intérnet:wwW.\À geopend Hetgehelejaar vandinsdag t/m zaterdag van1400- 1700uur MUSËUTd FÊKORËFJ$EHUUR T*ISOSSUIT,dEf$ Margaretha vanHennebergweg 2a telefoon070- 3979A15 / 3122081 van1300- 17,00 Ceopend elkezaterdag uuren 's juni tussen enseptember ook zondags van1330 1700uur MUSEUM DESCHILPEN tE MAASI-AI{Ë 's-Heerenstraat2{, tel 010-5913334 / 5913658 iederei Ceopend zaterdag van1O00- 17OOuur MUSEUM TRAMS IONtESCHIPLUIDEN OttovanZevenderstraat2, tel.015- 3808863 -'16.00 Ceopend elkewoensdag enzaterdag van'14.00 uurUaní november tot eindaprilalleen op zaterdag). MUSEUM DETIMMERWERF tE DEI"IER Hoofdstraat 63,tel.0174-51577 I Ceopend van1000- 1600uur. elkezaterdag
Algemeen Historisch Spreekuur ledere zaterdag van1400tot 1700uurin het Westlands l\luseurn, N/iddel Broekweg 154, (017 2675 KtHonselersdUk 4)621084 (tussen Honselersdiik enKwintsheul) Studiegroepen Archeologie, Cenealogie, Kastelen, Kerkarchieven,
0174-621084 0174-627072 0174-628393 0174-621084
Plaatselijke Historische werkgroepen Ar rÀ
vuu-
'a
lra,,nn-nnn^
J - u t d v t r tt Á d I u t r ,
Oud-HonselersdrJk, 0ud-De Lier, Oud-Loosduinen, 0ud-Maasland, 0ud-Monstet 0ud-Naaldwuk, 0ud-Sch ipluiden, 0udWateringen & Kwintsheul,
0174-413073 4174-627868 4174-514472 0703974936 010-5913959 0174-247245 0174-629490 015-3808863 0174-292558
Eén:,er7ehementr dat duizenden'toébchoulweis,',fi'ok:uit,,lièt hele,land, diezodoende kennismaaktenmet het Westtand, producten,de druivenin het bUzonder. en de Westlandse Envoorde Westlanders zelfeenheerlUke feestweek met Hetisnogslechts allerleiactiviteiten.. eenstuknostalgie. Maan r o s t a l g iwea a rm e tv o l l et e u g e nv a ng e n o t e nk a n wordenop de tentoonstelling in hetWestlands Museum: doen!l DetUdgaatsnel:leeshetverhaal vaneentochtnaarde kop vanNoord-Holland ten ttjdevande Tweede Wereldoorlog Tegenwoordig isdateenontspannen autoritvanietsmeer d a ne e nu u r ,m a a ri n d i ed a g e ne n o n d e rd i eo m s t a n d i g hedengingdatevenandersl go r d e n V e r h a l eb ne , l e v e n i s seenne m o t i e ds i eg e l u k k iw vastgelegd in geschrift foto's, en Opdiemanierblijfthet generaties bewaard en kunnen toekomstige er kennis van nemenenwellicht lering uittrekken Enverder... van't Land WUziging secretariaat HeUse Verhalen Boelhuis houden Voedseltocht vandetentoonstelling 0pening "Druiventeelt en Druivenfeesten" Inmemoriam: KoosHolierhoek Tentoonstellingen en Boeken
3 3 4 4 5 7 10 10
Kopijenadvertentieopdrachten graag uiterlijk1augustus inleveren bijderedactiel
Tuinbouwhistorie Westland (A174621084 lVrddel Broekweg 154,2675 KLHonseersdijk RedactieWestlandsStreekHistorie [/evr N4l\,4Dahmeijer'Fousert (0174\413073 Heliotroop 11,2691H.Js-Cravenzande LJ l\,4vanden Ende (0174J244315 N/aris 4í, 2681MP l\,4onster J A de Brabander ( o 1 7U 2 9 6 9 0 9 W i t t e v dL a a n 2 1 , 2 2K9 A 1W a t e r i n g e n Distributie Westlands StreekHistorie wordtgratistoegezonden aan donateurs vande St Streek-en Tuinbouwhistorie Westland Losse € 5,70;in hetWestlands lvluseum abonnementen zln beperkt losse nummers te koop{€1,65) Vormgevingen zetwerk l\,4aarten Prins,PUBL SYS DTPte Naaldwijk Druk en afwerl(ing Drukkerii Riezebos, DeLier ISSN 1380-0108 @St Streek-en ïuinbouwhistorie Westland Overnemen vanartikelen uit dit bladistoegestaan, mitsde bron duidelijk wordtvermeld Deredactie ontvangtgraageenbewijs-exemplaar
jaargang11, nummer2 . 2e kwaÉLaal 20A2
i1,1;;.ri,;11 jïiïi!1ffi|liffiffiffilffil,| geweest;wat Benopvakantie meeviel Veel Wistu dater vlakbUdit Catshuis nièthelemaal veelboerderlen zrln regenenwÍnd,maarja,watkanje verwachten in onskik- gesticht? MUnbroervertelde datop deplaats waarhet kerlandje? Vredespafeis is(enwaarmijnbroerwerkt)vroeger een
'bee'je geweest? Vraagtu zichmisschien af: waar Nou, naarde Noordoostpolder, dievolgens eneLelV zUntekeningenisaangelegd. Wateenruimte.Wijzeggenhierin het Westland: wateenzichtwUd Danbesefje pasdatje in het plaatsen Westland op de meeste alleennogmaarruimte o m h o o gh e b t D ee n i g ep l e ki sa l sj e o p d e d u i n e ns t a a t , daniser nogruimzichtoverzee,DeverstedelUking is hier natuurlUk debetaan
groteboerderLjwas
M a a rn u g e n o e gh i e r o v etre, r u gn a a rd e t u i n ,w a a rw e volopaanhet plantenzijn Debloemkool is geoogstOp dezeplaats in hetramenwarenhuis staannu aubergines of e i e r p l a n t eD n e z ef a m i l i eb e h o o r b t i jd e n a c h t s c h a d e , evenals detomaat V o l g e ndse g e s c h r i f t ei snd e a u b e r g i naef k o m s t iugi t A c h t e r - l n dV i ao o r1 9 0 0k w a md e a u b e r g i ni e n o n sl a n d OnsWestland verdwrJnt, watgeennoodkreet is,maareen alleen voorop buitenplaatsen. Vanafhet beginvanvoorgeweest feit Onslandjeaande kust,watin het 'Beknopte leerboek noemdeeeuwisde aubergine steeds eengewas geschreven dergroenteteelt', doorVanderSlikke en Van datonderglasin onslandvoorkwam. Debelangstelling is d e r H e l mi n 1 9 3 1a, l sb e l a n g r i j k st ut ei n b o u w c e n t r u