[1]
Collegeakkoord CDA, WB en PvdA 2014 t/m 2017
[2]
1.
Voorwoord
De afgelopen weken hebben wij, de lijsttrekkers van CDA, WB en PvdA, onderhandeld over het voorliggende collegeakkoord. Wij zijn daarbij ondersteund door Griet de Boer (CDA), Haye Stellingwerf (WB), Sjoerd Simon Kuipers (PvdA) en formateur Lieuwe Miedema. Met dit akkoord leggen wij een basis voor deze collegeperiode. Een bijzondere periode omdat we ons voorbereiden op een gemeentelijke herindeling per 1 januari 2018. Onze focus is daarop gericht. Tegelijkertijd moeten we antwoord geven op nieuwe vraagstukken en gaat de dienstverlening aan onze burgers gewoon verder. Dat vraagt eveneens aandacht en inzet. De verandering in het sociaal domein is het grootste vraagstuk waarvoor wij geplaatst worden. Deze taak pakken we op met de herindeling in het vooruitzicht. Door nu samen met de fusiepartners op te trekken voorkomen we dat straks alles opnieuw moet gebeuren. Slim organiseren en gebruik maken van elkaars kennis. De uitvoering van dit akkoord hopen we in goede samenwerking met de voltallige gemeenteraad te kunnen doen. Er zijn verschillen tussen fracties maar in wezen staan we allemaal voor dezelfde opgave: een gemeente waar het goed wonen en werken is, waarin mogelijkheden van burgers worden benut en eigen initiatief wordt gewaardeerd. Die waarden dragen we allemaal met ons mee.
Nel Haarsma
(CDA)
Boukje Tol
(WB)
Hillie Blaak
(PvdA)
[3]
2. Inleiding Dit collegeakkoord is opgesteld rondom een viertal thema’s: herindeling, ‘t Bildts aigene, vitaal platteland en sociaal domein. Wij kiezen voor deze thema’s omdat we ze zien als leidend voor de komende periode. Herindeling, omdat we stevig aan de slag moeten om het Bildt straks goed “op te leveren” voor de herindelingsgemeente. ‘t Bildts aigene, omdat het staat voor de kenmerken van onze gemeente die we bij de herindeling een stevige plek willen geven. Vitaal platteland, omdat er beeldbepalende ontwikkelingen zijn waarop we willen reageren. Sociaal domein ten slotte omdat, met alle veranderingen in het vooruitzicht, inwoners op ons moeten kunnen blijven rekenen als zij hulp of ondersteuning nodig hebben. Rode draad door deze thema’s is een veranderende rol van de gemeentelijke overheid. Minder sturend en regelend. Meer ruimte gevend aan inwoners en instellingen om eigen initiatieven te ontplooien en inbreng te hebben in gemeentelijke plannen. Beter benutten van betrokkenheid en creativiteit van de talloze vrijwilligers in onze gemeente. Daar hoort wat ons betreft ook een groter beroep op eigen verantwoordelijkheid bij. Veranderingen die we in gang zetten maken we niet allemaal zelf af. 1 januari 2018 gaat het Bildt op in een nieuwe gemeente, in november 2017 zijn er verkiezingen voor de raad van die gemeente. Het is aan die raad om te bepalen hoe de nieuwe gemeente bestuurd en georganiseerd wordt. Daar gaan we dan niet meer over. Waar we wel over gaan is het leggen van een goede basis vanuit Bildts perspectief. Dat is onze “drive”, om het zo te stellen. Bij het leggen van die basis bouwen we voort op wat al in gang is gezet door het vorige college. Geen trendbreuk, wel nieuwe accenten. In financieel opzicht handhaven we een behoedzaam en degelijk beleid. Dat moet ook wel gelet op de gemeentelijke reserves (die niet uitputtend zijn), ontwikkelingen die financiële risico’s in zich dragen (zoals de drie decentralisaties) en de komende herindeling. Voor de nieuwe gemeente willen we immers ook financieel een goede basis leggen, in het belang van onze inwoners. We hebben gekozen voor een collegeakkoord op hoofdthema’s. Hiermee illustreren we de rode draad die we hiervoor noemden: minder sturend en regelend, meer ruimte gevend om gezamenlijk met inwoners en instellingen invulling te geven aan onze plannen. De uitwerking betrekken we bij de op te stellen programmabegroting 2015 en bijbehorend meerjarenperspectief. Beleid dat middels de programmabegroting al in gang is gezet of wordt voorbereid loopt uiteraard door, tenzij daarover in dit akkoord iets anders is afgesproken. Dit collegeakkoord bevat een financiële paragraaf. Plannen die niet in de lopende begroting zijn opgenomen zetten we daar op een rij met vermelding van financiële dekking. Ook geven we aan wat we doen om de meerjarenraming sluitend te maken. Stijging van lokale lasten is, anders dan door compensatie voor inflatie of vanwege harmonisatie in verband met herindeling, in beginsel niet aan de orde.
