steeds meer de spil waar het om draait. De leidinggevenden hebben meer afstand tot het proces. Het leek de projectgroep het meest passend bij het model dat zo dicht mogelijk bij de woning wordt gehandeld en indien nodig verbeteringsvoorstellen worden geformuleerd. In deze invoeringsfase was het vooral de bedoeling om door te gaan melden te ervaren hoe dit ging en Zuidwesterspecifieke aanvullingen in TriasWeb aan te brengen. Er zijn in totaal 5 bijeenkomsten van de projectgroep geweest. Er is één specifieke Zuidwesteraanpassing geweest om te garanderen dat bij een letselmelding medewerkers alle relevante betrokkenen direct worden geïnformeerd vanuit het systeem. Uit de evaluatie bleek dat de medewerkers tevredenheid goed was (grote verbetering t.o.v. schriftelijk melden). Tijdens deze ‘pilot’ fase zijn de praktische vragen opgelost en was de tijd rijp om tot invoering binnen heel Zuidwester over te gaan. Vanaf eind september 2009 zijn daartoe instructiebijeenkomsten geweest voor teamleiders en 2 koplopers per teamleider. In november 2009 was de implementatiefase afgerond en per 1 december 2009 is gestart met het elektronisch melden.

Activiteiten In 2009 heeft de MIC-commissie vanwege de overgang naar het elektronisch melden niet regulier vergaderd. Zoals bij de inleiding aangegeven, is alle energie besteed aan een goede invoering van TriasWeb in 2009 en is er bewust voor gekozen geen energie meer te steken in de analyse van de schriftelijke meldingen. Daarom is er voor gekozen alleen een totaal overzicht te laten zien en dit overzicht te vergelijken met het totaal overzicht uit 2008. Dit wordt ook gedaan voor medicatie, agressie- en valincidenten. Ook de rubriek ‘anders’ is gedeeltelijk uitgesplitst. In 2009 is uiteraard minder gemeld dan in 2008. Immers, vanaf april melden de woningen uit de projectgroep alleen maar digitaal en per 1 december is het schriftelijk melden beëindigd door de invoering van TriasWeb.


53

Globaal genomen verschillen de onderlinge verhoudingen van de verschillende soorten meldingen ten opzichte van het totaal in 2009 en 2008 niet wezenlijk van elkaar.

Meldinformatie Regio Zuidwester Regio GoereeOverflakkee

Aantal cliënten

meldingen medicatie agressie

vallen

anders

stoten

vermissing

verbranding

795

1627

340

671

306

220

27

13

3

289

223

57

47

82

31

3

2

1

Voorne

83

160

40

31

74

6

5

3

0

Putten

171

693

78

413

49

126

12

2

0

102

151

38

37

54

14

4

2

1

120

241

94

49

46

30

3

2

0

30

32

13

14

2

3

Hoeksche Waard Regio Zeeland WestBrabant

Tabel 1 Totaal aantal meldingen en de onderverdeling in soorten en per regio in 2009.

Regio Zuidwester Regio GoereeOverflakkee

Aantal cliënten

meldingen medicatie agressie

vallen

anders

stoten

vermissing

verbranding

795

1823

448

803

285

212

27

29

6

289

254

54

63

76

38

8

11

1

Voorne

83

217

77

65

60

6

4

3

1

Putten

171

808

169

504

56

68

9

0

2

102

192

47

81

29

18

2

12

1

120

347

101

88

64

79

4

3

1

Hoeksche Waard Regio Zeeland

Tabel 2 Totaal aantal meldingen en de onderverdeling in soorten en per regio in 2008.

Plannen voor 2010 Door de grotere mogelijkheden die ontstaan zijn met TriasWeb heeft de MIC-commissie zich de volgende doelen gesteld voor 2010. • In 2010 zal de MIC-commissie de aard, de inhoud en de frequentie van de managementrapportage vaststellen. • Per kwartaal zal de MIC-commissie de overzichten analyseren. Op grond hiervan en op basis van eigen analyses zal actief via kwartaalinformatie feed-back worden gegeven aan teamleiders. Daarin zullen ook aandachtspunten, tips, etc. worden gegeven. • De MIC-commissie zal in het eerste halfjaar een cultuurmeting binnen TriasWeb laten doen, die als nulmeting een goed inzicht geven over de beleving van en het zicht op veiligheid binnen Zuidwester. • Bovenstaande acties dienen bij te dragen aan meer aandacht voor preventie. • De MIC-commissie zal met een leidinggevende en een teamleider worden uitgebreid.


54

Commissie ethiek De Commissie ethiek brengt adviezen uit die er toe bijdragen dat er binnen Zuidwester gewoond en gewerkt kan worden op een wijze die zoveel mogelijk in overeenstemming is met de regels van de ethiek. In het verslagjaar heeft de Commissie ethiek geen zaken aan de orde gesteld. De Commissie ethiek bestaat uit de volgende leden: •

Mevrouw M. Hofstra

•

Mevrouw E. Blaak

•

Mevrouw E. Kleinjan

•

De heer M. Meeuws

•

De heer H. Noorlander

4.4.1 Kwaliteit van zorg De kwaliteit van de zorg is in 2009 nadrukkelijk op de agenda geplaatst. In 2009 zijn in bijna alle regio’s onderzoeken gedaan naar de cliënttevredenheid. Cliënten geven hierbij aan, vooral belang te hechten aan ruimte voor eigen regie (zelfbepaling) en de mogelijkheid om zelf keuzes te maken. In een aantal regio’s is in 2009 uitvoering gegeven aan de verbeterprogramma’s die door het management van de regio met de cliënten en ouders/wettelijke vertegenwoordigers zijn afgesproken. In de volgende paragrafen wordt kort ingegaan op de regionale onderzoeken en de ingezette verbeteracties. In 2010 zal aan de hand van de systematiek van Zichtbare Zorg worden verantwoord op welke wijze de kwaliteit van de zorg bij Zuidwester wordt ervaren en hoe deze uitkomsten zich verhouden tot resultaten elders in de Gehandicaptenzorg (benchmark).

Cliëntenraadpleging ” Zeg het Ons” (LSR) regio Hellevoetsluis, december 2009. De “Zeg het Ons” methode wordt gekenmerkt door een tweetal uitgangspunten. Op de eerste plaats gaat men ervan uit dat mensen met een beperking zelf het beste weten waar kansen liggen om de kwaliteit van hun bestaan te verbeteren. Het tweede uitgangspunt is om vooral de mensen met een beperking zelf actief bij de verbeteracties te betrekken. De onderzoekers hebben de cliënten die in Hellevoetsluis wonen vragen gesteld over wonen, contacten buitenshuis, werk en dagbesteding, zelf kiezen, gevoel en ontwikkeling. De cliënten waren over het algemeen tevreden, met name over het wonen. Ook over dagbesteding is men tevreden in Hellevoetsluis. Vooral op het terrein van zelfbepaling; geen invloed op de keuze van de persoonlijk begeleider, geen invloed op de keuze van huisgenoten en geen huisdier mogen houden, scoorde laag bij meer dan 35% van de cliënten. Ook bij de contacten buitenhuis waar cliënten hebben aangegeven graag meer echte vrienden te willen, liggen kansen voor verbetering. De vragen over het gevoel laten uitschieters naar boven en beneden zien. Zo is er positief gescoord op de aanwezigheid van iemand met wie de cliënt kan praten bij problemen en ook de betrokkenheid van familie laat een hoge tevredenheidscore zien. Het gevoel wel eens eenzaam te zijn en de invloed van huisgenoten op gevoelens van boosheid , verdriet en bang zijn, vragen aandacht voor bewustzijn en verbetering.