mde laatste 20jaargrotergeworden, omdater buitenlanders (de onslandgingenbevolken beschreven staat,Daarna kwamenDelften Schieland en dezemensen moesten eten (toennog)Voorne Kring), eiland lJsselmonde, heteiland en e n d a nw e ll i e f s p t r o d u c t euni t h u nl a n d O o kg a a ne r Putten,Leiden, de Veenstreek, Langendijk, de Beemster, steeds meermensen vanuitNederland naarverrelanden, K e n n e m e r l a nAdm , s t e r d a mB, e r g e no p Z o o m ,d e waarzekennismaken metdit product geplantin eenkoudekas.Ditgaat Langestraat, Venlo, enz,,enz Allemaal kleinegebiedtes met WUhebbenaubergines rageopDrengsten, eigenlUk niet,maarzez1ngeënt,watbetekent datzesterk WantwaaromdedenwUhet zo goedhierlangsde kust? zullengroeien en zodoende tegeneenstootjekunnen. We Cewoon omdatdewinterszachtztln en dezomerskoel.Dit z i e nw e l I n d e d e z ew i n t e rg e b o u w dken i ph e b b e nw e komtdoorde zee,diein dewinterwarmzeewater uitZuid- tomatengepootdieer allekker de gangin hebben A m e r i khai e r l a n gvso e r te n z o d o e n ddee l u c h te e np a a r gradenverwarmt, In de zomerwerkthet precies anders- Dedruivendoenhetookgoed,zodatwe nietste klagen 0m Hetzeewater koeltnu de warmelandwind af Dusin hebben. hetvoorJaar konje hiervroegplantenen datwasen is het Datklagenistoch niks,wanthet isdannet of hetde hele voordeel vandezestreek, dagregentNou,datwashetdanweervoordezekeervan 't Land,met groetjes de vandejongensuitdetuin Ditland,watiser gewerktHetgingzelfszoverdatmen d e d u i n e ng i n ga f g r a v e(nv e r s m a l l eonm) n o gm e e re n lJsbrand vanEendenburg beteregronden te krUgen. ln 1461begon menhiermee JacobCatswasookzo'nwerker, diezUnduingebied, wathU h a da a n g e k o c hct u, l t u u r r i jw p i l d em a k e nE . v e ne e n 'gedichgie' vanhemzoals hudatkon: Schraleduin, onvruchtbaarzand Daargeen elsen is geplant Daargeenkersenboomen groet
DaarnooitpersQerzik)en heeftgebloeit Daargeenmoesen wertgeplukt Daargeendruif werduitgerukt Daarnooitkoeie,geitof lam Daarnooit ossevoetselnam Schoondatgygeenvruchtendraagt Noghebje iet datmij behaagt.
Pêf 2CIfebtuaii 2A02[s het secr.étàr:iaat,'van, de,:gtichting gewUzigd Streeken Tuinbouwhistorie Westland Hetis o v e r g e g a avna nd e h e e rP i e t e rV i su i t N a a l d w i jnka a r mevrouwTrudyWerner-Berkhout uit Maasland Hetsecretariaatblijftgevestigd in hetWestlands N/useum, Middel Broekweg154,2675 KLHonselersd iik,tel.0174-621084.
Ookheeftde Stichting eennieuwepenningmeester Datis gewordenHUisde opvolger de heerLeenSpaargaren van Enzovolgen ernogheelwatgedichten opzijnplekje, waar FrankHollaar,
hUlaterhetCatshuis stichtte.
oo
Zelfs'stadhouder Prins Hendrick, zUnde eenvorsttot plantenseergenegen, kwam dikmaels hierbesien desHeeren goeden s€9€n; SynHoogheyt wasverstelt alshUbUwUlen vont,datgulenwelighouthieropgewassen stontlckseyd gLJ hem:maghtig Vorst, kooptverscheiden landen, endat prUs. tot hoogen Ey,krUght maardorresanden, enmaeckt setot eenbosch, enuytverachte stofverhefteenschoon prieel of weleenlustig hof'
useum
hstWhWrrani/lrli1fl
Jaargang'1 1, nummer2. 2ekwaftaal 2AA2
Rikke.:,,Jan redi)kwarí} gedeelte de Wilde{stalhouderu, Uit,Monster., enKerketuinen, dànmit z'n paardevànvoorde srotehooiwages nade Herj Degewoonte wastoeneenzgn.boelhuis te horuden: men toe.Je mot wetedat er toe noggeenmoterin de bootzat gingnaardenotarÍs enhUorganiseerde dat.Deafslaget de (klerk) en dusmosde bootop eenwagedÍein de reddingschuur heerLemkert, werdingelicht endeschrUver ende sting,de zeeinetrokke worre.Vooren achterpaarde. Die aangever ookenalles werdperopbodverkocht. haddedernietaltUd zinin om 't kouwewaterin te gaan.De Dehoogst biedende haddekoop,slechts degrotestukperopbod schuurhadvooren achtergrotedeure,zodatzemakkelUk ken,o,a.warenhuizen enschuren, werden eerst konnewerrekeDemallie vande HeU warejongesvanJan enlaterperafslag verkocht Daar hadje hetzgn.plokgeld de Witt,zodatde Zuid-Hollandse Reddings Maatschappij op,werdhetproject afgemijnd naopboddankreegde n o o i tm o e i t eh a dd e b o o tt e b e m a n n eA sd e r e d d e r s hoogst biedende eenx bedrag uitgekeerd gongetrouwe,kregezevande Z H M eenmahoniehoute Hetwaseenhelehappening, vaneindeen verkwamen de linnekast, eenprachtige kastwaarzebargroosop ware mensen kUken en misschien kopen, 'kZagin DeParel eenfoto staan vanJanVoois, JanVloekie Veellol hadmentoennog nieten dit waseenuitjemet z o g e z e i de,n v a nV a nd e n B e r gV , a nd e n B e r gw a se e n tuinders onderelkaar. Erwerdgedronken, broodjes werschoonzeun vanArieTuk,de bekende menseredder, Jan denverkocht en de afslager hieldde stemming er welin V l o e k iw e a sv o o rd e d u v e e l n z ' n o u w em o e rn o g n i e t metop-enaanmerkingen en hierendaareenkwinkslag en bang.JebegrUp wel,as't mooiweeris,is't nietzo moeilUk menhadeenleukedaq. mit de boothetwaterop te gaan,maaraster vandiehoge zeeëstaanvaneenpaarmeterhoogenje mot daneerst Deverkoprng gehouden, werdaltUd in het najaar danwas de