[4] 3. Herindeling Wat vinden we ervan? 1 januari 2018 ontstaat een nieuwe gemeente waarin het Bildt op gaat. Dat staat wat ons betreft niet ter discussie. De fusiepartners moeten zich de komende tijd gaan voorbereiden op harmonisatie van beleid en uitvoering. Daarbij past niet dat we nu van alles gaan doen dat straks weer anders moet. Dat is verspilling van geld en energie. Liever zoeken we naar mogelijkheden om vanaf nu al zaken samen aan te pakken met onze fusiepartners. Bovendien realiseren we ons dat onze ambtelijke organisatie niet alles tegelijk kan. Voorbereiden van een herindeling vraagt vooral van onze medewerkers forse inzet: alle werkprocessen, procedures en automatiseringssystemen bijvoorbeeld moeten tot één geheel worden gesmeed. Halverwege 2015 stellen de raden van de fusiegemeenten een herindelingsontwerp vast. Op dat herindelingsontwerp vragen we inwoners te reageren waarna -in het voorjaar van 2016- een definitief herindelingsadvies door de raden wordt vastgesteld. We vinden dat het herindelingsontwerp en –advies de contouren van de nieuwe gemeente krachtig moet neerzetten: welke uitgangspunten voor besturen en organiseren kiezen we? Dat biedt duidelijkheid aan inwoners, instellingen en verenigingen. Wat ons betreft is daarbij leidend wat we in de inleiding al opmerkten: een gemeente die ruimte geeft aan inwoners en instellingen om eigen initiatieven te ontplooien en betrokkenheid en creativiteit van inwoners en hun organisaties optimaal benut. In opmaat naar de herindeling (en de besluiten daarover) willen we met inwoners, instellingen en verenigingen in gesprek over de betekenis van herindeling. Centraal thema daarbij is wat ons betreft ‘nabij besturen’. Hoe zorgen we ervoor dat in de fusiegemeente de huidige korte lijnen tussen bestuur en burger (bijvoorbeeld met dorpsbelangen) gewaarborgd blijven? Wat is daarvoor nodig? In de hierna volgende paragrafen beschrijven we ontwikkelingen die, met het oog op herindeling, eveneens van belang zijn. ‘t Bildts aigene bijvoorbeeld. Of behoud van het regionale centrum functie van St.-Annaparochie. De acties die we over die thema’s uitzetten, dragen eveneens bij aan zo goed mogelijke borging van punten die we graag in de nieuwe gemeente terugzien. Wat gaan we doen?
We halen bij Dorpsbelangen ideeën op over het thema ‘nabij besturen’ en betrekken deze bij formulering van toekomstig dorpenbeleid. We onderzoeken de draagkracht van vrijwilligers bij verenigingen en stichtingen en stellen een actieplan kadervorming op. Werving en behoud van jeugdig kader komt daarin expliciet aan de orde. We zorgen voor afstemming met de fusiepartners bij planontwikkeling die verder reikt dan 1 januari 2018 (‘fusietoets’). We zorgen voor afstemming met de fusiepartners bij bovenlokale thema’s en bij standpuntbepaling in gemeenschappelijke regelingen.
[5]
We zorgen voor tijdige en volledige planvorming m.b.t fusievoorbereiding gemeentelijke organisaties. Waar mogelijk en (kosten-)efficiënt bevorderen we integratie van delen van de ambtelijke organisaties vóór 1-1-2018.
