TEACHING PACK
TEACHING PACK Zig-Zag: Textiel, vezels en vilt, het is kinderspel! Vilten
Vilten
Leerlingen 3 t/m 5 jaar
Aantal
10 leerlingen met één leerkracht
Duur
40 minuten
Benodigde materialen
Voorbereiding Uitvoering van workshop 1e stap
• Een stuk bubbeltjesplastic van ongeveer 40x40 • Twee viltballetjes (van ± 5 gram) van verschillende kleuren • Groene zeep • Water • Een bakje voor de zeep • Een bakje voor koud water • Een bakje voor heet water • Een sok • Drie stukjes klitteband (met haakjes) • Twee stukjes klitteband (met lusjes) • Een bolletje rood garen • Een schaar • Een droogrekje. -‐ Plaats de benodigde materialen op de tafels. -‐ Zet bakken met koud water vooraf klaar. DRIE STAPPEN -‐ [5 minuten] Introduceer het onderwerp aan de leerlingen door middel van vragen: • Waar is vilt van gemaakt? • Wat kun je met vilt maken?
• Vind je het leuk om te ontdekken wat je met vilt kunt doen en hoe leuk het is om met vilt te werken? 2e stap
-‐ Door de verschillende vragen verrijken leerlingen hun kennis over vilt en het gebruik van vilt in het dagelijks leven. Verschillende soorten vilt voorbereiden om te laten zien hoe de soorten vilt van elkaar verschillen.
3e stap
-‐ [30 minuten] Werk met de materialen. Vilten; dat is interessant! Plaats eerst het bubbeltjesplastic op de tafel. Plaats de bakjes met warm en koud water. Zet ook het bakje voor de zeep neer. Pak kleine stukjes viltwol van verschillende kleuren. [Stimuleren van de fantasie van de leerlingen] Wrijf de zeep op je handen. Begin een balletje te rollen van de viltwol (1 kleur) met je zeperige handen. Dompel de balletjes onder in koud en warm water.
Het eerste balletje wordt omwikkeld met de tweede kleur viltwol. Doe hetzelfde als met het eerste balletje. Laat het balletje drogen op een handdoek of wacht om het te laten drogen. [Je kunt ook een haardroger/föhn gebruiken om de balletjes te drogen. Leg de balletjes in een metalen of houten kom en blaas de warme lucht op de balletjes]. Snijd het balletje door midden met een mes [uitvoeren door leerkracht].
Bevestig het klitteband op de plaatsen waar de ogen en de tong van het monstertje moeten komen.
Bevestig de twee delen van het balletje op het klitteband en een stukje vilt voor de tong.
Afsluiting
We hebben een monstertje gemaakt!
Opmerking voor leerkrachten: Als alternatief voor de introductie met vragen, kan je ook een verhaal vertellen met behulp van een vooraf gemaakt monstertje. Na het verhaal kun je starten met het maken van de viltballetjes en monstertjes. TEACHING PACK Zig-Zag: Textiel, vezels en vilt, het is kinderspel! My machine
Breien
Leerlingen 3 t/m 5 jaar
Aantal
max. 30 leerlingen (bij jonge kinderen is aanvullende hulp noodzakelijk; ongeveer 1 begeleider per 8-10 leerlingen)
Duur
45 - 50 minuten
Benodigde materialen
Schuilt er een ware uitvinder in jou? Bouw je eigen punnik- en weefmachientje van hout, plastic, emmers, stojes en rietjes. • Een toiletrolletje • 4 paperclips
• • • •
duct-tape verschillende kleuren garen decoratiemateriaal: oogjes, stukjes vilt etc. Eventueel (washi) tape om machientje te versieren.
Voorbereiding
-‐ Verzamel de materialen per leerling en zet deze klaar.
Uitvoering van workshop
ACHT STAPPEN -‐ [5 minuten] Introduceer het onderwerp aan de leerlingen en laat enkele voorbeelden van gerecyclede materialen zien. Laat leerlingen nadenken over mogelijke materialen die ze thuis of op school kunnen vinden om te gebruiken voor een breimachine.
1e stap
-‐ Ik kan mijn eigen punnikmachine maken! Bevestig de 4 paperclips met ducttape aan de buitenkant van het toiletrolletje. Zorg dat iedere paperclip stevig vast zit. Buig iedere paperclip nu voorzichtig naar buiten toe over de rand van het toiletrolletje.
2e stap
Je hebt nu van een toiltetrolletje je eigen punnikmachientje gemaakt! Gebruik decoratietape om het machientje te versieren. Leerlingen kunnen hun eigen creativiteit hierin kwijt. 3e stap
Neem twee verschillende kleuren dikke wol, meetlint en een schaar. Meet mnimaal 150 cm wol af. Knip de draden af met een schaar.
