Maatschappelijke verantwoording 2011 Zuidwester

Maatschappelijke verantwoording 2011 Zuidwester

Zuidwester Postbus 16 3240 AA MIDDELHARNIS T: 0187 – 89 8888 F: 0187 - 89 8889 E: [email protected] www.zuidwester.org

2

Inhoudsopgave

1 Uitgangspunten van de verslaggeving 1.1 Uitgangspunten van de verslaggeving 1.2 Bestuur en vaststelling Maatschappelijke Verantwoording

blz. 4 blz. 5 blz. 6

2 Profiel van de organisatie 2.1 Algemene identificatiegegevens 2.2 Structuur van het concern 2.3 Kerngegevens 2.3.1 Kernactiviteiten en nadere typering 2.3.2 Cliënten, capaciteit, productie, personeel en opbrengsten 2.3.3 Werkgebieden 2.4 Samenwerkingsrelaties

blz. 7 blz. 8 blz. 8 blz. 12 blz. 12 blz. 17 blz. 18 blz. 18

3 Bestuur, toezicht, bedrijfsvoering en medezeggenschap 3.1 Normen voor goed bestuur 3.2 Raad van Bestuur / Directie 3.3 Toezichthouders (Raad van Toezicht) 3.4 Bedrijfsvoering 3.5 Cliëntenraad 3.6 Ondernemingsraad

blz. 22 blz. 23 blz. 24 blz. 27 blz. 32 blz. 37 blz. 42

4 Beleid, inspanningen en prestaties 4.1 Meerjarenbeleid 4.2 Algemeen beleid verslagjaar 4.3 Algemeen kwaliteitsbeleid 4.4 Kwaliteitsbeleid ten aanzien van patiënten/cliënten 4.4.1 Kwaliteit van zorg 4.4.2 Klachten 4.5 Kwaliteit ten aanzien van medewerkers 4.5.1 Personeelsbeleid 4.5.2 Kwaliteit van het werk 4.6 Samenleving en belanghebbenden 4.7 Financieel beleid

blz. 44 blz. 45 blz. 46 blz. 52 blz. 57 blz. 62 blz. 62 blz. 65 blz. 65 blz. 67 blz. 68 blz. 71

3

Hoofdstuk 1

Uitgangspunten verslaglegging

4

Inhoudsopgave Hoofdstuk 1  1.1 Uitgangspunten van de verslaggeving  1.2 Bestuur en vaststelling Maatschappelijke Verantwoording

1.1 Uitgangspunten van de verslaggeving Het doet ons genoegen u hierbij het Jaardocument Maatschappelijke Verantwoording van stichting Zuidwester over het kalenderjaar 2011 aan te bieden. In een werkgebied omgeven door water, biedt Zuidwester zorg en dienstverlening aan mensen met een verstandelijke beperking en aan jongeren met een sociale en gedragsproblematiek. Met ongeveer 2.000 medewerkers en haar ondersteunende diensten zet Zuidwester zich in om de kwaliteit van bestaan van haar cliënten te optimaliseren. Omdat iedere cliënt uniek is en daardoor verschillende behoeften heeft, staat de Zuidwester-organisatie voor begeleiding op maat. Hiermee wordt geprobeerd op iedere redelijke vraag een passend antwoord te vinden, uitgaande van de individuele wensen en mogelijkheden, met respect voor iemands beperking. Met dit jaardocument verschaft Zuidwester inzicht in de vele activiteiten die in 2011 zijn ontplooid en wordt verantwoording afgelegd aan haar belanghebbenden. Een mijlpaal voor Zuidwester was in 2011 de juridische overdracht van het vastgoed van stichting SBZ aan Zuidwester. Daarnaast werd in 2011, na een voor de organisatie aantal moeilijke, financiële jaren, gestart met het verbeteren en borgen van de kwaliteit van bestaan van onze cliënten. “De cliënt centraal” was ons uitgangspunt in 2011 en blijft ons uitgangspunt voor de komende jaren! In ons Meerjarenbeleidsplan 2011 – 2015 hebben wij de cliënt dan ook écht centraal gesteld. Daarom werd in 2011 gestart met het project Zorg en Ondersteuning Nu! (ZON!) en werd het Behandel- en Expertisecentrum (BEC) opgericht. De cliënt centraal, maar dan ook écht centraal! In 2011 is hier de eerste aanzet toe gegeven. De komende jaren zullen wij als organisatie dit uitgangspunt verder vorm gaan geven, hierbij ondersteund door medewerkers, cliëntvertegenwoordigers en vrijwilligers. De Raad van Bestuur bedankt alle medewerkers, cliëntvertegenwoordigers en vrijwilligers voor hun enorme inzet in het afgelopen jaar. Zuidwester is op weg naar een gezonde toekomst, waarin de cliënt de hoofdrol speelt. Ir L.J.M. Kenter voorzitter Raad van Bestuur Eventuele opmerkingen over dit jaarverslag kunt u richten aan: Secretariaat Raad van Bestuur: [email protected]

5

1.2 Bestuur en vaststelling Maatschappelijke Verantwoording Het voorliggende verslag Maatschappelijke Verantwoording 2011 werd door de Raad van Bestuur op 1 mei 2011 vastgesteld en door de Raad van Toezicht van Zuidwester goedgekeurd in zijn vergadering van 14 mei 2012. Voorts werd conform de Wet Medezeggenschap (cliënten) Zorginstellingen advies gevraagd aan de Centrale Cliëntenraad. De Maatschappelijke Verantwoording is opgesteld volgens de verslaggevingsvoorschriften van de (nieuwe) Regeling verslaggeving WTZi. Bestuurssamenstelling per 31 december 2011 Raad van Toezicht

Raad van Bestuur

Dhr. M.A. Bierens, voorzitter

Ir. L.J.M. Kenter, voorzitter

Drs. W.C. Smith-van Rietschoten, vicevoorzitter

Vacature

Drs. A.L.M. Barendregt, secretaris Mr. E.H. Verkerk, MCM, lid Drs. L. Schippers, lid

Ondertekening door Voorzitter Raad van Toezicht en Voorzitter Raad van Bestuur

Dhr. M.A. Bierens

Ir. L.J.M. Kenter

voorzitter Raad van Toezicht

voorzitter Raad van Bestuur

14 mei 2012

14 mei 2012

6

Hoofdstuk 2 Profiel van de organisatie

7

Inhoudsopgave Hoofdstuk 2  2.1

Algemene identificatiegegevens

 2.2

Structuur van het concern

 2.3

Kerngegevens

 2.3.1 Kernactiviteiten en nadere typering  2.3.2 Cliënten, capaciteit, productie, personeel en opbrengsten  2.3.3 Werkgebieden  2.4

Samenwerkingsrelaties

2.1 Algemene identificatiegegevens Algemene identificatiegegevens Naam verslagleggende rechtspersoon Adres Postcode Plaats Telefoonnummer Identificatienummer Kamer van Koophandel E-mailadres Internetpagina

Zuidwester Westerschelde 14 3241 PA Middelharnis 0187 898888 41186583 [email protected] www.zuidwester.org

2.2 Structuur van het concern Zuidwester heeft als rechtsvorm de stichting. In een werkgebied omgeven door water, biedt Zuidwester zorg en dienstverlening aan mensen met een verstandelijke beperking en aan jongeren met een sociale en gedragsproblematiek. Zuidwester biedt cliënten op respectvolle wijze zorg, ondersteuning, begeleiding en behandeling binnen een veilige omgeving. Tijdens het verslagjaar kende Zuidwester statutair een collegiale Raad van Bestuur, belast met het besturen van Zuidwester en bestaande uit een voorzitter Raad van Bestuur en een lid Raad van Bestuur. Tussen de leden van de Raad van Bestuur bestond een verdeling in aandachtsgebieden en verantwoordelijkheden. Op hoofdlijnen was het aandachtsgebied en aanspreekpunt van de voorzitter Raad van Bestuur bedrijfsvoering, het aandachtsgebied en aanspreekpunt van het lid Raad van Bestuur was zorg. De arbeidsovereenkomst met het lid Raad van Bestuur, mevrouw G.L. Leusink, is beëindigd met ingang van 1 juni 2011. Laatstgenoemde functie is vacant.

8

De Raad van Bestuur legt verantwoording af over het gevoerde beleid aan de Raad van Toezicht. Daarnaast adviseert de Raad van Toezicht de Raad van Bestuur. Bij onder andere de volgende besluiten van de Raad van Bestuur wordt, onder verwijzing naar de statuten, de goedkeuring van de Raad van Toezicht gevraagd, te weten: - Samenwerking van de stichting met, of overname van, andere rechtspersonen, evenals de verbreking van zodanige samenwerking; - Vaststelling van de begroting, de jaarrekening en het jaarverslag; - Wijzigingen in samenstelling en/of structuur van de organisatie; - Vaststelling van het meerjarenbeleidsplan. Zuidwester biedt zorg en dienstverlening aan cliënten in de regio’s Goeree-Overflakkee, Zuid-Holland zuid, Zeeland en West-Brabant. De regio’s worden aangestuurd door regiodirecteuren. Elke regio kent een regionaal managementteam, bestaande uit de regiodirecteur, de leidinggevenden en andere functionarissen, door de regiodirecteur te benoemen. De functionarissen in de lijn worden ondersteund door de volgende staf- en concernafdelingen: HRM, Onderzoek en Ontwikkeling, PR en Communicatie, Stafdiensten waaronder Economisch en Administratieve dienst en ICT, en Huisvesting. De medezeggenschap van cliënten is binnen Zuidwester ingericht in overeenstemming met de Wet Medezeggenschap Cliënten Zorginstellingen (WMCZ). Concern breed oefent de Centrale Cliëntenraad de medezeggenschap namens de cliënten uit. Deze Cliëntenraad is samengesteld uit vertegenwoordigers van de cliënten waaraan Zuidwester haar zorg en dienstverlening biedt. Vanuit het perspectief van cliënten, familie en verwanten adviseert de Centrale Cliëntenraad de Raad van Bestuur gevraagd en ongevraagd over het door de Raad van Bestuur gevoerde en te voeren concernbeleid. Binnen de regio’s zijn er afzonderlijke Cliëntenraden, samengesteld uit cliëntvertegenwoordigers en cliënten, die de directie van de betreffende regio adviseren. Ook kent Zuidwester bewonersraden, waarin cliënten participeren. De Centrale Ondernemingsraad (OR) oefent de centrale medezeggenschap van medewerkers uit. Elke regio kent een afzonderlijke Onderdeelscommissie (OC). Binnen de OR wordt gewerkt vanuit de kaders van de WOR (Wet Ondernemingsraden). De onderwerpen die de OR in overlegvergaderingen bespreekt met de Raad van Bestuur vallen in hoofdlijnen onder het instemmingsrecht, het adviesrecht of het recht op informatie.

Commissies

Binnen Zuidwester is een groot aantal commissies actief. Onderstaand volgt een overzicht van de betreffende commissies met een verwijzing naar een uitgebreidere verslaggeving over deze afzonderlijke commissies.

9

Commissies per 31 december 2011 Commissie

Ja/nee

Reden bij ‘nee’

Werkzaamheden/bevindingen

Cliëntenraad

Ja

-

Zie paragraaf 3.5

Ondernemingsraad

Ja

-

Zie paragraaf 3.6

Meldingscommissie Incidenten

Ja

-

Zie paragraaf 4.4

Middelen en Maatregelen Commissie

Ja

-

Zie paragraaf 4.4

Klachtencommissie voor cliënten

Ja

-

Zie paragraaf 4.4.2

Klachtencommissie voor medewerkers

Ja

-

Zie paragraaf 4.5.1

10

Organogram Zuidwester

Raad van Toezicht

Raad van Bestuur

Communicatie & PR Secretariaat RvB Onderzoek & Ontwikkeling

Manager HRM

Manager EAD

ARBO Veiligheid Opleiding OCZ P&O

Crediteuren administratie Debiteuren administratie Cliënten administratie

Regiodirecteur Zuid Holland Zuid

Regiodirecteur West Brabant

Ondernemingsraad (OR)

Centrale cliëntenraad (CCR)

Concerncontroller

Regiodirecteur Goeree Overflakkee

Leidinggevende wonen Leidinggevende dagbesteding

Teamleider wonen Teamleider dagbesteding

Medewerkers wonen Medewerkers dagbesteding

11

Regiodirecteur Zeeland

Manager Match4Care

Manager vastgoed

Directeur BEC

Zorgconsulenten

Huisvesting Onderhoud Facilitaire dienst

Fysiotherapie PPD Arts VG Logopedie Bewegingsagogie

2.3

Kerngegevens

2.3.1 Kernactiviteiten en nadere typering Zuidwester Missie In het Zuidwesten van Nederland zijn wij dé zorg- en dienstverlener die mensen met een (licht) verstandelijke beperking centraal stelt op het gebied van wonen, dagbesteding, individuele begeleiding en behandeling. Wij vergroten de kwaliteit van bestaan van onze cliënten, door hen te ondersteunen in het hebben van regie op het eigen leven. Wij doen dit door actief invulling te geven aan onze kernwaarden. Kernwaarden Kernwaarden zijn de diepgewortelde waarden van Zuidwester die het ons mogelijk maken om vorm en inhoud te geven aan onze visie en missie. Wij stellen de cliënt centraal, door in ons dagelijks werk en handelswijze, de volgende kernwaarden te hanteren: Wij zijn deskundig en betrokken. Wij zijn inventief en resultaatgericht. Wij zijn betrouwbaar. Visie Bij ons staat de cliënt centraal. Centraal vanuit de overtuiging dat ieder mens uniek is en daardoor verschillende behoeftes heeft. Wij ondersteunen de cliënt in het maken van eigen keuzes en geven hier op actieve wijze invulling aan. De interactie tussen cliënt en medewerker is voor ons dan ook meer dan de interactie tussen twee mensen. Het zorgt er voor dat wij samen in staat zijn om de kwaliteit van elkaars bestaan te vergroten. Dit vertaalt zich in de volgende visie: Ik ben uniek, Jij bent uniek, Wij zijn met elkaar meer dan de som van ons. Zuidwester neemt de Kwaliteitsdomeinen van Schalock, zoals verderop genoemd in hoofdstuk 4.3 “Algemeen Kwaliteitsbeleid” e.v., als belangrijke aandachtsgebieden bij de wijze van de ondersteuning aan cliënten. Zuidwester verzorgt en ondersteunt mensen met een verstandelijke beperking en jongeren met sociale- of gedragsproblemen. Zuidwester biedt deze zorg en dienstverlening aan zowel kinderen als volwassenen die, met enige ondersteuning, zelf hun weg in het leven kunnen vinden maar ook aan hen die dag en nacht volledige zorg en aandacht nodig hebben. Zuidwester stimuleert deze mensen om het maximale uit het dagelijkse leven te halen. Net als voor ieder ander is het voor de cliënten van Zuidwester belangrijk dat ze van het leven genieten. Kwaliteit van bestaan voor de cliënt staat bij Zuidwester hoog in het vaandel. Voor Zuidwester is elke cliënt uniek. Elke cliënt heeft een andere achtergrond, een specifieke indicatie en een eigen wil. Zuidwester luistert naar de wens van de cliënt en kijkt naar zijn of haar mogelijkheden. Daarop stemt Zuidwester het zorgplan af. Het aanbod van Zuidwester is dan ook zeer uitgebreid.

12

Binnen Zuidwester gaat men op een gelijkwaardige manier met elkaar om. Openheid en respect zijn voor Zuidwester dan ook bijzonder belangrijk, evenals een persoonlijke relatie. De medewerkers van Zuidwester zijn deskundig en betrokken, zij zien en horen de cliënt. Zuidwester zorgt ervoor dat cliënten zich kunnen ontwikkelen. Het zorgplan geeft daarbij houvast en duidelijkheid. In het zorgplan worden de afspraken vastgelegd die Zuidwester in samenspraak met de cliënt en zijn of haar familie maakt. Vanuit locaties verspreid over Zuid-Holland, Zeeland en West-Brabant, biedt Zuidwester zorg en dienstverlening op het gebied van wonen, dagbesteding, begeleid werken, behandelen, kort verblijf, thuisondersteuning en crisisopvang.

Wonen

Kwaliteit van bestaan begint met een woning waarin de cliënt zich goed voelt. Een veilige plek, waar alles is wat de cliënt nodig heeft, een thuis. Omdat iedere cliënt andere verwachtingen en wensen heeft, zijn alle woonvoorzieningen van Zuidwester verschillend. Bij Zuidwester kan de cliënt gebruik maken van 24-uurs begeleiding tot begeleiding op afroep voor enkele momenten per week. Cliënten kunnen er voor kiezen om te wonen in een grote groep of meer zelfstandig. Zuidwester luistert hierbij naar de cliënt en tracht aan diens wensen tegemoet te komen. Zuidwester heeft niet alleen oog voor de beperkingen van de cliënt, maar ziet vooral de mogelijkheden van de cliënt. Bij Zuidwester is over het algemeen wel een woning te vinden die aansluit bij de zorgvraag van de cliënt. Zuidwester streeft er naar dat cliënten in de buurt van hun vertrouwde leefomgeving kunnen blijven wonen. Dichtbij familie en het sociale leven dat men heeft opgebouwd. Op een landelijke plek die rust, veiligheid en geborgenheid biedt, of juist in een levendige wijk in een dorp of in een stad.

Begeleid wonen

In de woningen waar Zuidwester begeleid wonen aanbiedt, staat het groepsleven centraal. Elkaar helpen, samen eten en activiteiten ondernemen, maar wel een eigen slaapkamer met voldoende privacy wanneer het nodig is. Cliënten, ook meervoudig gehandicapte cliënten, kunnen 24 uur per dag op zorg en begeleiding vertrouwen. Veel woningen zijn levensbestendig. Dit betekent dat, indien de mogelijkheden van een bewoner afnemen, er overal binnen de woning een oplossing is. Mocht deze er om welke reden dan ook niet zijn, dan wordt gezocht naar een passende oplossing in een andere woning in dezelfde of op een andere Zuidwesterlocatie.

Zelfstandig wonen

Bij Zuidwester kan men ook kiezen voor zelfstandig wonen, bijvoorbeeld in een appartement in Oudenbosch of in Rotterdam. Met de juiste begeleiding kan een cliënt er zelfstandig wonen en leven, alleen of met andere bewoners. Vanuit een steunpunt in de buurt biedt Zuidwester op vaste momenten begeleiding of, indien nodig, begeleiding op afroep. Deze begeleiding kan zowel van huishoudelijke als van sociale aard zijn. Voor Zuidwester staat de cliënt centraal.

Crisisopvang

Zuidwester biedt eveneens crisisopvang. Crisisopvang is een tijdelijke opvang van zes weken, met een mogelijkheid tot verlenging naar twaalf weken. De opvang en zorg zijn er op gericht om een situatie te stabiliseren en acute dreiging af te wenden, dit in afwachting van de beschikbaarheid van de reguliere zorg.

13

Dagbesteding

Op tal van locaties in Zuidwest Nederland biedt Zuidwester haar cliënten de gelegenheid tot dagbesteding. Deze dagbesteding is aangepast aan de mogelijkheden van de cliënt. De dagbesteding kan belevingsgericht zijn maar ook arbeidsmatig. In overleg met de cliënt vindt Zuidwester een passende activiteit. Zuidwester biedt dagbesteding aan cliënten van alle leeftijden, met vertrouwde begeleiders, in een prettige en veilige omgeving. Zuidwester biedt tevens dagbesteding aan cliënten die bij hun familie wonen of aan hen die zelfstandig wonen.

Gewoon ‘doen’

Belevingsgerichte dagbesteding in een activiteitencentrum prikkelt de zintuigen. Laten horen, voelen en zien staat voor ‘ervaren’. Geestelijke of lichamelijke ontwikkeling van de cliënt is de basis van de activiteiten. Muziek maken, snoezelen of het bezoeken van de kinderboerderij stimuleert de vaardigheden van de cliënt en biedt de cliënt daardoor meer dan alleen een fijne dag.

Een echte baan

Cliënten die deel uit willen maken van de maatschappij, komen in een kleinschalige werkplaats, groenvoorziening of atelier helemaal tot bloei. Met begeleiding van Zuidwester of bij andere organisaties en bedrijven, ontwikkelen deze cliënten hun talenten. De cliënten bezorgen de post of werken in het bedrijfsrestaurant. Zij dragen op deze manier hun steentje bij aan de maatschappij en ervaren dat ook als zodanig.

Werken

Stichting Zuidwester voor Werk richt zich op arbeidsbemiddeling voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, met name voor jonge arbeidsgehandicapten van ZMLK-, MLK- en VSO-niveau. Stichting Zuidwester voor Werk bemiddelt ook voor een stage- of werkervaringsplaats. De stichting is een gecertificeerde jobcoach organisatie (met een licentie van het Landelijk Instituut Sociale Verzekeringen). Zuidwester voor Werk biedt verschillende bemiddelingstrajecten aan. Deze trajecten zijn afgestemd op de wensen van de cliënten. Een jobcoach of een consulent arbeidstoeleiding begeleidt de cliënt persoonlijk, intensief en resultaatgericht. Zuidwester voor Werk beschikt over een groot netwerk van mogelijke stageadressen en werkgevers. De methode ‘begeleid werken’ is gericht op het behoud van werk. Een jobcoach begeleidt en ondersteunt hierbij de cliënt op de werkplek. Zuidwester voor Werk houdt zich tevens bezig met het opstellen van een arbeidsintegratieplan voor de cliënt, het uitvoeren van expertiseonderzoek en het geven van beroepskeuze- en scholingsadvies.

Het Behandel- en Expertisecentrum (BEC)

De specialisten van het Behandel- en Expertisecentrum (BEC) van Zuidwester zijn betrokken en gemotiveerd. Verschillende disciplines vullen elkaar aan. Het werken met cliënten is voor de medewerkers van het Behandel- en Expertisecentrum niet alleen een kwestie van behandelen, maar ook van coachen en adviseren. Met de indicatie en het behandelplan als uitgangspunt, werkt men toe naar één doel; een zo goed mogelijk lichamelijk en geestelijk welbevinden van de cliënt.

Behandelingen

Bij Zuidwester staat het individu centraal. Er wordt gekeken naar de mogelijkheden van de cliënt. De ene cliënt heeft baat bij logopedie, de andere cliënt bij bewegingsagogie en de derde krijgt het beiden.

14

Zuidwester beschikt over een netwerk van voorzieningen in haar gehele werkgebied waar de diverse behandelingen kunnen plaatsvinden.