[6]
4. ‘t Bildts aigene Wat vinden we ervan? Cultuur is wie we zijn en wat we doen. Het Bildt kent een grote culturele rijkdom die getypeerd wordt door eigenheid. Typisch Bildtse kenmerken zoals het landschap en de taal. Wie we zijn en wat we doen, onze culturele identiteit, verandert niet door een gemeentelijke herindeling. Wel moeten we zorgen voor verankering van randvoorwaarden om die cultuur levend te houden. Vorig jaar is de kadernota cultuur 2014-2018 vastgesteld. De nota onderstreept het belang van borging van het ‘t Bildts aigene, onder meer door inzet op krachtenbundeling van organisaties op het gebied van Bildtse taal en cultuur, statusverhoging van de Bildtse taal en drietaligheid in gemeentelijke communicatie. Met het in procedure zijnde Bestemmingsplan Bildtdijken zorgen we ervoor dat het andere typische Bildtse kenmerk, de Bildtdijken, hun karakteristiek behouden. Aanwijzing door de Minister van de Bildtdijken als beschermd dorpsgezicht op basis van de Monumentenwet vinden we niet nodig. De uitvoering van de kadernota cultuur is volop gaande. In januari 2015 gaat het Bildts taal- en cultuurinstuut van start. We hebben en houden geld in de gemeentelijke begroting voor professionele ondersteuning van dit instituut, en zien erop toe dat het instituut in doelstelling en functioneren bijdraagt aan het doel ervan: borgen van het ‘t Bildts aigene, aanspreekpunt zijn voor culturele organisaties op het Bildt en de (fusie)gemeente, coördinatie van de Bildtse culturele agenda en organiseren van de Bildtse Kultuurpriis. We zien in cultuurtoerisme een fors potentieel. De Elfstedenvaarroute, de Waddenkust, het Jabikspaad: er liggen volop kansen om deze -ook economisch interessante- sector te versterken. De afgelopen jaren zijn daarvoor voorzieningen gerealiseerd zoals de TOP te Oudebildtzijl. Het is primair aan ondernemers om in te spelen op de kans die een en ander biedt. De gemeente schept de voorwaarden waardoor dit mogelijk is, bijvoorbeeld in infrastructuur (paden) of planologisch (bestemmingsplannen). Maar ook de leerlijn toerisme die vanuit het Leer- Werkplein van de campus wordt ontwikkeld, is in dit opzicht van betekenis. Wat gaan we doen?
We zien toe op totstandkoming van het Bildts taal- en cultuurinstituut. We zorgen ervoor dat de kadernota cultuur voortvarend tot uitvoering wordt gebracht. We bevorderen dat de fusiegemeente inhoud en betekenis geeft aan de Bildtse taal en cultuur. We realiseren een culturele wandelroute, inhakend op het bestaande wandelnetwerk Waddenwandelen. We nemen deel aan de nieuwe provinciale marketingorganisatie en vormen met de gemeenten in Noordwest een regioplatform.
[7]
We realiseren, indien particulier initiatief niet van de grond komt, een trailerhelling op De Dwinger. We realiseren de planvorming Zwarte Haan in publiek – private samenwerking.
[8] ‘t Bildts aigene, Wat fine wy d’rfan? Kultuur is wie’t wij binne en wat wij doen. ’t Bildt besit ’n groate rykdom die’t tipeerd wort deur aigenhyd. Tipys Bildtse kinmerken soa-as ’t landskap en de taal. Wie’t wij binne en wat wij doen, ôns kulturele idintiteit, ferandert niet deur ’n gemeentelike herindeling. Wel motte wy sorge foor ferankering fan rândfoorwaarden om die kultuur levend te houwen. Fleden jaar is de kadernota kultuur 2014-2018 faststeld. De nota onderstreekt ’t belang fan ’t hoeden en noeden fan ’t Bildts aigene, ônder meer deur inset op ’t bondelen fan krachten fan organisasys op ’t flak fan Bildtse taal en kultuur, statusferhoging fan de Bildtse taal en drietalighyd in gemeentelike kommunikasy. Met ’t Bestemmingsplan Bildtdijken – dat in prosedure is – sorge wy d’rfoor dat ’t ândere tipise Bildtse kinmerk, de Bildtdiken, hur karakteristyk houwe. ‘t Deur de Minister anwizen fan de Bildtdiken as beskermd dorpsgesicht op basis fan de Monumentenwet fine wy niet norig. De útfoering fan de kadernota kultuur is folop an ’e gang. We mikke d’rop dat in jannewary 2015 ’t Bildtse taal- en kultuurinstitút los kin. We hewwe en houwe sinten in de gemeentelike begroating foor profesjonele ondersteuning fan dut institút, en sien d’rop toe dat ’t institút in doelstelling en funksjoneren bijdraagt an ’t doel d’rfan: hoeden en noeden fan ’t Bildts aigene, anspreekpunt weze foor kulturele organisasys op ’t Bildt en de (fúzzy)gemeente, koördinasy fan de Bildtse kulturele aginda en organiseren fan de Bildtse Kultuurpriis. We sien in kultuurtoerisme ’n fors poatinsjeel. De Elfstedenfaarroete, de Waddenkust, ’t Jabikspâd: d’r lêge folop kânsen om deuze – ok ekonomys interessante – sektor sterker te maken. Der binne de ôflopene jaren fersienings foor realiseerd, soa-as de TOP in Ouwe-Syl. ’t Is primêr an ondernimmers om in te speulen op de kâns die’t een en ânder biedt. Foorbeelden derfan binne ’t rekreäsybedriif De Blikfaart ônder St.-Anne en ’t Grauwe Peerd op Ouwe-Syl. ’t Is an ondernimmers om ’t poatinsjeel feerder te ontwikkelen. De gemeente maakt de foorwaarden werdeur dut mooglik is, befoorbeeld in infrastruktuur (pâden) of planologys (bestimmingsplannen). Maar ok de leerlyn toerisme die’t fan ’t Leer- Werkplain fan de kampus út weg ontwikkeld is, is in dut opsicht fan betekenis. Wat gaan wy doen?