branding deur,roeiende, datisanderekoek Nietalleen de spanning vanheteigenbedrffer eenbeetleaf en men Her.ters, maarallemallie vande kustbennemannetjesput- nadweereenpaarcentenop zak,OpmerkelUk wasookbU (Batist, tersen,hebbe menigopvarende vande verdrinkingsdooddieverkoping alsde grotejongenser aankwamen gered. v a nA n t w e r p e nd)a, ns t e g e nd e p r U z e nJ a ,d i ek w a m e n n i e tv o o re e ns c h o pe n e e nh a r k m , a a rv o o rd e w a r e n A C Brehm-Van Seters, Delft huizen eneenruiters Watnogaleensgebeurde wasdatde tuinders hunaange(mooiermakendanhet bodenhandel teveelopbulsemden ginghalenbr.t is)en datde koperdanverhaal de notaris en .'l,'.:l:.t:...ti::.l.::i:ll'lil:l.::::i ::.iil.l::,ifili:i.;i:l;ii:riil:li:;,lll::l.:l.:i: datwerddaneenvervelende affaire ÉijOóproOuctie vanhetvoorgaande nurnmer vanStreek, VermoedelUk isdatde redendathetmisgingmetde boel(jaargang Historie 11,nurnmer 1)isÍetsmisgegaan, huizen, wantin dejaren'70kwamhet nietmeervoor,de Celukkig warener voldoende exemplaren om alleadressen tuinders dedenalles zovande hand, e r e e nt o e t e s t u r e n m , a a re r b l e v e nn a u w e l i . lekxst r a exemplaren over(b.vvoorhetmuseum-archief, gesproken, etc.)! Overde grote.longens metgrotesigaren, daarv a nw a sb e k e n d a tz e a l se e ns o o r tb a n kf u n g e e r d e n , Alsu dusnogeenexemplaar vandezeeditiein uwbezit menverkocht onderbouw warenhuizen en eenruiters op heeftener afstand vanwiltdoen,doedanhetWestlands langetermun,b v voor5 of 10iaar,uiteraard metflinke lVuseum ereenplezier meel rente.N/ensprakaf datde verkoperiedernajaar eenvast bedragkwamhalentot hetgeheelbetaald was;allesging zo verik weetmondelingHetwasvooreentuindertoch eenmogelUkheid om zaken te doenalsmennietnaareen bankkonof datnietwilde
DaanDuUvestUn
VanmevrouwKoppertontvingenwij een reactieop de omslagfoto vande vorigeuitgavevanSTREEKHISTORIE, jaargang 11,no I Zijwistonste meldendatdefoto genomenis in het centrumvanPoeldijk, ter gelegenheid van o o n e i n r n c f oeov cJ Lf vJ,
in 1Q1/
D ev r o u wl i n k so p d e f o t o i s m e v r o u wR i eV e e n m a n Koppert, naasthaarde heer A Eussen en rechtsmevrouw Lenie vanLeersum-Koooert, nummer2 . 2ekwaftad2AA2
mevrouwJ.v.d.Marel-Stigter ontvingenwij eenverslagvan de tocht die haarvaderin april1945maakte naarNoord-Holland om kool en peente gaanhalenvoor de kinderkeukenin Naaldwijk.
Hieronder volgthetauthentieke verslag vandezevoedseltocht. R i tm e t v r a c h t w a g evna nN a a l d w inj ka a rN o o r d - S c h a r - In Noord-Scharwoude aangekomen vernamen we dathet woude,Medenblik en Middenmeer. mooistelandvanNederland, n l. de Wieringermeer, onder RUtUd: van16t/m 19aprll1945. watergezetzouworden.(Hetwaseenmaal Nuwas o0rlog). Bladergroen Chauffeurs: enStigter, hoeveelheid daareengeweldige tarween peulvruchten in Begeleider: Witte sondertuhrer voorraad, welkezoospoedig mogelUk vervoerd moesten wordenWekondenin Medenblik eenbewUs krr.tgen om de W er e d e ni n o p d r a c hvt a nl . K , BN. a a l d w iej kn z o u d e n Meerinte gaan groentennaarNoord-Scharwoude wildenwe allesdoenom eenvrachterwtenof brengen en koolmet NatuurlUk peendaarladenvoorde kinderkeuken in Naaldwr.tk. Deze b o o n e nv o o rd e N a a l d w i j k s ckhi e n d e r k e u k emne d et e tochtheeftzulkeenverloopgehad,datvastleggen er van brengenDekoolen de peenkondanperschuitkomen welde moeitewaardis. In Medenblik kwamen we aanom 14 uur,naonderweg al droevige tooneelen te hebbengezienvanvluchtende boeAfgereden werdnadatmetveelmoeitede motorop gang renmet hetgeen ze noghadden kunnenredden, Naontwasgebracht te 21 uur Wezoudenrrtden viaRUswUk, Den vangstvanonzepapieren voortoelating in DeMeerwilden Haag, Haarlem enAlkmaar. we welgemoed verdergaan,dochde pechdurvel zatons In DenHaagbleekhetviaductRr.lswrlkscheweg onderwater weerdwars.Demotorvielstilen nalangzoeken vondLeen te staan,maardit kondenwe omrrldenDemotorbleef eengescheurde dekselvaneengenerator. Nuwasgoede primaloopenen we kwamen danookom 23 uur in Velzen raadduur,daarniemand onshierhelpen kon,lk benoveral Inmiddels washet donkergeworden en kwamensteeds aanhet zoekengeweest en kreegeindelUk eenadreseven gerepareerd meersoldaten en contróle-posten op de weg.Hetruden buitende stad,waarmisschien konworden. z o n d e lra m p e nw a sd a no o kz e e rm o e i l Uvko o ro n s .B i j Inderdaad hebik daarzelfde dekselmogenrepareeren en Velzen werdenwe gecontroleerd op personen en lading, namontage vandezekondenwe weerverderalswe tendaarna moesten we de spoorbrug over,wantde pontging minsteeenwagenvondendieonswildeoptrekken. Naveel e n so o kd i t e n e i n d e l i oj km 7 u u ri n d e n niet meer,Deweg naarde brugwasoverstroomd met m o e i t eg e l u k t o Duitsche troepen,waaronder veelWaffenSS(Nederl.) Het avondredenwe naarde plaats Middenmeer grosvandezetroepenwashalfbeschonken en gingergte Teroriëntatieeenkaartje:hedendaags welliswaar, keer.Toenwe eindelr.tk bUde brugaankwamen stonddaar