Het behandelteam

Een groot team van specialisten biedt voor elke cliënt de juiste begeleiding en medische zorg. Artsen, psychologen, fysiotherapeuten, logopedisten en orthopedagogen. Zij hebben elk hun eigen kwaliteiten en vinden voor elke cliënt de juiste werkwijze, passend bij zijn of haar wensen. Het Behandel- en Expertisecentrum (BEC) van Zuidwester biedt de volgende vakgebieden: - AVG (Arts Verstandelijk Gehandicapten); - Bewegingsagogie; - Fysiotherapie; - Logopedie; - Psychologie en pedagogie; - Psychomotorische therapie; - Muziektherapie.

AVG

De Arts Verstandelijk Gehandicapten (AVG) is gespecialiseerd in het geven van medisch advies en behandeling aan mensen met een verstandelijke beperking. Zuidwester biedt deze specialistische, medische zorg in samenwerking met huisartsen en verpleeghuisartsen in haar werkgebied.

Bewegingsagogie

Door middel van bewegingsagogie, sport en beweging, wordt doelgericht gewerkt aan het in stand houden en/of bevorderen van het bewegingsgedrag en het welzijn van de cliënt. Onderdelen van de bewegingsagogie zijn bijvoorbeeld zwemmen, sportspelen en bewegen op muziek.

Fysiotherapie

Fysiotherapie richt zich op het in stand houden en verbeteren van de motorische functies en vaardigheden van de cliënt. De fysiotherapeut begeleidt de cliënt in het trainen van dagelijkse handelingen en het omgaan met hulpmiddelen. Onderdelen van de fysiotherapie zijn bijvoorbeeld massage, hydrotherapie, maar ook het verzorgen van tilcursussen voor medewerkers.

Logopedie

Logopedie verbetert de communicatieve mogelijkheden van de cliënt. De logopedist richt zich zowel op spreken als op horen. Onderdelen van de logopedie zijn bijvoorbeeld het ontwikkelen van spraak, van lichaamstaal, van gebarentaal en mimiek en begeleiding bij eet- en drinkproblemen van cliënten.

Psychologie en pedagogie

De Psychologische en Pedagogische Dienst (PPD) ondersteunt cliënten bij problemen in hun contact met de omgeving. De orthopedagogen en psychologen geven voorts handvatten en advies aan medewerkers om de zorg en ondersteuning aan de cliënt zo optimaal mogelijk te kunnen bieden.

15

Psychomotorische therapie

Tijdens de psychomotorische therapie worden psychische problemen van cliënten behandeld. Door middel van interventies, gericht op het handelen in bewegingssituaties en lichaamservaring, krijgt samen dansen, sporten of een balspel doen een therapeutisch effect. Het kan een gedragsverandering veroorzaken en daarmee psychosociale of psychiatrische problemen verminderen.

Muziektherapie

Bij muziektherapie staat het ervaren en beleven binnen een muzikale setting centraal, met als doel een bijdrage te leveren aan het wegnemen of verminderen van psychosociale of psychiatrische problematiek.

Kort verblijf

Voor kinderen en jongeren met een verstandelijke beperking zijn de logeerhuizen van Zuidwester een goede vervanging voor hun eigen thuis. Een paar nachtjes er tussenuit en plezier maken met andere cliënten is soms precies wat ze nodig hebben. De medewerkers in het logeerhuis maken van het verblijf een leuke tijd. Plezier staat daarbij voorop. In het logeerhuis staan de wensen en mogelijkheden van de cliënt centraal: knutselen, zwemmen, buitenspelen of gewoon lekker liggen, kletsen en dromen, het kan allemaal. Zuidwester stemt de begeleiding en verzorging af op de behoeften van haar cliënten. Indien nodig, kan Zuidwester haar cliënten pedagogische begeleiding bieden. Verder beschikken het logeerhuis van Zuidwester over aangepaste slaapkamers voor cliënten met een meervoudige handicap. Zuidwester beschikte over twee logeerhuizen in het verslagjaar.

Thuisondersteuning

Bij het verlenen van thuisondersteuning neemt de organisatie een deel van de zorg voor de cliënten op zich. Thuisondersteuning kan worden geboden aan cliënten die bij hun ouders of familie wonen. Daarnaast kunnen cliënten die zelfstandig wonen eveneens een beroep doen op thuisondersteuning. Dit is mogelijk op elk moment van de dag. In het ondersteuningsplan van de cliënt worden afspraken gemaakt over het doel, het tijdstip en de frequentie van de thuisondersteuning.

Facilitaire zaken

Zuidwester biedt advies, ondersteuning en/of begeleiding op het gebied van het aanvragen van een indicatie en het beheren van administratie en financiën. Tevens biedt Zuidwester ondersteuning bij vragen op het gebied van huisvesting en huishoudelijke hulp.

16

2.3.2 Cliënten, capaciteit, productie, personeel en opbrengsten

Kerngegevens

Aantal / bedrag 2011

2010

883

889

41

17

261

301

957

930

323.612

322.599

8.146

7.635

14.583

13.646

1.478

1.493

959

971

Cliënten Aantal intramurale cliënten per einde verslagjaar Aantal cliënten dagactiviteiten per einde verslagjaar Aantal extramurale cliënten exclusief cliënten dagactiviteiten per einde verslagjaar Capaciteit Aantal beschikbare plaatsen met AWBZ-verblijf per einde verslagjaar inclusief GVT Productie Aantal verpleegdagen en GVT-bezettingsdagen in verslagjaar Aantal dagdelen dagactiviteiten in verslagjaar aantal uren extramurale productie in verslagjaar (exclusief dagactiviteiten) Personeel Aantal personeelsleden in loondienst per einde verslagjaar Aantal FTE personeelsleden in loondienst per einde verslagjaar Bedrijfsopbrengsten Totale bedrijfsopbrengsten (in €) in verslagjaar

77.387.130 74.351.551

Waarvan wettelijk budget voor aanvaardbare kosten Waarvan overige bedrijfsopbrengsten

74.171.135 71.002.718

17

3.215.995

3.348.833

2.3.3 Werkgebieden Zuidwester biedt zorg en dienstverlening aan cliënten in de regio’s Goeree-Overflakkee, Zuid-Holland zuid, Zeeland en West-Brabant. Binnen dit werkgebied werkt Zuidwester nauw samen met de Zorgkantoren Rotterdam, Zuid-Hollandse Eilanden, West-Brabant en Zeeland.

2.4. Samenwerkingsrelaties Bij het samenwerken met derden wordt uitgegaan van de meerwaarde voor de cliënt, voor Zuidwester en voor de samenwerkingspartner. De win-win situatie voor alle partijen staat bij samenwerking voorop. Het gaat hierbij om samenwerking op alle niveaus: strategisch, tactisch en operationeel. In het verslagjaar is er contact gelegd tussen Zuidwester en Stichting Mozaïk om de samenwerkingsmogelijkheden te onderzoeken voor opvang van licht verstandelijke gehandicapte cliënten met een bijzondere zorgvraag. Het bijzondere van de zorgvraag bestaat er vooral uit dat deze cliënten vaak aansluitend geplaatst moeten worden na een detentie en veelal problemen hebben op het gebied van verslaving en/of psychiatrische stoornissen.

Jutz / Roosevelt Academy

Als gevolg van toenemende vragen op het gebied van intramurale ondersteuning van (jonge) ouders met een verstandelijke beperking en hun kinderen, heeft Zuidwester ten behoeve van de ondersteuning van deze doelgroep, in samenwerking met Juzt (voorheen De Zuidwester/Jeugdzorg) en de Roosevelt Academy te Middelburg een integrale begeleiding en een exclusief ondersteuningsaanbod ontwikkeld. Dit is gericht op verbetering van de opvoedingssituatie en op het bieden van een toekomstperspectief voor ouder en kind.

18

Onderdeel van het ondersteuningsprogramma is een gestructureerde observatie met betrekking tot de ouder/kind relatie om ontbrekende vaardigheden van de ouder(s) in de opvoeding van het kind vast te kunnen stellen, waardoor eventuele risico’s voor het kind zo snel mogelijk inzichtelijk worden. Daarnaast maken het aanleren van opvoedvaardigheden aan ouders, een oudercursus en oudergroepen, deel uit van de ondersteuning. De ondersteuning is er op gericht dat de ouders zo veel mogelijk zelf in staat zijn hun kinderen op te voeden, waarbij voorkomen wordt dat kinderen eventueel uit huis zouden moeten worden geplaatst. Zuidwester erkent het belang van het eigen sociale netwerk en betrekt ook actief andere steunsystemen bij de uitwerking van de ondersteuning. Er wordt daarbij zoveel mogelijk gebruik gemaakt van het reguliere maatschappelijke aanbod, zoals de naschoolse opvang, het kinderdagverblijf, consultatiebureaus, clubs en wijkcentra etc. Daarnaast kent Zuidwester een eigen aanbod van dagbesteding en medische en paramedische expertise. Zuidwester neemt haar verantwoordelijkheid ten aanzien van het kind. Ondersteuning van ouders met kinderen bij verblijf binnen Zuidwester is voor ouders met hun kinderen niet vrijblijvend. Zuidwester wil ouders opvoedvaardigheden aanleren en de (eerste) hechting tussen ouder en kind tot stand brengen. Ouders die bij Zuidwester wonen, worden geacht deel te nemen aan het exclusieve ondersteuningsaanbod, gericht op de relatie ouder-kind. Medewerkers die de ouders en hun kinderen ondersteunen, zijn hiervoor specifiek opgeleid. Indien er geen sprake is van het (kunnen) ontwikkelen van goed ouderschap wordt, indien mogelijk samen met de ouder(s), gezocht naar een alternatieve opvoedingssituatie.

Buurtsuper “Lekker Makkelijk” in Lepelstraat

In oktober 2011 werd in Lepelstraat buurtsuper “Lekker Makkelijk” feestelijk geopend. Lepelstraat kreeg hiermee een winkel die gedurende de week deels wordt gerund door zeven of acht mensen met een verstandelijke beperking. Deze buurtsuper in Lepelstraat is ontwikkeld als een gezamenlijk initiatief van Zuidwester, Woningcorporatie Stadlander (voorheen Castria) en de gemeente Bergen op Zoom. De doelstelling van het initiatief was tweeledig. Enerzijds betrof de doelstelling het realiseren van onbetaalde werkplekken en/of dagbesteding voor mensen met een verstandelijke beperking of voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, door middel van re-integratietrajecten. Anderzijds had het realiseren van de buurtsuper als doelstelling de leefbaarheid en vitaliteit van de kern Lepelstraat te verbeteren.

Zorgcoöperatie Nederland

Tot 2011 was Zuidwester aangesloten bij Zorgcoöperatie Nederland u.a. Het bestuur van Zuidwester was lid van de Algemene Vergadering en nam deel aan Commissies en Werkgroepen. Eind 2010 heeft de Algemene Ledenvergadering besloten Zorgcoöperatie Nederland u.a. per 1 januari 2011 op te heffen. In samenhang met de opheffing van Zorgcoöperatie Nederland werden ook de daarmee verbonden rechtspersonen opgeheven dan wel verkocht, met uitzondering van Stichting Beheer Zorgvastgoed (SBZ). SBZ werd in 2011 voortgezet tot het moment waarop het gehele vastgoed was overgedragen. Het bestuur van SBZ werd in het verslagjaar gevormd door de zes voormalige leden, waarvan het vastgoed was ondergebracht in deze stichting. Door de stichting werd een projectorganisatie opgezet die zich onder andere bezig hield met de beoogde juridische overdracht van het vastgoed.

19

De voorzitter Raad van Bestuur van Zuidwester was in 2011 lid van het dagelijks bestuur van SBZ. Op 15 december 2011 vond de officiële juridische overdracht van het vastgoed van SBZ aan Zuidwester plaats.

Overheidsorganen

Zuidwester heeft regelmatig contact met de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) en het CIBG van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). In deze gesprekken komen onder andere de toelatingen aan de orde. In de volgende gemeenten participeerde Zuidwester in het WMO-overleg tussen gemeenten en zorgaanbieders: Spijkenisse, Hellevoetsluis, Westvoorne, Brielle, Rotterdam, Breda, Zevenbergen, Bergen op Zoom, Goes, Middelburg, Borselen, Dirksland, Ouddorp, Middelharnis, Goedereede en Oost-Flakkee. Met de gemeente Middelharnis werd in 2011 overleg gevoerd over het bestemmingsplan Hernesseroord. Door de gemeente werd in de loop van 2011 een onherroepelijk bestemmingsplan afgegeven. Tegen dit bestemmingsplan werden drie bezwaren ingediend bij de Raad van State. Medio 2012 zal de Raad van State uitsluitsel geven. Ook werd met de gemeente Middelharnis in het verslagjaar overleg gevoerd over de mogelijkheden van het opnieuw opzetten van een kinderboerderij en een speeltuin op het terrein van Hernesseroord.

Financiers

In het verslagjaar heeft Zuidwester periodiek zowel strategisch als tactisch overleg gevoerd met de in het werkgebied actieve Zorgkantoren van de Zuid-Hollandse Eilanden, Zeeland, West-Brabant en Rotterdam. Met de Zorgkantoren worden onder meer productieafspraken gemaakt. De Zorgkantoren voeren tevens de materiële controles uit in het kader van de AWBZ financiering.

Externe toezichthouders

Naast de al eerder genoemde Zorgkantoren, die belast zijn met de uitvoering van de AWBZ, is de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) belast met het toezicht op de kwaliteit van zorg. De IGZ brengt in haar functie als toezichthouder op de kwaliteit van zorg, regelmatig een werkbezoek aan een of meerdere locaties van Zuidwester. De Arbeidsinspectie houdt toezicht op de kwaliteit van de werkomstandigheden van medewerkers. Ook de Arbeidsinspectie brengt periodiek een werkbezoek aan een of meerdere locaties van Zuidwester.

Collega-instellingen

In het verslagjaar is met veel collega-instellingen overleg gevoerd, waarbij de onderwerpen varieerden van samenwerking tot kennisoverdracht en de ontwikkeling van innoverende projecten op het gebied van de zorg en dienstverlening aan mensen met een verstandelijke beperking. Ook is gesproken over samenwerking op het terrein van de dagbesteding voor cliënten.

Onderwijs

Met betrekking tot onderwijs en opleidingen bestaat al sinds vele jaren een strategisch samenwerkingsverband tussen het Opleidingscentrum van Zuidwester en het Zadkine College Rotterdam.

20

Op 21 januari 2011 vond op het terrein Hernesseroord de officiële ondertekening plaats van het convenant dat de samenwerking tussen Zuidwester en de CSG Prins Maurits bezegelde. Het terrein Hernesseroord werd als leer- en praktijklocatie aangeboden aan het Praktijk Leren Groen van het Praktijk Onderwijs van de Scholengemeenschap.

Consortium Sinds 2011 neemt Zuidwester deel aan het Consortium. Het Consortium is een samenwerkingsverband tussen zes zorgaanbieders, twee onderwijsinstellingen en de Brabantse MEE-organisaties. Het Consortium richt zich op het realiseren van een pilot met betrekking tot de training en inzet van ervaringsdeskundigen in de praktijk van de zorg. Meer over het Consortium wordt vermeld in hoofdstuk 4.6 “Samenleving”.

Woningbouwcorporaties

In het kader van het uitgangspunt “de cliënt centraal”, wordt de cliënt zoveel mogelijk gestimuleerd eigen keuzes te maken in het leven. Daar waar mogelijk betekent dit voor een deel van de cliënten dat ze zelf een eigen huis of ruimte kunnen huren. Samenwerking met woningcorporaties in het verzorgingsgebied is hiervoor een absolute voorwaarde. Er bestaan goede contacten met Zorg voor Wonen in Sprundel, Amvest Projectontwikkelaar in Rotterdam en Barendrecht, SDW in Zeeland, Maasdelta en SOR in Rotterdam en Woningcorporatie Stadlander in West-Brabant.

Ziekenhuizen, thuiszorg en huisartsen

Waar mogelijk wordt door cliënten gebruik gemaakt van huisartsen, tandartsen en fysiotherapeuten in de buurt. Hierover zijn per regio en locatie afspraken gemaakt met de betreffende behandelaars. Deze behandelaars kunnen, indien nodig, een beroep doen op de aanwezige expertise bij de behandelaars van Zuidwester. Zuidwester beschikt onder andere over de gespecialiseerde expertise van artsen verstandelijk gehandicapten (AVG). In 2011 werd het Behandel- en Expertise Centrum (BEC) opgericht. Dit betekent dat ook andere zorgorganisaties nu een beroep kunnen doen op de aanwezige behandelexpertise in het BEC van Zuidwester en dat zij hiertoe behandelingen kunnen inkopen.

Stichting Bewindvoering en Beheer

De stichting Bewindvoering en Beheer is een onafhankelijke stichting. Deze stichting biedt diensten aan cliënten en wettelijk vertegenwoordigers van Zuidwester. Het doel van deze stichting is het uitoefenen van het bewind voor de cliënten die daarvoor kiezen. Als collectief bewindvoerder hoort tot de taak van de stichting: - Het beheren en administreren van gelden; - Het verzorgen van administratieve formaliteiten; - Algemene belangenbehartiging; - Het afleggen van rekening en verantwoording aan de kantonrechter .

21

Hoofdstuk 3

Bestuur, toezicht, bedrijfsvoering en medezeggenschap

22

Inhoudsopgave Hoofdstuk 3  3.1 Normen voor goed bestuur  3.2 Raad van Bestuur Directie  3.3 Toezichthouders (Raad van Toezicht)  3.4 Bedrijfsvoering  3.5 Cliëntenraad  3.6 Ondernemingsraad

3.1 Normen voor goed bestuur De Zorgbrede Governance Code van 19 december 2005 bevat breed gedragen normen voor goed bestuur, goed toezicht en het afleggen van verantwoording naar relevante partijen en de invloed en betrokkenheid van belanghebbenden bij het beleid van de zorginstellingen. Daarnaast wordt hiermee beoogd een stroomlijning van de gevraagde informatie en de vermindering van het externe toezicht, door een versterking van het interne toezicht. Deze code heeft, mede met het oog op de ontwikkelingen in het recente verleden, een belangrijke rol gespeeld bij het opnieuw vormgeven, inrichten en reglementeren van Zuidwester. Om inhoud te geven aan goed bestuur en goed toezicht, zijn in de statuten bepalingen opgenomen waarin de Zorgbrede Governance Code op een adequate wijze is vertaald. Ook zijn in overeenstemming met deze code de reglementen vastgesteld voor de Raad van Toezicht en de Raad van Bestuur en is een taakverdeling voor de Raad van Bestuur vastgesteld. Sinds 1 januari 2012 is er voor de brancheorganisatie in de zorg een vernieuwde Zorgbrede Governance Code van kracht. Deze code regelt dat de zorgorganisatie aanspreekbaar is op ter goeder trouw gedane meldingen van redelijke vermoedens van onregelmatigheden, respectievelijk van misstanden binnen de organisatie, door werknemers en anderen die in een contractuele relatie tot de zorgorganisatie staan, zonder dat de melder daardoor geschaad wordt in zijn of haar rechtspositie. Met deze modelregeling wordt invulling gegeven aan de opdracht tot het toepassen van de meldings- en klokkenluidersregeling, met als doel bij te dragen aan de verbetering, en zo nodig tot correctie, van het eigen functioneren van de zorgorganisatie. Zuidwester heeft eind 2011 een voorlopig besluit genomen tot invoering van de zogenaamde “Klokkenluidersregeling Brancheorganisatie Zorg”. De salariëring van de leden van de Raad van Toezicht en de Raad van Bestuur vindt plaats volgens de richtlijnen van de Nederlandse Vereniging van Toezichthouders in Zorginstellingen, respectievelijk Nederlandse Vereniging van Bestuurders in de Gezondheidszorg. Met de bestuurders is een vertrekregeling overeengekomen. Zuidwester kent een Raad van Toezicht die onafhankelijk is en zodanig is samengesteld dat deze in staat is om zijn taak naar behoren te vervullen.

23

Bij de benoeming van de leden van de Raad van Toezicht is rekening gehouden met de aan de leden van de raad te stellen eisen met betrekking tot onafhankelijkheid en deskundigheid op de verschillende gebieden waarbinnen Zuidwester actief is. De Raad van Toezicht is evenwichtig samengesteld ten aanzien van de vereiste ervaring als ook ten aanzien van het aantal vrouwen en mannen. Eén lid van de Raad van Toezicht beschikt over voor de zorgorganisatie relevante kennis en ervaring in de zorg. In paragraaf 3.3 wordt een overzicht van de samenstelling van de Raad van Toezicht gegeven.

3.2 Raad van Bestuur Op 31 december 2011 is de Raad van Bestuur van Zuidwester als volgt samengesteld: Naam Ir L.J.M. Kenter

Bestuursfunctie Voorzitter

Vacature

Lid Raad van Bestuur

Relevante nevenfuncties Lid bestuur Soft Tulip, netwerkorganisatie van zorgaanbieders in Nederland, die zich richt op het verbeteren van de kwaliteit van bestaan van mensen met een verstandelijke beperking in het buitenland. Voorzitter Raad van Toezicht Zelfstandig Behandelcentrum De Kempen. President-commissaris Kakes Bouwbedrijf. Penningmeester hoofdbestuur Koninklijk Instituut Van Ingenieurs KIVI NIRIA. Lid Raad van Advies Faculteit Technologie Management, Technische Universiteit Eindhoven. Lid dagelijks bestuur Stichting Beheer Zorgvastgoed (SBZ) Voorzitter Raad van Toezicht Revant.

De Raad van Bestuur is eindverantwoordelijk voor en belast met het besturen van de organisatie. Dit houdt onder meer in dat hij verantwoordelijk is voor de realisatie van de doelstellingen van de organisatie, de strategie en het beleid en de daaruit voortvloeiende resultaatontwikkeling. De Raad van Bestuur is tevens verantwoordelijk voor de beheersing van de risico’s, die zijn verbonden aan de activiteiten van Zuidwester en voor de financiering van de organisatie. De Raad van Bestuur informeert de Raad van Toezicht tijdig en volledig en legt verantwoording af aan de Raad van Toezicht over zijn taak en werkwijze. Taken, bevoegdheden en werkwijze van de Raad van Bestuur zijn vastgelegd in de statuten en het bestuursreglement. Er is geen sprake van persoonlijke bevoordeling of belangenverstrengeling tussen de leden van de Raad van Bestuur en Zuidwester. De nevenfuncties van de leden van de Raad van Bestuur zijn niet strijdig met de belangen van de organisatie.

24

In het verslagjaar zijn door de leden van de Raad van Bestuur, in overeenstemming met het besturingsmodel, besluiten genomen over onder meer de volgende onderwerpen:

Beleid en ondersteuning: -

Beleid intimiteit, seksualiteit en zorg- en dienstverlening; Meerjarenbeleidsplan 2011 – 2015; Communicatieplan poli AVG; Besluitvormingsproces “Transparant besluiten”; Notitie borging zorg en ondersteuning cliënten; Wijziging zorgplanprocedure; Plan van Aanpak Zorg en Ondersteuning Nu!; Ban de ban – onrustbanden vrij beleid.

