LunarPlus Uitgebreide Schermvergroter Versie 9.0

LunarPlus Uitgebreide Schermvergroter Versie 9.0 voor Microsoft Windows Besturingssystemen

Auteursrecht ©1998-2008 Dolphin Oceanic Ltd. Technology House Blackpole Estate West Worcester WR3 8TJ United Kingdom Tel: +44 (0) 1905 754577 Fax: +44 (0)1905 754559 Alle Rechten Wereldwijd Voorbehouden Handleiding versie 031PMANP901 20/02/2008

Inhoud 1. Introductie

9

1.1 Over deze handleiding .............................................................. 9 1.2 Belangrijkste Functies ............................................................ 12 1.3 Wat is Nieuw?........................................................................... 13 1.4 Sneltoetsen............................................................................... 14 2. Installeren van LunarPlus

17

2.1 Componenten........................................................................... 17 2.1.1 LunarPlus ........................................................................ 17 2.1.2 Synthesizer Access Manager (SAM) .............................. 17 2.1.3 Orpheus ........................................................................... 18 2.2 Opwaarderen van een vorige versie (Upgraden).................. 18 2.3 Installatie voor enkele gebruiker............................................ 18 2.3.1 Installatie onder Windows XP ......................................... 19 2.3.2 Het installeren onder Windows Vista .............................. 20 2.4 Product Activeren. ................................................................... 21 2.5 Installatie verwijderen van een enkele gebruiker versie. .... 23 2.5.1 Uw Software Verwijderen onder Windows XP ................ 23 2.5.2 Verwijderen onder Windows Vista .................................. 25 3. Aan de slag

27

3.1 Starten van LunarPlus............................................................. 27 3.2 LunarPlus Regelpaneel ........................................................... 29 3.2.1 Regelpaneel ontwerp ...................................................... 30 3.2.2 Help opvragen in het regelpaneel ................................... 35 3.2.3 Veranderen van Instellingen............................................ 35 3.2.4 Het Probleem van Voorgrondvensters ............................ 35 3.3 Beginnen met aanpassen van LunarPlus ............................. 36 3.3.1 Beeld parameters instellen.............................................. 36 3.3.2 Instellen van de spraak parameters ................................ 37 3.4 Werken met Visuele instellingen............................................ 38 3.4.1 Kleur Veranderen ............................................................ 38 3.4.2 Focus Markering.............................................................. 41 3.4.3 Overzicht Modus.............................................................. 42 3.4.4 Lichtkrant Modus ............................................................. 42 3.4.5 Schuiven .......................................................................... 44 3.5 Werken met spraak .................................................................. 44 3.5.1 Spreken tijdens het typen................................................ 44

3.5.2 Spraaktoetsen.................................................................. 45 3.5.3 Document Lezen.............................................................. 45 3.6 Dolphin Lijst Programma ........................................................ 46 3.7 Lijstprogramma met Meervoudige tab................................... 47 3.8 Het gebruik van sneltoetsen ................................................... 47 3.9 Toetsomschrijving Modus....................................................... 48 3.10 LunarPlus afsluiten................................................................ 49 3.11 Overzicht sneltoetsen............................................................ 50 4. Applicaties

55

4.1 Algemene applicatie tips ......................................................... 55 4.2 HTML Help................................................................................. 55 4.3 Windows Help........................................................................... 56 4.4 Internet Explorer....................................................................... 57 4.5 Microsoft Excel......................................................................... 60 4.6 Microsoft Word ......................................................................... 62 5. Het gebruik van LunarPlus

65

5.1 Vergroting ................................................................................. 65 5.1.1 Regelpaneel Vergroter..................................................... 66 5.1.2 Veranderen Vergroting .................................................... 68 5.1.3 Normale of Gescheiden Vergroting ................................. 69 5.1.4 Overzicht Modus .............................................................. 69 5.1.5 Automatische Vergroting ................................................. 71 5.1.6 Handmatige Vergroting.................................................... 71 5.1.7 Deelvergroting.................................................................. 73 5.1.8 Vloeiend Beeld................................................................. 73 5.1.9 Kleur Veranderen............................................................. 73 5.1.10 Lichtkrant Modus............................................................ 74 5.1.11 Focus Markering ............................................................ 76 5.1.12 Focus Markering dialoog ............................................... 76 5.1.13 Gekoppelde Gebieden................................................... 80 5.1.14 Vergroting Modificatie Modus ........................................ 84 5.1.15 Volgen ............................................................................ 87 5.1.16 Muisaanwijzers .............................................................. 87 5.2 Spraak........................................................................................ 89 5.2.1 Spraak Instellingen .......................................................... 89 5.2.2 Basis Bediening ............................................................... 90 5.2.3 Automatische Spraak....................................................... 91 5.2.4 Handmatige Spraak ......................................................... 95 5.2.5 Document Lezen.............................................................. 97 5.2.6 Uitgebreid document lezen .............................................. 98 5.2.7 Klik en Document Lezen.................................................. 98

5.3 Dolphin Lijst Programma ...................................................... 100 5.3.1 Lijst van opties in de Systeemlade................................ 100 5.3.2 Lijst ................................................................................ 101 5.3.3 Sorteer Methode............................................................ 101 5.3.4 Links Klikken.................................................................. 101 5.3.5 Rechts Klikken............................................................... 101 5.4 Lijstprogramma met Meervoudige tab ................................ 102 5.5 Doc Lezer ................................................................................ 102 5.5.1 Doc Lezer Werkbalk ...................................................... 103 5.5.2 Doc Lezer instellingen ................................................... 105 5.6 Instellingenbestanden........................................................... 107 5.6.1 Applicatie Instellingen.................................................... 109 5.6.2 Mappen.......................................................................... 109 5.6.3 Bestandsbeheer Instellingen ......................................... 113 5.7 Windows Aanlog Scherm...................................................... 113 5.7.1 Vergroting van het Windows Aanlogscherm ................. 113 5.7.2 Spraak bij Windows Aanlogscherm............................... 114 5.8 Synthesizer Access Manager ............................................... 116 5.8.1 SAM Configureren ......................................................... 116 5.8.2 SAM Stuurprogramma Instellen .................................... 117 5.8.3 Eenheden nu zoeken .................................................... 119 5.9 Zelfstudies .............................................................................. 121 5.9.1 Applicatie specifieke instellingen................................... 122 5.9.2 Gebruik van Kleur veranderen ...................................... 126 6. Menu structuur van LunarPlus

129

6.1 Bestand ................................................................................... 129 6.1.1 Kies of Maak Instellingenbestand ................................. 129 6.1.2 Standaards Herstellen................................................... 130 6.1.3 Situatie Aanmaken of Kiezen ........................................ 131 6.1.4 Situatie Beheer dialoogvenster ..................................... 131 6.1.5 Situatie Instellingen ....................................................... 133 6.1.6 Importeren ..................................................................... 133 6.1.7 Bestandsbeheer Instellingen ......................................... 134 6.1.8 LunarPlus Verlaten ........................................................ 137 6.2 Beeld ....................................................................................... 137 6.2.1 Vergroten aan................................................................ 137 6.2.2 Factor............................................................................. 138 6.2.3 Stijl ................................................................................. 138 6.2.4 Instellingen .................................................................... 147 6.2.5 Lichtkrant ....................................................................... 154 6.2.6 Kleur Veranderen Mogelijk ............................................ 157 6.2.7 Kleurschema.................................................................. 158 6.2.8 Focus Markering............................................................ 161 6.2.9 Koppelingen................................................................... 161

6.2.10 Voorkeuren .................................................................. 163 6.3 Spraak...................................................................................... 166 6.3.1 Spraak inschakelen ....................................................... 166 6.3.2 Monitor Markeringen Aan .............................................. 166 6.3.3 Stijl ................................................................................. 166 6.3.4 Tekenmelding ................................................................ 167 6.3.5 Uitgebreid document lezen ............................................ 168 6.3.6 Voorkeuren .................................................................... 169 6.3.7 Stem en Taal.................................................................. 172 6.3.8 Persoonlijke stemmen ................................................... 175 6.4 Configuratie ............................................................................ 178 6.4.1 Sneltoetsen .................................................................... 179 6.4.2 Windows Instellingen Dialoog........................................ 183 6.4.3 Het Regelpaneel ............................................................ 185 6.4.4 Diversen ......................................................................... 188 6.4.5 Synthesizer .................................................................... 189 6.4.6 SAM Instellen................................................................. 191 6.4.7 Toetsenbord................................................................... 192 6.4.8 Doc Lezer....................................................................... 193 6.4.9 Video Instelling............................................................... 193 6.5 Map .......................................................................................... 197 6.5.1 Mapbestand Maken of Kiezen ....................................... 197 6.5.2 Herstel naar Standaard.................................................. 198 6.5.3 Beheer Mapbestanden .................................................. 198 6.5.4 Herstel Alle Standaard Instellingen ............................... 204 6.5.5 Importeren...................................................................... 204 6.5.6 Update via Internet ........................................................ 205 6.5.7 Automatische update instellingen.................................. 205 6.6 Help oproepen ........................................................................ 206 6.6.1 Help Onderwerpen......................................................... 206 6.6.2 Info ................................................................................. 206

7. Sneltoets Tabellen

207

7.1 Toetsbenamingen .................................................................. 208 7.2 Algemene Instructies (Acties) .............................................. 208 7.3 Lijsten...................................................................................... 209 7.4 Spraak Instelling .................................................................... 210 7.5 Spraak (Spraaktoetsen)......................................................... 210 7.6 Eigen Acties ........................................................................... 211 7.7 Vergroting ............................................................................... 212 7.8 Vergroot Venster aanpassen ................................................ 213 7.9 Lichtkrant................................................................................ 215 7.10 Versie 4 Set........................................................................... 215 8. Referentie

219

8.1 Netwerk installatie ................................................................. 219 8.1.1 Standaard Server Installatie .......................................... 220 8.1.2 Terminal Server Installatie............................................. 226 8.1.3 Product activeren voor een netwerk versie................... 238 8.1.4 De Dolphin Pen Installatie ............................................. 239 8.2 Technische notities ............................................................... 242 8.2.1 Algemene besturingssysteem tips ................................ 242 8.2.2 Algemene applicatie tips ............................................... 243 8.2.3 Java Applicaties............................................................. 243 8.2.4 Adobe Acrobat Lezer..................................................... 244 8.2.5 Corel WordPerfect ......................................................... 245 8.3 Problemen Oplossen............................................................. 246 8.3.1 Installatie- en Instelproblemen ...................................... 246 8.3.2 Vergroter Problemen ..................................................... 252 8.3.3 Spraakuitvoer Problemen.............................................. 253 9. Software licentie en ondersteuning.

259

9.1 Software Licentie ................................................................... 259 9.2 Productondersteuning .......................................................... 262 9.3 Uw Serienummer.................................................................... 263 9.4 Aanbevolen hardware vereisten .......................................... 263 9.5 Ondersteunde Besturingssystemen.................................... 264 10. Verklarende Woordenlijst

265

11. Index

271

9 HOOF

DSTUK

1

Introductie Dolphin Computer Access heeft een simpele doelstelling: het maken van softwareproducten die het voor mensen met een visueel probleem mogelijk maken om te werken met de moderne informatie-technologie in zijn ongewijzigde vorm. Door het gebruik van dezelfde producten als de mensen zonder visuele problemen, kan iedereen zijn zelfstandigheid behouden bij scholing, op het werk en in de vrije tijd. Aan de andere kant geeft het vooruitstrevende ondernemingen, scholen en universiteiten de kans om gebruik te maken van goede kennis, ervaringen en ideeën van mensen die anders mogelijkerwijs niet meedoen. LunarPlus Uitgebreide Schermvergroter is uniek in de markt voor toegangshulpmiddelen vanwege de functionaliteit en de instelmogelijkheden die het biedt. Hiermee profiteren gebruikers en ondernemingen omdat aan vele gebruikerseisen kan worden voldaan.

1.1 Over deze handleiding De ondersteunende documentatie voor LunarPlus is beschikbaar in druk, als een Microsoft Word document en als een HTML Help bestand. De gedrukte handleiding bevat de vier eerste hoofdstukken van de handleiding inclusief de Software licentie en het hoofdstuk over de ondersteuning. Het Microsoft Word document en het HTML Help bestand omvatten de complete ondersteunende documentatie. Deze bestanden komen beschikbaar bij het volgen van de installatie van het product. De handleiding bevat de volgende hoofdstukken: 1. Introductie Dit hoofdstuk introduceert de belangrijkste functies van uw Dolphin LunarPlus en verklaart de structuur van de handleiding. Het biedt aan bestaande gebruikers de gelegenheid om te bekijken wat er is vernieuwd in deze belangrijke versie wijziging.

10

Introductie

2. Installeren van LunarPlus Dit hoofdstuk bevat de installatie instructies bij de installatie voor een enkele gebruiker. Beheerders die LunarPlus via een netwerk, een terminal server of Citrix client willen installeren, moeten het Referentie hoofdstuk in de volledige documentatie als instructie gebruiken. Om de toegang te vereenvoudigen is dit beschikbaar als een HTML Helpbestand binnen een \Help map op de LunarPlus CD. 3. Aan de slag Dit hoofdstuk bevat informatie die kan helpen bij het gebruiken van LunarPlus. het bevat onder andere een korte omschrijving van de basis functies van LunarPlus. 4. Applicaties In dit hoofdstuk vindt u algemene tips voor het gebruik van applicaties en een introductie van sommige veel gebruikte programma's. 5. Het gebruik van LunarPlus In dit hoofdstuk vindt u een uitgebreide gebruikers handleiding. Tevens zijn er een aantal zelfstudies, die eenvoudig te volgen zijn, opgenomen die een introductie geven van de verschillende mogelijkheden van LunarPlus. 6. Menu structuur van LunarPlus Dit hoofdstuk beschrijft alle opties die beschikbaar zijn binnen de menu's van LunarPlus en verklaart hun functie en de gevolgen bij de wijziging ervan. Het hoofdstuk is op dezelfde manier gestructureerd als het menusysteem van LunarPlus voor een eenvoudige referentie. 7. Sneltoets Tabellen In dit hoofdstuk is een volledige lijst opgenomen met alle LunarPlus sneltoetsen. De sneltoetsen zijn vermeld in tabellen.

Introductie 11

8. Referentie In dit hoofdstuk staan de netwerk installatie instructies, technische hints voor applicaties van derden en algemene tips om problemen op te lossen. 9. Software licentie en ondersteuning. Dit hoofdstuk bevat de software licentie overeenkomst en informatie over de product ondersteuning. Introductie van Windows Additioneel aan deze handleiding bevat LunarPlus een aparte handleiding over de "Introductie van Windows". Dit is een overzicht van de Windows Grafische Gebruikers interface, vooral bedoeld voor beginners, waarin de in deze handleiding gebruikte termen nader worden uitgelegd. U kunt "Introductie van Windows" benaderen in HTML Help formaat via het menu Help van LunarPlus.

12

Introductie

1.2 Belangrijkste Functies Vergroting · Tekst en afbeeldingen zijn vloeiend en helder tot een vergroting van 60 keer. · Instelling van kleur, contrast en helderheid zijn mogelijk. · Keuze uit goed zichtbare muisaanwijzers. · Vloeiend bladeren voor het bekijken van grote documenten. · Gesynchroniseerde Document leesmarkering tijdens het uitspreken van de woorden. · Keuze in vergrotingsmodes: hele scherm, gesplitst scherm; venster; loep; automatische loep en gekoppelde gebieden. · Java focus volgen: volledige vergroter toegang voor Java applicaties die ondersteund worden door Java Access Bridge. · Vergroting van het hele scherm is beschikbaar bij het aanloggen in Windows. · Instellen van het scherm exact volgens uw eisen en/of het eenvoudig schakelen van de ene scherminstelling naar een andere. Spraak · Lezen van schermtekst inclusief documenten, menu's, webpagina's, e-mails. · Melden van tekens, woorden, of beiden tijdens het typen. · Document Lezen markeert het woord dat wordt uitgesproken. · Werkt met alle lettertypes, inclusief geaccentueerde tekens en symbolen. · Er is keuze uit meer dan 20 Dolphin Orpheus TTS talen, inclusief: Deens, Duits, Engels (GB en VS), Fins, Frans, Grieks, Italiaans, Kantonnees, Katalaans, Mandarijn, Nederlands, Noors, Pools, Portugees, Spaans (Latijn en Kastilliaans) en Zweeds. · Natuurlijke spraak is nu beschikbaar voor Dolphin Orpheus TTS in het Engels (GB en VS) (mannelijk en vrouwelijk). · De intelligente manier van uitspreken binnen Dolphin Orpheus TTS herkent gelijkwaardige woorden via de context.

Introductie 13 · Orpheus stem bewerken functie maakt het mogelijk om eigen stemmen aan te maken. · Hoger stem intelligentie op hogere snelheden. · Vele andere hardware en software synthesizers worden automatisch herkend inclusief ondersteuning voor SAPI 4 en SAPI 5 compatibele synthesizers.

1.3 Wat is Nieuw? LunarPlus 9.0 is ontwikkeld met uitgebreide inbreng van onderzoek en terugkoppeling door gebruikers. Alle nieuwe opties en functionaliteit zijn ontworpen om de software nog gebruikersvriendelijker en intuïtiever te maken Vele nieuwe en krachtige functies zijn toegevoegd om er voor te zorgen dat u het beste uit uw computer kunt halen wat ook uw visueel vermogen is. Wat is nieuw in de 9.0 versie? Lijstprogramma met Meervoudige tab Het lijstprogramma met meervoudige tab biedt toegang tot alle bekende mogelijkheden van het Dolphin Lijstprogramma binnen een enkel dialoog met meervoudige pagina's.

14

Introductie

De eerste pagina geeft een overzicht van de verschillende beschikbare lijsten en zal de pagina zijn die wordt geopend als het lijstprogramma wordt gestart. Om het Lijstprogramma met meervoudige tab te openen Druk op DOLPHIN toets + TAB. Indien u naar een andere pagina navigeert in het lijstprogramma met meervoudige tab zal dit worden onthouden voor de volgende keer dat u dit programma gebruikt tijdens het werken in uw toepassing. Dit lijstprogramma met meervoudige tab is beschikbaar in Microsoft Word, Microsoft Excel en Internet Explorer. Microsoft Word Ondersteuning voor Microsoft Word is verbeterd op een aantal belangrijke gebieden inclusief een verbeterde positionering van de focus. Wanneer het muiswiel of de rolbalk wordt gebruikt in Microsoft Word om de focus te verplaatsen zal de focus het rollen volgen.

1.4 Sneltoetsen In deze handleiding zult u overal referenties zien naar sneltoetsen. Een sneltoets is een omschrijving van een combinatie van toetsenbord toetsen die u kunt benutten om LunarPlus te gebruiken. Alle sneltoetsen in deze handleiding worden op de volgende manier weergegeven: Om iets uit te voeren: Druk op TOETS A + TOETS B. Dit betekent dat u moet drukken op de toets A en deze ingedrukt houden, en dan op toets B moet drukken om de aangegeven functie uit te voeren. Voorbeeld, om het regelpaneel van LunarPlus te openen. Druk op LINKER CONTROL + SPATIEBALK.

Introductie 15 Dit betekent dat u op de LINKER CONTROL toets moet drukken en deze ingedrukt houden en daarna op de SPATIEBALK moet drukken om het regelpaneel van LunarPlus te openen. Als u een sneltoets drukt zal LunarPlus op die toets reageren en de juiste actie inleiden. Dat betekent dat op dat moment de door u gebruikte toepassing die toets niet ziet. U zult ook in het hele document referenties vinden aan een DOLPHIN TOETS. Dat is de zogenaamde Dolphin modificatie toets. Net als de standaard modificatie toetsen zoals Shift en Control, biedt LunarPlus de mogelijkheid om gewone toetsen te gebruiken als modificatie toetsen. Deze worden aangegeven als "DOLPHIN TOETS" in de toetsenlijst. De toets die is bepaald als DOLPHIN TOETS wordt ingesteld in de instelling in het "Sneltoetsen" dialoogvenster. De standaard DOLPHIN TOETS is de CAPS LOCK toets.

17 HOOF

DSTUK

2

Installeren van LunarPlus In dit hoofdstuk worden de stappen behandeld die gevolgd moeten worden bij de installatie voor een enkele gebruiker. Beheerders die LunarPlus via een netwerk, een terminal server of Citrix client willen installeren, moeten het Referentie hoofdstuk in de volledige documentatie als instructie gebruiken. Dit is beschikbaar als een HTML Helpbestand binnen een \Help map op de LunarPlus CD. Het installeren van LunarPlus vereist slechts een aantal simpel te volgen stappen. het setup proces neemt u door de installatie van een aantal componenten. In het volgende hoofdstuk zullen we kort de rol van ieder component doornemen, voordat we naar de stappen gaan die nodig zijn voor de installatie voor een enkele gebruiker. Indien u een complete computer (PC en software) direct bij Dolphin heeft aangeschaft, zal LunarPlus reeds zijn geïnstalleerd en gereed zijn voor gebruik. In dat geval kan dit hoofdstuk worden overgeslagen.

2.1 Componenten Ieder component wordt in volgorde geïnstalleerd en vervult een bepaalde rol. De rol van ieder component wordt besproken in dit hoofdstuk. 2.1.1 LunarPlus LunarPlus is de schermlezer met vergroter programma. Dit programma levert de gereedschappen en interface voor de aanpassing. Dit moet worden geïnstalleerd. 2.1.2 Synthesizer Access Manager (SAM) SAM levert de automatische en intelligente ondersteuning voor het delen van uitvoereenheden die naast elkaar zijn geïnstalleerd. Dit is een vereist component. SAM moet worden geïnstalleerd alvorens uw Dolphin software kan worden gebruikt.

18

Installeren van LunarPlus

2.1.3 Orpheus De installatie van de component Orpheus is optioneel. Orpheus is de tekst-naar-spraak eenheid voor meerdere talen van Dolphin, die de uitvoer van spraak via de geluidskaart regelt. De installatie van Orpheus betekent niet dat het als enige of belangrijkste uitvoereenheid moet dienen. Het is op ieder moment mogelijk en simpel om tussen SAM compatibele eenheden te schakelen.

2.2 Opwaarderen van een vorige versie (Upgraden) Als u een eerdere versie van LunarPlus geïnstalleerd heeft wordt gedurende de installatie aan u gevraagd of u de oude versie wilt upgraden of LunarPlus als een nieuwe versie wilt installeren. Het installeren van LunarPlus als een nieuwe versie betekent dat het als een apart product op uw computer bestaat en niet automatisch de bestaande instellingen voor LunarPlus gebruiken. Als u ervoor kiest te upgraden wordt de nieuwe versie direct over de oude geïnstalleerd. Wanneer u dit op deze manier doet, worden de meeste van uw oude instellingen automatische in de nieuwe versie aangebracht. Het op deze manier opwaarderen betekent dus dat u niet opnieuw uw naam, bedrijf en installatie pad hoeft op te geven.

2.3 Installatie voor enkele gebruiker Installatie voor een enkele gebruiker refereert aan de installatie van LunarPlus op een PC die wordt gebruikt door een geregistreerd persoon. LunarPlus moet worden geïnstalleerd onder het gebruiker profiel, om met succes te kunnen worden gebruikt. Een netwerk installatie moet worden gezien als een installatie voor een enkele gebruiker indien: · de enkele gebruiker gaat werken op meer dan één PC. · het enkele gebruiker profiel niet tijdelijk kan worden overgedragen aan de beheerder privileges voor de duur van het installatie proces. · de enkele gebruiker werkt onder beperkte/gelimiteerde gebruiker account waarbij het niet mogelijk is om gegevens te schrijven in naar


19

de "Program Files" map of sub-map, waarbij dus wordt voorkomen dat de instellingen kunnen worden opgeslagen. · meerdere gebruikers, in overeenstemming met de gebruiker licentie overeenkomst, LunarPlus gebruiken onder verschillende profielen op dezelfde PC. Kijk voor de instructies voor een netwerk installatie in het hoofdstuk Referentie van de on-line documentatie. 2.3.1 Installatie onder Windows XP De installatie van LunarPlus vereist de assistentie van de Systeem Beheerder of iemand die dezelfde veiligheids bevoegdheden bezit. Dit is nodig omdat de instellingen van de hardware van de machine moet worden aangepast in het Windows register om de video stuurprogramma interceptor te kunnen installeren. Het Dolphin installatie programma kan deze registerinstellingen niet wijzigen tenzij er Beheerderrechten zijn. Om LunarPlus in Windows XP te installeren: 1. Zet de computer op de normale manier aan en start Windows zoals gebruikelijk. 2. De Systeembeheerder of iemand met dezelfde rechten moet aanloggen en de gebruiker die de software wil gaan installeren beheerderrechten geven. 3. Als gebruiker aanloggen. 4. Plaats de Dolphin installatie-CD in uw CD-ROM station. Na een aantal seconden zal het installatieprogramma automatisch starten. 5. Zodra het installatieprogramma is geladen zal worden gevraagd de taal voor het product dat geïnstalleerd moet worden te kiezen. Daarna zal gevraagd worden welke versie geïnstalleerd moet worden, "Enkele Gebruiker " of "Netwerk". Standaard wordt de enkele gebruiker versie geselecteerd. Als u een netwerk versie gaat installeren kijk dan in Netwerk installatie instructies. 6. Een dialoogvenster zal worden getoond met informatie over het gebruik van het installatieprogramma. Volg de instructies op het scherm om de installatie te vervolgen voor ieder component. 7. Nadat het installatie programma de nodige bestanden heeft gekopieerd EN de gebruiker werkt onder een beperkte/gelimiteerde account, is het nodig om de instructie "dll_reg.cmd" te zoeken en uit te voeren die zich bevindt in de installatiemap van LunarPlus. Hiermee worden bepaalde bestanden geregistreerd om volledige functionaliteit te waarborgen.

20


8. Schakel de computer uit en start opnieuw. 9. Indien nodig moet de Systeembeheerder of iemand met dezelfde rechten aanloggen en de gebruikerrechten herstellen. De installatie is nu gereed. U kunt aanloggen als de geregistreerde gebruiker. Indien u om welke reden dan ook problemen mocht ondervinden bij de installatie van uw Dolphin software, kijk dan in het Problemen Oplossen (pagina 246) hoofdstuk. 2.3.2 Het installeren onder Windows Vista De installatie van LunarPlus vereist de assistentie van de Systeem Beheerder of iemand die dezelfde veiligheids bevoegdheden bezit. Dit is nodig omdat de instellingen van de hardware van de machine moet worden aangepast in het Windows register om de video stuurprogramma interceptor te kunnen installeren. Het Dolphin installatie programma kan deze registerinstellingen niet wijzigen tenzij er Beheerderrechten zijn. WAARSCHUWING: Windows Vista Gebruiker Toegang Controle (UAC) zal vragen of u de installatie CD wilt gebruiken wanneer het installatieprogramma wordt gestart. Er is op dat moment geen spraak ondersteuning aanwezig. Als er assistentie nodig is raden we aan de Windows Narrator (Verteller, het tekst naar spraak hulpmiddel) te gebruiken. Dit kan worden gestart door te drukken op de WINDOWStoets + U, daarna ALT + N (of "narrator" in te tikken nadat Uitvoeren in het Windowsmenu is geselecteerd).

Het installeren van LunarPlus in Windows Vista: 1. Zet de computer op de normale manier aan en start Windows zoals gebruikelijk. 2. De Systeembeheerder of iemand met dezelfde rechten moet aanloggen en de gebruiker die de software wil gaan installeren beheerderrechten geven. 3. Als gebruiker aanloggen. 4. Plaats de Dolphin installatie-CD in uw CD-ROM station. 5. Zoek het bestand "Setup.exe" op de Dolphin product CD en voer dit uit. Dit kan gebeuren door in de Windows Verkenner naar het doelbestand


21

te navigeren of door te drukken op de WINDOWStoets + R om het "Uitvoeren" dialoogvenster te openen en in te tikken "x:\setup.exe", waarbij "x" de letter van uw CD ROM station is, en daarna op ENTER te drukken. 6. Er zal een Windows Vista UAC dialoog verschijnen met een melding "Een niet geïdentificeerd programma wil toegang tot uw computer ..." en een referentie naar "ds.exe". Selecteer "Toestaan" (ALT + A) om de installatie te vervolgen. 7. Zodra het installatieprogramma is geladen zal worden gevraagd de taal voor het product dat geïnstalleerd moet worden te kiezen. Daarna zal gevraagd worden welke versie geïnstalleerd moet worden, "Enkele Gebruiker " of "Netwerk". Standaard wordt de enkele gebruiker versie geselecteerd. Als u een netwerk versie gaat installeren kijk dan in Netwerk installatie instructies. 8. Een dialoogvenster zal worden getoond met informatie over het gebruik van het installatieprogramma. Volg a u b de instructies op het scherm om de installatie te vervolgen. 9. Schakel de computer uit en start opnieuw. 10. Indien nodig moet de Systeembeheerder of iemand met dezelfde rechten aanloggen en de gebruikerrechten herstellen. De installatie is nu gereed. U kunt aanloggen als de geregistreerde gebruiker. Indien u om welke reden dan ook problemen mocht ondervinden bij de installatie van uw Dolphin software, kijk dan in het Problemen Oplossen (pagina 246) hoofdstuk.

2.4 Product Activeren. Het activeren van het product is vereist om een software licentie voor LunarPlus te verkrijgen. Zonder een software licentie zal LunarPlus alleen 30 dagen gebruikt kunnen worden. WAARSCHUWING - bekijk de Eindgebruiker Licentie Overeenkomst zorgvuldig voordat u LunarPlus activeert. Zodra LunarPlus geactiveerd is, kan geen teruggave meer plaats vinden. Gedurende het activeren van het product heeft u de keuze tussen "Nu Activeren" of "Herinner mij later".

22


Nu Activeren. Het activeren van het product kan automatisch gebeuren als een Internet verbinding aanwezig is of handmatig als geen verbinding met het Internet mogelijk is. activeren via Internet is een automatische procedure. Handmatig activeren vereist een activering code gebaseerd op uw unieke productsleutel. Als u netwerk versie of een gebruiker licentie versie voor meerdere personen heeft, selecteer dan "Licentie voor meerdere gebruikers" en voer uw licentie code in die op uw software licentie certificaat staat (zie de Netwerk installatie instructies in het hoofdstuk Referentie voor meer detail). · Activeren via Internet. Het activeren via het Internet is het eenvoudigst omdat dit automatisch gebeurt. Het vereist wel een Internet verbinding. Deze procedure verbindt u met de Dolphin server waar LunarPlus automatisch een activering code krijgt. · Handmatig activeren. Bij het handmatig proces moet u een activering code invoeren die is gebaseerd op uw unieke productsleutel. De waarde van uw productsleutel wordt weergegeven bij het handmatig activering proces. Om dan een activering code te verkrijgen moet u contact opnemen met uw lokale Dolphin vertegenwoordiger en deze uw productsleutel geven. Met deze sleutel kunnen zij u een activering code geven. Indien u een computer gebruikt zonder Internet kunt u als alternatief de volgende stappen volgen: 1. Start de handmatige activering en noteer uw productsleutel. 2. Plaats uw LunarPlus CD in de PC met Internet toegang. Hierbij moet u de SHIFT toets ingedrukt houden om te voorkomen dat het installatie programma automatisch opstart. 3. Zoek met Windows Verkenner de instructie "dol_activate.exe" en voer het uit. Dit vindt u in de map "dol_auth" op de CD. 4. Voer uw productsleutel in die u in stap 1 heeft gevonden en selecteer "Nu Activeren". Hiermee wordt het activering proces begonnen. Het maakt een verbinding met de Dolphin server en u krijgt daarna uw activering code.


23

5. Noteer de activering code en voer deze in op uw computer zodra daarom gevraagd wordt bij het handmatig activeren. Herinner mij later. Als u voor "Herinner mij later" kiest wordt u regelmatig geïnformeerd dat het activeren nog moet plaats vinden met het aantal dagen dat nog ter beschikking staat om dit te doen. Om het activeringsproces opnieuw te beginnen moet u ofwel LunarPlus opnieuw starten of de optie "Activeren" in het menu "Help" van het LunarPlus regelpaneel selecteren. Als deze optie niet beschikbaar is in het menu "Help" betekent het dat LunarPlus reeds is geactiveerd. Het verwijderen en opnieuw installeren van LunarPlus op dezelfde computer heeft niet tot gevolg dat LunarPlus opnieuw moet worden geactiveerd. Indien een extra licentie nodig is neem dan contact op met uw Dolphin leverancier. Gedurende het activeringsproces verzamelt Dolphin geen enkele persoonlijke informatie van uw computer, naast het ophalen van de product licentie sleutel.

2.5 Installatie verwijderen van een enkele gebruiker versie. Voordat LunarPlus kan worden verwijderd moet het worden afgesloten. Om dit te bereiken: 1. Druk op LINKER CONTROL+SPATIEBALK om het regelpaneel te openen. 2. Druk op ALT+F4 om LunarPlus af te sluiten. 3. U krijgt een dialoogvenster met de vraag of u het afsluiten van LunarPlus wilt bevestigen. Bevestig dit met het drukken op Enter, of keer terug naar LunarPlus met het drukken op Annuleren. Als alternatief kunt u LunarPlus afsluiten door te selecteren LunarPlus Verlaten vanaf de Bestand menu in the regelpaneel. 2.5.1 Uw Software Verwijderen onder Windows XP 1. De Systeembeheerder of iemand met dezelfde rechten moet aanloggen om de gebruiker die de software wil gaan installeren beheerder rechten geven.

24


2. Als gebruiker aanloggen. 3. Druk op de WINDOWS toets (of CONTROL+ESCAPE) om het Windows Startmenu op te roepen en ga met de pijltoetsen naar de "Uitvoeren" optie en druk dan op ENTER. 4. Type "c:\program files\dolphin\snova\dolcfgnt" -r en druk op ENTER. (Vervang de letter en/of directory naam indien van toepassing). U moet een boodschap krijgen met de melding "Interceptie stuurprogramma met succes verwijderd". Indien u een andere boodschap krijgt heeft u waarschijnlijk niet voldoende bevoegdheden. 5. Als de gebruiker als beperkte/gelimiteerde client werkt en de instructie "dll_reg.cmd" was uitgevoerd gedurende de installatie procedure, moet de instructie "dll_unreg.cmd" die zich bevindt in de installatiemap van LunarPlus uitgevoerd worden. Hiermee worden bepaalde bestanden die nodig zijn voor LunarPlus uit het register verwijderd. 6. Druk op de WINDOWS toets (of CONTROL+ESCAPE) om het Startmenu van Windows op te roepen. 7. Druk op I om naar de optie van het Startmenu "Instellingen" te gaan. 8. Druk op C om in het Instellingen submenu de optie "Configuratiescherm" op te roepen. 9. Druk op toets T en ga met de pijltoetsen door de opties om de optie "Toevoegen/Verwijderen" te selecteren en druk op ENTER. 10. Druk een keer op de TAB toets om in de lijst met de, op uw computer geïnstalleerde, software te komen. 11. Ga met de pijltoetsen omlaag totdat u de naam van de Dolphin software tegenkomt die u wilt verwijderen. 12. Druk daarna weer op de TAB toets om naar de knop "Toevoegen/Verwijderen" te gaan en druk dan op de SPATIEBALK om het te activeren. Wanneer het verwijderen van een Dolphin programma draait zal het automatisch een oude installatie ontdekken, indien aanwezig, en uw de optie geven deze ook te verwijderen. (Indien u ook SAM en Dolphin Orpheus TTS heeft geïnstalleerd op uw PC dan kunt u deze ook verwijderen, aangenomen dat ze niet door een ander product worden gebruikt zoals bijvoorbeeld Cicero.) 13. Start de computer opnieuw nadat is uitgelogd. 14. Aanloggen als beheerder of iemand met dezelfde rechten en herstel de gebruikerrechten.


25

Opmerking, indien Windows XP niet is ingesteld zodanig dat het klassiek thema gebruikt wordt dan kunnen de stappen hierboven enigszins anders zijn met betrekking tot het lokaliseren van de Toevoegen / Verwijderen optie.

2.5.2 Verwijderen onder Windows Vista 1. De Systeembeheerder of iemand met dezelfde rechten moet aanloggen en de gebruiker die de software wil gaan installeren beheerderrechten geven. 2. Als gebruiker aanloggen. 3. Druk op de WINDOWStoets + R om het "Uitvoeren" dialoogvenster te openen. 4. Type "c:\program files\dolphin\snova\dolcfgnt" -r en druk op ENTER. (Vervang de letter en/of directorynaam indien van toepassing). U moet een boodschap krijgen met de melding "Interceptie stuurprogramma met succes verwijderd". Indien u een andere boodschap krijgt heeft u waarschijnlijk niet voldoende bevoegdheden. 5. Druk op de WINDOWS toets (of CONTROL+ESCAPE) om het Startmenu van Windows op te roepen. 6. Druk op I om naar de optie van het Startmenu "Instellingen" te gaan. 7. Druk op C om in het Instellingen submenu de optie "Configuratiescherm" op te roepen. 8. Druk op toets T en ga met de pijltoetsen door de opties om de optie "Toevoegen/Verwijderen" te selecteren en druk op ENTER. 9. Druk een keer op de TABtoets om in de lijst met de op uw computer geïnstalleerde software te komen. 10. Ga met de pijltoetsen omlaag totdat u de naam van de Dolphin software tegenkomt die u wilt verwijderen. 11. Druk daarna weer op de TABtoets om naar de knop "Toevoegen/Verwijderen" te gaan en druk dan op de SPATIEBALK om het te activeren. Wanneer het verwijderen van een Dolphin programma draait zal het automatisch een oude installatie ontdekken, indien aanwezig, en uw de optie geven deze ook te verwijderen. (Indien u ook SAM en Orpheus heeft geïnstalleerd op uw PC dan kunt u deze ook verwijderen, aangenomen dat ze niet door een ander product worden gebruikt zoals bijvoorbeeld Cicero.)

26


12. Start de computer opnieuw nadat is uitgelogd. 13. Aanloggen als beheerder of iemand met dezelfde rechten en herstel de gebruikerrechten. Opmerking, indien Windows Vista niet zodanig is ingesteld dat het klassiek thema gebruikt wordt, kunnen de stappen hierboven enigszins anders zijn met betrekking tot het lokaliseren van de Toevoegen / Verwijderen optie.

27 HOOF

DSTUK

3

Aan de slag Dit hoofdstuk geeft een introductie van LunarPlus. Het doel is u te voorzien van deze initiële instructies zodat u zo snel mogelijk met LunarPlus kunt gaan werken. Latere hoofdstukken geven meer gedetailleerde informatie over de functionaliteit van LunarPlus inclusief een behandeling van alle menu opties, een volledige lijst met sneltoetsen en tips om problemen op te lossen. Opmerking: Deze handleiding gaat ervan uit dat uw kopie van LunarPlus nieuw is geïnstalleerd en de instellingenbestanden voor applicaties gebruikt die origineel door Dolphin zijn geleverd. Als u veranderingen heeft aangebracht aan de instellingen van het toegangssysteem (zoals de sneltoetsen), dan kan het zijn dat de handleiding niet geheel overeenkomt met uw systeem. Dit kan ook het geval zijn als u een oudere versie heeft vervangen door een nieuwere waarbij de instellingen van de oude versie zijn overgenomen. Omdat de meeste oude instellingen worden overgenomen door de nieuwere versie zijn eventuele veranderingen nog in gebruik.

3.1 Starten van LunarPlus Belangrijk: De Spraaksynthesizer moet aanstaan voordat u LunarPlus gaat starten. LunarPlus kan op drie manieren worden gestart: Automatisch Starten Het installatieprogramma heeft een optie om een snelkoppeling voor LunarPlus te plaatsen in de Windows Opstart map, zodat het automatisch wordt opgestart iedere keer als Windows wordt geladen. Dit is de aanbevolen methode voor het starten van LunarPlus op een machine voor een enkele gebruiker.

28

Aan de slag

Sneltoets gebruiken Het installatieprogramma maakt ook een sneltoets aan om LunarPlus te starten. U kunt LunarPlus op ieder moment vanuit Windows starten door te drukken op SHIFT+CONTROL+P. Vanuit het Windows Startmenu De laatste manier om LunarPlus te starten is vanuit het Windows Startmenu: 1. Druk op de WINDOWS toets (of CONTROL+ESCAPE) om het Startmenu van Windows op te roepen. 2. Druk op P om naar de menuoptie "Programma’s" te gaan. 3. Druk op de PIJL OMLAAG totdat u het LunarPlus sub-menu bereikt. 4. Druk op de PIJL NAAR RECHTS om het sub-menu te openen en druk dan PIJL OMLAAG totdat u de optie LunarPlus bereikt. 5. Druk tenslotte op ENTER om te starten. Belangrijk: Zet nooit de spraaksynthesizer uit tijdens het werken met LunarPlus!

De Dolphin Pen Versie van LunarPlus Als u de Dolphin Pen versie van LunarPlus gebruikt kan dit eenvoudig worden opgestart door gewoon de Pen in uw USB poort te plaatsen. Zodra de Dolphin Pen is geplaatst hoort u een oplopend belgeluid om aan te geven dat de Dolphin Pen is herkend waarna LunarPlus automatisch zal starten. Als de Dolphin Pen reeds is geplaatst bij het aanloggen in Windows zal LunarPlus automatisch starten. Opmerking: het ingedrukt houden van de LINKER SHIFT toets zal voorkomen dat de Dolphin Pen versie automatisch start als de pen wordt geplaatst.

Aan de slag

29

3.2 LunarPlus Regelpaneel Het regelpaneel is de naam van het dialoogvenster, die we in de hele handleiding gebruiken, en dat alle instellingen bevat voor LunarPlus. Er zijn twee manieren om het regelpaneel van LunarPlus te benaderen als het nog niet is geopend of als het niet het actief focus bevat. Om het regelpaneel te openen: Druk op LINKER CONTROL + SPATIEBALK. Of klik met de muis op het programma symbool in de taakbalk. Als het regelpaneel reeds is geopend kunt u er met behulp van ALT+TAB heen gaan, of u drukt op LINKER CONTROL + SPATIEBALK om het in de voorgrond te plaatsen. Er is een aanvullend regelpaneel voor LunarPlus dat kan worden benaderd met behulp van het toetsenbord. Dit oproep regelpaneel geeft alle menu opties weer op een eenvoudig te benaderen manier, als oproep menu. Voor het openen van het oproep regelpaneel: Druk op DOLPHIN TOETS + SPATIEBALK. Standaard wordt als Dolphintoets de CAPS LOCK toets gebruikt. Het Regelpaneel bevat de complete configuratie instellingen voor LunarPlus en werkt met een menusysteem. Aanvullend kunnen de meeste algemene instellingen benaderd worden via drie eigenschappenbladen in het hoofdvenster van het regelpaneel. Om het regelpaneel te verlaten drukt u op ESCAPE of klikt op de minimaliseren knop. Als u het regelpaneel sluit zal LunarPlus gewoon blijven draaien. Kijk in LunarPlus Verlaten om te zien hoe LunarPlus wordt afgesloten. Tip: U kunt vermijden dat er nog een applicatieknop op de taakbalk terecht komt bij het afsluiten van het regelpaneel in (Configuratie menu > Regelpaneel > Verberg indien geminimaliseerd). U kunt er echter nog heen gaan met ALT+TAB als het geopend is. Verwar het regelpaneel van LunarPlus a u b niet met het Windows configuratiescherm dat kan worden benaderd via het Startmenu.

30

Aan de slag

3.2.1 Regelpaneel ontwerp

Het regelpaneel bevat een menubalk en een aantal eigendommenbladen. De menubalk biedt toegang tot alle beschikbare instellingen van LunarPlus terwijl de eigendombladen een snelle en eenvoudige methode bieden om de meer algemene instellingen te benaderen. In ieder eigendommenblad bevinden zich een aantal elementen. Als u de muisaanwijzer over elk element verplaatst zal een hulptip verschijnen om u te informeren wat het doel is van dit element. Het regelpaneel kan ook via het toetsenbord worden bediend. Om vooruit door de elementen te gaan: Druk op TAB. Om achterwaarts door de elementen te gaan: Druk op SHIFT + TAB. Voor het schakelen naar een ander eigendommenblad: Druk op CONTROL+TAB. De instellingen in een eigendommenblad kunnen worden bewerkt met de muis of via het toetsenbord. Het klikken met de muis op een knop zal een functie activeren of een dialoog oproepen waarbij toegang wordt verkregen tot meer uitgebreide instellingen. Als een element een extra pijl omlaag bevat zal het klikken hierop een menu openen waarin bijbehorende opties kunnen worden geselecteerd. Bij het navigeren door de elementen met behulp van het toetsenbord zal het drukken op de SPATIEBALK het element activeren terwijl het drukken op de PIJL OMLAAG het bijbehorende menu zal oproepen. Druk op

Aan de slag

31

ENTER om een menu optie te selecteren of druk op ESCAPE om het oproep menu te verlaten zonder een verandering aan te brengen. Het menusysteem bevat alle instellingen die kunnen worden gevonden op de eigenschappenbladen, plus enkele aanvullende instellingen. Het menusysteem wordt benaderd door pop de ALT toets te drukken. Hierdoor wordt de focus geplaatst op de eerste menubalk optie. Om te schakelen naar andere opties in de menubalk gebruikt u de PIJLTOETSEN NAAR LINKS EN RECHTS. Voor het openen van een menu drukt u op ENTER of PIJL OMLAAG. Voor de stijl van het regelpaneel kan worden gekozen uit de klassieke stijl, een menubalk stijl of een knoppenbalk stijl. Standaard gebruikt LunarPlus de knoppenbalk stijl. Tip: Voor het wijzigen van de verschijningsvorm van het regelpaneel, open in het "Configuratie" menu de optie "Regelpaneel" en uit het dialoog "Regelpaneel instellingen" selecteert u de gewenste interface. Alle opties van het regelpaneel worden in detail in latere hoofdstukken behandeld. Beeld eigendommenblad Het Beeld eigendommenblad levert een snelle en eenvoudige toegang tot de meest gebruikte beeldbeheer instellingen. Dit kan vooral bij het beginnen met LunarPlus zeer nuttig zijn. In dit Aan de slag hoofdstuk krijgt u een introductie van deze functies, het is echter nodig om te kunnen beginnen dat u de volgende opties reeds nu leert kennen. Vergrotingsfactor

Dit keuzevenster geeft de mogelijkheid om de vergroting te verhogen of te verlagen. Vergroting kan worden gebracht naar maximaal zestig keer. Ook bestaat de mogelijkheid om de vergroting fractioneel te verhogen. Om de deelvergroting te gebruiken moet u het eerst activeren door het aankruisvak te selecteren in het "Beeld voorkeuren" dialoog. Dit dialoog

32

Aan de slag

kan worden geopend door te drukken op de knop "Voorkeuren" in het "Beeld" menu. Als dit aankruisvak is geselecteerd komen extra vergroter factoren beschikbaar. Dat zijn de 1.2x, 1,33x, 1.5x, 1,66x, 1.8x, 2,25x, 2.5x, 2.7x en 3.5x vergrotingen. Standaard Vergrotings modes Een vergroter modus kan worden geselecteerd door op de knop te drukken met de SPATIEBALK, om door de beschikbare modes te lopen, of worden ingesteld bij het openen van het bijbehorende oproep menu. De volgende vergroter modes zijn in LunarPlus beschikbaar:

Volledig scherm modus. In de volledig scherm modus wordt het hele scherm gevuld door het vergroot gedeelte van "echte" Windows scherm. Venster modus. Venster modus vergroot een gebied van het werkelijke Windows scherm op dezelfde manier als bij de volledig scherm modus, met de uitzondering dat de vergroting in een vast venster staat afgebeeld. Loep modus. De Loep modus werkt als de Venster modus (hierboven) met het verschil dat nu het vergroot venster mee verplaatst. Automatische Loep modus. Automatische Loep modus werkt net als de Loep modus, met het verschil dat het vergroot venster automatisch wordt aangepast aan de grootte van het actieve Focus

Gesplitst Scherm Modes Bij de gesplitst scherm modus wordt het scherm verdeeld in twee rechthoekige gebieden waarvan er één het vergroot gebied is en de andere het niet vergroot deel. Tussen de gebieden staat een dikke lijn.

Aan de slag

33

Vergroot scherm links Het scherm gedeelte met de vergroting wordt aan de linker kant geplaatst. Vergroot scherm boven Het scherm gedeelte met de vergroting wordt aan de boven kant geplaatst. Vergroot scherm rechts Het scherm gedeelte met de vergroting wordt aan de rechter kant geplaatst. Vergroot scherm onder Het scherm gedeelte met de vergroting wordt aan de onder kant geplaatst.

Kleur Veranderen

LunarPlus bevat een aantal vooraf bepaalde kleuren schema's en de mogelijkheid om een eigen kleuren schema aan te maken. Het toepassen van het juiste kleuren schema kan oog vermoeidheid beperken en de tijd aan de computer meer productief maken. Selecteer de knop om de kleur veranderen optie te activeren. Hiermee wordt automatisch het geselecteerde kleuren schema toegepast. Om te veranderen naar een ander schema opent u het oproepmenu en selecteert een ander schema. Uw verandering wordt automatisch toegepast. De introductie van de andere Beeld instellingen komt later in dit hoofdstuk. OpmerkingAls de vergroting is uitgeschakeld zullen de meeste instelmogelijkheden het grijs zijn gekleurd (niet actief). U moet de vergroting weer aanzetten voordat u enige wijzigingen kunt aanbrengen aan de vergroter instellingen. Kleur veranderen werkt onafhankelijk van de vergroter instellingen en kan worden gebruikt met de vergroter niet ingeschakeld.

34

Aan de slag

Spraak eigendommenblad Het Spraak eigendommenblad biedt een snelle en eenvoudige manier om de meeste algemene spraakfuncties te benaderen. Dit kan vooral nuttig zijn bij het beginnen met LunarPlus. Het Spraak eigendommenblad bevat de volgende eenvoudig te benaderen instellingen: Spraak Aan Met deze optie wordt de spraak aan of uitgezet. Breedsprakigheid Breedsprakigheid schema's bieden een manier om precies te bepalen wat LunarPlus meldt in relatie tot het actieve element. Hoe hoger het niveau van de breedsprakigheid, hoe meer informatie over het element en de status ervan wordt gemeld. Kies het niveau van breedsprakigheid waar u het beste mee werkt. Monitor Markeringen Met deze optie kan worden aangegeven of alle Monitor Markeringen aan of uitgezet moeten zijn. Het doel van de monitor markeringen is bepaald door de schrijver van de map en moet zijn gedocumenteerd in de Applicatie Notities van de map. Volume Met deze optie kan het luidheid van de synthesizer worden ingesteld. Snelheid Met deze optie kan het snelheid van de spraak van de synthesizer worden ingesteld. Cicero eigendommenblad Gebruikers van Cicero versie 3.02 of later zullen een extra eigendommenblad vinden voor Cicero. Dit eigendommenblad levert een eenvoudige manier om de O C R functies van Cicero te benaderen. Zo zal bijvoorbeeld het selecteren van de "Scan" knop, binnen dit eigendommenblad, Cicero starten en een document automatisch gaan scannen.

Aan de slag

35

3.2.2 Help opvragen in het regelpaneel Ieder dialoogvenster in het Regelpaneel bevat een Helpknop. Het drukken op deze knop zal de online help van LunarPlus voor het gevraagde onderwerp openen. Het drukken op F1 bij het werken in een dialoog zal ook de online help van LunarPlus op hetzelfde punt openen. 3.2.3 Veranderen van Instellingen Wanneer u het aanpassingssysteem naar uw eigen wensen aan het instellen bent kunt u het Regelpaneel open laten. Verander simpelweg de gewenste instelling en druk op de knop Toepassen en ga met ALT+TAB terug naar uw toepassing. De veranderde instelling werkt direct door het kiezen van de "Toepassen" knop. U kunt zonder problemen schakelen tussen de applicatie en het Regelpaneel met ALT+TAB. Als u een instelling verandert met een toetsenbord sneltoets zal de instelling in het Regelpaneel direct worden aangepast als het relevante dialoogvenster open staat. Veranderingen via de sneltoets hebben altijd voorrang op de verandering van de instelling in het dialoogvenster. Een sneltoets zal de instelling veranderen en direct toepassen. 3.2.4 Het Probleem van Voorgrondvensters Microsoft heeft in Windows een functie ingebouwd die voorkomt dat toepassingen (zoals LunarPlus) op verzoek vensters openen (zoals het regelpaneel) op de voorgrond. Wij zijn erin geslaagd om dit 'nieuwe gedrag' te omzeilen, maar helaas zijn er nog omstandigheden waarbij het Regelpaneel wel wordt geopend maar niet op de voorgrond gezet. Een voorbeeld hiervan is het moment dat u het startmenu heeft geopend. Wanneer dit het geval is, weliswaar het Regelpaneel geopend, maar niet op de voorgrond gezet. Mogelijk moet u het menu waar u in werkt sluiten en met ALT+TAB naar het Regelpaneel gaan. Tip: Dit nieuwe gedrag kan ook andere applicaties beïnvloeden. U denkt dat u een venster heeft geopend maar er is niets gebeurd. Probeer met ALT + ESCAPE door de actieve vensters te lopen.