55

Enkele belangrijke aanbevelingen zijn: • Goed luisteren naar de wensen en of klachten van de cliënt • Informatie geven over cliënt vertrouwenspersoon • Uitleg geven over hoe de keuze van persoonlijk begeleider plaatsvindt Zuidwester, locatie Hellevoetsluis gaat met ondersteuning van het LSR een verbeterprogramma opzetten en uitvoeren in 2010. Dit uitvoeringsplan gaat deel uitmaken van het jaarplan 2010 waardoor de resultaten periodiek kunnen worden geëvalueerd en acties waar nodig bijgestuurd.

Cliëntenraadpleging “Zeg het Ons” (LSR) regio West-Brabant Ook in West-Brabant is in 2009 een klant tevredenheidsonderzoek uitgevoerd volgens de “Zeg het Ons” methode van het LSR. In deze regio, gekenmerkt door de aanwezigheid van uitsluitend kleinschalige woonvoorzieningen, hebben de onderzoekers cliënten vragen gesteld over hun woonsituatie, contacten met anderen (zonder beperking), werk en dagbesteding, ontwikkelingsmogelijkheden, autonomie en welbevinden. De cliënten zijn in West-Brabant met name tevreden over de thema’s wonen, werk en dagbesteding. Daarnaast liggen er op het terrein van sociale contacten en zelfbepaling nog kansen om tot een nog betere kwaliteit te komen voor de cliënten van Zuidwester in West-Brabant. Bij veiligheid (wonen) wordt als aandachtspunt genoemd, dat cliënten niet weten wat te doen bij brand of inbraak. Ook in West-Brabant willen cliënten graag meer vrienden maken en kennen ze te weinig mensen in de stad of dorp. Ten aanzien van de zelfbepaling wordt het houden van een huisdier, het niet kunnen kiezen van huisgenoten en geen keuze bij de aanwijzing van de persoonlijk begeleider, als negatieve score aangeduid bij meer dan 25% van de cliënten. Cliënten zijn erg tevreden (meer dan 75%) over hun woonsituatie, over het werk en de dagbesteding. Ook in West Brabant zijn cliënten tevreden als het gaat over betrokkenheid van familie en de aanwezigheid van iemand bij wie men terecht kan om over problemen te praten. Enkele belangrijke aanbevelingen zijn: • Zuidwester gaat informatie verstrekken over clubs of verenigingen in stad of dorp • Werving vrijwilligers opzetten voor begeleiding vrije- tijdactiviteiten • Cliënten uitleggen hoe bijvoorbeeld de keuze van persoonlijk begeleider tot stand komt en ze in deze keuze gaan betrekken • Cliënten kennis laten maken met Cliënt Vertrouwenpersoon Inmiddels is het verbeterprogramma door de regiodirecteur opgesteld en met de Cliëntenraad en de geïnterviewde cliënten besproken. Het verbeterplan onderscheidt verbeteracties op het niveau van de woning waar cliënten wonen en op regio/organisatie niveau. Een greep uit de verbeteracties waarvoor tevens een tijdsplan is vastgesteld in 2010: • Brand- en of ontruimingsoefening in alle woningen • Cliënten krijgen uitleg en worden betrokken bij keuze persoonlijk begeleider • Er wordt nagegaan in hoeverre het houden van huisdieren mogelijk en wenselijk is • Best Buddy’s wordt ingeschakeld om vrijwilligers te vinden voor bezoek activiteiten • Cliënt Vertrouwenspersoon is op de agenda gezet van het Management Team en wordt in 2010 gerealiseerd


56

Het verbeterplan wordt in 2010 met de Cliëntenraad West- Brabant geëvalueerd en waar nodig worden de acties bijgestuurd.

Onderzoek tevredenheid cliënten Regio Rotterdam/Walvisconsulting Groep juni 2009. Omdat de ‘Zeg het Ons’- methodiek onvoldoende aansluit bij de doelgroep mensen met en lichte verstandelijk beperking, heeft Zuidwester in samenwerking met Prismant en de Walvisconsulting Groep een aangepast onderzoek onder cliënten laten uitvoeren in Rotterdam. Dit onderzoek is opgebouwd rondom de thema’s woonsituatie, ondersteuning bij wonen, activiteiten, zorgplan,begeleiding, informatie, rechten en klachten en specifieke vragen. De cliënten van Zuidwester zijn over het algemeen tevreden over de bevraagde thema’s. De onderwerpen begeleiding en woonsituatie scoren hoog in tevredenheid terwijl de dagbesteding relatief laag scoort in Rotterdam. In Rotterdam zien we in de uitkomsten, met uitzondering van het kunnen kiezen van de persoonlijk begeleider, goede scores en tevredenheid. De aanbevelingen uit het onderzoek geven het volgende aan: • Het kiezen van de persoonlijke begeleider in heroverweging te nemen en in gesprek gaan met cliënten omdat zij op deze keuze meer invloed wensen. • Aandacht geven aan instructies bij brand en diefstal en zo nodig bewegwijzering en instructies aanpassen • Onderzoek doen naar gehorigheid en de klimaatbeheersing van de appartementen en hiervoor binnen de mogelijkheden aanpassingen doen • Bezoekregeling tijdens weekends en vakanties evalueren en meer in overeenstemming brengen met wensen van cliënten • Het nakomen van gemaakte afspraken in het Zorgplan vragen aandacht van team en cliënten. • Het verdient aandacht de klachtenprocedure onder de aandacht te brengen van cliënten. Inmiddels is een verbeterprogramma opgesteld waarin de aanbevelingen van de onderzoekers zijn opgenomen.

Plan van Aanpak/Verbeterplan Zeg het Ons Regio Goeree-Overflakkee november 2009 Eind 2008 heeft Zeg het Ons(LSR) een onderzoek gedaan naar de cliënttevredenheid in de regio Goeree-Overflakkee. Naar aanleiding van de uitkomsten is in 2009 een aanvang gemaakt met een verbeterprogramma waarin de aanbevelingen vanuit het onderzoek zijn opgenomen. Zowel bij de opstelling als bij de uiteindelijke naleving van het verbeterplan is de bewonersraad van de regio nauw betrokken. De verbetervoorstellen met betrekking tot het thema ‘zelf bepalen’ luiden als volgt: • Aanstelling van Cliëntvertrouwenspersoon in 2010 en informatie hierover verstrekken aan cliënten • Informatievoorziening over klachtenprocedure en klachtencommissie • Betrokkenheid cliënt bij keuze persoonlijk begeleider • Instellen huiskameroverleg in alle woningen • Promotieplan rondom cliëntscholing


57

Het verbetervoorstel met betrekking tot het thema ‘respectvolle bejegening’ luidt als volgt: • Bijscholing organiseren met betrekking tot cliëntbejegening voor alle medewerkers. De verbetervoorstellen met betrekking tot ‘contacten buitenshuis’ luiden als volgt: • Roltoegankelijkheid van gemeentegebouwen, horeca en verenigingen verbeteren door in gesprek te gaan met deze externe instanties • Met iedere cliënt een sociaal netwerkplan opstellen • Het terrein van Hernesseroord weer aantrekkelijk maken voor bezoekers van buitenaf • Het ontwikkelen van een uitgaanskrant voor cliënten