metautosnelwegen, maarwellichtverhelderend eentrailerwaarvan de koppeling stukwas.Dezemoest 9*p&aÉ geduwdwordenom onste laten doorsoldaten achteruit passeeren. Br.1 al dezeverrichtingen warensteedsTommv's geenlichtvoerenNa in de luchten we mochtenbeslist heelhuids overde brugte ztjngekomen en verschillende wegente zrJn afgereden kwamen we weerop de wegnaar Alkmaar. Hetwasintusschen 2 uur geworden en zoodonkerdatverderrijdenalleenmetde uiterste voorzichtigheid kongeschieden, temeerdaarookde troepentranssporten bleven aanhouden. Leenzatachterhet stuuren ik hebeentUdop de spatgestaan schermen om te kijkenof allesgoedging Zoo kwamen we heellangzaam vooruittot bULimmen, zoowat 9 kilometer voorAlkmaar. Hierbleefde motorstekenen we moesten wachten tot de dagaanbrak om de ketelte reinigen. Onzebegeleider waswoest,maardat hielpallemaalniets,hUisteruggeloopen naarCastricum en vandaar perautonaarAlkmaar, waarwe hemlaterweeroohaalden L e e ne n i k h e b b e nt o e ne e r s te e n se e nb o t e r h a m met botergegeten en watmelkgedronkenDitwasvoorons eentractatie,vooralwat betreftde boter.Onzeopdrachtg e v e r sh a d d e np r i m av o o re t e ng e z o r g dD. em e l kw a s gedurende hetrrldengekarnd, maardatwaswellekker Nadatde dagaangebroken wasbleekhet datwe tegengestrand overeenboerderU waren.Leenistoenop onderzoekuitgegaan en het bleekdatwe voorwatsla5 lr.melk kondenkrUgen. Wehaddenechtermaareenflesch,dus ieder1 literopdrinken en nog1 litermedenemen, Naschoonmaken derketelginghetverdernaarAlkmaar, BlJHeiloeen1/2 uur op de weggestaan voorvliegtuigen
iui 'r":9 al:$thil
m,
Jaargang 11,njmmet2 . 2ekwartaal20A2
Daar konden aangekomen nógmaarerwtenladen élhgeliukkig:,voór. wealleen ons kondèíiwena.'èeÈ'tijdrgetopen te daaralfes alindeschepen mogelijk wasomzoospoedig de herbben,rnede rljdenen kwamenzoo gÊmakk,e'tijk in Meerte verlaten. Wenamen 3000kqerwten medeenver- Kolhorn. Webegonnen nu aande 22 km langeweg naar heugdenonsal overde gezichten in Naaldwijk, wantnu Noord-Scharwoude, weinigsprekend, daaronzegedachten haddenwe dubbelen vracht.Wewistentoen nog nietdat nog te veelbezigwarenmet hetgeenwe de afgelopen heteindevandetocht zoodroevigzou ziin nachtgezienen meegemaakt hadden. Deweggingover C e d u r e n dhee tl a d e nw a sd e m o t o ra f g e s l a g eenn w i l d e Winkel naarNieuwe Niedorp, hierkondenwe nietmeeren nietmeerop gangkomen,Wewerdende loodsuitgeduwd z U ni n e e nh o t e l w agt a a ne t e ne n d r i n k e nM, e l k w adsa a r en daarstondenwe,de lveerwasbUnageheelontvolkten w e lt e b e k o m e nI n. d e s p i e g eklU k e nsdc h r o k k ewne o n s eenautoom onsweerop te trekkenwasniette vinden dood,wewarennogzwartetalseenneger. Oelukkig kregen n EindelUk kwamer nogeenwagendiede laatste tweegezin- w e z e e pe n e e nh a n d d o e e k ,n n a o n sf l i n kg e w a s s et e nenuit Wieringerwerf weghaalde voorenkelezakken tarwe hebbengingenwe welgemoed verderDewegwasmooi, Vooreenhalvenzakbrandstof heeftdieonsnogeeneind d e v r u c h t b o o m esnt o n d e n i n b l o e ei n d e d o r o e nw a r e n g e t r o k k e nm, a a rd e m o t o rw i l d en i e t W eh e b b e nt o e n a a r d i g e b o u w dN. ae e nt o c h tv a n5 u u r k w a m e n wein weerde ketelschoongemaakt waareengrootenslakin zat. Noord-Scharwoude aan Vlakvoordezeolaats werdenwe Tweemaal isde wagenonsnoggepasseerd, maarwildeniet g e w a a r s c h uvwodo rr a z z i a 'ns u, s c h r o k k ewne t o c hw e l , meerhelpen. Látêrvernamik datde chauffeur toenreeds wantLeenwaseenhalveonderduiker zonderoaoieren en ik gestolen goedbU'zich haden zoospoedig mogelUk DeMeer hadalleen voorhetWestland eenvrUstelling WezUner echuit wildelk bentoenteruggelopen naarhet PTT-kantoor te ter goeddoorgerold en in Noord-Scharwoude wasonseern e t N o o r d - stewerkop zoeknaareenkapper M i d d e n m e e nr h e bv e r b i n d i ngge k r e g em en latenscheeren. Leen Scharwoude. Ditwasom 3 uur in de nachtEenautozou heeftvandezebehandeling nietsgemerkt, wanthUsliepals onszoospoedig mogelUk komenafhalen eenroosen alleen de watersouit konhemwekken, Wekondengaanetenin de centrale-keuken, maarhet etenwas Nuwatgerustgesteld zUnLeenen ik in de wagengaanzit- kouden nietlekker. Leentje kreegmrlnportieen gingdaart e n e n h e b b e nz, o om o ea l sw e w a r e nw , a tg e g e t e ne n naheelgewoonnogmaarwathalen, gewaakt daarer te veelgespuis rondliepenwe bangwaren N ah e t e t e nk o o l e np e e nl a d e nv o o rN a a l d w iej kn t o e n vooronzeerwten. kwambuonsdevfaag:hoeverdernaarhuis?ln Amsterdam Wewistennietdathetwateronstoenalzoogenaderd was, lagenWestlandsche schippers en daarmoestenwe ziente Plotseling werdhet portieropengerukt en kwammenons komen.Opeenschuitvoerde broervanLeenen diewilden zeggendatwe zoosnelmogelijk weg moestendaarhet we opzoeken. Dithieldechtertevensin datwe directdoor wateralvoorbU Wieringerwerf op dewegstond. moesten l o o p e nn a a rA l k m a aern d o o rb e m i d d e l i nvga n Ditwasongeveer 9 kilometer