36

Aan de slag

3.3 Beginnen met aanpassen van LunarPlus Hoewel, zoals eerder vermeld, vele instellingen via het regelpaneel kunnen worden benaderd zullen de volgende instructies de belangrijkste instellingen van LunarPlus benaderen via hun eigen sneltoetsen. Zodra u goed bekend bent met de toetscombinaties die gebruikt worden om bepaalde taken uit te voeren, zult u merken dat deze benadering de voorkeur heeft bij het maken van veranderingen binnen LunarPlus. 3.3.1 Beeld parameters instellen Wanneer LunarPlus voor de eerste keer wordt geïnstalleerd is de vergrotingsfactor 4 ingesteld, staat volledig scherm modus met vloeiend beeld aan, en is kleur melden uitgeschakeld. Vergroter aan / uit schakelen Druk op LINKER CONTROL + NUMERIEK ENTER Vergroting verhogen Druk op LINKER CONTROL + NUMERIEK PLUS Of druk DOLPHIN TOETS + MUISWIEL OMHOOG Vergroting verlagen Druk op LINKER CONTROL + NUMERIEK MINUS. Of druk DOLPHIN TOETS + MUISWIEL OMLAAG. Standaard wordt de CAPS LOCK toets als Dolphintoets gebruikt. De verschillende vergroter modes doorlopen (volledig scherm, gesplitst scherm, venster, loep en auto loep) Druk op LINKER CONTROL + NUMERIEK 7 kleur veranderen aan / uit schakelen Druk op LINKER CONTROL + NUMERIEK 0

Aan de slag

37

3.3.2 Instellen van de spraak parameters Spraak uitvoer zal normaal automatisch starten als u Windows applicaties gaat gebruiken. Er zijn een aantal basis spraakinstellingen die u misschien nuttig vindt bij het beginnen met het gebruik van LunarPlus. Ze kunnen op elk moment worden veranderd met behulp van de volgende sneltoetsen. Spraak aan en uitschakelen. Druk op LINKER CONTROL + 0 Volume verhogen: Druk op LINKER CONTROL + IS GELIJK Volume verlagen: Druk op LINKER CONTROL + MINUS Het volume van de spraak wordt stap voor stap gewijzigd iedere keer als de toetscombinatie wordt ingedrukt. Dit is een softwarematige volume instelling. Vele computers hebben ook een eigen volume instelling die invloed kan hebben op het volume van de stem. Indien de Spraak te hard staat ingesteld of te zacht, kijk dan naar de volumeregeling op de luidsprekers, hardware synthesizer of computerscherm. Snelheid verhogen: Druk op LINKER CONTROL + LINKER SHIFT + IS GELIJK Snelheid verlagen: Druk op LINKER CONTROL + LINKER SHIFT + MINUS Het Spreken stoppen: Druk op LINKER CONTROL Het stoppen van het Spreken stopt de spraak direct, totdat er iets nieuws te melden valt.

38

Aan de slag

Indien u een synthesizer met meerdere talen heeft is het mogelijk om op elk moment van taal te veranderen. Taal veranderen: Druk op LINKER CONTROL + KOMMA Er zijn meerdere commando’s en vele andere wegen om de synthesizer parameters te regelen. Deze worden in detail besproken in het hoofdstuk "LunarPlus gebruiken". Spraaksynthesizer veranderen: Indien u over meerdere Spraaksynthesizers beschikt kunt u op een snelle manier naar een andere overschakelen. Spraaksynthesizer veranderen: Druk op LINKER CONTROL + LINKER SHIFT + VIERKANTE HAAK SLUITEN.

3.4 Werken met Visuele instellingen LunarPlus bevat een aantal geavanceerde opties die helpen bij het werken in een omgeving met een vergroting. Vanaf de basis van het vloeiend beeld en de kleur verandering tot focus markering, schuiven, overzicht modus en lichtkrant modus. In dit hoofdstuk wordt elke functie kort uitgelegd. 3.4.1 Kleur Veranderen Het is aan te bevelen om enige tijd te spenderen aan het experimenteren met de verschillende kleurcombinaties aangezien de juiste kleurinstelling kan voorkomen dat u te veel extra achter de computer moet doorbrengen. Vaak kan het juiste kleurenschema een enorm verschil maken voor mensen die leesmoeilijkheden ondervinden. De kleur verandering kan worden gebruikt, zelfs als de vergroter uitgezet is. Zodra u LunarPlus afsluit zullen de systeem kleuren ingesteld worden op de gebruikelijke Windows instellingen. Zodra u meer bekend raakt met LunarPlus kunt u applicatie instellingen bestanden gebruiken om aparte kleuren schema's te maken voor verschillende applicaties. LunarPlus bevat een aantal vooraf bepaalde kleuren schema's en de mogelijkheid om een eigen kleuren schema aan te maken. De Kleur

Aan de slag

39

Veranderen mogelijkheid is een optie van het "Beeld" eigendommenblad, hier volgt echter een korte introductie van deze mogelijkheid via de menubalk. De optie Kleur Veranderen Mogelijk activeren. Om de optie Kleur Veranderen Mogelijk te activeren opent u het "Beeld" menu en selecteert de optie "Kleur veranderen mogelijk". Hiermee wordt automatisch het actuele kleuren schema toegepast. Veranderen van het geselecteerde kleuren schema. Om het geselecteerde kleuren schema te veranderen opent u het "Beeld" menu en gaat naar het "Kleuren Schema" submenu. Hier selecteert u een kleuren schema uit de lijst met beschikbare schema's. Het gekozen kleuren schema wordt automatisch toegepast. Aanmaken van een eigen kleuren schema. Het aanmaken van een eigen kleuren schema kan zinvol zijn als u problemen heeft met bepaalde kleuren, zoals rood of groen, of als u specifieke voorkeur heeft ten aanzien van kleurencombinaties. Voor het aanmaken van een eigen kleuren schema moet u eerst "Persoonlijk schema" selecteren als gewenste "kleuren schema" in de kleuren schema lijst. Nadat dit is geselecteerd kiest u "Instellen..." in dezelfde schema lijst en dit zal u in een dialoog "Persoonlijk kleurschema Instellen" brengen.

40

Aan de slag

Er zijn een aantal keuzemogelijkheden binnen dit dialoogvenster. Start met het selecteren van het keuzerondje Klassiek.

Het aankruisvak Helderheid Omkeren zal eenvoudig alle kleuren omschakelen van licht nar donker en andersom. De Contrast en Helderheid schuiven bieden de gelegenheid om de schermglans af te stellen. Probeer dit zelf ook eens. De schuif Kleur geeft de mogelijkheid om te schuiven tussen de grijsschaal en hoge kleur. De schuif Kleur bijstellen geeft de mogelijkheid om in het kleurenspectrum te veranderen. Experimenteer met deze schuiven terwijl u naar het kleuren palet kijkt dat zich rechts in het dialoogvenster bevindt om de effecten van de veranderingen te zien. Zoals in het klassieke schema kunt u ervoor kiezen om het scherm in twee of drie kleuren in te kleuren door gebruik te maken van de dubbele tint of drievoudige tint. Wanneer deze opties zijn geselecteerd, verschijnt er onderin het dialoogvenster een aantal keuzelijsten met kleuren. Als u de kleur niet vindt die u zoekt, kunt u onderin de lijst de keuze Persoonlijk vinden, selecteer deze optie. Hiermee opent u een volgend dialoogvenster waarbinnen u elke willekeurige kleur kunt kiezen uit het Windows kleurpalet. De laatste optie Kleur Vervanger biedt de mogelijkheid om een individuele kleur op te pakken en deze door een andere te vervangen. U kunt een kleur vervangen, de veranderingen uitvoeren, dan een andere kleur

Aan de slag

41

oppakken en vervangen, enzovoort, net zolang totdat u een eigen kleurenschema heeft samengesteld. Om terug te keren naar de originele kleurinstelling drukt u eenvoudig op de knop Standaard herstellen. Kleur Vervangen opties worden hieronder vermeld:

Zodra u uw kleuren voorkeur heeft gekozen kunt u de kleur veranderen mogelijkheid aan en uitschakelen met de sneltoetsen LINKER CONTROL + NUMERIEK NUL. 3.4.2 Focus Markering De "Focus Markering" functie biedt de mogelijkheid om de actieve focusposities aan te geven. U kunt kiezen uit een grote selectie aan verschillende markeer stijlen en kleuren voor ieder van de verschillende focussoorten. Gebruik het dialoogvenster “Focus Markering” om uit te kiezen welke soort focus u gemarkeerd wilt hebben en kies dan de grootte en kleur voorkeuren.

42

Aan de slag

Het dialoogvenster heeft verschillende eigenschappenbladen voor de verschillende soorten focus. Dit bevat een muis, cursor (tekstcursor), regel (in werkgebieden) en focus (voor de focus buiten werkgebieden). Ieder focus eigenschappenblad biedt de mogelijkheid om de markeerstijl te selecteren en te veranderen in een reeks verschillende vormen en kleuren. Deze worden geselecteerd uit een oproepkeuzelijst. 3.4.3 Overzicht Modus Overzicht modus geeft de gelegenheid om te zien waar het vergroot scherm staat in verhouding tot het "gewone" scherm. Het vergroot gebied wordt weergegeven door een gebied in omgekeerde kleur op het scherm. Overzicht modus aan / uit schakelen Druk op LINKER CONTROL + \. 3.4.4 Lichtkrant Modus In de Lichtkrant modus kunt u door de inhoud van een Venster lopen, of een gedeelte van een document dat actueel op het scherm staat, in een horizontaal rollende regel. Dit bespaart u het bewegen van de muis over het scherm omdat de tekst zich voor u verplaatst! Wanneer u de lichtkrant verlaat kunt u terug gaan naar het startpunt of naar het punt gaan waar u in de lichtkrant modus terecht bent gekomen. Dit is onder andere nuttig wanneer u een fout ontdekt die u wilt wijzigen. Probeer deze sneltoetsen uit tijdens het werken met de lichtkrant. Functie Lichtkrant document (start boven) Lichtkrant document (start op de actieve focus) Lichtkrant hele venster Start / stop het rollen. Regel de snelheid. Verplaats terug / voorwaarts.

Toetsdruk Linker Control + Numeriek Del Linker Control + Linker Shift + Numeriek 2 Linker Control + Numeriek 9 Spatiebalk Pijltoets omhoog / omlaag Pijltoets links / rechts

Aan de slag Stop en ga naar originele positie Stop en ga naar actieve positie

43

ESCAPE Numeriek Enter

Ook de manier waarop de Lichtkrant verschijnt kunt u in het LunarPlus Regelpaneel door middel van instellingen bepalen. Mogelijkheden zoals tonen van beelden, veranderen van lettertype, lettergrootte, kleur, vloeiend beeld, regel en alinea markeringen, enzovoort, zijn allen zelf in te stellen. Om deze opties te wijzigen opent u het LunarPlus regelpaneel door drukken op LINKER CONTROL + SPATIEBALK, waarna u het eigenschappenblad "Beeld" selecteert. In het eigenschappenblad Beeld selecteert u de knop "Lichtkrant".

Mogelijk wilt u hier experimenteren met de verschillende opties die beschikbaar zijn in dit dialoogvenster. Vergeet niet dat het drukken op F1 een contextuele help voor deze optie oproept. Opmerking, er zijn meerdere sneltoetsen beschikbaar in de Lichtkrant modus. Deze worden allen in detail behandeld in het online ondersteunings document.

44

Aan de slag

3.4.5 Schuiven Schuiven biedt de mogelijkheid om in het scherm rond te gaan met behulp van het toetsenbord in plaats van de muis en omvat de volgende sneltoetsen: Functie Inhoud Schuiven Verplaatsen Verplaats naar Ga naar beneden, links, rechts, boven

Toetsdruk Rechter Control + Pijltoetsen Rechter Control + Rechter Shift + Pijltoetsen Rechter Control + Numeriek 1 - 9 Linker Control + DOLPHIN TOETS + Numeriek 2, 4, 6 en 8

Probeer deze toetsen eens uit en kijk wat het effect is!. U zult bij het verplaatsen ondervinden dat als u de Rechter Control en de Pijltoetsen gebruikt, herhaald drukken op dezelfde pijltoets de verplaatsing zal versnellen in die richting. Tip: Gebruik bij het verplaatsen RECHTER CONTROL + NUMERIEK NUL om de schermpositie op te slaan en RECHTER CONTROL + NUMERIEK DEL om terug te komen op dezelfde plaats.

3.5 Werken met spraak LunarPlus bevat een aantal geavanceerde spraak opties die helpen om de juiste informatie, die u nodig heeft, aan u door te geven tijdens het werken. Vanaf het regelen van wat er wordt gemeld tijdens het typen, spraaktoetsen die herhalen wat er is gezegd en op het scherm staat tot een document leesfunctie die de gelegenheid biedt om een heel document te beluisteren met een enkele druk op een toets; ze worden allen behandeld in verdere hoofdstukken. 3.5.1 Spreken tijdens het typen Als u en tekst invoert in een werkgebied kan LunarPlus ieder teken dat wordt aangeslagen uitspreken. Als u het toetsenbord niet goed kent dan is dit de aanbevolen instelling. LunarPlus biedt echter meer dan alleen het melden van ieder teken dat wordt ingetoetst!

Aan de slag

45

Er zijn 4 tekenmelding instellingen: · Tekens - Ieder teken wordt gemeld. · Woorden - Ieder woord wordt gemeld. · Tekens en Woorden - Ieder teken wordt gemeld en ieder woord. · Geen - niets wordt gemeld. Hoe beter u kunt typen hoe minder u waarschijnlijk wilt horen tijdens het typen. Dit is speciaal waar voor mensen die snel kunnen typen, omdat de spraak in dat geval mogelijk geen gelijke pas houden kan met de invoer. In dat geval is veranderen in bijvoorbeeld het melden van elk woord tijdens het typen meer dan genoeg. U kunt door de verschillende tekenmelding opties heen lopen: Druk op DOLPHIN TOETS + PUNTKOMMA. Standaard wordt de CAPS LOCK toets als Dolphintoets gebruikt. 3.5.2 Spraaktoetsen LunarPlus Bevat een aantal sneltoetsen die op ieder moment gebruikt kunnen worden om gegevens vanaf het scherm te lezen. Sneltoetsen die iets melden vanaf het scherm staan bekend als Spraaktoetsen. Spraaktoetsen worden normaal gebruikt om iets te herhalen of om meer informatie te krijgen over een actief element of regel waarop de Focus op is. Functie Invoer toetsen: Teken Lezen NUMERIEK 4 Woord Lezen NUMERIEK 5 Regel Lezen NUMERIEK 6 Focus Lezen NUMERIEK 0

3.5.3 Document Lezen Een belangrijke sneltoets die het melden nog waard is de "Document Lezen" toets. Met deze functie kunt u achterover leunen en gewoon het document aan u laten voorlezen.

46

Aan de slag

Voor het starten en pauzeren van het Lezen van het Document: Druk op NUMERIEK PLUS. In een tekstgebied zal de cursor, wanneer tijdens document lezen wordt gepauzeerd, op het laatste woord worden gezet dat is gelezen, een handig gereedschap in het geval u een fout heeft gehoord en moet stoppen om de fout te herstellen. Om door te gaan met lezen drukt u eenvoudig weer op NUMERIEK PLUS Bij document lezen zal tevens ieder woord dat wordt gemeld worden gemarkeerd. En document lezen is er niet alleen voor documenten. Het kan worden gebruikt in menu's, dialoogvensters, eigenschappenbladen en zelfs in gebieden waar geen cursor aanwezig is, zoals web pagina's of Windows Help bestanden.

3.6 Dolphin Lijst Programma Het Dolphin Lijst Programma is een dialoogvenster dat een lijst van elementen bevat. Deze elementen kunnen worden gesorteerd en er kunnen acties op worden uitgevoerd, als voorbeeld kan op een gevonden link in de lijst met links een actie uitgevoerd worden door erop te klikken met de linker of de rechter muisknop. De volgende lijsten zijn geprogrammeerd: Links Lijst. De Links lijst geeft alle links die zijn gevonden in de actieve pagina weer. Openen van de Link Lijst Druk op DOLPHIN TOETS + 1. Koppen Lijst. De Koppen lijst is een lijst van koppen die zijn gevonden op de actieve pagina. Openen van de Koppen Lijst Druk op DOLPHIN TOETS + 2. Frames Lijst.

Aan de slag

47

De Lijst van Frames is alleen beschikbaar in Internet Explorer en sommige andere HTML vensters. Het geeft een lijst met alle gevonden frames op de actieve pagina. Openen van de Frames Lijst Druk op DOLPHIN TOETS + 3.

3.7 Lijstprogramma met Meervoudige tab Het lijstprogramma met meervoudige tab biedt toegang tot alle bekende mogelijkheden van het Dolphin Lijstprogramma binnen een enkel dialoog met meervoudige pagina's. De eerste pagina geeft een overzicht van de verschillende beschikbare lijsten en zal de pagina zijn die wordt geopend als het lijstprogramma wordt gestart. Om het Lijstprogramma met meervoudige tab te openen Druk op DOLPHIN toets + TAB. Indien u naar een andere pagina navigeert in het lijstprogramma met meervoudige tab zal dit worden onthouden voor de volgende keer dat u dit programma gebruikt tijdens het werken in uw toepassing. Dit lijstprogramma met meervoudige tab is beschikbaar in Microsoft Word, Microsoft Excel en Internet Explorer.

3.8 Het gebruik van sneltoetsen Als u een sneltoets drukt zal LunarPlus op die toets reageren en de juiste actie inleiden. Dat betekent dat op dat moment de door u gebruikte toepassing die toets niet ziet. Soms kunnen de toetsen die u heeft gekozen voor LunarPlus in conflict raken met de toetsen die voor de applicatie zijn bedoeld. Indien dit het geval is zijn er diverse manieren om dit probleem op te lossen. Aan- en uitzetten van sneltoetsen. U kunt alle LunarPlus sneltoetsen aan of uit schakelen, met uitzondering van de toets die ze weer aan moet zetten! Wanneer de toetsen uitgezet zijn, werken ze direct met de toepassing.

48

Aan de slag

Aan- en uitzetten: Druk op LINKER CONTROL + 8. Indien ze aanstaan (standaard), zullen ze uitgezet worden. Indien ze uitstaan worden ze weer aangezet. Dat is de manier waarop een schakeltoets werkt, net als een gewone schakelaar, het aan of uitzetten van een optie. Sneltoetsen tijdelijk uitzetten. Deze functie doet hetzelfde als het uitzetten van alle sneltoetsen, met de uitzondering dat ze automatisch weer aangezet worden na de volgende toetsdruk. Hiermee laat u de volgende toetsdruk passeren naar de toepassing. Passeren van de volgende sneltoets: Druk op LINKER CONTROL + 7. De eerstvolgende toetsdruk, wat deze ook is, zal doorgegeven worden aan de actieve toepassing, waarna de sneltoetsen weer aangezet worden. Sneltoetsen veranderen. Het laatste wat u kunt doen is het veranderen van één of meer van de sneltoetsen van LunarPlus. U kunt kiezen om een sneltoets te verwijderen of het te veranderen naar een andere functie. Veranderingen bij de sneltoetsen vinden plaats in het "Sneltoetsen" dialoogvenster dat wordt geopend via het "Configuratie" menu.

3.9 Toetsomschrijving Modus Het doel van de toetsomschrijving modus is het leveren van informatie over de gedrukte toets. In deze modus worden er geen toetsen doorgegeven aan de applicatie. Deze modus biedt de gelegenheid om de sneltoetsen van LunarPlus te leren kennen en meer te weten te komen over het algemene ontwerp van het toetsenbord. Voor de Toetsomschrijving modus: Druk op DOLPHIN TOETS + /. Standaard wordt voor de DOLPHIN TOETS de (CAPS LOCK) toets gebruikt.

Aan de slag

49

Wanneer een sneltoets van LunarPlus wordt gedrukt zal de toetsomschrijving modus er voor zorgen dat u de naam van de sneltoets, de categorie, en de gedrukte sneltoets gemeld zal krijgen. Als u bijvoorbeeld in de toetsomschrijving modus drukt op LINKER CONTROL + SPATIEBALK zal worden gemeld "regelpaneel openen, actie, linker control spatiebalk". Toetsomschrijving modus kan ook worden geactiveerd terwijl u werkt in verschillende modus van LunarPlus.

3.10 LunarPlus afsluiten Normaal hoeft u LunarPlus niet af te sluiten aangezien aan het einde van de Windows sessie dit automatisch gebeurt. Het kan echter zijn dat u in het midden van een Windows sessie toch LunarPlus wilt verlaten, dan het afsluiten op de volgende manier gebeuren. 1. Druk op LINKER CONTROL+SPATIEBALK om het regelpaneel te openen. 2. Druk op ALT+F4 om LunarPlus af te sluiten. 3. U krijgt een dialoogvenster met de vraag of u het afsluiten van LunarPlus wilt bevestigen. Bevestig dit met het drukken op Enter, of keer terug naar LunarPlus met het drukken op Annuleren. Als alternatief kunt u LunarPlus afsluiten door te selecteren LunarPlus Verlaten vanaf het Bestand menu in the regelpaneel. Aanvullend kan het zijn dat u ook SAM wilt afsluiten. LunarPlus kan zodanig worden ingesteld dat bij het afsluiten SAM automatisch wordt afgesloten. Indien dit niet zo is volg dan de onderstaande stappen om SAM af te sluiten. 1. Druk op de WINDOWS toets (of CONTROL+ESCAPE) om het Startmenu van Windows op te roepen. 2. Druk P om naar de menu optie "Programma’s" te gaan. 3. Druk S om naar de eerste toepassing te gaan in het Programma’s submenu die met de letter S begint. Als die eerste optie niet "SAM" is, ga dan met PIJL OMLAAG totdat de optie "SAM" gevonden is. 4. Druk PIJL naar RECHTS om in het "SAM" sub-menu te komen. 5. Zoek met PIJL OMLAAG de optie "SAM Verlaten" en druk ENTER.

50

Aan de slag

De Dolphin Pen Versie van LunarPlus Als u de Dolphin Pen versie gebruikt zal, als u LunarPlus afsluit, getracht worden om de Dolphin Pen uit te werpen Dit is niet altijd mogelijk, maar als het met succes is uitgevoerd zult u een afnemend belgeluid horen. Is het proces niet gelukt dan moet u de Dolphin Pen handmatig uitwerpen met behulp van de "hardware ontkoppelen of uitwerpen" dialoog, voordat u de Dolphin Pen fysiek uit de USB poort verwijdert.

3.11 Overzicht sneltoetsen In dit hoofdstuk Aan de slag zijn een aantal sneltoetsen gedocumenteerd. Deze sneltoets zijn verdeeld in categoriën en in tabellen opgenomen voor een eenvoudige referentie. Kijk a u b in de on-line ondersteuning documentatie voor de volledige sneltoets lijst. Opmerking: LunarPlus bevat een verscheidenheid aan sneltoets sets. De standaard sneltoets set is gebaseerd op het numerieke toetsenblok van het toetsenbord en het is deze set die in dit hoofdstuk wordt gebruikt. Een set gebaseerd op de functietoetsen is ook beschikbaar voor laptop gebruikers. In de overzicht tabellen wordt ook gerefereerd aan de functietoets sneltoetsen.

Actietoetsen: Functie Regelpaneel Openen

Open regelpaneel pop up menu Regelpaneel contextuele help Sneltoetsen aan en uitschakelen Passeren van de volgende sneltoets: Toetsomschrijving aan en uitschakelen

Numerieke Sneltoets LINKER CONTROL + SPATIEBALK DOLPHIN TOETS + SPATIEBALK F1 LINKER CONTROL + 8 LINKER CONTROL + 7 DOLPHIN TOETS +/

Functietoets Sneltoets LINKER CONTROL + SPATIEBALK DOLPHIN TOETS + SPATIEBALK F1 LINKER CONTROL + 8 LINKER CONTROL + 7 DOLPHIN TOETS +/

Aan de slag

Visuele instellingen sneltoetsen: Functie Numerieke Sneltoets Vergroter aan / uit schakelen Linker Control + Numeriek Enter Vergroting verhogen Linker Control + Numeriek Plus (of DOLPHIN TOETS + Muiswiel omhoog) Vergroting verlagen Linker Control + Numeriek Minus (of DOLPHIN TOETS + Muiswiel omlaag) Linker Control + De verschillende vergroter Numeriek 7 modes doorlopen (volledig scherm, gesplitst scherm, venster, loep en auto loep) kleur veranderen aan / uit Linker Control + schakelen Numeriek 0 Overzicht modus aan / uit Linker Control + \ schakelen Lichtkrant Modus Functie Lichtkrant document (start boven) Lichtkrant document (start op de actieve focus) Lichtkrant hele venster Start / stop het rollen.

Numerieke Sneltoets Linker Control + Numeriek Del Linker Control + Linker Shift + Numeriek 2 Linker Control + Numeriek 9 Spatiebalk

51

Functietoets Sneltoets Rechter Control + F1 Linker Control + F11 (of DOLPHIN TOETS + Muiswiel omhoog) Linker Control + F10 (of DOLPHIN TOETS + Muiswiel omlaag) Rechter Control + F2

Rechter Shift + F1 Linker Control + \

Functietoets Sneltoets Linker Control + F12 Rechter Control + Rechter Shift + F12 Linker Control + F9 Spatiebalk

52

Aan de slag

Regel de snelheid. Verplaats terug / voorwaarts. Stop en ga naar originele positie Stop en ga naar actieve positie

Pijltoets omhoog / omlaag Pijltoets links / rechts Escape

Pijltoets omhoog / omlaag Pijltoets links / rechts Escape

Numeriek Enter

F11

Numerieke Sneltoets Rechter Control + Pijltoetsen Rechter Control + Rechter Shift + Pijltoetsen Rechter Control + Numeriek 1 - 9 Linker Control + DOLPHIN TOETS + Numeriek 2, 4, 6 en 8 Rechter Control + Numeriek 0 Rechter Control + Numeriek Del

Functietoets Sneltoets Rechter Control + Pijltoetsen Rechter Control + Rechter Shift + Pijltoetsen Rechter Control + Numeriek 1 - 9 Linker Control + DOLPHIN TOETS + Numeriek 2, 4, 6 en 8 Rechter Control + Numeriek 0 Rechter Control + Numeriek Del

Numerieke Sneltoets LINKER CONTROL + 0 LINKER CONTROL + IS GELIJK

Functietoets Sneltoets LINKER CONTROL + 0 LINKER CONTROL + IS GELIJK

Schuiven Functie Inhoud Schuiven Verplaatsen

Verplaats naar Ga naar

Positie opslaan Positie herstellen

Spraak instelling sneltoetsen: Functie Spraak aan en uitschakelen. Volume verhogen:

Aan de slag Volume verlagen:

Snelheid verhogen:

Snelheid verlagen:

Het Spreken stoppen: Veranderen van taal (bij een synthesizer met meerdere talen) Spraaksynthesizer veranderen: U kunt door de verschillende tekenmelding opties heen lopen:

Spreektoetsen Functie Teken Lezen Woord lezen (meervoudige toets) Regel Lezen Focus Lezen Document lezen starten stoppen Lezen tijd en datum

53

LINKER CONTROL + MINUS LINKER CONTROL + LINKER SHIFT + IS GELIJK LINKER CONTROL + LINKER SHIFT + MINUS LINKER CONTROL LINKER CONTROL + KOMMA Linker Control + Linker Shift + Vierk haak open DOLPHIN TOETS + PUNTKOMMA

LINKER CONTROL + MINUS LINKER CONTROL + LINKER SHIFT + IS GELIJK LINKER CONTROL + LINKER SHIFT + MINUS LINKER CONTROL LINKER CONTROL + KOMMA Linker Control + Linker Shift + Vierk haak open DOLPHIN TOETS + PUNTKOMMA

Numerieke Sneltoets NUMERIEK 4 NUMERIEK 5

Functietoets Sneltoets F6 F7

NUMERIEK 6 F8 NUMERIEK 0 F5 NUMERIEK PLUS F11 Linker Control + Linker Shift + Numeriek /

Rechter Control + F9

54

Aan de slag

Dolphin lijst programma Functie Openen van de Link Lijst Openen van de Koppen Lijst Openen van de Frames Lijst

Numerieke Sneltoets DOLPHIN TOETS +1 DOLPHIN TOETS +2 DOLPHIN TOETS +3

Functietoets Sneltoets DOLPHIN TOETS +1 DOLPHIN TOETS +2 DOLPHIN TOETS +3

55 HOOF

DSTUK

4

Applicaties In dit hoofdstuk vindt u algemene tips voor het gebruik van applicaties en een introductie van sommige veel gebruikte programma's. In de volledige on-line documentatie zijn verdere technische notities beschikbaar die gerelateerd zijn aan de toegankelijkheid van sommige specifieke programma's. Kijk a u b in het Referentie hoofdstuk voor deze aanvullende notities.

4.1 Algemene applicatie tips Als u zoveel mogelijk onderstaande algemene tips toepast, zal de toegang tot de toepassingen met uw aanpassingssoftware optimaal zijn. · Gebruik alle toepassingen in een gemaximaliseerd venster. Hiermee wordt zoveel mogelijk voorkomen dat tekst wordt afgeknepen bij de randen van vensters. · Zet nooit de optie voor vensters "Altijd op voorgrond" aan. · Gebruik het bureaublad niet zonder dat u eerst alle vensters heeft geminimaliseerd. · Gebruik uw tekstverwerker met een zoom factor van 100% (indien van toepassing). Hiermee kan de lettergrootte van de tekst accuraat worden bepaald. · Gebruik geen "achtergrond verwerking" functies in uw toepassing. Dit kan namelijk de reactietijd van LunarPlus beïnvloeden omdat LunarPlus ook een achtergrond proces is, en geforceerd wordt om procestijd te delen met alle andere achtergrond processen.

4.2 HTML Help Bijna elke toepassing in Windows heeft een Help menu of bevat één of andere vorm van on-line help. De Helpinformatie is een uitstekende bron om de toepassing te verkennen. Sommige instructies echter zijn speciaal voor muisgebruikers. De on-line help voor LunarPlus wordt geleverd in het Windows HTML Help formaat. Windows HTML Help

56

Applicaties

Windows HTML Help bestaat uit een enkel venster dat bestaat uit twee deelvensters. Het linker deelvenster meestal het navigatie venster genoemd, bevat de inhoud, de index en een zoek eigenschappenblad, terwijl het rechter venster het actueel geselecteerde onderwerp bevat. Dit onderwerp venster is een HTML venster. De volgende tabel biedt een lijst met de belangrijkste Windows HTML Help sneltoetsen. Functie Toetsdruk Navigeren door onderwerpen Pijl omlaag en omhoog Openen en sluiten van Pijl naar rechts en links deelonderwerpen Selecteren van onderwerp Enter Naar Inhoud eigenschappenblad ALT+I Naar Index eigenschappenblad ALT+N Naar Zoeken eigenschappenblad ALT+S Navigeren binnen Tab eigenschappenbladen Openen menu Opties ALT+O Schakelen tussen onderwerpen F6 en navigeren deelvensters Volgende/vorige pagina PAGINA OMLAAG en OMHOOG Volgende/vorige onderwerp ALT+PIJL NAAR RECHTS en ALT+PIJL NAAR LINKS Het moet opgemerkt worden dat vele opties niet zelf helpinformatie leveren. Ze maken echter een lijst aan met deelonderwerpen. Een tweede keer selecteren doet de lijst met subonderwerpen weer verdwijnen.

4.3 Windows Help Microsoft beschouwt dit bestandsformaat als een veiligheids risico. Windows Helpbestanden worden onder Windows Vista niet ondersteund. Windows Help bestaat uit een hoofdvenster met mogelijk drie eigenschappenbladen. Dat zijn de bladen voor Inhoud, Index en Zoeken, een systeem dat een lijst oplevert met onderwerpen die bekeken kunnen worden. Ieder onderwerp dat wordt geselecteerd wordt gepresenteerd in een apart venster. Een aantal vensters kan tegelijkertijd worden geopend.

Applicaties 57 Nuttige Windows Help Sneltoetsen – Hoofdvenster Functie Sneltoetsen Navigeren door onderwerpen Pijltoets omhoog / omlaag Openen en sluiten van Pijltoets links / deelonderwerpen rechts Selecteren van onderwerp Enter Navigeren tussen de Control + Tab (of eigenschappenbladen Control + Shift + Tab) Navigeren door opties in Index TAB en Zoeken bladen Het moet opgemerkt worden dat vele opties niet zelf helpinformatie leveren. Ze maken echter een lijst aan met deelonderwerpen. Een tweede keer selecteren doet de lijst met subonderwerpen weer verdwijnen. Nuttige Windows Help Sneltoetsen – Onderwerp venster Functie Ga naar vorige / volgende pagina Volgend onderwerp bekijken in inhoud Vorig onderwerp bekijken in Inhoud Ga naar vorig onderwerp Ga naar Inhoud Ga naar Index Ga naar Zoeken Ga naar menu Opties Onderwerp Afdrukken Onderwerp afsluiten

Sneltoetsen Pagina omhoog en omlaag Alt + Punt Alt + Komma Alt + B Alt + C Alt + I ALT + B ALT + O Alt + P ESCAPE

Soms blijft het onderwerp venster geopend, terwijl u naar het hoofdvenster terug gaat. Dat betekent, dat als u drukt op ESCAPE om het hoofdvenster te sluiten, u terug gat naar het onderwerp.

4.4 Internet Explorer Door het Wereld Wijde Web navigeren.

58

Applicaties

Het Wereld Wijde Web kan een enorme bron van informatie zijn. Of het nu gaat om het simpel controleren of er nieuws is, om het zoeken naar onderwerpen die interessant zijn, om het zoeken naar een radiostation, om het controleren van uw bankrekening of het on-line kopen, u zult de meeste zaken die u ooit nodig heeft of wilt weten, vaak vinden op klikafstand. We bevelen Internet Explorer 6.0 of later aan, om de beste toegang van het wereld wijde web te verkrijgen. Dit komt door de ingebouwde toegangsmogelijkheden die worden geboden. Om bijvoorbeeld moeilijke kleurcombinaties te vermijden die worden gepresenteerd in sommige webpagina's, kiest u het menu Extra en hierin de Internet opties. In het dialoogvenster dat verschijnt zoekt u, in het tabblad Algemeen, de Toegankelijkheid knop en selecteert "In webpagina's opgegeven kleuren negeren". Ook kunt u hier lettertype stijlen en teken groottes negeren. Een nieuwe webpagina openen: Druk op LINKER CONTROL + O Of als alternatief, druk op ALT + D of F6 om naar de adresbalk te springen waar u het adres van de gewenste website kunt invoeren. bevestig dit adres daarna door te drukken op ENTER.

Nuttige Internet Explorer Sneltoetsen Internet Explorer bevat ook een aantal nuttige sneltoetsen die kunnen helpen om snel en eenvoudig door het wereld wijde web te navigeren. Hier zijn een aantal algemene instructies. Functie Sneltoetsen Ga naar vorige pagina Alt + Pijl naar links Ga naar volgende pagina Alt + Pijl naar rechts Vernieuwen huidige pagina F5 Pagina downloaden Stoppen ESCAPE Ga naar startpagina Alt + Home Vergeet hierbij ook niet het Dolphin Lijst Programma die een lijst kan produceren met links, opschriften en frames uit de hele webpagina.

Applicaties 59 Outlook Express is een Microsoft product dat toegang geeft tot de elektronische mail en nieuwsgroepen en is opgenomen in alle door LunarPlus ondersteunde versies van Microsoft Windows. Als u Outlook Express gebruikt krijgt u het Outlook Express "Welkom" scherm. U zult echter naar uw Postvak In venster willen gaan om te zien of email boodschappen zijn. Outlook Express bevat een nuttige sneltoets die u helpt naar uw Postvak te gaan. Ga naar Postvak In map: Druk op Control + I. Ook is het mogelijk het Postvak te openen via de "Ga naar Map" lijst. Dit kan bereikt worden door drukken op CONTROL + Y of selecteren van de optie "Ga naar" van het menu "Beeld" in Outlook Express. Tip: In het opties dialoog in Outlook Express is het mogelijk om Outlook Express zo in te stellen dat het direct naar uw Postvak In gaat bij het starten. Het Opties dialoog is te benaderen via het menu Extra. Om een nieuwe boodschap aan te maken kunt u in het "Bericht" menu de optie "Nieuwe bericht" selecteren van het menu "Bestand" of de in Outlook Express bepaalde sneltoets gebruiken. Een bericht samenstellen. Druk op CONTROL + N. In het nieuw bericht venster komt u op het Aan veld te staan. Type het adres in van de ontvanger van het bericht en druk op tab om naar het CC veld te gaan waar u eventueel een adres kunt typen voor een ontvanger van een zogenaamde carbon kopie van het bericht: Een verdere druk op de tabtoets brengt u naar het onderwerp veld waar u het onderwerp van het bericht kunt typen, waarna een volgende druk u naar het tekstgebied van het bericht brengt, waarin u het bericht kwijt kunt: Outlook Express bevat een veelheid aan sneltoetsen en hieronder staan een aantal vermeld:

60

Applicaties

Functie Navigeren door Mappen, Berichten, Voorbeschouwing venster en Contactpersonenlijst. Openen van een geselecteerd bericht Bericht afsluiten Alle berichten selecteren Een geselecteerd bericht afdrukken Verzenden en ophalen post Een postbericht verwijderen Openen of maken nieuw bericht Handtekening invoegen Bericht verzenden Het adresboek openen Bericht beantwoorden Bericht doorsturen Allen beantwoorden Volgende bericht in lijst Vorig bericht in lijst Volgende ongelezen bericht

Sneltoets Tab

Enter (of Control + O) ESCAPE CONTROL + A CONTROL + P CONTROL + M Del (of Control + D) CONTROL + N CONTROL + SHIFT + S CONTROL + ENTER CONTROL + SHIFT + B CONTROL + R Control + F CONTROL + SHIFT + R Control + > (of Control + Shift + >) Control + < (of Control + Shift + <) Control + U

4.5 Microsoft Excel LunarPlus leest automatisch de menubalk opties, dialoogvensters werkbalken en berichten vensters tijdens het werk. Exact wat u van LunarPlus kunt verwachten. U kunt naar de werkbalk van Microsoft Excel gaan door te drukken op ALT toets en daarna de CONTROL + TAB. Dit brengt de focus op de eerste werkbalk, meestal de standaard werkbalk. Daarna kunt u met de TAB en SHIFT + TAB door de verschillende knoppen lopen die zich op de werkbalk

Applicaties 61 bevinden. Met het drukken op de ENTER toets wordt de knop waarop u zich actueel bevindt geactiveerd. Het weer drukken op CONTROL + TAB zal u naar de volgende set met werkbalk opties brengen, zoals de formatteren werkbalk. Net als bij de andere werkbalk kan er worden genavigeerd door deze werkbalk. Sommige opties van de opmaak werkbalk zoals stijl en lettertype bevatten een keuzelijst waardoorheen kan worden genavigeerd zoals bij iedere keuzelijst, met behulp van de pijltoetsen omhoog en omlaag. Herhaald drukken op de CONTROL + TAB toetsen zal u verplaatsen tussen de menubalk en de verschillende werkbalken die op het scherm staan. Dit zijn ingebouwde Microsoft Office commando's. Microsoft Office bevat een veelheid aan sneltoetsen en een studie van de on-line help is zeker de moeite waard. Microsoft Excel sneltoetsen Hier staan een aantal Microsoft Excel sneltoetsen die kunnen helpen bij het gebruik, maar bedenk dat een uitgebreid bekijken van de Microsoft Excel help nuttig kan zijn als u regelmatig met deze applicatie gaat werken. Functie Sneltoets Een nieuw werkblad toevoegen Alt + Shift + F1 Ga naar volgende blad in CONTROL + werkboek PAGINA OMLAAG Ga naar vorige blad in werkboek CONTROL + PAGINA OMHOOG Ga één cel omhoog, omlaag, PIJLTOETSEN links of rechts Ga naar de zijkant van actie Control + Pijltoets gebied Ga naar het begin van de rij Home Ga naar het begin van een Control + Home werkblad Ga naar de laatste cel van het Control + End werkblad, in de onderste meest gebruikte rij van de meest gebruikte rechtse kolom. Verplaats een scherm omlaag. PAGINA OMLAAG Verplaats een scherm omhoog. PAGINA OMHOOG Verplaats een scherm naar Alt + Pagina rechts. omlaag

62

Applicaties

Verplaats een scherm naar links. Geef het Ga naar venster weer. Geef het Zoeken venster weer Herhaal de laatste zoekactie (hetzelfde als volgende zoeken) Autosom activeren Een actieve cel bewerken

Alt + Pagina omhoog F5 Shift + F5 Shift + F4 Alt + Is gelijk F2

4.6 Microsoft Word LunarPlus leest automatisch de menubalk opties, dialoogvensters werkbalken en berichten vensters tijdens het werk. Exact wat u van LunarPlus kunt verwachten. U kunt naar de werkbalk van Microsoft Word gaan door te drukken op ALT toets en daarna de CONTROL + TAB. Dit brengt de focus op de eerste werkbalk, meestal de standaard werkbalk. Daarna kunt u met de TAB en SHIFT + TAB door de verschillende knoppen lopen die zich op de werkbalk bevinden. Met het drukken op de ENTER toets wordt de knop waarop u zich actueel bevindt geactiveerd. Het weer drukken op CONTROL + TAB zal u naar de volgende set met werkbalk opties brengen, zoals de formatteren werkbalk. Net als bij de andere werkbalk kan er worden genavigeerd door deze werkbalk. Sommige opties van de opmaak werkbalk zoals stijl en lettertype bevatten een keuzelijst waardoorheen kan worden genavigeerd zoals bij iedere keuzelijst, met behulp van de pijltoetsen omhoog en omlaag. Herhaald drukken op de CONTROL + TAB toetsen zal u verplaatsen tussen de menubalk en de verschillende werkbalken die op het scherm staan. Dit zijn ingebouwde Microsoft Word instructies. Microsoft Word bevat een grote hoeveelheid aan sneltoetsen en het doornemen van de Microsoft Word online help is geen overbodige luxe. Microsoft Word sneltoetsen. Hieronder staan een aantal sneltoetsen vermeld die u kunnen helpen bij het opstarten en gebruiken van Microsoft Word maar bedenk dat het regelmatig doornemen van de help informatie van de applicatie heel nuttig kan zijn. Functie Sneltoets Maak de letters vetgedrukt Control + B

Applicaties 63 Maak de letters cursief Maak de letters onderstreept Verlaag de font grootte Verhoog de font grootte Verwijder alinea of teken formattering Geselecteerd element kopiëren Geselecteerd element knippen Plakken Laatste actie ongedaan maken Laatste actie opnieuw uitvoeren Zoeken Herhaal zoeken (na afsluiten van Zoeken en Vervangen venster). Regelafbreking invoegen Pagina einde invoegen Hoofdstuk einde invoegen Een alinea centreren Alinea uitvullen Alinea links uitlijnen Alinea rechts uitlijnen Alinea links inspringen Alinea links inspringen verwijderen Verkeerd om inspringen Verkeerd om inspringing vekleinen Alinea opmaak verwijderen Opmaakprofiel standaard toepassen Opmaakprofiel kop 1 - 3 toepassen

Control + I Control + U Control + Shift + < Control + Shift + > Control + SPATIEBALK Control + C Control + X Control + V Control + Z Control + Y Control + F Alt + Control + Y Shift + Enter Control + Enter Control + Shift + Enter Control + E Control + J Control + L CONTROL + R CONTROL + M Control + Shift + M CONTROL + A Control + Shift + T Control + Q Control + Shift + N Alt + Control + 1 3

65 HOOF

DSTUK

5

Het gebruik van LunarPlus Dit hoofdstuk verklaart hoe de verschillende functies van LunarPlus werken.

5.1 Vergroting Dit hoofdstuk behandelt alle functies van het vergrotersysteem. Wanneer de applicatie voor de eerste keer wordt geïnstalleerd is de vergrotingsfactor 4 ingesteld, staat volledig schermmodus met vloeiend beeld aan, en is kleur melden uitgeschakeld. Bij normale voortgang zal het primair vergroot venster uw activiteiten volgen. Indien u de muis gebruikt zal de vergroting de muisaanwijzer volgen. Indien u het toetsenbord gebruikt zal de vergroting de knipperende tekstcursor volgen of de Focus binnen een dialoogvenster. De meeste van de vergroter functies kunnen op twee manieren worden gebruikt: · Sneltoetsen op het toetsenbord. · Opties in het Regelpaneel.

66

Het gebruik van LunarPlus

5.1.1 Regelpaneel Vergroter Het Beeld eigenschappenblad in het regelpaneel van LunarPlus levert een snelle toegang tot de meeste algemene vergroter functies. Het verschijnt automatisch zodra u deze software start, of u kunt het openen door te drukken op LINKER CONTROL + SPATIEBALK.

Klik met de LINKER muisknop op een pictogram om de bijbehorende functie direct te activeren. Hulptips zullen, iedere keer als u met de muisaanwijzer over een pictogram gaat en daar korte tijd blijft staan, verschijnen waarmee u een tekstuele omschrijving krijgt over de functie. Vergrotingsfactor veranderen Vergrotingsfactor verhogen. Door meerdere malen te klikken op deze knop zal de vergrotingsfactor in stappen verhoogd worden (tot en met 60x vergroot). Vergrotingsfactor verlagen. Door meerdere malen te klikken op deze knop zal de vergrotingsfactor in stappen verlaagd worden (tot 2x vergroting).


67

Standaard Vergrotings modes Volledig scherm modus.. In de volledig scherm modus wordt het hele scherm gevuld door het vergroot gedeelte van het "echte" Windows scherm. Venster modus. Venster modus vergroot een gebied van het werkelijke Windows scherm op dezelfde manier als bij de volledig scherm modus, met de uitzondering dat de vergroting in een vast venster staat afgebeeld. Loep modus. De Loep modus werkt als de Venster modus (hierboven) met het verschil dat nu het vergroot venster mee verplaatst. Auto Loep modus. Automatische Loep modus werkt net als de Loep modus, met het verschil dat het vergroot venster automatisch wordt aangepast aan de grootte van het actieve Focus Gesplitst Scherm Modes Bij de gesplitst scherm modus wordt het scherm verdeeld in twee rechthoekige gebieden waarvan er één het vergroot gebied is en de andere het niet vergroot deel. Tussen de gebieden staat een dikke lijn. Vergroot scherm links, vergroot gebied staat links op het scherm. Vergroot scherm boven, vergroot gebied staat bovenin op het scherm. Vergroot scherm rechts, vergroot gebied staat rechts op het scherm. Vergroot scherm onder, vergroot gebied staat onderin op het scherm.

68


Normale/gescheiden vergroting Wanneer de normale vergroting is uitgeschakeld, is het mogelijk om de verhouding tussen de horizontale en verticale vergroting onafhankelijk van elkaar te veranderen met de knoppen Verhogen en Verlagen van de factor. U kunt veranderen van ratio systeem in de aanvullende instellingen (druk op "Extra" knop om het dialoog "Aanvullende Vergroter Instellingen" te openen). Verhoog de Horizontale vergroting. Verlaag de Horizontale vergroting. Verhoog de Verticale vergroting. Verlaag de Verticale vergroting. Aanvullende Instellingen Help oproepen (opent dit onderwerp in het on-line helpsysteem) Er zijn ook instelmogelijkheden voor Vergroting Aan of Uitzetten, schakelen van Kleur Veranderen (pagina 73), selecteren van het kleurschema en bepalen van een eigen kleurschema instelling. Aanvullend bevat het knoppen die geavanceerde instellingen voor het Volgen, de Lichtkrant, Focus Markering en nog enkele extra instellingen. Als de vergroting is uitgeschakeld zullen de meeste instelmogelijkheden grijs zijn gekleurd (niet actief). U moet de vergroting weer aanzetten voordat u enige wijzigingen kunt aanbrengen aan de vergroter instellingen. Kleur veranderen werkt onafhankelijk van de vergroter instellingen en kan worden gebruikt met de vergroter niet ingeschakeld. 5.1.2 Veranderen Vergroting Verhogen van de vergrotingsfactor: Druk op LINKER CONTROL+NUMERIEK PLUS.


69

Of, Druk op DOLPHIN TOETS + MUISWIEL OMHOOG. Door meerdere malen te klikken op deze knop zal de vergrotingsfactor in stappen verhoogd worden (tot en met 60x vergroot). Verlagen van de vergrotingsfactor: Druk op LINKER CONTROL+NUMERIEK MINUS. Of, Druk op DOLPHIN TOETS + MUISWIEL OMLAAG. Door meerdere malen te klikken op deze knop zal de vergrotingsfactor in stappen verlaagd worden (tot en met 2x vergroot). 5.1.3 Normale of Gescheiden Vergroting U kunt de verhouding tussen de horizontale en verticale vergrotingsfactor met de volgende sneltoetsen wijzigen: Verhogen van de horizontale vergrotingsfactor: Druk op LINKER CONTROL+NUMERIEK / Verlagen van de verticale vergrotingsfactor: Druk op RECHTER CONTROL+NUMERIEK / Verhogen van de verticale vergrotingsfactor: Druk op LINKER CONTROL+NUMERIEK STERRETJE Verlagen van de verticale vergrotingsfactor: Druk op RECHTER CONTROL+NUMERIEK STERRETJE 5.1.4 Overzicht Modus Overzicht modus geeft de gelegenheid om te zien waar u zich met het vergroot venster bevindt ten opzichte van het "werkelijke" scherm.

70


Overzicht modus inschakelen: Druk op LINKER CONTROL+\. Deze schuine streep naar links toets bevindt zich direct naast de RECHTER shifttoets op de meeste standaard toetsenborden. U zult zien dat het scherm veranderd in een normaal scherm en een rechthoek in omgekeerd video verschijnt. Het deel dat zich in dit rechthoekig veld bevindt is het vergroot gedeelte.

U kunt de rechthoek verplaatsen door de muis te verplaatsen. Overzicht modus verlaten met LINKER CONTROL+\. . De manier waarop de Overzicht modus werkt kunt u veranderen in het Vergroting Voorkeuren Dialoogvenster (zie "Voorkeuren" pagina 163).


71

5.1.5 Automatische Vergroting Het automatische vergrotingssysteem is ervoor verantwoordelijk dat u er zeker van kunt zijn dat het vergroot gedeelte van het scherm alles volgt wat u doet. Het vergrotingssysteem werkt in één van de twee modes: · Volgen van de muisaanwijzer. · Volgen van het toetsenbord Focus. Het schakelen tussen de twee modes gebeurt automatisch, afhankelijk van het gebruik van de muis of het toetsenbord. Indien u niet de muis gebruikt zal de vergroting het toetsenbord Focus volgen zoals bijvoorbeeld de knipperende tekstcursor in een document. Indien u daarna de muis gebruikt zal de vergroting de muisaanwijzer volgen en niet meer de knipperende tekstcursor. Terugschakelen naar het toetsenbord Focus na het gebruik van de muis gebeurt zodra u een toets aanslaat. Indien u een toets indrukt die geen betekenis heeft (voorbeeld de SHIFT toets), zal de modus veranderen en de vergroting verplaatsen naar de Focus voor het toetsenbord. De manier waarop de vergroting gewijzigd wordt bij het veranderen van het gebruik van muis of toetsenbord heet volgen. Normaal zal hetgeen u doet automatisch gevolgd worden en hoeft u geen instellingen te veranderen. Er zijn echter voor geoefende gebruikers verschillende aanvullende instellingen die de werking kunnen beïnvloeden. Deze zijn gedocumenteerd in het Volgen (zie "Volgen Dialoogvenster" pagina 151) hoofdstuk. 5.1.6 Handmatige Vergroting U kunt het vergroot venster handmatig over het scherm verplaatsen zonder veranderingen te hoeven aanbrengen aan de applicatie. De meest eenvoudige manier is gebruik te maken van de muis. De vergroting zal de muisaanwijzer volgen. De afstand die de muisaanwijzer van de kant van het scherm af kan staan wordt ingesteld in de instelling voor het Muiskader (zie "Muis en Focussen Kader Instellen Dialoogvenster" pagina 153). U kunt ook met behulp van het toetsenbord het vergroot venster verplaatsen. Dit staat bekend als rollen. Er zijn twee verschillende soorten rolmogelijkheden, Standaard rollen en versneld rollen.