Samenvatting cliënttevredenheidsonderzoeken Door de periodieke cliënttevredenheidsonderzoeken in de regio’s van Zuidwester, is duidelijk geworden hoe de zorg en dienstverlening door cliënten en ouders / wettelijk vertegenwoordigers wordt gewaardeerd. Vanaf 2010 gaat Zuidwester uitvoering geven aan de systematiek van Zichtbare zorg, waardoor niet alleen de cliënttevredenheid in de regio’s kan worden gemeten maar waarbij tevens de resultaten kunnen worden getoetst aan de tevredenheid van mensen met een beperking in andere organisaties in Nederland. In het meerjarenbeleidsplan van Zuidwester 2008-2011 is prioriteit gegeven aan het thema ‘Kwaliteit van Bestaan’. In de Kaderbrief 2009 is opgenomen dat alle regio’s tenminste op twee domeinen van ‘Kwaliteit van bestaan’ actieve verbetertrajecten inzetten. Tijdens de kwartaalbesprekingen tussen de regiodirecteuren en de Raad van Bestuur zijn in het verslagjaar deze kwalitatieve aspecten van de zorg en dienstverlening onderwerp van gesprek geweest. Zuidwester realiseert zich dat deze onderwerpen in de aansturing van de organisatie niet incidenteel, maar voortdurend aandacht vragen. Deze onderwerpen zijn tevens in het verslagjaar onderwerp van gesprek geweest tijdens de overlegvergaderingen van de Cliëntenraden. Een bijzonder punt van aandacht blijft de positionering van de cliënt, die in dit debat nog geen duidelijke plek heeft gekregen. De toenemende vraag van mensen met een lichte verstandelijke beperking naar zorg en dienstverlening bij Zuidwester heeft een herbezinning op de status van de medezeggenschap van cliënten in 2009 versneld. De Raad van Bestuur heeft, in samenspraak met de Centrale Cliëntenraad, stappen genomen om de huidige organisatie van medezeggenschap in de regio’s en op concernniveau te verbeteren. De positionering van de inbreng van de verschillend doelgroepen van cliënten, wordt in deze nieuwe opzet meegenomen. Van praten over naar praten met de cliënt wordt op alle niveaus uitgangspunt van medezeggenschap. Daarnaast wordt in navolging van de aanbevelingen van de diverse cliënttevredenheidsonderzoeken gevolg gegeven aan de informatievoorziening over de klachtenprocedure in combinatie met de klachtencommissie van Zuidwester. Tevens wordt een procedure in gang gezet om, ten behoeve van de belangenbehartiging van cliënten, een Cliëntvertrouwensperoon aan te stellen.


58

Agressie Zuidwester heeft beleid om agressie, geweld en onveiligheid op de werkplek te voorkomen of te bestrijden. Onderdelen van dit beleid zijn: • • • • •

Agressieprotocol Protocol traumatische ervaring Scholing en trainingen Alarmering Melding en registratie

De meldingen agressie/onveilige situaties worden, via leidinggevenden, regiodirecteuren en de afdeling personeelszaken, uiteindelijk doorgestuurd naar de coördinator veiligheid. Deze registreert de meldingen in een centrale database. Per kwartaal ontvangt de betreffende regiodirecteur een overzicht. Per kwartaal wordt tevens een geanonimiseerd overzicht toegezonden aan de regionale Arbo-commissies. Dit ter informatie en ter controle, dan wel het uitvoeren van specifieke regionale acties.

Privacy Ten aanzien van zowel de cliënt als de medewerkers wordt de privacyregelgeving gehanteerd conform het privacyreglement dat voldoet aan de Wet Bescherming Persoonsgegevens.

Zorgbemiddelingsbureau Match4Care vervult de voordeurfunctie voor toekomstige cliënten van Zuidwester. Het bemiddelingsbureau heeft een loketfunctie om alle vragen van cliënten, verwanten of verwijzers te beantwoorden.

Zorgplan In het verslagjaar is veel aandacht uitgegaan naar de formulering en invoering van een Zuidwesterbreed zorgplan. 4.4.2 Klachten

Klachten van cliënten / cliëntvertegenwoordigers Zuidwester realiseert zich dat daar waar gewerkt wordt, ondanks alle inspanningen, aan klachten niet valt te ontkomen. Deze klachten zullen altijd serieus worden genomen, omdat dit onder meer kan leiden tot verbetering van de kwaliteit van de geboden zorg. Mede daarom beschikt Zuidwester over een Klachtenregeling voor cliënten die gebaseerd is op de wet Klachtrecht cliënten zorginstellingen (WMCZ). Op grond van die wet is ook een klachtencommissie ingesteld, die op objectieve wijze de klachten van cliënten en/of cliëntvertegenwoordigers behandelt, die niet in lijn kunnen worden opgelost. Immers, uitgangspunt bij het klachtrecht is dat klager eerst tracht de klacht met de betrokken medewerker dan wel diens leidinggevenden te bespreken en dat zij samen naar een oplossing zoeken. De klachtencommissie oordeelt zowel over algemene klachten (alle uitingen van onvrede over gedragingen van Zuidwester of van degene die voor Zuidwester werkt) als klachten op grond van de wet Bijzondere opnamen psychiatrische ziekenhuizen (BOPZ).


59

Samenstelling commissie De commissie, die ondersteund wordt door een ambtelijk secretaris, bestaat uit 6 leden, afkomstig uit verschillende disciplines binnen Zuidwester. In het verslagjaar had de commissie de volgende samenstelling: Mr. C.N. Schuring Dhr. A. van Vliet Mevr. M.A. Hofstra- Jacobusse Mevr. M. Verolme- van der Pligt Mevr. S. Kamp Dhr. E.T. Klapwijk Mevr. I. Koole

(onafhankelijk) (centrale cliëntenraad) (namens dagbesteding) (namens woondienst) (PPD) (arts) ambtelijk secretaris

voorzitter secretaris lid lid lid lid

De commissie heeft 4 maal voltallig vergaderd in 2009. Daarnaast is door subcommissies, naar aanleiding van de ingediende klachten, een aantal gesprekken (hoorzittingen) gevoerd met klagers en aangeklaagden.

Aantal ingediende en behandelde klachten over 2008 en 2009: Aantal in verslagjaar ontvangen klachten Totaal aantal in verslagjaar te behandelen klachten Aantal behandelde klachten Waarvan (gedeeltelijk) gegrond verklaard Aantal uitspraken waarbij een aanbeveling is gedaan door de commissie

2008 19

2009 19

31

26

24 9

24 6

5

6

Bij een aantal klachten, die mogelijk gegrond zouden zijn verklaard, is het niet tot een uitspraak van de commissie gekomen. Dit omdat de betreffende klagers aangaven dat door de commissie de klachtbehandeling kon worden gestaakt, omdat zij tevreden waren met de aandacht die aan hun klacht was besteed.

Raad van Bestuur Conform de WKCZ is van elke uitspraak een afschrift gezonden aan de Raad van Bestuur. Deze heeft zowel aan klagers als aan de klachtencommissie laten weten zich te kunnen vinden in de conclusies van de commissie. In alle gevallen zijn de aanbevelingen van de commissie gevolgd. Die aanbevelingen hadden vooral betrekking op het verbeteren van de communicatie tussen cliëntvertegenwoordigers en medewerkers van Zuidwester, dit zowel met betrekking tot de (directe) zorgverlening als bij het aangaan van een zorgovereenkomst met een nieuwe cliënt. De Raad van Bestuur heeft zowel het Managementteam als de bij de klacht betrokken medewerkers hierop aangesproken.

Klachtenregeling In het verslagjaar is door de Raad van Bestuur opdracht gegeven aan een extern deskundige de klachtenregeling te bezien en zo nodig bij te stellen.


60

Deze deskundige heeft, in samenspraak met de secretaris van de klachtencommissie, een gewijzigde klachtenregeling aan de Raad van Bestuur voorgelegd. Zowel de klachtencommissie als de centrale cliëntenraad van Zuidwester hebben hier positief over geadviseerd. Naar verwachting zal de regeling in de eerste helft van 2010 in werking treden.