We sien toe op ’t tot stand kommen fan ’t Bildts taal- en kultuurinstitút. We sorge d’rfoor dat de kadernota kultuur foortfarend tot útfoering brocht wort. We befordere dat de fúzzygemeente inhoud en betekenis geeft an de Bildtse taal en kultuur. We realisere ’n kulturele koierroete, die’t inhaakt op ’t bestaande koiernetwerk Waddenwandelen. We doen met an de nije provinsjale ‘marketing’-organisasy en forme met de gemeenten in Noordwest ’n regioplatform. We realisere, at partikulier inisjatyf niet fan de grônd komt, ’n trelerhelling op De Dwinger. We realisere de planforming Swarte Haan in publyk-private samenwerking.
[9] 5. Vitaal platteland
Het Bildt is een plattelandsgemeente. De heringedeelde gemeente houdt eveneens overwegend plattelandskenmerken. Onder het thema ‘vitaal platteland’ scharen we hier drie sub-thema’s: economie, bereikbaarheid en leefbaarheid. 5.1 Economie Wat vinden we ervan? Bedrijvigheid is de basis voor lokale en regionale ontwikkeling. Als er werk is, blijft een gemeente of regio aantrekkelijk om te wonen. In onze gemeente is veel midden- en kleinbedrijf. Grote bedrijven, met meer dan 100 werknemers, zijn er overigens ook (o.a. Meijer, Smeding, Zorgcentrum het Bildt). In een plattelandsgemeente speelt de landbouw een sterke rol. Schaalvergroting is een onderwerp dat vanuit verschillende invalshoeken (economisch, ruimtelijk-planologisch, verkeers- en milieutechnisch) speelt en een ordenende rol van de gemeentelijke overheid veronderstelt. Het MKB heeft het moeilijk, vooral detailhandel en bouw. De detailhandel heeft te maken met samenloop van veranderend koopgedrag (kopen via internet) en economische crisis (minder consumptieve bestedingen). De gemeente schept randvoorwaarden voor behoud en vestiging van bedrijven (infrastructuur, planologisch), denkt mee over het wegnemen van obstakels om te ondernemen, maar het zijn de bedrijven die zelf de kansen moeten benutten. De Campus Middelsee vinden we een mooi voorbeeld daarvan: koppeling van leerlijnen aan het bedrijfsleven, met baangarantie bij bedrijven in enkele leerlijnen om instroom van jonge werknemers te bevorderen. Zo snijdt het mes aan twee kanten: bedrijven zorgen voor jonge instroom en onze jongeren houden we vast in ons gebied. Wat gaan we doen?
We onderzoeken, samen met ondernemers, de mogelijkheden om de leegstand van winkels in het winkelgebied van St.-Annaparochie te keren. De verplaatsing van Aldi naar het voormalige Ulbe-terrein wordt zo snel mogelijk gerealiseerd. We dragen ons O3-concept, het leerwerkplein van de Campus, uit in Noordwest verband via de Streekagenda. We monitoren het effect van de O3-aanpak. We leggen elke maand een bedrijfsbezoek af. We benutten deze bezoeken voor pleitbezorging voor de rol van ondernemers bij de Participatiewet (bijv. voor indienstneming van mensen met een arbeidsbeperking) en voor duurzaam en fair ondernemen (millenniumdoelen, fair trade). We gaan met provincie en marktpartijen de mogelijkheden in beeld brengen voor snel internet/ glasvezel op het Bildt.