72


Bij het standaard rollen verplaatst zich het scherm in de richting die u aangeeft met een constante snelheid. U kunt echter ook de snelheid van het rollen verhogen of verlagen. Het vergroot gebied standaard binnen het scherm rollen: Gebruik de RECHTER CONTROLtoets samen met een pijltoets. Houdt de RECHTER CONTROL toets ingedrukt om het rollen door te laten gaan. Druk dezelfde pijltoets meerdere keren (terwijl de RECHTER CONTROL toets blijft ingedrukt) om het rollen te versnellen. Druk de tegenovergestelde pijltoets in om te vertragen. Gebruik de andere pijltoetsen om de richting om te draaien. Laat de RECHTER CONTROL los om het rollen te stoppen. Versneld rollen gaat op ongeveer dezelfde manier als het standaard rollen met het verschil dat de snelheid automatisch verhoogd wordt tot een bepaalde maximale snelheid tijdens het ingedrukt houden van de toetsen. Het vergroot gebied versneld binnen het scherm rollen: Druk en houdt de RECHTER CONTROL en Rechter Shift samen ingedrukt met één van de pijltoetsen. Laat u de toetsen los dan wordt het rollen gestopt. Tip: De meest eenvoudige manier om beide toetsen tegelijk in te drukken is door gebruik te maken van LINKERkant van uw RECHTER duim. U kunt ook het vergroot venster direct naar delen van het scherm verplaatsen. Het vergroot gebied direct naar het midden van het scherm te verplaatsen, of naar de zijkant of in een hoek, gebruikt u de volgende toetsen: Functie Linksboven Boven: Rechtsboven Links Midden: Rechts Links Onder:

Invoer toetsen: RECHTER CONTROL+NUMERIEK 7 RECHTER CONTROL+NUMERIEK 8 RECHTER CONTROL+NUMERIEK 9 RECHTER CONTROL+NUMERIEK 4 RECHTER CONTROL+NUMERIEK 5 RECHTER CONTROL+NUMERIEK 6 RECHTER CONTROL+NUMERIEK 1

Het gebruik van LunarPlus Onder: Rechtsonder

73

RECHTER CONTROL+NUMERIEK 2 RECHTER CONTROL+NUMERIEK 3

5.1.7 Deelvergroting De deelvergroting kan worden geactiveerd in het Voorkeuren dialoog of via het "Deelvergroting" aankruisvak in het Beeld eigendommenblad van het LunarPlus regelpaneel. Als dit aankruisvak is geselecteerd komen extra vergroter factoren beschikbaar. Dat zijn de 1.2x, 1,33x, 1.5x, 1,66x, 1.8x, 2,25x, 2.5x, 2.7x en 3.5x vergrotingen. Deze factoren kunnen worden benaderd via de Factor optie in het Beeld menu, met de vergroter knoppen in het Beeld eigendommenblad of via de sneltoetsen die het vergroter niveau regelen. Opmerking: Als u de deelvergroting uitzet zal er niet direct iets veranderen. Slechts na de volgende verandering in de vergroting zal de factor verschuiven naar de lineaire factor die het dichtst bij gelegen is.

5.1.8 Vloeiend Beeld Met dit aankruisvak kan de optie vloeiend beeld aangezet worden. Vloeiend Beeld is het proces dat wordt gebruikt om rafelige kanten van een vergroot beeld, dat veroorzaakt wordt door het vergroten van de vierkante pixels van een origineel beeld, vloeiender te maken. Vloeiend Beeld schakelen Druk op LINKER CONTROL+NUMERIEK 8 5.1.9 Kleur Veranderen Het selecteren van dit aankruisvak maakt het mogelijk om de kleuren van het hele scherm te veranderen. Alle veranderingen beïnvloeden het hele scherm, inclusief gekoppelde gebieden, vergrootte vensters, enzovoort. De enige uitzondering zijn de zwarte kaders rondom gekoppelde gebieden of loepvensters. Dit wordt bepaald door de kaderkleur selectie in het vergroter dialoogvenster.

74


Kleur veranderen aan- of uitzetten: Druk op LINKER CONTROL+NUMERIEK 0 of klik op het Kleur Veranderen aankruisvak in Beeld eigenschappenblad van het Regelpaneel. 5.1.10 Lichtkrant Modus In de Lichtkrant modus kunt u het actieve venster als een enkele regel die over het midden van het scherm beweegt, bekijken. Dit is de populaire lichtkrant functie die u waarschijnlijk wel kent van oudere versies.

Lichtkrant modus voor actief venster inschakelen: Druk op LINKER CONTROL+NUMERIEK 9. Lichtkrant modus voor actieve instelling (het werkgebied) van het actieve venster inschakelen: Druk op LINKER CONTROL+NUMERIEK PUNT


75

Als u niet wilt dat de Lichtkrant start aan het begin van het venster maar op de actieve focuspositie, gebruik dan de volgende sneltoetsen. Ga naar de Lichtkrant modus voor het actieve venster en ga naar de focus: Druk op LINKER CONTROL+NUMERIEK 2. Ga naar de Lichtkrant modus op het actieve element (het documentgebied) van het actieve venster en ga naar de focus: Druk op LINKER CONTROL+LINKER SHIFT+NUMERIEK 2. Toetsen gebruikt in de Lichtkrant modus: Functie Beweging starten of stoppen Beweegsnelheid verhogen Beweegsnelheid verlagen Ga naar begin vorige regel Ga naar begin volgende regel Ga driekwart scherm vooruit Ga naar links Ga naar rechts Naar eerste regel verplaatsen: Ga naar de laatste regel Lichtkrant modus verlaten Om de Lichtkrant modus te verlaten en de focus te brengen naar de laatste Lichtkrant modus positie, druk

Toets. SPATIEBALK PIJL OMHOOG PIJL OMLAAG PAGINA OMHOOG PAGINA OMLAAG ENTER PIJL NAAR LINKS PIJL NAAR RECHTS HOME END ESCAPE NUMERIEK ENTER

In de Lichtkrant worden nieuwe regels aangegeven door een smalle blauwe punt, kolomkaders worden door groene punten aangegeven. Indien er voor de Lichtkrant niets te tonen is zal er niets gebeuren.

76


5.1.11 Focus Markering De optie "Focus Markering" biedt de mogelijkheid om de actieve focuspositie aan te geven. U kunt kiezen tussen verschillende soorten en kleuren voor iedere andere focussoort. 5.1.12 Focus Markering dialoog LunarPlus bevat een aantal focus markeer opties die kunnen helpen het bepalen van de actieve focus positie eenvoudiger te maken. Gebruik de Focus Markering dialoog om te kiezen welke soort focus u wilt markeren en hoe de markering eruit moet zien. Het dialoog bevat een aantal verschillende eigenschappenbladen voor de verschillende soorten focus. · Muis - veranderen van de markeer opties voor de muisaanwijzer · Cursor - veranderen van de instellingen voor markeren van de tekstcursor in tekstgebieden · Regel - bepaalt de markering van de actieve regel in een tekstgebied · Focus - dit bevat de instellingen voor het markeren van de focus buiten tekstgebieden, zoals menu's, knoppen, enzovoort · Document Lezen - dit regelt de markering van het actief gelezen woord in de document leesmodus · Virtueel Focus - gebruik dit om de markering van de focus in de Virtuele Focus modus te veranderen Muis Het Muis eigenschappenblad bevat de opties voor het markeren van de muisaanwijzer. Markeer de Muis Dit aankruisvak schakelt de markering van de muis focus aan of uit. Vorm Gebruik de Vorm instellingen om te bepalen hoe en hoe groot de markering moet zijn. Afhankelijk van de vorm die u kiest vanuit de oproepkeuzelijst kunt u aanvullende instellingen regelen met de schuiven eronder. Voor de


77

meeste vormen kunt u de lijndikte en de grootte van de vorm of de ruimte tussen de vorm en de muisaanwijzer bepalen. Tonen De oproepkeuzelijst Tonen regelt wanneer de muis markering zichtbaar is. U kunt kiezen voor altijd zichtbaar, of alleen als u drukt op de markeer sneltoets of u kunt kiezen uit diverse automatische instellingen. De standaard markeren sneltoets is LINKER CONTROL + LINKER SHIFT + \. U kunt het Vergroter voorkeuren dialoog (Beeld menu > Voorkeuren) gebruiken om het gedrag van de sneltoets in te stellen zodat het de focus markeert zolang u de sneltoets drukt (interactief), of de markering aan of uit schakelt. Kleuren opties U kunt kiezen uit diverse kleuren opties. Afhankelijk van de gekozen optie kunt u ook de kleur(en) en/of het transparant zijn instellen. Opmerking: LunarPlus heeft ook extra muisaanwijzers die groter zijn met een hoger contrast dan de normale Windows muisaanwijzers. Kijk hiervoor in het hoofdstuk over de Dolphin muisaanwijzers (zie "Muisaanwijzers" pagina 87) voor meer informatie.

Cursor Het Cursor eigenschappenblad bevat de opties voor het markeren van de tekstcursor in tekstgebieden. Markeer de Cursor Dit aankruisvak schakelt het markeren van de cursor focus aan of uit. Vorm Gebruik de Vorm instellingen om te bepalen hoe en hoe groot de markering moet zijn. Afhankelijk van de vorm die u kiest vanuit de oproepkeuzelijst kunt u aanvullende instellingen regelen met de schuiven eronder. Voor de meeste vormen kunt u de lijndikte en de grootte van de vorm of de ruimte tussen de vorm en de muisaanwijzer bepalen.

78


Tonen De oproepkeuzelijst Tonen regelt wanneer de tekstcursor markering zichtbaar is. U kunt kiezen voor altijd zichtbaar, of alleen als u drukt op de markeer sneltoets of u kunt kiezen uit diverse automatische instellingen. De standaard markeren sneltoets is LINKER CONTROL + LINKER SHIFT + \. U kunt het Vergroter voorkeuren dialoog (Beeld menu > Voorkeuren) gebruiken om het gedrag van de sneltoets in te stellen zodat het de focus markeert zolang u de sneltoets drukt (interactief), of de markering aan of uit schakelt. Kleuren opties U kunt kiezen uit diverse kleuren opties. Afhankelijk van de gekozen optie kunt u ook de kleur(en) en/of het transparant zijn instellen. Regel Het Regel eigenschappenblad bevat de opties voor het markeren van de actieve regel in een tekstgebied. Markeer de Regel Dit aankruisvak schakelt de markering van de regel aan of uit. Vorm Gebruik de Vorm instellingen om te bepalen hoe en hoe groot de markering moet zijn. Afhankelijk van de vorm die u kiest vanuit de oproepkeuzelijst kunt u aanvullende instellingen regelen met de schuiven eronder. Tonen De oproepkeuzelijst Tonen regelt wanneer de regel markering zichtbaar is. U kunt kiezen voor altijd zichtbaar, of alleen als u drukt op de markeer sneltoets of u kunt kiezen uit diverse automatische instellingen. De standaard markeren sneltoets is LINKER CONTROL + LINKER SHIFT + \. U kunt het Vergroter voorkeuren dialoog (Beeld menu > Voorkeuren) gebruiken om het gedrag van de sneltoets in te stellen zodat het de focus markeert zolang u de sneltoets drukt (interactief), of de markering aan of uit schakelt.


79

Kleuren opties U kunt kiezen uit diverse kleuren opties. Afhankelijk van de gekozen optie kunt u ook de kleur(en) en/of het transparant zijn instellen. Focus Het Focus eigenschappenblad bevat de opties voor het markeren van de focus buiten tekstgebieden, bijvoorbeeld in menu's of de focus op andere elementen dan tekstgebieden in dialoogvensters. Markeer de Focus Dit aankruisvak schakelt de markering van de focus aan of uit. Vorm Gebruik de Vorm instellingen om te bepalen hoe en hoe groot de markering moet zijn. Afhankelijk van de vorm die u kiest vanuit de oproepkeuzelijst kunt u aanvullende instellingen regelen met de schuiven eronder. Tonen De oproepkeuzelijst Tonen regelt wanneer de regel markering zichtbaar is. U kunt kiezen voor altijd zichtbaar, of alleen als u drukt op de markeer sneltoets of u kunt kiezen uit diverse automatische instellingen. De standaard markeren sneltoets is LINKER CONTROL + LINKER SHIFT + \. U kunt het Vergroter voorkeuren dialoog (Beeld menu > Voorkeuren) gebruiken om het gedrag van de sneltoets in te stellen zodat het de focus markeert zolang u de sneltoets drukt (interactief), of de markering aan of uit schakelt. Kleuren opties U kunt kiezen uit diverse kleuren opties. Afhankelijk van de gekozen optie kunt u ook de kleur(en) en/of het transparant zijn instellen. Document Lezen Het Document Lezen eigenschappenblad bevat de opties voor het markeren van de positie in de Document Lees modus. Dit

80


eigenschappenblad heeft twee kolommen waarvan de eerste de instellingen voor het markeren van het gesproken woord bevat en de tweede kolom de instellingen voor het markeren van de regel die het gesproken woord bevat. U kunt de instellingen voor woord en regel onafhankelijk van elkaar wijzigen. Markeer aankruisvak Gebruik het aankruisvak "Markeer gesproken woord" en het aankruisvak "Markeer de regel" om de markeringen van het woord of de regel aan of uit te schakelen. Vorm Gebruik de Vorm instellingen om te bepalen hoe en hoe groot de markering moet zijn. Afhankelijk van de vorm die u kiest vanuit de oproepkeuzelijst kunt u aanvullende instellingen regelen met de schuiven eronder. Kleuren opties U kunt kiezen uit diverse kleuren opties. Afhankelijk van de gekozen optie kunt u ook de kleur(en) en/of het transparant zijn instellen. 5.1.13 Gekoppelde Gebieden Soms, wilt u een gebied van het scherm permanent bewaken. Het is bijvoorbeeld zinvol om de statusinformatie van een tekstverwerker in de gaten te blijven houden, om te weten in welke pagina, regel en kolom u bezig bent. Dit kunt u doen door gebieden te koppelen van het werkelijke scherm en het dan plaatsen in één of meerdere permanent getoonde en vergrootte vensters. Hiermee kunt u een oog houden op belangrijke informatie die regelmatig verandert als u de applicatie gebruikt. Ieder gekoppeld gebied werkt exact op dezelfde manier als het gewone vergrootte venster, met het verschil dat het gekoppelde venster niet verplaatst, nog de muis of de Focus volgt bij verplaatsen daarvan. Ieder gekoppeld gebied kan een eigen unieke vergroter niveau bevatten inclusief vloeiend beeld en volg instellingen. Het gekoppeld gebied wordt weergegeven met een kader er omheen: De dikte van de kaderlijn wordt bepaald met de Randdikte (pagina 150) schuifbalk. Deze schuifbalk bevindt zich in het Extra dialoogvenster.


81

Er zijn twee verschillende methodes om een gekoppeld gebied aan te maken, met behulp van een aantal sneltoetsen of in het Schermkoppelingen dialoogvenster. De gekoppelde gebieden die u aanmaakt worden opgeslagen als onderdeel van de Situatie-instellingen. Daardoor zullen ze iedere keer worden onthouden en automatisch ingesteld als het Applicatie instellingenbestand actief wordt.

Schermkoppelingen met de sneltoetsen Aan- en uitschakelen van gekoppelde gebieden: Druk op LINKER CONTROL+NUMERIEK 3 Om een gekoppeld gebied aan te maken met behulp van de sneltoetsen: 1. Om een nieuw gekoppeld gebied aan te maken drukt u op LINKER CONTROL+NUMERIEK 5. Een nieuw gekoppeld gebied wordt direct aangemaakt. U wordt dan automatisch geplaatst in de Vergroting Modificatie Modus (pagina 84) om het nieuwe gekoppelde gebied in te stellen. 2. Stel de gewenste vergrotingsfactor in. Het niveau van de vergroting kan worden ingesteld met behulp van de standaard vergroter sneltoetsen. 3. Verplaats de inhoud van het gekoppelde gebied zodanig, dat de linker bovenkant van het gekoppelde gebied aan de linker bovenkant van het gedeelte dat u wilt bewaken is gerelateerd. Maak eventueel het gekoppelde gebied kleiner. Voor het rollen van de inhoud binnen het gekoppelde gebied druk op LINKER SHIFT + PIJLTOETSEN (of druk op de letter C tijdens het verplaatsen van de muisaanwijzer). Als de inhoud van het gekoppeld gebied niet vast ligt maar de focus moet volgen druk LINKER SHIFT + NUMERIEK 8. 4. Verander de grootte van het gekoppelde gebied zodanig dat u exact kunt zien wat u wilt. Als u een gekoppeld gebied vergroot moet u ervoor waken dat het venster niet te groot wordt. Voor het veranderen van de grootte van een gekoppeld gebied druk LINKER CONTROL + PIJLTOETSEN (of druk op de letter X tijdens het verplaatsen van de muisaanwijzer).

82


5. Plaats het gekoppeld gebied op de gewenste positie op het scherm. Om een gekoppeld gebied op het scherm te plaatsen druk op de PIJLTOETSEN (of druk op de letter Z tijdens het verplaatsen van de muisaanwijzer). Het gekoppeld gebied is nu aangemaakt. Druk op ESCAPE om de vergroting modificatie modus te verlaten en automatisch het nieuwe gekoppelde gebied op te slaan. Aanpassen van een bestaand gekoppeld gebied: Druk op LINKER CONTROL+NUMERIEK 6 Als u meerdere gekoppelde gebieden heeft kunt u ertussen schakelen met LINKER CONTROL+NUMERIEK 6. Het kader van het actieve gekoppelde gebied zal knipperen. Gebruik de vergroting modificatie modus sneltoetsen om het gekoppeld gebied aan te passen of druk op DELETE om het geselecteerde gekoppelde gebied te verwijderen. Druk op ESCAPE Vergroter modificatie modus verlaten: Schermkoppelingen aanmaken via het Schermkoppelingen dialoog. Als een alternatief voor het gebruik van de sneltoetsen voor het aanmaken van gekoppelde gebieden kunnen deze ook aangemaakt worden in het "Schermkoppelingen" dialoogvenster. Om dit dialoogvenster te openen selecteert u "Bewerken koppelingen" in de koppelingen optie van het Beeld menu of selecteert de "Koppelingen" knop van het Beeld eigendommenblad en selecteert daarna de knop "Nieuw". In het Schermkoppelingen aanmaken dialoogvenster moet u 1. Een unieke omschrijving geven voor het gekoppeld gebied. 2. Selecteer of verwijder de selectie van het aankruisvak "Volg Focus". De optie Volg focus bepaalt of de inhoud in het gekoppeld gebied vast ligt of dat het gebied de actuele focus volgt. Selecteer dit aankruisvak en de inhoud binnen het gekoppeld gebied zal de focus gaan volgen. Als dit aankruisvak is geselecteerd wordt de knop "Kies schermgebied om te koppelen" niet actief gemaakt omdat geen specifiek schermgebied wordt bepaald. 3. Selecteer de knop "Kies schermgebied om te koppelen" om het schermgebied dat moet worden weergegeven te bepalen.


83

Gebruik de LINKER MUISKNOP en het verplaatsen van de muis om een gebied te bepalen. Druk op ENTER of de RECHTER MUISKNOP om te accepteren, ESCAPE om te annuleren. 4. Selecteer of verwijder de selectie van het "Vloeiend maken" aankruisvak. Als dit aankruisvak is geselecteerd zal de vloeiend beeld optie worden toegepast. 5. Selecteer de "Verplaats gekoppeld venster" om het gekoppeld gebied te positioneren en de vergrotings factor te bepalen. De vergrotings factor kan worden ingesteld met gebruik van de normale sneltoetsen. Gebruik de verplaatsing van de muis of de PIJLTOETSEN om de koppeling te verplaatsen. Druk op ENTER of de LINKER MUISKNOP om te accepteren, ESCAPE om te annuleren. 6. Selecteer de knop "OK" om te bevestigen en het nieuwe gekoppelde gebied op te slaan. Het nieuwe gekoppelde gebied is nu aangemaakt en wordt toegevoegd aan de lijst met koppelingen. Beheer scherm koppelingen Het Schermkoppelingen dialoogvenster levert naast de mogelijkheid om nieuwe gekoppelde gebieden aan te maken, ook de mogelijkheid om bestaande gekoppelde gebieden te beheren en te bewerken. Om dit dialoogvenster te openen selecteer "Bewerken Koppelingen" uit het menu Beeld of selecteer "Koppelingen" in het Beeld eigendommenblad. Dit dialoogvenster bestaat uit een keuze+lijst met alle reeds beschikbare gekoppelde gebieden naast een Wijzigen knop, Verwijderen knop, een knop Nieuw en een serie knoppen die kunnen worden gebruikt om het gekoppelde gebied te positioneren in de lijst (alleen interessant als er overlappende gekoppelde gebieden zijn met een koppeling die lager op de lijst vermeld staat maar die voorrang heeft).. Een aankruisvak "Gekoppelde gebieden tonen" is ook aanwezig om aan te geven of het gekoppelde gebied op het actuele scherm getoond moet worden of verborgen. De lijst met Schermkoppelingen geeft alle gekoppelde gebieden weer. Koppelingen die met de sneltoetsen aangemaakt zullen echter geen naam maar alleen een nummer hebben. Het is mogelijk om de omschrijving te veranderen van zo'n gekoppeld gebied door dit te selecteren in de lijst en

84


de Wijzigen knop te drukken. Daarna kan een nieuwe omschrijving worden ingevoerd. Opmerkingen: · Wanneer u een gekoppeld gebied nieuw aanmaakt of bewerkt zullen de gekoppelde gebieden altijd weergegeven worden onafhankelijk van de instelling van het aan of uitzetten van de gekoppelde gebieden in het regelpaneel. (het is niet mogelijk iets te bewerken dat niet wordt weergegeven!). · Als u zich in het Schermkoppelingen dialoogvenster bevindt zal het gekoppeld gebied, dat is geselecteerd, worden aangegeven door een knipperend kader. U staat echter NIET in de gekoppeld gebied modificatie modus. · U kunt niet naar de gekoppelde gebieden modificatie modus als u in het Schermkoppelingen dialoogvenster staat. 5.1.14 Vergroting Modificatie Modus Deze modus wordt gebruikt om de grootte en/of positie te veranderen van verschillende vergrotingsvensters en gekoppelde gebieden. Wanneer u in de Vergroter modificatie modus komt, zal het element dat u wilt gaan veranderen aangegeven worden door een knipperend kader. Indien er geen knipperend kader te zien is kan het zijn dat element door een ander gekoppeld gebied is bedekt. Dit kan betekenen dat u moet schakelen naar een ander gekoppeld gebied en deze op een andere plek plaatsen. Schakelen naar het gewenste gekoppelde gebied: Druk op LINKER CONTROL+NUMERIEK 6 Aanpassen van een primair gebied (venster, loep of gesplitst scherm) Druk op LINKER CONTROL+NUMERIEK 4 Als u bij het knipperend element bent aangekomen kan de modificatie plaatsvinden afhankelijk van het soort element dat u wilt veranderen. Bij de gekoppelde gebieden kunt u de volledige set kenmerken veranderen. Het primair venster kan worden verplaatst en van grootte veranderd. Het loepvenster kan alleen worden veranderd van grootte. In het gesplitste venster kan alleen de positie van de splitsing worden veranderd.


85

De eenvoudigste manier om te verplaatsen, grootte te veranderen, en gekoppelde gebieden in te stellen is met de Z, X en A toetsen samen met de muis. Om een fijnere regeling te verkrijgen kunt u echter de pijltoetsen gebruiken. Wanneer u de pijltoetsen gebruikt kunt u deze een enkele keer aantikken om ze een pixel te verplaatsen, of als u ze ingedrukt houdt gaat de verplaatsing sneller in de aangegeven richting. Venster verplaatsen (gekoppeld gebied of primair venster): Gebruik de PIJLTOETSEN, of houdt de Z ingedrukt en verplaats de muis. Venstergrootte veranderen (gekoppeld gebied, gesplitst scherm, venster of loep) Druk op LINKER CONTROL samen met de PIJLTOETSEN, of houdt X ingedrukt en verplaats de muis. Inhoud gekoppeld gebied verplaatsen: Druk op LINKER SHIFT samen met de PIJLTOETSEN, of houdt de A ingedrukt en verplaats de muis. Vloeiend beeld schakelen in het venster: Druk op LINKER CONTROL+NUMERIEK 8 Volgen schakelen in een gekoppeld gebied: Druk op LINKER SHIFT+NUMERIEK 8 De oriëntatie van een gekoppeld gebied, gesplitst venster of primair venster veranderen: Druk op LINKER CONTROL+NUMERIEK 1 Voor het gesplitst scherm zijn er vier verschillende oriëntaties. Voor andere gebieden zal het gebied zich rond één van de vier hoeken van het scherm spiegelen. Gekoppeld gebied verwijderen: Druk op DELETE.

86


De vergrotingsfactor van een gekoppeld gebied, gesplitst scherm of primair venster veranderen: Gebruik de standaard toetsen voor het vergroten van de vergrotingsfactor. Deze toetsen werken in alle Vergroter modes. Vergroter modificatie modus verlaten: Druk op ESCAPE.


87

5.1.15 Volgen Het volgsysteem van de Vergroter zal normaal de laatste handeling die u gedaan heeft vasthouden, dit kan zijn de muis of een toetsenbord handeling, en deze volgen zolang u ditzelfde invoermedium blijft gebruiken. Een uitzondering vormt het volgen van de tekstcursor en de Focussen als u één van de muisknoppen ingedrukt blijft houden. Hierbij wordt het volgen uitgeschakeld om de zogenaamde sleepfuncties van Windows vloeiender te laten werken. De elementsoorten die moeten worden gevolgd kunt u instellen in het Volgen Dialoogvenster. 5.1.16 Muisaanwijzers Met LunarPlus worden muisaanwijzers geleverd door Dolphin, met een hoge zichtbaarheid. Dat zijn een aantal verschillende muisaanwijzers die groter en beter te zien zijn dan de muisaanwijzers die gewoonlijk met Windows worden geleverd en ze worden geleverd in een reeks aan verschillende kleuren. Het selecteren van de LunarPlus muisaanwijzers. 1. Open het regelpaneel van LunarPlus. 2. Selecteer "Muisaanwijzers" in het menu Beeld of uit het Beeld eigendommenblad. Hiermee roept u het "Instellen muisaanwijzers" dialoogvenster op waarin de soort muisaanwijzer kunt uitzoeken, de alternatieve Dolphin aanwijzers die beschikbaar zijn bekijken en uw selectie toepassen. 3. In de "Type" lijst selecteert u de aanwijzer stijl die u wilt veranderen. 4. Druk op TAB en selecteert het aankruisvak "Gebruik Dolphin muisaanwijzer" . 5. Druk op TAB en selecteer de aanwijzer die u wilt gaan gebruiken uit de "Aanwijzerbeeld" lijst. Als u wilt bekijken hoe de gekozen muisaanwijzer eruit ziet, wordt deze direct geactiveerd zodra u op de knop "Toepassen" drukt. 6. Herhaal deze stappen voor alle muisaanwijzers die u wilt veranderen. 7. Selecteer de knop "OK" om de veranderingen te bevestigen en het dialoog te sluiten.

88


De gekozen LunarPlus muisaanwijzers zijn nu in gebruik. De aanwijzers worden algemeen gebruikt maar wel alleen als LunarPlus is gestart. Zodra LunarPlus wordt afgesloten wordt het origineel gekozen Windows aanwijzer schema weer ingesteld. Om terug te gaan naar het originele Windows standaard muisaanwijzer schema verwijdert u de selectie van het "Gebruik Dolphin muisaanwijzers" aankruisvak voor de gewenste aanwijzer types.


89

5.2 Spraak Dit hoofdstuk biedt een complete handleiding voor het gebruik van uw schermlezer met spraak. Wanneer de schermlezer start zal de Spraak melden wat u met applicatie aan het doen bent. Er zijn vele veranderingen die u kunt aanbrengen aan de stem alsmede aan de hoeveelheid informatie die wordt gesproken. Er zijn over het algemeen twee redenen voor het spraaksysteem om te reageren en iets te melden. · Er verandert iets op het scherm, mogelijk doordat u op een toets heeft gedrukt. · U drukt op een spraaktoets voor het uitlezen van enige informatie. 5.2.1 Spraak Instellingen Het Spraak eigenschappenblad in het LunarPlus regelpaneel levert een snelle en eenvoudige manier om de meest gebruikte spraakfuncties te benaderen.

90


Spraak Aan Schakelt de spraak aan of uit. Monitor Markeringen Schakelt de Monitor Markeringen aan of uit. Volume Pas het synthesizer volume aan Snelheid Verander de snelheid van de spraak 5.2.2 Basis Bediening De Spraakuitvoer zal normaal automatisch werken als u een Windows applicatie gebruikt en dit wordt verderop in detail uitgelegd in dit hoofdstuk. Er zijn een aantal basis spraakinstellingen die van nut kunnen zijn. Deze toetsen kunnen ten allen tijden worden gebruikt. Volume verhogen: Druk op LINKER CONTROL + IS GELIJK Volume verlagen: Druk op LINKER CONTROL + MINUS Het volume van de spraak wordt stap voor stap gewijzigd iedere keer als de toetscombinatie wordt ingedrukt. Dit is een softwarematige volume instelling. Vele computers hebben ook een eigen volume instelling die invloed kan hebben op het volume van de stem. Indien de Spraak te hard staat ingesteld of te zacht, kijk dan naar de volumeregeling op de luidsprekers, hardware synthesizer of computerscherm. Snelheid verhogen: Druk op LINKER CONTROL + LINKER SHIFT + IS GELIJK


91

Snelheid verlagen: Druk op LINKER CONTROL + LINKER SHIFT + MINUS Het Spreken stoppen: Druk op LINKER CONTROL Het stoppen van het Spreken stopt de spraak direct, totdat er iets nieuws te melden valt. Indien u een synthesizer met meerdere talen heeft is het mogelijk om op elk moment van taal te veranderen. Taal veranderen: Druk op LINKER CONTROL + KOMMA voor de volgende taal, en LINKER CONTROL + PUNT voor de vorige taal. U kunt de Spraakuitvoer compleet uitschakelen. Het kan zijn dat u dat wenst om tijdelijk zonder spraak te werken of iemand anders gebruikt tijdelijk de computer, maar u wilt de aanpassingssoftware niet sluiten. Spraakuitvoer aan- of uitzetten Druk op LINKER CONTROL + NUL op het toetsenbord. Ook de stem is in te stellen inclusief de kenmerken zoals toonhoogte, intonatie en mannelijk of vrouwelijk (afhankelijk van de synthesizer). Ook kunt u een andere synthesizer kiezen. Om de stem aan te passen moet u het Regelpaneel openen en de instellingen gebruiken in het dialoogvenster Eigen Stem Instellingen. Om een alternatieve stem te kiezen gebruikt u het dialoogvenster Stem en Taal. Om van synthesizer te veranderen, opent u het Regelpaneel, selecteert het Configuratie menu en kiest de optie Synthesizer. 5.2.3 Automatische Spraak Als u met uw Windows applicatie werkt zal de stem u melden wat er op het scherm gebeurt zonder dat u speciale schermlezer toetsen hoeft te kennen. Dit staat bekend als automatische spraak.

92


De Actieve Focus Om te zien wat er gemeld moet worden zal het automatische spraaksysteem moeten volgen wat u met uw applicatie aan het doen bent. Om dat te kunnen doen wordt de zogenoemde actieve focus gevolgd. Het focus is de naam van de locatie op het scherm die aangeeft waar u zich bevindt in uw applicatie. Voorbeelden van Focussen: · Een knipperende cursor, die aangeeft dat u zich binnen een document bevindt. · Een gekleurde balk, die de positie in een menu aangeeft. · Een venster met gestippeld kader, die aangeeft op welke optie u staat in een keuzelijst. Soms kan er meer dan één Focus zichtbaar zijn op een bepaald moment. Het automatisch spraaksysteem zal normaal de Focus volgen op de plaats waar u bezig bent met het toetsenbord. Zodra de actieve focus positie is bepaald zal het automatische spraaksysteem uitzoeken wat de locatie en soort van het actieve element is , en waar het zich bevindt in de element hiërarchie. Actieve Element Het actieve element is de naam van het element in uw applicatie dat het actieve Focus bevat. Dit element is meestal een optie zoals in een dialoogvenster, die voorzien is van een etiket, een soortindicatie, en soms een statusinformatie. Zie Soorten Elementen voor meer informatie wat voor elementen er zijn. Werkgebieden Werkgebieden zijn bedieningselementen die een tekstcursor bevatten en waarbinnen u een tekst kunt invoeren of veranderen. Werkgebieden worden door het automatisch spraaksysteem enigszins anders behandeld. De dingen die u binnen een werkgebied kan doen is te verdelen in diverse categorieën. · Verplaatsen binnen een document. · Tekst invoeren.


93

· Tekst verwijderen. · Tekst selecteren, kopiëren en plakken. Ieder categorie wordt enigszins anders behandeld door het automatisch spraaksysteem. Verplaatsen binnen een document. In een werkgebied regelen de pijltoetsen normaal gesproken de verplaatsing van de tekstcursor. De tekstcursor geeft het invoegpunt aan in uw document. De invoegpositie is dat punt waar nieuwe tekst die u intypt zal worden ingevoegd in het document. Visueel is de tekstcursor een knipperende verticale balk die tussen twee opeenvolgende tekens is geplaatst. Volgens de conventie is het actieve teken waarop u staat, het teken dat zich direct rechts van de tekstcursor bevindt. Hierdoor werken werkgebieden identiek zowel in Windows als bij werkgebieden in DOS, waar meestal een gemarkeerd teken staat in plaats van een tekstcursor. Bij het verplaatsen binnen een document, zal het automatisch spraaksysteem een deel van het document lezen dat betrekking heeft op de afstand ven de verplaatsing. · Indien u een teken opschuift zal het nieuwe actieve teken worden gemeld. Dit is altijd het teken rechts van de tekstcursor oftewel het invoegpunt. · Indien u een woord opschuift zal het nieuwe woord waarop u terecht bent gekomen worden gelezen. Soms kan het voorkomen dat u meerdere keren een woord hoort omdat het concept van een woord in de schermlezer applicatie anders kan zijn dan een woord in het concept van uw applicatie. · Indien u meer dan een woord verplaatst (door te klikken met de muis), wordt het woord waar u op terechtkomt uitgesproken. · Indien u een regel omlaag of omhoog gaat zal de hele nieuwe regel worden gelezen. U zult ook aanvullende informatie kunnen horen als u door het document loopt dat niet direct vanaf het scherm komt. · Indien u naar links wilt gaan maar u bent reeds aan het begin van de regel, zal het melden 'begin regel'. · Indien u naar rechts wilt gaan maar u bent reeds aan het einde van de regel, zal het melden 'einde regel'.

94


Tekst Invoeren Een tekst in een werkgebied wordt ingevoerd door de tekst te typen waarbij u gebruik maakt van de alfanumerieke toetsen op het toetsenbord. Als u de tekst intypt komt het op het scherm te staan en het invoegpunt wordt naar rechts verplaatst. Indien u tekst in het midden van een bestaande regel invoegt zal de tekst die rechts ervan normaal gesproken naar rechts opgeschoven om de nieuwe tekst de ruimte te geven. Indien u het einde van de regel bereikt, zullen de meeste tekstverwerkers automatisch een nieuwe regel aanmaken en de tekstcursor naar het begin ervan verplaatsen. Sommige tekstverwerkers zullen ook het actieve woord dat u aan het typen bent in de nieuwe regel aanbrengen. Dit heet woordafbreking. Uw schermlezer kan al deze situaties aan en u melden wat er gebeurt tijdens het typen. Het melden van wat er gebeurt tijdens het typen in een staat bekend als Tekenmelding. Dit omdat de spraak het teken dat wordt getypt aan u meldt. Wat er precies wordt gemeld tijdens het typen hangt af van de instellingen voor Tekenmelding (pagina 167) die gevonden worden in het Spraak Dialoogvenster. Er zijn twee belangrijke soorten meldingen: · Tekenmelding · Woordmelding. Wanneer Tekenmelding is ingesteld (hetgeen standaard is), zal ieder teken dat u typt worden uitgesproken. Indien u op hoge snelheid kunt typen, sneller dan de spraak de tekens meldt, zullen de vorige tekens worden gestopt en alleen het laatst teken gemeld. Wanneer woordmelding staat ingesteld wordt er niets gemeld totdat een woord gereed is. Dan wordt het hele woord uitgesproken. Als u snel kunt typen is dit waarschijnlijk prettiger dan de tekenmelding. Indien u in woordmelding werkt en u gaat een woord wijzigen (verwijderen van tekens, of met de tekstcursor terug lopen in het woord, enzovoort), zal er automatisch worden overgeschakeld naar tekenmelding totdat u weer een nieuw woord begint te typen.


95

De spraak vertelt u wat voor tekens op het scherm terechtkomen en niet welke toets u aanslaat. Tekens op het scherm worden omschreven door hun verschijningsvorm op het scherm en niet door de tekencode in de codetabel. Dit betekent dat tekens in een symboolfont correct zullen worden omschreven. Uw schermlezer bevat meer dan 14000 verschillende ingebouwde omschrijvingen van alfanumerieke tekens en symbolen.

Tekst verwijderen Als u een teken verwijdert met de DELETE toets, of met de spatie terug toets, zal uw schermlezer u melden welk teken u heeft verwijderd met de melding "verwijderd" gevolgd door het teken dat is verwijderd. Indien u op de DELETE toets drukt, zal het verwijderde teken het teken rechts van het invoegpunt zijn. De positie van de Focus zal normaal niet wijzigen. Indien u de spatie terug toets drukt, zal het verwijderde teken het teken links van het invoegpunt zijn. De Focus zal één teken naar rechts worden verplaatst. Indien u meer dan één teken verwijdert zal de spraak alles wat u heeft verwijderd melden of de hele regel lezen, afhankelijk van de hoeveelheid tekst die is verwijderd. 5.2.4 Handmatige Spraak LunarPlus Bevat een aantal sneltoetsen die op ieder moment gebruikt kunnen worden om gegevens vanaf het scherm te lezen. Sneltoetsen zijn toetsen die niet aan de applicatie worden doorgegeven dus alleen melden wat er reeds op het scherm staat. Sneltoetsen die iets melden vanaf het scherm staan bekend als Spraaktoetsen. Spraaktoetsen worden normaal gebruikt om iets te herhalen of om meer informatie te krijgen over een actief element of regel waarop de Focus op is. Algemene Spraaktoetsen De meeste algemene spraaktoetsen bevinden zich op het numerieke gedeelte van het toetsenbord (meestal rechter gedeelte), en deze toetsen worden hieronder behandeld. Alternatieve sneltoetsen op het toetsenbord

96


zijn beschikbaar zoals de functietoetsen of versie 4 compatibele toetsen. Kijk in het Sneltoets Overzicht hoofdstuk voor de complete lijst van spraaktoetsen. Venster Lezen Druk op NUMERIEK 9 De hele inhoud van het actieve venster wordt gelezen, inclusief soorten statusinformatie van alle elementen. Bedieningselement Lezen Druk op NUMERIEK PUNT Hiermee wordt het totale zichtbare bedieningsgebied van het actieve bedieningselement gemeld. Focus Lezen Druk op NUMERIEK 0 Hiermee wordt de actieve Focus gemeld. Dit kan de actieve regel zijn in een werkgebied, of een geselecteerde optie in een keuzelijst. Teken Spellen Druk op NUMERIEK 4 Leest actieve teken. Regel Lezen Druk op NUMERIEK 6 Leest actieve regel Woord Lezen Druk op NUMERIEK 5 Leest actieve woord. Werkgebied Spraaktoetsen Wanneer het actieve Focus een werkgebied is, hetgeen betekent dat u een tekstcursor die per teken kan worden verplaatst op het scherm heeft, zijn er


97

bepaalde extra spraaktoetsen beschikbaar. Deze toetsen hebben geen functie als u zich niet in een werkgebied bevindt. Lezen regel in actieve kolom Druk op NUMERIEK 0 Hiermee wordt de regel gelezen waar u zich in bevindt, beperkt door de breedte van de actieve kolom. Lezen regel over het hele venster. Druk op NUMERIEK 6 Hiermee wordt de hele regel gelezen. Indien het document meer dan één kolom bevat, leest deze optie over de kolommen heen de regel met tekst. Als uw document slechts één kolom bevat dan zullen NUMERIEK 0 en NUMERIEK 6 hetzelfde doen. Lezen actieve teken Druk op NUMERIEK 4 Hiermee leest u het teken waarop de Focus staat. Per definitie is dat het teken direct rechts naast de tekstcursor (invoegpunt), aangegeven door de tekstcursor. Lezen actieve woord Druk op NUMERIEK 5 Hiermee leest u het actieve woord. Woorden worden begrensd door spaties. Indien de tekstcursor zich tussen woorden bevindt (het actieve teken is een spatie), dan staat u dus niet op een woord en er zal "niet op een woord" worden gemeld. 5.2.5 Document Lezen Document Lezen biedt de mogelijkheid om alles continue te lezen. Lezen starten: Druk op NUMERIEK PLUS.

98


Lezen stoppen: Druk op ESCAPE of Druk een tweede keer op NUMERIEK PLUS Als document lezen modus actief is, moet u trachten te vermijden andere toetsen op het toetsenbord te drukken. Anders kan het zijn dat bij het continu lezen gedeeltes van het document worden overgeslagen of dat de juiste positie van de cursor niet accuraat bepaald kan worden als u met lezen stopt.

5.2.6 Uitgebreid document lezen Met "Uitgebreid document lezen" geactiveerd zal de standaard document leesfunctie uitgebreid worden met een vergroot venster die de inhoud weergeeft die wordt gelezen. Dit verschijnt als bewegende tekst zonder regelafbrekingen. Het woord dat op dat moment gelezen wordt verschijnt in het midden van het vergroot venster. Iedere keer als een nieuw woord wordt uitgesproken, zal de regel worden opgeschoven zodat het volgende woord in het midden van het vergroot venster is weergegeven. De rest van het scherm geeft een niet vergroot scherm weer. Uitgebreid document lezen kan worden geactiveerd door: · het selecteren van de optie "Uitgebreid document lezen" van het "Spraak" menu, · het selecteren van het "Uitgebreid document lezen" aankruisvak in het "Spraak eigendommenblad, of met behulp van · de sneltoets LINKER CONTROL + DOLPHIN TOETS + 1. Als Uitgebreid Document Lezen is geactiveerd zal de toegewezen sneltoets voor het beginnen van het lezen van het document (dwz. NUMERIEK PLUS) een uitgebreid lezen van het document uitvoeren. 5.2.7 Klik en Document Lezen Document lezen starten en stoppen gebeurt met een enkele toetsdruk. Document lezen kan ook worden geregeld via het klikken met de muis. Met de optie "Klik en Document lezen" plaatst u simpel uw muis aanwijzer op de plaats waar u wilt gaan lezen en drukt vervolgens op de middelste

Het gebruik van LunarPlus muisknop. het nogmaals drukken op de middelste muisknop zal het document lezen stoppen.

99

100 Het gebruik van LunarPlus

5.3 Dolphin Lijst Programma Het Dolphin Lijst Programma is een dialoogvenster dat een lijst van elementen bevat. De volgende lijsten zijn geprogrammeerd: Links Lijst De Links lijst geeft alle links die zijn gevonden in de actieve pagina weer. Openen van de Link Lijst Druk op DOLPHIN TOETS + 1 Koppen Lijst De Koppen lijst is een lijst van koppen die zijn gevonden op de actieve pagina. Openen van de Koppen Lijst Druk op DOLPHIN TOETS + 2 Frames Lijst De Lijst van Frames is alleen beschikbaar in Internet Explorer en sommige andere HTML vensters. Het geeft een lijst met alle gevonden frames op de actieve pagina. Openen van de Frames Lijst Druk op DOLPHIN TOETS + 3 5.3.1 Lijst van opties in de Systeemlade. De systeemlade lijst geeft de opties weer die zichtbaar zijn in de systeemlade. Als de taakbalk is verborgen zal het lijst programma "niet gevonden" aangeven. Openen van de Systeemlade Lijst Druk op DOLPHIN TOETS + 4


101

5.3.2 Lijst U kunt één van de lijstopties kiezen en de knoppen hieronder beschreven gebruiken om een muisklik te simuleren op het bijbehorende element of om de virtuele focus erheen te verplaatsen. 5.3.3 Sorteer Methode Kies de sorteer methode uit de oproepkeuzelijst. U kunt de lijst sorteren in de normale tabulatie volgorde, alfabetisch van A tot Z of omgekeerd van Z tot A. 5.3.4 Links Klikken Wanneer u op de "Links klikken" knop drukt zal LunarPlus een linker muisklik simuleren op het element dat in de lijst is geselecteerd. 5.3.5 Rechts Klikken Wanneer u op de "Rechts klikken" knop drukt zal LunarPlus een rechter muisklik simuleren op het element dat in de lijst is geselecteerd.


5.4 Lijstprogramma met Meervoudige tab Het lijstprogramma met meervoudige tab is ook beschikbaar in Internet Explorer, Microsoft Word en Microsoft Excel.

Deze versie van het lijstprogramma geeft toegang tot alle beschikbare lijsten binnen een enkel dialoog met meervoudige pagina's De eerste pagina van dit dialoog geeft een overzicht van de beschikbare lijsten. Het overzicht wordt geopend wanneer dit programma wordt gestart. Om het Lijstprogramma met meervoudige tab te openen Druk op DOLPHIN toets + TAB. Indien u naar een andere pagina navigeert in het lijstprogramma met meervoudige tab zal dit worden onthouden voor de volgende keer dat u dit programma gebruikt tijdens het werken in uw toepassing.

5.5 Doc Lezer Met de Doc Lezer kunt u uw eigen persoonlijke leesomgeving ontwerpen. In deze omgeving kunt u documenten laden en bekijken net zoals webpagina's en andere vormen van tekstuele informatie.


103

In de Doc Lezer kunt u onder andere een keuze maken in de grootte van de tekst, de voorgrond en achtergrond kleuren en het afbreken van tekstregels. Starten van de Doc Lezer. Druk op DOLPHIN TOETS + NUMERIEK PLUS. De Doc Lezer zal het document laden (dit kan een aantal seconden duren) en u vervolgens in het document venster plaatsen van de Doc Lezer. U kunt dan met de TAB toets naar de werkbalk gaan waar u de verschillende opties van de Doc Lezer zult vinden. Afsluiten van de Doc Lezer. Druk op ESCAPE. U kunt met de pijltoetsen door de tekst heen lopen. Het drukken op de PIJL OMHOOG of OMLAAG zal u per keer een bepaalde eenheid verplaatsen. Het drukken op de PIJL LINKS of RECHTS zal u per keer een woord verplaatsen. 5.5.1 Doc Lezer Werkbalk De werkbalk van de Doc Lezer bevat de verschillende opties die u ter beschikking staan in dit leesprogramma. Werkbalk benaderen. Druk op TAB. Herhaald drukken op TAB verplaats u door de opties van de werkbalk en uiteindelijk terugkeren naar het document venster. U kunt ook SHIFT + TAB gebruiken om te navigeren door de werkbalk knoppen. De knoppen van de Doc Lezer werkbalk.

Start / Stop

104 Het gebruik van LunarPlus Zodra deze knop wordt geselecteerd zal het lezen van het document beginnen. Het lezen van het document kan ook gestart en gestopt worden door drukken op de SPATIEBALK. Tijdens het lezen van het document wordt het actuele woord gemarkeerd en het document venster wordt automatisch doorgerold.

Tekst groter Selecteren van deze knop zal de grootte van de tekst, die weergegeven wordt in het documentvenster, vergroten. Het vergroten van de tekst is onafhankelijk van de aangepaste font opties in het Doc Lezer Instellingen dialoog. Als het aankruisvak "Document Stijl gebruiken" is geselecteerd worden de font groottes aangepast aan de originele grootte van de tekst.

Tekst kleiner Selecteren van deze knop zal de grootte van de tekst, die weergegeven wordt in het documentvenster, verkleinen. Het vergroten van de tekst is onafhankelijk van de aangepaste font opties in het Doc Lezer Instellingen dialoog. Als het aankruisvak "Document Stijl gebruiken" is geselecteerd worden de font groottes aangepast aan de originele grootte van de tekst waarbij de kleinste waarde overeenkomt met de grootte van de tekst in het actuele document.

Eenheid. Het selecteren van deze knop biedt de gelegenheid om in een oproep keuzelijst te selecteren of u per regel, zin of alinea wilt werken. De optie eenheid bepaalt wat wordt gemarkeerd als een "eenheid" en de grootte en verplaatsing als u door uw tekst navigeert. Door te drukken op ALT + U gaat u rechtstreeks naar deze optie.


105

Modus Door het selecteren van deze knop wordt bepaald in welke modus de gegevens in het web browser worden bekeken. Dit kan zijn "Woord omkeren" of "Enkele regel". Door te drukken op ALT + M gaat u rechtstreeks naar deze optie. Als geen van beiden is geselecteerd wordt het afbreken van de regels bepaald door het document zelf. Dit kan resulteren in het rollen van tekst buiten het web lees venster.

Instellingen Selecteren van deze knop geeft een dialoog venster weer die de instellingen van de Doc Lezer bevatten. Dit bevat de lettertype instellingen, voorgrond en achtergrond kleuren die gebruikt moeten worden in het web lees venster en hoe de Doc Lezer het document zal laden. Door te drukken op ALT + S gaat u rechtstreeks naar deze optie. De Doc Lezer instellingen worden in het volgende onderdeel in detail behandeld. 5.5.2 Doc Lezer instellingen De Doc Lezer kent een aantal instellingen die ervoor zorgen dat het lezen gaat zoals u dat wenst. Deze Doc Lezer instellingen zijn te benaderen door de knop "Instellingen" in de Doc Lezer werkbalk te selecteren of door te drukken op ALT + I als u in de Doc Lezer werkt. In het "Instellingen" dialoogvenster kunt u alle configuratie opties die beschikbaar zijn voor de Doc Lezer benaderen. Font instellingen. In de Doc Lezer kunt u bepalen welk lettertype (font) u wilt gebruiken om de tekst weer te geven in het leesvenster. Ook de lettergrootte die gebruikt wordt is in te stellen.