Jaarverslag 2009 Conform de bepalingen uit de WKCZ als uit de Klachtenregeling cliënten Zuidwester heeft de klachtencommissie een jaarverslag met betrekking tot haar werkzaamheden uitgebracht. In het kader van een brede communicatie is dit verslag door de Raad van Bestuur geplaatst op website van Zuidwester. Daardoor is het onder meer te raadplegen door cliënten/cliëntvertegenwoordigers.

4.5 Kwaliteit ten aanzien van medewerkers Met ongeveer 2000 medewerkers zet Zuidwester zich in om de kwaliteit van bestaan van haar cliënten te optimaliseren. Omdat iedere cliënt uniek is en daardoor verschillende behoeften heeft, staat Zuidwester voor begeleiding ‘op maat’. Hiermee wordt geprobeerd op iedere haalbare ondersteuningsvraag een passend antwoord te vinden, uitgaande van de individuele wensen en mogelijkheden en met respect voor iemands beperking. De vele mogelijkheden van de organisatie worden omgezet naar persoonlijke ondersteuning ‘op maat’. De ondersteuning wordt geleverd in natura (AWBZ) of kan worden ingekocht via een persoonsgebonden budget.

Uitgangspunten Onderstaande uitgangspunten geven aan wat in de dagelijkse werken handelswijze centraal staat en waar Zuidwester voor staat: • • • • •

Ieder mens is uniek en verdient ondersteuning op maat. Wij werken met deskundige, gemotiveerde medewerkers, die wij ontplooiingskansen bieden. Wij gaan voor resultaatgerichte samenwerking met derden. In ons denken en doen staan verantwoordelijkheid nemen en continu verbeteren centraal. Wij staan voor heldere en duidelijke informatie.

4.5.1. Personeelsbeleid

Visie op HRM (Human Resource Management) De afdeling Personeel en Organisatie levert een essentiële bijdrage aan het tot stand brengen van een adequaat klimaat waarin de medewerker van Zuidwester zo optimaal mogelijk functioneert. Zodanig dat de wensen en behoeften van de individuele cliënt worden vervuld. De afdeling PO&O adviseert het management vanuit een actuele deskundigheid en heeft een initiërende rol bij het tot stand brengen van beleid, teneinde het gewenste klimaat op de werkplek te scheppen.


61

Het personeelsbeleid is primair een lijnverantwoordelijkheid en niet uitsluitend een verantwoordelijkheid van de afdeling PO&O. Het lijnmanagement is eindverantwoordelijk voor het gevoerde personeelsbeleid en de afdeling PO&O is met name een adviseur, sparring partner, aanjager, ontwikkelaar en ondersteuner van het beleid. Door de twee wegenverbinding tussen Personeelsen Organisatiekant wordt er door de afdeling PO&O ook daadwerkelijk aandacht besteed aan de Organisatiekant. De verschillende personeelsinstrumenten / producten worden in het werkplan PO&O nader uitgewerkt en moeten op elkaar worden afgestemd. Om als afdeling PO&O niet achter de feiten aan te blijven lopen zal de afdeling PO&O meer omgevormd moeten gaan worden tot een HRM afdeling waarvoor een meer aanjagende, vernieuwende, initiërende rol is weggelegd. Meer de nadruk leggen op hoe Zuidwester haar menselijk kapitaal kan behouden voor de organisatie. Deze visie strookt met eerdere uitgangspunten van Zuidwester, waarin duidelijk is gekozen voor een integraal personeelsbeleid, waarbij de verantwoordelijkheid voor de uitvoering primair in de lijn ligt. Voor een optimaal functioneren van deze bedrijfsvoering moet een scheidslijn getrokken worden tussen lijnverantwoordelijkheid en stafverantwoordelijkheid.

Visie op personeelsbeleid Tussen het personeelsbeleid en het totale organisatiebeleid is een tweewegenverbinding. Het organisatiebeleid beïnvloedt het personeelsbeleid en het personeelsbeleid beïnvloed het organisatiebeleid. Er is sprake van een wederzijdse relatie. Het personeelsbeleid draagt op deze wijze bij aan het behalen van de organisatiedoelstellingen. Aan het personeelsbeleid ligt onder andere het volgende uitgangspunt ten grondslag: de juiste persoon met de juiste vaardigheden, bekwaamheden en eigenschappen, op de juiste plaats op het juiste moment.

Visie op medewerkers De medewerker van Zuidwester wordt niet gezien als een kostenpost maar juist als de baten, het menselijk kapitaal van de organisatie. Iedere medewerker draagt op zijn eigen individuele wijze bij aan het realiseren van de organisatiedoelen. De medewerker is een professional met een eigen verantwoordelijkheid die eigen keuzes maakt. Hij krijgt de ruimte om zich te ontwikkelen en benut de mogelijkheden die de organisatie biedt. De medewerker wordt met respect behandeld en er wordt naar hem geluisterd.

Strategische speerpunten Je werk doen en ‘Zuidwester zijn’. Medewerkers van Zuidwester kenmerken zich door een cliëntvriendelijke houding en bejegening, waarbij sprake is van een actief inleven in het leven van de cliënt. De medewerkers ondersteunen cliënten op een zodanige wijze, dat de zelfbepaling, veiligheid, persoonlijke ontwikkeling, lichamelijk en psychisch welzijn en deelname aan de maatschappij van de cliënt een kans krijgt, om zoveel mogelijk een gelukkig bestaan te bevorderen. Daarnaast zien medewerkers het belang voor de cliënten ten aanzien van het aangaan van relaties en het opbouwen van een sociaal netwerk.


62

Medewerkers van Zuidwester doen gemotiveerd en resultaatgericht hun werk. Zij maken onderdeel uit van Zuidwester en voelen zich verbonden met de missie, visie en bijbehorende uitgangspunten. Zij worden betrokken bij de toekomst van de organisatie. Zuidwester heeft een ziekteverzuim dat onder of gelijk is aan zes procent. De veiligheid van medewerkers is een voortdurend aandachtspunt. Agressie- incidenten nemen met vijf tot tien procent af.

Zuidwester heeft professioneel en gekwalificeerd personeel Medewerkers van Zuidwester, wat hun positie ook is, gedragen zich professioneel. Dit betekent: aanspreekbaar zijn op de eigen verantwoordelijkheid en eigen keuzes maken in relatie tot de zorg en ondersteuning, de organisatie daarvan en de rapportage daarover. Bovendien gaat elke medewerker zorgvuldig en alert om met interne en externe regels en procedures, er voor wakend dat bureaucratie nadelige gevolgen heeft voor de cliënten en de medewerkers van Zuidwester. Bij de aanname van nieuwe medewerkers is het vermogen om creatief problemen op te lossen, binnen beleidskaders, een selectiecriterium. De medewerkers zijn in staat de signalen en behoeften van cliënten tijdig en juist te interpreteren en de gevraagde ondersteuning te bieden. Zij voldoen aan de eisen die aan de ondersteuning van cliënten worden gesteld op het gebied van sociaal-emotioneel, cognitief en somatisch functioneren. De deskundigheid van medewerkers komt verder naar voren in het methodisch kunnen werken, waarbij actief gebruik gemaakt wordt van hedendaagse methoden en technieken. Bij specifiek te onderscheiden doelgroepen, is het duidelijk welke signalen en behoeften mogen worden verwacht.