Sociaal beleid: -

Uitvoering opleidingsplan; Vieren van het 40-jarig bestaan van Hernesseroord in 2013; Opleiden jong talent; Evaluatie BHV; Jubilarissen bijeenkomsten; Capaciteitsmanagement;

Financieel beleid: -

Management Letter 2010; Management Letter 2011; Sluiten van managementcontracten met MT-leden; Aanvraag ESF D – subsidie voor BBL opleidingen; Contract externe wasserij; Borgingsverzoek Waarborgfonds; Businesscase Rotterdam; Businesscase Deltaboulevard 17; Businesscase badkamer Deltaboulevard 11; Businesscase sloop; Project Bergen op Zoom; Financiële Meerjarenraming; Toekenning subsidie aan innovatieprojecten; Vaststellen Jaarrekening 2010 Zuidwester; Vaststellen Jaarrekening 2010 Stichting Wonen en Werken West-Brabant; Vaststellen Maatschappelijke Verantwoording 2010; Vaststellen begroting 2012; Tekenen van de jaarrekening 2010 ZCN; Subsidie Vrienden van Zuidwester; KPMG voorstel dienstverlening; Investering brandveiligheidsvoorziening Logboek / Kompas; Plan van Aanpak inkoopscan; Vaststellen procuratieregeling; Plan van Aanpak SBZ; Intensiveringsgelden 2012; Desinvestering Oude Singel Geervliet;

25

-

Investeringsbesluit tijdelijke woonvoorziening locatie Den Berg; Vaststelling Akte van Statutenwijziging; Vaststelling Slotovereenkomst; Vaststelling Akte van Levering; Vaststelling Akte van Hypotheek; Vaststelling Akte van Cessie; Overeenkomst SBZ; Hoofdelijke Aansprakelijkheid SBZ; Memo light pakket; Notitie waspakketten; Notitie administratieve dienstverlening.

Strategisch beleid: -

Strategisch vastgoedplan; Buurtsuper Lepelstraat; Inrichting nieuwe facilitaire organisatie; Onderbrengen AWBZ-activiteiten van Stichting Wonen en Werken West-Brabant bij Zuidwester. Oprichten commerciële stichting; Plan toekomst West-Brabant; Behandel- en Expertisecentrum.

Onroerend goed: -

Huurcontract appartementen Goes; Verkoop Grote Kade in Goes; Buiten gebruik stellen en sloop Kombuis en Boeg; Buiten gebruik stellen aantal adressen Huize Den Berg; Huren van appartementen in Goes en Middelburg;

Overige onderwerpen: -

Handboek medicijndistributie; Opheffen zorgoverleg en omzetten in regiodirecteurenoverleg; Project “Cliënt Catering” restaurant Hernesseroord; Opdracht schilderwerk 2011; Samenvoegen nieuwsbrieven; Aanschaf elektronisch huisartsendossier; Verhoging waskosten; Jobcoaching door Zuidwester voor Werk; Deelname onderzoek naar de Governance eisen; Sluiten van een intentieovereenkomst GHOR Zeeland m.b.t. calamiteitenplan; Review kwaliteitsdocumenten; Positief besluit advies Innovatieve projecten; Deelname Consortium + overeenkomst; Invoering Volledig Pakket Thuis; Leveringsvoorwaarden; Zorgplan eigendom cliënt; Geneesmiddelendistributie; Adviesmemo dagbesteding.

26

3.3

Toezichthouders (Raad van Toezicht)

De Raad van Toezicht van Zuidwester werkt volgens de regels van de Zorgbrede Governance Code.

Samenstelling Raad van Toezicht per 31 december 2011 Naam Dhr. M.A. Bierens

Aandachtsgebieden Voorzitter

Drs. W.C. Smith- van Rietschoten

Vicevoorzitter

Drs. A.L.M. Barendregt

Secretaris

Drs. L. Schippers

Lid

Mr. E.H. Verkerk, MCM

Lid

Nevenfuncties Voorzitter Raad van Commissarissen Rabobank Oosterschelde. Voorzitter GKC voor Rabobank Nederland te Utrecht. Vice-voorzitter Raad van Toezicht Psychotherapeutisch Centrum De Viersprong te Halsteren. Bestuurslid Focus 2 te Goes, professionele Oogheelkundige hulp in landen in ontwikkeling. Lid Raad van Advies Architecten Bureau RDH. Lid Raad van Toezicht SHL-groep te Etten-Leur. Lid Raad van Toezicht SRTB: Stichting Trombosedienst Breda en omstreken. Voorzitter Bestuur Stichting tot Behoud van de molen te Kloetinge Lid Raad van Toezicht ZRTI: Zeeuws Radio Therapeutisch Instituut. Voorzitter Platvorm Samenwerking Gemeenten op de Bevelanden. Hoofdfunctie: Psychiater/behandelaar bij Praktijk ’t Lindeke Lid Raad van Toezicht Stichting Plurijn (gehandicaptenzorg) te Oosterbeek. Lid Raad van Toezicht Jeroen Bosch ziekenhuis. Lid van de Raad van Advies van de Nederlandse Zorgautoriteit. Bestuurslid van de Stichting Uitvoering Omslagregelingen (SUO). Hoofdfunctie: Zelfstandig gevestigd organisatieadviseur Nevenfuncties: Secretaris Mirakels, kunst en cultuur in Nesselande. Voorzitter Ondernemersclub Nesselande. Lid Adviesraad OR Informatie. Hoofdfunctie: Directeur Stichting Opvoeden.nl Nevenfunctie: Lid Raad van Toezicht Stichting Kinderopvang te Maassluis.

27

Rooster van aanen aftreden van de leden Raad van Toezicht van Zuidwester Functie Voorzitter Vice-voorzitter Secretaris Lid Lid

dhr. M.A. Bierens Drs. W.C. Smith-van Rietschoten Drs. A.L.M. Barendregt Drs. L. Schippers Mr. E.H. Verkerk, MCM

In bestuur 22-10-07 21-04-08 21-04-08 25-08-08 21-04-08

Afloop 1ste termijn 22-10-11 21-04-12 21-04-12 25-08-12 21-04-12

Afloop 2de termijn 22-10-15

De bezoldiging van de leden van de Raad van Toezicht is vastgesteld conform de richtlijnen van de Nederlandse Vereniging van Toezichthouders in Zorginstellingen. De Wet Openbaarmaking uit Publieke middelen gefinancierde Topinkomens (WOPT) wordt toegepast. De Raad van Toezicht houdt aan de hand van de vergaderingen met de relevante informatie, toezicht op de strategie en de prestaties van de organisatie. Via de Audit Commissie worden onder andere de beheersings- en controlesystemen besproken. Hierbij is de controller van Zuidwester en desgevraagd ook de externe accountant aanwezig. Bijzondere aandacht vroeg in 2011 de relatie met stichting SBZ en de juridische overname van het vastgoed van stichting SBZ door Zuidwester, in december 2011. In de samenstelling van de Raad van Toezicht is in het verslagjaar geen wijziging opgetreden. Naar de mening van de Raad van Toezicht is dit college adequaat samengesteld. Bij iedere vacature en bij tussentijdse evaluatie wordt aan dit onderwerp aandacht besteed. Ook is dit onderdeel van het overleg met Raad van Bestuur, Ondernemingsraad en Centrale Cliëntenraad. Op 25 juni 2011 werd in de regio Zeeland de nieuwbouw aan de Rommerswalestraat te Goes geopend door de Commissaris van de Koningin, mevrouw K. Peijs. De voorzitter en de vice-voorzitter van de Raad van Toezicht en de voorzitter van de Raad van Bestuur waren bij deze feestelijke opening aanwezig. In het verslagjaar werd voor het college door de Raad van Bestuur een rondleiding over het terrein van Hernesseroord in Middelharnis, regio Goeree Overflakkee, georganiseerd. Door het college werd zowel de oudbouw als de nieuwbouw op het terrein bekeken, er werd een bezoek gebracht aan een dagbestedingslocatie en aan het zwembad. Vervolgens werd door de sectordirecteur samenleving van de gemeente Tholen een presentatie gegeven aan het college over de landelijke ontwikkelingen inzake de WMO en hoe gemeenten omgaan met deze op komst zijnde wijzigingen.

28

Besluiten

De Raad van Toezicht heeft in het verslagjaar het jaarverslag 2010 en de jaarrekening 2010 goedgekeurd, evenals de begroting 2012. Voorts heeft de Raad van Toezicht goedkeuring verleend aan het Strategisch Vastgoedplan en aan de Financiële Meerjarenraming. Ook heeft de raad in 2011 kennis genomen van het aantrekken van een interim directeur voor het Behandel- en Expertisecentrum (BEC). De Raad van Toezicht ging in het verslagjaar akkoord met deelname van Zuidwester aan het Consortium, een samenwerkingsverband tussen zes zorgaanbieders, twee onderwijsinstellingen en het Zorgkantoor CZ. Doelstelling van het Consortium is om, op grond van wetenschappelijke inzichten, de zorg en ondersteuning op de werkvloer beter te kunnen ondersteunen. In het verslagjaar is het Meerjarenbeleidsplan 2011 – 2015 van Zuidwester tot stand gekomen. Dit Meerjarenbeleidsplan omvat de ambities van Zuidwester, welke uiteengezet worden in de jaarplannen en in de kaderbrief. De Raad van Toezicht heeft unaniem ingestemd met het Meerjarenbeleidsplan 2011 – 2015. De voorzitter Raad van Bestuur was in 2011 lid van het dagelijks bestuur van Stichting Beheer Zorgvastgoed (SBZ). De Raad van Toezicht heeft zijn goedkeuring gegeven aan de juridische overname van het vastgoed van SBZ door Zuidwester, inclusief ondertekening van de Acte van Cessie. Op 15 december 2011 vond de officiële overdracht plaats van het vastgoed van SBZ naar Zuidwester. Voor de overdracht van het vastgoed werd een aantal voorwaarden gesteld. De Raad van Toezicht heeft de Raad van Bestuur goedkeuring verleend om te voldoen aan deze voorwaarden. Hiertoe is goedkeuring verleend voor het tekenen van een overeenkomst Onderlinge Afspraken, de Hoofdelijke Aansprakelijkheid en de overeenkomst van het Waarborgfonds (Wfz). Middels de overeenkomst Onderlinge Afspraken werd afgesproken dat de per 1 januari 2012 nog niet-geborgde lid zorginstellingen van SBZ een Plan van Aanpak zouden schrijven, waarin zij aangeven op welke wijze zij binnen drie jaar als lid kunnen aansluiten bij het Waarborgfonds voor de Zorgsector. De Raad van Toezicht heeft eind 2011 ingestemd met dit Plan van Aanpak, waarin beschreven wordt hoe Zuidwester binnen drie jaar tot zelfstandige borging bij het Waarborgfonds kan komen. Met betrekking tot zowel Zuidwester als stichting Wonen en Werken West-Brabant heeft de Raad van Toezicht in 2011 goedkeuring verleend voor het onderbrengen van de AWBZ activiteiten van stichting Wonen en Werken West-Brabant bij Zuidwester. De commerciële activiteiten werden ondergebracht bij stichting Wonen en Werken West-Brabant. Tevens werd de jaarrekening 2010 van Stichting Wonen en Werken West-Brabant goedgekeurd door de raad, op de door de bestuurder verstrekte informatie. Deze jaarrekening was geconsolideerd in de jaarrekening 2010 van Zuidwester. Conform de statuten houdt de Raad van Toezicht toezicht op het beleid van de twee stichtingen (stichting Zuidwester en stichting Wonen en Werken West-Brabant) in de ruimste zin. Hij vervult daarbij, naast zijn toezichthoudende taak, de functie van adviseur en werkgever van de Raad van Bestuur. Naast de plenaire vergaderingen woont een delegatie van de Raad van Toezicht periodiek vergaderingen bij van zowel de Ondernemingsraad als van de Centrale Cliëntenraad van Zuidwester.

29

Audit Commissie

De Raad van Toezicht heeft een Audit Commissie ingesteld onder leiding van de heer Barendregt. De Commissie bespreekt alle financiële zaken inclusief de risico’s met betrekking tot de organisatie en brengt verslag en advies uit aan de Raad van Toezicht. De vergaderingen van de Audit Commissie worden bijgewoond door de bestuurder en de controller van Zuidwester. Periodiek is de externe accountant bij de vergaderingen van de Audit Commissie aanwezig. De Audit Commissie adviseert de Raad van Toezicht tevens bij de keuze van de externe accountant. De Audit Commissie bestaat uit de volgende leden namens de Raad van Toezicht: Drs. A.L.M. Barendregt, voorzitter. De heer M.A. Bierens, lid.

Remuneratie Commissie

De Raad van Toezicht heeft een Remuneratie Commissie ingesteld, bestaande uit de voorzitter en vice-voorzitter van de Raad van Toezicht. Deze Remuneratie Commissie adviseert over de arbeidsvoorwaarden van de Raad van Bestuur. Periodiek (per jaar), of zoveel vaker als nodig, beoordeelt de Remuneratie Commissie namens de Raad van Toezicht het functioneren van de Raad van Bestuur en de afzonderlijke bestuurders. Hierbij worden ook de Ondernemingsraad en de Centrale Cliëntenraad vooraf geconsulteerd. Ook in 2011 is het functioneren van de leden Raad van Bestuur besproken door de Remuneratie Commissie met een afvaardiging van het Managementteam, het dagelijks bestuur van de Centrale Cliëntenraad en de Ondernemingsraad. De Remuneratiecommissie bestaat uit de volgende leden namens de Raad van Toezicht: Drs. W.C. Smith-van Rietschoten, voorzitter. De heer M.A. Bierens, lid.

Kwaliteitscommissie voor de Zorg

De Kwaliteitscommissie voor de Zorg werd in 2011 geïnstalleerd. Het Reglement van de Kwaliteitscommissie voor de Zorg was in 2011 gereed en werd vastgesteld. De leden van de commissie hebben regelmatig overleg met de Raad van Bestuur, waarbij ook vaak anderen, waaronder de directeur Behandel- en Expertisecentrum (BEC), uitgenodigd worden. De primaire aandacht van de commissie is in 2011 vooral uitgaan naar het gestarte project “Zorg en Ondersteuning Nu! (ZON!)” en het project “BEC”, het opzetten van het Behandel- en Expertisecentrum van Zuidwester. Daarnaast betrekt de Kwaliteitscommissie voor de Zorg bij haar taak: - Het cliënttevredenheidsonderzoek (het “Zeg het ons” onderzoek) zowel op regioniveau als organisatiebreed; - Het jaarverslag van de MIC-commissie; - Het jaarverslag van de M&M-commissie; - Het thematisch inspectieonderzoek; - Het jaarverslag van de klachtencommissie voor cliënten; - Het jaarverslag van de cliëntvertrouwenspersoon. De voorzitter van de Kwaliteitscommissie voor de Zorg heeft in 2011 deelgenomen aan de Invitational Conference voor besturen en toezichthouders in De Haag, georganiseerd door de Inspectie voor de Gezondheidszorg, naar aanleiding van de publicatie van het Toezichtkader Bestuurlijke Verantwoordelijkheid voor kwaliteit en veiligheid.

30

De Kwaliteitscommissie voor de Zorg bestaat uit twee leden van de Raad van Toezicht: Drs. W.C. Smith-van Rietschoten, voorzitter. Mr. E.H. Verkerk, MCM, lid. Jaarlijks evalueert de Raad van Toezicht zijn eigen functioneren. Bij periodieke aftredens wordt ook het afzonderlijk functioneren van de betreffende toezichthouder geëvalueerd. Ook in 2011 heeft de Raad van Toezicht een interne vergadering gehouden om zijn eigen functioneren te evalueren. Voor de voorzitter Raad van Toezicht liep in oktober 2011 zijn eerste termijn als toezichthouder af. De voorzitter Raad van Toezicht gaf aan een tweede termijn te willen aanvaarden. De leden Raad van Toezicht waren unaniem akkoord. Ook de Raad van Bestuur heeft een positief advies uitgebracht. Door volstrekte openheid over de maatschappelijke posities van de leden is er goed zicht op eventuele tegenstrijdige belangen. In het verslagjaar was hiervan geen sprake.

Vergaderingen van de Raad van Toezicht

De vergaderingen (acht, waarvan twee vergaderingen van de stichting Werken en Wonen West Brabant) van de Raad van Toezicht werden in 2011 door de leden van de Raad van Toezicht goed bezocht. Aan de vergaderingen van de Raad van Toezicht werd deelgenomen door de leden van de Raad van Bestuur van Zuidwester. Tweemaal vergaderde het College zonder Raad van Bestuur, waarbij zowel het eigen functioneren als het functioneren van de Raad van Bestuur werd geëvalueerd. Aanwezigheid vergaderingen RvT 2011

Frequentie deelname

De heer M.A. Bierens, voorzitter

8 keer

Drs. W.C. Smith- van Rietschoten, vicevoorzitter

8 keer

Drs. A.L.M. Barendregt, secretaris

8 keer

Mr. E.H. Verkerk, MCM

7 keer

Drs. L. Schippers

7 keer

Het overleg met de externe accountant wordt in eerste instantie door de Audit Commissie gevoerd. De Raad van Bestuur is daarbij aanwezig. Op verzoek van de Raad van Toezicht of de externe accountant is deze laatste ook bij de voltallige Raad van Toezicht vergadering aanwezig. Naast de interne periodieke voortgangsverslagen vanuit de organisatie over het verloop van de zorg en de financiers, oriënteren de leden van de Raad van Toezicht zich ook op ontwikkelingen in de samenleving in de ruimste zin en die in de gehandicaptenzorg in het bijzonder. Op de meeste vergaderingen van de Raad van Toezicht, die roulerend in de regio’s worden georganiseerd, zijn ook leden van het Managementteam aanwezig om toelichting te geven en vragen van de raad te beantwoorden. De reeds genoemde ontmoetingen met Ondernemingsraad en Centrale Cliëntenraad geven eveneens veel informatie. Verder worden de periodieke verslagen van de Inspectie voor de Gezondheidszorg en van andere toezichthouders eveneens besproken in de Raad van Toezicht vergaderingen.

31

Tot slot

De Raad van Toezicht blijft voortdurend streven naar verbetering van zijn werkwijze om zo een positieve bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van Zuidwester. De informatie van onder andere de NVTZ is daarbij zeer nuttig. De Raad van Toezicht is naar zijn mening in 2011 voldoende geïnformeerd om zijn taak naar behoren te verrichten. De Raad van Toezicht is verheugd te kunnen constateren dat Zuidwester, na een aantal financieel moeilijke jaren, nu een gezonde organisatie aan het worden is. In 2011 werd dan ook de nadruk gelegd op het verbeteren en borgen van de kwaliteit van bestaan van de cliënten van Zuidwester. Hieraan heeft met name de Kwaliteitscommissie voor de Zorg van de Raad van Toezicht in 2011 een bijdrage kunnen leveren. De Raad van Toezicht dankt de Raad van Bestuur, onder leiding van heer Luc Kenter, en daarin alle medewerkers en vrijwilligers voor de grote inzet in het afgelopen jaar en complimenteert hen met de bereikte resultaten.

3.4 Bedrijfsvoering Zuidwester heeft haar aansturing op de bedrijfsvoering op orde, maar kijkt in haar Planning & Control (P&C) cyclus altijd breder dan alleen naar de bedrijfsvoering. Vanuit de thema’s Cliënt, Medewerker, Markt en Bedrijfsvoering wordt de P&C cyclus intern en extern gevolgd. De regio’s en afdelingen hebben in het verslagjaar op basis van de Kaderbrief 2012 hun jaarplannen en begroting 2012 opgesteld. De jaarplannen en begroting 2011, opgesteld in 2010, werden in het verslagjaar per maand gevolgd op basis van interne managementrapportages en expliciet per vier maanden besproken door de directeur of manager met de Raad van Bestuur en de concerncontroller. Daarnaast werd uiteraard voldaan aan de eisen van externe stakeholders. In 2011 werd bekeken of Zuidwester deel zou nemen aan het experiment “Regelarme Instellingen” van de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland. Vanuit de interne respons is er voor gekozen hier niet aan mee te doen, omdat met name de ‘eigen’ bureaucratie eerst onder de loep moest worden genomen. In 2012 wordt dit verder opgepakt.

Regeling Administratieve Organisatie en Interne Controle AWBZ-zorgaanbieders

Zuidwester voldoet aan de Regeling AO/IC en past alle wettelijke regelgeving toe voor haar financiële verantwoording. De afgelopen jaren zijn er werkzaamheden verschoven vanuit de externe audit naar de interne audit. Op basis van een controleplan werden alle controles ter borging en toetsing van juistheid, tijdigheid en volledigheid van de zorgregistratie en de rechtmatigheid van geleverde zorg gecontroleerd. Daarnaast werden er op basis van risicoanalyse door de concerncontroller en de afdeling P&C ook andere thema’s benoemd, die in de loop van het jaar werden onderzocht. Per kwartaal werden de bevindingen teruggekoppeld aan het Managementteam van Zuidwester en aan de Audit Commissie.

32

Aandachtspunten in het controleplan 2011 waren onder meer: - audit op de uitvoering van de procedure van kascontroles; - vaststellen van de fysieke plaatsen na diverse verbouwingen en verhuizingen; - indicaties versus geleverde zorg inzichtelijk maken: - audit op de controle van de zorgregistratie en inkoopprocedures. De zorgplannen vroegen nog het hele jaar aandacht. De zorgplanprocedure werd medio 2011 aangepast, de effecten werden pas eind 2011 langzaamaan zichtbaar. Sturing op actualiteit van de zorgplannen blijft een constant aandachtspunt in de interne controle. De zorgplancyclus wordt wel tijdig opgestart, maar niet alle disciplines leveren tijdig hun bijdrage. Met betrekking tot de onderscheidende zorg is in het verslagjaar een forse stap gemaakt, waarbij alle dossiers binnen een jaar op orde zijn gemaakt. Alle geleverde zorg, intramuraal en extramuraal, werd juist, tijdig en volledig geregistreerd en rechtmatig geleverd. Er is geen zorg geleverd aan cliënten zonder geldige indicatie. Een nieuw Treasurystatuut wordt ontwikkeld in 2012. Het vigerende Treasurystatuut van De Open Ankh is vastgesteld tot en met augustus 2012. In 2012 wordt gestart met het Treasury beleid, het Treasury Meerjarenbeleidsplan, het Jaarplan en het Treasurystatuut, in samenhang met het Meerjarenbeleidsplan 2011 – 2015 en het strategisch vastgoedplan van Zuidwester.