Kleur instellingen De kleuren die worden gebruikt in het leesvenster zijn in te stellen. Er zijn drie categoriën waarbij u een voorgrond en achtergrond kleur kunt toepassen. 1. Document kleuren waarmee de achtergrond en voorgrond kleuren worden ingesteld voor het document venster. Als echter "Document kleuren gebruiken" geselecteerd is, wordt deze instelling niet toegepast. 2. Woord markering kleuren waarmee de achtergrond en voorgrond kleuren worden ingesteld voor het aangeven van de actieve focus in de Doc Lezer. Dit geeft het actueel geselecteerd woord weer tijdens het lezen van het document met de Doc Lezer. Als echter "Woord omkeren" is geselecteerd zal deze instelling niet worden toegepast. 3. Eenheid markering kleuren waarmee de achtergrond en voorgrond kleuren worden ingesteld voor de eenheid van de verplaasting. Dit is het gedeelte dat wordt gemarkeerd als u door het document navigeert met de pijltoetsen. Gebruik de "Kleur instellingen" en "Kleur" aankruisvakken om de opties die u wilt gebruiken of wijzigen. Gebruik de TAB en SHIFT + TAB om tussen de twee lijsten te schakelen. Hele document oppakken. Door het aankruisvak "Hele document oppakken" te selecteren kunt u het complete document in de Doc Lezer laden. Afhankelijk van de grootte van het document kan dit enkele seconden in beslag nemen. Deze optie wordt alleen ondersteund in geactiveerde DOM applicaties zoals Microsoft Word, Adobe Acrobat Reader, Internet Explorer, NotePad, WordPad, enzovoort. Het is ook mogelijk om het aantal regels die u wilt oppakken in te stellen door de optie "Hele document oppakken" uit te zetten en het aantal regels op te geven in het keuzevak. hiermee wordt alleen een stuk van de tekst geladen en dit zal sneller gebeuren. Als u werkt met een applicatie die geen DOM ondersteuning kent zal de Doc Lezer de inhoud van het actieve scherm laden. Woord omkeren Met de selectie van het aankruisvak "Woord omkeren" zal de focus markering een omgekeerde markering zijn gebaseerd op de eigen kleuren


107

die zijn gespecificeerd of gebaseerd op de document kleuren afhankelijk van de actuele keuze. Doc Lezer Spraak Dit is vergelijkbaar met het aan en uitzetten van de spraak in het document venster. Als deze optie is geselecteerd zal het document worden voorgelezen met de geselecteerde "Document Leesstem" zoals vermeld in het "Stem en Taal" dialoogvenster. Document kleuren gebruiken Als dit aankruisvak is geselecteerd zal de Doc Lezer de kleuren die aangegeven zijn in het document gebruiken in plaats van de zelf ingestelde kleuren. Document stijl gebruiken Door het selecteren van deze optie gebruikt de Doc Lezer de stijlen die ingesteld zijn in het document. Omslag regel naar De "Omslag regel naar" optie kan worden gebruikt om een regelafbreking te krijgen als een bepaalde regellengte wordt overschreden. Dit kan nuttig zijn als regels buiten het actuele scherm rollen. Om deze optie niet actief te maken geeft u de "Omslag regel naar" de waarde 0. Doc Lezer snelheid De schuifbalk "Doc Lezer snelheid" bepaalt de snelheid waarbij het document wordt gelezen. Deze functie is onafhankelijk van de snelheid van de LunarPlus stem.

5.6 Instellingenbestanden LunarPlus gebruikt twee soorten instellingenbestanden. · Toepassing instellingenbestanden slaan de gewenste instelling van LunarPlus op voor een specifieke toepassing. Het aanmaken en beheer van de toepassing instellingenbestanden gebeurt via het "Bestand" menu van het Regelpaneel.

108 Het gebruik van LunarPlus · Mapbestanden bevatten de regels die LunarPlus helpen om de elementen van een toepassing te detecteren, zoals een menu, knop of de focus regel. Het beheer van de mapbestanden gebeurt in het "Map" menu van het Regelpaneel. Mappen worden aangemaakt door gebruik te maken van de Hal of Supernova's training modus.


109

5.6.1 Applicatie Instellingen Applicatie instellingenbestanden en situatie instellingen bevatten alle instellingen die invloed hebben op de uitvoer van LunarPlus en worden ingesteld per applicatie, zoals bijvoorbeeld de focus markering opties in het Beeld menu. Als er geen applicatie instellingenbestand is aangemaakt wordt het standaard applicatie instellingenbestand (Default) gebruikt. Zodra u het Regelpaneel opent met LINKER CONTROL+SPATIEBALK, zal de statusbalk automatisch het gebruikte applicatie instellingenbestand vermelden, de gebruikte situatie instelling en de naam van de applicatie waarop bent terechtgekomen. Wanneer gewerkt wordt met applicatie instellingenbestanden moet u in het achterhoofd houden dat, als het Regelpaneel is ingesteld om het standaard applicatie instellingenbestand te gebruiken, als u in het Regelpaneel bezig bent, er twee applicatie instellingenbestanden in gebruik zijn: de instellingen voor het Regelpaneel en de instellingen voor de applicatie. Dit betekent dat veranderingen die gemaakt worden geen effect hebben totdat u terug keert naar uw applicatie en het bijbehorende specifieke instellingenbestand. Dit geldt ook waar voor sneltoetsen, als LunarPlus hetzelfde instellingenbestand gebruikt als diegene die u aan het bewerken bent, zullen veranderingen direct effect hebben, en het drukken op een sneltoets het Regelpaneel direct wijzigt. Anderszins zal de verandering geen effect hebben voordat wordt teruggekeerd naar de applicatie. Applicatie instellingen en situatie instellingen worden in meer detail bekeken in de zelfstudie van deze handleiding. 5.6.2 Mappen Mapbestanden bevatten de detectie instellingen die regelen hoe het toegangssysteem uitvindt wat er op het scherm staat. Dit omvat onder andere informatie zoals: · Hoe en wat voor soort informatie te verkrijgen van MSAA. · Een lijst van getrainde grafische elementen. · Hoe een etiket te vinden voor elk element in een dialoogvenster.

110 Het gebruik van LunarPlus · Verschillende vensterklassen en wat ze betekenen. · Of verschillende soorten tabellenprogramma’s moeten worden gezocht. · Wat de aangepaste sneltoetsen voor een applicatie doen. · Wat voor soorten Focussen moeten worden bekeken. · Alle speciale gebeurtenissen die door het aanpassingssysteem moeten worden herkend en gemeld. Mapbestanden kunnen alle detectie instellingen bevatten die nodig zijn voor één of meer applicaties. Een aantal verschillende mapbestanden zijn door Dolphin aangemaakt en zijn meegeleverd bij LunarPlus. Normaal zal het juiste Mapbestand automatisch worden gebruikt als u tussen geopende applicaties schakelt. Mapbestanden bevatten een lijst van gekoppelde applicaties op exact dezelfde wijze als de applicatie instellingenbestanden. Het kan echter zijn dat u voor een specifieke applicatie het mapbestand wilt veranderen. Het kiezen van het juiste bestand kan de toegang tot uw applicatie sterk verbeteren. Het kan zijn dat u niet een optimaal mapbestand gebruikt voor een applicatie indien: · U een applicatie gebruikt waarvoor geen specifiek mapbestand meegeleverd is door Dolphin. Tenzij u anders beslist zult u het Standaard (Default) Applicatie Mapbestand gebruiken.. · U een versie van een applicatie gebruikt die verschilt van de versie informatie die opgeslagen is in elk door Dolphin geleverd mapbestand. · U een Windows configuratie gebruikt die sterk verschilt van de computer waarop het mapbestand is aangemaakt. (bijvoorbeeld er is geen MSAA geïnstalleerd). · U een mapbestand heeft gekopieerd van een ander machine zodat een applicatie is geregistreerd voor twee mapbestanden. Mapbestand Kiezen Kiezen of veranderen van het Mapbestand dat wordt gebruikt voor een applicatie is rechtlijnig.


111

Mapbestand kiezen: 1. Start de applicatie die u wilt aanpassen. 2. Open het regelpaneel door te drukken op LINKER CONTROL+SPATIEBALK. 3. Kies het menu Map. 4. Selecteer de optie "Mapbestand maken of Kiezen". 5. Kies het mapbestand dat gebruikt moet worden uit de keuzelijst. 6. Druk OK. U kunt nu terugkeren naar uw applicatie. De detectie instellingen van het zojuist gekozen mapbestand zullen direct werkzaam zijn. Het juiste Mapbestand kiezen Als u een nieuwe applicatie heeft waar nog geen mapbestand is dat door Dolphin is geleverd zal het Standaard Applicatie Mapbestand worden gebruikt. Dit bevat een aantal generieke detectie instellingen die de basis toegankelijkheid moet opleveren, maar misschien niet met alle toeters en bellen van andere applicaties. Indien uw aanpassingssysteem niet naar wens presteert, is het zinvol om eens een ander Mapbestand te proberen. U kunt net zo veel andere mapbestanden proberen totdat u er één vindt die redelijk tot goed voldoet. In het algemeen kan gezegd worden dat u het beste een mapbestand kunt proberen dat voor een gelijksoortige applicatie werkt. Probeer en gebruik één van de volgende mogelijkheden: · Een mapbestand voor een andere versie van dezelfde applicatie. Nieuwere versies van applicaties worden constant vrijgegeven. Een mapbestand voor een oudere versie zou heel goed kunnen werken. · Een mapbestand voor een applicatie van dezelfde fabrikant. Als voorbeeld, indien u een nieuwe Microsoft Applicatie heeft, probeer dan het Microsoft Office Mapbestand. · Probeer het MSAA Applicatie Mapbestand als u denkt dat uw applicatie MSAA ondersteunt. · Vergeet niet dat, indien het grootste probleem voor u is het niet aanwezig zijn van toetsenbord toegang tot uw applicatie, u altijd het Dolphin Virtuele focus kunt gebruiken.

112 Het gebruik van LunarPlus Indien u geen echte oplossing kunt vinden en niet naar tevredenheid kunt werken met de applicatie, probeer dan bij Dolphin te informeren of er een aangepast Mapbestand beschikbaar is voor de applicatie. De meest recente Mapbestanden verkrijgen Er zijn drie manieren om de meest actuele Dolphin mapbestanden te verkrijgen. 1. De Dolphin Updater In het menu Map in het Regelpaneel is een optie beschikbaar genaamd "Update via Internet". Selecteren van deze optie zal verbinding leggen met de Dolphin Map Service site waar de mapbestanden automatisch kunnen worden vernieuwd of worden gekopieerd in een directory van uw keuze. LunarPlus kan zodanig worden ingesteld dat gecontroleerd wordt of nieuwe mapbestanden aanwezig zijn via het "Automatische Update instellingen" dialoogvenster. Deze optie wordt ook benaderd via het "Map" menu. 2. Door de Dolphin website te bezoeken. Op de Dolphin website zijn de meest recente mapbestanden verkrijgbaar. Bezoek de Download pagina om naar de recente mappen te bekijken. De te downloaden bestanden staan in een zelfuitpakkend zipbestand. Tevens zijn er links beschikbaar naar verschillende niet officiele (betaversies) mapbestanden. 3. Per Post. Als u de lokale Dolphin leverancier benadert of Dolphin Computer Access, zijn er mogelijkheden om de laatste mapbestanden via de post verstuurd te krijgen.


113

5.6.3 Bestandsbeheer Instellingen Het Bestandbeheer instellingenbestand dialoogvenster levert de opties die helpen bij het beheren van de applicatie instellingenbestanden en de mapbestanden. Met behulp van het Bestandbeheer Instellingen dialoog kunt u: · De eigenschappen van een instellingenbestand bekijken. · Een instellingenbestand Exporteren. · Controleren welke applicaties zijn geregistreerd met welk instellingenbestand en de regels bewerken die een applicatie koppelen aan een instellingenbestand. · De regels voor een applicatie veranderen zelfs als deze niet geopend is. · Een instellingenbestand verwijderen. In het geval van een applicatie instellingenbestand is het ook mogelijk de regels die verbonden zijn aan situatie instellingen in het bestand te beheren en te veranderen.

5.7 Windows Aanlog Scherm Deze versie van LunarPlus bevat functies om het Windows aanlogscherm te benaderen. Windows applicaties worden niet eerder gestart voordat u compleet bent ingelogd en alleen zogenaamde "services" met heel weinig toegangsrechten kunnen worden gebruikt ten tijde van het aanloggen. LunarPlus is geen uitzondering en daarom kunt u niet alle gebruikelijke functies van LunarPlus gebruiken. Echter er zijn een aantal basis functies mogelijk. Opmerking: de Dolphin Pen levert geen ondersteuning voor het Windows aanlogscherm.

5.7.1 Vergroting van het Windows Aanlogscherm U kunt het Windows Aanlogscherm vergroten. Eerst moet u in het Regelpaneel van LunarPlus de vergroting aanzetten. Open het "Beeld" menu en kies "Voorkeuren". Selecteer dan het "Vergroting" aankruisvak in de "Aanlogscherm" groep.

114 Het gebruik van LunarPlus Als de vergroting is geselecteerd zult u, bij de eerstvolgende keer dat u aanlogt, een Dolphin vergroter werkbalk in de linker bovenhoek in het aanlogscherm vinden. Gebruik de muis om op de knoppen te klikken om de vergroting te verhogen of te verlagen, of gebruik als alternatief de volgende sneltoetsen: Om de vergroting van het aanlogscherm te verhogen Druk op F8 Om de vergroting van het aanlogscherm te verlagen Druk op F7 5.7.2 Spraak bij Windows Aanlogscherm U kunt spraakuitvoer gebruiken ten tijde van het aanlogscherm van Windows. Ten eerste moet u de spraak aanzetten vanuit het Regelpaneel van LunarPlus. Open het menu "spraak" en kies "Voorkeuren". Hier kunt u de taal voor de spraaksynthesizer kiezen die gebruikt zal worden bij de aanlogmeldingen. Opmerking: U kunt alleen de Orpheus spraaksynthesizer versie 2 van Dolphin gebruiken, andere synthesizers worden niet ondersteund bij het aanlogscherm. De aanlog prompt opties zijn alleen beschikbaar in het Uitvoer dialoog wanneer Orpheus 2 wordt gebruikt. Mochten de opties niet beschikbaar zijn schakel dan eerst naar Dolphin Orpheus TTS 2. De volgende keer dat u de PC start zult u informatie horen vanaf het aanlogscherm gesproken door Orpheus in de geselecteerde taal. De volgende LunarPlus sneltoetsen zijn beschikbaar bij het aanlogscherm. Om help te krijgen bij de beschikbare LunarPlus sneltoetsen: Druk op F1 Om de spraak te stoppen: Druk op F2


Om het laatst gesprokene te herhalen: Druk op F3 Om door de stem van de spraaksynthesizer te lopen: Druk op F4

115


5.8 Synthesizer Access Manager SAM (Synthesiser Access Manager - Synthesizer Toegang Beheer) is een Windows module die het mogelijk maakt dat uw spraaksynthesizer en Braille eenheid het gebruik van het SAM-compatibele toegangs programma, zoals de Hal schermlezer en het Cicero tekst inleesprogramma, delen. SAM is ontworpen omdat met het steeds groter wordende aantal sprekende aanpassingsproducten op de markt, gebruikers nu problemen kunnen tegenkomen wanneer ze de schermlezer naast andere "sprekende" producten zoals Cicero willen gebruiken. SAM lost deze problemen op door automatisch en op een intelligente manier te beslissen welk aanpassingsproduct het recht heeft de informatie naar de Spraaksynthesizer en Brailleleesregel te sturen. Dit betekent dat de gebruiker al hun SAM-compatibele Spraakapplicaties naadloos naast elkaar kunnen draaien. SAM bevat een SAPI interface zodat u SAPI compatibele synthesizers kunt gebruiken met uw SAM compatibele applicatie. SAM heeft ook een SSIL interface waarmee SAM-compatibele applicaties bestaande 16-bit SSIL stuurprogramma's kunnen gebruiken (totdat 32-bit SAM stuurprogramma's beschikbaar komen). Niet alle SSIL stuurprogramma's zullen echter onder Windows NT, Windows 2000 of Windows XP werken. 5.8.1 SAM Configureren Dit hoofdstuk vertelt u hoe u SAM moet instellen als u bijvoorbeeld een andere synthesizer of Brailleleesregel met een SAM-compatibele applicatie wilt gebruiken, of u wilt uw synthesizer of Brailleleesregel aan een andere poort verbinden. Opmerking: ieder SAM stuurprogramma moet een bijbehorend leesmij (readme) bestand hebben, in de directory van de stuurprogramma’s. Dit bestand kan belangrijke informatie over het stuurprogramma bevatten. Voor Brailleleesregel stuurprogramma’s zal dit leesmij bestand onder andere een totale lijst van de toetscombinaties bevatten voor de Braille navigatie functies. Als u bijvoorbeeld het leesmij bestand voor de Tieman CombiBraille wilt zien moet u het bestand zoeken COMBI.TXT in de C:\SAM\COMBI map.


117

Om SAM te configureren kies de SAM Instellen menuoptie uit het Configuratie menu in het Regelpaneel. Het dialoogvenster "SAM Configuratie" zal dan worden getoond. Hier staan alle beschikbare SAM stuurprogramma’s. Ieder stuurprogramma toont een "eenheid" aantal, hetgeen het aantal is van de actueel beschikbare Spraaksynthesizers of Brailleleesregels van die bepaalde soort. Het SAM Configuratie dialoog bevat ook vier knoppen: Instellen, Eenheden zoeken, Info en Sluiten. De knop Instellen roept het configuratie dialoog op voor het actief geselecteerde stuurprogramma. De knop Detecteer Alle Eenheden nu bewerkstelligt dat SAM automatisch synthesizers en Brailleleesregels detecteert. De Info knop roept een dialoogvenster op waarin de versie is vermeld van SAM. De Afsluiten knop sluit het SAM Configuratie dialoog af. 5.8.2 SAM Stuurprogramma Instellen SAM stuurprogramma instellen 1. Markeer de naam in de lijst met stuurprogramma’s in het SAM Configuratie dialoogvenster en druk op ENTER. Hiermee wordt het configuratie dialoogvenster geopend voor het geselecteerde stuurprogramma. 2. Verander de instellingen van het stuurprogramma, kies bijvoorbeeld een andere seriële poort. 3. Selecteer de "OK" knop om de veranderingen op te slaan en het dialoogvenster te sluiten. 4. Instellingen die geen effect op de locatie of type synthesizer of Brailleleesregel hebben zullen effect sorteren zodra u op "OK" drukt. Er kan enige vertraging optreden terwijl het stuurprogramma zich opnieuw instelt. Voor andere instellingen is het nodig om op de knop "Detecteer alle eenheden nu" te drukken in het SAM Configuratie dialoogvenster voordat de instellingen effect sorteren. Een dialoogvenster zal u op de hoogte brengen als dit nodig is.


SSIL interface Instellen Om een SSIL stuurprogramma in te stellen selecteert u de optie "SAM to SSIL interface" het "SAM Configuratie" dialoogvenster en drukt op ENTER. ENTER.

Verander het keuzerondje naar Selecteer uit lijst, TAB naar de keuzelijst en kies het SSIL stuurprogramma dat u wilt gebruiken. Druk tenslotte op ENTER. Opmerking: Elk SSIL stuurprogramma dat een op DOS gebaseerd stuurprogramma nodig heeft of dat de PC hardware direct benadert zal niet werken onder Windows NT. Neem contact op met de fabrikant van uw synthesizer voor meer informatie over de compatibiliteit met Windows NT. De standaard instellingen voor de SAM naar SSIL interface is automatische detectie. Dit zal automatisch sommige van de SSIL eenheden in de lijst (afhankelijk van uw besturingssysteem) detecteren. Configureren van een SAPI eenheid. SAM levert ondersteuning voor spraaksynthesizers die aan SAPI 4 of SAPI 5 eisen voldoen.


119

Om een SAPI eenheid te gebruiken selecteert u de optie "SAM naar SAPI 4" of "SAM naar SAPI 5" in het "SAM Configuratie" dialoogvenster en drukt op ENTER.

Hiermee wordt een lijst met alle SAPI eenheden weergegeven die op uw computer aanwezig zijn. Selecteer uw synthesizer. Er zijn ook een aantal knoppen die toegang bieden tot de extra opties zoals een woordenboek die door sommige eenheden worden geleverd. Bedenk wel dat het succes van het SAM naar SAPI interface stuurprogramma afhankelijk is van de kwaliteit en betrouwbaarheid van de gebruikte SAPI synthesizer. Als u vindt dat sommige tekens niet juist worden uitgesproken kijk dan in de ondersteunende documentatie die beschikbaar is in de specifieke map in Sam. 5.8.3 Eenheden nu zoeken De knop Eenheden nu zoeken loopt door alle SAM stuurprogramma’s en probeert ze te starten. Ieder stuurprogramma zal dan zoeken naar bijbehorende hardware. U kunt deze knop gebruiken om de hardware Spraaksynthesizer te veranderen terwijl SAM is geopend.


Hardware veranderen terwijl SAM is geopend: 1. Druk op de knop Eenheden nu zoeken in het SAM configuratie dialoogvenster. SAM toont een dialoogvenster waarin u het detectie proces kan starten. 2. Druk ENTER om het dialoog te sluiten en SAM zal alle stuurprogramma’s weer sluiten. 3. Verander fysiek uw synthesizer of Brailleleesregel hardware die u gebruikt. (Verwijder de verbinding met de eenheid en sluit de nieuwe eenheid aan). 4. Druk nogmaals ENTER en SAM zal de stuurprogramma’s weer laden (met mogelijk andere configuraties). Waarschuwing: Sommige SSIL stuurprogramma’s werken niet meer als u ze eerst laadt, daarna verwijdert en vervolgens weer laadt in dezelfde Windowssessie. Als er geen spraaksynthesizer of Braille-eenheid "eenheden" zijn geconfigureerd in het "SAM Configuratie" dialoogvenster dan is de snelste manier om SAM te configureren het selecteren van de Eenheden nu zoeken knop SAM zal dit ook doen als er bij het opstarten er geen synthesizers of Brailleleesregels actief zijn geconfigureerd.


121

5.9 Zelfstudies Dit hoofdstuk bevat een aantal eenvoudig te volgen "hoe moet ik" zelfstudies. Deze zelfstudies bieden praktijkvoorbeelden over het instellen van LunarPlus en geven aan hoe het best gebruik gemaakt kan worden van de krachtige functies die beschikbaar zijn binnen het product.


5.9.1 Applicatie specifieke instellingen Door gebruik te maken van de applicatie instellingenbestanden is het mogelijk de uitvoer instellingen die u met LunarPlus wilt gebruiken voor een gegeven applicatie te bewerken. Waar geen specifiek applicatie instellingenbestand bestaat zal LunarPlus het standaard Applicatie instellingenbestand gebruiken. Het aanmaken, koppelen of opzetten van applicatie instellingenbestanden wordt bereikt via het menu "Bestand" van het LunarPlus regelpaneel. Deze zelfstudie zal behandelen hoe deze bestanden worden gemaakt. Applicatie instellingenbestanden bestaan uit algemene instellingen en in potentie onnoemelijk vele sub-sets van situatie instellingen. Algemene instellingen gelden voor de applicatie als geheel terwijl de situatie instellingen toegepast worden op bepaalde gebeurtenissen op het scherm, zoals dialoogvensters, Boodschappen, enzovoort die binnen de applicatie kunnen verschijnen. Het automatisch toepassen van uitvoer instellingen kan in grote mate de productiviteit verhogen aangezien het de noodzakelijkheid weg neemt van het bijstellen van de instellingen van LunarPlus ieder keer als u schakelt tussen applicaties. Aanmaken Instellingenbestand voor een Applicatie: Het aanmaken van een Instellingenbestand voor een Applicatie is een eenvoudig proces. Volg onderstaande stappen om een applicatie instellingenbestand aan te maken: 1. Start de applicatie waarvoor u een instellingenbestand wilt maken. 2. Druk op LINKER CONTROL+SPATIEBALK om in het regelpaneel van LunarPlus te komen. 3. Open het menu "Bestand" en selecteer "Aanmaken of Kiezen Instellingenbestand" (Alt+B gevolgd door A). Het dialoogvenster "Selecteer Instellingenbestand" zal verschijnen. Hier kunt u kiezen of u kiest voor het "Aanmaken van een nieuw Instellingenbestand" of "Gebruik van een bestaand Instellingenbestand". 4. Gebruik de pijltoetsen om de optieknop "Maak nieuw Instellingenbestand aan" te selecteren en TAB naar en selecteer de "OK" knop. Het dialoogvenster "Aanmaken nieuw Instellingenbestand" verschijnt.


123

5. Type een naam in voor het nieuwe applicatie instellingenbestand. Geef het een zinvolle naam zoals de naam van de applicatie die deze instellingen gaat gebruiken als voorbeeld "Microsoft Word 97". Er staan ook twee optieknoppen in dit venster "Maak een nieuw leeg instellingenbestand aan" en "Kopieer een bestaand instellingenbestand". 6. Selecteer het keuzerondje "Kopieer een bestaand instellingenbestand". In het dialoogvenster wordt de oproepkeuzelijst "Kopieer van" actief daarmee de keuze mogelijk te maken van het bestaande applicatie instellingenbestand dat u wilt gebruiken. LunarPlus zal de instellingen overnemen vanuit het geselecteerd bestand in de nieuwe. 7. Kies het Standaard Instellingenbestand uit de oproepkeuzelijst (Default Application). 8. Druk op de knop "OK". Het applicatie instellingenbestand voor de actieve applicatie is nu aangemaakt en de naam ervan verschijnt in de statusbalk van het regelpaneel. Opmerking: Als het aankruisvak "Koppel…" in het dialoogvenster "Aanmaken nieuw Instellingenbestand", niet is geselecteerd zal de actieve applicatie niet gekoppeld worden aan het Instellingenbestand dat u aan het maken bent. Opmerking: Denk eraan dat in de netwerkversie GEEN instellingen worden aangemaakt of opgeslagen voordat u uw eigen persoonlijke instellingen directory locatie opgeeft. Zie Netwerk Installatie voor meer details. Zodra een applicatie instellingenbestand is gemaakt zullen alle instellingen die gewijzigd zijn, worden opgeslagen in dit bestand en automatisch worden gebruikt wanneer het bestand actief is, of m a w wanneer de applicatie de focus heeft. Situatie Instellingen Aanmaken Zoals hiervoor reeds verteld kunnen binnen de instellingen voor een applicatie één of meerder "situaties" bestaan. Situaties kunnen slechts worden bepaald voor secundaire vensters, zoals oproep dialoogvensters. Iedere bepaalde situatie binnen een Instellingenbestand kan een eigen set aan instellingen hebben. Aanmaken nieuwe Situatie Instellingen voor een applicatie:

124 Het gebruik van LunarPlus 1. Start de applicatie waarvoor u een Situatie Instelling wilt maken in het Applicatie Instellingenbestand. Ga naar de bepaalde situatie, bijvoorbeeld het dialoogvenster waarvoor u de speciale situatie instellingen wilt maken. 2. Druk op LINKER CONTROL+SPATIEBALK om in het regelpaneel van LunarPlus te komen. 3. Open het menu "Bestand" en selecteer "Kies of Maak Situatie aan" (Alt+B gevolgd door K). Het dialoogvenster "Kies of Maak een Situatie" zal verschijnen en er wordt aan u gevraagd de keuze te maken uit "Maak nieuwe Situatie" of "Gebruik bestaande Situatie". 4. Gebruik de pijltoetsen om de optieknop "Nieuwe Situatie Aanmaken" te selecteren en selecteer dan de knop "OK". Er wordt vervolgens gevraagd een naam voor de situatie die gaat aanmaken op te geven. 5. Geef het een zinvolle naam, zoals de naam van het dialoogvenster waarvoor de situatie instellingen worden gemaakt. 6. Druk op de knop "OK". Wanneer de situatie specifieke instellingen worden toegepast op een dialoogvenster zal het dialoogvenster "Vensternaam" verschijnen. In de meeste gevallen is er geen noodzaak de situatie condities te veranderen die automatisch worden ingevoerd maar patroon herkenning is mogelijk wanneer dat gewenst is. 7. Druk op de knop "OK". Opmerking: De condities van de situatie bestaan uit de "Vensternaam" en "Klassenaam". De "Vensternaam" is de tekst die verschijnt op de titelbalk van een dialoogvenster en de "Klassenaam" is een interne naam die meestal uniek is voor dat dialoogvenster. Gedurende het proces is echter de "Klassenaam" verborgen. Deze waarde kan alleen worden gezien en bijgesteld in de optie "Situatie Beheer" van het menu "Bestand" van het LunarPlus regelpaneel. Nu een situatie is bepaald kunt u de instellingen verpersoonlijken. De naam van de actieve situatie zal worden weergegeven in de statusbalk na de naam van het instellingenbestand. Waar er geen situatie is bepaald zullen veranderingen die gemaakt zijn in de instellingen worden toegepast op de hele applicatie.


125

Patroon overeenkomst Op een aantal plaatsen in deze software wordt de functie patroonovereenkomst gebruikt. Dit is het proces van het vergelijken van twee regels tekst op een enigszins vage manier. Er zal in het instellingenbestand een regel staan waartegen een tekst op het scherm wordt gecontroleerd. Een patroon overeenkomst geeft de mogelijkheid om een regel aan te geven die kan overeenkomen zelfs als de tekst niet exact overeenkomt. Het werkt via het gebruik van zogenaamde jokertekens. Het * teken geeft nul of meerdere tekens aan. Het kan alleen bestaan of samen met andere tekens ervoor of erna. Als u bijvoorbeeld een overeenkomst probeert te zoeken met de naam van een venster, maar de titel van het venster bevat een document bestandsnaam die kan verschillen, kunt u het sterretje gebruiken op het punt waar de naam van het document verschijnt. Bijvoorbeeld "Microsoft Word - *" of "* boodschap". U kunt net zoveel jokertekens gebruiken in de tekstregel als u wilt, zoals bijvoorbeeld *spe* Verder kunt u een ? (vraagteken) gebruiken als jokerteken voor een enkel teken. U kunt ook de \ (schuine streep naar links) gebruiken om het jokerteken effect op te heffen van het volgende teken, dus als u de regel die u exact wilt laten overeenkomen een ster of vraagteken bevat zoals "Bestand nu opslaan?". De regel moet, om de exacte overeenkomst te krijgen, er als volgt uitzien "Bestand nu opslaan\?", anders zal het laatste teken van de overeenkomstregel elk teken in de vensternaam of klassenaam als overeenkomst zien. Dus resumerend, * (sterretje) komt overeen met nul of meerdere tekens ?. (vraagteken) komt overeen met één teken \ (schuine streep naar links) geeft aan dat het volgende teken geen jokerteken is (zelfs als het een ? of * is)


5.9.2 Gebruik van Kleur veranderen De optie Kleur veranderen kan worden gebruikt om het visuele beeld te verbeteren door middel van het veranderen van de kleurinstellingen naar een kleurschema of een tintniveau, zodanig dat het scherm op een betere manier leesbaar wordt. In deze zelfstudie zullen we door de stappen lopen om een voorgeprogrammeerd schema te selecteren en de elementen bespreken waarmee een eigen schema kan worden aangemaakt. Selecteren van een kleurschema

1. Druk op LINKER CONTROL+SPATIEBALK om in het regelpaneel van LunarPlus te komen. 2. Druk op CONTROL+TAB totdat u het eigenschappenblad "Beeld" bereikt . 3. Selecteer het aankruisvak "Kleur veranderen mogelijk". 4. Druk op TAB om het keuzerondje "Kleurschema" te selecteren. 5. Druk op TAB om naar de oproepkeuzelijst te gaan die de voorgeprogrammeerde schema's bevat. 6. Druk op de pijltoetsen om het gewenste schema te kiezen. De opties bevatten hoge contrast schema's, verschillende tinten en een reeks van verschillende kleurcombinaties. Opmerking: Ieder schema in de lijst zal automatisch worden toegepast op het actieve scherm. Indien er geen schema te vinden is dat voldoet, is er een mogelijkheid een eigen kleurschema aan te maken voor de toepassing of de bepaalde situatie.


127

Aanmaken van een eigen kleurschema

Op het eigenschappenblad "Beeld" in het regelpaneel van LunarPlus betekent de selectie van het keuzerondje "Eigen Kleuren" in plaats van het hiervoor genoemde "Kleurschema" dat een eigen persoonlijk kleurenschema kan worden gemaakt. Deze optie geeft toegang tot de knop "Kleur Instelling". Als u op die knop drukt zal het dialoogvenster "Persoonlijk Kleurschema Instellen" verschijnen die de volgende opties bevat, Helderheid Omkeren, de Klassieke instellingen, de Tint instellingen en de speciale optie voor het vervangen van kleuren. Helderheid Omkeren zal, zoals de naam doet vermoeden, de schermkleurinstellingen omkeren; het zal bijvoorbeeld zwart in wit veranderen of donker rood in licht rood. De intensiteit van de omgekeerde helderheid kan worden bijgesteld door de "Contrast" en "Helderheid" schuifbalken die naast de opties staan te veranderen. De volgende set keuzerondjes biedt de "Klassieke" instelling, verschillende tintcombinaties en "Kleur Vervanger" waarmee een verdere kleurbehandeling kan plaats vinden. De klassieke instelling geeft toegang tot de bekende schuifbalken die reeds bestonden in het venster, terwijl de tintopties een kleurtint aangeven die het scherm een bepaald niveau helderheid kunnen geven met behulp van de "Niveau" schuifbalk.

128 Het gebruik van LunarPlus Tenslotte kunt u via de Kleur vervanger optie een kleur op het scherm vervangen door een ander. Indien u bijvoorbeeld last heeft met het bekijken van de kleur donker rood op een zwarte achtergrond biedt deze optie u de mogelijkheid om de donker rode kleur te vervangen door een ander, bijvoorbeeld, groen zodat het geheel beter te lezen is. Bedenk dat deze instellingen kunnen worden toegepast in een applicatie instellingenbestand en situaties binnen dit bestand waardoor het mogelijk is om vele persoonlijke kleurinstellingen te hebben voor elke toepassing!

129 HOOF

DSTUK

6

Menu structuur van LunarPlus Dit hoofdstuk behandelt de menustructuur en alle menu-opties en dialoogvensters die kunnen worden benaderd via het Regelpaneel menu van LunarPlus .

6.1 Bestand Menu Bestand

Dit menu biedt de gelegenheid om de uitvoer instellingen te beheren inclusief de situatie instellingen. U kunt instellingen bestanden en situaties aanmaken of aanpassen, u kunt de instellingen in de voorkeuren wijzigen, de situatie regels veranderen en u kunt situatie en instellingen bestanden verwijderen. Er is ook een optie voor het afsluiten van LunarPlus. 6.1.1 Kies of Maak Instellingenbestand Bestand menu > Aanmaken of Kiezen Instellingenbestand.

Instellingen bestanden voor toepassingen bieden de mogelijkheid om voor LunarPlus instellingen te bepalen die binnen de toepassing worden gebruikt. Hiermee wordt voorkomen dat iedere keer de instellingen moeten worden aangepast voor LunarPlus. Selecteren van de optie "Aanmaken of Kiezen Instellingenbestand" geeft de gelegenheid om een nieuw instellingenbestand te maken of de actieve applicatie te koppelen aan een bestaand instellingenbestand. De actieve applicatie is die applicatie die u draaide juist voordat u het Regelpaneel opende en die getoond wordt in de statusbalk van het Regelpaneel. Het kiezen voor het maken van een nieuw instellingen bestand brengt u naar een nieuw dialoogvenster. Nieuw Instellingenbestand Aanmaken In dit dialoogvenster kunt u een nieuw instellingenbestand aanmaken.

130 Menu structuur van LunarPlus

Naam Instellingenbestand Voer een naam in voor het nieuwe instellingenbestand. U moet iets invoeren dat goed te onthouden is zodat u dit instellingenbestand in de toekomst eenvoudig kunt terugvinden. De naam van de applicatie, of serie is een goede keuze! Een naam is vooraf voor u ingevuld gebaseerd op de naam van het product en de naam van het uitvoerbare bestand van de applicatie. U kunt dit gebruiken en bewerken of u kunt een gehele nieuwe naam invoeren. Nieuw leeg instellingenbestand aanmaken Deze optie maakt een leeg instellingenbestand aan. In de praktijk kunt u geen leeg instellingenbestand gebruiken aangezien alle instellingen een waarde moeten hebben. Het zal in werkelijkheid een instellingenbestand aanmaken gebaseerd op een interne standaard set instellingen. Kopieer Bestaand instellingenbestand. Met deze optie maakt een kopie van een bestaand instellingenbestand. Kies het te kopiëren instellingenbestand uit de oproepkeuzelijst. Nieuw Instellingenbestand Registreren Deze optie koppelt (registreert) de actieve applicatie aan uw nieuwe instellingenbestand. Dit betekent dat een koppeling wordt gemaakt in de eigenschappen van het instellingenbestand die uw actieve applicatie bevatten. Dit zal tot gevolg hebben dat uw nieuwe instellingenbestand wordt gebruikt door de actieve applicatie zodra u gereed bent met het aanmaken ervan. 6.1.2 Standaards Herstellen Bestand menu > Standaards Herstellen

Deze optie geeft de gelegenheid om het instellingenbestand terug te zetten naar de originele status, zoals die was bij installatie van de Dolphin software, of terug naar de status van de laatste update van Dolphin. Indien u een eigen instellingenbestand aan het bewerken bent zal deze optie niet beschikbaar zijn aangezien er geen Dolphin standaard bestand is. Het herstellen van het instellingenbestand zal ook tot gevolg hebben dat

Menu structuur van LunarPlus

131

de applicaties die eraan gekoppeld (geregistreerd) waren ook worden hersteld. Dit kan direct gevolg hebben op het instellingenbestand voor de actieve applicatie die draait. 6.1.3 Situatie Aanmaken of Kiezen Bestand menu > Kies of Maak Situatie aan

Het is mogelijk om binnen een applicatie instellingenbestand een aantal instellingen te gebruiken voor een specifieke situatie. zoals bijvoorbeeld het spellingcontrole dialoogvenster in een tekstverwerker. Met de optie "Kies of Maak Situatie aan" kunt u een nieuwe set situatie-instellingen aanmaken en het actieve venster van de applicatie eraan koppelen of het actieve venster van de applicatie koppelen aan een bestaand situatie instellingenbestand. Maak nieuwe of gebruik bestaande situatie Gebruik de keuzerondjes om te kiezen tussen het aanmaken van een nieuwe situatie of het gebruiken van een bestaande situatie. Als u ervoor kiest een bestaande situatie te gebruiken, moet u deze uit een keuzelijst selecteren. Indien u ervoor kiest een nieuwe situatie aan te maken, drukt u op OK en er wordt gevraagd om een nieuwe naam op te geven voor de nieuwe situatie. Voer iets in dat het venster in de applicatie omschrijft. U wordt dan gebracht naar een situatie regel dialoogvenster. Hier kunt u de situatie regel bewerken die wordt gebruikt om overeenkomst te zoeken met de titel van het venster. 6.1.4 Situatie Beheer dialoogvenster Bestand menu > Situatie Beheer

Het dialoogvenster Situatiebeheer biedt de mogelijkheid om uw situatie instellingen in geselecteerd instellingenbestand te bewerken, verwijderen of bij te stellen. Om een situatie aan te maken moet u de knop Kies of Maak situatie aan gebruiken in het Situatie Instellingen dialoogvenster. Situatie Keuzelijst Kies de situatie die u wilt bewerken of verwijderen uit de oproepkeuzelijst.


Regel Wijzigen Druk op de Regel Bewerken knop om de regels aan te passen die gebruikt worden om te bepalen of deze situatie wordt gebruikt. Hiermee gaat u naar het Bepaal de Situatie regels dialoogvenster. Verwijderen knop Deze knop verwijdert de actieve geselecteerde situatie uit het instellingenbestand. U kunt geen 'standaard situatie' verwijderen. Bepaal de Situatie regels In dit dialoogvenster kunt u de regels bekijken en bewerken die gebruikt worden voor deze situatie. Iedere situatie kan één of meerdere regels bevatten. Ieder regel bevat informatie dat wordt vergeleken met het actieve voorgrond venster. Een situatie wordt gekozen als de informatie in de regel overeenkomt met het voorgrond venster. Wanneer u ervoor kiest een bestaande situatie voor een venster te gebruiken met het Situatie Aanmaken of Kiezen (pagina 131) dialoogvenster, wordt een nieuwe regel aangemaakt. Er is geen limiet aan het aantal regels die een situatie kan bevatten, het moet echter zeker één regel bevatten om geselecteerd te kunnen worden. Iedere regel bestaat uit een Vensternaam en een Klassenaam. De Vensternaam wordt verkregen uit de titel van een venster en wordt gebruikelijk getoond in de titelbalk van een venster. De Klassenaam is een interne identificatie die wordt bepaald door de applicatie. Gebruikelijk is de klassenaam van weinig betekenis, het blijft echter meestal onveranderd ook als de vensternaam wijzigt. De Vensternaam en klassenaam worden beiden vergeleken met behulp van Patroon overeenkomst. Daarom kunt u een enkele regel aanmaken die voor verschillende vensters kan gelden. Bedenk dat met patroon overeenkomst geen veld leeg gelaten mag worden. Om een regel aan te maken die overeenkomt met elke tekst typt u een * (sterretje). U kunt van regel naar regel gaan met de Volgende Regel en Vorige Regel knoppen. Om een nieuwe regel aan te maken, drukt u op de


133

Toevoegen Regel knop en om een regel te verwijderen op de DELETE knop. 6.1.5 Situatie Instellingen Bestand menu > Situatie Instellingen

De Situatie instellingen bieden de mogelijkheid om sommige instellingen te veranderen die niet specifiek zijn voor een bepaalde uitvoer. Indien u situatie regels heeft bepaald zullen deze instellingen worden toegepast alleen op de actieve situatie regel. Kolommen Detecteren Bestand menu > Situatie Instellingen > Kolommen Detecteren

Deze instellingen bepalen hoe kolommen met tekst worden uitgelezen. Wanneer "Kolommen Detecteren" aan staat zal alleen tekst in de actieve kolom worden uitgelezen als u door het document heen gaat. Dit bepaalt ook in welke volgorde een documentvenster zal worden uitgelezen indien u drukt op de leestoets of de toets voor document lezen. Het heeft ook invloed op de volgorde waarin de tekst wordt getoond in de lichtkrant modus. U kunt elk moment van kolom detectie wisselen met een sneltoets: Schakelen tussen rij en kolom modus: Druk op LINKER CONTROL + 9. 6.1.6 Importeren Bestand menu > Importeren (voor uitvoer instellingenbestanden: *.atl) Map menu > Importeren (voor mapbestanden: *.dtl)

Importeren is het toevoegen aan uw systeem van aanvullende instellingenbestanden vanuit een externe locatie. Indien u nieuwe Dolphin standaard bestanden importeert worden ze gekopieerd in de standaard directory. Indien u eerder instellingen heeft veranderd dan kunt u nu kiezen om de nieuwe geïmporteerde bestanden van Dolphin te gebruiken of dat u uw eigen instellingen wilt blijven gebruiken. Indien u geen nieuwe Dolphin standaard bestanden importeert dan zullen de bestanden worden gekopieerd in de instellingen directory. Als u eerder

134 Menu structuur van LunarPlus instellingen heeft aangepast zult u een waarschuwing krijgen dat u uw aangepaste bestanden gaat overschrijven en als u dat niet wilt kunt u het importeren niet uitvoeren. In elk geval als u beslist om de actieve instellingen te vervangen door de nieuwe geïmporteerde zullen deze veranderingen direct uitgevoerd worden. Importeren van één of meerdere instellingenbestanden: 1. Selecteer de optie importeren. 2. Kies de map waar de nieuwe instellingenbestanden zijn opgeslagen. 3. Selecteer één of meer instellingenbestanden (het is een keuzelijst met meervoudige selectie). 4. Druk OK. Opmerking: Er kan enige vertraging zijn bij het importeren en exporteren als u gebruik maakt van een diskette.

6.1.7 Bestandsbeheer Instellingen Bestand menu > Bestandsbeheer Instellingen...

Hiermee wordt het dialoogvenster Bestandsbeheer Instellingen geopend. In dit dialoog kunt u een bepaald instellingen bestand selecteren en de voorkeuren daarin aanpassen (zoals het versienummer, de naam en gekoppelde applicaties), specifieke situatie regels wijzigen binnen het instellingen bestand en, indien nodig, de situatie regels of het instellingen bestand zelf verwijderen. Lijst van Instellingenbestanden Selecteer het instellingenbestand dat u wilt gaan beheren uit de lijst met bestanden in de keuzelijst. Eigenschappen In het eigenschappen dialoogvenster kunt u de eigenschappen van een instellingenbestand wijzigen. De eigenschappen zijn onderdeel van het instellingenbestand gerelateerd aan de naam, versie en lijst met gekoppelde applicaties.


135

Naam Dit tekstgebied bevat de naam van het instellingenbestand. U kunt hier vrijelijk het bestand wijzigen om het een andere naam te geven. De naam heeft geen invloed op het werken van het instellingenbestand of welke applicaties het gebruiken. Versie Dit tekstgebied is ontworpen om het versienummer van het instellingenbestand te bevatten. U kunt dit gebied bewerken om het versienummer te wijzigen. Indien u een instellingenbestand aanmaakt door een kopie te maken van een bestaande, raden we aan de naam en het versienummer van de kopie te wijzigen zodat te volgen is welk instellingenbestand het is. Met het versienummer, kunt u diverse instellingenbestanden hebben met dezelfde naam en toch onderscheid tussen de bestanden maken. Opmerking: Het versienummer wordt niet automatisch bijgehouden. Het ligt aan uzelf om dit te veranderen wanneer u dit nuttig vindt.

Applicaties gekoppeld aan dit instellingenbestand Deze keuzelijst bevat alle applicaties die gekoppeld zijn aan dit instellingenbestand. Iedere applicatie is aangegeven door het pad naar het uitvoerbare bestand van het programma. De volgorde in de keuzelijst is niet belangrijk voor het gekozen instellingenbestand. U kunt met de pijltoetsen omhoog of omlaag gaan door de lijst en de applicatie kiezen die u wilt verwijderen of waarvoor u een instelling wilt wijzigen. Applicatie Toevoegen Met de knop Applicatie Toevoegen kunt u één van de geopende applicaties verbinden aan dit instellingenbestand. Voor de Applicatie instellingen kunt u dit ook doen vanuit het Applicatie Instellingen eigenschappenblad. Applicatie toevoegen: · Druk op de Applicatie toevoegen knop

136 Menu structuur van LunarPlus · Kies één van de geopende applicaties uit de oproep keuzelijst Selecteer Applicatie · Druk OK. De geselecteerde applicatie zal worden toegevoegd aan de lijst met gekoppelde applicaties voor dit instellingenbestand. De applicatie van uw keuze zal bij alle andere instellingenbestanden (indien aanwezig) worden verwijderd. Selecteer Applicatie Selecteer hier de applicatie die u wilt toevoegen aan dit Instellingenbestand. Applicatie Verwijderen De knop Applicatie Verwijderen geeft de mogelijkheid om de geselecteerde applicatie uit de lijst van applicaties, die verbonden zijn met dit instellingenbestand, te verwijderen. Die applicatie zal in het vervolg starten met het standaard instellingenbestand. Instellingenbestand verwijderen Het Selecteren van de delete knop zal het bestand uit uw systeem verwijderen. Wanneer het instellingenbestand is verwijderd wordt het Standaard Applicatie instellingenbestand gebruikt om de bijbehorende applicatie te benaderen. Situatiebeheer dialoogvenster Onder het Situatiebeheer kunt u alle taken uitvoeren die u ook in het "Situatiebeheer" menu. In "Bestandsbeheer Instellingen" is het mogelijk om regels die zijn gekoppeld aan situatie instellingen te veranderen zonder dat het nodig is om "in" de bepaalde situatie te zijn op dat moment. Exporteren Exporteren van een instellingenbestand is het kopiëren van het instellingenbestand vanuit de instellingen directory op uw machine naar een andere locatie, vaak een diskette. Omdat de naam van een instellingenbestand weinig overeenkomst bezit met de naam van het bestand moet u de Export optie gebruiken om er zeker van te zijn dat u een kopie heeft van het juiste bestand.


137

Exporteren van een instellingenbestand: 1. Kies het bestand dat u wilt exporteren uit het lijstvenster. 2. Druk op de knop Exporteren. 3. Kies de directory waar de kopie moet worden geplaatst, in de boomstructuur 4. Druk OK. Het bestand wordt gekopieerd. 6.1.8 LunarPlus Verlaten Bestand menu > LunarPlus Verlaten

Hiermee sluit u LunarPlus af. Opmerking, als u echter slechts het LunarPlus Regelpaneel wilt minimaliseren druk dan op de ESCAPE toets.

6.2 Beeld Beeld menu

Het menu "Beeld" biedt de mogelijkheid om de instellingen te beheren voor het vergroter systeem. 6.2.1 Vergroten aan Beeld menu > Vergroten aan

Met deze instelling kan de vergroter aan of uitgeschakeld worden. Het uitzetten van de vergroting heeft geen invloed op andere vergrotingsfuncties zoals kleur veranderen en gekoppelde gebieden. Vergroter aan of uitschakelen: Druk op LINKER CONTROL+NUMERIEK ENTER.

of klik op de

Vergroter aan uit knop op de werkbalk.


6.2.2 Factor Beeld menu > Factor

Gebruik deze instelling om de vergrotingsfactor te kiezen. U kunt kiezen uit een vergroter factor tussen de 2 x (twee keer de normale grootte) en 60x (zestig keer de normale grootte). Deelvergroting niveau's kunnen ook worden geselecteerd, maar deze functie moet dan eerst worden geactiveerd. Om de deelvergroting te activeren selecteert u het vereiste aankruisvak in het Beeld voorkeuren dialoog of in het Beeld eigendommenblad. 6.2.3 Stijl Beeld menu > Stijl

Hiermee wordt de stijl van het vergrootte venster bepaald. Beschikbare opties zijn: · Volledig Scherm · Vast Venster · Loep · Automatische Loep · Vergroot scherm Links · Vergroot scherm Boven · Vergroot scherm Rechts · Vergroot scherm Onder Schakelen tussen de vergroter modes: Druk op LINKER CONTROL+NUMERIEK 7. In alle vergroter modes zal het vergroot venster automatisch de Focus, de muisaanwijzer of een tekstcursor, volgen en zal het gebied eromheen vergroten. Het zal ook automatisch alle vensters, dialoogvensters, instellingen binnen dialoogvensters, menu’s en oproepmenu’s volgen. Dit automatisch volgen zal direct uw aandacht vragen voor nieuwe informatie die op het Windows scherm verschijnt.


139

De positie en grootte van de verschillende vensters zijn te veranderen in deze modes door gebruik te maken van de Vergroting Modificatie Modus (pagina 84). Volledig Scherm

Volledig Scherm In de volledig scherm modus wordt het hele scherm gevuld door het vergroot gedeelte van het "echte" Windows scherm. Gesplitst scherm modus Bij de gesplitst scherm modus wordt het scherm verdeeld in twee rechthoekige gebieden waarvan er één het vergroot gebied is en de andere het niet vergroot deel. Tussen de gebieden staat een dikke lijn. De relatieve grootte van ieder gebied kan worden veranderd met behulp van sneltoetsen.


Grootte van vergroot gebied in Gesplitst modus veranderen: Druk op LINKER CONTROL + NUMERIEK 4. U komt dan in de Vergroting Modificatie Modus (pagina 84). Dit is te herkennen aan het knipperen van de zwarte lijn tussen de twee gebieden. Gebruik nu de LINKER CONTROL samen met de pijltoetsen om de grootte van het vergroot gebied te veranderen. Als de grootte van het vergroot gebied naar wens is gewijzigd druk dan op ESCAPE. U verlaat dan weer de Modificatie modus. Door de verschillende Gesplitst scherm modes lopen: Druk op LINKER CONTROL + NUMERIEK 1. Het niet vergrootte deel kan slechts in één richting worden verplaatst afhankelijk van de oriëntatie. LINKS Vergroot

Menu structuur van LunarPlus Het vergroot deel staat LINKS van het niet vergroot deel. RECHTS Vergroot

Het vergroot deel staat RECHTS van het niet vergroot deel.

141


Boven Vergroot

Het vergroot deel staat BOVEN het niet vergroot deel


143

Onder Vergroot

Het vergroot deel staat ONDER het niet vergroot deel Oriëntatie Gesplitst scherm De oriëntatie in de Gesplitst scherm modus kan worden gewijzigd tussen de vier posities. De positie selectie bepaalt welke zijde van het scherm wordt vergroot (Boven-, Onder-, Linker- of Rechterkant) met aan de andere kant ervan het niet vergrootte gebied. De oriëntatie kan op elk moment worden gewijzigd door een sneltoets: Oriëntatie van Gesplitst scherm wijzigen: Druk op LINKER CONTROL+NUMERIEK 1 De sneltoets voor het wijzigen van de oriëntatie kan ook worden gebruikt om het vaste venster in de venster modus te verplaatsen.