4e stap
Maak een lusje in de draden en haak deze over een van de paperclips. Lus de draden op eenzelfde manier om de andere paperclips. Let op dat de draad aan de binnenkant van de punnikmachine blijft. Maak twee rondjes met beide draden om de 4 paperclips op het punnikje vast te zetten.
5e stap
Neem de onderste twee draden, trek deze over de bovenste twee draden over de paperclip heen. Trek zacht aan de draad die onderuit je punnikmachinejte
komt en trek deze strak. Herhaal dit bij alle paperclips tot je ze alle drie hebt gehad. 6e stap
Neem één van de twee draden en herhaal het patroon. Nu pak je de onderste twee draden, trek ze over de bovenste draad en over de paperclip. Herhaal deze techniek tot je alle 4 de paperclips hebt gehad.
7e stap
Het punnikje zit vast! Dat betekent dat je nu kunt beginnen met het echte werk. Neem de andere kleur draad en herhaal de methode uit de vorige stap. Herhaal de punnik techniek en wissel af met de verschillende kleuren tot al het draad bijna opgebruikt is. Haal de draden door de laatste lussen.
8e stap
Tenslotte: leg een knoop om het punnikje vast te zetten. Je kunt nu je vinger erin steken. Hoe dikker de wol, hoe meer je vinger bedekt is. Je kunt nu je eigen poppetje gaan maken! Van astronaut tot een ballerina of je lievelingsdier. Alles is
kan! Zorg dat je genoeg decoratiematerialen hebt om mee aan de slag te gaan. Afsluiting
Ik kan punniken met my machine!
Opmerking voor leerkrachten: Bij de introductie kan je fotos van meerdere brei en punnikmachines en voorbeelden van breiwerk. Je kunt de leerlingen vragen om in de klas rond te kijken naar gebreide spullen en zo onderzoeken ze welke kledingstukken of andere objecten gebreid zijn en welke niet. Daarna kunnen de leerlingen gaan starten met het bouwen van hun eigen punnikmachine.
TEACHING PACK Zig-Zag: Textiel, vezels en vilt, het is kinderspel! Kussen monster
Weven
Leerlingen 6 t/m 12 jaar
Aantal
20 leerlingen bij één leerkracht
Duur
45 - 50 minuten
Benodigde materialen
Voorbereiding
Uitvoering van workshop 1e stap
• • • • • • • • •
Een stuk karton (dik) van 15x20 cm Een schaar Een potlood Een lineaal Dik garen van ± 2 meter lang 30 reepjes stof (20x1 cm) van verschillend stof Opvulling (watjes, zacht katoen of fiber fill) Een A4 van vilt, kies je eigen kleur Lijm (warm lijm pistool); alternatief is naald en draad gebruik.
-‐ Meet het karton af en knip het op het juiste formaat. Voor leerlingen tussen 6 en 8 jaar is het aan te raden om het draad op het karton te spannen. Meet het garen op 2m af voor alle leerlingen. Snijd de achterkantjes van het monstertjes af op de juiste grootte. DRIE STAPPEN -‐ [5 minuten] Introduceer het onderwerp aan de leerlingen door middel van vragen: • Heb je ooit een weefgetouw gezien? • Heb je ooit geweven? • Wie kent de belangrijkste stappen van het
weven? • Welke materialen ken je? Kunstmatige of natuurlijke materialen. [Door middel van de verschillende vragen kun je de kennis van de leerlingen over weven en textiel verrijken. Je kunt diverse materialen als voorbeeld laten zien. Leerlingen vinden het leuk om de materialen zelf te onderzoeken.] 2e stap
-‐ Bekijk de video tutorial. [5 min] -‐ Het weven van een kussen monster is makkelijk uitvoerbaar voor de leerlingen. Ze zijn enthousiast over hun eigen resultaat en willen dit graag aan elkaar laten zien. -‐ De video illustreert de opdracht voor de leerlingen goed. Dit is een goed aanknopingspunt om uit te leggen hoe ze te werk moeten gaan.
3e stap
-‐ [30-40 min] Maak je eigen kussen monster. Maak 10 tot 12 inkepingen aan beide kanten van het karton, 1 cm van elkaar gescheiden. Plaats het garen op het karton. Het garen blijft aan de voorkant van het karton. Alleen het begin en eind van het garen moet aan de achterzijde van het karton worden bevestigd.