Zorgbrede Governance Code

Zuidwester past de uitgangspunten van de Zorgbrede Governance Code toe en daar waar zij afwijkt wordt dit toegelicht in de jaarrekening. (“Pas toe of leg uit principe”; dit principe geldt voor alle procedures en/of regels en afspraken in de organisatie). Toezichtkader bestuurlijke verantwoording In het kader van het document Toezichtkader Bestuurlijke Verantwoording heeft Zuidwester de uitdaging aangenomen om hiermee aan de slag te gaan in een samenwerking tussen de afdeling Kwaliteit en de afdeling Planning & Control. Er is steeds meer samenhang te zien tussen de eisen die vanuit de externe stakeholders, zoals de Inspectie voor de Gezondheidszorg en de Zorgkantoren worden gesteld, om aan te tonen dat Zuidwester goede en veilige zorg levert, en de interne sturing en controle hierop middels systemen als Kwaliteitskader en HKZ. Maar ook de interne audits vanuit AO/IC en de interne P&C cyclus zijn hierbij van belang, omdat die eveneens alle relevante aspecten rondom de Cliënt, Markt en Medewerker behelzen. In de toekomst wil Zuidwester steeds meer de krachten intern bundelen.

De Planning & Control cyclus

Planning & Control is het samenspel van instrumenten om tot (financiële) risicobeheersing te komen. Daarbij wordt “vooruit kijken” steeds belangrijker. Zuidwester investeert in middelen die dit mogelijk maken, vanuit de overtuiging dat een betere sturing op de bedrijfsvoering tezamen met een goede risicobeheersing, de cliënt direct ten goede komt.

33

De Planning & Control cyclus bestaat in grote lijnen uit de volgende stappen: - Het opstellen van een meerjarenbeleidsplan; - Het opstellen van een Kaderbrief voor het komende beleidsjaar; - Het opstellen van jaarplannen en begroting voor regio’s en stafdiensten op basis van de Kaderbrief; - Monitoring (van de resultaten ten opzichte van de plannen) via (trimester)gesprekken in het jaar; - Het periodiek evalueren en bijstellen / bijsturen in het jaar; - Het afleggen van verantwoording na afloop van het jaar, intern naar de eigen organisatie en extern naar stakeholders. Vanuit het oogpunt van continue verbetering, zal positionering van Planning & Control worden geëvalueerd in 2012, vanuit eerder geformuleerde doelstellingen. Zuidwester verbetert ook de samenhang tussen de jaarplannen en de begroting. De managementinformatie wordt vanaf 2012 zo veel mogelijk geïntegreerd aangeboden aan budgethouders. Snel en adequaat reageren zorgt er voor dat Zuidwester haar processen in control kan houden en een betrouwbare partner is ten opzichte van haar interne en externe stakeholders Risico’s en onzekerheden:

Vastgoed

Zuidwester heeft in 2011 het vastgoed juridisch overgenomen van Stichting Beheer Zorgvastgoed (SBZ). Hiermee is een stap gezet in het beter kunnen sturen op de vastgoedportefeuille. Tot de overname van het vastgoed op 15 december 2011, was Zuidwester al economisch eigenaar maar SBZ was juridisch eigenaar. In de fase waarin zorginstellingen zich bevinden om het vastgoed binnen de NHC component te beheren, heeft Zuidwester nu meer mogelijkheden op hier sneller en directer op te sturen. Rondom het thema vastgoed zijn diverse uitdagingen aan de orde. Zorginstellingen moeten op een meer bedrijfseconomische wijze kijken naar hun zorgvastgoed en nagaan of het vastgoed dat zij in hun bezit hebben of huren, voldoende geschikt is om de cliënten op korte en lange termijn toereikende zorg te kunnen bieden, binnen een sluitende exploitatie. Indien dat niet mogelijk is, moet de organisatie maatregelen nemen om hiermee aan de slag te gaan. Dat betekent soms verbouwen en renoveren, maar soms ook afstoten. Geconstateerd wordt dat er met betrekking tot het zorgvastgoed van Zuidwester een aantal terugkerende thema’s spelen: -

Kleinschalige woonvoorzieningen kunnen niet of nauwelijks de exploitatie van de zorg en kapitaalslasten sluitend krijgen. Hiertoe is een voorziening voor verlieslatende contracten, gevormd voor deze woonvoorzieningen die grotendeels gehuurd worden van de Ankherplaats, in de jaarrekening opgenomen. In het strategisch vastgoedplan wordt aangegeven hoe Zuidwester op korte, middellange en lange termijn met deze voorzieningen om wil gaan;

34

-

De herstructurering van de grote basisvoorzieningen, Hernesseroord te Middelharnis en Huize den Berg te Goes, zijn gestart in tijden van de vergunningenstructuur en zijn grotendeels afgerond in deze tijd van verandering van financiering van de kapitaallasten. Hierbij kunnen de negatieve effecten van de oude financiering niet geheel worden verrekend met de overheid, terwijl wel altijd binnen de beschikkingen is gehandeld.

In 2011 is het strategisch vastgoedplan 2011-2020 vastgesteld, waarbij op basis van de zorgvisie een vertaling is gemaakt naar passende huisvesting voor de cliënten. Zelfs binnen de nieuwe financiering zijn de gewenste ontwikkelingen naar goede en veilige basisvoorzieningen, met daaromheen de kleinschalige en extramurale activiteiten, doorgerekend en financieel mogelijk. Stap voor stap wordt de komende jaren gewerkt aan goede en veilige woningen voor de cliënten, die ook op lange termijn betaalbaar zijn en blijven. Daarbij is het niet noodzakelijk dat al het vastgoed in eigendom wordt genomen, maar dat voorzieningen buiten de kern van de basisvoorziening voor de zware zorg worden gehuurd, zodat flexibel ingespeeld kan worden op de ontwikkelingen. Zowel vanuit scheiden wonen en zorg als vanuit het vastleggen van middelen in vastgoed.

Financiële positie

De liquiditeit en solvabiliteit van Zuidwester zijn in het verslagjaar wederom verbeterd. Onderstaand de trendmatige ontwikkeling van de kasliquiditeit (de mate waarin op basis van de direct liquide positie de kortlopende schulden kunnen worden voldaan) en de solvabiliteit op basis van de bedrijfseconomische definitie (eigen vermogen ten opzichte van totaal vermogen). Ratio's Kasliquiditeit (liquide middelen/ kortlopende verplichtingen) Solvabiliteit (EV/ TV)

2007

2008

2009

2010

2011

0,003 -122,4%

0,156 -8,7%

0,421 -4,1%

0,519 0,1%

0,314 3,8%

Uiteraard voldoen de ratio’s nog niet aan de eisen van de externe financiers. Zuidwester heeft een plan van aanpak opgesteld om binnen drie jaar te komen tot een liquiditeits- en vermogenspositie op een dusdanig niveau, dat zij zelfstandig geborgd kan worden op basis van de eisen van het Waarborgfonds voor de Zorg (Wfz). Dit plan van aanpak is voorgelegd en positief beoordeeld door KPMG. Uiteraard betekent dit dat Zuidwester een focus houdt op bedrijfsvoering en eisen van externe stakeholders. In 2012 pakt Zuidwester ook haar eigen Treasury beleid op, nadat dit jaren vanuit De Open Ankh en daarna door haar rechtsopvolger Stichting Beheer Zorgvastgoed (SBZ) is beheerd. Dit betekent weer verdere mogelijkheden tot eigen regie en sturing op liquiditeit en solvabiliteit. Externe ontwikkelingen en kansen:

Kwaliteit van Zorg

Zuidwester heeft uiteraard haar uitdagingen op het gebied van bedrijfsvoering, maar dat mag haar er niet van weerhouden om de groei die nodig is op het gebied van cliëntenzorg uit de weg te gaan.

35

De kwaliteitsdomeinen van Schalock en Thomson bieden goede aanknopingspunten om vanuit de cliëntgerichte thema’s stap voor stap de verbeteringen aan te gaan. Ingezet wordt op meer eigen regie voor de cliënt, het vergroten van het netwerk van de cliënt en het aanbieden van meer bewegingsprogramma’s voor de cliënt. Zoals in 2011 al werd aangegeven, wordt een verdere ontwikkeling van de vraag naar zwaardere zorg bij de cliënten van Zuidwester geconstateerd. De cliënten worden ouder en de zorgvraag neemt derhalve toe. Daarnaast wordt op de wachtlijst een stijgende vraag gesignaleerd op basis van de zwaardere ZZP indicaties en indicaties met behandeling. Risico hierbij zijn nog de beperkingen vanuit de oude financieringssystematiek van toelatingen met behandeling en zonder behandeling en de SGLVG toelatingen. Zuidwester liep in 2011 tegen de grenzen van de oude financiering op en is hierover nog in overleg met het Zorgkantoor. Op basis van de volgende thema’s voor verbetering van de zorg, is in 2011 gestart met het ontwikkelen van methodieken voor het vergroten van het netwerk van de cliënt. Ook is gestart met een meerjarenprogramma eigen regie voor de cliënt en wordt de doelgroepenbenadering van 2011 verder uitgewerkt naar 2012, in de vorm van te benoemen competenties van medewerkers en zorgprogramma’s. Het aantal bewegingsprogramma’s voor cliënten wordt uitgebreid en besproken in de zorgplannen. Het beleid van Zuidwester sluit goed aan bij de ontwikkelingen vanuit de VGN en de Zorgkantoren, waarbij in Rotterdam samen met Zorgkantoor Achmea wordt ingestoken op de jongere VG- en LVG-cliënten, met specifieke aandacht voor de ouders met kinderen. In de regio van Zorgkantoor CZ wordt aansluiting gezocht en actief geparticipeerd in de voorbereidende bijeenkomsten, waarbij beleid van CZ wordt ontwikkeld en getoetst.

Versobering AWBZ en invoering WMO

In 2013 en 2014 komen er substantiële veranderingen aan in de organisatie van de inkoop van zorg door Zorgkantoren en gemeentes, waarop Zuidwester probeert te anticiperen. Nog niet alle kaders zijn duidelijk over onder meer de wijze waarop de WMO overgaat naar de gemeentes, wanneer de AWBZ overgaat naar de zorgverzekeraar en op welke wijze dan de inkoop van zorg door de verzekeraar zal worden vormgegeven. Zuidwester probeert, door tijdig aan te schuiven bij overleggen van gemeentes in haar werkgebied, al een actieve rol te spelen in het invulling geven van de WMO bij de overgang naar de gemeentes. Zuidwester brengt haar producten en diensten onder de aandacht en verkent de mogelijkheden. Zuidwester merkt dat het Zorgkantoor terughoudend is in het honoreren van capaciteitsgroei en speelt daarop in door te kijken naar andere mogelijkheden om zorg te bieden. Het project Onderscheidende Zorg, dat voor twee jaar is ingezet (2011-2012) speelt hierbij een rol. Zorg bij de cliënten thuis of in een andere omgeving dan de instelling, kan beter worden uitgenut om op een efficiënte wijze tegemoet te komen aan de zorgvraag, zonder direct de intramurale capaciteit uit te breiden. Op basis van VPT, PGB en particuliere financiering kunnen nieuwe en bestaande producten worden aangeboden aan een bredere klantbasis.

36

Risicomanagement

Deze ontwikkeling heeft verschillende kanten. Enerzijds is risicomanagement in ziekenhuizen uitgegroeid tot een enorm beheerssysteem, waarin getracht wordt alle mogelijke risico’s in te schatten en uit te sluiten. Een zorginstelling heeft, met name voor de zorg-intensieve doelgroepen, soms kenmerken van een ziekenhuis, waarbij controle op medicatie en hygiëne hard geregeld moet zijn. Aan de andere kant wonen onze cliënten bij Zuidwester. Zuidwester levert zorg in hun woonomgeving, die geen systeemwereld moet worden. Het doorslaan in opgelegde regels in het kader van veiligheid doet geen goed aan het recht op het zo normaal mogelijk wonen van de cliënt. Voor Zuidwester betekent dit een zoektocht naar de balans tussen aan de ene kant het voldoen aan de aan haar opgelegde regels en aan de andere kant het nastreven van een regelarme zorgorganisatie. Zuidwester is druk bezig met het vorm en inhoud geven aan het risicomanagement. Enerzijds worden er op het gebied van medicatieveiligheid strikte maatregelen doorgevoerd, zoals o.a. het baxteren van medicatie in alle regio’s om medicatiefouten terug te dringen, anderzijds wordt bij Zorgboerderij “De Zwanenhoeve” bewust gekozen voor een andere veiligheidsnorm, vanuit het landbouw en zorg keurmerk. Zuidwester heeft voorts gekozen voor een aantal instrumenten om incidenten te begeleiden, zoals de Prisma methode. Daarnaast ondersteunt prospectieve risicoanalyse Zuidwester in het voorkomen van mogelijke risico’s op individueel cliëntniveau. Vanuit de Inspectie worden deze instrumenten vrij dwingend voorgeschreven, waarbij de vraag kan zijn hoe dit zich verhoudt met het zo normaal mogelijk leven van de individuele cliënt.

3.5 Cliëntenraad Cliëntmedezeggenschap

Met betrekking tot de cliëntmedezeggenschap waren in 2011 in alle regio’s, behalve in de regio West- Brabant, cliëntenraden (CR’en) actief. Ondanks een speciaal daarvoor belegde avond, waarin de centrale cliëntenraad (CCR) voorlichting gaf over nut en noodzaak van cliëntmedezeggenschap, is het nog niet gelukt in regio West- Brabant cliënten / cliëntvertegenwoordigers te interesseren voor het medezeggenschapswerk.

Naast de cliëntenraden zijn er binnen Zuidwester ook bewonersraden actief. Er zijn afspraken gemaakt tussen de cliëntenraden en de bewonersraden van de betreffende regio’s over de samenwerking tussen deze organen. De bewonersraden worden begeleid door een coach. Op grond van het Reglement Cliëntenraden streeft iedere cliëntenraad ernaar, behalve cliëntvertegenwoordigers, ook cliënten in de raad op te nemen. In twee van de vier regio’s is dat gelukt. Deze cliënten zijn in de regel afkomstig uit de regionale bewonersraad. Als begeleiding van deze cliënten woont de coach van de bewonersraad de vergaderingen van de cliëntenraad bij. Naast de regionale raden is er een centrale cliëntenraad (CCR) binnen Zuidwester actief. In deze raad zijn alle regionale cliëntenraden met twee leden vertegenwoordigd. Naast die afvaardiging is ook in deze raad ruimte voor cliënten. Hieraan zal in 2012 invulling worden gegeven, voorlopig als een pilot, waarbij zal worden geëvalueerd hoe cliënten het werk in de CCR zullen ervaren.

37

Alle cliëntenraden werken volgens hetzelfde Reglement. Alleen het huishoudelijk Reglement, waarin onder meer de vergadertijden zijn vastgelegd, kan onderling verschillen. In het verslagjaar hebben cliëntvertegenwoordigers namens de CCR deelgenomen in verschillende werkgroepen en commissies van Zuidwester. Het gaat hierbij onder meer om: - de klachtencommissie voor cliënten; - de middelen- en maatregelencommissie (betreft de uitvoering van (onderdelen uit) de BOPZ); - het consortium ervaringsdeskundige. De CCR is verder vertegenwoordigd in het bestuur van stichting Vrienden van Zuidwester en stichting De Brugh. Voor de communicatie met de achterban heeft de cliëntmedezeggenschap een eigen plaats op de website van Zuidwester onder de rubriek “Organisatie”. Daar is onder meer de samenstelling van de CCR en de CR’en terug te vinden. Ook worden er korte verslagen geplaatst van de vergaderingen met de Raad van Bestuur c.q. regiodirecteuren, alsmede de uitgebrachte jaarverslagen. Cliënten / cliëntvertegenwoordigers kunnen door middel van een in te vullen contactformulier op de website vragen / opmerkingen voorleggen aan de CCR c.q. CR’en.

Ondersteuning cliëntenraden

Zowel de CCR als de CR’en worden ondersteund door een ambtelijk secretaris die onder meer zorg draagt voor verzending van de vergaderstukken en verslaglegging van de vergaderingen. Door Zuidwester wordt conform de wet Medezeggenschap Cliënten Zorginstellingen een toereikend budget aan de raden beschikbaar gesteld voor onder meer scholing en vergaderkosten.

Commissie van vertrouwenslieden

De CCR en de CR’en van Zuidwester hebben geen eigen commissie van vertrouwenslieden meer, maar kunnen op grond van hun Reglement in een aantal gevallen een beroep doen op de landelijke commissie van vertrouwenslieden. In het verslagjaar is noch door de CCR, noch door de regionale CR’en een beroep gedaan op deze commissie.

Overleg

De regionale CR’en vergaderen minimaal zes keer per jaar met hun regiodirecteur. In die vergaderingen komen met name operationele onderwerpen aan de orde die betrekking hebben op de eigen regio. Daarnaast wordt aandacht geschonken aan voor de regio van belang zijnde punten uit de CCR- vergaderingen en worden onderwerpen besproken waarvoor de CCR het advies van de CR’en heeft gevraagd. In 2011 heeft de CCR zeven maal vergaderd met de Raad van Bestuur. Bij twee van die vergaderingen was een delegatie van de Raad van Toezicht aanwezig. In alle gevallen zijn deze vergaderingen vooraf gegaan door een voorbespreking door de CCR.

38

Naast de vergaderingen van de gehele CCR met de Raad van Bestuur heeft in het verslagjaar ook een aantal informele besprekingen, mede ter voorbereiding van de te houden vergaderingen, plaats gevonden tussen het dagelijks bestuur (DB) van de CCR en de Raad van Bestuur. Ook heeft het DB enkele malen overleg gehad met vertegenwoordigers van de Raad van Toezicht. Het DB heeft verder gesprekken gevoerd met vertegenwoordigers van Match4Care, de afdeling Onderzoek & Ontwikkeling en de afdeling Economische en Administratieve Diensten, over onderwerpen waarvoor het advies van de CCR zou worden gevraagd. Ook is er regelmatig overleg geweest met de concerncontroller van Zuidwester over de financiële situatie. Een afvaardiging van de CCR heeft een gesprek gehad met vertegenwoordigers van CZ, het belangrijkste Zorgkantoor voor Zuidwester. In 2011 heeft diverse malen gezamenlijk overleg plaatsgevonden tussen de CCR en de CR’en. Daarbij werd gesproken over (de instelling van) het Zorgkernteam, de begroting 2012 en het voorgenomen besluit van de Raad van Bestuur in 2011 de eigen bijdragen voor administratie- en waskosten fors te verhogen.

Besproken onderwerpen

In de vergaderingen met de Raad van Bestuur is door de CCR ook in dit verslagjaar regelmatig gesproken over de noodzakelijke verbetering van de kwaliteit van zorgverlening door Zuidwester. Die gesprekken stonden vooral in het teken van de project ZON! van het Zorgkernteam. Verder stonden er algemene beleidsvraagstukken op de agenda, alsmede voorstellen tot besluit van de Raad van Bestuur waarvoor conform de WMCZ advies aan de CCR werd gevraagd. Onderwerpen die aan de orde zijn geweest in het verslagjaar waren onder meer: - de kwaliteit van zorg / kwaliteit van bestaan/ (instelling) Zorgkernteam; - de instelling van het Behandel- en Expertise Centrum (BEC); - de afdeling Onderscheidende Zorg waarin de extramurale zorg is ondergebracht; de ontwikkeling van een centrale meldkamer; - de pedicurezorg; - de invoering van de balansschaal; - het project beeldhorloge; - het consortium ervaringsdeskundigheid; - de overdracht vastgoed door de Stichting Beheer Zorgvastgoed (voorheen DOA); - het maatschappelijk verslag 2010 Zuidwester; - de jaarrekening 2010 van Zuidwester; - het Meerjarenbeleid Zuidwester 2011-2015; - de jaarverslagen 2010 van de Klachtencommissie, de MIC, de M&M- commissie, de cliëntvertrouwenspersoon en de CCR; - de begroting 2012; - de inzet van extra middelen in de langdurende zorg; - het jaarverslag 2009 van de stichting Bewindvoering en Beheer; - het strategisch vastgoedplan van Zuidwester; - het plan van aanpak m.b.t. de facilitaire organisatie; - de uitbreiding van de CCR met cliënten; - Match4Care, het communicatiebeleid van Zuidwester; - de Zorg- en dienstverleningsovereenkomst; - de algemene en bijzondere leveringsvoorwaarden; - de verhoging administratiekosten en eigen bijdragen voor het doen van de was;

39

-

de cliëntverzekeringen.

In de vergaderingen waarbij ook enkele leden van de Raad van Toezicht aanwezig waren, is onder meer gediscussieerd over waar Zuidwester staat als organisatie. Daarbij kwam de kwaliteit van bestaan van de cliënten nadrukkelijk aan de orde. In dit kader is ook gesproken over het werk van de Kwaliteitscommissie voor de Zorg, die de Raad van Toezicht heeft ingesteld. Verder is gesproken over de lopende zaken waarmee de Raad van Toezicht zich bezighoudt, zoals de financiële situatie van Zuidwester in het licht van de kabinetsplannen, de herwaardering van het vastgoed, de juridische overdracht van het zorgvastgoed door SBZ aan Zuidwester en de toekomstige inrichting van de organisatie van Zuidwester

Uitgebrachte adviezen/ verzoeken om informatie

Met betrekking tot veel van de hiervoor vermelde onderwerpen is door de CCR een schriftelijk advies uitgebracht, vaak na discussie met de Raad van Bestuur of na het vragen van aanvullende informatie en zo nodig met gebruikmaking van de aan de regionale CR’en gevraagde adviezen. De -

uitgebrachte adviezen hadden betrekking op: de beleidsuitgangspunten m.b.t. Intimiteit, Seksualiteit en Zorg- en dienstverlening; de verhoging eigen bijdragen was- en administratiekosten; de pedicurezorg; het gewijzigde BOPZ- beleid; de maatschappelijke verantwoording 2010; het meerjarenbeleid 2011-2015; de wijziging van de organisatie BEC en het plan van aanpak ZON!; de overname van het vastgoed van Stichting Beheer Zorgvastgoed; het strategisch vastgoedplan en de financiële meerjarenraming; de invoering van algemene en bijzondere leveringsvoorwaarden; de notitie cliëntvertegenwoordiging; het overgaan op een andere WA- verzekering voor de cliënten; de wijziging van de Zuidwester statuten i.v.m. een borgingsaanvraag bij het WFZ; de begroting 2012; het plan van aanpak van de facilitaire optimalisatie van stichting Zuidwester; de sluiting van de wasserij op het Hernesseroordterrein; de door Zuidwester m.i.v. 2012 aan te bieden waspakketten.