Venster en Loep

Venster mode Venster modus vergroot een gebied van het werkelijke Windows scherm op dezelfde manier als het gebeurt bij volledig scherm modus, met de uitzondering dat de vergroting in een vast venster staat afgebeeld. Het venster kan worden verplaatst door middel van de pijltoetsen. De grootte van het statisch venster is te veranderen in de Aanpassen Primair Venster modus en met de LINKER CONTROL samen met de pijltoetsen om de grootte van het venster te wijzigen. Loep modus De Loep modus vergroot een gebied van het werkelijke Windows scherm op dezelfde manier als het gebeurt bij de venster modus met dit verschil dat het venster met de inhoud wordt verplaatst. Het komt overeen met het gebruik van een vergrootglas bij het lezen van een scherm.


145

Loepsoort Bij het gebruik van de Loep of de Automatische Loep, heeft u de keuze uit drie verschillende methoden die door de loep kunnen worden gebruikt om zich over het scherm te verplaatsen. U kunt deze instellingen veranderen in het Aanvullende instellingen dialoogvenster (zie "Additionele Beeld Instellingen" pagina 148). Relationeel. Hierbij wordt het vergroot gebied op het scherm in relatie tot de positie van de muisaanwijzer geplaatst. Standaard. Deze optie zal het vergroot gebied verplaatsen zodra de muisaanwijzer een zijkant van het venster bereikt. Het vergroot venster zal stoppen zodra de zijkant van het scherm wordt bereikt. Vergrootglas. Dit simuleert hetgeen u zou zien wanneer u een "echt" vergrootglas boven de muisaanwijzer zou houden. Het vergroot venster kan buiten het scherm komen te staan met de muisaanwijzer erin. Deze modus werkt het beste met 100% rol marges. (zie "Muis en Focussen Kader Instellen Dialoogvenster" pagina 153).


Automatische Loep

Automatische Loep Mode De Automatische Loep modus werkt op dezelfde manier als de Standaard Loep modus, met het verschil dat het vergroot venster automatisch van grootte wordt veranderd, afhankelijk van het actieve Focus zodra dit verandert. Indien het actieve Focus te groot is voor het vergroot venster zal de grootte beperkt worden tot de grootte van het scherm. Bij verplaatsen van de muisaanwijzer zal de Automatische Loep de grootte van het venster niet wijzigen, maar u bent nog steeds in staat om het vergroot venster te verplaatsen.


147

6.2.4 Instellingen Beeld menu > Instellingen

"Instellingen" opent een sub-menu met enige minder algemene instellingen van het vergroter systeem.


Additionele Beeld Instellingen Beeld menu > Instellingen > Additioneel

Het Vergroter instellingen dialoogvenster geeft de mogelijkheid om vele instellingen te veranderen van het vergrotingssysteem. Vele van de instellingen in dit dialoogvenster kunnen worden veranderd met sneltoetsen. Denk erom dat als u specifieke applicatie instellingen gemaakt heeft, het kan voorkomen dat de instellingen die u gaat veranderen niet in gebruik zijn. Vergrotingsfactor De factor voor de vergroting kan worden ingesteld met behulp van het factor Ringveld. Als het aankruisvak Normaal is uitgezet, zijn er twee keuzerondjes waarmee de horizontale en verticale vergroting apart kunnen worden ingesteld. Indien de normale vergroting ingeschakeld wordt zal de vergrotingsfactor veranderen in een gemiddelde van de factoren. Loepsoort Bij het gebruik van de Loep of de Automatische Loep, heeft u de keuze uit drie verschillende methoden die door de loep kunnen worden gebruikt om zich over het scherm te verplaatsen. U kunt deze instellingen veranderen in het Aanvullende instellingen dialoogvenster (zie "Additionele Beeld Instellingen" pagina 148).


149

Relationeel. Hierbij wordt het vergroot gebied op het scherm in relatie tot de positie van de muisaanwijzer geplaatst. Standaard. Deze optie zal het vergroot gebied verplaatsen zodra de muisaanwijzer een zijkant van het venster bereikt. Het vergroot venster zal stoppen zodra de zijkant van het scherm wordt bereikt. Vergrootglas. Dit simuleert hetgeen u zou zien wanneer u een "echt" vergrootglas boven de muisaanwijzer zou houden. Het vergroot venster kan buiten het scherm komen te staan met de muisaanwijzer erin. Deze modus werkt het beste met 100% rol marges. (zie "Muis en Focussen Kader Instellen Dialoogvenster" pagina 153). Kantlijn vrij Indien dit aankruisvak is geselecteerd zal de aanwijzerafstand tot de kantlijn aangehouden worden, afhankelijk van de ingestelde afstand ten opzichte van het Windows bureaublad. Dit betekent dat als u naar de zijkant gaat van het Windows bureaublad de zijkant naar de pointer zal toegaan, in plaats van de pointer naar de zijkant van het scherm. Gebieden voorbij het bureaublad worden zwart ingevuld De grootte van de kantlijn is dezelfde als die van de muiskader afstand. Als u een honderd procent kader heeft zal de pointer altijd in het centrum van het scherm staan, zelfs als het aan de zijkant van het bureaublad staat Opmerking: Indien het aankruisvak "In venster blijven" is geselecteerd in het dialoogvenster Volgen dan zal de kantlijn vrij optie niet werken totdat de muis buiten het actieve venster is geplaatst. Dit kan niet gebeuren als het venster is gemaximaliseerd, of het hele scherm vult (zoals het bureaublad). In deze gevallen zal de kantlijn vrij niet werken! Gekoppelde Gebieden aan/uit zetten Met dit aankruisvak bepaalt u of de gekoppelde gebieden worden getoond of niet. De gekoppelde gebieden kunnen worden aan- of uitgezet met een sneltoets.


Gekoppelde gebieden schakelen: Druk op LINKER CONTROL+NUMERIEK 3 Zie Gekoppelde Gebieden (pagina 80) voor meer informatie. Vloeiend Beeld Met dit aankruisvak kan de optie vloeiend beeld aangezet worden. Vloeiend Beeld is het proces dat wordt gebruikt om rafelige kanten van een vergroot beeld, dat veroorzaakt wordt door het vergroten van de vierkante pixels van een origineel beeld, vloeiender te maken. Deze optie kan ook aan- of uitgezet worden met een sneltoets. Vloeiend Beeld schakelen Druk op LINKER CONTROL+NUMERIEK 8 Randdikte Deze schuifbalk wordt gebruikt om de dikte van de grenzen te bepalen die rond de gekoppelde gebieden staan, rond de loep, en tussen de vergrootte en niet vergrootte gedeeltes van het gesplitst scherm. De randdikte kan ingesteld worden van geen tot aan twintig pixels. Als u een kader grootte aangeeft van minder dan 8 pixels wordt het de grootte van het kader automatisch vergroot als u in de Vergroting Modificatie Modus staat (zie "Vergroting Modificatie Modus" pagina 84) zodat u het element dat u wijzigt goed kan zien. De randdikte heeft invloed op alles. U kunt geen verschillende randdiktes voor verschillende elementen gebruiken. Kaderkleur De kaderkleur instelling bepaalt de kleur die gebruikt wordt door het kader van de gekoppelde gebieden, vensters, loep, het vergroot en niet vergroot gebied in de gesplitst scherm modus en de kleur voor de kantlijn loslaten. Opmerking: Deze kleurinstelling zal worden omgekeerd als “Helderheid omkeren” aanstaat. Als een donkere kleur is gewenst, kan het zijn dat kiezen van een lichte kleur die daarna wordt omgekeerd, de juiste aanpak kan zijn


151

Volgen Dialoogvenster Beeld menu > Instellingen > Volgen

Met de instellingen in het Volgen dialoogvenster bepaalt u hoe de Vergroter hetgeen u aan het doen bent met de muis of het toetsenbord volgt. Muis volgen Dit Muis volgen aankruisvak regelt of de toegangssoftware de muisaanwijzer volgt of niet. Het venster zal verschuiven zodra de muis wordt verplaatst buiten het muiskader. De afstand die wordt afgelegd is normaal juist genoeg, zodanig dat de muis tegen de schermrand of kantlijn opkomt. Dit kan echter worden verhoogd door gebruik van de spring instelling in het Vergrotingssysteem (zie "Video Instelling" pagina 193) dialoogvenster. Normaal zal het aankruisvak muis volgen, altijd aan staan. Om het muiskader te wijzigen drukt u op de muiskader knop. Hiermee gaat u naar het Muis en Tekstcursor Kader Instellen Dialoogvenster (zie "Muis en Focussen Kader Instellen Dialoogvenster" pagina 153). Muis naar Scherm Met deze instelling bepaalt u wat er gebeurt als u het toetsenbord heeft gebruikt en op het scherm staat een gebied van het scherm waarbinnen zich de muisaanwijzer niet bevindt.

152 Menu structuur van LunarPlus Bij het gebruik van dit aankruisvak kunnen een aantal dingen gebeuren zodra de muis wordt verplaatst: 1. Indien de muisaanwijzer niet zichtbaar is, wordt de muisaanwijzer verplaatst naar het midden van het venster zonder dat het venster wordt verplaatst. 2. Indien de muisaanwijzer wel zichtbaar is maar ergens in het kader staat zal de aanwijzer met een zo klein mogelijke beweging in het venster worden geplaatst. Indien dit aankruisvak niet is geselecteerd zal het venster naar het gebied springen waar de muisaanwijzer staat zodra u de muis verplaatst. In venster blijven Wanneer dit aankruisvak is geselecteerd worden er kunstmatige grenzen om de muisaanwijzer geplaatst om het actief geselecteerde venster. Hiermee wordt een restrictie voor de muisaanwijzer gesteld zodanig dat het venster niet zomaar verplaatst wordt. Deze muisrestricties worden verwijderd zodra u zich beweegt buiten de rand van het venster. (Dit is een functie die u uit moet proberen om het effect ervan goed te kunnen zien). Tekstcursor volgen Het Tekstcursor volgen aankruisvak regelt de instelling of de vergroting een tekstcursor volgt in een tekstgebied of niet. Als dit aankruisvak is geselecteerd zal het venster zich verplaatsen en het gebied rond de tekstcursor tonen en als deze zich verplaatst, volgen. Het Tekstcursor kader (de minimum afstand tussen de tekstcursor en de kant van het scherm) kan worden ingesteld in het Tekstcursor kader Instellingen dialoogvenster door drukken op Tekstcursor kader knop. Het Muis en Focus (zie "Muis en Focussen Kader Instellen Dialoogvenster" pagina 153) hoofdstuk bevat informatie over een kader en hoe dat moet worden opgezet. Menu volgen Als dit aankruisvak is geselecteerd zal de Vergroter de gemarkeerde opties van de oproepmenu’s volgen. Indien het enigszins mogelijk is zal het scherm horizontaal verplaatst worden om te trachten het menu in zijn geheel op het scherm te krijgen.


153

Focus volgen Met dit aankruisvak geeft u aan of u instellingen binnen de dialoogvensters wilt volgen of niet. Dit werkt voor alle soorten instellingen uitgezonderd tekstcursor en menu markeringen (die een aparte volg instelling hebben). Vensters volgen Indien dit aankruisvak is geselecteerd zal het venster worden verplaatst om elk nieuw venster dat wordt geopend te volgen. Het nieuwe venster kan in het centrum zijn geplaatst als het Centreren aankruisvak is geselecteerd. Centreren Indien dit aankruisvak is geselecteerd zal elk venster dat wordt gevolgd zoals een menu en kleine dialoogvensters in het centrum van het scherm worden geplaatst indien ze erbinnen passen. Indien "Centreren" niet is geselecteerd zal het venster slechts de minimale afstand worden verplaatst zodanig dat het geheel zichtbaar is. Muis en Focussen Kader Instellen Dialoogvenster

Een volgkader bestaat uit vier kantlijnen boven, onder, links en rechts van een vergroot venster. Deze vier kantlijnen samen worden het volgkader genoemd (of kader). Zodra de muisaanwijzer in het Muiskader wordt geplaatst (of de tekstcursor in het Cursorkader) zal het venster in de juiste richting worden verplaatst.

154 Menu structuur van LunarPlus Het dialoogvenster Kader instellen geeft de mogelijkheid om een volgkader te bepalen. Nu kunt u de vier kantlijnen van het kader instellen door de individuele schuifbalken te veranderen of te klikken op één van de knoppen "Klein", "Gemiddeld", of "Max". Deze knoppen bevatten vooraf ingestelde waarden voor de kantlijnen. Hoe hoger de waarde hoe breder de kantlijn. Indien u de optie "Relationeel" kiest, zal de vergrootte muisaanwijzer zich op die plek bevinden waar de muisaanwijzer zich bevindt in het niet vergrootte Windows venster. Dit geldt echter niet altijd voor de Loep, Automatische loep en Volledig scherm modes en gekoppelde gebieden. 6.2.5 Lichtkrant Beeld menu > Lichtkrant

In de Lichtkrant modus is het mogelijk om een actief venster te zien als een enkele regel die zich over het scherm beweegt.

Het lichtkrant modus dialoogvenster bevat alle configuratie instellingen voor deze modus. Dit bevat instellingen voor de grootte van de tekst, de modus, kleur en de verticale positie van de rollende tekst.


155

Vergrotingsfactor De vergrotingsfactor voor de lichtkrant kan worden ingesteld in het factor Ringveld. Als het aankruisvak Normaal niet geselecteerd is komen er twee instelvelden waarin de horizontale en verticale vergroting onafhankelijk veranderd kunnen worden. Indien de normale vergroting ingeschakeld wordt zal de vergrotingsfactor veranderen in een gemiddelde van de factoren. True type tekens worden altijd weergegeven in de juiste verhouding dus als de normale vergroting uitgezet wordt en u gebruikt een true type font wordt de grootte alleen bepaald door het verticaal ringveld. Beide gegevens (horizontaal en verticaal) worden echter wel gebruikt voor een afbeelding die in het venster staat. U kunt de vergrotingsfactor wijzigen terwijl u in de lichtkrant modus bezig bent, en wel met dezelfde toetsen die worden gebruikt in de normale vergroter modus. Modus De keuzerondjes geven de keuze aan voor de manier waarop de tekst wordt weergegeven. In true type modus, wordt alle tekst opnieuw geschreven in een true type font. Het resultaat is dat het scherm makkelijker te lezen is, en u kunt kiezen welk font u wilt gebruiken. In bitmap modus, worden de regels vergroot op dezelfde wijze als in de normale Vergroter modus. Deze modus toont het venster exact zoals het op het scherm staat. In het geval dat een gekozen font niet alle tekens kent die op het scherm staan is deze modus te gebruiken. Lettertype Wanneer u kiest voor de true type modus, kunt u kiezen uit de originele schermfonts, of alle tekst te vervangen door een font van uw keuze. Kies de optie die u wilt gebruiken uit de keuzerondjes. Opmerking: Sommige schermfonts (bekend als roosterfonts) zullen automatisch worden omgezet naar een font dat het true type font het dichtst benadert, omdat de andere niet vloeiend kunnen worden vergroot.

156 Menu structuur van LunarPlus U kunt ook een eigen font en stijl (vet of cursief) kiezen met de andere aankruisvakken in deze groep. Lettertype Naam Indien u heeft gekozen voor eigen lettertype, dan kunt u dit lettertype kiezen in deze oproep keuzelijst. Vet Dit aankruisvak zal indien geselecteerd, ervoor zorgen dat het eigen lettertype de stijl vet krijgt.. Cursief Dit aankruisvak zal indien geselecteerd, ervoor zorgen dat het eigen lettertype de stijl cursief krijgt . Kleur In de true type modus kunt u de originele schermkleuren gebruiken of alle tekst in een eigen gekozen kleurenschema voor achtergrond en voorgrondkleuren. Kies de optie die u wilt gebruiken uit de keuzerondjes. Deze kleuroptie kan worden gewijzigd onafhankelijk van het gebruik van de originele of eigen kleurenschema. U kunt de voorgrond en achtergrond kleuren instellen naar wens, met een keuze uit twee oproepkeuzelijsten in deze groep. Er zijn 16 keuzemogelijkheden. Kolom afbreekmarkering tonen Dit aankruisvak regelt of de kolomafbreking tussen fysieke regels getoond wordt. Dit heeft alleen effect in de kolom modus wanneer u de Lichtkrant modus gaat gebruiken.


157

Paragraafmarkering tonen Dit aankruisvak bepaalt of er een alineamarkering wordt gebruikt tussen de alinea’s als u in de kolommodus werkt, of aan het einde van elke regel indien in rijmodus. Grafische symbolen gebruiken Deze optie regelt of in de lichtkrant afbeeldingen die in het vergrootte venster staan ook worden getoond. Als het aanstaat zullen sommige grafische beelden zoals een Aankruisvak of een Symbool worden getoond als ze zich in hetzelfde venster bevinden als de tekst. Vloeiend Beeld Met dit aankruisvak kan de optie vloeiend beeld aangezet worden. Vloeiend Beeld is het proces dat wordt gebruikt om rafelige kanten van een vergroot beeld, dat veroorzaakt wordt door het vergroten van de vierkante pixels van een origineel beeld, vloeiender te maken. In de Lichtkrant wordt de optie vloeiend beeld alleen gebruikt voor afbeeldingen of tekst die in de bitmap modus worden getekend. Het wordt niet gebruikt bij true type fonts. Verticale Positie Deze groep met keuzerondjes bepaalt waar de tekst in de lichtkrant modus over het scherm wordt gerold. De mogelijke Verticale posities zijn: boven, midden en onder. 6.2.6 Kleur Veranderen Mogelijk Beeld menu > Kleur Veranderen Mogelijk

Met deze instelling wordt het veranderen van kleur aan of uitgeschakeld. Deze kleur optie biedt de mogelijkheid om de kleuren te wijzigen die op het scherm worden gebruikt.


6.2.7 Kleurschema Beeld menu > Kleurschema

Gebruik deze optie om een kleurschema te kiezen voor de kleur veranderen optie. U kunt kiezen uit voorgeprogrammeerde kleurenschema's of u kunt een "Persoonlijk schema" kiezen. Gebruik "Kleur Instelling..." om het kleurenschema te wijzigen. Instellen Beeld menu > Eigen Kleuren > Kleur Instelling

De optie Kleur veranderen biedt de mogelijkheid het kleurenschema te kiezen dat het beste voor u werkt of een eigen kleurenschema te bouwen. U kunt een kleur kiezen voor het hele scherm of niet prettige kleuren vervangen door kleuren die uw voorkeur hebben.

Helderheid omkeren Dit aankruisvak schakelt tussen het standaard donker op een licht scherm naar licht op een donker scherm modus. Voor sommige gebruikers is deze instelling prettiger om mee te werken. Deze instelling verandert niets aan de kleuren of verzadiging van het scherm, slechts de helderheid wordt veranderd, of met andere woorden, lichtgroen wordt donkergroen.


159

Klassiek, Tinten en Kleurvervanging Deze opties geven de beschikbare kleurinstellingen aan die volgen. Een klassieke instelling geeft toegang tot de standaard kleur instellingen. De tint, dubbele tint en drievoudige tint instellingen bieden de mogelijkheid om een kleurtint niveau in te stellen op het scherm terwijl de kleurvervanging instellingen mogelijkheden biedt specifieke kleuren te vervangen. Kleuren schuifbalken Met ieder van deze werkbalken kan één van de kleur elementen worden veranderd. U kunt het vergelijken met de kleurinstellingen van een kleuren televisie. · Contrast · Helderheid · Kleur – de totale hoeveelheid aan kleur op het scherm. · Kleur verandering – verandert de kleur zonder de helderheid te veranderen. · Niveau – De verzadiging van kleur (alleen beschikbaar onder de tint instellingen). Verschuif iedere schuifbalk totdat u een gewenste instelling bereikt heeft. U kunt het 'bekijken van de ingestelde kleuren in dit dialoogvenster' onder de schuifbalken aanzetten om direct het resultaat te kunnen bekijken. Kleurtinten De kleur(en) die zijn geselecteerd voor het tint effect geeft een kleurwaas aan de schermkleuren. Vervang kleur vanaf Bij het toepassen van een kleurvervanging selecteert de kleurlijst "Van" de kleur waarvandaan u wilt wijzigen. De kleurverandering wordt toegepast op het hele scherm. Vervang kleur naar De kleur die geselecteerd wordt in de lijst "Naar" zal de bepaalde kleur in de van lijst vervangen. De kleurverandering wordt toegepast op het hele scherm.


Standaard Instellen knop Deze knop herstelt de kleurinstellingen naar de door Dolphin standaard ingestelde kleuren. Instellingen bekijken In dit dialoogvenster, verandert u de kleuren instelling voor het instellingenbestand van de applicatie die actief was toen u het Regelpaneel opende. Dit kan een ander instellingenbestand zijn dan dat van het Regelpaneel zelf. Daarom kan een verandering in de kleurinstellingen geen effect laten zien. Een manier om de instellingen te testen is terug te gaan naar de applicatie met Alt-Tab. De andere manier is het selecteren van het bekijk voorbeeld kleurinstelling in dit dialoogvenster aankruisvak. Wanneer dit aankruisvak is geselecteerd worden de kleurinstellingen in het instellingenbestand overschreven en u kunt het effect zien van de veranderingen.


161

6.2.8 Focus Markering Beeld menu > Focus Markering

De optie "Focus Markering" biedt de mogelijkheid om de actieve focuspositie aan te geven. U kunt kiezen tussen verschillende soorten en kleuren voor iedere andere focussoort.

6.2.9 Koppelingen Beeld menu > Koppelingen

Koppelingen geven toegang tot een submenu dat element bevat voor het beheer van gekoppelde gebieden.

162 Menu structuur van LunarPlus Gekoppelde gebieden bieden een mogelijkheid om permanent een aangegeven gebied op het scherm in de gaten te houden in een vastgelegd venster. Het is bijvoorbeeld zinvol om de statusinformatie van een tekstverwerker in de gaten te blijven houden, om te weten in welke pagina, regel en kolom u bezig bent. Ieder gekoppeld gebied werkt exact op dezelfde manier als het gewone vergrootte venster, met het verschil dat het gekoppelde venster niet verplaatst of de muis of de Focus volgt bij verplaatsen daarvan. Zie Gekoppelde Gebieden (pagina 80) voor meer informatie. Zichtbaar Beeld menu > Koppelingen > Zichtbaar

Deze optie bepaalt of een gekoppeld gebied wordt weergegeven of niet. De gekoppelde gebieden kunnen worden aan- of uitgezet met een sneltoets. Gekoppelde gebieden schakelen: Druk op LINKER CONTROL+NUMERIEK 3 Bewerken koppelingen Beeld menu > Koppelingen > Bewerken koppelingen

Deze optie in het menu biedt toegang tot het bewerken van de koppelingen in het Schermkoppelingen dialoogvenster. In dit dialoog kunt u nieuwe koppelingen aanmaken, bestaande koppelingen verwijderen en gekoppelde gebieden wijzigen..


163

6.2.10 Voorkeuren Beeld menu > Voorkeuren

In het Voorkeuren dialoogvenster voor de Vergroter staan een aantal instellingen die niet afhankelijk zijn van de applicaties. Overzicht Modus De twee keuzerondjes geven aan hoe de Overzicht modus wordt gepresenteerd. · Gebied omkeren – het gebied dat het overzicht geeft, wordt omgekeerd terwijl de rest van het scherm normaal blijft. · Achtergrond omkeren – dit is het tegenovergestelde beeld. Het overzicht gebied blijft normaal terwijl de achtergrond (rest van het scherm) wordt omgekeerd. Interactieve Modus Het aankruisvak interactieve modus bepaalt of de overzichtmodus interactief werkt of niet. Wanneer interactief is geselecteerd, en u drukt op de sneltoets om in de overzichtmodus te komen in, blijft de overzichtmodus totdat u weer op de sneltoets drukt.

164 Menu structuur van LunarPlus Wanneer de interactieve modus niet is geselecteerd, blijft u in de overzichtmodus zolang u de sneltoets voor de overzichtmodus ingedrukt blijft houden. Vergroot tijdens werken Deze optie verandert de manier van instellen van een venster bij de vergroting. Omdat het veranderen van een scherm vele duizenden scherm tekenopdrachten kan bevatten, zorgt de Vergroter van Dolphin ervoor dat de vergroting pas wordt ingesteld als de applicatie gereed is. "Vergroot tijdens werken" zal een update forceren na iedere enkele tekenoperatie. van het scherm. Hoewel dit over het algemeen langzamer werkt maar geeft de mogelijkheid om sommige applicaties die een snelle animatie gebruiken te volgen, zoals sommige spellen die anders niet regelmatig worden bijgewerkt. Aanlogscherm Vergroting Dit aankruisvak biedt de gelegenheid om ook het aanlogscherm tijdens het aanloggen in Windows te vergroten. Opmerking: Deze optie wordt niet ondersteund wanneer de Dolphin Pen wordt gebruikt.

Schakelen Markering Sneltoets De Markering sneltoets schakelen optie bepaalt de actie die wordt uitgevoerd wanneer de optie Weergeven in het Focus Markering dialoog staat op "Op toetsdruk". Als Schakelen Markering Sneltoets niet is geselecteerd zal de focus alleen worden gemarkeerd als de sneltoets wordt gedrukt. Aan de andere kant zal, indien geselecteerd, het drukken op de sneltoets als schakelaar werken, namelijk het aan en uitzetten van de focus markering. Deelvergroting De deelvergroting kan worden geactiveerd in het Voorkeuren dialoog of via het "Deelvergroting" aankruisvak in het Beeld eigendommenblad van het LunarPlus regelpaneel. Met dit aankruisvak geselecteerd komen extra vergroter factoren beschikbaar. Dat zijn de 1.2x, 1,33x, 1.5x, 1,66x, 1.8x, 2,25x, 2.5x, 2.7x en


165

3.5x vergrotingen. Deze factoren kunnen worden benaderd via de Factor optie in het Beeld menu, met de vergroter knoppen in het Beeld eigendommenblad of via de sneltoetsen die het vergroter niveau regelen. De factoren zijn op die manier gekozen dat ze op een exponentiële wijze de vergroting veranderen met een niveau dat ongeveer 1,13 maal de vorige vergroting is. Deelvergroting is niet beschikbaar tijdens het aanloggen of in de lichtkrant modus. Opmerking: Als u de deelvergroting uitzet zal er niet direct iets veranderen. Slechts na de volgende verandering in de vergroting zal de factor verschuiven naar de lineaire factor die het dichtst bij gelegen is. De Deelvergroting is slechts beschikbaar in de 15/16/24 en 32bit kleur modus. Het is NIET beschikbaar in de 256 kleuren modus. De aanbevolen instelling is de 16-Bit kleur diepte omdat dit de beste prestaties levert. Als er prestatie moeilijkheden zijn selecteer dan het aankruisvak "versneld" hetgeen een alternatieve enigszins snellere methode gebruikt om de deelvergroting te leveren. Het selecteren hiervan kan echter enig helderheid verlies opleveren. Als er geen prestatie verbetering optreedt raden we aan om de versnelde methode uit te zetten. Selecteren van de "Gamma correctie" geeft de mogelijkheid om de berekening van de tussenliggende pixels (waar het een gemiddelde moet berekenen tussen twee of meer pixels) te veranderen om daarmee te compenseren voor de niet lineaire reactie van de weergave eenheid (VDU). Gamma correctie kan worden gebruikt om zeker te zijn van het correct weergeven van kleuren. Het kan ook de helderheid tussen kleur combinaties verbeteren, bijvoorbeeld een groene tekst op een paarse achtergrond. De meeste VDU's zijn in het midden van de schuifbalk ingesteld terwijl de laptops geneigd zijn iets meer naar rechts te staan. verplaats de schuif totdat u de optimale instelling gevonden heeft. Opmerking: Gamma correctie gebruikt meer CPU tijd waardoor het enigszins trager is.


6.3 Spraak Spraak menu

Het menu "Spraak" biedt het beheer van de spraak instellingen. 6.3.1 Spraak inschakelen Spraak menu > Aan

Schakelt de spraak aan of uit. Dit kan ook gebeuren met de volgende sneltoets: Om de spraak aan of uit te schakelen: Druk op LINKER CONTROL + 0 6.3.2 Monitor Markeringen Aan Spraak menu > Monitor Markeringen Aan

Schakelt alle Monitor Markeringen aan of uit. De implementatie en het doel van de monitor markeringen worden bepaald door de auteur van de map. Waar een monitor markering is geïmplementeerd binnen een map moet deze worden gedocumenteerd in de Applicatie Notities. Het selecteren van "Monitor Markeringen Aan" bepaald of de betreffende monitor markering actief wis in de gegeven situatie. 6.3.3 Stijl Spraak menu > Stijl

Het dialoogvenster spraakstijlen wordt gebruikt om de terugkoppeling via de spraak aan te passen aan de persoonlijke wensen voor verschillende gebieden van het scherm. Spraak instellingen omvatten zulke zaken als interpunctie, letter attributen melding (afhankelijk van uw toegangs product) en de regels voor de uitspraak van getallen. U kunt de spraakstijl instellen voor de volgende gebieden en spraak modes: · Werkgebieden - de gebieden met een knipperende tekstcursor.


167

· Promptgebieden - de andere tekstgebieden die geen werkgebieden of menu's zijn. · Menu's - de oproepen gewone menu's · Document Lezen - bepaalt de spraakstijl in de document lezen modus. Interpunctie Niveau U kunt kiezen uit verschillende niveau’s voor het uitspreken van interpuncties (leestekens) uit deze keuzelijst. Dit interpunctie niveau heeft betrekking op gewone gesproken tekst, als resultaat van een schermverandering of het drukken op een sneltoets. Kies het niveau voor de punctuatie uit de lijst. Iedere verhoging van niveau geeft aan dat er meer leestekens moeten worden uitgesproken. Getallen melden Getallen kunnen worden gemeld als cijfers, in paren of als getallen. U kunt de stijl kiezen voor de gewenste melding in de groep "Getallen Melden" in uw Spraakstijl eigendommenblad. Getallen melden in cijfers betekent dat elk cijfer apart wordt gemeld, bijvoorbeeld twee drie vier. Getallen melden als getallen houdt in dat de numerieke waarde in woorden wordt uitgesproken, bijvoorbeeld twee honderd vier en dertig. Getallen melden in paren breekt de numerieke waarde af in een serie van twee cijfers. Dit wordt in het dagelijks gebruik veel toegepast. Uitspraak in paren wordt vaak gebruikt om een telefoonnummer of datum door te geven, zoals bijvoorbeeld het jaar 1996 omschreven zal worden als negentien zes en negentig, indien de instelling voor paren is ingesteld. Melden (SNO, HAL) De aankruisvakken in de Melden groep zetten de melding aan van hoofdletters en selecties. 6.3.4 Tekenmelding Spraak menu > Tekenmelding

Dit regelt hoeveel en wat er wordt gemeld als een tekst wordt ingevoerd in een document. Er zijn vier keuzes die bepalen wat er gebeurt als u typt:

168 Menu structuur van LunarPlus · Tekens - Ieder teken wordt gemeld. · Woorden - Ieder woord wordt gemeld. · Tekens en Woorden - Ieder teken wordt gemeld en ieder woord. · Geen - niets wordt gemeld. 6.3.5 Uitgebreid document lezen Spraak > Uitgebreid document lezen

Met "Uitgebreid document lezen" geactiveerd zal de standaard document leesfunctie uitgebreid worden met een vergroot venster die de inhoud weergeeft die wordt gelezen. Dit verschijnt als bewegende tekst zonder regelafbrekingen. Het woord dat op dat moment gelezen wordt verschijnt in het midden van het vergroot venster. Iedere keer als een nieuw woord wordt uitgesproken, zal de regel worden opgeschoven zodat het volgende woord in het midden van het vergroot venster is weergegeven. De rest van het scherm geeft een niet vergroot scherm weer. Uitgebreid document lezen kan worden geactiveerd door: · het selecteren van de optie "Uitgebreid document lezen" van het "Spraak" menu, · het selecteren van het "Uitgebreid document lezen" aankruisvak in het "Spraak eigendommenblad, of met behulp van · de sneltoets LINKER CONTROL + DOLPHIN TOETS + 1. Als Uitgebreid Document Lezen is geactiveerd zal de toegewezen sneltoets voor het beginnen van het lezen van het document (dwz. NUMERIEK PLUS) een uitgebreid lezen van het document uitvoeren.


169

6.3.6 Voorkeuren Spraak menu > Voorkeuren

De optie Voorkeuren geeft de mogelijkheid om de uitvoerinstellingen voor uw spraaksynthesizer te bepalen. Volume De keuzelijst Volume wordt gebruikt om het volume van de spraak aan te passen. De waardereeks is afhankelijk van uw synthesizer. U kunt ook het volume regelen op elk moment van het werk met sneltoetsen: Volume verhogen: Druk op LINKER CONTROL + IS GELIJK Volume verlagen: Druk op LINKER CONTROL + MINUS In sommige omstandigheden kan het zijn dat u de spraak compleet wilt stoppen. Hoewel u dit kunt doen door het volume tot nul te verlagen, is een snellere methode het uitschakelen van de Spraakuitvoer. Spraak aan- en uitschakelen: Druk op LINKER CONTROL + NUL Snelheid De keuzelijst snelheid wordt gebruikt om de snelheid van de spraak aan te passen. De waardereeks is afhankelijk van uw synthesizer. U kunt ook de snelheid regelen op elk moment van het werk met sneltoetsen: Snelheid verhogen: Druk op LINKER CONTROL + LINKER SHIFT + IS GELIJK Snelheid verlagen: Druk LINKER CONTROL + LINKER SHIFT + MINUS

170 Menu structuur van LunarPlus Andere stemkenmerken kunnen een effect hebben op de snelheid bij sommige synthesizers, zoals tussen-woord en tussen-alinea pauze. Hoofdletters melden De keuzerondjes Woorden en Pieptonen geven de keuze om hoofdletters te melden in woorden of met pieptonen. Als u Woorden kiest zal de Spraak de hoofdletters als volgt melden: · "Hoofdletterteken" – betekent dat een enkele letter een hoofdletter is. Dit wordt alleen gebruikt als u door een document loopt per letter. · "Hoofdletter" – betekent dat een woord begint met een enkele hoofdletter. · "Alles Hoofdletters" – betekent dat een woord geheel in hoofdletters is geschreven. · "Gemengd hoofdletters" – betekent dat een woord één of meerdere hoofdletters bevat. Indien u pieptonen kiest wordt er een oproepkeuzelijst getoond met het etiket "Gebruikt geluid". Gebruik deze keuzelijst om een pieptoon te kiezen die u wilt horen als er een hoofdletter staat. De geselecteerde pieptoon zult u te horen krijgen als u van optie verandert. De aanwezigheid van pieptonen is afhankelijk van de gebruikte synthesizer. · Een enkele pieptoon wordt gebruikt voor het aangeven van een hoofdletterteken of een woord beginnend met een hoofdletter. · Twee pieptonen geven een woord aan met een andere combinatie van hoofdletters. Vergroting Veranderingen Melden Wanneer dit aankruisvak is geselecteerd zullen veranderingen in de Vergroter modus die met sneltoetsen wordt uitgevoerd worden gemeld. Dit omvat onder andere de volgende Vergroter opties: · Primaire modus · Gesplitst scherm oriëntatie · Vergrotingsfactor · Vloeiend beeld aan en uit · Vergroter aan of uit · Kleur melden aan of uit


171

· Gekoppelde gebieden aan of uit Melden 'geen focus gedetecteerd' Dit aankruisvak bepaalt of een melding 'geen focus gedetecteerd' plaats vindt wanneer LunarPlus geen focus kan detecteren. Melden tekst onder de muis Met dit aankruisvak wordt bepaald of tekst die zich onder de muisaanwijzer bevindt automatisch wordt gemeld zodra de aanwijzer over het scherm verplaatst wordt. Aanlogscherm Spraak Selecteer het aankruisvak "Spraak" om de spraak te activeren bij het Aanlogscherm van Windows. Opmerking: U kunt alleen de Dolphin Orpheus TTS spraaksynthesizer versie 2 gebruiken, andere synthesizers worden niet ondersteund in het aanlog scherm. De aanlog prompt opties zijn alleen beschikbaar in het Uitvoer dialoog wanneer Orpheus 2 wordt gebruikt. Mochten de opties niet beschikbaar zijn schakel dan eerst naar Dolphin Orpheus TTS 2. De Dolphin Pen ondersteunt de spraak tijdens het aanloggen niet. Zodra het "Aanlog" aankruisvak is geselecteerd kunt u uit een lijst met vele talen uw selectie maken. Deze lijst is beperkt tot de talen die beschikbaar zijn in Dolphin Orpheus TTS. De stem die wordt gebruikt met een taal is de standaard tem die gekoppeld is aan die taal.


Herhalingen

In de Spraak voorkeuren opent de knop "Herhalingen" het dialoogvenster "Teken herhaal instellingen". Dit dialoog bevat de opties voor de afhandeling van herhaalde tekens. De instellingen worden algemeen toegepast maar zijn geactiveerd per situatie door het selecteren van het aankruisvak "Herhalingen" in de spraak stijl meldingen instellingen. Het melden van de herhaalde tekens is ook bepaald door de instelling van de interpunctie niveau optie. Als het teken, in het interpunctie niveau instelling, niet wordt gemeld zal ook de melding van het herhaalde teken achterwege blijven. 6.3.7 Stem en Taal Spraak menu > Stem en Taal

Het "Stem en Taal Instellingen" dialoogvenster geeft u de kans een andere stem te kiezen voor de verschillende spraakcontexten. Een Spraakcontext is een speciaal kenmerk van de uitgesproken tekst die aangeeft waar het vandaan gekomen is of in welke modus u aan het werk bent. Het kan nuttig zijn verschillende stemmen te gebruiken voor verschillende contexten. Het kan helpen bij het onthouden van de modus waarin u werkt of welk soort bedieningselement u bewerkt. Het aantal stemmen dat hier is gekozen en die geprogrammeerd zijn, worden automatisch per synthesizer opgeslagen. Dit betekent dat u als u van synthesizer wisselt een ander set met stemmen heeft, maar dat de stemmen voor de vorige synthesizer zijn opgeslagen en weer zullen worden gebruikt zodra u weer terugschakelt naar deze synthesizer.


173

Schermlezer Taal In deze keuzelijst kunt u kiezen welke stem u wilt gebruiken om de aanwijzingen gelezen door de schermlezer wilt horen. U kunt kiezen uit de beschikbare talen in uw synthesizer. Een aanwijzing is een tekst die niet vanaf het scherm wordt gelezen. Als bijvoorbeeld het melden van hoofdletters aanstaat zal LunarPlus het woord 'Test' melden als "Hoofdletters Test". In dit voorbeeld is "Caps" een prompt en wordt "Test" van het scherm gehaald. Een ander voorbeeld is het lezen van een venster (standaard sneltoets NP 9). Daarbij zal LunarPlus ook het soort elementen melden, zo zal LunarPlus bijvoorbeeld zeggen "OK Knop". Waarin "OK" wordt gehaald van het scherm en is het woord "Knop" een prompt. Normaal gesproken zorgt u ervoor dat de taal van de scherm lezer dezelfde is als uw Systeem toegangstaal (zie "Taal aanpassingssysteem" pagina 185). Scherm Lezer Stem Deze keuzelijst biedt de keuze uit de stemmen die beschikbaar zijn om de tekst die door de scherm lezer wordt gebruikt dus niet van het scherm, bijvoorbeeld het soort element of extra informatie over elementen. Scherm Taal De oproepkeuzelijst schermtaal regelt de taal die de synthesizer gebruikt om tekst vanaf het scherm te lezen. U kunt kiezen uit de beschikbare talen in uw synthesizer. Als bijvoorbeeld wordt gezegd "annuleren knop", staat de tekst "annuleren" op het scherm en wordt uitgesproken in de schermtaal. De andere tekst is een aanwijzing. U kunt de schermtaal ieder moment wijzigen met een aantal sneltoetsen. Dit kan nuttig zijn als u in een omgeving werkt waar meerdere talen worden gebruikt. De Talen vooruit doorlopen: Druk op LINKER CONTROL + PUNT


De Talen terug doorlopen: Druk op LINKER CONTROL + KOMMA Tekstgebiedstem De tekstgebiedstem wordt gebruikt om een tekst in een werkgebied of werkruimte te lezen. Een tekstgebied is een bedieningselement dat een cursor bevat en die de mogelijkheid heeft om per teken door het gebied te lopen. U kunt bijvoorbeeld een heldere stem kiezen voor het bewerken van tekst of een grotere pauze tussen woorden te melden. Indien u document lezen gebruikt is het voorgaande niet van toepassing. Hoewel u dan een tekst leest zal het systeem de document leesstem gebruiken. Schermleesstem De Schermlezer stem wordt gebruikt voor alle tekst in uw applicatie die niet in een menu of werkgebied staat. Dit zal de meerderheid zijn van de tekst in uw applicatie. Kies de dialoogstem uit de keuzelijst. Menustem De Menustem wordt gebruikt om een oproepmenu te lezen. U kunt een gewenste stem kiezen uit de keuzelijst. Document Leesstem In de oproepkeuzelijst document leesstem kunt u een stem kiezen die wordt gebruikt in de document lezen modus. Deze stem zal elke stem verdringen onafhankelijk van het element dat u aan het lezen bent. Laad Alle Standaard Stemmen Deze knop zorgt ervoor dat de initiële standaard set met stemmen van de synthesizer wordt geladen.


175

6.3.8 Persoonlijke stemmen Spraak menu > Persoonlijke stemmen

Deze optie wordt gebruikt om spraaksynthesizer stemmen aan te maken of te wijzigen. U kunt uw eigen stemmen definiëren of een bestaande aanpassen. Ieder stem bestaat uit een naam en een aantal synthesizer kenmerken. Het actuele aantal synthesizer kenmerken, hun betekenis en mogelijk bereik is afhankelijk van uw synthesizer. De groep elementen genaamd "Kenmerken voor…" stelt de basis Spraak karakteristieken in van de stemmen, zoals de toonhoogte en intonatie. De groep "Andere Spraak Kenmerken" bevat andere maar meer synthesizer afhankelijke instellingen. Deze kenmerken staan in een oproeplijst getiteld "Kenmerk". De lijst "Waarde" geeft de mogelijkheid de waarde te veranderen van het actieve geselecteerde kenmerk in de lijst "Kenmerk". Wanneer u gereed bent met het aanpassen van een stem: Druk OK of Toepassen om de verandering te activeren. Indien u een stem heeft veranderd die actief wordt gebruikt door de schermlezer zullen de veranderingen direct gebruikt worden na het drukken van OK of Toepassen. Stem Keuze Gebruik de Taal oproepkeuzelijst om een synthesizertaal te kiezen waarin u de stemmen wilt bewerken. Stemtaal De oproepkeuzelijst Stem Keuze geeft een lijst van alle actieve beschikbare Spraaksynthesizer stemmen. Kies de stem die u wilt gaan bewerken of uit de lijst wilt verwijderen. Toevoegen De knop Toevoegen maakt een nieuwe stem aan. Er is geen limiet aan het aantal stemmen die u kunt aanmaken.


Nieuwe stem aanmaken: 1. Druk op de Toevoegen knop. 2. Type de naam in voor de stem die u gaat aanmaken en druk ENTER. De nieuwe stem wordt aangemaakt. U kunt nu die stem bewerken. Wanneer u gereed bent met het bewerken van de kenmerken moet u de nieuwe stem kiezen in het dialoogvenster voor de stemselectie om te gebruiken in de schermlezer. Verwijderen De knop Verwijderen haalt de stem weg die is geselecteerd in de stem keuzelijst. Verwijderen van een stem: 1. Selecteer de stem die u wilt verwijderen uit de stem oproepkeuzelijst 2. Druk op de Verwijderen knop. Opmerking: Deze knop zal in grijs worden weergegeven als de stem is gekozen in het stemselectie dialoogvenster. 3. Bevestig dat u de stem wilt verwijderen door op de knop OK in het bevestigingsvenster te drukken. De stem wordt verwijderd. Hernoemen Met deze knop geeft u de stem een andere naam. De naam van een stem beïnvloedt niet de functionaliteit ervan. Stem hernoemen: 1. Selecteer de stem die u van een andere naam wilt voorzien uit de stem oproepkeuzelijst 2. Druk op de Hernoemen knop. 3. Type de nieuwe naam in het werkgebied voor de gekozen stem en druk op ENTER. De stem heeft nu een andere naam.


177

Kenmerken voor De groep kenmerken (parameters) voor bevat de individuele Spraaksynthesizer instellingen voor de geselecteerde stem. Voor een beter overzicht hebben we de snelheid en intonatie kenmerken apart geplaatst. Voor alle andere kenmerken moet u de naam kiezen uit de Kenmerken keuzelijst. Daarna kunt u de waarde veranderen in de waarde keuzelijst. Iedere synthesizer heeft verschillende kenmerken beschikbaar. Indien een element grijs van kleur is, betekent dit dat dit kenmerk niet beschikbaar is in de synthesizer die u gebruikt. Een stem veranderen: 1. Selecteer de stem die u wilt veranderen, uit de oproepkeuzelijst Stem. 2. Druk TAB of SHIFT+ TAB totdat u de stem die u wilt bijstellen bereikt. 3. Bewerk de instellingen met behulp van de pijltoetsen tot de stem naar uw zin is. Zodra u een stem verandert zal de testtekst in het testtekst venster worden gelezen met de nieuwe stem. 4. Herhaal de stappen totdat de stem geheel naar wens is ingesteld. Toonhoogte keuzelijst Hier kunt u de toonhoogte van de spraak regelen. Hoe hoger de getallen hoe sneller, maar de reeks van instelmogelijkheden hangt af van de gebruikte synthesizer. Intonatie keuzelijst Hier kunt u de intonatie van de spraak regelen. De intonatie is een aanduiding voor de mate van variatie van de toonhoogte van de spraak omhoog en omlaag in een zin. Een kleine waarde zal resulteren in een monotone soort spraak. Een hoge waarde zal een zeer expressieve bijna zangerige stem maken. Kenmerk keuzelijst Kies hier de spraak synthesizer parameter die u wilt wijzigen. De waarde die ingesteld kan worden wordt getoond in de Waarde keuzelijst eronder.


Waarde keuzelijst Deze keuzelijst toont de mogelijke waarden voor de parameter die erboven is geselecteerd. Kies de waarde die u wenst. Testtekst De testtekst is een werkgebied waarin een tekst staat. Deze tekst wordt uitgelezen iedere keer als de waarde van een stemkenmerk wordt gewijzigd. U kunt deze tekst veranderen en iets anders daarvoor in de plaats zetten. Deze testtekst geeft de mogelijkheid om veranderingen aan te brengen en daarna de veranderingen te horen door het lezen van de tekst, zodat u zeker weet dat de veranderingen de juiste zijn en u geen onverstaanbare stem heeft gemaakt. Laad Standaard Stemmen Deze knop zorgt ervoor dat de initiële standaard set met stemmen van de synthesizer wordt geladen. Welke set dat is hangt af van de synthesizer. De stemnamen die zijn gebruikt zijn afhankelijk van de actieve taal die u gebruikt in het aanpassingssysteem.

6.4 Configuratie Configuratie menu

Het menu "Configuratie" stelt u in staat sommige algemene configuratie instellingen te beheren, inclusief Sneltoetsen, Regelpaneel instellingen of configuratie van de uitvoereenheden.


179

6.4.1 Sneltoetsen Configuratie menu > Sneltoetsen

Verschillende Windows applicaties werken met verschillende toetscombinaties. In sommige gevallen kan het zijn dat u de standaard sneltoetsen wilt wijzigen zodanig dat ze niet in conflict raken met toetsaanslagen in uw applicaties. Onthoudt goed dat een sneltoetscombinatie die u bepaald anders wordt gebruikt en niet doorgegeven aan de applicatie. Een sneltoetscombinatie wordt bepaald door een modificatietoets en een actietoets. Een modificatietoets bestaat uit één van de volgende toetsen of een combinatie ervan, SHIFT, CONTROL en ALT. Een actietoets is elke andere toets op het toetsenbord met de uitzondering van de toetsen CAPS LOCK, CONTROL, ALT, SHIFT, PRINT SCREEN, SCROLL LOCK, PAUSE en NUMLOCK. Er is een verscheidenheid aan acties in uw aanpassingssysteem. Regel lezen en Vergrotingsfactor verhogen zijn bijvoorbeeld acties. Iedere actie kan één of meerdere toegewezen sneltoetsen gebruiken. Dit configuratie dialoogvenster geeft de mogelijkheid om de sneltoetsen, die aan iedere actie zijn toegewezen, te veranderen. U kunt ook instructies tegenkomen die geen toegewezen toetsen hebben. U kunt dit ook zelf bewerkstelligen als u slechts weinig instructies gebruikt

180 Menu structuur van LunarPlus of een beperkt toetsenbord (bijvoorbeeld bij een Laptop) heeft, waar slechts weinig extra toetsen ter beschikking staan. Sneltoetsgroep Voor het gemak zijn alle mogelijke instructies verdeeld in een aantal groepen. Iedere groep wordt een Sneltoetsgroep genoemd. U kunt de sneltoetsgroep kiezen uit de oproepkeuzelijst. De Instructie keuzelijst wordt zodanig gewijzigd dat u alleen de instructies ziet die bij de geselecteerde groep behoren. Instructie De instructie keuzelijst bevat een lijst met alle individuele instructies in de geselecteerde sneltoetsgroep. Kies de instructie waarvoor u de sneltoetscombinatie wilt veranderen. Toegewezen Toetsen Deze keuzelijst toont alle sneltoetsen die momenteel zijn toegewezen aan de getoonde instructie in de instructie keuzelijst. U kunt met de pijltoetsen omhoog en omlaag door de toegewezen sneltoetsen lopen. Indien de keuzelijst leeg is zijn er geen toegewezen sneltoetsen voor de geselecteerde instructie. Kies uit de lijst de toets die u wilt vervangen of verwijderen. Toets toevoegen Deze knop roept het dialoogvenster Toets bepalen op waarin u de sneltoets kunt bepalen die u wilt gebruiken voor de getoonde instructie in de instructie keuzelijst. (Bedenk daarbij dat u meerdere sneltoetsen kunt toewijzen aan een enkele instructie). Als u een sneltoets wilt wijzigen gebruik dan de Vervangen Knop. Toets vervangen Deze knop roept het dialoogvenster Toets bepalen op waarin u de sneltoets kunt bepalen die u wilt gaan gebruiken voor de getoonde instructie in de instructie keuzelijst. Elke verandering die u maakt zal de actieve geselecteerd sneltoets vervangen door de nieuwe toets. Als u een nieuwe toets wilt toevoegen gebruik dan de Toevoegen Knop.


181

Toets verwijderen Deze knop verwijdert de actieve sneltoetscombinatie die is geselecteerd in de keuzelijst Toegewezen Toetsen. Toetscombinatie bepalen Het dialoogvenster voor het bepalen van de Toetscombinatie biedt de mogelijkheid om de sneltoetscombinatie te bepalen voor de instructie. De naam van de instructie wordt toegevoegd aan de titel van het venster om u te herinneren aan de instructie waar u mee bezig bent. De manieren om sneltoetsen te bepalen: · Automatisch door het drukken op een toetsenbord toets voor het bepalen van de knop. · Handmatig, door het invullen van de Modificatie toetsen en een toetsenbord toets element. Een omschrijving van de actieve toetscombinatie verschijnt onderin het venster en wordt aangepast als u de instellingen verandert. Bepaal via Toetsenbord Met deze knop kunt u de instelling van uw sneltoetscombinatie automatisch laten invullen: De sneltoets automatisch invullen: 1. Druk op de Bepaal via toetsenbord knop. Een boodschap verschijnt met de mededeling wat u vervolgens moet doen. 2. Druk op de door u gekozen sneltoetscombinatie. Op deze toetsdruk zal niet worden gereageerd, zelfs als het is toegewezen aan een andere instructie. Het boodschapvenster verdwijnt en de inhoud van de velden van de modificatie toetsen en de toetsenbordtoets zullen automatisch worden ingevuld gebaseerd op de, door u, ingedrukte Toetscombinatie.