Opleidingen en ontwikkeling Zuidwester heeft een eigen opleidingscentrum, het OCZ, dat opleidingen en cursussen aanbiedt aan medewerkers en leerling-medewerkers van de organisatie. In september 2009 is incompany de nieuwe competentiegerichte opleiding Medewerker Maatschappelijke Zorg niveau 4 van start gegaan. In samenwerking met Zadkine Zuid-Hollandse Eilanden wordt deze opleiding ontwikkeld, waarbij Zuidwester een belangrijke input levert aan de competentie-ontwikkeling in de beroepspraktijk. Deze opleiding MMZ gaat de SPW-opleiding vervangen. In juni 2009 werd het verkorte traject EVC/SPW4 voor medewerkers afgesloten met 17 gediplomeerden SPW4. Dit maatwerktraject was in maart 2007 van start gegaan voor medewerkers woonbegeleiding met minimaal drie jaar werkervaring, maar zonder kwalificatie op MBO4 niveau. 19 medewerkers volgden hiervoor een EVC-procedure (Erkenning eerder Verworven Competenties). In september 2008 is een dergelijk traject EVC/SPW3 gestart voor 24 ondersteunend medewerkers. De diplomering hiervan staat in juni 2010 gepland. Inmiddels is bekend dat een deel van deze ondersteunend medewerkers zo enthousiast is geworden dat zij een aanvraag voor het volgen van een kopklas SPW4 hebben ingediend. Van de reguliere SPW4-opleiding mocht in juni 2009 de 100ste leerling-medewerker van Zuidwester zijn diploma in ontvangst nemen. Een mijlpaal!


63

Regulier zijn er 65 opleidingsplaatsen voor leerling-medewerkers, met een jaarlijkse in- en uitstroom van een klas. Er wordt landelijk een nieuwe kwalificatiestructuur voor het MBO ingevoerd, waarin het principe van het competentiegericht leren leidend wordt. Zuidwester participeert in het Platform Innovatie Werken & Leren Gehandicaptenzorg en investeert in de ontwikkeling van de nieuwe opleiding voor de Gehandicaptenzorg. In het verslagjaar is voor de tweede keer gewerkt met een Zuidwesterbreed opleidingsjaarplan en een totaal opleidingsbudget (€ 668.000,-). In dit plan zijn zowel de incompany beroepsopleidingen, als de bij-en nascholing van management (MD-traject) tot uitvoerend medewerker opgenomen. Alle scholingsactiviteiten vanuit de verschillende regio’s zijn bijeengebracht. Evenals in 2008 heeft de prioriteit bij de bij- en nascholing voor de medewerkers gelegen bij cursussen en trainingen met een wettelijke verplichting, zoals Voorbehouden en Risicovolle Handelingen (BIG-wet), Til & Transfer en Omgaan met Probleemgedrag. Vanaf 2003 zijn honderden medewerkers geschoold in de directe cliëntenzorg. Het is zaak om deze deskundigheid ook actueel te houden. Veel aandacht en tijd wordt daarom ook besteed aan de hercertificering en follow-ups. Door zowel theoretische als praktische toetsing wordt verlenging van de bekwaamheidsverklaringen Voorbehouden en Risicovolle Handelingen gerealiseerd. Aan dit traject nemen totaal 1200 medewerkers deel. Er zijn follow-up cursussen Til &Transfer en Omgaan met Probleemgedrag aangeboden voor de circa 450 medewerkers met het betreffende basiscertificaat. Dit is een doorlopend proces. Tevens zijn circa 100 nieuwe BHV-ers geschoold en zijn herhalingslessen BHV en EHBO verzorgd. Op grote schaal werd deelgenomen aan de hoorcolleges BOPZ (circa 600 medewerkers). In 2009 is enige ruimte ontstaan om ook weer individuele en regiospecifieke scholingsvragen op te pakken, zoals scholing middle management voor teamleiders en een aantal vraaggerichte cursussen met betrekking tot ziektebeelden, methodieken en omgaan met alcohol & drugs.

Leerlingen/ medewerkers in opleiding Op 1 januari 2009 • • •

SPW4 EVC-traject: 18 SPW3 EVC-traject: 22 SPW4 traject regulier: 66

Totaal: 101 Op 31 december 2009: • •

SPW3 EVC-traject: 17 SPW4 traject regulier: 65

Totaal: 82


64

4.5.2 Kwaliteit van het werk

Zuidwester biedt groei- en ontwikkelingsmogelijkheden Elke medewerker verdient en krijgt zichtbaar leiding. Iedere medewerker krijgt feedback op zijn of haar functioneren en wordt gestimuleerd om verbeteringen te realiseren. Met iedere medewerker wordt jaarlijks een functioneringsgesprek gevoerd en aan de gemaakte afspraken wordt gevolg gegeven. Er is sprake van een zichtbare verbetering van de groei- en ontwikkelingsmogelijkheden van medewerkers. Kwalitatief door middel van bijvoorbeeld scholing en training gericht op ontwikkeling van expertise, maar ook door carrièreplanning. Kwantitatief door het aanbieden van grotere contracten, waardoor medewerkers in staat worden gesteld om in hun bestaan te kunnen voorzien. Deze groei- en ontwikkelingsmogelijkheden moeten een duidelijke bijdrage leveren aan de bindingskracht van de organisatie.

Management Development De besturing van Zuidwester is volop in beweging c.q. in beweging geweest. Een ieder de leiding geeft binnen Zuidwester wordt gezien als essentiële schakel in het behalen van succes. Om hen optimaal te ondersteunen in hun taken, is een Management Development traject aangeboden, gericht op de competentie-ontwikkeling van iedereen die leiding geeft binnen Zuidwester. Hiertoe heeft Zuidwester een MD- traject doorlopen welke formeel per juni 2009 beëindigd is. Kernpunt voor het het MD-traject was resultaatgericht leidinggeven en het samenspel binnen de regionale managementteams. Uit de evaluatie is gebleken dat er een goede stap vooruit is gemaakt door de resultaatgerichte aanpak. Iedere regio heeft zijn jaarplan. Daarvan afgeleid maakt iedere leidinggevende zijn jaarplan en wordt er gestuurd op die kengetallen en afspraken zoals besproken in het regionaal Managementteam.

Managen van talent / Kweekvijver Binnen Zuidwester is een concept beleidsstuk opgesteld; ‘Kweekvijver’ (onderdeel van talentmanagement). De verwachting is dat het opzetten van een ‘Kweekvijver’, anders gezegd het managen van talent dé manier is om medewerkers aan de organisatie te binden. ’High potentials’ worden zodanig opgeleid dat zij in managementfuncties kunnen instromen. De ‘Kweekvijver’ zal dan ook bestaan uit functionarissen die opgeleid worden voor een vervolg op zijn of haar functie.

Zuidwester heeft een strategisch personeelsbeleid Om de missie, visie en bijbehorende uitgangspunten te bereiken heeft Zuidwester menskracht nodig. Medewerkers zijn het menselijk kapitaal van de organisatie. Zuidwester gaat in dit menselijk kapitaal investeren met strategisch personeelsmanagement, ook wel Human Resource Management (HRM) genoemd.

Strategisch personeelsmanagement Strategisch personeelsmanagement is personeelsmanagement dat nauw is afgestemd op de strategie van Zuidwester en de realisatie daarvan binnen regio’s, stafdiensten en projecten. Het lijnmanagement is primair verantwoordelijk voor die afstemming.


65

De afdeling PO&O anticipeert op waar gezien de strategie en de situatie behoefte aan is. Vervolgens vertaalt de afdeling PO&O dit pro-actief in verschillende personeelsinstrumenten die Zuidwesterbreed ingezet kunnen worden.