De uitgebrachte adviezen waren over het algemeen positief. Wel zijn sommige adviesaanvragen in eerste instantie aangehouden, bijvoorbeeld omdat er eerst door de CCR advies over de aanvraag werd ingewonnen bij de regionale CR’en. In andere gevallen werden door de CCR, veelal schriftelijk dan wel mondeling in een CCRvergadering, vragen ter verduidelijking van de adviesaanvraag gesteld alvorens tot advisering werd overgegaan. Naar aanleiding van die vragen werd in de meeste gevallen het voor advies voorgelegde beleid c.q. besluit aangepast door de zorgaanbieder of werd een aanvullende toelichting gegeven, waardoor de CCR alsnog een positief advies kon uitbrengen. Die vragen/ opmerkingen hadden onder meer betrekking op: - de beleidsuitgangspunten m.b.t. Intimiteit, Seksualiteit en Zorg- en dienstverlening; - de eigen bijdragen van cliënten; - de pedicurezorg; - de maatschappelijke verantwoording 2010; - het meerjarenbeleidsplan 2011-2015;

40

-

het project ZON! en het BEC; de algemene en bijzondere leveringsvoorwaarden; de begroting 2012.

De discussie over de verhoging van de eigen bijdragen voor met name de waskosten heeft vooralsnog geleid tot voor de cliënten gunstiger tarieven. De opmerkingen over de maatschappelijke verantwoording hadden onder meer betrekking op de volgens de CCR te optimistische kijk met betrekking tot verbetering van de zorgkwaliteit en de stelling dat cliënten bij Zuidwester volop kunnen kiezen waar en met wie ze willen wonen. Bij het Meerjarenbeleidsplan 2011 – 2015 zag de raad graag een aanpassing in het onderdeel trends en ontwikkelingen over met name de rol die de gemeenten steeds meer zullen gaan innemen in zorgland. In het uitgebrachte advies over de algemene en bijzondere leveringsvoorwaarden heeft de CCR gesteld dat in het onderdeel dat over het zorgplan gaat, duidelijk moet worden aangegeven dat dit plan eigendom is en blijft van de cliënt en niet van de zorgaanbieder. Bij het advies over de nieuwe WA- verzekering heeft de raad gevraagd om een evaluatie na twee jaar, om na te kunnen gaan wat voor financiële gevolgen deze verzekering voor de cliënt heeft in de praktijk. Wat betreft de begroting 2012 heeft de raad laten weten het te betreuren dat de Zuidwesterplannen over de inzet van de extra zorggelden die de overheid in 2012 beschikbaar stelt, niet aan de CCR ter advisering zijn voorgelegd, maar pas ter beschikking van de raad kwamen toen deze plannen al ter goedkeuring aan het zorgkantoor waren gezonden. Daarnaast waren er verzoeken om informatieverstrekking, dan wel reacties op ter informatie toegezonden stukken, dan wel reacties anderszins vanuit de CCR, betrekking hebbende op onder meer: - de eigen bijdragen door cliënten; - de inzet van stagiaires; - de wijziging van extramurale zorg in onderscheidende zorg; - de start van de Triage bereikbaarheidsdienst / medische voorwacht; - de bezoeken van de Inspectie voor de Gezondheidszorg aan een aantal regio’s n.a.v. de zogenaamde “Brandonaffaire”; - het sociaal kader organisatieveranderingen Zuidwester. Wat de inzet van stagiaires op de woongroepen betreft, heeft de CCR er nog eens nadrukkelijk op gewezen dat de raad het niet acceptabel vindt dat stagiaires regelmatig alleen op een groep staan. Over de wijziging van extramurale naar onderscheidende zorg heeft de CCR de Raad van Bestuur laten weten, dat de raad hierover graag vooraf geïnformeerd had willen worden, zoals past bij cliëntenmedezeggenschap. Het bericht in een regionieuwsbrief over de start van de Triage bereikbaarheidsdienst om via de inzet van een Triage verpleegkundige de medische zorg ook in de avonduren en weekenden goed te kunnen organiseren, bleek een voorbarig bericht. Er was hierover door de Raad van Bestuur nog geen voorgenomen besluit genomen, omdat het onderzoek van de behandeldienst naar de inzet van Triage verpleegkundigen nog niet was afgerond.

41

De medezeggenschap loopt over het algemeen goed. In sommige gevallen echter geeft de CCR aan de Raad van Bestuur aan dat men graag in een eerder stadium om advies was gevraagd dan wel eerder over bepaalde besluiten was ingelicht.

Samenstelling Centrale Cliëntenraad

De CCR is samengesteld uit leden van de regionale CR’en en kende in 2011 alleen cliëntvertegenwoordigers. De raad had op 31 december 2011 de volgende samenstelling: wnd. voorzitter/ secretaris dhr. A. van Vliet leden dhr. A.M.M. Heijboer CR Goeree- Overflakkee dhr. W. Klepper CR Goeree- Overflakkee mevr. T. van Iwaarden CR Zeeland mevr. M. van Tooren- Loerakkers CR Zeeland dhr. B. de Graaf CR Zuid- Holland zuid dhr. L. van Winkelhof CR Zuid- Holland zuid Op 31 december 2011 waren er vacatures voor vertegenwoordigers van de nog in te stellen CR West- Brabant.

3.6 Ondernemingsraad Medezeggenschap van medewerkers

De Ondernemingsraad (OR) oefent de centrale medezeggenschap van medewerkers uit. Elke regio kent een afzonderlijke Onderdeelscommissie (OC). Binnen de OR wordt gewerkt vanuit de kaders van de WOR (Wet Ondernemingsraden). De onderwerpen die de OR in overlegvergaderingen bespreekt met de Raad van Bestuur vallen in hoofdlijnen onder het instemmingsrecht, het adviesrecht of het recht op informatie. De ondernemingsraad bestond per 31 december 2011 uit de volgende leden: De heer A. van Dijk De heer R. Koopman Mevrouw E. de Gelder Mevrouw A. Boezaard De heer E. Bos Mevrouw I. Verrijp De heer J. van Hassent Mevrouw T. Wielaard De heer R. Weezepoel Mevrouw E. Kamps Mevrouw P .v. Dalen Mevrouw P. v.d. Velden

voorzitter secretaris / lid overige diensten lid Zuid-Holland-Zuid lid Zuid-Holland-Zuid lid Zuid-Holland-Zuid lid Goeree-Overflakkee lid Goeree-Overflakkee lid Goeree-Overflakkee lid Zeeland lid Zeeland lid Zeeland lid overige diensten (tot 1 april 2011)

De Ondernemingsraad is samengesteld uit vertegenwoordigers van alle regio’s en overige diensten. Hierdoor hebben alle onderdelen op gelijke wijze kans om invloed uit te oefenen op het beleid van Zuidwester. De Onderdeelcommissies (OC) voeren overleg met de eigen regiodirecteuren over de beleidsontwikkelingen van de eigen regio. Daarnaast toetst de OC de lokale toepassing van het centraal afgesproken beleid. De OR-leden zijn tevens lid van de eigen OC. Voor de samenwerking tussen de OC en OR levert dit korte lijnen op. Het dagelijks bestuur van de OR, bestaande uit de voorzitter en de secretaris, coördineert de werkzaamheden van de OR en stuurt deze aan.

42

De administratieve taken binnen de OR werden bij ontstentenis van ambtelijke ondersteuning in 2011 uitgevoerd door de gekozen secretaris.

Advies- en instemmingaanvragen

In het verslagjaar zijn diverse onderwerpen besproken binnen het overleg tussen de OR en de Raad van Bestuur. Tijdens de overlegvergaderingen werd in open sfeer constructief van gedachten gewisseld waarbij de OR, als vertegenwoordiger namens medewerkers, zijn standpunten over onderwerpen of ontwikkelingen naar voren heeft gebracht. Conform de Wet op de Ondernemingsraden (WOR) werd in 2011 formeel advies of instemming gevraagd en/of aandacht besteed aan de volgende onderwerpen: - Instemmingaanvraag Wijziging Attentieregeling; - Adviesaanvraag Opheffing Zorgcoöperatie Nederland; - Adviesaanvraag Buurtsuper Lepelstraat; - Adviesaanvraag Facilityscan 2010; - Adviesaanvraag Uitbesteding wasserij Middelharnis; - Adviesaanvraag Optimalisatie facilitaire diensten; - Adviesaanvraag Wijziging Zorgplanprocedure; - Begroting 2011; - Raad van Bestuur; - Adviesaanvraag overname SBZ vastgoed; - Adviesaanvraag organisatiewijziging / opzet Behandel- en Expertise Centrum (BEC). De missie van de Ondernemingsraad kent een aantal uitgangspunten, waaraan alle beleidsvoorstellen en/of ontwikkelingen worden getoetst: - Behoud van werk / continuïteit van de organisatie; - Behoud en/of ontwikkeling van goede arbeidsvoorwaarden en arbeidsomstandigheden; - Bestaande wet- en regelgeving; - Belang van medewerkers / gelijke kansen voor alle medewerkers.

43

Hoofdstuk 4 Beleid, inspanningen en prestaties

44

Inhoudsopgave Hoofdstuk 4  4.1

Meerjarenbeleid

 4.2

Algemeen beleid verslagjaar

 4.3

Algemeen kwaliteitsbeleid

 4.4. Kwaliteitsbeleid ten aanzien van cliënten  4.4.1 Kwaliteit van zorg  4.4.2 Klachten  4.5

Kwaliteit ten aanzien van medewerkers

 4.5.1 Personeelsbeleid  4.5.2 Kwaliteit van het werk  4.6

Samenleving

 4.7

Financieel beleid

4.1 Meerjarenbeleid In het eerste kwartaal van het verslagjaar heeft een verdiepingsslag plaats gevonden in de formulering van de lange termijndoelen van de organisatie. Dit heeft een meerjarenbeleidsplan opgeleverd dat voor een periode van vier jaar invulling geeft aan de motivatie om de cliënt en zijn zorgvraag centraal te stellen en daarbij de medewerkers in hun kracht te zetten. Aan de hand van de vier resultaatgebieden Cliënt, Medewerker, Markt en Bedrijfsvoering zijn voor de komende jaren de ambities in kaart gebracht. Zuidwester staat bekend als een deskundige organisatie. Deskundig op het gebied van goede en veilige ondersteuning van mensen met een verstandelijke beperking. In haar werkgebied is Zuidwester een betrokken en betrouwbare samenwerkingspartner, die snel en op inventieve wijze een antwoord formuleert op ondersteuningsvragen van cliënten. Zuidwester kan dit, omdat zij over de kennis en expertise beschikt om dit waar te maken. De komende jaren worden uitdagend met als belangrijkste doelstellingen het optimaliseren van de kwaliteit van bestaan van huidige en potentiële cliënten. Dit vraagt om een resultaatgerichte en inventieve werkhouding van alle Zuidwester medewerkers. Medewerkers die bereid zijn om veranderingen in de organisatie vorm te geven en mee te werken aan een toekomst waar het voor cliënten fijn is om te wonen en te werken. Dit vanuit een gezamenlijk gedragen visie, waarin ieder mens de mogelijkheid heeft om zijn eigen unieke zelf te zijn: Ik ben uniek Jij bent uniek Wij zijn met elkaar meer dan de som van ons Om voorbereid te zijn op een toekomst waarin verandering in financiering van zorg een gegeven is, heeft Zuidwester tijdens het verslagjaar allereerst geïnvesteerd in het bundelen van kennis en expertise.

45

Dit is gerealiseerd door het ontwikkelen van een Behandel en Expertise Centrum (BEC), een apart gepositioneerd bedrijfsonderdeel, waarbinnen behandelaars kennis en expertise delen. Deze diensten worden ook beschikbaar gesteld voor externe cliënten. Hiernaast is onder het motto: Zorg en Ondersteuning NU! (ZON!) geïnvesteerd in een intern veranderprogramma, dat zich richt op het oplossen van ervaren knelpunten in de dagelijkse zorg en dienstverlening. Deze knelpunten zijn door het uitvoeren van een intern handelingsonderzoek in kaart gebracht en worden in 2012 door middel van een plan van aanpak opgelost. Belangrijke aanbevelingen richten zich op het optimaliseren van onderlinge communicatie, en een dienstverlenende attitude.

4.2

Algemeen beleid verslagjaar

Vanwege de financieel moeilijke situatie in 2010, kwam de zorg en dienstverlening in dat jaar onder grote druk te staan. Reden waarom in 2011 sterk werd ingestoken op borging en verbetering van deze zorg en dienstverlening, onder andere door het instellen van een zorgkernteam, dat problemen moest signaleren en oplossingen moest aandragen. De leiding van dit zorgkernteam kwam in handen van een ‘kwartiermaker’ (programmamanager), die tevens werd benoemd tot directeur a.i. van het Behandel- en Expertisecentrum (BEC). Daarnaast werd in het Meerjarenbeleidsplan 2011-2015 de cliënt vanuit de organisatie daadwerkelijk centraal gesteld. Ook hierdoor werd bijgedragen aan een verdere en noodzakelijke verbetering van de kwaliteit van zorg aan de cliënten van Zuidwester.

Behandel- en Expertisecentrum (BEC)

Dit verslagjaar stond in het kader van de voorbereiding voor implementatie van het Behandel- en expertisecentrum (BEC). Behandelen, deskundigheidsbevordering en het ontwikkelen van expertise zijn de pijlers waarop het BEC rust. Verbetering van de kwaliteit van bestaan voor de cliënt van Zuidwester en daarbuiten is het uitgangspunt. De hiervoor genoemde programmamanager werd in april 2011 aangetrokken om leiding te geven aan het project BEC als onderdeel van het programma Zorg en Ondersteuning Nu! (ZON!). Het BEC is een bedrijfsonderdeel op concernniveau waar behandelaars en therapeuten in vakgroepen georganiseerd zijn. Ongeveer 70 behandelaars en therapeuten uit de vakgroepen agogie, gedragsdeskundigen, vaktherapie, fysiotherapie, logopedie en de AVG met verpleging, zijn ontvlochten uit de regio’s en vormen samen de medewerkers van het BEC. In oktober 2011 werd de begroting 2012 goedgekeurd. Op 1 januari 2012 was de oprichting van het BEC een feit. Binnen het project hebben diverse werkgroepen een belangrijke bijdrage geleverd aan de ontwikkeling van het BEC. De meeste resultaten en effecten van deze bijdrages zullen in het verslagjaar 2012 vorm krijgen. Al in het huidige verslagjaar is veel aandacht gegeven aan het versterken van de vakgroepen en hun voorzitters. Uitgangspunt is dat de medewerkers van het BEC de leiding nemen in de inhoud en kwaliteit van de behandeling en begeleiding. Gemeenschappelijke vakgroepdagen in het kader van ontwikkeling in de eigen vakgroep en multidisciplinair samenwerken in het BEC zijn georganiseerd.

46

Per 1 mei 2012 is een directeur BEC aangesteld en beëindigt de programmamanager de opdracht.

Risico Inventarisatie en Evaluatie (RI&E)

In het verslagjaar werd er Zuidwesterbreed, door middel van de “ZorgRie”, een Risico Inventarisatie en Evaluatie (RI&E) uitgevoerd. Deze RI&E is ter toetsing voorgelegd aan een externe partij. Begin 2012 ontvangt Zuidwester de resultaten van deze RI&E in de vorm van een Plan van Aanpak, waarna tot uitvoer kan worden overgegaan.

Cliëntvertegenwoordiging

Momenteel is er binnen Zuidwester een groep van ongeveer 300 cliënten, die geen wettelijk vertegenwoordiger heeft. Veel van deze cliënten zijn niet in staat hun eigen belangen te behartigen. In 2011 is een plan ontwikkeld en goedgekeurd om te komen tot: - een formele vastlegging per cliënt, of deze zelf zijn of haar belangen behartigt of wie de wettelijk vertegenwoordiger is; - een wettelijk vertegenwoordiger voor die cliënten die niet in staat zijn hun eigen belangen te behartigen; - een duidelijk beleid wie voor welke zaken de contactpersoon is voor de cliënt.

Zorgplan

In 2011 werd een nieuwe inhoud en procedure rond het zorgplan ingevoerd. Belangrijkste verschuiving was dat de regie en uitvoering bij de ‘teamleider wonen” kwamen te liggen. De teamleider kan daarbij de meeste taken delegeren naar de persoonlijk begeleider. De functies van zorgplanmedewerker en praktijkondersteuner zijn opgeheven, omdat medewerkers rechtstreeks in het zorgplanprogramma kunnen invoeren. De implementatie is volgens plan verlopen, zowel qua inhoud als qua tijdspad. Wel blijft nog het probleem dat de realisatie van de zorgplannen achter loopt bij de planning. Ook wordt soms nog een worsteling geconstateerd om, binnen de mogelijkheden die Zuidwester heeft, na te komen wat in het zorgplan overeengekomen is.

Extramurale Zorg / Onderscheidende Zorg

De ontwikkelingen rondom de extramurale zorg binnen Zuidwester kennen een wispelturig verleden. In een bepaalde fase werd deze zorg en ondersteuning regionaal georganiseerd, later weer centraal, vervolgens decentraal en sinds enige tijd weer centraal. Vanuit deze ervaringen heeft Zuidwester besloten deze vorm van zorg in een andere vorm en uitgebreider te organiseren. De extramurale zorg heeft in een eerdere fase al de opdracht gekregen om deze vorm van zorg en dienstverlening als een aparte organisatie, buiten de regio’s om, in te richten. Vanwege de ontwikkelingen in 2010 heeft zij de aanvullende opdracht gekregen om onder de naam Onderscheidende Zorg in een tot eind 2012 durende pilot alle Extramurale AWBZ zorg én alle niet AWBZ zorg te organiseren, zowel voor wat betreft de verkoop als de uitvoering hiervan. Hiermee is de Onderscheidende Zorg ook naar de collega regiodirecteuren hoofdaannemer en koopt zij waar mogelijk die zorg en ondersteuning die ook door Zuidwester geboden kan worden, bij haar collega’s in.

47

Centraal plannen – projectgroep capaciteitsmanagement

Het Meerjarenbeleidsplan 2011 – 2015 van Zuidwester heeft als centraal thema “de cliënt centraal”. “De cliënt centraal” betekent automatisch voor Zuidwester ook “de medewerker centraal”. Een grote ambitie van Zuidwester is om in 2015 effectiever en efficiënter te roosteren. De projectgroep capaciteitsmanagement en roosterplanning heeft daarom de opdracht gekregen deze thema’s bij elkaar te brengen en de inzet van de capaciteit van medewerkers (kwalitatief en kwantitatief) te laten aansluiten bij de vraagstelling van de cliënt. Dit doel dient zodanig gerealiseerd te worden dat de opvattingen en werkwijze onderdeel gaan uitmaken van de mentaliteit van medewerkers, zonder dat daartoe vergaande regelgeving moet worden opgesteld. In 2011 is hiertoe een aantal acties uitgezet: - in de regio Zeeland is men gestart met een pilot met adviesbureau L-Concept; - een Zuidwesterbreed onderzoek door bureau Adigis. Het door dit bureau opgestelde rapport geeft aan dat er eenduidigheid en helderheid moet komen. Op grond daarvan is, in overleg met de regio Zeeland en de afdeling HRM, besloten om een ICT-situatie te beschrijven van waaruit Zuidwester kan komen tot een eenduidige visie en beleid op capaciteitsmanagement enerzijds en roosterplanning anderzijds. Door middel van twee Quick Scans is de huidige situatie bij Zuidwester beschreven op het gebied van capaciteitsmanagement en roosterplanning. Bij deze Quick Scans zijn medewerkers, teamleiders, leidinggevenden, planners en concernmedewerkers betrokken vanuit alle regio’s. Hierbij is tevens de pilot in de regio Zeeland meegenomen. Een en ander heeft geleid tot een vervolg van de pilot en tevens is besloten deze pilot Zuidwesterbreed uit te rollen. Besloten is om het traject naar beleidsvorming en het opstellen van een Zuidwesterbreed Plan van Aanpak, in samenwerking met L-Concept te doen. Dit besluit is genomen vanwege de betrokkenheid en de ervaringen van L-Concept in de regio Zeeland. Aan de projectgroep is een leidinggevende vanuit de regio Zeeland toegevoegd die betrokken is geweest bij de pilot. De ervaringen vanuit de regio Zeeland zijn hiermee geborgd. Vanuit de Ondernemingsraad is betrokkenheid in de projectgroep gecreëerd door het aanschuiven van een lid van de Ondernemingsraad. Om vanuit de huidige situatie naar de gewenste eindsituatie te komen, lopen er twee trajecten naast elkaar: - De regio Zeeland loopt één jaar voor op de andere regio’s. Deze regio blijft ook in 2012 pilotregio. Doelstelling is om in 2013 de begroting vanuit de regio Zeeland op te bouwen vanuit de cliëntvraag. Eind 2011 is een start gemaakt met het “flexbureau Zeeland”; - het samenvoegen van het planbureau en het hulpbureau. Ervaringen vanuit dit proces worden meegenomen om hier Zuidwesterbreed verder vorm en inhoud aan te kunnen geven, vanaf eind 2013. Om verder te kunnen gaan met de pilot in de regio Zeeland worden in 2012 trainers opgeleid om de cliëntvraag te gaan vertalen in roosters, die passen binnen de randvoorwaarden van een gezonde planning en binnen de gegeven middelen. In samenwerking met de afdeling Planning & Control wordt gekeken hoe het systeem COSTA hierop kan worden ingericht.

48

Refereeravond

In augustus 2011 werd een refereermiddag/avond voor het Managementteam en de leidinggevenden van Zuidwester georganiseerd. Hiertoe was de heer M. van Schaik, directeur Gezondheidszorg van Rabobank International, uitgenodigd. De heer Van Schaik en de heer P. Idenburg hebben het boek “Diagnose 2025” geschreven, over de toekomst van de Nederlandse gezondheidszorg. Door de heer Van Schaik werd een referaat gehouden over de trends en ontwikkelingen in de gezondheidszorg tussen 2011 en 2025.

Voor- en najaarsconferentie

Het Managementeam van Zuidwester nam in het mei 2011 deel aan de tweedaagse voorjaarsconferentie, die in het teken stond van de Kaderbrief 2012. In november 2011 werd de tweedaagse najaarsconferentie voor het Managementteam gehouden, deze conferentie stond in het teken van een nieuw besturings- en managementmodel.

Supermarkt Lepelstraat

In overleg met de lokale woningcoöperatie en de gemeente Roosendaal heeft Zuidwester in 2010 het initiatief genomen om, in samenwerking met de woningbouwvereniging, een kleine supermarkt te gaan exploiteren in Lepelstraat, een dorpskern vlakbij de gemeente Bergen op Zoom. In december 2010 is het convenant hiervoor getekend. Het project Lepelstraat is vervolgens van start gegaan op 12 oktober 2011.