Modificatie toetsen Met deze keuzerondjes kunt u de modificatie toetscombinatie kiezen voor uw sneltoets. Voor ieder van de CONTROL, SHIFT en ALT toetsen kunt u kiezen uit Geen, Linker of Rechter. Dolphin toets Het selecteren van het aankruisvak Dolphin toets betekent dat de bepaalde Ingestelde Dolphin Modificatie toets zal worden toegevoegd aan de sneltoets instelling. Toetsenbord toetsen Deze keuzelijst geeft een lijst van alle fysieke toetsen op uw toetsenbord. De omschrijvingen zijn gebaseerd op de taal van uw aanpassingssysteem en kan enigszins onjuist zijn indien fysieke toetsenbord ontwerp niet correct is ingesteld in Windows. U kunt een willekeurige toets uit deze lijst kiezen. Indien u kiest voor (geen) dan zal de sneltoetscombinatie alleen bestaan uit de Modificatietoets. Dit is de manier waarop de spraak stoppen toets (LINKER CONTROL) is bepaald. Toets Conflicten Als u een toetscombinatie samenstelt die reeds aan een andere instructie is gekoppeld krijgt u een melding van een conflict. Dit boodschapvenster bevat de toetscombinatie en de originele instructie die eraan is toegewezen. Indien u nu OK drukt zal de sneltoets toegewezen worden aan de nieuwe instructie en verwijderd bij de originele instructie. Indien u echter op annuleren drukt zal de nieuwe sneltoets toegewezen blijven aan de originele instructie. Herstel standaard sneltoetsen De knop "Herstel standaard sneltoetsen" zal alle sneltoetsen op de originele door Dolphin geleverde waarden terug zetten.


183

Ingestelde Dolphin Modificatie Toets Net als de standaard modificatie toetsen zoals Shift en Control, biedt LunarPlus de mogelijkheid om gewone toetsen te gebruiken als modificatie toetsen. Deze worden aangegeven als "DOLPHIN TOETSEN" in de toetsenlijst. De toets die is bepaald als DOLPHIN TOETS wordt ingesteld in de instelling in het "Sneltoetsen" dialoogvenster. Standaard is de Dolphin toets de (CAPS LOCK) maar een andere DOLPHIN TOETS kan worden geselecteerd uit een vooraf bepaalde lijst met mogelijkheden. Deze selectie wordt opgeslagen binnen een sneltoets set. 6.4.2 Windows Instellingen Dialoog Configuratie > Windows Instellen

Optimale prestaties van de Windows en de toegangssoftware van Dolphin kunnen afhangen van bepaalde Windows configuratie instellingen. De instellingen binnen het Windows Instellen dialoogvenster levert een eenvoudige toegang tot deze instellingen.


Windows Instellingen Categorie De keuzelijst Windows Instellingen categorie geeft toegang tot de verschillende groepen instellingen die binnen de aanpassingssoftware kunnen worden gebruikt. Dit omvat vereiste, aanbevolen en technische ondersteuning instellingen. Windows Instellingen lijst Deze lijst bevat de instellingen voor de geselecteerde categorie. U kunt individuele instellingen aan en uitschakelen, maar het uitschakelen van bepaalde instellingen kan de functionaliteit beperken van LunarPlus. Stel Dolphin Aanbevolen Instellingen in Het selecteren van de knop Stel Dolphin Aanbevolen Instellingen in zal alle instellingen in de categorie lijsten aanzetten. Dit is een snelle en eenvoudige manier om alle instellingen te activeren. Herstel Windows instellingen bij verlaten De selectie van het aankruisvak Herstel actieve venster instellingen na verlaten, zal zoals de titel reeds suggereert, de vorige instellingen binnen Windows herstellen zodra de Dolphin aanpassingssoftware wordt verlaten. Dit kan vooral van belang zijn als de computer ook door andere personen wordt gebruikt.


185

6.4.3 Het Regelpaneel

Het dialoogvenster Regelpaneel Instellingen bevat diverse mogelijke configuratie instellingen. In dit dialoog kunt u de verschijning van het regelpaneel van LunarPlus wijzigen. Taal aanpassingssysteem Deze keuzelijst biedt de mogelijkheid om de taal voor het gehele aanpassingssysteem te wijzigen (met uitzondering van de documentatie). Alle tekst in het Regelpaneel zal veranderen, alsmede de spraak, braille of vergroter instructies nadat het dialoogvenster voor systeem instelling wordt gesloten. Nuttige waarschuwingen toestaan Dit aankruisvak schakelt nuttige waarschuwingen aan of uit. Een nuttige waarschuwing is bijvoorbeeld krijgt u tijdens het trainen van grafische objecten. Indien u de sneltoets drukt voor een grafische training maar de optie grafische training is uitgezet, kunt u een waarschuwing krijgen.


Helpboodschappen toestaan Met dit aankruisvak wordt het verschijnen van nuttige boodschappen aan of uitgeschakeld. Help boodschappen kunnen verschijnen om behulpzaam te zijn bij specifieke taken. Als deze optie niet geactiveerd is zullen deze boodschappen niet verschijnen. Het is ook mogelijk om bepaalde boodschappen niet meer weer te geven door het aankruisvak "Laat dit bericht niet meer zien" niet te selecteren binnen het berichten venster. Standaard instellingen gebruiken Standaard zal LunarPlus het uitvoer instellingenbestand gebruiken van de vorige applicatie terwijl u in het LunarPlus regelpaneel staat. Dit heeft het voordeel dat u in feite de instellingen gebruikt die u veranderd heeft zodra u deze veranderingen toepast, zodat u direct de effecten van de wijzigingen kunt ervaren. In sommige gevallen kan het zijn dat de instellingen in het actieve uitvoerinstellingenbestand niet passend zijn voor het LunarPlus regelpaneel en daardoor moeilijk zijn om ermee te werken binnen het regelpaneel. Als dat het geval is kunt u het aankruisvak "Gebruik de standaard instellingen" selecteren, waardoor LunarPlus het standaard applicatie" instellingenbestand gaat gebruiken voor het LunarPlus regelpaneel. Verberg indien geminimaliseerd Deze instelling regelt wat er gebeurt wanneer het LunarPlus regelpaneel is geminimaliseerd. Als de instelling niet actief is zal LunarPlus in de Windows taakbalk blijven tussen de andere geopende applicaties wanneer het regelpaneel is geminimaliseerd. Hierdoor heeft u toegang tot het LunarPlus regelpaneel via ALT+TAB naast de normale sneltoets voor het regelpaneel (standaard linker Control+Spatiebalk). Als de instelling wel actief is zal LunarPlus niet zichtbaar zijn in de taakbalk na het minimaliseren van het regelpaneel. Opmerking: Deze instelling verandert niet de systeemlade. LunarPlus zal altijd zichtbaar zijn in de systeemlade zolang het draait.


187

Regelpaneel stijlen Het regelpaneel kan op een aantal manieren worden ingesteld met verschillende stijlen. Gebruik het bijbehorende keuzerondje om de selectie te maken. Klassieke stijl Deze klassieke stijl bevat een menubalk en een aantal eigendommenbladen. De menubalk biedt toegang tot alle beschikbare instellingen van LunarPlus terwijl de eigendommenbladen een snelle en eenvoudige methode bieden om de meer algemene instellingen te benaderen. Alleen menubalk tonen De alleen menubalk stijl geeft slechts de menubalk van LunarPlus weer. Dit is de meest compacte weergave van het regelpaneel. Alle instellingen in LunarPlus kunnen worden benaderd via het menusysteem of een toegewezen sneltoets. Knoppenbalk stijl De knoppenbalk stijl bevat een menubalk en een aantal eigendommenbladen. De instellingen binnen de eigendommenbladen worden weergegeven in een compacte knoppenbalk voor eenvoudige benadering en navigatie. Statusbalk Deze instelling bepaalt of de statusbalk zichtbaar is of niet. De statusbalk bevat informatie over de applicatie en het instellingenbestand dat op dit moment in gebruik is. Alle veranderingen die u aan het regelpaneel maakt, zullen in dit instellingenbestand worden toegepast. Opmerking, de Statusbalk instelling is ook beschikbaar wanneer u de optie "Alleen Menubalk tonen" selecteert. Altijd op voorgrond Als deze instelling is geselecteerd zal het LunarPlus regelpaneel altijd op de voorgrond komen over andere vensters heen.


Start met tonen Paneel of geminimaliseerd Paneel Deze keuzerondjes bepalen of het LunarPlus regelpaneel geopend of geminimaliseerd is tijdens het opstarten van LunarPlus: · Start met tonen Paneel LunarPlus zal starten met een geopend regelpaneel · Start met geminimaliseerd Paneel LunarPlus zal starten met een geminimaliseerd regelpaneel · Start met onveranderde zichtbaarheid Paneel LunarPlus zal starten met een geopend of een geminimaliseerd regelpaneel afhankelijk van de status bij het afsluiten van de vorige keer dat LunarPlus gebruikt werd. 6.4.4 Diversen Configuratie menu > Diversen

Dit menu bevat diverse algemene configuratie instellingen. SAM afsluiten bij verlaten Wanneer dit is geselecteerd zal deze instelling ervoor zorgen dat LunarPlus aan SAM doorgeeft af te sluiten zodra LunarPlus wordt verlaten. Dit heeft geen effect op andere applicaties (zoals Cicero) die actueel SAM gebruiken. Opmerking: deze optie is niet beschikbaar wanneer LunarPlus wordt benaderd via de Dolphin Pen. SAM wordt altijd afgesloten als de Dolphin Pen versie van LunarPlus wordt afgesloten.

Num Lock Aan voor gebruik Numerieke toetsen Gebruik deze instelling om de numerieke sneltoetsen aan en uit te schakelen met behulp van de Num Locktoets. In vele gevallen wilt u de mogelijkheid gebruiken om met de numerieke toetsen getallen in te typen. Als u de standaard numerieke sneltoetsen gebruikt dan kunt u dat niet doen omdat die toetsen gebruikt worden om LunarPlus functies uit te voeren. Als deze optie staat ingeschakeld kunt u


189

met de Num Locktoets schakelen tussen het gebruik als LunarPlus sneltoetsen en als numerieke toetsen. 6.4.5 Synthesizer Configuratie menu > Synthesizer

Het Instellen Synthesizer dialoogvenster biedt de gelegenheid uw spraaksynthesizer te kiezen. Selecteer Synthesizer knop Met de knop Selecteer Spraaksynthesizer kunt u een hardware of software synthesizer kiezen uit de actief geconfigureerde synthesizers. U kunt diverse synthesizers in SAM Instellen (pagina 191) (Configuratie menu > SAM Instelling). Wanneer u drukt op Selecteer Synthesizer zal er een dialoogvenster verschijnen waar u uit een lijst de synthesizer kunt kiezen. De door u geselecteerde synthesizer zal worden gebruikt zodra u op OK drukt. Er kan een korte vertraging optreden terwijl het systeem overschakelt naar de andere synthesizer. Indien de Selecteer Spraaksynthesizer knop niets doet, en er wordt gemeld 'geen synthesizer geselecteerd' onderin, komt dat doordat er geen andere Spraaksynthesizers zijn om uit te kiezen. Controleer of uw synthesizer juist is ingesteld en kijk of het is gedetecteerd door SAM door te kijken in SAM Instellen (pagina 191).


Selecteer Synthesizer dialoog

Het dialoogvenster Selecteer Synthesizer laat u de spraaksynthesizer kiezen. U krijgt een lijst met beschikbare eenheden gepresenteerd, de eenheden die aanwezig zijn op uw systeem en gedetecteerd door SAM. Selecteer eenvoudig de gewenste eenheid uit de beschikbare lijst om van uitvoereenheid te veranderen. Als er slechts één optie in de lijst staat namelijk 'geen spraaksysteem' zijn er geen geconfigureerde spraaksynthesizers beschikbaar. Controleer of uw synthesizer juist is ingesteld en kijk of het is gedetecteerd door SAM door te kijken in SAM Instellen (pagina 191) (Configuratie menu > SAM Instelling). Instellen De knop Instellen biedt de mogelijkheid om instellingen voor de Spraak of Brailleleesregel die u op dit moment gebruikt te veranderen. Het brengt u direct naar het dialoogvenster Instellen van die eenheid, hetgeen sneller werkt dan via het SAM configuratie venster. Taal Instelling Niet alle Spraaksynthesizers hebben de mogelijkheid om informatie te verstrekken omtrent de taal of talen die beschikbaar zijn. Indien uw Dolphin software merkt dat dit het geval is, kunt u het taalconfiguratie venster gebruiken om de taal in te stellen voor elke taalpositie van uw synthesizer. Hiermee laat LunarPlus weten welke talen de synthesizer spreekt zodat het zeker kan zijn dat het de tekst verstuurt in de juiste tekenset en ook de juiste omschrijvingen geeft als u van taal verandert met een sneltoets.


191

Configureren van de taal in uw synthesizer: 1. Selecteer een onbekende taal uit de taal configuratie oproepkeuzelijst 2. Druk de knop Taalselectie. 3. Kies de juiste taal uit het dialoogvenster. 4. Herhaal de stappen vanaf stap 1 voor iedere taal. Opmerking, het kan zijn dat u naar iedere onbekende taal moet schakelen om uit te vinden wat het is (of bekijk de synthesizer configuratie). LunarPlus zal van elke synthesizer onthouden welke taalconfiguratie geldt. Taal Instelling Kies de gewenste taal uit deze oproep keuzelijst. 6.4.6 SAM Instellen Configuratie > SAM Instelling

De optie SAM Instellen wordt gebruikt om het SAM Configuratie Regelpaneel op te roepen. Hiermee kunt u de Spraaksynthesizer en Brailleleesregel instellen.

192 Menu structuur van LunarPlus Zie Synthesizer Access Manager (pagina 116) voor meer informatie over het gebruik van SAM. 6.4.7 Toetsenbord Configuratie > Toetsenbord

Het "Keyboard" dialoog wordt gebruikt om het toetsenbord te selecteren en de sneltoetsen set die moet worden gebruikt in LunarPlus. De "Toetsenbord" keuzelijst die in dit dialoog aanwezig is selecteert het soort toetsenbord dat gebruikt moet worden, zoals bijvoorbeeld een standaard (desktop) toetsenbord of een laptop toetsenbord. Deze selectie zal mede bepalen welke sneltoetsen set beschikbaar is in de "Set" keuzelijst. De "Taal" keuzelijst wordt gebruikelijk ingesteld op de "Toegangssysteem taal" hetgeen betekent dat het op dezelfde taal ingesteld wordt als de instelling van het regelpaneel van LunarPlus. Het is ook mogelijk om een andere taal te selecteren als u een alternatief toetsenbord ontwerp wilt gebruiken, als u bijvoorbeeld LunarPlus wilt gebruiken met het Nederlandse toegangssysteem maar daarbij een Amerikaans toetsenbord ontwerp. Opmerking: de lijst met beschikbare talen kan voor sommige toetsenborden beperkt zijn tot die talen die slechts in een beperkt aantal beschikbaar is (voorbeeld BigKeys LX Toetsenbord). De "Set" keuzelijst geeft de sneltoetsen set aan die zal worden gebruikt. De beschikbare sets worden beperkt door de selecties in de "Toetsenbord" en "Taal" lijsten. Het kan zijn dat u uw instellingen moet aanpassen als u een sneltoets set wilt selecteren die niet in de lijst vermeld is, als u bijvoorbeeld een standaard functietoetsen set wilt gebruiken op uw desktop dan moet u "Laptop" selecteren in de "Toetsenbord" lijst om de gewenste set te activeren. Als een sneltoetsen set is gewijzigd is het mogelijk om de originele instelling te herstellen door het selecteren van de knop "Herstel standaard sneltoetsen". Dit levert dezelfde functionaliteit als de gelijkwaardige knop in het "Sneltoets" dialoogvenster.


193

6.4.8 Doc Lezer Configuratie > Doc Lezer

Selecteer deze menu optie om direct de Doc Lezer instellingen te benaderen. In het "Instellingen" dialoogvenster kunt u alle configuratie opties die beschikbaar zijn voor de Doc Lezer benaderen. Met de Doc Lezer kunt u uw eigen persoonlijke leesomgeving ontwerpen. In deze omgeving kunt u documenten laden en bekijken net zoals webpagina's en andere vormen van tekstuele informatie. Start de Doc Lezer met de DOLPHIN TOETS + NUMERIEK PLUS. verlaat de Doc Lezer met behulp van ESCAPE. U kunt met de pijltoetsen door de tekst heen lopen. Het drukken op de PIJL OMHOOG of OMLAAG zal u per keer een bepaalde eenheid verplaatsen. Het drukken op de PIJL LINKS of RECHTS zal u per keer een woord verplaatsen. 6.4.9 Video Instelling Configuratie Menu > Video Instelling

De Videosysteem instellingen dialoogvenster bevat een aantal aankruisvakken voor het optimaliseren van de snelheid van de vergroter en het oplossen van scherm vervuiling problemen die worden veroorzaakt door stuurprogramma's die zich niet aan de standaards houden.

194 Menu structuur van LunarPlus Voor een optimale prestatie moet u de laatste door Microsoft gecertificeerde stuurprogramma’s gebruiken en controleren of mogelijke hardware versneller functies aanstaan. Om uw systeem voor een optimale prestatie in te stellen moet u eerst alle opties uitzetten en deze daarna stuk voor stuk weer aanzetten en iedere keer de prestaties controleren. U kunt ondervinden dat de optimale instellingen variëren afhankelijk van de grafische kaart en beeldscherm instellingen. Ook de prestatie van het videosysteem hangt af van de hoeveelheid werk dat het heeft uit te voeren. Vloeiend beeld en kleur verandering voegen extra werk toe aan het videosysteem. Scherm vloeiend verschuiven. Er zijn twee methoden om het beeldscherm te schuiven wanneer de muisaanwijzer wordt verplaatst over het bureaublad. Welke methode voor u de beste is hangt af van uw eigen voorkeur en de mogelijkheden van uw video kaart. Indien dit aankruisvak is geselecteerd zal het hele beeldscherm in de richting van het schuiven worden verplaatst (gebruik makend van de hardware versnelling van uw video kaart) en de zijkant van het scherm wordt van nieuwe gegevens voorzien. Indien de muisaanwijzer zich binnen het schuifgebied bevindt kan het zijn dat enige flikkering van de muisaanwijzer het gevolg is. Bij de meeste video kaarten echter is dit een snellere methode. Indien dit aankruisvak niet is geselecteerd, wordt het hele beeldscherm opnieuw getekend elke keer als het wordt geschoven. Dit kan trager werken maar de muisaanwijzer zal stationair blijven en niet flikkeren. Op sommige machines die een hardwarematige vergroting aankunnen zal deze methode sneller en vloeiender werken. Scherm verschuiven in Lichtkrant modus Dit aankruisvak heeft hetzelfde effect als Scherm vloeiend verschuiven. (pagina 194) met de uitzondering dat het alleen werkt in de lichtkrant modus. Wanneer u in de lichtkrant modus aan het werk bent zal het scherm alleen naar links of rechts verplaatsen. De eisen die worden gesteld aan de grafische kaart zijn heel anders en daarom kunt u de instelling voor de lichtkrant apart bepalen.


195

Verander de instellingen zodanig dat de lichtkrant het best vloeiend beweegt. Scherm sprongsgewijs Indien dit aankruisvak is geselecteerd zal het venster een vaste afstand worden verplaatst tijdens het schuiven wanneer de muisaanwijzer een kant of kantlijn van het venster bereikt. Daardoor zal het venster 'sprongsgewijs' verplaatsen in plaats van een vloeiende beweging aanhouden. Dit is vooral nuttig bij een scherm met een lage herhaal frequentie zoals een LCD scherm, dat anders vlekkerig wordt, of bij gebruik van een trage grafische kaart. Het heeft geen effect op de Lichtkrant modus. Oprekken met behulp van het scherm stuurprogramma Er zijn methodes om het scherm te vergroten wanneer vloeiend beeld is uitgeschakeld. De ene methode is om de grafische kaart dit te laten doen, de ander methode is het te laten doen door de Dolphin software. Wanneer uitrekken met stuurprogramma is geselecteerd zal het vergrotingssysteem aan het grafische stuurprogramma doorgeven dat dit de vergroting moet verzorgen. Dit zal de snelste methode zijn voor grafische kaarten, die door middel van speciale hardware de vergroting via een versneller laten werken. Niet alle grafische kaarten kunnen echter de grote stroom aan gegevens op een correcte wijze verwerken en u ondervindt dan schermvervuiling. Ook hebben bepaalde grafische kaarten een mechanisme dat vlekkerig werkt op een beeld zodra dat wordt vergroot (voor video terugspeelfuncties). Dit is echter niet wat we willen! Als het aankruisvak niet is geselecteerd wordt alle vergroting gedaan binnen het Dolphin vergrotingssysteem met speciale codering. Hoewel dit niet altijd de snelste methode is, zal er geen schermvervuiling optreden. Deze optie heeft geen effect indien vloeiend beeld is aangezet. Gebruik BIOS om de paletregisters te benaderen Het Dolphin vergrotersysteem gebruikt het beeldscherm adapter hardware palet om de kleur verandering te laten werken als u in de 16 of 256 kleur modus werkt. Er zijn twee methoden om het hardware palet te benaderen. Als kleur veranderen niet juist werkt of de verkeerde kleuren gebruikt probeer dit aankruisvak dan aan te zetten.

196 Menu structuur van LunarPlus Deze optie heeft geen effect bij hoge kleuren modus. De kleur veranderen optie werkt goed in deze modus omdat het geen gebruik maakt van het hardware palet. Direct Draw/GDI + Compatibiliteits modus Sommige applicaties (speciaal spelletjes) gebruiken bepaalde methoden voor het beschrijven van het scherm genaamd "DirectDraw" of "GDI +". Deze methoden kunnen conflicten veroorzaken voor de schermvergroting. Om deze problemen te voorkomen kunt u de DirectDraw/GDI + Compatibiliteit modus gebruiken. Schakel deze functie aan als u schermproblemen ondervindt bij applicaties die de DirectDraw of GDI+ gebruiken. Sommige applicaties kunnen erg traag of helemaal niet draaien als deze instelling aan staat, zet in dat geval de optie weer uit.. Opmerking: Het scherm zal voor een kort moment zwart worden wanneer de DirectDraw/GDI+ Compatibiliteit Modus aan of uit wordt geschakeld. Hetzelfde kan gebeuren als u de Dolphin software start of verlaat en de optie DirectDraw/GDI + staat aan. Dit is een normale procedure.

Test Knop De Testknop past de veranderingen die u heeft aangebracht in dit dialoogvenster tijdelijk toe. De veranderingen blijven werkend totdat het dialoog wordt gesloten maar worden niet opgeslagen tenzij u op de knop OK drukt. U kunt de testknop gebruiken om te controleren of instellingen het juiste effect hebben en geen nadelige gevolgen. Indien u vast komt te zitten na het drukken van Test, kunt u eenvoudig herstarten met de oude instellingen. Indien u schermvervuiling krijgt bij het drukken van Test en door het scherm lopen, drukt u op ESCAPE en de instelling wordt hersteld als het dialoogvenster gesloten wordt.


197

6.5 Map Map menu

In dit menu kunt u de mapbestanden beheren en selecteren. Vanuit dit menu kunt u een mapbestand voor de actieve applicatie selecteren en wijzigen, u kunt de eigendommen van de mapbestanden bekijken, u kunt een mapbestand verwijderen en u kunt de standaard meegeleverde mapbestanden herstellen. Mapbestanden bevatten de regels die bepalen wat wordt herkend en welke actie moet worden uitgevoerd. De detectieregels vertellen LunarPlus wat voor soort element op het scherm staat, bijvoorbeeld of het een menu of tekst is, knoppen zijn enzovoort. Het mapbestand kan ook acties bevatten. Acties bepalen wat de monitor markeringen uitvoeren, wat de rol is van Braille koppelingen en de rol van de eigen actie sneltoetsen. Al deze acties moeten zijn beschreven in de Applicatie Notities van de map. Mappen worden aangemaakt en gewijzigd in de geavanceerde training modus functies van LunarPlus. 6.5.1 Mapbestand Maken of Kiezen Map menu > Mapbestand Maken of Kiezen

Het dialoogvenster "Kies een Mapbestand" kan worden gebruikt om een ander mapbestand te selecteren voor de actieve applicatie. Kies een Mapbestand dialoogvenster Dit dialoogvenster waarschuwt u als u twee verschillende mapbestanden heeft voor de actieve applicatie. De reden kan zijn dat u recent een bestand heeft geïmporteerd of gekopieerd op de computer die een gekoppelde applicatie bevat die ook aan een ander mapbestand is gekoppeld. Dit dialoogvenster geeft de gelegenheid om een mapbestand te kiezen dat u wilt gebruiken met de applicatie. Als u het juiste mapbestand gekozen heeft zal de schermlezer de applicatie uit het andere mapbestand verwijderen en u krijgt in het vervolg geen waarschuwing meer.


Selecteer Mapbestand keuzelijst Deze lijst bevat alle mapbestanden die overeenkomen met de actieve applicatie. Kies het juiste mapbestand uit de lijst en dit zal in de toekomst worden gebruikt voor de applicatie. 6.5.2 Herstel naar Standaard Map menu > Herstel naar Standaard

Gebruik deze instelling om het mapbestand voor de actieve applicatie terug te zetten naar de standaard. Het standaard mapbestand is de map die met de versie van LunarPlus is meegestuurd, of een nieuwere versie van dat mapbestand indien het een originele Dolphin map is die is geïnstalleerd via de Internet Update of de Import functie. U kunt de optie "Herstel naar Standaard" niet gebruiken om naar mapbestanden van derden te herstellen. 6.5.3 Beheer Mapbestanden Map menu > Beheer Mapbestanden

In het "Map bestand beheer" dialoog vindt u opties die het mogelijk maken om de eigendommen van een mapbestand aan te passen en een geselecteerd mapbestand te verwijderen. Er zijn ook opties die de mogelijkheid geven om de regels en acties te wijzigen in het mapbestand. Mapbestanden lijst Selecteer het instellingenbestand dat u wilt gaan beheren uit de lijst met bestanden in de keuzelijst.

Eigenschappen In het eigenschappen dialoogvenster kunt u de eigenschappen van een instellingenbestand wijzigen. De eigenschappen zijn onderdeel van het instellingenbestand gerelateerd aan de naam, versie en lijst met gekoppelde applicaties.


199

Naam Dit tekstgebied bevat de naam van het instellingenbestand. U kunt hier vrijelijk het bestand wijzigen om het een andere naam te geven. De naam heeft geen invloed op het werken van het instellingenbestand of welke applicaties het gebruiken.

Versie Dit tekstgebied is ontworpen om het versienummer van het instellingenbestand te bevatten. U kunt dit gebied bewerken om het versienummer te wijzigen. Indien u een instellingenbestand aanmaakt door een kopie te maken van een bestaande, raden we aan de naam en het versienummer van de kopie te wijzigen zodat te volgen is welk instellingenbestand het is. Met het versienummer, kunt u diverse instellingenbestanden hebben met dezelfde naam en toch onderscheid tussen de bestanden maken. Opmerking: Het versienummer wordt niet automatisch bijgehouden. Het ligt aan uzelf om dit te veranderen wanneer u dit nuttig vindt.

Applicaties gekoppeld Deze keuzelijst bevat alle applicaties die gekoppeld zijn aan dit instellingenbestand. Iedere applicatie is aangegeven door het pad naar het uitvoerbare bestand van het programma. De volgorde in de keuzelijst is niet belangrijk voor het gekozen instellingenbestand. U kunt met de pijltoetsen omhoog of omlaag gaan door de lijst en de applicatie kiezen die u wilt verwijderen of waarvoor u een instelling wilt wijzigen.

Bewerk Regel Deze knop biedt de mogelijkheid om wijzigingen aan te brengen in de gegevens in het Wijzig Applicatie Regel dialoogvenster. Hierin kunt u sommige geavanceerde eigenschappen, die bepalen of een applicatie dit Instellingenbestand gebruikt of niet, wijzigen.


Applicatie Regel bewerken De applicatie regel bevat een set met informatie die gebruikt wordt om te bekijken of een geopende applicatie overeenkomt met het instellingenbestand. Om een regel te laten overeenkomen moet de hele informatie in dit dialoogvenster overeenkomen met dat van de geopende applicatie. De normale methode van overeenkomst met een instellingenbestand is gebaseerd op de bestandsnaam van het uitvoerbare bestand van de applicatie. Soms wilt u echter een ander instellingenbestand gebruiken voor verschillende versies van dezelfde applicatie. In dat geval zal de naam van het uitvoerbare bestand meestal dezelfde zijn. Bijvoorbeeld, alle versies van Microsoft Word worden genoemd WINWORD.EXE. Uw Dolphin aanpassingssoftware is in staat elke gestarte applicatie in meer detail te analyseren. Waar het mogelijk is voor de applicatie (hetgeen meestal het geval is bij commerciële applicaties) het versienummer, modulenaam, bestandsomschrijving, productnaam en de naam van de fabrikant van de applicatie te verkrijgen. U kunt deze informatie gebruiken om een regel te maken die meer of minder verbonden is aan een speciale versie van de applicatie. De verschillende elementen in dit dialoogvenster geven de actuele regels aan waaraan de applicatie moet voldoen om te worden herkend. Deze aanvullende informatie kan ook worden verkregen door het zoeken naar het uitvoerbare bestand met de Windows Verkenner, het bekijken van de eigenschappen daarin en de versie te bepalen. Wanneer u voor het eerst een applicatie registreert met een instellingenbestand, worden de regels in dit dialoogvenster automatisch ingesteld op een exacte overeenkomst. Normaal is er geen noodzaak om dit te veranderen, maar het zou bijvoorbeeld kunnen zijn dat u een instellingenbestand wilt aanmaken voor een aantal verschillende versies van dezelfde applicatie. Dit is de manier waarop sommige mapbestanden die door Dolphin worden geleverd worden gemaakt. Indien u erin slaagt om de regels te veranderen zodat ze niet langer overeenkomen, zal dit instellingenbestand niet langer worden gekozen. Er zijn enkele manieren om dit probleem te herstellen, ten eerste kunt u de veranderingen in de regels terugzetten, en als tweede kunt u de regel verwijderen en de applicatie opnieuw registreren.


201

Voor ieder van deze instellingen (met uitzondering van het versienummer) geldt dat u, ervoor kan kiezen ze te negeren, kunt controleren op een exacte overeenkomst of kijken naar een patroon overeenkomst.. Versie Dit geeft het versienummer van de applicatie waar u naar moet kijken. U kunt kiezen tussen een exacte waarde en een reeks van waarden. Applicatie versienummers bestaan uit 4 cijfers gescheiden door punten. Deze nummers worden gecombineerd om samen het versienummer te maken. Wanneer u kijkt naar een reeks van versienummers, wordt elk nummer apart gecontroleerd startend met het meest linkse nummer. De meeste applicaties gebruiken één van de nummers voor het hoofd versienummer en de andere nummers voor mindere versies of build nummers. De reeks van toelaatbare waarden voor ieder van de 4 nummers is 0 tot 65535. Module De modulenaam is een interne naam die wordt gebruikt door het besturingssysteem om de applicatie te herkennen wanneer het wordt geladen in het computergeheugen. De modulenaam echter staat aangegeven in het uitvoerbare bestand van de applicaties dus kan het worden gebruikt om de applicatie te identificeren. Bestandsomschrijving, Product- en Bedrijfsnaam Dit zijn extra gegevens die in het uitvoerbare bestand van de applicatie staan. U kunt ze negeren, ze gebruiken voor een overeenkomst of voor een patroon overeenkomst. Applicatie Taal Een oproep keuzelijst met alle talen die door de actieve synthesizer worden ondersteund en zijn geïnstalleerd. Wanneer u beslist heeft welk mapbestand u wilt gebruiken voor een applicatie en de Applicatie Taal is de lokale taal dan is dit het mapbestand dat u gaat gebruiken. Selecteer "Maakt niet uit" indien de taal kan worden genegeerd als het mapbestand wordt geselecteerd.


Toevoegen Applicatie Met de knop Applicatie Toevoegen kunt u één van de geopende applicaties verbinden aan dit instellingenbestand. Voor de Applicatie instellingen kunt u dit ook doen vanuit het Applicatie Instellingen eigenschappenblad. Applicatie toevoegen: · Druk op de Applicatie toevoegen knop · Kies één van de geopende applicaties uit de oproep keuzelijst Selecteer Applicatie · Druk OK. De geselecteerde applicatie zal worden toegevoegd aan de lijst met gekoppelde applicaties voor dit instellingenbestand. De applicatie van uw keuze zal bij alle andere instellingenbestanden (indien aanwezig) worden verwijderd.

Selecteer Applicatie Selecteer hier de applicatie die u wilt toevoegen aan dit Instellingenbestand.

Verwijderen Applicatie De knop Applicatie Verwijderen geeft de mogelijkheid om de geselecteerde applicatie uit de lijst van applicaties, die verbonden zijn met dit instellingenbestand, te verwijderen. Die applicatie zal in het vervolg starten met het standaard instellingenbestand.

Historie Het Geschiedenis dialoog geeft de mogelijkheid de veranderingen die hebben plaats gevonden in dit instellingenbestand te volgen, wie het veranderd heeft en wanneer. De lijst staat in omgekeerde chronologische volgorde en start vanaf het moment van creatie. Dit wordt meestal door Dolphin ingevuld om de historie van het instellingenbestanden bij te houden.


203

Opgeslagen informatie: · Ieder verandering van gebruiker die het bestand veranderd heeft. · Tijd en datum van de veranderingen · Het origineel bestand waar dit bestand een kopie van is · Veranderingen in naam en versienummer. De geschiedenis log kan niet worden verwijderd. Bekijk Applicatie Notities knop Deze knop opent het dialoogvenster Applicatie Notities. Het dialoogvenster bevat informatie over het mapbestand geschreven door degene die het mapbestand heeft aangemaakt. Gebruikelijk zal het melden hoe het mapbestand gebruikt moet worden en het bevat meestal een lijst met aangemaakte sneltoetsen die met dit mapbestand kan worden gebruikt. Verwijder dit mapbestand Het Selecteren van de delete knop zal het bestand uit uw systeem verwijderen. Wanneer het instellingenbestand is verwijderd wordt het Standaard Applicatie instellingenbestand gebruikt om de bijbehorende applicatie te benaderen.

Exporteren Exporteren van een instellingenbestand is het kopiëren van het instellingenbestand vanuit de instellingen directory op uw machine naar een andere locatie, vaak een diskette. Omdat de naam van een instellingenbestand weinig overeenkomst bezit met de naam van het bestand moet u de Export optie gebruiken om er zeker van te zijn dat u een kopie heeft van het juiste bestand. Exporteren van een instellingenbestand: 1. Kies het bestand dat u wilt exporteren uit het lijstvenster. 2. Druk op de knop Exporteren. 3. Kies de directory waar de kopie moet worden geplaatst, in de boomstructuur

204 Menu structuur van LunarPlus 4. Druk OK. Het bestand wordt gekopieerd.

6.5.4 Herstel Alle Standaard Instellingen Map menu > Herstel Alle Standaard Instellingen

Hiermee worden alle mapbestanden hersteld naar de originele versies die door Dolphin zijn geleverd. 6.5.5 Importeren Bestand menu > Importeren (voor uitvoer instellingenbestanden: *.atl) Map menu > Importeren (voor mapbestanden: *.dtl)

Importeren is het toevoegen aan uw systeem van aanvullende instellingenbestanden vanuit een externe locatie. Indien u nieuwe Dolphin standaard bestanden importeert worden ze gekopieerd in de standaard directory. Indien u eerder instellingen heeft veranderd dan kunt u nu kiezen om de nieuwe geïmporteerde bestanden van Dolphin te gebruiken of dat u uw eigen instellingen wilt blijven gebruiken. Indien u geen nieuwe Dolphin standaard bestanden importeert dan zullen de bestanden worden gekopieerd in de instellingen directory. Als u eerder instellingen heeft aangepast zult u een waarschuwing krijgen dat u uw aangepaste bestanden gaat overschrijven en als u dat niet wilt kunt u het importeren niet uitvoeren. In elk geval als u beslist om de actieve instellingen te vervangen door de nieuwe geïmporteerde zullen deze veranderingen direct uitgevoerd worden. Importeren van één of meerdere instellingenbestanden: 1. Selecteer de optie importeren. 2. Kies de map waar de nieuwe instellingenbestanden zijn opgeslagen. 3. Selecteer één of meer instellingenbestanden (het is een keuzelijst met meervoudige selectie). 4. Druk OK.


205

Opmerking: Er kan enige vertraging zijn bij het importeren en exporteren als u gebruik maakt van een diskette.

6.5.6 Update via Internet Map menu > Update via Internet

U kunt de mapbestanden en uw Dolphin product updaten via het internet met behulp van deze knop. Het zal vragen of u wilt doorgaan met de update en dan een verbinding proberen te maken. LunarPlus zal dan gaan controleren op de Dolphin website of er nieuwe mapbestanden zijn die kunnen worden gedownload. Indien een product update beschikbaar is, krijgt u de mogelijkheid om het update bestand op te halen. U kunt ten alleen tijden het proces stoppen. Deze optie vereist wel een verbinding met het Internet.

6.5.7 Automatische update instellingen

206 Menu structuur van LunarPlus LunarPlus kan worden ingesteld om dagelijks, wekelijks of maandelijks automatisch te controleren of product updates beschikbaar zijn. Hiermee bent u ervan verzekerd dat u altijd met de laatste updates werkt. Als liever niet heeft dat er automatisch wordt gekeken naar updates, kunt u deze optie uitschakelen.

6.6 Help oproepen Help menu

6.6.1 Help Onderwerpen Help menu > Help Onderwerpen

Hiermee wordt de Help van LunarPlus geopend. 6.6.2 Info Help menu > Info

Dit opent het "Info" venster dat details weergeeft over de versie van LunarPlus die u heeft geïnstalleerd, details over de geregistreerde gebruiker en het serienummer van LunarPlus. Deze informatie is belangrijk als u contact met Dolphin of uw Dolphin dealer opneemt voor technische ondersteuning.

207 HOOF

DSTUK

7

Sneltoets Tabellen De volgende tabellen geven een overzicht van alle sneltoetsen. Ze zijn gegroepeerd per functie Voor elke toegangssysteem functie zijn twee toetsen vermeld, één voor iedere standaard set van Dolphin sneltoetsen. Aanvullend op deze standaard sneltoets sets zijn er nog twee compatibele sets die apart worden genoemd. U kunt kiezen uit elk van de standaard toetsen sets in het "Toetsenbord" dialoogvenster. Er zijn 6 sets met standaard toetsen: · Numerieke Toetsenset Dit is voor gebruikers met een standaard toetsenbord met 101/102 toetsen. De meeste aanpassingssoftware functietoetsen zijn geprogrammeerd voor de toetsen op het numerieke gedeelte van het toetsenbord. ·

Functie Toetsenset Dit wordt vooral aanbevolen voor gebruikers van laptops, daar waar het numerieke toetsenbord moeilijk te gebruiken is. De meeste functies voor het toegangssysteem zijn gekoppeld aan de functietoetsen.

· Versie 4 Set (compatibel met de numerieke toetsen in versie 4) Dit is een speciale set die zoveel mogelijk overeenkomen met de sneltoetsen van versie vier en eerder. De nieuwe toetsen in versie vijf zijn zoveel mogelijk toegevoegd. Door beperkingen kan het zijn dat niet alle functies beschikbaar zijn in deze set. · Magic Emulatie (compatibel met Magic) Dit is een speciale set die zo goed mogelijk de standaard sneltoetsen van Magic emuleert. Aanvullende Dolphin toetsen zijn toegevoegd waar mogelijk en gebaseerd op de Versie 4 Set. Door ruimte beperkingen kan het zijn dat niet alle functies beschikbaar zijn. Het algemene sneltoets ontwerp is als volgt:

208 Sneltoets Tabellen · Numerieke toetsen 0 tot en met 9 - Spraak - Spraaktoetsen - spreken diverse zaken uit vanaf het scherm. · Linker Control + alle Numerieke toetsen – Vergroter insteltoetsen. · Rechter Control + alle Numerieke toetsen – Vergroter verplaatsingstoetsen. · Linker Shift + Numeriek 0 - 9, Aanvullende Spraaktoetsen. · Linker Control + bovenste rij toetsen op toetsenbord – aanpassingssoftware schakelaars (functies aan/uit).

7.1 Toetsbenamingen Er worden verschillende afkortingen gebruikt in de tabellen met de Toegangssysteem toetsen, oftewel Sneltoetsen in deze handleiding Afkortingen voor Toetsbenamingen NP Numeriek Toetsenbord gedeelte LC Linker Control Toets RC Rechter Control Toets LS Linker Shift Toets RS Rechter Shift Toets DK Dolphintoets (Standaard CAPS Lock) x2 Druk de toets twee maal x3 Druk de toets drie maal

7.2 Algemene Instructies (Acties) Functie Regelpaneel Openen Regelpaneel Oproepmenu Scherm Verversen Scherm vastzetten

Numerieke Toetsenset LC spatiebalk DT spatiebalk LC puntkomma PAUSE

Functie Toetsenset LC spatiebalk DT spatiebalk LC puntkomma PAUSE

Sneltoets Tabellen Volgende toets doorlaten voor applicatie Sneltoetsen aan uit Toetsomschrijving Modus Help oproepen Scherm Foto Lichtkrant hele venster Lichtkrant Documentgebied Lichtkrant hele venster en ga naar Focus Lichtkrant Documentgebied en ga naar Focus Anti Stotter systeem aan/uit Document Lezen Modus Document lezen verlaten Doc Lezer Lijst Programma

LC 7

LC 7

LC 8 DT / RS

LC 8 DT / RS

LC NP 9 LC NP Punt LC NP 2

LC F9 LC F12 RC + RS F11

LC + LS NP 2

RC + RS F12

LC 6 NP + NP + ESCAPE DT + NM + DT + Tab

LC 6 F11 F11 ESCAPE DT + F11 DT + Tab

Numerieke Toetsenset DT 1 DT 2 DT 3

Functie Toetsenset DT 1 DT 2 DT 3

7.3 Lijsten Voorgeprogrammeerde Lijsten Functie Links (actie) Koppen (actie) Frames (actie)

Opmerking: De sneltoetsen voor de lijsten met links, koppen en frames werken alleen in sommige ondersteunde vensters (dwz. hypertext vensters, DOM gebieden, enzovoort.).

209

210 Sneltoets Tabellen

7.4 Spraak Instelling Functie Zwijg Volume verhogen (actie) Volume verlagen (actie) Snelheid verhogen (actie) Snelheid verlagen (actie) Vorige Synthesizer (actie) Volgende Synthesizer (actie) Spraak aan/uit (actie) Schakel Rij/kolom modus (actie) Volgende Taal (actie) Vorige Taal (actie) Uitgebreid document lezen

Numerieke Toetsenset LC LC = LC LC + LS = LC + LS LC + LS [ LC + LS [ LC 0 LC 9

Functie Toetsenset LC LC = LC LC + LS = LC + LS LC + LS [ LC + LS [ LC 0 LC 9

LC komma LC punt LC DT 1

LC komma LC punt LC DT 1

7.5 Spraak (Spraaktoetsen) Functie Teken Spellen (actie) Woord (Meervoudige toets) (actie) Regel Lezen (actie) Focus Lezen (actie) Element Lezen (actie) Venster Lezen (actie) Waar ben ik? (actie)

Numerieke Toetsenset NP 4 NP 5

Functie Toetsenset F6 F7

NP 6 NP 0 NP punt NP 9 NP 7

F8 F5 F12 F9 F10

Sneltoets Tabellen

7.6 Eigen Acties Eigen Applicatie Functie 1 (actie) 2 (actie) 3 (actie) 4 (actie) 5 (actie) 6 (actie) 7 (actie) 8 (actie) 9 (actie) 10 (actie) 11 (actie) 12 (actie) 13 . 50 39 . 50

Eigen Algemeen Functie 1 (actie) 2 (actie) 3 (actie) 4 (actie) 5 (actie) 6 (actie) 7 (actie)

Numerieke Toetsenset LS NP 7 LS NP 8 LS NP 9 LS NP 4 LS NP 5 LS NP 6 LC + LS NP 7 LC + LS NP 8 LC + LS NP 9 LC + LS NP 4 LC + LS NP 5 LC + LS NP 6 DK a . DK z

Functie Toetsenset LC + LS F5 LC + LS F6 LC + LS F7 LC + LS F8 LC + LS F9 LC + LS F10 RC + RS F5 RC + RS F6 RC + RS F7 RC + RS F8 RC + RS F9 RC + RS F10 DK a . DK z

Numerieke Toetsenset LS NP 3 LS NP enter LS NP + LC + LS NP 0 LC + LS NP punt LC + LS NP enter LC + LS NP +

Functie Toetsenset LS F11 LC F1 LC + LS F1 RC F5 RC F12 RC F10 RC F11

211

212 Sneltoets Tabellen 8 (actie) 9 . 50

LC + LS NP +

RC F9

Numerieke Toetsenset LC NM + LC NM /

Functie Toetsenset LC F11 LC + LS F11

LC NM sterretje

LC + LS F12

LC NM RC NM /

LC F10

7.7 Vergroting Functie Vergroting Verhogen (actie) Vergroting Horizontaal verhogen (actie) Vergroting verticaal verhogen (actie) Vergroting verlagen (actie) Vergroting Horizontaal verlagen (actie) Vergroting verticaal verlagen (actie) Kleur Veranderen aan/uit (actie) Vloeiend Beeld aan/uit (actie) Vergroter aan/uit (actie) Primaire Vergroting doorlopen (actie) Oriëntatie doorlopen (actie) Gekoppelde gebieden aan/uit (actie) Overzicht modus aan/uit Focus markeringen aan/uit Verplaats omhoog Verplaats Omlaag Verplaats naar Links Verplaats naar Rechts Verplaats naar bovenkant scherm

RC NM sterretje LC NM -

RS F1

LC NM LC NM enter LC NM -

RC F4 RC F1 RC F2

LC NM LC NM -

LC F8 LC F5

LC \ LC + LS \ RC + RS pijl omhoog RC + RS pijl omlaag RC + RS pijl naar links RC + RS pijl naar rechts RC NM 8

LC \ LC + LS \ RC + RS pijl omhoog RC + RS pijl omlaag RC + RS pijl naar links RC + RS pijl naar rechts RC NM 8

Sneltoets Tabellen Verplaats naar onderkant scherm Verplaats naar linkerkant scherm Verplaats naar rechterkant scherm Verplaats naar linker bovenkant scherm Verplaats naar rechter bovenkant scherm Verplaats naar linker onderkant scherm Verplaats naar rechter onderkant scherm Verplaats naar midden van scherm Spring omlaag Spring omhoog Spring links Spring rechts Positie opslaan Positie herstellen Omhoog schuiven Omlaag schuiven Naar links schuiven Naar rechts schuiven Primaire Gebied Aanpassen Gekoppeld gebied aanmaken Gekoppeld gebied veranderen

RC NM 2

RC NM 2

RC NM 4

RC NM 4

RC NM 6

RC NM 6

RC NM 7

RC NM 7

RC NM 9

RC NM 9

RC NM 1

RC NM 1

RC NM 3

RC NM 3

RC NM 5

RC NM 5

LC DT NM 2 LC DT NM 8 LC DT NM 4 LC DT NM 6 RC NM 0 RC NM Punt RC pijl omhoog RC pijl omlaag RC pijl naar links RC pijl naar rechts LC NM LC NM 5 LC NM 6

LC DT NM 2 LC DT NM 8 LC DT NM 4 LC DT NM 6 RC NM 0 RC NM Punt RC pijl omhoog RC pijl omlaag RC pijl naar links RC pijl naar rechts RC F3 LC F7 LC F6

7.8 Vergroot Venster aanpassen Functie Vergrotingsfactor verhogen Vergrotingsfactor verlagen

Numerieke Toetsenset LC NM + LC NM -

Functie Toetsenset LC F11 LC F10

213

214 Sneltoets Tabellen Verhogen horizontale vergroting Verticale vergroting verhogen Verlagen horizontale vergroting Verticale vergroting verlagen Oriëntatie Doorlopen Vloeiend Beeld Braille Volgen aan/uit Gekoppelde gebieden verwijderen Vergroting modificatie modus verlaten Gebied omhoog Korter maken Inhoud omhoog Gebied naar links

LC NM /

LC + LS F11

LC NM sterretje RC NM /

LC + LS F12

RC NM sterretje LC NM 1 LC NM 8 LS NM 8 DELETE

LC F8 RC F4 LS F4 DELETE

ESCAPE

ESCAPE

PIJL OMHOOG LC pijl omhoog LS pijl omhoog PIJL NAAR LINKS Nauwer maken LC pijl naar links Inhoud naar links LS pijl naar links Gebied naar rechts PIJL NAAR RECHTS Wijder maken LC pijl naar rechts Inhoud naar rechts LS pijl naar rechts Gebied omlaag PIJL OMLAAG Smaller maken LC pijl omlaag Inhoud omlaag LS pijl omlaag Verplaats gebied met de muis Z Verplaats Inhoud met de A muis Verander de grootte met de X muis

PIJL OMHOOG LC pijl omhoog LS pijl omhoog PIJL NAAR LINKS LC pijl naar links LS pijl naar links PIJL NAAR RECHTS LC pijl naar rechts LS pijl naar rechts PIJL OMLAAG LC pijl omlaag LS pijl omlaag Z A X

Sneltoets Tabellen

215

7.9 Lichtkrant Functie Ga naar de Focus Starten en Stoppen Ga naar de eerste regel Ga naar de laatste regel Vorige Regel Volgende Regel Sneller rollen Langzamer rollen Vooruit springen Vooruit Verplaatsen Achteruit Verplaatsen Lichtkrant verlaten Lichtkrant verlaten en klik op het teken of plaats de VF op het teken Vergrotingsfactor verhogen Vergrotingsfactor verlagen Horizontale vergroting verhogen Verticale vergroting verhogen Horizontale vergroting verlagen Verticale vergroting verlagen Vloeiend Beeld

Numerieke Toetsenset NP 0 Spatiebalk HOME END PAGINA OMHOOG PAGINA OMLAAG PIJL OMHOOG PIJL OMLAAG ENTER PIJL NAAR RECHTS PIJL NAAR LINKS ESCAPE NP ENTER

Functie Toetsenset F5 Spatiebalk HOME END PAGINA OMHOOG PAGINA OMLAAG PIJL OMHOOG PIJL OMLAAG ENTER PIJL NAAR RECHTS PIJL NAAR LINKS ESCAPE F11

LC NP + LC NP LC NP /

LC F11 LC F10 LS F11

LC NP sterretje RC NP /

LC + LS F11 LS F10

RC NP sterretje LC NP 8

LC + LS F10 LC F4

7.10 Versie 4 Set Vele toetsen in de versie 4 set zijn dezelfde als in de standaard Numerieke set. Hieronder is een lijst met verschillen vermeld, per functie gegroepeerd. Functies die niet staan vermeld hebben dezelfde toets als de standaard Numerieke set, kijk in de hoofdlijst voor details.