Begin met weven door een stukje stof onder de eerste draad te steken. Bij de tweede draad gaat het stof over de draad heen. Ga door tot je alle draden hebt gehad. Pak een tweede stukje textiel. Hier start je door het stukje textiel over de eerste draad te brengen en onder de tweede draad te steken. Dit is precies tegenovergesteld aan het eerste stukje textiel. [Het is belangrijk dat deze eerste stap goed begrepen wordt.] Weef de draden helemaal vol. Let op dat je de textiel goed aanschuift en er weinig ruimte tussen de reepjes textiel zit. Anders kan de vulling er straks makkelijk uitvallen. Knoop
nu
de
uiteinden van de reepjes textiel twee aan twee aan elkaar. Haal voorzichtig het weefwerk van het karton. Bevestig nu de achterkant aan het weefwerk. Gebruik hiervoor een lijmpistool of naald en draad. Maak drie zijkanten vast en houd 1 kant open.
Je kunt het monstertje nu gaan vullen.
Maak de vierde zijde vast.
Maak je monstertje af met ogen, benen, armen of antennes. Gebruik je fantasie.
Afsluiting
Mijn kussen monster is klaar!
Opmerking voor leerkrachten: Je kunt bij de introductie meer inhoudelijke informatie en feiten over weven en weefgetouwen geven - waar en wanneer het eerste getouw is gemaakt, welke types er bestaan etc. Ook fotos van verschillend weefwerk. Daarna kan de video worden bekeken: http://zigzagproject.eu/pillow-monster/
TEACHING PACK Zig-Zag: Textiel, vezels en vilt, het is kinderspel! Geluid breien
Breien Aantal Duur Benodigde materialen
6 t/m 12 jaar 10 leerlingen met één leerkracht 60-120 minuten Voor het eerste deel (elektronica): -‐ 10x10 cm red fabric for component pocket -‐ 1x ATtiny85 chip programmer (Sparkfun), -‐ 1x ATtiny85 chip, -‐ 1 chipvoetje met 8 pinnen, -‐ 1 knoopcel batterij (3V),
-‐ -‐ -‐ -‐ -‐ -‐ -‐ -‐
1x knoopcel batterij houder, 1x piezo speaker, 1x 1-Mega-Ohm weerstand, montagedraad, duct tape, soldeerbout, soldeer, krokodillenclips.
Voor het tweede deel (gepunnikt geluidsobject): -‐ de geluidscomponent uit deel 1, -‐ toiletrolletje, -‐ 4 grote paperclips (50 mm), -‐ duct tape, -‐ geleidend garen, -‐ normaal garen, -‐ haak naald, -‐ schaar -‐ 10 x 10 cm rode stof voor het component zakje. Voorbereiding
Uitvoering van de workshop 1e stap
-‐ Je kunt ervoor kiezen om het elektronica gedeelte geheel voor te bereiden. Of de delen in afzonderlijke lessen te behandelen. Het elektronica-gedeelte is vooral geschikt voor groep 7/8. DRIE STAPPEN -‐ [5 min] Introductie van het onderwerp breien door middel van vragen: Wat weet je al van breien? Kun je breien? Welke textiele materialen herken of ken je? Wat weet je van elektronica? En hoe geluid geleidt? -‐ [Door middel van de vragen kun je de kennis van de leerlingen over breien, innovatieve materialen en elektronica verrijken.]
2e stap
-‐ [5 min] Bekijk de video tutorials.
-‐ http://youtu.be/AgZFYme1jCY 3e stap -‐ /50 min/ Textiel en geluid! -‐ Electronica – deel 1 Plaats de chip op de ATtiny85 chip. Programmeer van Sparkfun en druk deze in de USB-aansluiting van je computer. Upload de code (zie hieronder) op de chip, gebruik makend van Arduino software. #define NOTE_C4 262 #define NOTE_CS4 277 #define NOTE_D4 294 #define NOTE_DS4 311 #define NOTE_E4 330 #define NOTE_F4 349 #define NOTE_FS4 370 #define NOTE_G4 392 #define NOTE_GS4 415 #define NOTE_A4 440 #define NOTE_AS4 466 #define NOTE_B4 494 #define NOTE_C5 523 Buig de pinnetjes van het chipvoetje naar buiten toe en plak het tegen de achterkant van de batterijhouder met duct tape. De bovenkant van het voetje (te herkennen aan een inkeping) wijst richting de minus-pin van de batterijhouder. .
Nu kunnen we beginnen met solderen. Verhit de soldeerbout en pak wat soldeer erbij. In de bovenstaande afbeelding zie het circuit dat we gaan solderen.