vande plekwaarwUstonden onzebegeleider vandaarin eenWeermachtswagen naar (Ditwerdonzederdenachtzonderslaap). Toenwe buitende wagenkwamenhoordenwe het water Amsterdam Naar stroomen in de kanalen. Wevroegenhoedit nu kon,daar Alkmaar kondenwe ookeengedeelte mederUden en van hettocheerstnietzosnelging Hetbleekdatde Duitschershieruitginghet met eenwagenderS D naarAmsterdam bUvloedde zeesluizen opengezethaddenin de afsluitdUk.a l w a aw r e o m h a l fe e n i n d e n a c h ta a n k w a m e n B i jd e Zoosnelwe kondenzrjnwe toen gevluchtnaarMidden- Ortskommandantur kregenwe eenbewUs voorslaapgelem e e r a, l l e e ne e nk i s tg e r e e d s c h a ep n w a tt o u w m e e - genheid in hotelRUnders maardit kondenwe nietvinden, dragendMiddenmeer ligtwathoogetduskondenwe het W ew e r d e ne l ko g e n b l iaka n g e h o u d d eo n o rt r o e p e nd i e daarweerwatlangeruithouden. lk hebtoenweergetelefo- volgens hunzeggenuit de buurtvanNr1kerk kwamen. De neerdmet Noord-Scharwoude en gezegddatalswe niet meesten lekker dronken engoedHollandsch sprekend, binneneenhalfuureenwagenkregendit nietmeernoodig W ev o n d e ne e np o s td e r l u c h t b e s c h e r mei nngz i j nd a a r was.Wekregenten antwoord: zoospoedigmogelUk komt gebleven tot de morgen,Toennogeengoeduurtjeloopen er eenwagen,maarik begreep toenaldatdezete laatzou en we warenop de markt,waarschipper VanCeestlagmet komen, aanboordde broervanLeenOnzebegeleider Witteging Latervernamen we datef geenwagenwasgestuurd, waar- met eenandereschipper Vooronswastoenallesin orde schUnlUk ookmotorpech. Wevroegen aaneenschipper of wantwe kondenmeevaren naarhuis Leengingeerstwat we meemocnten varennaarNoord-Scharwoude, dit werd slapen en ik bende marktopgelopen, Onderweg moesten o n st o e no o k n o g g e w e i g e r dd,a a rd e h e e r e na l l e m a a l weaardappelen schillen, maardatwasnietzoslim,wantwe geroofdgoedaanboordhadden, watwr.t nietmochtenzien moestenze helpenopetenook.Wevoerenlangsde plek Leenzagnogkansom tweebrooden op de kopte tikkenen waarvroegerschiphol wasgeweest en zagenverschillende toenzt1n we maargelopen naarKolhorn, na nogeenmaal bruggen overde ringvaart, diegeheelstukwaren,Naeen eenafscheidsblik op onzewagente hebbengeworpen, die tochtoverLeiden, Delften Schipluiden kwamen wete I uur toenal gedeeltelUk in hetwaterstond.Eenmaal in Kolhorn in denavondte DeLieraanen toenop de fietsnaarNaaldaangekomen warenweveiligvoorhetwater.HetprUsgevenwUk,alwaar de begroeting allerhartelijkst was vanonzewagenwasvooronshet zwaarste momentder HoeLeenbovenbUNelontvangen isheefthUmUnooitvertocht.Totonzeknieënhaddenwe in het watergestaan, teld,maarik kreegvanJo noggebakken piepers met slaen geslapen geenmoment,maardat woog paptoe,datwasooklekker vanafmaandag nietop tegenzoo'nverlies alser inje dorphongeris. DewegnaarKolhorn werdnogdrukbereden doorvluch- Z o ow a so n z ez o o h o o p v obl e g o n n e rni t n av i e rd a g e n tendebewonersHetwaterstroomdehieral overde weq geëindigd enwarenwe beidenweerzonderbaas, Jaargang 11, nummer2.2e kwartaal2002
Op vrijdagavond12 aprilwerd de wisseltentoonstell i n g " D r u i v e n t e e l t e n D r u i v e n f e e s t e ni n h e t Westland"geopend.Deopeningbegonom 20.00uur, maar al voor 19.00uur begonnende talrijke bezoekers hÍnnente stromen.Toende officiëleopening begonwarener bÍjna200bezoekers. Zodruk was het op eenopeningnog nooit geweest.
N ad e o p e n i n g s h a n d edl ionogrD r u i v e n k o n i nJgoi p ni e Steenks, Waarbij zeeenaantal affiches waaropdetentoonverwUderde stelling werdaangekondigd vandetoegangsdeur,washet in de tentoonstellingsruimte eengedrang vanJewelste, ledereen zochtnatuurluk alseerstedefoto'sop waarmen zelfopstond, en alsvanzelf kwamen toende gebeurteniss e nw e e rn a a rb o v e rw a a rm e no r a c h t i ovee r h a l eonv e r konvertellen
Dehooiberg, maarookde foyerstondhelemaal vol met g e n o d i g d eD n .ev o o r z i t t evra nh e tm u s e u m b e s t uduer , heerC L vanWoerden sprakeenwoordvanwelkomen t l K W i j l l l e l l l e e l W d Ld l l C r u u r c > r d Í r V )c r v d r d r c r W a t e f O p gafeenkorteuiteenzetting overde druiventeelt verteldwerdzouje eenverhaal en de de opening op zichkun gafhUhetwoordaanmevr,Vinger- nenmaken, druivenfeesten, Hierna Wezullen in iedergevalproberen dit nogeens ling-Steenks, diedeofficiële openingzouverrichten, (enookenige) Mevrouw Vingerling wasde eerste Druivenk o n i n g i nh , a a rt o e s p r a avki n d tu v e r d e r o ipn d i t b l a d Tonlmmerzeel Onderde genodigden waseengrootaantal druivenprinsessen en enkelehofdames; hetwaseenprachtige reunie 0p de openingw?f€r-l: de druivenkoningin JopieSteenks van1952, de historische figurenHendrik vanNaaldwUk en Catharina vanHeenvliet, respectievelUk vertolktdoorArie de Raafen KittyVollebregt in 1953,de Druivenprinsessen (1955), (1957), TinievanderKnaap Tootje Delfgauw N/artha ( 1 9 5 8 ) , ( W u l if n g h o f f C o r r yv a n U f fe l e n 1 9 6 4 )L, e n i e 1 9 6 5C ) ,o r r i d B r u i n s m( a e e K o n i n (g9 6 7 ) ,W i l m a Janssen (1968) (1969) en Ellen Bouwmeester V a nd e h o f d a m ew s a r e na a n w e z i gR:i e tK u y v e n h o v e n ( 9 5 2 ) , N e l l yd e K i e w i (t 1 9 5 6 )N, e lv a n D i i k( 1 9 6 2 ) , (1965) Bloemenfee CrardEnthoven en Tomatenionker Wil (1969) Scholtes rr