216 Sneltoets Tabellen

Algemene Instructies (Acties) Lichtkrant hele venster Lichtkrant Document gebied Document Lezen Modus Document lezen verlaten

LS NP sterretje (geen sneltoets) F11 ESCAPE

Alle andere toetsen voor de algemene instructies staan vermeld in de numerieke set lijst. Lijsten Er zijn geen lijstsneltoetsen aanwezig. Spraak Instelling Alle spraak instelling toetsen zijn identiek aan de toetsen in de numerieke set. Spraak (Spraaktoetsen) Teken Spellen (actie) Woord Lezen (actie) Regel Lezen (actie) Focus Lezen (actie) Element Lezen (actie) Venster Lezen (actie) Waar ben ik? (actie)

NP 4 NP 5 NP 6 NP 0 NP punt NP STERRETJE NP -

Eigen Acties - Eigen Applicatie 1 (actie) 2 (actie) 3 (actie) 4 (actie) 5 (actie) 6 (actie) 7 (actie) 8 (actie) 9 (actie) 10 (actie)

LC + LS F1 LC + LS F2 LC + LS F3 LC + LS F4 LC + LS F5 LC + LS F6 LC + LS F7 LC + LS F8 LC + LS F9 LC + LS F10

Sneltoets Tabellen 11 (actie) 12 (actie)

217

LC + LS F11 LC + LS F12

Alle andere eigen applicatie toetsen zijn identiek aan de toetsen in de numerieke set. Eigen Acties - Eigen Algemeen Er zijn geen eigen algemene toetsen bepaald. Vergroting Vergroting Horizontaal verhogen (actie) Vergroting verticaal verhogen (actie) Vergroting verlagen (actie) Vergroting Horizontaal verlagen (actie) Vergroting verticaal verlagen (actie) Kleur Veranderen aan/uit (actie) Vloeiend Beeld aan/uit (actie) Vergroter aan/uit (actie) Primaire Vergrotersoort doorlopen (actie) Oriëntatie doorlopen (actie) Gekoppelde gebieden aan uit (actie) Overzicht modus aan uit Focus Markeren aan uit Verplaats Omhoog Verplaats Omlaag Verplaats naar Links Verplaats naar Rechts Verplaats naar bovenkant scherm Verplaats naar onderkant scherm Verplaats naar linkerkant scherm Verplaats naar rechterkant scherm Verplaats naar linker bovenhoek scherm Verplaats naar rechter bovenhoek scherm Verplaats naar linker onderhoek scherm Verplaats naar rechter onderhoek scherm Verplaats naar midden van scherm

LS NP + LC + LS NP + LC NP LS NP LC + LS NP LS NP enter LC NP 8 LC NP enter NP 7 NP 8 NP 9 LC \ LC + LS \ RC + RS pijl omhoog RC + RS pijl omlaag RC + RS pijl naar links RC + RS pijl naar rechts RC NP 8 RC NP 2 RC NP 4 RC NP 6 RC NP 7 RC NP 9 RC NP 1 RC NP 3 RC NP 5

218 Sneltoets Tabellen Positie Opslaan Positie Herstellen Schuif omhoog Schuif omlaag Schuif naar links Schuif naar rechts Primaire Gebied Aanpassen Gekoppelde gebieden aanmaken Gekoppelde gebieden wijzigen

RC NP / RC NP sterretje RC pijl omhoog RC pijl omlaag RC pijl naar links RC pijl naar rechts LC NP 7 LS NP 9 LC NP 9

Alle andere Vergroter toetsen zijn identiek aan de Numerieke set. Vergroot venster aanpassen Vergrotingsfactor verlagen Horizontale vergroting verhogen Verticale vergroting verhogen Horizontale vergroting verlagen Verticale vergroting verlagen Oriëntatie Doorlopen

LC F10 LS NP + LC + LS NP + LS NP LC + LS NP NP 8

Alle andere Vergroter toetsen zijn identiek aan de Numerieke set. Lichtkrant Vergrotingsfactor verlagen Horizontale vergroting verhogen Verticale vergroting verhogen Horizontale vergroting verlagen Verticale vergroting verlagen Vloeiend Beeld

LC F10 LS F11 LC + LS F11 LS F10 LC + LS F10 LC F4

Alle andere Lichtkrant toetsen zijn identiek aan de Numerieke toetsenset.

219 HOOF

DSTUK

8

Referentie Dit hoofdstuk bevat informatie over het gebruiken en instellen van specifieke applicaties en het optimaliseren van Windows. Ook kunt u vaak gestelde vragen vinden, een handleiding voor het oplossen van problemen en een referentie voor de sneltoetsen.

8.1 Netwerk installatie Dit hoofdstuk behandelt de netwerk installatie. Dit omvat een standaard server installatie en een terminal server of citrix client installatie. Als u een enkele gebruiker installatie wilt uitvoeren kijk dan in het Installatie hoofdstuk. De installatie in een netwerkomgeving verschilt enigszins van de installatie op een lokale machine. De netwerkversie is ontworpen om het voor verschillende gebruikers mogelijk te maken om met een enkele kopie van de software op de fileserver te werken. Aangezien netwerkconfiguraties nogal verschillen moeten deze instructies slechts worden gezien als een leidraad. Assistentie van uw netwerkbeheerder kan vereist zijn bij deze installatie. Een netwerk installatie biedt ook een oplossing voor systeem configuratie problemen waarbij · het enkele gebruiker profiel geen tijdelijke beheerder privileges voor de duur van het installatie proces kan krijgen. · de enkele gebruiker werkt onder beperkte/gelimiteerde gebruiker account waarbij het niet mogelijk is om gegevens te schrijven in naar de "Program Files" map of sub-map, waarbij dus wordt voorkomen dat de instellingen kunnen worden opgeslagen. · meerdere gebruikers, in overeenstemming met de gebruiker licentie overeenkomst, LunarPlus gebruiken onder verschillende profielen op dezelfde PC. In ieder van deze gevallen moet de netwerk installatie gevolgd worden maar LunarPlus moet worden geïnstalleerd op het werkstation onder een profiel met beheerder privileges en niet op de server.

220 Referentie

8.1.1 Standaard Server Installatie De netwerkversie is compatibel met een groot aantal andere netwerkconfiguraties, inclusief profielen, er is echter een planning nodig om een succesvolle installatie te bereiken. De installatie van LunarPlus omvat de volgende stappen: 1. Software installatie op de fileserver. 2. De configuratie van individuele werkstations. 3. Per gebruiker gestelde configuratie instellingen. Het installatieproces is rechtlijnig. Stappen 2 en 3 kunnen handmatig gescheiden voor elk werkstation en elke gebruiker, of kan worden gedaan door de werkstations remote te installeren en de gebruikers loginscripts te wijzigen. Om een succesvolle netwerkinstallatie te krijgen is het volgende noodzakelijk: · Directories op de fileserver die door de beheerder kunnen worden beschreven maar waarvan de gebruiker alleen lezen toegang heeft. Deze directory (en subdirectoires) moeten de geïnstalleerde componenten bevatten. Bij vele netwerk omgevingen zal dit de programma bestanden directory zijn. Alle gebruikers moeten deze directory kunnen benaderen gebruikmakend van dezelfde netwerknaam (UNC pad, gemeenschappelijke naam, enz). · Iedere gebruiker moet een eigen directory hebben. Dit kan onderdeel van een profiel of slechts een persoonlijke map. De eigen directory kan op het netwerk staan of op de lokale machine indien meerdere profielen lokaal worden opgezet, of iedere gebruiker altijd zijn eigen machine gebruikt. · Beheerder toegang op alle werkstations. Het installeren van LunarPlus verschilt enigszins bij het gebruik van Windows XP werkstation of van een Windows Vista werkstation. Kijk a u b in het bijbehorende hoofdstuk. Gebruiken op een Windows XP werkstation Software Installatie op de Fileserver 1. Aanloggen als beheerder of als iemand met dezelfde bevoegdheden.

Referentie 221 2. Start het Dolphin installatie programma vanaf de product CD-ROM. U kunt het installatieprogramma op de fileserver draaien, of op een willekeurig werkstation, aangenomen dat u schrijfbevoegdheid heeft voor de directories waar de componenten moeten worden geïnstalleerd. 3. Zodra het installatieprogramma is geladen zal worden gevraagd de taal voor het product dat geïnstalleerd moet worden te kiezen. Daarna zal gevraagd worden welke versie geïnstalleerd moet worden, "Enkele Gebruiker " of "Netwerk". Selecteer "Netwerk" als gewenste versie. 4. Een dialoogvenster zal worden getoond met informatie over het gebruik van het installatieprogramma. Volg de instructies op het scherm om de installatie te vervolgen voor ieder component. Het is belangrijk dat een "Handmatig" installatie wordt gevolgd en, wanneer erom wordt gevraagd, de installatie directory voor het UNC pad wordt opgegeven. Alle componenten moeten worden geïnstalleerd binnen een gedeelde ouder directory, bijvoorbeeld opgeslagen in een ouder "Dolphin" directory. Als een Automatische installatie is geselecteerd zullen alle componenten worden gekopieerd naar de map \Programma's\Dolphin op de C:\ schijf. 5. Kopieer het bestand SAM32.DLL vanuit de SAM directory naar de LunarPlus directory. (Als alternatief, kopieer het naar de \SYSTEM32 map voor ieder werkstation waarop u LunarPlus wilt gebruiken. Dit bestand moet ergens in het PAD worden aangegeven. U moet nu een kopie van LunarPlus, van SAM en van Orpheus hebben in drie verschillende directories. Als u Dolphin Orpheus TTS gebruikt moet u SAM melden waar deze de Dolphin Orpheus TTS kan vinden. 1. Open de SAM installatie directory en bepaal de plaats van de subdirectory genaamd Orpheus. Hierin moet een bestand aanwezig zijn genaamd DOLOSTUB.INI welke de volgende twee regels bevat: [ORPHEUS] INSTALL= 2. Aan de regel "INSTALL=" moet het \\FILESERVER\Share pad zijn toegevoegd. Waarbij \\FILESERVER\Share de publieke of gedeelde naam van de directory is waarin Orpheus is geïnstalleerd, zoals gezien wordt door alle gebruikers. Voorbeeld, INSTALL=\\Server1\Dolphin\Orpheus U kunt toegewezen drive letters in dit pad gebruiken indien nodig.

222 Referentie

Configuratie Werkstation. Voor ieder van de werkstations waarop LunarPlus moet worden gebruikt moet u volgende stappen volgen (mogelijk kunt u deze stappen voor alle werkstations met behulp van inlog scripts automatiseren!): 1. Aanloggen als beheerder of als iemand met dezelfde bevoegdheden. 2. Zoek de SAM installatie map met behulp van de Windows Verkenner en start SAM.EXE. Hiermee wordt SAM geregistreerd op de lokale machine en worden automatisch synthesizers gedetecteerd. Het is mogelijk dat u hardware Spraaksynthesizers en/of Braille-eenheden apart moet configureren voor elk werkstation. De instellingen worden opgeslagen voor dat werkstation. 3. Bepaal met de Windows Verkenner de installatie directory van LunarPlus, en voer het programma DOLCFGNT.EXE uit. U moet een boodschap krijgen met "Interceptie stuurprogramma geïnstalleerd en met succes geconfigureerd". Indien u een andere boodschap krijgt heeft u waarschijnlijk niet voldoende bevoegdheden. 4. Indien de gebruiker werkt onder beperkte/gelimiteerde gebruiker account in Windows XP bepaal dan in de installatiemap van LunarPlus het bestand "dll_reg.cmd" en voer dit uit. Hiermee worden bepaalde bestanden geregistreerd om volledige functionaliteit te waarborgen. 5. Log uit en herstart de machine. Gebruiker Configuratie en product activering. Maak een snelkoppeling aan voor het LunarPlus uitvoerbaar programma (exe) en plaats deze in het Startmenu profiel van iedere gebruiker. Indien een directory voor "Alle Gebruikers" bestaat kan de snelkoppeling daar geplaatst worden. Tot slot, 1. Start LunarPlus. Als LunarPlus start verschijnt er een scherm waarin wordt vermeld dat de activering nog moet plaats vinden met het aantal dagen die u nog heeft voordat het is verlopen. Kijk voor het activeren van LunarPlus in het onderdeel "Product activeren voor netwerk versie" verderop in dit hoofdstuk. 2. Open het LunarPlus regelpaneel door drukken op LINKER CONTROL+SPATIEBALK. 3. Druk op ALT+C om het "Configuratie" menu te openen.

Referentie 223 4. Druk op G om de "Algemene Detectie Instelling" submenu te openen. 5. Selecteer "Instellingen Locatie..." in het submenu. U krijgt dan de gelegenheid om de locatie van de map op te geven waar de gebruikers instellingenbestanden moeten worden geplaatst. Geef eveneens het pad op. De locatie van de instellingenbestanden wordt in het gebruikers registerprofiel geplaatst. Het pad naar deze ingang is HKEY_CURRENT_USER\Software\Dolphin\. Als deze ingang mist zullen de in LunarPlus door de gebruiker gewijzigde instellingen verloren gaan bij een herstart van het systeem. 6. Open nu het menu Bestand in het regelpaneel en selecteer de optie "LunarPlus Verlaten" om LunarPlus af te sluiten. De installatie en configuratie stappen zijn nu compleet. Als u om de een of andere reden moeilijkheden ondervindt bij het installeren of instellen van uw Dolphin software, kijk dan a u b in het hoofdstuk "Problemen oplossen". Gebruik van Windows Vista werkstation Software Installatie op de Fileserver 1. Aanloggen als beheerder of als iemand met dezelfde bevoegdheden. 2. Start het Dolphin installatie programma vanaf de product CD-ROM. U kunt het installatieprogramma op elk ondersteund werkstation starten aangenomen dat u schrijfbevoegdheid heeft voor de directories waarin LunarPlus wordt geïnstalleerd. 3. Zodra het installatieprogramma is geladen zal worden gevraagd de taal voor het product dat geïnstalleerd moet worden te kiezen. Daarna zal gevraagd worden welke versie geïnstalleerd moet worden, "Enkele Gebruiker " of "Netwerk". Selecteer "Netwerk" als gewenste versie. 4. Een dialoogvenster zal worden getoond met informatie over het gebruik van het installatieprogramma. Volg de instructies op het scherm om de installatie te vervolgen voor ieder component. Het is belangrijk dat een "Handmatig" installatie wordt gevolgd en, wanneer erom wordt gevraagd, de installatie directory voor het UNC pad wordt opgegeven. Alle componenten moeten worden geïnstalleerd binnen een gedeelde ouder directory, bijvoorbeeld opgeslagen in een ouder "Dolphin" directory.

224 Referentie Als een Automatische installatie is geselecteerd zullen alle componenten worden gekopieerd naar de map \Programma's\Dolphin op de C:\ schijf. U moet nu een kopie van LunarPlus, van SAM en van Orpheus hebben in drie verschillende directories. Configuratie Werkstation. Voor ieder van de werkstations waarop LunarPlus moet worden gebruikt moet u volgende stappen volgen (mogelijk kunt u deze stappen voor alle werkstations met behulp van inlog scripts automatiseren!): 1. Aanloggen als beheerder of als iemand met dezelfde bevoegdheden. U moet de schrijf bevoegdheid hebben voor de installatie directory. 2. Bepaal met de Windows Verkenner de installatie directory van LunarPlus, en voer het programma "Netinstall.exe" uit. U moet een boodschap krijgen met "Interceptie stuurprogramma geïnstalleerd en met succes geconfigureerd". Indien u een andere boodschap krijgt heeft u waarschijnlijk niet voldoende bevoegdheden. 3. Log uit en herstart de machine. Gebruiker Configuratie en product activering. 1. Start LunarPlus. Als LunarPlus start verschijnt er een scherm waarin wordt vermeld dat de activering nog moet plaats vinden met het aantal dagen die u nog heeft voordat het is verlopen. Kijk voor het activeren van LunarPlus in het onderdeel "Product activeren voor netwerk versie" verderop in dit hoofdstuk. 2. Open het LunarPlus regelpaneel door drukken op LINKER CONTROL+SPATIEBALK. 3. Druk op ALT+C om het "Configuratie" menu te openen. 4. Druk op G om de "Algemene Detectie Instelling" submenu te openen. 5. Selecteer "Instellingen Locatie..." in het submenu. U krijgt dan de gelegenheid om de locatie van de map op te geven waar de gebruikers instellingenbestanden moeten worden geplaatst. Geef eveneens het pad op. De locatie van de instellingenbestanden wordt in het gebruikers registerprofiel geplaatst. Het pad naar deze ingang is HKEY_CURRENT_USER\Software\Dolphin\. Als deze ingang

Referentie 225 mist zullen de in LunarPlus door de gebruiker gewijzigde instellingen verloren gaan bij een herstart van het systeem. 6. Open nu het menu Bestand in het regelpaneel en selecteer de optie "LunarPlus Verlaten" om LunarPlus af te sluiten. De installatie en configuratie stappen zijn nu compleet. Als u om de een of andere reden moeilijkheden ondervindt bij het installeren of instellen van uw Dolphin software, kijk dan a u b in het hoofdstuk "Problemen oplossen". Instructies voor verwijderen Volg onderstaande stappen: Voor het verwijderen van het Dolphin interceptor stuurprogramma van het werkstation: 1. Aanloggen als beheerder of als iemand met dezelfde bevoegdheden. 2. Druk op de WINDOWStoets (of CONTROL+ESCAPE) om het Windows Startmenu op te roepen en ga met de pijltoetsen naar de "Uitvoeren" en druk dan op ENTER. 3. Type het pad naar de aanpassingssoftware directory waar het bestand "dolcfgnt.exe" staat en voeg de parameter –r toe op de instructieregel, bijvoorbeeld, \\server\dolphin\snova\dolcfgnt.exe -r U moet een boodschap krijgen met de melding "Interceptie stuurprogramma met succes verwijderd". Indien u een andere boodschap krijgt heeft u waarschijnlijk niet voldoende bevoegdheden. Als de gebruiker onder een beperkt / gelimiteerd gebruiker account werkt en de instructie "dll_reg.cmd" is gedraaid gedurende de installatie procedure: 1. Aanloggen als beheerder of als iemand met dezelfde bevoegdheden. 2. Bepaal en draai de instructie "dll_unreg.cmd" die zich in de installatiemap van LunarPlus bevindt. Hiermee worden bepaalde bestanden die nodig zijn voor LunarPlus uit het register verwijderd. Alle werkstation snelkoppelingen, persoonlijke LunarPlus instelling bestanden en component mappen op de fileserver kunnen nu worden verwijderd.

226 Referentie

8.1.2 Terminal Server Installatie Deze versie van LunarPlus is compatibel met Terminal Servers. Er zijn twee basis configuraties van de server die worden ondersteund. · RDP protocol · ICA protocol. Servers met Citrix Metaframe geïnstalleerd kan beide protocollen gebruiken, hoewel het ICA protocol wordt aanbevolen. Ondersteunde Server en Protocol Configuraties Protocol Servereisen RDP protocol Windows 2003 Server. ICA protocol. Windows 2003 Server. Citrix Metaframe XP FR3. Bepaalde versies van de RDP en ICA protocollen zeggen audio herleiden te ondersteunen. Daarom is het mogelijk een TTS machine te draaien op een server en de audio naar de klant te sturen. Het is echter onze mening dat een extreme latente audio door het netwerk geïntroduceerd wordt, hetgeen betekent dat dit geen praktische oplossing is voor een schermlezer en daardoor niet ondersteund. Opmerking: Alle klanten terminals die zijn verbonden aan een bepaalde server hoeven NIET allen gelijk te zijn.

Ondersteunde klanten configuratie Minimum Hardware en Besturingssysteem eisen Bij een "Thick Client", een systeem gebaseerd op een PC met minimaal: · Processor - Intel P2 400 Mhz of equivalent. · Geheugen - 128 MB. · Grafische kaart - PCI "inbouw" kaart met 4 MB geheugen (niet op moederbord).

Referentie 227 · Geluidskaart - Sound Blaster compatibele "inbouw" kaart (niet op moederbord) - dit is alleen nodig als een SAM ondersteunde software synthesizer/TTS wordt gebruikt. · Harde schijf - 125 MB vrije ruimte - dit is mede afhankelijk van de software synthesizer/TTS (indien aanwezig) wordt gebruikt. · Seriële poorten - indien een seriële hardware synthesizer/TTS en Braille-eenheden worden gebruikt zal 1 seriële poort per eenheid zijn vereist. · USB Porten - indien een USB hardware synthesizer/TTS en Brailleeenheden worden gebruikt zal 1 USB poort per eenheid zijn vereist. · Besturingssysteem - Windows 98 of Windows ME of Windows NT 4.0 of Windows 2000 of Windows XP. (Opmerking: de PC hardware vereisten zijn verbonden met de Microsoft Besturingssysteem eisen) Voor een "Thin client" zoals een Wyse WinTerm: · Seriële poorten - 1 Seriële poort is vereist voor elke seriële hardware synthesizer/TTS en/of Braille-eenheid die wordt gebruikt. Klanten Terminal Server verbindingssoftware: Voor het Remote Desktop Protocol (RDP), zijn er verschillende klantenconfiguraties die kunnen worden gebruikt: · Microsoft Remote Desktop Verbinding voor clients met Windows versie 5.x of hoger (beschikbaar voor download vanaf de Microsoft website) - dit is de aanbevolen client. · Clients met Microsoft Windows 2000 Server Terminal Services voor 32 bit x86 Windows versie 5.x. Voor Clients met het Citrix Independent Computing Architecture (ICA) protocol: · Citrix Program Neighborhood 7.x of later - dit is beschikbaar als onderdeel van het Feature Release 3 pack of als download vanaf de Citrix website. (Opmerking: Vele "Thin clients" zoals Wyse WinTerm zullen een oudere versie van het Citrix Program Neighborhood hebben geïnstalleerd en indien

228 Referentie mogelijk moet dit worden geupdate naar versie 7.x of later, als dit echter niet mogelijk is zouden deze klanten moeten kunnen draaien maar in "Volledig scherm" modus.) RDP protocol Ondersteunde Software klanten Terminals op de klanten machine SAM 2 Windows (vereist Desktop PC voor de (met Windows Spraak of 98-XP), Braille); Dolphin Orpheus TTS (optioneel ); SAPI (optioneel );

Ondersteunde Opties

Vereisten

Softwarematige Spraak (Alle SAM eenheden)

SAM/Dolphin Orpheus TTS/SAPI machines die moeten worden geïnstalleerd op de clients. Geluidskaart

Hardwarematige Spraak (Alle SAM eenheden) Braille (Alle SAM eenheden)

Seriële poort.

Seriële/USB poort.

Referentie 229

ICA protocol. Ondersteunde Software op de Ondersteunde klanten klanten Opties Terminals machine Windows SAM 2 (vereist Softwarematig Desktop PC voor de Spraak e Spraak of Braille); (met Windows (Alle SAM 98-XP), Dolphin eenheden) Orpheus TTS ICA klantverbinding (optioneel); versie 7 SAPI (optioneel); Hardwaremati ge Spraak (Alle SAM eenheden) Braille (Alle SAM eenheden) Basis Vergroter functies Geen. Hardwaremati Windows ge Spraak Desktop PC (Alle SAM (met Windows seriële 98-XP), eenheden) ICA klantverbinding versie 7 Braille (Alle SAM seriële eenheden) Basis Vergroter functies

Vereisten

SAM/Dolphin Orpheus TTS/SAPI machines die moeten worden geïnstalleerd op de clients. Geluidskaart Seriële poort.

Seriële/USB poort. Grafische kaart van goede kwaliteit Seriële poort. ICA poort mapping.

Seriële poort. ICA poort mapping. Grafische kaart van goede kwaliteit

230 Referentie "Thin Client" (zoals Wyse Winterm), ICA klantverbinding versie 7

Geen.

Hardwaremati ge Spraak (Alle SAM seriële eenheden)

Seriële poort. ICA poort mapping.

Braille (Alle SAM seriële eenheden)

Seriële poort. ICA poort mapping.

Basis Vergroting bestaat uit de standaard Vergroter functies, maar is niet zo vloeiend of reageert niet zo vlot als op een losse machine.

Installatie Instructies Om een succesvolle netwerkinstallatie te krijgen is het volgende noodzakelijk: · Directories op de fileserver die door de beheerder kunnen worden beschreven maar waarvan de gebruiker alleen lezen toegang heeft. Deze directory (en subdirectoires) moeten de geïnstalleerde componenten bevatten. Bij vele netwerk omgevingen zal dit de programma bestanden directory zijn. Alle gebruikers moeten deze directory kunnen benaderen gebruikmakend van dezelfde netwerknaam (UNC pad, gemeenschappelijke naam, enz). · Iedere gebruiker moet een eigen directory hebben. Dit kan onderdeel van een profiel of slechts een persoonlijke map. De eigen directory kan op het netwerk staan of op de lokale machine indien meerdere profielen lokaal worden opgezet, of iedere gebruiker altijd zijn eigen machine gebruikt. Op de Server Installatie van LunarPlus en SAM Voer een Netwerkinstallatie van LunarPlus uit. Installeer SAM ook. U hoeft Dolphin Orpheus TTS of SAPI niet op de Server te installeren. Software installatie op de file-server 1. Aanloggen als beheerder of als iemand met dezelfde bevoegdheden.

Referentie 231 2. Start het Dolphin installatie programma vanaf de product CD-ROM. U kunt het installatie programma op de fileserver draaien, of op een willekeurig werkstation, aangenomen dat u schrijfbevoegdheid heeft voor de directories waar de componenten moeten worden geïnstalleerd. 3. Zodra het installatie programma is geladen zal worden gevraagd de taal te kiezen voor het product dat geïnstalleerd moet worden. Daarna zal gevraagd worden welke versie geïnstalleerd moet worden, "Enkele Gebruiker " of "Netwerk". Selecteer "Netwerk" als gewenste versie. 4. Een dialoogvenster zal worden getoond met informatie over het gebruik van het installatie programma. Volg de instructies op het scherm om de installatie te vervolgen voor ieder component. Bedenk dat de "Persoonlijk" installatie moet worden geselecteerd voor ieder component indien de directory locatie voor de te installeren bestanden niet de standaard "Programma Bestanden" map is. Aangezien u een Terminal Server installatie uitvoert is het niet nodig om Dolphin Orpheus TTS te installeren, aangezien dit op de klanten machine plaats vindt om de prestaties te verbeteren. Opmerking: We raden aan om, bij installatie van SAM op de Terminal Server, de volledige share padnaam voor de Universal Naming Convention (UNC) te gebruiken als installatie map voor SAM en niet de drive designator met pad. Gebruik als het installatiepad, bijvoorbeeld \\servername\Apps\Dolphin\SAM, waarbij de "servername" de naam is van de netwerk server die wordt gebruikt voor de installatie en "apps" als het hoogste shareniveau, Gebruik niet C:\Apps\Dolphin\SAM. Door deze methode vermijden we hopelijk een potentieel probleem waarbij niet alle gebruikers een specifieke drive designator beschikbaar hebben daardoor niet automatisch SAM laden bij het opstarten van Supernova.

Opmerking: gedurende dit proces kan er een boodschap verschijnen met de tekst dat "sam.exe niet te vinden", druk gewoon op de "OK" knop en ga verder met de installatie procedure.

Installatie van de Interceptor Zodra LunarPlus en SAM zijn geïnstalleerd, moet u handmatig de bijbehorende terminal server interceptor(s) installeren. Eerst moet u

232 Referentie uitloggen en alle actieve ICA en RDP sessies sluiten en aanloggen als Systeembeheerder. Om de interceptor te installeren opent u een command prompt, waarna u naar de installatie directory van LunarPlus gaat en daar de instructie typt: Voor Citrix Metaframe (ICA) Dolcfgnt –c Voor Terminal Server (RDP) Dolcfgnt -t (Om de interceptors te verwijderen gebruik: Voor Citrix MetaFrame (ICA) - Dolcfgnt -c -r Voor Terminal Server (RDP) - Dolcfgnt -t –r) Het moet niet nodig zijn om de server opnieuw op te starten na het uitvoeren van deze instructie, aangenomen dat er geen actieve RDP of ICA sessies. We raden aan de terminal services manager te gebruiken en alle standby sessies te resetten na de installatie van de interceptor om te forceren dat ze geladen worden (opnieuw starten van de server doet hetzelfde). U kunt de utility dcmutil gebruiken om de interceptor status te controleren. Dcmutil is zodanig geupdate dat een oproepvenster verschijnt om de keuze te kunnen maken uit de Primaire eenheid, RDP en ICA protocollen. Maak de SAM Server installatie af. Om de netwerk versie van SAM zichtbaar te maken voor alle gebruikers moet SAM zijn register sleutels kunnen aanmaken. Om dit uit te voeren bepaalt u de SAM installatiemap zoals aangemaakt gedurende de installatie van SAM, bijv. M:\Apps\Dolphin\SAM, en draait daar het SAM.exe programma. Zodra SAM voor de eerste keer gedraaid heeft op de server, moet u volledige toegang geven aan alle terminal server gebruikers tot de SAM registersleutels, om de mogelijkheid te bieden aan SAM om de instellingen voor iedere machine op te kunnen slaan. Dit bereikt u door regedt32 te gebruiken. Stel de permissies in voor HKEY_LOCAL_MACHINE\Software\Dolphin\SAM en alle subsleutels voor alle gebruikers om te kunnen lezen/schrijven/updaten.

Referentie 233

Op de Client Er zijn diverse opties afhankelijk van de klantenmachine en de soort synthesizer/Braille-eenheid die u gebruikt. Software Spraak (Dolphin Orpheus TTS). Dit vereist een Windows Desktop PC als client. 1. Installeer de SAM Terminal Server Extensies op de client (Zie het hoofdstuk "SAM Terminal Server Extensies (pagina 234)" voor de configuratie instructies). 2. Installeer Dolphin Orpheus TTS op de client. 3. Gebruik de ICA of RDP client om verbinding te maken met de terminal als een specifieke gebruiker. 4. Draai SAM.exe lokaal om alle eenheden te detecteren en gebruik de lokaal aanwezige software synthesizer. 5. Draai LunarPlus via de snelkoppeling, bepaal dan de plaats voor de gebruikers instellingen met behulp van de systeemmenu (Alt+Spatiebalk) optie in het regelpaneel van LunarPlus. Sluit dan af en herstart LunarPlus. Hardwarematige Spraak/Braille ("Thin Client") Dit werkt met alle soorten clients. 1. Verbindt de Hardware Synthesizer (bijvoorbeeld Apollo) en/of Brailleeenheid met de seriële (COM) poorten. 2. Gebruik de ICA of RDP client om verbinding te maken met de terminal server al specifieke gebruiker. 3. Map de compoorten vanaf de client naar de server (zie het hoofdstuk "Seriële poort omleiding (zie "Seriële poort herleiding" pagina 235)" voor instructies). 4. Draai SAM.exe op de server om alle eenheden te detecteren en gebruik de hardware synthesizer/Braille-eenheid gekoppeld aan de client. 5. Draai LunarPlus via de snelkoppeling, bepaal dan de plaats voor de gebruikers instellingen met behulp van de systeemmenu (Alt+Spatiebalk) optie in het regelpaneel van LunarPlus. Sluit dan af en herstart LunarPlus.

234 Referentie

Hardwarematige Spraak/Braille (Desktop Client) Dit vereist een Windows Desktop PC als client. 1. Sluit de Hardware Synthesizer (bijvoorbeeld Apollo) en/of Brailleeenheid aan op de seriële (COM) poorten 2. Installeer de SAM Terminal Server Extensies op de client (Zie het hoofdstuk "SAM Terminal Server Extensies (pagina 234)" voor de configuratie instructies). 3. Gebruik de ICA of RDP client om verbinding te maken met de terminal server al specifieke gebruiker. 4. Draai SAM.exe lokaal om alle eenheden te detecteren en om de hardware synthesizer/Braille-eenheid gekoppeld aan de client te gebruiken. 5. Draai LunarPlus via de snelkoppeling, bepaal dan de plaats voor de gebruikers instellingen met behulp van de systeemmenu (Alt+Spatiebalk) optie in het regelpaneel van LunarPlus. Sluit dan af en herstart LunarPlus. SAM Terminal Server Extensies SAM 2 bevat Terminal Server extensies waarmee het mogelijk is om uitvoereenheden gekoppeld aan een lokale computer te laten gebruiken om door applicaties die binnen een terminal server sessie draaien, met de RDP of Citrix terminal programma's. Opmerking: Namen van paden in de instructies hieronder zijn de standaard padnamen, pas ze aan uw installatie aan. Configureren van de SAM client installatie met Citrix Metaframe (ICA) 1. Kopieer SamRemote.dll vanaf de \TerminalServer map van LunarPlus/SAM installatie CD naar de Citrix Client installatie directory die standaard C:\Program Files\Citrix\ICA Client 2. Bewerk het bestand C:\Program Files\Citrix\ICA Client\module.ini a) In het [ICA 3.0] hoofdstuk voegt u "SamRemote" toe aan het einde van de regel "VirtualDriver". Verzeker u ervan dat er een komma staat als scheiding en dat het een enkele regel blijft.

Referentie 235 b) In het [VirtualDriver] hoofdstuk voegt u een regel toe aan het eind die bevat:SamRemote = c)Voeg aan het einde van het bestand een nieuw hoofdstuk toe die het volgende bevat: [SamRemote] DriverName = SamRemote.DLL DriverNameWin16 = DriverNameWin32 = SamRemote.DLL Configureren van de SAM client installatie voor Terminal Server (RDP) 1. Kopieer de SamRemote.dll vanuit de \TerminalServer map van de LunarPlus/SAM installatie CD naar één van beiden:a) Citrix en RDP: de Citrix Client installatie directory die meestal si C:\Program Files\Citrix\ICA Client b) Alleen RDP: C:\Program Files\Dolphin\Sam 2. Voeg de volgende registersleutel toe:HKEY_CURRENT_USER\Software\Microsoft\Terminal Server Client\Default\AddIns\SamRemote Maak een waarde reeks aan "naam" genoemd die het pad bevat naar de SamRemote.dll die gebruikt is in stap 1 hierboven, bijvoorbeeld C:/Program Files/Citrix/ICA Client/SamRemote.dll Seriële poort herleiding Indien u seriële poort herleiding gaat gebruiken in plaats van de SAM Terminal Server Extensies, dan moet u de server COMpoorten herleiden naar de lokale client COMpoorten (Dit moet worden uitgevoerd voor elke gebruiker, wanneer deze is aangelogd als de gebruiker, hoewel het mogelijk kan zijn dit deels uit te voeren als systeembeheerder vanaf de server): Voor Citrix Meta Frame ICA clients: Indien een gebruiker een seriële synthesizer gaat gebruiken gedurende de Citrix MetaFrame XP sessie, moeten de juiste seriële poorten correct

236 Referentie worden geconfigureerd om een omgeving te aan te maken die spreekt en blijft spreken. Nadat een seriële poort is gemapt voor een specifieke client, zal de mapping effectief blijven in alle toekomstige verbindingen voor die client. Andere clienten zullen niet worden beïnvloed door de seriële poort mapping. Gebruik de volgende stappen om een seriële poort te mappen: 1. Maak de seriële poorten beschikbaar in de Citrix ICA Client applicatie (Citrix Program Neighborhood- >Tools->Serial Devices->Add). 2. Gebruikmakend van de Citrix ICA Client, log aan op de juiste Citrix MetaFrame XP server maak daarbij gebruik van de getuigschriften van de gebruiker die de gemapte seriële poort. 3. Ga naar het Startmenu, en kies Uitvoeren 4. Type CMD en druk ENTER. 5. Op een command prompt, type het volgende en druk ENTER: net use ComX: \\Client\ComY: (Waarbij X het nummer van de seriële poort is op de server en Y is het nummer van de seriële poort op de client eenheid.) De volgende bevestiging zal verschijnen: "De instructie is met succes afgesloten." Voor Microsoft RDP clienten: (Opm. deze functie werkt niet met Windows 2000 Server als die wordt gebruikt als Terminal Server) Om zeker te zijn dat de seriële communicatie op de server-machine naar de client wordt gestuurd, moet u onderstaande stappen volgen: 1. Start de Remote Desktop Connection Utility. 2. Druk op ALT-O voor Opties. 3. TAB naar de Remote Desktop Connection Utility tab. 4. Ga met de pijltoets naar rechts naar de Lokale Resources. 5. TAB naar het Seriële Poorten aankruisvak. 6. Druk op SPATIEBALK om dit aankruisvak aan te kruisen. 7. Druk op ENTER om de verbinding te maken met de aangegeven server. Kijk a u b in de documentatie van de Microsoft Remote Desktop Connection Utility voor extra configuratie opties.

Referentie 237

Instructies voor Gebruik De basis werking van LunarPlus binnen de terminal server sessie is dezelfde als op een desktop machine, met de volgende uitzonderingen: Uitvoereenheden Indien u SAM draait op de client, zullen alle eenheden die u heeft geconfigureerd op de client verschijnen in een lijst met eenheden die beschikbaar zijn in de sessie. U kunt echter deze eenheden niet configureren vanuit de sessie, u moet dat doen vanuit de kopie van SAM op de client. Indien u COMpoorten heeft gemapt, moet u 'detecteren alle eenheden' uitvoeren om ze te vinden. Alle compoort eenheden moeten normaal werken. Interceptor Status Fouten Indien de interceptor niet juist is geïnstalleerd krijgt u een boodschap daarover. Het zal echter de interceptor niet automatisch installeren, ondanks dat de boodschap dat meldt. De Systeembeheerder moet dit doen vanaf de server machine. Audio Problemen Indien u tracht een TTS machine te draaien op de server en de audio herleiden functie gebruikt van RDP of ICA om geluid naar de client terminal te sturen, krijgt u onzekere resultaten. Dit is geen ondersteund installatie scenario. Een client installatie van SAM gebruiken 1. Start een sessie op de terminal server door de Citrix Program Neighbourhood of Microsoft Remote Desktop Connection software te draaien. Sam zal automatisch starten op de lokale machine. 2. Zodra u aangelogd bent, start u LunarPlus. "Sam geïnstalleerd" zal worden gemeld door een lokale synthesizer. 3. LunarPlus zal waarschijnlijk standaard de eerst beschikbare synthesizer gebruiken, wat meestal de versie van Dolphin Orpheus TTS is, die is geïnstalleerd op de terminal server. Dit zal traag verlopen aangezien de audio over het netwerk wordt verstuurd.

238 Referentie 4. Vanuit het regelpaneel van LunarPlus kunt u een alternatieve stem selecteren vastgelegd voor "(terminal)". Dit zal de eenheid gebruiken die lokaal is geïnstalleerd, die dan veel beter reageert.

Register locaties voor de Terminal Server Dolphin Interceptors Register locaties voor de Dolphin Terminal Server Interceptors Citrix ICA Opgeslagen in HKLM\SYSTEM\CurrentControlSet\Services\vdtw30\Device0\I nstalledDisplayDrivers Standaard stuurprogramma naam is VDTW30 RDP Opgeslagen in HKLM\SYSTEM\CurrentControlSet\Services\RDPDD\Device0\In stalledDisplayDrivers Standaard stuurprogramma naam is RDPDD Installatie gebruikt DCM Onder HKLM\SYSTEM\CurrentControlSet\Control\DisplayChaining zijn twee nieuwe subsleutels respectievelijk voor de RDP en ICA ketens.

8.1.3 Product activeren voor een netwerk versie Het activeren van het product is vereist om een software licentie voor LunarPlus te verkrijgen. Zonder de software licentie zal LunarPlus slechts 30 dagen te gebruiken zijn.

Referentie 239

WAARSCHUWING - bekijk a u b de Eindgebruiker Licentie Overeenkomst voordat u LunarPlus gaat activeren. Zodra LunarPlus is geactiveerd is teruggave niet meer mogelijk. Het activeren van een netwerk of meervoudige gebruiker licentie vereist het invoeren van de meervoudige gebruiker licentie code die vermeld is op uw software licentie certificaat. Als dit een upgrade is kan het zijn dat uw certificaat apart is geleverd van de upgrade software. Om LunarPlus te activeren: 1. Start LunarPlus. Als LunarPlus start verschijnt er een scherm waarin wordt vermeld dat de activering nog moet plaats vinden met het aantal dagen die u nog heeft voordat het is verlopen. 2. Selecteer "Nu Activeren" om het activering proces te starten. 3. Selecteer de knop "Meervoudige gebruiker licentie". 4. Voer de meervoudige gebruiker licentie code in, die vermeld staat op uw software licentie certificaat. Product activering is gereed. 8.1.4 De Dolphin Pen Installatie De Dolphin Pen is een versie van LunarPlus onder licentie geleverd op een USB Pen eenheid. Om LunarPlus met succes op een PC te gebruiken vanaf de Dolphin Pen moet de PC eerst worden ingesteld door een Systeem beheerder of iemand met dezelfde veiligheids rechten. Dit is nodig omdat de instellingen van de hardware van de machine moet worden aangepast in het Windows register om de video stuurprogramma interceptor te kunnen installeren. Het Dolphin installatie programma kan deze registerinstellingen niet wijzigen tenzij er Beheerderrechten zijn. Het installeren van de the Dolphin Pen: 1. Zet de computer op de normale manier aan en start Windows zoals gebruikelijk. 2. Aanloggen als beheerder of als iemand met dezelfde bevoegdheden. 3. Plaats de Dolphin pen in een USB poort.

240 Referentie Als een snelle ondersteuning wordt gevraagd voor de installatie gebruik dan Windows Hulpprogramma beheer (Windows Toets + U). 4. Open Windows Verkenner (WINDOWS TOETS + E). 5. Druk op "D" totdat u "Dolphin Pen" tegenkomt. 6. Zoek en draai het bestand "Go.exe" dat u vindt op het Dolphin Pen station om de installatie te beginnen. hiermee wordt de auto afspelen programma gestart en indien nodig het Dolphin interceptor stuurprogramma. Als de installatie van het Dolphin interceptor stuurprogramma noodzakelijk is wordt aan u gevraagd om de installatie ervan te bevestigen, hetgeen een herstart van Windows vereist. De installatie is nu gereed. Als u de Dolphin Pen in de USB poort laat zitten zal het LunarPlus starten bij het herstarten van Windows. Voor de veiligheid raden we ten sterkste aan om een kopie te maken van de Dolphin Pen in een map op de lokale harde schijf of een externe schijf. In het geval dat er iets uit de inhoud per ongeluk is gewist kunnen die bestanden worden hersteld vanuit de reserve map naar de Dolphin Pen. Een reserve kopie maken van de Dolphin Pen: 1. Open Windows Verkenner (WINDOWS TOETS + E). 2. Druk op "D" totdat u "Dolphin Pen" tegenkomt. 3. Zoek het bestand "Backup Pen Contents.cmd" die zich bevindt op de Dolphin Pen en draai het. 4. Volg de instructies die op het scherm verschijnen. De backup procedure is nu gereed. Herstellen van een backup: 1. Open Windows Verkenner (Windows toets + E). 2. Navigeer naar de locatie waar de backup is opgeslagen. 3. Zoek het bestand "Restore Pen Contents.cmd" die zich bevindt in deze map en draai het. 4. Volg de instructies die op het scherm verschijnen. Het herstellen van de backup is nu gereed. Opmerking: verwijder de Dolphin Pen nooit uit de USB poort tijdens het gebruik ervan. De Dolphin Pen mag slechts worden verwijderd

Referentie 241 als LunarPlus is afgesloten. Wanneer LunarPlus is afgesloten zult u een "afnemend belgeluid" horen waarmee bevestigd wordt dat het veilig is om de Dolphin Pen uit de USB poort te verwijden.

242 Referentie

8.2 Technische notities In dit hoofdstuk staan belangrijke technische notities die de toegangs mogelijkheden voor applicaties van derden kunnen verbeteren. 8.2.1 Algemene besturingssysteem tips Toepassen van onderstaande algemene tips zullen uw besturingssysteem optimaal laten werken: · Zet eventuele screensavers uit, of gebruik ALLEEN de "blanco scherm" screensaver die met Windows wordt geleverd. (Voortdurende screensaver activiteit kan een grote vertraging opleveren wanneer de screensaver stopt). · Gebruik geen bureaublad achtergrond; hierdoor wordt uw PC alleen maar vertraagd en wordt er ongeveer 1 megabyte aan geheugen gebruikt. · Gebruik kleine scherm lettertypen of grote voor het bureaublad – maar gebruik geen niet standaard lettertypen en grootten. (Met niet standaard lettertypen kan het gebeuren dat sommige toepassingen de tekst niet juist weergeven). · Verander de grootte van de zaken in de "Beeldscherm Vormgeving" eigenschappen niet. Gebruik het "Windows Standaard" kleurenschema indien enigszins mogelijk. · Schakel spanning beheerfuncties op uw PC uit voor video kaart en beeldscherm. (Speciaal als in de "lage spanning modus", de seriële poorten worden uitgeschakeld waardoor een verlies aan spraak kan optreden!). · Laat de virusscanner niet ieder bestand controleren als het wordt geladen. Dit kan de computer enorm vertragen en belangrijke prestatie problemen leveren. · Gebruik geen bureaublad klokfuncties. Het voortdurend ophogen van de getoonde tijd kan de prestatie verlagen. · Gebruik het bureaublad niet zonder eerst alle vensters geminimaliseerd te hebben. · Neem de tijd als u met diskettes werkt. · Indien u een muis kunt gebruiken, zet dan de aanwijzersnelheid op langzaam zonder versnelling.

Referentie 243

8.2.2 Algemene applicatie tips Als u zoveel mogelijk onderstaande algemene tips toepast, zal de toegang tot de toepassingen met uw aanpassingssoftware optimaal zijn. · Gebruik alle toepassingen in een gemaximaliseerd venster. Hiermee wordt zoveel mogelijk voorkomen dat tekst wordt afgeknepen bij de randen van vensters. · Zet nooit de optie voor vensters "Altijd op voorgrond" aan. · Gebruik het bureaublad niet zonder dat u eerst alle vensters heeft geminimaliseerd. · Gebruik uw tekstverwerker met een zoom factor van 100% (indien van toepassing). Hiermee kan de lettergrootte van de tekst accuraat worden bepaald. · Gebruik geen "achtergrond verwerking" functies in uw toepassing. Dit kan namelijk de reactietijd van LunarPlus beïnvloeden omdat LunarPlus ook een achtergrond proces is, en geforceerd wordt om procestijd te delen met alle andere achtergrond processen. 8.2.3 Java Applicaties LunarPlus werkt goed met Java applicaties die de Java Access Bridge ondersteunen en het Java 2 Platform Standaard Editie (J2SE) Runtime Environment (JRE) geïnstalleerd hebben. Om optimale toegang tot Java applicaties te krijgen moet u zich ervan overtuigen dat de volgende onderdelen zijn geïnstalleerd: · Java Access Bridge versie 2.0 of later · JRE 5.0 Update 2 of later JRE kan worden gedownload van http://java.sun.com/j2se/1.5.0/download.jsp. De JRE biedt de mogelijkheid aan gebruikers om een Java applicatie te draaien. Een link naar Java Access Bridge kan worden gevonden in http://java.sun.com/products/accessbridge (http://java.sun.com/products/accessbridge/). Java Access Bridge maakt het voor LunarPlus mogelijk om interactief te werken met Java applicatie door toegang te verlenen via het Java Accessibility API. Alleen Java applicaties die draaien in een eigen venster worden ondersteund. Java applicaties die draaien binnen Internet Explorer of Netscape zijn momenteel niet ondersteund.

244 Referentie

Gebruikers bij ondernemingen kunnen de Sun Java Plug-in gebruiken om hun Java applicaties te forceren een eigen venster te gebruiken om de applicatie toegankelijk te maken.

Configuratie stappen Om de client Java omgeving in te stellen voor het werken met LunarPlus: 1. Installeer de JRE 5.0 Update 2 op de client PC. 2. Installeer de Java Access Bridge versie 2 waarbij gekeken moet worden of, gedurende de installatie, de Java Access Bridge is geïnstalleerd op elke actieve JRE die aanwezig is op de client PC. 3. Draai de Java applicatie en verzeker u ervan dat de "Java Accessibility" mapbestanden gekoppeld zijn aan het doelprogramma. Als bovenstaande stappen met succes zijn uitgevoerd en u nog steeds toegangs moeilijkheden tegen komt bij het gebruik van LunarPlus met de Java applicatie kan het zijn dat de Java applicatie niet op een volledige toegankelijke wijze is geïmplementeerd. Niet alle Java applicaties ondersteunen Java Access Bridge. Sun Microsystems levert een gratis gereedschap genaamd "Java Accessibility Helper" (beschikbaar op http://java.sun.com/developer/earlyAccess/jaccesshelper/) die de Java applicatie kan onderzoeken en een toegangs rapport kan aanmaken. Opmerking: Als u scherm corruptie ondervindt tijdens het werken met de Java applicatie wordt dit veroorzaakt omdat de Java applicatie de zogenaamde DirectDraw gebruikt. Dit kan worden opgelost door het activeren van de DirectDraw compatibiliteit in LunarPlus. Deze optie wordt gevonden in het dialoogvenster "Videosysteem" dat benaderd wordt via het menu "Configuratie" van uw LunarPlus regelpaneel. Voor algemene Java toegangs informatie kunt u een bezoek brengen aan http://www.sun.com/access. 8.2.4 Adobe Acrobat Lezer Portable Document Format (PDF) is een universeel formaat dat ontwikkeld is door Adobe Systems. Het geeft gebruikers de mogelijkheid om elektronische documenten te lezen, versturen en bekijken waarbij de

Referentie 245 formattering niet wordt aangepast, onafhankelijk van het platform dat is gebruikt voor het aanmaken van het document. Om een PDF bestand te kunnen bekijken moet u gebruik maken van de Adobe Acrobat Lezer applicatie van Adobe, die gratis beschikbaar is. Het is belangrijk te weten of uw versie van de Acrobat Lezer ingebouwde toegankelijkheid heeft. Voor de Acrobat Lezer 7.0 heeft Adobe twee versies van de lezer gemaakt, één voor het standaard gebruik en één voor het gebruik met extra toegangs mogelijkheden. Om deze reden raden we u aan om de laatste versie van de Acrobat Lezer te installeren als u PDF bestanden gaat lezen. 8.2.5 Corel WordPerfect Het voorkomen van bepaalde toegankelijkheid problemen, bijvoorbeeld het volgen van de vergroting of het foutief herkennen van tekst als bitmap, kan worden opgelost door de parameter /FL toe te voegen aan de Corel WordPerfect startinstructie. De parameter /FL betekent dat Corel WordPerfect tekst direct naar het scherm zal schrijven zoals de meeste andere Windows toepassingen. Zonder de /FL parameter maakt Corel WordPerfect een bitmap aan buiten het scherm en maakt dan een kopie op het scherm.

246 Referentie

8.3 Problemen Oplossen Dit hoofdstuk over het oplossen van verschillende problemen is bedoeld om u te helpen bij diverse problemen en foutboodschappen die u tegen kunt komen bij het gebruik van deze software. Indien u het probleem niet kunt oplossen met behulp van dit hoofdstuk kunt u natuurlijk contact opnemen met uw dealer of met de Dolphin support desk voor assistentie of u kunt op de Dolphin web site kijken of er nieuwe informatie is over het oplossen van problemen. 8.3.1 Installatie- en Instelproblemen De volgende vragen en antwoorden hebben te maken met technische vragen die kunnen opkomen tijdens de installatie en de instelprocedure. V. Hoe kan ik de sneltoetsen van LunarPlus veranderen als ik een laptop gebruik? De meeste schootcomputers hebben geen apart numeriek toetsenblok maar hebben het numerieke toetsenblok geïntegreerd in het toetsenbord met de functie (FN) toets. Dit kan het gebruik van vele sneltoetsen die met LunarPlus werken moeilijk maken, aangezien het meerdere toetsdrukken vereist om simpele taken uit te voeren. Om dit te voorkomen kent LunarPlus een alternatieve set met sneltoetsen die gebruik maken van de Functietoetsen. Een alternatieve set sneltoetsen gebruiken: 1. Druk op LINKER CONTROL+SPATIEBALK om het regelpaneel te openen. 2. Selecteer "Toetsenbord" in het "Configuratie" menu. 3. Selecteer "Laptop" in de "Toetsenbord" lijst. 4. Selecteer "Standaard: Functietoetsen" in de "Set" lijst. 5. Selecteer OK om de verandering te bevestigen. De set met voorgeprogrammeerde sneltoetsen die door LunarPlus worden gebruikt, is nu gebaseerd op de Functietoetsen. Kijk voor een lijst met deze sneltoets combinaties in het hoofdstuk "Sneltoets tabellen".

Referentie 247

V. Hoe kan ik het Numerieke Toetsenblok gebruiken? LunarPlus gebruikt een bepaalde set sneltoetsen om bepaalde voorgeprogrammeerde acties uit te voeren. Standaard zijn deze sneltoetsen gebaseerd op het gebruik van het numerieke toetsenbord toetsen, hetgeen betekent dat de normale numerieke toetsenbord functionaliteit is uitgeschakeld. Als u echter toegang tot de numerieke toetsen wilt hebben om bijvoorbeeld een lijst getallen in te voeren, kan dit eenvoudig worden gerealiseerd door de LunarPlus sneltoetsen uit te schakelen. Sneltoetsen aan en uit zetten: LINKER CONTROL + 8 Opmerking: De toets 8 is de toets op het QWERTY toetsenbord en niet op het numerieke toetsenblok.