Soldeer de weerstand op de chip. De weerstand moet van analoge pin 3 naar aarde gesoldeerd worden, zoals te zien is in het diagram.
Knip het draad met de krokodillenklemmetjes door. Laat 3 cm zitten aan elk eind. Strip de laatste 0,5 cm zodat je het draad aan de chip kan solderen.
Soldeer een van de krokodillenklemmetjes aan analoge pin 3 (waar je de weerstand aan vast hebt gemaakt) en de andere aan de minus pin van de batterijhouder.
Knip twee stukjes montagedraad af van ongeveer 2 - 2,5 centimeter. Strip beide draadjes aan beide kanten een paar millimeter, net genoeg om ze te kunnen solderen. Soldeer het montagedraad aan de chip. Eén stukje gaat van de aarde-pin naar de minus-pin van de batterijhouder. Het andere stukje gaat van de VCC-pin (rechtsboven, 3V in) naar de plus-pin van de batterijhouder. Soldeer de piezo speaker aan de chip. De speaker moet zo gesoldeerd worden zodat één pin verbonden wordt met de minus pin van de batterij houder, en de andere pin (minus pin van de piezo, als het aangegeven is), met de aarde pin. Klik de batterij in de houder, klik de chip in het chip voetje en verbind de krokodillen klemmetjes met jouw zelfgemaakte sensor om melodietjes te kunnen maken met je muziekbandje in het volgende deel! -‐ Maak je eigen geluidsobject – Deel 2 -‐ http://youtu.be/X_F3H2N1xak
Maak eerst je punnikmolen: pak een lege toilet rol. Knip deze open en rol het op totdat het bijna dubbellaags is. Schuif vier paperclips op de rand. Plak deze vast met duct tape.
Knip het gekleurde garen en het geleidende draad. Zorg dat beide draden dezelfde lengte hebben. Gebruik de geleidende en normale draad samen. Maak een rondje, ga met de draad van achter naar voor rond de paperclip. Dit doe je bij alle 4 de paperclips. Eindig de punnikdraad, neem de draden en haal deze door de net gemaakte lusjes.
Zorg ervoor dat je punnikje ongeveer 15 – 20 cm lang is.
Rond af, door de draad eruit te halen en er een knoopje in te leggen. Neem het elektrisch geluidscomponent dat bestaat uit een speakertje en een batterij met daaraan verbonden twee krokodillenklemmetjes. Verbind de uiteinde van de geleidende draad aan de krokodillen clipjes van het component. Plaats het component in het midden van het stukje rode stof. Dicht het stofje en knoop een draad eromheen zodat het een zakje wordt. Plaats het zakje om je arm, nek of om je vriendje of vriendinnetje en begin met geluid maken door het stretchen van het breisel!!! Afsluiting
-‐ Jouw textiel kan geluid maken!
Opmerking voor leerkrachten: Bij de introductie kan je fotos van innovatieve materialen laten zien. Door videos en foto's krijgen leerlingen een gevoel voor innovatieve materialen, hun gebruik. Ze kunnen samen discussiëren over toepassingen en daarna gaan starten. Bekijk de video tutorial: http://zigzagproject.eu/sound-embracer-2/
TEACHING PACK Zig-Zag: Textiel, vezels en vilt, het is kinderspel! Vrolijke straat
Vilten
Leerlingen 9 t/m 12 jaar
Aantal
25 leerlingen met één leerkracht
Duur
40-60 minuten
Benodigde materialen
Voorbereiding
Uitvoering van workshop 1e stap
Een schaar Een vel wit papier - A4 Een potlood Lijm (lijmpistool) Vier kant-en-klare vellen vilt in verschillende kleuren - A4 • Een houten stok • Decoratie materiaal (stickers, glitters, pompoms).
• • • • •
-‐ Verdeel de materialen voor iedere leerling. -‐ Zet alle materialen klaar op tafels. DRIE STAPPEN -‐ [5 minuten] Introduceer het onderwerp aan de leerlingen door middel van vragen: • Wat is vilt? • Waar is vilt van gemaakt? • Hoe wordt vilt gemaakt? Het is een niet-geweven materiaal. • Waar worden niet-geweven materialen voor gebruikt? [Door middel van de verschillende vragen kun je de kennis van de leerlingen over vilten en textiel verrijken. Je kunt diverse materialen als voorbeeld
laten zien. Vilt is zeer goed isolerend en een fantastisch materiaal om mee te werken.] 2e stap
-‐ Bekijk de video tutorial. [5 min] -‐ De video illustreert de opdracht voor de leerlingen goed. Dit is een goed aanknopingspunt om uit te leggen hoe ze te werk moeten gaan.