Visie op de medewerker De medewerker van Zuidwester wordt gezien als het menselijk kapitaal van de organisatie. Iedere medewerker draagt op eigen wijze bij aan het realiseren van de organisatiedoelstellingen. De medewerker is een professional met eigen verantwoordelijkheid, die eigen keuzes maakt. De medewerker krijgt de ruimte zich te ontwikkelen en benut de mogelijkheden die de organisatie biedt. De medewerker wordt met respect behandeld en er wordt naar hem geluisterd. Het inzetten op de vijf domeinen in het kader van kwaliteit van bestaan, betekent dat de cliënt ondersteund wordt in het verkrijgen van maximale regie op zijn leven. Centraal in de uitvoering staat de relatie tussen ondersteuner en cliënt, waarbij wordt ingezet op het benutten van de individuele kansen en mogelijkheden. Van medewerkers verwacht Zuidwester een omslag in denken en handelen van: “zorgen voor, naar zorgen dát.”

Waar gaan wij aan werken? Er dreigt een structureel personeelstekort binnen de gehandicaptenzorg en in het bijzonder bij Zuidwester. Zuidwester wil zich als een serieuze en aantrekkelijke werkgever op de kaart zetten en inzetten op het behouden en kwalificeren van personeel. Zuidwester gaat daarom werk maken van: • • • •

Arbeidsmarktcommunicatie Aantrekkelijk werk en groeiperspectieven Management Development De dienstverlening van de afdeling PO&O

Arbeidsmarktcommunicatie In Nederland ontstaat er door vergrijzing een krapte op de arbeidsmarkt. Vooralsnog betrekt Zuidwester de arbeidsmarktcommunicatie op toekomstige werknemers. Hierbij wordt de interne arbeidsmarktcommunicatie niet vergeten. Zuidwester profileert zich naar (potentiële) medewerkers als een werkgever die werknemers voldoende mogelijkheden biedt zich als professionele zorg- of dienstverlener te ontwikkelen. In samenspraak met de afdeling PR & Communicatie is er een startbijeenkomst georganiseerd om te bezien hoe Zuidwester de arbeidsmarkt kan en moet benaderen, welke imago-identiteit Zuidwester wil uitdragen en of er gebruik gemaakt wordt van de juiste media. Dit zal in 2010 een vervolg krijgen.

Zuidwester heeft in-, door- en uitstroom in balans Zuidwester brengt de instroom, doorstroom en uitstroom van medewerkers in balans met de gewenste personeelssamenstelling en de persoonlijke groei-, of afbouwwensen van medewerkers. De uitstroom van medewerkers is, afhankelijk van de regio, gemiddeld niet hoger dan tien tot vijftien procent, waarbij wordt ingezet op deskundigheidsbevordering en behoud van de medewerker voor de organisatie.


66

Peildatum 1.1.2009 :

dienstverbanden medewerkers in dienst fte 1.041

Peildatum 31.12.2009 :

dienstverbanden medewerkers in dienst fte 1.048

In 2009 waren gemiddeld 1.082 (FTE) werkzaam bij Zuidwester.

Verloop personeel Instroom personeel (excl. stagiaires) in loondienst (totaal) in verslagjaar 163 medewerkers (51 fte). Uitstroom personeel (excl. stagiaires) in loondienst (totaal) in verslagjaar 269 medewerkers (88 fte). Het aantal medewerkers is in 2009 verminderd met 106.

Gemelde vacatures Intern - 280 Extern - 71

Aantrekkelijke werken groeiperspectieven Doen wat afgesproken is, aandacht hebben voor kwaliteit van bestaan van cliënten, vraagt om deskundige medewerkers. Goed gekwalificeerd personeel binnen halen, aantrekkelijke werktijden, roosters, aandacht voor goede arbeidsomstandigheden en oog hebben voor de veiligheid van medewerkers staan hierbij voorop.

Rol en dienstverlening afdeling PO&O Om als afdeling PO&O niet achter de feiten aan te blijven lopen zal de afdeling PO&O omgevormd worden tot een HRM-afdeling waarvoor een meer aanjagende, vernieuwende, initiërende rol is weggelegd. In 2010 zal HRM meer gestalte gaan krijgen. De afdeling PO&O blijft verantwoordelijk voor de toetsing van het afgesproken personeelsbeleid en rapporteert hierover aan de Raad van Bestuur.

Arbo Ziekteverzuim (excl. zwangerschap) Verzuimjaarcijfer Regio Goeree-Overflakkee: Regio Zeeland: Regio ZHZ, locatie Oud Beijerland: Regio ZHZ, locatie Spijkenisse: Regio West Brabant: Regio ZHZ, locatie Hellevoetsluis: Regio ZHZ, locatie Barendrecht Regio ZHZ, locatie Rotterdam Concern


6.87 % 7.64 % 5.46 % 7.91 % 7,03 % 5.07 % 6.69 % 13.49% 7.11 % 4.03 %

67

De verzuimbegeleiding van medewerkers binnen Zuidwester ligt primair bij de lijnverantwoordelijken, te weten de regiodirecteuren en de leidinggevenden. Zij kunnen zich laten ondersteunen door een bedrijfsarts, bedrijfsmaatschappelijk werk, personeelsconsulenten en de medewerkers van het mobiliteitsbureau.

Arbo en Veiligheid Het Arbo-beleid kent de volgende elementen: ● ● ● ● ● ● ●

Bedrijfarts. Bedrijfsmaatschappelijk werk. Ondersteuning personeelsconsulenten en medewerkers Mobiliteitsbureau. Beleidsoverleg: Stuurgroep verzuim, Sociaal Medisch Overleg (SMO) en Sociaal Medisch Team. Centrale en regionale Arbo commissies. Opleiding en training op Arbo- en bedrijfshulpverleningsgebieden. Extern in te huren deskundigen op het gebied van Arbeidsomstandigheden.

Zuidwester beschikt over regionale Arbo-commissies. Vertegenwoordigers vanuit deze regionale commissies vormen de centrale Arbo-commissie. Zij hebben zich voor het jaar 2009 de volgende doelstellingen gesteld: • • • • •

RI&E 2009 Toetsende rol/monitoren agressiebeleid en tilbeleid Toetsende rol/monitoren verzuimbeleid Legionellebeheer Arbo-catalogus

Zuidwester heeft in 2009 een inhaalslag gemaakt ten aanzien van de BHV organisatie. Conform afspraak gaat Zuidwester gedurende drie jaar tijd € 240.000 euro investeren om 450 extra bhv-ers op te leiden. 2009 was hiertoe het derde jaar.

Klachtencommissie medewerkers Een medewerker kan een klacht indienen als hij of zij van mening is onevenredig in zijn belangen te zijn getroffen. Dit vanwege een door de werkgever genomen beslissing, verrichte handeling of uitgesproken weigering, zijn arbeidsvoorwaarden of zichzelf betreffend. Van deze procedure zijn uitgezonderd klachten inzake de functiewaardering en klachten die betrekking hebben op ongewenste intimiteiten. Voor deze klachten bestaan de Klachtencommissie Ongewenste Intimiteiten en de Interne Bezwarencommissie (IBC).


68

Samenstelling Klachtencommissie medewerkers De klachtencommissie bestaat uit drie leden, te weten: De heer R. van de Boom, De heer B. de Jong, De heer A. Vlieland en drie plaatsvervangend leden. Een lid en een plaatsvervangend lid worden aangewezen door de Ondernemingsraad. Een lid en een plaatsvervangend lid worden aangewezen door de werkgever. Het derde lid en een plaatsvervangend lid worden aangewezen door de Ondernemingsraad en werkgever samen.

Verslag klachtencommissie medewerkers In het verslagjaar 2009 heeft de klachtencommissie personeel geen klachten ontvangen.