l,'^,rmaa
+a LC
haal, UUCN
haal
+a a+allan LE )LCIIEI
'^,r+
.^^1,^^+^^
l^^^-
^^
,,-^
-ll^^
I
Naastveelfotomateriaalzijn er ookjurken van druivenpri nsessen bewaardgebleven: allemaalte bekijkenin het Westlands Museum
Onderhet toeziendoog vanvoorzitterVanWoerdenopent mevrouwvíngerling- Steenksde tentoonstelling, die nog tot 20oktoberzalduren Jaargang 11, nummer2 . 2ekwartaa 2002
lrl i:il:'ji:
Besloter werdtot invoering vande le weekvanseptenb e r ,E rw e r de e nd r u i v e n c o m iot ep g e r i c h td,a t l a t e r uitgroeide tot de Broederschap vande Blauwe Druif
Hoeaangeldte komen? Tuinders zouden een1/2centper kistje van4 kilovoordedruivenpromotie afstaan. Bond Westland zouookmedewerkenNawatVeilingbesturen afzonderlUk te hebben bezocht waser eenresultaat van DeCemeente zouookwatbUdragen. Aanalleverf 5000,-. enigingen werdverzocht meete doenin éenof andere vorm, Hoebenik gekozen? Heelsimpel, mrlnvaderwasbestuurs penningmeester lidvande veiling, vanhet 0ranjecomité e n t e v e n sd r u i v e n k w e k H e re, e rB o tv o n dd a t i k m a a r Koningin moestworden. Veelrichtlijnen warener nogniet gaankUken. lk benin DenHaagnaarde Bloemenkoningin Ookletteikwatop deechteKoningin. Wataante trekken? Deechtgenote vande heerBothadin de Rembrandstraat eenmodevakschool, waarveelmeisjes leerden voorzichzelf kleding te naaienMevrouw Boten haarassistente, mevrouwHanemaaver, zoudenvoorde Japonzorgdragen.HetontwerpwassnelbeslistCirkelrok, s t r a kl i j f j ee n e e nh a l sz o a l sb i jd ej a p o nd i ed e E n g e l s e droegtoenzegekroond QueenElisabeth werd, Nude stof Verschillende stoffenzaken in DenHaagwerden gevraagd om medewerking Sommigen vroegen eenhéle pagina-advertentie in de kranten voorde stofde halve prUs. Weeranderen eistengrotefoto'sin hunzaak.Bernard genoeSnoekin de Weimarstraat nammet een1/2 pagina g e ne n z o ud e s t o f s c h e n k e nT,e g e n w o o r dhi ge e td a t sponsoringDaarkwamenlaternog2 hofdamesjurkjes en maarliefst26dirndLjurkjes bUvoorde druivenmeisjes Alles werdgenaaid op deeersteetagevande school. gekeurd Druiven werdenspeciaal op het zoetgehalte. De Ceachte aanwezigen, kwekers Klaas en LeenZwinkels werdengevraagd. Zelieten Craag voldoerkaanhetverzoek om dezetentoonsteiling h un s t o o kF- r a n k e n t h a l e rns| \ u / s k a a t d r u i vheann g e n , te openenen watte vertellen overde achtergronden van wantkoudedruiven zUnpasbeginoktoberlekker. - intocht17.30uur. heteerstedruivenfeest Woensdag 3 september Hoeishetideevaneendruivenfeest ontstaan? Deintochtbegonbude grensNaaldwUk/HonselersdUk aan Dater voorde druiventeelt, diebehoorlUk terugliep, wat de DUkweg. DefamilieBodegraven verschafte onsondermeerpromotiemoestgebeuren..,, daarover wasiedereen dak.Daarwerdende statiefoto's door de hoffotograaf hetweleensMaarHoeen Wat?Zonderde mediazouhet CeesFreen(bekend gemaakt. vanfilmsoverhetWestland) nietsworden.Dejournalist PietBotwaso.a.correspondent Dezenuwen begonnen te werken, de caleche kwamvoorgeest. r U d e nv,o l g e h a n g emne t d r u i v e nw, i t e n b l a u w4, w i t t e vande Haagsche Courant, HUhadeenzeercreatieve (Detekstenvanhet Druivenlied glazenstad paarden. en Westland, Ruiters redenvooropin de stoet,muziekkorpsen z i j nv a n h e m ) .I n j u n i1 9 5 2m o e s th i j v o o r h e t b l a d uit DenHaagende druivenmeisjes slotenookaan. Croenten en Fruitin Brabant eenreportage makenover D a a rg i n g e nw e , , o p n a a rd e a m b t s w o n i nign d e 's hetwelenweevande kersenteelt. Zondags wasdaareen Herenstraat In hetbeginstondener welwàtmensen langs 0 p t o c h t o, p g e s i e rddo o rp l a a t s e l i jvkeer e n i g i n g edne, de route..,maarhetwerdsteedsdrukkeren drukker, de "levedekoningin" nodigemuziekkorpsen en uiteraard kersen, kersenen nog mensen zwaaiden en riepen: eenskersen, 0p hetWilhelminaplein stondeenzeevanmensen, onge"Waarom Thuisgekomen dachth11: doenwUalsWestlanders kendlOphet bordesdroegburgemeester Hoogenboom dit nietvooronzedruiventeelt? MeteenheuseDruiven- het gemeentevaantje voor4 dagenaanmrjover,HUhield k o n i n g i nl e ! d e r es t r e e kh e e f te r w e le e n .E e nH e i d e . eengloedvol betoogen vroegeendriewerfhoeravoor koningin in Ede,eenKaaskoningin in Haarlem en DenHaag o n z eK o n i n g rW n a te e ne n t h o u s i a s mTeo.e nd e b a l k o n zUnBloemenkoningin" n a r e ns t o n d e n ZUnideewerktehUuit. d e u r e ng e s l o t ew w e m e t z ' n a l l e ni n d e slaapkamer vanhetechtpaar Hoogenboom. DeOranjefeesten warenvroegerop 51augustus, met een Wateenverrassingl Ophet bedlageenjurkvangroene/ schooloptocht en de kermis. Dewinkeliersvereniging wilde gele/paarse tuleuitgespreid. Een2ejurk.Daarwistik niets (eerstekeer),Enzo werdenDruivenfeest, van.7evondendateenKoningin eenbraderie eenstatiejapon en een O r a n j e f e eesnt B r a d e r igee b u n d e lodn d e rd e s l o g a n : werkjurk moesthebbenDaarna volgdeeeninterview met WestlandDruivenland ! de persentoeneenheuseaudiëntie. Jaargang11, nummer2 . 2e kwarteal2002