3e stap
-‐ [30 minuten] Werk met de materialen. We maken een vrolijke straat! Teken een of twee huizen op het witte vel papier. Doe dit door alleen geometrische figuren te gebruiken. Teken geen details. Knip het huis uit. Je gebruikt deze tekening als mal voor het vilt. [Bespreek met de leerlingen het belang van grootte en vormen terwijl de leerlingen aan het werk zijn.] Trek de mal over op twee verschillende kleuren vilt. Knip de vormen uit het vilt. De ene kleur vormt de basis voor het huis. Op de voorkant (tweede kleur) knip je ramen, deuren, schoorsteen, hek etc uit.
Plak de uitgeknipte voorkanten op de basisvorm (eerste kleur). De basis is zichtbaar door de uitgeknipte ramen/deuren. Je kunt een stukje vilt uit de schoorsteen laten hangen. Hiermee kun je je huisje later ophangen.
Versier de voorkant van je huis. Bijv. met bloemen, gordijnen. Plak de versieringen vast met lijm. Verzin het maar! Plak het haakje vast aan het houten stokje.
Als je wilt, kun je ook het stokje versieren. Denk aan: zon, wolken etc. Je kunt deze versieringen uit vilt uitknippen.
Afsluiting
De vrolijke straat is klaar!
Opmerking voor leerkrachten:
Je kunt tijdens de introductie interessante feiten over vilten als ambacht en vilt als materiaal en toepassingsvormen. Je kunt hiervoor fotomateriaal gebruiken of voorbeeldobjecten laten zien. Bekijk de video tutorial: http://zigzagproject.eu/felted-houses-tutorial /
TEACHING PACK Zig-Zag: Textiel, vezels en vilt, het is kinderspel! Geweven papier bladen
Weven
Leerlingen 3 t/m 5 jaar
Aantal
15 leerlingen met één leerkracht
Duur
40 minuten
Benodigde materialen
Voorbereiding
Uitvoering van workshop 1e stap
• • • • • • •
Scharen Twee grote stukken plat karton Een lineaal Een potlood Dik garen Decoratie materiaal (stickers, glitters, pompoms) Tape.
-‐ Verdeel het karton in een oneven aantal lijnen (7, 9 of 11), door het midden van het blad. -‐ Verdeel garen (5 tot 7 meter) per leerling. Rol het garen op tot kleine balletjes. -‐ Zet alle materialen klaar op tafels. DRIE STAPPEN -‐ [5 minuten] Introduceer het onderwerp aan de leerlingen door middel van vragen: • Waar zijn je kleren van gemaakt? • Waar is textiel van gemaakt? • Ken je iemand die breit? • Ken je ook iemand die weeft? • Heb je ooit een weefgetouw gezien? [Door middel van de verschillende vragen kun je de kennis van de leerlingen over weven en textiel
verrijken. Je kunt diverse materialen als voorbeeld laten zien. Leerlingen vinden het leuk om de materialen zelf te onderzoeken.] 2e stap
-‐ Bekijk de video tutorial. [5 min] -‐ Het weven van een blad is makkelijk uitvoerbaar voor de leerlingen. Ze zijn enthousiast over hun eigen resultaat en willen dit graag aan elkaar laten zien. -‐ De video illustreert de opdracht voor de leerlingen goed. Dit is een goed aanknopingspunt om uit te leggen hoe ze te werk moeten gaan.
3e stap
-‐ [30 minuten] Werk met de materialen. We gaan weven! Knip de lijnen in. Je leerkracht heeft aangegeven tot waar je moet knippen.
Breng het uiteinde van het garen door een van de inkepingen. En maak het garen vast.
Breng het garen tussen de inkepingen door: wissel steeds af - draad voor - draad achter. Let op dat je steeds in dezelfde richting blijft weven.
Als je het eind van het bordje hebt bereikt, breng je het garen naar de achterkant van het bord. Vraag je leerkracht om hulp (als het niet lukt). Knoop en garen vast.
plak
het
Versier je blad met pompoms, glitter. Je kunt ook tekenen of schilderen op het midden van het blad. Gebruik je fantasie!
Afsluiting
De leerlingen hebben hun eerste weefwerk gemaakt!
Opmerking voor leerkrachten: Je kunt de introductie als spel verzorgen. Laat een leerling zijn/haar ogen bedekken. Je plaatst meerdere materialen op de tafel voor hem/haar. Vraag de leerling of het materiaal geweven is. Bekijk de video tutorial: http://zigzagproject.eu/woven-bow-tutorial/