[10] 5.2 bereikbaarheid Wat vinden we ervan? Wanneer mensen mobieler zijn of worden, verkleind de afstand tot voorzieningen. De beschikbaarheid van voorzieningen, wat doen we waar, hangt daarmee samen. Bereikbaarheid met de auto is goed geregeld. Voor mensen die niet over een auto beschikken is het echter moeilijker, zeker voor degenen met fysieke beperking door ouderdom of handicap. Internet en internetdiensten lossen dat deels op maar nooit helemaal. Dus blijft (semi-)openbaar vervoer nodig. Het OV is een verantwoordelijkheid van de Provincie Fryslân, de gemeente gaat over aanvullend (semi openbaar) vervoer. Dit laatste geldt zeker ook in relatie tot de nieuwe WMO. Langer thuis wonen voor ouderen betekent dat de waarde van bereikbaarheid groter wordt. Niet elk dorp kan immers over bijvoorbeeld dagopvang beschikken, en sommige voorzieningen (zoals bibliotheek, winkels) zijn of worden geconcentreerd. Goede infrastructuur is bovendien een belangrijke vestigingsfactor. De noord-zuidverbinding vanuit onze gemeente is wat dit betreft up to date. Voor de oost-westverbinding, die deels door dorpskernen loopt, is dit minder het geval, zeker in relatie tot ruimtelijke kwaliteit in de dorpskernen. De Bildtdijken vormen in de infrastructuur een bijzonder element. Dit heeft te maken met zowel de cultuur-historische betekenis als met de uiteenlopende functies die aan de dijken samen komen (wonen, agrarisch, toeristisch-recreatief). Het karakter van de dijken (breedte van het dijklichaam, woningen grotendeels grenzend aan de weg) is bepalend; binnen de mogelijkheden zoeken we naar een goede mix van leefbaarheid, verkeersdoorstroming en verkeersveiligheid. Wat gaan we doen?
We verbeteren, in het kader van de Streekagenda, de ruimtelijke kwaliteit van de doorgaande weg N393 in de dorpskernen van Minnertsga, St.-Jacobiparochie en Vrouwenparochie. We doen onderzoek naar verkeer op de Bildtdijken en stellen een plan op voor te nemen maatregelen. De conclusies van de GVVP-pilots Westhoek en Oudebildtzijl worden daarbij betrokken. We starten, in het kader van de Streekagenda, een project gericht op verbeterde aansluiting bij openbaar vervoerslijnen. We gaan met provincie en marktpartijen de mogelijkheden in beeld brengen voor snel internet/ glasvezel op het Bildt.
[11]
5.3 leefbaarheid Leefbaarheid hangt nauw samen met woonklimaat, sociale cohesie en voorzieningenaanbod. Het zijn geen statische begrippen. Wijziging van de bevolkingssamenstelling (vergrijzing, ontgroening) werkt door in wat we onder ‘leefbaarheid’ verstaan. Zo leidt vergrijzing tot een veranderende vraag op de woningmarkt. En bevolkingskrimp kan er toe leiden dat oudere en minder comfortabele woningen moeilijk verhuur- of verkoopbaar zijn, mogelijk met verkrotting als gevolg. Vergrijzing en ontgroening werken ook door in het voorzieningenaanbod. Minder leerlingen op scholen bijvoorbeeld. Of terugloop van het aantal leden van de muziek- of toneelvereniging. De sociale cohesie in onze dorpen is prima1, maar niet vanzelfsprekend. Vrijwilligerswerk is veelal complexer geworden door wet- en regelgeving en de neiging van mensen om zich langduriger aan bijvoorbeeld een bestuur te verbinden, neemt af. Of een dorp leefbaar is hangt niet alleen af van voorzieningen in het eigen dorp. Bepaalde voorzieningen in bijvoorbeeld St.-Annaparochie (Bildtse Slag, bibliotheek, zorgcentrum, winkels) zijn voor de gehele gemeente (en daarbuiten) van belang. Het is onhaalbaar en onbetaalbaar om in alle dorpen alle soorten voorzieningen te hebben. In die zin is leefbaarheid ook een resultante van hoe de streek ervoor staat: wat is er in de buurt, en is dat bereikbaar? We onderstreepten hiervoor het woord ‘ook’ omdat het natuurlijk allereerst gaat om de directe leefomgeving: is het daar plezierig wonen en leven? Wat gaan we doen?
1
We verbeteren, in het kader van de Streekagenda, de ruimtelijke kwaliteit van de dorpskernen van Minnertsga, St.-Jacobiparochie en Vrouwenparochie. We voeren het actieplan Bildtdijken uit: aanpak van 10 verkrotte woningen. We inventariseren in de dorpen hoe verkrotting ervoor staat en stellen een plan van aanpak op vanuit het beginsel ‘verleiding als het kan en dwang als het moet’. We stellen een structuurvisie het Bildt op als ‘kapstok’ voor ruimtelijke plannen. We bevorderen waar nodig dat er in dorpen een ontmoetingsplek voor de inwoners is. We voeren waar mogelijk de vastgestelde toekomstvisie basisonderwijs uit en maken daarbij een integrale afweging met betrekking tot MFA/ onderwijs. We concentreren al het gymnastiekonderwijs in St.-Annaparochie bij De Bildtse Slag. We bevorderen dat er, samen met de fusiepartners, een ‘spreidingskaart voorzieningen’ wordt opgesteld die als basis voor toekomstig voorzieningen- en accommodatiebeleid dient. We zoeken naar mogelijkheden om extra te investeren in wegenonderhoud en groenvoorziening (m.n. nieuwe aanplant)
Zie onderzoek ‘leven met en voor elkaar in onze dorpen’, impressie van samenspel tussen formele en informele zorg en ondersteuning in de zeven dorpskernen van het Bildt, december 2013.