V. Hoe kan ik voorkomen dat LunarPlus automatisch gaat laden? Gedurende het installatie proces kunt u bepalen of u wilt dat LunarPlus automatisch wordt geladen of niet door te bepalen of het in de "Opstart" groep geplaatst moet worden.. Na de installatie is het ook mogelijk om LunarPlus te verwijderen of toe te voegen aan de "Opstart" groep met behulp van de Windows Explorer. Het verwijderen van LunarPlus uit de Opstart groep: 1. Open het Windows Startmenu. 2. Druk I om in het vervolgmenu "Instellingen" te komen. 3. Druk T om de optie "Taakbalk en Menu start" te selecteren. 4. Ga naar het eigenschappenblad "Programma’s in het menu start" door op LINKER CONTROL + TAB te drukken. 5. Selecteer de knop "Verwijderen". U krijgt een lijst met opties van de Startmenu Programma’s. 6. Ga met de PIJL OMLAAG toets naar "Opstarten". 7. Druk op PIJL naar RECHTS om de opties in de groep "Opstarten" te krijgen.

248 Referentie 8. Ga met PIJL OMLAAG naar de snelkoppeling voor LunarPlus: 9. Druk op DELETE of ga naar de knop "Verwijderen" en druk op ENTER. Er verschijnt een verzoek om bevestiging voor het verwijderen. Door het te accepteren zal de optie verdwijnen in de Recycle Bak en de eerst volgende keer dat u uw systeem opstart zal LunarPlus niet langer automatisch draaien. V. Waarom meldt LunarPlus een niet geregistreerde fout boodschap bij het opstarten? Ik gebruik de enkele gebruiker versie. Gedurende de installatie van de versie voor een enkele gebruiker worden een aantal sleutels toegevoegd aan het register van het systeem. Deze sleutels worden geplaatst in het profiel van de actieve gebruiker en moeten aanwezig zijn om de software met succes te kunnen gebruiken. Als het register van de gebruiker is gewijzigd waardoor één of meerdere sleutels verloren zijn gegaan of als de gebruiker heeft aangelogd met een ander gebruikersprofiel zal de register-foutboodschap worden getoond. Indien u onder uw eigen gebruiker profiel heeft aangelogd en deze boodschap heeft gekregen is de eenvoudigste manier om het probleem op te lossen het opnieuw installeren van LunarPlus of het systeem register terug te zetten naar een vorige versie die de juiste register waarden bevat. V. Waarom worden mijn instellingen voor LunarPlus niet opgeslagen nadat ik de computer opnieuw heb gestart? Ik gebruik een netwerkversie. Het laatste deel van de netwerk installatie is het bepalen van de locatie van de gebruikers instellingenbestand directory. Dit is een unieke map die door LunarPlus wordt gebruikt om de persoonlijke instellingen op te slaan. Indien deze locatie niet bekend is of er zijn beperkingen aan het gebruiker profiel waardoor de locatie niet kan worden gebruikt om op te slaan tijdens het uitloggen zal LunarPlus een standaard setup gebruiken tijdens het opnieuw opstarten. LunarPlus bepaalt waar het moet kijken om het gebruiker instellingenbestand te vinden via een register waarde onder HKEY_CURRENT_USER\Software\Dolphin\. Kijk in het Netwerk installatie instructies voor nadere details.

Referentie 249

V. Waarom meldt Orpheus dat het niet is geïnstalleerd in SAM terwijl mijn Netwerkbeheerder zegt dat het wel is geïnstalleerd? Ik gebruik een netwerkversie. Gedurende de netwerk installatie procedure is het nodig om het bestand DOLOSTUB.INI, dat zich in de SAM\Dolphin Orpheus TTS map bevindt, bij te werken met het pad naar het Dolphin Orpheus TTS programma. Dit bestand geeft aan SAM door waar het Orpheus programma is te vinden. Wanneer Dolphin Orpheus TTS is geïnstalleerd kan een ongeldige of missende verwijzing in het DOLOSTUB.INI bestand beteken dat Dolphin Orpheus TTS niet wordt herkend door SAM, waardoor de boodschap voor het niet vinden wordt weergegeven. Om met succes het DOLOSTUB.INI bestand bij te werken kunt u kijken in de Netwerk installatie instructies. V. Wat kan een Windows blauw scherm (blue screen of death) veroorzaken en hoe kan ik het herstellen? LunarPlus moet normaal met iedere videokaart kunnen werken die in de Windows Hardware Compatibiliteit lijst staat vermeld en een door Microsoft geleverd stuurprogramma beschikbaar heeft. Als uw werkstation een niet voor 100% compatibel video stuurprogramma heeft kan het voorkomen dat u het Windows blauwe scherm krijgt als Windows opnieuw opstart na de installatie van LunarPlus. Indien u een Windows herstelpunt aanmaakt voordat u installeert is het eenvoudig om na het "Blauwe scherm" te herstellen in enkele minuten, in tegenstelling tot het opnieuw moeten installeren van Windows. Voordat u LunarPlus weer gaat installeren kunt u het beste eerst een door Microsoft gecertificeerd video stuurprogramma of een andere compatibel video stuurprogramma voor uw video kaart installeren. V. Ik kan de Windows grafische interceptor niet opstarten? Deze fout betekent dat de speciale module voor het intercepteren en monitoren van alle activiteit op het scherm niet is geïnstalleerd of niet werkt. Om dit probleem op te lossen volgt u de volgende stappen. 1. Log aan als Beheerder of als iemand die dezelfde bevoegdheden bezit.

250 Referentie 2. Draai het programma DOLCFGNT.EXE. Dit staat in de installatie directory van uw product en op de product CD. 3. Controleer de boodschap die u krijgt: "Interceptie stuurprogramma met succes geïnstalleerd en geconfigureerd. U moet uw machine nu opnieuw opstarten om het interceptie stuurprogramma te laden." Deze boodschap geeft aan dat het interceptie stuurprogramma goed is geïnstalleerd. Start uw machine opnieuw en kijk of LunarPlus werkt. Indien dat niet het geval is ga verder met stap 4. "Algemene Registerfout", "Een niet verwachtte Register sleutel " Deze fouten betekenen dat het configuratie programma niet in staat is het register te benaderen. Dit kan een aantal oorzaken hebben. Het deel van uw registers dat de grafische kaarten instelt is defect. Om dit te repareren moet u de grafische stuurprogramma’s opnieuw installeren en daarna gaat u terug naar stap 1. U heeft geen toestemming om in het register te lezen of te schrijven. Neem contact op met uw Systeembeheerder voor assistentie. "Kan niet schrijven naar gdichain.ini in de system32 directory", "Kan niet lezen uit gdichain.ini in de system32 directory". Dit betekent dat het configuratiebestand gdichain.ini opgeslagen in de system32 directory niet kan worden benaderd, meestal omdat u geen bevoegdheid heeft. Neem contact op met uw Systeembeheerder voor assistentie. "Kan versie van dolntdrv.dll niet lezen", "Kan dolntdrv.dll stuurprogramma niet kopiëren naar de system32 directory", "Kan de bestandskenmerken van het dolntdrv.dll stuurprogramma niet instellen in system32 directory", "Kan directory niet vinden". Dit betekent dat het grafische interceptor programma niet correct is geïnstalleerd in de system32 directory, of niet kan worden gevonden. Dit wordt gewoonlijk veroorzaakt omdat u geen bevoegdheid heeft om de system32 directory te benaderen. Neem contact op met uw Systeembeheerder voor assistentie. "Geheugen allocatiefout ", "Video stuurprogramma toets is defect", "GDICHAIN.INI is defect. Systeem is opnieuw ingesteld" Indien u één van deze boodschappen krijgt neem dan contact op met de technische afdeling van Dolphin. "TOEPASSING-X is geïnstalleerd op deze machine en deze versie is niet compatibel met uw product, enzovoort"

Referentie 251 LunarPlus is niet compatibel met enkele andere stukken software en zal installatie weigeren indien deze andere software is geïnstalleerd. U moet de andere software die wordt aangegeven eerst verwijderen. 4. Er zijn een aantal oorzaken die ervoor zorgen dat het interceptie stuurprogramma niet werkt. · U heeft Microsoft Netmeeting geïnstalleerd. Deze software is niet compatibel met Microsoft Netmeeting. U moet de Netmeeting verwijderen (gebruik programma’s toevoegen/verwijderen) en start de machine opnieuw. · Uw grafische versnellerschuif op laag ingesteld. De grafische versnellerschuif moet geheel omhoog gezet worden om de Dolphin software te laten werken. Verander de instelling en start de machine opnieuw. · Uw machine is zodanig geconfigureerd dat een reserve kopie van uw configuratie steeds weer opnieuw wordt gebruikt iedere keer als u de machine opstart. Sommige netwerken zijn op die manier geconfigureerd zodat veranderingen wel gemaakt kunnen worden aan de hardware configuratie tijdens de installatie van de Dolphin software, maar dat deze veranderingen teniet worden gedaan wanneer de machine opnieuw wordt opgestart. Om de interceptor te installeren is het nodig om het onderdeel HLKM van het register te veranderen, en dat twee bestanden worden toegevoegd aan de system32 directory (dolntdrv.dll of dol2kdrv.dll, gdichain.ini). Neem contact op met uw systeembeheerder om te onderzoeken of dit het geval is. · U heeft meerdere beeldschermen geïnstalleerd. LunarPlus is niet compatibel met Meervoudige scherminstallaties. V. Hoe kan ik de pagina fault problemen die ik krijg oplossen? Ik gebruik een netwerkversie. Indien u bij tijd en wijle "pagina faults" krijgt tijdens het gebruik van de software vanaf de netwerk server probeer dan de installatie te doen op de lokale vaste schijf. Als LunarPlus correct werkt vanaf een lokale schijf dan is er een probleem met uw netwerk configuratie. De time-out van het netwerk protocol is de meest waarschijnlijke oorzaak van de pagina fault problemen wanneer het besturingssysteem gegevens ophaalt van de netwerk server. Één of meerdere van de hierna genoemde verbeteringen kunnen mogelijk de problemen verminderen: · Breng het netwerk en/of de server op een hoger niveau zodat een hogere snelheid wordt bereikt.

252 Referentie · Verhoog de hoeveelheid RAM geheugen in het werkstation, waarmee de hoeveelheid paging door het besturingssysteem wordt verminderd. · Verhoog de time-out waarden voor het netwerk protocol voor de werkstations. (Neem contact op met uw Systeembeheerder voor verdere assistentie). 8.3.2 Vergroter Problemen De volgende vragen en antwoorden hebben betrekking op technische problemen die gerelateerd zijn aan de Vergroter functies. V. Wanneer het scherm vergroot wordt krijg ik schermvervuiling. Hoe komt dit en wat kan ik doen om het op te lossen? Over het algemeen zal schermvervuiling optreden bij gebruik van LunarPlus door de manier waarop het grafische stuurprogramma is ontworpen. Bijvoorbeeld: · Sommige grafische stuurprogramma’s bevatten speciale codes om het uitlezen door bepaalde benchmark programma’s te verbeteren, meestal op kosten van of vermindering van normale programma’s waardoor ook de betrouwbaarheid verminderd wordt. · Sommige grafische stuurprogramma’s installeren onderdelen diep in het besturingssysteem om sommige codes van het besturingssysteem te omzeilen. · Sommige verhogen de snelheid van de videochip en geheugen zodanig dat het buiten de aanbevolen specificatie valt. · Sommige nemen bepaalde instellingen aan om de interne controle te verminderen. Sommige doen zelfs al deze dingen tegelijkertijd en soms nog meer! Zulke stuurprogramma’s zullen bijna zeker de zogenaamde Windows Hardware Quality Labs (WHQL) testen niet halen, en dat is onder andere de reden dat we aanbevelen om een door Microsoft gecertificeerd stuurprogramma te gebruiken indien dat enigszins mogelijk is. De stappen om schermvervuiling op te lossen zijn: 1. Verzeker u ervan dat de punten genoemd in Windows Optimaliseren zijn uitgevoerd. 2. Probeer de instelling van de kleurdiepte van het beeldscherm in Windows te veranderen.

Referentie 253 3. Probeer te experimenteren met geavanceerde configuratie-opties die beschikbaar zijn voor uw grafische kaart. 4. Indien al deze oplossingen niet helpen probeer dan een alternatief grafisch stuurprogramma, liefst één die door Microsoft wordt ondersteund. V. Waarom blijft de deelvergroting productiviteit problemen houden zelfs na het proberen van de "Versnelde" deelvergroting? De productiviteit van de deelvergroting is primair afhankelijk van uw CPU en geheugen snelheid en is geoptimaliseerd voor de Athlon XP en Intel P4 Cache architectuur. U heeft een minimum van 256K cache op de chip nodig hetgeen betekent dat het niet snel genoeg is op een Intel P1/Celeron/Celeron 2/Celeron 4 of AMD K6/K6-2/Duron. V. Hoe kan ik schermvervuiling voorkomen bij het gebruik van Java applicaties met de Vergroter? Bij het gebruik van vergroting kan er bij sommige Java applicaties enige schermvervuiling plaats vinden, sommige delen van de Java applicatie worden niet vergroot weergegeven over het vergrootte scherm heen. Dit wordt veroorzaakt door de Java applicatie die DirectDraw gebruikt. U kunt het probleem oplossen door de DirectDraw compatibiliteit modus van LunarPlus te gebruiken: Om de DirectDraw compatibiliteit modus te openen: 1. Open het regelpaneel van LunarPlus door te drukken op Linker Control+Spatiebalk. 2. Selecteer het menu "Configuratie" en de optie "Video Instelling". 3. Selecteer het aankruisvak "DirectDraw / GDI+ Compatibiliteit modus" V. Waarom volgt mijn vergroter niet binnen mijn Java applicatie? Kijk in het hoofdstuk over " Java Applicaties (pagina 243)" voor details. 8.3.3 Spraakuitvoer Problemen De volgende vragen en antwoorden hebben betrekking op technische problemen in relatie tot de Spraakuitvoer.

254 Referentie

V. Hoe verander ik tussen SAPI systemen? Een SAPI synthesizer wordt door SAM herkend als een enkele eenheid. Daarom zijn er enkele stappen nodig om van SAPI systeem te veranderen. Als eerste moet u uw "SAPI Synthesizer" geselecteerd hebben als de voorkeur synthesizer, daarna kunt u het gewenste SAPI systeem kiezen door: 1. Openen van het Regelpaneel door te drukken op LINKER CONTROL + SPATIEBALK 2. Selecteer in het "Configuratie" menu de optie "Synthesizer". 3. Selecteer "Configureren" knop. Dit brengt u direct naar het dialoogvenster "SAM naar SAPI stuurprogramma configuratie" dat de beschikbare SAPI synthesizers en modes in een lijst toont plus toegang tot componenten zoals de woordenboeken. 4. Selecteer de gewenste SAPI synthesizer en modus. 5. Selecteer OK om de verandering te bevestigen. De geselecteerde SAPI machine is nu de gewenste uitvoer eenheid voor LunarPlus. V. Waarom krijg ik geen spraakuitvoer van LunarPlus? Het verlies aan Spraakuitvoer kan veroorzaakt worden door een aantal factoren. De meest algemene oorzaken en de oplossingen daarvoor staan hieronder vermeld: Gebruik van een hardware synthesizer. Als u een hardware synthesizer gebruikt moet u zeker weten dat deze aan staat voordat u LunarPlus start, bekijk dan de instructies van de fabrikant voordat u naar de on-line handleiding van SAM gaat. Gebruik van een software synthesizer. Indien u gebruik maakt van een softwarematige synthesizer kunnen de problemen met de Spraakuitvoer door een aantal factoren worden veroorzaakt: · Problemen van de instellingen van de geluidskaart en de luidspreker.

Referentie 255 Controleer of u een geluidseffect kunt afspelen. (Probeer het volume op de taakbalk te veranderen, u moet een ping horen als de schuif wordt verplaatst). Controleer alle Windows volume instellingen. Zowel het golfkanaal als de hoofd volumeregelaars moeten misschien omhoog worden gedraaid. Controleer of uw luidsprekers of hoofdtelefoon goed zijn aangesloten en aangezet. Controleer eventuele volume regelaars op de luidsprekers of hoofdtelefoon. Controleer of het eenheidsbeheer aangeeft dat de geluidskaart correct werkt. · Software problemen. Open het SAM regelpaneel en controleer welke eenheden zijn gedetecteerd. Er moet een getal '1' in de kolom eenheid staan vermeld. Indien Dolphin Orpheus TTS is gedetecteerd, open dit en probeer de mixer uit te zetten. Indien het niet wordt gedetecteerd, probeer de computer opnieuw te starten. Indien het nog steeds niet wordt herkend neem contact op met de technische afdeling van Dolphin. Dolphin Orpheus TTS probeert slechts een aantal keren te communiceren met de geluidskaart bij het opstarten. Indien een Windows systeemgeluid wordt afgespeeld als Orpheus tracht te communiceren met de kaart kan Orpheus mogelijk niet reageren. Probeer in dit geval het opnieuw starten van LunarPlus. Selecteer de optie "Synthesizer" in het menu "Configuratie" van het Regelpaneel. Klik op de knop synthesizer selecteren en kies de synthesizer opnieuw of probeer een andere eenheid. · Controleer of de sneltoets "Stem schakelen" niet is geactiveerd. Het is mogelijk om de stem aan of uit te zetten met behulp van de sneltoets LINKER CONTROL + 0. Spraak kan ook worden aan en uitgezet per applicatie en situatie via de instellingen. V. Waarom start LunarPlus met een verschillende synthesizer? Wanneer LunarPlus opstart zal het proberen dezelfde spraakeenheid te gebruiken als de laatste keer. Indien het daar niet in slaagt zal het naar een andere eenheid zoeken en daar één uit kiezen. Dit is gedaan om er zeker van te zijn dat er een Spraakuitvoer is als de gekozen synthesizer verzaakt.

256 Referentie Indien u een hardware Spraaksynthesizer gebruikte en de schermlezer start met Orpheus, betekent het dat er een probleem is met uw hardware synthesizer. De meest voorkomende problemen worden veroorzaakt doordat de synthesizer niet aan staat of niet correct is aangesloten. Controleer de spanning en verbinding van uw hardware Spraaksynthesizer. V. Waarom verlies ik mijn Spraakuitvoer wanneer het modem wordt gestart? Dit kan gebeuren wanneer de modem- en synthesizer bronnen worden gedeeld door uw systeem. Over het algemeen is dit het resultaat van de instelling van dezelfde IRQbron voor de hardware seriële synthesizer en een intern modem voor de toegewezen COM poorten. Om dit probleem op te lossen is het noodzakelijk om de hardware synthesizer aan een andere COM poort aan te sluiten of het interne modem aan een andere bron te koppelen. Dit probleem kan ook voorkomen onder andere situaties, bijvoorbeeld als de geluidskaart dezelfde bronnen deelt met een modem waardoor een verlies van of slecht werkende spraak het gevolg is bij gebruik van de software synthesizer. Om de bronnen van uw systeem te bestuderen kijkt u in de "SysteemInfo" optie van de systeemwerkset die is te vinden onder Startmenu Programma’s, Bureau-Accessoires of gebruik het. Opmerking: het onjuist aanwijzen van bronnen kan schadelijk effect hebben op de prestatie van het systeem en daarom moet zoiets met uitzonderlijke zorg uitgevoerd worden.

V. Waarom spreekt Dolphin Orpheus TTS nu met een vreemd accent? Dolphin Orpheus TTS levert Spraak ondersteuning voor een aantal talen. Het is mogelijk om tussen talen te schakelen met een sneltoets, namelijk LINKER CONTROL + PUNT en LINKER CONTROL + KOMMA. Met deze sneltoetsen loopt u door de verschillende talen heen die beschikbaar zijn in uw synthesizer. De meest algemene oorzaak voor het spreken met een vreemd accent door Dolphin Orpheus TTS is het per ongeluk drukken op genoemde sneltoets.

Referentie 257 U moet ook bedenken dat het veranderen van de Spraakuitvoer eenheden tot gevolg kan hebben dat de schermtaal instellingen kunnen wijzigen. Deze instellingen zijn niet afhankelijk van de "synthesizer". Indien Dolphin Orpheus TTS bijvoorbeeld UK Engels gebruikt en u schakelt naar een SAPI synthesizer die Amerikaans Engels gebruikt en u schakelt daarna weer terug naar Dolphin Orpheus TTS zult u merken dat het nu ook Amerikaans Engels spreekt. Het terug veranderen naar UK Engels vereist de verandering van de taalinstelling in het Regelpaneel van LunarPlus .

259 HOOF

DSTUK

9

Software licentie en ondersteuning. Dit hoofdstuk bevat de software licentie overeenkomst en informatie over de product ondersteuning. Het is belangrijk de software licentie zorgvuldig door te lezen, omdat na de activering van het product er geen mogelijkheid is tot teruggave van de koopsom.

9.1 Software Licentie Deze ELO (in het Engels EULA) is een legale overeenkomst tussen u, de eindgebruiker (in het vervolg “U”) en Dolphin Computer Access Ltd (“Dolphin”). Lees deze overeenkomst zorgvuldig door. Indien u de termen niet accepteert moet u het hele product met het aankoopbewijs in de originele verpakking binnen dertig dagen retourneren aan uw Dealer voor het terugkrijgen van uw geld. WAARSCHUWING - Zodra het product is geactiveerd is teruggave niet meer mogelijk.

1. Eigendom. Dit Product bevat computer software ("Software"), gedrukt materiaal en eventuele elektronische documentatie. Het Product wordt aan u in licentie gegeven en niet verkocht. Het Product is beschermd door auteursrechten, internationale auteursovereenkomsten alsmede intellectuele eigendomswetten. 2. Licentie. A Desktop/Laptop Versie - Dit Product is in licentie gegeven aan een enkele persoon. U mag het alleen installeren en gebruiken op computers die uw eigendom zijn en die u zelf gebruikt. Indien een netwerk of meervoudige gebruikers overeenkomst is aangeschaft, is het aantal gelijktijdige gebruikers beperkt tot het aantal aangeschafte licenties. Aanvullende licenties moeten worden aangeschaft zodra meer gebruikers dit product gaan gebruiken.

260 Software licentie en ondersteuning. B Dolphin Pen Versie - Dit product kan worden gebruikt op elke computer aangenomen dat u de toestemming heeft van de eigenaar. Let op: als u de Dolphin pen verliest kunnen we de licentie niet vervangen. A Hand-eenheid Versie - Dit Product is in licentie gegeven aan een enkele hand-eenheid en aan een enkele persoon. Als een netwerk site-licentie of een site-licentie voor meerdere gebruikers is aangeschaft wordt het aantal hand-eenheden die gelijktijdig mogen worden gebruikt en gebruikers die gelijktijdig ermee werken, beperkt tot het aantal licenties dat is aangeschaft: Aanvullende licenties moeten worden aangeschaft indien er meer handeenheden/gebruikers zijn. 3. Beperkingen. U mag geen kopie maken van de Software, anders dan één enkele kopie voor backup of archivering, met dien verstande dat de kopie in uw bezit blijft. U mag de Software niet wijzigen, vertalen, décompileren, of op een andere wijze reverse engineering plegen. U mag de Software niet uitlenen, verhuren, leasen, onder sub-licentie geven of kopiëren voor derden voor welk doeleinde dan ook. 4. Overdracht. U mag het Product aan een andere gebruiker overhandigen op een permanente basis onder voorwaarde dat de ontvanger akkoord gaat met de termen in deze ELO (EULA) en u geen kopieën achterhoudt van de Software. 5. Beëindiging. U kunt deze ELO (EULA) op elk moment beëindigen. Als deze overeenkomst is beëindigd bent u verplicht het Product te vernietigen tezamen met alle kopieën van de Software in welke vorm dan ook. 6. Algemeen. Indien u zich niet aan de termen van deze overeenkomst houdt, kan Dolphin deze ELO (EULA) overeenkomst beëindigen en heeft Dolphin het recht actie te ondernemen om te voorkomen dat u de Software verder gebruikt of het gebruik te beperken.

Auteursrecht Notitie Auteursrecht ©1998 - 2008 Dolphin Oceanic Limited en Dolphin Computer Access Limited. Alle rechten wereldwijd voorbehouden.

Software licentie en ondersteuning.

261

Informatie in dit document is onderhevig aan verandering zonder aankondiging. Ondernemingen, namen en gegevens die in voorbeelden worden gebruikt zijn fictief, tenzij anderszins vermeld. Geen onderdelen van dit document of de geleverde software mag worden gereproduceerd of verspreid in enige vorm of wijze, elektronisch nog mechanisch, voor welk doeleinde dan ook, zonder de uitdrukkelijke toestemming van Dolphin Computer Access Ltd of Dolphin Oceanic Ltd. Hal, Supernova, Lunar, LunarPlus, SAM en Orpheus zijn allen handelsmerken van Dolphin Oceanic Ltd. Windows, Windows NT, Windows ME, Windows 2000 en Windows XP zijn handelsmerken van Microsoft Corporation. Alle andere producten zijn handelsmerken van hun respectievelijke eigenaren. Garantie en Aansprakelijkheid Dolphin garandeert dat de media waarop het product wordt gedistribueerd vrij zijn van defecten en dat ze kosteloos vervangen zullen worden indien er desondanks defecten zijn opgetreden. Dolphin aanvaardt geen verantwoordelijkheid met betrekking tot fouten of problemen in de software of audio informatie, of voor de volledige werking bij speciale toepassingen. Elke mogelijke aansprakelijkheid is beperkt tot het bedrag dat is betaald voor het product Informeer ons indien u problemen of fouten vindt en we zullen ons best doen ze te verbeteren. (Opmerking: · We raden u aan om regelmatig uw werk op te slaan en backups te maken, zeker voordat u nieuwe software of hardware gaat installeren. · Door de vele configuratie-mogelijkheden en daardoor complexe structuren van de software kunnen fouten voorkomen. Zorg voor uw compactdisc (CD) · Plaats de schijven nooit in direct zonlicht. · Voorkom hoge temperaturen en vochtigheid. · Behandel uw schijf met beleid om krassen te voorkomen. · Plak nooit etiketten op uw schijf. · Schrijf nooit op uw schijf. Bewaar uw schijf in de bijbehorende cassette.

262 Software licentie en ondersteuning.

9.2 Productondersteuning Voor alle geregistreerde gebruikers is een volledige Dolphin productondersteuning beschikbaar voor de levensduur van uw product. Ga voor ondersteuning van uw product via het web naar de Dolphin website (http://www.dolphinuk.co.uk/) waar u een verscheidenheid aan technische hulp kan krijgen, dat is vooral buiten de werkuren erg nuttig. Onder andere: · Een on-line Kennis database met zoekmogelijkheden. · Productinformatie. · Links naar mailinglijsten waar artikelen voor de gebruikers, vragen, tips en trucs staan die u met elkaar kunt delen. · Productnieuws en ondersteuning. · Informatie over beschikbare verbeteringen. · Bij tijd en wijle verbeteringen die zijn te downloaden. Voor ondersteuning in Engeland voor de Dolphin Producten kunt u direct contact opnemen via: · E-mail: [email protected] · Telefoon: Ondersteuningsdesk : +44 (0)1905 754765 · Telefoon: Ondersteuningsdesk (lokaal tarief) : 0845 130 5454 · Telefoon: Dolphin Telefoniste : +44 (0)1905 754577 · Telefoon: Dolphin Telefoniste (lokaal tarief) : 0845 130 5353 · Fax: +44 (0)1905 754559 Telefonische ondersteuning vanuit Engeland is normaal beschikbaar tijdens de werkuren van 9 uur ‘s-morgens tot 17,30 uur van Maandag tot en met Vrijdag. E-mail en Faxen die buiten deze uren zijn verzonden, worden indien mogelijk de volgende dag beantwoord. Voordat u de helpdesk belt zoek eerst Uw Serienummer (pagina 263). · Post adres: Technische Ondersteuning Dolphin Computer Access Ltd. Technology House Blackpole Estate, West

Software licentie en ondersteuning.

263

Worcester United Kingdom WR3 8TJ

9.3 Uw Serienummer Indien u ondersteuning wilt hebben kan het zijn dat men het serienummer van uw product vraagt om zeker te zijn dat uw product is geregistreerd. Uw serienummer vindt u op de volgende plaatsen: · Gedrukt op een etiket boven op de doos. · Gedrukt op de product-CD. · Gedrukt op uw registratiekaart. · In het Info venster van uw software (Menu Help > Info).

9.4 Aanbevolen hardware vereisten De hardware vereisten die hieronder vermeld staan dienen slechts als gids. De werkelijke prestatie van uw PC zal verschillen afhankelijk van de gebruikte toepassingen alsmede de videokaart die het systeem bevat. Aanbevolen hardware eisen De computer apparatuur die u wilt gaan gebruiken moet voldoen aan de Microsoft hardware compatibiliteit lijst voor het besturingssysteem dat u wilt gaan gebruiken. De Microsoft Hardware Compatibiliteit Lijst (HCL) voor Windows Vista kan worden gevonden op http://winqual.microsoft.com/HCL De aanbevolen PC specificatie voor LunarPlus is: · Processor - Intel® Core 2 Duo™ 2.1Ghz, of Intel® Pentium™ D Processor 925 3.0Ghz, of Intel® Centrino Duo™ Mobile 1.66, of AMD® Athlon™ 64 X2 Dual Core Processor 3600+, of vergelijkbaar of hoger. · Geheugen - 1Gb of groter · Grafische kaart - "inbouw" AGP of PCI Express of PCI kaart met 256 MB geheugen of groter. · Geluidskaart - "op het board" of "inbouw".

264 Software licentie en ondersteuning. · Harde schijf - 500 MB vrije ruimte, indien meerdere Tekst naar Spraak systemen (TTS) moeten worden geïnstalleerd zal meer vrije ruimte nodig zijn. · Internet aansluiting

9.5 Ondersteunde Besturingssystemen De volgende besturingssystemen worden door LunarPlus ondersteund: · Windows XP Home Editie met Service Pack 2 of later. · Windows XP Professioneel met Service Pack 2 of later. · Windows Vista Home Basic. · Windows Vista Home Premium. · Windows Vista Business. · Windows Vista Enterprise. · Windows Vista Ultimate. Opmerking: de 64-Bit Uitvoeringen van deze besturingssystemen worden op dit moment nog niet ondersteund.

Andere Besturingssystemen Controleer de comptabiliteit eerst door contact op te nemen met Dolphin of uw Dolphin Leverancier voordat u dit product gaat installeren op een besturingssysteem anders dan de bovengenoemde. Talen Deze software ondersteunt een aantal verschillende Windows talen, inclusief maar niet beperkt tot Amerikaans, West en Oost Europees en het Verre Oosten. Het kan echter zijn dat het product niet is vertaald in de taal die u wenst te gebruiken. Neem contact op met Dolphin om uit te vinden welke talen momenteel ondersteund worden.

mapbestand en refereert aan het automatisch schakelen naar de gebied virtuele focus modus wanneer een specifiek venster de focus heeft.

Verklarende Woordenlijst A

Automatische Virtuele Focus Automatisch gebied virtueel focus is bepaald in een mapbestand en refereert aan het automatisch schakelen naar de virtuele focus modus wanneer een specifiek venster de focus heeft.

Algemene instellingen Algemene instellingen zijn instellingen die van toepassing zijn op het hele toegangssysteem, onafhankelijk van de applicatie of situatie.

B Applicatie instellingenbestand Een applicatie instellingenbestand biedt de mogelijkheid om uw voorkeuren voor het gebruik van de Schermlezer, Vergroter of Braille op te slaan voor een bepaalde applicatie en ze iedere keer automatisch te laden als u schakelt naar die applicatie. Applicatie Notities Applicatie notities zijn de instructies, hints en tips die de gebruiker informeert over het optimaal gebruiken van de doelapplicatie met het bijbehorende mapbestand. Deze worden geschreven door de auteur van de map. Automatisch gebied virtueel focus Automatisch gebied virtueel focus is bepaald in een

Braille koppelingen Braille koppelingen leggen een bepaald element vast en gebruiken een gelimiteerd aantal cellen om het te monitoren. Dit wordt bepaald in het mapbestand. Braille ontwerp Braille ontwerp is een schermlezer modus die de Braille-eenheid gebruikt om het fysieke ontwerp van het scherm weer te geven. Breedsprakigheid De hoeveelheid informatie die gegeven wordt door de schermlezer op de Braille leesregel of in de spraak wordt breedsprakigheid genoemd. Het niveau en de uitvoer kunnen worden bijgesteld via het Regelpaneel.

C

Dolphin Pen De Dolphin Pen is een versie van LunarPlus onder licentie geleverd op een USB Pen eenheid.

Cicero Cicero is een optische tekenherkenning (OCR) tekstlezer ontwikkeld door Dolphin. het kan gedrukte informatie scannen en lezen.

Dolphin toets De Dolphin toets is een modificatie toets die eventueel naar wens kan worden veranderd. Standaard wordt de CAPS LOCK toets als Dolphintoets gebruikt.

Cipher Cipher is een Braille vertaalprogramma ontwikkeld door Dolphin.

D

DOM DOM (document object model dat is een object-georiënteerde benadering van gestructureerde documenten zoals HTML-, XHTML- en XML-documenten) geeft aan hoe elementen in een document (tekst, afbeeldingen, koppen, links, enzovoort) worden weergegeven. Het DOM bepaalt welk attribuut bij welk element hoort. LunarPlus maakt gebruik van de DOM informatie in ondersteunde applicaties, om juiste en uitgebreide uitvoer te leveren.

Default (Standaard) Applicatie mapbestand Deze krachtige algemene map bevat een standaard set met schermlees regels die de Dolphin software in staat stellen gebruikt te worden met de meeste bekende producten. Detectie instellingen Detectie instellingen worden gebruikt door de schermlezer om te bepalen wat er op het scherm staat. Dolphin software combineert verschillende methoden die bij verschillende applicaties het beste passen. Deze instellingen worden primair opgeslagen in het mapbestand. Dolphin Orpheus TTS Orpheus is een software synthesizer die ontwikkeld is door Dolphin.

E Eigen Acties Een eigen actie hebben betrekking op vooraf-ingestelde schermlezer acties in een mapbestand die helpen bij het benaderen van de applicatie. Alle eigen acties moeten worden gedocumenteerd in de applicatie notities van het mapbestand.

G

L

Gebied Virtueel Focus

Lunar

Het gebied virtueel focus bestaat uit één of meer gebieden, die bepaald zijn in een mapbestand, die kunnen worden benaderd met behulp van de gebied virtueel focus sneltoets. Dit verplaatst de virtuele focus naar het doelgebied en beperkt de navigatie tot dat gebied (zoals een werkbalk).

Lunar is een scherm vergroter software ontwikkeld door Dolphin. LunarPlus LunarPlus is a scherm vergroter die ter ondersteuning spraak gebruikt. Ondersteunende spraak biedt een lager niveau ondersteuning dan een schermlezer levert. Dit is een Dolphin product.

Gekoppelde Gebieden Gekoppelde gebieden zijn een optie van het Vergroter systeem. Ze bieden de mogelijkheid om een te bepalen gebied van het scherm te selecteren en op een plaats op het scherm te projecteren zodat het altijd zichtbaar blijft zelfs als het scherm rolt. U kunt diverse koppelingen per applicatie gebruiken.

H

M Mapbestanden Een mapbestand is een instellingenbestand dat de regels bevat die bepalen wat er op het scherm wordt herkend en hoe LunarPlus met de doelapplicatie samenwerkt. Mapbestanden worden aangemaakt en gewijzigd met behulp van de Hal of Supernova training modus.

Hal Hal is een schermlezer die is ontwikkeld door Dolphin. Versies van Hal zijn beschikbaar voor de desktop PC en voor mobiele apparatuur die werken met Windows Mobiele besturingssysteem. Hal omvat de training modus. Met de training modus kan de gebruiker mapbestanden aanmaken en wijzigen.

Modificatie toets Een modificatie toets is een toets die wordt gebruikt samen met een andere toets om een bepaalde actie uit te voeren. Typische modificatie toetsen zijn de SHIFT, CONTROL en ALT toetsen.

Monitor Markeringen Monitor markeringen houden veranderingen in een bepaald element of gebied op het scherm in de gaten. Als een verandering optreedt wordt de tevoren ingestelde actie uitgevoerd. Monitor markeringen worden ingesteld in een mapbestand, maar de geprogrammeerde actie kan worden uitgeschakeld via het Regelpaneel indien die niet gewenst is.

P PDF Portable Document Format (PDF) is een universeel formaat dat ontwikkeld is door Adobe Systems. Het geeft gebruikers de mogelijkheid om elektronische documenten te lezen, versturen en bekijken waarbij de formattering niet wordt aangepast, onafhankelijk van het platform dat is gebruikt voor het aanmaken van het document. Om een PDF bestand te kunnen bekijken moet u gebruik maken van de Adobe Acrobat Lezer applicatie van Adobe, die gratis beschikbaar is.

S

spraaksynthesizers, en Brailleeenheden en notitie opname apparatuur. SAM geeft ook de mogelijkheid aan compatibele applicaties om dezelfde synthesizer en Braille-eenheid te delen. Selectie Virtueel Focus Selectie virtueel focus beperkt de verplaatsing van het virtuele focus tot een bepaald geselecteerd gebied. Software synthesizer Een software synthesizer is een programma dat in staat is om spraakuitvoer te genereren via de geluidskaart van de computer. Zie Dolphin Orpheus TTS. Standaard instellingen Standaard instellingen zijn die instellingen die door Dolphin als algemene instellingen zijn geprogrammeerd in het installatie pakket. Ze worden altijd gebruikt met een applicatie die geen eigen instellingenbestand bezit. Supernova

SAM SAM staat voor Synthesizer Access Manager, en is een Dolphin component dat het beheer verzorgt van de stuurprogramma's van apparatuur van derden inclusief hardware en software

Supernova is een schermlezer en vergroter ontwikkeld door Dolphin. Supernova omvat tevens de training modus. Met de training modus kan de gebruiker mapbestanden aanmaken en wijzigen.

T Toegangssysteem Het Toegangssysteem is een term die gebruikt wordt om uw Dolphin product, dat u toegang tot het gebruik van een computer geeft, te omschrijven, . De term kan worden vervangen door Hal, Lunar, LunarPlus of Supernova.

V Vensterpoort De term vensterpoort is een algemeen begrip voor het vergroot gebied van het scherm dat kan worden gewijzigd in de Vergroter Veranderen modus. Virtueel Focus Het Virtuele focus is een schermlezer functie die het mogelijk maakt om met het toetsenbord te werken in gebieden op het scherm waar normaal met de werkfocus geen toegang is.

W Windows Instellingen Windows instellingen zijn die configuratie opties die beschikbaar zijn in Microsoft Windows en bepaalde specifieke applicaties. Het aanzetten of uitzetten van zekere Windows instellingen kan de prestatie van LunarPlus verbeteren.

271

Index A Aan de slag, 27 Aanbevolen hardware vereisten, 263 Aanlogscherm Spraak, 171 Aanlogscherm Vergroting, 164 Actieve Element, 92 Additionele Beeld Instellingen, 148 Adobe Acrobat Lezer, 244 Algemene applicatie tips, 55, 243 Algemene besturingssysteem tips, 242 Algemene instellingen, 265 Algemene Instructies (Acties), 208 Algemene Spraaktoetsen, 95 Altijd op voorgrond, 187 Applicatie Instellingen, 109 Applicatie instellingenbestand, 265 Applicatie Notities, 265 Applicatie Regel bewerken, 200 Applicatie specifieke instellingen, 122 Applicatie Taal, 201 Applicatie Toevoegen, 135 Applicatie Verwijderen, 136 Applicaties, 55 Applicaties gekoppeld, 199 Applicaties gekoppeld aan dit instellingenbestand, 135 Automatisch gebied virtueel focus, 265 Automatische Loep, 146 Automatische Loep Mode, 146 Automatische Spraak, 91 Automatische update instellingen, 205 Automatische Vergroting, 71 Automatische Virtuele Focus, 265

B Basis Bediening, 90 Beeld, 137 Beeld eigendommenblad, 31 Beeld parameters instellen, 36 Beginnen met aanpassen van LunarPlus, 36 Beheer Mapbestanden, 198 Beheer scherm koppelingen, 83 Bekijk Applicatie Notities knop, 203 Belangrijkste Functies, 12 Bepaal de Situatie regels, 132 Bepaal via Toetsenbord, 181

Bestand, 129 Bestandsbeheer Instellingen, 113, 134 Bestandsomschrijving, Product- en Bedrijfsnaam, 201 Bewerk Regel, 199 Bewerken koppelingen, 162 Braille koppelingen, 265 Braille ontwerp, 265 Breedsprakigheid, 265

C Centreren, 153 Cicero, 266 Cicero eigendommenblad, 34 Cipher, 266 Componenten, 17 Configuratie, 178 Configureren van een SAPI eenheid., 118 Corel WordPerfect, 245 Cursief, 156 Cursor, 77

D De Actieve Focus, 92 De Dolphin Pen Installatie, 239 De meest recente Mapbestanden verkrijgen, 112 Deelvergroting, 73, 164 Default (Standaard) Applicatie mapbestand, 266 Detectie instellingen, 266 Direct Draw/GDI + Compatibiliteits modus, 196 Diversen, 188 Doc Lezer, 102, 193 Doc Lezer instellingen, 105 Doc Lezer Werkbalk, 103 Document Leesstem, 174 Document Lezen, 45, 79, 97 Dolphin Lijst Programma, 46, 100 Dolphin Orpheus TTS, 266 Dolphin Pen, 266 Dolphin toets, 182, 266 DOM, 266

E Een client installatie van SAM gebruiken, 237 Eenheden nu zoeken, 119 Eigen Acties, 211, 266 Eigenschappen, 134, 198 Exporteren, 136, 203

272 Index F Factor, 138 Focus, 79 Focus Markering, 41, 76, 161 Focus Markering dialoog, 76 Focus volgen, 153

G Gebied Virtueel Focus, 267 Gebruik BIOS om de paletregisters te benaderen, 195 Gebruik van Kleur veranderen, 126 Gebruik van Windows Vista werkstation, 223 Gebruiken op een Windows XP werkstation, 220 Gekoppelde Gebieden, 80, 149, 267 Gekoppelde Gebieden aan/uit zetten, 149 Gesplitst scherm modus, 139 Getallen melden, 167 Grafische symbolen gebruiken, 157

H Hal, 267 Handmatige Spraak, 95 Handmatige Vergroting, 71 Helderheid omkeren, 158 Help Onderwerpen, 206 Help oproepen, 206 Help opvragen in het regelpaneel, 35 Helpboodschappen toestaan, 186 Herhalingen, 172 Hernoemen, 176 Herstel Alle Standaard Instellingen, 204 Herstel naar Standaard, 198 Herstel standaard sneltoetsen, 182 Herstel Windows instellingen bij verlaten, 184 Het gebruik van LunarPlus, 65 Het gebruik van sneltoetsen, 47 Het installeren onder Windows Vista, 20 Het juiste Mapbestand kiezen, 111 Het Probleem van Voorgrondvensters, 35 Het Regelpaneel, 185 Historie, 202 Hoofdletters melden, 170 HTML Help, 55

I ICA protocol., 229 Importeren, 133, 204 In venster blijven, 152

Info, 206 Ingestelde Dolphin Modificatie Toets, 183 Installatie- en Instelproblemen, 246 Installatie Instructies, 230 Installatie onder Windows XP, 19 Installatie verwijderen van een enkele gebruiker versie., 23 Installatie voor enkele gebruiker, 18 Installeren van LunarPlus, 17 Instellen, 158, 190 Instellen van de spraak parameters, 37 Instellingen, 147 Instellingen bekijken, 160 Instellingenbestand verwijderen, 136 Instellingenbestanden, 107 Instructie, 180 Instructies voor Gebruik, 237 Instructies voor verwijderen, 225 Interactieve Modus, 163 Internet Explorer, 57 Interpunctie Niveau, 167 Intonatie keuzelijst, 177 Introductie, 9

J Java Applicaties, 243

K Kaderkleur, 150 Kantlijn vrij, 149 Kenmerk keuzelijst, 177 Kenmerken voor, 177 Kies een Mapbestand dialoogvenster, 197 Kies of Maak Instellingenbestand, 129 Klassiek, Tinten en Kleurvervanging, 159 Kleur, 156 Kleur Veranderen, 38, 73 Kleur Veranderen Mogelijk, 157 Kleuren schuifbalken, 159 Kleurschema, 158 Kleurtinten, 159 Klik en Document Lezen, 98 Kolom afbreekmarkering tonen, 156 Kolommen Detecteren, 133 Kopieer Bestaand instellingenbestand., 130 Koppelingen, 161

L Laad Alle Standaard Stemmen, 174 Laad Standaard Stemmen, 178 Lettertype, 155 Lettertype Naam, 156

Index 273 Lichtkrant, 154, 215 Lichtkrant Modus, 42, 74 Lijst, 101 Lijst van Instellingenbestanden, 134 Lijst van opties in de Systeemlade., 100 Lijsten, 209 Lijstprogramma met Meervoudige tab, 47, 102 Links Klikken, 101 Loep modus, 144 Loepsoort, 145, 148 Lunar, 267 LunarPlus, 17, 267 LunarPlus afsluiten, 49 LunarPlus Regelpaneel, 29 LunarPlus Verlaten, 137

M Maak nieuwe of gebruik bestaande situatie, 131 Map, 197 Mapbestand Kiezen, 110 Mapbestand Maken of Kiezen, 197 Mapbestanden, 267 Mapbestanden lijst, 198 Mappen, 109 Melden (SNO, HAL), 167 Melden 'geen focus gedetecteerd', 171 Melden tekst onder de muis, 171 Menu structuur van LunarPlus, 129 Menu volgen, 152 Menustem, 174 Microsoft Excel, 60 Microsoft Word, 62 Modificatie toets, 267 Modificatie toetsen, 182 Module, 201 Modus, 155 Monitor Markeringen, 268 Monitor Markeringen Aan, 166 Muis, 76 Muis en Focussen Kader Instellen Dialoogvenster, 153 Muis naar Scherm, 151 Muis volgen, 151 Muisaanwijzers, 87

Nieuw leeg instellingenbestand aanmaken, 130 Normale of Gescheiden Vergroting, 69 Num Lock Aan voor gebruik Numerieke toetsen, 188 Nuttige waarschuwingen toestaan, 185

O Ondersteunde Besturingssystemen, 264 Ondersteunde klanten configuratie, 226 Ondersteunde Server en Protocol Configuraties, 226 Op de Client, 233 Op de Server, 230 Oprekken met behulp van het scherm stuurprogramma, 195 Opwaarderen van een vorige versie (Upgraden), 18 Oriëntatie Gesplitst scherm, 143 Orpheus, 18 Over deze handleiding, 9 Overzicht Modus, 42, 69, 163 Overzicht sneltoetsen, 50

P Paragraafmarkering tonen, 157 PDF, 268 Persoonlijke stemmen, 175 Problemen Oplossen, 246 Product activeren voor een netwerk versie, 238 Product Activeren., 21 Productondersteuning, 262

R Randdikte, 150 RDP protocol, 228 Rechts Klikken, 101 Referentie, 219 Regel, 78 Regel Wijzigen, 132 Regelpaneel ontwerp, 30 Regelpaneel stijlen, 187 Regelpaneel Vergroter, 66 Register locaties voor de Terminal Server Dolphin Interceptors, 238

N

S

Naam, 135, 199 Naam Instellingenbestand, 130 Netwerk installatie, 219 Nieuw Instellingenbestand Aanmaken, 129 Nieuw Instellingenbestand Registreren, 130

SAM, 268 SAM afsluiten bij verlaten, 188 SAM Configureren, 116 SAM Instellen, 191

274 Index SAM Stuurprogramma Instellen, 117 SAM Terminal Server Extensies, 234 Schakelen Markering Sneltoets, 164 Scherm Lezer Stem, 173 Scherm sprongsgewijs, 195 Scherm Taal, 173 Scherm verschuiven in Lichtkrant modus, 194 Scherm vloeiend verschuiven., 194 Schermkoppelingen aanmaken via het Schermkoppelingen dialoog., 82 Schermkoppelingen met de sneltoetsen, 81 Schermleesstem, 174 Schermlezer Taal, 173 Schuiven, 44 Selecteer Applicatie, 136, 202 Selecteer Mapbestand keuzelijst, 198 Selecteer Synthesizer dialoog, 190 Selecteer Synthesizer knop, 189 Selectie Virtueel Focus, 268 Seriële poort herleiding, 235 Serienummer, 263 Situatie Aanmaken of Kiezen, 131 Situatie Beheer dialoogvenster, 131 Situatie Instellingen, 133 Situatie Keuzelijst, 131 Situatiebeheer dialoogvenster, 136 Snelheid, 169 Sneltoets Tabellen, 207 Sneltoetsen, 14, 179 Sneltoetsgroep, 180 Software Licentie, 259 Software licentie en ondersteuning., 259 Software synthesizer, 268 Sorteer Methode, 101 Spraak, 89, 166 Spraak (Spraaktoetsen), 210 Spraak bij Windows Aanlogscherm, 114 Spraak eigendommenblad, 34 Spraak inschakelen, 166 Spraak Instelling, 210 Spraak Instellingen, 89 Spraaktoetsen, 45 Spraakuitvoer Problemen, 253 Spreken tijdens het typen, 44 SSIL interface Instellen, 118 Standaard Instellen knop, 160 Standaard instellingen, 268 Standaard instellingen gebruiken, 186 Standaard Server Installatie, 220 Standaards Herstellen, 130 Start met tonen Paneel of geminimaliseerd Paneel, 188 Starten van LunarPlus, 27

Statusbalk, 187 Stel Dolphin Aanbevolen Instellingen in, 184 Stem en Taal, 172 Stem Keuze, 175 Stemtaal, 175 Stijl, 138, 166 Supernova, 268 Synthesizer, 189 Synthesizer Access Manager, 116 Synthesizer Access Manager (SAM), 17

T Taal aanpassingssysteem, 185 Taal Instelling, 190, 191 Technische notities, 242 Tekenmelding, 167 Tekst Invoeren, 94 Tekst verwijderen, 95 Tekstcursor volgen, 152 Tekstgebiedstem, 174 Terminal Server Installatie, 226 Test Knop, 196 Testtekst, 178 Toegangssysteem, 269 Toegewezen Toetsen, 180 Toets Conflicten, 182 Toets toevoegen, 180 Toets vervangen, 180 Toets verwijderen, 181 Toetsbenamingen, 208 Toetscombinatie bepalen, 181 Toetsenbord, 192 Toetsenbord toetsen, 182 Toetsomschrijving Modus, 48 Toevoegen, 175 Toevoegen Applicatie, 202 Toonhoogte keuzelijst, 177

U Uitgebreid document lezen, 98, 168 Update via Internet, 205 Uw Serienummer, 263 Uw Software Verwijderen onder Windows XP, 23

V Venster en Loep, 144 Venster mode, 144 Vensterpoort, 269 Vensters volgen, 153 Veranderen van Instellingen, 35 Veranderen Vergroting, 68

Index 275 Verberg indien geminimaliseerd, 186 Vergroot tijdens werken, 164 Vergroot Venster aanpassen, 213 Vergroten aan, 137 Vergroter Problemen, 252 Vergroter systeem, 148 Vergroting, 65, 212 Vergroting Modificatie Modus, 84 Vergroting van het Windows Aanlogscherm, 113 Vergroting Veranderingen Melden, 170 Vergrotingsfactor, 148, 155 Verplaatsen binnen een document., 93 Versie, 135, 199, 201 Versie 4 Set, 215 Verticale Positie, 157 Vervang kleur naar, 159 Vervang kleur vanaf, 159 Verwijder dit mapbestand, 203 Verwijderen, 176 Verwijderen Applicatie, 202 Verwijderen knop, 132 Verwijderen onder Windows Vista, 25 Vet, 156 Video Instelling, 193 Virtueel Focus, 269 Vloeiend, 150 Vloeiend Beeld, 73, 150, 157 Volgen, 87 Volgen Dialoogvenster, 151 Volledig Scherm, 139 Volume, 169 Voorkeuren, 163, 169

W Waarde keuzelijst, 178 Wat is Nieuw?, 13 Werken met spraak, 44 Werken met Visuele instellingen, 38 Werkgebied Spraaktoetsen, 96 Werkgebieden, 92 Windows Aanlog Scherm, 113 Windows Help, 56 Windows Instellingen, 269 Windows Instellingen Categorie, 184 Windows Instellingen Dialoog, 183 Windows Instellingen lijst, 184

Z Zelfstudies, 121 Zichtbaar, 162

LunarPlus Uitgebreide Schermvergroter Versie 9.0

Recommend Documents