Facilitaire scan

Op verzoek van Zuidwester werd in het verslagjaar door een extern bureau een facilitaire scan van de organisatie gemaakt. Deze facilitaire scan had tot doel: - een zichtbare kwaliteitsverbetering te realiseren; - kostenbesparing op de dienstverlening te realiseren; - ook in de dienstverlening de cliënt centraal te stellen; - te komen tot een nieuwe, centrale facilitaire organisatie welke aangestuurd wordt door de manager stafdiensten. In het verslagjaar werd hiertoe een Plan van Aanpak geschreven en een projectleider facilitaire organisatie aangesteld. Deze projectleider wordt hierbij ondersteund door een stuurgroep en een werkgroep.

Nieuwbouw

Op 25 juni 2011 vond de officiële opening plaats van het nieuwe woon- annex zorgcentrum aan de Rommerswalestraat te Goes. De opening werd verricht door mevrouw Karla Peijs, Commissaris van de Koningin van de provincie Zeeland. Dit nieuwe woon- annex zorgcentrum heeft de bestaande huisvesting van het voormalige Huize den Berg aan de ’s Heer Hendrikskinderenstraat in Goes gedeeltelijk vervangen. Op 4 december 2011 vond de officiële opening plaats van de nieuwbouwwoningen Parkhof op Hernesseroord te Middelharnis. De opening werd verricht door de Burgemeester van Middelharnis, de heer Zevenbergen.

ICT-situatie en -beleid

Op basis van het Meerjarenbeleidsplan 2011-2015 is een aantal bewegingen in gang gezet. Er zijn concrete verbeterplannen ingezet om de continuïteit van netwerkdiensten te verbeteren en het beveiligingsniveau aan te scherpen.

49

Daarnaast is er sterk ingezet op de slimme inzet van domotica. Het nieuwbouwproject Rommerswalestraat is volledig voorzien van een draadloze Wifi infrastructuur. Deze infrastructuur stelt de medewerker in staat om één device te gebruiken voor spraak, persoonsalarmering en het afhandelen van uitluisteroproepen. Hierbij kunnen ook zorgoproepmeldingen van nabijgelegen locaties aan de Rommerswalestraat worden uitgeluisterd. Door het gebruik van deze nieuwe technieken zijn de zorgmedewerkers flexibeler inzetbaar. De in Goes opgedane ervaringen zullen worden aangewend om in 2012 te komen tot een business case voor een Zuidwesterbrede zorgcentrale. Op basis van de eind 2011 beschikbaar geworden NEN 7510:2011 zal in 2012 een nieuwe risico-inventarisatie worden uitgevoerd. De uitkomsten van deze inventarisatie vormen een belangrijke input voor de investeringsbegroting Informatisering & Automatisering (I&A) 2013. Belangrijkste ICT veranderingen en plannen Na de inrichting van de nieuwe serverruimte in 2010, is in 2011 een start gemaakt met de bouw van een uitwijkomgeving. Na de oplevering eind april 2012, is Zuidwester verzekerd van continuïteit van de meest cruciale ICT diensten. Per 1 januari 2011 heeft Zuidwester afscheid genomen van Clientwijzer als extramuraal Elektronisch Cliënten Dossier (ECD). Dit betekent dat Zuidwester nu beschikt over één ECD voor zowel intra- als extramurale cliënten. Dit heeft geleid tot eenduidige rapportages, minder administratieve handelingen en minder beheer. Aandachtspunt bij het uitfaseren van Clientwijzer is dat de gebruiksvriendelijke userinterface van Clientwijzer is vervangen door de redelijk technische gebruikersinterface van Cura. Voor de begroting 2012 is er echter budget gereserveerd om Cura te voorzien van een modernere webinterface. Hiermee wordt een platformonafhankelijke gebruikerservaring gegarandeerd en komt de inzet van “tablet devices” in bepaalde onderdelen van het primaire proces binnen handbereik. Sinds september 2011 kunnen medewerkers gebruik maken van E-HRM (self-service) functionaliteiten van Beaufort. Hierdoor kunnen de medewerkers thuis beschikken over een digitale loonstrook, declaraties indienen of een adreswijzing doorvoeren. Status van compliance met NEN 7510 In 2011 heeft een interne risico-inventarisatie plaatsgevonden tegen de toen geldende NEN 7510 norm. Op basis van deze inventarisatie is een aantal aandachtsgebieden gedefinieerd. Zo is het project “Single Sign On” breder opgepakt en ligt er voor 2012 een compleet plan voor “Identity Management” klaar. Concreet betekent dit voor Zuidwester het volgende: - iedere medewerker logt in met zijn persoonlijke account; - elk account wordt beschermd met een zogenaamde “two-factor authenticatie”. Hierbij vervangt een smartcard en pincode de bestaande gebruikersnaam/wachtwoord combinatie;

50

-

de smartcard zal ook worden gebruikt om vertrouwelijke printafdrukken af te schermen. Pas na succesvolle authenticatie kunnen de documenten worden geprint; de invoering van bovenstaande punten gaat gepaard met een bewustwordingstraject in samenspraak met de afdeling communicatie. Hierbij wordt in begrijpelijke taal uitgelegd waarom we tot de genoemde maatregelen overgaan en hoe belangrijk de rol van de medewerker is in de totale beveiligingsschakel.

Het geconstateerde risico op de beschikbaarheid van data is met de komst van de uitwijkomgeving tot aanvaardbare proporties teruggebracht. Ook de fysieke toegangsbeveiliging van de serverruimtes is aangescherpt. Zo zijn de algemene technische cilinders vervangen door ICT specifieke cilinders en is de MER ruimte voorzien van een alarminstallatie. Op basis van de aangescherpte NEN 7510:2011 norm zullen voor 2013 aanvullende maatregelen op het gebied van informatiebeveiliging worden gedefinieerd. Hierbij wordt met name gekeken naar verdergaande maatregelen op het gebied van functiescheidingen en auditing. Wijze waarop de kwaliteit van ICT en de gegevensverwerking wordt bewaakt De kwaliteit van ICT dienstverlening wordt bewaakt door deze te toetsen ten opzichte van de normen zoals deze gesteld zijn in de Service Level Agreement (SLA). Over 2011 is de beschikbaarheid van ICT diensten gemiddeld gezien met 30% toegenomen ten opzichte van 2010. De beschikbaarheid van Unit-4 Cura over 2011 bedroeg, rekening houdend met het in de Service Level Agreement (SLA) opgenomen service window, zelfs 100%. De belangrijkste oorzaken voor de hogere uptime kunnen worden teruggevonden in het uitfaseren van een groot aantal verouderde systemen en het verschuiven van de focus van reactief beheer naar proactief beheer. Voor 2013 staat een verdere automatisering van dit monitoringproces in de planning. De ingeslagen weg van standaardisatie op het gebied van gegevensverwerking wordt verder doorgezet. De reeds aanwezige geautomatiseerde koppeling tussen Beaufort en de Active Directory wordt uitgebreid naar een koppeling met Cura. Op deze wijze kan worden voorkomen dat “oude” accounts achterblijven in Cura, deze opschoonacties zijn nu nog een handmatig proces. Tijdens de risico-inventarisatie is gebleken dat Zuidwester over applicaties beschikt die niet de mogelijkheden hebben om wachtwoordpolicies te definiëren. Door de invoering van een “Single Sign On” oplossing kunnen we ook voor deze applicaties de gewenste policies forceren.

4.3 Algemeen kwaliteitsbeleid Zuidwester beschikt sinds december 2007 over het HKZ-certificaat, versie 2008, voor het toepassingsgebied Gehandicaptenzorg. Deze norm is gebaseerd op ISO 9001 en binnen de sector is deze norm gangbaar en vertrouwd. Het Kwaliteit Management Systeem (KMS) van Zuidwester is dan ook opgebouwd vanuit deze norm, die een aantal algemene eisen stelt aan de organisatie.

51

De opbouw is als volgt: Paragraaf: 1

2

3

4

5

6

beschrijft: Afspraken over zorg en ondersteuning 1.1. Procesbeschrijvingen en prospectieve risico-inventarisatie 1.2. Professioneel handelen 1.3. Werkwijzen 1.4. Melden en beheersen van afwijkingen 1.5. Ketenafspraken Uitvoering van zorg en ondersteuning 2.1. Informatievoorziening aan de cliënt 2.2. Aanmelding 2.3. Afstemming tussen vraag en zorg- en ondersteuningsaanbod 2.4. Zorg en ondersteuningsovereenkomst 2.5. Risico-inventarisatie op individueel cliënt niveau 2.6. Zorg- en ondersteuningsplan en afspraken 2.7. Toestemming op basis van informatie/informed consent 2.8. Uitvoer 2.9. Coördinatie van de zorg en ondersteuning (ketenkwaliteit) 2.10.Cliëntendossier 2.11.Afronding van zorg en ondersteuning 2.12.Meten en evalueren 2.13.Verbeteren Meten, analyseren en verbeteren 3.1. Meting resultaten processen 3.2. Ervaringen van cliënten 3.3. Ervaringen van ketenpartners 3.4. Analyse 3.5. Continue verbeteren Beleid- en kwaliteitsmanagementsysteem 4.1. Beleid 4.2. Structuren en afspraken 4.3. Uitvoeren beleid en kwaliteitsmanagementsysteem 4.4. Interne audit 4.5. Corrigerende en preventieve maatregelen 4.6. Continue verbeteren 4.7. Directiebeoordeling Medewerkers 5.1. Personeelsbeleid 5.2. Bevoegd- en bekwaamheden 5.3. Nieuwe medewerkers 5.4. Veiligheid medewerkers 5.5. Oordeel medewerkers 5.6. Functionerings- en beoordelingsgesprekken 5.7. Analyseren 5.8. Continue verbeteren Actueel houden van zorg en ondersteuning (ontwikkeling) 6.1. Inventariseren van ontwikkelingen 6.2. Analyse van ontwikkelingen 6.3. Verbeteren van aanbod

52

7 8 9

6.4. Ontwikkelen en verbeteren van protocollen/richtlijnen 6.5. Invoering van nieuw aanbod 6.6. Innovatie van aanbod Werkomgeving en materiaal 7.1. Bepalen eisen omgeving, materiaal en middelen 7.2. Beheersing van bewakings- en meetapparatuur Inkoop en uitbesteding 8.1. Bepalen eisen voor uitbesteding en inkoop Documentatie 9.1. Algemeen 9.2. Kwaliteitshandboek 9.3. beheersing van documentatie 9.4. Beheersing van registraties

Naast het HKZ-schema is er ook in toenemende mate aandacht voor de kwaliteitsdomeinen van Schalock, zoals ook opgenomen in het landelijk ontwikkelde kwaliteitskader. Het betreft hier de volgende kwaliteitsdomeinen: Domeinen Lichamelijke gezondheid Psychisch welbevinden Interpersoonlijke relaties Deelname aan de samenleving Persoonlijke ontwikkeling Materieel welzijn Zelfbepaling Belangen Randvoorwaardelijke domeinen Zorgafspraken en ondersteuningsplan Cliëntveiligheid Kwaliteit van medewerkers en organisatie Samenhang in zorg en ondersteuning Binnen Zuidwester worden zowel de HKZ-normen als de domeinen als uitgangspunt genomen voor het kwaliteitsbeleid.

Certificaat HKZ

Het onderhoud van het HKZ-certificaat is een continue proces waarbij de verbetercirkel van Deming (pdca 1) een centrale rol heeft. Intern worden er jaarlijks audits verricht, waarbij rekening wordt gehouden met eerdere bevindingen en met een gelijkmatige verspreiding van de audits over de gehele organisatie. Voor 2012 zal het aantal interne audits verder toenemen. De bevindingen uit deze audits zijn meegenomen in de directiebeoordeling of systeembeoordeling, waarmee de Raad van Bestuur een oordeel geeft over het Kwaliteit Management Systeem.

1

pdca – plan-do-check-act

53

Vervolgens wordt één maal per jaar een externe audit verricht door het Keurmerkinstituut als certificerende organisatie. In 2011 zijn hier enkele bevindingen uit voortgekomen, die zijn opgelost binnen de daarvoor geldende termijn.

De kwaliteitsdomeinen

De acht kwaliteitsdomeinen zijn geïntegreerd in het Meerjarenbeleidsplan 2011 – 2015 en ook in het certificatieboek HKZ wordt een koppeling gemaakt tussen HKZ en de kwaliteitsdomeinen. Deze domeinen zijn vervolgens via de kaderbrief en de (regionale) teams vertaald naar concrete doelstellingen.

Cliënttevredenheidsonderzoeken

In 2011 is in twee regio’s de tevredenheid gemeten via de methodiek ’Zeg het ons!’ In de regio’s West-Brabant en Zuid-Holland zuid, locatie Oud-Beijerland, werden deze onderzoeken uitgevoerd. De resultaten hiervan zijn inmiddels bekend. Door de betrokken functionarissen is naar aanleiding van deze onderzoeken een verbeterplan opgesteld. Verbeteracties en voortgang worden teruggekoppeld via de directiebeoordeling. De bevindingen naar aanleiding van de onderzoeken hebben vooral betrekking op de kwaliteitsdomeinen en zijn vrij concreet. Enkele voorbeelden van opmerkingen die werden gemaakt: Opmerking Hoort bij kwaliteitsdomein: Cliënten kennen niet genoeg mensen uit de Deelname aan de samenleving buurt. Cliënten kunnen niet kiezen met wie ze Interpersoonlijke relaties samenwonen. Cliënten kennen de vertrouwenspersoon niet. Belangen Cliënten kunnen geen bezoek ontvangen Interpersoonlijke relaties wanneer ze dit willen. De gebruikte onderzoeksmethode blijkt echter niet geschikt voor laag niveau cliënten. Ook voor hoog niveau cliënten is de methode minder geschikt. Zuidwester zal hiermee terdege rekening houden in haar keuze voor de onderzoeksmethode voor 2012. Zuidwester zal, daar waar mogelijk, voor die onderzoeksmethode kiezen, die het meest geschikt is om onder zoveel mogelijk doelgroepen de cliënttevredenheid te kunnen meten.

Zorginhoudelijke indicatoren

Zuidwester heeft in 2011 een kwaliteitsmeting uitgevoerd met betrekking tot de geboden zorg en ondersteuning in 2010. Hiervoor is gebruik gemaakt van de CE-index. Dit is een landelijk door diverse partijen ontwikkeld kwaliteitsinstrument. De resultaten van deze kwaliteitsmeting staan vermeld op KiesBeter.nl en zijn tevens als bijlage opgenomen bij het Jaardocument Maatschappelijke Verantwoording 2010. Over het jaar 2011 heeft een onderzoek plaats gevonden naar de kerngegevens kwaliteit op organisatieniveau (pijler 1 van de toetsing Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg). Daarnaast zijn de kerngegevens kwaliteit op cliëntniveau gemeten (pijler 2A). Resultaten van beide metingen zijn opgenomen in het Jaarverslag Maatschappelijke Verantwoording 2011 en gepubliceerd op KiesBeter.nl.

54

Arbo en (brand)veiligheid

Binnen Zuidwester wordt de nodige aandacht besteed aan de wettelijke eisen op het gebied van Arbo en Veiligheid. Een belangrijk onderdeel betreft de BHV-organisatie. Per 31 december 2011 beschikt Zuidwester over 487 gecertificeerde Bedrijfshulpverleners (BHV-ers) die als volgt over de regio’s verdeeld zijn: Regio Concern Goeree Overflakkee West-Brabant Zeeland Zuid Holland-Zuid – locaties: - Voorne - Oud-Beijerland - Spijkenisse

Aantal BHV-ers 18 142 30 73 44 56 124

Totaal

487

150 BHV-ers beschikken over een EHBO-diploma, de overige BHV-ers zijn opgeleid volgens de nieuwe opleidingseisen, namelijk als basis BHV-er. Het beleidskader aan de hand waarvan het aantal gekwalificeerde BHV-ers werd bepaald, is veranderd. Er bestaat geen wettelijke verplichting meer van één BHV-er per vijftig medewerkers. Er is nu sprake van maatwerk per organisatie. Dit maatwerk bestaat eruit dat het aantal BHV-ers wordt gekoppeld aan het aantal medewerkers, het aantal bezoekers en het aantal aanwezige, niet zelfredzame personen. Op de website van Nedcert BHV wordt aan de hand van deze gegevens een indicatie gegeven van het aantal benodigde BHV-ers. Naast het aantal BHV-ers is ook de tijdsnorm waarbinnen een BHV-er aanwezig moet zijn in geval van een calamiteit, van groot belang. Op dit moment is deze norm drie minuten. Voorts zijn er afspraken gemaakt over hoe de BHV–organisatie op orde gehouden moet worden en bijgeschoold moet worden. Hiertoe zijn afspraken gemaakt met een nieuwe aanbieder. E-learning is onderdeel van dit proces. Om zowel veiligheid als bedrijfshulpverlening (BHV) door te ontwikkelen en beter te borgen binnen de organisatie, is een nieuwe structuur Arbo & Veiligheid tot stand gekomen. In de nieuwe structuur is sprake van meer geïntegreerde functies en besprekingen alsmede van eenduidigheid in werken binnen geheel Zuidwester. Het resultaat is een eenduidig werkmodel met centrale en decentrale (regionale) taken. Voor de afdeling Arbo & Veiligheid geldt dat daar de advies- en coördinatietaken zijn belegd. Dit past bij het gewenste beeld dat er een professioneel advies gegeven kan worden op alle Arbo & Veiligheidstaken. Uit dit adviesmodel komt tevens naar voren dat de inhoudelijke integrale verantwoordelijkheid binnen de reguliere managementlijn is belegd. De uitvoering van het Arbo & Veiligheidsbeleid maakt dan ook onderdeel uit van die inhoudelijke managementverantwoordelijkheid. In het model wordt Zuidwesterbreed eenduidigheid van werken voorgesteld, door duidelijke regionale functies met bijbehorende verantwoordelijkheden.

55

Stand van zaken ontruimingsplannen en -oefeningen: -

-

Alle locaties beschikken over een actueel ontruimingsplan, de regionale Arbo & Veiligheidsfunctionaris is verantwoordelijk voor het actueel houden van de plannen. Een uitzondering hierop betreffen de woningen die vallen onder kleinschaligheid, het zogenaamde zelfstandig wonen; Ontruimingsoefeningen worden in elke regio gehouden. Van deze oefeningen worden evaluatieverslagen gemaakt en wordt een presentielijst bijgehouden.

De rondgang/woningschouw: -

-

Het legionella beheersplan wordt op alle locaties uitgevoerd, concreet betekent dit dat er maandelijks wordt getemperatuurd en gespoeld, halfjaarlijks wordt er bemonsterd. Bij een geconstateerde besmetting wordt er direct extra gespoeld en extra bemonsterd. Conform de richtlijnen wordt de Inspectie (VROM) ingelicht bij een overschrijding van 1.000 coloniën of meer; De temperatuur van de koelkasten op alle adressen wordt middels een formulier bijgehouden. Tijdens de woningschouw wordt tevens gekeken naar de algemene veiligheid.

Brandveiligheid: -

-

Alle locaties die moeten voldoen aan regelgeving brandveilig gebruik, zijn voorzien van een omgevingsvergunning en worden gecontroleerd door de brandweer. De locaties die niet onder deze regeling vallen, zoals een aantal dagbestedingslocaties waarvan het aantal cliënten onder de 10 blijft en de zelfstandig bewoonde appartementen, zijn voorzien van kleine blusmiddelen en standalone rookmelders. Driemaandelijks wordt getest of de brandmeldinstallatie naar behoren werkt. Jaarlijks worden de brandmeldcentrales conform contract onderhouden; Maandelijks worden er visuele inspecties uitgevoerd.

Veiligheid:

Zuidwester beschikt over TriasWeb, een geautomatiseerd systeem waarin medewerkers incidenten kunnen melden. Onderstaand volgt een overzicht van de meldingen in 2011 en een vergelijking met de meldingen in 2010. Omschrijving Meerdere oorzaken Slaan, krabben, bijten Beetpakken, vasthouden Fysiek dreigende houding Schoppen Verbale agressie met bedreiging Verbale agressie zonder bedreiging Bijten Gooien met objecten Automutilatie Anders, o.a. gooien met glas, dreiging met mes

2010 405 940 108 97 96 71

2011 599 344 173 198 127 177

33

63

62 30 20 17

63 56 30 37

56

4.4 Kwaliteitsbeleid ten aanzien van cliënten Cliënt Vertrouwens Persoon (CVP)

Sinds 2010 beschikt Zuidwester over een Cliënt Vertrouwens Persoon (CVP). De benoeming van de CVP komt voort uit aanvullende wetgeving, die bepaalt dat elke WTZI gebonden zorginstelling verplicht is een CVP aan te stellen.

De CVP geeft advies en ondersteuning aan cliënten en wettelijk vertegenwoordigers ingeval van klachten of situaties van onvrede met betrekking tot de zorg en dienstverlening van Zuidwester. De CVP heeft zich ook in 2011 gericht op de bewaking van de cliëntenrechten bij Zuidwester. In 2011 is de CVP gestart met spreekuren in Oud Beijerland, Spijkenisse en Goes. Ook heeft de CVP zijn werkterrein verruimd met de ondersteuning van ouders en wettelijk vertegenwoordigers van cliënten; in het bijzonder van die cliënten die niet in staat zijn om voor hun rechten op te komen en voor wat betreft hun belangenbehartiging zijn aangewezen op hun wettelijk vertegenwoordigers. Zij hebben een brief met folders ontvangen over de werkwijze en de bereikbaarheid van de CVP binnen Zuidwester. In 2011 zijn in de bewonersraden van de locaties Hellevoetsluis, Spijkenisse en OudBeijerland en in een aantal woningen, cursussen gegeven over rechten van cliënten. Het doel van deze cursusavonden was cliënten zich bewust te laten worden van hun rechten en hoe ze daar op een goede manier in het leven mee kunnen omgaan. Uit de contacten met cliënten, cliëntvertegenwoordigers en medewerkers in het verslagjaar, kwamen onderwerpen van onvrede en/of klachten aan de orde, die zich lieten onderverdelen naar de domeinen van Kwaliteit van Bestaan (Robert Shalock en visiedocument VGN). Dit waren onderwerpen die betrekking hadden op het welbevinden van de cliënt, op ontplooiing- en participatie van de cliënt en op de voorwaarden voor goede zorg en dienstverlening vanuit Zuidwester.