[12] 6. Sociaal domein. Wat vinden we ervan? Per 1 januari 2015 neemt het takenpakket van de gemeente fors toe. De gemeente wordt -kort samengevat- verantwoordelijk voor zelfredzaamheid en participatie van inwoners met een beperking of met afstand tot de arbeidsmarkt en voor zorg voor jeugd. Voor ons staat eigen verantwoordelijkheid en eigen kracht van de inwoners voorop. Alleen als mensen er zelf of met behulp van hun netwerk (familie, omgeving) niet uitkomen, biedt de gemeente noodzakelijke hulp. Dat kan een algemene voorziening zijn (bijvoorbeeld dagopvang in het dorp) of een maatwerkvoorziening (persoonlijke hulp of begeleiding). We hebben er voor gekozen om de ‘3D’ in samenwerking op te pakken: provinciaal of regionaal, afhankelijk van aard en schaal van de taak. Wat lokaal georganiseerd wordt is de toegang. Op het Bildt komt er een gebiedsteam waarin verschillende organisaties (zoals maatschappelijk werk, thuiszorg, consultatiebureau enz.) samenwerken onder regie van de gemeente. Het team moet ervoor zorgen dat zo eenvoudig mogelijke oplossingen worden geboden voor zorg- en hulpvragen, steeds vanuit het uitgangspunt één gezin, één plan, één regisseur, één budget. De medewerkers van het gebiedsteam zijn resultaatverantwoordelijk. Wij willen zoveel mogelijk gebruik maken van bestaande structuren in dorpen en gemeente (bijvoorbeeld de al langer bestaande begeleidingscommissie ouderen). De decentralisaties vinden plaats met aanzienlijke kortingen op het budget ten opzichte van de huidige uitgaven. De gemeente staat daarom voor een forse uitdaging. Van belang is dat er vooral in preventie wordt geïnvesteerd: voorkomen is beter dan genezen. We realiseren ons dat er voor gebiedsteams ‘aanlooptijd’ naar een andere manier van werken nodig is. Wat gaan we doen?
We stellen een gebiedsteam voor het Bildt in. Een gemeentelijk teamleider is verantwoordelijk voor het reilen en zeilen van het team. Burgers ontvangen hulp of zorg op maat met zo min mogelijk administratieve rompslomp. We houden de bestaande infrastructuur (begeleidingscommissie) in stand omwille van behoud korte lijnen tussen de bij de ouderenzorg betrokken organisaties en huisartsen op het Bildt. We bewaken dat lokale zorgorganisaties in aanbesteding kunnen meedingen. We selecteren bij aanbesteding niet louter op prijs. We benutten contacten met lokale bedrijven voor pleitbezorging voor de rol van ondernemers bij de Participatiewet (bijv. voor indienstneming van mensen met een arbeidsbeperking). We passen dit ook toe op de eigen gemeentelijke organisatie. We vinden dat beschikbare budgetten in beginsel maatgevend zijn voor het aanbod. We zorgen ervoor dat bij gemeentelijke aanbestedingen het beginsel van ‘social return’ wordt toegepast (bij levering van diensten boven een waarde boven € 100.000 en bij werken boven een waarde van € 250.000) We zorgen tijdig voor goede informatie aan onze inwoners over de veranderingen en voor een duidelijke vraagbaakfunctie.
