Leren luisteren
Luisteren, hoe leren kinderen dat?
Kinderen hebben grenzen en regels nodig. Ze zorgen voor duidelijkheid en veiligheid en ze leren hen omgaan met anderen. Verwacht niet van kinderen dat ze altijd luisteren. Maar als je ze leert om te luisteren, wordt de opvoeding ook voor jou wat gemakkelijker.
Waarom luisteren kinderen niet? Omdat: - ze er hun zin door kunnen krijgen. - ze kunnen ontsnappen aan iets dat ze niet willen doen. - ze ongewild extra aandacht krijgen wanneer ze niet luisteren. Blijf dus niet herhalen. Dat is enkel extra aandacht. - ouders niet rechtlijnig zijn. De ene dag laten ze toe dat hun kind niet luistert. De andere dag verwachten ze dat het onmiddellijk alle instructies opvolgt.
Richtlijnen of opdrachten geven. Hoe doe je dat goed? Geef er niet te veel Elke nieuwe vraag geeft kinderen de kans om ongehoorzaam te zijn. Wanneer je de ene na de andere geeft, zorg je voor frustratie en dat lokt reactie uit. Maar ook niet te weinig. Probeer rustig en duidelijk uit te leggen wat je verwacht van een kind. Doe dat voor alles. Ook bijvoorbeeld om uit te leggen hoe je mes en vork gebruikt om netjes te eten.
Geef geen te moeilijke opdrachten Vraag ook geen te moeilijke dingen. Een peuter kan je bijvoorbeeld nog niet vragen om de rommel in zijn kamer op te ruimen. Kies het juiste moment Als je kind druk bezig is, heb je veel kans dat je niet doordringt. Wacht dan even. Wees duidelijk Zeg precies wat jij wilt dat je kind gaat doen. Vb: “Anna, het is bijna bedtijd. Ga nu je pyjama aandoen.” Als je wilt dat je kind ergens mee stopt, zeg dan ook wat het wel kan doen. Vb: “Wim, niet meer op de kast klimmen. Ga aan tafel zitten en maak een tekening.” Opdrachten zijn geen vragen. Op de vraag: ”Wil je nu naar bed gaan?” kan je “nee” als antwoord krijgen. Let op je lichaamstaal Het is verwarrend voor kinderen als je met een lachend gezicht zegt dat ze ergens mee moeten ophouden. Roep ook niet vanuit een andere kamer. Zo kan je de opdracht nooit genoeg kracht bijzetten. Zorg dat je de aandacht van je kind hebt Hurk of buig tot op ooghoogte en noem zijn naam om de aandacht te krijgen. Zeg dan pas wat je wil. Geef je kind de tijd om mee te werken Geef je kind de tijd om te doen wat je hem hebt gezegd. Ongeveer 5 seconden is lang genoeg. Blijf wel in de buurt en hou je kind in de gaten. Geef complimentjes Geef een complimentje wanneer je kind goed luistert. Herhaal maar één keer Als je kind niet reageert, herhaal de opdracht dan nog een keer. Bij ongewenst gedrag moet één waarschuwing genoeg zijn.
Hoe ga je om met ongehoorzaamheid? Niet luisteren heeft gevolgen Blijven waarschuwen zonder dat er iets gebeurt, helpt niet. Als je kind niet binnen de 5 seconden doet wat je zegt, heeft dat gevolgen. Laat je kind bijvoorbeeld 10 tot 15 minuten niet meer spelen. Leg uit waarom je dat doet, maar negeer protest en ga niet in discussie. Voer de ‘straf’ gewoon door. Help je kind weer op gang Geef het speelgoed terug of help je kind weer op gang met zijn spel. Je kind krijgt nu de kans om zich wel goed te gedragen. Als je kind toch niet luistert en doorgaat met zijn ongewenste gedrag of als het zich binnen een uur opnieuw slecht gedraagt, herhaal je de straf, maar dan langer (bijvoorbeeld de rest van de dag). Even stilzitten of time-out Vind je geen logische straf of blijft je kind gewoon doorgaan met zijn ongewenste gedrag, kies dan voor even stilzitten. Zet je kind in dezelfde ruimte even opzij om stil te zitten op een ‘rustplek’ die jij kiest. Zeg je kind om 2 minuten stil en rustig op de plek te blijven zitten. Tijdens die minuten geef je het geen aandacht. Als je kind niet wil stilzitten, kies je beter voor een time-out. Bij een time-out zet je je kind even apart in een saaie maar veilige ruimte. Zo laat je merken dat je het echt meent. Zeg tegen je kind dat het 2 minuten rustig moet zijn voordat het weer binnen mag. Probeer rustig te blijven, hoe heftig je kind ook protesteert. Herinner je kind eraan dat de tijd pas ingaat als het rustig is. De eerste time-outs kosten misschien wat moeite, maar na een paar keer zal je zien dat ze werken en dat je ze steeds minder nodig hebt.
Een nieuwe kans Is de time-out gedaan, breng je kind dan weer naar de plek waar het allemaal begon. Zeg nog eens wat je verwacht en geef je kind een complimentje als het meteen doet wat je zegt. Als je kind niet binnen 5 seconden luistert, herhaal je nogmaals het stilzitten of de time-out. Zeker bij kinderen die slecht luisteren, kost dat in het begin veel inspanning en lijkt het allemaal erg geforceerd. Maar als je volhoudt, word je beloond. Na een tijdje zal je kind leren om te doen wat hem wordt gezegd.
Aandachtspunten Het is normaal dat een kind af en toe niet luistert. Het wordt pas een probleem wanneer je kind minder dan de helft van jouw aanwijzingen opvolgt. In discussie gaan met een kind dat weigert te luisteren, heeft geen zin. Argumenteren geeft kinderen extra aandacht en dat werkt als een beloning, ook al bedoel je dat niet zo. Je moet je niet iedere keer verantwoorden. Doe je dat wel, dan moet één keer uitleggen genoeg zijn. Het is belangrijk dat kinderen ook zelf dingen kunnen bepalen. Je kan ze meer vrijheid geven door hen te laten kiezen uit wat jij voorstelt. Laat ze bijvoorbeeld kiezen of ze hun speelgoed voor of na het eten willen opruimen. Alleen bij dagelijkse gewoontes werkt het beter om niet te veel keuze te laten. Die moeten gewoon gebeuren.
Notities ......................................................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................................................................................
Notities ......................................................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................................................................................
OPEN maandag en vrijdag van 13 tot 17 uur woensdag van 13 tot 20 uur op afspraak
[email protected] www.opvoedingswinkelantwerpen.be
Verantwoordelijke uitgever: Tom Meeuws | Grote Markt 1, 2000 Antwerpen | GC 9130033 | mei 2012
De Opvoedingswinkel Kerkstraat 159 2060 Antwerpen tel. 03 236 29 39