Korte omschrijving domeinen Kwaliteit van Bestaan: Lichamelijk welbevinden:

Een belangrijke basis om je goed te voelen en optimaal te kunnen functioneren. Het gaat hierbij om gezondheid, voeding, algemene dagelijkse lichaamsverzorging/zelfverzorging, medische zorg, mobiliteit en de goede balans tussen lichamelijke inspanning/activiteit en ontspanning. (6 meldingen van onvrede en/of klachten)

Psychisch welbevinden:

Je vrij en veilig voelen, met respect behandeld worden en je leven kunnen leiden op een manier zoals jij dat wilt. Het gaat om de stemming, tevredenheid, een positief zelfbeeld maar ook om de sfeer in je directe omgeving, die van invloed kan zijn op je stemming. (24 meldingen van onvrede en/of klachten)

Materieel welbevinden:

Financiële zekerheid, bezittingen en het hebben van onderdak. Privacy en het recht om zelf te kunnen beslissen zijn hierbij belangrijke uitgangspunten maar ook het beschikken over nette kleding en een verzorgd interieur. (32 meldingen van onvrede en/of klachten)

57

Persoonlijke ontwikkeling:

Het recht om je vaardigheden te ontwikkelen(o.a. door scholing en onderwijs) is een belangrijk basisrecht in onze samenleving. Juist het krijgen van kansen om je te ontwikkelen, op je eigen wijze, in je eigen tempo is van belang voor de ontwikkeling van het gevoel van eigenwaarde. (7 meldingen van onvrede en/of klachten)

Zelfbepaling:

Het zelf kunnen beslissen over zaken die je in het dagelijkse leven tegenkomt; het maken van keuzes die door je omgeving worden gerespecteerd. Autonomie en persoonlijke controle en het leven volgens eigen waarden, zijn belangrijke uitgangspunten waarbij ook ruimte is om fouten te maken en daarvan te leren. (17 meldingen van onvrede en/of klachten)

Interpersoonlijke relaties:

Een eigen sociaal netwerk buiten de instelling, dus niet alleen familie en vrienden, maar vooral ook mensen waarmee je geen professionele/zakelijke relatie hebt. Intimiteit, genegenheid en seksualiteit horen hier ook bij. (10 meldingen van onvrede en/of klachten)

Deelname aan de samenleving:

Ondanks je handicap of beperking en de noodzaak van ondersteuning door anderen, is het belangrijk deel uit te maken van de samenleving waarbij iedereen het recht heeft om naast deze deelname ook te kunnen profiteren van de verworvenheden en voorzieningen in onze samenleving. (geen meldingen van onvrede en/of klachten) Middelen- en Maatregelencommissie (M&M-commissie) De leden van de Middelen- en Maatregelencommissie (M&M- commissie) worden, evenals de voorzitter, benoemd door de Raad van Bestuur van Zuidwester. De zittingsduur van de leden is drie jaar. Aftredende leden zijn, volgens een vooraf vastgesteld rooster, onmiddellijk herbenoembaar. Naast de centrale M&M-commissie heeft iedere regio van Zuidwester een M&M-commissie, bestaande uit minimaal de regiodirecteur en een gedragsdeskundige.

Leden van de (centrale) M&M- commissie

Dhr. E .T. Klapwijk, geneesheer, Dhr. A van Vliet, voorzitter Centrale Cliëntenraad Mevr. Y. Mommaas, teamleider wonen Mevr. S. Kamp, gedragsdeskundige Mevr. C. van der Meulen, leidinggevende dagbesteding

voorzitter lid lid lid lid

In het verslagjaar is een lid afgetreden en niet vervangen.

Activiteiten en werkwijze in 2011

De commissie is er vanwege agendaproblemen binnen de regio’s niet in geslaagd aan alle locaties een werkbezoek te brengen. Van de wel gehouden werkbezoeken is verslag gedaan aan de betrokken regiodirecteur. De regiodirecteur is verzocht het verslag ter beschikking te stellen van de regionale cliëntenraad. Deelname overleg regionale M&M -commissies

58

In 2011 zijn twee bijeenkomsten van de gezamenlijke M&M commissies ZuidHolland/Zeeland bijgewoond. Deze bijeenkomsten worden al twintig jaar georganiseerd tussen M&M- commissies van zorgaanbieders in de regio. De Inspectie voor de Gezondheidszorg participeert als waarnemer, evenals een ambtenaar van VWS. De werkwijze van de M&M-commissie is in de beleidsnota Bopz vastgelegd. De centrale M&M-commissie faciliteert en coördineert de werkzaamheden van de regionale M&M-commissie. Tijdens de werkbezoeken in het verslagjaar hanteerde de M&M-commissie een vaste agenda en stond het terugdringen van het aantal vrijheidsbeperkende maatregelen centraal.

Bopz-beleid

In 2011 is het Bopz- beleid onderdeel geweest van een toetsing door de Inspectie voor de Gezondheidszorg. Het Bopz-beleid bleek voldoende geborgd.

In het voorjaar van 2011 is het Bopz-beleid opnieuw aangepast. Nog duidelijker staat het voorkomen en terugdringen van vrijheidsbeperkende maatregelen centraal. Aan de uitwerking van beleid ten aanzien van de wet Bopz is niets veranderd. Een en ander wordt geëvalueerd bij het verschijnen van de nieuwe Wet Zorg en Dwang.

Afzonderingsruimtes

In 2011 zijn geen veranderingen in de beschikbare afzonderingsruimtes te constateren. Deze voldoen aan de norm. Tijdens een toetsing dwangbehandeling in Middelharnis werd een aantal kleinere tekortkomingen vastgesteld door de Inspectie. Deze zijn inmiddels verholpen. De nieuwbouw in Goes, die in april 2011 in gebruik is genomen, heeft geen afzonderingsruimtes. In Spijkenisse is eind 2011 het besluit genomen om per 1 januari 2012 bij een woning de afzonderingsruimte buiten gebruik te stellen. Gebruik van middelen en maatregelen (dwangbehandelingen).

Dwangbehandelingen

Het aantal cliënten met dwangbehandelingen is in 2011 gelijk gebleven. In totaal werden op 31 december 2011 bij 27 cliënten dwangbehandelingen (zoals bedoeld in de wet Bopz) uitgevoerd. Van deze groep hebben de meeste cliënten een art. 60 status. Eén cliënt verblijft onder de noemer van een Rechterlijke Machtiging.

Juridische status

In 2011 verbleven er twee cliënten met een Rechterlijke Machtiging binnen Zuidwester. Het betreft cliënten met een licht verstandelijke beperking. De afgelopen twee jaar is het beleid rond de art. 60 Bopz status geweest, dat een dergelijke indicatie werd aangevraagd als de cliënt naar het oordeel van de gedragsdeskundige een art. 60 indicatie nodig had, maar de officiële verklaring van het CIZ ontbrak. Inmiddels is deze inhaalslag voltooid en hebben alle cliënten de juiste juridische status.

59

Onrustbanden

In de loop van 2011 zijn alle maatregelen die voortvloeiden uit het project ‘Ban de band’ uitgevoerd. Feitelijk betekent dit dat per 1 januari 2012 binnen Zuidwester geen onrustband meer in gebruik is.

Zorgplannen

De BAF formulieren (zorgplan Bopz) maken integraal onderdeel uit van het dossier van de betreffende cliënt.

Deskundigheidsbevordering en voorlichting

Op regionaal niveau rust de verantwoordelijkheid voor deskundigheidsbevordering en scholing van medewerkers bij de regiodirectie. In het verslagjaar is de achterstand ingehaald. Het op peil houden van de kennis over de wet Bopz ten aanzien van vrijheidsbeperking vroeg constante aandacht.

Middelen en Maatregelen Bopz binnen Zuidwester

Uit het overzicht van de ingevulde M&M-formulieren in 2011 is weer een afname van vrijheidsbeperking geconstateerd. Er was een afname van 2% met betrekking tot “de ruimtelijke beperking” en er waren 445 minder gevallen van “afzondering en privéruimte met deur op slot”.

Voornemens

In de begroting van 2012 is een bedrag gereserveerd voor het verwerken van M&M en vrijheidsbeperking in een digitaal systeem. De M&M- commissie blijft participeren in het provinciale overleg (Zuid-Holland/Zeeland), alwaar ook de regionale Inspectie acte de presence geeft. De M&M-commissie zal periodiek werkbezoeken aan de regio´s/locaties blijven afleggen. De frequentie is een bezoek van eenmaal per jaar aan elke (sub)regio. In 2012 wordt in opdracht van de M&M-commissie in drie regio’s een audit over toepassing Bopz gehouden. Meldingen Incidenten Commissie (MIC-commissie) De leden van de Meldingen Incidenten Commissie (MIC-commissie) worden, evenals de voorzitter, benoemd door de Raad van Bestuur van Zuidwester.

Leden van de MIC-commissie

Dhr. E .T. Klapwijk, geneesheer, Dhr. C. Visser, veiligheidsfunctionaris Mevr. G. Abis,psycholoog Dhr. M. Anceaux, kwaliteitsfunctionaris Dhr. W. Martens, teamleider Dhr. A. Heij, leidinggevende Mevr. I. Glansbeek,

voorzitter lid lid lid lid lid secretaris

In het verslagjaar is een lid afgetreden en vervangen.

60

Werkwijze

Het jaar 2011 is het tweede jaar dat de meldingen incidenten cliënten via Triasweb zijn gemeld. In dit jaarverslag is het derhalve mogelijk twee meldingsjaren te vergelijken. Medewerkers melden een incident in Triasweb, de teamleider krijgt daarvan een bericht. De melder kan volgen wat er met de melding gebeurt. Elke betrokkene kan aanbevelingen doen voor verbeteracties. De MIC-commissie bemoeit zich niet met het incident zelf, maar analyseert op vastgestelde onderwerpen en rapporteert daarover aan het lijnmanagement. Daarbij wordt onder andere gekeken naar: - De ernst van de incidenten / gevaarlijke situaties per categorie over heel Zuidwester; - De frequentie van de incidenten / gevaarlijke situaties per categorie over heel Zuidwester; - De relatieve frequentie per organisatieonderdeel; - De genomen maatregelen; - Het effect van de genomen maatregelen. De MIC-commissie kan besluiten een onderzoek in te stellen naar de oorzaak van incidenten / gevaarlijke situaties. Aanbevelingen kunnen leiden tot beleidsaanpassing. Voorstellen tot aanscherping van beleid worden door de MIC-commissie voorgelegd aan de Raad van Bestuur ter beoordeling en ter vaststelling. Jaarlijks verantwoordt de MICcommissie zich in een jaarverslag.

Meldingen

Er is een daling van 15% op het aantal meldingen ten opzichte van 2010. Er zijn geen aanwijzingen dat de meldingsbereidheid is afgenomen. Van het aantal meldingen heeft (evenals vorig jaar) ruim 40% betrekking op overschrijdend gedrag. Er is actief gewerkt aan het verbeteren van het leefklimaat op woningen waar frequent overschrijdend gedrag voorkomt. Er is een toename van meldingen met betrekking tot de situatie van medewerkers. Mogelijk omdat men vaak alleen ‘op de groep’ werkt. In de Benchmark die Triasweb publiceert, komt Zuidwester er gemiddeld uit. Dit verslagjaar hebben medewerkers voornamelijk via groepsemail accounts in Triasweb gemeld. Daardoor weet de betrokken teamleider niet wie gemeld heeft en kan de melder de casus niet volgen. Inmiddels heeft iedere medewerker een eigen e-mailadres. De analyse op vastgestelde onderwerpen is nog onvoldoende benut en wordt via het Managementteam verder opgepakt.

61

4.4.1 Kwaliteit van zorg

Zorg en Ondersteuning Nu! (ZON!) project

Het ZON! project is een kwaliteitstraject dat door de Raad van Bestuur van Zuidwester is ingezet. Dit naar aanleiding van de uitdrukkelijke wens van de Raad van Bestuur en de Centrale Cliëntenraad om, na jaren van het op orde brengen van de bedrijfsvoering van Zuidwester, nu een inhoudelijke kwaliteitsverbetering te bewerkstelligen. Een en ander is beschreven in de notitie “Borging zorg en ondersteuning” van de Raad van Bestuur van Zuidwester. Een programmamanager werd aangetrokken om het project te leiden. Centraal stond de opdracht: “Zorg en ondersteuning zijn in control” en de opvatting “cliënt centraal” is geborgd. Het ZON! programma bestond uit twee onderdelen, te weten: oprichting van het BEC en kwaliteitsverbetering bottom-up via het Zorgkernteam, en ging op 1 april 2011 van start. Het ZON! programma heeft een doorlooptijd van drie jaar en wordt gefinancierd vanuit de middelen langdurige zorg. Een projectorganisatie werd opgericht en een plan van aanpak eerste fase werd opgeleverd. Besloten werd betekenis te geven aan de opvatting “cliënt centraal” door ook de medewerker centraal te plaatsen. Via de instrumenten handelingsonderzoek, inventariserend onderzoek (doelgroepen), onderzoek naar de betekenis van verantwoordelijke gedragsdeskundigen en een enquête is informatie verzameld. Zo werd geïnventariseerd welke problematiek door cliënten, medewerkers, en cliëntvertegenwoordigers wordt ervaren en werd gevraagd welke verbeteringen voor hen van belang waren. De resultaten uit de eerste fase hebben geleid tot een plan voor de tweede fase waarin interventies op cliënt- en teamniveau tot de gewenste kwaliteitsverbetering gaan leiden. Tevens heeft het project bouwstenen voor een nieuw organisatiemodel opgeleverd. Het BEC is geïmplementeerd; vanaf april 2012 gaat het Zorgkernteam verder als de tweede fase ZON! en beëindigt de programmamanager de opdracht. 4.4.2 Klachten

Klachten van cliënten / cliëntvertegenwoordigers

Zuidwester probeert haar cliënten in hun waarde te laten en daarbij zo goed mogelijke zorg te verlenen. Ondanks dat valt er aan klachten soms niet te ontkomen. De cliënten/ cliëntvertegenwoordigers worden gestimuleerd niet met die klachten te blijven rondlopen, maar deze bij voorbeeld te bespreken met de betrokken medewerker. Overleg op die manier kan immers snel leiden tot een oplossing. Natuurlijk kunnen klachten ook worden besproken met de teamleider, leidinggevende of regiodirecteur. Doel van Zuidwester is klachten altijd serieus te nemen. Ze kunnen immers leiden tot verbetering van de kwaliteit van de geboden zorg. Daarom beschikt Zuidwester over een klachtencommissie en een klachtenregeling, geënt op de wet Klachtrecht cliënten zorgsector (WKCZ). Als bespreken van de klacht in de lijn niet tot een oplossing leidt of de cliënt/ cliëntvertegenwoordiger die weg niet begaanbaar vindt, kan een beroep op die commissie worden gedaan.

62

De klachtencommissie oordeelt zowel over algemene klachten (alle uitingen van onvrede over gedragingen van Zuidwester of van degene die voor Zuidwester werkt) als klachten op grond van de wet Bijzondere Opnamen Psychiatrische Ziekenhuizen (BOPZ). Voor cliënten / cliëntvertegenwoordigers is een folder beschikbaar waarin in grote lijnen de gang van zaken bij de klachtbehandeling wordt beschreven. Bij Zuidwester is sinds 2010 een cliëntvertrouwenspersoon werkzaam. Deze cliëntvertrouwenspersoon kan bemiddelen bij klachten, maar kan cliënten ook ondersteunen bij het indienen van klachten. Over het werk van de cliëntvertrouwenspersoon zijn twee folders verschenen, waarvan één met pictogrammen.

Samenstelling commissie

De commissie, die ondersteund wordt door een ambtelijk secretaris, bestaat uit leden, afkomstig uit verschillende disciplines binnen Zuidwester. In het verslagjaar had de commissie de volgende samenstelling: Mr. C.N. Schuring (onafhankelijk) voorzitter De heer A. van Vliet (centrale cliëntenraad) secretaris tot 1 mei 2011 Drs. J.H.A. Leenders (onafhankelijk) secretaris vanaf 1 mei 2011 Mevrouw M. Hofstra (namens dagbesteding) lid Mevrouw S. Kamp (PPD) lid Dr. E. Klapwijk (arts) lid Mevrouw M. Verolme (namens woondienst) lid De heer L. van Winkelhof (centrale cliëntenraad) lid Mevrouw S. Timmer ambtelijk secretaris De klachtencommissie heeft in 2011 zes keer vergaderd, te weten op: 31 januari 2011; 8 maart 2011; 19 april 2011; 22 juni 2011; 27 september 2011; 29 november 2011. In 2011 zijn zestien klachten ingediend, waarvan twee groepsklachten van negen, respectievelijk vier cliënten en twee klachten in het kader van de BOPZ.

Deze klachten betroffen:

- Regio Goeree-Overflakkee: - Regio Zuid-Holland zuid: - Regio Zeeland/West-Brabant:

zes klachten, waarvan twee BOPZ-klachten. vijf klachten, waarvan één groepsklacht van vier cliënten. vijf klachten, waarvan één groepsklacht van negen cliënten.

Daarvan zijn in behandeling genomen in: - Regio Goeree-Overflakkee: - Regio Zuid-Holland zuid: - Regio Zeeland/West-Brabant:

vier klachten, waarvan twee BOPZ-klachten. Niet ontvankelijk waren twee klachten. vijf klachten, waarvan één groepsklacht van vier cliënten. vijf klachten, waarvan één groepsklacht van negen personen.

63

Aantal uitgebrachte adviezen:

- Regio Goeree-Overflakkee: - Regio Zuid-Holland zuid: - Regio Zeeland/West-Brabant:

geen adviezen. één advies. geen adviezen.

Aantal klachten (gedeeltelijk) gegrond verklaard: - Regio Goeree-Overflakkee: - Regio Zuid-Holland zuid: - Regio Zeeland/West-Brabant:

geen klachten (gedeeltelijk) gegrond verklaard. één klacht (gedeeltelijk) gegrond verklaard. geen klachten (gedeeltelijk) gegrond verklaard.

Verder zijn er nog twee klachten afgehandeld uit 2010, één van regio Goeree-Overflakkee (hierover is een advies uitgebracht aan de Raad van Bestuur) en één van regio Zuid-Holland zuid (hierover is een aanbeveling aan de Raad van Bestuur gedaan)

Van de in 2011 ontvangen klachten waren nog in behandeling op 31 december 2011: - Regio Goeree-Overflakkee: - Regio Zuid-Holland zuid: - Regio Zeeland/West-Brabant:

drie, waarvan twee BOPZ klachten. twee. twee.

Werkwijze bij klachtbehandeling

In grote lijnen is de werkwijze bij de klachtbehandeling als volgt. Na ontvangst van een klacht, die schriftelijk (brief, fax of e-mail) moet worden ingediend bij de klachtencommissie, wordt een reactie gevraagd aan de aangeklaagde partij. De ontvangen reactie gaat in afschrift naar de klager. Na een te houden hoorzitting doet de commissie schriftelijk uitspraak.

Raad van Bestuur

Conform de Wet Klachtrecht Cliënten Zorgsector (WKCZ) is van elke uitspraak een afschrift gezonden aan de Raad van Bestuur. Deze heeft in alle gevallen zowel aan klagers als aan de klachtencommissie laten weten zich te kunnen vinden in de conclusies van de commissie. Ook zijn de aanbevelingen van de commissie gevolgd. De Raad van Bestuur heeft de aandacht van het Managementteam gevraagd voor deze aanbevelingen.

Klachtenregeling

In 2009 is gestart met de herziening van de klachtenregeling door een extern deskundige. In samenspraak met de secretaris van de klachtencommissie heeft deze een gewijzigde klachtenregeling aan de Raad van Bestuur voorgelegd. Na verkregen (positief) advies van de Centrale Cliëntenraad is de herziene regeling op 5 januari 2010 vastgesteld door de Raad van Bestuur en per diezelfde datum in werking getreden. De klachtenregeling is vervolgens op de Zuidwester website geplaatst, zodat een ieder daarvan kan kennis nemen. Zoals bepaald in de regeling zal deze uiterlijk 5 januari 2013 worden geëvalueerd.

Jaarverslag 2011

Conform zowel de bepalingen uit de WKCZ als uit de Klachtenregeling Cliënten stichting Zuidwester heeft de klachtencommissie een jaarverslag met betrekking tot haar werkzaamheden uitgebracht. In het kader van een open communicatie is dit verslag door de Raad van Bestuur geplaatst op website van Zuidwester. Daar is het onder meer te raadplegen door cliënten / cliëntvertegenwoordigers.