[13] 7. Financiën. Wat vinden we ervan Er is op dit moment geen eenduidig financieel beeld te geven voor de meerjaren periode 2015 2018. In de meicirculaire die eind mei 2014 uitkomt, zal nog een groot aantal financiële mutaties plaatsvinden die van invloed zijn op het meerjarenperspectief. Een negatieve invloed voor onze gemeente heeft de herijking van het gemeentefonds. Uiteindelijk zal onze gemeente naar verwachting € 108.000,-- structureel moeten inleveren. Dit bedrag zal waarschijnlijk in 3 jaren (2015 tot en met 2017) worden opgebouwd, waardoor het nadeel in 2015 € 36.000,-- bedraagt. Ook zal in de meicirculaire een nieuwe verdeelsystematiek voor de te ontvangen gelden in het kader van Werk en Inkomen bekend worden gemaakt en zullen de nieuwe budgetten in verband met de drie decentralisaties aangepast worden. Wat de financiële consequenties van de nieuwe budgetten voor de drie decentralisaties zijn is voor onze gemeente nog niet aan te geven. Wel zijn de risico’s in Bijlage 1B benoemd. Als er zich in 2015 tekorten voordoen moeten deze via de algemene reserve worden opgevangen. In de Bijlage 1A waarin de meest actuele budgettaire positie voor de periode 2014 – 2017 is weergegeven, is met de in de vorige alinea genoemde ontwikkelingen nog geen rekening gehouden. Wat is gevolg collegeprogramma op ramingen? De navolgende programmaonderdelen zijn financieel niet te dekken binnen de huidige begroting en meerjarenraming. Daarvoor zal dus, voor de hieronder indicatief aangegeven bedragen, dekking gevonden moeten worden. Categorie A zijn onderwerpen waarvan voor ons vaststaat dat ze worden uitgevoerd. Categorie B zijn onderwerpen waarvan uitvoering afhankelijk is van ons rekeningresultaat of andere nu niet voorziene dekking.
[14] Onderwerp Uitbreiding wethouders-formatie 0,4 fte3 Trailerhelling De Dwinger Zwarte Haan Onderzoek leegstand winkels Dorpskernen N393 Aanpak verkrotte woningen Bildtdijken MFA Vrouwenparochie Uitvoering visie basisonderwijs Kunstgrasveld VV St.-Annaparochie Teamleiding gebiedsteam 3D 3
Geraamd bedrag € 34.000 € 10.000 € 10.000 € 10.000 € 300.000 € 400.000 P.M P.M P.M € 55.000 Totaal incidenteel € 730.000 Totaal structureel € 89.000
i / s2 S I I I I I I I I S
Prioriteit A of B A A A A A A B B B A
Dekkingsmiddelen Ter dekking van de incidentele lasten kunnen worden ingezet: -
De bestemmingsreserve afvalstoffenheffing (stand 1-1-2014)
€ 216.000
Voorgesteld wordt om de reserve afvalstoffenheffing op te heffen, gelet op het 100% kostendekkend zijn van de afvalstoffenheffing en de betrouwbaarheid van de ramingen. Reserves mogen door de raad herbestemd worden en ingezet worden voor een ander doel -
De toevoeging aan de algemene reserve vanuit de jaarrekening 2013
€ 488.000
Specificatie: deze toevoeging bestaat uit het rekeningresultaat 2013 (€ 263.000) + de opbrengst van verkoop brandweerkazerne (€ 225.000) Subtotaal € 704.000 -
De reserve Bildt Investeringsfonds:
Saldo begin van het jaar
2
3
2015
2016
2017
2018
€ 365.000
€ 502.000
€ 639.000
€ 776.000
Incidenteel (eenmalig) of structureel (jaarlijks)
Raming inclusief 34K formatie-uitbreiding wethouder, exclusief 55K teamleiding 3D. We gaan er van uit dat laatstgenoemd bedrag gedekt wordt binnen de middelen die we voor 3D beschikbaar krijgen.
[15]
Aan de reserve Bildts Investeringsfonds wordt jaarlijks € 137.000 toegevoegd als gevolg van raadsbesluit. Voor 2015 is dus € 1.069.000 (704K + 365K) aan dekking voor incidentele lasten beschikbaar. Het vorenstaande betekent dat niet alle wensen op voorhand gehonoreerd kunnen worden. We hebben dus een prioriteit aan de onderwerpen toegekend: categorie A zijn onderwerpen waarvan voor ons vaststaat dat ze worden uitgevoerd. Categorie B zijn onderwerpen waarvan uitvoering afhankelijk is van ons rekeningresultaat of andere nu niet voorziene dekking. Voorgesteld wordt om voor een bedrag van € 730.000,-- incidenteel aan onderwerpen als prioriteit A te benoemen. Begroting 2015 en meerjarenperspectief Vorenstaande begrotingsuitzetting en de dekking daarvan werken we uit in de programmabegroting 2015. Op basis van de nu bekende cijfers is die begroting en meerjarenraming niet sluitend. De geraamde tekorten zijn als volgt:
2015 € 51.000
2016 € 153.000
2017 € 165.000
Zodra de meicirculaire bekend is berekenen we hoe het er in de komende jaren uit ziet. We stellen vervolgens een beknopte perspectiefnota op die wij in juni ter informatie aan de gemeenteraad aanbieden. Als de ramingen resulteren in een tekort in de komende jaarschijf (2015), dan zal dat tekort middels voor te stellen bezuiniging weggewerkt moeten worden. Mede vanwege provinciaal toezicht dient de begroting voor het komend jaar sluitend te zijn.