Beleid ongewenst gedrag Zuidwester heeft een regeling ongewenste intimiteiten. Deze regeling bepaalt dat een ieder die, ten tijde van betrokkenheid bij Zuidwester, te maken heeft met een ongewenste intimiteit, zich met een klacht kan wenden tot de vertrouwenspersoon. De vertrouwenspersoon is gekozen door de Raad van Toezicht. Deze persoon heeft geen arbeidsrechtelijke verhouding met Zuidwester. Na overleg met de vertrouwenspersoon kan de klacht worden ingediend bij de Klachtencommissie Ongewenste Intimiteiten.

Interne Bezwaren Commissie Medewerkers die klachten hebben over de waardering van hun functie, kunnen terecht bij de afdeling PO&O. Wanneer de organisatie advies wil over het bezwaar, krijgt de Interne Bezwaren Commissie het verzoek de werkgever te voorzien van een gemotiveerd advies.

Procedures In het verslagjaar heeft de Interne Bezwaren Commissie één zaak behandeld. De klacht is door de interne bezwarencommissie als niet ontvankelijk verklaard.

4.6 Samenleving In het verslagjaar 2009 heeft Zuidwester, actiever dan in de voorgaande jaren, de contacten met de samenleving onderhouden én opgezocht. De verbindende schakel hierin wordt door onze cliënten gevormd.

Zuidwester voor Werk Zuidwester voor Werk neemt in deze contacten en bijzonder plaats in. Zuidwester voor Werk is een jobcoach organisatie, die functioneel is losgekoppeld van de Zuidwester zorgorganisatie. Beide stichtingen zijn een zelfstandige rechtspersoon. Zuidwester voor Werk heeft een landelijk erkende status als L.I.S.V. erkende jobcoach organisatie. In oktober 2006 is Zuidwester voor Werk geaccrediteerd als IRO bedrijf door het UWV, hiermee is Zuidwester voor Werk formele samenwerkingspartner van het UWV geworden. Jaarlijks wordt door de UWV bepaald of de beoogde kwaliteit van het werk door Zuidwester voor Werk wordt behaald. Ook neemt Zuidwester voor Werk deel aan de kwaliteitscirkel van het keurmerk Blik op Werk.


69

In de doelstelling is vastgelegd dat Zuidwester voor Werk zich actief wil inzetten voor mensen met afstand tot de arbeidsmarkt. `Ieder zijn Talent, samen het Resultaat` is het motto.

Werkwijze Zuidwester voor Werk Zuidwester voor Werk voert re-integratie werkzaamheden uit voor de navolgende doelgroepen: • • • • • • • • •

Cliënten van Zuidwester. Sociale activering categorie vier. Werknemers sociale werkplaatsen. Schoolverlaters. WIA werknemers. Ontslagwerklozen. Mensen met afstand tot de arbeidsmarkt. Mensen die bemiddeld willen worden naar arbeid. Werknemers vallend onder de wet verbetering poortwachter, spoor 2.

De werkzaamheden zijn ingedeeld in 4 hoofdgroepen: • • • •

Assessment. Arbeidstoeleiding. Jobcoaching. Nazorg.

In december 2009 is aanbesteed op de door de UWV uitgeschreven aanbesteding van Reintegratiedienstverlening aan jonggehandicapten. Er is aanbesteed op 2 doelgroepen in de twee regio´s Rijnmond en West Brabant & Zeeland: • •

Re-integratie voor jongehandicapte klanten afkomstig uit het praktijkonderwijs Re-integratietrajecten voor jongehandicapte klanten met een verstandelijke beperking

Het jongerenloket van gemeente Rotterdam heeft in 2009 een ingrijpende reorganisatie gekend, alle mensen waarmee Zuidwester voor Werk samenwerkte, zijn vervangen. In oktober 2009 heeft er een kennismakingsgesprek plaatsgevonden met de vernieuwde staf en klantmanagers van het jongerenloket. Naast kennismaking had het gesprek een evaluatief karakter, de samenwerking werd als positief ervaren. De nadruk werd echter wel gelegd op het inschrijven op de lang verwachte aanbesteding voor arbeidsmatige dagbesteding. Door de re-organisatie werd het verschijnen van de aanbestedingstekst verwacht in december 2009. Het kennismakings- /evaluatiegesprek heeft er wel toe geleid dat de pilotfase is afgerond en dat het jongerenloket een RIO overeenkomst (Rotterdamse Individuele Overeenkomst) met Zuidwester voor Werk heeft afgesloten. Deze heeft een looptijd tot 29 november 2010 en wordt jaarlijks stilzwijgend verlengd. Nieuwe cliënten zijn er, ondanks de positieve evaluatie en het afsluiten van de overeenkomst, de laatste 3 maanden niet aangemeld.


70

De samenwerking met praktijkschool De Wegwijzer uit Schiedam is schooljaar 2009/2010 geïntensiveerd en formeel vastgelegd in een samenwerkingsovereenkomst. De trajectaanvragen worden door De Wegwijzer in onderaanbesteding van Zuidwester voor Werk uitgevoerd. Hier staat wordt een financiële vergoeding tegenover van 27,5 % van de trajectprijs. Deze werkwijze is gangbaar in de re-integratie branche en wordt door reintegratiebedrijven die samenwerken met praktijkscholen toegepast. De aanvraag stagejobcoachregeling, ingediend door De Wegwijzer in 2009, is afgewezen vanwege te laat indienen. In 2010 wordt getracht deze wel op tijd te verzenden. Zuidwester voor Werk ondersteunt het aanvraagproces. Het samenwerkingsverband met gemeente Oostflakkee,vastgelegd in een aanbestedingstekst, eindigt juni 2010. De ophoging van het prijspeil vormt een aandachtspunt. Vanuit gemeente Oostflakkee wordt een verschuiving van doelgroep waargenomen. Inburgeraars en ontslagwerklozen worden cliënten van Zuidwester voor Werk. Naast Zuidwester voor Werk als onderdeel van de Zuidwesterorganisatie, verdient ook Stichting Vrienden van Zuidwester aandacht. Deze stichting is een onafhankelijke stichting die in nauwe samenhang met en gesteund door Zuidwester zich ten doel stelt extra financiële middelen, menskracht in de vorm van vrijwilligers en materialen te verwerven om kleur te brengen in het leven van mensen met een verstandelijke handicap, die wonen en/of werken bij Zuidwester.

Stichting Vrienden van Zuidwester Stichting Vrienden van Zuidwester doet dit door het organiseren van diverse activiteiten en projecten zoals: vriendendagen, huifbedrijden, kookgilde, cliëntscholing, Kunstwereld, keramiekdagen en Modehuis De Spiegel. Maar ook door de aanschaf mogelijk te maken van middelen om zo invulling te kunnen geven aan specifieke wensen van/voor cliënten. Daarbij gaat het dan om middelen die niet vanuit de AWBZ kunnen worden aangeschaft. In het realiseren van deze activiteiten wordt veelal nauw samengewerkt, waardoor belanghebbenden graag medewerking verlenen. In 2009 heeft bijvoorbeeld Stichting de Brugh door middel van het aanbieden van een tweede huifbed te kennen gegeven het huifbedrijden te ondersteunen. Een initiatief waarvan met name de meervoudig gehandicapten kunnen profiteren. Zo heeft Kunstwereld geparticipeerd in een expositie in Rijswijk en was zij te vinden op het Kunstpodium in Willemstad. Ook is in Dirksland, Spijkenisse, Oud Beijerland en Hellevoetsluis een cursus Mode & Styling A van start gegaan. De belangstelling en het enthousiasme hiervoor is enorm, zodat een vervolg hierop niet kan uitblijven. Verder zijn er in alle regio’s van Zuidwester door Buro ‘in Touw’ workshops ‘sociale vaardigheden’, ‘opkomen voor jezelf’, ‘vriendschap en relaties’ en ‘omgaan met geld’ gegeven. Ook wordt in het stageproject Kookgilde, met medewerking van Albert Heijn en Plusmarkt, door zowel vrijwilligers als leerlingen van middelbare scholen, in het kader van hun maatschappelijke stage, voor cliënten gekookt.