gekostumàerd 5pelen:fi,ngstéken op deiStokdijkkadê, en bootvechten boegsprietlopen bij het vêilinghaventje aande's'Cravenzandse weg,Erwaseenfeestavond in de veillnghal meteenvarieté. 's Zaterdags waser de afsluiting op het bordesvaneen h e e l f U nf e e s tw a a ri k m e t p l e z i ear a nt e r u gd e n k I n 3 maanden waser enormveelgepresteerd Hetfeestmoest precies om 2400 uurstoppen, vanwege de zondagsrust 0m 24.00uur moestallesstilzijn Pasnade zondagmocht de kermis wordenafgebroken, A l l e sw a st o e ni n d e n o t e n d o a p a n w e z i ign, l a t e r jea r e n w e r da l l e sm o o i e re n g r o t e rm a a r , h e t e n t h o u s i a s m e ebdeweg Nu heeftmenheimwee naardietUd Maardie zeit,siekommtniemehtkommtniemals wieder her. (eigenlUk Na50Jaar 2 generaties) iser veelveranderd, maar - binden, het handmatige werkvande druiventeelt kren- isgebleven, ten,knippen Dearbeidiste duurgeworden. ZoisWestland-Druivenland verdwenen, Deburgemeesterswoning wasomgetoverd tot eenrecept i e - e n o n t v a n g s t r u i m tl e .d e r e ew n e r da a nm e v o o r gesteld, geëscorteerd ik zatop eenverhoging, door2 hofdames, Dedruivenmeisjes dedenal hetwerk,er wastoen noggeencatering,(zelfs deanderedagopruimen)
In gedachten hebik nogeénkeerde intochtgemaaktVan D i j k w enga a rW i l h e l m i n a p l e Z ienl f sv a nd i t k l e i n e stukte NaaldwUk isveelnietmeerterugte vinden - Elsenweg (uitgebreid) (isdoorgetrokken) Bloemenveiling - WestVakschool voormersjesMelkfabriek Slachthuis - Cereformeerde landse tramrails kerk- HuizeSt.Martinus Eenbezoek aanSoestdUk moest6 tot 8 wekenvante voren J o h a n n e s s c h-oOopl e n b a sr ec h o o-l P o o r vt a nW e l l i n,g - P0litiebureau w o r d e na a n g e v r a a gTdo c hk r e e gd e h e e rB o tn aj d r i e Burgemeesterswoning wekeneenbericht vangoedkeuring In hotelDeZwaanin DitdoetmrjaanhetliedvanWimSonneveld denken: tkwas Soesterberg moestallesen redereen verzamelen Kleding eenkind,hoekonik wetendatdatvoorgoed voorbrl zou gladgestreken, haarkappen, mandmet druivencontrole- g a a n . ren, kistjes druivenmee...Viaeenrodeloperwerdenwe in Coeddatwe eenWestlands Streekmuseum hebbenDe g eelra t e nH. e tw a se e nr u i m el i c h t e D r u i v e n f e e s tzei n d eo n t v a n g s t s t k a m j nh i s t o r i g e e w o r d eenn k r i j g e ni n d e gavenop kamermetveelopenslaande geschiedenis deuren, dieuitzicht Westlandse huneigenplekjeHopelUk draagt s a sv e r d e e l idn e e n dezetentoonstelling d e t u i n v a nS o e s t d i j H k e tp a l e i w bUtot mooieherinneringen voorde prive/woongedeelte en eenofficieel ontvangstgedeelteouderen en leerthetdejongeren hoena50jaareenstreek Wekregenkoffieen drankjes aangeboden, Daarna over- totaalvanstructuur kanveranderen en .,,,,de mensen uit h a n d i g d ewne d e m a n de n l e g d e nh e t d o e lv a no n z e dietUdsnelvergeten kunnen rakenl - uit Waarna komst- de druivenpromotie weweervertrokk e n W a n td e o u d j e si n N a a l d w i jw k ,o n e n di n h e t S t Magik dannu de openingshandeling verrichten en u ver M a r t i n u s g e s t i chhett,O u d em a n n e ne- n v r o u w e n h u i s zoeken gaanbezichtigen, detentoonstelling te Dank u B i j d o r pe n ' t H o f j e w , a c h t t e no p o n s ,O v e r awl a a rw e kwamen werdendruivenuitgedeeld V r i j d a g m i d dw a ga se r e e nr i j t o e ri n e e no p e nc a l e c h e , naastmUburgemeester Hoogenboom met hogehoed In Naaldwijk wasdit de eersteoptochtmet eenpaarkleine praalwagens Totaal ietsnieuwsBUde CruysbroecKnoeve kreegik bloemen vanbuurtvereniging Cruysbroeck aangebodenlk realiseer me nu dat hetdorpmaarkleinwas m e t e n k e l eu i t l o p e r sv,a nL i j n s c h o t e n l a F an r e, d e r i k 's Avonds Hendrikstraat, wijkCruysbroeck, weroer ooor j o n g e n o u d g e f e e s t(!J a m m egre n o e gm o e s ti k a l l e e n thuisblUven vanwege m'nfunctie) Del/Oddermanschool wastot Weinstube omgebouwd Er s p e e l d e e n b l a a s k a p ezlo, o o k i n T o r e n b u r eg n i n Westlandia Erwerdveelmeegedeind en gezongen en de t o p h i tw a s S : c h ó ni s td i eJ u g e n d z e si ti,ek o m m tn i c h t mehrl Allestratenwarenversierd en verlichtEtalages votmet d r u i v e nB, r a d e r im e e t o u d - h o l l a n dksrea a m p j eEse, r s t e druivenshow v o o r h e t o u d e p o s t k a n t o oar a n 0 e Rembrandstraat, '11, nummer2 . 2e kwartad2A02 Jaargang
en qev il;-r'uítse ilï"f:ff ïffi :ifu
INMEMORIAM vandeWestlandse lV'usea 2) vindtu op'pagina