[16] Bijlage 1A : Ontwikkeling structurele budgettaire positie na vaststelling begroting 2014-2017 A. Mutaties in de programmabegroting 2014 -2017 Omschrijving
2014
2015
2016
2017
Saldo Begroting 2014 -2017
23.313
-377.359
-391.054
-417.791
1. Herstakkkoord en december-circulaire Algemene
-45.000
110.000
117.000
132.000
64.000
64.000
64.000
64.000
172.000
172.000
172.000
172.000
14.000
14.000
14.000
14.000
-95.000
-95.000
uitkering 2. Verkoop gemeentewerf 3. Herziene begroting Dienst Sozawe 2014 4. Pensioenakkoord lagere afdracht ABP 5. Vervallen overhead Middelsee 6. Uitbreiding wethouders-formatie 0,4 fte
-22.667
-34.000
-34.000
-34.000
Totaal
205.646
-51.359
-153.054
-164.791
Jeugdwet
-138.000
-275.000
-399.000
Ombuiging op AWBZ overige kosten
-320.000
-320.000
-320.000
Lagere uitkering WMO Huishoudelijk Verzorging
-364.000
-364.000
-364.000
Totaal
-822.000
-959.000
-1.083.000
B. Risico's decentralisaties
De Vrije Algemene Reserve bedraagt naar verwachting rekening houdend met alle voorziene mutaties circa 1,0 miljoen
Toelichting ontwikkeling structurele budgettaire positie begroting 2014 – 2017. A. Toelichting op de mutaties in de programmabegroting 2014 – 2017. 1. De algemene uitkering is ten opzichte van de september-circulaire 2013 gewijzigd door onder andere het "herfstakkoord" en mutaties via de december-circulaire 2013. Deze wijzigingen betekenen voor de jaren 2015 tot en met 2017 een voordeel ten opzichte van de ramingen bij de vaststelling van de begroting 2014-2017. Verder zal in de meicirculaire 2014 een herijking plaatsvinden van een deel van de clusters van het gemeentefonds en zal ook een nieuwe verdeelsystematiek van de Wet Werk en Bijstand bekend gemaakt worden.
[17] 2. Zoals bekend is de gemeentewerf verkocht wat een voordeel betekent van 64.000,--. Zie hiervoor het raadsbesluit 19 december 2013. 3. De begroting 2014 van de dienst sociale zaken is herzien wat voor onze gemeente een voordeel betekent van € 172.000,-- met ingang van 2014. Zie hiervoor ook het raadsbesluit 23 januari 2014. 4. De door ons af te dragen premie aan het algemeen burgerlijk pensioenfonds is met ingang van 2014 verlaagd met € 14.000,--. 5. Onze gemeente ontvangt voor de uitvoering van de handhaving en openbare orde en veiligheid een bijdrage in de overheadkosten van de Middelsee gemeenten. Op het moment dat deze uitvoering van taken stopt missen wij als gemeente het Bildt een bijdrage van de andere gemeenten van € 95.000,--. Voorlopig gaan we er vanuit dat de uitvoering stopt met ingang van 2016. 6. De extra kosten voor de uitbreiding van de wethouders formatie met 0,4 fte zijn voor 2014 begroot op € 22.617,-- en voor de jaren daarna € 34.000,--.
[18] Bijlage 1B: Risico’s decentralisaties. Door de decentralisaties zullen met ingang van 2015 een aantal taken overgaan naar de gemeenten. In de hierna genoemde tabel wordt aangegeven wat de lagere baten zijn in de jaren 2015 tot en met 2017 ten opzichte van de ramingen 2014. Onder totaal is op basis van de huidige informatie cumulatief aangegeven wat naar verwachting het financieel risico is voor ons bij voortzetting van taken op hetzelfde uitvoeringsniveau en op dezelfde wijze van uitvoering. Na de tabel zijn de huidige bekende baten opgenomen in duizenden euro’s. In deze cijfers is het laatste “zorgakkoord” wat in Den Haag is afgesloten nog niet meegenomen. Begrotingsjaar x 1.000 LAGERE BATEN Jeugdwet
2015
2016
2017
138
275
399
AWBZ Overige Kosten
320
320
320
WMO Huishoudelijke Hulp
364
364
364
Totaal
822
959
1.083
Te ontvangen budget Jeugdwet in duizenden euro’s 2014 : 2.748 2015 : 2.610 2016 : 2.473 2017 : 2.349 Te ontvangen budget AWBZ Overige Kosten 2014 : 1.580 2015 en volgende jaren : 1.260 Te ontvangen budget WMO huishoudelijke Hulp 2014 : 1.320 2015 en volgende jaren : 956