64

4.5 Kwaliteit ten aanzien van medewerkers Met ruim 1.500 medewerkers zet Zuidwester zich in om de kwaliteit van bestaan van haar cliënten te optimaliseren. Omdat iedere cliënt uniek is en daardoor verschillende behoeften heeft, staat Zuidwester voor begeleiding ‘op maat’. Hiermee wordt geprobeerd op iedere haalbare ondersteuningsvraag een passend antwoord te vinden, uitgaande van de individuele wensen en mogelijkheden en met respect voor iemands beperking. De vele mogelijkheden van de organisatie worden omgezet naar persoonlijke ondersteuning ‘op maat’. De ondersteuning wordt geleverd in natura (AWBZ) of kan worden ingekocht via een persoonsgebonden budget. 4.5.1. Personeelsbeleid

Verzuimbeleid

In 2011 werd een gemiddeld (ziekte)verzuim geregistreerd van 7,6%. Ten opzichte van het jaar 2010 betekende dit een toename in het (ziekte) verzuim van 0,8%. Geconstateerd werd dan ook dat het (ziekte)verzuim bij Zuidwester in 2011 te hoog was in verhouding tot het gemiddelde (ziekte)verzuim in de zorgsector. Het hoge verzuimcijfer in 2011 gaf aanleiding tot aanpassing van het verzuimbeleid van Zuidwester. In het kader van dit nieuwe voorgestelde verzuimbeleid wordt gesproken over “gezondheidsmanagement”. Dit is een opstap naar een breder beleid waarin de volgende onderdelen thuis horen: - Medewerkerstevredenheid; - Duurzame inzetbaarheid (vitaliteitsbeleid, ouderenbeleid en preventie beleid). Bij het vaststellen van het nieuwe beleid c.q. gezondheidsmanagement is het bespreken van het cultuuraspect binnen de organisatie van groot belang. Er moeten duidelijke afspraken gemaakt worden om ervoor te zorgen dat het nieuwe beleid c.q. gezondheidsmanagement wordt uitgevoerd zoals vastgesteld. Ook moet duidelijk worden wat de consequenties zijn als de gemaakte afspraken niet worden nagekomen. In het voorgestelde nieuwe beleid worden de volgende voorwaarden gesteld: - De Planning en Control cyclus is integraal onderdeel van de bedrijfsvoering; - Kennis en vaardigheden van teamleiders en leidinggevenden moeten vergroot worden; - Kennis en vaardigheden van personeelsconsulenten moeten vergroot worden; - Draagvlak, communicatie, implementatie, evaluatie en bijstelling is van groot belang met betrekking tot het nieuwe beleid; - Doorstart van de stuurgroep verzuim, bestaande uit de voorzitter Raad van Bestuur, Hoofd P&O, een regiodirecteur en een lid van de Ondernemingsraad. - Doorstart van Sociaal Medische Overleggen (SMO’s), bestaande uit leden van het Managementteam, aangevuld met bedrijfsmaatschappelijk werk en de bedrijfsarts; - Doorstart van Sociaal Medische Teams SMT’s, bestaande uit leden van het Regionaal Managementteam, de bedrijfsarts, bedrijfsmaatschappelijk werk en een personeelsconsulent. Onderstaand worden in het kort de wijzigingen en uitgangspunten van het nieuwe beleid aangegeven: - Voortaan wordt gesproken over gezondheidsmanagement;

65

-

-

-

Er wordt niet meer gesproken over ziekte / arbeidsongeschiktheid maar over arbeidsverzuim; Er wordt niet meer gesproken over ziekmelden maar over verzuimverlof aanvragen; Er wordt een groter appèl gedaan op de betrokkenheid van de medewerker zelf; Er wordt een groter appèl l gedaan op de lijnmedewerkers, zij worden hierbij professioneel ondersteund en begeleid; Het digitale verzuim registratie systeem “Raet Verzuim Manager” moet worden geïmplementeerd, er moet over worden gecommuniceerd en het moet worden geëvalueerd; Teamleiders krijgen, onder de eindverantwoordelijkheid van de leidinggevende, als casemanager een grotere rol in de verzuimbegeleiding gedurende het eerste ziektejaar; Teamleiders, leidinggevenden en personeelsconsulenten worden meer getraind;

Opleidingsbeleid

Zuidwester heeft een opleidingsbeleid dat er op is gericht dat alle medewerkers beschikken over de kwalificaties die nodig zijn om deskundige zorg te kunnen verlenen. Het opleidingsbeleid is er op gericht medewerkers te kwalificeren op niveau MMZ3 en MMZ4. Daarnaast geldt specifiek beleid voor de trainingen Til & Transfer, Voorbehouden en Risicovolle Handelingen en Omgaan met Agressie. Voor deze laatste trainingen geldt een systeem van certificering en hercertificering. In 2011 waren er gemiddeld 75 medewerkers in opleiding voor de beroepsopleiding MMZ3 en MMZ4. Ieder jaar wordt gestart met een nieuwe groep van 20 tot 24 cursisten. In 2011 is de laatste groep van de voormalige opleiding SPW4 uitgestroomd. In totaal behaalden in 10 jaar via de incompany-opleiding 159 (leerling-)medewerkers hun MBOdiploma! Het Opleidingscentrum Zuidwester (OCZ) vierde in het najaar van 2011 haar 10-jarig lustrum op de nieuwe locatie aan de Zernikeweg. Het jaar 2011 heeft in het teken gestaan van de introductie en implementatie van het Leerplein Zuidwester. Dit is een digitale leeromgeving, waar de medewerkers zelf kunnen inschrijven op cursussen en waar zij direct zicht hebben op de door hen gevolgde cursussen en op de behaalde resultaten. Tevens biedt het Leerplein de mogelijkheid tot digitaal toetsen en het volgen van e-learning modules. Er is gestart met het scholingstraject Voorbehouden en Risicovolle Handelingen. Ruim 700 medewerkers in de directe zorg hebben dit jaar hun eerste stappen gezet op het Leerplein. Zij behaalden op deze wijze hun hercertificering of konden zich via de e-learning modules “BIG-wet” en “medicijnen toedienen” in hun eigen tempo, tijd en plaats voorbereiden op de praktijklessen.

66

Vacaturebeheer:

Totaal aantal gemelde vacatures in 2011: Aantal gemelde interne vacatures in 2011: Aantal gemelde externe vacatures in 2011: Aantal vervulde vacatures in 2011:

240 vacatures. 174 vacatures intern. 66 vacatures extern. 185 vacatures vervuld waar gegevens van bekend zijn, overige vacatures wel vervuld maar niet teruggekoppeld naar P&O. 227 cliëntgebonden functies, overige concern en stafdiensten.

Aantal cliëntgebonden vacatures in 2011: 4.5.2 Kwaliteit van het werk

Medewerkerstevredenheidsonderzoek

Zuidwester is volop in beweging. De organisatie heeft zich genoodzaakt gezien de laatste jaren te reorganiseren, teneinde weer de gezonde organisatie van weleer te worden. Het Meerjarenbeleidsplan 2010-2015 helpt Zuidwester om zich actief te richten op de toekomst en om het beste uit de organisatie en haar medewerkers te halen. Op HR-gebied zijn er vier centrale thema’s: -

e-HRM; e-Learning; Talentontwikkeling; Arbo en Veiligheid.

Daarnaast is het uitgangspunt van Zuidwester om een deel van de HR meer in de lijn te beleggen, waarbij van haar leidinggevenden ook weer nieuwe focus en vaardigheden worden verlangd. Het voorjaar van 2012 lijkt, ook volgens de Ondernemingsraad, een goed moment te zijn om (aan de hand van een medewerkerstevredenheidsonderzoek) bij de medewerkers de effecten van de afgelopen jaren te peilen, om input te vragen en betrokkenheid te stimuleren voor de komende jaren.

Klachtencommissie medewerkers

De klachtencommissie medewerkers neemt klachten in behandeling van werknemers die van mening zijn dat een door de werkgever genomen beslissing, verrichte handeling of uitgesproken weigering, hen onevenredig in hun belangen treft. De werknemer bespreekt dit eerst in hiërarchische lijn met zijn leidinggevende, diens naaste hogere leidinggevende tot aan de Raad van Bestuur. Bij geen genoegdoening kan de klacht bij de klachtencommissie worden ingediend. De klachtencommissie adviseert de Raad van Bestuur. Betreffend advies is een zwaarwegend advies. De Raad van Bestuur is verplicht om bij zijn beslissing het advies van de klachtencommissie mee te sturen naar de werknemer.

Samenstelling klachtencommissie medewerkers - Dhr. R. van der Boom, voorzitter. - Dhr. B. de Jong, lid. - Mevr. M. Nobel, lid.

67

Voor de plaatsvervangende leden zijn momenteel vacatures. De leden en plaatsvervangende leden worden voorgedragen door de Raad van Bestuur en de Ondernemingsraad.

Verslag klachtencommissie medewerkers

In 2011 is er bij de klachtencommissie één klacht ingediend en in behandeling genomen. De klachtencommissie heeft de Raad van Bestuur binnen de vastgestelde termijn van advies gediend.

4.6 Samenleving In het verslagjaar zijn door Zuidwester de contacten met de samenleving onderhouden én opgezocht. De verbindende schakel hierin wordt door door de Zuidwestercliënten gevormd. Stichting Zuidwester voor Werk Stichting Zuidwester voor Werk neemt in deze contacten een bijzonder plaats in. Zuidwester voor Werk is een jobcoach organisatie en is een zelfstandige rechtspersoon. Zuidwester voor Werk heeft een landelijk erkende status als Landelijk Instituut Sociale Verzekeringen (L.I.S.V.) erkende jobcoach organisatie. In oktober 2006 is Zuidwester voor Werk geaccrediteerd als IRO 2 bedrijf door het UWV, hiermee is Zuidwester voor Werk formele samenwerkingspartner van het UWV geworden. Jaarlijks wordt door de UWV bepaald of de beoogde kwaliteit van het werk door Zuidwester voor Werk wordt behaald. Ook neemt Zuidwester voor Werk deel aan de kwaliteitscirkel van het keurmerk Blik op Werk. Stichting Zuidwester voor Werk is een bijzonder re-integratiebureau met een eigen rechtspositie, dat mensen met of zonder arbeidsbeperkingen de mogelijkheid biedt om door middel van een persoonlijke en mensgerichte aanpak te gaan werken op een gewone of passende werkplek.

Doel

Arbeidstoeleiding met als resultaat duurzame plaatsing vanuit het credo: “de juiste persoon op de juiste werkplek!”

Uitgangspunt

Ieder zijn talent, samen het resultaat!

Methodiek Supported Employment

Supported Employment is de werkwijze die wordt gehanteerd, dit betekent letterlijk “begeleid werken”. Een jobcoach geeft vorm en inhoud aan deze begeleiding. Deze functionaris begeleidt mensen op weg naar een baan. Heeft iemand een nieuwe baan gevonden, dan geeft de jobcoach, indien nodig, persoonlijke ondersteuning bij het werken. In het arbeidstoeleidingstraject vormen de arbeidsvaardigheden van de cliënt uitgangspunt voor het samen schrijven van een op de cliënt afgestemd arbeidstoeleidingstraject.

2

Individuele reïntegratie overeenkomst

68

Eerdere werkervaringen en vaardigheden van de cliënt spelen hierin een cruciale rol. Zij geven immers aan waar de kracht van de cliënt ligt en succes kan worden behaald. Het vinden en behouden van de baan staat centraal.

Medewerkers

Begin 2011 waren er 14 medewerkers in 10,3 FTE werkzaam. Door de overheid toegepaste veranderingen en een grote bezuinigingsoperatie binnen het UWV, hebben de formatie verplicht doen inkrimpen naar 9,9 FTE per 31 januari 2012. Verdere inkrimping van het personeelsbestand wordt door aanhoudende verscherping van uitvoeringsregelingen verwacht. Het ziekteverzuim percentage binnen Zuidwester voor Werk is in de 2e helft van 2011 opgelopen van gemiddeld 4 % naar 7,1 % in de 2e helft van het jaar. Een medewerker is langdurig ziek.

Opdrachtgevers

In 2011 is het UWV de grootste opdrachtgever van Zuidwester voor Werk. Gemeentelijke opdrachtgevers zijn ingekrompen van 6 naar 4. Hiernaast wordt gewerkt voor kleinere private opdrachtgevers. Het aantal cliënten dat woonachtig is binnen stichting Zuidwester en begeleid wordt door Zuidwester voor Werk, laat een daling zien.

Cliëntgroepen

Er -

wordt gewerkt werkt voor de navolgende doelgroepen: WWB; Wet WIJ; WW uitkering; Wajong Uitkering; WIA uitkering; Ziektewet uitkering; WAO uitkering.

Werkgebied

Het werkgebied van Zuidwester voor Werk beslaat Zuidwest Nederland, waarmee het tevens het vestigingsgebied van de zorgorganisatie Zuidwester beslaat.

Resultaten in 2011

In 2011 is het Kwaliteitskeurmerk voor re-integratie bedrijven, Blik op Werk, verlengd. Hiertoe is een tevredenheidsonderzoek onder cliënten gehouden. Het Keurmerk is noodzakelijk voor het verkrijgen van opdrachten. Op kwaliteitsgebied legt Zuidwester voor Werk jaarlijks aan het UWV verantwoordelijkheid af over de kwaliteit en de productiviteit van de geleverde werkzaamheden. De jaarlijkse auditgesprekken resulteerden in 2011 tot een hoge mate van tevredenheid bij het UWV. Opnieuw is bijzondere tevredenheid uitgesproken over het behaalde plaatsingspercentage van 57% in 2011.

Markt

De re-integratiebranche staat, door bezuinigingen opgelegd door de overheid, onder zware druk. De effecten van bezuinigingen zijn met name merkbaar aan de instroomkant; aanmelding van nieuwe cliënten neemt af. Dit wordt veroorzaakt doordat het UWV werkbedrijf een groot aantal werkzaamheden, die zij eerder door re-integratiebedrijven

69

liet uitvoeren, nu zelf voor haar rekening neemt. De moeilijkere trajecten worden gegund aan re-integratiebedrijven. Het UWV blijft tot 1 januari 2015 verantwoordelijk voor de verzorging van jobcoach trajecten van cliënten die voor 1 januari 2012 18 jaar en ouder waren. Als het UWV een baan heeft georganiseerd, worden de jobcoachtrajecten voor uitvoering doorgezet naar met het UWV samenwerkende re-integratiebedrijven. De arbeidsmarkt laat een forse terughoudendheid zien op het gebied van het aanstellen van cliënten met een beperking. De sectoren waar cliënten in de regel makkelijk geplaatst kunnen worden, ondervinden nadelige effecten van de aanhoudende afname van de economische groei. Naar verwachting neemt de rol die het UWV speelt op het gebied van re-integratie tussen 2012 en 2014 verder af en worden de werkzaamheden in deze tijdsperiode grotendeels overgedragen naar gemeenten. Waarneembaar is de tendens dat gemeenten, onder druk van bezuinigingen, een groot deel van de re-integratiewerkzaamheden zelfstandig zullen uitvoeren. Niet duidelijk is of gemeenten aanwezige kennis en expertise van re-integratiebedrijven zullen inhuren. Begin 2011 waren er 166 cliënten in traject, per 31 december 2011 waren dit er 156. Stichting Vrienden van Zuidwester Stichting Vrienden Zuidwester is een onafhankelijke stichting die, in samenwerking en in overleg met Zuidwester, zich inzet om het leven van de cliënten van Zuidwester beter en leuker te maken. De cliënten van Zuidwester zijn mensen met een verstandelijke beperking en de vriendenstichting wil in het leven van de cliënten van Zuidwester een vriend zijn om het leven van hen te veraangenamen zoals goede vrienden dat in elkaars leven kunnen doen. Vanuit het beginsel als goede vrienden het leven van de cliënten van Zuidwester beter en leuker te willen maken, steunt Stichting Vrienden van Zuidwester, daar waar mogelijk, alle initiatieven met hetzelfde doel. Samen met de initiatiefnemers gaat men bekijken of het initiatief uitvoerbaar is en of er voldoende dekking is te vinden voor de te maken kosten. Daarnaast ondersteunt stichting Vrienden van Zuidwester structureel: Kunstwereld, de vriendendagen, het kookgilde, ingestuurde wensen en het huifbedrijden. Stichting Wonen en Werken West-Brabant In Lepelstraat zet Stichting Wonen Werken West-Brabant zich in om mensen met een verstandelijke of motorische beperking een zinvolle dagbesteding aan te bieden. Zelfbeschikking, kwaliteit van bestaan en respect staan hierbij centraal. Geusjes Stee Zorgboerderij Geusjes Stee aan het Korteweegje 52 in Nieuwe-Tonge is zaterdag 26 februari 2011 officieel van start gegaan met dagopvang voor kinderen met een verstandelijke beperking. Deze dagopvang biedt zij in samenwerking met Stichting Zuidwester aan. Best Buddies Stichting Best Buddies heeft een bijzondere band met Zuidwester. Deze internationale non-profit organisatie koppelt mensen met en zonder een verstandelijke beperking in een vriendschapsrelatie. Mensen tussen de 16 en 35 jaar worden aan elkaar gekoppeld, waarbij zij gedurende minimaal 1 jaar een ‘Buddy relatie’ aangaan en waarbij zij

70

tenminste twee keer per maand samen iets gaan ondernemen. Op deze wijze kunnen mensen met een verstandelijk beperking leren met behulp van een Buddy een sociaal netwerk op te bouwen en jonge mensen zonder een beperking kunnen zich leren inzetten als medeburger vanuit een maatschappelijke betrokkenheid. Het initiatief voor deze stichting werd binnen Zuidwester genomen. Inmiddels is Best Buddies uitgegroeid tot een landelijk opererende stichting, waar in geheel Nederland Buddy paren met elkaar op stap gaan. Soft Tulip Zuidwester is aangesloten bij en vertegenwoordigd in het bestuur van Soft Tulip, een netwerkorganisatie van negen zorgaanbieders, die als doel heeft het bevorderen van de kwaliteit van bestaan, met inbegrip van maatschappelijke inclusie, van mensen met een beperking in het buitenland. Consortium Zuidwester is sinds 2011 deelnemer aan het Consortium. De overige deelnemers zijn Tranzo, Dichterbij, S&L Zorg, Koraal Groep, de Brabantse MEE-organisaties, Fontys Hogeschool en Lunet Zorg. Doel is te gaan werken aan verdere concretisering en verdieping van regie over eigen leven binnen deze organisaties. De achterliggende visie daarbij is dat van mensen met een verstandelijke beperking doorgaans niet verwacht mag worden dat zij hun nieuwe rollen (eigen regie, volwaardig burger, mondige cliënt) zomaar zonder meer kunnen waarmaken.

Kennisverdieping

Centrale plaats heeft de academische werkplaats “leven met een verstandelijke beperking”, onderdeel van de Universiteit van Tilburg. Doel is meer samenwerking tussen zorgorganisaties, HBO, universitair onderwijs en onderzoek. Met deze samenwerking wordt geambieerd een inhoudelijke verdiepingsslag te maken en wetenschap en praktijk met elkaar te verbinden. Onderdeel hiervan is een pilot met betrekking tot de training en inzet van ervaringsdeskundigen in de praktijk van de zorg. Mensen met een verstandelijke beperking worden daarbij ingezet als ervaringsdeskundige, onderzoeker en ontwikkelaar. 4.7 Financieel beleid Het financiële beleid van Zuidwester is erop gericht om, binnen de kaders van goede zorg. een acceptabel resultaat te behalen om het vermogen zodanig te versterken dat de continuïteit van de zorg is gewaarborgd en de groei van de organisatie wordt ondersteund. Daarnaast is het beleid van Zuidwester erop gericht om aansluiting te vinden bij het waarborgfonds (Wfz). Dit zal, in ieder geval voor de middellange termijn, betekenen dat alle zeilen zullen moeten worden bijgezet om aan de voorwaarden van het Wfz te gaan voldoen. Doelstelling is eind 2014 te voldoen aan de huidige eisen van het Wfz, van onder andere een solvabiliteit tussen de 10% en 15%. Dit beleid is geënt op de overtuiging dat de aansluiting bij het Wfz op lange termijn blijvend voordeel zal opleveren in de kosten van financiering van de gewenste vastgoed- ontwikkelingen van Zuidwester en dat dit voordeel aangewend kan worden c.q. dat daarmee ruimte ontstaat, om de zorg naar de cliënten te verbeteren. In aanvulling op de in de jaarrekening opgenomen toelichting op posten in de balans en in de resultatenrekening kan nog het volgende worden toegelicht:

71

Resultaat ontwikkeling en analyse

Zuidwester heeft in 2011 een positief resultaat behaald van € 1,2 miljoen. In 2010 was het resultaat eveneens € 1,2 miljoen. Er is één bijzondere post te noemen die overigens niet in het resultaat is meegenomen omdat het om een stelselwijziging gaat. Het gaat om de voorziening groot onderhoud (ter grote van € 2,2 miljoen) die tot 2011 nog werd gebruikt. Door het overnemen van de vastgoedportefeuille van de zorg coöperatie is de noodzaak van deze voorziening komen te vervallen omdat door de grootte en diversiteit van deze vastgoedportefeuille een vorm van ideaal complex kan worden bereikt mede door het reguliere- en groot onderhoud zoveel als mogelijk planmatig en preventief te laten plaatsvinden. De vrijval van deze voorziening is direct ten gunste van het vermogen gebracht. De resultaatontwikkeling gedurende het jaar is over het algemeen stabiel verlopen. De resultaten liepen maand op maand voor op de begroting. De lichte onderproductie gedurende het jaar is door uitgekiend personeelsbeleid goed opgevangen. De bedrijfsopbrengsten zijn gestegen van € 74,4 miljoen naar € 77,4 miljoen, een stijging van € 3,0 miljoen. Met name veroorzaakt door indexatie van het wettelijk budget (€ 1,7 miljoen), beleidsmaatregelen door de overheid (Extreme Zorgtoeslag € 0,2 miljoen) en nacalculeerbare kapitaalslasten (€ 0,8 miljoen). De bedrijfslasten zijn in totaal € 0,6 miljoen hoger uitgekomen. Dit is als volgt te verklaren. De personeelskosten zijn gestegen met € 0,8 miljoen (1,7%). De afschrijvingen zijn gestegen met € 0,4 miljoen (8,1%). De overige bedrijfskosten zijn € 0,6 miljoen lager uitgekomen(-3,7%). De rentelasten zijn in 2011 gestegen met € 0,2 miljoen (10,3%). Dit komt enerzijds door het gereedkomen van bouwprojecten (Rommerswaelestraat in Goes) waardoor de rentelast is gestegen met € 0,3 miljoen en anderzijds door hogere rente baten (€ 0,1 miljoen) door verbeterde liquiditeitspositie van Zuidwester.

Balansanalyse

Ultimo 2011 heeft Zuidwester een positief eigen vermogen van € 3,5 miljoen. Het eigen vermogen is ten opzichte van de positie ultimo 2010 met € 3,4 miljoen verbeterd, dankzij een positief operationeel resultaat van € 1,2 miljoen en een bijzondere bate voortvloeiende uit de vrijval van de post voorziening groot onderhoud ter grote van € 2,2 miljoen.

De liquiditeit is ten opzichte van 2010 verbeterd. De kasstroom is, ondanks de forse investeringen van € 10 miljoen, in 2011 € 4,3 miljoen positief voornamelijk door kasstromen uit operationele activiteiten. De kasstroom als gevolg van financiering is € 1,0 miljoen gedaald.

Verwachting 2012

Voor 2012 heeft Zuidwester als doel om het resultaat minimaal op het niveau van € 1,0 miljoen te houden en daarmee een gezonde bedrijfsvoering te continueren. De realisaties 2010, 2011 evenals de begroting 2012, laten zien dat dit een reële verwachting is. Wel zal 2012 opnieuw een zwaar jaar worden, omdat voor het verlenen van dezelfde zorg en ondersteuning, naar verwachting minder opbrengsten zullen worden ontvangen, door de tariefkorting opgelegd door CZ Zorgkantoren. De intensiveringsmiddelen die bedoeld zijn voor extra inzet voor de zorg, compenseren dit gedeeltelijk.

72

Bovendien, zoals ook vastgelegd in het Meerjarenbeleidsplan, is het streven van Zuidwester om de zorg voor cliënten op een hoger plan te brengen. Door middel van bezuinigingen in de ondersteunende diensten, kan de inzet voor 2012 van 90% van de normuren per ZZP naar 93% toenemen. Hierdoor zal in 2012 weer scherp gestuurd moeten worden op de inzet van formatie. De begroting van 2012 is gebaseerd op normatieve formatie op basis van de ZZP indicaties van onze cliënten. De nadruk zal in 2012 blijven liggen op een efficiënte inzet van personeel, daling van het verzuim, doelmatig gebruik van de beschikbare gebouwen en besparing op de overhead kosten. Voor de boekwaardeproblematiek die speelt in Goes is een aanvraag bouwimpuls in 2009 gedaan. Deze is door de Nederlandse Zorg authoriteit (NZa) afgewezen op grond van het feit dat de NZa Zuidwester niet als eigenaar van het onroerend goed beschouwt. Tegen deze afwijzing heeft Zuidwester bezwaar aangetekend. Deze procedure loopt nog steeds.

73