ln het w€stlands Museumis t/m 20 0ktober2002de tentoonste]IingDRUIVENTEELT ENDRUIVENFEESTEN IN HET WESTLAND te zien, ln MuseumDeTimmerwerfin De Lieriser gedurende junit/m september de maanden eenexpositie te zienvan prentenen andereafbeeldingen schilderUen, vanDeLier 'DE onderde titel: LIER lN BEELD' Kunstschilders en zondagsschilders hebbenmet kwast,pen,krijt,potloodof andermateriaal vooralde DomvanDeLierafgebeeld Maar ookandereplekjes zrlnvereeuwigd. ] n h e t L o o s d u i n sM u s e u m' D e K o r e n s c h u u ri 's e e n 'ARCHEOLOCTE nleuweexpositie te bezichtigen: tN L00SD U I N E NH' e. td o r p j eL o o s d u i n iesni n d e d e r t i e n deee u w ontstaan, Tochwashetgebiedal langdaarvoor bewoond, Sporen d i eg e v o n d ezni j nw i j z e ne r o p d a td e v r o e g s t e bewoning dateertvanaf3000voorChristus. Detentoongaatoverde biizondere stelling archeologische vondsten diein Loosduinen zt1n aangetroffen. Croepen dietussendoor willenkomenkUken kunneneen afspraak maken, tel 070- 3973342. I n M u s e u mD e S c h i l p e n In Maaslano d o ke e nn i e u w e -DELFLAN tentoonstelling: MIDDEN D, PLATTELAN D TUSSEN STEDEN T/m 2l september 2002Netonderwerp N/iddenDelfland iszeeractueel en genietmomenteel tevensvolop p o l i t i e kbee l a n g s t e l l i n M g a a s l a nhde, tW e s t l a nedn d e omliggende stedenledereen is het er overeensdat dit s t u k j ep l a t t e l a nbde h o u d eenn o n g e s c h o n d be en w a a r d moetblUvenDeexpositie is er opgericht om op speelse wUze nogmeerbelangstelling te wekken en kennis te verk r i j g e no v e rd i t u n i e k en a t u u r -c, u l t u u re- n r e c r e a t i e gebied In MuseumHet Tramstationte schipluidenis nogt/m - HUIZEN CiNdSCPICMbCI2OO2 tE Z|CN:'DEDORPSTRAAT EN B E W O N EI N RHSE T V E R L E D E N '
2002 Op24februari isoverleden
KOOSHOLIERHOEK Hijwas66jaar.
Kooswasaljarenactiefin het historische werk,zo was hUo.a.bestuurslid vande Historische Vereniging OudW a t e r i n g e&nK w i n t s h eeunl h e tC e n o o t s c hO a pu d Westland Sinds eenaantaljaren wasKoosookvrUwilliger bUhet Westlands Museum, HUbemande eenkeerpermaand op zaterdagmiddag het historisch spreekuur. lVensen diebezigwarenmeteenhistorisch onderzoek konden bUhemterechtvoorallerhande informatie, diehUdan opzochtin de bibliotheek of hetarchiefAlshetdruk wasin het museummet gezelschappen stondhUaltUd klaarom daarbrt te helpenalshetnodigwas
Kooswasookcoórdinator vande Studiegroep Kerka r e nw a sd e s t u d i e g r o e p archieven D.ea f g e l o p ej n bezigmet het inventariseren vande archieven vande katholieke kerkvanHoekvanHolland en de katholreke kerkvanMonster, DitdedenzUin de vergaderzaal van hetWestlands Museum, waarztlelkedonderdag met e e ng r o e p Jvea n4 à 5 m e n s e nb e z i gw a r e no m d e archiefbescheiden te ordenen, Doorde inbreng vande zogenaamde Haagse Hopjes, TheoBoek,JanDekkinga en JanJanssen washetaltUdeenvrolrjke boel.Vooral moppentapper Dekkinga hieldde stemming er goed in,maaralsheteente vrolUke boelwerdwasdaaraltUd Koosom de boelte stroomlr.tnen en ervoorte zorgen dater welserieus werddoorgewerkt jaarwasookAntonvanderValkregelmatig Hetlaatste a a n w e z ibgi j h e t i n v e n t a r i s e rveannh e t M o n s t e r s e Poeldijk doordeeeuwenheen archief. HUzounamelUk navoltooiing vanhetwerkals Toen deeerste drukvanhetboek'PoeldUk doordeeeu- beheerder gaanfungeren. van het Monsterse archief jaaruitkwam, wenheen'van WimvanZUlvorig washetbinj a n u a rwr a sd e i n v e n t a r i s avt iaenh e t a r c h i evf a n I n nendekortste kerenuitverkocht Celukkig iser nueen herdruk verschenen Hetboekisvoor€,20,-verkrrjgbaar M o n s t egr e r e e dg e k o m e nd,e d r u k p r o e v evna nd e i sa r e nz o g o e da l sk l a atro e nd e o n h e i l s btldeauteur, Voorstraat 139inPoeldUk,tel 248395 Zolang i n v e n t a rw tUding kwam datKoosplotseling wasoverleden, devoorraad strekt! Ditwaseengroteschokvooriedereen die hiermet oeschiedenis vanHolland hemheeftsamengewerkt, ookomdathetvoorvelen 'Ceschiedenis In de loopvanditjaarverschlnt de uitgave ergonverwacht kwam v a nH o l l a n dH' e tb e v a 5t 3 b i j d r a g evne, r d e e lodv e rv i e r fraaiebanden, bUelkaar ruim1500pagina's en 700afbeel- KooswasaltlJd joviaal en opgewekt en in al diejaren dingen,waarvan bijna200in kleur. AlledelenzUngebond a t i k m e t h e mh e bs a m e n g e w e rbket m e r k t iek b i j den.Degeschiedenis vanHolland verschUnt bUUitgeverU hemnooitietsvaneensombere bui HUzorgdeerjuist Verloren te Hilversum: deelI in mei2002, deelil in septemer weer ber2002, deellllaen lllbin november 2002.Deel tbeslaat voordat alser eensietstegenzatbUanderen positieve gegeven, een draai aan werd de periode tot 1572,deelll loopttot de Franse bezetting vande Republiek in 1795en deellll beschrrlft de Hollandse geschiedenis Wezullen hemergmissen, vanaf1795tot heden.Vooralledelensamen geldteensetprUs van€ 90,-,DedelenzUnookafzonderlrlk te bestellen of verkrlgbaar bude erkende boekhandel en Tonlmmerzeel kostendanca € 25.- oerband Jaargang 11, nummer2 . 2e kwaftaal2)j2