71

Maatschappelijk ondernemen Op het gebied van maatschappelijk ondernemen heeft Zuidwester in 2009 tal van activiteiten ontplooid respectievelijk voortgezet. Volstaan wordt met een opsomming van deze activiteiten: • • • • • • • • • • •

Organiseren van informatie avonden AWBZ, in samenwerking met de oudervereniging Start Triasweb, melding incidenten Start werven van vrijwilligers Andere kijk op kunst waardoor cliënten met een beperking ook hier kunnen participeren Deelname pilot CE-index Nominatie ondersteuningsplan van het jaar Opening snoezelkamer in Spijkenisse 100e leerling rondt incompany SPW4 opleiding af Start samenwerking met De Zuidwester in Moeder-Kind project Slaan eerste paal in Goes Start MMZ opleiding binnen Zuidwester

Receptiewerkzaamheden en catering en restaurantwerkzaamheden worden op verschillende locaties door en met cliënten uitgevoerd. Om goed voorbereid te kunnen zijn op rampen en crises, beschikt elke locatie van Zuidwester over een adequaat calamiteitenplan en is in elke regio de bedrijfshulpverlening gestructureerd en georganiseerd. Door middel van de cursus basishulpverlening voor medewerkers en aparte cursussen voor brandwachten en ploegleiders wordt het personeel adequaat geschoold op het gebied van bedrijfshulpverlening. Ook wordt veel aandacht besteed aan preventie waarvoor speciale preventiemedewerkers zijn benoemd. Ten slotte worden regelmatig oefeningen gehouden ten einde te bezien of de in het calamiteitenplan gemaakte afspraken in de praktijk voldoende werken. Ook op het gebied van onroerend goed beleid is sprake van maatschappelijk ondernemen. Bij de verwerving van nieuwe panden wordt aandacht besteed aan de toekomstige markt van de panden en ook met de afstootbaarheid van woningen op termijn. Bij nieuwbouw en verbouwingen worden de vigerende energienormen toegepast en wordt daar waar mogelijk van milieuvriendelijke energiebronnen gebruik gemaakt.

4.7

Financieel beleid

In aanvulling op de in de jaarrekening opgenomen toelichting op posten in de balans en in de resultaten rekening kan nog het volgende worden toegelicht:

Resultaatontwikkeling- en analyse Zuidwester heeft in 2009 een positief resultaat van € 1,3 miljoen behaald ten opzichte van een tevens positief resultaat van € 2,9 miljoen in 2008. In het jaar 2008 was een bijzondere post van van € 1,9 miljoen opgenomen. In het voorgaande jaar 2008 is een vergoeding in de vorm van zorg op maatgelden ontvangen van € 2,6 miljoen vanwege het grote aantal (al jaren bij Zuidwester in zorg zijnde) cliënten met een SGLVG indicatie waarvoor nog geen toelating was afgegeven.


72

In 2009 is over het eerste halfjaar eenzelfde vergoeding ontvangen van € 1,1 miljoen. Over het tweede halfjaar is de toelating SGLVG vrijgegeven, waardoor het juiste aantal cliënten met een VG7 indicatie in de rekenstaat kon worden verwerkt. Per saldo leidde dit tot een lagere toeslag voor deze cliënten dan in 2008. Dit effect werd echter goedgemaakt door een hoger dan verwachte index op de oude bekostiging, alsmede het herallocatiebudget waarmee de aansluiting van de oude naar de nieuwe financiering per ZZP is afgewikkeld. In 2009 zijn door de NZa een groot aantal capaciteitsmutaties met betrekking tot voorgaande jaren afgewikkeld en zijn de openstaande punten uit nog niet afgewikkelde nacalculaties afgehandeld. Deze afwikkeling heeft geleid tot een bate met betrekking tot voorgaande jaren van € 2,4 miljoen (2008: € 3,5 miljoen). Deze baten zijn in 2008 en in 2009 volledig aangewend om ervoor te zorgen dat Zuidwester ultimo 2009 een gezonde balans heeft: in de balans 2009 zijn de noodzakelijke voorzieningen voor het (achterstallig) onderhoud en waardering van het vastgoed en voor personele verplichtingen opgenomen. Daarnaast zijn de materiële vaste activa afgewaardeerd voor het deel dat boven de vergunning is gebouwd. Hiermee heeft Zuidwester voor 2010 een goede start en zal het resultaat alleen nog door operationele zaken beïnvloed worden en niet meer door achterstallige zaken uit het verleden. Het aantal intramurale verzorgingsdagen is met 1,4% gestegen, het aantal fte’s met 1,1%.

Balansanalyse Ultimo 2009 heeft Zuidwester een negatief eigen vermogen van € 3,3 miljoen. Het eigen vermogen is ten opzichte van de positie ultimo 2008 met € 3,6 miljoen verbeterd, dankzij een positief resultaat van € 1,3 miljoen en de tweede tranche van de vermogenssteun van de NZa van € 2,3 miljoen. De liquiditeit is ten opzichte van 2008 sterk verbeterd. De kasstroom is in 2009 € 4,5 miljoen positief dankzij lagere investeringen dan afschrijvingen en de tweede tranche vermogenssteun van de NZa. Als Zuidwester in 2010 voldoet aan de taakstellende begroting van € 1,2 miljoen positief, ontstaat daarmee het recht op de derde tranche van de vermogenssteun door de NZa. Een verzoek hiertoe zal na vaststelling van de jaarrekening 2009 worden ingediend, ondersteund door het Zorgkantoor. Hierdoor zal het eigen vermogen ultimo 2010 positief zijn, en heeft Zuidwester vanaf dat moment weer een uitgangspositie om te gaan werken aan een verbetering van de solvabiliteit.

Verwachting 2010 Voor 2010 heeft Zuidwester als doel om het resultaat minimaal op het niveau 2008 en 2009 te houden en daarmee een gezonde bedrijfsvoering te continueren en te voldoen aan de eisen die de NZa heeft gesteld in haar steunverlening. De realisaties 2008 en 2009 evenals de begroting 2010, laten zien dat dit een reële verwachting is. Wel zal 2010 opnieuw een zwaar jaar worden, omdat voor het verlenen van dezelfde zorg en ondersteuning, minder opbrengsten zullen worden ontvangen, door de tariefkortingen opgelegd door NZa en Zorgkantoren.


73

Hierdoor zal in 2010 nog scherper dan in 2008 en 2009 gestuurd moeten worden op de inzet van formatie. De begroting 2010 is gebaseerd op normatieve formatie op basis van de ZZP indicaties van onze cliënten. De nadruk zal in 2010 blijven liggen op een efficiënte inzet van personeel, daling van het ziekteverzuim, doelmatig gebruik van de beschikbare gebouwen en besparing op de overheadkosten. In 2010 zullen grote investeringen worden gedaan met betrekking tot de herontwikkeling van het terrein Hernesseroord in Middelharnis en met betrekking tot de nieuwbouw in Goes (huize den Berg). Voor beide projecten zijn door het college bouw vergunningen afgegeven. Voor de boekwaardeproblematiek die speelt in Goes is een aanvraag bouwimpuls gedaan. Deze is door de NZa afgewezen op grond dat de NZa Zuidwester niet als eigenaar van het onroerend goed beschouwt. Tegen deze afwijzing heeft Zuidwester bezwaar aangetekend.


74

Maatschappelijke verantwoording 2009 Zuidwester

Recommend Documents